110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 1
R UA R D G A N Z E VO O RT
6
SJOUKJE HALBERTSMA
MARLEEN BARTH
maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam
HERO BRINKMAN
HELEEN NAUTA-VAN GELDER
RENÉ LEEGTE
HELEEN KNOL
in dit Amsterdam
J ETTY WESTI NGA-WI NTER
idA
jaargang 50 juni 2011
Zin in journalistiek Al ruim een half jaar loopt er binnen de Amsterdamse Doopsgezinde gemeente een cursus ‘Zin in journalistiek’ om geïnteresseerden vertrouwd te maken met de grondregels van het journalistieke handwerk. Ongeveer eenmaal in de 4-6 weken komen daarvoor op zondagmiddag (vrijwel direct na de kerkdienst) circa tien enthousiaste cursisten bij elkaar. De ene keer ontmoeten zij inleiders zoals Anneke van Arkel-Emmer (publiciste), Jaap Gulmans (columnschrijver), Jan Willem Stenvers (student in de journalistiek in Utrecht), Dirk Visser (een zeer ervaren journalist) en Roanne Woldendorp (grafisch ontwerper van het bureau Lâle in Amersfoort). De andere keer doen ze praktische schrijf- en interviewoefeningen of gaan ze met werkopdrachten aan de slag. Voor het juninummer van idA gingen vier van onze cursisten op pad om met enkele politici over ‘geloof en politiek’ te praten. Hier volgt wat zij er van maakten (FG). Lees verder op pagina 2
DEZE MAAND Vier interviews over Geloof en politiek: Merleen Barth (PvdA) – 2 René Leegte (VVD) – 3 Hero Brinkman (PVV) – 5 Ruard Ganzevoort (GroenLinks) – 6 Uit de Kerkenraad – 8 Heilige zondagavond (Column) – 9 Doet uw gemeente mee aan de Vredesestafette – 10 Kerkennacht – 11 Jeugdwerk – 12 Gemeente in beweging – 13 Vredeszending – 14 Agenda, colofon – 15 Kerkdiensten – 16
I N DIT AMSTERDAM J U N I – 1
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 2
Een vrouw en drie mannen over geloof en politiek Marleen Barth (PvdA):
‘De bijbel is voor mij geen partijprogramma’ Door Heleen Knol
In 1986 werd u lid van de PvdA. Heeft het geloof u geïnspireerd om de politiek in te gaan? “Mijn geloof heeft een grote rol gespeeld om mij met politiek bezig te houden. Ik wil mij graag inzetten voor rechtvaardigheid en solidariteit en omkijken naar mensen die het minder hebben”. Uitslapen Het lijkt soms alsof geloof een steeds minder belangrijke rol in de maatschappij gaat innemen en de kerken leeg lopen. Welke rol zou geloof volgens u moeten innemen in de toekomst? Marleen Barth (47) is politica voor de Partij van de Arbeid Van 1990 tot 1997 was zij journalist en werkte zij als parlementair verslaggever voor Trouw. Ze was lid van de Tweede Kamer (19982002), lid van de Provinciale Staten Noord-Holland (2003-2004) en was van 2005 tot 2008 voorzitter van de vakbond CNV Onderwijs. Marleen is nu voorzitter van het bestuur van GGZ Nederland, de brancheorganisatie voor geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Marleen Barth is in Den Helder gereformeerd opgevoed. Later ging de familie waar zij uit komt, over tot het rooms-katholicisme. Ze studeerde (1983-1989) politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en werd in 1986 lid van de PvdA. In dit interview vertelt Marleen Barth als politica over haar relatie met God.
2 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
“Die vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden. Naar mijn mening is er sprake van twee tegengestelde bewegingen. Aan de ene kant gaan er steeds minder mensen naar de kerk maar aan de andere kant is er een enorme behoefte aan spiritualiteit. Velen vragen zich af wat de zin van het leven is en waarom ze hier op aarde zijn. De kerk inspireert kennelijk te weinig. Er is een enorme communicatiekloof tussen geloof en kerken ontstaan en heel veel mensen hebben verkeerde associaties met de kerk. De kerk zou moeten werken aan een moderne manier van communicatie om zo beter mensen te bereiken. Ook zou de kerk praktischer te werk kunnen gaan. Een voorbeeld daarvan is dat de kerkdienst op zondagochtend gehouden wordt. Voor de meeste mensen is dat de enige dag dat ze een beetje kunnen uitslapen. Ik ga zelf ook wel om deze reden niet naar de kerk. De kerk zou mee moeten gaan met zijn tijd en zich moeten aanpassen aan de drukke levens van mensen door bijvoorbeeld de dienst op zondagmiddag te houden.”
U bent ook Tweede Kamerlid geweest. Hoe uitte u uw geloof binnen die functie en strookte dit met uw partij en het partijprogramma? “Binnen de fractie was niet veel begrip. Veel oudere collega’s waren antiklerikaal of hadden zelfs een hekel aan het geloof. Maar de bijbel is voor mij geen verkiezingsprogramma maar een inspiratiebron. Politiek gaat over andere dingen dan waar het geloof zich mee bezig houdt. Geloof en wetgeving moeten dan ook gescheiden blijven”. U bent voorzitter van de Banning Werkgemeenschap voor de PvdA1. Deze gemeeenschap wil bijdragen leveren aan een sociaal democratische visie vanuit de christelijke geloofsgemeenschap. Zit er voor u wel eens een discrepantie tussen u als gelovige en u als politica? “Mijn geloof en praktische redenen spreken elkaar weleens tegen. Voorbeelden hiervan zijn abortus en euthanasie. Ik denk dat het leven gegeven is en dat het beslissen over leven en dood niet aan ons is. Toch stemde ik uiteindelijk voor de Euthanasiewet. Ook ben ik voor de mogelijkheid tot abortus omdat het anders illegaal zou gebeuren. Maar het belangrijkste blijft dat politiek en geloof over andere dingen gaan en niet door elkaar moeten worden gehaald!”.
1) Deze ‘werkgemeenschap’ is genoemd naar de ‘rooie dominee’ Willem Banning, die in de jaren ’40 en ’50 van de vorige eeuw de grondlegger was van de religieussocialistische beweging in Nederland.
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 3
René Leegte (VVD):
‘Je broeders hoeder zijn door ’m vrij te laten’ Door Sjoukje Halbertsma
Wat waren uw persoonlijke drijfveren om in de politiek te gaan? Mijn drijfveren zijn tweeërlei. De VVD heeft altijd een zeer goede reputatie gehad op het terrein van milieu en duurzaamheid. De laatste jaren is dat beeld flets geworden. Daar wil ik iets aan veranderen. Het is dus een combinatie van een inhoudelijke motivatie in (misschien wel door mijn Doperse achtergrond) de overtuiging dan ook zelf het verschil te willen maken en aan de slag te gaan met mijn idealen. In de Tweede Kamer spreek ik over milieu, energie, klimaat en duurzaamheid.
René Leegte (Den Haag, 1968) is sinds 26 oktober 2010 lid van de Tweede Kamer voor de VVD Na zijn middelbare schooltijd werd hij doopsgezind door belijdenis en doop. Hij studeerde ontwikkelingseconomie en milieu in Wageningen. Daarna was hij gedurende vier jaar persoonlijk secretaris van mr. drs. Frits Bolkestein. Van 1998 tot 2002 werkte hij bij Unilever en van 2002-2006 bij het ingenieursbureau Dwars, Heederik en Verhey (DHV) in Amersfoort. Hij is bestuurslid van de Landelijke Vereniging tot behoud van de Waddenzee en voorzitter van een stichting tot ondersteuning van musici. René Leegte is lid van de gecombineerde gemeente van doopsgezinden, remonstranten en vrijzinnig hervormden in Amersfoort. Zijn vrouw en hij hebben twee kinderen.
Niets Uitsluiten U bent fractiewoordvoerder van onder andere het energiebeleid. Kernenergie is relatief schone energie, maar het kernafval daar zijn we in nog geen duizend jaren vanaf. Hoe rijmt u dat met verantwoordelijkheid nemen, ook voor de toekomstige generaties die met dit afval opgezadeld worden?
Wat we in de discussie over kernenergie vaak vergeten is dat er in Petten een reactor staat die medische isotopen maakt. Met deze isotopen worden dagelijks 30.000 patiënten geholpen. Jaarlijks 10 miljoen. Dat vinden wij belangrijk en niemand zal Eigen verantwoordelijkheid, maar ook pleiten met deze reactor te stoppen. voor de naaste omgeving en de gehele Deze reactor geeft het zelfde radiosamenleving is een belangrijk speeractieve afval, dat wij ook moeten punt bij u als Kamerlid. Je zou het ook opslaan. Daarnaast hebben wij ook anders kunnen zeggen: ”Ben ik mijn te maken met dertig jaar afval uit broeders hoeder?” Hoe geeft u hier Borssele. Of wij het leuk vinden of vorm aan als lid van Tweede Kamer? niet, we zullen na moeten denken over dit probleem. Als we ons Liberalen en doopsgezinden hebben tegelijkertijd realiseren dat er een een gezonde argwaan ten opzichte enorm energietekort op ons afkomt, van de overheid gemeen. Als liberaal dat onze stoutste verbeelding te vind ik dat je mensen moet aansporen boven gaat, dan kunnen wij ons niet het beste uit zichzelf te halen. Ik veroorloven alternatieven voor olie geloof dat je moet kijken naar de gas en kolen uit te sluiten. De VVD kracht van mensen en moet proberen vindt dan ook dat wij naast het dat waar ze goed in zijn, verder te besparen van energie moeten inzetten verbeteren. Maak van een 7 een 9 en op alle andere alternatieven, zoals kijk niet naar de dingen waar ze niet windenergie, zonne-energie, goed in zijn. Mijn doopsgezinde aardwarmte, maar ook kernenergie. achtergrond zegt me dat het vooral Hoewel wij dat natuurlijk graag gaat om de daden. Deze twee zaken zouden willen, is de capaciteit van staan prachtig in elkaars verlengde. Je alternatieve energie gewoon veel te kunt ook je broeders hoeder zijn, door gering om op korte termijn voldoende de ander juist de vrijheid te geven zich energie te leveren. Daardoor zitten te kunnen ontwikkelen, net zo als je wij nog lang vast aan fossiele energie, hem moet beschermen als dat nodig met CO2 als afval. Zoals we weten is. Het is ook niet voor niets dat de heeft dit broeikasgas invloed op het eerste sociale wetgeving (eind 19de klimaat. Daarmee is het ook een keuze eeuw, red.) in Nederland, het kindertussen klimaatverandering of afval wetje-Van Houten (de wet tegen dat wij ergens beheersbaar moeten overmatige arbeid en verwaarlozing opslaan. Dit is geen gemakkelijke van kinderen – red) door de doopskeuze, zeker niet als wij kijken naar gezinde liberaal van Houten is de gebeurtenissen in Japan. Rond ingevoerd. kernenergie spelen veel emoties. Lees verder op pagina 4 I N DIT AMSTERDAM J U N I – 3
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 4
Vervolg van pagina 3
Een vrouw en drie mannen over geloof en politiek
Ik vind het belangrijk dat ik als Kamerlid onderscheid maak tussen meningen en feiten, maar die boodschap brengen valt niet altijd in vruchtbare aarde. Bananen U hebt heel wat nevenfuncties. Kunt u vertellen waar Good Start voor staat en wat u hiermee wilt bereiken? Ondertussen zit ik niet meer in het bestuur van GoodStart, maar GoodStart is een investeringsfonds voor kleine bedrijven in ontwikkelingslanden. Juist deze groep ondernemers, die de motor zijn van de economie, kunnen slecht krediet krijgen en hebben slecht toegang tot de kapitaalmarkt. Er is veel microkrediet, zeg tot 100 euro, en er zijn veel mogelijkheden voor ondernemers die veel geld, meer dan een miljoen euro nodig hebben. Wij richten ons daarom juist op de middengroep. Zo heeft GoodStart deelnemingen in een aantal ondernemingen in Zuid Afrika. Ik heb het fonds met een aantal vrienden opgezet. Het sloot goed aan bij mijn activiteiten destijds, als commercieel directeur bij AgroFair. AgroFair verkoopt duurzaam geteeld fruit onder het Max Havelaar keurmerk. Ik verkocht toen door heel Europa onze Max Havelaar bananen. Erg leuk. Ik vind het leuk en belangrijk om mijn ervaring toe te passen op andere terreinen en bij andere organisaties. Zo ben ik bijvoorbeeld voorzitter van Holland Opera, een jeugd operagezelschap. Ongelofelijk inspirerend. Bijna onmogelijk Ik zou nog graag door willen gaan op het thema ‘eigen verantwoordelijkheid nemen’. Hoe moet het met de zwakkeren in de samenleving die dit niet kunnen en er ook nooit toe in staat zullen zijn? Mensen die niet in staat zijn hun eigen verantwoordelijkheid te nemen, moeten altijd beschermd worden. Ik denk dan direct aan het kinderwetje-Van Houten, dat kinderen beschermde tegen uitbuiting. De vraag is wel wie de verantwoordelijk-
4 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
heid op zich moet nemen. De overheid heeft daar een rol, maar de samenleving zelf ook. De Doperse traditie staat vol met goede voorbeelden waar een gemeente haar verantwoordelijkheid in daden liet uitkomen. Soms denk ik wel eens dat we wel erg gemakkelijk naar de overheid wijzen. Opa en oma lekker weggeborgen, en wij kunnen hard werken aan onze carrières. Ik geloof dat je pas sociaal kunt zijn in een daadwerkelijke relatie tot een ander. Je sociale verantwoordelijkheid leggen bij de overheid leidt tot individualisering. Natuurlijk is het nemen van je eigen verantwoordelijkheid niet altijd even gemakkelijk, maar we leven met zijn allen samen en moeten daar ook de consequentie uit trekken. De Bergrede, waar wij over begonnen, roept natuurlijk ook op tot persoonlijk handelen. Goede daden doen, zonder direct iets terug te verwachten. Ruzies bijleggen, liefhebben in plaats van haten, aalmoezen geven, iemand niet veroordelen. Een bijna onmogelijke oproep tot volmaakt leven, maar het spreekt je wel aan op je eigen verantwoordelijkheid. Pech Zou u zelf nog wat kwijt willen met betrekking tot bovenstaande? Het grote dilemma in de politiek is wie de verantwoordelijkheid op zich moeten nemen voor het oplossen van problemen. Als ik vroeger uit een boom viel en mijn knie bloedde, zei mijn moeder de volgende keer beter op te passen. Nu klagen wij de gemeente aan vanwege ondeugdelijke speeltoestellen. Als ik vroeger de klas uit werd gestuurd, kreeg ik van mijn ouders een draai om mijn oren en moest excuses maken aan de leraar. Nu gaan ouders verhaal halen op school. Ik zou willen dat mensen wat meer eigen verantwoordelijkheid zouden nemen en accepteren dat je soms pech kunt hebben”.
Hero Brinkman (PVV):
Hero Brinkman (Almelo, 1964) is Tweede Kamerlid voor de Partij van de Vrijheid (PVV) In 2011 trad hij op als lijsttrekker voor Noord-Holland bij de Statenverkiezingen. Vroeger was Brinkman inspecteur van politie in Amsterdam en wijkregisseur van het Amsterdamse stadsdeel Oud-West. Heleen Nauta ging in Den Haag bij Brinkman op bezoek en had een gesprek met hem in de vesting van het parlementsgebouw.
Met warmte vertelt Hero Brinkman over vroeger. Hij is een Tukker (Twentenaar) in hart en nieren en groeide als enig kind van jonge ouders op in een arbeidersgezin waar hem hard werken en zuinigheid worden bijgebracht. “Niet lullen maar poetsen” was bij hem thuis het devies. “Het was bij ons echt geen vetpot”, vertelt Hero Brinkman. Maar met glimmende ogen voegt hij eraan toe dat hij wel elk jaar met zijn ouders op vakantie ging. Hoewel zijn ouders heel jong zijn getrouwd, heeft hij bij hen echte liefde ervaren. Dit in
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 5
‘In mijn hart ben ik een links persoon’ Door Heleen Nauta-Van Gelder
tegenstelling tot zijn vier gestrande relaties. Uit de laatste heeft hij een zoontje van drieënhalf jaar. Elke zaterdag houdt hij voor hem, zijn oogappeltje, vrij. Hebt u een christelijke achtergrond? Bent u kerkelijk meelevend? Wat zegt het u persoonlijk dat uw partij, de PVV zich op de joods-christelijke traditie baseert? “Van huis uit – maar ook sindsdien – heb ik niet iets met het christelijk geloof. Ik heb respect voor ieders overtuiging. Ik ben vrijzinnig liberaal. Zo sta ik ook in het leven. Over die joods-christelijke traditie kan ik weinig zeggen, want het zit niet in mijn portefeuille. Wel kan ik zeggen dat de drie belangrijkste peilers van onze Nederlandse maatschappij, namelijk recht, naastenliefde en vrijheid, zo moeten blijven”. Heeft uw politieke interesse een wending tijdens uw leven gekregen. En wat heeft u ertoe bewogen uw loopbaan bij de politie op te geven voor de politiek? “Ik kom uit een rood PvdA gezin. In mijn hart ben ik een links persoon. In de jaren tachtig ben ik lid van de PvdA geweest. Maar later, in het begin van de jaren negentig, heb ik – beïnvloed als ik toen was door Pim Fortuyn het lidmaatschap weer opgezegd. Eigenlijk zijn wij van de PVV de PvdA van de jaren vijftig”. Misstanden “Als politieman in Amsterdam ben ik heel veel misstanden tegengekomen. De kans die ik kreeg om mee te doen met Pim Fortuyn, heb ik toen laten schieten voor mijn hobby, mijn paardenliefhebberij. Maar met de opkomst van Geert Wilders heb ik tegen mezelf gezegd: Als je nu weer de kans laat schieten om je nek voor misstanden in de maatschappij uit te steken, dan kan het nooit meer.
Dus zo is het gekomen. En nu ben ik een bekende Nederlander. Dat is niet altijd gemakkelijk. Daar zit ook een keerzijde aan. Die heeft eraan bijgedragen dat mijn laatste relatie stuk is gelopen”.
zijn. Wij als PVV sluiten absoluut niet buitenlanders uit. Wij willen de problemen, die wij hebben met de aanwezige immigranten, eerst oplossen. En dan moet je niet nog meer immigranten toelaten”.
U bent een voorstander van een harde aanpak van criminele jongeren. Hebt u ooit mededogen gevoeld voor een jongere, die zich vanuit een benarde situatie schuldig heeft gemaakt aan crimineel gedrag?
Mazzel Als die problemen dan na een paar jaar zijn opgelost, gaan dan de grenzen weer open?
“Als politieman was ik goed in boeven pakken. In de buurt stond ik bekend als bikkelhard, maar wel eerlijk en oprecht. Ik was ook bij jongeren geliefd. Als politieman ben ik vele keren in aanraking gekomen met sociale probleemgevallen. En dan is het goed dat er zoveel instanties in Nederland zijn, die met probleemjongeren aan de slag gaan. De politie is dan intermediair”. Gedogen Hoe voelt het om én het kabinet te gedogen én door de oppositie veelal gedoogd te worden, terwijl u zo fel tegen gedoogpraktijken (zoals van koffieshops) bent? “ ‘Gedogen’ met betrekking tot het kabinet is geen goed woord. Wij ondersteunen het kabinet. Terwijl gedogen betrekking heeft op iets dat eigenlijk niet goed is. Hoe sterker de oppositie ons denkt te gedogen hoe sterker we gebruik maken van het recht op vrije meningsuiting. Persoonlijk laat het mij ijskoud”. De Bijbel spreekt van zorgzaam zijn voor vreemdelingen. Vreemdelingen mag je niet uitbuiten en niet buiten sluiten. Hoe denkt u daarover? “Ook hier kan ik niet veel over zeggen. Het zit niet in mijn portefeuille. In navolging van de Oude Drees zal immigratie en integratie het grootste probleem van de komende decennia
Brinkman wacht even. Kijkt mij dan aan en zegt krachtig “Ja, vermoedelijk wel”. Hoe ziet de Nederland er over tien, twintig jaar uit? En welk toekomstbeeld wilt u jonge mensen meegeven? “Over twintig jaar denk ik dat we de immigratie in de goede zin hebben uitgewerkt. En dat we een efficiëntere politie en justitie hebben ontwikkeld. En de ouderenzorg zal beter zijn geworden. Laat ik vooropstellen dat ik een bloedhekel heb aan kinderen en jongeren die denken dat alles vanzelf gebeurt. Ik vind dat je er zelf wat voor moet doen”. “Ik hoop dat ze over een aantal jaren zeggen: wat een mazzel dat ik in dit land woon. Hier wil ik nooit meer weg. En dat we met elkaar respectvol volgens Nederlandse normen en waarden kunnen samenleven”. Wat zou u aan de lezers van dit blad nog willen meegeven? “Net als uw doopsgezinde gemeente, waar verbondenheid tussen mensen heerst, hecht ik daar aan. Ik heb dat gemist in onze samenleving. We hebben dat te lang overgelaten aan de overheid. die hechtheid tussen mensen die wil ik weer terug zien te krijgen”.
I N DIT AMSTERDAM J U N I – 5
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 6
Vervolg van pagina 5
Een vrouw en drie mannen over geloof en politiek
Ruard Ganzevoort (Groen Links):
‘Thema ‘vergeving’ houdt me het meeste bezig’ Door Jetty Westinga-Winter
AMSTERDAM AAN DE VU – “Wat een lastige vraag! Naar mijn achtergronden. Het lijkt allemaal zo simpel. Ik kom uit een flexibel gezin waarin met enige regelmaat kinderen als pleegkind werden opgenomen. Toen wij vanuit Suriname naar Nederland terugkeerden, woonden er ook wel mensen bij ons die we daar ontmoet hadden. Hoeveel mensen precies in ons huis woonden is dus eigenlijk een beetje moeilijk te zeggen, maar wel een groot gezin. Vijf biologische kinderen en één aangenomen zusje. Vanaf mijn achtste jaar woonden wij in Gorinchem. Toen naar Utrecht om daar theologie te gaan studeren.”
Dr. Ruard Ganzevoort (46) is voor GroenLinks kandidaat-lid van de Eerste Kamer Ganzevoort (46) is een veelzijdig mens: hoogleraar in de praktische en narratieve theologie aan de VU, eigenaar van een hotel in Utrecht, vader van vijf kinderen en actief in de homobeweging. Binnen zijn partij is Ruard Ganzevoort voorzitter van De Linker Wang (platform voor religie en politiek). Jetty Westinga had een bewogen gesprek met hem.
6 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
Waarom theologie? “Eigenlijk wilde ik alles. Vanaf toneelschool tot economie. Psychiatrie leek me ook wat, maar uiteindelijk was theologie toch het brede culturele maatschappelijke stuk wat alles in zich had”. Hebt u er lang over gedaan? “Ik heb er veel dingen naast gedaan. Youth for Christ en ander jongerenwerk. In het laatste jaar dacht ik, als ik nou al die dingen gedaan heb, kan ik net zo goed toch dominee worden. Want werken in een kerkgemeenschap – gericht op zorgen voor elkaar, gericht op presentie in de samenleving, gegrond in inspiratie uit het geloof – die mix heeft me altijd getrokken”.
heel diep in bij mij. Ik ben niet zo in dogma’s geïnteresseerd maar meer hoe mensen in hun leven het heilige ervaren”. “Mijn wortels zijn protestant, maar ik ben niet specifiek ergens aan gebonden. Ik ben een ‘postdenominationalist’. Dus iemand die niet meer bij een bepaalde kerk hoort. Ik wil niet meer in een hokje zitten. Ik was Nederlands Gereformeerd, maar ik ben op een gegeven moment mijn predikantsambt kwijtgeraakt omdat ik een homoseksuele relatie kreeg”. Hoe bedoelt u dat? “Ook het christendom heeft meerdere gezichten. Aan de ene kant Karen Armstrong met haar beweging voor compassie en aan de andere iemand als dominee Terry Jones, de man die de koran verbrandde. Allebei beroepen ze zich met enig recht op de christelijke traditie”. Bergrede In de Bergrede staan praktische leefregels. Welke van die regels vindt u het waardevolst?
“Wat mij de laatste jaren het meest heeft beziggehouden is het onderwerp ‘vergeving’. Ik heb een aantal jaren onderzoek gedaan naar de thematiek van seksueel geweld en dan loop je onmiddellijk tegen de vraag van vergeving aan. Zeker als het in kerkelijke kring gebeurt. Dan zie je dat men met een beroep op de Tot welke kerk behoort u eigenlijk? Bergrede gewoonweg vindt dat er “Dat weet ik eigenlijk zelf niet. Al vergeven moet worden. Jezus zegt: Je die moeilijke vragen! Ik ben nergens moet vergeven zoals ik jou vergeven meer lid van. Ik heb altijd een brede heb. Kort door de bocht: Als jij niet interesse gehad. Toen ik een puber vergeeft, word jij ook niet vergeven. was ging ik zowel naar Youth for Dat maakt het voor de slachtoffers Christ als naar Hare Krishna. Een van mijn mooiste ervaringen was trouwens bijzonder moeilijk want je moet dan een winti pre in de binnenlanden van onder de druk van de traditie afzien van je recht op verweer”. Suriname. De fascinatie hoe mensen met het heilige omgaan, zit er wel
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 7
“Als je ‘vergeven’ ziet als een soort losmakingproces, waardoor het slachtoffer los komt van zijn slachtofferrol, dan is dat heel waardevol. Maar vergeving als een mechanisme waardoor de dader bevrijd word (wat trouwens wel iets is wat je hoopt dat uiteindelijk gebeurt), dan blijft het slachtoffer in de kou staan. Daarom ben ik altijd erg op zoek naar een balans tussen die twee perspectieven. Pas de laatste jaren zijn de kerken zich geleidelijk aan bewust geworden van de ingewikkeldheid van dit alles. Vroeger zei men vrij makkelijk: je moet kunnen vergeven, anders komen we niet verder. Men houdt nu veel meer rekening met de psychologische consequenties en het feit dat mensen zwaar getraumatiseerd geraakt kunnen zijn. Men zoekt nu meer naar oplossingen die juist voor het slachtoffer helend kunnen zijn.
Met onze eigen wonden, met onze eigen trauma’s kunnen wij ons makkelijker identificeren met een evenzo getraumatiseerde Messias”.
“Die vraag van u raakt mijn keus om niet bij een confessionele partij actief te zijn. Er zijn mensen die zeggen dat je – als je Christen bent – bij een Christelijke partij moet zitten. Die Afghanistan vraag krijg ik ook vaak. Hoe kun je als Wanneer is het voor het laatst gelovig mens bij GroenLinks zitten? gebeurd dat u met een beslissing waar En dan denk ik maar aan de Bergrede. u voor stond, in conflict met de Als je namelijk je religieuze positie te Bergrede kwam? veel naar voren schuift, dan loop je grote risico’s. Als je grote woorden “Onder andere bij het probleem van hebt, gaan mensen je er op afrekenen. de uitzending naar Kunduz (AfghaMaak het maar eens waar. En dan wil nistan). Dat was voor GroenLinks een ik wel eens weten wat er christelijk geweldig dilemma. Moeten we dat nu aan is om 130 kilometer per uur te wel of niet steunen. ‘t Uitgangspunt rijden? Je kunt vinden wat je wilt, was niet zo moeilijk. Wij willen niet maar dat heeft niets met christelijke vechten, maar aan vrede bijdragen. inspiratie te maken. Op het moment Dat is een uitgangspunt van een dat je een christelijk label aan je partij ideale wereld. En dan zie je dat de hangt en je stemt in met terugsturen formulering van de Bergrede zo van asielzoekers, dan heb je wat uit te idealistisch is dat zij niet past binnen leggen. Die spanning roep je dan op. de realiteit waarmee je te maken Het suggereert ook dat een religieuze hebt. Het is een formulering die voor stroming één op één uitmondt in een Trauma een gewone sterveling niet op te politieke visie. Dat dus de politiek van Volgens de Joodse traditie moet de brengen is. In de gewone machtszeg maar de ChristenUnie christelijker Messias nog komen. Stel dat hij er al verhoudingen van deze wereld is die is dan die van een partij die er is en zich nu als jong kind onder ons Bergrede wel leuk, maar kijk nu eens misschien inhoudelijk dichtbij staat. bevindt en dat hij zoiets zou hebben naar Kunduz. Wat moet je daar nou Je vindt in elke politieke stroming meegemaakt. Wat zou dat volgens u precies? Eruit stappen of er aan meeChristenen en anderen. Daarentegen dan betekenen? Mag ik dat vragen? doen? Als je meedoet aan zo’n missie, kunnen Christenen uit dezelfde kun je dan nog trouw blijven aan je politieke stroming heel verschillende “Zeker mag je dat vragen en ik heb er principes? En als je eruit blijft, laat je keuzes maken”. ook een antwoord op. De kernverdan geen mensen aan hun lot over?”. halen van de bijbel zijn trauma“Ik kan wel degelijk vertellen hoe verhalen. Want wat zijn de belang“Mijn levenshouding wordt gekenik de idealen van de Bergrede in rijkste verhalen uit de bijbel? In het merkt door een besef van verantwoor- politieke stellingnames vertaal. Dat Nieuwe Testament het lijden en delijkheid enerzijds en besef van verhet te maken heeft met compassie, sterven van Christus. Wat gebeurt daar bondenheid anderzijds. Ik ben verant- opkomen voor de rechten van de nou precies? Het gaat daar over woordelijk voor de stappen die ik zet zwakste, gericht zijn op vrede, trauma. In het Oude Testament de maar óók voor de beperkingen die ik heelheid van de schepping en al die uittocht uit Egypte. Het afleggen van heb. Ik kan deze wereld niet in mijn dingen meer. Ik kan dus best uitleggen het juk van de slavernij en daarna eentje verbeteren. Dat is de tragiek hoe die keuzes liggen. Maar ik kan veertig jaar zwerven. Heel, heel veel waar je tegen aan loopt”. niet zeggen dat het als christen collectieve traumatisering die vraagt onmogelijk is om op de VVD te om bevrijding. Oftewel: op heel veel Bescheidenheid stemmen” wezenlijke momenten in die hele Vraagt de Bergrede ook niet om een bijbelse vertelling vind je traumabepaalde bescheidenheid? Van niet alverhalen. Het zit vol met dat soort tijd op de voorgrond te willen staan. En verhalen en daar zit ook onze winst. u – als politicus – doet dat nu juist wel.
I N DIT AMSTERDAM J U N I – 7
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 8
Uit de kerkenraad
Praten over muziek in de kerk
Doopjubilea
Op 8 juni wordt een extra kerkenraadsvergadering gehouden van 19.30 tot 21.30 uur over het thema ‘Muziek in de gemeente’.
Zoals ieder jaar organiseert de kerkenraad ook dit jaar weer een bijeenkomst voor ieder die een doopjubileum viert. Alleen zal dit jaar de bijeenkomst in net najaar plaatsvinden, in verband de grote hoeveelheid activiteiten rondom de andere jubilea dit jaar. Bent u in 2006, 2001, 1996, 1991, 1986, 1981, 1976, 1971, 1966 of 1961 (ofwel vijf, tien, vijftien, twintig, vijfentwintig, dertig, vijfendertig, veertig, vijfenveertig, vijftig jaar) of langer geleden gedoopt, dan bent u van harte uitgenodigd voor deze bijeenkomst. De bedoeling van de bijeenkomst is, stil te staan bij wat er voor u veranderd (of juist niet veranderd) is in uw geloof en geloofsbeleving in vergelijking met het moment waarop u uw belijdenis uitsprak. In het volgende nummer van idA kunt u lezen wanneer dit jaar de bijeenkomst voor de jubilarissen wordt gehouden
Geboren • Ita Linoor Malon Krans – 21 maart 2011 (corr.) • Maria Antonia Fortunata van Haersma Buma – 9 april 2011 • Ewoud Frans Borghuis – 27 april 2011
Overleden Tijdens de laatste algemene ledenvergadering werd door de leden dit thema gekozen om extra aandacht aan te besteden. Alle leden en vrienden van de VDGA zijn van harte uitgenodigd om tijdens deze extra kerkenraadsvergadering over dit thema mee te praten. Na enkele korte beschouwingen zullen we met elkaar spreken over welke rol muziek in de gemeente zou kunnen spelen. We horen graag of u deze avond aanwezig zult zijn. U kunt zich aanmelden bij de ambtelijk secretaris, Geerard Verheule,
[email protected] of (020) 6246573.
8 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
• Br Berend Naberman – 18 mei 1929 – 5 april 2011
Mennomaal 14 juni vanaf 17.30 uur inloop. 18.00 uur begin maaltijd. Tussen hoofd- en nagerecht: Ewoud Roos met een verrassing. Plaats: Singel 452. Kosten maaltijd : 5 euro. Iedereen welkom. Opgave van tevoren niet nodig
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 9
Column
Dopers wandelboek Dopers wandelboek. Twee wandelingen door Amsterdam (Amsterdam 1500-2010). Geschreven door Wietskenel de Jong en Johan Pennings. Het boekje bevat twee wandelingen. De eerste voert langs panden van welgestelde doopsgezinde kooplieden aan de Herengracht. De tweede wandeling gaat langs de plaatsen van de wederdopersrellen in de 16de eeuw en langs de huizen van verlichte doopsgezinden die zich inzetten voor kunst, wetenschap en maatschappij. Het boekje verschaft veel achtergrondinformatie en is fraai geillustreerd met prenten, schilderijen en portretten. Op de binnenzijde van de omslag zijn de bezienswaardige plaatsen aangegeven op de kaart van het centrum van Amsterdam. Een boekje om mee te nemen op een tocht door de binnenstad en om thuis rustig na te lezen. Zo komt men op een plezierige manier veel meer te weten over de rijke geschiedenis van vijf eeuwen doopsgezinden in Amsterdam. Uitgave van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam t.g.v. het jubileumjaar 2011. ISBN 9789065760142. Prijs € 15.–, verkrijgbaar bij de kosterij (020-6234588;
[email protected]) Mieke Krebber
Heilige zondagavond Zondag 15-5-2011 12.00 Door Jan Willem Stenvers God bestaat, god bestaat niet, het is een discussie die mensen al eeuwenlang bezig houdt. Of god nou bestaat of niet, ik weet een ding zeker: godenzonen bestaan wel. Ze heten Miralem, Maarten, Christian, Gregory, Lorenzo, Jan en Siem en hun vader heet Frank, Frank de Boer. Pakweg twee uur na het moment van schrijven van deze column zullen deze ‘godenzonen’ bewijzen dat ze hun naam waard zijn, over pakweg een uur zal Ajax van FC Twente winnen en voetbalkampioen van Nederland zijn. Naast godenzonen en mensenzonen bestaan er ook boerenzonen. Hun namen zijn Theo, Marco , Peter, Wout, Nikolaj, Bryan en Luuk. Hun vader heet Preud d’Homme, Michel Preud d’Homme. Ik hoop dat deze boerenzonen over ongeveer twee uur niet aan een wedstrijd beginnen die hun voetbalkampioen van Nederland maakt, ik hoop dat FC Twente vandaag van Ajax verliest. Het is vandaag zondag en ik ben vandaag niet naar de kerk geweest. Dit is geen ramp, ik ga sowieso niet vaak op zondag naar de kerk. Op dit moment heb ik de zondagse kerk ook niet nodig, het voelt voor mij persoonlijk enigszins hypocriet om dat ene uur in de week altijd maar te gebruiken voor het ontwikkelen van mijn geloofsovertuiging, dat kan ik ook doen op andere momenten in de week. Om het maar heel plat en rood-wit (en veel te simpel) te zeggen: ik vind het hypocriet als je alleen de zondag gebruikt om aan god te denken. Ik hou niet van verplichtingen, tenzij het gaat om zondag. Zondag is voetbaldag. Studio Sport moet om zeven uur ’s avonds gekeken worden. Vandaag zal ik al om half drie voetbal gaan kijken, ditmaal neem ik geen genoegen met een samenvatting bij Studio Sport, maar wil ik de wedstrijd live zien. Natuurlijk gaat vanavond alsnog Studio Sport aan, ik moet ook de andere wedstrijden dan Ajax-FC Twente zien. En daarnaast: het is zondag en zondag is voetbaldag en voetbal kijken op zondag dat moet, dat is heilig. Maandag 16-5-2011 Ajax is kampioen. Godenverering op zondag, dat helpt.
Prent naar een schilderij van Cornelis Troost, 1738, Bijzondere Collecties, UvA, Mennonitica I N DIT AMSTERDAM J U N I – 9
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 10
Doet uw gemeente mee aan de Vredesestafette?
Wie jarig is trakteert In het kader van het jubileumjaar 2011 bieden doopsgezinde gemeenten een gratis workshop ‘geweldloos communiceren’ aan voor groepen, scholen, gemeenteraden, bedrijven enzovoort. Zij willen hiermee op een aansprekende manier aan de samenleving laten zien waarvoor zij staan.
land zulke workshops houden. Een en ander vindt plaats in de vorm van een estafette. De start is bij de Vredesvlam in Den Haag. Van daar wordt de vredesvlam symbolisch doorgegeven van de ene doopsgezinde gemeente waar een workshop plaatsvindt, naar de andere. Zo is een denkbeeldige lijn door doopsgezind Nederland te trekken.
Hoe werkt de vredesestafette? Doopsgezinde gemeenten die tijdens het jubileumjaar iets van de vredesgedachte aan de samenleving willen doorgeven, worden uitgenodigd deel te nemen aan de Vredesestafette. Van die gemeenten wordt gevraagd een doelgroep die zij willen trakteren te benaderen en uit te nodigen. Dat kan een bepaalde groep, school, gemeenteraad, een bedrijf enzovoorts zijn. Aan die groep bieden zij een gratis workshop ‘verbindend communiceren’ aan. In de workshop maken de deelnemers kennis met en oefenen zij met geweldloos communiceren. De workshop wordt geleid door een trainer van Geweldloos Samenleven. Deelname is geheel vrijblijvend. Verschillende gemeenten zijn al enthousiast over de Vredesestafette. Maar het is de bedoeling dat doopsgezinde gemeenten in het hele
10 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
Hoe kan een gemeente zich aansluiten bij de vredesestafette? Formeer in uw gemeente een groepje van minimaal drie mensen. Zij maken een korte opzet van een doelgroep die getrakteerd gaat worden en een stappenplan hoe die doelgroep te benaderen. Vervolgens vragen zij steun voor hun plan aan de kerkenraad. Doopsgezind Wereldwerk en Geweldloos Samenleven leveren een trainer. Van de deelnemende doopsgezinde gemeenten wordt een financiële bijdrage van 300 euro verwacht voor de kosten van de trainer en het materiaal. Gemeenten waarvoor dit bedrag te hoog is, kunnen bij de ADS een tegemoetkoming in de kosten aanvragen. Deelnemende instanties Het initiatief voor deze vredesestafette is afkomstig van de Doopsgezinde Gemeente Noordoostpolder. De organisatie is in handen van Doopsgezind Wereldwerk en Geweldloos Samenleven. Informatie Voor meer informatie en advies over de Vredesestafette: Doopsgezind Wereldwerk, Bert Duhoux (voorzitter), tel. 070 511 20 73,
[email protected] Geweldloos samenleven, Machteld StamTimmer (coördinator), tel. 020 62 30 914, mail:
[email protected]
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 11
Zaterdag 25 juni
Licht-zinnige Kerkennacht Op 25 juni wordt de Kerkennacht gehouden in twintig verschillende steden, zoals Utrecht, Leeuwarden, Gouda, Eindhoven en Rotterdam. Twaalf monumentale kerkgebouwen in het centrum van Amsterdam openen op die avond hun deuren onder de noemer ‘Licht Zinnig’. In deze nacht – die duurt van 19.00 tot 23.00 uur – geven deze kerken de gelegenheid om kennis te maken met gebouw, de kerkelijke praktijk, kerkmuziek en andere activiteiten van de kerken in hun stedelijke omgeving.
Ook de Singelkerk zal die avond open zijn. Om de buitenstaander te laten kennismaken met doopsgezinden en hun geschiedenis zal Kees Posthumus op die avond zijn stuk Menno opvoeren. Dit stuk heeft hij speciaal voor het doopsgezinde jubileumjaar geschreven. Het biedt inzicht in de motieven van Menno om het Pausdom te verlaten en zijn opvattingen over het geweld van Jan van Leiden in Münster en de naaktlopers in Amsterdam. Begeleid door Juul Beerda op accordeon worden een groot aantal liedjes op melodieën uit die tijd ten gehore gebracht. Misschien komt op deze wijze Menno weer een beetje tot leven voor de argeloze passant. De gemeenteleden, die menen Menno al te kennen, zullen af en toe verbaasd staan over zijn taalgebruik. Zeker zullen ook zij veel plezier beleven aan dit stuk. Rondom de opvoering van ‘Menno’ zal de kerk te bezichtigen zijn. In de kerkenraadskamer wordt de IKON-film Niemand kan mij vertellen wat ik moet geloven vertoond; daar kan men kennismaken met het huidige taalgebruik van de doopsgezinden. De Singelkerk is open van 19.00 tot 23.00 uur. Het stuk ‘Menno’ begint om 21.00 uur en duurt vijf kwartier. De avond van 25 juni heeft veel verrassingen in petto. Ook andere kerken komen met interessante en vermakelijke programma’s. Een flyer met het programma ligt in de Singelkerk en staat op de website. In de hele stad zullen in de week van 20 juni borden hangen om iedereen attent te maken op deze licht zinnige nacht.
I N DIT AMSTERDAM J U N I – 11
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 12
Kom in de kring & Kinderkerk Voor alle vragen over het jeugd-werk voor kinderen tot 12 jaar: Aliza Hoomans, Twee Koningskinderenstraat 8, 1055 DH Amsterdam, t (020) 486 46 39,
[email protected]
Eind goed al goed
Singel
Door Aliza Hoomans
Bosorkest Op 12 juni is het Pinksteren. Bij de ‘Kom in de kring’ lezen we dan het verhaal van het Grote Bosorkest. Als je in de lente vroeg genoeg opstaat, kun je de muzikanten van het grote bosorkest hun instrument horen stemmen. Tot de dirigent van dit bijzondere orkest bij het ochtendgloren het startsein geeft. Dan klinkt als uit één bek de prachtige muziek. En krijg je vanzelf zin om mee te zingen.
We zijn alweer aan het eind gekomen van het seizoen. We nemen afscheid van Jozef de Dromer over wie we met de kinderen van de ‘Kinderkerk’ op het Singel elke zondag de verhalen gelezen hebben. We nemen afscheid van de eigenwijze kinderen en dieren die in de prentenboeken centraal stonden én we nemen afscheid van kinderen die na de zomer op het voortgezet onderwijs beginnen en daardoor niet meer bij de kinderkerk komen. Jolmer en Oskar: wij wensen jullie heel veel plezier op het voortgezet onderwijs en tot ziens in de kerk. Ook bij de ‘Kom in de kring‘ zijn er kinderen die afscheid nemen, deze kinderen stromen door naar de kinderkerk. En jullie weten het: bij een afscheidsfeestje hoort natuurlijk ook een cadeautje!
Noord Primeur Op zondag 5 juni hebben we een primeur op het Meerpad met de eerste, echte gezinsdienst. Alle kinderen mogen samen met hun hele familie naar de kerk komen en zelfs vriendjes en vriendinnetjes meebrengen. In deze dienst waar de kinderen de gehele tijd aanwezig zijn, lezen we net als in een ‘gewone’ zondagsdienst twéé verhalen. Alleen komen ze nu niet allebei uit de bijbel maar het ene uit een prentenboek en het andere uit een kinderbijbel. Dapper Het thema van de dienst zal zijn dapperheid. Wat is dat nou eigenlijk? Hoe doe je dat? Is het moeilijk? Of juist niet? Naast de schriftlezingen is er ook een echte ‘preek’, alleen niet zo lang en zo dat ook de oudste kinderen het kunnen begrijpen. Na de dienst sluiten we ons seizoen in Noord af met pannenkoeken van Henk. Heerlijk en hopelijk weer in het zonnetje! U begrijpt het, u moet echt aanwezig zijn om deze primeur mee te maken.
‘Op zondag 5 juni hebben we een primeur op het Meerpad met de eerste, echte gezinsdienst’
12 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
Met de kinderen van de Kinderkerk lezen we het pinksterverhaal. Pinksteren is het feest van de inspiratie. Er wordt herdacht dat de leerlingen van Jezus (na de grote teleurstelling en de schrik na Jezus terechtstelling) inspiratie vinden om zijn werk voort te zetten. In bijbelse termen spreekt men van ‘vervuld worden van de Heilige Geest’. Op afbeeldingen wordt deze inspiratie verbeeld door vlammen boven de hoofden van de volgelingen van Jezus. Met de kinderen praten wij hierover. Hebben ze die inspiratie wel eens ervaren? In de kerk? Op school? Bij een voorstelling? Feestdienst Op 26 juni is de Koningskerk bij ons te gast. Wij kijken uit naar een bijzonder feestelijke dienst. Met de kinderen van de Kinderkerk lezen we op 26 juni het slotverhaal van Jozef. ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’. Welke verhalen eindigen vaak zo? Lopen die in het gewone leven ook altijd goed af? Gaan alle ruzies weer over? Gaat verdriet altijd weer weg? Of gebeuren er ook nare dingen die niet overgaan? Bij de Kom in de Kring lezen we het verhaal van Plons. Floortje (het varken van boer Van der Pluim) besluit op een zomerse dag een duik in de vijver te nemen. Ze heeft het vreselijk naar haar zin in het water, ook al zwemmen varkens eigenlijk niet. De ganzen spreken er schande van en vertellen het verder aan de andere dieren op de boerderij. Ze gaan allemaal naar de vijver om te kijken, waar net de boer ook een duik neemt.
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 13
Gemeente in beweging
Noord (Geschakeld)
‘Jullie durven’
DopersCafé
Door Hetty Smit Het voorjaar is uitbundig aanwezig op het Meerpad. Belicht door een stralende zon, blinkt het ‘Boetje’ ons meer en meer tegemoet. Wij zien uit naar de tijd dat de rust op het complex is weergekeerd. Er is er een goed contact met alle betrokkenen bij de bouw. Onlangs lieten mij twee jonge bouwvakkers ’even’ naar binnen kijken en zij gaven aan trots op hun werk te zijn. De interesse die zij toonden voor de wijze waarop wij met de kinderen in de Doopsgezinde Gemeente omgaan, trof mij. Aandachtig luisterden zij naar mijn verslag over ‘Kom in de Kring’ en de Kinderkerk.
Dinsdag 31 mei
Leve het gemeenschappelijk eigenbelang Met dr. Jan Donner (Voorzitter Raad van Bestuur van het Koninklijk Instituut voor de Tropen)
Vermaningspad Op 25 april, tweede paasdag bezocht een vijftigtal mensen in het kader van het Vermaningspad, de kerk en het wijkgebouw. Dat het Meerpad en omgeving ook tot Amsterdam behoort was voor velen een verrassing. De nieuwbouw op het complex ontlokte aan menigeen de uitspraak ‘jullie durven’.
Maatschappelijke veranderingen dwingen de laatste jaren tot een heroverweging van de ontwikkelingshulp. Jan Donner schetst een ingrijpende heroriëntatie: van de vertrouwde diaconie naar ‘gemeenschappelijk
Film
eigenbelang’.
Op dinsdag 21 juni is er weer een film middag in de Bolder in Amsterdam Noord. De filmmiddag begint om 13.30 uur. Deze filmmiddag gaat over het leven van Jezus. In de vertaalslag vanuit de evangeliën. Met prachtige beelden over de tijd rond het jaar 25 na Chr. Allerlei nuances rond het leven van Jezus zien wij terug, die een ruime interpretatie van de bijbel zijn.
Dinsdag 28 juni
Muzikale middag Op zondag 10 juli a.s. is er een muzikale middag in de kerk gepland. De middag wordt muzikaal ingevuld door enkele bewoners van het Meerpad. Aanvang 15.00 uur. Na afloop een hapje en een drankje. Volgens de brandweerorders mogen wij vijftig bezoekers toelaten. Boven de vijftig gelden er andere voorschriften. Indien u geïnteresseerd bent, bestel dan een toegangsbewijs, telefonisch 020 6369330 of per email
[email protected]. De toegang is vrij, maar een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.
Studieverlof Door Tom Rijken
Emma at Work: werk voor zieke kinderen Met prof. dr. Bob Last (psycholoog en initiatiefnemer van uitzendbureau Emma at Work)
Wat doe je om chronisch zieke kinderen een plaats in de samenleving te geven? Help ze aan werk! Met dat simpele idee begon Bob Last in 2006 ‘Emma at Work’, een bijzonder uitzendbureau vanuit het Emma Kinderziekenhuis AMC. Het werd een groot succes. Een verhaal over oude dilemma’s en nieuwe kansen.
Vanaf 6 juni tot 4 juli ben ik een maand met studieverlof afwezig. Dit in het kader van de bijscholing als predikant. Ik zal mij in deze studiemaand bezighouden met een literatuurstudie over ‘preken’. Tevens zal ik in september met een cursus ‘preken is goud’ starten.
I N DIT AMSTERDAM J U N I – 13
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 14
Theoloog Fernando Enns
Het team
Vredeszending is onze nieuwe opdracht Door Frits Groeneveld
Joke van der Heide t (020) 661 16 52
[email protected]
Aliza E. Hoomans t (020) 486 46 39
[email protected]
Henk Leegte t 06 - 45 62 62 70
[email protected]
Ewoud Roos t 06 44 13 00 46
[email protected]
AMSTERDAM, 1 JUNI – Als er iets opvallends is onder alle positieve mediaberichten die de laatste maanden over de Nederlandse doopsgezinden zijn verschenen dan is het volgens mij wel dat het doperse ‘vredesgetuigenis’ daarin zo’n centrale plaats inneemt. Alsof dat iets is waarover doopsgezinden het in grote lijnen met elkaar eens zijn. Was het maar zo, waren ze het op dat gebied maar zo met elkaar eens, denk ik dan en ik herinner me wat broeder Fernando Enns, de nieuwe, doopsgezinde hoogleraar in de theologie en ethiek aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, daarover kortgeleden tegen me zei. Namelijk: “Dat vredesgetuigenis is een erfstuk uit de 16de en 17de eeuw toen de wereld extreem gewelddadig was, maar onze geloofsgenoten uit die tijd toch overeenkomstig de leer van Christus probeerden te leven. Dus keerden zij de wereld de rug toe en wilden met de boze wereld weinig of niets mee te maken hebben”. “Nu kan dat niet meer. We kunnen ons niet meer van de wereld afkeren, maar het tegenovergestelde doen. Namelijk met ons vredesgeloof in de weer zijn en er zending mee bedrijven”. Dat zegt de 46-jarige Braziliaans-Duitse theoloog Fernando Enns die deze maand hoogleraar aan de VU in Amsterdam wordt. Voor zijn vak ‘vredestheologie’ is (op initiatief van de Nederlandse Doopsgezinde broederschap en van de Doopsgezinde stichting Wereldwerk waar de vroegere Doopsgezinde Vredesgroep in is opgenomen) een speciale universitaire leerstoel ingesteld. “Ik krijg daarvoor in Amsterdam een 80 procents aanstelling”, zegt Fernando Enns enigszins teleurgesteld. “Ik had graag meer gehad, maar wat me in Amsterdam toch zo bijzonder aantrekt is dat daar sprake is van een interdisciplinaire aanpak van de vredestheologie en dat er ook rechtsgeleerden, psychologen en politieke wetenschappers bij betrokken worden”. Fernando wil tot een ‘revival’ van de vredestheologie zien te komen. “Ik zal de Nederlandse doopsgezinde gemeenten langsgaan om uit te zoeken wat de identiteit van de Nederlandse Doopsgezinden nog is. Zijn ze alleen maar hoogst tolerant en verdraagzaam in de zin van dat alles mag en dat alles is toegestaan, of behoort het oude principiële vredesdenken van afzien van alle geweld ook nog steeds tot hun traditie?”
Tom Rijken t 06 22 51 75 65
[email protected]
Fernando wil tot een ‘revival’ van de vredestheologie zien te komen. Op vrijdag 24 juni aanstaande om 15.45 uur aanvaardt dr. Fernando Enns het hoogleraarschap in de ‘Doopsgezinde Vredestheologie en Ethiek’ met de rede ‘Towards an Ecumenical Theology of Just Peace’ in de aula van de Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105. Na afloop receptie.
14 – I N DIT AMSTERDAM J U N I
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 15
Agenda
Juni 2011 Kerkdiensten (zie achterkant)
• Zo 5 juni
Moskee- en kerkloop in de middaguren. Kerk en wijkgebouw aan het Meerpad zijn open.
• Wo 8 juni
Extra KR-vergadering over muziek. Openbaar 19.30 uur
• Di 14 juni
Mennomaal Singelkerk 18.00 uur
• Zo 19 juni De Bolder Meerpad 20.00 uur Geloofsgesprekskring 50-min. • Di 21 juni
Nacht van de theologie (Hermitage)
• Di 21 juni
De Bolder 13.30 uur Filmgesprekskring over een film over het leven van Jezus
• Vr 24 juni
Oratie F. Enns, VU
Kopij voor het volgende nummer vóór 10 juni 2011 inleveren bij Frits Ph. Groeneveld (
[email protected]). Redactieadres (tijdelijk): p/a Ruysdaelstraat 48B, 1071 XE Amsterdam De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen.
Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer 141442 (VDGA) website www.vdga.nl
• Za 25 juni Kerkennacht in de binnenstad, 21.00 uur toneelstuk ‘Menno’ in de Singelkerk • Di 28 juni
DopersCafé, Emma at Work, 20.15 uur
• tot 16 sep ‘Glans en Glorie’, kunst van de Russische-orthodoxe kerk (Hermitage)
COLOFON idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam. Redactie Frits Ph. Groeneveld eindredacteur (0622445420) Joke van der Heide Mieke Krebber (correcties) Jan Willem Stenvers Dirk Visser Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Anke Spijker
Mededeling redactie: Op 1 juli verschijnt er een gemeenschappelijk nummer voor de maanden juli en augustus
Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl fax (033) 462 46 94 Drukwerk Grammé - grafische producties, Amersfoort I N DIT AMSTERDAM J U N I – 15
110340 IDA-Juni2011-B:IDA 19-05-11 15:56 Pagina 1
Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert
Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10
KERKDIENSTEN Singelkerk
Meerpad
Menno Simonshuis
Centrum 10.30 uur
Noord 10.15 uur
Buitenveldert 10.00 uur
5 juni
Ds A.M. Visser
Ds A.A. Rijken Slotdienst Kom-in-de-Kring en Kinderkerk
Geen dienst
12 juni
Ds H. Leegte
Geen dienst
Ds E.C. Roos
19 juni
Ds E.C. Roos
Ds F.Ph. Groeneveld
Geen dienst
26 juni
Ds H. Leegte, gezamenlijke dienst met de Evangelische Broedergemeente; afsluiting van het seizoen, Kom-in-de-Kring en Kinderkerk
Geen dienst
Br W.J. Reitsma
3 juLi
Ds F.Ph. Groeneveld
Ds D.L. Th. Broer
Geen dienst
Pinksteren
Organisten Noord 5 juni Niek Hermanides 19 juni Niek Hermanides
Zondagse Singelkerkbloemen De bloemen, die tijdens de dienst in de Singelkerk staan, worden na de dienst gebracht bij leden die een moeilijke tijd door moeten maken, ziek zijn of iets te vieren hebben. Wilt u de namen doorgeven aan: Martina Simons telefoon (020) 662 19 34, Jetske Camarasa-Wisselink telefoon (020) 641 10 40 of Ineke Bremer telefoon (020) 615 26 22.
In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) telefoon (020) 662 19 34, Jetske Camarasa-Wisselink (020) 641 10 40 en Ineke Bremer (020) 615 26 22.
1 6 – I N D I T A M S T E R D A M JUNI