Jaarrekening Boekjaar 2012

Jaarrekening Boekjaar 2012 (22 april 2013 )

It Fryske Gea provinciale vereniging voor natuurbescherming in Fryslân It Fryske Gea heeft als doel: bescherming, behoud en ontwikkeling Van natuur en landschap en de bescherming van cultuurhistorische Waarden in Fryslân. De vereniging beheert negenenvijftig verschillende Natuurgebieden - met een totale oppervlakte van ruim 20.400 hectare Verspreid over de provincie Fryslân en telt meer dan 33.000 leden

Vereniging It Fryske Gea Van Harinxmaweg 17 9246 TL Olterterp Postbus 3 9244 ZN Beetsterzwaag tel. : (0512)381448 fax. : (0512)382973 e-mail : [email protected] website : www.fryskegea.nl

2

Inhoudsopgave

Woord vooraf ..................................................................................................................................4 Verantwoordingsverklaring Code Goed Bestuur .............................................................................5 De organisatie ...................................................................................................................................6 Toekomst It Fryske Gea ...................................................................................................................7 Verslag van de directie bij de jaarrekening ......................................................................................8 Besluit vaststelling jaarrekening door de Verenigingsraad ............................................................11

Jaarrekening: Balans per 31 december 2012.........................................................................................................12 Staat van baten en lasten 2012........................................................................................................14 Exploitatieoverzicht 2012 werkorganisatie en incidentele baten en lasten ....................................15 Toelichting op de balans en de staat van baten en lasten ...............................................................16 Toelichting op de balans.................................................................................................................18 Niet uit de balans blijkende verplichtingen ....................................................................................27 Toelichting op de staat van baten en lasten ....................................................................................28 Bestuurlijke betrokkenheid bij (andere) instellingen en organisaties .............................................38

Overige gegevens: Controleverklaring accountant .......................................................................................................39 Resultaatverwerking .......................................................................................................................41 Kasstroomoverzicht ........................................................................................................................42

Bijlagen Begroting Staat van baten en lasten 2013.......................................................................................43 Bestuur en Directie .........................................................................................................................44 Verenigingsraad..............................................................................................................................46

3

Woord vooraf Waren de berichten over de toekomst van het natuurbeleid in Nederland vorig jaar uiterst somber, 2012 kenmerkt zich door hoop. Hoop die geboden wordt door het kabinet Rutte-2, dat aangegeven heeft de bezuiniging op natuur minder drastisch te willen doorvoeren. De provincies zijn aan zet om de rijkslijn door te vertalen in budgetten voor beheer, voor inrichting van gebieden en voor aankopen om de ecologische hoofdstructuur af te ronden. Duidelijk is dat voor dat afronden meer tijd beschikbaar komt. Voor It Fryske Gea betekent dit, dat er net als vorig jaar nog geen aankopen gedaan kunnen worden met overheidssubsidie, en dat ook het inrichten van al verworven landbouwgrond tot natuurgebied niet plaatsvindt. Maar prioriteit heeft voor It Fryske Gea dat het onderhoud van alle thans in beheer zijnde gebieden duurzaam geregeld wordt. En dat is nog niet helemaal voor elkaar, maar het gaat langzaam de goede kant op. Tot 2016 is het budget al wel gewaarborgd voor het beschermen van de prachtige en waardevolle natuur die aan It Fryske Gea is toevertrouwd. De stop op de verdere uitbreiding van de EHS heeft nog steeds grote gevolgen voor het platteland van Fryslân. Allerlei projecten, of het nu gaat om recreatie, om waterbeheer of zelfs om de ontwikkeling van de landbouw, zijn nog niet weer op gang na de investeringsstop in het landelijk gebied. En dat zal ten koste gaan van leefbaarheid en welzijn van de bevolking. It Fryske Gea bezint zich op de aanpak om de natuur van Fryslân duurzaam te beschermen. Een solide basis met de Provincie Fryslân is daarvoor meer dan ooit noodzakelijk. Maar ook de handen ineen met de andere partners en partijen op het platteland, nieuwe coalities en samenwerkingsverbanden smeden. De ledengroei uit 2011 heeft zich in 2012 onverminderd voortgezet: van 28.000 naar 33.000 leden. Erg belangrijk om het draagvlak tegen de economische stroom in te zien groeien. Dat heeft te maken met nieuwe manieren van ledenwerving, maar ongetwijfeld is ook het besef bij de Friese bevolking gegroeid dat we een sterke beweging nodig hebben om al het moois in onze provincie te behouden. Het is van groot belang dat de Friese bevolking zo zelf toont wat zij van waarde acht. Maar er moet ook veel werk verzet worden. Mensenwerk. Gelukkig kan It Fryske Gea rekenen op betrokken medewerkers en vrijwilligers, die het begrip natuurbescherming gestalte geven. En meer dan dat! We bedanken graag al die mensen die zich het afgelopen jaar op welke wijze dan ook hebben ingespannen voor It Fryske Gea. Olterterp, april 2013 Drs. H. J. de Vries

4

Verantwoordingsverklaring Code Goed Bestuur voor Goede Doelen Het bestuur van de Vereniging It Fryske Gea onderschrijft de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. In deze verantwoordingsverklaring legt het bestuur verantwoording af over de drie algemeen geldende principes. 1. Onderscheid toezicht, besturen en uitvoeren It Fryske Gea is een vereniging met een bestuur, een directie en een verenigingsraad. Het bestuur bestaat uit zeven personen. De voorzitter wordt door de algemene ledenvergadering in functie benoemd. De bestuursleden verdelen zelf de functies van vice-voorzitter, secretaris en penningmeester. Het bestuurslidmaatschap is statutair vastgesteld op vier jaar; die periode kan maximaal twee maal met vier jaar worden verlengd. Het bestuur wordt benoemd door de algemene ledenvergadering. De kandidaatstelling vindt plaats via een oproep in het ledenmagazine. Een selectiecommissie uit het bestuur draagt kandidaten voor aan de algemene ledenvergadering. De leden kunnen tegenkandidaten voordragen. Het bestuur bepaalt het beleid van de vereniging en oefent toezicht uit op het door de directie uitgevoerde beleid. Belangrijke taken van het bestuur zijn verder het vaststellen van de begroting, jaarrekening en jaarverslag, het vaststellen van de visie- en strategieontwikkeling, de benoeming/schorsing/ontslag van de directie en het vaststellen/bewaken van het directiestatuut en de jaarlijkse managementovereenkomst. Het bestuur is onbezoldigd. Het functioneren van de werkorganisatie wordt door de directie geëvalueerd conform de gehanteerde beoordelingssystematiek. Het functioneren van de directie wordt geëvalueerd door de Commissie voor de directie, gevormd door de voorzitter en secretaris. Het bestuur legt door middel van de begroting, het jaarplan, het jaarverslag en de jaarrekening verantwoording af aan de Verenigingsraad, de fondsen en de subsidieverstrekkers. Het bestuur benoemt de accountant. De verenigingsraad fungeert als Raad van toezicht (en tevens als Raad van advies) en bestaat uit vijfentwintig personen. De vicevoorzitter van de verenigingsraad wordt door de verenigingsraad benoemd. De zittingsperiode van de leden van de verenigingsraad is statutair vastgesteld op vier jaar; die periode kan maximaal twee maal met vier jaar worden verlengd. De leden van de verenigingsraad worden door de algemene ledenvergadering benoemd. De kandidaatstelling vindt plaats via een oproep in het ledenmagazine. Een selectiecommissie uit bestuur en verenigingsraad draagt kandidaten voor aan de algemene ledenvergadering. De leden kunnen tegenkandidaten voordragen. De belangrijkste taken van de verenigingsraad zijn het goedkeuren van de begroting, het jaarplan, het jaarverslag en de jaarrekening. De verenigingsraad dient tevens goedkeuring te verlenen aan de door het bestuur benoemde accountant. Verder zijn verschillende leden van de verenigingsraad vertegenwoordigd in de drie door het bestuur ingestelde adviescommissies, respectievelijk de commissie verenigingszaken, de commissie financiën en de commissie natuurkwaliteit. Ook de verenigingsraad is onbezoldigd. 2. Effectiviteit en efficiency van bestedingen It Fryske Gea streeft naar een efficiënte besteding van de middelen voor de doelstellingen, ‘bescherming en beheer van natuurgebieden’, ‘bescherming natuur en landschap’, ‘voorlichting, educatie, pr en communicatie’, ‘subsidies- en fondsenwerving’ en ‘beleidsbeïnvloeding natuur, landschap en cultuurhistorie’. Zoveel mogelijk activiteiten van de vereniging zijn direct hierop gericht. Er zijn echter ook activiteiten van bestuur en werkorganisatie die voorwaardenscheppend zijn voor een goede taakvervulling ten behoeve van de doelstellingen. Door het vaststellen van het meerjarenbeleidplan en meerjarenbegroting en de daaruit voortvloeiende jaarplannen en begrotingen geeft het bestuur richting aan de doelstellingen van It Fryske Gea. In het meerjarenbeleidplan staan richtinggevende doelstellingen geformuleerd. In de jaarlijkse werkplannen worden per doelstelling activiteiten geformuleerd; tijdens bestuursvergaderingen wordt ook de voortgang besproken.

5

Het bewaken (monitoren) en evalueren van de uitvoering van processen en activiteiten vindt plaats door een kritische beoordeling van het jaarverslag door het bestuur en de verenigingsraad (statutair). De directie monitort en evalueert de uitvoering van activiteiten en processen met behulp van de beoordelingscyclus, de periodieke werkoverleggen met medewerkers en voortgangsbesprekingen in het beleidsoverleg. De financiële interne processen worden door middel van een managementrapportage en kwartaalrapportages eveneens bewaakt. Verbeterpunten worden in het beleidsoverleg besproken. 3. Omgang met belanghebbenden Op het gebied van de beleidsbeïnvloeding van natuur en landschap zijn provinciaal en landelijk vele spelers actief, waarbij met name de provinciale en rijksoverheid en de diverse natuur- en milieuorganisaties te onderscheiden zijn. It Fryske Gea trekt in veel dossiers in de provincie strategisch op met de Friese Milieu Federatie, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Landschapsbeheer Friesland, NME/IVN, de Waddenvereniging en de Bond van Friese Vogelwachten. In het Waddengebied wordt samengewerkt in de Coalitie Wadden Natuurlijk, waarin negen natuurbeschermingsorganisatie betrokken zijn. Betreffende het IJsselmeergebied wordt samengewerkt in de Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer, waarin 5 natuurbeschermingsorganisaties verenigd zijn. Op landelijk niveau is er een samenwerkingsverband in De 12 Landschappen; de 12 Landschappen werkt vooral samen met Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming en in mindere mate met Natuur en Milieu en de Waddenvereniging. Op landelijk niveau wordt verder waar mogelijk opgetrokken met de (semi-) overheid; belangrijke partners zijn het IPO, het ministerie van EZ en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Op het gebied van financiering staat It Fryske Gea via een Productbegroting It Fryske Gea op de begroting van de Provincie Fryslân. Verder heeft It Fryske Gea een belangrijke financiële relatie via de Subsidieregeling Natuur en Landschap van het Ministerie van EZ. Met ingang van 2011 loopt deze Subsidieregeling Natuur- en Landschap via de Provincie Fryslân. Daarnaast werkt It Fryske Gea in veel projecten samen met het Prins Bernard Cultuur Fonds en diverse andere provinciale en landelijke fondsen. Belangrijke sponsoren zijn verder de Stichting Ynnatura en de Hedwich Carolina Stichting,die verschillende projecten van It Fryske Gea (mede) financieren. Op landelijk niveau onderhoudt De12Landschappen voor It Fryske Gea op basis van partnerschap een goede relatie met de Nationale Postcode Loterij (NPL). It Fryske Gea ontvangt (net als de andere landschappen) jaarlijks een bijdrage van de NPL van 937 duizend euro. Het contract met de NPL is per 1 januari 2011 verlengd tot en met 31 december 2015. It Fryske Gea communiceert zoveel mogelijk in dialoogvorm met belanghebbenden en betrokkenen. Voor de communicatie met de leden wordt viermaal per jaar (kwartaalblad) ons ledenmagazine verspreid. Bovendien wordt aan alle leden de natuurgids It Fryske Gea uitgereikt. Verder vindt externe communicatie plaats via het jaarverslag en de website en met diverse overlegorganen via verslagen en email voor reguliere communicatie met interne doelgroepen zoals medewerkers en vrijwilligers. Het communicatiebeleid van de vereniging is er op gericht een optimale relatie te onderhouden met belanghebbenden en gericht met hen te communiceren over actuele onderwerpen.

De organisatie Interne organisatie Eind 2011 waren bij It Fryske Gea 58 medewerkers in vaste dienst, inclusief 4 leerlingen. Aangezien de functie van directeur vanaf 2012 is opgevuld door Henk de Vries, voorheen Hoofd Natuurkwaliteit bij It Fryske Gea, ontstond er een vacature voor zijn voormalige functie. Deze is in maart 2012 ingevuld. Door interne taakverschuivingen in de organisatie, ontstond de vacature voor een assistent Natuurkwaliteit. Deze functie is in april ingevuld. Daarnaast zijn er in district Midden per 1 januari de nieuwe Weidevogelcoördinator en Toezichthouder van start gegaan.

6

Voor een langlopend project in Noardfryslân-butendyks was geld beschikbaar om 2 parttimers in dienst te nemen. Zij zijn in de loop van 2012 aangenomen met een projectcontract welke eind 2013 afloopt. Gedurende 2012 is er één medewerker uit dienst gegaan na een langdurig ziekteverzuim. Tevens heeft een medewerker op kantoor gebruik gemaakt van de VUT-regeling Dit brengt het totaal aan medewerkers eind 2012 op 62. De medewerkers zijn verdeeld over het kantoor in Olterterp en de vier districten met de standplaatsen Rijs, Katlijk, Gytsjerk en Earnewâld. Ontwikkeling van medewerkers De ontwikkeling van medewerkers is nodig voor een organisatie om zich staande te houden in de steeds sneller veranderende omgeving. Naast de verplichte cursussen BHV die ook in 2012 weer zijn gehouden, zijn er een aantal meer functie specifieke opleidingen, cursussen en trainingen gevolgd. Zo hebben de terreinmedewerkers de cursus Flora- en Faunawet gevolgd. De nieuwe Toezichthouder in Midden heeft zijn BOA-opleiding voltooid en een vaarbewijs gehaald. Daarnaast hebben een aantal mensen een jachtcursus gevolgd. Andere trainingen die zijn gevolgd door terreinmedewerkers zijn onder andere: Geïntegreerd Bosbeheer, Laswerk en Veilig omgaan met een Heftruck. Ook de mensen op kantoor hebben diverse cursussen en trainingen gevolgd. Zo zijn er meerdere trainingen gevolgd voor het inrichten van het nieuwe HR-systeem, een training op het gebied HRAnalytics en een coaching traject Management en Communicatie.

Financieel perspectief De kerntaak van It Fryske Gea bestaat uit het beheer en de ontwikkeling van ruim 20.400 hectare natuurgebieden in Fryslân. De resultaten daarvan worden beschreven in het jaarverslag en het inventarisatieverslag, die beide beschikbaar zijn via de website of op verzoek via kantoor. De jaarrekening beschrijft met name de financiële resultaten van It Fryske Gea. It Fryske Gea onderscheidt bij haar Productbeschrijving zeven verschillende onderdelen, respectievelijk Natuurbeheer, Landschapsbescherming, Inventarisatie & monitoring, Recreatief medegebruik, Informatie & educatie, Beleidsadvisering & overleg en Verenigingszaken. Elk van deze Producten worden in de Productbegroting van 2012 beschreven. In de jaarrekening, die is gehouden aan de opstelling en regels van het Centraal Bureau Fondsenwerving, worden deze producten om praktische redenen samengevoegd tot drie hoofddoelstellingen. In 2010 is de Provincie begonnen met de herziening van het Provinciaal Beleidskader It Fryske Gea. Dit heeft geleid tot een overgangsbeleid voor 2011 en 2012. In 2013 zal een nieuw beleidskader in werking treden, dat is afgestemd op het nieuwe natuurbeleid van de Provincie Fryslân, dat medio 2013 zal worden vastgesteld. Voor wat betreft de landelijke overheidsbijdrage is per 1 januari 2011 het nieuwe natuurbeheermodel Subsidieregeling Natuur en Landschap van kracht. De normbedragen van deze regeling zijn in juli 2009 door het toenmalige Ministerie van LNV vastgesteld. De financiering loopt via de Provincie Fryslân in het zogenaamde Investeringsprogramma Landelijk Gebied. Deze normbedragen zijn fors hoger dan de eerder geldende normbedragen. Mede naar aanleiding van deze verhoging heeft de Provincie Fryslân de provinciale subsidie gekort met een bedrag van € 250.000,--. Overigens heeft het kabinet Rutte-2 de afgekondigde forse bezuinigingen op Natuur en Landschap enigszins teruggedraaid. Hoe de financiële middelen verdeeld zullen worden over de provincies, waarvoor deze ingezet kunnen worden en welke bijdrage de provincie zelf investeert in natuur is nog niet definitief bekend. Van groot belang is een evenredige indexatie van de subsidies ten opzichte van de stijging van de kosten. De indexatie van de provinciale subsidie is al meerdere jaren onvoldoende voor compensatie van de prijsstijgingen. De indexatie van de Rijkssubsidie wordt eens per 6 jaar afgerekend/vergoed. Dit is bij het einde van de contractperiode van 6 jaar.

7

Verslag van de directie De jaarrekening 2012 is opgesteld op basis van de Richtlijn 650 Fondsenwervende instellingen van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving editie 2007. It Fryske Gea is gecertificeerd door het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en als zodanig is deze Richtlijn verplicht. In de opstelling conform bovenvermelde Richtlijn wordt geen onderscheid gemaakt in structurele baten en lasten en bijzondere baten en lasten. Voor een goede bedrijfsvoering wordt hier intern echter wel rekening mee gehouden. In de financieringsstructuur zijn vier belangrijke geldstromen te onderscheiden: o Het structurele deel van de exploitatie o De bijzondere baten en lasten o Het verwerven van natuurterreinen o Het uitvoeren van projecten De financieringsstructuur Het structurele deel van de exploitatie In de exploitatie wordt onderscheid gemaakt in “structurele” baten en lasten - resulterend in een bedrijfsresultaat – en “bijzondere” baten en lasten. Het is ons streven om de structurele baten en lasten zodanig in balans te houden, dat de structurele baten de structurele kosten dekken, eventueel onder toevoeging van de opbrengst beleggingen en rente. Dit bedrijfsresultaat is de laatste jaren in meerdere of mindere mate een negatief resultaat. In de nieuwe berekeningssystematiek van subsidies is dit gelukkig niet langer het geval. De bijzondere baten en lasten De bijzondere baten bestaan grotendeels uit het resultaat op beleggingen, erfstellingen, bijzondere baten en de Nationale Postcodeloterij (NPL). Deze baten worden onder aftrek van bijzondere lasten (waaronder de NPL-bestedingen) door het bestuur bestemd voor de verschillende bestemmingsreserves. Het verwerven van natuurterreinen De verwerving van natuurterreinen wordt in principe gefinancierd met aankoopsubsidies van Rijk en Provincie. In geval van “traditionele natuurgebieden” waarvoor Rijk en Provincie niet subsidiëren, en indien het belang erg groot is, kan door externe financiering (bijv. NPL) of uit ‘reserves natuurterrein’ worden verworven. Vanwege het onvoorspelbare aantal en omvang worden de aankopen niet in de begroting opgenomen. Het uitvoeren van projecten De kosten van projecten worden voor een groot deel gefinancierd met subsidies van de Rijks en Provinciale overheid, met Europees geld en van gemeenten, bedrijven, instellingen en particulieren. Wat niet gesubsidieerd wordt, wordt bestreden uit de bijzondere baten en lasten (NPL en andere bronnen) dan wel reserves. Vanwege het onvoorspelbare aantal, tijdsduur en omvang worden projecten niet in de begroting opgenomen. Continuïteitsreserve en bestemmingsreserves Natuurbeheer is de belangrijkste activiteit van onze vereniging. Een activiteit met als doel natuurbehoud tot in lengte van dagen. De bestaande natuur is niet een vanzelfsprekend iets. Wat we nu hebben is te danken aan de oprichters van verenigingen en stichtingen als onze organisatie. De verschillende belangen die in onze maatschappij spelen kunnen in tijden van schaarste resulteren in minder beschikbare middelen. Het huidige economische klimaat en vooruitzichten zijn zorgelijk. Dit heeft binnen de organisatie de afgelopen jaren geleid tot het opstellen van een Koersdocument, meerjarenramingen en een Notitie reserves en vermogen. Het jaar 2012 was in financieel opzicht een goed jaar voor It Fryske Gea. De nieuwe regeling Subsidie Natuur en Landschap (in januari 2011 ingevoerd) is gebaseerd op (nieuwe) berekeningen van wat het beheer van verschillende natuurdoeltypes kost. Dat resulteerde in een verhoging van de subsidie met 1.3 miljoen euro. Daarmee kunnen de structurele kosten van het terreinbeheer beter worden gedekt dan in het verleden het geval was. In 2010 was nog sprake van een structureel tekort van bijna 200 duizend euro.

8

Vanwege onzekerheid over de subsidie voor terreinbeheer na 2016 is besloten om in de komende jaren de continuïteitsreserve te verhogen voor het zeker stellen van het natuurbehoud op de lange termijn. Daarvoor is een bredere en hogere reserve nodig dan de huidige continuïteitsreserve. Het doel is de continuïteitsreserve te verhogen tot een bedrag van anderhalf keer de structurele kosten per jaar. Deze norm is conform de norm gesteld door het CBF. De norm betekent dat de organisatie zonder subsidie, maar met de nodige aanpassingen, de structurele activiteiten circa drie tot vijf jaar kan voortzetten. Daarnaast is besloten om gerelateerd aan de doelstelling van It Fryske Gea inkomsten te genereren die eveneens kunnen worden ingezet voor verplichtingen op de lange termijn. Het resultaat Hiervoor is al enige malen het belang aangegeven van het onderscheid tussen een structurele bedrijfsvoering met een structureel bedrijfsresultaat en bijzonder baten en lasten. Op pagina 15 wordt deze scheiding voor het jaar 2012 weergegeven. Het positieve structurele resultaat van 478 duizend euro is voor een groot deel te danken aan de hogere baten uit eigen fondsenwerving van 220 duizend euro als gevolg van de samenwerking met zorgverzekeraar De Friesland, alsmede door een terughoudend uitgavenbeleid. Het positieve incidentele resultaat van 128 duizend euro is onder meer ontstaan door baten uit nalatenschappen 100 duizend euro en baten uit beleggingen 165 duizend euro. Enkele belangrijke gebeurtenissen en projecten in 2012 Sinds 2004 financieren Rijk en Provincie niet langer de aankoop van traditionele natuurgebieden. In 2005 is daarom een bestemmingsreserve aankopen natuurterreinen gevormd. In 2012 zijn aankopen van terreinen gerealiseerd voor een bedrag van 523 duizend euro. Deze konden dit jaar worden gefinancierd met NPL-middelen. Onze samenwerking met de zorgverzekeraar De Friesland biedt de mogelijkheid voor leden om korting te krijgen in een collectief. Dit heeft veel mensen overgehaald om lid te worden van onze vereniging. Het ledental is vorig jaar gestegen naar ruim 33.000. In september 2011 is het bedrijfsgebouw bij het Noorderleeg gereed gekomen en is gelijktijdig de aanbouw voor het kweldercentrum Noarderleech opgeleverd. In de zomer van 2012 heeft de officiële opening en ingebruikname plaatsgevonden. In april 2012 is de nieuwe vogelkijkhut bij It Set in Giekerk opgeleverd. Daarmee is een prachtig uitzicht op de Grutte Wielen gerealiseerd. Het project Meulereed is een project voor beekherstel en het realiseren van een vispassage in de Tjonger bij Oldeberkoop. Het project is in 2012 afgerond. Op 4 december 2012 is het faillissement uitgesproken van Horeca Buitenplaats It Wiid BV, één van onze huurder in de Wiidpleats. Dit heeft geleid tot afboeking van onze vorderingen op de BV. De jaarrekening beschrijft met name de financiële resultaten van It Fryske Gea. De resultaten op het gebied van natuurbescherming zijn vooral beschreven in het jaarverslag en het inventarisatieverslag, die beide beschikbaar zijn via de website of op verzoek via kantoor. Drs. H.J. de Vries Directeur ( Alle hierna in dit verslag vermelde bedragen zijn een veelvoud van € 1.000,--. Hierdoor zijn mogelijk enkele afrondingsverschillen ontstaan. De vergelijkende cijfers zijn, waar nodig, aangepast aan de opstelling van 2012.

9

Besluit vaststelling jaarrekening door de Verenigingsraad van Vereniging It Fryske Gea op 22 april 2013 te Olterterp

In artikel 8 lid 9 van de statuten van It Fryske Gea is het volgende opgenomen: o

Het door het bestuur vastgestelde jaarverslag en de jaarrekening zijn onderworpen aan de goedkeuring van de Verenigingsraad.

o

Goedkeuring van het jaarverslag en de jaarrekening strekt het bestuur tot decharge en kwijting.

Hierbij besluit de Verenigingsraad, dat het jaarverslag en de jaarrekening van het jaar 2012, gedagtekend 22 april 2013 zijn goedgekeurd, en dat zij het bestuur daarmee decharge en kwijting verleent.

Olterterp, 22 april 2013 De Verenigingsraad, namens deze,

Mr. A. van der Meer (voorzitter)

11

Balans per 31 december 2012

Activa Vaste activa Materiële vaste activa 1. Onroerende zaken 2. Inventarissen 3. Veestapel

31-12-2012

31-12-2011

€

€

2.714 851 18 ________

2.870 896 17 ________ 3.583

4. 5. 6. 7.

Financiële vaste activa Leningen u.g. Deelneming Noorderleegsbuitenveld -3 Termijndeposito’s 77 Effecten 867 ________

3.783 87 -3 77 787 ________

941 Vlottende activa 8. Voorraden 9. Debiteuren 10. Diverse vorderingen 11. Projecten 12. Liquide middelen

7 282 3.765 -543 4.347 ________

12

948 7 60 3.809 228 2.472 ________

7.858

6.576

__________ 12.382 =========

_________ 11.307 ========

Passiva

13.

Reserves en fondsen Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves

15.

Voorzieningen Wygarastate Waterschapslasten

Schulden op korte termijn Crediteuren Overige schulden

31-12-2011

€

€

5.272 4.621 ________

Bestemmingsfondsen

14.

31-12-2012

4.434 4.852 ________ 9.893 904 ________ 10.797

9.286 904 ________ 10.190

590

125

435 560 ________

13

360 632 ________ 995

992

__________ 12.382 =========

__________ 11.307 =========

Staat van baten en lasten 2012 Resultaat 2012 Baten Baten uit eigen fondsenwerving structureel Baten uit eigenfondsenwerving incidenteel * Baten uit acties van derden Subsidies overheden structureel Subsidies overheden aankopen en projecten * Baten uit beleggingen Overige baten en lasten Som der baten Lasten Besteed aan de doelstellingen: - Beheren en verwerven Natuurterreinen Beheer Verwerving en projecten

*

Begroot 2012

751 298 937 4.469 172 165 1.054 ______ 7.846 =====

3.419 1.270

496 937 3.499 122 847 ______ 5.901 =====

2.912 700 4.689

- Publiek, overheid en natuur Voorlichting educatie en Belangenbehartiging Structurele kosten Projectmatige kosten

*

1.700 270

*

Kosten beheer en administratie Som der lasten

Resultaat

8.597

1.287 164 1.560

135 143 ______ 6.802

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten beleggingen

3.265 5.332

1.323 237

143 -

535 1.148 937 4.277 4.042 60 1.061 ______ 12.060 =====

3.612

1.970 - Verenigingszaken Structurele kosten Projectmatige kosten

Resultaat 2011

1.451 135 -

135 ______ 5.307

135 ______ 10.183

46 12

57 15

59 15

24 7 ______

34 8 ______

34 9 ______

89

114

117

349 ______ 7.240 =====

358 ______ 5.779 =====

356 ______ 10.656 =====

______ 606

______ 122

______ 1.404

* Subsidies en kosten van aankopen en projecten worden niet meegenomen in de begroting door gebrek aan zicht op omvang en datum van realisering. Alleen de besteding van de ter beschikking staande middelen van de Nationale Postcode Loterij zijn wel begroot omdat deze redelijkerwijs zijn te voorzien. Dit is 700 bij Beheren en verwerven, en 237 bij projectmatige kosten Publiek, overheid en natuur

14

Exploitatieoverzicht 2012 opgedeeld in structurele en incidentele baten en lasten Resultaat 2012 Baten Baten uit eigen fondsenwerving structureel Baten uit eigenfondsenwerving incidenteel Baten uit acties van derden Subsidies overheden structureel Subsidies overheden aankopen en projecten Baten uit beleggingen Overige baten Som der baten Lasten Besteed aan de doelstellingen: - Beheren en verwerven Natuurterreinen Beheer Verwerving en projecten

Structurele Baten en lasten

751 298 937 4.469 172 165 1.054 ______ 7.846 =====

3.419 1.270

751 4.469 958 ______ 6.178 =====

3.419 ____4.689

- Publiek, overheid en natuur Voorlichting educatie en Belangenbehartiging Structurele kosten Projectmatige kosten

1.700 270

Kosten beheer en administratie Som der lasten

Resultaat

1.270

270 1.700

143 143 ______ 6.802

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten beleggingen

1.270

1.700 ____-

143 -

298 937 172 165 96 ______ 1.668 =====

3.419

1.970 - Verenigingszaken Structurele kosten Projectmatige kosten

Incidentele Baten en lasten

270 -

143 ______ 5.262

______ 1.540

46 12

46 12

-

24 7 ______

24 7 ______

______

89

89

-

349 ______ 7.240 =====

349 ______ 5.700 =====

______ 1.540 =====

______ 606

______ 478

______ 128

15

Toelichting op de balans en de staat van baten en lasten Algemeen It Fryske Gea is enig aandeelhouder van Noorderleegsbuitenveld BV. Gezien het geringe belang in de jaarrekening van It Fryske Gea is afgezien van consolidatie. Waarderingsgrondslagen Algemeen De grondslagen van de waardering zijn ongewijzigd ten opzichte van die van het vorig boekjaar. Dit verslag is opgesteld op basis van de in 2008 aangepaste Richtlijn 650 (herzien 2007) Fondsenwervende Instellingen van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. De vergelijkende cijfers over 2011 zijn waar nodig aangepast aan de opstelling van de cijfers van 2012. Vermogen en resultaat zijn hierdoor niet gewijzigd. Alle bedragen zijn een veelvoud van 1.000 euro. Onroerende zaken Met ingang van 1996 worden de natuur- en agrarische terreinen pro memorie gewaardeerd. Reden hiervoor is, dat nagenoeg alle terreinen worden verworven met volledige overheidssubsidie met als doelstelling ze als natuurterreinen te beheren en te behouden. Bij eventuele verplichte verkoop (algemeen maatschappelijk belang) is sprake van een terugbetalingsverplichting. De actuele waarde van de natuurterreinen is zeer moeilijk vast te stellen. Het aantal hectares natuurterrein in beheer op 31 december 2012 is 20.451 hectare. Hiervan is in eigendom 8.653 hectare. De verzekerde waarde van de gebouwen is € 21.927 (was ultimo 2011 € 19.867). De toename is grotendeels het gevolg van verhoging van de verzekerde som naar aanleiding van toename van bezit. De gebouwen en opstallen worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Er wordt lineair afgeschreven op basis van de gebruikelijk te verwachten economische levensduur. Inventarissen De inventarissen in de terreinen en op kantoor worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. Er wordt lineair afgeschreven op basis van de gebruikelijk te verwachten economische levensduur. Veestapel De veestapel wordt gewaardeerd tegen marktwaarde. Effecten De effecten worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zijnde de koerswaarde volgens Euronext Amsterdam per balansdatum. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopwaarde of lagere marktwaarde. Overige activa en passiva Tenzij anders aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen (geamortiseerde) kostprijs, waarbij, indien noodzakelijk, voorzieningen worden getroffen. Pensioenen Rond 1960 is een toegezegd-pensioenregeling afgesloten bij Aegon/Pensioenfondsen. Deze regeling wordt niet meer toegepast. Er is nog 1 werknemer die hier aan deelneemt.

16

Onder een toegezegd-pensioenregeling wordt verstaan een regeling waarbij aan werknemers een pensioen wordt toegezegd, waarvan de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. Het overige personeel is verzekerd bij een bedrijfstakpensioenfonds. Ook deze pensioenregeling zou kunnen worden aangemerkt als een toegezegd-pensioenregeling. Echter bij het in gebreke blijven van dit fonds bestaat geen directe verplichting tot het aanvullen van pensioenen anders dan een verhoging van premies. Onder verwijzing naar bovenstaande worden beide pensioenregelingen verantwoord als een toegezegde bijdrageregeling en worden nog verschuldigde premies als verplichting op de balans opgenomen. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Baten worden verantwoord voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd en verliezen en risico’s zodra zij voorzienbaar zijn. Nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang met een redelijke mate van zekerheid kan worden vastgesteld. Projecten met daaraan verbonden subsidies, particuliere bijdragen en kosten worden in het resultaat verantwoord in het jaar waarin het project daadwerkelijk is afgerond.

17

Toelichting op de balans Activa Vaste activa Materiële vaste activa 1.

Onroerende zaken

Balans per 1 januari 2012 Investeringen en verwervingen Hierop verkregen overheidssubsidies Eigen bijdrage / resultatenrekening

Verkopen terreinen Resultatenrekening Afschrijvingen Balans per 31 december 2012

Gebouwen

Natuurterreinen

Totaal

2.870 6 __________ 2.876 - 162

p.m 523 - 523 __________ 146 - 146 -

_________

_________

2.714 =========

p.m. =========

2.870 529 - 523 __________ 2.876 146 - 146 - 162 __________ 2.714 =========

Volgens de richtlijnen voor de jaarverslaggeving Fondsenwervende instellingen dient de actuele waarde opgenomen te worden. Deze is echter voor de natuurterreinen zeer moeilijk vast te stellen. De gebouwen zijn nodig voor de bedrijfsvoering. Dit betreft onder andere het kantoor te Olterterp, de bedrijfsgebouwen en het Bezoekerscentrum It Wiid. De natuurterreinen zijn activa in het kader van de doelstelling. 2.

Inventarissen Terrein Balans per 1 januari 2012 Investeringen Desinvesteringen

Afschrijvingen Balans per 31 december 2012

Kantoor

Automatisering

Totaal

805 28 63 896 146 146 - 30 - 30 ______________________________________________ 921 28 63 1.012 - 136 -6 - 19 - 161 ______________________________________________ 785 22 44 851 =========================================

De inventaris terreinen bevat onder andere landbouw- en bosbouwwerktuigen, tractoren en boten. Deze inventaris wordt nagenoeg geheel direct aangewend ten behoeve van de doelstelling (activa doelstelling). De kantoorinventaris en inventaris automatisering zijn nodig voor de bedrijfsvoering.

18

3.

Veestapel Het verloop van de veestapel in 2012 in aantallen is als volgt: 01-01-12 Hooglanders Zuid Schapen Zuid Paarden Zuid Noord Totaal

geboren

dood

31

1

-

194

141

56 43 99

24 6 30

afgevoerd

aankoop

verkoop

-

-

31-12-12

32

18

1

122

196

4 4

-

9 9

71 45 116

Op 31 december 2012 is de veestapel gewaardeerd op onderstaande bedragen:

Hooglanders Schapen Paarden

District Noard

District Sûd

Totaal aantal

Bedrag

45

32 196 71

32 196 116

8 4 6 __________ 18 =========

Balans per 31 december 2011

De veestapel wordt aangehouden voor begrazing ten behoeve van het bevorderen van flora en/of fauna in bepaalde gebieden en is dienstig aan de doelstelling. Financiële vaste activa 4.

Leningen u.g. In 2010 is aan Horeca de Buitenplaats It Wiid B.V. een lening verstrekt ter grootte van € 108. In de periode van 2006 tot en met 2009 heeft een ingrijpende verbouwing van Buitenplaats It Wiid plaatsgevonden. In verband met moeilijk te scheiden en toe te rekenen kosten en een oplopende vordering is besloten tot een overeenkomst van geldlening. Op 4 december 2012 is Buitenplaats It Wiid BV failliet verklaard. De lening is in afwachting van de afwikkeling van het faillissement voorzichtigheidshalve voor het resterende deel (€ 87) afgeboekt Het verloop in 2012 was als volgt:

Lening Horeca de Buitenplaats it Wiid B.V.

1-1-2012

Afloop

31-12-2012

87

87

-

19

5.

Deelneming Noorderleegsbuitenveld BV Balans per 1 januari 2012 Aandeel in resultaat van deelneming

-3 __________ -3

Balans per 31 december 2012

6.

Termijndeposito’s In 2009 is een erfenis ontvangen met daarin 2 termijndeposito’s. De deposito’s komen vrij in 2013.

7.

Effecten De effecten zijn verkregen uit erfenissen. De opbrengsten van de beleggingen dienen ter ondersteuning van het resultaat van de structurele baten en lasten van de vereniging, nu en in de toekomst. Het beheer van de beleggingen is in januari 2008 onder voorwaarden in handen gegeven van Triodosbank. De uitgangspunten van Triodosbank zijn het waarborgen van duurzaamheid en verantwoord maatschappelijk handelen. Tijdens het proces van overgang bestond tijdelijk behoefte aan liquide middelen. Een deel van de bestaande portefeuille is toen niet direct weer ingevuld. Met onze adviseurs is regelmatig overleg naar behoefte over de resultaten en ontwikkelingen. Het beleid is gematigd defensief met een gewenste samenstelling van 25% aandelen en 75% obligaties met een risico beperkende spreiding. In de vergaderingen van de Financiële Commissie wordt iedere vergadering gerapporteerd over de resultaten en de actuele samenstelling van de portefeuille. Ultimo 2012 is de samenstelling van de portefeuille: 27% aandelen en 67 % vastrentende waarden. Een liquide bedrag van 6 % is opgenomen bij Liquide middelen. De effecten zijn alle beursgenoteerd en gewaardeerd op basis van de koersen per 31 december 2012. Portefeuille Vereniging It Fryske Gea

Aandelen Obligaties Subtotaal

1-1-2012

199 588 _________ 787 ========

20

aankopen/ ongerealiseerd verkopen resultaat 27 -2 _________ - 25 ========

28 27 _________ 55 ========

31-12-2012

254 613 _________ 867 ========

Vlottende activa 8.

Voorraden doelstelling De voorraden bestaan grotendeels uit voorlichtings- en promotiemateriaal als folders en boekjes. Op 31 december 2012 is de voorraad op 7 gewaardeerd.

9.

Debiteuren Balans per 31 december Debiteuren Voorziening dubieuze debiteuren Totaal

2012

2011

361 - 79 _________ 282 ========

71 - 11 _________ 60 ========

De voorziening dubieuze debiteuren is bijgesteld op basis van inventarisatie van de openstaande vorderingen op debiteuren per 31 december 2012. 10. Diverse vorderingen Te verrekenen subsidies Provincie verwervingen Te verrekenen subsidie Programma Beheer Vooruitbetaalde kosten Te verrekenen rente lening u.g. Te ontvangen erfenissen en legaten Te ontvangen schadeuitkering Wiidpleats Te ontvangen rente Te ontvangen subsidie monitoring Te ontvangen houtopbrengst Rente Rabo Bedrijfsbonusrekening Kruisposten Noorderleegsbuitenveld BV Diversen

2012

2011

65 3.456 48

69 3.386 86 180 45 10 16 17 _________ 3.809 ========

73 69 16 16 22 _________ 3.765 ========

Totaal

21

Overzicht projecten

2012 Stand per 31-12-2012

Omschrijving P118-07 Biodiversiteit en natuurbeheer kwelders NF P96-05 Uitvoering Bildtpollen P137-10 baggeren kobbekooi P110-10 voorber. Inrichting Meulereed P139-10 De groeiende Ijsselmeerkust P116-10 kweldercentrum P149-11 van polder naar kwelder P152-11 Dynamiek Ameland P46-11 weidevogels fase 2011-2012 P153-11 verkweldering NFB P154-11 Driehoek Lindepolder P150-11 Pilot herstel Rietlanden AF P157-12 Parkeerplaats Mirnserklif Totaal saldo projecten:

Overheid

Resterend saldo t.b.v. afronding van het project

Gemaakte kosten

Subsidies Overig NPL

Totaal:

1.438 598 33 233 850 665 205 250 95 2.400 25 20 40

0 0 5 128 200 0 0 0 137 0 0 0 0

0 0 44 46 0 45 17 0 75 0 14 21 93

1.438 598 82 407 1.050 710 222 250 307 2.400 39 41 133

899 402 78 394 539 302 90 43 198 36 39 10 0

-539 -196 -4 -13 -511 -408 -132 -207 -109 -2.364 0 -31 -133

6.852

470

355

7.677

3.030

-4.647

22

11. Projecten Naast de reguliere kerntaken worden veel projecten uitgevoerd met (grotendeels) als doel de inrichting van terreinen, onderzoeken, inventarisatie, monitoring en publieksvoorzieningen. Op 31 december van het boekjaar is de financiële stand van zaken van de onderhanden projecten als volgt samen te vatten. Uit onderstaande opstelling blijkt, dat de toezeggingen 4.647 hoger zijn dan de tot nu toe gemaakte kosten. De verwachting is, dat we de projecten voor dit bedrag kunnen afronden. Van de toezeggingen is echter nog te vorderen 4.104. Het werkelijk ontvangen bedrag is 3.573. Per saldo is meer ontvangen dan uitgegeven 543.

Toezeggingen: Overheidsbijdragen Bijdragen particuliere instellingen Bijdragen particulieren Aangewende NPL-middelen

Lopende uitvoeringskosten Beschikbaar binnen toezeggingen (cr.)

Toezeggingen (cr.) Nog te vorderen toezeggingen (d.) Ontvangen Uitgegeven Balans per 31 december 2012 (vooruit ontvangen)

12. Liquide middelen Kas Friesland Bank Friesland Bank profijt Friesland Bank ledenrekening Rabobank Rabobank jeugdkampen Rabobank Bedrijfsbonusrekening ING Fortis Mees Pierson Kruisposten

2012

2011

6.852 470 355 __________ 7.677 - 3.030 __________ 4.647

6.935 490 782 __________ 8.207 - 2.974 __________ 5.233

7.677 - 4.104 ___________ 3.573 3.030 ___________ - 543 ==========

8.207 5.461 __________ 2.746 2.974 __________ 228 =========

2012

2011

5 442 3.116 23 10 1 526 170 54 ___________ 4.347 ==========

1 699 778 15 7 509 399 60 4 __________ 2.472 =========

Regelmatig vinden overboekingen plaats naar de profijtrekening van de Friesland Bank. Er wordt gestreefd naar een laag rekening-courantsaldo en een zo hoog mogelijk saldo op de spaarrekeningen. Gezien het hoge liquiditeitssaldo van de laatste jaren wordt gewerkt aan het opstellen van een treasury-statuut.

23

Passiva 13. Reserves en fondsen Reserves Continuïteitsreserve Het resultaat van de structurele baten en lasten en het afbreukrisico daarin, heeft het bestuur doen besluiten te streven naar een continuïteitsreserve van € 8.400. De achterliggende gedachte is, om met aangepaste activiteiten 3 tot 5 jaar te kunnen doorgaan met de instandhouding van de natuurterreinen. De aanbeveling die het Centraal Bureau Fondsenwerving geeft voor een continuïteitsreserve voor risico’s op korte termijn is 1,5 maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. De kosten van de werkorganisatie bedragen in 2012 € 5.700. Dit zou uitkomen op een bedrag van ca. € 8.500. Stand per 1 januari 2012 Bestemming resultaat lopend boekjaar

4.434 838 __________ 5.272

Stand per 31 december 2012

Reserve waardeverschil beleggingen Bij deze reserve wordt de “niet gerealiseerde winst” op beleggingen verantwoord. Hierbij gaat het om het verschil tussen de marktwaarde en de verwervingsprijs. Jaarlijks wordt het per balansdatum niet gerealiseerde waardeverschil toegevoegd c.q. onttrokken. Indien de reserve ontoereikend is, worden de niet gerealiseerde verliezen als last in de staat van baten en lasten opgenomen. In 2012 is de waarde van de beleggingen gestegen naar 107 (duizend) euro boven de verwervingsprijs. Stand per 1 januari 2012 Bestemming resultaat lopend boekjaar

53 54 ________ 107

Stand per 31 december 2012

Bestemmingsreserve gebouwen Deze reserve is bedoeld voor het opknappen en onderhoud van het kantoor in Olterterp, de 5 bedrijfslocaties, It Slotsje, het pand Schotanuswei en de in eigendom zijnde 2 boerderijen. Er is een onderhoudsplan voor deze gebouwen gemaakt. De reserve is op dit moment voldoende voor onvoorziene tegenvallers. Stand per 1 januari 2012 Onttrekkingen

368 __________ 368

Stand per 31 december 2012

Bestemmingsreserve onderzoek en expertise Voor projecten en beheer zijn soms op korte termijn onderzoeken door derden nodig, waarvoor binnen de begroting geen ruimte beschikbaar is. Stand per 1 januari 2012 Onttrekkingen

34 __________ 34

Stand per 31 december 2012

24

Bestemmingsreserve aankopen grond Sinds 2004 wordt traditioneel natuurgebied niet meer door Rijk en Provincie gesubsidieerd. Dit betekent, dat die aankopen uit eigen middelen moeten worden bekostigd. De aankopen in 2012 zijn volledig gefinancierd met NPL-middelen. Stand per 1 januari 2012 Bestemming resultaat lopend boekjaar

522 __________ 522

Stand per 31 december 2012 Reserve activa bedrijfsvoering Alle gebouwen, vee en inventaris zijn benodigd voor de bedrijfsvoering/doelstelling. Stand per 1 januari 2012 Mutatie onroerende zaken Mutatie inventaris terreinen/kantoor Mutatie veestapel

3.783 - 156 - 45 1 __- 200 3.583

Stand per 31 december 2012 Reserve activa doelstelling De leningen u.g. voorzover ze zijn gefinancierd met eigen vermogen en voorraden Leningen in het kader van de doelstelling per 31 december 2012 Leningen u.g. Voorraden

7 __________ 7

Met eigen vermogen gefinancierd Het verloop is als volgt: Stand per 1 januari 2012 Afloop lening u.g Mutatie voorraden

93 - 86 __________

Stand per 31 december 2012

- 86 __________ 7

Bestemmingsfonds Mw. W. J. Heymeijer In 2011 heeft de vereniging een erfenis ontvangen van Mw. W. J. Heymeijer. In het testament wordt aangegeven dat de middelen bedoeld zijn voor projecten in de Lindevallei en de Alde Feanen. Stand per 1 januari 2012 Toevoeging

904 __________ 904

Stand per 31 december 2012

Reserves en fondsen totaal Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfonds door derden bestemd

5.272 4.621 904 __________ 10.797 =========

Totaal per 31 december 2012

25

14. Voorzieningen

Voorziening onderhoud Wygerastate Voorziening Waterschapslasten

Balans 01-01-2012

mutatie

Balans 31-12-2012

125 =========

- 125 590 =========

590 =========

De voorziening voor de onderhoudskosten boerderij Wygerastate loopt af in verband met de afgeronde werkzaamheden 1e fase. In 2012 is een voorziening getroffen voor te betalen waterschapslasten. Er bestaat sinds 2009 een verschil van mening over de tariefstelling van de waterschapslasten voor een groot aantal natuurgebieden. De definitieve uitspraak van de bevoegde instantie laat nog op zich wachten. De voorziening is op basis van richtlijnen voor de verslaglegging voorzichtigheidshalve gebaseerd op de voor It Fryske Gea minst gunstige uitspraak van de bevoegde instantie.

15. Schulden op korte termijn

Crediteuren

Overige schulden Vooruitontvangen subsidies Niet opgenomen vakantiedagen Te betalen vakantietoeslag Te betalen loonheffing Te verrekenen omzetbelasting Te betalen BPL pensioen en zekerheid Bedrijfsgebouw Noorderleeg Teveel ontvangen subsidie ID-banen Te betalen bijdrage Herinrichting Alde Feanen Diverse schulden

26

2012

2011

435 =========

360 =========

95 64 111 54 26 36 14 153 7 __________ 560 =========

99 84 100 66 -7 8 21 256 5 __________ 632 =========

Niet uit de balans blijkende activa en passiva Verwerving gebouwen Buitenplaats It Wiid / De Wiidpleats De verwerving is gerealiseerd in januari 2006. Van de totale verwervingskosten heeft de Provincie € 1.025 gesubsidieerd. Daarmee is It Fryske Gea eigenaar van het gebouwencomplex met als vaste huurders het Fries Landbouwmuseum en het restaurant De Buitenplaats. Aan de subsidie zijn door de Provincie voorwaarden gesteld. De Provincie schrijft de investering in het gebouw in 10 jaar af. Indien binnen die 10 jaar niet wordt voldaan aan de voorwaarden, dan volgt terugvordering van het niet afgeschreven deel. De voorwaarden betreffen de garantie van de instandhouding van de functies Bezoekerscentrum en Fries Landbouw Museum (FLM) en de samenwerking van It Fryske Gea met het FLM tot januari 2016. Projecten Binnen de projecten zijn de volgende verplichtingen aangegaan voor uitvoering: Project Rietlandherstel P150-11 Uitvoering Biltpollen P 96-05 Biodiversiteit en natuurbeheer kwelder NF P 118-07 Van Polder naar Kwelder P 149-11 Verkweldering NFB P153-11

29 26 355 128 17

Lopende procedures Er loopt een landelijke juridische procedure over vermeende onterecht verstrekte staatssteun (subsidie) voor aankoop van natuurterreinen. De uitkomst van deze procedure is nog niet duidelijk.

27

Toelichting op de staat van baten en lasten Baten Baten uit eigen fondsenwerving Contributies Sponsoring Giften en bijdragen Structurele bijdragen Erfenissen en legaten Bijdragen projecten particuliere organisaties

*

Incidentele bijdragen

2012

begroting

2011

401 317 33 _____ 751

376 105 15 _____ 496

360 148 27 _____ 535

100 198 _____ 298

_____ -

1.097 51 _____ 1.148

937

937

937

Baten uit acties van derden Bijdrage van de Nationale Postcode Loterij Bijdrage Nationale Postcode Loterij Sinds 1996 heeft de Landschappen vier keer voor 5 jaar contracten afgesloten met de Nationale Postcode Loterij, waarbij de provinciale Landschappen als beneficiant zijn benoemd. Begin 2011 is het vierde contract afgesloten voor de periode van 1 januari 2011 tot 31 december 2015. De gelden worden aangewend voor projecten, een niet subsidiabel deel aankoop natuurterreinen, incidentele voorkomende kosten en activiteiten als ledenwerving ter versterking van de organisatie. De bijdrage is uiteraard van groot belang voor de organisatie en de doelstellingen (zie de toelichting “specificatie en verdeling kosten naar bestemming” hierna, voor de aanwending van de NPL-gelden). Subsidies van overheden Budgetovereenkomst Provincie Subsidie toezicht NB-wet Subsidie regeling SNL beheer Subsidie monitoring Rijk Diverse subsidies

*

Totaal subsidies overheid beheer

Subsidie overheid aankopen en projecten

**

2012

begroting

2011

764 106 3.434 69 96 _____ 4469

765 105 2.616 13 _____ 3.499

805 105 3.266 85 16 _____ 4.277

172

-

4.042

Projecten worden in de staat van baten en lasten verantwoord in het jaar waarin de financiële afwikkeling volledig is afgerond, in verband met mogelijke geschillen en bezwaren. * In de budgetovereenkomst met de Provincie worden de volgende producten onderscheiden: Natuurbeheer, Landschapsbescherming, Inventarisatie en monitoring, Recreatief medegebruik, Informatie en educatie, Beleidsadvisering en overleg, Verenigingsactiviteiten. Afrekening hiervan gebeurt afzonderlijk naast de jaarrekening omdat de opstelling van cijfers op een paar punten verschilt. ** Aankopen en projecten worden niet meegenomen in de begroting door gebrek aan zicht op omvang en datum van realisering.

28

Groen en Doen In de hierboven genoemde Diverse subsidies is opgenomen een bedrag van € 5 van Groen en Doen. Dit is een subsidie van Economische zaken. Het doel van Groen en Doen is projecten te organiseren voor stimulering van vrijwilligerswerk in natuur en landschapsbeheer. De subsidie is besteed aan gereedschap en materiaal en een educatieve dag voor vrijwilligerswerk.

Resultaat beleggingen en rente Intrest obligatiefondsen Dividend aandelen Gerealiseerde koerswinst Ongerealiseerd koersresultaat Rente banksaldi en leningen Totaal Kosten beleggingen Netto resultaat

2012

begroting

2011

24 5 -5 54 87 _____ 165

_____ 122

26 4 -9 -8 47 _____ 60

-7 _____ 158

-8 _____ 114

-9 _____ 51

In de toelichting op de balans bij de post Effecten wordt een beknopte toelichting gegeven over het beleggingsbeleid.

Overige baten en lasten Structurele baten en lasten Huren, pachten en overige opbrengsten terreinbeheer Baten bezoekerscentrum de Wiidpleats Incidentele baten en lasten Inruil/verkoop inventaris Verkoop grond Afrekening subsidies voorgaande boekjaren Voorziening waterschapslasten voorgaande boekjaren * Diversen Totaal

2012

begroting

2011

663 295

579 268

702 259

-2 146 346 - 420 26 _____ 1.054

_____ 847

23 77 _____ 1.061

Voorziening waterschapslasten: Sinds 2009 is er een verschil van mening over de tariefstelling van de waterschapslasten voor een groot aantal natuurgebieden. De uitspraak van de bevoegde instantie laat nog op zich wachten. Aangezien in een paar proefprocedures verschillend wordt gereageerd is besloten voorzichtigheidshalve een voorziening te treffen. De hierboven opgenomen voorziening betreft de boekjaren 2009 tot en met 2011.

29

Specificatie en verdeling kosten naar bestemming Doelstelling

Beheren en verwerven

Aankopen en verwervingen Projecten doelstellingen

Salarissen Overige personele kosten Reiskosten Bureaukosten Magazine, informatie en educatie Bezoekerscentrum Alde Feanen Huisvesting Verzekeringen Belastingen Kosten terreinen

Werving baten Publiek, Verenigingoverheid en zaken natuur

Eigen fondsen werving

Acties van derden

Subsidies

Kosten beleggingen

Beheer en administratie

Totaal 2012

523 747

270

-

-

-

-

-

-

523 1.017

1.486 95 28 353 244 50 242 921 ______ 4.689 =====

701 14 13 106 188 515 115 23 1 24 ______ 1.970 =====

93 1 2 28 15 4 ______ 143 =====

22 1 16 4 2 1 ______ 46 =====

9 1 2 ______ 12 =====

18 2 3 1 ______ 24 =====

7 ______ 7 =====

251 4 5 40 41 8 ______ 349 =====

2.580 115 48 553 192 515 422 87 243 945 ______ 7.240 =====

30

Vervolg specificatie en verdeling kosten naar bestemming

Aankopen terreinen Projecten doelstellingen

* *

Salarissen Overige personele kosten Reiskosten Bureaukosten Magazine, informatie en educatie Bezoekerscentrum Alde Feanen Huisvesting Verzekeringen Belastingen Kosten terreinen

2012

begroting

2011

523 1.017

937

3.186 2.310

2.580 115 48 553 192 515 422 87 243 945 ______ 7.240 =====

2.562 87 91 509 151 351 209 93 83 706 ______ 5.779 =====

2.378 221 65 575 153 312 478 86 92 800 ______ 10.656 =====

* Subsidies en kosten van aankopen en projecten worden niet meegenomen in de begroting door gebrek aan zicht op omvang en datum van realisering. Uit bovenstaande blijkt dat het hierbij om grotere bedragen gaat en dus ook grotere verschillen ten opzichte van de begroting en het voorgaande jaar. Alleen de besteding van de ter beschikking staande middelen van de Nationale Postcode Loterij zijn wel begroot omdat deze wel redelijkerwijs zijn te voorzien.

31

Toelichting op de specificatie en verdeling kosten naar bestemming Algemeen De toerekening van kosten geschiedt op basis van besteding van tijd en middelen. De salariskosten van iedere medewerker worden afzonderlijk toegedeeld aan de doelstellingen, wervingskosten en beheer en administratie. Deze toedeling van de salariskosten en die van de overige kosten worden ieder jaar opnieuw getoetst. Datzelfde gebeurt ook met de baten. Verwerving natuurterreinen en projecten In 2012 werd 39 hectare natuurterrein verworven. Bij de specificatie van de materiële vaste activa zijn de verwervingskosten en subsidie aangegeven. De gelden van de Nationale Postcodeloterij worden ingezet voor projecten, verwerving van natuurterreinen en incidentele of tijdelijke kosten voor versterking van de organisatie. De middelen zijn als volgt besteed: Beheren en verwerven natuurterreinen

Totaal kosten

Bijdragen overheid

Bijdragen particulier

NPL of eigen middelen

523

-

-

523

393 94 163 1 89 7 ______ 1.270

88 ______ 88

71 ______ 71

234 94 163 1 89 7 ______ 1.111

17 253 ______ 270

84 ______ 84

127 ______ 127

17 42 ______ 59

Verwerving natuurterreinen Projecten beheer Inrichting terreinen Onderzoek en monitoring Aanpassing bedrijfsgebouwen Aanpassing automatisering Extra materieel en inventaris terreinen Diversen versterking organisatie

Publiek, overheid en natuur Publieksvoorzieningen Voorlichting en educatie

32

Specificatie salarissen Bruto salarissen Werkgeverslasten Pensioenlasten Reiskosten woonwerk Uitkeringen i.v.m. ziekte Doelsubsidie salarissen ID-banen Doorbelaste kosten Vrijval voorziening personele kosten Totaal

2012

begroting

2011

2.042 445 280 69 -59 -34 -143 -20 _____ 2.580

2002 405 280 63 -18 -85 -85 _____ 2.562

2.043 421 303 61 - 99 - 65 -206 -80 _____ 2.378

In 2011 en 2012 is sprake van langdurige ziekte bij een aantal werknemers. Er is een duidelijke verbetering gaande. Bezoldiging en pensioenlasten van de directeur Voor de arbeidvoorwaarden van de directie is uit het bestuur een commissie voor de arbeidsvoorwaarden van de directeur samengesteld. Het salaris van de directie is vastgesteld na raadpleging van andere goede doelen organisaties in de sector. Het betreft een full-time functie. Er is geen 13e maand, en er worden geen bonussen vertrekt. Het betreft een dienstverband voor onbepaalde tijd gedurende het gehele boekjaar.

Bruto salaris Vakantietoeslag

Sociale lasten Pensioenlasten Overige beloningen Totale salariskosten 2012

2012

2011

75 6 _____ 81 18 7 _____ 106

113 13 _____ 126 18 32 _____ 176

De salariskosten van 2011 zijn van de vorige directeur die per 31 december 2011 uit dienst trad. In het bruto salaris in 2011 was een post verwerkt van nog uit te betalen vakantiedagen. De vakantietoeslag was in 2011 hoger omdat de opbouw doorliep tot en met 31 december. De pensioenregeling was nog een eindloonregeling.

33

Specificatie bureaukosten Deelname De Landschappen Deelnames derden Accountantskosten Juridische advisering Contributies en abonnementen Bankkosten Kosten beleggingen Mobiele telefoonnet Kosten automatisering Telefoon Kantoorbenodigdheden Drukwerk, folders en mailing Porto Kopieerkosten Afschrijvingen kantoorinventaris en automatisering Diverse bureaukosten Totaal

2012

begroting

2011

48 91 36 45 15 7 7 18 87 14 21 35 45 18 25 41 _____ 553

83 65 45 25 15 12 8 14 55 26 17 25 24 25 40 30 _____ 509

80 86 41 87 14 5 9 14 66 22 20 24 32 26 22 27 _____ 575

De Deelname in de Landschappen is in 2012 lager dan voorgaande jaren door een bijdrage van De Landschappen in onze kosten met betrekking tot de certificering voor de Subsidieregeling Natuur en Landschap. Bezoekerscentrum Alde Feanen De Wiidpleats Baten Subsidies Baten vaste pacht en verhuur Bezoekersgelden Overige baten

Lasten Personele kosten Kosten gebouw Overige kosten Baten en lasten voorgaande jaren Afboeking vorderingen Horeca

Exploitatieresultaat BC

2012

begroting

2011

79 143 3 70 _____ 295

78 171 12 7 _____ 268

75 141 43 _____ 259

116 218 47 134 _____ 515

114 179 58 _____ 351

119 201 41 - 49 _____ 312

- 220

- 83

- 53

Op 4 december 2012 is het faillissement uitgesproken van Horeca Buitenplaats It Wiid BV, één van onze huurder in de Wiidpleats. Dit heeft geleid tot afboeking van onze vorderingen op de BV.

34

Specificatie huisvesting Gas, water en licht Onderhoud gebouwen Voorziening onderhoud/restauratie Wygerastate Schoonmaak gebouwen Overige kosten gebouwen Afschrijving gebouwen Totaal

2012

begroting

2011

43 159 21 89 110 _____ 422

48 40 28 23 70 _____ 209

38 122 125 19 69 105 _____ 478

In 2011 is groot onderhoud gepleegd aan de molen De Gooyer in de Lindevallei. In district Noard is een damwand gerenoveerd en er was extra onderhoud aan de boerderij Noorderleeg. In 2011 is een voorziening getroffen voor de cultuurhistorische boerderij Wygerastate te Ee voor noodzakelijk onderhoud en aanpassingen van het woongedeelte. In 2012 is deze voorziening ingevuld. Specificatie belastingen Waterschapslasten Voorziening waterschapslasten Gemeentelijke belastingen Ruilverkavelingsrente Registratie en toetsingskosten pachten Diverse vaste lasten Totaal

2012

begroting

2011

48 170 15 3 8 -1 _____ 243

36 14 8 18 7 _____ 83

55 14 17 6 _____ 92

Voorziening waterschapslasten: Sinds 2009 is er een verschil van mening over de tariefstelling van waterschapslasten voor een groot aantal natuurgebieden. De definitieve uitspraak van de bevoegde instantie laat nog op zich wachten. De hierboven opgenomen voorziening betreft het jaar 2012. Voor de jaren 2009 tot en met 2011 is een voorzieningsbedrag opgenomen onder overige baten en lasten (betreft voorgaande boekjaren). Specificatie kosten terreinen Gereedschappen en materialen Werk derden Beheer Slachtedyk Bedrijfskleding Drukbegrazing Diversen terreinen Afschrijving inventaris terreinen Totaal

35

2012

begroting

2011

325 316 63 14 52 16 159 _____ 945

250 200 55 16 20 21 144 _____ 706

292 230 56 17 20 30 154 _____ 799

Specificatie kosten eigen fondsenwerving

2012

begroting

2011

23 16 4 3 _____ 46

35 2 15 3 2 _____ 57

34 1 16 3 5 _____ 59

Kostenpercentage eigen fondsenwerving

2012

begroting

2011

Baten eigen fondsenwerving Kosten fondsenwerving Kostenpercentage

1.049 46 4%

Personele kosten Reiskosten Bureaukosten Kosten voorlichting en magazine Kosten huisvesting en diversen Totaal

496 57 11%

1.683 59 4%

Dit zijn de kosten eigen fondsenwerving uitgedrukt in een percentage van de baten fondsenwerving. De kosten van de ledenwerving worden toegerekend aan de kosten fondsenwerving voor het percentage dat de contributies deel uitmaken van de totale reguliere baten. Verder wordt een deel toegerekend van de personeelskosten en overige organisatiekosten op basis van tijd en middelen. It Fryske Gea streeft naar een kostenpercentage van maximaal 10% van de opbrengsten uit eigen fondsenwerving. Bestedingspercentage baten

2012

Totale baten Totaal besteed aan de doelstelling Bestedingspercentage

7.846 6.802 87 %

begroting 5.901 5.307 90%

2011 12.060 10.183 84 %

Dit zijn de totale bestedingen aan de doelstellingen uitgedrukt in een percentage van de totale baten. Bestedingspercentage lasten

2012

Totale lasten Totaal besteed aan de doelstelling Bestedingspercentage

7.240 6.802 94 %

Percentage kosten beheer en administratie

2012

Totale lasten Kosten beheer en administratie Bestedingspercentage

7.240 349 4,8 %

begroting 5.779 5.307 92%

begroting 5.779 358 6,2%

2011 10.656 10.183 96 %

2011 10.656 356 3,3 %

De vereniging stelt zich tot doel de kosten van beheer en administratie zo laag mogelijk te houden, met als bovengrens 10 %.

36

Personeelsbestand

Gemiddeld aantal personeelsleden (fte)

Lopend boekjaar

Begroot boekjaar

Vorig boekjaar

55

56

55

Bepaald aan de hand van de SV-dagen Bestuur en verenigingsraad Er vindt geen bezoldiging plaats aan de leden van het Bestuur en de Verenigingsraad. Ook zijn aan hen geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt. Aan leden van het bestuur en verenigingsraad wordt de mogelijkheid geboden reiskosten te declareren voor het bezoeken van vergaderingen en bijeenkomsten. Deze vergoeding is19 eurocent per kilometer. Er is in 2012 voor ca. € 5 (duizend) aan kilometers gedeclareerd. Voor vergaderingen hebben leden van het bestuur de beschikking over een iPad.

37

Bestuurlijke en financiële betrokkenheid bij andere instellingen en organisaties Het Noorderleegsbuitenveld BV Sinds 30 december 1996 is It Fryske Gea enig aandeelhouder van het Noorderleegsbuitenveld BV. De BV is overgenomen in het kader van aankoop van gronden in Noord Friesland Buitendijks. It Fryske Gea, als rechtspersoon, is directeur. De leden van het dagelijks bestuur vormen de Raad van Commissarissen. De deelname wordt in de balans verantwoord. Er vinden geen activiteiten meer plaats, behalve de verpachting van ca. 2 ha.grond. Bij de overname van aandelen is de verplichting aangegaan de BV niet te liquideren, voordat tenminste 8 kalenderjaren zijn verstreken na de aandelenoverdracht, het lopende jaar niet meegerekend.

38

39

40

Resultaatverwerking Het exploitatieresultaat over het boekjaar wordt als volgt verwerkt:

Exploitatieresultaat 2012 Bestemd voor: Bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering Bestemmingsreserve activa doelstelling Bestemmingsreserve waardeverschil beleggingen Bestemmingsreserve gebouwen

- 200 - 87 55 -

Bestemmingsfonds Mw. W.J. Heymeijer

-

Continuïteitsreserve

838 __________ 606 =========

41

Kasstroomoverzicht volgens indirecte methode

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen (en overige waarde veranderingen) Voorzieningen Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie operationele vorderingen Mutatie voorraden en onderhanden werk Mutatie operationele schulden

606 294 465

413 -4 409

Kasstroom uit operationele activiteiten

1.774

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Mutatie materiele vaste activa Mutatie financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

94 -80

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie uit langlopende schulden Aflossingen van langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten

87 -

14

87

Mutatie geldmiddelen

1.875

Toelichting op de geldmiddelen Stand per 1 januari Mutatie Stand per 31 december

2.472 1.875 4.347

42

Begroting Staat van baten en lasten 2013

Begroot 2013 Baten Baten uit eigen fondsenwerving structureel Baten uit eigen fondsenwerving incidenteel Baten uit acties van derden Subsidies van overheden beheer Subsidies van overheden aankopen en projecten Baten uit beleggingen Overige baten

624 937 4.344 62 923 ______ 6.890

Som der baten Lasten Besteed aan de doelstellingen: Beheren en verwerven Natuurterreinen: Beheer structurele kosten Verwerving terreinen en projecten

3.480 700 4.180

Publiek, overheid en natuur Voorlichting educatie en belangenbehartiging: Structurele kosten Projectmatige kosten

1.624 237 1.861

Verenigingszaken: Structurele kosten Projectmatige kosten

142 142 6.183

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten beleggingen

47 13 25 9 ______ 94

Kosten beheer en administratie Som der lasten

362 ______ 6.639

Resultaat

______ 251

43

BESTUUR Mr. A. van der Meer, voorzitter Jaar van benoeming: 2008 Functie in het dagelijks leven: - Senior rechter A binnen de rechtbank Noord-Nederland (full-time) - Secretaris Vereniging Spavo Surhuisterveen (nevenfunctie) - Secretaris Stichtig Munt- en Penningkabinet Surhuisterveen (nevenfunctie) - Voorzitter Bestuur Stichting De12landschappen (nevenfunctie) Mevr. Prof. Dr. J. van der Meer-Kooistra, vice-voorzitter Jaar van benoeming: 2011 Functie in het dagelijks leven: -Emeritus Hoogleraar Management Accounting & Control, Rijksuniversiteit Groningen Nevenfuncties: - Bestuurslid Hedwig Carolina Stichting - Plv. Bestuurslid Stichting De12Landschappen - Lid Beliedsbepalend Orgaan fan Omrop Fryslân - Ambassadeur en kerndocent Postinitiële Controllersopleiding RUG - Coördinator samenwerking tussen Faculteit Economie en Bedrijfskunde RUG en de Universiteit van de Nederlandse Antillen, Curaçao - Redactielid van de tijdschriften Management Accounting Research, Behavioral Research in Accounting en Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie - Lid European Accounting Association - Lid European Network for Research in Organisational and Accounting Change (ENROAC) H.G. Buith, secretaris Jaar van benoeming: 2002 Functie in het dagelijks leven: - Geen Nevenfuncties: - Voorzitter Bestuur Stichting Centrum voor Film in Friesland te Leeuwarden - Voorzitter Bestuur Stichting Fries Cultuur en Sport Fonds te Leeuwarden - Secretaris Bestuur Stichting Kinderopvang Leeuwarden te Leeuwarden - Lid Klachtencommissie Respectvolle Omgangsvormen NHL Hogeschool te Leeuwarden - Lid Bestuur Stichting Ynnatura te Leeuwarden - Voorzitter Bestuur Stichting Martena State te Koarnjum Ir. J. Houtsma, penningmeester Jaar van benoeming: 2009 Functie in het dagelijks leven: - Directeur en eigenaar van Da Vinci Finance B.V. - Uit dien hoofde o.a. Projectmedewerker Platform Duurzaam Fryslân Nevenfuncties: - Commissaris Helwa Wafelbakkerij BV - Lid Lionsclub de Stadthouder te Leeuwarden - Lid 40+ Ronde Tafel 2 te Leeuwarden - Lid International Alumni Association INSEAD, Fontainebleau (FR/NL) - Maat beleggingsvennootschap Hessel fan Skylge - Lid ondernemersvereniging Hallum - Directeur mede-eigenaar Frisian Investors B.V.

44

Prof. Dr. H. Folmer, algemeen bestuurslid Jaar van benoeming: 2008 Functie in het dagelijks leven: - Hoogleraar Economie, Rijksuniversiteit Groningen Nevenfuncties: - Lid bestuur Stichting Gaasterlân Natoerlân M.B.R. Landstra, algemeen bestuurslid Jaar van benoeming: 2009 Functie in het dagelijks leven: - Directeur The Ambassadors of Aesthetics BV - Directeur LandstraLandscape Nevenfuncties: geen

DIRECTIE Drs. H.J. de Vries Functie in het dagelijks leven: - Directeur It Fryske Gea Nevenfuncties: - Lid Raad van Advies Stichting Noorderbreedte - Bestuurslid dorpsbelang Drachtster Compagnie

45

VERENIGINGSRAAD J. Arjaans, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - Directeur Dockinga College te Ferwert en de Inspecteur Boelensschool te Schiermonnikoog Nevenfuncties: - voorzitter museum het Admiraliteitshuis - bestuurslid van St. Historia Doccumensis - bestuurslid van St. BetterAs - lid naamcommissie Dongeradeel - bestuurslid van de Suzanne Hovinga Stichting namens It Fryske Gea M. Dijkhoff, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2011 Functie in het dagelijks leven: - procesmanager gemeente Weststellingwerf Nevenfuncties: - lid van de raad van toezicht van het zwem – en recreatiecomplex de Stienen Flier te Joure S.S. Feenstra, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2009 Functie in het dagelijks leven: - Directeur Feeters bv – interim management, project ondersteuning - Commissaris / mede eigenaar VAMAFIL (Tsjechië) Nevenfuncties: - Consulent OKB (ondernemersklankbord) - Commissaris Eurofibers BV, Maastricht Dr. E. Fokkema, Verenigingsraad Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - Longarts Nevenfuncties: - geen J.W. Hettinga, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2011 Functie in het dagelijks leven: - Geen Nevenfuncties: - Bestuurslid van de Vereniging Moai Skarsterlân Drs. J. Hornstra, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - Apotheekhoudend huisarts Nevenfuncties: - Secretaris KF Boazum (tot 12-04-13) - Lid apotheekcommissie apotheekhoudende huisartsen Friesland - Lid maatschap Hessel van Skylge - Secretaris 40+ club Round Table 2 Leeuwarden

46

J.W. Hylkema, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2008 Functie in het dagelijks leven: - Verkoper bedrijfswagens bij M.S. de Vries en Zonen B.V. Nevenfuncties: - Hulpbemaler bij Wetterskip Fryslân - Lid raad van toezicht bij Stichting “Op 'e Timpe” te Hieslum [zorg- en leer-bedrijf]. Ir. A.J. IJzerman, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - Sr. Medewerker gebiedsontwikkeling Fryslân SBB regio Noord Nevenfuncties: - Examinator Gild Fryske Mounders - Bestuurslid Biologysk Wurkferbân FA - Secretaris Vereniging de Opsterlandse Groene Parel - Lid Stichting Toantsje Leech (Woarkum) - Lid Stichting uitzichttoren Belvedère (Oranjewoud) Ir. Drs. T.B. Jongman, Verenigingsraadslid Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - Reisleider Nevenfuncties: - Lid gebiedscommissie Buitenveld H.G. Kalsbeek, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2004 Functie in het dagelijks leven: - Gepensioneerd. Nevenfuncties: - Lid hoofdbestuur Bond van Friese Vogelwachten Drs. G.P. Karstkarel, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2001 Functie in het dagelijks leven: - Gepensioneerd - Freelance publicist (kranten, tijdschriften, boeken) Nevenfuncties: - Lid monumentencommissie provincie Groningen - Lid Raad van Advies Stichting Bouwcultuurfonds Friesland - Lid Bestuur Stichting Beeldende Kunst / Harmen Abma Ir. S.A. Kroes, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2006 Functie in het dagelijks leven: - Adviseur Ruimtelijke ontwikkeling bij Weusthuis en Partners bv Nevenfuncties: - Bestuurslid St. Elektrysk Farre Fryslân- Lid Lionsclub Oostergoo te Grou - Voorzitter Stichting Greidefûgelgebiet Soarremoarre te Nes (Boarnsterhim)

47

J. Luimstra, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - geen Nevenfuncties: - voorzitter fanfare Excelsior Scharnegoutum - bestuurslid Natuerstifting de Flearen/Oer`t Lange Rek Scharnegoutum - redacteur website www.skearnegoutum.nl - beheerder (in deeltijd) dorpshuis Scharnegoutum Ing. H.J. Miedema, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2008 Functie in het dagelijks leven: - Adviseur bij Rijkswaterstaat Nevenfuncties: - Geen W. Mooij, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2004 Functie in het dagelijks leven: - Hoofdredacteur Eisma’s Schildersblad - Hoofdredacteur Sign+ Magazine - MT-lid Eisma Businessmedia Nevenfuncties: - Geen Ing. K. Munting, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2005 Functie in het dagelijks leven: - Senior planvormer / gebiedscoördinator Wetterskip Fryslân Nevenfuncties: - bestuurslid bij stichting De Fryske Mole (miv 01-01-2011) Ir. S.M. Nijboer, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2001 Functie in het dagelijks leven: - Geen Nevenfuncties: - Geen Mw. M.C. Pemmelaar-Groot bnt, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2012 Functie in het dagelijks leven: - Landschapsarchitect avb-bnt - Bureau Studio voor Landschapsarchitectuur/SVLA Nevenfuncties: - Lid commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) gemeente Apeldoorn

48

Prof. Dr. Th. Piersma, verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2003 Functie in het dagelijks leven: - Hoogleraar Dierecologie – Rijksuniversiteit Groningen - Senior onderzoeker NIOZ Texel Nevenfuncties: - Lid bestuur stichting Lan - Lid KNAW Amsterdam - Voorzitter Global Flyway Network (stichting gevestigd op Texel) Mw. G. Ploeg-Van den Brug, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2001 Functie in het dagelijks leven: - PMC v.o.f. partner Nevenfuncties: - Voorzitter Bestuurscommissie Alde Feanen - Voorzitter Beheercommissie Ravenswoud - Lid St. Administratie Kantoor VDB-groep Mw. M. de Roos, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2011 Functie in het dagelijks leven: - HRM/ Marketing adviseur /Duurzaamheidsproject Nevenfuncties: - geen

Mw. drs. R. Smit, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2005 Functie in het dagelijks leven: - Clustermanager Plannen Wetterskip Fryslân Nevenfuncties: - Geen Mw. drs. H.M.G. Uilhoorn, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2006 Functie in het dagelijks leven: - Medewerker beleidsondersteuning Provincie Drenthe Nevenfuncties: - Geen J.W. Visser, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2009 Functie in het dagelijks leven: - Marketeer AEGON Levensverzekering N.V. Nevenfuncties: - Lid Raad van Toezicht Zorgcentrum het Bildt - Kerkrentmeester PKN Boksum-Blessum-Deinum - Voorzitter Stichting Vrienden van de Otto Clant Skoalle te Boksum

49

Mr. W.R. Visser, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2008 Functie in het dagelijks leven: - Gepensioneerd Nevenfuncties: - Bestuurslid stichting stadsherstel Workum

S. van der Wal RA, Verenigingsraadlid Jaar van benoeming: 2008 Functie in het dagelijks leven: - Belastingdienst Grote Ondernemingen te Groningen Nevenfuncties: - Lid van de Ledenraad van de Vereniging Eigen Huis - Verzorging seminars op het vakgebied Tax Auditing voor The Center of Excellence in Finance te Ljubljana (Slovenië) L. Walstra Jaar van benoeming: 2011 Functie in het dagelijks leven: - Geem Nevenfuncties: - Voorzitter Stichting Frija

Het bestuurslidmaatschap en het verenigingslidmaatschap is statutair vastgesteld op 4 jaar; die periode kan door herverkiezing maximaal twee maal met een periode van 4 jaar worden verlengd.

50