Jaaroverzicht 2008 College voor zorgverzekeringen
Jaar0verzicht 2008 College voor zorgverzekeringen
Inhoudsopgave
Inleiding
5
Raad van Bestuur
6
Beter weten wat er speelt
9
Het CVZ & pakketbeheer
Meer klanten bedienen
17
Het CVZ & zorg voor bijzondere groepen
Op weg naar een feilloze uitvoering
27
Het CVZ & risicoverevening
Fondsbeheer
33
Besturing en bedrijfsvoering
35
Kerncijfers
38
Jaarrekening
40
Jaaroverzicht 2008
3
Inleiding
“Wij kunnen alleen goede afwegingen maken als we de diverse belangen in de samenleving kennen.” (Dik Hermans, Jaarplan 2008) Voor u ligt het Jaaroverzicht 2008 van het College voor zorgverzekeringen (CVZ). Een jaar dat voor ons in het teken stond van maatschappelijke verankering. Daarmee bedoelen we dat we bij het uitvoeren van onze taken onze omgeving de wetenschappelijke, economische en sociale ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden. Maatschappelijke verankering betekent voor ons het contact en daarbij de interactie met onze klanten en relaties bij het opstellen van adviezen en het uitvoeren van onze taken. In dit jaaroverzicht leest u hoe wij dit in 2008 hebben gedaan.
Wat u vindt in dit jaaroverzicht Het jaaroverzicht dat voor u ligt, is een jaaroverzicht in een nieuwe stijl. U leest hierin waar het CVZ zich in 2008 mee bezig heeft gehouden – zonder overspoeld te worden door te veel details. Onder meer komt een aantal CVZ’ers aan het woord om in vogelvlucht te vertellen wat er uit het Jaarplan 2008 gerealiseerd is en waar nog verbeterpunten liggen. In kadertjes vindt u algemene informatie om uw geheugen over sommige onderwerpen even op te frissen. In dit jaaroverzicht passeert het jaar 2008 de revue per kerntaak van het CVZ. Achtereenvolgens komen pakketbeheer, zorg voor bijzondere groepen en risicoverevening aan bod. Verder hebben we een kort hoofdstuk gewijd aan fondsbeheer, een andere taak van het CVZ. Na de beschrijving van onze taken leest u meer over onze bedrijfsvoering. Het daaropvolgende hoofdstuk is de zeer beknopte versie van de jaarrekening. In het laatste hoofdstuk vindt u het jaar 2008, uitgedrukt in kerngetallen. Als u wel graag de details in het formele jaarverslag wilt lezen, dan kan dat natuurlijk nog steeds: zodra het ministerie van VWS het Jaarverslag 2008 en de Jaarrekening 2008 heeft goedgekeurd, vindt u deze op www.cvz.nl.
Jaaroverzicht 2008
5
Raad van Bestuur
Voor u ligt het Jaaroverzicht 2008 van het College voor zorgverzekeringen. Wij willen u met dit overzicht inzicht geven in onze werkzaamheden. Uiteraard hebben we het over de uitvoering van onze reguliere taken, maar daarnaast vinden wij het erg belangrijk dat u ook een goed beeld krijgt van de nieuwe taken die we gaan uitvoeren. De rode draad door onze werkzaamheden in 2008 was maatschappelijke verankering. Zowel bij het uitvoeren en verbeteren van onze bestaande taken, als bij het implementeren van nieuwe taken, hebben wij goed geluisterd naar onze relaties en hen tijdig geïnformeerd over onze plannen en voornemens. Veranderingen en verbeteringen hebben immers ook invloed op de diensten en producten voor onze relaties en op de uitwisseling van kennis en gegevens met onze relaties. Om te beginnen richtten wij ons, bij onze rol als beheerder van het pakket aan verzekerde zorg, steeds meer en beter op de omgeving. Een goed voorbeeld daarvan is de in april 2008 aangestelde Advies Commissie Pakket. Deze commissie adviseert het CVZ over de maatschappelijke impact van de pakketbeheermaatregelen die het CVZ voorstelt aan de minister. Wij oriënteerden ons ook op de buitenwereld tijdens de bijeenkomsten waarin wij deskundigen raadpleegden bij het samenstellen van diverse producten binnen pakketbeheer. Ook de verbetering van de dienstverlening bij de afdeling Buitenland is een vorm van maatschappelijke verankering. Voor die verbetering gebruikten we als input naast de professionele kennis van ketenpartners en positieve feedback, ook de negatieve geluiden van klanten van de afdeling. Hoe vervelend ze voor alle partijen ook waren; met behulp van die geluiden konden we duidelijke prioriteiten stellen voor verbeteringen. We zien zeker vorderingen, maar we moeten ons blijven inzetten om in de toekomst feilloos te werk te gaan. De voorbereidingen voor de invoering van nieuwe uitvoeringstaken en de standaardisering van de processen van alle uitvoeringstaken stonden in het begin van 2008 op de agenda. Hiervoor riepen wij het Programma Ontwikkeling Uitvoeringstaken (POU) in het leven. Eind 2008 lag het programma qua planning en financiën op schema. Daardoor kon met ingang van 1 januari 2009
6
Jaaroverzicht 2008
de regeling van start gaan, waarmee bepaalde zorgverleners kosten gedeeltelijk kunnen declareren die zij hebben gemaakt door het verlenen van zorg aan vreemdelingen zonder verblijfsvergunning. De voorbereidingen voor de regelingen met betrekking tot wanbetalers en onverzekerden zijn in volle gang. Bij alle nieuwe regelingen raadplegen we ketenpartners en uitvoerders van vergelijkbare wettelijke taken. Zij beschikken over veel kennis en ervaring, waardoor wij het wiel niet opnieuw uit hoeven te vinden. Bij de voorbereidingen en de invoering van de nieuwe taken, werd steeds duidelijker dat ook de organisatie van het CVZ moest veranderen, om het groeiende klantvolume aan te kunnen de komende jaren. Bovendien lag er ook nog de rijksbrede taakstelling tot inkrimpen en bezuinigen. Kortom: er kwamen nieuwe functies bij voor de nieuwe uitvoeringstaken, maar er moesten ook functies verdwijnen door de taakstelling. En omdat die twee niet zonder meer inwisselbaar zijn, werd een organisatieverandering een logische en noodzakelijke vervolgstap. In 2008 zijn hiervoor de eerste stappen gezet. De ondernemingsraad adviseerde in december positief en het streven is om in het najaar van 2009 een stevige, nieuwe organisatie te hebben staan; klaar voor de toekomst. Ook in 2009 willen wij ons nadrukkelijk verstaan met onze omgeving. Dat betekent dat we ons continu zullen inspannen om de verwachtingen van de buitenwereld af te stemmen met die van het CVZ. En andersom, natuurlijk. Dat betekent goed luisteren naar en tijdig en vooral ook helder communiceren met diezelfde buitenwereld. Dik Hermans, Voorzitter Raad van Bestuur
Jaaroverzicht 2008
7
‘Verankering in de maatschappij gaat verder dan informatievoorziening.’
Beter weten wat er speelt Het CVZ & pakketbeheer
De eerste van de drie hoofdtaken van het CVZ is pakketbeheer: ervoor zorgen dat het basispakket duidelijk is voor iedereen, én dat het blijft voorzien in de zorg die de burger nodig heeft. Luisteren naar de maatschappij is daarvoor van vitaal belang. Maatschappelijke verankering was voor ons dan ook hét thema voor 2008.
Steviger verankerd in de maatschappij Reinoud Doeschot, hoofd van de afdeling Onderzoek bij het CVZ: “We zijn in 2008 een eind opgeschoten met maatschappelijke verankering. We zijn transparanter gaan werken, hebben beter laten zien hoe we zorg precies beoordelen. Zo hebben we rapporten uitgebracht over onderwerpen waar onduidelijkheid over bestond, zoals Betekenis en beoordeling criterium ‘plegen te bieden’. Ook hebben we de Pakketscan diabetes gepubliceerd, sterker geschreven vanuit het perspectief van de patiënt. Maar verankering in de maatschappij gaat verder dan informatievoorziening. In 2008 hebben we belanghebbenden, zoals zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen, betrokken bij de totstandkoming van onze pakketagenda en pakketadviezen. 2008 was bovendien het eerste bestaansjaar van de Advies Commissie Pakket (ACP): een commissie die het maatschappelijk perspectief inbrengt in discussies over de zorg.” Advies Commissie Pakket Speciaal om naar de beoordelingen van het CVZ te kijken door een maatschappelijke bril, is per 1 januari 2008 de Advies Commissie Pakket aangetreden. In deze door de minister ingestelde commissie zetelen leden uit verschillende geledingen van de maatschappij. Niet alleen deskundigen op het gebied van gezondheidszorg en economie, maar bijvoorbeeld ook een ethica. De ACP kijkt kritisch naar de adviezen van het CVZ: deugt onze redenering en is de uitkomst van onze beoordeling maatschappelijk gezien wenselijk? In 2008 heeft de ACP vooral haar methodieken ontwikkeld. Daarnaast was ze betrokken bij het Pakketadvies 2008, onder meer voor de beoordeling van de geneesmiddelen Gardasil® (de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker) en Fluimucil® (inhalatievloeistof bij chronische luchtwegaandoeningen). De discussies die de ACP aanwakkert, hebben bovendien merkbaar invloed op hoe wij onze adviezen vormgeven.
Jaaroverzicht 2008
9
Duidelijker uitleggen wat we doen Een speerpunt voor 2008 was transparantie: duidelijker uitleggen wat we doen én hoe we het doen. Natuurlijk hebben we ook zo helder mogelijk uitgelegd welke zorg verzekerd is. Nieuw in 2008 was dat we de verschillen hebben geïnventariseerd tussen de zorgvraag, het zorgaanbod en het verzekerde pakket op het gebied van diabetes. In onderstaand kader vindt u een aantal publicaties uit 2008. In vogelvlucht | Een greep uit onze publicaties in 2008 Primeur van de pakketscan: diabetes doorgelicht In 2008 beleefde de zogenoemde pakketscan zijn primeur in de vorm van de Pakketscan diabetes. In een pakketscan bekijken we vanuit het perspectief van de patiënt hoe toereikend en toegankelijk het basispakket is bij een bepaalde ziekte. De komende jaren brengen we ook pakketscans uit over andere ziektes dan diabetes, waarbij we uitgaan van de top 10 aandoeningen met de maatschappelijk grootste ziektelast volgens het RIVM: coronaire hartziekten, angststoornissen, beroerte, depressie en dysthymie, COPD (chronische obstructieve longziekten), diabetes, longkanker, afhankelijkheid van alcohol, artrose en dementie. Voor 2009 en 2010 staan coronaire hartziekten en depressies op de planning. Beoordelingssystematiek verduidelijken: uitgebrachte rapporten We hebben in 2008 rapporten uitgebracht om onze beoordelingssystematiek transparanter te maken. Allereerst het rapport Beoordelingskader stand van de wetenschap en praktijk, vervolgens Betekenis en beoordeling criterium ‘plegen te bieden’. De bedoeling is om een serie rapporten uit te geven die steeds een ander deel van ons beoordelingskader belichten. De rapporten zijn bedoeld voor de mensen die dossiers indienen, zoals geneesmiddelenfabrikanten, ziekenhuizen, artsen en patiëntenorganisaties. Farmacotherapeutisch Kompas stimuleert gepast gebruik van zorg Het Farmacotherapeutisch Kompas is een onafhankelijk naslagwerk met geneesmiddeleninformatie. In 2008 is de vierentwintigste editie van het Kompas verschenen als boek, op internet, op cd-rom en als pda-applicatie. De inhoud is afgestemd op de laatste stand van de wetenschap, aangevuld met de nieuwste geneesmiddelen. AWBZ-Kompas: wie heeft recht op welke zorg? Ook het AWBZ-Kompas voor artsen, waarin staat wie recht heeft op welke zorg, hebben we in 2008 weer gepubliceerd. (vervolg op volgende pagina)
Jaaroverzicht 2008
11
Kennisbundels Zorgverzekeringswet en AWBZ Voor mensen die veel met geschillenbehandeling te maken hebben en willen weten hoe het CVZ en de rechter de wet duiden, geven wij jaarlijks kennisbundels uit. In 2008 waren dit de Kennisbundel Zorgverzekeringswet (Verstrekkingen Geschillen) en de Kennisbundel AWBZ (Indicatie Geschillen). Uit onderzoek is in 2008 gebleken dat de kennisbundels binnen de doelgroep zeer breed bekend zijn en intensief worden gebruikt. Voor een volledige lijst van onze onlinepublicaties kunt u terecht op www.cvz.nl.
Om het verzekerde pakket uit te leggen hebben we in 2008 extra aandacht besteed aan voorlichtingsbijeenkomsten. Rondom de pakketagenda en het pakketadvies hebben we bijeenkomsten georganiseerd, vooral voor patiëntenorganisaties. Ook hebben we voor zorgverzekeraars een Dag van het Advies georganiseerd met als thema Zit preventie in het basispakket? Ook voor indicatieorganen was er een Dag van het Advies over de AWBZ, met als thema Verantwoorde zorg thuis. Pakketagenda en pakketadvies: luisteren naar belanghebbenden Zowel bij de totstandkoming van onze pakketagenda als ons pakketadvies hebben we in 2008 meer ons oor te luisteren gelegd bij onder meer patiënten- en consumentenorganisaties, zorgverleners, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Opfrisser | Wat houdt pakketbeheer in? Om goede adviezen te kunnen geven over het basispakket, moet het CVZ weten wat er speelt. Zorg verandert immers continu, net als de behoefte aan zorg. Het is voor ons dan ook van groot belang om goed naar de omgeving te luisteren. Wat we horen, vertalen we in een pakketagenda, pakketadviezen en een pakketmonitor. In de pakketagenda signaleren we belangrijke trends en onderwerpen. De pakketadviezen bevatten onze aanbevelingen over het basispakket, geformuleerd op grond van onze beoordelingen van de te verzekeren zorg. In de pakketmonitor, ten slotte, evalueren we het gebruik van het basispakket.
Reinoud Doeschot: “Voor de pakketagenda hebben we in 2008 voor het eerst geprobeerd om een aantal actuele thema’s boven tafel te krijgen. We hebben een aantal mensen van belangrijke organisaties uitgenodigd om bijeen te komen in een ‘versnellingskamer’. Via de pc konden ze met argumenten op elkaar reageren. Drie thema’s kwamen bovendrijven: zorg in de eigen omgeving, een vraaggericht pakket en ruimte maken voor innovatie. Inmiddels zijn dit de centrale thema’s voor de Pakketagenda 2009-2010.” Voor het pakketadvies hebben we vanaf januari 2008 gewerkt volgens een consultatieprocedure. Zo hebben we het pakketadvies op tijd aangekondigd, belanghebbenden de tijd gegeven
12
Jaaroverzicht 2008
“Ik las laatst in een tekst over de zorg: ‘Health is wealth’. Het CVZ geeft die boodschap een gezicht. Ik weet uit ervaring dat het CVZ continu aan het rekenen om de zorg betaalbaar te houden. Het CVZ beseft daarbij dat bezuinigen niet uitsluitend de oplossing biedt; investeren biedt op de langere termijn een veel beter resultaat.” (Filip Smit, Trimbosinstituut) om erop te reageren, en zichtbaar gemaakt wat we met hun reacties doen. Het resultaat: de discussie over het Pakketadvies 2008 ging weer over de inhoud, niet over de procedure. Overigens heeft de minister deze inhoud – de instroom-, uitstroom- en systeemadviezen – bijna helemaal overgenomen. Jacqueline Zwaap, adviseur Pakket bij het CVZ: “Een overgenomen advies is bijvoorbeeld het schrappen van slaap- en kalmeringsmiddelen uit het basispakket. Ook heeft de minister ons advies opgevolgd om in het basispakket de behandeling op te nemen van kinderen met ernstige dyslexie die op 1 januari 2009 zeven of acht jaar zijn.” Pakketmonitor: de gevolgen van onze adviezen Hebben de adviezen die we geven ook daadwerkelijk het beoogde effect in de praktijk, of leiden ze juist tot nieuwe signalen voor de pakketagenda? In het voorbeeld van de eerder genoemde slaap- en kalmeringsmiddelen gaan we bijvoorbeeld in 2009 evalueren wat het effect is van het schrappen van deze middelen uit het basispakket. Zijn mensen minder slaapmiddelen gaan gebruiken (het bedoelde effect), of hebben ze massaal duurdere, andere middelen geslikt? Het is belangrijk om dit na een pakketwijziging scherp in het oog te houden. In 2008 heeft het CVZ daarom de ‘pakketmonitor’ voorbereid, die we in 2009 voor het eerst publiceren. Samenwerken over de grens Veel zorg wordt op Europees niveau beoordeeld; zo wordt in Europees verband bepaald of geneesmiddelen veilig zijn en ‘de markt op mogen’. Over de vergoeding van geneesmiddelen wordt per land besloten. Toch kunnen we ook hier samenwerken. Het CVZ heeft in 2008 de banden aangehaald met zusterorganisaties in Duitsland, Frankrijk, Engeland en Schotland. Zo zijn er uitwisselingen geweest met de Haute autorité de santé (HAS) in Frankrijk en de Gemeinsame Bundesausschuss (G-BA) in Duitsland. Verder hebben CVZ’ers samen met EUcollega’s adviezen uitgebracht onder de vlag van het Medical Evaluation Committee (MEDEV). Samenwerken met academische centra Met het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en het academisch ziekenhuis Maastricht hebben we in 2008 een alliantie gesloten voor meerdere jaren. Zo kunnen we over en weer gebruikmaken van elkaars expertise op het gebied van methodiekontwikkeling, onderzoek en de beoordeling voor de vergoeding. Een van de doelen is het uitwerken van de pakketprincipes; welke uitgangspunten hanteer je bijvoorbeeld bij kosteneffectiviteit? De samenwerking met de academische centra heeft ook als doel om CVZ’ers bij te spijkeren.
Jaaroverzicht 2008
13
Nieuw in 2008 | De Zorginnovatiewijzer Soms hebben (eenmans)bedrijfjes niet genoeg geld of gelegenheid om te bewijzen dat de zorgvorm die zij hebben ontwikkeld, effectief is. Dit bewijs is echter een basiseis om de zorgvorm vergoed te krijgen. Samen met ZonMw en de NZa heeft het CVZ daarom in 2008 de Zorginnovatiewijzer opgezet. Dit is een loket om (eenmans)bedrijfjes te helpen hun dossier op orde te krijgen, en waar nodig de weg te wijzen naar instanties die ondersteuning kunnen bieden bij – bijvoorbeeld – het uitvoeren van onderzoek.
Geïnvesteerd in tevreden klanten Beantwoorden onze producten aan de verwachtingen van patiënten- en consumentenorganisaties, zorgverzekeraars en zorgverleners? Ons doel voor 2008 was om dit te inventariseren en onze producten waar nodig aan te passen. We zijn nog niet in staat geweest om de klanttevredenheid over de volle breedte in beeld te brengen, maar hebben wel de tevredenheid over een aantal belangrijke producten gemeten. Dit waren het Farmacotherapeutisch Kompas, het Pakketadvies 2008 en de kennisbundels.
Beoordelingssystematiek Gefundeerd en wijs adviseren begint in onze visie bij de vier pakketprincipes (zie kader). Ook onze beoordelingssystematiek is hierop gestoeld: welke informatie verzamel je aan de hand van deze principes over zorg, en hoe beoordeel je de verzamelde informatie? Een van onze voornemens voor 2008 was om onze beoordelingssystematiek verder uit te werken. Vanuit de pakketprincipes noodzakelijkheid en kosteneffectiviteit hebben we dit gedaan. We weten nu beter hoe we deze principes in de praktijk kunnen gebruiken en wat eronder moet worden verstaan. Opfrisser | De vier pakketprincipes Het CVZ bepaalt aan de hand van vier pakketprincipes of een geneesmiddel of zorgvorm thuishoort in het basispakket. 1. Noodzakelijkheid. Wat is de ziektelast van de aandoening die door de zorgvorm bestreden wordt? En is het nodig om die behandeling collectief te verzekeren? 2. Effectiviteit. Is de zorgvorm effectief, heeft hij resultaat? 3. Kosteneffectiviteit. Weegt de werkzaamheid van de zorgvorm op tegen de kosten? 4. Uitvoerbaarheid. Is de zorgvorm uitvoerbaar en haalbaar?
Beoordelingskader voor hulpmiddelen vastgesteld We hebben in 2008 een Beoordelingskader hulpmiddelenzorg vastgesteld waarin we naar hulpmiddelen kijken vanuit het perspectief van de pakketprincipes: in hoeverre zijn ze noodzakelijk,
14
Jaaroverzicht 2008
effectief, kosteneffectief en haalbaar? Het ministerie van VWS wil dat de hulpmiddelen worden beoordeeld volgens de International Classification of Functions (ICF), een op functies gebaseerde definitie van de aanspraak. Daarnaast is het de bedoeling dat er onderscheid komt tussen hulpmiddelen die in de Zorgverzekeringswet blijven en de meer welzijnsgerelateerde hulpmiddelen die naar de Wmo zouden kunnen gaan. Het Beoordelingskader hulpmiddelenzorg en het Pakketadvies 2009 zijn hiervoor een aanzet. Jacqueline Zwaap: “We willen de vier pakketprincipes ook toepassen op AWBZ-zorg, maar de doelstellingen van de zorg in de langdurigezorgsector blijken veelal moeilijk definieerbaar – en de effecten dan ook niet meetbaar. Want hoeveel knap je op van een knuffelkamer of van zwemmen met dolfijnen? Hoelang houdt het effect stand? En: hoe meet je dat?” Over het meten van effectiviteit in de AWBZ-zorg zijn we in 2008 een onderzoek gestart onder de naam Effectmaat in de care. De uitkomsten van dit onderzoek worden in het najaar van 2009 verwacht. Lopende onderzoeken Ook in 2008 heeft het CVZ onderzoeken gedaan voor zijn pakketbeheer. De centrale vraag hierbij is vaak, wat er bekend is over de effectiviteit en kosteneffectiviteit van zorgvormen. In 2008 zijn we begonnen om behandelingen van rugklachten vanuit die vraag in kaart te brengen. Enkele andere onderwerpen die het CVZ onderzoekt, liggen op het gebied van de mondzorg en de toepassingen van genetica en genomics (onderzoek naar erfelijkheid en genen). Systeemadvies ‘volledig pakket thuis’ De zorg die onder het basispakket valt, is niet statisch, maar verandert voortdurend. Continu gaat er zorg af en komt er zorg bij. Bij het opsporen en beoordelen van nieuwe zorgvormen is het van belang dat de Zvw en de AWBZ goed functioneren. Daarom brengt het CVZ ook zogenoemde ‘systeemadviezen’ uit. Deze gaan niet over de vraag of zorgvormen moeten worden opgenomen in of geschrapt uit het pakket, maar over hoe de Zvw en AWBZ functioneren. Op verzoek van het ministerie van VWS heeft het CVZ in 2008 een systeemadvies uitgebracht over het ‘volledig pakket thuis’.
Jaaroverzicht 2008
15
‘Veel gaat ook wél goed. We blijven ons ervoor inzetten om onze uitvoering van de buitenlandtaak geheel foutloos te maken. ’
Meer klanten bedienen Het CVZ & zorg voor bijzondere groepen
De tweede hoofdtaak van het CVZ is de zorg voor bijzondere groepen. Dit houdt in dat we voorzieningen en regelingen uitvoeren voor mensen in een afwijkende zorgverzekeringssituatie. Van gemoedsbezwaarden en wanbetalers tot verzekerden in het buitenland. In dit hoofdstuk leest u hoe 2008 op dit vlak is verlopen.
Binnenlandse regelingen in uitvoering en ontwikkeling Iedereen moet toegang hebben tot verzekering en zorg, én iedereen moet hieraan voldoende bijdragen. Dat is, simpel gezegd, het uitgangspunt van vijf nieuwe landelijke regelingen, die van 2006 tot 2010 gefaseerd ingaan. Elk van die regelingen is gericht op een bijzondere groep mensen in zorgverzekeringsland: mensen die zich te laat hebben verzekerd, gemoedsbezwaarden, illegalen, wanbetalers en onverzekerden. Opfrisser | Regelingen voor bijzondere groepen die het CVZ in 2008 heeft uitgevoerd en voorbereid 1. In de Zorgverzekeringswet is geregeld dat het CVZ een bestuurlijke boete kan opleggen aan mensen die te laat een zorgverzekering hebben afgesloten. Denk aan nieuwe Nederlanders die niet binnen vier maanden een zorgverzekering hebben afgesloten, mensen die zich sinds de inwerkingtreding van de Zorgverzekeringswet niet hebben verzekerd, en mensen die niet binnen een maand na de beëindiging van hun verzekering een nieuwe hebben afgesloten. Het CVZ heeft deze taak uitbesteed aan zorgverzekeraars, maar komt wel in actie als een burger een beroep doet op uitzonderingen. Ook nemen we alle beslissingen bij boetes waartegen bezwaar wordt gemaakt. Deze taak stopt waarschijnlijk eind 2009 om plaats te maken voor de meer preventieve regeling voor de opsporing van onverzekerden (zie punt 5). 2. De regeling voor gemoedsbezwaarden is de andere bestaande regeling die het CVZ in 2008 heeft uitgevoerd. Hierbij gaat het om mensen – zo’n 11.700 in Nederland – die vanwege hun geloof geen ziektekostenverzekering willen afsluiten. In plaats van premie te betalen, betalen zij extra belasting die wordt ingehouden via hun inkomen. De ‘gezinsspaarpotjes’ van gemoedsbezwaarden registreren we bij het CVZ. Wij beoordelen een deel van de nota’s en betalen deze uit tot het maximale bedrag van het spaarpotje.
Jaaroverzicht 2008
17
3. De zogenoemde regeling voor de financiering van zorg aan illegalen stond in 2008 nog in de steigers: we hebben deze voorbereid in 2008, zodat we hem kunnen uitvoeren vanaf 1 januari 2009. De overheid financiert met deze nieuwe regeling medisch noodzakelijke zorg aan illegalen (vreemdelingen die niet rechtmatig in Nederland verblijven) als de rekening oninbaar is bij hen. De nieuwe regeling vervangt de Regeling Stichting Koppeling, en regelt dat als een zorgverlener zorg verleent aan iemand die illegaal in Nederland verblijft, deze zorgverlener bij het CVZ een oninbare rekening kan neerleggen. Wij betalen de zorgverlener dan een deel van de zorgkosten uit. 4. Een vierde regeling, de regeling voor wanbetalers, gaat hoogstwaarschijnlijk in per 1 juli 2009. De voorbereidingen hiervoor heeft het CVZ getroffen in 2008. In Nederland hebben we circa 240.000 wanbetalers: mensen met een premieachterstand van meer dan zes maanden. Vanaf 1 juli 2009 mogen zorgverzekeraars deze wanbetalers aanmelden bij het CVZ. Wij achterhalen bij UWV de inkomstenbron van die personen: wie is de werkgever of uitkeringsinstantie? Vervolgens laten wij die inkomensbron de premie – in de meeste gevallen 130% van de standaardpremie – rechtstreeks inhouden op het inkomen. Onze schatting is dat we vanaf 1 juli 2009 ongeveer 150.000 aanmeldingen van zorgverzekeraars zullen binnenkrijgen. 5. Het (voorlopige) sluitstuk van de bijzondere regelgeving is de regeling voor de opsporing van onverzekerden, een wetsaanpassing die waarschijnlijk ingaat op 1 januari 2010 en waarvoor we in 2008 al voorbereidingen hebben getroffen. De regeling richt zich op een groep van zo’n 170.000 Nederlanders zonder zorgverzekering. Vanaf 2010 mag het CVZ deze burgers actief opsporen door het landelijk AWBZ-bestand van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) te vergelijken met het landelijke bestand van Zvw-verzekerden.
Als de organisatie die deze regelingen nu of in de nabije toekomst uitvoert, heeft het CVZ zich in 2008 gericht op het vinden van de juiste balans tussen ieders recht en plicht op zorgverzekeringsgebied. In een notendop: • We hebben de uitvoering van bestaande regelingen (de regelingen voor het opleggen van bestuurlijke boetes en voor gemoedsbezwaarden) verder verbeterd. Het belangrijkste resultaat hiervan is dat we de doorlooptijd per geval hebben verkort tot binnen de voorgeschreven termijn van dertien weken. • We hebben veel werk gestoken in het voorbereiden van de uitvoering van drie nieuwe regelingen, die ingaan in 2009 en 2010. Het gaat om de regelingen voor de financiering van zorg aan illegalen, voor wanbetalers en voor de opsporing van onverzekerden. Op de volgende pagina’s vindt u in vogelvlucht de resultaten over 2008 per regeling. Eerst komen de regelingen die we al uitvoeren aan de orde, daarna de regelingen die nog in voorbereiding zijn.
Jaaroverzicht 2008
19
Regelingen in uitvoering Boeteregeling Het belangrijkste doel van het CVZ in 2008 op het gebied van de boeteregeling, was om de achterstanden in de boetebeoordeling weg te werken. Ons beleid om te beoordelen in hoeverre een overtreder zijn boete binnen een jaar na oplegging zou kunnen voldoen, werkte in de praktijk namelijk niet goed genoeg. Rémi Langenberg van de afdeling Programma Ontwikkeling Uitvoeringstaken bij het CVZ:“Met de Belastingdienst hebben we afgelopen jaar een simpeler beoordelingsbeleid gemaakt om boetes vast te stellen. Mede daardoor hebben we achterstanden kunnen wegwerken. Ter illustratie: in de eerste helft van 2008 hadden we continu een voorraad van 2.000 boetegevallen te verwerken. Eind van 2008 was dit aantal teruggebracht tot ongeveer 900.” De doorlooptijd voor boetegevallen is nu korter: deze ligt nu binnen de wettelijk voorgeschreven termijn van dertien weken. Een ander doel voor 2008 was om voorstellen te doen ter aanvulling en verbetering van de manier waarop zorgverzekeraars en wijzelf de bestuurlijke boetes opleggen en invorderen. Hiervoor hebben we periodieke bijeenkomsten georganiseerd met alle verzekeraars en ze handreikingen gegeven om boetegevallen simpeler te kunnen afdoen. Het CVZ in de maatschappij | Luisteren en helder zijn Het CVZ kan alleen goede beslissingen nemen, als we de diverse belangen in de samenleving kennen. We overleggen regelmatig met zorgverzekeraars, de SVB, UWV, de pensioenfondsen, de zorgverleners, de Belastingdienst, et cetera. Zij hebben in 2008 meer vertrouwen in ons gekregen. Zo vragen ze ons bijvoorbeeld vaker om advies. Verder geldt dat wie zichzelf wil verankeren in de samenleving, zich op een transparante manier moet verantwoorden. Daarom brengt het CVZ elk kwartaal openbaar en schriftelijk verslag uit over de voortgang van ons werk. Wat was het productieverloop van het afgelopen kwartaal, wat zijn de verwachtingen voor het volgende kwartaal? Organisaties waarmee we werken, krijgen en houden zo duidelijk voor ogen wat het CVZ doet.
Gemoedsbezwaarden Ook voor de groep gemoedsbezwaarden was het ons doel om in 2008 de doorlooptijd te verkorten en de werkwijze efficiënter te maken. Daarvoor hebben we nieuwe afspraken gemaakt met de SVB, UWV en de Belastingdienst. Rémi Langenberg:“We hoeven daardoor minder inkomensgegevens op te vragen bij de gemoedsbezwaarden zelf, maar krijgen deze rechtstreeks van de instanties. Daarnaast hebben we na overleg met het ministerie van VWS financiering gekregen voor meer capaciteit, om de ingediende rekeningen van gemoedsbezwaarden sneller te kunnen afwikkelen. En met resultaat: waar 2008 in het begin van het jaar nog in het teken stond van lange doorlooptijden voor gemoedsbezwaarden, hadden we deze doorlooptijd aan het eind van het jaar teruggebracht tot de norm van dertien werken die de Algemene wet bestuursrecht voorschrijft.”
20
Jaaroverzicht 2008
Regelingen in voorbereiding Regeling financiering zorg aan illegalen In 2008 zijn de voorbereidingen voor de uitvoering van de regeling voor de financiering van zorg aan illegalen, probleemloos verlopen. Het CVZ heeft contracten afgesloten met zorgverleners. Eind 2008 hebben we de activiteiten van de Stichting Koppeling overgenomen, die eerder het geld voor zorg aan illegalen verdeelde onder de zorgaanbieders. Daarnaast hebben onszelf intern toegerust op onze nieuwe taak. Met het oog op de nieuwe regeling voor de financiering van zorg aan illegalen, maar ook op de andere regelingen die het CVZ moet (gaan) uitvoeren, hebben we een nieuw automatiseringssysteem aangeschaft. Via een Europese aanbesteding hebben we gekozen voor Oracle Health Insurance (OHI), een systeem dat veel zorgverzekeraars ook gebruiken en dat alle regelingen die het CVZ nu en straks uitvoert – ondanks onderlinge verschillen – generiek kan verwerken. Wanbetalersregeling Een nieuwe taak voor het CVZ, die waarschijnlijk ingaat per 1 juli 2009, is het opleggen en innen van premie bij een betalingsachterstand van zes maanden of langer. Het ministerie van VWS heeft het CVZ daarom verzocht om in 2008 een businessplan te presenteren voor de uitvoering van deze nieuwe taak. In 2008 heeft het CVZ business cases en uitvoeringstoetsen uitgebracht. Opsporing onverzekerden De laatste nieuwe taak die het CVZ krijgt als gevolg van de nieuwe regelingen bijzondere groepen, is het actief opsporen van onverzekerden. Ons doel voor 2008 was het opstellen van een businessplan hiervoor. Dit hebben we gerealiseerd: voor de nieuwe regeling opsporing van onverzekerden hebben we in 2008 twee business cases opgesteld. Daarnaast hebben we de uitvoeringstoets voorbereid; deze wordt uitgebracht in 2009. Klanten goed van dienst zijn De nieuwe taken die het CVZ nu en in de nabije toekomst uitvoert, verlangen van ons dat we klantgericht zijn. Het was ons doel voor 2008 om ons hier extra voor in te zetten. Deels hebben we dat gedaan door een herinrichting van onze organisatie voor te bereiden (zie kader). Daarnaast hebben we gezocht naar een gepaste manier om met onze klanten om te gaan. Rémi Langenberg:“We hebben soms geen vriendelijke boodschap, maar proberen wel oog te hebben voor de problemen van onze klanten. We proberen ze door te verwijzen naar de sociale dienst of het maatschappelijk werk. Ook zijn we in 2008 – na de discussie hierover in de Tweede Kamer – klanten gaan bellen. Als we bijvoorbeeld iemand een boete moeten opleggen omdat hij of zij geen bewijsmateriaal heeft ingestuurd, pakken we eerst de telefoon. Dat werkt. Ik herinner me dat we op het punt stonden een boetebrief van 12.000 euro te versturen voor een bijstandsgezin: man, vrouw en
Jaaroverzicht 2008
21
twee kinderen. De schuld kon in hun situatie worden kwijtgescholden, maar daarvoor moesten ze wel een formulier invullen met hun inkomen en schulden. Daar hadden ze geen idee van. Na een telefoontje van het CVZ hebben ze het gelukkig toch gedaan.” Op handen in 2009 | Reorganisatie Het CVZ heeft in 2008 de eerste voorbereidingen getroffen voor een reorganisatie naar een meer klantgerichte organisatie. Dit is nodig omdat de nieuwe regelingen de komende jaren steeds grotere klantvolumes met zich meebrengen. De 4.000 boetegevallen en 3.000 gemoedsbezwaarden die we in 2008 hebben verwerkt, zijn namelijk nog niks vergeleken bij de klantenaantallen die eraan komen in 2009 en 2010: 240.000 wanbetalers en 170.000 onverzekerden. Dat maakt dat we in 2008 al heel goed hebben nagedacht over hoe onze organisatie – met name op het vlak van de zorg voor bijzondere groepen – in 2009 en 2010 moet veranderen om de toekomstige klantvolumes aan te kunnen. Het doel is dat we in 2011 verschillende regelingen uitvoeren, maar via één systeem onze uiteenlopende klanten bedienen. Hiervoor moeten we onze organisatie inrichten op klantcontacten (denk aan scheiding tussen frontoffice en backoffice). Daarnaast is er voor deze klantcontacten meer capaciteit nodig, terwijl de CVZ-brede taakstelling blijft om onze totale capaciteit terug te brengen.
Het CVZ & buitenlandse regelingen Naast de bijzondere groepen mensen die we hiervoor hebben besproken, is er nóg een groep mensen in zorgverzekeringsland die het CVZ bedient: de groep ‘buitenland’. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die in het buitenland verblijven, maar die een Nederlands inkomen hebben zoals een pensioen of een uitkering. Voor hen is het CVZ het verbindende orgaan en het aanspreekpunt op het gebied van zorg. Hoe zijn onze activiteiten voor deze groep in 2008 verlopen? Samenwerken met de zorgketen De mensen die door hun verblijf in het buitenland met het CVZ te maken krijgen, vragen hier veelal niet om, maar de wet schrijft het voor. Een vlekkeloze uitvoering is het belangrijkste wat we voor hen kunnen doen. Hans Luursema, hoofd van de afdeling Buitenland bij het CVZ: “Luisteren naar de maatschappij betekende in 2008 vooral luisteren naar organisaties zoals wijzelf: de SVB, UWV, de Belastingdienst en de Nederlandse zorgverzekeraars. Onze uitvoering is zeker nog niet feilloos, maar samen met deze organisaties moeten en kunnen we onze uitvoering verbeteren. Door te investeren in de keten, moet het aantal fouten dalen en de klanttevredenheid stijgen.” Elektronisch gegevens uitwisselen: volop in voorbereiding Het CVZ int de bijdragen voor de zogenoemde rechthebbenden: mensen die voor rekening van Nederland in het buitenland zijn ‘verzekerd’. Om dit efficiënter te kunnen doen, hebben we in
22
Jaaroverzicht 2008
het Jaarplan 2008 als doel geformuleerd voor dit proces een nieuwe applicatie te ontwikkelen. Er is een automatiseringssysteem nodig dat aan meer eisen voldoet: het moet niet alleen de ‘buitenlandgroep’, maar alle nieuwe bijzondere groepen van het CVZ eenduidig bedienen. Ook moet het nieuwe systeem – gehoor gevend aan de Europese regelgeving voor volledige elektronisch gegevensuitwisseling vanaf 2011 – gegevens kunnen uitwisselen met alle buitenlandse verbindingsorganen, en natuurlijk met organisaties zoals de SVB, UWV, de pensioenfondsen en de Belastingdienst. Vanaf maart 2008 hebben we het nieuwe automatiseringssysteem voorbereid: Oracle Health Insurance (OHI). Hans Luursema: “Al onze processen en gegevensstromen hebben we in kaart gebracht. Wat is goed, wat kan beter? En is wat wij willen mogelijk binnen de bestaande weten regelgeving?” In de loop van 2009 gaan we gefaseerd (per bijzondere groep) op het nieuwe automatiseringssysteem over. Door zijn omvang en complexiteit zal de ‘buitenlandgroep’ als laatste gebruik gaan maken van het nieuwe systeem. Meer ‘verzekerden’ dan verwacht In 2008 is het aantal rechthebbenden weer verder gegroeid: van 203.000 naar bijna 218.000. Dit is meer dan waar het ministerie van VWS in zijn begroting van is uitgegaan. De groei van het aantal rechthebbenden zorgt ervoor dat de middelen om de klant te bedienen extra onder druk staan. Opfrisser | Wat houdt de ‘buitenlandtaak’ van het CVZ in? Er mogen geen belemmeringen zijn om je van het ene land naar het andere te bewegen – ook niet op het gebied van ziektekostenverzekeringen. Deze afspraak (gevat in een Europees verdrag) brengt complexe internationale informatie- en geldstromen met zich mee. Elk land heeft hiervoor een ‘verbindingsorgaan’; in Nederland is dat het CVZ. Wij zijn het aanspreekpunt voor de ‘rechthebbenden’: mensen die in het buitenland verblijven met een Nederlands inkomen, en die op grond van dat inkomen recht hebben op zorg in het land waar ze wonen waarvoor Nederland (het CVZ) de kosten draagt. Het gaat dan vooral om (vervroegd) gepensioneerden of mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Daarnaast heeft het CVZ te maken met het verrekenen van zorgkosten van mensen die in het buitenland op vakantie zijn geweest en (gezinsleden van) grensarbeiders. Voor deze groepen vergoeden wij onder meer zorgkosten, we wisselen gegevens uit met onze buitenlandse tegenhangers en sturen rekeningen door naar Nederlandse zorgverzekeraars. Ook behandelen we de ‘spiegelbeeldsituaties’. Want er zijn natuurlijk ook buitenlanders die in Nederland van hun pensioen genieten, en mensen die in Nederland op vakantie gaan. Het CVZ dient dus ook bij zijn buitenlandse tegenhangers rekeningen in voor zorg die Nederlandse zorgverleners hebben geleverd.
Jaaroverzicht 2008
23
“Ik ken het CVZ als een zeer deskundig instituut, toch ook van oudsher redelijk bureaucratisch en vooral gericht op zorgverzekeraars, het ministerie en andere instituties. Naar mijn idee moet CVZ zich nóg meer gaan richten op de burgers en patiënten en de toegang tot de zorg. Het CVZ heeft behoefte aan maatschappelijke verankering; zonder maatschappelijke verankering is er geen bestaansgrond voor het CVZ.” (Ele Visser, Patiënten Academie) Wetswijziging particulier pensioen: 1.000 bezwaren Op 1 augustus 2008 werd een nieuwe wetswijziging van kracht: vanaf die datum konden mensen met een particulier pensioen bezwaar aantekenen bij het CVZ tegen de inhouding van bijdrage op hun pensioen. Voorheen moesten ze dat doen bij hun uitkerende instantie. Het gevolg van de wetswijziging was dat het CVZ ruim 1.000 bezwaren binnenkreeg. Begin 2009 doen we enkele aanpassingen in de bestaande automatisering om de periode tot het nieuwe automatiseringssysteem te overbruggen. Jaarafrekeningen: niet tijdig verzonden In 2008 hebben we aan twee groepen jaarafrekeningen over 2007 verzonden: aan gezinsleden van grensarbeiders en aan gepensioneerden. Door automatiseringsproblemen en onjuiste of niet tijdige gegevensaanlevering van externe ketenpartners, is dit echter niet gelukt binnen de wettelijke termijn. Hans Luursema:“In totaal hebben we in november 2008 ongeveer 40.000 jaarafrekeningen de deur uitgedaan. Hierop hebben we ruim 1.200 bezwaren gekregen; ongeveer 3 procent heeft dus tot een bezwaar geleid. Veel gaat dus ook wél goed. Maar we moeten ons ervoor blijven inzetten onze uitvoering geheel foutloos te maken.” Telefonische bereikbaarheid Vanwege een gebrek aan middelen hebben we eind 2007 onze overeenkomst moeten opzeggen met een extern callcenter dat bij piekbelasting wordt ingeschakeld. Daardoor waren we in het eerste kwartaal van 2008 slechter telefonisch bereikbaar; het e-mailverkeer nam sterk toe. Hierop stelde het ministerie van VWS alsnog aanvullende middelen beschikbaar, waarmee we de situatie in de loop van het tweede kwartaal konden herstellen. Elektronische gegevensuitwisseling: verder versneld Een van onze doelen voor 2008 was het optimaliseren van de elektronische uitwisseling van de gegevensbestanden met de zogenoemde broninhouders: de SVW, UWV en de pensioenfondsen. Het is in 2008 inderdaad gelukt om deze gegevensuitwisseling verder te versnellen. Daarvoor hebben we gezocht naar nieuwe manieren van uitwisselen en naar nieuwe recordindelingen, en we hebben automatiseringssystemen beter op elkaar aangesloten. Onze thermometer voor het resultaat is het vertrouwen van de broninhouders zelf, wat onder meer blijkt tijdens de driemaandelijkse overleggen. Klachten over de gegevensuitwisseling met broninhouders hebben we in 2008 niet ontvangen.
24
Jaaroverzicht 2008
Opfrisser | Wat is broninhouding? Wie in het buitenland woont, maar wel een Nederlands inkomen krijgt – zoals AOW of pensioen – betaalt geen gewone premie voor zijn ziektekostenverzekering, maar een premievervangende bijdrage. We noemen deze mensen verdragsgerechtigden, omdat ze op grond van de EGVerordening naar Nederlands recht een financiële bijdrage verschuldigd zijn. Sinds 2006 beheert het College voor zorgverzekeringen de verdragsbijdragen. We maken het de verdragsgerechtigden gemakkelijk door voor veel personen de verdragsbijdrage niet aan hen te factureren, maar hier in Nederland al in te houden op hun inkomen. Anders gezegd: we houden het rechtstreeks in bij de ‘bron’. Daarvoor sturen we gegevensbestanden van verdragsgerechtigde mensen naar de inkomensverlenende instanties, zoals de SVB, UWV en de pensioenfondsen. Zij berekenen de verdragsbijdragen, houden ze in op het inkomen, en sluizen het ingehouden bedrag door naar ons.
Internationale samenwerking ‘Brussel’ wil dat vanaf 2011 de internationale gegevensuitwisseling over zorgverzekeringen digitaal verloopt. Het CVZ heeft zich gemeld als deelnemer aan pilotprojecten voor die uitwisseling. Zo kunnen we enige invloed uitoefenen op vorm in inhoud van die uitwisseling. Zorgverzekeraars en het buitenlanddossier: plannen voor 2009 In 2009 blijven we aandacht besteden aan onze relatie met de zorgverzekeraars. Zo gaan we voor hen een conferentie organiseren om alle formulieren en gegevensstromen rondom het buitenlanddossier nog eens te belichten. Daarnaast zullen we in 2009 de gevolgen van de nieuwe verordening 883/04 – die naar verwachting in 2010 in werking zal treden – met de verzekeraars bespreken. In 2008 hebben we ter voorbereiding hierop de uitvoeringsgevolgen van de nieuwe verordening in kaart gebracht. Opfrisser | De bijzondere rol van zorgverzekeraars De Nederlandse zorgverzekeraars spelen een belangrijke rol in ons werk voor de rechthebbenden. Hans Luursema:“Twee zorgverzekeraars vervullen een speciale taak in ons zorgsysteem: CZ en Agis. CZ heeft een bestand van alle buitenlandse gepensioneerden en van alle grensarbeiders die in het buitenland werken maar in Nederland wonen. Agis verzamelt alle rekeningen van buitenlandse vakantiegangers in Nederland en sluist deze door naar het CVZ. Met Agis voeren we al sinds jaar en dag periodiek overleg; sinds 2006 hebben we dit ook met CZ.”
Jaaroverzicht 2008
25
‘We merken dat het vertrouwen in ons op het gebied van risicoverevening is gegroeid. Daar zijn we trots op.’
Op weg naar een feilloze uitvoering Het CVZ & risicoverevening
De derde hoofdtaak van het CVZ is het uitvoeren van de zogenoemde risicoverevening: premiegeld verdelen onder de zorgverzekeraars, zodat zij iedereen kunnen verzekeren – ongeacht iemands gezondheidstoestand. Op basis van het vereveningsmodel berekent het CVZ de uit te keren bedragen. Ook zorgen we voor de daadwerkelijke betalingen: we ‘beheren de kas’. Transparantie over de risicoverevening stond hoog op de agenda in 2008; hoe is het jaar verlopen?
Van ‘black box’ naar transparantie Het CVZ mag dan wel een overheidsorgaan zijn, we hebben wel degelijk klanten. Bij de risicoverevening zijn dit de zorgverzekeraars. Zij hebben het CVZ in eerdere jaren wel eens vergeleken met een ‘black box’: het was voor hen onvoldoende duidelijk hoe onze beslissingen op het gebied van risicoverevening tot stand kwamen. Een van de speerpunten voor 2008 was dan ook om de zorgverzekeraars beter van informatie te voorzien en het vereveningssysteem helder uit te leggen. • In 2008 hebben we bij al onze producten meer focus gelegd op een heldere toelichting, waarin we het vereveningssysteem zo goed mogelijk uitleggen aan de zorgverzekeraars. Zo hebben we met de brieven Ex ante 2009 Zvw een uitgebreidere toelichting op de Verzekerdenraming 2009 meegestuurd, en hebben we bij de Voorlopige vaststelling 2007 inzichtelijker gemaakt hoe we tot de berekening van de verzekerdenaantallen waren gekomen. • We hebben in 2008 het aantal werkbezoeken aan zorgverzekeraars verder opgevoerd. Op de agenda stonden de werking van het vereveningsmodel, de uitkomsten daarvan en het gezamenlijk zoeken naar verbeteringen in het proces. Het belangrijkste doel van de werkbezoeken is om de wereld van het CVZ en de zorgverzekeraars dichter bij elkaar te brengen om elkaars werk beter te begrijpen; ook onze Raad van Bestuur voert daarom regelmatig overleg met zorgverzekeraars en andere stakeholders. In 2009 zal het aantal werkbezoeken overigens verder stijgen; al onze medewerkers van risicoverevening gaan dan op werkbezoek bij een zorgverzekeraar. • Tijdens de jaarlijks terugkerende informatiebijeenkomst over de uitvoering van de risicoverevening hebben we voor zorgverzekeraars het rekenmodel toegelicht en de berekening van de verzekerdenaantallen besproken. Zorgverzekeraars bleken veel vragen te hebben over de berekening van de FKG’s (farmaciekostengroepen). In november 2008 hebben we hierover een extra
Jaaroverzicht 2008
27
bijeenkomst georganiseerd. Bij beide bijeenkomsten waren alle zorgverzekeraars aanwezig. • Gedurende het jaar hebben we veel vragen beantwoord van zorgverzekeraars, telefonisch en per e-mail. Ruimte voor verbetering is er nog. Lydia de Heij, coördinator Risicoverevening bij het CVZ: “De tussentijdse informatieproducten, zoals de Voorinformatie Zvw 2008, hebben we in 2008 moeten schrappen wegens tijdgebrek. In de toekomst willen we wel weer tussentijdse informatie verstrekken. We stemmen nog af met de zorgverzekeraars aan welke informatie het meeste behoefte is. Ook willen we in het najaar van 2009 een klanttevredenheidsonderzoek onder zorgverzekeraars uitvoeren.”
Risicoverevening: steeds verder verbeterd 2008 was ook het jaar van een foutloze uitvoering van de risicoverevening; een forse verbetering ten opzichte van 2007. Erik Poortman, hoofd Verzekeringsuitvoering bij het CVZ: “We hebben echt een goed jaar achter de rug. Alle producten die wij leveren op het gebied van risicoverevening, hebben we op tijd en foutloos aan de zorgverzekeraars geleverd. We hebben keihard gebuffeld om alles op tijd de deur uit te krijgen. En dat is gelukt. We hebben geen enkele klacht ontvangen en we merken dat het vertrouwen in ons is gegroeid. Daar zijn we trots op.” In de steigers: verbeterproject kwaliteit In 2008 hebben we dus al veel gewonnen op kwaliteitsgebied. Toch kunnen we nog meer grip krijgen op onze eigen processen. Eind 2008 'hebben we een verbeterproject op poten gezet om de hele uitvoering van de risicoverevening op een hoger niveau te brengen. Erik Poortman: “Die kwaliteitsverbetering willen we voornamelijk bereiken door controle- en beheersmaatregelen en door scherp naar onze eigen processen te kijken. We gaan onze processen uitsplitsen om ze transparant te maken, en elk processtapje vervolgens monitoren: zijn er geen onjuistheden begaan?” Het CVZ: radertje in de zorgverzekeringsketen Het CVZ is onderdeel van een keten van organisaties die alle een bijdrage leveren aan de risicoverevening. Knelpunten in de zorgverzekeringsketen proberen wij inzichtelijk te maken: we signaleren ze en gaan erover in gesprek met het ministerie van VWS. Dit blijven we doen. Erik Poortman: “Wij zijn een radertje in het geheel, een onderdeel van de keten. Die keten is zo sterk als de zwakste schakel. Wij krijgen data van ziekenhuizen via verzekeraars binnen. Als deze data niet betrouwbaar zijn, heeft dat enorme gevolgen voor de kwaliteit van onze eindproducten. We merken dat de keten structurele knelpunten heeft, die bij ons zichtbaar worden.” Erik Poortman: “Kleine fouten van ons voelen zorgverzekeraars meteen in hun portemonnee. Die verantwoordelijkheid voelen we bij het CVZ heel duidelijk.”
Jaaroverzicht 2008
29
“Het CVZ staat open voor input vanuit verschillende partijen in de zorg, maar het is helaas niet altijd duidelijk wat er met die input gebeurt. Ik weet dat het CVZ zorgvuldig allerlei belangen afweegt, maar er moet natuurlijk ook iets worden opgeleverd. Ik vermoed dat het CVZ, zoals wij allemaal, soms last heeft van een wispelturige overheid en politiek die af en toe dwars door alle zorgvuldige voorbereiding heen gaan.” (Paul van Rooij , Zorgverzekeraars Nederland) Afrekening Ziekenfondswet: volgens plan verlopen Het deel van de definitieve afrekening van de Ziekenfondswet dat gepland stond voor 2008, hebben we helemaal gerealiseerd. Dit betekent dat we de definitieve afrekeningen Ziekenfondswet voor de jaren 2002, 2003 en 2004 hebben uitgebracht. De definitieve afwikkeling van de Ziekenfondswet voor het jaar 2005 staat gepland voor medio 2009, zodat de Ziekenfondswet binnen de wettelijke termijn definitief kan worden afgewikkeld.
Overfinanciering ziekenhuizen 2005-2006 afgerond Een belangrijk project dat we in samenwerking met de NZa en ZN hebben kunnen afronden in 2008, was de overfinanciering in 2005 en 2006 van ziekenhuizen. In die twee jaren is er door de toenmalige invoering van de Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s) een verschil van in totaal 2,8 miljard euro ontstaan tussen de budgetten van de ziekenhuizen en hun facturen. De oplossing: een project in opdracht van VWS, waarbij via allerlei constructies het te veel betaalde bedrag werd teruggestort van de ziekenhuizen naar de verzekeraars. Aannemer van dit project was de NZa; het CVZ was onderaannemer. Erik Poortman: “In april 2008 hebben we moeten constateren dat het project te weinig voortgang had, terwijl het de bedoeling was dat vóór oktober bekend zou zijn welke bedragen de zorgverzekeraars terug zouden krijgen van de ziekenhuizen. Zij moesten namelijk een correct beeld hebben van hun financiële positie, om hierop hun premie voor 2009 te kunnen baseren. Vanwege de te trage voortgang heeft het ministerie van VWS in juni een bestuurlijk overleg voor overfinanciering in het leven geroepen; in dit overleg zijn harde afspraken gemaakt over te behalen deadlines. Van juni tot en met september hebben we hiervoor veel werk verzet. In de derde week van september was het klaar en hebben we alle verzekeraars via een brief van de juiste informatie voorzien. Met deze informatie konden verzekeraars met ziekenhuizen afspraken maken over het verrekenen van de gelden over 2005 en 2006.” De komende jaren zal het CVZ zijn handen nog vol hebben aan de overfinanciering voor 2007 en latere jaren.
Invloed pakketwijzigingen op risicoverevening In 2008 hebben we een checklist opgesteld waarmee we bij pakketadviezen kunnen toetsen of er gevolgen zijn voor de risicoverevening. Er is bijvoorbeeld sprake van zulke gevolgen als de
30
Jaaroverzicht 2008
instroom van een nieuwe medische technologie leidt tot de aanpassing van een DBC en daarmee van een Diagnose Kosten Groep (DKG) . De financiële consequenties binnen een DKG, boven een bepaalde grens, zijn immers relevant voor het berekenen van de normgewichten (waarden die gegeven worden aan kenmerken van het risicoprofiel).
Jaaroverzicht 2008
31
‘Wij zijn een radertje in het geheel, een onderdeel van de keten. Als de aan ons aangeleverde data niet betrouwbaar zijn, heeft dat enorme gevolgen voor de kwaliteit van onze eindproducten.’
Fondsbeheer
Het CVZ beheert de premies die voor de Zorgverzekeringswet en de AWBZ worden ingehouden of afgedragen. Hieronder leest u in vogelvlucht hoe het jaar 2008 op het gebied van fondsbeheer is verlopen: hebben we onze doelen behaald?
Jaarrekeningen, jaarverslagen en tussentijdse afrekeningen In 2008 hebben we de jaarrekeningen 2007 opgesteld en de jaarrekeningen 2008 voorbereid van het Zorgverzekeringsfonds, het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten en de Algemene Kas. In de Financiële Administratie Fondsen hebben we tijdig, juist en volledig alle financiële mutaties in de fondsen geregistreerd, zoals we ook als doel hadden geformuleerd in het Jaarplan 2008. Dit alles heeft geleid tot het Financieel Jaarverslag 2007 en een tussentijdse afsluiting 2008.
Werkzaamheden in 2008 In het Jaarplan 2008 hebben we beschreven welke financiële werkzaamheden het CVZ uitvoert voor enkele bijzondere groepen. Hoe zijn die werkzaamheden verlopen? We hebben in 2008 vrijwel al onze taken correct en tijdig uitgevoerd: de jaarafsluiting, de processen voor de groep gemoedsbezwaarden en de uitbetaling van de risicovereveningsbijdragen. Het volledig, tijdig en correct innen van de zorgverzekeringsbijdragen van niet-ingezetenen bleek echter niet mogelijk vanwege de kwaliteit van de data en de (aanleverende) systemen. Samenvattende cijfers vindt u in het Financieel Jaarverslag 2007, de tussentijdse jaarstukken 2008, en de jaarstukken 2008.
Geïnvesteerd in goed klantcontact Het CVZ heeft door de nieuwe regelingen veel nieuwe klanten met wie we vaak ook direct contact onderhouden, zoals gemoedsbezwaarden en niet-ingezetenen. Zij kloppen met allerlei vragen bij ons aan, zoals: klopt de bestuurlijke boete wel die ik opgelegd heb gekregen? Wanneer wordt het geld uitbetaald? Kan ik eventueel een betalingsregeling treffen? In het Jaarplan 2008 hebben we ons voorgenomen, ons extra in te zetten om deze mensen goed van dienst te zijn. Daarvoor hebben onze medewerkers in 2008 diverse communicatietrainingen gevolgd.
Jaaroverzicht 2008
33
Besturing en bedrijfsvoering
Het CVZ vult zijn eigen besturing en bedrijfsvoering in met het oog op maatschappelijke verankering. De bedrijfsvoering en besturing zijn immers ook een instrumenten om de dienstverlening te optimaliseren. We lichten een aantal belangrijke onderdelen van de bedrijfsvoering toe die in 2008 de revue passeerden.
Reorganisatie We gaan nieuwe regelingen uitvoeren voor de aanpak van wanbetalers in de zorg, de opsporing en verzekering van onverzekerden en de financiering van diensten van zorgverleners die vreemdelingen zonder verblijfsvergunning hebben geholpen. Tegelijkertijd heeft het ministerie van VWS het CVZ in 2008 een aanvullende taakstelling (inkrimping) opgelegd van ten minste 15 arbeidsplaatsen. Deze aanvullende taakstelling komt bij de eerdere taakstelling om te zorgen voor 30 arbeidsplaatsen minder. We moeten in de periode tot en met 2011 dus 45 arbeidsplaatsen inkrimpen. Het toegenomen aantal uitvoeringstaken en de gewenste inkrimping in onze reguliere formatie hebben een reorganisatie als logisch en noodzakelijk gevolg. Dit houdt in dat we gaan herstructureren en de werkprocessen efficiënter gaan invullen. In december 2008 heeft de Ondernemingsraad positief geadviseerd over de noodzaak tot reorganisatie en de hoofdstructuur van de vernieuwde organisatie. De reorganisatie heeft de naam Route CVZ meegekregen en zal zijn afgerond in 2011.
Programmatisch werken In het Jaarplan 2008 hebben we aangegeven dat wij begonnen waren om programmatisch te werken. Dit betekent dat taken uit onze reguliere, dagelijkse werkzaamheden worden ‘getild’ en als project worden opgezet. Hierdoor is er een begin- en een eindpunt, waardoor meetbaar wordt of het programma de beoogde ontwikkeling heeft doorgemaakt. 2008 was het pilotjaar voor programmatisch werken. De drie programma’s – Pakketbeheer, Ontwikkeling van uitvoeringstaken met als onderdeel e-CVZ, en CVZ als kennismakelaar – hebben
Jaaroverzicht 2008
35
allemaal een gezicht gekregen. De ontwikkelingen zijn in volle gang en er zijn al goede resultaten geboekt. In tegenstelling tot wat er in het jaarplan 2008 stond is e-CVZ (een programma om digitale dienstverlening verder te ontwikkelen) niet als apart programma op de rails gezet, omdat het grotendeels valt onder het programma Ontwikkeling van uitvoeringstaken.
Verantwoorden over bedrijfsvoering Het CVZ wil zich naar een aantal partijen verantwoorden over de uitvoering van zijn taken. Eén partij zijn we dat formeel verplicht: het ministerie van VWS. De verantwoordingsafspraken met het ministerie van VWS zijn vastgelegd in het zogenoemde governancearrangement. Ieder jaar maken we een jaarplan met begroting voor het volgende jaar aan en ook kwartaaloverzichten en een jaarverslag met jaarrekening. Zo ook in 2008. Daarnaast zijn we het belanghebbenden ‘informeel’ verplicht om ze te informeren over onze taken. We zijn daarvoor onder meer aangesloten bij de handvestgroep Publiek verantwoorden. Met andere zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) hebben we afgesproken zo transparant mogelijk te werk te gaan. Dat lukte ons zeer aardig in 2008. U hebt kunnen lezen dat wij diverse bijeenkomsten hebben georganiseerd en wederom veel publicaties hebben uitgebracht. Ook de website is onmisbaar in dit rijtje. In 2008 zijn we begonnen een nieuwe website voor te bereiden, zodat we in het najaar van 2009 tegemoet kunnen komen aan de informatiebehoefte van onze huidige én nieuwe doelgroepen.
36
Jaaroverzicht 2008
Kerncijfers
Pakketbeheer Hulpmiddelen
Aantal adviezen in deelrapport Hulpmiddelenzorg
11
Geneesmidden
Aantal beoordelingen geneesmiddelen
54
Geschillen
Aantal adviezen over Zfw-geschillen
41
Aantal adviezen over indicatiegeschillen
1.046
Aantal adviezen aan SKGZ
359
Adviezen aan zorgverzekeraars geschillen over Zvw Farmacotherapeutisch Kompas
Oplage
33 62.000
Aantal bezochte pagina’s internet
35.000.000
Beoordelen modelpolissen
Aantal beoordeelde modelpolissen van verzekeraars
31
Onderzoek
Aantal afgeronde onderzoeken
19
Bijzondere groepen Boeteregeling
In- en uitstroom boetedossiers in 2008
Kwartaal
38
Jaaroverzicht 2008
In
Uit
Voorraad
1
1.029
280
1.498
2
1.278
1.199
1.577
3
1.097
1.312
1.362
4
1.102
1.487
977
Totaal 2008
4.506
4.278
Totaal 2007
1.400
Gemoedsbezwaarden
Aantal gemoedsbezwaarden
11.700
Ontvangen en verwerkte declaraties Kwartaal
In
Uit
Voorraad
1
962
641
1.346
2
432
805
991
3
468
886
573
4
971
740
804
2.833
3.072
Totaal
Buitenland
Aantal verzekerden buitenland
2007
203.000
2008
218.000
Aantal behandelde e-mails
8.682
Aantal binnengekomen telefoongesprekken
85.852
Aantal binnenkomende poststukken verzekerden
800 à 900 per dag met uitschieters van 1.100
Risicoverevening Vereveningsbijdrage
Aantal zorgverzekeraars voor wie het CVZ verevingsbijdragen vaststelt
Klachten
32
Aantal klachten zorgverzekeraars over de uitvoering van de verevening
0
Organisatie Internet
Aantal unieke bezoekers CVZ-site
5.500.000
Aantal page views Communicatie
Bedrijfsinformatie
40.000.000
Aantal talen waarin het CVZ communiceert
Aantal formatieplaatsen
7
351
Aantal leden van de Raad van Bestuur
3
Aantal commissies
3
Jaaroverzicht 2008
39
Jaarrekening
Activa x e 1000
31 december 2008
31 december 2007
6.864
5.403
Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
346
499
7.210
5.902
Rekening-courant Zorgverzekeringsfonds
3.951
11.186
Overige vorderingen
3.271
3.098
7.222
14.284
Totaal vaste activa Vlottende activa
Liquide middelen
26.422
15.988
Totaal vlottende activa
33.644
30.272
4 0. 85 4
36 .1 74
Totaal activa
40
Jaaroverzicht 2008
Passiva x e 1000
31 december 2008
31 december 2007
Bestemmingsreserves
3.691
3.502
Egalisatiereserve
1.647
1.836
Eigen vermogen
Saldo baten en lasten
541 -
-
Totaal eigen vermogen
4.797
5.338
Bestemmingsfondsen
4.243
5.293
Egalisatierekening
2.310
-
Voorzieningen
3.069
3.074
16.613
15.022
2.912
3.448
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van projecten Crediteuren Overige schulden
6.910
3.999
Totaal kortlopende schulden
26.435
22.469
Totaal passiva
40.854
36.174
Jaaroverzicht 2008
41
Exploitatierekening x e 1000
Begroting 2008
Baten Rijksbijdrage VWA regulier
37.764
Rijksbijdrage VWS incidenteel
11.804
Rijksbijdrage VWS onderzoeksprogramma 2008
5.000
Rijksbijdrage VWS onderzoeksprogramma 2007
-
Additionele financiering
2.564
Vrijval verstrekkingengeschillen
-
Overige baten
127
Totale baten
57.259
Lasten Personele kosten
32.388
Huisvestingskosten
3.979
Automatiseringskosten
1.690
Bureaukosten
4.203
Bestuurskosten Communicatiekosten Projectkosten
649 288 12.899 56.096
Financiële baten en lasten Interest baten
-
Totale beheerkosten
56.096
Overige baten en lasten Onderzoeksprogramma 2008
5.000
Onderzoeksprogramma 2007
5.000
Totale lasten
61.096
Saldo baten en lasten vóór onttrekking bestemmingsfondsen
3. 83 7 -
Onttrekking bestemmingsfondsen Saldo baten en lasten na mutatie bestemmingsfondsen
42
Jaaroverzicht 2008
1.050 2. 78 7 -
Realisatie 2008
Realisatie 2007
37.764
38.617
3.641
-
1.991
1.267
2.096
-
2.301
-
-
450
148
163
47.941
40.497
31.558
32.146
3.852
3.743
1.603
1.412
3.781
3.428
598
695
27
74
4.707
1.944
46.126
43.442
681
70 45.445
1.991
43.372
-
2.096
1.267 4.087
1.267
49.532
44.639
1. 59 1-
4. 14 2-
1.050
1.050
54 1-
3. 09 2-
Jaaroverzicht 2008
43
Colofon Uitgave
College voor zorgverzekeringen (CVZ) Mei 2009
Informatie
Janneke van der Loo Telefoon: (020) 797 80 09 E-mail:
Redactie
[email protected]
Taalcentrum VU Afdeling Communicatie & Informatie
Vormgeving
Afdeling Communicatie & Informatie
Fotografie
Hollandse Hoogte Ron Zwagemaker
Druk
VDA-groep, Apeldoorn
Adres
Postbus 320 1110 AH Diemen Telefoon: 020 – 797 85 55 Fax:
020 – 797 85 00
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.cvz.nl
