jaargang 51 mei 2012 in dit Amsterdam maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam IN DIT NUMMER Zevenenzestig jaar later

idA in dit Amsterdam

jaargang 51 mei 2012

5

maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam

IN DIT NUMMER Waarom zijn we niet barmhartiger – 2 De diaconale taak van kerken en asielzoekers – 3 De salamiplakjes van de asielprocedure – 4 Kerk in Actie: Vreemdelingenquotum – 5 Maand v.d. filosofie: Mens let op je ziel – 6 Tentoonstelling: In Memoriam – 7 Uit de kerkenraad – 8 Column – 9 Gemeente in beweging – 10 Jeugdwerk – 11 Prikbord – 12, 13 DopersCafé – 14 Agenda, Vrede – 15 Kerkdiensten, Collectebestemmingen – 16

Dietrich Bonhoeffer (1906-1945)

Zevenenzestig jaar later

Een verzetsheld Hij wordt de belangrijkste protestantse theoloog van na de tweede wereldoorlog genoemd en ik weet bijna zeker dat die eretitel voor Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) volkomen op zijn plaats is. Pas na zijn dood werden zijn geloofsopvattingen over de hele wereld bekend doordat zijn zwager Eberhard Bettge al zijn geschriften heeft verzameld en uitgegeven. Wie weten wil wat een ernstig genomen christendom vandaag en morgen betekent kan niet om Bonhoeffer heen. Hij wist en schreef in zijn tijd over het failliet van het Westerse christendom en predikte onder meer dat God niet als een tovenaar die alle problemen oplost, mag worden gezien en zocht gewone, niet-religieuze mensen op om tot een authentiek christelijk geloof te komen. Zoals zovele mensen heeft Bonhoeffer de oorlog niet overleefd. Op 9 april 1945 (heel kort voor de Duitse capitulatie) werd hij in het concentratiekamp Sachsenhausen ter dood gebracht omdat hij had deelgenomen aan de voorbereiding van een moordaanslag op Hitler. Het is nu 67 jaar geleden dat hij stierf. Enkele maanden eerder

(op de oudejaarsdag van 1944) had hij in de gevangenis in Berlijn in afwachting van zijn berechting zijn laatste gedicht geschreven. Dit gedicht (Door goede machten trouw en stil omgeven, beschermd, getroost, beveiligd wonderbaar, zo wil ik deze dagen met u leven en met u binnengaan in ’t nieuwe jaar). Het is een van een onbetwistbaar hoog gelovig gehalte dat nog altijd vele harten raakt. Het raakt ook mij nu we opnieuw herdenken en vieren dat Nederland destijds werd bevrijd nadat het bijna vijf jaar bezet was geweest. Die woorden bezet en bevrijd roepen gevoelens bij mij op en wekken associaties met toen. Maar helaas ook met nu. Ook nu hebben die twee woorden een speciale betekenis ook

al zijn de omstandigheden van nu bijna onvergelijkbaar anders. Nog zeventig jaar later zitten we in Nederland gevangen in de ijzeren houdgreep van een kabinet dat zonder uiterst rechtse steun niet zou kunnen bestaan. In die zin leven we in een bezet land dat uitziet en snakt naar een bevrijding. En ik denk aan Bonhoeffer. Aan wat hij meemaakte en hoe hij worstelde met zijn geloof. Hoeveel geest- en veerkracht hij heeft gehad. In die zin was hij een verzetsheld die we – ook al zijn we ruim een hele generatie verder – moeten blijven eren en waarderen. Goede machten zie 1. lied 398 van het Liedboek voor de kerken en 2, Dietrich Bonhoeffer, Geborgen en getroost – gedichten en gebeden, Baarn 2003 I N DIT AMSTERDAM MEI – 1

Een jaar geleden stak op de Dam de vluchteling Kambiz Roustaya zichzelf uit wanhoop in brand. Afgelopen week pleegde een radeloze Burundese asielzoeker zelfmoord en liet zijn twee kinderen achter.

Waarom zijn we niet barmhartiger Door Maartje Terpstra Het is de angst van elke asieladvocaat. Op een dag komt er een telefoontje dat één van jouw asielzoekers zelfmoord heeft gepleegd. Iedere asieladvocaat kent wel een paar asielzoekers, dat zichtbaar op het punt staan om te ‘breken’. Niet dat hij of zij daarmee dreigt, niet om een vergunning te krijgen, maar uit totale radeloosheid. Soms ben ik na een vakantie of weekend bang om naar mijn werk te gaan, uit angst voor dat ene telefoontje. Soms durf ik mijn cliënten niet te vertellen dat ze weer een negatieve beschikking hebben gekregen, omdat ik weet dat er geen draagkracht meer is. En wat als één van mijn cliënten daadwerkelijk breekt, heb ik dan wel genoeg gedaan om dit te voorkomen? Kon ik wel genoeg doen? Of is het asielbeleid zo streng en de muur van onverschilligheid zo hoog dat ik onvoldoende mogelijkheden heb hiervoor? Had ik meer hoop moeten geven, en is dat dan valse hoop of hoop die doet leven? Maar mijn grootste vraag zal zijn, waarom stel alleen ik mijzelf deze vragen? Waarom stellen politici die zonder noodzaak blijven roepen om een strenger asielbeleid, beslisambtenaren die steeds 2 – I N DIT AMSTERDAM MEI

dogmatischer beslissen, en rechters die zich steeds verder in een hoek laten drijven, zichzelf niet deze vragen? ‘Wetten zijn Wetten en Regels zijn Regels’ is de mantra geworden. Maar dát is niet wat ik heb geleerd. Zowel de geschiedenis als mijn rechtenstudie heeft mij geleerd dat het bestaan van wet- en regelgeving nooit een reden mag zijn om je eigen verantwoordelijkheid uit te schakelen. Regels zijn er om de mensheid te dienen en niet om de mensheid om zeep te helpen. Als wet- of regelgeving tot gevolg heeft dat de mensheid niet wordt gediend, dan mag je ervan afwijken. Dit besef en deze individuele verantwoordelijkheid maakt ook een belangrijk onderdeel uit van onze rechtsstaat. Gelukkig zijn er burgemeesters die zich dit realiseren. Zij laten zich niet dwingen over te gaan tot het nemen van maatregelen jegens asielzoekers die zij onverantwoord achten. Gelukkig blijft de gemeente Amsterdam zelfstandig nadenken over de vraag welk doel het dient een illegaal kind wél een opleiding maar geen stage te laten volgen.

Laten we ons allen blijven realiseren dat onze rechtsstaat bewust zo is ingericht dat ‘regels geen regels’ zijn en niet klakkeloos gevolgd hoeven te worden. Er is bewust in het bestuursrecht gekozen voor weten regelgeving die ruimte laat voor belangenafweging, proportionaliteit en evenredigheid. En laten we die ruimte in de toekomst alsjeblief weer gaan benutten om de menselijke maat terug te brengen in de asielprocedure. Want het bewaken van de grenzen van wat toelaatbaar is in onze beschaving is veel belangrijker dan het bewaken van onze landsgrenzen.

Maartje Terpstra hield deze toespraak op de Dam op 14 april bij de manifestatie Liggen op de Dam, tégen het op straat zetten van vluchtelingen, vóór fatsoenlijke opvang. Maartje Terpstra is vreemdelingenrechtadvocaat sinds 2000, medeeigenaar van kantoor Altadvocaten sinds 01-09-2004, verbonden aan het Platform Stop Racisme en Uitsluiting sinds 2011.

Inzet van de WOU: Asielzoekers toekomstperspectief in Nederland bieden De Werkgroep Opvang Uitgeprocedeerden (WOU) is een initiatief van en wordt gedragen door de gezamenlijke kerken van Amsterdam en omgeving. De werkgroep werd in 1991 opgericht vanuit de Protestantse (Hervormde) Diaconie Amsterdam en de Taakgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken Amsterdam.

De diaconale taak van de kerken en asielzoekers In de loop van haar inmiddels 21-jarig bestaan heeft de WOU kritisch en helpend ingespeeld op alle opvolgende wijzigingen van het asielbeleid. Veel van die wijzigingen hebben rechtstreekse invloed op ons werk gehad. Dat geldt zowel de beleidsmatige kant van de asielprocedure – wie maakt op een gegeven moment wel een goede kans op bescherming en wie niet – als kwesties van rijksopvang – wie komt daarvoor wel in aanmerking en wie niet? In de jaren 1998 – 2010 kregen veel asielzoekers geen rijksopvang. In die jaren kreeg de WOU daardoor te maken met zeer veel (vele honderden per jaar) cliënten die vaak jarenlang op diaconale hulp waren aangewezen. In die tijd duurden de procedures aanzienlijk langer. De kosten van deze hulp bedroeg in die jaren vele tonnen per jaar, waarvoor de WOU niet vergeefs een beroep deed op kerken, diaconieën, fondsen en de Gemeente Amsterdam. In onze jaarverslagen werd daarover steeds verantwoording afgelegd. Vanaf 2010 nam de rijksoverheid weer een deel haar verantwoordelijkheid. Dat betekent ondermeer dat elke asielzoeker die nu voor de eerste keer asiel vraagt, in principe opvang krijgt tot en met de rechterlijke uitspraak. Dat is een zeer positieve en noodzakelijke verbetering, beter, correctie van het eerdere opvangbeleid. Er zijn meer verbeteringen, alleen, er zijn ook altijd weer uitzonderingen.

verblijf buiten Nederland en zij die terugkeer naar het land van herkomst overwegen kunnen door de WOU als cliënt geaccepteerd worden. Van hen is (anders dan de naam WOU in strikte zin suggereert) een groot aantal met medeweten van de Nederlandse overheid in Nederland aanwezig en niet uitgeprocedeerd. Deze (ex-) asielzoekers zijn dus niet illegaal in Nederland. Hun problemen vloeien voort uit het feit dat zij bij het wachten op de uitslag van hun procedure of aanvraag geen rijksopvang ontvangen. De hulp van de WOU aan hen bestaat er uit dat zij juridisch begeleid worden en tegelijkertijd materiële hulp ontvangen om, zo mogelijk, weer in de rijksopvang opgenomen te worden. Een groot aantal van deze cliënten van de WOU heeft ernstige psychische klachten, die meestal verband houden met de reden van hun vlucht. De redenen dat zij in eerste instantie werden afgewezen kunnen nogal variëren. Er moet dan goed gekeken worden hoe het gegaan is en wat er eventueel nog moet gebeuren om de asielzoeker aan zijn/haar recht te laten komen.

Door bovengenoemde asielzoekers te ondersteunen bij het realiseren van een legaal toekomstperspectief in Nederland of elders in de wereld geeft de WOU concreet invulling aan de diaconale taak van de gezamenlijke kerken. De activiteiten van de WOU ontplooien zich binnen de grenzen van de wet. Echter, wetten zijn niet statisch, kunnen weinig of veel ruimte De WOU helpt (ex-)asielzoekers van bieden. Die ruimte te helpen vinden wie het asielverzoek weliswaar in heeft de WOU zich tot taak gesteld. eerste instantie werd afgewezen, maar Dat gebeurt in individuele gevallen, die zeker nog juridisch perspectief ook in persoonlijk overleg met de hebben op legaal verblijf in Nederland. uitvoerders van de wet, en buiten de Ook mensen met perspectief op legaal publiciteit.

“Wetten zijn niet statisch, kunnen weinig of veel ruimte bieden. Die ruimte te helpen vinden heeft de WOU zich tot taak gesteld.” De duur van de hulp van de WOU kan, dankzij de verbeterde rijksopvangmogelijkheden voor een groot deel van de cliënten, korter zijn dan vele jaren voorheen. Echter, tientallen mensen zijn toch altijd nog jarenlang op diaconale hulp aangewezen. In het jaarverslag over 2011 staat een schema met de categorieën, die nog altijd buiten de rijksopvang vallen. Het zijn juist deze mensen voor wie een beroep op de kerken word gedaan. Als u geïnteresseerd bent in dit jaarverslag, stuurt de WOU het u graag toe. Een financiële bijdrage kan gestort worden op onderstaand banknummer. Ingrid Schippers, Coördinator spreekuur Werkgroep Opvang Uitgeprocedeerden Raad van Kerken Amsterdam Nieuwe Herengracht 18 1018 DP Amsterdam [email protected] ING: 58 59 673 St. Vrienden van de Raad van Kerken Amsterdam

I N DIT AMSTERDAM MEI – 3

De salamiplakjes van de asielprocedure Door Maartje Terpstra

De asielprocedure wordt gepresenteerd als een stevige warme worst. Maar zodra je hem beetpakt, valt de worst uiteen in dunne plakjes salami. Zonder dat je het doorhebt, wordt iedere keer een dun plakje salami weggehaald. Je weet nooit precies door wie, maar sommige mensen ruiken verdacht veel uit hun mond. Aan het eind van de procedure vraag je je af of er ooit wel een stevige warme worst is geweest.

Ik zal het illustreren aan de hand van een voorbeeld uit de praktijk. Zodra je asiel vraagt in Nederland krijg je opvang, zes dagen rusttijd, een advocaat en een medische check door een verpleegkundige. De warme worst ziet er goed en stevig uit. Dan begint de procedure. Dit begint met een Eerste Gehoor. Daarin vertel je hoe je naar Nederland bent gereisd, over jouw familieleden, waar ze wonen en wie er nog leven. De volgende dag mag jouw advocate op bezoek komen. Je bespreekt het eerste gehoor. De advocate vraagt: ‘je hebt verklaard dat je geen documenten hebt van jouw reis, maar dat gelooft de immigratiedienst niet. Heb je echt niets meer van jouw reis?’ Je kijkt verbaasd, maar ik ben illegaal per vrachtauto gekomen? Het eerste plakje salami is weg. Bijna geen enkele vluchteling heeft documenten van zijn reis, maar het betekent in onze asielprocedure dat op voorhand geen geloof wordt gehecht aan het vluchtverhaal van de asielzoeker. De advocate vervolgt: ‘je hebt gezegd dat je tot aan jouw vertrek gewoond hebt op dat adres, maar je was toch ondergedoken?’ ‘Ja, ik was ondergedoken, maar ik dacht dat ze bedoelden op welk adres ik geregistreerd stond.’ De advocate antwoordt dat zij het zal corrigeren, maar ze waarschuwt dat de immigratiedienst zo een correctie kan uitleggen als een tegenstrijdige verklaring.

4 – I N DIT AMSTERDAM MEI

De volgende dag volgt het Nader Gehoor. In dit gesprek moet je precies uitleggen wat je hebt meegemaakt. De advocate heeft de dag ervoor gezegd dat je geen fouten mag maken bij wat je zegt en heel gedetailleerd moet verklaren, anders gelooft de immigratiedienst je niet. Maar je hebt slecht geslapen, je bent nerveus en gespannen voor het gehoor. De gehoormedewerker vraagt begripvol of jij je goed genoeg voelt om gehoord te worden. Je antwoordt bevestigend. En daar gaat weer een plakje salami. Als je aangeeft dat je je goed genoeg voelt om gehoord te worden, dan mag de beslisambtenaar iedere verklaring die onduidelijk, summier of wisselend is, tegenwerpen. Het gehoor duurt uren. Je vertelt over jouw detentie, over mishandelingen tijdens detentie en over jouw ontsnapping uit detentie. Een enkele keer twijfel je over een datum, maar de hoormedewerker reageert begripvol. Je vraagt of het een probleem is dat je eerst dacht dat je in de maand mei bent ontsnapt maar nu denkt dat het in juni moet zijn geweest. De hoormedewerker zegt dat hij alleen opschrijft wat je zegt en geen conclusies eraan verbindt. Voor jouw gevoel verliep het gesprek goed. De mensen waren vriendelijk, de tolk was goed en je hebt de belangrijkste zaken verteld. Dus je verklaart aan het eind van het gesprek dat het gesprek goed is verlopen.

De volgende dag komt jouw advocate weer langs om het nader gehoor na te bespreken. Zij leest alles wat er is opgeschreven en vraagt ‘waarom wist je niet meer wanneer je bent ontsnapt?’ Je antwoordt dat je je hebt vergist. ‘Maar dat is toch een belangrijke datum?’ Je antwoordt dat je moe was en daardoor een vergissing hebt gemaakt. De advocaat zucht, ‘ik begrijp dat je moe en gespannen was tijdens het gehoor, maar waarom heb je daarover niets gezegd tijdens het gehoor? Je hebt gezegd dat je je goed voelde en dat het gesprek goed is verlopen. Dan kan ik niet meer als reden opgeven dat je moe en gespannen was.’ De stukjes salami vliegen over de toonbank. De advocate probeert in de correcties en aanvullingen toch nog uit te leggen waarom je je hebt vergist in de datum. Eind mei of juni is geen groot verschil en in detentie heb je meestal geen benul van tijd. De volgende dag ligt er een voornemen tot afwijzing van jouw asielaanvraag. De Immigratiedienst schrijft ‘je hebt geen reisdocumenten, terwijl van iedere reis, ook van een illegaal per vrachtauto afgelegde reis, wel een indicatief bewijs moet bestaan. Hierom geloven wij op voorhand jouw verhaal niet, tenzij jouw verklaringen zeer overtuigend zijn. Daarvan is geen sprake want je hebt gezegd dat je tot aan jouw vertrek hebt gewoond op jouw eigen adres, maar later heb je gezegd dat je was ondergedoken. Dat is tegenstrijdig. Ook heb je verschillend verklaard over wanneer je bent ontsnapt zonder dat je hiervoor een goede verklaring hebt kunnen geven.’

Kerk in Actie: vreemdelingenquotum dreigt hulp aan illegalen te bemoeilijken De advocate komt de volgende dag weer langs. Je hebt alle hoop op haar gevestigd. Zij moet een goede zienswijze schrijven. Je wijst erop dat je nog littekens hebt van de mishandeling, maar dat tijdens de medische check hierover niets is opgeschreven. Je wijst erop dat er nog mensen in Afghanistan zijn die jouw detentie kunnen bevestigen. De advocate geeft aan dat ze maar één dag de tijd heeft voor het indienen van de zienswijze, maar zal proberen om vandaag nog mensen in Afghanistan te bellen of te schrijven. Ze heeft verder landeninformatie dat de situatie in Afghanistan onveilig is, dat veel mensen zoals jij zijn gedetineerd en mishandeld en dat het dus aannemelijk is dat jij die problemen hebt gehad. Ze zal dat aanvoeren in de zienswijze. De volgende dag ligt er een negatieve beschikking van de IND. Je moet Nederland onmiddellijk verlaten, tenzij binnen 24 uur beroep en een voorlopige voorziening wordt aangetekend. Je wordt nog niet uitgezet maar je recht op opvang eindigt binnen vier weken. Wie heeft nu die worst opgegeten, vraag je je af? Het is het systeem. Niemand is verantwoordelijk. Bij de beoordeling van het beroepen verzoekschrift is het niet anders. De rechter mag het oordeel van de immigratiedienst over de geloofwaardigheid volgens de wet alleen terughoudend toetsen. Ook daar vliegen weer stukjes salami over de toonbank. De uitspraak van de rechtbank ziet – kort gezegd – in deze zaak er zo uit: ‘Verweerder heeft zich in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat de omstandigheid dat betrokkene

geen enkel document van de reis heeft overgelegd aan hem kan worden tegengeworpen. Hierom dient van het asielrelaas positieve overtuigingskracht uit te gaan. Verweerder heeft zich in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat hiervan geen sprake is, nu betrokkene tegenstrijdig heeft verklaard over zijn verblijfadres tot aan zijn vertrek en wisselend heeft verklaard over de datum van ontsnapping. Dat uit algemene landeninformatie blijkt dat personen zoals betrokkene worden gedetineerd en mishandeld, doet niets af aan de geloofwaardigheid van het individuele asielrelaas. Het beroep van de asielzoeker is dan ook ongegrond’ Tegen zo een negatieve uitspraak van de rechter staat hoger beroep open voor de asielzoeker. In deze zaak bestaat de uitspraak in hoger beroep, zoals de meeste uitspraken van de Afdeling van de Raad van State maar uit enkele regels:

Kerk in Actie heeft grote moeite met de quotumafspraak tussen de ministers Leers en Opstelten, die bepaalt dat de politie dit jaar 4.800 vreemdelingen moet oppakken en uitzetten. Ook vreest ze voor een jacht op illegalen. Uit een persbericht van de rijksoverheid blijkt dat minister Leers van Immigratie en Asiel dit quotum is overeengekomen met minister Opstelten van Veiligheid en Justitie en hoofdcommissaris van de politie Leon Kuijs. Het quotum is in tegenspraak met de toezegging die de minister eerder deed aan de Raad van Kerken in Nederland en Kerk in Actie. Eerder stelde minister Leers tot drie maal toe dat er geen jacht op uitgeprocedeerde asielzoekers zou worden gemaakt. De strafbaarstelling op illegaal verblijf was vooral bedoeld om criminele vreemdelingen aan te kunnen pakken, aldus minister Leers.

Er is geen sprake van een rechtsvraag die beantwoording behoeft in het belang van de rechtsorde of de rechtseenheid. Het hoger beroep is dan ook kennelijk ongegrond ’ Daarna staat de Dienst Terugkeer en Vertrek voor de deur. ‘Meneer, U heeft een eerlijke procedure gehad, uw asielaanvraag is afgewezen, u moet het land verlaten.’ Dit is ons asielsysteem. Iedereen eet een stukje salami op, maar niemand is verantwoordelijkheid voor het verdwijnen van de worst. Nederland is geen vrij land voor vluchtelingen, maar een land van papier, van cijfers en van Kafka.

Quotum In de quotumbrief van de minister gaat het echter niet alleen om het oppakken en uitzetten van criminele illegalen, maar ook om uitgeprocedeerde asielzoekers en vreemdelingen zonder geldige verblijfspapieren. Velen van hen kunnen door de politieke situatie niet terug naar hun land van herkomst. Uit cijfers van Nieuwsuur blijkt dat de prestatienorm voor het oppakken van 4.800 mensen zal leiden tot een toename van het aantal arrestaties van 10 procent ten opzichte van 2010, en van 35 procent ten opzichte van 2011.

I N DIT AMSTERDAM MEI – 5

Maand van de filosofie Psalm 62, 1-10 Vorige maand was de ‘maand van de filosofie’. Daarbij ging het speciaal om de vraag of mensen al of niet een ziel hebben. Filosofen, theologen en andere denkers kwamen er niet uit, maar het is wel interessant alsook heel leerzaam om eens te luisteren naar wat de Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) destijds over de ziel zei. Hij deed dat naar aanleiding van de woorden in psalm 62 (bijgaand) “Mijn ziel keert zich stil tot God …”.

Waarlijk, mijn ziel keert zich stil tot God, van Hem is mijn heil; waarlijk, Hij is mijn rots en mijn heil, mijn burcht, ik zal niet te zeer wankelen. Hoelang zult gij op een man aanstormen? Gij allen zult omvergestoten worden als een hellende wand, een neerstortende muur.

Mens let op je ziel!

Waarlijk, zij beraadslagen om hem van zijn hoogte af te stoten, zij scheppen behagen in leugen;

Met destijds bedoel ik 1928 toen Bonhoeffer een net afgestudeerde theoloog was en hij pastor werd in de Duitssprekende gemeente in Barcelona. Die gemeente leefde ver van de politieke ontwikkelingen in Duitsland alsook van de revolutionaire beweging in Spanje. Ze bestond grotendeels uit Duitssprekende zakenlieden die door Bonhoeffer (23) geestelijk begeleid werden. Onder meer door zijn preek op 15 juli 1928 over psalm 62. Bestaat er in onze tijd, zo vraagt Bonhoeffer aan zijn gemeente, nog zoiets als een ziel. Of is dat niet meer dan een aardige jeugdherinnering. Dat woordje ‘ziel’ klinkt immers zo vreemd te midden van alle verwarring en alle geschreeuw van onze tijd. Het heeft zó’n rustige klank dat het nauwelijks meer uitkomt boven het razen en woelen in ons innerlijk. Maar het heeft ook, aldus dominee Bonhoeffer, een klank van grote verantwoordelijkheid en ernst: jij, mens, hebt een ziel. Let op dat je die niet verliest, dat je niet op een dag ontwaakt uit het gewoel van het leven en merkt dat je van binnen hol bent geworden, een speelbal van gebeurtenissen, een blad waarmee de wind speelt, en dat uiteindelijk verwaait; dat je geen ziel hebt. Mens, let op je ziel!

“Het woordje ‘ziel’ klinkt zo vreemd te midden van alle verwarring en alle geschreeuw van onze tijd”

6 – I N DIT AMSTERDAM MEI

Wat is dan die ziel, zo vraagt hij zich af en geeft meteen een antwoord: ze is het leven dat God ons geschonken heeft. Ze is de goddelijke adem, geblazen in een vergankelijk wezen. Mens je hebt een ziel. En dat is geen woord van vroeger, geen droom, maar getrouwe werkelijkheid. Waarmee tegelijkertijd een zware, ernstige verantwoordelijkheid op ons is gelegd. Nu is het misschien zo dat er mensen zijn die best wel weten dat ze een ziel hebben, maar ach: wat is er door de jaren heen van terecht gekomen! Een onrustig, verward, geplaagd en moedeloos iets, waar we geen raad mee weten. Deze ziel botst op het woord: mijn ziel keert zich stil tot God. En wat betekent dat. Dat woordje ‘stil’? Stil worden bij God. Betekent dat, helemaal niets meer te zeggen hebben, alsof een vreemde maar vertrouwde hand op je lippen wordt gelegd of betekent het, een ogenlik niet meer op jezelf, maar alleen nog maar op de ander letten? Wie weet. Mijn ziel keert zich stil tot God of: mijn ziel keer je stil tot God. Enkele passages uit de preek van Dietrich Bonhoeffer over de ziel waarover in psalm 62 wordt gesproken. Zijn prachtige meditaties bij de psalmen zijn verkrijgbaar onder de titel; ‘Mijn ziel keert zich stil tot God’, Baarn 2002, ISBN 9025959034

zij zegenen met hun mond, maar in hun binnenste vloeken zij.

Waarlijk, mijn ziel, keer u stil tot God, want van Hem is mijn verwachting; waarlijk, Hij is mijn rots en mijn heil, mijn burcht, ik zal niet wankelen. Op God rust mijn heil en mijn eer, mijn sterke rots, mijn schuilplaats is in God. Vertrouwt op Hem te allen tijde, o volk, stort uw hart uit voor zijn aangezicht; God is ons een schuilplaats.

(NBG vertaling 1961)

“Het heeft zó’n rustige klank dat het nauwelijks meer uitkomt boven het razen en woelen in ons innerlijk”

‘In memoriam’ in het Stadsarchiefarchief

Nog drie weken is in het Stadsarchief in de Vijzelstraat de tentoonstelling ‘In memoriam’ over de gedeporteerde en vermoorde Joodse kinderen uit de oorlogsjaren 1942-1945 te zien. De tentoonstelling is gebaseerd op de recente publicatie van de schrijver, dichter, essayist en onderzoeker Guus Luijters over bijna achttienduizend planmatig vermoorde Joodse, Sinti en Roma kinderen. Van drieduizend van deze kinderen zijn – mede dankzij jarenlange speurtochten van Aline Pennewaard – foto’s te zien.

Voelen & meebeleven Martin Niemöller, Duitsland Toen ze de communisten kwamen halen heb ik niets gezegd ik was geen communist Toen ze de vakbondsleden kwamen halen heb ik niets gezegd ik was geen vakbondslid Toen ze de joden kwamen halen

Vermoorde kinderen krijgen weer een gezicht

heb ik niets gezegd ik was geen jood Toen ze de katholieken kwamen halen heb ik niets gezegd ik was geen katholiek Toen kwamen ze mij halen

De tentoonstelling in het Stadsarchief bestaat uit drie delen. In de grote hal van het Stadsarchief is een monumentale presentatie in de vorm van een zeventig meter lange tafel waarop de foto’s van 2.900 kinderen zijn te zien. Ze kijken je aan, heel doordringend, onwetend wat hun, hun ouders, broertjes en zusjes boven het hoofd hing. Per transport gerangschikt – van het ‘doorgangskamp’ Westerbork naar Auschwitz, Sobibor en andere vernietigingskampen in Oost-Europa.

en er was niemand meer om iets te zeggen uit: De dag dat je brief kwam (1988). Vertaling Petra Catz.

Sommige van die kinderen zaten op dezelfde lagere school in de Amsterdamse Cliostraat waar mijn broer, mijn zus en ik ook naar toe gingen. Andere kinderen woonden in dezelfde straat waar wij woonden. We wisten er weinig van (waren daar ook veel te jong voor), maar het gebeurde. Die vele kinderen kijken je aan, honderden foto’s. Lief en aardig, strik in het haar, ondeugend, wie zal het zeggen. Maar ze krijgen weer een gezicht of wilden we er zo min mogelijk van weten. Zelden was een tentoonstelling die met de oorlog van toen te maken heeft, voor mij zo aangrijpend en confronterend als deze. Destijds wisten veel mensen er weinig of niets van, maar nu wel. Nu is alles bekend. Misschien tot in het kleinste detail. Al die gezichten, al die foto’s. Met vrolijke of verschrikte ogen. En over drie weken, als de tentoonstelling wordt gesloten, is dat voorbij. Nu kunt u nog gaan en kijken. Om zo de herinnering aan die kinderen vast te houden. Frits Groeneveld In Memoriam De gedeporteerde en vermoorde Joodse, Roma en Sinti kinderen 1942 - 1945

I N DIT AMSTERDAM MEI – 7

Uit de kerkenraad

Kerkenraadvergadering van maart

Uit de ledenadministratie

• Er moet groot onderhoud aan het orgel worden uitgevoerd. De Stichting en kerkenraad zijn in overleg met Dick Klomp over het te volgen traject.

Vertrek

• Anne-Claire Frank is met enkele gemeenteleden bezig de website aan te passen. Ook wordt onderzocht op welke wijze wij gebruik kunnen maken van social media, zoals facebook, twitter etc.

Geboren

• zr. M.T. Abspoel – Mooiman, met attestatie vertrokken naar Soest

• Liv Izabella Ingeborg, geboren 27 februari 2012, dochter van Frederik en Melissa Jacobovits de Szeged-Ahlqvist • Vosse Leonie Romee, geboren 22 maart 2012, dochter van Skief en Florentine Houben-van Oosten Slingeland

• Met het bestuur van Preek van de Leek heeft het dagelijks bestuur van de kerkenraad een (plezierig) evaluatiegesprek gehad over Preek van de Leek in november 2011. Allerlei punten zijn behandeld. Afgesproken is dat in september het dagelijks bestuur en Preek van de Leek de plannen voor komende november doornemen, met name alles met betrekking tot presentatie, veiligheid etc. Uiteraard wordt ook de kosterij hierbij nauw betrokken.

Leden, vrienden en belangstellenden • Stand per Leden Vrienden Belangstellenden Instellingen Totaal

31-12 ‘11 343 64 193 43 643

16-04 ’12 335 64 193 44 636

Collecte-opbrengsten 2011 (kwartaal 1) Gemeente Projecten

2010 (kwartaal 1) Gemeente Projecten

– Singelkerk – Menno Simonshuis – Noord Meerpad

1.028,53 191,85 231,01

1.187,41 207,60 278,90

2.059,48 140,95 235,27

2.686,66 173,15 220,12

Totaal

1.451,39

1.673,91

2.435,70

3.079,93

Opbrengsten collecten projecten 4de kwartaal 2011 – – – – – – – – – –

Rampen wereldwijd ADS stuurgroep Duurzame Ontwikkeling ADS Doopsgezind Broederschappen Java Voedselbank Amsterdam Sedidea Tanzania ADS jongerenwerk DG Centrum Gem.Opbouw Stoelenproject Amsterdam Diaconaal Fonds t.b.v. VDGA Stichting Vrienden Kruispost Stichting Vrienden Oudezijds 100 Totaal

8 – I N DIT AMSTERDAM MEI

113,20 163,24 106,00 314,96 270,92 276,62 136,81 260,16 7,50 24,50 1.673,91

Column

Egyptische patatbakker Zondagse Singelkerkbloemen De bloemen, die tijdens de dienst in de Singelkerk staan, worden na de dienst gebracht bij leden die een moeilijke tijd door moeten maken, ziek zijn of iets te vieren hebben. Wilt u de namen door geven aan: Martina Simons telefoon (020) 662 19 34, Jetske Camarasa-Wisselink telefoon (020) 641 10 40 of Ineke Bremer telefoon (020) 615 26 22.

In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) telefoon (020) 662 19 34, Jetske Camarasa-Wisselink (020) 641 10 40 en Ineke Bremer (020) 615 26 22.

De jaarlijkse bijdrage Wilt u uw bijdrage voor 2012 overmaken op bankrekeningnummer 141442 (ING) t.n.v. Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam, o.v.v. ‘ledenbijdrage 2012’. Onze richtlijnen zijn: • 1% van het belastbaar inkomen • minima, studenten en belangstellenden € 40 per lid of € 65 per echtpaar • Vrienden : € 100 Het betreft een indicatie, een hogere bijdrage is uiteraard zeer welkom. Hebt u vragen? U kunt altijd contact met de grootboekhouder, Ineke Voncken, opnemen: T (020) 528 55 29 of 06 25 01 72 41 E [email protected]

Door Jan Willem Stenvers Toen in februari vorig jaar na aanhoudende protesten op het Tahrirplein Mubarak zijn aftreden aankondigde en Egypte feestvierde zat ik in een snackbar. Dit was niet onbewust. Vlakbij het Spui zit een heerlijke snackbar gerund door een Egyptenaar. Een aardige man, klein van postuur met altijd een grote glimlach op zijn gezicht als hij je met de grootste beleefdheid bedient met heerlijke zakken patat. Ik ben regelmatig in die zaak te vinden. Op de avond waarop Egypte zijn vrijheid vierde ging ik dan ook gelijk naar ‘de Egyptenaar’. Al kijkend naar de tv in de snackbar, waar live beelden van de dolblije menigte op het Tahrirplein werden uitgezonden, kreeg ik exclusief commentaar van ‘de Egyptenaar’. “Ik hoop dat het volk nu weer gaat leven, dat er weer beweging komt, want er gebeurde niks meer in het land“, vertelde hij. Dat het leger tijdelijk de macht kreeg in het land van de Nijl vond kleine patatbakker erg goed. “Het Egyptische leger is streng, maar rechtvaardig. Soldaten zijn er altijd eerlijk. Echt waar, zelf zat ik ook in het leger.” Na zijn dienstperiode was de blije man naar Nederland verhuisd. In Nederland kon hij meer bereiken als patatbakker dan als onderdaan van Mubarak. Deze maand kiezen de Egyptenaren hun nieuwe president. Het parlement is al gekozen. Veertig procent van de kiezers kozen voor de Moslimbroederschap en twintig procent voor de partij van de streng-islamitische salafisten. Waar de Moslimbroederschap tijdens de protesten een grote rol speelden, speelt het nu ook een grote rol in het parlement. Vanuit Egypte horen we geluiden van de voorheen protesterende studenten als: “Ze zijn alleen maar bezig met hoe vrouwen zich op straat moeten gedragen. Precies waar we zo bang voor waren.” Een gevolg van de democratie die de studenten wilden. Maar, is dit de vrijheid en ‘beweging’ waar mijn patatbakker van droomde? Voor de presidentsverkiezingen deze maand hebben zich verschillende kandidaten gemeld. Een kiescommissie uit het leger keurt de kandidaten en heeft ook enkele afgekeurd. De rol van de VS die het Egyptische leger al jaren voor een derde betaalt is hierbij onduidelijk. Onder andere de kandidaten van de Moslimbroederschap en van de salafisten zijn afgekeurd. Om rare redenen als: “Die kandidaat heeft een moeder met Amerikaans paspoort, hij is dus niet geheel Egyptisch.” Is dat de democratie waar het Egyptische volk van droomde? Is dat de vrijheid en ‘beweging’ waar mijn patatbakker op hoopte? Terwijl ik dit schrijf lees ik op de site van de NOS berichten dat het Tahrirplein volstroomt met mensen om te demonsteren tegen de macht die het leger zich toe-eigent. Er wordt bij gemeld dat alle soorten Egyptenaren er bij zitten: studenten, moslims, kopten en de groenteboer van om de hoek. Net als bij de demonstraties tegen Mubarak. Op 5 mei vieren wij onze vrijheid, vorig jaar februari vierde ik samen met een Egyptische patatbakker voor Egypte de vrijheid. Wij kennen in Nederland al heel lang vrijheid, maar kennen ze in Egypte na dit rumoerige jaar überhaupt al vrijheid? Ik vraag het op 5 mei maar eens aan mijn patatbakker. I N DIT AMSTERDAM MEI – 9

Gemeente in beweging

Zondag 13 mei

Woensdag 9 mei

Zondag 3 juni

Culturele Filosofische Geloofskring

Koran en Bijbel

Afsluiting seizoen in Noord

Het leven van priester Henri Nouwen. Henri Nouwen werd geboren in Nijkerk. Hij werd priester en studeerde daarna psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij schreef talrijke spirituele werken in het Nederlands en Engels. Hij was een tijd missionaris in diverse landen in Latijns-Amerika. Hij doceerde in de Verenigde Staten aan de University of Notre Dame, Yale University en Harvard University. Een ontmoeting met de Fransman Jean Vanier opende zijn ogen voor het leven met gehandicapten. Hij werkte in Toronto, Canada, in de gehandicaptenzorg in de gemeenschap van Daybreak. Henri Nouwen werd sterk geïnspireerd door Thomas Merton en wordt gezien als een van de grondleggers van Nieuwe Monastieke bewegingen. Henri Nouwen stelde contact met God, of het hogere, voorop. Ook zette hij aan tot het contemplatieve gebed. Na afloop is er gelegenheid om met elkaar een eenvoudige maaltijd te nuttigen. Zondag 13 mei, Meerpad om 16.00 uur.

Dinsdag 8 mei

Mennomaal Iedereen is welkom op het Mennomaal! Ontvangst met drankje vanaf 17.30 uur. Begin maaltijd: 18.00 uur. Tussen het hoofdgerecht en het toetje:

‘Onderweg’ met Jeanette van Woerden Plaats: Singelkerk, Singel 452, 1017 AW Amsterdam. Telefoon 020-623 45 88 Van tevoren opgeven is niet nodig. Kosten: 5 euro per maaltijd.

10 – I N DIT AMSTERDAM MEI

Een informatieve avond over Koran en Bijbel met ds. Tom Rijken. Gesprek o.l.v. ds. Véronique Lindenburg. Woensdag 9 mei van 20-22 uur in de kosterij naast de Nieuwendammerkerk, Brede Kerkepad 6-8. Toegang: € 1,50.

Op zondag 3 juni zal het seizoen van het Gemeentewerk in Noord worden afgesloten. In de dienst zullen wij afscheid nemen van Jules Fleuren die van de kinderkring naar de tienergroep 020 11 in de Singelkerk gaat.

Zondag 3 juni

Moskee- en Kerkloop in Amsterdam Noord Op zondag 3 juni zal de kerk aan het Meerpad open staan, net als de Moskee aan de Meeuwenlaan en nog enkele andere locaties. Wandel eens een Moskee binnen, zeker op zo’n middag dat er open huis is. Het thema van de moskee&kerkloop is dit jaar: het kind. Er zal een speurtocht voor kinderen zijn langs de deelnemende locaties. Kom met uw kinderen en volg het spoor van Abraham…! In Museum De Noord (op de hoek van de Zamenhofstraat en Meeuwenlaan) is een kleine expositie over kind en geloof, met medewerking van het Joods Historisch Museum. Er zijn ook nevenactiviteiten in de tijd rondom de moskee&kerkloop: Dialoogtafels: gesprek van een uur met deelnemers van moskee en kerk o.l.v. Susan Delsing. Om 13.00 uur wordt deze activiteit geopend in de Nieuwendammerkerk aan het Brede Kerkepad 6-8. Meer informatie: www.moskeeenkerk.nl of Hetty Smit 020 636 93 30.

Vuurtje aan het Meerpad

Palmpaasstokken in de Singelkerk

Jeugdwerk

Boekrecentie In het kader van de Kinderboekenweek 2011 plaatste de Koninklijke Bibliotheek iedere werkdag een oud kinderboek als bladerboek op de website.

Jong Nederland in vrijheid Bewerkingen van bekende meesterwerken uit de wereldliteratuur, zoals Don Quichot, maar ook vergeten werken als Hansje in 't Bessenland en Koddige avonturen van den vos en den ooievaar. Alle boeken zijn afkomstig uit de kinderboekencollectie van de Koninklijke Bilbliotheek van meer dan 170.000 titels. Uitgegeven kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft het kinderboek Jong Nederland in vrijheid als motto ‘Wees blij en doe je plicht’. De boodschap is duidelijk: nu de oorlog voorbij is moeten jongens en meisjes zich van hun beste kant laten zien en meehelpen aan de wederopbouw van het land. Het is een stripboek: plaatjes met daaronder korte rijmpjes. Het boek is op de website van de KB door te bladeren en te downloaden: http://www.kb.nl/menu/bladerboeken.html.

Facebook – Meerpadkerkje

Jong Nederland in vrijheid. Opzet en gedichtjes van S.J. Matthijsse. Plaatjes van Jan Lutz. Alphen aan den Rijn, N. Samsom n.v., 1945.

Onder de naam Meerpadkerkje heeft Essemie van Dunné een Facebook aangemaakt. De moeite waard om te raadplegen.

Jong Nederland in vrijheid.

De Meerpadkinderen De Meerpadkinderen hebben, met de volwassenen, in de Palmpasendienst voor jong en oud de intocht in Jeruzalem nagespeeld. Veertien kinderen liepen als Jezus (Tjeetske) op de ezel en de discipelen door de ‘Ubi caritas’ zingende menigte de stad van de vrede binnen. De Sadduceeën kwamen in opstand en toen … de discipelen hielden stenen in de lucht! Gingen ze ermee gooien? Nee, discipel Aukje zei: ‘Als wij niet mogen spreken zullen deze stenen spreken!’ Toen ze eindelijk op het plein stonden riep discipel Marti: ‘Wij zijn in Jeruzalem’. De inwoners van Jeruzalem zwaaiden uitgelaten met palmtakken. Na de dienst hebben de kinderen palmpaasstokken gemaakt. Zij namen die mee naar huis, zoals de volwassenen hun palmtakje meenamen, als symbool van de moed die Jezus en zijn volgelingen

nodig hadden om Jeruzalem binnen te gaan, en die alle grote en kleine mensen af en toe nodig hebben. Op stille zaterdag kwamen kinderen en ouders naar een vuurtje om liedjes te zingen en te luisteren naar het verhaal over Jessie en haar pop van mais, die weg was maar op een heel andere manier weer terugkwam. Daarna roosterden we marshmallows. Na het kampvuurtje bleven acht elfplussers voor een avond met muziek, spelletjes (Paasverhaal-Bijbelquiz en balkhangenrijmen) en gesprekken over afscheid en over blijdschap. Rond 12.00 uur ’s nachts werd het alsnog een Stil (ook omdat een klein Keesje eindelijk stopte met heel hard in zijn bedje ‘Ubi caritas’ te zingen) en de volgende ochtend hadden we een uitgebreid Paasontbijt, met door iedereen meegebrachte ontbijtheerlijkheden.

Een gedeelte van de elfplussers ging daarna naar de Singelkerk voor de Paasdienst. Dank voor ieders aanwezigheid en bijdrage aan gesprek, ontbijt, afwas en zorg voor mijn twee elfminverstekelingen! Essemie van Dunné

I N DIT AMSTERDAM MEI – 11

Prikbord

Vrijdag 11 mei

Dinsdag 15 mei

Maandag 21 mei

Dromen

Doopsgezind Vrouwenwerk

Langs schuilkerken en hofjes: een wandeling door de Amsterdamse Jordaan

De dertigersdip, ook wel quarterlifecrisis, dertigersdilemma of dertigerscrisis, is een opkomend psychosociaal fenomeen dat veel overeenkomsten vertoont met een identiteitscrisis. Jonge, meestal hoogopgeleide, mensen van eind twintig en in de dertig worden geconfronteerd met het ‘is dit alles?’gevoel met betrekking tot het werkzame en persoonlijke leven. Vragen als “is dit de juiste baan, de juiste partner en wil ik kinderen?” worden vaak gesteld.

“is dit de juiste baan, de juiste partner en wil ik kinderen?” Durftedromen.nl organiseert vrijdag 11 mei een thema-avond over het dertigersdilemma. Hiertoe hebben we een tweetal sprekers uitgenodigd: Matthijs Steeneveld (psycholoog) zal het onderwerp benaderen vanuit de psychologie, Frans van Santen (directeur IMPACT) benadert het dertigerdilemma vanuit de Bijbel. Er is deze avond genoeg ruimte voor discussie en debat; Ed Anker (EO-presentator & oud-Kamerlid) leidt het gesprek. We komen samen in gebouw De Corvershof in de sociëteit De Gelagkamer (Nieuwe Herengracht 18, naast de Hermitage) om 19:30 uur. Aansluitend borrel. Toegang is gratis, de drankjes niet. Voor meer informatie over de sprekers, de gespreksleider en/of de locatie, check: http://www.durftedromen.nl/ amsterdam. Stuur een mailtje naar [email protected] als je aanwezig wilt zijn.

12 – I N DIT AMSTERDAM MEI

Dinsdag 15 mei wordt een bijzondere dag voor het Doopsgezind Vrouwenwerk. Dan vieren we in het conferentieoord Mennorode te Elspeet ons 60-jarig jubileum. Het thema is: ‘Doopsgezinde vrouwen in de toekomst’. Aanmelden is nog mogelijk! We hebben een gevarieerd programma samengesteld. ’s Morgens is er de presentatie van het Anne Zernike fonds, het project waarvoor we in dit jubileumjaar geld inzamelen. Ds. Carolien Cornelissen zal met medewerking van enkele zusters voorgaan in een speciale viering. ’s Middags is er gelegenheid om één van de workshops bij te wonen, zoals bijvoorbeeld vrouwen en vrede, een zangworkshop, Lectio Divina, wandelen, ismakogie, kunst voelen en beleven en mandala’s tekenen. Daarna treden Kees Posthumus en Juul Beerda op in een speciaal voor de LFDZ geschreven muzikale voorstelling. Opgave kan tot uiterlijk 25 april. Ook vrouwen die geen lid zijn van een zusterkring zijn van harte welkom. De toegangsprijs is € 25,00 per persoon, inclusief koffie/thee, lunch, hapjes en drankjes. Meer informatie vindt u bij ‘conferentie’. U kunt ook contact opnemen met Jolanda Valk, [email protected] of [email protected], tel. 050-5259013.

“Het Nederlands verleden is overal, daar hoef je niet voor naar een museum” (Maarten van Rossem). Daarom wandelen we op een doordeweekse dag langs enkele Amsterdamse kerken en (voormalige) diaconale instellingen. De start is in het Ignatiushuis aan de Beulingstraat nr. 11 en de wandeling gaat dan van de Oude Lutherse Kerk aan het Spui, de Doopsgezinde Singelkerk en de roomskatholieke ‘Krijtberg’ (samen de Heilige Driehoek) dwars door de Jordaan naar de Noorderkerk aan de Noordermarkt en de Russisch-Orthodoxe kerk aan de Tichelstraat/ Lijnbaansgracht. Ook gaan we binnen bij het vroegere lutherse Zwaardvegershofje en het stedelijke Karthuizerhof. Stevige wandelschoenen en regenkleding (indien noodzakelijk) aanbevolen! Datum: maandag 21 mei Tijd: 10.00 uur - ca. 13.00 uur Kosten: € 10,Begeleiding: Arno Fafié, Luthers kerkhistoricus en docent Informatie: Ignatiushuis, Beulingstraat 11, 1017 BA Amsterdam. 020-6798207; [email protected]; www.ignatiushuis.nl

Donderdag 17 mei

Nummer 5, april 2012

Vermaningspad Heerenveen

Doopsgezind NU

Het traditionele Vermaningspad op Hemelvaartsdag, donderdag 17 mei, wordt dit jaar georganiseerd vanuit Heerenveen. De fietstocht en de autotocht starten in Heerenveen. Aan het eind van de middag wordt de dag afgesloten met een vesper in de Vermaning, Vermaningsteeg 5-9, 8441GB Heerenveen, tel. 0513-623163 Meer informatie: [email protected]

Op de website van de Doopsgezinde Broederschap kunt u het laatste, doopsgezinde, nieuws lezen. Nummer 5, april 2012, is inmiddels verschenen. Wilt u de nieuwsbrief per mail ontvangen? Stuur uw mailadres naar [email protected] of geef u telefonisch op via 020-6230914.

25 mei – 1 juni

Zaterdag 2 juni

Vrijdag 8 tot 15 juni

Pinksterarrangement Fredeshiem

Geloofsopvoeding en levensbeschouwelijke vorming

Doperse Erfenis Tour

Het Pinksterarrangement omvat o.a. een bezoek aan Zorgboerderij Maargies Hoeve in Kallenkote, waar mensen die extra begeleiding nodig hebben de dieren verzorgen. Tijdens een (overdekte) rondvaart door en om Giethoorn vertelt de schipper over de historie van dit ‘Hollands Venetië’. In museumboerderij ’t Olde Maat Uus kunt u de Gieterse historie met eigen ogen aanschouwen.

Zaterdag 2 juni spreekt Bas van den Berg, oud-medewerker van de GDB (Gemeenschap voor Doopsgezind Broederschapswerk) en de Doopsgezinde Vredesgroep, nu lector van de Marnix Academie te Utrecht, over levensbeschouwelijke vorming en geloofsopvoeding in de basisschoolleeftijd. Het ochtendprogramma wordt afgesloten met een spetterend concert van de ‘Amsterdam Vacols’. Doopsgezinde Zending en GDB houden op die dag ’s middags hun jaarvergadering. Opgave: [email protected] (of via 033-4333085 ), onder vermelding welk middagprogramma men wil bijwonen: Zending of GDB. Meer info: http://www.doopsgezindezending.nl/ nederlands/nieuws/ nieuws_jaarvergadering.html Plaats: Utrechtse Vermaning, Oudegracht 270. Aanvang: 10.00 uur.

Zondag 3 juni

Joods Amsterdam te voet

Donderdag vertrekt de touringcar naar Workum, waar u in het bekende Jopie Huisman Museum een goed beeld krijgt van de tekeningen en schilderijen van kunstschilder en oud ijzer- en lompenkoopman Jopie Huisman. De week is verder gelardeerd met optredens van een muziekgezelschap, de Tjonger Skotsploech en met prachtige natuurbeelden. Leiding: Aldert en Marijke Husslage. U kunt ook kiezen voor een korter verblijf rond Pinksteren, zoals het Pinksterweekend (25/29 mei) of de Pinksternadagen (29 mei/1 juni). Meer informatie: 0521-535100 of [email protected].

Om de wortels van de christelijke traditie beter te verstaan trekken we op één dag door de wereld van het Nederlandse Jodendom. In de morgen wandelen we door de voormalige joodse buurt. Ook bezoeken we de Portugese synagoge. Na de lunch worden we rondgeleid door het Joods Historisch Museum. De geschiedenis van de joden in Nederland en joodse riten en symbolen passeren de revue. We verzamelen om 10.30 uur bij het beeld van De Dokwerker (Jonas Daniël Meijerplein). Datum: zondag 3 juni Tijd: 10.30 - 15.30 uur. Kosten: € 15,- (excl. lunch en entree). Begeleiding: Arno Fafié, Luthers kerkhistoricus. Informatie: Ignatiushuis, Beulingstraat 11, 1017 BA Amsterdam. 020-6798207; [email protected], www.ignatiushuis.nl

Van 8 tot 15 juni wordt dezelfde afwisselende tour als in 2011 aangeboden. Naast een bezoek aan Witmarsum en Pingjum, is er een vaartocht in Giethoorn en wordt Steenwijk bezocht.

Verder: een tocht naar Ameland met z’n 3 vermaningen en vaart een mooie salonboot door de grachten naar de Singelkerk in Amsterdam, gevolgd door een interessante wandeling door de stad. Na een kennismaking met dopers Twente, worden de deelnemers welkom geheten in de Mennonitenkirche van Gronau. Dit is slechts een oppervlakkige greep uit het programma, dat nog veel meer aantrekkelijke kanten kent. De tour is geheel verzorgd en men verblijft op Buitengoed Fredeshiem, dat voor deze tour ideaal is gelegen. Henk en Cathrien van der Vegt en Anneke Bos hebben de leiding en fungeren als gids. Geïnteresseerd? Vraag dan om de uitgebreide tourbeschrijving en een overzicht van alle activiteiten: Fredeshiem tel. 0521-535100 of email [email protected].

I N DIT AMSTERDAM MEI – 13

DopersCafé – 29 mei Schrijvers en dichters in de stad Het team

Natascha van der Does-Brantjes t 06 44 71 49 30 [email protected]

Essemie van Dunné t 06 48 35 07 25 [email protected]

Joke van der Heide t (020) 661 16 52 [email protected]

Henk Leegte t 06 - 45 62 62 70 [email protected]

Ewoud Roos t 06 44 13 00 46 [email protected]

Tom Rijken t 06 22 51 75 65 [email protected] 14 – I N DIT AMSTERDAM MEI

Amsterdam is een magneet voor opkomende schrijvers en dichters. Maar waar halen deze schrijvers en dichters nou inspiratie vandaan? Welke aantrekkingskracht heeft de stad dat het schrijvers en dichters al eeuwenlang inspireert? Marjolijn van Heemstra (bekend van haar eerste dichtbundel ‘Als Mozes had doorgevraagd’, nu bezig met haar debuutroman) haalt voor deze gelegenheid een stel schrijvers en dichters bij elkaar om met hen te praten over hun inspiratie. Hierbij zal uit eigen en ander inspirerend werk worden voorgedragen.

Marjolijn van Heemstra (1981) studeerde godsdienstwetenschappen in Amsterdam en werkt als freelance journalist. Ze schrijft/schreef voor onder andere Trouw, nrc.next en National Geographic. In 2006 publiceerde ze samen met Hanina Ajarai Land van werk en honing over de eerste generatie migrantenvrouwen in Nederland. Daarnaast schrijft ze theaterteksten, die ze deels zelf op de planken brengt. Ze is verbonden aan het Frascati theater in Amsterdam, dat sinds 2007 een groot deel van haar voorstellingen produceert. Ook met haar gedichten treedt ze regelmatig op; zo was ze te zien tijdens het Noorderslagen het Weerwoordfestival en Poetry Africa. Maartje Wortel (1982) volgde de opleiding Beeld & Taal aan de Rietveld Academie in Amsterdam. In 2007 won ze de Write Now!-wedstrijd voor literair talent. Ze publiceerde verhalen in Passionate, De Brakke Hond en De Gids. De verhalenbundel Dit is jouw huis is haar debuut. Ze won er de Anton Wachter prijs 2010 mee, en kreeg de Nieuw Proza Prijs Venlo 2010 voor het verhaal 'Kranten', dat in de bundel is opgenomen.

Esther Gerritsen (1972) debuteerde in 2000 met de verhalenbundel Bevoorrecht bewustzijn en werd direct gezien als een van de grote jonge literaire talenten. Met de twee romans die daarop volgden, Tussen Een Persoon en Normale dagen, bevestigde Gerritsen de verwachtingen. In 2008 verscheen haar derde, alom geprezen roman De kleine miezerige god, in 2010 gevolgd door Superduif. Gerritsen is columnist voor de VPRO Gids.

Philip Huff (1984) studeerde filosofie en geschiedenis in Amsterdam. Tijdens zijn studententijd reed hij Martin Bril rond door het land. Hij publiceerde verhalen in De Gids, Hollands Maandblad en Hollands Diep. Dagen van gras verscheen op 1 oktober 2009 als zijn debuut. Op 19 januari 2012 verscheen de roman Niemand in de stad.

F. Starik (1958) is schrijver, dichter, zanger en kunstenaar. In de periode 2010-2012 is hij de vierde stadsdichter van Amsterdam, nadat hij al eens was genomineerd als ‘Amsterdammer van het jaar’ en werd hij onderscheiden met de Amsterdamprijs voor de kunst. Recent publiceerde hij de dichtbundels Songloed, Victoria, en de roman De gastspeler. Sinds 2002 beheert Starik de Amsterdamse Poule des Doods, een groep dichters van wisselende samenstelling die bij eenzame uitvaarten gedichten schrijft en voordraagt.

Agenda

Kopij voor het volgende nummer vóór 10 mei 2012 sturen aan Mieke Krebber Mail: [email protected] Adres: Europaplein 89, 1078 GZ Amsterdam (telefoon 020-6731926).

Mei 2012 Kerkdiensten (zie achterkant)

• Di 8 mei

Mennomaal

Singelkerk

18.00 uur

• Wo 9 mei

Koran en Bijbel

Nieuwendammerkerk

20.00 uur

• Vr 11 mei Durf te dromen

Corvershof

19.30 uur

• Zo 13 mei Culturele filosofische geloofskring

Meerpad

16.00 uur

• Ma 21 mei Langs schuilkerken

wandeling

10.00 uur

• Di 29 mei

Worstelen met het Woord

Singelkerk

18.00 uur

• Di 29 mei

DopersCafé: schrijvers en dichters in Amsterdam

Singelkerk

20.15 uur

• Zo 3 juni

Gesprekskring 50-

Meerpad

20.00 uur

• Zo 3 juni

Moskee- en Kerkloop

Het leven van Priester Henri Nouwen

• Zo 3 juni

Nieuwendammerkerk

Joods Amsterdam

13.00 uur

Meerpad

15.00 uur

wandeling

10.30 uur

De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen.

Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer 141442 (VDGA) website www.vdga.nl

COLOFON idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam.

Vrede Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen,

Redactie Mieke Krebber (eindredacteur) Frits Ph. Groeneveld Sjoukje Halbertsma Heleen Nauta-van Gelder Jan Willem Stenvers Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Anke Spijker

en herhaal ze honderd malen: alle malen zal ik wenen.

Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl fax (033) 462 46 94

Leo Vroman

Drukwerk Grammé3.0 - grafische producties, Amersfoort

I N DIT AMSTERDAM MEI – 15

Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert

Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 06-53 77 06 01 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10

KERKDIENSTEN Singelkerk

Meerpad

Menno Simonshuis

Den Ilp

Centrum 10.30 uur

Noord 10.15 uur

Buitenveldert 10.00 uur

10.00 uur

6 mei

Ds J. Postma

Ds A.M. Visser Kom-in-de-Kring en Kinderkerk

Geen dienst

Geen dienst

13 mei

Ds L.C.M. BlomjousMaillette de Buy Wenniger Kom-in-de-Kring en Kinderkerk

Geen dienst

Zusterkring o.l.v. Nieske van der Zijpp

Ds A.A. Rijken in Den Ilp

20 mei

Ds J.E. Klanderman

Ds H. Leegte Kom-in-de-Kring en Kinderkerk

Geen dienst

27 mei Pinksteren

Ds H. Leegte en Ds E.C. Roos Belijdenis en doop Kom-in-de-Kring en Kinderkerk

Geen dienst

Geen dienst

3 juni

Ds M.G.A. van der Burgt

Ds A.A. Rijken – Afsluiting seizoen

Geen dienst

Collectebestemmingen in april Collectebestemming in de blauwe c.q. zwarte zak is altijd voor de eigen gemeente. De collectebestemming in de rode zak is in deze maand bestemd voor:

6 en 13 mei: Stuwkracht 10 Stuwkracht 10, een doopsgezind initiatief, krijgt verzoeken om financiële hulp uit alle hoeken van de wereld en helpt onmiddellijk in plotseling ontstane noodsituaties, ‘stil’ en eenmalig. Stuwkracht 10 heeft contacten met andere doopsgezinde organisaties. Denk aan Doopsgezind Wereld-Werk, Doopsgezinde Zending, Mennonite Central Committee. Stuwkracht 10 heeft een onbezoldigd bestuur. Er blijft niets aan de strijkstok hangen. U geeft anoniem. Alleen de penningmeester van Stuwkracht 10 kent alle donateurs en verantwoordt jaarlijks de besteding van de donaties aan hen persoonlijk. Het gironummer is: 1211010 t.n.v. Stichting Stuwkracht 10 te Oostzaan. Meer informatie: [email protected] 1 6 – I N D I T A M S T E R D A M MEI

20 mei: Stichting Mennonite Voluntary Service

27 mei: Belijdenisen doopdienst

MVS organiseert vakanties voor jongeren van 16 tot 30 jaar. Met een groep tussen de 5 en 15 mensen ga je, in de vorm van een kamp, op vakantie om daar 5 á 6 uur per dag te werken. Elk MVS-jaar heeft een thema waarbinnen aandacht wordt besteed aan elkaar, de wereld, jezelf, hogere en diepere dingen. Omdat je een deel van je tijd aan het werk bent, worden de kosten van je vakantie zo laag mogelijk gehouden. Meestal wordt de prijs berekend op basis van de reiskosten. In 2012 gaan wij naar Roemenië en bezoeken wij, zoals elk jaar, Schoorl. Bankrekening 95.15.631 t.n.v. Stichting Mennonite Voluntary Service, Amsterdam Meer informatie: http://www.jongeren. doopsgezind.nl/en/content/ mvs_algemene_info?menu=866

Het collectedoel wordt door hen, die belijdenis doen en gedoopt worden, vastgesteld. Als u niet in de dienst aanwezig was en toch iets wilt bijdragen aan het project kunt u dat via de aangegeven bankrekeningen doen.