Jaarrapport 2002 Extra nummer - Driemaandelijks - April 2002 - 14de jaargang - nr 53 bis - Afgiftekantoor: Brussel X
Het Greenpeace Jaarrapport is een extra uitgave van Greenpeace Magazine, een product van Greenpeace Belgium vzw. Redactie en vertaling: Caroline Veter, Elysabeth Loos, Marjan De Roubaix, Peter De Smet Verantwoordelijke uitgever: Guy Lauwers, Haachtsesteenweg 159, 1030 Brussel, tel: 02.274.02.00, www.greenpeace.be Greenpeace is een internationale drukkingsgroep die ijvert voor de bescherming van het ecosysteem Aarde. We zijn volledig politiek onafhankelijk en halen onze financiële middelen enkel uit giften van onze sympathisanten en de verkoop van goederen. Onze campagnes zijn altijd geweldloos. Concept: Griet Wittoek Druk: Massoz Gedrukt op Cyclus Print, 100% gerecycleerd papier, gebleekt zonder chloor. Foto cover Ontmoeting met de Thaise bevolking gedurende de tour voor de promotie van hernieuwbare energie. © Greenpeace/Cohen
100.000 DONATEURS, DAAR KAN JE NIET OMHEEN Niet alleen in België, maar overal ter wereld is er de laatste jaren een versnelde groei van de groep mensen die Greenpeace willen steunen, zowel financieel als moreel. Uiteraard zijn we daar erg blij mee. We stellen vast dat steeds meer mensen begrijpen dat ongebreideld winstbejag niet samengaat met een hogere levenskwaliteit voor iedereen. De burger stelt zijn hoop in niet-gouvernementele organisaties (NGO’s), aangezien de resultaten van overheden en internationale organen of conventies niet briljant zijn. Belangrijke spelers zoals de Verenigde Staten graven zich in om de belangen van grote energiebedrijven – de sponsors van de ‘democratie’ – of andere belangen niet in het gedrang te brengen. Zij gaan daarbij zeer ver in het afhouden van interna-
tionale afspraken. Voorbeelden van conventies die zij weigeren na te leven of te ratificeren: het klimaatverdrag van Kyoto, het ABM-verdrag (Anti-Ballistic Missile), het non-proliferatieverdrag voor nucleaire wapens, het protocol voor biologische wapens, het internationaal strafrechterlijk hof, … Greenpeace verdedigt de visie dat de politiek regulerend moet optreden om het publieke belang te verdedigen: mensen en milieu gaan voor! Greenpeace en andere NGO’s garanderen democratische processen in onze samenleving door op onafhankelijke wijze de publieke opinie te vertegenwoordigen en vanuit dat mandaat druk uit te oefenen op de politieke besluitvorming. Precies daarom zijn we erg opgetogen
de kaap van de 100.000 te hebben bereikt. Het is een substantiële groep die niet zomaar genegeerd kan worden. Het jaarrapport 2002 is anders dan anders: in een globaliserende wereld willen wij de kracht van Greenpeace met zijn wereldwijde structuur benadrukken. Daarom vindt u in dit jaarrapport, naast de jaarresultaten 2002 met toelichting bij het gebruik van de middelen, sleutelmomenten van onze campagnes, wereldwijd. Sterke beelden hebben altijd centraal gestaan in de aanpak van Greenpeace: toon de vervuiling aan het publiek en probeer fysiek te verhinderen dat het probleem blijft bestaan, dat is ons devies. De publieke verontwaardiging die daarop volgt is een hefboom om op de politiek te wegen.
Dit overzicht is ver van volledig, ook al komen de meeste campagnethema’s wel aan bod. U zal nauwelijks informatie vinden over de Belgische activiteiten. Deze worden immers uitvoerig gerapporteerd in het driemaandelijks magazine. Toch wil ik even kort enkele van de belangrijkste Belgische successen in 2002 aanhalen. Klimaat: in maart ratificeren de Europese milieuministers in Brussel het protocol van Kyoto dat tegen 2012 een C02 reductie met 8% voorziet. In juli beloven de ministers Vande Lanotte en Deleuze zich voluit in te zetten voor windenergie. Genetisch gemanipuleerde organismen: sinds juni staat het kwaliteitslabel Meritus voor vleeswaren van runderen die zijn gevoed zonder GGO’s. Giftige stoffen: minister Vera Dua
neemt duidelijk standpunt in het dossier van het ontmantelen van oude schepen. Oude schepen die vanuit België voor de sloop vertrekken moeten eerst van alle giftige stoffen worden ontdaan. Rest mij nog alle sympathisanten van Greenpeace persoonlijk te bedanken voor hun steun. Hij is voor ons onontbeerlijk om het verschil te blijven maken. U kan van Greenpeace verwachten dat wij zonder versagen blijven doorwerken voor de bescherming van het leefmilieu. Aan de kaak stellen wat verborgen wordt gehouden, realistische doelen formuleren, dossierkennis opbouwen en vervolgens met lef en volharding de vervuilers confronteren, daarin bestaat onze kracht en daarom verdienen wij uw steun.
Peter De Smet
NUCLEAIR Inoqusiaq Piloq
Maart 2002: Greenpeace zet een expeditie met hondensleden op touw: naar de Amerikaanse basis in het Groenlandse Thule, 1200 km ten noorden van de Poolcirkel (Groenland). De activisten trotseren
“De meeste inwoners van
er temperaturen van -40°C. Ze ont-
Groenland kanten zich tegen
moeten Inuitgemeenschappen die
de installatie van een radar
hen informeren over hun verzet
voor het Star Wars-project in
tegen het Star Wars-project* van de
Thule. Maar hoeveel kans ma-
VS. Samen met de plaatselijke
ken we om gehoord te worden
bevolking kant Greenpeace zich
wanneer we tegenover het
tegen dit antirakettenschild. Het kan
machtigste land ter wereld
immers leiden tot een nieuwe
staan? Gelukkig is er Green-
wapenwedloop en een aantal ontwa-
peace om onze boodschap
peningsverdragen uit 1996 in de
over te brengen. Weet u, toen
prullenmand laten eindigen.
spullen bij elkaar te graaien en te vertrekken. Ik was toen nog een klein meisje, ik ben beginnen huilen. Ik vind dat president Bush het Star Wars-project moet annuleren. De mensen hier delen mijn mening”.
Inoqusiaq Piloq van de Inuitgemeenschap
EEN STEM GEVEN AAN GEÏSOLEERDE BEVOLKINGSGROEPEN *Star Wars is een afweersysteem. Het bestaat uit twee belangrijke elementen: enerzijds radars en satellieten om vijandelijke raketten bij hun lancering op te sporen en, anderzijds, raketten in de VS die de vijandelijke raketten moeten vernietigen voor ze hun doel bereiken. Thule is van strategisch belang, daar zouden immers radars moeten worden geïnstalleerd die essentieel zijn voor de concrete verwezenlijking van het project.
Greenpeace/Rydbacken
hadden vier dagen om onze
Greenpeace
van hun grond verdreven. We
Greenpeace/Rydbacken
uitgebreid, zijn 150 mensen
Op de achtergrond: de militaire basis van Thule
in 1953 de militaire basis werd
3
BOSSEN
JONGEREN MOBILISEREN !
“Het is een schande dat voor die ministers enkel het geld telt. Wat moet er van alle mensen en dieren in het bos
Maart-april 2002: Terwijl de Rainbow Warrior in Spaanse wateren vaart met haar nieuwe
worden? Die paradijselijke
zeilen “Save the last ancient forests” (Red de
streken zouden niet mogen
laatste oerbossen), betogen kinderen samen
vernield worden door de heb-
met Greenpeace voor de definitieve bescher-
zucht en de onwetendheid van
ming van de laatste oerbossen op aarde.
de volwassenen.”
Links: een betoging op de Grote Muur van China; rechts: meer dan 1000 kinderen beto-
Caroline Ah-Yon, 17 jaar, uit Canada
gen in de straten van Den Haag. Deze foto’s werden gemaakt toen ministers in Den Haag bijeenkwamen voor een vergadering in het kader van de Conventie voor Biodiversiteit, om
“Ik woon in Caleta Milagro in
te beslissen over het lot van deze immens grote reservoirs aan biodiversiteit. De uit-
Chili. Mijn dorp is omringd
komst van de conferentie was ontgoochelend.
door bossen, je kan het enkel
Greenpeace houdt de druk op de ketel.
per boot bereiken. Jammer genoeg azen de grote bedrijven steeds meer op deze bossen. Wij doen er alles voor om
Greenpeace
Greenpeace/Beltra
hun vernieling tegen te houden en de aanleg van een autosnelweg te verhinderen; die zou het bos in twee verdelen. Het bos is voor mij een symbool van het leven. We moeten het beschermen. We moeten ook denken aan alle mensen die de bossen nodig
Den Haag
Greenpeace/Deiman
De Chinese Muur
4
Greenpeace/Sun Jun
hebben om te overleven.”
Camila Fernanda Velasquez, 13 jaar, uit Chili
BIODIVERSITEIT
April 2002: Greenpeace-activisten blokkeren de toegang tot de haven van Veracruz in Mexico om te beletten dat de Sea Crown 40.000 ton genetisch gemanipuleerde maïs uit de VS lost. Greenpeace verzet zich tegen de verspreiding van GGO’s in het milieu. En terecht! GGO’s ‘besmetten’ traditionele
Greenpeace/Sharon
planten of verdringen ze.
Greenpeace/Bravo Greenpeace/Sharon
Greenpeace/Lopez
Greenpeace/Bravo
MILIEUDELICTEN AAN HET LICHT BRENGEN
“Labotests hebben aange-
verloren gaat. De Mexicaanse
toond dat de maïs die wordt
regering is van die besmetting
verbouwd in de Mexicaanse
op de hoogte, maar heeft be-
staat Oaxaca besmet is door
sloten erover te zwijgen. Dat
genetisch gemanipuleerde
is erg, zeker als je weet dat ons
maïs uit de VS. Eeuwenlang
land de bakermat is van deze
heeft de lokale bevolking
graansoort. De belangrijkste
nieuwe maïsvariëteiten ont-
verantwoordelijken zijn bedrij-
wikkeld die aangepast zijn
ven zoals Monsanto, Aventis
aan de plaatselijke landbouw,
en Syngenta, die genetisch
maar ook aan hun eigen cultu-
gemanipuleerde maïs produ-
rele en culinaire behoeften.
ceren. Voor hen is winst be-
Door de besmetting van die
langrijker dan biodiversiteit!”
maïs door GGO’s bestaat het risico dat voor de bevolking de uitzonderlijke variëteit aan maïs waarover ze nu beschikt,
Hector Magallón, GGO-campaigner voor Greenpeace Mexico
5
2002
KLIMAAT
1920
Svalbard
Greenpeace/Åslund
BEELDEN ALS BEWIJS Foto’s gemaakt in Svalbard, de Noorse archipel in de Noordpoolzee, in de jaren ‘20 en in 2002. De recente
“Het smelten van de glet-
foto’s zijn genomen door een
sjers in Svalbard is duidelijk
Greenpeace-team dat vergezeld was
het gevolg van de opwar-
door Noorse wetenschappers. Hun
ming van de aarde die al een
opdracht bestond erin klimaatveran-
eeuw aan de gang is. Als de
smelten van de gletsjers is overdui-
klimaatveranderingen zich
delijk. Het smelten is het gevolg van
volgens de huidige progno-
de opwarming van de planeet.
ses doorzetten, kunnen we Greenpeace/Åslund
deringen te documenteren: het weg-
Oorzaak? Het overdreven gebruik van fossiele brandstoffen, zoals kolen, olie en gas.
verwachten dat het wegsmelten in de nabije toekomst nog sneller verloopt. In Alaska en in andere regio’s hebben we dat reeds vastge-
“Dat er meer dan 150m ijs per
is het best mogelijk dat deze
jaar in de Svalbard gletsjers
gletsjers volledig verdwijnen.
wegsmelt, is geen uitzonde-
Voor duizenden mensen zou
ring. Dit fenomeen speelt zich
dat dramatische gevolgen
wereldwijd af. Tenzij we min-
hebben.”
der afhankelijk worden van fossiele brandstoffen en we schone, hernieuwbare ener-
6
giebronnen gaan gebruiken,
Truls Gulowsen, klimaatcampaigner voor Greenpeace in Svalbard
steld.”
Professor Jon Ove Hagen van de Universiteit van Oslo. Hij vergezelde het Greenpeace-team tijdens de onderzoeksreis naar de Svalbardeilanden.
MONDIALISATIE
5 september 2002: tien jaar na de Top van de Aarde in Rio en de dag na die in Johannesburg beklimmen Greenpeaceactivisten het standbeeld “Christus de Verlosser” in Rio. Ze wilden de aandacht vestigen op het povere resultaat
Greenpeace/Pena
van de Top die als belangrijkste doelstelling de omschakeling naar duurzame productie en consumptie had. De avond voordien had Greenpeace op het Afrikaanse continent een oproep voor schone energie gelanceerd. Onze medewerkers verwelkomden ook Nobelprijswinnaar Desmond Tutu aan boord
“Ik dank u omdat u me uw
van de Esperanza. Net als Greenpeace,
standpunt en uw bezorgdhe-
wil hij hernieuwbare energiebronnen
den i.v.m. de Top over
ter beschikking stellen van diegenen
Duurzame Ontwikkeling van
die het nog altijd zonder elektriciteit moeten doen.
Johannesburg hebt meegedeeld. Ik verbind mij ertoe om van deze Top een succes te
DUURZAME ONTWIKKELING
maken. Een Top zonder meer kan de loop van de geschiedenis niet wijzigen. Deze Top moet echter een scharniermo-
het eens raken over nieuwe initiatieven om die verandering te bewerkstelligen”
Uittreksel uit een brief van Kofi Annan, VN-secretaris-generaal, aan Greenpeace vóór de opening van de Top van Johannesburg
Greenpeace/Beltra
geren voor verandering en we
Greenpeace/Beltra
we ons ten volle kunnen enga-
Greenpeace/Shirley
ment worden, tenminste als “Nu de Top van Johannesburg
en milieu opnieuw op de
voorbij is, vragen velen zich af
publieke en politieke agenda
of het geen tijdverlies was en
heeft geplaatst, de mate
of zulke Topontmoetingen niet
waarin George Bush zich hier-
gedoemd zijn om te misluk-
tegen afzet is eens te meer
ken. ‘Tijdverlies’ is precies
duidelijk geworden. Dit alleen
wat de VS willen horen. Maar
al is een stap vooruit (...).”
die willen dan ook de VN en het multilateralisme ondermijnen en verzwakken. De waarheid is dat de Top de thema’s van duurzame ontwikkeling
Rémi Parmentier, Hoofd van de Politieke Afdeling van Greenpeace International
7
KLIMAAT September 2002: 70 Greenpeace-activisten beklimmen de Pasterzegletsjer in Oostenrijk. Ze ontrollen er een immens grote spandoek die de verantwoordelijken voor klimaatveranderingen aanklaagt. Een maand later
DE ECHTE VERANTWOORDELIJKEN AANPAKKEN
blokkeren 600 vrijwilligers alle Essotankstations in Luxemburg. Met deze laatste actie wilden ze bekomen dat de multinational ermee ophoudt de internationale akkoorden voor de bescherming van het klimaat te
Exxon zijn de economische
van zijn land tijdens de kli-
belangen van het bedrijf en de
maatonderhandelingen. Maar
levensstijl van de VS niet
sommige invloedrijke afge-
onderhandelbaar.
8
persoonlijke belangen een
ExxonMobil is een van de
egoïstische en cynische guer-
machtigste ondernemingen ter
rilla met de bedoeling de
wereld. Als we kunnen voorko-
onderhandelingen te laten
men dat zij het Kyotoprotocol
mislukken. De ergste hebben
ondermijnen, hebben we nog
banden met ExxonMobil.
een kans om het ernstigste mi-
Miljoenen mensen komen om
lieuprobleem dat de mens zelf
door droogte of ziektes,
veroorzaakte te overwinnen.
gezinnen worden uiteengerukt door overstromingen, orkanen, diersoorten – zoals
Bianca Jagger, mensenrechtenactiviste
Greenpeace/Gleizes
vaardigden voeren voor hun
Greenpeace/Beentjes
kan het ze schelen? Voor
van de vertegenwoordigers
Greenpeace/Reynaers
de ijsbeer – verdwijnen... Wat
neet legt zijn lot in handen
Overstromingen in Praag, augustus 2002
“Elke bewoner van deze pla-
Greenpeace/Rizman
ondermijnen.
in India. Daar bevindt zich de grootste scheepswerf ter wereld. De arbeidsom-
Greenpeace
GIFTIGE STOFFEN
“We komen aan bij het strand van Alang
standigheden zijn er ietwat verbeterd: sommige arbeiders dragen nu helmen en laarzen. Maar het werk blijft gevaarlijk. Enorme stukken metaal hangen aan een kapotte kraan boven de hoofden van de arbeiders. Stukken ijzer en kabels liggen zowat overal op de grond. Op blote voeten werken of met sandalen aan is onverantwoord en onmogelijk. Maar op heel wat werven is dat nog altijd zo. Wij komen aan op werf nr 108. Een van de schepen, de Holstein Express, trekt onze aandacht. Greenpeace had de reder ervan gevraagd of dit oude schip naar de sloop in India zou worden gebracht. Het antwoord was NEE. Maar het bewijs is er: dit schip is wel degelijk naar Alang
DE WETGEVING VERSTERKEN
gebracht zonder dat vooraf asbest, PVC en alle andere mogelijke giftige stoffen zijn weggehaald.”
Marietta Harjono en Frank Petersen, Greenpeace-campaigners vanop de scheepswerven van India, december 2002
Wat u hier ziet is op de Aziatische scheepswerven spijtig genoeg nog steeds schering en inslag: schepen worden gesloopt in mensonwaardige omstandigheden, zonder enig respect voor het milieu. Hiernaast: Greenpeace was
Greenpeace/Reynaers
getipt over de Silver Ray, een afgedankt schip in de haven van Antwerpen, klaar voor de sloop. We zetten er een sloop-opera op het getouw. Op de romp van de Silver Ray projecteerden we beelden van India, China en Bangladesh. Dankzij Greenpeace is de Belgische overheid zich met het dossier gaan bemoeien. Vóór de Silver Ray naar de sloop kan, moeten alle giftige stoffen er uit, zoals de internationale wetgeving trouwens voorschrijft.
9
Greenpeace/Ventosa
Greenpeace/Hancock
BIODIVERSITEIT
Greenpeace/Hancock
NATUURLIJKE RIJKDOMMEN BESCHERMEN VOOR TOEKOMSTIGE GENERATIES
beklimmen een prachtige rotsformatie
“Japan, Rusland, Noorwegen,
van 65 meter hoog die uitsteekt boven
China en IJsland hebben er alles
de Fortescuebaai in Australië. Het doel
aan gedaan om te verhinderen
van hun actie? De Patagonische ijsheek
dat de Patagonische ijsheek
(Patagonian toothfish), een diepzeevis
door de Conventie zou worden
uit de Zuidelijke Oceaan, opnieuw laten
beschermd. De soort loopt het
opnemen in Annex II van de Conventie
risico uit te sterven, toch zal men
inzake de Internationale Handel in
er wereldwijd op industriële
Bedreigde uitheemse Dieren en
Greenpeace/Beltra
November 2002: Greenpeace-activisten
schaal op blijven vissen. We zul-
Planten (CITES). Op hetzelfde ogen-
len blijven ijveren voor de
blik, maar duizenden kilometers daar-
bescherming van de
vandaan, stappen meer dan 600 kinde-
Patagonische ijsheek. Daarnaast
ren op in de straten van Chili. Waarom? vergadering in het kader van die
afschaffing van de piraatvisserij
Conventie op het punt te beslissen over
die illegaal de visbestanden over
“De aarde hoort toe aan haar
de toekomst van deze vis. Piraatvissers
de hele wereld plundert en uit-
bewoners en niet enkel aan de
vangen hem nu volkomen illegaal.
roeit. De bijeenkomst van de
rijken. We willen dat de Pata-
Conventieleden heeft op andere
gonische ijsheek, maar ook de
vlakken wel vooruitgang
walvissen, de olifanten en ma-
geboekt: mahonie, haaien, zee-
honie beschermd worden tegen
paardjes en dolfijnen zijn vanaf
het misbruik van de mensen.”
nu beter beschermd door de
Verklaring van de kinderen uit Chili ter gelegenheid van de bijeenkomst van CITES-leden
Greenpeace/Akelly
moeten we werk maken van de
Greenpeace/Akelly
In dat land staan deelnemers aan een
Conventie.”
10 Desley Mather, oceaancampaigner voor Greenpeace
GIFTIGE STOFFEN
1984-2002: 18 JAAR ONRECHT
“In India bestaat de traditie van de bezem: wanneer een Indiase vrouw boos is op een man, geeft ze hem een bezem, een niet mis
Al jaren eist Greenpeace samen met de
te verstaan signaal. Een veeg
inwoners van Bhopal dat het fabrieksterrein
met de bezem is erger dan een
wordt gesaneerd. Na het gaslek van 1984
oorvijg, het is de ultieme beledi-
sloot de fabriek van Union Carbide (dat
ging. Ik heb de verantwoordelij-
later door Dow werd overgenomen) zijn deu-
ken van de chemische groep ont-
ren. Vaten met gif bleven echter achter en
moet die de activiteiten van
verontreinigen nog altijd de bodem en het
Union Carbide heeft voortgezet.
water. In Europa probeert Greenpeace de
Ik heb hun allemaal een bezem
arbeiders van Dow te sensibiliseren: hun
gegeven. In naam van alle
onderneming moet de passiva van Union
slachtoffers van Bhopal: van hen
Carbide aanvaarden, net zoals ze geprofi-
die omkwamen tijdens de ‘nacht
teerd heeft van de activa van dat bedrijf. De
van het gas’ en van alle anderen
sanering van het fabrieksterrein is een
die daarna stierven. Die bezem
noodzakelijke voorwaarde.
heeft ook een andere betekenis. Na de ramp werd het fabrieksterrein niet gesaneerd. Achttien jaar Greenpeace
Greenpeace/Raghu Rai
na het gaslek roesten er nog steeds vaten vol gif. Greenpeace heeft een toxicologische studie uitgevoerd van het fabrieksterGreenpeace/Raghu Rai
water van veel mensen nog steeds verontreinigd is. Wat we verwachten is een stevige bezemveeg over het terrein. Eindelijk een echte sanering.”
Zicht op de verlaten Dow-fabriek
Greenpeace/Raghu Rai
Eén dag na de ramp
Greenpeace/Raghu Rai
Rashida Bee
rein. Die toont aan dat het drink-
Rashida Bee, overlevende van de Bhopalramp
11
KLIMAAT
ENERGIE: EEN ANDERE KOERS
November 2002: de Prestige ligt op 3500 meter diepte. Uit haar ruim vloeien tonnen olie in de wateren van het Spaanse Galicië. Greenpeace/Armestre
De olielaag zal later andere kusten vervuilen... Een team van Greenpeace-duikers heeft de bijzonder rijke zeebodem geanalyseerd: weekdieren en schaaldieren (zoals deze krab) zijn bedekt met olie. Zij zijn de eerste
die net zo’n groot risico vormt als de Prestige.
12
Greenpeace/Armestre
Byzantio, een oude enkelwandige olietanker,
Greenpeace/Reynaers
voeren andere activisten actie tegen de
Greenpeace/Candan
slachtoffers van de olieramp. Terzelfder tijd
“Na een ramp is het natuurlijk
industrie als de transport-
al te laat. “Beter voorkomen
sector moeten een overstap
dan genezen”, is de bood-
naar milieuvriendelijke energie
schap. Daarom klagen we de
mogelijk maken.
afhankelijkheid van fossiele
Regeringen moeten het wette-
brandstoffen en hun talrijke
lijk kader scheppen, zodat de
negatieve effecten op het
industrie op rendabele wijze
milieu aan. Een ramp als deze,
werk kan maken van hernieuw-
die de Galicische vissers zo
bare energie.
zwaar treft, kan worden voorkomen: dat moet op verschillende niveaus tegelijk worden aangepakt. Zowel de olie-
Valéry Paternotte, klimaatcampaigner bij Greenpeace België.
Juli 2002: weer mochten we tal van sympathisanten aan boord van de Rainbow Warrior verwelkomen.
COMMENTAAR BIJ DE CIJFERS 2002 was niet alleen een memorabel jaar omdat de kaap van 100.000 sympathisanten werd overschreden – en de toekomst lijkt verzekerd, met ruim 8.000 jongeren erbij – maar ook omdat talloze sympathisanten actief deelnamen aan onze campagnes: ‘windenergie’, ‘genetisch gemanipuleerde organismen’ en ‘Dow Chemical – clean up Bhopal’. Zij toonden hun betrokkenheid door protestkaarten of e-mails naar bedrijfsleiders of politici te sturen en verhoogden zo de druk. Deze betrokkenheid heeft alvast voor trouwe steun gezorgd, want nooit eerder telden we zo wei-
nig afhakers in onze sympathisantenbestanden. Reden te meer om ook in 2003 nieuwe kanalen te ontwikkelen om actief te participeren aan het campagnewerk van Greenpeace. Zoals de voorbije jaren willen we in dit jaarrapport op een volledig transparante wijze rapporteren over de besteding van de steun die 100.000 mensen ons toevertrouwden. U vindt hieronder de balans (2001-2002) en de gedetailleerde resultatenrekening 2002 met toelichting. Deze cijfers werden gecontroleerd en conform verklaard door
een onafhankelijke bedrijfsrevisor. De verklaring van de revisor of bijkomende toelichting bij de resultaten kunnen aangevraagd worden op
[email protected] of via de post. Tenslotte engageert Greenpeace zich door een lidmaatschap van de VEF (Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving) tot het navolgen van de deontologische code voor fondsenwerving. U kan deze code nalezen op www.vef-aerf.be.
ik het supertof Verder wou ik nog zeggen dat ht waar! ! Ec vind, wat jullie allemaal doen Doe zo voort! Commentaar bij de Elysabeth inkomsten 2002 was het jaar van de introductie van de Euro. De overheid heeft meteen de minimumgift die recht geeft op fiscale aftrekbaarheid opgetrokken van 1000 fr naar € 30,00. Er is dus heel wat werk komen kijken bij de conversie van de vele doorlopende opdrachten van sympathisanten die per jaar minder dan € 30,00 schonken en verder in aanmerking wilden komen voor een fiscaal attest. De groei van het aantal sympathisanten brengt uiteraard een evenredige financiële groei mee.
Het totaal van de inkomsten in 2002 bedroeg 3,98 miljoen €, een stijging met 16% tegenover 2001. Deze stijging werd quasi volledig gerealiseerd door de groei van het volume aan giften en legaten. De verkoopactiviteit kende haar 2de jaar met een volwaardig ecologisch aanbod. Green License, onze nieuwe toeleverancier voor merchandise artikelen, is nu volledig operationeel. Leveringen verlopen vlot, het assortiment wordt gewaardeerd en de prijszetting voor het textiel, vervaardigd uit gecertificeerd bio-katoen, is
13
35.853 293.106 195.716 49.244 573.919
FONDSENWERVING EN SYMPATHISANTENSERVICE Kosten werving nieuwe donnateurs Kosten op verkoop Kosten bestaande donateurs Sympathisantenservice Loonkosten fondsenwerving Secretariaat sympathisantendienst Totaal
TOTAAL
Saldo(over te dragen naar reserves)
14
1.035.282 394.540 377 288.256 91.871 238.174 22.064 1.035.282
27,3%
403.286 74.951 8.633 319.702 403.286
10,7%
3.786.615
100%
PASSIVA EIGEN VERMOGEN OVERGEDRAGEN RESULTATEN VOORZIENINGEN SCHULDEN Schulden op lange termijn Leveranciers Bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL
1.384.997 161.061 274.257 457.493 2.241 302.613 152.639 0 1.483 2.279.290
1.546.058 197.673 352.789 497.429 0 343.730 145.899 7.800 5.140 2.599.089
zeker competitief. Onze producten waren totnogtoe te koop via catalogus en in een aantal Oxfam wereldwinkels. De lancering van een nieuwe website begin 2003 (www.greenpeaceshop.com) betekent een nieuw verkoopkanaal dat samen met andere inspanningen de verkoop moet laten groeien in de komende jaren.
197.673
n dat we Ik wil iedereen duidelijk make springen! zuinig met energie moeten om Aurélie
50.000 40.000 30.000 20.000 10.000
Commentaar bij de uitgaven Onze uitgaven zijn opgesplitst in 3 rubrieken: campagnes, fondsenwerving en administratie. Campagnes Enkel de uitgaven voor campagnes zijn in 2002 betekenisvol toegenomen: van 1,88 miljoen € naar 2,35 miljoen € of een stijging met 25%. Belangrijke kosten werden gemaakt in verband met de klimaatcampagne: vorige zomer organiseerden we een ‘windtour’ voor de promotie van duurzame energie. Ook voor de bossencampagne
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
0 1994
66.950 23.888 133.342 77.071 42.187 55.485 63.270 573.765 644.000 94.170 1.774.128
Ondersteunende campagnekosten Informatie en voorlichting Greenpeace Magazine Loonkosten communicatie Secretariaat campagnes Totaal
ADMINISTRATIE EN HUISVESTING Huisvesting Secretariaat administratie en huisvesting Personeelskost Totaal
62,0%
60.000
1993
2.348.047
70.000
1992
CAMPAGNEKOSTEN Specifieke campagnekosten Actiedepartement Nucleaire campagne Klimaatcampagne Campagne Bossen Campagne GGO Campagne giftige stoffen Algemene campagnekosten Loonkosten campagnes Europese Campagnes kantoor Brussel Deelname Internationale campagnes Totaal
80.000
1991
UITGAVEN 2002
90.000
1990
100%
100.000
1989
3.984.288
22.740 245.861 239.540 6.121 200 964.761 26.690 938.071 0 332.472 1.029.885 3.370 2.599.089
1988
TOTAAL
48.461 246.033 239.540 6.121 372 986.212 81.755 904.358 99 421.055 577.529 0 2.279.290
1987
90,3% 1,6% 4,0% 2,3% 1,7%
AANTAL SYMPATHISANTEN
1986
3.599.320 63.431 161.214 91.991 68.332
2002
1985
Giften sympathisanten Winst op verkoop Terugwinning kosten GP-International Terugwinning kosten magazine Andere (intresten)
2001
ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA FINANCIELE VASTE ACTIVA Aandelen Via-EX Aandelen Triodos Borgtochten VORDERINGEN Intercompany vorderingen Via-Ex r/c Andere vorderingen GELDBELEGGINGEN LIQUIDE MIDDELEN OVERLOPENDE REKENINGEN TOTAAL
1984
BALANS
INKOMSTEN 2002
pEsso en tank vanaf Ik steun mee de campagne Sto nu geen Esso meer! Eddy stegen de kosten: in het voorjaar van 2002 hebben we een bijzonder sterke TV-promotie voor de bescherming van oerbossen gevoerd op VRT en RTBf. Onze bijdrage aan internationale campagnes is sterk opgevoerd, enerzijds door 3 campagneverantwoordelijken vanuit België te laten meedraaien in een internationaal team (scheepssloop, genetische manipulatie en oerbossen) en anderzijds door mee middelen vrij te maken voor Europees politiek werk vanuit Brussel (0,64 miljoen € of een stijging met 23%).
Ondersteunende campagnekosten Hieronder vallen alle activiteiten van onze communicatieafdeling: • kosten van onze vrijwilligersgroep die informatie over Greenpeace en onze campagnes verstrekken in scholen, verenigingen en op publieke manifestaties • kosten verbonden aan onze elektronische communicatie (website, e-mail) • publicatie en verspreiding van magazines (volwassenen en kinderen) en andere publicaties: de totale kost hiervan bedroeg 201.115 € (293.106 € min 91.991 €, som terugge-
4.000.000
3.500.000
3.000.000
2.500.000
Giften sympathisanten Winst op verkoop
2.000.000
Greenpeace/Reynaers
nen en Ik zou me samen met de India tegen de met Greenpeace willen verzetten toenemende ontbossing in het men die Amazonewoud, en andere proble zich daar voordoen. Bert
UITGAVEN
Antwerpen, 14 februari 2002: Actie tegen de oorog
INKOMSTEN
Terugwinning kosten campagne 1.500.000
Terugwinning kosten media Andere (intresten)
1.000.000
Campagnes
500.000
Fondsenwerving en sympathisantenservice Administratie en huisvesting
0
2001
2002
stort aan het Belgisch kantoor). Greenpeace verzorgt in België de magazineproductie voor de Franstalige Greenpeace-vestigingen in Europa. Dit schaalvoordeel laat Greenpeace toe heel wat kosten te besparen. • Perswerk • Salarissen van onze 4 communicatiemedewerkers. Fondsenwerving en sympathisantenservice • Kosten bestaande donateurs (0,29 miljoen €): reeds meer dan 60% van onze sympathisanten steunt Greenpeace met een doorlopende opdracht. Greenpeace hoeft
2001
2002
geen kosten te maken om deze inkomsten te bestendigen, met uitzondering van de verzending van een fiscaal attest. Deze rubriek dient dus enkel om de overige 40% van onze sympathisanten uit te nodigen hun jaarlijkse bijdrage te hernieuwen. • Kosten werving nieuwe donateurs (0,39 miljoen €): dit vertegenwoordigt de investering in groei. In 2002 hebben de verschillende wervingsprogramma’s (promotieteams, telefonische werving, direct mail, TV-spots, folderacties) in totaal 20.080 nieuwe sympathisanten aangetrokken. Het hoogste aantal ooit!
• Onder sympathisantenservice (0,09 miljoen €) vallen de kosten verbonden aan het beheer van de bestanden en de dienstverlening aan onze donateurs (evenementen, informatie). Administratie en huisvesting Huur, nutsvoorzieningen en kantoormaterialen, evenals de salarissen van de administratieve medewerkers (personeelszaken, financiën, receptie, algemene directie).
Commentaar bij de balans
Wat brengt de toekomst?
Door enkele opeenvolgende jaren een positief jaarresultaat te kunnen voorleggen, zijn de reserves (Passiva: eigen vermogen en overgedragen resultaat) gestegen naar 1,74 miljoen €. Het andere vermeldenswaardige feit betreft de beslissing van het Bestuur een sociaal passief op te bouwen voor het personeel. Daar is een aanvang mee gemaakt die u kan aflezen in de rubriek “voorzieningen” onder de passiva.
Niets staat in steen gebeiteld. Wanneer we dit jaarrapport opstellen, hebben de Amerikaanse legereenheden de aanval op Irak geopend en is de diplomatieke optie afgesloten. Greenpeace speelde een bescheiden rol in het aanklagen van een gewapend conflict en kon zo een duidelijke bijdrage leveren om de positie van de Belgische regering te beïnvloeden. Het isolement van de VS heeft hen er echter niet van weerhouden alleen door te gaan. Niemand kan vandaag voorspellen hoe de wereld er morgen zal uitzien, noch of de
strijd voor het leefmilieu hoog op de agenda’s zal blijven staan. Voor Greenpeace is het echter duidelijk dat thema’s zoals honger, noord-zuid relaties, eerlijke handel en internationale verdragen over vrede en ontwapening, stuk voor stuk verbonden zijn met duurzame ontwikkeling en leefmilieu. Greenpeace speelt in België een belangrijke rol, precies omdat in België heel wat internationale fora gehuisvest zijn die regulerend optreden in al deze levensbelangrijke thema’s.
15
Haachtsesteenweg 159 1030 Brussel Tel: 02/274.02.00 www. .be
mijn kinderen de planeet n lle zu at sta lke we In . ng ba Ik ben publieke opinie die een n va g no ik oom dr h toc En erven? t. opstaat en, eindelijk, NEEN zeg Frédéric
