Jaarplan 2012 Zichtbare Schakels Rotterdam Marjan Hoeijmakers 26 maart 2012
Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................. 4 1.
Zorg voor mensen met meervoudige (gezondheids)problemen ............................. 4 1.1. Groeiend bereik ..................................................................................... 5 1.2. Zorgpaden ontwikkelen met Omaha ......................................................... 5
2.
Personele sterkte ........................................................................................... 2.1. Bezetting op hoog peil handhaven ............................................................ 2.2. Nieuwe competenties verwerven .............................................................. 2.3. Rol als spil in integrale zorg versterken .....................................................
5 6 6 6
3.
Borging van verbrede wijkverpleegkundige functie ............................................. 3.1. Model toekomstbestendig maken ............................................................. 3.2. Experimenteren ..................................................................................... 3.3. Borgen met actieve rol van wijkverpleegkundigen ......................................
7 7 8 8
4.
De wijkverpleegkundige in beeld ...................................................................... 8 4.1. Intensief voeren van PR .......................................................................... 8
5.
Planning....................................................................................................... 10
Jaarplan 2012
II
Jaarplan 2012
III
Inleiding Zichtbare Schakels Rotterdam is aan het laatste projectjaar begonnen. Dit jaar zal vooral in het teken staan van consolidatie van de positieve ontwikkeling die het werk van de wijkverpleegkundigen, zichtbare schakels in Rotterdam heeft doorgemaakt. Voor borging van de vernieuwde wijkverpleegkundige functie zal de samenwerking tussen eerstelijnszorg, thuiszorg, gemeentelijke diensten en voorzieningen (met name Wmo), en zorgverzekering een toekomstbestendige vorm dienen te krijgen. Wijkverpleegkundigen, projectgroep en anderen hebben voor het jaar 2012 een aantal speerpunten, waaronder de borging, aangedragen. Deze zijn geclu sterd tot vier speerpunten: 1) zorg voor mensen met meervoudige (gezondheids)problemen, 2) personele sterkte, 3) borging van de verbrede wijkverpleegkundige functie, 4) de wijkverpleegkundige in beeld. Dit jaarplan 2012 informeert u over de uitwerking van de gekozen speerpunten in doelstellingen, activiteiten en de tijdsplanning. De activiteiten liggen vooral op het niveau van de projectleiding maar ook op dat van de wijkverpleegkundigen, zichtbare schakels. Het jaarplan is een leidraad en tegelijkertijd een instrument voor de projectleiding en anderen om de voortgang van het project te bew aken.
1. Zorg voor mensen met meervoudige (gezondheids)problemen In de wijken waarin Zichtbare Schakels Rotterdam actief is heeft een groot deel van de bevolking te kampen met meervoudige en langdurige (gezondheids)problemen. Deze mensen maken over het algemeen langdurig en vaak intensief gebruik van de zorg van de wijkverpleegkundige, zichtbare schakel. Daar naast is er een categorie mensen die in kort tijdsbestek op weg geholpen worden om de zelfredzaamheid te herstellen of gepaste hulp te vinden. Mensen van allochtone afkomst weten de zichtbare schakel minder goed te vinden. Zij zijn nauwelijks vertrouwd met het oude beeld van de gemakkelijk aanspreekbare en bereikbare wijkverpleegkundige voor hun vragen over gezondheid en zorg. In 2012 wil Zichtbare Schakels Rotterdam het bereik in de nu betrokken wijken vergroten, in het bijzonder onder allochtonen en hun zelfredzaamheid en kwaliteit van leven bevorderen. Hiervoor is het noodzakelijk zogenaamde zorgpaden met elkaar te ontwikkelen die kwalitatieve zorg benoemen en als richtlijn kunnen dienen. Dit resulteert in de volgende doelstellingen. 1. Bereik: in 2012 groeit het bereik van Zichtbare Schakels Rotterdam met 20%. Wijkverpleegkundigen, zichtbare schakels verlenen zorg aan minimaal 1500 cliënten 2. Het percentage cliënten van allochtone afkomst in de totale groep cliënten in zorg stijgt van 24% naar 40%
Jaarplan 2012
4
3. De zelfredzaamheid en kwaliteit van leven van cliënten die zorg (hebben) ontvangen neemt toe 4. Eind 2012 zijn drie zorgpaden ontwikkeld voor mensen met meervoudige gezondheidsproblemen
1.1. Groeiend bereik De groei die de wijkverpleegkundigen vorig jaar hebben laten zien in de zorg voor cliënten kan in 2012 nog voortduren: de bezetting is groter en stabieler, wijkverpleegkundige hebben de verbrede functie en ‘type’ cliënt beter in de vingers, en worden door andere disciplines in de wijk vaker en beter gevonden en ingezet. Om een hoger bereik te realiseren en ook meer mensen van allochtone afkomst te bereiken zal het volgende worden ondernomen: De projectleiding beraadslaagt met het kenniscentrum diversiteit en formuleert concrete actiepunten Wijkverpleegkundigen doen hetzelfde met zelforganisaties in de wijk en bieden daarbij voorlichtingsactiviteiten aan Het vroegtijdig bereiken van wijkbewoners bijvoorbeeld door middel van preventieve (groeps)activiteiten De wijkverpleegkundige wordt nog eens goed in beeld gebracht bij bewoners, professionals en vrijwilligers in de wijk, zie verder onder hoofdstuk 4.
1.2. Zorgpaden ontwikkelen met Omaha Het ultieme doel van Zichtbare Schakels Rotterdam is de zelfredzaamheid en kwaliteit van leven van cliënten die in zorg komen verbeteren. Eén van de dingen die daarbij behulpzaam is, is het beschrijven van te leveren zorg in zogenaamde zorgpaden. Dit kan gemakkelijk met en in het Omaha systeem door: Een Omaha werkgroep te starten met een beperkt aantal wijkverpleegkundigen Na instructie en reflectie start deze groep in april om hun nieuwe cliënten in het systeem op te nemen en daar na verloop van tijd resultaten van het verpleegkundig handelen uit te halen Casu bespreken en lijsten opstellen die tot zorgpaden leiden Contact onderhouden met Karen Monsen en Buurtzorg Nederland / Ecare services Door middel van de resultaten van de evaluatiestudie, deelonderzoek 1 kennis nemen van de veranderingen in zelfredzaamheid en kwaliteit (inclusief de kosten batenanalyse) ten gevolge van de inzet van wijkverpleegkundigen, zichtbare schakels.
2.
Personele sterkte
De personele sterkte is een van de hoofdpeilers van het project. Het gaat onverminderd om de uitbreiding van de wijkverpleegkundige capaciteit in Rotterdam; in aantal én vakinhoudelijk. De doelstellingen voor 2012 zijn: 1. De startsituatie in 2012 met betrekking tot de inzet van extra fte’s (28,6) verdeeld over vier regio’s in de stad blijft gehandhaafd en op een bezettingsgraad van 90% gehouden 2. Alle wijkverpleegkundigen hebben twee maal deelgenomen aan door het project en extern aangeboden deskundigheidsbevordering
Jaarplan 2012
5
3. Ondersteuning en coaching van wijkverpleegkundigen wordt op maat en conform detacheringovereenkomst aangeboden 4. De rol van de wijkverpleegkundige als spil in integrale zorg in de buurt, in nauw verband met de huisartsenzorg, is verder versterkt en 5. Deze rol wordt door andere disciplines erkend en gewaardeerd
2.1. Bezetting op hoog peil handhaven Na screening van wijken eind 2011 is voor dit jaar een nieuwe uitgangssituatie vastgesteld met betrekking tot in het project betrokken wijken, hun bezetting en totaal aantal fte, zie tabel. De volgende activiteiten zullen dit op peil houden. Verlenging van tijdelijke contracten door de thuiszorgorganisatie tot en met 2012 en daarna Vacatures die ontstaan door vertrek van wijkverpleegkundigen op eigen initiatief worden aan alle betrokken thuiszorgorganisaties bekend gemaakt en door de eerste bieder ingevuld Flexibele omgang met de 50-50 regel zodat wijkverpleegkundigen ook meer zichtbare schakel-uren kunnen draaien Tabel 1. Bezetting begin 2012 1e kwartaal 2012 Totale formatie REGIO Noord 8,03 fte West 6,60 fte Zuidoost 7,30 fte Zuidwest 6,70 fte TOTAAL 28,63 fte
Percentage van totaal 29% 23% 25% 23% 100%
Ingevulde formatie* 8,09 fte (18) 5,23 fte (11) 6,05 fte (13) 5,22 fte (10) 24,64fte (52)
Percentage
100% 79% 83% 78% 86%
2.2. Nieuwe competenties verwerven Zoals voorgaand jaar zullen wijkverpleegkundigen de gelegenheid krijgen hun deskundigheid uit te breiden. Zodanig dat ze nog meer competent zijn de verbrede wijkverpleegkundige functie uit te oefenen. Deskundigheidsbevordering wordt door het project georganiseerd en extern aangeboden: vanuit het landelijk programma, de beroepsorganisatie en kennisinstituten. Zichtbare schakels zullen van beide gebruik kunnen maken. Activiteiten twee maal per jaar uit projectmiddelen een deskundigheidsbevorderende activiteit organiseren inventariseren extern aanbod aan deskundigheidsbevordering thema’s: sociaal isolement, informele zorg en participatie in buurtnetwerken, preventie en gezondheidsbevordering, beroepsprofielen
2.3. Rol als spil in integrale zorg versterken In een integrale wijkaanpak met andere disciplines, in het bijzonder met huisartsen en gezondheidscentra, neemt de wijkverpleegkundige onmiskenbaar een belangrijke positie en rol in het lokale netwerk voor een gezonde buurt. Om deze rol als spil in
Jaarplan 2012
6
integrale zorg verder te versterken worden in 2012 de volgende activiteiten ondernomen. De wijkverpleegkundige een goede uitgangspositie geven voor lokale samenwerking in woonservicegebieden, mantelzorgkringen, lokale zorginitiatieven etc. door haar bijdrage en rol vast te leggen in samenwerkingsovereenkomsten Participatie in en waar nodig en gewenst organisatie van multidisciplinair overleg in de wijk Borgen van de samenwerking wijkverpleegkundige - huisarts / gezondheidsentrum Uitvoering van de in 2011 opgestelde wijkplannen Herhaalde vragenlijst voorleggen aan professionele partners in de wijk over de samenwerking met de wijkverpleegkundige, zichtbare schakel (deelonderzoek 3 evaluatiestudie)
3. Borging van verbrede wijkverpleegkundige functie In dit laatste jaar van het project is het van cruciaal belang te zorgen dat de positieve ontwikkelingen van afgelopen jaren behouden en geborgd worden. De samenwerkingspartners in Zichtbare Schakels Rotterdam ondersteunen de verbrede functie van de wijkverpleegkundige en willen deze via hun eigen organisatie bij voorkeur in de hele stad Rotterdam inzetten. De doelstellingen met betrekking tot borging zijn: 1. Er is een door samenwerkingspartners gedragen model voor de verbrede, integrale inzet van wijkverpleging vanaf 2013. Hier is in opgenomen: de rol en bijdrage van OSER / eerstelijnszorg, thuiszorgorganisaties, gemeente en zorgverzekeraar. Het model en een implementatie plan zijn in juli bekend. 2. De AWBZ gefinancierde zorg is geïntegreerd met de werkzaamheden als zichtbare schakel tot één verbrede wijkverpleegkundige functie 3. In de tweede helft van 2012 zijn experimenten uitgevoerd met hiervoor genoemd model 4. De wijkverpleegkundigen, zichtbare schakels hebben een actieve rol gespeeld in de borging
3.1. Model toekomstbestendig maken De afgelopen jaren is met een model gewerkt waarin zichtbare schakels uit verschillende thuiszorgorganisaties in de wijk een team vormen en van daar uit samenwerken met de eerstelijnszorg, thuiszorgteams, welzijnswerk, woningcorporaties, lokaal zorg netwerk en anderen. Dit model vormt ook de basis voor de toekomst maar zal verder uitgewerkt moeten worden. Buisiness case maken voor borging integrale functie Draagvlak bij bestuurders, zorgverzekeraar en gemeente voor toekomstbestendig model voor hele stad creëren Afstemming in bijeenkomsten werkgroep structurele inbedding
Jaarplan 2012
7
Extra bestuurlijk overleg met thuiszorgorganisaties, gemeente en zorgverzekeraar Overleg met Nza over advies structurele financiering wijkverpleegkundige Werkconferentie in de stad Implementatieplan schrijven (met partners)
3.2. Experimenteren Om feeling te krijgen met samenwerkingsmogelijkheden na 2012 is experimenteren met de borging mogelijk. De ‘week zonder regels’ organiseren met de zorgverzekeraar Estafette langs betrokken gezondheidscentra met de wijkverpleegkundige korte tijd als onderdeel van het centrum of In één wijk met één gezondheidscentrum (of twee) over langere tijd
3.3. Borgen met actieve rol van wijkverpleegkundigen De in het project betrokken wijkverpleegkundigen kunnen met hun nieuwe ervaringen met het vak en hun nieuw verworven positie in de eigen organisatie en in het wijknetwerk een actieve rol spelen in de borging. Dat willen ze zelf ook graag. We kunnen ze beschouwen als innovators en als ambassadeurs. Wijkverpleegkundigen treden op als buddy in de borging voor thuiszorgteam/organisatie, gezondheidscentra en andere organisaties Bijeenkomst met een denktank van wijkverpleegkundigen, zichtbare schakels Pad uitstippelen met milestones en tips waar de zichtbare schakels gebruik van kunnen maken Aandacht voor teamleiders binnen de thuiszorgorganisaties
4.
De wijkverpleegkundige in beeld
De wijkverpleegkundige is bezig aan een come back in de wijk. Maar er is nog grote behoefte aan meer bekendheid over haar diensten, bereikbaarheid en werkwijze, zowel bij wijkbewoners als professionals. Ook in de stad dient ze nog meer op de kaart gezet te worden. Voor de komende tijd hangt dit nauw samen met de borging (zie hiervoor) zodat men bekend wordt met de nieuwe situatie vanaf 2013. Doelstellingen 1. De wijkverpleegkundige is beter bekend in de wijk bij wijkbewoners en professionals 2. De inzet van de wijkverpleegkundige wordt door wijkbewoners en professionals positief gewaardeerd
4.1. Intensief voeren van PR Om nog meer bekendheid, erkenning en waardering te krijgen is PR blijvend nodig. Hiervoor worden de volgende activiteiten ingezet. In de wijk Wijkverpleegkundige en cliënten aan het woord laten in lokale media
Jaarplan 2012
8
De nieuwsbrief van Zichtbare Schakels Rotterdam linken aan die van andere organisaties en projecten ‘Ontmoeten op locatie’ (wijkverpleegkundige met bewoners bijvoorbeeld bij een eetpunt, voedselbank of buurthuis) Verhalen (laten) vertellen Samenwerken met zelforganisaties en kenniscentrum diversiteit In de stad Werkbezoek van wethouder Florijn Maatschappelijke stages en studenten communicatie inzetten Gebruik maken van registratie en evaluatiegegevens Maken van een manifesto en een elevator pitch Business case maken die zowel op de zakelijke als menselijke kant ingaat Een ‘lokale held’ uitnodigen op te treden als ambassadeur
Jaarplan 2012
9
5.
Planning
Onderstaand schema laat de planning zien waarbinnen de voorgenomen activiteiten uitgevoerd zullen worden. Het is een voorlopi ge planning die aangepast zal worden aan het voortschrijdend inzicht, veranderende omstandigheden en nieuwe vragen en eisen aan het project. De werkzaamheden van het eerste half jaar zijn al preciezer aangegeven dan die in de tweede helft van het jaar. Speerpunt
Activiteit
Zorg voor mensen met meervoudige (gezondheids)problemen
1. Groeiend bereik
2. Zorgpaden ontwikkelen met Omaha Personele sterkte 1. Bezetting op hoog peil handhaven
2. Nieuwe competenties verwerven
3. Rol als spil in integrale zorg versterken
Jaarplan 2012
Jan
Feb
Samenwerking met kenniscentrum diversiteit Samenwerking met zelforganisaties in de wijk Preventieve (groeps)activiteiten uitbreiden Werkgroep wijkverpleegkundigen Omaha Gebruik Omaha (kleine groep) Zorgpaden (doorlopend) Verlenging tijdelijke contracten Invullen vacatures Flexibele omgang 50-50 regel (doorlopend) Organisatie en coördinatie deskundigheidsbevordering (doorlopend) Participatie in locale samenwerkingsovereenkomsten Uitvoering wijkplannen Samenwerking met eerste lijn versterken en borgen Deelname multidisciplinair overleg Herhaalde vragenlijst professionals (Ibmg-evaluatie)
Mrt
Apr
X
X
Mei
Juni
Juli
Aug
Sep
X
Okt
Nov
Dec
X XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX XXX XXX XXX X
X
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
XXX
X X
XXX
X X
X X
XXX
XXX
X X
XXX
X 10
Speerpunt Borging van verbrede wijkverpleegk. functie 1. Model toekomst bestendig maken
Activiteit
De ‘week zonder regels’ Experimenten wijkverpleegkundige binnen gezondheidscentra
Wijkverpleegk. als buddy Denktank wijkverpleegkundigen Milestones en tips voor wijkverpleegkundigen Aandacht voor teamleiders thuiszorgorganisaties (doorlopend)
2. Experimenteren
3. Borgen met actieve rol van wijkverpleegkundig e
De wijkverpleegkundige in beeld 1. intensief voeren van PR
Jaarplan 2012
Business case integrale functie Draagvlak bij stakeholders Werkgroep structurele inbedding Overleg Nza Werkconferentie Implementatieplan
lokale media: wijkverpleegkundige en cliënt aan het woord nieuwsbrief ZSR linken met andere nieuwsbrieven ‘ontmoeten op locatie’ Manifesto en elevator pitch Werkbezoek wethouder Florijn Een ‘lokale held’ inzetten als ambassadeur Presentatie initiatieven in de wijk, op schakeldag
Jan
X
Feb
Mrt
Apr
Mei
Juni
Juli
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
XX X
XX X
XX X
X X
X
X
X
X
X
X
XXX
XXX
X
X
X
X X X X XXX
XXX
XXX
XXX
X
XX
XX
XX
X X
X X
X
X
X X X
11
Jaarplan 2012
12
