Jaarrekening 2009
Gemeente Alblasserdam
Inhoudsopgave PROGRAMMA-VERANTWOORDING.................................................................. 3 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Bestuur........................................................................................................................................... 4 Veiligheid...................................................................................................................................... 11 Lokale economie .......................................................................................................................... 16 Wonen.......................................................................................................................................... 20 Buitenruimte ................................................................................................................................. 26 Welzijn en Zorg............................................................................................................................. 32 Cultuur, recreatie en sport............................................................................................................. 37 Onderwijs ..................................................................................................................................... 41 Algemene dekking en onvoorzien ................................................................................................. 45
PARAGRAFEN ................................................................................................... 49 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Lokale heffingen ........................................................................................................................... 50 Onderhoud kapitaalgoederen........................................................................................................ 52 Financiering.................................................................................................................................. 56 Bedrijfsvoering.............................................................................................................................. 59 Verbonden partijen ....................................................................................................................... 66 Grondbeleid.................................................................................................................................. 73 Weerstandsvermogen................................................................................................................... 80
JAARREKENING ................................................................................................ 84 1. Balans per 31-12-2009 ................................................................................................................. 85 2. Rekening van baten en lasten 2009 ............................................................................................ 106 3. Overzicht toetsing rechtmatigheid ............................................................................................... 108
BIJLAGEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Staat van personeel ……………………………………………………………………………………….118 Staat van activa ……………………………………………………………………………………………120 Staat van reserves en voorzieningen ………………………………………………………………….. 133 Staat van vaste geldleningen …………………………………………………………………………… 136 Staat van gewaarborgde geldleningen ………………………………………………………………….138 Evaluatie bestuurlijke planner ……………………………………………………………………………141 Bijlage Sisa-verantwoording………………………………………………………………………………155 Investeringen 2009 ………………………………………………………………………………………..162
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:2
PROGRAMMAVERANTWOORDING
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:3
1. Bestuur 1.1 Gegevens Het programma Bestuur gaat over de visie van de gemeente Alblasserdam op haar dienstverlening aan burgers, bedrijven en maatschappelijke partners, over de bestuurlijke samenwerking in Drechtsteden- en Zuid-Holland Zuid verband en over de kwaliteit van het bestuur. Binnen dit programma zijn voor 2009 vijf thema’s benoemd: • Lokale visie dienstverlening die erop gericht is om de gemeentelijke dienstverlening aan haar klanten te verbeteren; • Regionale samenwerking die de effectiviteit van beleid vergroot, efficiencyvoordelen voor de bedrijfsvoering oplevert, de invloedsfeer bij andere overheden of partners vergroot, externe geldstromen genereert en lokale organisatorische kwetsbaarheden opvangt (of een combinatie van 1 deze voordelen) ; • Eigentijdse communicatie: actief, strategisch georiënteerd, met inzet van eigen communicatiemiddelen, zowel intern als extern gericht; • Transparante en betrokken bestuurstijl; en • Verdere bestendiging bestuurskracht. Commissie Het primaat van het programma ligt bij de commissie Bestuur. Portefeuillehouder(s) Burgemeester A.B. Blase Wethouder S.J.Veerman
:Bedrijfsvoering, Bestuurkracht, Burgerzaken, Communicatie en voorlichtingsbeleid : (Internationale en) regionale samenwerking
Bestuurlijke kaders • Collegeprogramma 2006 – 2010 • Visie op dienstverlening 2008-2010 • Visiedocument omgevingsvergunning 2008 • Projectplan Wabo 2008 • Meerjarenprogramma Drechtsteden 2007-2010 • Gemeenschappelijke regeling Drechtsteden (update 2009) • Gemeenschappelijke regeling Regio Zuid-Holland-Zuid (update 2009) • Alblasserdam, brug naar de Alblasserwaard in de netwerkstad Drechtsteden (2007) • Alblasserdam, brug naar de Alblasserwaard in de netwerkstad Drechtsteden en wat dit betekent voor de taken waarop de raad zelfstandig wil sturen (2008) • Samenwerkingsovereenkomst Alblasserdam-Sered (2007)
1
De specifieke taken die in regionaal verband worden aangepakt zijn onderdeel van de betreffende programma’s.
Bij de paragraaf verbonden partijen is een overzicht gepresenteerd waaruit duidelijk wordt met wie we op welk gebied verder samenwerken. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:4
1.2 Wat hebben we bereikt? Regionale samenwerking Zuid-Holland Zuid Binnen Zuid-Holland Zuid verband is gestart met het onderzoek welke verdergaande samenwerkingsvarianten er met de milieudienst zijn in het kader van de vergunningverlening. In de loop van 2010 zal hierover meer duidelijkheid komen. Mogelijk heeft dit in de toekomst gevolgen voor onze huidige organisatie op dit gebied. Op 1 juli 2009 is besloten dat per 1 januari 2010 de Gemeenschappelijk regeling Veiligheidsregio ZuidHolland Zuid in werking treedt. Hierin zijn de veiligheidstaken van de Gemeenschappelijke regeling Regio Zuid-Holland Zuid ondergebracht, zoals de regionale brandweer en geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen. Drechtsteden Per 1 juli 2009 is het Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden (GRD) overgebracht naar de Gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland Zuid. In 2009 is de bestuurlijke evaluatie van de GRD gestart (Commissie Scholten II). Onderdeel van de bestuurlijke evaluatie is een externe visitatie door de Commissie Meijdam. Begin 2010 zullen de resultaten bekend zijn. De verwachting is dat dit tot aanpassingen gaat leiden binnen de bestuurlijke organisatie van Drechtsteden. Daarnaast is in 2009 in Drechtstedenverband: • het onderzoek gestart naar de positionering, verbreding en doorontwikkeling van het Ingenieursbureau Drechtsteden. Mogelijk heeft dit in de toekomst gevolgen voor onze huidige organisatie op dit gebied; • begonnen met het onderzoek naar samenwerkingsvormen op gebied van projectmanagement. De uitkomst kan van invloed zijn op de werkwijze van de werkeenheid PRM (onderdeel van afdeling RMO); • het Regionaal Innovatieprogramma Drechtsteden gestart. Dit programma heeft als motto: ‘besparen door innoveren en samenwerken’). Er worden businesscases uitgewerkt op bijvoorbeeld het gebied van beheer (onder andere begraafplaatsen, vastgoedmanagement, subsidiebureau), beleid e (bijvoorbeeld gezamenlijke pool van beleidsmedewerkers) en organisatie (samenwerking staf). In 1 helft van 2010 worden de eerste resultaten verwacht; • actief gestuurd op specifieke dossiers, bijvoorbeeld het dienstverleningsdossier, Containertransferium, het project Hollands Glorie in combinatie met ontwikkeling Haven-Zuid, H.O.V.D. (hoogwaardig Openbaar Vervoer Drechtsteden) en Luchtkwaliteit. Hierop wordt bij de betreffende begrotingsprogramma’s separaat ingegaan. Noordelijke Drechtsteden en buurgemeenten In ‘Drechtsteden Noord’ vond eind 2009 de ondertekening plaats van de intentieverklaring tot samenwerking tussen (en op termijn samenvoeging van) de lokale brandweer met de brandweer van de gemeente Papendrecht en Sliedrecht. In de stuurgroep Transformatievisie Merwedezone werken de drie gemeenten nauw samen met de gemeente in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Hetzelfde geldt voor de plaatselijke groep Leader Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, een Europese subsidieregeling waarin de Alblasserdamse wethouder namens de Noordelijke Drechtsteden participeert. Ook is samengewerkt met buurgemeenten Nieuw Lekkerland voor wat de dijkproblematiek en Werelderfgoed betreft en met Graafstroom in het kader van Souburgh.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:5
Jumelage In juni 2009 heeft een delegatie van raad, college, ambtelijk apparaat en maatschappelijke betrokkenen een bezoek gebracht aan de zustergemeente Sered in Slowakije. Conclusie was dat beide gemeenten willen doorgaan met uitwisselingen tussen burgers, verenigingen en bedrijven. Dienstverlening Het uitgangspunt van de lokale visie op dienstverlening, is dat de gemeente Alblasserdam haar klanten centraal stelt, samenwerkt met (keten)partners en meetbare resultaten boekt. De gemeente Alblasserdam moet een klantgerichte, transparante en efficiënte organisatie zijn voor diegenen die van haar dienstverlening gebruikmaken. Dit uitgangspunt is vertaald in tien concrete doelstellingen voor de periode 2008 -2010. In 2009 is het volgende bereikt:
1
2
Kern van de doelstellingen functionele (en persoonlijke) klantcontacten kwaliteit van de dienstverlening beoordeeld met minimaal een 7+
Wat hebben we bereikt? De publieksbalie is een prominente rol gaan vervullen waardoor de klant direct bij het ‘goede’ loket wordt ontvangen. Verder hebben collegeleden regelmatig spreekuur gehouden. Alblasserdam is bezig zich te ontwikkelen van Antwoord© fase 1 (taakgericht) naar fase 2 (procesgericht) en doet mee om de ontwikkeling naar fase 4 van Antwoord op termijn te realiseren. Met ondermeer behulp van goed werkende automatiseringssystemen en aanpassing van werkprocessen is een impuls gegeven aan de kwaliteit van de dienstverlening. Zo heeft er een uitbreiding van producten in het E-loket plaatsgevonden. In verband met de implementatie van de Europese Dienstenrichtlijnen en de komst van Mozaiek Antwoord is de productencatalogi aangepast aan een groot aantal regionale producten. Met de totstandkoming van een redactieraad en de voorbereidingen voor Mozaïek Antwoord is voorgesorteerd op het doorontwikkelen van de website. De APV is in 2009 opnieuw aangepast. Er is een aantal artikelen geschrapt met het oog op het verminderen van de administratieve lasten voor de klanten en de beperking van regelgeving.
3
zoeken van verregaande samenwerking
In 2009 is geen onderzoek gedaan naar de beleving van de dienstverlening onder klanten. Uitgangspunt is dat de burger aan de publieksbalie in de gemeentewinkel van Alblasserdam voor vragen en verzoeken terecht kan. Aanvullend wordt daar waar nodig voor afhandeling gebruikgemaakt van (back-office)voorzieningen binnen de Drechtsteden. In 2009 is binnen de Stuurgroepen dienstverlening en Wabo (omgevingsvergunning) gewerkt aan een tweetal visies ten aanzien van mogelijkheden op het gebied van regionale samenwerking. In 2010 wordt de definitieve versie van de Regionale Visie op Dienstverlening aangeboden aan de Raad.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:6
4
voldoen aan wettelijke voorschriften
5
Enkelvoudige registratie en meervoudig gebruik van burgergegevens. Beschikken over een Klantcontact centrum (KCC)
6
7
Persoonlijke internetpagina
8
Accounthouderschap
9
Digitalisering werkprocessen Kwaliteitsnormen
10
Alblasserdam is een betrouwbare gemeente; is op orde ten aanzien van wet- en regelgeving. Door landelijke uitstel van de Wabo wordt invoering van de Wabo doorgeschoven naar 2010. In 2009 zijn echter wel de voorbereidingen getroffen voor de implementatie. Verder is in de gemeentewinkel in 2009 de invoering van de vingerscan bij de aanvraag van ID-bewijzen doorgevoerd. In 2009 is gewerkt aan de invoering van een tweetal basisregistraties voor persoonsgegevens en adressen (BRP en BAG). Beide registraties kunnen in 2010 in gebruik worden genomen. In 2009 is in de regionale Stuurgroep dienstverlening gewerkt aan een visie op een KCC. Het invoeren van het centrale 14078-nummer in het najaar van 2009 is één van de eerste uitwerkingen geweest. In 2009 is gerealiseerd dat klanten bij diverse producten en dienstverlening de status kunnen volgen via internet. In 2009 is een aanzet gemaakt tot het invoeren van accounthouderschap in aanloop naar de Wabo. Zo zijn onder andere de betreffende functionarissen geschoold. In 2009 zijn de werkprocessen van het team vergunningverlening gedigitaliseerd en wordt gewerkt met een elektronisch loket. Het regionale traject invoering kwaliteitsnormen is ondergebracht in de regionale visie op dienstverlening.
Communicatie In 2009 is het Burgerjaarverslag verschenen, zijn regelmatig persberichten verspreid en is gebruik gemaakt van andere middelen op het gebied van persbeleid, zoals persconferenties en persgesprekken met afzonderlijke wethouders. De internetsite is het belangrijkste eigen communicatiemiddel. In 2009 is de site nog aantrekkelijker gemaakt door teksten te voorzien van goede illustraties, door meer gebruik te maken van interactieve mogelijkheden en door te starten met de omvorming van de website naar het concept ‘gemeente heeft antwoord©’. Ook is één keer per week ‘De gemeentepagina’ verschenen. De nieuwe burgemeester wil graag verbinding leggen met de samenleving. Na zijn installatie in november 2009 is hij gestart met ‘kennismakingsgesprekken’ met de inwoners van Alblasserdam. Hij bezoekt de meest kenmerkende plekken en bijzondere mensen en activiteiten in deze gemeente om zo de eigenheid van het dorp te ontdekken. De burgemeester doet dit op voordracht en aan de hand van telkens 1 van de 17 raadsleden. Het verslag is wekelijks te lezen in de huis-aan-huis krant de Klaroen. Bestuursstijl Wijkschouw en werkbezoeken In 2009 is er een wijkschouw Centrum geweest. Via het wijkoverleg is het contact met verschillende wijken structureel voortgezet. Het college heeft werkbezoeken aan bedrijven of belangenorganisatie gebracht. In 2009 zijn Schut Precision Parts, Proserve, McDonald’s, Valk, Welding en Firma Hak bezocht. Bestuurlijke wissels e De 2 helft van het jaar 2009 kenmerkt zich door een aantal bestuurlijke wissels. In september vertrok Wethouder Dekker (VVD) vanwege een aanvaarding van een betrekking elders en hij werd vervangen door mevrouw Leeuwis, die tot die tijd VVD-raadslid was. De vrijgekomen raadszetel is ingevuld door de heer Nieuwenhuis (VVD). In november is afscheid genomen van de tijdelijke burgemeester Huizer en is de gemeentesecretaris heer Blase geïnstalleerd als een door de kroon benoemde burgemeester. De gemeente Alblasserdam heeft tenslotte sinds november een nieuwe gemeentesecretaris: mevrouw Van den Berg. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:7
Bestuurskracht In 2009 is de reeds ingezette lijn ten behoeve van de versterking van de bestuurskracht en van de verbetering van de bedrijfsvoering voortgezet. Bij de paragraaf bedrijfsvoering van deze Jaarrekening wordt hierop uitgebreid ingegaan. Evaluatie collegeprogramma Dat de gemeente Alblasserdam momenteel voldoende bestuurskrachtig is blijkt tevens uit de evaluatie van het collegeprogramma. Conform afspraak uit het collegeprogramma heeft eind 2009 de evaluatie plaatsgevonden. De hoofdconclusie is dat er veel is bereikt, ondanks periodes van zwaar weer. Samen met de inspanningen van de raad, burgers, bedrijven, maatschappelijke partners, andere overheden en de medewerkers is dat zware weer onderweg getrotseerd. De uitvoering van de beleidsdoelstellingen, het onderhoud in de buurten en de dienstverlening aan burgers verloopt redelijk tot goed. Tegelijkertijd stelt het college vast dat nog niet op alle plekken de resultaten zijn bereikt. Zo is een aantal (bouw)projecten minder ver gevorderd dan voorgenomen. Daar staat tegenover dat de gemeente een verbetertraject voor projectsturing heeft opgezet om tot de geplande uitvoering te komen. Uit de evaluatie bleek dat niet alleen een bestuurlijke crisis maar ook de kredietcrisis karakteristiek is voor deze collegeperiode. De gevolgen van deze laatste crisis noopten tot forse ingrepen in onze begroting (en het maken van fundamentele keuzes), ook in de strategische positionering van de gemeente. Het besef dat heroverwegingen op rijksniveau in de komende jaren gevolgen zullen hebben voor Alblasserdam heeft als gevolg gehad dat er binnen de programmabegroting een onderzoeksprogramma is opgenomen dat de mogelijkheid biedt om besparingen dan wel extra inkomsten te genereren vanaf de jaarschijf 2011. In combinatie met het in het najaar van 2009 gestarte Regionaal Innovatieprogramma Drechtsteden (met als motto: ‘besparen door innoveren en samenwerken’) is de verwachting dat we goed staan gesteld voor de komende periode.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:8
1.3
WAT HEEFT HET GEKOST?
LASTEN
Programma 1: Bestuur Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
2.514
2.668
-154
-6,1%
010 Raad en raadscommissies
296
291
5
020 Raadsondersteuning
136
122
15
030 College van B &W
676
770
-95
040 Bestuurlijke ondersteuning
247
260
-12
050 Burgerzaken
638
703
-64
49
79
-30
472
443
28
bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal lasten
060 Verkiezingen 070 Regionale samenwerking
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal baten
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
38,5%
311
430
120
010 Raad en raadscommissies
0
0
0
020 Raadsondersteuning
0
0
0
53
59
6
0
49
49
050 Burgerzaken
258
322
65
060 Verkiezingen
0
0
0
070 Regionale samenwerking
0
0
0
030 College van B &W 040 Bestuurlijke ondersteuning
SALDO Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
2.563
2.203
2.237
-34
-1,5%
010 Raad en raadscommissies
494
296
291
5
020 Raadsondersteuning
162
136
122
15
030 College van B &W
906
623
712
-89
040 Bestuurlijke ondersteuning
277
247
210
37
050 Burgerzaken
201
381
380
0
060 Verkiezingen
15
49
79
-30
508
472
443
28
bedragen * € 1.000 Totaal saldo
070 Regionale samenwerking
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:9
Analyse verschillen LASTEN 010 Raad en raadscommissies Het lichte overschot bij dit product wordt veroorzaakt door een paar relatief kleine posten. We noemen minder kosten aan voorlichting (-5), lagere vergoeding presentiegelden van burgerleden (-4) en lagere kosten met betrekking tot het budget van de dualisering (-7). Hier staan iets hogere kosten tegenover van bezoldigingen voor de raad (+4) en is er door de ambtelijke organisatie iets meer tijd besteed aan dit product (+7). 020 Raadsondersteuning Het product raadsondersteuning bestaat voornamelijk uit personeelskosten. In verband met zwangerschapsverlof hebben we hier een uitkering voor ontvangen. 030 College van B &W De overschrijding op dit product is veroorzaakt door pensioenoverdrachten van twee voormalige bestuurders. 050 Burgerzaken. In 2009 zijn aanzienlijk meer documenten uitgegeven dan was begroot. Behalve een extra opbrengst (zie hieronder) levert dit ook extra kosten op, omdat een deel van deze opbrengst aan het rijk moet worden afgedragen. 060 Verkiezingen De sterk hogere kosten van de verkiezingen (+30) zijn veroorzaakt doordat er veel meer uren besteed zijn aan de verkiezingen dan we van te voren hadden ingeschat. 070 Regionale samenwerking De inwonersbijdrage aan de GRD is lager dan begroot. Daarnaast zijn minder uren besteed aan de regionale samenwerking in het algemeen.
BATEN 040 Bestuurlijke ondersteuning De inkomsten op dit product zijn positief beïnvloed door de doorbelasting van uren van de voormalige gemeentesecretaris wegens werkzaamheden bij de GRD. 050 Burgerzaken. In 2009 zijn aanzienlijk meer documenten uitgegeven dan was begroot.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:10
2. Veiligheid 2.1 Gegevens In algemene zin worden in dit programma doelen en acties geformuleerd ten aanzien van de wijze waarop het gemeentebestuur de veiligheid van zijn burgers wil vergroten en invulling geeft aan de wettelijke taken op het gebied van brandweer en rampenbestrijding en de bestuurlijke handhaving. Meer concreet omvat het programma openbare orde en veiligheid (politie, brandweer, rampenbestrijding), inclusief de handhaving ervan en de handhaving van bouwregelgeving, ruimtelijke ordening en milieu. Veiligheid is een belangrijk bestuurlijk en politiek thema. Uit bevolkingsenquêtes komt naar voren dat veiligheid en gezondheid als belangrijkste voorwaarden worden genoemd voor een gelukkig en prettig leven. Schoon, heel en veilig zijn niet alleen sleutelwoorden die in de diverse gemeentelijke programma’s naar voren komen maar echt inhoud krijgen en ingevuld worden. Er is verschil tussen de objectieve veiligheidscijfers en de subjectieve gevoelens van (on)veiligheid van veel Alblasserdammers. Het gemeentebestuur heeft de ambitie dat verschil te verkleinen. Commissie Het primaat van het programma ligt bij de commissie Bestuur. Portefeuillehouders: burgemeester A.B. Blase (openbare orde en integrale veiligheid) wethouder C.E.J. Leeuwis (verkeer) wethouder S.J. Veerman (handhaving bouwregelgeving, ruimtelijke ordening en milieu) wethouder A.L. Cardon (integraal jeugdbeleid en buurtbeheer)
Bestuurlijke kaders Het bestaande veiligheidsbeleid is in en voor Alblasserdam vastgelegd in de volgende nota’s, notities en besluiten: - Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) - Europese Dienstenrichtlijnen - Wet op dwangsommen - Visie op dienstverlening 2008-2010 - Visiedocument omgevingsvergunning 2008 - Projectplan Wabo 2008 - Realisatieplan IP&A 2009 - Algemene Plaatselijke Verordening (APV, jaarlijks actualiseren) - Brandbeveiligingsverordening (2002, actualiseren in 2010) - Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo) - Wet maatschappelijke ondersteuning (ex gedetineerden) - Havenbeveiligingswet 2005 - Organisatieplan samenwerking Brandweer Drechtsteden Noord (2009) - Integrale Handhavingsnota (2007, actualiseren 2010) - Integraal Veiligheidsplan (2005, actualiseren in 2010) - Brandweerbeleidsplan (2005, update in 2010) - Rampenbestrijdingsplan Alblasserdam
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:11
Trends en knelpunten De rol van de (gemeentelijke) overheid op het gebied van veiligheid is herhaaldelijk onderwerp van gesprek. Het op een goede manier verankeren van deze rol is noodzakelijk. Incidenten in de samenleving hebben duidelijk gemaakt dat optreden bij rampen en ongevallen verbetering behoeft. Op landelijk, regionaal en gemeentelijk niveau zijn de afgelopen jaren impulsen gegeven om verbeteringen in te voeren. Eén van deze impulsen is het denken over (en in een aantal gevallen invoeren van) een integrale benadering van veiligheid, toezicht en handhaving. 1.2 Wat hebben wij bereikt In 2009 zijn weer een aantal veiligheidsprojecten ter hand genomen en uitgevoerd, zoals: - een integrale aanpak van overlast met Luilak en oud en nieuw. Er is succesvol samengewerkt met brandweer, politie en jongerenwerk om overlast zoveel mogelijk te voorkomen; - opzetten van een integraal uitvoeringsplan om huiselijk geweld en jeugdcriminaliteit fors terug te dringen. Vandalisme In de gemeente Alblasserdam wordt een registratie bijgehouden van het aantal gevallen van vandalisme. Doel hiervan is om als gemeente meer inzicht te krijgen in de herstelkosten. Vandalisme veroorzaakt veel ergernis bij de inwoners. Begrijpelijk, want het is voor iedereen zichtbaar en leidt tot onnodige kosten die we met z’n allen moeten opbrengen. In 2009 is er in de openbare ruimte voor € 38.000 vernield. Het totale schadebedrag is met ruim 58% toegenomen ten opzichte van 2008. Dit komt voornamelijk door een betere registratie van de kosten. In 2009 zijn we begonnen met het publiceren van de vandalismemeter. Van vandalisme wordt aangifte gedaan en indien de daders bekend zijn, worden de kosten op hen verhaald. De kosten die we maken als gemeente worden per kwartaal op de website en in de Klaroen gepubliceerd.
Buitengewone opsporingsambtenaren of BOA’s In 2009 is de inhuur van BOA’s via de gemeente Papendrecht gestart. De BOA’s zullen in het kader van de daadwerkelijke handhaving worden ingezet op het gebied van hondenpoep, parkeeroverlast, veiligheid op en rond de wekelijkse markt en bestrijding overlast hangjeugd.
Overlast hangjeugd Alblasserdam is een dichtbebouwde gemeente met een hoge bevolkingsdichtheid. Relatief veel mensen wonen op een klein oppervlak met als gevolg dat we allemaal wel eens last hebben van elkaar. Die last varieert van verkeershinder, parkeerproblemen tot hondenpoep en ook sommige jeugd geeft overlast. Voor al deze problemen proberen we in samenspraak met de bewoners oplossingen te vinden. Ook het afgelopen jaar zijn in samenwerking met de politie meerdere projectmatige inzetten geweest, met name op en rondom speeltoestellen waar hangjongeren zich ophouden en wederom het winkelcentrum Makado. Bekend is dat diverse hoeken in en rondom het Makado een geliefde plek zijn om te “hangen.” De controles door politie zijn daardoor geïntensiveerd. Daarnaast zijn ouders van minderjarige verdachten op de hoogte gesteld van het feit dat hun kind is aangehouden.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:12
Enkele kerngegevens van de politie In 2009 is t.o.v. 2008 het aantal: Aangiften met 11% afgenomen (tot 686). Geweldincidenten met 18% afgenomen (tot 68). Diefstallen uit woningen met 2% toegenomen (tot 38). Diefstallen uit bedrijven 19% afgenomen (tot 42). Winkeldiefstallen met 33% afgenomen (tot 36). Diefstallen uit auto’s met 32% afgenomen (tot 57). Autodiefstallen met 35% afgenomen (tot 9). Diefstal van fietsen met 21% toegenomen (tot 76). Bedreigingen met 53% afgenomen (tot 13) mishandelingen met 7% afgenomen (tot 51). vernielingen met 36% afgenomen (tot 153). overlast jeugdmeldingen met 50% toegenomen (tot 223). verkeersongevallen 13% afgenomen (tot 224).
Openbare Orde en vergunningen In 2009 zijn er nog tal van andere vergunningen afgegeven op het gebied van de horeca, evenementen, kapvergunningen etc. In totaal zijn 347 vergunningen afgegeven. Dit is een toename met 24% t.o.v. 2008. -
7 grote evenementen 48 kleine evenementen/activiteiten 7 Inritvergunningen (1 weigering) 14 Kapvergunningen (6 vergunningsvrij) 43 standplaatsvergunningen 5 aanwezigheidsvergunningen 11 ventvergunningen 2 vergunningen voor lichtmastreclame 41 vergunningen voor driehoeksreclameborden 4 vergunningen voor gevelreclame 13 vergunning plaatsen bouwbord 2 vergunningen voor ophangen spandoeken 9 collectevergunning 0 meldingen bingo 1 vergunningen weekmarkt (1 ingetrokken) 4 vergunningen kledinginzameling (8 weigeringen) 79 overige vergunningen 2 drank- en horecavergunningen 3 horeca-exploitatievergunningen 0 gedoogbeschikkingen exploitatie horeca 45 gehandicaptenparkeerkaarten (13 weigeringen) 7 ontheffingen oude torenweg
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:13
Rampenbestrijding We oefenen diverse soorten rampen als een grote grieppandemie of een ongeval met gevaarlijke stoffen op weg, spoor of water. In 2009 hebben medewerkers wederom geoefend om voorbereid te zijn op een mogelijke ramp. Alle bewoners van Alblasserdam hebben een risicowijzer ontvangen. De gemeente Alblasserdam hecht er aan dat inwoners op de hoogte zijn van risico’s in hun eigen omgeving. Deze zijn in de Risicowijzer op een rij gezet. Daarnaast is te lezen hoe men zich op een ramp kan voorbereiden. En wat men moet doen of laten als er iets gebeurt. Ook vindt men in deze Risicowijzer informatie over kleinschalige rampen die men kan voorkomen, zoals brand en koolmonoxide in huis. Buurtagent - Het blijvend onder de aandacht brengen van de aanwezigheid van de buurtagent op straat door o.a. actieve informatie verstrekking in de huis-aan-huis bladen. - De buurtagent op die locaties en op die momenten laten zijn waar/wanneer de inwoners zich het minst veilig voelen, te weten accent op weekenden en op plekken die door de burgers als onveilig worden ervaren. Maandelijks vindt er een Regulier integraal Veiligheidsoverleg plaats waarin de (loco)burgemeester, politie, brandweer, jongerenwerk en OOV zitting hebben. Hierin worden alle zaken die op het gebied van veiligheid spelen besproken. Tevens is er een overlegplatform “overlast Dam” in het leven geroepen. Hierin zitten vertegenwoordigers vanuit de bewoners, horeca, gemeente, suswachters en politie. Vier keer per jaar komt dit platform bijeen om de overlast op de Dam te bespreken. Over de reeds getroffen maatregelen bent u geïnformeerd via de raadsinformatiebrief. Indien nodig worden er aanvullende maatregelen getroffen.
Versterking gemeentelijke kolom Zuid-Holland Zuid streeft voortdurend naar verbetering van de kwaliteit van de rampenbestrijding en crisisbeheersing en heeft in dat verband al veel maatregelen genomen. Om de huidige goede positie te handhaven en verder uit te bouwen zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk. Het veiligheidsbestuur (bestaande uit de 19 gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid) wil een vergaande regionale impuls om dit te bewerkstelligen. Zo is er een veiligheidscan uitgevoerd die inzicht genereert in de stand van zaken per gemeente en regionaal. Verder is er een regionaal toetsingskader risico- en crisisbeheersing, met minimaal te behalen afspraken op het gebied van kwaliteit, ontwikkeld.
2.3 Wat heeft het gekost LASTEN
Programma 2: Veiligheid bedragen * € 1.000 Totaal lasten 080 Brandweer 090 Rampenbestrijding en -plan 100 Integrale veiligheid
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
1.830 1.268
1.837
-6
-0,3%
1.317
-49
97
79
18
466
441
25
Pagina:14
BATEN Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal baten
62
94
33
52,9%
080 Brandweer
24
56
33
0
0
0
38
37
-1
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Totaal saldo
1.804
1.769
080 Brandweer
1.115
1.244
090 Rampenbestrijding en -plan
135
100 Integrale veiligheid
554
bedragen * € 1.000
Rek. 2008
090 Rampenbestrijding en -plan 100 Integrale veiligheid
SALDO bedragen * € 1.000
Verschil
%
1.743
26
1,5%
1.260
-16
97
79
18
428
403
24
Analyse verschillen LASTEN 080 Brandweer De hogere kosten van de brandweer zijn voornamelijk veroorzaakt door hogere vergoedingen aan vrijwilligers (+24), als gevolg van een frequenter uitruk. Ook de doorbelaste uren vanuit de kostenplaatsen zijn hoger dan was ingeschat (+38). De dagelijkse onderhouds- en energiekosten van de 2 brandweerkazernes zijn in 2009 ook hoger dan begroot (+12). De reden is de ouderdom van de beide kazernes. Tegenover de hogere lasten bij de brandweer zijn er ook voordelen te melden. De kapitaalslasten zijn lager (-28), omdat de nieuwe brandweerauto’s pas eind 2009 zijn aangekocht. 090 Rampenbestrijding en –plan De lagere lasten met betrekking tot de rampenbestrijding en –plan zijn veroorzaakt, doordat er minder tijd is besteed aan deze activiteiten (-18). 100 Integrale veiligheid In tegenstelling tot de tijdsbesteding aan de rampenbestrijding en –plan is er in 2009 meer tijd gespendeerd aan de veiligheidsactiviteiten. Dit heeft hogere kosten opgeleverd (+26). Ook de preventie- en handhavingactiviteiten hebben iets meer gekost dan begroot (+5). Hier staat tegenover, dat we geen bijdrage meer hoeven te betalen aan de stichting Veiligheid en Toezicht (-54, waarvan -39 incidenteel) aangezien deze opgehouden is te bestaan.
BATEN 080 Brandweer Een oude brandweerauto, die geen boekwaarde meer had, is verkocht. Dit heeft een incidentele bate (+28) opgeleverd. Daarnaast hebben we een vergoeding ontvangen van de gemeente Papendrecht voor aan hen geleverde diensten (+5).
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:15
3. Lokale economie 3.1 Algemene programmagegevens Het programma lokale economie richt zich voornamelijk op bedrijvigheid, handel, toerisme en als afgeleide daarvan het bevorderen van werkgelegenheid binnen onze gemeentegrenzen. Commissie Het primaat van het programma ligt bij de commissie Bestuur Portefeuillehouders Wethouder A.L. Cardon Wethouder S.J. Veerman
Werkgelegenheid, Economie Toerisme
Bestuurlijke kaders: Structuurvisie Detailhandel Alblasserdam Marktverordening Alblasserdam 2000 Verordening Winkeltijdenwet Toeristische visie op hoofdlijnen 2006
3.2 Ontwikkeling van het programma, toegespitst op Alblasserdam Toerisme Het toeristisch/recreatief profiel van Alblasserdam krijgt vooral gestalte door middel van het in ontwikkeling nemen van Haven-zuid en onze participatie op regionale schaal. De locatie Haven-zuid vormt de verbindende schakel tussen een drietal iconen (Biesboscentrum, Dordtse binnenstad en werelderfgoed Kinderdijk). Het “aan elkaar knopen” van deze iconen is de grondgedachte achter het concept van het Drechtstedenproject “Hollands Glorie”. Met die gedachte werd gewerkt aan het idee om samen met het inrichten van een transferium op Haven-zuid hier ook een Royal House of Holland te realiseren (bezoekerscentrum voor oude ambachten etc. in een authentieke Hollandse entourage). Inmiddels is de vraag aan de orde of ook niet moet worden nagedacht over het verbreden en versterken van het Hollands Glorieconcept. Een goed toeristisch/recreatief product draagt immers bij aan het versterken van de vrijetijdseconomie door toename van de bestedingen en groei van het aantal arbeidsplaatsen. Tegen de achtergrond van het versterken van het totaalproduct en het vergroten van de kwaliteiten en potenties van het gebied zijn daarbij in beeld zaken als samenwerking, ontwikkelen van knooppunten en transferia, optimaliseren van het vervoer over water en het ontwikkelen van de scheepvaart en baggerindustrie als icoon tot een toeristische attractie. Met dergelijke initiatieven, die verder moeten worden doordacht en uitgewerkt, is de regionale economie uiteraard bijzonder gebaat. Hiermee worden tevens de recreatieve mogelijkheden voor de eigen inwoners vergroot en is er een spin-off te verwachten naar de Alblasserdamse detailhandel en horeca. Het zal duidelijk zijn dat dergelijke ambities een enorme uitdaging zijn voor een verdere en hechtere regionale samenwerking. Tenslotte mag bij dit al niet onvermeld blijven het Werelderfgoed Kinderdijk. Het gaat goed met het werelderfgoed. Aan plannen en ambities geen gebrek. Onlangs is de stichting met een visie op het entreegebied naar buiten gekomen. Daarbij gaat het om zaken als het verbeteren van de parkeer- en aanmeermogelijkheden. Belangrijk is ook het realiseren van een “molenplein” – een plek voor attracties en commercieel getinte voorzieningen. Een verdere doorontwikkeling wordt nagestreefd – niet op de laatste plaats vanwege het streven om meer toeristen naar het gebied te krijgen en daardoor te zorgen voor meer inkomsten, zodat de stichting mettertijd financieel “selfsupporting” zal kunnen zijn. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:16
Detailhandel en ambulante handel De vestiging van een supermarkt in het project Makadokop is eind 2009 gerealiseerd. Wij verwachten dat de realisatie van een aantal projecten een positief effect zal hebben op de detailhandel. Wij denken daarbij aan de uitvoering van onze woningbouwplannen, maar ook aan de Voorzieningen Driehoek en de toeristische ontwikkeling van Haven-Zuid. Landelijk zien we een teruglopende bezettingsgraad van weekmarkten. De maandagmarkt in Alblasserdam blijft echter redelijk op peil. Er zijn 36 vaste marktplaatsen en nog 3 vrije standwerkplaatsen. Bedreigingen zijn de concurrentie van de grote winkelketens. Een aandachtspunt voor het aantrekkelijk houden van de weekmarkt is de kwaliteit van de buitenruimte en de nabijheid van parkeervoorzieningen. Bedrijven Het maritieme cluster is in Alblasserdam nog steeds sterk vertegenwoordigd. Op bedrijventerrein Nieuwland hebben veel nieuwbouwactiviteiten plaatsgevonden. Daarnaast heeft de gemeente een aandeel geleverd in de geluidsproblematiek op de bedrijventerreinen. 3.3 Wat hebben we bereikt? -
Minimale leegstand detailhandel en bedrijventerreinen; KVO-certificaat (Keurmerk Veilig Ondernemen) voor bedrijventerrein Hoogendijk; Contacten bedrijfsleven zijn versterkt; Administratieve lastenverlichting voor bedrijven is opgestart; Actieve begeleiding naar werk door Werkgeverservicepunt Drechtsteden.
3.4 Wat hebben we gedaan? Bedrijven PMA en de accountmanager bedrijven (voorheen bedrijfscontactfunctionaris) hebben voldaan aan het bepaalde in de overeenkomst, gesloten tussen de gemeente en het Parkmanagement Alblasserdam (PMA) d.d. 12 maart 2008. Deze overeenkomst houdt onder andere in dat PMA een aantrekkelijk pakket aan diensten biedt aan bedrijven waardoor het vestigingsklimaat op de Alblasserdamse bedrijventerreinen aantrekkelijk wordt gemaakt. Om de communicatie te bevorderen is er ondermeer een meldingenmanager opgezet. Daarmee kunnen bedrijven on line problemen op het bedrijventerrein aangeven. Ook is de accountmanager bedrijven 5 dagen per week bereikbaar voor bedrijven en voor de gemeente. Daarnaast is er aandacht voor ‘voordeel voor het collectief’, wat tot financieel voordeel voor de ondernemers leidt, maar tevens bijdraagt aan structuurversterking van de bedrijventerreinen. Het KVO-certificaat is ook een voorbeeld van structuurversterking en kwaliteitsverbetering. Overleg Bedrijven en Detailhandel De gemeente is door een collegelid of meerdere collegeleden en / of de accountmanager bedrijven vertegenwoordigd bij de bijeenkomsten van de Ondernemerskring Alblasserdam (OKA). In 2009 is er structureel overleg geweest met de gebruikersraad. Deze bestaat uit de politie, brandweer, gemeente, de OKA en een afvaardiging van de ondernemers. Daarnaast organiseert PMA regelmatig informatiebijeenkomsten. De gemeente heeft ook overleg gevoerd met de winkeliersverenigingen, maar dit is nog niet gestructureerd. Regionale Samenwerking De contacten met de Drechtsteden zijn versterkt. Er is o.a. gezamenlijk gewerkt aan het Uitvoeringsprogramma Bedrijventerreinen (UPB).
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:17
Verminderen lokale regels (Wet Administratieve Lastenverlichting) PMA heeft de gemeente ondersteund bij het traject Administratieve Lastenverlichting. Dit traject loopt. Actieve begeleiding naar werk Bij de bedrijfsbezoeken en contacten met PMA is inzet gevraagd om Alblasserdamse werkzoekenden te begeleiden naar werk, maar ook om Drechtwerkers in dienst te nemen, een en ander in samenwerking met Werkgeverservicepunt Drechtsteden. Ambulante handel Op grond van de marktverordening en de APV zijn er standplaatsen toegewezen ten behoeve van de ambulante handel. Toerisme Alblasserdam wil het toeristisch profiel verbeteren en doet dat binnen het project Haven Zuid. Daarbij wordt onder meer gewerkt aan plannen voor de aanleg van een transferium en de realisering van een Royal House of Holland. Op die wijze wordt tevens het Drechtstedenproject Hollands Glorie (Biesboscentrum, Dordtse binnenstad en Werelderfgoed Kinderdijk – in samenhang) bediend. Daarnaast participeert deze gemeente in het Werelderfgoed Kinderdijk en de verdere doorontwikkeling daarvan.
3.5 Wat heeft het gekost? LASTEN
Programma 3: Lokale economie Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal lasten
83
140
-58
-69,4%
110 Weekmarkt
29
77
-49
120 Parkmanagement
54
63
-9
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal baten
38
33
-5
-13,7%
110 Weekmarkt
38
33
-5
0
0
0
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
35
45
107
-63
-140,9%
-14
-10
44
-54
49
54
63
-9
bedragen * € 1.000
Rek. 2008
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
120 Parkmanagement
SALDO bedragen * € 1.000 Totaal saldo 110 Weekmarkt 120 Parkmanagement
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:18
Analyse verschillen LASTEN 110 Weekmarkt De overschrijding op het product weekmarkt (+49) is geheel veroorzaakt doordat er meer tijd aan de weekmarkt is besteed dan begroot. De marktmeester besteed 8 uur per week aan de markt. Daarnaast zijn er buitendienstmedewerkers die activiteiten hebben verricht met betrekking tot de weekmarkt. 120 Parkmanagement De gemeente heeft een bijdrage moeten betalen aan Regionaal Economisch Overleg (REO) ZHZ ten behoeve van UP Decor van € 3.500. Hierover is in 2008 correspondentie geweest. Daarnaast is er sinds 1 augustus 2009 een beleidsmedewerker Grondzaken en Economie aangenomen. Voor de uren / kosten t.b.v. lokale economie en regionale economie waren geen budgetten opgenomen. Het gaat om de subproducten lokale economie en regionale economie. Hierop is voor € 7.500 aan uren opgeboekt door de beleidsmedewerker Economie.
BATEN 110 Weekmarkt De onderschrijding op het product weekmarkt (-6) is veroorzaakt, doordat er veel retributies uit 2008 zijn geweest.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:19
4. Wonen 4.1 Gegevens Het programma Wonen omvat, kort beschouwd, vier grote taakvelden die hun weerslag hebben hoe er in Alblasserdam gewoond, gewerkt en gerecreëerd wordt. Binnen het programma hebben wij het dan over ruimtelijke ordening, stedelijke vernieuwing, volkshuisvesting en grondexploitatie. Commissie: Grondgebied Portefeuillehouder: Burgemeester A.B. Blase Wethouder S.J. Veerman
grondexploitaties ruimtelijke ontwikkeling, volkshuisvesting, nieuwe ontwikkellocaties
Bestuurlijke kaders: • Woonvisie Alblasserdam (1999) • Structuurvisie Dijk (1999) • Prestatieafspraken Lange Termijn Drechtsteden • De bestemmingsplannen • Inrichtingsvisie “groene verbinding tussen het rood” • Regionale woonvisie Drechtsteden “Spetterend wonen in de Drechtsteden” (2004) • Bouwverordening • Huisvestingsverordening (2002) • Welstandsnota • Ruimtelijke toekomstvisie “Dorp met karakter, nu en in de toekomst”(2005) • Regionaal Meerjaren OntwikkelingsProgramma (MOP) Dordrecht/Drechtsteden 2005-2009 • Ruimtelijke visie Drechtsteden, de nota Ruimte Geven (2007) • Realisatiestrategie Ruimte geven (2008))
4.2 Ontwikkeling van het programma, toegespitst op Alblasserdam Gewerkt wordt binnen vastgestelde bestuurlijke kaders. Onder invloed van veranderende wetgeving maar ook landelijke, regionale en maatschappelijke ontwikkelingen zal een aantal van deze kaders bijgesteld moeten worden. Ook zullen er nieuwe kaders worden toegevoegd. Het programma Wonen beweegt zich binnen een maatschappelijk kader waarbij de volgende zaken van invloed (zullen) zijn: • Veranderende wet- en regelgeving waarbij er meer taken en bevoegdheden bij de gemeenten komen te liggen. Dit heeft geleid tot samenwerking in Drechtstedenverband. • Invloed van economie en marktwerking. De arbeidsmarkt staat onder druk en ook de bouwstoffenmarkt fluctueert. Projecten lopen hierdoor soms onverwachte vertraging op. Plannen worden noodzakelijkerwijs bijgesteld of kunnen geen doorgang vinden; • Een selectieve uitstroom van huishoudens met een hoger inkomen; • Een toenemende vergrijzing die voor een veranderende vraag zorgt; • Een behoefte aan duurzaam en levensloopgeschikt bouwen; • Een consument/burger die meer zeggenschap en keuzevrijheid wenst en ook weet wat zijn rechten zijn.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:20
4.3 Wat hebben we bereikt? Naar taakveld heeft in 2009 de nadruk gelegen op: Ruimtelijke ordening: Verder uitvoering van de Wet ruimtelijke ordening en actualisering en digitalisering (inclusief digitale ontsluiting) van het bestemmingsplannenbestand. In 2009 zijn er zes bestemmingsplannen vastgesteld: Centrum, Kom, Jonker, Mercon Kloos, Waterhoven-Oost en de parapluherziening geluidszone aan de Noord. Bovendien is in 2009 het plan Haven-Zuid (gedeeltelijk) goedgekeurd door de provincie. Hierdoor zijn er een groot aantal oude bestemmingsplannen geactualiseerd en zijn er mogelijkheden onstaan om ontwikkelingen in gang te zetten. Daarnaast zijn er procedures gevolgd die de brede school het Palet aan de van Eesterensingel en woningen aan de Cornelis Smitstraat mogelijk maken. Het digitaliseringsproces heeft in 2009 vorm gekregen middels een regionaal IPA-project. In regionaal verband is er over gegaan tot de gezamenlijke aanschaf en implementatie van de nodige programmatuur om aan de digitale vereisten uit de wet te kunnen voldoen. Stedelijke vernieuwing: (Her)ontwikkeling van diverse locaties en het afronden van in gang gezette projecten. In de zomer van 2007 heeft er een zogenaamde midtermreview plaatsgevonden, waarbij bekeken is in hoeverre de diverse projecten op schema lagen en het halen van de afgesproken prestaties vóór 1-1-2010 nog realistisch leek. Hierbij is een aantal aan Alblasserdam toegezegde bedragen komen te vervallen wegens het niet of niet tijdig doorgaan van projecten. Er is echter ook een (precies even groot) bedrag opnieuw toegewezen. Het gaat om het herstel van een eerder afgesproken korting op project Kinderdijk (Scheldeplein), alsmede een bedrag voor het project geluidssanering Dijklint. Dit laatste project levert tevens een positieve bijdrage aan het project Mercon-Kloos. Aan deze (voorwaardelijke) bedragen zijn opnieuw prestaties verbonden, die vóór 1-1-2010 gerealiseerd zijn. Bij geluidssanering Dijklint gaat het om het beter isoleren van circa 55 woningen langs het Dijklint. Volkshuisvesting: Realisatie van het in regionaal verband afgesproken woningbouwprogramma en uitvoering beleidsnotitie woonwagens. De Woonvisie Alblasserdam, de regionale Woonvisie Drechtsteden en de regionale Prestatie Afspraken voor de Lange Termijn (PALT) vormen het uitgangspunt van beleid. Voor de sociale bouwopgave (huur en koop) staat de samenwerking met onder meer de corporatie Westwaard Wonen voorop. Ook met de corporatie Mooiland /Vitalis zijn prestatieafspraken gemaakt. In 2009 zijn er 103 koop- en 98 huurappartementen in aanbouw genomen. (Deel)project De Hellingen, Alblasserwerf Makadokop Cortgene Haven Nieuwe Scheldehof Totaal
Aantal koopappartementen 100 3
103
Aantal huurappartementen 22 31 45 98
De prestatieafspraak in het kader van het PALT van 170 sociale sociale huur- en koopwoningen voor 1-12010 is bijna gehaald; het aantal ligt op 163. Echter, de afspraak om 600 duurdere huur-en koopwoningen voor 1-1-2010 te realiseren is niet gehaald. De planning voor 2006-2010 is naar beneden bijgesteld van 600 naar 358 woningen. De verklaring ligt in het feit dat in 2007 een aantal woningbouwprojecten, welke tot nu toe altijd in de risicosfeer waren benoemd, definitief is doorgeschoven naar de volgende periode (na 2010). Het betreft de projecten Mercon Kloos, deel Alblasserwerf en een groot deel van Lange Steeg. De vertragingen zijn veroorzaakt door planwijzigingen en de daarmee gemoeid gaande proceduretijd.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:21
De nota Toekomst woonwagenlocaties Alblasserdam is aan de raad aangeboden. Belangrijkste punt hierin is de uiteindelijke opheffing van de woonfunctie op de huidige locatie Staalindustrieweg. Ter vervanging worden vier locaties van vier standplaatsen / vrije kavels voorgesteld. In 2009 is gewerkt aan de verkenning van 1 loctaie binnen het project Lint Vinkenpolderweg. Tevens is gestart met handhaving van de wet- en regelgeving op het woongedeelte. Voor de bedrijfsfunctie wordt met de ondernemers gewerkt aan een plan om een herverkaveling te realiseren. Grondexploitatie: Een actualisatie van de grondexploitaties heeft plaatsgevonden. De gemeenteraad heeft in juli 2008 de Kadernota Grondbeleid vastgesteld. Uitgangspunt hierbij is dat de gemeente een facilitair grondbeleid voert onder het motto “facilitair grondbeleid tenzij….”. Per project/beleidslijn zal nog wel worden beoordeeld of actief grondbeleid een optie is. Een belangrijk instrument van het facilitair grondbeleid is de op 1 juli 2008 inwerking getreden grondexploitatiewet (onderdeel van de nieuwe wet Ruimtelijke Ordening). Uitgangspunt van deze wet is de verplichting tot kostenverhaal bij particuliere grondexploitatie. Afspraken hierover zullen zo veel mogelijk in privaatrechtelijke overeenkomsten worden vastgelegd. Indien dit niet mogelijk is, dient het publiekrechtelijke traject gevolgd te worden. 4.4
Wat hebben we gedaan?
In 2009 zijn de volgende mijlpalen bereikt: Bestemmings- en structuurplannen In 2009 zijn de volgende zes bestemmingsplannen vastgesteld: Centrum, Kom, Jonker, Mercon Kloos, Waterhoven-Oost en de parapluherziening geluidszone aan de Noord. Bovendien is in 2009 het plan Haven-Zuid (gedeeltelijk) goedgekeurd door de provincie. Daarnaast zijn er procedures gevolgd die de brede school het Palet aan de van Eesterensingel en woningen aan de Cornelis Smitstraat mogelijk maken. De aandacht voor de bestemmingsplannen, de going-concernzaken en gebrek aan ambtelijke capaciteit hebben er toe geleid dat de opstelling van een Structuurvisie Alblasserdam is verschoven naar 2011. De visie voor het Sportpark Souburgh en omgeving komt tot stand in samenwerking met de gemeente Graafstroom. Door het ontbreken van ambtelijke capaciteit bij deze gemeente vanwege de fusie van het ambtelijk apparaat, is de visie nog niet tot stand gekomen. In november heeft de gemeente Graafstroom aangegeven in 2010 ambtelijke inzet beschikbaar te hebben. Gezamenlijk zal dan een procesaanpak worden bepaald. In goede samenwerking met de regiogemeenten en onder regie van het SCD is het softwarepakket RObeheer aangeschaft en (regionaal) geïmplementeerd. Met dit pakket is de gemeente in staat te voldoen aan de wettelijke plicht om met ingang van 1 januari 2010 bestemmingsplannen digitaal aan te bieden. In 2010 zal de implementatie op gemeenteniveau verder invulling krijgen; onder andere door de opstelling van een handboek. In het kader van de genoemde bezuinigingen is er ook voor gekozen om de aanpassing van de welstandsnota te vertragen. Woningbouw De projecten Oude Mavo en Wipmolen zijn qua planvorming in 2009 gestagneerd zodat daar van een doorvertaling van de Woonvisie en het woningmarktonderzoek (nog) geen sprake is geweest. Wel is bij de overdracht van de Wipmolen in 2009 afgesproken om een WoonZorgComplex op algemene grondslag te realiseren. Het woningbouwprogramma voor de LTS Esdoornlokatie (Hof & Singel) past wel binnen de woonvisie en het woningmarktonderzoek. Van dat plan is in 2009 de planvorming daadwerkelijk van start gegaan. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:22
De projecten van Eesterensingel en Makadokop zijn uitgevoerd en afgerond. De Wielen-Scheldehof en Cortgene-Haven zijn in uitvoering en worden naar verwachting in 2010 afgerond. In deze projecten zitten ook de huurwoningen voor ouderen die in de periode tot en met 2010 extra in aanbouw zouden worden genomen. In 2009 is de Woonvisie Alblasserdam niet herijkt. Enerzijds is goede doorvertaling van de regionale woonvisie nog niet mogelijk gebleken en anderzijds heeft de econmische crisis voor een verschuiving in prioriteiten gezorgd. De maatregelen die zijn genomen om de crisis te bestrijden, o.a. de implementatie van Van der Laansubsidies, hebben voor een verschuiving van de prioriteit gezorgd. Vertraging is te melden bij de start van de realisatie van de ASVZ-woningen aan de Vinkenpolderweg. Begin 2010 wordt gestart met de opstelling van een overeenkomst waarmee dit project gerealiseerd gaat worden. Deze overeenkomst kan als start van de realisatie worden gezien. Stads- en dorpsvernieuwing De opstelling van een integraal accommodatiebeleid is, als apart beleidsstuk, komen te vervallen. Het accommodatiebeleid zal in de plaats daarvan als onderdeel worden opgenomen in de Structuurvisie Alblasserdam die in 2011 het licht moet zien. Woonwagencentra Bij elke planontwikkeling wordt bezien of de plaatsing van woonwagens mogelijk is; via de projectenformats komt dit tot uiting. Grondexploitaties Medio 2010 is een nieuwe medewerkster grondzaken en economie gestart. Eén van haar taken is uitwerking te geven aan de Nota Grondbeleid. Daarbij is de doorwerking van de Grondexploitatiewet (onderdeel van de Wet ruimtelijke ordening) in het gemeentelijke beleid omvangrijk en complex. Vandaar dat in de tweede helft van 2009 vooral voorrang is gegeven aan opleidingen en het op orde brengen van de dossiers. 4.2 Wat heeft het gekost? LASTEN
Programma 4: Wonen bedragen * € 1.000 Totaal lasten
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
10.526
9.576
950
9,0%
130 Ruimtelijke plannen
342
301
41
11,9%
140 Volkshuisvesting
634
734
-100
-15,8%
150 Stedelijke ontwikkeling
100
33
67
67,0%
1.052
1.766
-713
-67,8%
101
110
-9
-9,1%
8.298
6.633
1.665
20,1%
160 Bouw- en sloopvergunningen 170 Woonwagenzaken 200 Grondexploitatie
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:23
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal baten 130 Ruimtelijke plannen
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
10.671
9.279
-1.393
-13,1% 0,0%
0
1
1
537
548
11
2,0%
36
0
-36
-100,0%
735
1.559
824
112,1%
11
7
-5
-40,7%
9.351
7.164
-2.187
-23,4%
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
-2.065
-145
298
-443
305,5%
202
342
300
42
12,2%
10
96
186
-90
-92,9% 48,2%
140 Volkshuisvesting 150 Stedelijke ontwikkeling 160 Bouw- en sloopvergunningen 170 Woonwagenzaken 200 Grondexploitatie
SALDO bedragen * € 1.000 Totaal saldo 130 Ruimtelijke plannen 140 Volkshuisvesting 150 Stedelijke ontwikkeling
208
64
33
31
160 Bouw- en sloopvergunningen
420
317
207
111
34,9%
59
89
103
-14
-15,4%
-2.080
-1.054
-531
-523
49,6%
170 Woonwagenzaken 200 Grondexploitatie Overige financiële middelen
-884
Analyse verschillen LASTEN 130 Ruimtelijke plannen Het actualiseringsprogramma voor bestemmingsplannen is een meerjarige activiteit. In 2009 is de aandacht verlegd naar een geluidsplan en het containertransferium waardoor het actualiseringsprogramma wederom is vertraagd. Dat heeft geleid tot lagere uitgaven. Overigens dient het actualiseringsprogramma onverminderd voortgezet te worden omdat de sanctie (geen leges kunnen heffen!!) te bezwaarlijk voor de begroting is. Voor planschade werd geen reguliere begrotingspost opgenomen; de aan derden uitgekeerde vergoeding kon overigens worden verhaald op de ontwikkelaar (vond reeds in 2008 plaats). 140 Volkshuisvesting De hogere kosten van volkshuisvesting zijn veroorzaakt door hogere kapitaalslasten van uitgezette leningen. De reden hiervoor is dat de gecalculeerde rente afwijkt van de geprognosticeerde rente. Onder verwijzing naar het rentevoordeel bij programma 9, kan worden geconcludeerd dat deze hogere rentekosten daar worden geneutraliseerd. 150 Stedelijke ontwikkeling Het jaar 2009 gaf minder initiatieven uit de markt, als gevolg waarvan aanzienlijk minder uren besteed dienden te worden. Aan de batenzijde kon het oorspronkelijke herinrichtingsbudget vrijvallen 160 Bouw- en sloopvergunningen De bouw- en sloopvergunningen laten zowel bij de lasten als bij de baten een enorme stijging zien. Dit wordt veroorzaakt door opgelegde dwangsommen (€ 720.000). Omdat er onzekerheid is over de inning van deze dwangsommen is in de lasten hiervoor meteen een voorziening opgenomen. De per saldo resterende bate van € 111.000 wordt veroorzaakt door de hogere opbrengst van de leges.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:24
170 Woonwagenzaken De overschrijding op het product woonwagens (+9) is veroorzaakt door hogere onderhoudskosten aan het woonwagenpark als begroot. 200 Grondexploitatie Voor een nadere analyse van de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie alsmede naar programma 9.
BATEN 150 Stedelijke ontwikkeling Aan de batenzijde kon de oorspronkelijk geraamde netto-opbrengst met betrekking tot de Makado patio niet worden gerealiseerd. 160 Bouw- en sloopvergunningen De bouw- en sloopvergunningen laten zowel bij de lasten als bij de baten een enorme stijging zien. Dit wordt voor het grootste deel veroorzaakt door opgelegde dwangsommen (+720). Omdat er onzekerheid is over de inning van deze dwangsommen is in de lasten hiervoor meteen een voorziening opgenomen. Daarnaast zijn er meer bouw- en sloopvergunningen gefactureerd (+104). 200 Grondexploitatie Voor een nadere analyse van de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie alsmede naar programma 9.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:25
5. Buitenruimte 5.1 Gegevens Het programma omschrijft het dagelijks beheer van wegen, riolering, watergangen, kunstwerken, groen en begraafplaats alsmede het milieubeheer, de afvalinzameling, verkeer en vervoer aan de hand van beheerplannen of beleidskaders. Het onderhoud/vervanging van de kapitaalgoederen is beschreven in de paragraaf: Onderhoud kapitaal goederen. Commissie: grondgebied Portefeuillehouders: Wethouder A.L. Cardon Wethouder S.J. Veerman Wethouder C.E.J. Leeuwis
: Buitenruimte, buurtbeheer : Milieu : Verkeer
Bestuurlijke kaders - Groenstructuurplan (1995) - Speelruimteplan( 2003) - Hondenpoepbeleid (2006) - Wegen-gebruiksplan ( 2004) - Gemeentelijk Rioleringsplan (2008) - Nota aanbestedingsbeleid (2008) - Nota Bewonersparticipatie bij reconstructies (2006) - Gemeentelijk Waterplan (2006) - Lokaal milieu uitvoeringsplan 2008-2013 - Plan van aanpak dijklint met plan van aanpak luchtkwaliteit (2006) - Bomenbeleid en kapvergunningenbeleid (2008) - HOV-D fase 1
5.2 Ontwikkeling van het programma. De gemeente heeft de openbare ruimte in beheer en onderhoud. In begin 2009 werd met de Nota Openbare Ruimte 2009 een keuze gemaakt op welk niveau de beeldkwaliteit komt te liggen. Het gevolg van deze keuze is enerzijds een beter sturing van de beschikbare middelen en anderzijds betrokkenheid vanuit de bewoners door met hen de beeldkwaliteit te laten vaststellen. 5.3 Wat hebben we bereikt? Nota openbare ruimte. Op 4 februari 2009 is een workshop met o.m. raadsleden en belanghebbenden in Landvast gehouden. In deze workshop hebben de aanwezigen meegepraat en gediscussieerd over de gewenste kwaliteit van de buitenruimte in Alblasserdam. De mede aan de hand van de resultaten van de workshop opgestelde nota openbare ruimte ( Kwaliteitsplan dagelijks beheer openbare ruimte, dd. 17-4-2009) is in de raad van 27 mei 2009 vastgesteld. De nota geeft inzicht in het actuele en gewenste kwaliteitsniveau van de Buitenruimte ( schoon heel, en veilig van wegen, groen, verlichting, straatmeubilair e.d. ) inclusief de bijbehorende budgetten. Aan de hand van de Nota kan de gemeenteraad een keuze maken voor het gewenste kwaliteitsniveau passend binnen de gestelde ( financiële ) kaders in begroting en collegeprogramma. De nota is zodoende een basis voor het maken van keuzes in het onderhoud van de gehele openbare ruimte voor een langere periode
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:26
Milieu Het Lokaal Milieu Uitvoerings Programma (LMUP) 2010 – 2015 is in december 2009 vastgesteld door de Raad. In (sub)regionaal verband heeft de gemeente zich samen met de Milieudienst Zuid-Holland Zuid, naast de gemandateerde taken Wet milieubeheer, gewijd aan het inhoud geven aan de Europese richtlijn omgevingslawaai door het oplossen van de knelpunten, die zichtbaar zijn geworden door het opstellen van de geluidskaart, het uitvoeren van het plan van aanpak zonebeheer van de industrieterreinen, het plan van aanpak luchtkwaliteit en het plan van aanpak externe veiligheid. In het kader van het zonebeheer is extra aandacht gegeven door provincie en regionale milieudienst om de geluidsruimte efficiënter en eerlijker te verdelen. Hiervoor waren planologische maatregelen noodzakelijk. Verder hebben gemeente en Milieudienst Zuid-Holland Zuid zich samen met de Drechtsteden gemeenten en de provincie Zuid-Holland zich bezig gehouden met de uitvoeringssamenwerking provincie - regio, natuur - en milieueducatie, de monitor milieu - en leefomgevingkwaliteit. Verder is er continue pro actief geparticipeerd bij de uitvoering van het Drechtsteden programma Verkeer en Milieu: regionaal programma luchtkwaliteit. Riolering In oktober 2009 is het nieuwe verbrede GRP vastgesteld voor een periode van 5 jaar. Er is nu sprake van een verbreed GRP omdat naast het inzamelen en transport van stedelijk afvalwater nu ook het afvloeiende afvalwater en het grondwater een herkenbare plaats in dit GRP hebben gekregen. Voor de financiering van dit plan was de jaarlijks te ontvangen rioolheffing (voorheen rioolrecht) leidend. Bij het opstellen van het GRP was de te ontvangen rioolheffing maatgevend. Het rioolrecht is in tegenstelling tot de rioolheffing geen algemene belasting, maar een retributieve heffing. Dit wil zeggen dat er sprake moet zijn van een individuele tegenprestatie: de betaler moet aangesloten zijn op de gemeentelijke riolering. Bij de rioolheffing geldt dit niet. Water Door het Waterschap is een nieuw peilenplan vastgesteld. In het stedelijk gebied zal voortaan sprake zijn van een vast peil te weten het huidige zomerpeil. Bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen heeft de watertoets een belangrijke functie ingenomen om zodoende waterproblemen te vermijden. Door de gemeente wordt een waterbergingsbank opgezet waarin het saldo van m2 wateroppervlak per peilgebied wordt bijgehouden. Voor de Vinkenpolder (ten zuiden van de Alblas) ligt nog een wateropgave van 3 ha. Om dit vlot te trekken is op uitnodiging van het Waterschap deelgenomen aan een Water en Ruimte atelier. In overleg met het Waterschap is het project “meten aan overstorten” regionaal opgestart. Verkeer In 2009 is een ontwerp gemaakt voor het fietspad op de dijk. In mei 2008 heeft GS het fietsplan 2008 vastgesteld waarin dit fietspad is opgenomen. Intussen is de provincie akkoord met uitbreiding van het fietspad tot aan de Veerdam in Kinderdijk. De planvorming voor het fietspad verloopt in samenwerking met de gemeente Nieuw-Lekkerland. De planning is om in 2010 een definitief ontwerp vast te stellen en om te starten met de uitvoering. Over het dijklint is in 2009 een brainstormsessie geweest met alle direct belanghebbenden en samenwerkende overheden over de problematiek en denkbare oplossingen. Met Nieuw-Lekkerland is een intentieovereenkomst getekend. In navolging hierop is een onderzoek gestart naar de huidige verkeersstromen en ook naar andere verkeersaspecten. De onderzoeken over het dijklint zijn gedaan in gezamenlijke opdracht van gemeente Nieuw-Lekkerland en Alblasserdam. Voor de toeristen van Kinderdijk wordt een transferium gecreëerd op Haven-Zuid. De plannen hiervoor zijn opgenomen in het project Haven-Zuid.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:27
Gladheidbestrijding Om schade ten gevolge van gladheid zoveel mogelijk te beperken is het noodzakelijk de burgers goed te informeren welke wegen de gemeente tijdens gladheid strooit. De gemeente strooit namelijk de doorgaande wegen en fietspaden. In de woonstraten heeft strooien, namelijk alleen effect als er voldoende verkeersbewegingen zijn. B&W en de raad hebben hiervoor een herzien strooiplan in 2009 vastgesteld. Het strooiplan is diverse malen in de Klaroen gepubliceerd. Doordat de winterperiode gepaard ging met veel sneeuwval en er behoefte was aan een snelle inzet is in 2009 een ministrooier aangeschaft. Met als resultaat dat er bij meldingen over verraderlijke gladde plekken sneller gereageerd kan worden. Landelijke Afvalbeheer Plan (LAP) doelstellingen In 2009 is verdere invulling aan de LAP doelstellingen 2012 gegeven. Zo is de proef met “blauwe” minicontainers voor oud-papier omgezet in het permanent inzamelen van oud papier met minicontainers bij laagbouw, flats en dijk. Ook is in 2009 een start gemaakt met de voorbereidingen het plastic afval in 2010 gescheiden in te zamelen. Veegvuil/zwerfvuil In 2009 is uit efficiency en kwaliteitsoverwegingen (nota beheer openbare ruimte) gestart met het in eigenbeheer vegen van de wegen en straten. Mede door het in eigenbeheer vegen van de straten maar ook het afstemmen van werkzaamheden tussen de afdelingen Plantsoenen en ATO is de beeldkwaliteit zoals is afgesproken in de nota beheer openbare ruimte ruimschoots gerealiseerd. 5.4 Wat hebben we gedaan? Beleidskaders - Nota Openbare Ruimte 2009 - Lokaal Milieu uitvoeringsplan 2010-2015 - Gemeentelijk Riolerings Plan 2009-2013 Buitenruimte Parallel aan de Nota Openbare Ruimte 2009 zijn er technische inspecties uitgevoerd. In 2009 is de tweejaarlijkse algehele actualisatie van het systematisch wegbeheer uitgevoerd. Alle wegen in Alblasserdam zijn conform de normen geïnventariseerd en geïnspecteerd. De schadebeelden en andere relevante gegevens zijn ingevoerd in het beheerprogramma. Op basis van de resultaten uit de berekeningen zal meerjarenplanning voor groot onderhoud waar nodig worden aangepast. De planning is ook afhankelijk van o.m. andere geplande werkzaamheden aan bijv. de riolering of nieuwbouwprojecten In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen komen de beheerplannen verder aan de orde. Begraafplaats In 2009 is door een andere prioriteit stelling de verordening niet gereed gekomen. Ook de aanschaf van het nieuwe administratieve systeem is mede door de invoering van de nieuwe uniforme werkplek vertraagd. Plantage (Dierenweide) In 2009 zijn er meerdere gesprekken gevoerd met belanghebbenden en vrijwilligers om de dierenweide in goede staat over te dragen aan de Stichting Kinderboerderij Plantage. Er is onderzocht wat een goede kinderboerderij nodig heeft aan voorzieningen voor de vrijwilligers, zoals sanitair en eet/drink ruimte.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:28
5.5 Wat heeft het gekost? LASTEN
Programma 5: Buitenruimte Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal lasten
9.735
9.879
-144
-1,5%
300 Wegen straten en pleinen
2.499
2.573
-74
-3,0%
328
290
38
11,5%
17
25
-8
-43,9%
302
273
29
9,6%
51
52
-2
-3,2%
bedragen * € 1.000
Rek. 2008
310 Openbare verlichting 320 Straatmeubilair 330 Verkeer 340 Openbaar vervoer 350 Waterkering en afwatering
309
325
-16
-5,2%
355 Speelterreinen en -tuinen
1.544
1.563
-19
-1,2%
360 Reiniging
1.989
1.836
153
7,7%
365 Riolering
1.965
1.909
56
2,8%
370 Milieu
428
681
-252
-59,0%
375 Begraven en lijkbezorging
302
351
-49
-16,2%
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal baten
4.118
4.249
131
3,2%
300 Wegen straten en pleinen
16
31
15
96,1%
310 Openbare verlichting
14
16
2
15,5%
320 Straatmeubilair
0
0
0
0,0%
330 Verkeer
0
6
6
0,0%
10
8
-1
-10,6%
340 Openbaar vervoer 350 Waterkering en afwatering
0
23
23
0,0%
92
89
-3
-2,7%
360 Reiniging
1.989
1.904
-85
-4,3%
365 Riolering
1.735
1.727
-8
-0,5%
0
169
169
0,0%
263
275
12
4,8%
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal saldo
4.690
5.617
5.630
-13
-0,2%
300 Wegen straten en pleinen
2.311
2.484
2.542
-59
-2,4%
0
314
274
40
12,8%
355 Speelterreinen en -tuinen
370 Milieu 375 Begraven en lijkbezorging
SALDO bedragen * € 1.000
310 Openbare verlichting 320 Straatmeubilair 330 Verkeer 340 Openbaar vervoer 350 Waterkering en afwatering
0
17
25
-8
-43,9%
404
302
267
35
11,6%
37
41
44
-3
-6,4%
279
309
303
7
2,2%
1.309
1.453
1.474
-21
-1,5%
360 Reiniging
-78
-0
-68
68
0,0%
365 Riolering
165
230
183
47
20,5%
370 Milieu
271
428
512
-83
-19,5%
-8
39
76
-37
-92,9%
355 Speelterreinen en -tuinen
375 Begraven en lijkbezorging
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:29
Analyse verschillen LASTEN 300 Wegen straten en pleinen De kosten op dit product zijn vooral veroorzaakt door hogere kosten van onderhoud van straten, wegen en pleinen (+74), lagere kosten van belijning (-12) en hogere kosten voor gladheidbestrijding (+12). 310 Openbare verlichting Op de lastenzijde kon een voordeel worden behaald. De oorzaak hiervoor is gelegen in de lagere energielasten (-26) en lagere kleinere uitgaven (-10). 330 Verkeer De lagere lasten zijn het gevolg van het minder aantal geboekte interne uren op dit product (+29). 350 Waterkering en afwatering De hogere kosten van verkeer worden veroorzaakt door een te betalen vergoeding aan het baggerdepot (+4), hogere energiekosten (+18) en hogere kosten van interne uren (+18). Hier staan lagere kosten van onderhoud tegenover (-13). 360 Reiniging De algehele kosten van reiniging bleken lager uit te vallen dan begroot als gevolg van de lagere kosten van uren, werkzaamheden Netwerk. De kosten van de reiniging zijn overigens budgetneutraal. Een eventueel tekort of overschot wordt verrekend met de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. 370 Milieu 1 Door problemen bij de aansluiting van de mzhz bij de SCD is de milieudienst een tijd het zicht op de projectadministratie en de financiële administratie kwijt geweest, waardoor er meer werk is uitgevoerd dan gepland 2 In 2009 zijn er uitzonderlijk veel dwangsommen opgelegd en daardoor kosten gemaakt, die niet volledig zijn gedekt door de dwangsommen , die er mee verrekend zijn. 3 Zonder dat Alblasserdam zich daar (door omstandigheden) van bewust was heeft er in 2009 een hoog percentage accres plaatsgevonden, niet alleen over de inwonerbijdrage, maar ook voor de taken vergunningverlening, handhaving en overige taken, zonder dat het budget van Alblasserdam daarop is aangepast. 375 Begraven en lijkbezorging In 2009 is sprake van een lichte overschrijding van geplande uren, alsmede van additionele kosten beplantingen en kapitaallasten als gevolg van de uitbreiding van de begraafplaats.
BATEN 300 Wegen straten en pleinen De bate kon worden gerealiseerd door een uitkering vanuit de provincie als bijdrage in bushaltes (+16). 350 Waterkering en afwatering Aan de batenzijde kon een eenmalige bate in de vorm van de slotdeclaratie subsidie van Senter Novem worden genoteerd (+23). 365 Riolering Voor een analyse van de opbrengsten van de riolering wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:30
370 Milieu In 2009 zijn kosten gemaakt, die ten laste zijn gekomen van de ISV. De overboeking naar de balans is een bate, maar moet gezien worden als een correctie op de kosten. Het gaat om ISV-milieu (+91) en ISV-geluid (+71).
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:31
6. Welzijn en Zorg Algemene programmagegevens Korte introductie programma: In algemene zin worden in dit programma doelen en acties geformuleerd ten aanzien van het welzijn van en de zorg voor de burgers van Alblasserdam. Meer concreet omvat dit programma de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), sociale zaken, het maatschappelijk werk, het jeugd- en jongerenwerk, het ouderenwerk, het gehandicaptenbeleid, het opbouwwerk (ROWA), het minimabeleid, het integratie- en diversiteitbeleid en volksgezondheid. Commissie: Samenleving Portefeuillehouders: Wethouder A.L Cardon
integraal jeugdbeleid, Sociale Dienst Drechtsteden, Drechtwerk, integraal WMO-beleid, gezondheidszorg
Bestuurlijke kaders: • Beleidsplan ‘Samen bouwen aan de Wmo’(2008) • Beleidsplan ‘Maatschappelijke zorg’ gemeente Dordrecht inz. prestatievelden 7,8,9 WMO (2008) • Nota Lokaal gezondheidsbeleid (2007) • Nota Inburgering Alblasserdam (Drechtsteden) • Beleidskader Bijzondere Bijstand (Drechtsteden) • Beleidskaders Wet werk en bijstand (Drechtsteden) • Jeugdnota (2009) • Algemene Subsidieverordening (2009)
B. Ontwikkeling van het programma, toegespitst op Alblasserdam Trend is dat er steeds meer regionale beleidskaders komen (Wmo, SDD) en dat de lokale activiteiten daarop afgestemd worden. Knelpunt is de financiering van de ontwikkelingen in de jeugd(gezondheids)zorg. C. Wat hebben we bereikt? Algemeen: in ieder geval collegeprogramma 2006 – 2010 Wet maatschappelijke ondersteuning - Subsidiebeleid: op 22 april 2009 heeft de gemeenteraad de Algemene Subsidieverordening 2009 (ASV) vastgesteld. (zie verdere toelichting bij programma 7) - Algemeen beleidskader en beleidsdoelen: de nieuwe systematiek van budgetsubsidiëring vereiste duidelijke beleidskaders op het gebied van Welzijn. Bij de startnotitie subsidiebeleid is in 2008 een algemeen beleidskader vastgesteld. In 2009 is dit kader uitgewerkt in doelen per beleidsveld. Deze doelen hebben vervolgens weer gediend als uitgangspunt voor de budgetsubsidies 2010. - Brede welzijnsorganisatie: er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een brede welzijnsorganisatie bestaande uit ROWA, SWOA en BSR. In november hebben de partijen een intentieverklaring getekend waarin zij aangeven gezamenlijk een proces in te gaan voor de vorming van één welzijnsorganisatie. Er is een stuurgroep geformeerd die uitvoering geeft aan dit proces.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:32
- Doorontwikkeling loket: In 2009 is gestart met structureel overleg om te komen tot afstemming tussen de gemeente, SDD en welzijnsinstellingen SWOA, BSR en MEE om de doorverwijzing over en weer te bevorderen. - AWBZ: er is advies uitgebracht over de compensatie van de uit de AWBZ geschrapte grondslag psychosociaal voor ondersteunende begeleiding. Het Rijk heeft hiervoor extra middelen beschikbaar gesteld, door indicatie op een andere grondslag is hier in Alblasserdam geen beroep gedaan . - Samenwerking met Drechtsteden: in 2009 is deelgenomen aan de regiegroep Wmo, overlegvorm tussen de Drechtsteden gemeenten en de SDD t.b.v. samenwerking en uniformering Wmo beleid. - Samenwerking regio ZHZ: er is deelgenomen aan het ambtelijk overleg maatschappelijke zorg waarin de uitvoering van het plan Maatschappelijke Zorg (prestatievelden 7,8,9) met de centrumgemeente Dordrecht besproken wordt. - Deelname benchmark Wmo: er is aan de landelijke benchmark Wmo deelgenomen. In Drechtstedenverband is geconcludeerd dat de vergelijkbaarheid van resultaten tussen gemeenten (landelijk) gering is en zijn er nauwelijks conclusies te trekken die recht doen aan het gevoerde beleid. Vanaf 2010 worden de verplichte vragen m.b.t. Wmo prestaties via VWS ingevoerd, daarnaast wordt in Drechtstedenverband gekeken naar andere manieren van monitoren (onderzoeken OCD, minibenchmark SDD). - Onderzoek Allochtone ouderen: Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) heeft een onderzoek uitgevoerd onder Turkse ouderen. In dit onderzoek is gekeken naar de wensen en behoeften van Turkse ouderen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Dit onderzoek heeft alleen in Alblasserdam plaatsgevonden. De resultaten van het onderzoek zijn gepresenteerd aan de doelgroep en zullen leiden tot activiteiten (m.n. in de voorlichtende sfeer) in 2010. - Door OCD is de monitor Leefbaarheid & Veiligheid opgeleverd die eens in de vier jaar in de Drechtsteden uitgevoerd wordt. Alblasserdam komt in vergelijking met de regio positief naar voren. Met name op het onderdeel sociale samenhang is in Alblasserdam hoger gescoord dan in de regio. - Wmo Adviesraad: de Wmo-adviesraad heeft adviezen uitgebracht over de benchmark 2008, het beleidsplan van de SWOA, de jeugd- en de sportnota en de maatregelen AWBZ. De Wmo Adviesraad heeft in haar vergaderingen de welzijnsinstellingen ROWA, SWOA en BSR ontvangen om informatie te vergaren over hun werkzaamheden in het kader van de Wmo. Deze informatie heeft ook geleid tot een voorlopig advies van de Wmo Adviesraad aan de gemeente over het proces brede welzijnsorganisatie. De Wmo Adviesraad heeft aandacht gevraagd termijn waarin zij gevraagd wordt advies uit te brengen.
Volksgezondheid De GGD Zuid-Holland Zuid heeft in 2009 de uitvoering van de programma’s Depressiepreventie, Binnenmilieu en Overgewicht voortgezet. Wij hebben deelgenomen aan het regionaal overleg Volksgezondheid waarin de uitwerking en samenwerking rondom de uitvoeringsprogramma’s verder vormgegeven wordt en ook andere onderwerpen in het kader van het gezondheidsbeleid besproken worden, zoals het Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg (voorheen EKD) en de Integrale Jeugdgezondheidszorg. Per uitvoeringsprogramma hebben de volgende activiteiten plaatsgevonden: Depressiepreventie: • t.b.v. de doelgroep jeugd is er een voorlichting vroegsignalering geweest voor professionals en is het gebruik van e-mental health onder jongeren gepromoot (websites) • t.b.v. de doelgroep ouderen is er een voorlichting vroegsignalering geweest voor professionals en vrijwilligers (thuiszorg, vrijwilligers ouderenwerk / signalerend huisbezoek en Zonnebloem) • De bijeenkomst Kunst van het ouder worden heeft plaatsgevonden voor de doelgroep ouderen. • Er is een regionale website opgezet voor 50-plussers die iemand zoeken om een hobby mee te delen en vriendschap te sluiten (50plusnetzhz.nl)
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:33
Overgewicht: • De GGD heeft een quickscan gehouden in Alblasserdam om samen met beleidsmedewerkers te inventariseren wat er al gebeurd op het gebied van overgewicht. Geconcludeerd is dat er al veel gebeurt op het gebied van sport en de kansen voornamelijk liggen in de samenwerking tussen de beleidsterreinen sport, jeugd en onderwijs. Eind 2009 heeft de GGD hiervoor een plan voor de aanpak in Alblasserdam aangeleverd, in 2010 worden afspraken over de uitvoering hiervan gemaakt.
Binnenmilieu: • GGD heeft een schriftelijke enquête over het binnenmilieu uitgezet bij de basisscholen. 6 van de 9 Alblasserdamse scholen hebben de enquête ingevuld en op basis van de scores zijn twee scholen bezocht en van ventilatieadvies voorzien. Sociale werkvoorziening In 2009 is het met Drechtwerk afgesloten convenant positief afgesloten. De targets zijn gehaald en er is een bescheiden bonus beschikbaar. Het bedrijf heeft de veiligheidsvoorzieningen op peil gebracht. In Alblasserdam zijn de initiatieven voor de vestiging van leer-werkbedrijven om de beweging van binnen naar buiten te versterken, nagenoeg afgerond.
-
-
SDD Aanbesteding Huishoudelijke hulp: in 2009 heeft de aanbesteding huishoudelijke hulp opnieuw plaatsgevonden. Voor Alblasserdam heeft dit niet geleid tot wijzigingen in aanbieders. Deelname klanttevredenheids onderzoek: de Drechtstedengemeenten hebben meegedaan aan het tevredenheidsonderzoek onder cliënten van de Wmo. De SDD heeft bestanden hiervoor aangeleverd bij het onderzoeksbureau. Wetswijziging alphahulp: de SDD heeft cliënten proactief geïnformeerd over de wetswijziging en gevraagd een keuze te maken tussen hulp in natura of een persoonsgebonden budget. Minimabeleid: in 2009 is een brede bijeenkomst voor kerkelijke en maatschappelijke organisaties georganiseerd. Hierin stonden thema’s als huishoudelijke hulp en schuldhulpverlening centraal. Doel van de bijeenkomst was het inzichtelijk maken dat het niveau van de dienstverlening door de overdracht naar de SDD niet is verminderd.
Jeugdbeleid: In 2009 is de nota jeugdbeleid “Hart voor onze jeugd” vastgesteld. In de nota worden de prioriteiten voor de komende jaren aangegeven. De lokale verwijsindex is ingevoerd. Dit is een eenvoudig internetinstrument waarmee professionals (onderwijs, consultatiebureau, jongerenwerk, politie, maatschappelijk werk, etc.) kunnen aangeven dat zij zich zorgen maken over een kind. Indien meerdere professionals een signaal aan het systeem geven zorgt het systeem, via e-mails, dat alle signaalgevers van elkaar te weten komen dat ze een signaal hebben afgegeven met het verzoek contact met elkaar op te nemen Ook is er door de deelnemende partijen (gemeente, bureau jeugdzorg, onderwijs, Rivas, Wasko, GGD, Bureau leerplicht, jongerenwerk) een convenant afgesloten waardoor het Zorg Advies Team (ZAT) van start kon. Er zijn feesten georganiseerd waarmee succesvol overlast en bedreiging van de openbare orde is voorkomen.(Oud en Nieuw en het Luilakfeest). Voor de aanpak van rondhangoverlast is het AAA beleid gecontinueerd. In voorkomende gevallen is snel en adequaat opgetreden tegen deze vorm van overlast. En dan is er natuurlijk in december 2009 de opening geweest van het Centrum voor jeugd gezin. Hiermee was Alblasserdam de eerste in de regio. Door het huisvesten van de GGD in de Alblashof, zijn alle organisaties voor de basisvoorziening Jeugd en Gezin onder één dak gebracht.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:34
D. Wat hebben we gedaan? Op alle beleidsvelden is beleid geformuleerd in de vorm van beleidsnota’s. Deze concrete doelen vanuit de beleidsnota’s zijn leidend geweest bij onderwerpen die in 2009 zijn gerealiseerd.
E.
Wat heeft het gekost? LASTEN
Programma 6: Welzijn en Zorg Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
12.329
12.482
-153
-1,2%
380 Uitkeringen SDD
5.182
4.949
233
4,5%
385 Sociale werkvoorziening
2.079
2.181
-102
-4,9%
390 Maatschappelijke ondersteuning
4.092
4.305
-214
-5,2%
39
96
-57
-148,0%
405 De Alblashof
156
162
-7
-4,4%
410 Gezondheid
783
789
-6
-0,8%
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal baten
6.645
6.676
31
0,5%
380 Uitkeringen SDD
4.092
4.201
109
2,7%
385 Sociale werkvoorziening
1.848
1.861
14
0,7%
390 Maatschappelijke ondersteuning
146
153
7
4,7%
400 Vreemdelingen
118
-1
-119
-100,7%
405 De Alblashof
108
108
0
0,2%
410 Gezondheid
333
353
20
6,1%
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
-2,1%
bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal lasten
400 Vreemdelingen
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
SALDO bedragen * € 1.000 Totaal saldo
4.062
5.684
5.806
-122
380 Uitkeringen SDD
981
1.090
748
342
31,4%
385 Sociale werkvoorziening
222
231
320
-89
-38,3%
390 Maatschappelijke ondersteuning
2.467
3.945
4.152
-207
-5,2%
400 Vreemdelingen
30
-80
97
-176
221,4%
405 De Alblashof
21
48
54
-7
-13,8%
341
450
435
14
3,2%
410 Gezondheid
Analyse verschillen LASTEN 380 Uitkeringen SDD In de mindere uitkeringen is de resultaatbestemming vanuit de jaarrekening van 2008 van € 336.000 begrepen, waarvoor € 130.000 in de raming is begrepen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:35
390 / Maatschappelijke Ondersteuning
Wegens verstrekte voorzieningen voor gehandicapten en De Drechthopper is uiteindelijk € 335.000 meer uitgegeven dan onze raming heeft aangegeven. Op basis van de rapportage in de zomer 2009 van de SDD is onze raming verlaagd. Op basis van de afrekening blijkt er t.o.v. onze raming nu een nadelig saldo. De totale uitgaven hiervoor bedragen in 2009 € 1.110.000. Daartegenover staat een positief bedrag van € 152.000 door lagere kosten voor de uitvoering van de WMOactiviteiten. 385 Sociale werkvoorziening In onze jaarrekening is reeds rekening gehouden met een navordering van Drechtwerk op basis van hun overgelegde concept-jaarrekening 2009 tot een bedrag van € 72.000. 400 Vreemdelingen De uitvoering van de Generaal Pardon regeling heeft deze post nadelig beïnvloed (33) en diende meer tijd dan begroot te worden besteed aan het thema vluchtelingenbeleid (25). 405 Alblashof De overschrijding aan de lastenzijde is met name veroorzaakt door de niet voorziene kosten van op het gebied van onderhoud (4) en reparatie (4).
BATEN 380/390 Uitkeringen SDD / Maatschappelijke Ondersteuning De bate (109) in deze categorie is een gevolg van de jaarlijkse afrekening van de SDD. 400 Vreemdelingen Op basis van veel lagere deelname aan trajecten dan geraamd, dienen reeds verkregen gelden te worden terugbetaald. In eerste instantie was hiervoor een reservering getroffen. Als gevolg van onjuiste interpretatie werd besloten de voorziening weer te laten vrijvallen. In het afgelopen jaar is de voorziening weer opnieuw gevormd (129). 410 Gezondheid Het batig saldo (20) in deze rubriek kan worden verklaard door de extra inkomsten van Rijk van het ministerie Jeugd en Gezin.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:36
7. Cultuur, recreatie en sport 7.1 Algemene programmagegevens In algemene zin worden in dit programma doelen en acties geformuleerd op het gebied van cultuur, recreatie en sport als vrije tijdsbesteding. Het gaat hierbij om (sport)accommodaties, bibliotheek, sport, zwembad en cultuurhistorie. Ook het subsidiebeleid en de subsidieverordening passen hierin. Commissie Samenleving Portefeuillehouder Wethouder A.L. Cardon Wethouder S.J. Veerman
: Sport, cultuur, monumentenbeleid : Werelderfgoed, nieuwe accommodaties
Bestuurlijke kaders - Beleidsplan ‘Samen bouwen aan de Wmo’ - Algemene Subsidieverordening (2009) - Sportnota - Convenant Werelderfgoed Kinderdijk (2006) - Breedtesportimpuls - BOS-impuls - Monumentenlijst Alblasserdam (2002) - Notitie beleidsdoelen (2009) 7.2 Ontwikkeling van het programma, toegespitst op Alblasserdam Ondanks de breedte van het programma (van cultuurhistorie tot sport) geldt voor vrijwel alle onderdelen in het algemeen dat realisatie afhankelijk is van subsidies. Om het sturingsmiddel “subsidie” optimaal in te kunnen zetten is het nodig om de huidige subsidieverordening te herzien. Meer in het bijzonder zal per activiteit gezocht worden naar raakvlakken en aanknopingpunten bij andere beleidterreinen. Hierdoor kan onderlinge versterking optreden. Sportaccommodaties in relatie tot onderwijsaccommodaties en het relateren van activiteiten aan de prestatievelden van de WMO zijn daar voorbeelden van. De financiële positie van de gemeente brengt een zekere terughoudendheid met zich mee als het gaat om grote investeringen in de gebouwen. Private initiatieven zullen daarom worden aangemoedigd en waar mogelijk zal ook de publiek private samenwerking gezocht worden. 7.3 Wat hebben we bereikt? Subsidies Op 22 april 2009 heeft de gemeenteraad de Algemene Subsidieverordening 2009 vastgesteld (ASV). Voornaamste wijziging ten opzichte van de oude subsidieverordening is dat de nieuwe verordening onderscheid maakt tussen de subsidies voor de grotere instellingen en de overige subsidies. Voor de professionele instellingen gaan we uit van het systeem van budgetsubsidiëring. Door het invoeren van budgetsubsidiëring willen we de doeltreffendheid (relatie tussen geleverde prestaties en de beleidsdoelen van de gemeente) en doelmatigheid (relatie tussen de geleverde prestaties en de inzet van middelen) van het subsidiebeleid versterken. Hiervoor zijn beleidsdoelen geformuleerd, die zijn vertaald in resultaten die behaald moeten worden met de gesubsidieerde activiteiten. Met de professionele subsidieontvangers zijn voor de subsidie 2010 prestatieafspraken gemaakt die zijn gerelateerd aan de doelen uit de notitie beleidsdoelen. De prestatieafspraken zijn vastgelegd in de subsidiebeschikking. Voor de ‘kleinere’ lokale subsidieontvangers is het proces van subsidieaanvragen vereenvoudigd en verkort. Zo kunnen de ontvangers van waarderingssubsidies (de vrijwilligersorganisaties en verenigingen) gebruik maken van een standaard aanvraagformulier en wordt de subsidie in één keer vastgesteld. Het college stelt jaarlijks een lijst vast van instellingen die in het komend jaar aanspraak kunnen maken op een waarderingssubsidie.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:37
Bibliotheek Het bestuur van de bibliotheek heeft een aantal jaren geleden deelgenomen aan het fusieproces gericht op de totstandkoming van een ZHZ bibliotheek. Met de bibliotheken van Dordrecht, Zwijndrecht en Ridderkerk, heeft Alblasserdam uiteindelijk afgehaakt en is samen met de besturen van deze bibliotheken een afzonderlijk fusieproces ingegaan. Het fusieproces van de bibliotheken Dordrecht, Ridderkerk, Alblasserdam en Zwijndrecht (DRAZ) is in 2009 afgerond. De vorming van de bibliotheek van A tot Z was voor 1 januari 2010 een feit. Deze bibliotheek heeft bij de totstandkoming de destijds door de gemeenten geformuleerde randvoorwaarden in acht genomen.
Sportstimulering De gemeente Alblasserdam maakt(e) gebruik van twee sportstimuleringsregelingen van het ministerie van VWS, te weten de Breedtesportimpuls (2004 tot en met 2009) en de BOS (Buurt-Onderwijs-Sport)impuls (2007-2010). Beide regelingen verplichtten de gemeente 50% cofinanciering in te zetten. De Breedtesportimpuls is erop gericht om de deelname aan sport te verbreden, zowel voor de jeugd maar ook de ouderen. Daarnaast worden de verenigingen uiteenlopende vormen van ondersteuning aangeboden. Het projectplan is tot stand gekomen met alle sportverenigingen en andere maatschappelijke organisaties, zoals het jongerenwerk, het ouderenwerk, de kinderopvang, de gehandicaptenadviesraad en het onderwijs. Draagvlak werd daarmee verzekerd. Het merendeel van de activiteiten is succesvol verlopen en zouden structureel moeten worden ingebed in het beleid en/of bij verenigingen worden ondergebracht. Te noemen zijn o.a. sportopbouwwerk, Kies voor Hart en Sport, sportclinics voor het voortgezet onderwijs, 55+ activiteiten, 65+ activiteiten, Club Extra, Sport en Buitenschoolse Opvang, diverse vormen van verenigingsondersteuning e.a. Ook uit de Breedtesportimpuls ontstane initiatieven zijn inmiddels ingebed in het beleid, zoals de A-kidz en de sportverkiezing. De BSI is dus per 31 december 2009 beëindigd. De cofinanciering is hiermee ook beëindigd. Deze was als volgt. * Het budget voor het sportopbouwwerk is ingebed in het jeugdbeleid; * Het budget jeugdsubsidie voor de sport blijft verankerd; * De eenmalige stimuleringsregeling kinderopvang werd over de duur van de regeling verdeeld; * Uit het vrijwilligersbeleid was gedurende zes jaar een budget beschikbaar. Financiële middelen voor de succesvolle activiteiten uit de breedtesportimpuls zijn inmiddels voor 2010 veilig gesteld. De BOS-impuls loopt nog tot en met 31 december 2010. Onder deze noemer hebben ook in 2009 weer activiteiten plaatsgevonden zoals sportotheek, kaboutersport, watergewenning voor de groepen 1 en 2, verlengde schooldag, buurtsportclub, sportclinics en discozwemmen. Sportaccommodaties In de in april 2009 vastgestelde Sportnota zijn de sportaccommodaties meegenomen. Deze zijn te onderscheiden in binnen- en buitensportaccommodaties. De buitensportaccommodaties zijn, behalve het korfbalcomplex, ondergebracht in de Gemeenschappelijke Regeling Sportpark Souburgh. Een projectgroep bereidt vanaf oktober 2009 de realisering van een derde veld voor voetbalvereniging De Alblas op Souburgh voor. Uitgangspunt is dat deze investering voor de GR Souburgh budgettair neutraal verloopt, omdat alle kosten zullen worden doorberekend aan de gemeente Graafstroom. Bij de binnensportaccommodaties doen zich wel knelpunten voor. Met de sloop van het gymlokaal IJsselstraat werden met name de verenigingen geconfronteerd met een tekort aan capaciteit. Met de inzet van de aula van de Oude Mavo, het te kleine sportzaaltje in Landvast en zelfs De Postduif als alternatieve sportruimten is nog aan de vraag beantwoord.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:38
Als er nog meer capaciteit verdwijnt, is tijdelijke capaciteit nodig in afwachting (van de onderzoeken) van de verenigingsinitiatieven KDO en CKC Kinderdijk. Een voorstel voor tijdelijke capaciteit wordt op korte termijn afgerond. Zwembad Blokweer In de maanden januari en februari 2009 is het zwembad Blokweer opgeknapt en is de zgn. bufferkelder aangebracht. Hierdoor is de levensduur van het bad met tenminste 5 jaar verlengd en voldoen we sinds 1 maart 2009 volledig aan de vereisten in het kader van de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden. In 2009 hebben wij ons verder georiënteerd op de meest wenselijke vorm voor het verzelfstandigen van het bad. Daarbij geniet de optie van een lokale stichting de voorkeur. Inmiddels menen wij het verzelfstandigingonderzoek te moeten uitbreiden naar de verdere (gemeentelijke) sportaccommodaties. Hierbij wordt dan gedacht aan de constructie van een lokale sportstichting. In verband met deze verbreding en de diverse andere ontwikkelingen op het sport- en welzijnsterrein hebben wij ons genoodzaakt gezien het onderzoek door te schuiven naar 2010. Cultuurhistorie Het traject tot aanwijzen van panden als gemeentelijk monument heeft in 2009 een vervolg gekregen. In het voorjaar van 2009 werd aan acht panden een dergelijke formele status verleend. Een vervolg daarop (2e tranche) is in voorbereiding.
7.4 Wat hebben we gedaan? Subsidies - Nieuwe subsidieverordening en -beleid vastgesteld - Formuleren SMART-doelen per beleidsveld als onderdeel van de beleidsnota’s - Prestatieafspraken gemaakt met grote subsidieontvangers - Aanvraagprocedure vereenvoudigd. - Gewerkt volgens de nieuwe subsidieverordening. Bibliotheek - Fusie gerealiseerd Sport - Beleidsnota sport vastgesteld Zwembad Blokweer - De levensduur van het zwembad Blokweer is met tenminste 5 jaar verlengd tot 2014 - Door het treffen van een aantal voorzieningen voldoet het zwembad volledig aan de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden - Het onderzoek naar de verzelfstandiging van het zwembad is uitgebreid naar de andere sportaccommodaties en doorgeschoven naar 2010. Cultuurhistorie - Het aanwijzen van panden als gemeentelijk monument.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:39
7.5 Wat heeft het gekost? LASTEN
Programma 7: Cultuur, recreatie en sport bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal lasten
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
4.176
4.178
-2
-0,1%
420 Kunst en cultuur
804
771
33
4,1%
425 Sport
570
546
24
4,2%
1.541
1.535
6
0,4%
430 Sportcomplexen & Gymnastieklokalen 440 Recreatie en toerisme 445 Accommodaties
101
118
-17
-16,9%
1.160
1.208
-48
-4,2%
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
1.229
1.254
25
2,0%
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal baten 420 Kunst en cultuur 425 Sport 430 Sportcomplexen & Gymnastieklokalen 440 Recreatie en toerisme
1
1
-0
-1,5%
74
112
37
50,2%
735
727
-8
-1,1%
13
11
-2
-17,4%
405
403
-2
-0,5%
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
2.728
2.947
2.924
22
0,8%
420 Kunst en cultuur
742
803
770
33
4,1%
425 Sport
801
496
434
61
12,3%
430 Sportcomplexen & Gymnastieklokalen
210
805
808
-2
-0,3%
440 Recreatie en toerisme
108
88
108
-19
-21,9%
445 Accommodaties
867
754
805
-50
-6,7%
445 Accommodaties
SALDO bedragen * € 1.000 Totaal saldo
Analyse verschillen LASTEN 415 Kunst en cultuur Deze post bestaat mede uit subsidieverstrekkingen (structureel en incidenteel). Met name de incidentele subsidies zijn in mindere mate verstrekt (33). 440 Recreatie en toerisme De incidentele bijdragen aan diverse evenementen in de vorm van uren en bijdragen is hoger dan begroot (17) . 445 Accommodaties De kosten zijn met name overschreden als gevolg van naberekende kosten van het faillissement van een leverancier. Het betreft hier de kosten van de vervangend installateur(37).
BATEN 425 Sport De lagere kosten zijn met name een gevolg van een lager aandeel in subsidieverstrekkingen (12). Het resterende verschil in inkomsten en lasten wordt voornamelijk veroorzaakt door de boekingen van de BOSimpuls.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:40
8. Onderwijs 8.1 Gegevens In algemene zin worden in dit programma doelen en acties geformuleerd ten aanzien van de wijze waarop het gemeentebestuur invulling geeft aan zijn onderwijstaken. Meer concreet omvat het programma het lokale onderwijsbeleid en het openbaar basisonderwijs. Onder het lokale onderwijsbeleid vallen onder andere onderwijsachterstandenbeleid, de brede school, zorg in en om het onderwijs. Deze onderwerpen maken deel uit van de Lokale Educatieve Agenda (LEA). Het opstellen en vaststellen van de LEA zal plaatsvinden door middel van een startnotitie en vervolgens een beleidsplan. Daarnaast vallen leerlingenvervoer en huisvesting onder het programma onderwijs. De gemeente is bevoegd gezag van het openbaar onderwijs. Commissie Samenleving Portefeuillehouders Wethouder A.L. Cardon Wethouder S.J. Veerman
Onderwijs Onderwijshuisvesting
Bestuurlijke kaders - Huisvestingsverordening 2008 - Onderwijsachterstandenbeleid 2006 - 2010 - BOS impuls 2006 - 2010 - Verordening kinderopvang en peuterspeelzalen Alblasserdam - Bureau Leerplicht (Drechtsteden) - Verzelfstandiging openbaar onderwijs - Lokale educatieve agenda - Masterplan brede scholen Alblasserdam 2006 - Wet inburgering WI (Drechtsteden) - Wet educatie beroepsonderwijs WEB (Drechtsteden)
8.2 Ontwikkeling van het programma, toegespitst op Alblasserdam -
Verzelfstandiging bestuur openbaar onderwijs Veranderende bestuurlijke verhoudingen Verstrengeling van onderwijs en opvoeding
8.3 Wat hebben we bereikt? Lokaal onderwijsbeleid - Lokale Educatieve Agenda (LEA) In de raadsvergadering van 9 september 2009 is de nota onderwijsbeleid annex lokale educatieve agenda vastgesteld. De LEA heeft drie hoofdthema’s, te weten doorgaande lijn, zorg in en om de school en brede school. Samen met de partners, in ieder geval besturen van scholen en kinderopvang/peuterspeelzalen zullen in 2010 de thema’s uitgewerkt moeten worden. Parallel aan de LEA is in 2009 gewerkt aan de volgende specifieke onderwerpen:
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:41
Onderwijsachterstanden In 2009 is uitvoering gegeven aan het onderwijsachterstandenplan 2006-2010. Vanuit de rijksvergoeding wordt in het kader van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) het ontwikkelingsstimuleringsprogramma Piramide uitgevoerd in de drie peuterspeelzalen. Tevens wordt op het consultatiebureau, de peuterspeelzalen, de kinderopvang, de bibliotheek en de onderbouw van de basisscholen gewerkt met het leesbevorderingsprogramma Boekenpret. Vanaf augustus 2009 zijn extra rijksmiddelen ontvangen om de ouderbijdrage voor doelgroepkinderen in de peuterspeelzaal te verlagen. Dit is beschikbaar gesteld aan de uitvoerende organisatie. Brede scholen Na het afronden van de projecten vanuit de ESF-subsidie en de subsidie dagarrangementen, hebben in 2009 een aantal scholen initiatieven ontplooid om extra activiteiten aan te bieden aan hun leerlingen, zowel onder schooltijd als na schooltijd. Daarnaast is er vanuit de Drechtsteden een kunstcarrousel gestart, waarbij kinderen na schooltijd kennis kunnen maken met, in Alblasserdam, schilderen & beeldhouwen en dans. Dankzij de BOS-subsidie is er een breed aanbod (groep 1 t/m 8) aan sportactiviteiten, onder schooltijd en na schooltijd. Tel hierbij op het aanbod onder en na schooltijd op het gebied van sport en kunst&cultuur, en een aantal scholen is op weg naar de A-varianten van de brede school. Voor multifunctioneel centrum Maasplein in wijk Kinderdijk zijn de voorbereidingen voor een B-variant in volle gang; ruimtelijke en inhoudelijke samenwerking tussen school, kinderopvang, geestelijke gezondheidszorg, zorg- en welzijnsinstellingen, sportverenigingen, ouderenzorg wordt uitgewerkt in activiteiten. Doorgaande lijn Vanuit de lokale educatieve agenda zal steeds meer ingezet worden op de doorgaande lijn, waaronder de overgang en overdracht van kinderopvang/peuterspeelzaal naar basisschool en voortgezet onderwijs. Hiermee zal vanzelf meer samengewerkt tussen deze organisaties en scholen. Afgesproken is dat hiervoor protocollen worden opgesteld Zorg in en rondom het onderwijs In 2009 is de zorg in en rondom de school vooral tot stand gekomen via het jeugdbeleid: zorgadviesteam, digitale verwijsindex, centrum voor jeugd en gezin. Onderwijs en jeugd raken elkaar bij dit thema. Waar begin 2009 nog sprake was van de invoering van passend onderwijs vanaf 2011 is in de loop van 2009 vanuit de landelijke overheid pas op de plaats gemaakt met dit thema. Is daardoor ook plaatselijk van de agenda gehaald. Leerlingenvervoer Per augustus 2009 is via een Europese aanbesteding het leerlingenvervoer aan een nieuwe vervoerder gegund. Door scherpe tarieven, contractbeheer (intern en extern) en strakkere hantering van de verordening zijn de kosten voor het leerlingenvervoer gedaald. Desondanks moeten we wel rekening blijven houden met aanmerkelijke kosten op dit onderdeel, vanwege een autonome, landelijke stijging van het aantal leerlingen dat van aangepast vervoer gebruikmaakt. Het onderzoek in Drechtstedenverband naar de mogelijkheden van doelgroepenvervoer is in 2009 gestart. Vooralsnog lijkt bundeling van het leerlingenvervoer van alle Drechtsteden de meeste winst in efficiëntie en effectiviteit op te leveren. Openbaar onderwijs In het vierde kwartaal van 2009 is besloten om het openbaar onderwijs per 1-1-2011 te verzelfstandigen via de constructie van een lokale onderwijsstichting. In verband hiermee is een stuurgroep in het leven geroepen. De stuurgroep is onder andere verantwoordelijk voor het doen van voorstellen aangaande de bestuurlijke overdracht en vormgeving, de organisatievorm van de scholen en de financiële ontvlechting aan het college. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:42
Huisvesting In 2009 is een goede voortgang gemaakt in het uitvoeren van het destijds met de schoolbesturen opgestelde Masterplan Bredescholen Alblasserdam. De bouwwerkzaamheden voor het MFC Kinderdijk zijn nagenoeg afgerond waarmee de eerste brede school in Alblasserdam volgens de B-variant (raadsbesluit september 2006) een feit is. In 2009 is eveneens een begin gemaakt met de bouw van de vervangende nieuwbouw voor Het Palet en is de voorbereiding voor de vervangende nieuwbouw van de ds. J. Beukelmanschool in gang gezet.
WEB en WI De Wet Educatie Beroepsonderwijs wordt vanaf 2007 uitgevoerd door de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden. Onder WEB vallen de door de overheid gefinancierde cursus- en onderwijsactiviteiten die niet tot het reguliere basisonderwijs, beroepsonderwijs of voortgezet onderwijs behoren. Concreet gaat het om funderende educatie (basiskennis en vaardigheden), voortgezet algemeen volwassenenonderwijs, Nederlands als tweede taal, vormingswerk e.d. De Wet Inburgering wordt uitgevoerd door de SDD, deze dienst is hiermee verantwoordelijk voor het educatieve deel dat bij inburgering hoort. Beide onderwerpen hebben weinig lokale bemoeienis gevraagd.
8.4 Wat hebben we gedaan? Lokale educatieve agenda (LEA) Opstellen nota onderwijsbeleid annex lokale educatieve beleid opstellen. Parallel daaraan is aandacht besteed aan de reeds in gang gezette ontwikkelingen: Onderwijsachterstanden Uitvoeren van het onderwijsachterstandenplan (met name voor- en vroeg-schoolse educatie) Brede school - Uitvoeren van het Masterplan brede scholen Alblasserdam - Verdere uitwerking van brede scholen via (gemeentelijk) aanbod van sport, natuur en kunst&cultuur. Zorg in en rondom het onderwijs Vanuit het jeugdbeleid vorming zorgadviesteam, in gebruik name digitale verwijsindex, realisatie centrum voor jeugd en gezin Leerlingenvervoer - Europese aanbesteding leerlingenvervoer - Uitvoering verordening leerlingenvervoer - Onderzoek in Drechtstedenverband naar kostenbesparende maatregelen - Communicatie met alle betrokkenen: ouders, scholen, vervoerder Openbaar Onderwijs - Keuze gemaakt voor een lokale onderwijsstichting openbaar basisonderwijs - Verzelfstandigingdatum vastgesteld op 1-1-2011 - Projectorganisatie openbaar onderwijs geïnstalleerd. Huisvesting - Uitvoeren project nieuwbouw Het Palet - Uitvoeren project nieuwbouw ’t Nokkenwiel in MFC wijk Kinderdijk - Voorbereiding project nieuwbouw Ds. J. Beukelmanschool.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:43
8.5
Wat heeft het gekost? LASTEN
Programma 8: Onderwijs Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal lasten
4.905
5.338
-433
-8,8%
450 Openbaar onderwijs
2.663
2.877
-213
bedragen * € 1.000
Rek. 2008
460 Huisvesting onderwijs
875
1.111
-237
1.367
1.350
17
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
Totaal baten
2.658
2.958
300
11,3%
450 Openbaar onderwijs
2.481
2.747
265
6
45
40
171
166
-5
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
-5,9%
465 Onderwijsondersteuning
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
460 Huisvesting onderwijs 465 Onderwijsondersteuning
SALDO bedragen * € 1.000 Totaal saldo
2.399
2.247
2.380
-133
450 Openbaar onderwijs
365
182
130
52
460 Huisvesting onderwijs
973
869
1.066
-197
1.061
1.196
1.184
12
465 Onderwijsondersteuning
Analyse verschillen LASTEN 450 Openbaar onderwijs Aan de lastenzijde is met name de post salariskosten hoger dan geraamd, die wordt gecompenseerd door hogere inkomsten. 460 Huisvesting onderwijs De overschrijding op de huisvesting onderwijs 2009 wordt onder andere veroorzaakt door: huren noodvoorziening Palet (27) en additionele uren (10) in stand houding voormalige Mavo (42) in stand houding Willem de Zwijger College (30) in stand houden Ds. Beukelmanschool (33) algemene kosten als gevolg van uitstel nieuwbouw, incl uren (80)
BATEN 450 Openbaar onderwijs Ten behoeve het openbaar onderwijs bedraagt de rijksbijdrage uiteindelijk ca. € 265.000 meer dan waarmee in de begroting rekening is gehouden. 460 Huisvesting onderwijs Als gevolg van het kunnen doorbelasten van kosten is een batig saldo gerealiseerd.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:44
9. Algemene dekking en onvoorzien LASTEN
Programma 9: Financiering en algemene dekkingsmiddelen bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal lasten 470 Beleggingen 475 Uitkering gemeentefonds 480 Stelpost nieuw beleid/onvoorzien
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
3.966
2.834
1.133
28,6%
-20
30
-50
251,3%
-17
92
-109
654,2%
-120
84
-205
170,3%
485 Belastingen
135
94
41
30,1%
490 Saldi van kostenplaatsen
310
-448
758
244,7%
496 Saldo baten en lasten na bestemming
0
810
-810
0,0%
3.678
2.171
1.507
41,0%
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
24.333
23.960
-374
-1,5%
1.883
1.896
12
0,7%
15.907
16.262
355
2,2%
0
0
0
0,0%
3.494
3.775
280
8,0%
99
0
-99
-100,0%
0
0
0
0,0%
2.950
2.027
-923
-31,3%
Rek. 2008
Begr. 2009
Rek. 2009
Verschil
%
-16.218
-20.367
-21.126
759
-3,7%
-2.026
-1.903
-1.866
-38
2,0%
-13.138
-15.923
-16.170
247
-1,5% 170,3%
500 Mutaties reserves
BATEN bedragen * € 1.000
Rek. 2008
Totaal baten 470 Beleggingen 475 Uitkering gemeentefonds 480 Stelpost nieuw beleid/onvoorzien 485 Belastingen 490 Saldi van kostenplaatsen 496 Saldo baten en lasten na bestemming 500 Mutaties reserves
SALDO bedragen * € 1.000 Totaal saldo 470 Beleggingen 475 Uitkering gemeentefonds 480 Stelpost nieuw beleid/onvoorzien 485 Belastingen 490 Saldi van kostenplaatsen 496 Saldo baten en lasten na bestemming 500 Mutaties reserves
-28
-120
84
-205
-3.264
-3.360
-3.680
321
-9,6%
-428
211
-448
659
312,6%
40
0
810
-810
0,0%
2.626
728
144
584
80,2%
Analyse verschillen: LASTEN 470 Beleggingen Op deze post is per saldo een verlaging van rente kortlopend geld geraamd, terwijl dit voordeel uiteindelijk is verwerkt in de post saldi kostenplaatsen als voordeel in de totale rentekosten.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:45
475 Uitkering gemeentefonds Op deze post is een correctie geboekt van de behoedzaamheidsreserve 2008 van € 92.000, die eveneens bij de uitgaven is gecorrigeerd, waardoor dit neutraal verloopt. 480 Stelpost nieuw beleid Dit saldo bestaat uit: a. Een extra storting in de voorziening dubieuze debiteuren van De totale post debiteuren is beoordeeld op basis van inbaarheid van de openstaande vorderingen. Op basis van dezelfde uitgangspunten als bij de jaarrekening 2008 is een hogere voorziening derhalve noodzakelijk. e b. Het geraamde tekort bij de 1 burap 2009 Dit is op deze post blijven staan. c. Het onbestede deel van de post onvoorziene uitgaven
€ 85.000
€ 157.000 € 40.000 € 202.000
485 Belastingen De definitieve bijdrage aan SVHW voor de dienstverlening ten behoeve van de heffing van de ozb (inclusief de verhoging in het kader van de WOZ) blijkt genoemd bedrag lager uit te komen. 490 Saldi van kostenplaatsen Het saldo van deze post bestaat uit twee grote componenten, te weten: a. saldi kostenplaatsen € 190.000 Per saldo betreft dit een voordeel op de totale organisatiekosten, waarbij de mindere inkomst van € 99.000 op dit product op in mindering dient te worden gebracht. Hierdoor bedraagt per saldo het verschil € 91.000 voordelig. Er is geen afzonderlijke analyse opgesteld naar prijs-, hoeveelheids- en efficiencyverschillen. b. renteverschil € 565.000 Dit betreft een tweeledig verschil, namelijk als gevolg van hogere doorbelasting van rentekosten naar diverse projecten dan geraamd én minder rentekosten door financiering van ons financieringstekort met kortlopend geld. Hierop dient het gemelde nadeel bij de uitgaven en de inkomsten van de beleggingen van respectievelijk € 50.000 en € 47.000 in mindering te worden gebracht. 496 Saldo baten en lasten na bestemming In de begroting 2009 is geen rekening gehouden met een batig saldo, zodat deze storting als nog te bestemmen resultaat als nadeel in de exploitatie terugkomt. 500 Mutaties reserves Hieronder vindt u een overzicht van de mutaties in de lasten van reserves. De grootste verschillen in de lasten zijn volgt te verklaren: Lagere storting in de reserve Landvast, omdat het resultaat uit de grondexploitatie lager is dan begroot. Voor een nadere analyse hiervan wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie. Storting in de bestemmingsreserve taakmutaties om deze gelden ook voor de toekomst hiervoor te kunnen bestemmen. Lagere uitname uit de reserve riolering, omdat het resultaat van de riolering is meegevallen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:46
Begroot
Werkelijk
Verschil
Opbouw reserve nieuwbouw Wipmolen
35.000
35.000
0
Storting tbv. Bouw nieuw zwembad in 2013
50.000
50.000
0
839.000
839.000
0
1.159.062
564.093
594.969
45.000
45.000
0
0
77.525
-77.525
1.093.686
0
1.093.686
444.663
376.371
68.292
Lasten
Storting in algemene reserve (+ WZC middelen) Doorstorting winstnemingen grondexploitatie Doorstorting afkoopsommen onderhoud graven Egalisatie storting reserve riolering Aanwending res.grondexpl. voor reserve Landvast Doorstorting bespaarde rente reserves Storting jumelage Reservering taakmutaties algemene uitkering Restant kredieten 2008
11.883
Reservering culturele raad
3.678.294
2.054
-2.054
177.386
-177.386
0
11.883
5.000
-5.000
2.171.429
1.506.865
BATEN 470 Beleggingen Het saldo van genoemd bedrag bestaat uit de volgende onderdelen: a. Meeropbrengst van hogere dividend van diverse beleggingen b. Meer bespaarde rente door een hogere reservestand per 1 januari 2009 c. Een geraamd rente-voordeel van € 47.000, die begrepen is in de post bij de uitgaven saldi kostenplaatsen
€ 41.000 - 22.000 - 47.000 € 16.000
475 Uitkering gemeentefonds In relatie met de toelichting bij de uitgaven van dit product bedraagt het netto voordeel bij de algemene uitkering € 247.000. Dit wordt veroorzaakt door: a. de ontvangen middelen als gevolg van zogenoemde taakmutaties en die in 2009 niet tot een besteding e hebben geleid zijn gereserveerd, zoals gemeld in de 2 burap. Voor 2009 gaat dit om een bedrag van € 177.000. Deze storting is volgens de voorschriften verantwoord op 500 Mutaties reserves en in dat saldo begrepen, terwijl hiermee in de raming van de algemene uitkering rekening is gehouden. e b. na de 2 burap zijn nog extra uitkeringen ontvangen over voorgaande jaren (2007 en 2008) tot een bedrag van € 70.000. 485 Belastingen In 2009 is een verschil van mening opgelost over de heffing van ozb met Nedstaal. Dit heeft tot extra aanslagen (2006 t/m 2009) én verlagingen (2004 en 2005) geleid, waardoor per saldo in 2009 aan hogere belasting € 309.000 is geboekt. Over de jaren 2004 en 2005 waren al aanslagen opgelegd, die uiteindelijk tot een vermindering hebben geleid. Over de jaren daarna was dit nog niet gebeurd en hierdoor ontstaat genoemd voordeel. Daarnaast is op het gebied van hondenbelasting en precariobelasting in 2009 € 30.000 minder opbrengsten geboekt (beide € 15.000). 490 Saldi van kostenplaatsen Dit verschil is mede verklaard bij de uitgaven saldi van kostenplaatsen, waarnaar wordt verwezen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:47
500 Mutaties reserves Hieronder vindt u een overzicht van de mutaties in de lasten van reserves. De grootste verschillen in de lasten zijn volgt te verklaren: Lagere storting in de reserve Landvast, omdat het resultaat uit de grondexploitatie lager is dan begroot. Voor een nadere analyse hiervan wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitatie.
Begroot
Werkelijk
Verschil
-502.627
-549.460
46.833
-55.000
-55.000
0
-112.000
-112.000
0
-75.834
-75.834
0
Bijdrage aan algemene reserve vanuit reserve riolering
-400.000
-400.000
0
Bestemmingsreserve rioolrechten
-459.816
-412.632
-47.184
-98.000
-98.000
0
-1.093.686
-121.285
-972.401
-153.000
-160.650
7.650
-42.488
42.488
-2.027.349
-922.614
Baten Bestemmingsreserve Nieuwe Wipmolen kapitaallasten Bestemmingsreserve Nieuwe Wipmolen - exploitatie Bestemmingsreserve Bibliotheek Bestemmingsreserve Mandenmaken
Best. Reserve afkoop onderhoud graven Aanwending reserve grondexploitatie voor reserve Landvast Onttrekking reserve onderkom en begraafplaats Exploitatie begraafplaats
-2.949.963
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:48
PARAGRAFEN
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:49
1. Lokale heffingen 1.1
Inleiding
De paragraaf lokale heffingen heeft betrekking op de heffingen waarvan de besteding zowel gebonden als ongebonden is. De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten en zijn een integraal onderdeel van het beleid. Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid maakt het beeld van de lokale lasten compleet. In deze paragraaf komen de uitgangspunten en het doel van de verschillende gemeentelijke heffingen aan bod. 1.2
Uitgangspunten en doelstellingen
De belangrijkste (gemeentelijke woonlasten) zijn de onroerende zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en de rioolrechten. Daarnaast wordt nog een aantal andere belastingen en retributies geheven zoals hondenbelasting, begraafrechten en precariobelasting. De heffing en invordering van genoemde belastingen en retributies wordt sinds 2001 verzorgd door het Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling (SVHW) te Klaaswaal. De heffing en invordering van de leges zoals o.a. de bouwleges wordt door de gemeente zelf verzorgd. 1.3
Onroerende -zaakbelasting (OZB)
Onder de naam ‘onroerende zaakbelastingen’ wordt belasting geheven van eigenaren en van gebruikers woningen, bedrijfspanden, overige gebouwen en bouwgrond. Deze belastingen worden geheven over de waarde van de onroerende zaak. De tarieven voor de onroerende zaakbelastingen (OZB) zijn mede afhankelijk van de op grond van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) getaxeerde waarden. Voor de WOZ waarde vindt jaarlijks, vanaf 2007, een herwaardering plaats. Voor 2009 is de navolgende opstelling te maken: Opgelegde aanslagen eigenaren woningen over het jaar 2009
€ 1.819.130 (begroot € 1.804.308)
Opgelegde aanslagen eigenaren woningen over het jaar 2008
€ 1.233
Opgelegde aanslagen eigenaren niet woningen over het jaar 2009:
€ 983.289 (begroot € 976.455)
Opgelegde aanslagen eigenaren niet woningen over het jaar 2008:
€ 191.045
Opgelegde aanslagen eigenaren niet woningen over het jaar 2007:
€ 166.067
Opgelegde aanslagen gebruikers niet woningen over het jaar 2009:
€ 651.471 (begroot € 672.180)
Opgelegde aanslagen gebruiker niet woningen over 2008:
€ 134.973
Opgelegde aanslagen gebruiker niet woningen over 2007:
€ 38.365
Vanwege bezwaar, kwijtschelding en oninbaar is voor de periode vanaf 2004 een bedrag afgeboekt van € 379.134.
.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:50
1.4 Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is een belasting met het karakter van een retributie, dat wil zeggen dat de baten de lasten niet mogen overstijgen. Iedere woning binnen de gemeente wordt aangeslagen voor deze belasting. Het wel of niet gebruikmaken van de gemeentelijke ophaaldienst, is hiervoor niet relevant. Het beleid van de gemeente is er op gericht om te komen tot kostendekkendheid voor de afvalstoffenheffing. In de begroting 2009 is een bedrag geraamd van € 1.984.440. Opgelegd is voor het jaar 2009 een bedrag van € 2.020.869. Tevens is rekening gehouden met kwijtschelding van € 67.667 en is er voor oninbaar een bedrag van € 22.306 afgeboekt. Over 2009 was opgelegd een bedrag van € 1.898.378 Over 2008 was ontvangen een bedrag van € 1.871.557. Een voordelige of een nadelig saldo wordt toegevoegd c.q. onttrokken aan de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. 1.5 Rioolrechten Het beleid van de gemeente is er op gericht om te komen tot kostendekkendheid van de rioolrechten. De rioolrechten, gebaseerd op het gemeentelijk rioleringsplan (GRP), zijn in principe ook kostendekkend. Het tarief 2009 is bepaald op een vast bedrag als eigenaar van het pand (€ 190,89) verhoogd met een variabel deel aan de hand van het aantal verbruikte m3 water(€ 0,14). De geraamde opbrengsten rioolrecht 2009 bedragen in totaal t € 1.731.000. In werkelijkheid is € 1.747.487 ontvangen. Over oude jaren is een bedrag afgeboekt vanwege bezwaar en oninbaar van € 32.806. 1.6 Begrafenisrechten Uitgangspunt bij de tarifering van de begrafenisrechten is de kostendekkendheid. Voor de begrafenisrechten is in 2009 een verhoging van 2,75% doorgevoerd. In 2008 heeft de raad besloten tot uitbreiding van de begraafplaats. Omdat de werkelijke opbrengsten van de begraafplaats (leges) jaarlijks achterblijven bij de begroting heeft de raad besloten tot een onttrekking van € 140.488 aan de reserve afkoopsommen onderhoud graven. 1.7 Secretarieleges Secretarieleges worden in rekening gebracht voor de verstrekking van o.a. reisdocumenten, rijbewijzen, uittreksels uit de GBA en Burgerlijke Stand, aanvraag Verklaring Omtrent Gedrag, huwelijksvoltrekkingen. Zij worden in rekening gebracht ingevolge de Legesverordening. De opbrengsten waren tezamen begroot op € 258.000. De werkelijke opbrengsten bedroegen € 322.000. Tegenover deze opbrengsten staan hogere afdrachten aan het rijk. 1.8 Bouwleges Bouwleges worden in rekening gebracht voor het in behandeling nemen en het verstrekken van diverse vergunningen. Het betreft hier onder andere reguliere en lichterbouwvergunningen, schetsplannen, sloopvergunningen, sloopmeldingen, monumentenvergunningen en reclamevergunningen. De opbrengsten waren tezamen begroot op € 735.000. De werkelijke opbrengsten bedroegen € 829.000. 1.9 Hondenbelasting Het tarief van de hondenbelasting is in 2009 verhoogd tot een bedrag van € 77,45. Het begrote bedrag voor de opbrengst 2009 bedraagt € 66.000. Er werd een bedrag opgelegd van € 67.000. Voorts werd over voorgaande jaren een bedrag afgeboekt vanwege bezwaar en oninbaar van € 16.000. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:51
2. Onderhoud kapitaalgoederen 2.1 Algemeen Het onderhoud van de kapitaalgoederen bestaat uit het dagelijks beheren, maar ook het grotere onderhoud. In het programma 5 Buitenruimte is met name het dagelijkse beheer aan de hand van de Nota Openbare Ruimte 2009 en het GRP 2009 aan de orde geweest. In deze paragraaf wordt nu in gegaan op het onderhoud aan de hand van de beheerplannen en van andere wijzigingen in de Openbare ruimte die direct of indirect gevolgen hebben voor het onderhoud van de kapitaal goederen. 2.2 Financiële middelen In 2009 zijn de beheerplannen openbare ruimte en kapitaalgoederen vastgesteld. Zij zijn het kader, waarbinnen onderhoud en vervanging in de openbare ruimte en in de gemeentelijke gebouwen plaats vinden. In 2009 kunnen zij als volgt in beeld worden gebracht. OMSCHRIJVING Voorziening onderhoud kapitaalgoederen Voorziening buitenruimte
Beginbalans
Kosten
Opbrengsten
Eindstand
730.164
509.785
515.156
735.535
4.209.900
606.364
1.450.564
5.054.100
4.940.064
1.116.149
1.965.720
5.789.635
2.3 Integraal Integraal betekent een samenvoeging van diverse beheerproducten om een zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de beschikbare middelen. Er zijn keuzes gemaakt om zo veel mogelijk werk met werk te maken. Op 22 april 2009 is de raad akkoord gegaan met de samenvoeging van de bestaande voorzieningen op het gebied van onderhoud straten, openbaar groen, openbare verlichting, civieltechnische werken, beschoeiingen en baggeren tot een Voorziening Buitenruimte. Jaarlijks zal uit de diverse onderhoudsbudgetten een storting in deze voorziening worden gedaan. Alle toekomstige vervangingen en reconstructies uit genoemde werkgebieden zullen integraal aangepakt worden en uit de voorziening betaald moeten worden. Door vrijkomende kapitaallasten in de voorziening te storten zullen op termijn alle kapitaallasten binnen de afdeling weggewerkt kunnen worden. 2.4 Reconstructie en onderhoud hoofdwegenstructuur Uitvoering gestart in 2008, afgerond in 2009 - Asfaltonderhoudbestek 2008, incl. reconstructie Cortgene en kruising Cortgene / Blokweerweg. De werkzaamheden zijn in april 2009 opgeleverd. Uitvoering in 2009. - Reconstructie en her-asfaltering kruispunt Helling / Edisonweg - Randweg, 2 gedeelten her-asfaltering. Voorbereiding in 2009 en uitvoering in 2010 - Vondellaan / Rembrandtlaan. In het najaar van 2008 is gestart met de voorbereiding van de rioolreconstructie in de Vondellaan / Rembrandtlaan en aanliggende straten. De uitvoering van de rioolreconstructie is uitgevoerd in 2009. Verder zijn er twee duikers vervangen. Aansluitend zijn de voorbereidingen begonnen voor de reconstructie van de wegverharding en groenstructuur samen met een aantal zijstraten. De uitvoering hiervan zal in 2010 plaatsvinden. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:52
Uitgesteld tot 2011 - Van Eesterensingel-Oost. De voorbereiding van de wegreconstructie van het oostelijk gedeelte van de Van Eesterensingel is uitgesteld tot medio 2011 vanwege de de nieuwbouw van Het Palet.
2.5 Reconstructie en onderhoud overige (woon)straten 2009 Onderhoudswerk uitgevoerd in 2009. - Wervel, ged. Herbestraten. - Voetpad Esdoornlaan hertegeld. - Op diverse locaties in de gemeente asfaltscheuren gevuld en inspectieputten opgehaald. - bushaltes aangepast aan toegankelijkheideisen. - Voetpad Weverstraat hersteld t.p.v. grote boom, hek verzet. Voorbereiding in 2009 en uitvoering in 2010 - Reconstructie Rietgors/IJsvogel en herbestraten Kievitsstraat, Gruttostraat, Fazantstraat en Patrijsstraat. - Reconstructie straten omgeving Vondellaan/Rembrandlaan • Mesdaglaan • W. Marisstraat • F. Bolstraat • P. Potterstraat • Tooropstraat • Da Costastraat • J. Catsstraat • Potgieterstraat • Staringstraat • R. Visserstraat • Nic. Beetsstraat ( gedeelte tot Brandweerkazerne ) Herinrichting Parkhuis te Kinderdijk Het voormalige scoutingterrein en griend is gereed. Tevens worden enkele kleine houten bruggetjes aangelegd om deze gebieden voor het publiek toegankelijk te maken. Daarnaast is met Weizigt Natuuren Milieucentrum een doe – en ontdekpad voor kinderen ontwikkeld. Dit ontdekpad is ontwikkeld op basis van eerder gemaakte educatieve route (folder en informatiepanelen). In 2009 is dit ontdekpad verder geïmplementeerd in samenwerking met afdeling welzijn. Het volledige project is in 2009 afgerond en komt het park in beheer en onderhoud bij de cluster plantsoenen. Alle beheergroepen en -maatregelen met kosten zijn verwerkt in het groeninformatiesysteem (MI2). Watergangen De resterende subsidie van het baggeren is aangevraagd bij het Senternovem en ontvangen. In polder Kortland liggen nog 3 depots. Depots zijn opnieuw bemonsterd. Hieruit blijkt dat 2/3 deel van de depots niet ter plekke mag worden uitgespreid. Met diverse marktpartijen en de Milieudienst wordt nog onderzocht wat de mogelijkheden zijn. Het Waterschap heeft schriftelijk aangekondigd de A watergangen ten zuiden van de Alblas te willen baggeren. De gemeente heeft ontvangstplicht voor deze bagger en in samenwerking met het Waterschap wordt nog naar een geschikte locatie gezocht. Voor het baggerdepot bij de brug is opnieuw een milieuvergunning aangevraagd bij de Milieudienst. De kwaliteit van de aanwezige bagger in dit depot is onderzocht en het is schoon zodat het overal verwerkt mag worden.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:53
Civieltechnische kunstwerken In 2009 is regulier onderhoud aan kunstwerken uitgevoerd door o.m. het schilderen van enkele houten bruggen. Waar mogelijk (b.v. kleinschalig schilderwerk) werd gebruik gemaakt van de diensten van Drechtwerk. Uitvoering onderhoud en vervangingen in 2009 - Onderhoud sluis op de Dam. Het talud is weer netjes gelegd en er is schoongemaakt. - Voetgangersbrug Park huis Kinderdijk vervangen. Openbare verlichting Aanbesteding onderhoud en oprichting regionaal OVL-beheerbureau Het samenwerkingsverband op het gebied van openbare verlichting met 14 omliggende gemeenten in de regio heeft in 2009 meer vorm gekregen. Het regionale OVL-beheerburo – inmiddels functionerend onder de naam Buro OVL Lek-Merwede – heeft een manager aangesteld en 4 medewerkers om de taken uit te kunnen voeren. Eind 2009 is een stuurgroep bestaande uit een aantal bestuurders uit de regio opgericht die het proces naar de vorming van een definitieve rechtsvorm van het OVL-buro begeleidt. Het 3-jarige onderhoudbestek voor de openbare verlichting dat begin 2008 van kracht is geworden loopt tot 31-122010 met een optie tot verlenging met 2 jaar. City Tec uit Ridderkerk is de uitvoerende aannemer. Uitgevoerde vervangingen in 2009 - Vervangen ca. 50 lichtmasten op het traject Oost- en West Kinderdijk De armaturen zijn uitgevoerd met dimmers zodat de verlichting in nachtelijke uren op- een lager niveau brandt. Dit levert een energiebesparing op. - Verplaatsing lichtmasten naar middenberm Haven - Vervangen gedeelte verlichting Kerkstraat. Speelvoorzieningen In 2009 zijn de volgende werkzaamheden aan de speelvoorzieningen uitgevoerd. Herinrichting: - speelplaats Ratelaar; - speelplaats Merelstraat. Kleine renovaties: - nieuwe zandbak Drentse Buurt; - dug-out geplaatst in voetbalkooi Rijnstraat en aanpassen hekwerk; - aanpassingen voetbalkooi Van Nesplantsoen. Beheer en Onderhoud: - inspectie – en onderhoudswerkzaamheden op basis van beheerplan; - vastleggen inspecties en reparaties in beheerprogramma (Playsafe); - grootschalige aanpassen veiligheidsondergronden. In beheer gekregen: - speelplaatsen wijk Verolme. Voorbereiding 2009: - herinrichting speelplaats Anjerstraat en buitenruimte Moskee; - herinrichting speelplaats Patrijsstraat; - herinrichting speelplaats Rietgors; - herinrichting speelplaats Vondellaan en Jacob Catsstraat.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:54
Gebouwenbeheer Uitvoering van dagelijks beheer en het jaarplan 2009 uit de meerjaren onderhoudsplan (MOP). De volgende onderdelen zijn opgepakt; - Afwikkeling van de verbouw en inrichting raadszaal en publiekszaken. - Afbouw van cultureel centrum Landvast. Voor het onderdeel installaties o.a. lucht en elektra lopen nog inspecties de verwachting is deze in 2010 af te ronden. - Ontwikkeling van planvorming op dierenverblijf de Plantage. - Sloop voormalige Mijlpaal t.b.v. uitbreiding begraafplaats. - Uitvoeren van bouwkundige- (bufferkelder) en technische aanpassingen van zwembad om deze nog 5 jaar te kunnen gebruiken. - Planvorming brandweerkazerne Haven Zuid in samenwerking met afdeling projecten. - Ontwikkeling in wijziging van contractvorming van de reclamemast aan de A15 met het doel een hogere huuropbrengst. - Onderzoek naar de huisvesting van samengevoegde buitendiensten ATO en Plantsoenen op de locatie C. Smitstraat. Gebleken is dat de herhuisvesting op deze locatie door nieuwe milieueisen niet realiseerbaar is. Inmiddels heeft de aankoop plaatsgevonden van een pand aan de Staalindustrieweg.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:55
3. Financiering Algemeen In de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) is bepaald dat decentrale overheden een financieringsparagraaf moeten opnemen in zowel de begroting als in de jaarrekening. In een dergelijke paragraaf wordt door het college verantwoording afgelegd over de uitvoering van het beleid op het gebied van treasury. Hierbij wordt onder andere ingegaan op de manier waarop de gemeente Alblasserdam met het uitzetten en aantrekken van geld, zowel op korte als op langere termijn, is omgegaan. Tevens worden de risico’s in beeld gebracht en, indien van toepassing, de genomen maatregelen om deze risico’s te beheersen. Interne ontwikkelingen Reeds in 2008 zijn de advisering over en de uitvoering van alle gemeentelijke taken rond treasury (betalingsverkeer, financiering en dergelijke) overgedragen aan het Servicecentrum Drechtsteden (SCD). De besluitvorming rond deze zaken blijft veelal bij de gemeente, één en ander met uitzondering van een aantal zaken die specifiek (onder)gemandateerd zijn, zoals het opnemen van kortlopende leningen. Gedurende 2009 heeft het SCD in samenwerking met de gemeente grote voortgang geboekt bij de opstelling van een integrale liquiditeitenplanning. Deze zal vanaf 2010 als een continue proces nader worden verfijnd. Een dergelijke planning is een belangrijk hulpmiddel bij de bepaling van de meerjarige financieringsbehoefte. Voorts is een aanvang gemaakt met de opstelling van een nieuw gemeentelijk Treasury Statuut (zie verderop in deze paragraaf). Minimaal tweemaal per jaar vindt overleg plaats tussen gemeente en SCD over de uitvoering van de treasuryfunctie. Externe ontwikkelingen Relevante wetgeving Naar aanleiding van een in 2007 gestarte evaluatie is met ingang van 1 januari 2009 een geactualiseerde Wet financiering decentrale overheden (fido) in werking getreden. De belangrijkste veranderingen zitten in de Uitvoeringsregeling fido en in de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo). In de Uitvoeringsregeling zijn de rapportageverplichtingen rond de kasgeldlimiet aangepast en wordt de berekening van de renterisiconorm voortaan gerelateerd aan het begrotingstotaal. In de Ruddo zijn de eisen aangescherpt met betrekking tot partijen waarbij de gemeente geld mag uitzetten. Economische ontwikkelingen De turbulente laatste maanden van 2008 hebben in 2009 nog diepe sporen nagelaten en hebben in internationaal perspectief geleid tot teruglopende consumptie door huishoudens en bestedingen en investeringen door bedrijven. Hierdoor is ook de werkloosheid sterk opgelopen. Ondanks enig herstel in het laatste kwartaal is in 2009, met een negatieve economische groei van 4% (bron: CPB), derhalve sprake geweest van een recessie. Daarentegen daalde de inflatie ten opzichte van 2008 sterk naar een niveau van iets meer dan 1%, onder andere als gevolg van dalende energieprijzen. Nationale overheden hebben zich gedurende 2009 nog intensief bemoeid met de financiële sector. In internationaal verband hebben vele banken vermogenssteun gehad teneinde de stabiliteit en continuïteit van het financiële systeem te waarborgen. De hierboven geschetste ontwikkelingen hebben gevolgen gehad voor de rente. De ontwikkeling van de rente gedurende 2009 kan als volgt worden weergegeven:
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:56
Verloop rentetarieven 2009 4,5% 4,0% 3,5% Percentage 3,0% 2,5%
10-jaars IRS 2,0%
3-maands Euribor 1,5% 1,0% 0,5% 0,0%
1-mrt-09 1-okt-09 1-jun-09 1-jul-09 1-aug-09 1-jan-09 1-feb-09 1-apr-09 1-mei-09 1-sep-09 1-nov- 1-dec-09 1-jan-10 09
Datum
De korte rente (Euribor) is gedurende 2009 sterk gedaald. Dit vooral onder invloed van verruimende maatregelen (lees: renteverlagingen) door de Europese Centrale Bank, één en ander in een poging om de economie door goedkope kredietverlening op gang te houden. De lange rente (Interest Rate Swap; IRS) is gedurende 2009 redelijk stabiel gebleven. Echter, vanwege het feit dat het vertrouwen tussen banken onderling nog niet is hersteld worden liquiditeitsopslagen berekend die komen bovenop de niveaus zoals weergegeven in bovenstaande grafiek. Zo kostte een 10-jaars lening per 1 september 2009 in werkelijkheid meer dan 4,5% terwijl de IRS op dat moment rond de 3,5% was (zie grafiek). Naar het eind van 2009 namen deze opslagen wel af en de verwachting is dat deze daling zich voortzet. Uitzettingen De gemeentelijke financieringssituatie was gedurende 2009 zodanig dat geen geldmiddelen konden worden uitgezet, zowel op korte als op lange termijn. Financiering In het eerste halfjaar van 2009 liepen drie langlopende leningen af, als gevolg waarvan meer dan € 3 miljoen moest worden afgelost. Mede als gevolg hiervan is medio juli 2009 een langlopende lening opgenomen van € 5 miljoen. Dit betreft een 5-jarige lineaire lening tegen 2,85%. Met inbegrip van deze nieuwe lening bedroeg de totale langlopende leningschuld van de gemeente Alblasserdam per 31 december 2009 € 36,6 miljoen (11 leningen). Risicobeheer De belangrijkste financiële risico’s bij de uitvoering van het treasurybeleid zijn de kasgeldlimiet, de renterisico’s en de kredietrisico’s.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:57
Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is het bedrag dat de gemeente per jaar maximaal met kort geld mag financieren. Volgens de Wet fido bedraagt deze limiet 8,5% van het totaal van de exploitatiebegroting. Gezien de omvang van de begroting 2009 (€ 46 miljoen) betekende dit dat de gemeente Alblasserdam haar financiële huishouding voor maximaal circa € 3,9 miljoen met kort geld mocht financieren. Conform voorschrift uit de geactualiseerde Wet fido is in bijgaande tabel de spiegeling weergegeven van de gemeentelijke kortlopende middelen ten opzichte van de kasgeldlimiet gedurende 2009:
Bedragen x € 1.000 Gemiddeld netto vlottende schuld (+) of gemiddeld netto vlottend overschot (-) Kasgeldlimiet Overschrijding kasgeldlimiet Onderschrijding kasgeldlimiet
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
€ 7.287 € 3.906
€ 11.222 € 3.906
€ 4.206 € 3.906
€ 3.003 € 3.906
€ 3.381 -
€ 7.316 -
€ 300 -
€ 903
Vanwege herhaalde overschrijding van de kasgeldlimiet zag de gemeente zich medio 2009 genoodzaakt de onder het kopje Financiering gemelde langlopende lening van € 5 miljoen op te nemen. Ter regulering van het gemeentelijke banksaldo zijn in 2009 12 kasgeldleningen opgenomen. Deze leningen waren gemiddeld groot € 6,4 miljoen. Gezien de sterk gedaalde korte rente is dit relatief goedkoop geweest voor de gemeente. Renterisiconorm De renterisiconorm heeft tot doel om een overmatige afhankelijkheid van de rente in een zeker jaar te voorkomen. Om dat te bereiken mag het totaal aan renteherzieningen en aflossingen op grond van deze norm niet meer dan 20% zijn van het begrotingstotaal, in casu circa € 9,2 miljoen. Er zijn in 2009 geen renteherzieningen geweest; het bedrag aan betaalde aflossingen was € 5,5 miljoen. Dit betekent dat gemeente Alblasserdam in 2009 binnen de renterisiconorm heeft geopereerd. Kredietrisico’s De gemeente Alblasserdam loopt kredietrisico op leningen waarop door haar een garantstelling is afgegeven. Per 31 december 2009 stond de gemeente voor in totaal € 46,9 miljoen garant, waarvan € 36,3 miljoen (ofwel circa 77%) vanuit de achtervang in het Waarborgfonds Sociale Woningbouw met een zeer laag risicoprofiel. Voor de specificatie hiervan wordt verwezen naar de Staat van gewaarborgde geldleningen elders in deze jaarrekening. Relatiebeheer De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is huisbankier van de gemeente Alblasserdam. Administratieve Organisatie Er is een aanvang gemaakt met de actualisatie van het Treasury Statuut, dit mede naar aanleiding van de inwerkingtreding van nieuwe relevante regelgeving (zie onder Externe ontwikkelingen). Hoewel de gemeente eigen inhoudelijke accenten kan aanbrengen zal dit nieuwe statuut, dat voortaan Financieringsstatuut zal gaan heten, het format gaan volgen van het statuut van de GR Drechtsteden, dat in december 2009 door de Drechtraad is vastgesteld.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:58
4. Bedrijfsvoering
Om de dienstverlening van de gemeente en onze ambities volgens afspraak uit te kunnen voeren, dient de bedrijfsvoering op orde te zijn. Het gemeentebestuur en de inwoners moeten kunnen vertrouwen op een ambtelijke organisatie die efficiënt, effectief en rechtmatig opereert. Voor de bedrijfsvoering in 2009 zijn vier ontwikkelingen van belang geweest: 1. Kredietcrisis: Sinds begin 2009 is de onzekerheid over de meerjarenramingen van de overheidsfinanciën groot. Het werd duidelijk dat heroverwegingen op rijksniveau in de komende jaren gevolgen zullen hebben voor Alblasserdam. Om op deze ontwikkelingen in te spelen is in de zomer van 2009 een bezuinigingsoperatie gestart. In de programmabegroting 2010 zijn maatregelen getroffen (bezuinigingen) en is een onderzoeksprogramma opgenomen dat de mogelijkheid biedt om besparingen dan wel extra inkomsten te genereren vanaf de jaarschijf 2011; 2. De verdere ontwikkelingen van Service Centrum Drechtsteden (SCD) noopte tot verdere professionalisering van de eigen organisatie. Dat wil zeggen invulling van het opdrachtgeverschap richting SCD (contramal) en het afsluiten van dienstverleningsovereenkomsten met het SCD over zaken die niet tot de standaard basisdienstverlening van het SCD behoren; 3. Eind 2009 is het Regionaal Innovatieprogramma Drechtsteden gestart. Dit programma bestaat uit 25 projecten, oftewel ‘businesscases’. Er zijn businesscases op het gebied van beleid, dienstverlening, uitvoering, toezicht, sturing en bedrijfsvoering. Het motto is om door innoveren en samenwerken geld te besparen. De besparingen zijn ook in Alblasserdam nodig om de toekomstige bezuinigingen het hoofd te kunnen bieden en ambities waar te kunnen maken. De uitkomsten van de (25) businesscases zullen in de loop van 2010 bekend worden en hun effect kennen op de gemeentelijke organisatie; 4. Inhoudelijke doorontwikkeling documenten van de P&C-cyclus. Voorbeelden hiervan zijn het e e rapporteren over stand van zaken van de bedrijfsvoering in de 1 en 2 burap (inclusief de bestuurlijke planner), de invoering van projectformats en het verbeteren van de kwaliteit van de programmabegroting. Naast deze ontwikkelingen is ook aan een aantal andere zaken gewerkt. Deze zijn hieronder toegelicht. Bestuurlijke planner 2009 Sinds 2009 werkt de organisatie met een jaarplan. Het hart van het jaarplan is de bestuurlijke planner. Hierin staan de belangrijkste beleidsvoorstellen waarover bestuurlijke besluitvorming binnen college dan wel raad moet plaatsvinden. Het werken met een bestuurlijke planner voor 2009 was een eerste proeve. Gezien de positieve (ambtelijke en bestuurlijke) reacties mag de proef als geslaagd worden beschouwd. De bestuurlijke planner zal dan ook worden voortgezet in 2010. In de bijlage van deze Jaarrekening staat de eindevaluatie 2009 van de bestuurlijke planner t.b.v. de raad (65% gerealiseerd). Voor de volledigheid is in de bijlage tevens de eindevaluatie 2009 van de bestuurlijke planner t.b.v. het college (70% gerealiseerd) opgenomen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:59
Uitvoering plan van aanpak verbetering bedrijfsvoering In april 2009 is de raad op de hoogte gesteld van de voortgang van het plan van aanpak bedrijfsvoering (d.d. april 2008). De uitvoering van het plan lag op schema en de resultaten waren succesvol. Voor 2009 stonden in het plan van aanpak bedrijfsvoering de volgende projecten opgenomen: - optimalisatie urenadministratie (vanaf 1 januari 2009). Per 1 april 2009 schrijft de hele ambtelijke organisatie tijd. - invoering van nieuw financieel systeem IBK (vanaf 1 januari 2009). Per 1 april 2009 hebben alle budgethouders en kredietbeheerders per direct inzicht in de stand van hun budgetten. - invoering verplichtingenadministratie (2e kwartaal 2009). Voor de invoering is de organisatie afhankelijk van het SCD, waar de financiële administratie wordt gevoerd. De door daar ontstane vertraging leidt ertoe dat deze actie nu staat gepland voor het 3e kwartaal 2010. - uitvoeren interne controle en het maken van procesbeschrijvingen (looptijd juni 2008 tot juni 2009) mede in het licht van de rechtmatigheid. Voor de zomer van 2009 is een notitie rechtmatigheid opgesteld, waarin een plan van aanpak is opgenomen voor noodzakelijke maatregelen. In het najaar hebben de eerste verbijzonderde audits plaatsgevonden op tien belangrijke geldstromen, waaronder diverse legesinkomsten, leerlingenvervoer, subsidiebeheer. Er zijn geen grote onrechtmatigheden aangetroffen. Dit heeft mede geresulteerd in een rechtmatigheidsverklaring van de accountant. Collegeonderzoek 213a Aanvullend aan het plan van aanpak verbetering bedrijfsvoering is ook het collegeonderzoek 213a opgepakt. De aanbevelingen van het onderzoek van de rekenkamercommissie: DoeMee-onderzoek 213a zijn door het college inhoudelijk overgenomen. Dit betekent dat het concern samen met de auditcommissie het instrument 213a in de ‘controletoren’ heeft geherpositioneerd (meegenomen bij de notitie rechtmatigheid). In september 2009 is aan de raad het collegeonderzoek: ‘efficiency, effectiviteit en cliëntgerichtheid van het leerlingenvervoer’ aangeboden. Het collegeonderzoek ‘ Reconstructie wegen’ is vanwege herprioritering later gestart dan gepland en zal begin 2010 aan de raad worden aangeboden. Verbetering sturing op projecten In maart 2009 is het interne project ‘projectmatig werken’ opgepakt. Doelstelling is het professionaliseren van het projectmanagement. Onderdeel van het project was ook het invoeren van formats voor besluitvorming, rapportages, plannen van aanpak, etc. In de vergadering van de auditcommissie van 19 november 2009 is vastgesteld dat de voorgestelde formats ‘verslaglegging projecten’ een hele verbetering zijn. Daarnaast zijn we in september 2009 begonnen met de invoering van projectcontrol (gesitueerd bij Concernstaf). Verbetering kwaliteit van de programmabegroting De raad heeft samen met het college en de ambtelijke organisatie in een tweetal werkbijeenkomsten de opzet en de inhoud van de begroting kritisch tegen het licht gehouden. Dit heeft geleid tot een nieuwe programma-opzet: Programma 1 Dienstverlening en Bestuur Programma 2 Samenleving Programma 3 Ruimte
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:60
De producten, zoals vorig jaar vastgesteld door college, blijven in tact en zijn per programma in thema’s vervat (‘het werken met thematieken’). Daarnaast is aandacht besteed aan het formuleren van doelstellingen, effecten en prestaties. Voor de cyclus van 2010 werd nog aandacht gevraagd om (gezien het hoge (budgettaire) aggregatieniveau van de nieuwe programma’s) de frequentie en kwaliteit van de voortgangsinformatie te verhogen. De programmabegroting 2010-2013 is uitgewerkt conform de nieuwe opzet. In de raad is in november 2009 geconstateerd dat de eerste proeve van de programmabegroting nieuwe stijl aan de verwachtingen voldeed. Organisatieontwikkeling In maart 2009 is de afdeling Concernstaf in zijn huidige vorm opgericht. Deze afdeling is noodzakelijk gezien de gewenste doorontwikkeling van de Alblasserdamse bedrijfsvoering en vanwege diverse ontwikkelingen in regionaal verband waarbij de vorming van het Servicecentrum Drechtsteden (SCD) en de toenemende bestuurlijke en ambtelijke verbondenheid met de Drechtsteden het meest in het oog springen. Verder hebben zich, zoals aangekondigd in de begroting van 2009, geen ingrijpende structuurveranderingen voorgedaan. De reeds eerder gevormde afdelingen zijn zich verder gaan professionaliseren. Daarnaast is in 2009 gewerkt aan zaken als: - in Drechtstedenverband wordt onderzoek gedaan naar de positionering, verbreding en doorontwikkeling van het Ingenieursbureau Drechtsteden. Mogelijk heeft dit in de toekomst gevolgen voor onze huidige organisatie op dit gebied; - Alblasserdam participeert ook in het regionale project “Gewoon Samen” dat erop gericht is om samenwerking te bewerkstelligen op gebied van ruimtelijke ordening en ruimtelijk beheer (o.a. gezamenlijke inkoop materialen); - in Drechtstedenverband is begonnen met het onderzoek naar samenwerkingsvormen op gebied van projectmanagement. De uitkomst kan van invloed zijn op de werkwijze van de werkeenheid PRM (onderdeel van afdeling RMO); - samenwerking en op termijn samenvoeging van de lokale brandweer met de brandweer van de gemeente Papendrecht en Sliedrecht (ondertekening intentieverklaring) en in het licht van de toekomstige regionalisering van de Brandweer. - In Drechtstedenverband heeft in november 2009 de start van Regionaal Innovatieprogramma Drechtsteden plaatsgevonden waarin bijvoorbeeld businesscases zijn op het gebied van beheer (onder andere begraafplaatsen, vastgoedmanagement, subsidiebureau), beleid (bijvoorbeeld gezamenlijke pool van beleidsmedewerkers) en organisatie (samenwerking staf). Human Resource Management (= HRM) In november 2009 is het regionale HRM-programma 2008-2010 lokaal vastgesteld. In dit programma zijn acht thema’s geprioriteerd die, vanuit een Drechtstedenbreed gedragen visie en gestelde kaders, lokaal door de deelnemers worden geïmplementeerd. Het uitgangspunt hierbij is om samen te werken aan een flexibele netwerkorganisatie. Verder heeft de gemeente Alblasserdam haar kernwaarden in 2009 bepaald: een betrouwbare, transparante en betrokken organisatie. Daarnaast is intensief gewerkt aan het integriteitsvraagstuk: vrijwel alle medewerkers hebben in mei 2009 daadwerkelijk de eed of belofte afgelegd en een workshop integriteit gevolgd. FuWa De aankondiging dat Alblasserdam eind 2009 het functiewaarderingssysteem OFS-2004 zou implementeren aan de hand van het Drechtstedelijk functiehuis, is nog niet haalbaar gebleken. Vlak voor de zomer is het ambtelijk traject gestart. Tijdens het traject bleek dat er meer achterstallig onderhoud van bestaande functiebeschrijvingen was dan verwacht. Daarnaast wilde de OR eerst de gevolgen voor de organisatie in kaart laten brengen alvorens over te gaan tot de benodigde instemming met OFS-2004. De afloop van het FuWa-traject is nu voorzien in de 2e helft van 2010. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:61
Communicatie In het programma bestuur staat op hoofdlijn wat met communicatie in 2009 is gerealiseerd. Aanvullend kan worden gemeld dat voor communicatie extra dienstverlening bij het SCD is ingekocht (175 uur). Gedurende heel 2009 moest steeds worden bepaald wat de hoogste prioriteit had voor Alblasserdam om aan het eind van het jaar toch uit te komen met het totaal aantal uren van 1156. Daarnaast is bij het project Haven Zuid extra projectcommunicatie ingekocht (400 uur) omdat dit een beeldbepalend, omvangrijk en ingrijpend project is voor Alblasserdam.
Personeel Verzuim 2009 In de begroting 2009 is het streven opgenomen om op of onder het landelijk gemiddelde verzuimpercentage van 3,9% uit te komen. Inmiddels is bekend dat het gemiddelde verzuim bij gemeente Alblasserdam over 2009 5,58% (2008 5,8%) bedroeg. Door het MT is in 2009 gericht gestuurd op het voorkomen en terugdringen van het verzuim door het onderwerp prominent op diverse agenda’s van MT en afdelingen te plaatsen en gerichte acties af te spreken (bijvoorbeeld inzet bedrijfsarts, onderwerp van gesprek bij functioneringsgesprekken en creatieve reïntegratietrajecten). In de eerste maanden van 2009 was het verzuim hoog door o.a. een griepgolf en langdurig zieken. In en rond de zomerperiode lag het verzuim lager dan de overige maanden. Naar eind van jaar toe liep het percentage weer iets op. Dit had te maken met langdurig zieken.
Formatie Op 31 december 2009 bestond de personeelsformatie van de gemeente Alblasserdam uit 104,52 fte. Deze formatie gold ook als uitgangspunt in de begroting 2009. Over de afdelingen waren deze fte’s in 2009 als volgt verdeeld: Afdeling Griffie Gemeentesecretaris Concernstaf Buitenruimte RMO Publiekszaken 2 ROWA
Formatie 1,17 1,00 9,98 36,50 28,92 23,68 3,26
Totaal
104,52
In- en uitstroom personeel In dienst 2009: Uit dienst 2009: 1 januari 2009 31-12-2009
16 personen 6 personen 104,52 fte 104,52 fte
aantal medewerkers: 109 aantal medewerkers: 119
2 Inclusief receptie Alblashof Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:62
Openstaande vacatures. 1 januari 2009: Nieuwe vacatures 2009: Ingevuld 2009: 31-12-2009:
14 6 15 5 (waarvan 2 inhuur, 2 voorlopig niet ingevuld en 1 openstaand)
Inhuur en vacatures In het programma bedrijfsvoering is eind 2008 een herberekening gemaakt voor de personeelskosten. Hieruit bleek dat er een tekort is, dat vooral veroorzaakt werd door de externe inhuur. Het uitgangspunt van 2009 was dan ook om uitsluitend in te huren op plaatsen waar vacatureruimte aanwezig is dan wel binnen projecten waarvoor afzonderlijke budgetten beschikbaar zijn. Het inzicht in onze reguliere personeelskosten is pas in september 2009 bekend geworden. Hieruit bleek dat het uitgangspunt niet geheel is gerealiseerd, waardoor uiteindelijk toch een overschrijding werd verwacht. Het bleek dat bij e ziekten op gevoelige posities toch inhuur geregeld moest worden. Daarom is de 2 Burap het budget voor personele kosten verhoogd met € 57.000. Aan het einde van het jaar 2009 blijkt dat er uiteindelijk voor € 2.123.000 aan inhuur is besteed. Dit kan als volgt worden gespecificeerd: Inhuur voor projecten (grexen) en investeringen Inhuur wegens openstaande vacatures en vervanging Inhuur vanwege specialistische kennis (m.n. BWT) Reguliere inhuur (Drechtwerk) Totaal
€ 1.406.000 485.000 70.000 162.000 € 2.123.000
In de inhuur voor projecten zijn ook kosten begrepen die kunnen vallen onder openstaande vacatures, maar ook dan blijven de kosten ten laste van de projecten komen. Vorming en opleiding Begin 2009 is een opleidingsplan opgesteld voor de gehele organisatie (begroot € 156.554). Daarin staat per afdeling een overzicht van welke opleidingen en trainingen gevolgd gaan worden. Een groot deel van de in 2009 gevolgde opleidingen en trainingen had betrekking op de beroepsspecifieke vereisten. Daarnaast zijn er vakinhoudelijke cursussen gevolgd en trainingen op vaardigheden. Het budget voor vorming en opleiding is in 2009 vrijwel geheel besteed. Juridische kwaliteitszorg Begin 2009 is bij de concernstaf juridische control ingevoerd die zich richt op het opdrachtgeverschap voor producten en uitvoerende werkzaamheden van het Juridisch kenniscentrum van het SCD en op de bewaking van de kwaliteit van de geleverde producten of diensten. Verder is gestart met de invoering van juridische kwaliteitszorg. Zo is in het voorjaar van 2009 de Alblasserdamse regelgeving getoetst aan de Europese Dienstenrichtlijn. Onze regelgeving voldoet nu aan deze richtlijn. In november 2009 is het organisatiebesluit vastgesteld. Hiermee is sinds lang tijd (1994) het organisatiebesluit in overeenstemming met de feitelijke organisatorische situatie. Wel gestart, maar nog niet afgerond is de herziening van de mandaatregeling. Net als bij het organisatiebesluit blijkt dat de herziening fundamenteler is dan van te voren ingeschat. Besluitvorming is nu beoogd in april 2010. Tenslotte is de in het 3e kwartaal van 2009 aangekondigde nota verbonden partijen ambtelijk gereed. e Echter, als gevolg van hernieuwde prioriteitstelling zal deze nota 2 kwartaal 2010 aan de raad worden aangeboden.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:63
Informatisering In 2008 heeft de gemeenteraad ingestemd met deelname aan het regionale IP&A (Informatievoorziening, Processen en Automatisering) deelprogramma I.b ‘integratie en vernieuwing regionale ICT-infrastructuur’ en met het IP&A deelprogramma II ‘Regionale Informatievoorziening’. Deelprogramma II bevat een groot aantal projecten en is onder te verdelen in een viertal clusters; basisregistraties, e-dienstverlening, wettelijke projecten en projecten bedrijfsvoering. Deze gemeenschappelijke projecten van de zes Drechtsteden worden bekostigd uit een regionaal fonds waarin Alblasserdam € 5,00 per inwoner per jaar (prijspeil 2008, met jaarlijkse indexering) stort. Vanuit het IP&A programma zijn in 2009 in Alblasserdam de volgende projecten ingevoerd: Deelprogramma I.b - aansluiting van het gemeentehuis op Drechtnet/LAN (buitenlocaties volgen in 2010); - Europese aanbesteding regionale telefonie (uitrol gepland halverwege 2010); - uitrol uniforme werkplek / GRID (december 2009); en - voor de vervanging van de MFA’s (Multifunctionals) is eind 2009 gestart met het opstellen van plan van wensen en eisen (uitrol gepland halverwege 2010). Bij het project uniforme werkplek kwam naar boven dat bij de overgang naar het SCD per abuis is uitgegaan van 90 werkplekken, terwijl het in werkelijkheid 125 blijken te zijn. In 2010 gaan we bezien op welke wijze het aantal werkplekken terugdringen. Deelprogramma II - in het kader van het project digitaliseren werkprocessen t.b.v. E-dienstverlening zijn 12 zaaktypen vergunningen gedigitaliseerd; - de BRP (Basisregistratie Personen) conform de wettelijke invoeringsdatum per 1-1-2010 - registratie van de beperkingen in het kader van de wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen, e e WKPB 2 deel 1 tranche conform de wettelijke invoeringsdatum 1-1-2010 (was oorspronkelijk 1-72009); - nWRO (nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening) conform de wettelijke invoeringsdatum 1-1-2010 (was oorspronkelijk 1-7-2009); - GBA invoering vingerscan op reisdocumenten conform de wettelijke invoeringsdatum 21-9-2009 (was oorspronkelijk 28-06-2009); - Europese Dienstenrichtlijn conform de wettelijke invoeringsdatum 28-12-2009; en - vooronderzoek digitalisering archieven. Naast deze afgeronde projecten is in 2009 tevens gewerkt aan de IP&A projecten: - de gemeente heeft Antwoord© (planning 1 juli 2010); - vooronderzoek naar mogelijk regionaal Klanten Contact Centrum (=KCC); - WABO (Wet Algemene Bepalingen Omgevingsvergunningen). De wettelijke invoering is uitgesteld naar 1-7-2010 (was 1-1-2009); - WION (Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten). De wettelijke invoering is uitgesteld naar 17-2010 (was 1-10-2009); de - regionaal GIS-tool (Geografisch Informatie Systeem). De planning is 2 kwartaal 2010; en - vooronderzoek naar mogelijkheden voor Mozaiek Bestuur, oftewel RaadsInformatieSysteem.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:64
Naast de regionaal georganiseerde I&A projecten zijn in 2009 vanuit lokale wensen en eisen op I&A gebied in 2009 onder andere gewerkt aan: - de verbetering en opschoning van de internetsite van Alblasserdam (doorlopend); - invoering systeem voor de verkiezingen van 4-6-2009; - voorbereidingen voor de GBA audit 2010; - de koppeling van GBA aan Zorg voor Jeugd; en - de opbouw bestanden voor de basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), invoeringsdatum 1-72010 (was 1-7-2009).
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:65
5. Verbonden partijen 5.1
Inleiding
Het belang van de paragraaf verbonden partijen is evident. Ten eerste is relevant dat de bedoelde partijen zich bezig houden met activiteiten die ook door de opdrachtgever (lees: de gemeente) kunnen worden uitgevoerd. Ten tweede is van belang dat de opdrachtgever verantwoordelijk blijft voor het realiseren van de, op voorhand vastgelegde, doelstelling. In geval van de gemeente heeft de raad een kaderstellende maar ook een controlerende taak. Voortdurend dient te worden vastgesteld of doelstelling en uitvoering met elkaar blijven corresponderen. Daarnaast vloeien uit verbintenissen tussen partijen allerlei kwantificeerbare en niet-kwantificeerbare gevolgen voort die invloed uit (gaan) oefenen op budgetten en ramingen. Deze paragraaf geeft een zicht op het totaalbeeld en kan daardoor als hulpmiddel dienen voor het stellen van kaders. In de “Financiële verordening gemeente Alblasserdam”, zijn nadere bepalingen en voorschriften met betrekking tot de verbonden partijen opgenomen. Zo wordt gesteld dat het college tenminste eenmaal in de vier jaar een nota verbonden partijen aan de raad aanbiedt, waarin van elke partij het openbaar belang, het financieel resultaat en het belang en de zeggenschap van de gemeente wordt weergegeven. Ook moet deze nota de kaders voor het beleid met betrekking tot deze partijen bevatten. In de betrokken paragraaf van de begroting kan dan worden ingegaan op nieuwe partijen, wijzigingen en beëindigingen. e In het 3 kwartaal van 2009 is gestart met de opstelling van de nota verbonden partijen. Eind 2009 was de nota ambtelijk klaar. Begripsomschrijving Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: De gemeente heeft zeggenschap, bijvoorbeeld doordat een collegelid, raadslid of ambtenaar zitting heeft in het bestuur of namens de gemeente stemrecht heeft. Onder financieel belang wordt verstaan: De gemeente heeft middelen ter beschikking gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of financiële problemen bij de verbonden partij kunnen worden verhaald op de gemeente. Er zijn verschillende juridische verschijningsvormen van verbonden partijen. De belangrijkste zijn de publiekrechtelijke en privaatrechtelijke verbonden partijen. Daarnaast bestaat er nog een mengvorm, de zogenoemde Publieke Private Samenwerkingsverbanden. Dit betekent dat deelnemingen in NV’s, BV’s, VOF’s, commanditaire vennootschappen en gemeenschappelijke regelingen verbonden partijen zijn. Ook stichtingen en verenigingen kunnen er onder vallen als de gemeente een zetel in het bestuur heeft en financiële risico’s loopt. Stichtingen en verenigingen die subsidie krijgen, maar waarbij geen sprake is van andere financiële verplichtingen met een juridische afdwingbaarheid, worden niet beschouwd als een verbonden partij. Is er sprake van een morele verplichting tot betaling in geval van een probleem bij een stichting of vereniging dan zal dit in de paragraaf weerstandsvermogen moeten worden opgenomen. Heeft de gemeente wel een aanzienlijk bestuurlijk, maar geen financieel belang dan is er eveneens geen sprake van een verbonden partij. Dan wordt volstaan met vermelding van dit bestuurlijke belang bij het betreffende programma of bij een gericht belang bij het betreffende product.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:66
5.2
Gemeentelijk beleid
Tot 2010 was binnen de gemeente Alblasserdam geen algemeen beleid vastgesteld met betrekking tot de verbonden partijen; beslissingen om taken via een verbonden partij uit te voeren zijn steeds op basis van een individueel besluit genomen. In de nota Verbonden partijen (beoogde vaststelling begin 2010) zijn de volgende uitgangspunten voor het beleid ten aanzien van verbonden partijen opgenomen: 1.
De gemeente Alblasserdam heeft een voorkeur voor deelname aan een publiekrechtelijke samenwerkingsvorm. Afhankelijk van de aard van samenwerking kan een rechtspersoon worden gecreëerd. Wordt er geen rechtspersoon gecreëerd dan bestaat de samenwerking voornamelijk uit overleg. Wordt er wel een rechtspersoon in het leven geroepen, dan worden bevoegdheden en verantwoordelijkheden overgedragen. Er worden eisen gesteld aan de democratische controle. De voorkeur voor publiekrechtelijke samenwerkingsvormen kan worden geduid als een ‘ja, mits’ aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden liggen op het terrein van een extra bijdrage aan het publieke belang, het kunnen uitoefenen van voldoende invloed en het adequaat kunnen invullen van democratische controle.
2.
De gemeente is voorzichtig als het gaat om deelname aan een privaatrechtelijke samenwerkingsvorm. De belangrijkste reden om voorzichtig te zijn, is dat er sprake kan zijn van vermenging van functies die zowel in persoon als qua belang kan optreden. Er is immers veelal sprake van vermenging van publieke en particuliere belangen. Daarnaast zijn de mogelijkheden van borging van publieke belangen, openbaarheid en democratische controle beperkter dan bij publiekrechtelijke samenwerking. De voorzichtigheid kan worden aangeduid als een ‘nee, tenzij’ er bijzondere redenen zijn die een uitzondering op deze regel rechtvaardigen. Deze bijzondere redenen kunnen bijvoorbeeld liggen op het vlak van slagvaardigheid, effectiviteit of efficiëntie.
3.
De gemeente Alblasserdam is voorzichtig als het gaat om deelname aan een PPS (publiek private samenwerking). De reden hiervoor is dezelfde als hierboven in verband met de privaatrechtelijke samenwerkingsvorm is gegeven. In feite komt de deelname in een PPS namelijk neer op deelname aan een privaatrechtelijke samenwerkingsvorm. Ook hier geldt dus de regel ‘nee, tenzij’ er bijzondere redenen zijn die een uitzondering op deze regel rechtvaardigen. Bijzondere redenen om deel te nemen aan een PPS liggen over het algemeen op het vlak van efficiëntiewinst.
5.3
Wijzigingen en ontwikkelingen in 2009
Op 1 juli 2009 is besloten dat per 1 januari 2010 de Gemeenschappelijk regeling Veiligheidsregio ZuidHolland Zuid in werking treedt. Hierin zijn de veiligheidstaken van de Gemeenschappelijke regeling Regio Zuid-Holland Zuid ondergebracht, zoals de regionale brandweer en geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen. De bestaande regio Zuid-Holland Zuid blijft verantwoordelijk voor de uitvoering van de taken op het gebied van de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) en de Regionale Ambulance Voorziening (RAV). Tevens is per 1 juli 2009 het Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten overgebracht van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden (GRD) naar de Gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland Zuid. De aandeelhouders van Netwerk NV en het bestuur van HVC NV zijn in 2009 een onderzoek gestart naar de mogelijkheden en voorwaarden voor samenbundeling van de activiteiten van beide bedrijven. Een finaal voorstel wordt begin 2010 aangeboden aan de raden van de huidige aandeelhoudende gemeenten in Netwerk. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:67
Tenslotte is in 2009 verder gewerkt aan de liquidatie van de GR Woonwagenschap Drechtsteden. Afronding van dit proces wordt begin 2010 verwacht.
5.4
Overzicht verbonden partijen
Hieronder volgt een overzicht van de verbonden partijen, waarbij kort de doelstelling van de verbonden partij in relatie met het programma is weergegeven en de gemeentelijke bijdrage voor 2009 in beeld is gebracht. (BV = bestuurlijke vertegenwoordiging). Verbonden partij (situatie 2009) I. Bestuur
Doelstelling in relatie met programma
1. Regio Zuid-Holland Zuid: bestuursdienst
Bestuurlijke basis om binnen de regio de diverse taken te kunnen uitvoeren. Aan de GR nemen 19 gemeenten deel. raming 2009: € 56.579 bijdrage 2009: € 55.153
2. Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden
BV: 1 collegelid en 1 plaatsvervangend lid + 1 raadslid (raadsledenplatform) Bestuurlijke basis om binnen de regio Drechtsteden diverse taken te kunnen uitvoeren. Binnen deze regio nemen 6 gemeenten deel. Naast taakgerichte bijdragen wordt tevens een bedrag per inwoner in rekening gebracht. Aandeel gemeente Alblasserdam (o.b.v. inwoneraantal.): 6,83% raming 2009: € 1.946.835 bijdrage 2009: € 2.073.351
3. Samenwerking Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling (SVHW)
BV: 1 collegelid (DSB), 5 raadsleden (Drechtraad) Op een zo efficiënt en goedkoop mogelijk wijze zorgen voor de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen en heffingen. Bij het samenwerkingsverband zijn 22 gemeenten, de GR Regionale Afvalstoffen Dienst (RAD) en 1 waterschap aangesloten. Aandeel gemeente Alblasserdam: 1,3% o.b.v. bijdrage in kosten. raming 2009: bijdrage 2009:
€ 132.800 € 94.204
BV: 1 collegelid
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:68
II. Veiligheid 4. Regio Zuid-Holland Zuid: regionale brandweer en rampenbestrijding*
* per 1 jan 2010 opgenomen in Veiligheidsregio
Uitvoering van brandweertaken voor zover die niet door de eigen vrijwillige brandweer zijn uit te voeren. raming 2009: € 160.900 bijdrage 2009: € 163.730 BV: zie onder punt 1
III. Locale economie 5. Oasen NV
De gemeente bezit van oudsher van uit eerdere organisatievormen aandelen. Aantal aandelen in bezit: 18 (2,4% van totaal). Oasen keert in principe geen dividend uit. Winsten worden gebruikt om drinkwatervoorzieningen te verbeteren. Een klein deel van de winst wordt aangewend voor een drinkwaterprojecten in de derde wereld.
6. Regionaal OntwikkelingMaatschappijDrechtsteden (ROM-D)
BV: 1 collegelid Ontwikkeling, uitgifte en revitalisering van bedrijfsterreinen. Aan de regeling nemen 6 gemeenten en de provincie deel. Omvang van de aandelen in bezit: 5,3%. Waarde aandelen 31/12/2009: € 120.723 (aanschafwaarde van de aandelen) BV: 1 collegelid
IV. Wonen Geen verbonden partijen. V. Buitenruimte 7. GR. Regio Zuid-Holland Zuid: milieudienst
De milieudienst zorgt voor uitvoering van de milieutaken van de deelnemende gemeenten op zowel de taakvelden handhaving als vergunningverlening e.d. raming 2009 bijdrage 2009
€ €
418.000 504.000
BV: zie onder 1
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:69
8. Gemeenschappelijke regeling vuilverbranding Dordrecht (GEVUDO)
9. Netwerk N.V. In 2005 omgezet van een Gemeenschappelijke Regeling naar een marktgerichte organisatie.
Zorg dragen voor het verwerken van ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen. In 2005 heeft de gemeente via de Gevudo een contract afgesloten met HVC Alkmaar voor de verdere afvalverwerking. De kosten hiervan zijn opgenomen in de bedragen die door Netwerk N.V. in rekening worden gebracht. BV: 1 collegelid Zorg dragen voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen en bedrijfsafval alsmede schoonhouden openbare ruimte, gladheidbestrijding. Het aantal deelnemende gemeente bedraagt 4. bijdrage 2009 raming 2009 afvalverwerking en –inzameling € 1.660.540 € 1.718.000 onderhoud openbare ruimte € 98.455 € 94.477 ongediertebestrijding € 7.000 € 7.761 gladheidbestrijding € 94.000 € 134.938 Aandelen: circa 8% van het totaal. BV: 1 collegelid
VI. Welzijn en zorg 10. Bureau Leerplicht en Vroegtijdig Schoolverlaten (per 1 juli 2009 onderdeel van GR. Regio Zuid-Holland Zuid; Tot 1 juli 2009 onderdeel van GR Drechtsteden)
Voert taken uit op het terrein van de leerplichtwet en is het Regionaal Meld en coördinatiefunctie. Dit onderdeel van de Gris per 1 juli 2009 overgeheveld van GR Drechtsteden naar GR Regio Zuid-Holland Zuid. raming 2009: € 69.000 bijdrage 2009: € 61.572
11. VVE Alblashof
BV: - tot 1 juli 2009: zie onder 1 - per 1 juli 2009: 1 collegelid (Bestuurcommissie) De vereniging van eigenaren heeft tot doel het exploiteren en beheren van het zorgcentrum Alblashof. raming 2009 : € 60.900 bijdrage 2009: € 71.626 BV: 1 collegelid
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:70
12. GR. Drechtwerk
Uitvoering geven aan de Wet sociale werkvoorziening namens 10 deelnemende gemeenten. Financiële bijdrage in exploitatietekort naar ratio van deelname raming 2009: € 203.000 bijdrage 2009: € 300.794 BV: 1 collegelid
13. GR Drechtsteden – Sociale Dienst Drechtsteden
Uitvoering van de taken sociale zekerheid, waaronder de WWB, de Wvg en de WI en de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). raming 2009: € 7.785.514 bijdrage 2009: € 7.779.894
14. GR Regio Zuid-Holland Zuid: gemeenschappelijke gezondheidsdienst (GGD) en de centrale post ambulancevervoer (RAV)
BV: 1 collegelid (Bestuurcommissie) Zorg dragen voor gezondheidszaken, te verdelen naar basisgezondheidszorg en jeugdgezondheidszorg en uitvoering van het ambulancevervoer. raming GGD (inclusief raming RAV) 2009: € 303.970 bijdrage GGD (inclusief raming RAV) 2009: € 297.043 BV: zie onder 1
VII. Cultuur, recreatie en sport 15. Gemeenschappelijke regeling Sportpark Souburgh
Beheer en instandhouding van gemeentelijke sportvelden voor zover gelegen binnen de grenzen van het Sportpark Souburgh. Aan de GR neemt ook de gemeente Graafstroom deel. Aandeel gemeente Alblasserdam: 90% in het exploitatietekort raming 2009: € 251.720 bijdrage 2009: € 326.658 BV: 1 collegelid en 2 raadsleden hebben zitting in het bestuur
VIII. Onderwijs 16. Logopedische dienst
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Zorgen voor logopedie op de scholen. raming 2009: € 44.660 bijdrage 2009: € 49.222
Pagina:71
BV: 1 collegelid IX. Algemene Dekking 17. ENECO NV
Eneco heeft tot doel het op veilige en betrouwbare wijze leveren van energie. De gemeente bezit van oudsher vanuit eerdere organisatievormen aandelen. Het bezit van deze aandelen levert jaarlijks een dividenduitkering op. Aantal aandelen in bezit: 22.495 (0,45% van totaal). geraamd dividend 2009: ontvangen dividend 2008: Dividend 2009:
18. Bank Nederlandse Gemeenten
BV: 1 collegelid Draagt bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger met gespecialiseerde financiële dienstverlening. De gemeente Alblasserdam heeft 9.477 aandelen in haar bezit waarover jaarlijks dividend wordt uitgekeerd. geraamde dividend 2009: ontvangen dividend 2009:
19. Huisvuilcentrale Alkmaar (HVC)
€ 450.000 € 615.638 Nog niet bekend
€ 16.500,00 € 23.597,73
BV: 1 collegelid De door Netwerk N.V. ingezamelde huisvuil wordt ter verdere verwerking aangeboden aan HVC. De gemeente heeft via de GR GEVUDO aandelen in het bezit waarover dividend wordt uitgekeerd. geraamde dividend 2009: ontvangen dividend 2008: ontvangen dividend 2009:
€ 22.000 € 50.727 nog onbekend
BV: 1 collegelid via GR GEVUDO
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:72
6. Grondbeleid 1.1 Inleiding Om inzicht te krijgen in de financiële stand van zaken in de projecten worden momenteel jaarlijks de grondexploitaties geactualiseerd. Bij deze actualisatie worden de boekwaarden van het voorgaande jaar verwerkt en worden de budgetten in de grondexploitatie geïndexeerd. De planning wordt met de projectleiders besproken en indien nodig aangepast. Tevens worden de budgetwijzigingen als gevolg van nieuwe en/of gewijzigde inzichten verwerkt. De actualisatie resulteert in een herijkte grondexploitatie die aan de Raad wordt aangeboden. Dit vindt momenteel plaats aan de hand van een financiële rapportage. In deze rapportage staan de uitgangspunten en uitkomsten van de actualisatie, een vergelijking met het resultaat van de vorige vastgestelde grondexploitatie en een kwantificering van de risico’s. Het doel van de actualisatie van de grondexploitatie, inclusief de rapportage, is inzicht bieden in de actuele financiële stand van zaken met een doorkijk tot het einde van de looptijd van het plan. Naast deze actualisatie worden de projecten gedurende het jaar financieel gemonitord. Op deze wijze kan vanuit financieel perspectief worden gestuurd en de budgetten goed worden beheerd. De financiële doelstelling van ieder project is gericht op een verbetering van het resultaat van de grondexploitatie en een minimalisering van de financiële risico’s op het gebied van programma, planning en kwaliteit. (artikel 7.2.1 kadernota grondbeleid) In de nota grondbeleid staat bij verantwoording over de uitvoering van grondbeleid: “Tot slot geldt dat, Indien de gemeente als openbaar bestuursorgaan opereert, in een commerciële wereld een spanningsveld ontstaat tussen openheid van overheidsbesluitvorming en de noodzaak tot vertrouwelijkheid van bedrijfsstrategieën.” De grondexploitaties bevatten veel vertrouwelijke informatie over te verwachten grondopbrengsten en aanbestedingsresultaten. Door de grondopbrengsten samen te vatten, is het mogelijk toch in het openbaar informatie geven. Deze informatie is in deze paragraaf Grondbeleid opgenomen. 1.2 Resultaten, verschillen met 2009, verloop grondexploitaties en risico’s Totale waarde gronden en grondexploitaties De kadernota grondbeleid schrijft over de resultaten van de grondexploitaties 7.3.2. “De winsten uit grondexploitaties komen ten goede aan de Algemene Reserve Grondbedrijf. Verwachte, maar nog niet gerealiseerde, positieve resultaten mogen niet als winst worden genomen. De basisregel die hierbij in acht wordt genomen is dat de winsten pas worden genomen op het moment dat zij daadwerkelijk worden gerealiseerd. Een en ander is conform het voorzichtigheidsbeginsel, zoals geformuleerd door de Commissie BBV in de notitie grondexploitatie van januari 2008.” Toelichting inbrengwaarde gronden Naast het resultaat van de grondexploitaties komen de inbrengwaarden van de gronden van de gemeente ten goede aan de gemeente. Ongeacht de aanschafwaarde of boekwaarde wordt nu met de invoering van de nieuwe WRO een uniforme getaxeerde waarde gehanteerd voor alle gronden binnen een grondexploitatie . Vóór de invoering van de nieuwe WRO werd veelal de boekwaarde gehanteerd als inbrengwaarde. Dit betekende vaak dat de gemeente de gronden om niet inbracht, terwijl de overige gronden voor marktprijzen gekocht moesten worden. Dit is met de nieuwe WRO rechtgetrokken. De inbrengwaarden van de gronden mogen, in tegenstelling tot het resultaat van de grondexploitatie, bij de aanvang van de grondexploitatie aan de grondexploitatie worden onttrokken, alsof ze waren gekocht.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:73
Onderstaande tabel geeft het overzicht van: • De inbrengwaarde van de gronden. Hier wordt de waarde van de gronden die de gemeente inbrengt weergegeven conform de nieuwe WRO (zie toelichting) . • De grondexploitaties. Hier wordt het resultaat van de grondexploitatie weergegeven. • De risico’s. Hier worden de risico’s gekwantificeerd. In de risicoparagraaf worden de risico’s kort toegelicht. Grond
actualisatie 2010
exploitatie
Nominaal
Reëel Eindwaarde
NCW per 1-12009
NCW per 1-12010
Actief winstgevend Inbrengwaarde Exploitatie Risico’s Subtotaal
997.668 1.027.443
1.248.968
978.762
1.027.701
4.427.971 5.537.487
5.098.546
3.995.511
4.195.287
-980.630
-1.055.089
-911.425
-956.996
4.487.539 5.584.300
-938.100
5.292.425
4.062.848
4.265.992
-1.881.039
-1.475.549
-1.549.327
-1.263.471
-1.091.434
-1.146.005
-3.144.510
-2.566.983
-2.695.332
2.757.890
1.973.876
1.570.660
Actief verliesgevend Inbrengwaarde
Subtotaal
1.387.053 1.749.277 1.123.377 1.174.306 2.510.430 2.923.583
Totaal actief
2.464.369 3.162.545
Exploitatie Risico’s
In exploitatie te nemen gronden Inbrengwaarde
2.350.000 2.385.975
3.044.913
2.327.158
2.443.516
Exploitatie
3.262.140 3.456.625
3.609.175
2.754.737
2.892.474
Risico’s
-291.748
-337.734
-264.624
-277.855
Subtotaal
5.337.140 5.550.852
-275.000
6.316.353
4.817.272
5.058.135
Algeheel totaal gronden
7.360.310 7.972.607
8.850.888
6.906.244
6.628.795
Tabel 1.1: Totale waarde gronden en grondexploitaties per 1-1-2010
Resultaten grondexploitaties De grondexploitaties worden bij de opzet doorgerekend met de op dat moment geldende prijzen (nominaal). Vervolgens worden de prijzen geïndexeerd naar de reële waarde nadat de fasering van de grondexploitatie is ingevoerd. Om het eindresultaat te kunnen bepalen, worden alle geïndexeerde waarden gedurende de looptijd met rente doorgerekend naar één einddatum (eindwaarde) Om het eindresultaat van alle projecten op de huidige datum te kunnen beoordelen, wordt ook de netto contante waarde berekend. Dit gebeurt door middel van het met rente terugrekenen van de eindwaarde naar de huidige datum. De grondexploitaties zijn verdeeld in actieve winstgevende grondexploitaties en actieve verliesgevende grondexploitaties. Deze verdeling wordt gemaakt omdat voor de verliesgevende grondexploitaties een voorziening moet worden getroffen. Daarnaast zijn er de nog in grondexploitatie te nemen gronden waarvoor een reële inschatting is gemaakt van de waarde. Vanuit de grondexploitaties zijn de mutaties op de voorziening verliesgevende grondexploitaties en op de algemene reserve grondexploitaties (risico’s) berekend op NCW per 1-1-2010. Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:74
De benodigde reserve en voorziening zijn: Algemene reserve grondexploitaties Voorziening verliesgevende grondexploitaties
€ 1.373.000,€ 1.549.327,-
De risico’s in de winstgevende grondexploitaties worden opgevangen in deze grondexploitaties. Hiervoor worden geen gelden gereserveerd. Het resultaat van alle geactualiseerde actieve grondexploitaties 2009 op peildatum 1 januari 2010 bedraagt € 2.645.906,- netto contante waarde (NCW) positief. In onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven in de verschillende genoemde waarden. Grond
actualisatie 2010
exploitatie
Nominaal
Reëel
Eindwaarde
NCW per 1-1-2009 NCW per 1-1-2010
Actief winstgevend Actief winstgevend
4.427.823 5.537.422
5.098.481
3.995.460
4.195.233
-1.881.039
-1.475.549
-1.549.327
Totaal actief 3.040.769 3.788.144 3.217.442 2.519.911 Tabel 1.2: Totaal resultaat geactualiseerde actieve grondexploitaties per 1-1-2010
2.645.906
Actief verliesgevend Actief verliesgevend
-1.387.053
Toelichting tabel 1. nominaal 2. reëel 3.
eindwaarde
4.
netto contante waarde
-1.749.277
het saldo van de kosten en de opbrengsten op prijspeil berekening het saldo van de kosten en opbrengsten geïndexeerd naar het daadwerkelijke moment van optreden het reële saldo waarbij er een rentetoerekening tot het einde van de planperiode heeft plaatsgevonden het eindwaarde saldo contant gemaakt met het rentepercentage naar de peildatum zoals genoemd
Buiten de actieve grondexploitaties zijn er nog in grondexploitatie te nemen gebieden. Omdat het programma en de indeling nog niet vast staan, is het op de vorige pagina weergegeven resultaat van € 2.892.474 indicatief.
Inbrengwaarde gronden Naast het resultaat van de grondexploitaties komen de inbrengwaarden van de gronden van de gemeente ten goede aan de gemeente. Het totaal aan inbrengwaarden/boekwaarden van de actieve grondexploitaties zijn in onderstaande tabel weergegeven Grond exploitatie
Inbrengwaarden grond Nominaal
Reëel
Eindwaarde
NCW per 1-1-2009
NCW per 1-1-2010
978.762
1.027.701
978.762
1.027.701
Actief winstgevend Actief winstgevend
997.668
1.027.443
1.248.968
Actief verliesgevend Actief verliesgevend Totaal actief
997.668
1.027.443
1.248.968
Tabel 1.3: Totaal inbrengwaarde gronden actieve grondexploitaties gemeente per 1-1-2010
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:75
Er zijn buiten de actieve grondexploitaties nog gronden in bezit bij de gemeente voor toekomstige ontwikkelingen. Het betreft hier gebieden waarvoor nog een grondexploitatie moet worden opgesteld. De in te brengen waarde van deze gronden is voorlopig gewaardeerd op basis van gangbare getaxeerde grondprijzen van dit moment. Grond Exploitatie
Inbrengwaarden grond Nominaal
Reëel
Eindwaarde
NCW per 1-1-2009
NCW per 1-1-2010
In grondexploitatie te nemen gronden Totaal 2.350.000 2.385.975 3.044.913 2.327.158 2.443.516 Tabel1. 4: Totaal inbrengwaarde van in grondexploitatie te nemen gronden gemeente per 1-1-2010
De boekwaarde op deze gronden bedraagt totaal € 1.133.135 en per m² € 22.02 uitgaande van een totaal oppervlak van 51.450. Hierin zijn alle boekwaarden opgenomen zowel voor de grond als voor de plan- en overige kosten. Verschillen tussen 2009 en 2010 Naarmate het project vordert, wordt het mogelijk opbrengsten en uitgaven nauwkeuriger in kaart te brengen. Deze verschillen worden jaarlijks zichtbaar gemaakt in de vergelijking tussen de actualisatie van het vorige jaar en dit jaar. In onderstaande tabel is het huidige totale berekende resultaat vergeleken met het door de gemeenteraad vastgestelde totale resultaat van vorig jaar op netto contante waarde per 1-1-2009. Dit om aansluiting met de jaarrekening 2008 te houden. Grondexploitatie
NCW per 1-1-2009 Actualisatie 2009
Actief winstgevend Actief verliesgevend Totaal actief
Actualisatie 2010
Verschil
4.557.758
3.995.511
-562.246
-1.943.444
-1.475.549
467.895
2.614.314
2.519.962
-94.352
Tabel 1.5: Vergelijking actualisatie 2010 met actualisatie 2009 op NCW per 1-2009
Tevens zijn de verschillen berekend op netto contante waarde per 1-1-2010 om het verschil op het prijspeil actualisatie datum te kunnen beoordelen. Dit is in onderstaande tabel weergegeven. Grondexploitatie
NCW per 1-1-2010 Actualisatie 2009
Actief winstgevend Actief verliesgevend Totaal actief
Actualisatie 2010
Verschil
4.785.646
4.195.287
-590.359
-2.040.616
-1.549.327
491.289
2.745.029
2.645.960
-99.069
Tabel 1.6: Vergelijking actualisatie 2010 met actualisatie 2009 op NCW per 1-2010
Hier is alleen het getotaliseerde verschil weergegeven. De verschillen tussen actualisatie 2009 en 2010 hebben grotendeels te maken met de opgenomen inbrengwaarde gronden en vertraging als gevolg van de onzekere marktsituatie. Verloop grondexploitaties Na berekening van de reeds gerealiseerde kosten en opbrengsten zijn de nog te verwachten kosten en opbrengsten geraamd voor de volgende jaren tot het eind van het project. Hiermee worden de kosten en opbrengsten per jaar inzichtelijk gemaakt tot aan het eind van de projecten.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:76
Onderstaande tabel geeft het verloop weer. De kosten in de loop van de jaren nemen af omdat de meeste werkzaamheden door de gemeente voorin het project gedaan worden. De opbrengsten vastgoed komen als een piek na het bouwrijp maken. De opbrengsten uit subsidies en bijdragen komen gedurende de hele looptijd voor. Grond
boekwaarde
realisatie
boekwaarde
exploitatie
1-1-2009
2009
1-1-2010
nog te realiseren totaal
2010
grex totaal
2011
2012
2013
reeel
Totaal actieve exploitaties Kosten
17.723.915
3.641.321
21.365.237
17.951.824
10.210.907
4.567.292
2.472.125
701.500 39.317.061
Opbrengsten
11.973.934
3.478.321
15.452.254
30.196.910
14.939.298
7.894.899
6.452.712
910.000 45.649.164
Rente
-2.078.555
-371.190
-2.449.745
-94.148
-82.243
-148.844
-45.204
182.143
-2.543.893
Saldo
-7.828.537
-534.191
-8.362.728
12.150.937
4.646.148
3.178.763
3.935.383
390.643
3.788.210
Tabel 1.7: Totaal verloop realisering actieve grondexploitaties op reële waarde
Toelichting tabel: In de kolom boekwaarde 1-1-2009 is het totaal aan boekwaarden uit de vastgestelde grondexploitatie per 1-1-2009 aangegeven. In de kolom realisatie 2009 is het totaal aangegeven van alle realisaties in 2009 in overeenstemming met de geboekte kosten en opbrengsten. Dit resulteert in de kolom boekwaarde 1-1-2010 in de boekwaarde per 1-1-2010. (boekwaarde 1-1-2009 + realisatie 2010) In de kolom totaal is aangegeven wat er nog aan saldo resteert van de oorspronkelijk berekende grondexploitatie. Voor de navolgende jaren is een inschatting gemaakt van de kosten en opbrengsten per jaar. De laatste kolom geeft het totaal aan van de reële waarde zijnde de boekwaarde per 1-1-2010 plus de prognoses voor de navolgende jaren.
Risico’s In de grondexploitaties zijn een aantal risico’s benoemd. Dit kunnen zowel positieve als negatieve risico’s zijn. Van alle risico’s is de kans op optreden bepaald. Op basis daarvan zijn vervolgens de risico’s gekwantificeerd. Het voornaamste risico is de verslechterde markt waardoor de verkoop stagneert of vertraagt. De gemeente krijgt renteverliezen op gedane investeringen terwijl hier de verwachte opbrengsten niet of later tegenover staan. De ontwikkelaars krijgen vertraging in de opbrengsten en lopen tegen hoge meerkosten aan door de indexering op de gronden. Verder loopt de gemeente bij vertragingen kans op het mislopen van subsidies.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:77
In onderstaande tabel zijn de risico’s samengevat voor alle grondexploitaties. De risico’s worden niet verwerkt in de grondexploitaties zelf maar worden apart geraamd. Voor de verliesgevende grondexploitaties wordt een aparte voorziening getroffen, zie paragraaf 1.3. De risico’s van de winstgevende grondexploitaties kunnen, indien noodzakelijk, binnen de grondexploitatie opgevangen worden. Gekwantificeerd, Risico Totaal actieve winstgevende grondexploitaties
nominaal -938.100
Totaal actieve verliesgevende grondexploitaties
-1.123.377
Totaal risico's
-2.061.477
Tabel 1.8: Kwantificering van de mogelijke risico’s met effect op de totale grondexploitaties
Binnen het kader van het project: Projectmatig werken in Alblasserdam is nu een eerste verbeteringsslag gemaakt ten aanzien van het inventariseren en kwantificeren van risico’s. De volgende slag die in het projectmatig werken gemaakt moet worden ten aanzien van risico’s is het proactief beheersen van risico’s. Dit is niet alleen de taak van de projectleider maar van de gehele ambtelijke en bestuurlijke organisatie, afhankelijk van het type risico zoals politiek, maatschappelijk, organisatorisch, technisch en omgevingsrisico’s. Er zal bij elk project een risicoverdeling moeten komen: wie is verantwoordelijk waarvoor. De geïnventariseerde risico’s zullen periodiek worden gevolgd en eventueel worden bijgesteld.
1.3 Reserves en voorzieningen De totale grondexploitatie resultaten zijn van invloed op de reserve van de gemeente. De gemeente Alblasserdam kent de navolgende reserves en voorzieningen. In deze paragraaf worden ze kort omschreven en worden de mutaties voor het jaar 2009 vermeld. Algemene reserve grondexploitatie Deze reserve is met name bedoeld als algemene buffer voor het opvangen van mogelijke tekorten binnen de verschillende grondexploitaties en ter dekking van de risico’s van de verliesgevende grondexploitaties. De stand van de reserve bedroeg per 1 januari 2009 € 755.000. Ultimo 2009 bedraagt deze reserve € 1.291.000. Dit bedrag dekt nagenoeg de risico’s van de verliesgevende actieve grondexploitaties. In onderstaande tabel zijn de mutaties in de algemene reserve opgenomen. Algemene reserve grondexploitaties Omschrijving Saldo 1-1-2009 Bespaarde rente 2009 Saldo toevoeging 2009 (na kleine correctie op winst)
project
Saldo 755.000 37.750 498.439
Totaal
1.291.189
Af: berekende risico’s
1.373.377
Tekort
-82.188
Tabel 1.9: Opbouw en verloop algemene reserve grondexploitaties
Op basis van de berekende risico’s is het niveau van de algemene reserve grondexploitatie iets te laag. Gelet op het totale volume van de reserve en de aanwezige marges in de risicoberekeningen is het nemen van extra maatregelen om dit tekort af te dekken op dit moment niet noodzakelijk. Uiteraard zullen de risico’s nauwlettend gevolgd worden en indien nodig wordt hierover in de eerstvolgende bestuursrapportage geïnformeerd.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:78
Bestemmingsreserve plankosten grondexploitaties Deze reserve is bedoeld ter dekking van de plankosten. Per 1 januari 2009 bedroeg de stand van de reserve € 26.324. In 2009 hebben geen mutaties in deze reserve plaatsgevonden. Voorziening verliesgevende grondexploitaties De voorziening dient voor het opvangen van tekorten welke ontstaan bij een grondexploitatie . In het kader van de BBV-voorschriften is het noodzakelijk een voorziening te treffen op het moment dat een verlies wordt berekend. De actualisatie van de grondexploitaties per 1-1-2010 laat voor de actieve verliesgevende grondexploitaties een saldo (NCW) zien van € 1.549.327 negatief. De voorziening verliesgevende grondexploitaties is aangepast op deze actualisatie. De voorziening bedroeg per 1 januari 2009 € 1.943.537. In 2009 heeft een vrijval plaatsgevonden van € 394.210 ten gunste van het exploitatieresultaat 2009. Hierdoor is de stand per 31 december 2009 € 1.549.327. Zie onderstaande tabel. Voorziening verliesgevende grondexploitaties Saldo 1-1-2009 Vrijval 2009 Saldo 31-12-2009
1.943.537 -394.210 1.549.327
Tabel 1.10: Opbouw en verloop voorziening verliesgevende grondexploitaties
Voorziening afgesloten complexen Aangezien voor een aantal afgesloten complexen nog kosten gemaakt worden, is een voorziening gevormd om deze kosten te dekken. Eind 2009 is gebleken dat een ophoging van € 329.210 noodzakelijk was om de recent bekende kosten van Nieuwland en Vinkenpolderweg op te vangen.. Daarnaast is in de storting bij Hoogendijk een correctie verwerkt met betrekking tot onjuiste facturen. In onderstaande tabel is het verloop van de voorziening weergegeven. Voorziening afgesloten complexen Omschrijving
2009 Storting
Onttrekking
Saldo 1-1-2009 Nieuwland Vinkenpolderweg
295.963
66.833
229.130
33.250
75.525 28.588
42.275-
48.896
264.996
216.100-
378.109
435.942
772.167
Nieuw Kinderdijk Hoogendijk Saldo voorziening 31-12-2009
Saldo 830.000
28.588-
Tabel 1.11: Verloop voorziening afgesloten complexen
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:79
7. Weerstandsvermogen 7.1 Inleiding Het weerstandsvermogen van de gemeente is het vermogen om niet structurele financiële tegenvallers te kunnen opvangen waardoor de taken kunnen worden voortgezet. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen voor zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar en voor de meerjarenraming. In de nota reserves en voorzieningen die door de gemeenteraad is vastgesteld op 11 november 2008 is de wijze van vaststellen weerstandsvermogen opgenomen. Op basis van dit besluit zullen we het niveau van het werkelijk aanwezige weerstandsvermogen bepalen. 7.2
Beleid weerstandsvermogen
Algemene dienst Het weerstandsvermogen kan zich laten omschrijven door het noodzakelijk vermogen in een organisatie om tegenvallers te kunnen opvangen zonder dat de continuïteit in gevaar komt. Ten opzichte van de voorgaande beleid is een belangrijk verschil dat we in de kadernota grondbeleid een afzondering hebben gemaakt ten aanzien van de reserves van de grondexploitatie. Deze activiteit wordt van een afzonderlijke risicoprofiel voorzien, dat afgezet wordt tegen de omvang van de algemene reserve grondexploitaties. In de nota reserves en voorzieningen is aangegeven om € 1.250.000 aan te houden als ondergrens van ons weerstandsvermogen. Onderstaand overzicht geven we de feitelijke situatie aan ultimo 2009 en tevens het verwachte verloop in de komende jaren : Ultimo 2008
Ultimo 2009
Werkelijk
Werkelijk
1
Algemene reserve begin boekjaar
2
Resultaatbestemming 2008
3
Voorgestelde resultaatbestemming 2009
4
Overige mutaties
5
Onvoorziene uitgaven
€0
€0
Totaal
€0
€ 1.594.804
€ 1.250.000
€ 1.250.000
€ 1.250.000-
€ 344.804
Vastgestelde norm Ruimte onder/boven norm
€ 0
€0 € 40.171 € 715.633 € 839.000
Grondexploitaties Met de nota grondbeleid is vastgesteld om een afzonderlijk weerstandsvermogen en weerstandsnorm te hanteren voor de grondexploitaties. In de nota reserves en voorzieningen is aangegeven om als norm hiervoor de aanwezige risico’s binnen de grondexploitaties aan te houden na aftrek van de afdekking van de verliesgevende exploitaties. Jaarlijks vindt actualisering plaats van de exploitaties. Hiervoor wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:80
7.3 Risico’s In de jaarrekening zijn de lasten en baten van 2009 opgenomen. Naast de gangbare posten spelen voor het beoordelen van de totale financiële positie van de gemeente ook zaken een rol die niet direct uit de jaarrekening blijken of ontwikkelingen die de budgetten onder grote druk kunnen zetten. Onderstaand is een niet-limitatieve opsomming gemaakt van de risico’s die de gemeente loopt op korte en op lange termijn. Ondanks alle zorgvuldigheid in het opstellen van deze paragraaf kan het zijn dat er ontwikkelingen op ons af komen, die we niet hebben voorzien vanwege de omvang dan wel over het al of niet het gevolg hebben van een risico. Als risico noemen we hierbij de volgende zaken: Aansprakelijkstellingen De gemeente is in een tweetal zaken aansprakelijk gesteld voor schade geleden door burgers of bedrijven. Het gaat om gevallen van letselschade en zaakschade met verschillende oorzaken. Het bedrag van de aansprakelijkstellingen is niet in beide gevallen bekend maar naar schatting is het totale financiële risico niet hoger dan € 11.000 Voor de rechter Er zijn een aantal procedure aanhangig gemaakt bij de (bestuurs)rechter waarbij de gemeente partij is. Hieronder zijn de zaken met een (groot) financieel risico genoemd: - Hornbach: De vordering van Hornbach van € 18.000.000 is in beroep afgewezen. De mogelijkheid van hoger beroep staat echter nog open. - Overig te verwachten schadeclaim tussen € 72.500 en € 150.000. Legesbezwaren Er is door een aantal burgers of bedrijven bezwaar gemaakt tegen opgelegde leges. Voor zover op deze bezwaren nog geen beslissing is genomen bedraagt het risico maximaal: € 5.500. Openbaar bestuur Het college wordt aan het begin van een zittingsperiode van de raad gekozen voor 4 jaar. De mogelijkheid bestaat dat of door eerder vertrek dan wel bij beëindiging van het wethouderschap na 4 jaar de gemeente te maken krijgt met wachtgeldverplichtingen. In de jaarrekening is hier niet in voorzien. Grondexploitatie In de doorlopende exploitatieplannen blijft een risico bestaan dat niet direct financieel is afgedekt. Weliswaar wordt in de algemene reserve grondexploitatie rekening gehouden met een risico dat in een grondexploitatie kan ontstaan. Echter in de gevolgen van het niet doorgaan van plannen of verder uitstel van plannen is niet voorzien. De geprognosticeerde inkomsten (leges, OZB, algemene uitkering) waarmee in de begroting rekening wordt gehouden kunnen door uitstel of afstel uiteraard tegenvallen en zodoende een financieel tekort veroorzaken. Ontwikkeling algemene uitkering gemeentefonds De uitkering uit het gemeentefonds is de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente. Rijksbeleid kan ertoe leiden dat deze inkomstenbron in de toekomst minder zal bedragen dan nu voorzien. Specifiek geldt nu dat de gevolgen van de kredietcrisis merkbaar zullen worden voor de gemeente. Vanuit rijksbeleid zal dit zijn weerslag vinden in de ontwikkeling van de algemene uitkering. Er zijn geen specifieke middelen gereserveerd voor de opvang van de gevolgen van de crisis.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:81
EMU-saldo De ontwikkeling van het EMU-tekort boven de 3,0% norm wordt o.a. veroorzaakt door de omslag van overschotten naar tekorten bij de diverse gemeenten sinds 2001. De minister van Financiën is gemachtigd om in te grijpen in de gemeentelijke financiën om het tekort onder de norm te houden. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld gemeenten te verbieden actief te zijn in het aankopen van grond en een (tijdelijke) stop te zetten op investeringen. Verdere bezuinigingen op het gemeentefonds zouden eerder een verslechtering op het EMU-saldo veroorzaken. Het risico dat hierbij wordt gelopen is momenteel niet nader te kwantificeren. Gemeenschappelijke regelingen De gemeente participeert in diverse gemeenschappelijke regelingen. Sommige daarvan hebben een reserve om tegenvallende resultaten op te vangen. Gelet op het verplichtende karakter tot bijdragen aan de GR’s kan het voorkomen dat hun positie zodanig dat er extra middelen moeten worden uitgekeerd. De mogelijkheid bestaat dat bij opheffing of wijziging van een GR onzerzijds (wachtgeld) verplichtingen ontstaan, waarvoor wij een bijdrage verschuldigd zijn. In de jaarrekening is hierin niet voorzien. Winst en dividenduitkeringen ondernemingen Van een aantal bedrijven ontvangt de gemeente winst-/dividenduitkeringen. In de jaarrekening zijn de werkelijk ontvangen uitkering in dat jaar opgenomen. De uitkeringen zijn echter afhankelijk van de winstmarges die daadwerkelijk worden gerealiseerd en voor de toekomst geven deze ontvangsten geen garantie en daarvoor is geen reserve opgenomen. Schadeclaims onrechtmatige overheidsdaad en productverantwoordelijkheid De gemeente wordt steeds vaker geconfronteerd met schadeclaims. Ook landelijk is de claimbewustheid de afgelopen jaren fors toegenomen. De gemeente is verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid. Met ingang van 1 januari 2009 bedraagt de maximale dekking per geval € 5.000.000. Gemeentegaranties De gemeente neemt deel aan het Waarborgfonds eigen woningen, waarbij als de afkoopsom ontoereikend is de gemeenten en het Rijk voor het zogenaamde obligo kunnen worden aangesproken. Ten behoeve van enkele instellingen (o.a. Woningstichting, De Alblashof, bibliotheek, sportverenigingen, De Wipmolen) zijn geldleningen verstrekt dan wel garanties afgegeven. Bij het niet nakomen van betalingsverplichtingen kan de gemeente hiervoor worden aangesproken. Totale garantstelling is circa € 25 miljoen. Het risicoprofiel is echter laag en behoeft niet via het weerstandsvermogen te worden afgedekt. Hornbach Hornbach heeft op Vinkenwaard-Zuid buitenruimte in gebruik genomen als verkoopruimte. Gelet op onder meer de negatieve REO-advisering wordt geen vrijstellingsprocedure opgestart. Inzake de Hornbach Bouwmarkt zijn aansprakelijkstellingen van andere ondernemers ontvangen. De afwikkeling van de gehele gang van zaken rond de Hornbach-vestiging kan financiële consequenties hebben voor de gemeente Alblasserdam. Rente-ontwikkeling De huidige marktrente van kort en lang geld (looptijd korter respectievelijk langer dan 1 jaar) is gevoelsmatig laag. Voor nieuwe investeringen is voor 2010 4,6% gecalculeerd. Aangezien er rente wordt berekend over het eigen vermogen (5% over de algemene en bestemmingsreserve) heeft een beroep op het eigen vermogen gevolgen voor de rentekosten. Immers in de raming is gerekend op de bespaarde rente. Voor renteschommelingen is geen reserve (meer) aanwezig. Fluctuaties zullen dan ook binnen de exploitatie opgevangen moeten worden.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:82
Openeind financiering De gemeente voert een aantal regelingen uit op basis van eigen beleidsvrijheid. Zo valt het mogelijke toekomstige beroep op het leerlingenvervoer, de bijstand en de WMO (onder andere het deel voorzieningen gehandicapten) lastig te prognosticeren. In de jaarrekening 2009 zijn de werkelijke lasten en baten opgenomen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:83
JAARREKENING
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:84
1. Balans per 31-12-2009 -
toelichting grondslagen bij de jaarrekening toelichting op de balans
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:85
Balans per 31 december 2009 (bedragen x € 1.000) ACTIVA
2009
2008
VASTE ACTIVA 49
Immateriële vaste activa Kosten sluiten geldleningen Kosten onderzoek en ontwikkeling
36
0
0
49
36
36.630
Materiële vaste activa
36.257
Investeringen met economisch nut gronden uitgegeven in erfpacht overige investeringen met een economisch nut
0
0
28.999
27.576
7.295
8.314
336
367
Investeringen met maatschappelijk nut grond-, weg- en waterbouwkundige werken overige investeringen met een maatschappelijk nut
12.563
Financiële vaste activa
14.950
Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen
604
604
1.398
1.514
0
0
9.631
11.800
0
0
Overige verbonden partijen
293
352
Overige langlopende leningen
370
394
267
286
0
0
Gemeenschappelijke regelingen Overige verbonden partijen
Leningen aan: Woningbouwcorporaties Deelnemingen
Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden TOTAAL VASTE ACTIVA
49.242
51.243
8.142
6.985
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond- en hulpstoffen: Niet in exploitatie genomen bouwgronden Grond- en hulpstoffen
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
544
1.349
0
0
Pagina:86
Onderhanden werk: Bouwgronden in exploitatie
7.589
5.630
Gereed product en handelsgoederen
9
6
Vooruitbetalingen
0
0
Uitzettingen met 5.432
een rentetypische looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen
4.688
2.198
3.107
0
0
Rekening-courant verhoudingen met 0
0
Overige vorderingen
niet-financiële instellingen
3.234
1.581
Overige uitzettingen
0
0 886
Liquide middelen Kas Bank Giro
1.779
0
3
882
1.673
4
103
1.187
1.799
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
15.647
15.251
TOTAAL ACTIVA
64.889
66.494
Overlopende activa
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:87
Balans per 31 december 2009 (bedragen x € 1.000) PASSIVA
2009
2008
VASTE PASSIVA 8.521
Eigen vermogen
7.567
Reserves: Algemene reserve Bestemmingsreserves voor opvangen ongewenste schommelingen in tarieven t.l.v. derden Overige bestemmingsreserves
Rekeningresultaat boekjaar voor bestemming
2.348
755
0
0
5.363
6.772
810
40 6.870
Voorzieningen
6.050
Voorziening latente verplichtingen
1.080
1.110
Onderhoudsvoorzieningen
5.790
4.940
Vaste schulden 36.631
met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar Obligatieleningen
37.194
0
0
0
0
36.598
37.146
Binnenlandse bedrijven
0
0
Overige binnenlandse sectoren
0
0
Buitenlandse instellingen
0
0
0
0
33
48
Onderhandse leningen van: Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen Binnenlandse banken en overige financiële instellingen
Door derden belegde gelden Waarborgsommen
TOTAAL VASTE PASSIVA
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
52.022
50.811
Pagina:88
VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden 8.359
met een rentetypische looptijd < 1 jaar Kasgeldleningen
4.000
12.580 8.000
Bank- en girosaldi
0
0
Overige schulden
4.359
4.580
4.508
Overlopende passiva
3.098
Vooruitontvangen bedragen van het rijk
2.385
1.323
Nog te betalen bedragen
2.123
1.775
TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA
12.867
15.678
TOTAAL PASSIVA
64.889
66.489
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:89
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Algemeen De jaarrekening is opgesteld conform de regeling "Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten" (BBV). Algemene waarderingsgrondslagen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop de uitkering van het dividend plaatsvindt. Personeelslasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. ACTIVA 1. Vaste activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De gemeente Alblasserdam heeft enkel investeringen met een economisch nut op de balans verantwoord. 1.1 Immateriële vaste activa De gemeente Alblasserdam heeft geen immateriële vaste activa.
1.2 Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Afschrijvingen geschieden met inachtneming van de verwachte gebruiks- of nuttigheidsduur. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van aanschaf. Op grondbezit wordt niet afgeschreven. Op grond van artikel 65 van het BBV wordt bij de waardering van de vaste activa rekening gehouden met een vermindering van hun waarde, indien deze vermindering naar verwachting duurzaam is. De afschrijvingsmethode is vastgelegd in de door de raad vastgestelde verordening ex art.212. Indien er extra wordt afgeschreven wordt dit toegelicht.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:90
1.3 Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g en overige uitzettingen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Bij het begrip "rentetypische looptijd" gaat het om de definitie vanuit de Wet Fido en is ingegeven door beheersing van renterisico's. De definitie luidt: het tijdsinterval gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de leningvoorwaarden van de geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare constante rentevergoeding. Voor een uitzetting die een looptijd kent van tien jaar met een vaste rente, geldt dat deze altijd als vast activum dient te worden opgenomen ook al resteert er minder dan 1 jaar van de oorspronkelijke looptijd. Van een "deelneming" is krachtens artikel 1d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV. Deelnemingen worden gewaardeerd tegen marktwaarde indien deze lager is dan de verkrijgingprijs.
2. Vlottende activa 2.1 Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, dan wel lagere marktwaarde. De als "onderhanden werken" opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratieen beheerskosten. Winsten uit de bouwgrondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs.
2.2 Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van de geschatte inningskansen.
2.3 Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Op het punt van uitzettingen is gekozen voor de terminologie van de Wet Fido te volgen. Het begrip uitzettingen heeft zowel betrekking op vorderingen als op effecten. Het onderscheid tussen beiden is komen te vervallen.
PASSIVA
1. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit het saldo van de rekening na bestemming, de algemene reserves en bestemmingsreserves. Het resultaat 2008 (€ 40.000) is in 2009 conform het betreffende raadsbesluit verwerkt in de Financiële Administratie. Een specificatie is in de toelichting opgenomen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:91
2. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van ) de gemeentelijke kapitaalgoederen. In de paragraaf "onderhoud kapitaalgoederen" die is opgenomen in het jaarverslag, wordt het gevoerde beleid toegelicht.
Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten. b. bestaande risico's op balansdatum ter zake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is c. kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie. d. van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.
3. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.
4. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Volgens besluit van 10 juli 2007 tot wijziging van het BBV moet met ingang van 2008 bedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen onder de Overlopende activa (nog te ontvangen) of onder de Overlopende passiva (ontvangen voorschotbedragen) worden opgenomen. Randvoorwaarden hierbij zijn: bedragen dienen voor een specifiek bestedingsdoel en hebben betrekking op volgende begrotingsjaren. Tot en met 2007 zijn de ontvangen voorschotbedragen opgenomen bij Voorzieningen ‘door derde beklemde middelen’. De wijziging is met ingang van 2008 verwerkt en heeft geen gevolgen voor de vermogenspositie en het resultaat.
Niet uit balans blijkende verplichtingen Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:92
ACTIVA 1. VASTE ACTIVA 1.1 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa bestaan uit het volgende: ultimo 2009
ultimo 2008
49.000
36.000
Kosten onderzoek en ontwikkeling
Overzicht verloop immateriële vaste activa Waarde
investering
ultimo 2008 Kosten onderzoek en ontwikkeling
36.000
27.000
des-
af-
bijdrage
Waarde
investering
schrijvingen
derden
ultimo 2009
-
-
14.000
49.000
De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht verm eld. Beschikbaar gesteld krediet 1 2
LAP doelstellingen Onderzoek ontwikkeling sportpark Souburgh
Werkelijk besteed in 2009
Cumulatief ten laste van krediet
100.000
4.163
20.500
0
0
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:93
49.397 0 0
0
0
0
120.500
4.163
49.397
1.2.1 Materiële vaste activa met economisch nut De materiële vaste activa bestaan uit de volgend onderdelen :
Investeringen met een economisch nut
ultimo 2009
ultimo 2008
28.999.000
27.576.000
0 2.345.000 0 13.425.000 11.833.000 926.000 322.000 148.000 28.999.000
0 2.350.000 0 13.040.000 11.383.000 361.000 326.000 116.000 27.576.000
De onderverdeling is als volgt : a. b. c. d. e. f. g. f.
erfpachtgronden gronden en terreinen (algemene dienst) woonruimten bedrijfsgebouwen grond-, weg- en waterbouwkundige werken vervoermiddelen machines, apparaten en installaties overige materiële vaste activa totaal
Overzicht verloop materiële vaste activa met economisch nut Waarde
investering
ultimo 2008 ad a.
erfpachtgronden
ad b.
gronden en terreinen (algemene dienst)
ad c.
woonruimten
des-
af-
bijdrage
Waarde ultimo 2009
investering
schrijvingen
derden
0
-
-
-
-
2.350.000
-
5.000
-
-
2.345.000
0
-
-
-
-
982.000
-
597.000
-
13.425.000
-
574.000
-
11.833.000
101.000
-
926.000
74.000
-
322.000
ad d.
bedrijfsgebouwen
13.040.000
ad e.
grond-, weg- en waterbouwkundige werken
11.383.000
1.024.000
ad f.
vervoermiddelen
361.000
697.000
ad g.
machines, apparaten en installaties
326.000
70.000
31.000 -
116.000
54.000
-
22.000
-
148.000
ad f.
overige materiële vaste activa 27.576.000
2.827.000
36.000
1.368.000
-
28.999.000
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:94
De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht verm eld.
Beschikbaar gesteld krediet
Werkelijk besteed in 2009
Cumulatief ten laste van krediet
1
Project nieuwe brandweerkazerne
533.000
0
155.632
2
511.500
0
447.674
3
Bouwk.aanpassing gemeentehuis 2009 Project Nieuwbouw Zwembad, voorber.2009
4
Nieuwbouw Landvast Bouwkosten
5
Onderkomens Buitendienstlokaties
6
Voorber.uitbreiding begraafplaats
7
GRP
8
Kubota trekker
9
Brandweerwagens
975.000
0
415.521
6.678.040
0
5.840.759
100.000
0
0
2.168.115
0
208.859
1.234.000
917.563
917.563
45.250
69.879
69.879
634.000
613.322
613.322
12.878.905
1.600.764
8.669.209
ultimo 2009
ultimo 2008
7.631.000
8.681.000
1.2.4 Materiële vaste activa met maatschappelijk nut De materiële vaste activa bestaan uit de volgend onderdelen :
Investeringen met een maatschappelijk nut De onderverdeling is als volgt :
a.
grond-, weg- en waterbouwkundige werken
7.295.000
8.314.000
b.
machines, apparaten en installaties
315.000
341.000
c.
overige materiële vaste activa
21.000
26.000
7.631.000
8.681.000
totaal
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:95
Overzicht verloop materiële vaste activa met maatschappelijk nut Waarde
investering
ultimo 2008
des-
af-
bijdrage
Waarde
investering
schrijvingen
derden
ultimo 2009
ad a.
grond-, weg- en waterbouwkundige werken
8.314.000
478.000-
-
541.000
-
7.295.000
ad b.
machines, apparaten en installaties
341.000
4.000
-
30.000
-
315.000
ad c.
overige materiële vaste activa
26.000
1.000
-
6.000
-
21.000
8.681.000
473.000-
-
577.000
-
7.631.000
De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht verm eld.
Beschikbaar gesteld krediet 1
Aansl. bypass Cortgene (inricht. Werven)
2
Sanering Havenkom (project Wipmolen)
3
Fietspad Dijklint
4
Fietspad Dijklint
Werkelijk besteed in 2009
Cumulatief ten laste van krediet
481.200
11.708
64.639
-959.869
0
0
81.000
0
0
-81.000
0
0
-478.669
11.708
64.639
Investeringen
Aflossingen/
Boekwaarde
afschrijvingen
31-12-2009
1.3 Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2009 wordt in onderstaand overzicht weergegeven : Boekwaarde 1-1-2009 Kapitaalverstrekkingen aan: ● Deelnemingen ● Gemeenschappelijke regelingen ● Overige verbonden partijen
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:96
604.000
-
-
604.000
1.514.000
-
116.000
1.398.000
-
-
-
-
Langlopende leningen aan: ● Deelnemingen
-
-
-
-
11.800.000
-
2.169.000
9.631.000
352.000
-
59.000
293.000
Overige langlopende leningen
394.000
-
24.000
370.000
Idem, met looptijd van 1 jaar of langer
286.000
-
19.067
266.933
-
-
-
-
14.950.000
-
2.387.067
12.562.933
ultimo 2009
ultimo 2008
24.000-
1.349.000
-
-
24.000-
1.349.000
8.157.000
5.630.000
9.000
6.000
-
-
8.142.000
6.985.000
● Woningbouwcorporaties ● Overige verbonden partijen
Bijdragen aan activa in eigendom van derden
2. VLOTTENDE ACTIVA 2.1 Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst in de volgende categorieën :
Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar : niet in exploitatie genomen bouwgronden overige grond- en hulpstoffen
Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen Totaal
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:97
Toelichting Van de niet in exploitatie genom en bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven :
Boekwaarde Mercon-Kloos Herinrichting Makadokop Locatieontwikkeling Oude Wipmolen Donorlocatie LTS Project Cortgene nabij kerk Ontwikkeling Vinkenpolderweg/Souburgh Boekwaarde GREX Beukelmanschool
Boekwaarde 1-1-2009 464.000 -8.000 123.000 122.000 -32.000
investeringen
naar gronden in exploitatie
100.000 104.000 502.000 156.000 22.000
desinvesteringen 0 0 1.243.000 0 0
Boekwaarde 31-12-2009 564.000 96.000 -618.000 278.000 -10.000
verwervingsprijs per m2 0 0 0 11,57 0
233.000 0
0 19.000
18.000 0
12.000 0
215.000 19.000
31,17 0
902.000
903.000
1.261.000
12.000
544.000
Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2009 het volgende overzicht worden weergegeven :
Boekwaarde Haven-Zuid Boekwaarde Waterhoven Boekwaarde plan Verolme Boekwaarde Touwbaan Boekwaarde Noord- en Landzicht Boekwaarde Vinkenpolderweg Boekwaarde plan Hoogendijk
Boekwaarde 1-1-2009 447.000 5.515.000 1.631.000 36.000 -32.000 199.000 225.000
Investeringen
Inkomsten
-1.015.000 1.911.000 245.000 0 12.000 0 0
8.021.000
1.153.000
0 0 0 0 0 0 0
Winst uitname 36.000 -
Boekwaarde 31-12-2009 -568.000 7.426.000 1.876.000 20.000199.000 225.000
0
36.000
9.138.000
Het verloop van de voorziening verliesgevende complexen kan als volgt worden weergegeven: Boekwaarde 1-1-2009
Mutatie
Boekwaarde 31-12-2009
-1.944.000
395.000
-1.549.000
Voorziening onder handen werk
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:98
2.2 Uitzettingen met een rentetypische looptijd <1 jaar
Soort vordering
Saldo
Voorziening
Gecorrigeerd
31-12-2009
oninbaarheid
31-12-2008
2.198.000
-
3.107.000
b. Verstrekte kasgeldleningen
-
-
-
c. Rekening-courantverhoudingen niet-financiele instellingen
-
-
-
d. Overige vorderingen
4.312.000
1.078.000
1.581.000
e. Overige uitzettingen
-
-
-
a. Vorderingen op openbare lichamen
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:99
2.3 Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn opgenomen de kas-, bank- en girosaldi
Specificatie a. Kas b. Postbank c. ABN-AMRO bank Publiekszaken d. ABN-AMRO bank Hoofdrekening e. Bank Nederlandse Gemeenten f. Kruisposten totaal
ultimo 2009
ultimo 2008
0
3.000
4.000
59.000
24.000
44.000
14.000
12.000
844.000
1.661.000
0
0
886.000
1.779.000
ultimo 2009
ultimo 2008
2.4 Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden :
Vooruitbetaalde bedragen
224.000
2.000
Nog te ontvangen bedragen
963.000
1.797.000
1.187.000
1.799.000
totaal
Toelichting Vooruitbetaalde bedragen Onder deze post zijn facturen verantwoord die voor 31 december 2009 betaalbaar zijn gesteld, maar waarvan de lasten betrekking hebben op het dienstjaar 2010. Hieronder vallen bijvoorbeeld verzekeringspremies en de bijdrage aan activiteiten in de regio (door middel van inwonersbijdragen). Ook is hierin een bouwtermijn van parkeergarage De Overtoom opgenomen. Nog te ontvangen bedragen Onder deze post zijn bedragen verantwoord die ten gunste van 2009 komen, maar waarvan de bedragen in de loop van 2010 worden ontvangen. Hieronder vallen met name een nog te ontvangen bijdrage van het waterschap, afvalstoffenheffing over december, bouwleges en een concessievergoeding van Eneco.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:100
PASSIVA 1. VASTE PASSIVA
1.1 Eigen vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten :
Algemene reserve
ultimo 2009
ultimo 2008
2.348.000
755.000
-
-
5.363.000
6.772.000
809.559
40.000
8.520.559
7.567.000
Bestemmingsreserves : voor egalisatie van tarieven overige bestemmingsreserves Resultaat na bestemming totaal
Het verloop in 2009 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven. Saldo 1-1-2009
Algemene reserve
Toevoeging
755.000
1.586.000
Onttrekking
33.000
Vermindering
Saldo
Resultaat
ter dekking
31-12-2009
2008
afschrijving
40.000
-
2.348.000
Bestemmingsreserves: voor egalisatie van tarieven
0
0
0
-
0
overige bestemmingsreserves
6.772.000
586.000
1.995.000
-
5.363.000
7.527.000
2.172.000
2.028.000
-
7.711.000
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:101
40.000
1.2 Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2009 wordt in onderstaand overzicht weergegeven. Voorzieningen
Saldo
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
1-1-2009
Saldo 31-12-2009
Voorziening latente verplichtingen
1.110.000
422.000
0
452.000
1.080.000
Onderhoudsvoorzieningen
4.940.000
1.966.000
115.000
1.001.000
5.790.000
6.050.000
2.388.000
115.000
1.453.000
6.870.000
In de kolom vrijval zijn geen bedragen opgenom en, omdat er geen bedragen zijn vrijgevallen ten gunste van de rekening baten en lasten. Alle aanwending van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Een overzicht van het verloop van de voorzieningen is opgenomen in bijlage D "Staat van voorzieningen". Hier staat ook opgenomen de voorziening onderhanden werk. Bij het opmaken van de balans is er voor gekozen om deze voorziening in mindering te brengen van de post "onderhanden werk".
1.3 Vaste schulden met een rentetypische looptijd ≥ 1 jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt : ultimo 2009 -
Obligatieleningen Onderhandse leningen: binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen binnenlandse banken en overige financiële instellingen binnenlandse bedrijven overige binnenlandse sectoren buitenlandse instellingen, fondsen, banken, en overige sectoren bedrijven
36.598.000 36.598.000-
Door derden belegden gelden Waarborgsommen Totaal
De totale rentelast voor het jaar 2009 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 1.587.600.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:102
ultimo 2008 -
36.598.000 36.598.000-
37.146.00037.146.000 37.146.00037.146.000
33.000 33.000 36.631.000 36.631.000
48.000 48.000 37.194.000 37.194.000
In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2009.
saldo
vermeer-
1-1-2009
deringen
-
-
-
-
37.146.000
5.000.000
5.548.000
36.598.000
-
-
-
-
48.000
16.000-
-
32.000
37.194.000
4.984.000
5.548.000
36.630.000
ultimo 2009
ultimo 2008
Schulden < 1 jaar
8.359.000
12.580.000
Overlopende passiva
4.513.000
3.098.000
12.872.000
15.678.000
ultimo 2009
ultimo 2008
4.000.000
8.000.000
0
0
Obligatieleningen Onderhandse leningen Door derden belegde gelden Waarborgsommen
aflossingen
saldo 31-12-2009
2. VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva zijn opgenomen :
totaal
2.1 Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden : Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Overige schulden totaal
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:103
4.359.000
4.580.000
8.359.000
12.580.000
Toelichting
Overige schulden De overige schulden bestaan met name uit de crediteuren, die overigens bij het opmaken van de balans nagenoeg voldaan zijn, en de transistorische rente.
2.2 Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt : ultimo 2009
ultimo 2008
Vooruitontvangen bedragen
2.385.000
1.323.000
Nog te betalen bedragen
2.123.000
1.775.000
4.508.000
3.098.000
totaal Toelichting
Vooruitontvangen bedragen Onder deze post zijn opgenomen de bedragen die in 2009 reeds zijn ontvangen maar betrekking hebben op 2010. Tevens zijn de ontvangen middelen van derden verantwoord, welke het volgende jaar nog besteedbaar zijn. Beginsaldo Eindsaldo Mutaties 2009 2009 Toevoeging Bestedingen a. Breedtesport 5.000 5.000 b. Centrum voor Jeugd en Gezin 125.000 125.000c. d. e. f. g. d.
Onderwijsachterstandenbeleid ISV-gelden Inburgering BLS Van der Laan-subsidie Overige voorzieningen derden
57.000 799.000 126.000 251.000 64.000 1.302.000 64.000 1.366.000
Overige vooruitontvangen posten
326.000 17.000 329.000 1.401.000 2.198.000
11.000 1.065.000
34.000 1.115.000
46.000 60.000 143.000 581.000 1.401.000 30.000 2.385.000 0 2.385.000
Nog te betalen bedragen Dit betreft posten welke ten laste van het dienstjaar 2009 zijn gebracht, doch waarvan de facturen in de loop van 2010 zijn ontvangen en betaalbaar gesteld. Deze posten worden in 2010 afgewikkeld.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:104
Niet uit balans blijkende verplichtingen Hieronder worden de niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen vermeld waaraan de gemeente voor toekomstige jaren is verbonden
Gegarandeerde geldleningen Voor de gegarandeerde geldleningen van de Woningstichting geldt dat er alleen een achtervang is voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Voor stichtingen, verenigingen en andere maatschappelijke instellingen zijn conform de Verordening Algemene Garantievoorwaarden geldleningen gegarandeerd door de gemeente Papendrecht.
ultimo 2009
Per ultimo boekjaar zijn deze als volgt: Woningstichting Westwaard Wonen
Borg gemeente
95.456.000
47.728.000
Zorginstellingen
1.738.000
1.738.000
Overige niet-natuurlijke rechtspersonen
3.872.000
3.859.000
101.066.000
53.325.000
totaal
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:105
2. Rekening van baten en lasten 2009
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:106
Begroting 2009
Begroting 2009 na wijziging
Rekening 2009
Verschil begroting vs. rekening - = nadelig
3.159
2.558
2.514
2.668
-154
596
258
311
430
120
netto lasten
2.563
2.300
2.203
2.237
-34
lasten
2.008
2.205
1.830
1.837
-6
baten
204
34
62
94
33
netto lasten
1.804
2.171
1.769
1.743
26
lasten
65
84
83
140
-58
baten
30
30
38
33
-5
netto lasten
35
54
45
107
-63
lasten
12.256
6.658
10.526
9.576
950
baten
14.322
7.167
10.671
9.279
-1.393
netto lasten
-2.066
-509
-145
298
-443
lasten
8.969
9.743
9.735
9.879
-144
baten
4.277
4.461
4.118
4.249
131
netto lasten
4.692
5.282
5.617
5.630
-13
lasten
11.914
11.687
12.329
12.482
-153
baten
7.852
5.748
6.645
6.676
31
netto lasten
4.062
5.939
5.684
5.806
-122
lasten
3.168
3.831
4.176
4.178
-2
baten
438
799
1.229
1.254
25
netto lasten
2.730
3.032
2.947
2.924
22
lasten
5.889
5.178
4.905
5.338
-433
baten
3.490
2.922
2.658
2.958
300
netto lasten
2.399
2.256
2.247
2.380
-133
Rekening 2008 voor bestemming lasten baten
Programma (x € 1.000) Bestuur
Veiligheid
Lokale economie
Wonen
Buitenruimte
Welzijn en zorg
Cultuur, recreatie en sport
Onderwijs
Financiering en algemene dekkingsmiddelen
Totaal programma's
lasten
105
4.006
288
-147
435
baten
18.991
24.363
22.162
21.932
-229
netto lasten
-18.886
-20.357
-21.874
-22.080
206
lasten
47.533
45.950
46.387
45.951
435
baten
50.200
45.782
47.893
46.905
-989
2.667
-168
1.507
953
-553
lasten
7.507
0
3.678
2.171
1.507
baten
4.880
0
2.171
2.027
-144
netto lasten
2.627
0
1.507
143
1.363
saldo
40
-168
0
810
810
Resultaat voor mutaties reserves Reserve mutaties
Resultaat na mutatie reserves
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:107
3. Overzicht toetsing rechtmatigheid
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:108
Overzicht Afwijkingen, Analyses in relatie tot rechtmatigheid. Rechtmatig handelen is handelen overeenkomstig geldende wet- en regelgeving. In navolging van het reeds ingevoerde gebruik bij de Rijksoverheid was het met ingang van 2004 aan de gemeenten om zich te verantwoorden over het rechtmatig handelen. Het begrip rechtmatigheid is niet nieuw. Vóór 2004 diende onze jaarrekening al te voldoen aan relevante wet- en regelgeving én daar waar dit niet juist werd toegepast kon dit leiden tot een andere dan goedkeurende accountantsverklaring. Het belangrijkste verschil van na 2004 is dat de accountant expliciet een oordeel geeft over rechtmatigheid in zijn verklaring. Tot 2008 heeft de accountant niet tot een oordeel kunnen komen, vanwege onvoldoende interne maatregelen die hem daartoe in de gelegenheid stellen. In het door de raad vastgestelde controleprotocol 2008 in maart 2008 is in de bij dat protocol behorende bijlagen 1 en 2 aangegeven welke relevante wet- en regelgeving van toepassing is (normenkader) én welke artikelen in de desbetreffende regelgeving vallen binnen de reikwijdte van de controle (toetsingskader). Rekening houdend met deze kaders zijn de afwijkingen van de jaarrekening in relatie tot de begroting getoetst en is beoordeeld of er sprake is van enige “onrechtmatigheid” en of deze “onrechtmatigheid “ vervolgens van enige relevantie is. Er is derhalve sprake van een weging van de onrechtmatigheid. Uit de navolgende analyses kan de navolgende conclusie worden getrokken.
bij alle programma’s is in enige (beperkte) mate van afwijkingen. In enkele gevallen konden deze gebeurtenissen/bedragen niet op voorhand worden voorzien en dus begroot en is er derhalve sprake van onrechtmatigheid
Het totaal aan kwantificeerbare afwijkingen bedraagt: € 1.3 mln. Van dit totale bedrag kan ruim € 845.000 worden betiteld als onzekerheden. In de meeste gevallen was de afwijking niet voorzienbaar, maar behoorde wel tot het regulier beleid. Het resterende bedrag dient te worden gezien als onrechtmatig. In alle gevallen passen deze onrechtmatigheden binnen het beleid en is er sprake van overschrijding van de oorspronkelijke begroting als gevolg van vertragingen (huisvesting onderwijs), € 220K, dan wel directe overschrijdingen van de investeringen. Onrechtmatigheden vonden ook plaats bij de leges (zeer beperkt, 1K) en bij de subsidiestromen (29K).In dit laatste geval was sprake van een incidentele subsidie aan een organisatie buiten het werkgebeid van de gemeente. De totale begroting van de gemeente komt uit op een bedrag van ruim 50 mln. Vastgesteld is dat, ten aanzien van onzekerheid, een tolerantie van 3% van het begrotingstotaal mag worden gehanteerd. Dit komt uit op een bedrag ad € 1.526.000,-. Het geconstateerde bedrag ad € 845.000,- valt derhalve ruim binnen deze marge. Ten aanzien van onrechtmatigheid is vastgesteld dat een tolerantie van 1% van het begrotingstotaal ad ca 50 mln. geldt als maximaal toelaatbaar. Dit komt neer op een grens van € 509.000,-. Het totaal aan geconstateerde onrechtmatigheden bedraagt € 434.000,-. Ook dit bedrag blijft derhalve onder de grens.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:109
Begrotingsafwijking programma 1
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid Passen binnen het beleid
38
Gebleken verplichting op pensioenvoorziening
65
Hogere inkomsten/lasten documentenafgifte
Konden niet tijdig worden gesignaleerd Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Begrotingsafwijking programma 2
Akkoord
Onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid Passen binnen het beleid
6
Hogere uitrukkosten brandweer
Konden niet tijdig worden gesignaleerd Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:110
Begrotingsafwijking programma 3
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid
Passen binnen het beleid
De afwijking wordt met name veroorzaakt door een aanzienlijk groter aantal uren dan begroot. Uiteraard zijn deze uren elders niet gemaakt.
63
Konden niet tijdig worden gesignaleerd Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Begrotingsafwijking programma 4
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid Passen binnen het beleid Konden niet tijdig worden gesignaleerd
Passen binnen het beleid
370
Vertraging ruimtelijke plannen, lagere lasten grondexpl., algehele vertraging in stedelijke ontwikkeling.
90
hogere kapitaalslasten, neutralisatie via programma 9
Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Pagina:111
Begrotingsafwijking programma 5
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid Passen binnen het beleid
135
vandalisme, kosten mileudienst
Konden niet tijdig worden gesignaleerd Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Begrotingsafwijking programma 6
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid
-39
Passen binnen het beleid
-24
Een substantieel deel te weten: een bate van 342 en een last van 207 betreft de begroting en afrekening van de SDD. Aan de hand van de acc. verklaring kan worden vastgesteld dat er sprake is van de fouten en onzekerheden als vermeld.
Konden niet tijdig worden gesignaleerd 72
jaarafrekening sociale werkvoorziening GR Drechtwerk
Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten 11
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Niet verklaard
Pagina:112
Begrotingsafwijking programma 7
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Past niet binnen het beleid Passen binnen het beleid Konden niet tijdig worden gesignaleerd
Passen binnen het beleid Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Begrotingsafwijking programma 8
Past niet binnen het beleid Passen binnen het beleid Konden niet tijdig worden gesignaleerd
220
Passen binnen het beleid
Noodvoorziening, hoger aantal personele uren, kosten instandhouden gymnastieklokaal
Zijn niet tijdig gesignaleerd Gedekt door direct gerelateerde inkomsten
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
213
Huisvesting openbaar onderwijs, gerelateerd aan Rijksbijdrage
Pagina:113
Investeringen
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Reconstructie Park huis te Kinderdijk
7
Sanering Havenkom (project Wipmolen)
86
Herinrichting Makadokop
62
Onderz ontw sportprk Souburgh
3
leges e.d. Op de begraafrechten zijn een vijftal waarnemingen verricht. Hierbij is getoetst aan de hand van de verordening lijkbezorgingsrechten Uit het bouwleges register zijn 15 individuele vergunningen geselecteerd. Van deze vergunning is getoetst of deze rechtmatig zijn verstrekt en de bouwleges conform de verordering ziijn berekend.
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
Omschrijving
Het negatieve begrotingsbedrag is een saldo van 2007 en 2008 en 2009 maar komt niet overeen met de geschatte kosten. Er is geen krediet toegekend. Wel is er een ISV subsidie toegekend ad € 53.000. Totaal kosten (€ 27.762) zijn de voor een merendeel interne uren die op het project zijn geboekt. Bij de start van het project in 2005 zijn deze uren niet specifiek geraamd. In afwachting van het afronden van de fusie van de ambtelijke organisatie van buurgemeente Graafstroom vertraagt het opstellen van de structuurvisie. Het budget zal in 2010 besteed worden.
Omschrijving In één geval hebben wij geconstateerd dat een afkoop onderhoud voor 20 jaar telefonisch is aangevraagd. Volgens artikel 4, onderdeel K3, van de verordering kunnen onderhoudsrechten worden afgekocht indien hiertoe schriftelijk is verzocht.
45
1
Bij een viertal waarnemingen is geconstateerd dat de leges onjuist berekend waren. (Er was sprake van kleine verschillen). Daarnaast is geconstateerd dat de gefactureerde lasten van de welstandcommissie niet juist worden doorberekend.
Pagina:114
Subsidiestromen e.d.
Akkoord
onzeker
Onrechtmatig
S.S.C.C. De Wipmolen (tegenwoordig Cultureel Centrum Landvast) 130
Stichting TOON 29 1
Woonvereniging Wonen 2000 plus
Openbare bibliotheek Alblasserdam (OBA) 370 Rivas Zorggroep 5 Atletiek Afdeling Alblasserdam
1
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Omschrijving De aanvraagstukken van de S.S.C.C. zijn volgens het archief uitgeleend. De persoon waar de stukken zouden liggen kan de stukken echter nergens meer vinden en ook op andere plaatsen (bij de medewerker die de subsidie heeft verstrekt en mozaiek) zijn de stukken niet terug te vinden. Derhalve is niet te controleren of aan de gestelde eisen is voldaan wat leidt tot een financiële onzekerheid van het volledig verleende bedrag. Stichting TOON is gevestigd in Gorinchem. Volgens de ASV kan alleen subsidie verstekt worden aan rechtspersonen die in Alblasserdam gevestigd zijn. De ROWA kan als bestuurscommissie subsidies verstrekken volgens de verordening op de ROWA. Echter dienen zij net als de gemeente Alblasserdam aan dezelfde voorwaarden te voldoen. Er zijn echter geen dossiers met subsidiestukken aangetroffen bij de gemeente Alblasserdam van de subsidies welke door de ROWA zijn verstrekt. Voor zover wij na kunnen gaan worden dergelijke dossiers ook niet aangelegd en worden er geen officiële aanvragen ingediend bij de ROWA, noch beschikkingen verzonden door de ROWA, noch bestaat er een wettelijke kader (een soort ASV) op basis waarvan subsidie verstrekt kan worden. Overigens wordt er wel een beleidsrichting aangegeven in de verordening van de ROWA. Alle uitbetaalde bedragen door de ROWA zijn in deze financieel onrechtmatig door het ontbreken van een wettelijk kader, aanvragen en besluiten middels een beschikking daarop. Er is geen accountantsverklaring ingediend, waardoor onzekerheid bestaat over het getrouwe beeld van de jaarrekening. Het laten opstellen van de jaarrekening door een accountantskantoor is niet voldoende, doordat er dan geen controle plaats vindt op de juistheid van de cijfers en procedures binnen de organisatie. Er is geen accountantsverklaring te vinden in het dossier van Rivas met betrekking tot 2007, waardoor onzekerheid bestaat over het getrouwe beeld van de jaarrekening. De Atletiek Afdeling Alblasserdam heeft de subsidie voor de bevrijdingsloop aangevraagd via de stichting Oranjecomité Alblasserdam (AAA) welke (onder andere) hiervoor 300,00 subsidie heeft ontvangen. Daarnaast heeft de AAA de afrekeningsstukken rechtstreeks naar de gemeente verzonden. Naar aanleiding van deze stukken is € 303,13 overgemaakt aan de AAA. Het Oranjecomité heeft ook afrekeningsstukken ingediend, weliswaar worden op deze vaststellingsstukken geen kosten van de AAA opgevoerd, maar de gemeente heeft de subsidie aan het Oranjecomité naar aanleiding van deze stukken ook niet verlaagd met € 300,00. Derhalve blijft het bedrag dubbel uitbetaald en is deze betaling onrechtmatig (ook omdat hier geen rechtsgeldige verlening en vaststelling aan ten grondslag ligt).
Pagina:115
Stichting Welzijnswerk voor Ouderen Alblasserdam (SWOA) 245
Programmarekening 2009 – gemeente Alblasserdam
Er is geen accountantsverklaring ingediend, waardoor onzekerheid bestaat over het getrouwe beeld van de jaarrekening. Het laten opstellen van de jaarrekening door een accountantskantoor is niet voldoende, doordat er dan geen controle plaats vindt op de juistheid van de cijfers en procedures binnen de organisatie.
Pagina:116