140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 1
idA in dit Amsterdam
jaargang 53 september 2014
8
maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam
INHOUD Hoe denken jongeren over vrede – 2/3 Voelen & meebeleven – 3 Duits vredescentrum MFB spreekt Doopsgezinde Gemeente aan – 4 In Memoriam – 5 Uit de kerkenraad – 6/7 Gemeente in beweging – 8/9 Prikbord – 10 Agenda – 11 Kerkdiensten – 12 Collectebestemmingen – 12
THEMA: VREDE
Witte kruisiging van Marc Chagall. (Afbeelding waarop onschuld en schuld zichtbaar worden ).
Spreek je uit voor vrede Door ds. Tom Rijken Het is zes weken terug dat de ramp met de MH 17 plaatsvond. Als land hebben wij met elkaar gerouwd en zullen langzaam aan de weg zoeken naar het proces waarin de daders helder benoemd gaan worden, die deze oorlogsdaad / terroristische daad hebben uitgevoerd. Het is een hectische onrustige verdrietige zomer geweest. Naast de aanslag op de MH 17 is er nog de oorlog tussen Israël en Hamas, die wordt uitgevochten in Gaza en waar duizenden mensen getroffen worden door het geweld. We zien de afschuwelijke beelden van ISIS die zich in Irak op een afschuwelijk gewelddadige wijze profileert en waarbij hele groepen mensen worden vermoord. Het is voor ons inmiddels september geworden en de Vredesweek zal in onze gemeenten in de week van 21 tot 28 september weer centraal staan. Als
kerken zullen wij elkaar in de oecumene weer ontmoeten, tijdens gezamenlijke kerkdiensten en vespers. We zullen ons uitspreken tegen het onrecht in de wereld. Maar als je je uitspreekt voor vrede, dan hebben wij in onze doopsgezinde traditie de gewoonte dat wij aan onze woorden ook de daad toevoegen. Net zoals dat in het taalgebruik van de joodse traditie zo was. Daar waar je spreekt, handel je ook naar je spreken. Wij hebben dat de vorige eeuw eens verwoord in het adagium:
“Dopen wat mondig is, Spreken dat bondig is Vrij in’t Christelijk geloven, Daden gaan woorden te boven.” Daar gaat het om: daden gaan woorden te boven. We kunnen niet alleen maar over de vrede filosoferen, maar belangrijk is dat wij ertoe komen ons krachtig uit te spreken en ernaar te handelen. Jezus van Nazareth heeft ons dit op het hart gebonden. Woorden en daden horen bij elkaar. Ons spreken is daarin een heilig Lees verder op pagina 2 I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER – 1
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 2
Vervolg van pagina 1
spreken. Dat wat wij spreken, beloven, daar moet onze medemens op kunnen vertrouwen, daar moeten wij voor instaan. Laat het niet zo worden, dat onze woorden lege woorden worden. Want gepraat en gezwetst wordt er al voldoende. Deze zomer heb ik mij nog eens met de filosoof Emmanuel Levinas bezig gehouden. Hij is voor mij één van de krachtige denkers van de 20ste eeuw. Hij stelt: “Verantwoordelijkheid is een ‘gevoeligheid’ voor de problemen van anderen, gevolgd door de wil om daar daadwerkelijk iets aan te doen. Als wij ons verantwoordelijk voelen dan gaan wij daar ook naar handelen.” Levinas
stelt verder: “God ontmoet je in het gelaat van de ander.” Als wij dan al over God willen spreken in onze geloofstraditie, laten wij dan beseffen dat wij God alleen maar kunnen ontmoeten in de ontmoeting met de medemens, als wij het gezicht, het gelaat van de ander zien en daardoor geraakt worden. Ja, dat wij ons laten raken en niet afgestompt voortleven en net doen of de haat alleen ver van ons bed plaats vindt. Opnieuw is de haat heel dichtbij gekomen. Opnieuw worden Joden in onze samenleving bedreigd en kunnen zij bijna niet meer vrij in de steden over straat gaan. Omdat sommige Islamitische medeburgers vinden dat de Joden
weer aan het gas moeten. Zelfs een burgemeester van een grote stad in ons land laat dit allemaal tamelijk onschuldig gebeuren. Ik zeg dan: Spreek je uit voor VREDE. Spreek je uit en handel ernaar, laat het dopers adagium zichtbaar worden.
Hoe denken jongeren over vrede? Twee korte interviews Door Dirk Visser
Joël Friso:
Altijd de weg naar vrede verkennen We zijn zo gewend aan oorlogssituaties dat we soms vergeten dat er andere mogelijkheden zijn. We moeten altijd de weg naar vrede verkennen. In oorlogssituaties – ik ben onder meer in Bosnië en het MiddenOosten geweest – is het wel heel lastig geworden om over vrede te spreken. Verder valt het me op dat de mensen in eerste instantie geneigd zijn om oorlogstaal te gebruiken. Na het neerhalen van de MH 17 hoorde je: ‘we moeten optreden’ en ‘er is een krachtige reactie is nodig’. Ook bij de omgang met ziekte gebruiken we vaak oorlogstermen: strijden, neerslaan. Die termen zijn zo in ons gaan zitten. Ik ben geen pacifist. Soms wordt er een oorlog gevoerd om de goede
2 – I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER
zaak. Maar ook dan geldt: kijk naar alternatieven. Daarom vind ik het goed om in de eredienst stil te staan bij de conflicten in de wereld. Een dezer dagen stond in de Volkskrant een cartoon waarin vredeswerk werd afgebeeld als een linkse hobby uit de jaren ’70. Maar het vraagstuk is weer actueel. Oorlog is ineens weer dichterbij gekomen. Daarom moet de Gemeente altijd het verhaal blijven vertellen dat vrede meer is dan een toestand waarin geen oorlog is.In de doperse traditie is er een bijzondere aandacht voor vragen van oorlog en vrede. Als ik aan bijbelse vrede denk, dan is dat de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Daarnaar moeten we blijven verlangen.
Joël Friso (28) is programmaker aan de Vrije Universiteit. Hij studeerde Algemene Godgeleerdheid en daarna Media, Religie en Cultuur aan de VU. Hij is de zeer gewaardeerde columnist van idA.
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 3
Voelen & meebeleven Tobias ter Reehorst:
Vrede is vergeving vragen en opnieuw beginnen
Wees niet bang je mag opnieuw beginnen vastberaden doelbewust of aarzelend op de tast houd je aan regels volg je eigen zinnen laat die hand maar los of houd er juist een vast wees niet bang voor al te grote dromen ga als je het zeker weet en als je aarzelt wacht hoe ijdel zijn de dingen
Vrede is meer dan het ontbreken van geweld, zegt Tobias ter Reehorst. De doopsgezinden hebben altijd de klassieke vorm van geweldloosheid benadrukt. Daar ben ik ook van overtuigd. Maar waar geen geweld is, daar is nog geen vrede. Bijvoorbeeld: van een gezin zonder geweld maar wel met veel ruzie en spanningen, kun je moeilijk zeggen dat ze met elkaar in vrede leven. Voor mij is vrede opnieuw beginnen en vergeving vragen. En vervolgens met elkaar aan de slag gaan en elkaar als volwaardig beschouwen. Iedereen is gelijk; dat is ook het doopsgezinde gelijkheidsprincipe van broeders en zusters. Dat ligt dichtbij het bijbelse begrip van vrede. Ook heeft vrede te maken met rechtvaardigheid. Als er geen rechtvaardige situatie is, is er dan wel vrede? Als je iets voor de vrede wilt doen, dan moet je in eerste instantie zoeken naar iets waarvoor je gepassioneerd wordt, dat je raakt. De invulling daarvan kan heel verschillend zijn. In de Doopsgezinde Gemeente Almere is er veel aandacht voor geweldloos communiceren, vrede in persoonlijke relaties.
Maar je kunt ook brieven voor Amnesty International schrijven. Dan houd je je bezig met de grote wereld-problemen. Jongeren zijn niet alleen met vrede bezig. De meesten van hen zijn wel actief wat betreft maatschappelijke kwesties. Dan pikken ze één, twee of drie onderwerpen uit waarvoor ze warm lopen. Ze zoeken iets waarmee ze affiniteit hebben. Dat hoeven geen traditionele vormen van vredeswerk te zijn.
die je je hebt voorgenomen het mooiste overkomt je het minste is bedacht wees niet bang voor wat ze van je vinden wat weet je van een ander als je jezelf niet kent verlies je oorsprong niet door je te snel te binden het leven lijkt afwisselend maar zelfs de liefde went
Datzelfde geldt ook voor de Doopsgezinde Gemeente. We hoeven niet allemaal hetzelfde te doen. We moeten als Gemeeente kijken waar ons hart ligt en wat ons raakt. We moeten met elkaar in gesprek over de vraag waarmee in Amsterdam de vrede kan worden bevorderd, bijvoorbeeld sociale problemen.
wees niet bang je bent een van de velen en tegelijk is er maar een als jij dat betekent dat je vaak zult moeten delen en soms zult moeten roepen
We moeten elkaar ons afvragen wat we in de grote stad onder vrede verstaan en elkaar stimuleren daar naar te handelen.
laat me vrij Uit de bundel: Wees niet bang, Mijn 101 mooiste liedjes
Tobias ter Reehorst (23) studeert theologie aan de Vrije Universiteit.
van Freek de Jonge (2007)
I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER – 3
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 4
BERLIJN – Wat opvalt aan het Mennonitische Friedenszentrum Berlin (MFB) is dat het Doopsgezinde Gemeenten in Duitsland op de man/vrouw af vraagt: Ziet u ons werk als een onderdeel van het werk van uw Gemeente? Wat mag er van het werk van het MFB niet verloren gaan? Kunt u zich voorstellen dat er na 2016 geen MFB meer bestaat? Bent u dan bereid zich vanaf 2017 voor drie jaar financieel te verplichten?
Duits vredescentrum MFB spreekt Doopsgezinde Gemeenten aan Door Dirk Visser
De vragen werden in april j.l. voorgelegd aan de afgevaardigden op de vergadering van de Vereniging van Duitse Mennonietengemeenten (VDM), waarbij veertien gemeenten in het noordelijke deel van Duitsland met ongeveer 2.100 leden zijn aangesloten. Voor het einde van dit jaar wordt een antwoord verwacht. Eind volgend jaar loopt het huidige driejarenplan, inclusief de financiering, van het vredescentrum af. Het MFB werd in 2005 opgericht door dr. Fernando Enns, nu al weer enige jaren hoogleraar aan het Doopsgezind Seminarium en de Vrije Universiteit. Hij had op de assemblee van de Wereldraad van Kerken in 1998 in Harare met succes het voorstel ingediend om de periode 2001-2010 uit te roepen tot ‘Oecumenische decade ter overwinning van het geweld / Kerken voor vrede en verzoening’.
4 – I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER
Andere kerkgenootschappen in Duitsland richtten zich tot de doopsgezinden met de vraag: ‘Jullie zijn een historische vredeskerk. Hoe geven jullie invulling aan het vredeswerk?’ Dat leidde bij de geloofsgenoten in Duitsland tot bezinning in eigen kring over de vragen van vrede en verzoening. Eén en ander resulteerde tot de oprichting van het Mennonitisches Friedenszentrum Berlin. Het is gevestigd in het Mennoheim in Berlijn. Marius van Hoogstraten is een van de medewerkers. Het MFB inspireert plaatselijke gemeenten, maar onderneemt ook eigen activiteiten. Zo is het in Berlijn betrokken bij het buurtwerk in stadsdeel Neukölln-Neubritz, dat te kampen heeft met werkloosheid, frustratie en geweld. Om dat laatste tegen te gaan, heeft het MFB een
sportclub opgericht naar het voorbeeld van de ervaringen van het Wereldraadprogramma Peace to the Cities in de favela’s van Rio de Janeiro. Jongens en meisjes tussen de 7 en 15 jaar leren er WadoRyukarate (WadoRyu = de weg van de vrede). Doel is hun identiteit te versterken en dat ze leren om op een geweldloze manier met conflicten om te gaan. Verder is het MFB in Berlijn betrokken bij de interreligieuze dialoog, die onder meer vorm krijgt in Café Abraham-Ibrahim en in rondetafelgesprekken met vertegenwoordigers van zestig religieuze gemeenschappen.
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 5
In Memoriam Zr Bondina Aukje van der Meulen - Hiddema 16 november 1927 – 5 juli 2014 Bon van der Meulen-Hiddema, de echtgenote van onze oud-predikant Folkert van der Meulen, is deze zomer op 86-jarige leeftijd overleden. Bondina, kortweg Bon, werd geboren in Hoenderloo. Haar ouders waren onderwijzer. Zij had twee oudere broers en een jonger zusje. Tijdens de uitvaartdienst onder leiding van ds. Jaap Gulmans in een volle Singelkerk gaf haar zuster een beeld van Bon: een doortastend meisje dat er niet voor terugschrikte om beslissingen te nemen. Zo gingen zij een keer op reis naar hun grootmoeder in Brantgum, een dorp in Noord-Friesland, maar misten in Buitenpost de bus. Dan gaan we lopen, besliste Bon, die toen een jaar of vijftien was. En in het stikdonker – het was oorlog; de straatverlichting brandde niet – liepen ze vele kilometers voordat ze bij het huis van hun grootmoeder waren. Toen zij twee was, verhuisde het gezin naar de stad Groningen. Haar vader had een baan aangenomen in een stad met een universiteit, juist met het oog op het studeren van de kinderen. Daar ging Bon naar de HBS en studeerde zij vervolgens medicijnen. Na haar studie werkte zij anderhalf jaar in de psychiatrie, in een gesticht met schizofrene mannen. In 1955 trouwde zij met Folkert van der Meulen, die doopsgezind predikant in Ternaard (Frl.) was. Zij kregen twee dochters en drie zonen. Nadat er drie jongetjes waren geboren, wilde Marit, het oudste kind, graag een zusje, wat haar moeder haar ook beloofde. En inderdaad, er kwam nog een zusje, Klaske. Als moeder was Bon zeer zorgzaam en ook erg toegeeflijk. Toen Marit eens op een avond om negen uur voorstelde om poppenkleertjes te gaan naaien, werd de naaimachine tevoorschijn gehaald en gingen de dames aan de slag.
In 1960 werd Folkert van der Meulen predikant in Amsterdam. In die tijd was het als vrouw moeilijk om aan werk te komen. Bon heeft eindeloos gesolliciteerd; in 1965 werd ze aangenomen bij de NVSH (Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming). Van 1970 tot 1992 was ze medisch directeur van MR’70, een instelling voor geboorteregeling en seksualiteit. Daarnaast deed ze in huisartsenverband een spreekuur voor allochtone vrouwen. Na haar pensionering in 1992 werkte ze als onbezoldigd onderzoeker aan het VU-ziekenhuis op het gebied van menopauze. Over de ethische aspecten van seksualiteit, abortus en alles wat daarmee samenhing, dacht ze veel na. Werken voor een instelling voor geboorteregeling en seksualiteit was voor haar niet iets vanzelfsprekends. Voor haar was het geloof aanvankelijk iets bindends wat haar richting gaf. Later is het geloof veel meer iets geworden waar ze zelf vorm aan gaf. In de kerk kwam ze toen niet zo vaak meer. Wel organiseerde ze op de Bredeweg een bijbelkring voor de buren, die toevallig allen rooms-katholiek waren. Folkert had de theologische inbreng en zij was de bindende factor. In haar vrije tijd schreef ze ook. Van haar hand verscheen ‘Kleine Bob en vele anderen’, een boekje over hoe zij in de oorlog naar haar leeftijdgenoten keek. Ik heb Bonnie van der Meulen gekend als een kordate vrouw die recht op haar doel afging en niet sentimenteel deed. De familie en vrienden verliezen in haar een sterke, oprechte vrouw, moeder en vriendin. Mieke Krebber (met dank aan Marit van der Meulen)
I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER – 5
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 6
Uit de kerkenraad
Uit de kerkenraad De kerkenraad heeft in juli vergaderd. In de maand augustus heeft er geen vergadering plaatsgevonden zodat iedereen in september weer opgeladen aan de slag kan voor Doopsgezind Amsterdam. In juli hebben we de gezamenlijke kerkdienst met de EBGA geëvalueerd. Eerder is er al gesproken over aanvullende gezamenlijke activiteiten. Daar wisten we toen nog geen invulling aan te geven. Dit jaar is het plan ontstaan om de jongeren van de EBGA in contact te brengen met de studenten van het Zonshofje. Ds Henk Leegte en jongerenwerkster Joke van der Heide gaan hiermee aan de slag. Daarnaast hebben de predikanten het voornemen om een bijeenkomst te plannen waarbij de predikanten van de EBGA en Doopsgezind Amsterdam elkaar tussentijds ontmoeten. Met enige regelmaat hebben we prachtige en kwalitatief hoogstaande ensembles die een muzikale bijdrage
leveren aan een kerkdienst of een andere activiteit zoals Open Monumentendag. Twee van deze ensembles willen we graag voor een periode van drie jaar aan ons binden. Behalve dat we graag de prachtige muziek in de kerkdienst willen behouden, willen we dat onze kerk ook bekend staat als concertlocatie. We gaan in gesprek met deze ensembles. We hebben in de vergadering besproken wat wij ze kunnen bieden. Naar aanleiding van de nieuwe naam die we gebruiken voor de externe communicatie (Doopsgezind Amsterdam) en de ontwikkeling van de nieuwe website kwamen we tot de conclusie dat ons logo wel een opfrisbeurt kon gebruiken. We hebben een ontwerpster gevraagd hiermee aan de slag te gaan. Dit heeft tot een mooi, verfrissend nieuw logo geleid. De kerkenraad was enthousiast maar we houden het nog even geheim. Met de presentatie van de nieuwe website op de najaars-ALV zullen we ook het nieuwe logo laten zien.
Opbrengst collecten in euro’s 2014 (kwartaal 1 + 2) Gemeente Projecten – Singelkerk – Menno Simonshuis – Noord Meerpad Totaal
2.699,28 359,55 446,48 3.505,31
2.798,02 383,05 431,67 3.613,64
2013 (kwartaal 1 + 2) Gemeente Projecten 2.745,83* 347,70 315,53 3.409,06
2.786,77 488,53 401,74 3.677,04
* Inbegrepen collecte huwelijksdienst 11 mei € 166,85
Opbrengsten collecten t.b.v. projecten 2e kwartaal 2014 – – – – – – – – – –
Stichting Stuwkracht 10 ADS, st.DG Monumenten in Friesland ADS, Landelijk jongerenwerk DGC ADS, DG Broederschappen Indonesië Oudezijds 100 Broederschapscollecte DG Wereldwerk Paraguay t.b.v. Hospital Mennonita Jongeren Cultuurfonds Doopsgezinde Zending Amsterdam Voedselbank Amsterdam Totaal
6 – I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER
226,15 224,41 246,40 140,50 123,95 126,30 84,61 261,01 124,98 147,12 1.705,43
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 7
Mededelingen van de koster
Bedankt Emeline
Wat gaat u het komend seizoen in de Gemeente doen?
Aan het Meerpad is Emeline jarenlang het gezicht geweest van een schone Vermaning. Zij heeft zo’n 11 jaar schoon gemaakt in kerk, Bolder en later óók het Boetje. Emeline is nu 66 jaar en vindt het welletjes. Zij laat het schoonmaken graag aan een ander over.
Vanaf 14 september gaat het weer bruisen in de gemeente. Op deze z.g. Startzondag ziet u tijdens het koffiedrinken na de dienst een heleboel stands die tonen wat de Gemeente allemaal doet en waar uw deelname zeer op prijs wordt gesteld.
In deze elf jaar hebben we Emeline leren kennen als een gedreven en betrouwbaar werker. Klein en slank, onopvallend in verschijning maar bij wijze van spreken kon je haar op elk moment van de dag aan het Meerpad tegenkomen. Als ik Emeline zie, dan denk ik vaak aan die witte tornado uit een reclame van de vorige eeuw. Emeline bedankt! We zullen je nog missen.
Dat varieert van koffieschenken tot klussen met de koster. U kunt gaan zingen in het koor, af en toe een oudere broeder of zuster opzoeken, Open Huis houden met daklozen of voor hen koken. Schrijven in IdA (als u daarvoor aanleg heeft), meedoen met het Doperscafé, helpen met het Portrettenboek…
Welkom Bruno In het voorjaar hebben we op gepaste wijze afscheid genomen van Jeff Janzen. Na meer dan 2½ jaar trouwe dienst als hulpkoster in de Singelkerk heeft hij zijn droombaan bij het Conservatorium gevonden. Maar uit het oog is niet uit het hart. Kort na het vertrek van Jeff begon een sollicitatieprocedure voor een nieuwe beheerder c.q. waarnemend koster. Deze heeft geresulteerd in de benoeming per 1 juli j.l. van Bruno Douwes Dekker als nieuwe collega. Bruno is de nieuwe beheerder van het Zonshof en mijn secondant in de Singelkerk. Daarnaast zal Bruno het gezicht worden als beheerder en contactpersoon voor huurders en gebruikers van ons overig onroerend goed in de stad. Het Rijpenhof en de vermaning aan het Meerpad zijn hierbij uitgezonderd. Het team van beheerders op het hof functioneert al jaren naar volle tevredenheid en de werkgroep Noord is samen met Bob prima in staat het Meerpad te beheren. Op Startzondag 14 september kunt u kennismaken met Bruno in de Singelkerk.
Of wilt u liever zomaar eens door de week in de kerk samen met anderen wat verstilling en verdieping zoeken? Misschien een kort moment vóór de dienst om in de juiste stemming te komen? Nadenken en praten over een Bijbeltekst, hoe je je kinderen iets van waarde wil meegeven, over vrede… u ziet, het kan allemaal. Mist u toch iets? Loopt u al een tijdje rond met het idee: dát zou de gemeente eens moeten oppakken? Ga er dan 14 september over praten met de mensen van de ideeënstand! En of u nu lid bent of vriend of belangstellende, dat maakt niets uit! U bent allen van harte welkom en we zijn allemaal even hard nodig om de gemeente te laten bloeien.
In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) t (020) 662 19 34 en Ineke Bremer t (020) 615 26 22.
Marcel Alblas
I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER – 7
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 8
Gemeente in beweging
Mededelingen uit Noord
Profeten centraal op het Meerpad Het komende half jaar zullen de diensten op de eerste zondag van de maand in het teken van de profeten staan. Wij zullen in de diensten luisteren naar wat de profeten uit de oudheid ons te zeggen hebben. En hier en daar zullen wij geconfronteerd gaan worden dat ook wij onze profetische stem moeten verheffen, als wij opnieuw horen hoe in onze Amsterdamse samenleving onze Joodse mede-Nederlanders bedreigd worden. De profeet in mij, roept mij op, om borg te gaan staan voor deze Joodse groep mensen in onze samenleving.
Herfstmarkt op het Meerpad Het is weer zover. Op zaterdag 4 oktober wordt er op het Meerpad een herfstmarkt gehouden. We hopen dat u allen komt tussen 10.00 en 15.00 uur, om dit herfstfeest mee te maken. Om gezellig koffie te drinken, taart te eten, iets te kopen wat wordt aangeboden op de herfstmarkt en dit alles voor het goede doel. Wij willen namelijk geld inzamelen voor onze hulpwerkorganisatie Wereldwerk dat ons heeft gevraagd om geld in te zamelen voor het project Steun aan Kopten in de Egyptische provincie al-Minya. Deze groep Koptische Christenen werd de afgelopen jaren ernstig vervolgd door de Moslimbroederschap. Nu wordt er in Al-Minya een groep huisvrouwen geschoold in een speciaal daarvoor opgezet project van MCC (Mennonite Central Committee). Voor het materiaal voor deze scholing zullen wij geld inzamelen.
Startzondag Zondag 7 september met als thema: De profeet Amos.
8 – I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER
Openhuis op het Meerpad
Programma Doperscafé Najaar 2014
Zondag 14 september bent u van harte uitgenodigd voor het Openhuis op het Meerpad. Op 17.00 uur bent u welkom voor een gezamenlijke maaltijd. Deze maaltijd zal om 19.00 uur eindigen. Jong en oud is welkom en het wordt echt een ontmoetings gebeuren. Meldt u aan bij Essemie van Dunné of bij mij.
Doopsgezinde Singelkerk, aanvang: 20.15 uur. Vrije toegang.
Tom Rijken
Mennomaal 9 september.Iedereen is welkom op het Mennomaal in de Singelkerk; tel. 020-6234588, Singel 452; 1017 AW Ontvangst met drankje vanaf 17.30 uur. Begin maaltijd 18.00 uur. Kosten 5 euro. Opgave is niet nodig. Wel als men een speciaal dieet volgt of vegetarisch is. Tussen het hoofdgerecht en het toetje wordt er verslag gedaan van de Mennotour:
Van Zürich tot in Oekraïne Dopers? Doopsgezind? Mennoniet? Mennist? De Doopsgezinden in Europa hebben vele namen – en veel geschiedenis. Vijf eeuwen lang trokken ze door Europa en overal lieten ze sporen achter. Hun invloed op economie, onderwijs, gezondheid, sociaal bewustzijn, religie, kerkgemeente, taalontwikkeling, planologie, kunst en cultuur is groot geweest.
Dinsdag 30 september
De rechtvaardige oorlog Kees Homan, generaal-majoor der mariniers b.d. en onderzoeker bij Clingendael Van Uruzgan tot Mali: weinig onderwerpen maken zoveel discussie los als de inzet van Nederlandse troepen in conflictgebieden. Vaak draaien de missies ongewild op vechten uit. Ter gelegenheid van de Vredesweek laat oud-militair Cees Homan zijn licht schijnen over de dilemma’s rond vredesmissies. Bestaat er zoiets als een ‘rechtvaardige oorlog’? Dinsdag 28 oktober
Zorgen om de zorg Yvonne Wilders, lid van de raad van bestuur van het Spaarne Ziekenhuis en het Kennemer Gasthuis Door de groeiende macht van verzekeraars, de vergrijzing en de steeds hogere eisen van de mondige patiënt hebben de ziekenhuizen te kampen met lastige kwesties. Hoe moeten de schaarse middelen worden ingezet? Dreigt er door de marktwerking een tweedeling in de zorg? En hoe erg is dat? Yvonne Wilders verklaart hoe hoogwaardige zorg in zware tijden overeind kan blijven. Dinsdag 25 november
In twee maanden en over een afstand van zo’n 9000 kilometer laat een groep vrijwilligers, Doopsgezinden uit Nederland, zien wat er nog van terug te vinden is. Ze zoeken het spoor…
Kijken in de Duitse ziel Ton Nijhuis, directeur van het Duitsland Instituut Duitsland staat bekend als het machtigste land in Europa en Angela Merkel als de machtigste vrouw op aarde. Er wordt gezegd dat alleen Mutti de Europese Unie bij elkaar kan houden. De Duitsers, met hun historische bagage, zijn nog steeds huiverig hun invloed over de grenzen te gebruiken. Maar wat is macht zonder verantwoordelijkheid in het land van Kant en Bismarck? Een kijkje in de Duitse ziel.
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 9
Column
Gezamenlijke dienst met remonstranten op 21 september Al 400 jaar hebben remonstranten en doopsgezinden een bijzondere band. De wederdopers, waaruit de doopsgezinden zijn voortgekomen, waren de eerste reformatorische beweging in de Nederlanden. De grote reformatorische beweging die later in de zestiende eeuw ontstond, werd de Nederlandse Gereformeerde Kerk, die de bevoorrechte kerk werd (overigens werd de naam van de Gereformeerde Kerk later de Hervormde Kerk). In het begin van de 17e eeuw er ontstond een stroming binnen de Gereformeerde Kerk die vond dat er geen vaste belijdenisgeschriften moesten zijn, die een andere opvatting had over de 'uitverkiezing' (predestinatie) en over de rol van de kerk in de staat. Leden van deze groep werden remonstranten genoemd. Toen de Gereformeerde Kerk de remonstrantse opvattingen afwees, ontstond een nieuwe geloofsgemeenschap, de remonstranten. Van het begin af aan was er contact tussen remonstranten en doopsgezinden. Overeenkomsten tussen beide geloofsgemeenschappen zijn: • Allebei hebben ze te maken gehad met vervolging en weerstand. • Allebei hebben ze in de negentiende eeuw de moderne theologie omhelsd. • Vrijheid, vrede en verdraagzaamheid zijn thema’s die voor beide stromingen actueel en urgent zijn. • Er zijn samenwerkingsverbanden van doopsgezinden en remonstranten door heel Nederland. In Dokkum ontstond in 1798 de eerste Doopsgezind-Remonstrantse Gemeente. Anno 2014 zijn er samenwerkingsverbanden in Amersfoort, Deventer, Emmen, Hilversum, Hoorn, Leiden, Meppel en Nijmegen. Ook werken Doopsgezinde en Remonstrantse Gemeenten soms intensief samen. In Amsterdam zijn de contacten tussen remonstranten en doopsgezinden goed. De predikanten preken over en weer in elkaars kerkdiensten. Ook op andere terreinen is er samenwerking. Om die eeuwenoude samenwerking te vieren is er op 21 september een speciale dienst in de Singelkerk, waar beide gemeentes aanwezig zijn. Vanzelfsprekend zijn ook de Vrijzinnig Protestanten, met wie de remonstranten in Amsterdam sinds de jaren ‘70 in Vrijburg samenwerken, uitgenodigd. Voorgangers zijn de remonstrantse predikant Joep de Valk en ds. Henk Leegte.
Misschien naïef, maar wel onschuldig Door Joël Friso
De zomervakanties zijn voorbij. Ik had deze column eigenlijk moeten schrijven in de idA die aan het begin van de zomer bij u op de mat lag. Dat is echter niet gebeurd, waarschijnlijk omwille van datgene waarover deze column gaat: namelijk dat als zomervakanties ergens goed voor zijn, dan is het voor het opdoen van nieuwe inspiratie. Inspiratie haal ik het liefst uit spontane acties. Zo kocht ik in de City Lights Bookstore in San Francisco het gedichtenbundeltje San Francisco Poems van stadsdichter Lawrence Ferlinghetti. Ik ben geen uitgesproken liefhebber van gedichten, maar even waan ik dat dan wel te zijn. Uit ‘Challenges to young poets’: Be naïve, innocent, non-cynical, as if you had just landed on earth (as indeed you have, as indeed we all have), astonished by what you have fallen upon... Het is heerlijk om in vakantietijd even weg te zijn van de dagelijkse werkzaamheden en je terug te trekken in fantasiewerelden. Ik kijk in de vakantie dan ook graag veel films. Probleem is dat – beetje naïef, maar wel onschuldig – werkelijkheden doorelkaar heen gaan lopen. In de romantische komedie ‘Begin Again’ wordt een ode gebracht aan New York door op de mafste plekken muziek te maken. Maar ik merk vreemd genoeg niets meer van de invasie van de aliens in diezelfde stad, die ik een paar dagen eerder zag in de superheldenfilm The Avengers. Wat als … dat wel zo was, fantaseer ik dan zo ’s avonds in bed. Volgens management literatuur zijn ‘wat als-vragen’ een krachtig middel tot innovatief denken. Het zijn goede startpunten in creatieve denksessies. Bijvoorbeeld: ‘Wat als onze kerk voortaan elke zondagochtend bomvol zit?’ Sommige vragen, zegt de literatuur, blijven onbeantwoord omdat ze te provocerend zijn. Andere hebben misschien alleen het juiste organisatieplan nodig om werkelijkheid te worden.
I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER – 9
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 10
Prikbord
Het team
AGAPÈ-viering Raad van Kerken Osdorp-Sloten Natascha van der Does-Brantjes jeugdwerk Singelkerk t 06 44 71 49 30
[email protected]
De jaarlijkse AGAPÈ-viering van de Raad van Kerken Osdorp-Sloten is op vrijdag 26 september. We zijn dan te gast bij het Nieuw Apostolisch Kerkgenootschap, Johan Braakensiekhof 1. Kerk open 18.30; aanvang 19.00 uur. Tussen soep en broodjes zal iets verteld worden over historie en religieuze achtergrond van het Nieuw Apostolisch Kerkgenootschap, met gelegenheid tot vragen en discussie. De kerk is te bereiken met bus 63, halte Piet Wiedijkstraat op de Pieter Calandlaan. Dan nog 300 meter lopen naar het einde van de Piet Wiedijkstraat, die daar overgaat in het Johan Braakensiekhof. Voor automobilisten: er is voldoende parkeerplaats.
Essemie van Dunné jeugd- en opbouwwerk Noord t 06 48 35 07 25
[email protected]
Opgave t/m maandag 22 september bij Adriaan (Aad) Jesse, tel. 020-6191612, met opgave van aantal personen, namen en tel.nr. Als ik niet thuis ben, svp boodschap inspreken. Zien we elkaar? Met broederlijke groet, A.C. Jesse
Joke van der Heide jongerenwerk t (020) 661 16 52
[email protected]
Henk Leegte predikant t 06 45 62 62 70
[email protected]
Najaarsconferentie Doopsgezind WereldWerk Deze stichting voor solidariteit en vrede beoogt om namens en met doopsgezinden te werken aan een wereld van vrede en gerechtigheid. De najaarsconferentie vindt plaats op 18 en 19 oktober op Buitengoed Fredeshiem, Steenwijk-De Bult. De conferentie sluit aan bij het wereldwijde ‘MasterPeace’-vredesproject.
Ewoud Roos predikant (020) 624 65 73 (secretariaat)
[email protected]
Tom Rijken predikant Noord t 06 22 51 75 65
[email protected]
Ilco van der Linden, initiatiefnemer van MasterPeace en bekend van Bevrijdingspop, zal aan de WereldWerk-conferentie meewerken. Deelnemers aan Nederlandse MasterPeaceactiviteiten doen verslag. In vier workshops gaan de conferentiegangers het thema behandelen: zij mogen dromen dat het kan vrede, voor alle volken, hoe ver weg deze ook verwijderd mag lijken. Bijbelteksten worden besproken. Ook zal de thematiek in avondsluiting en zondagse viering aan de orde komen. De conferentie begint zaterdag om 13.45 uur - met mogelijkheid tot lunch vooraf – en eindigt op zondag na de lunch. Voor kinderen is er een eigen programma. Jongeren beginnen al op vrijdagavond 17 oktober. Voor nader informatie over kosten en aanmeldingsprocedure zie: www.dgwereldwerk.nl. Opgave bij Daniëlle Stevens: email:
[email protected]
10 – I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 11
Agenda
Kopij voor het volgende nummer vóór 10 september 2014 sturen aan Mieke Krebber Mail:
[email protected] Adres: Europaplein 89, 1078 GZ Amsterdam (telefoon 020-6731926).
September 2014 Kerkdiensten (zie achterkant)
De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen.
• Ma 1 sept De colleges van de Hogeschool van Amsterdam zijn weer begonnen • Vr 5 sept
Singelkerk
9.00 uur
Huwelijksdienst van Hans Bouma en Mariatou Ibrahim
Singelkerk
10.30 uur
• Zo 7 sept
Startzondag Noord
Meerpad
10.15 uur
• Di 9 sept
Mennomaal
Singelkerk
17.00 uur
• Zo 14 sept Startzondag met vrijwiligersmarkt
Singelkerk
10.30 uur
• Zo 14 sept Openhuis Noord met gezamenlijke maaltijd
Meerpad
17.00 uur
• Zat 20 t/m zo 28 sept Vredesweek IKV/Pax Christi
In het hele land
• Zo 21 sept Gezamenlijke dienst met Remonstranten
Singelkerk
10.30 uur
• Zo 21 sept MasterPeace in Concert
Ziggo Dome
19.30 uur
• Ma 22 sept Voorbereiding geboortedankzegging
Singelkerk
19.30 uur
• Vr 26 sept Agapè-viering RvK Isdorp-Sloten
Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer NL11INGB0000141442 (VDGA) website www.vdga.nl
19.00 uur Nw Apostolische Kerk, Joh. Braakensiekhof 1
• Vr 26 sept Bijeenkomst vrijwilligers Open Huis
Singelkerk
20.00 uur
• Zo 28 sept Zondagmiddagconcert
Singelkerk
15.00 uur
Singelkerk
20.15 uur
(nadere informatie volgt nog) • Di 30 sept Doperscafé met gen. B.d. C. Homan
COLOFON idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam. Redactie Mieke Krebber (eindredacteur) Frits Ph. Groeneveld Sjoukje Halbertsma Heleen Nauta-van Gelder Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Bart Admiraal Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl T (033) 462 46 93
I N DIT AMSTERDAM SEPTEMBER – 11
140235 IDA-september-C_IDA 25-08-14 12:35 Pagina 1
Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert
Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 – t 06 53 77 06 01 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10
KERKDIENSTEN Singelkerk
Meerpad
Menno Simonshuis
Centrum 10.30 uur
Noord 10.15 uur
Buitenveldert 10.00 uur
7 september
Ds H. Leegte
Ds A.A. Rijken Startzondag
Geen dienst
14 september
Ds H.Leegte en ds E. Roos
Geen dienst
Ds L.C.M. Blomjous-Maillette de Buy Wenniger
Startzondag
21 september
Ds E. Roos
Ds H.Leegte
Geen dienst
28 september
Ds H.Leegte
Geen dienst
Ds F. Ph. Groeneveld
5 oktober
Ds E. Roos
Ds A.A. Rijken
Geen dienst
Collectebestemmingen in september De collecte in de blauwe/zwarte zak is altijd voor de eigen gemeente. De collecte in de rode zak is bestemd voor:
• 7 september – Fonds Bijzondere Noden Amsterdam De basis van het fonds is de publiek-private samenwerking. Geldgevende fondsen en particuliere donateurs, dienst/hulpverlenende organisaties, maatschappelijke organisaties en de lokale overheid werken samen met als doel: hulp verlenen aan cliënten in een financiële noodsituatie, waarbij een voorliggende voorziening niet, niet tijdig of onvoldoende beschikbaar is. Rekeningnummer: NL49INGB0000294697, SSBNA, Amsterdam • 14 september – FairWork Stichting FairWork wil moderne slavernij in Nederland voorkomen en bestrijden, de slachtoffers zichtbaar maken en ondersteunen. FairWork fungeert als een ontwikkelcentrum voor campagnes, trainingen en kennis op het gebied van signalering en begeleiding van slachtoffers van arbeidsuitbuiting. Uitgangspunt voor FairWork is dat ze niet alles doen, maar dat ze anderen stimuleren om hun verantwoordelijkheid te nemen. Rekeningnummer: NL54TRIO0198440405 t.n.v. Stichting FairWork te Amsterdam.
1 2 – I N D I T A M S T E R D A M SEPTEMBER
• 21 - 28 september – Broederschapscollecte Vredeswerk van de St. DG Wereldwerk Doopsgezind WereldWerk is een stichting voor solidariteit en vrede. Duurzame ontwikkeling en zorgvuldig gebruik van alles wat ons op deze aarde gegeven is, staan centraal als wij de aarde willen bewonen zoals God het heeft bedoeld. Met hun partners proberen ze op een gelijkwaardige manier om te gaan. Bij alle hulp die ze verstrekken en bij al het vredeswerk dat ze doen, streven ze naar wederkerigheid: ze stellen de situatie en de noden van de anderen centraal. Rekeningnummer: NL27TRIO0786880333 St Doopsgezind Wereldwerk, Deventer, inzake Vredeswerk • 5 oktober – Broederschapscollecte Doopsgezinde Zending De Doopsgezinde zending is gericht op toerusting van mensen die zich in willen zetten voor de kerkelijke gemeente. Zo leveren ze bijvoorbeeld een bijdrage aan het samen verstaan van Bijbelverhalen en aan wat die voor ons en anderen kunnen betekenen. Niet alleen overzee, maar zeker ook in eigen land. Rekeningnummer: NL64ABN0545424976 Doopsgezinde Zending, Amsterdam