M u s e u m
K e n n e m e r l a n d
Historisch Genootschap
MiddenKennemerland
HGMK-inloopavonden elke donderdag in het BHK-gebouw Groenelaan 74, Beverwijk, aanvang 20 uur. Toegang en koffie vrij
dec: presentatie fotowerkgroep. dec: Tweede Kerstdag; geen inloop. jan: geen inloop. jan: Nieuwjaarsreceptie, iedereen is welkom vanaf 20 uur! jan: inloop. jan: Lezing: wandeling door het Beverwijk van omstreeks door Jan van der Linden. jan: geen inloop maar speciale rondleiding tentoonstelling Jan van der Schoor in Museum Kennemerland, aanvang 20:00 uur, leden HGMK gratis toegang. febr: Lezing: Indië-gangers door Jos J. Appelman. febr: inloop. febr: Lezing: de Velser Affaire door Bas von Brenda-Beckmann (toegang € 5,– ; leden HGMK gratis). febr: inloop. mrt: Lezing: het “goudschip” Lutine door Martin Hendriksma (toegang € 5,– ; leden HGMK gratis). mrt: presentatie: trams in Beverwijk door Herman Palm. mrt: inloop. mrt: Lezing: de geschiedenis van de begraafplaats Duinrust door Jan van der Linden. mrt: zaterdagochtend excursie met wandeling over Duinrust. Aanvang 10:30 uur. apr: inloop. apr: Jaarvergadering HGMK met lezing door Ton Zuidervaart: Bomen over Beverwijkse bomen. apr: inloop. apr: Lezing ? mei: inloop. mei: op deze zondagmiddag om 14 uur presentatie door Jan van der Linden: “Hoe beleeft een jarige jongen de e WO in Beverwijk?” Voor midden- en bovenbouw basisonderwijs onder begeleiding van volwassene. Meer details vindt u op pagina en op onze website: www.hgmk.nl
jaargang 21 nummer 60
issn: 1382-9351
december 2013
de besturen van Museum Kennemerland en Historisch Genootschap Midden-Kennemerland wensen u
Contributie 2014: geen acceptgiro meer Bij deze nieuwsbrief vindt u een contributienota voor het voldoen van de contributie voor 2014. In voorgaande jaren was er steeds een acceptgirobiljet bijgevoegd. We zijn daar nu mee gestopt. De voornaamste reden daarvoor is dat de meeste leden hun contributie over maakten via een elektronische betaling en het acceptgirobiljet dus niet gebruikt werd. Ook is onze huidige voorraad acceptgirobiljetten bijna op en mogen ze niet meer gebruikt worden in verband met de omschakeling naar IBaN-acceptgirobiljetten. Uit kostenoverweging hebben we er daarom voor gekozen u een nota te sturen zodat u op de voor u gebruikelijke wijze de contributie aan ons kunt overmaken. Uw betaling zien we graag voor 1 maart 2014 tegemoet. We verzoeken u om bij de betaling het notanummer te vermelden. Bij de porto/verzendkosten is het is het ons streven dat deze min of meer neutraal zijn, dat wil zeggen dat de inkomsten en uitgaven voor ons ongeveer gelijk zijn. Door de tariefsverhogingen die NL-Post
de laatste jaren heeft doorgevoerd moeten wij op de verzendkosten echter steeds meer toeleggen. We zijn daardoor genoodzaakt de tariefsverhogingen nu door te voeren in de extra bijdrage voor leden die de Nieuwsbrieven en Ledenbulletins per post ontvangen. Deze gaat daarom van € 4,– naar € 5,50. Om verhoging van de verzendkostenbijdrage te voorkomen bieden wij u de mogelijkheid aan om de Nieuwsbrief voortaan digitaal per e-mail te ontvangen. Het Ledenbulletin krijgt u dan gewoon nog steeds per post. Als u hiervoor kiest blijft de extra bijdrage € 4,00. U kunt zich voor de digitale Nieuwsbrief opgeven door een berichtje te e-mailen aan
[email protected] onder vermelding van uw naam, adres en e-mailadres. Het digitaal ontvangen van de Nieuwsbrief is overigens voor alle leden mogelijk: ook als u in de IJmond woont en de Nieuwsbrief liever per e-mail ontvangt kunt u ons dat laten weten. Jan de Boer, penningmeester.
Intussen bij Museum Kennemerland . . . Met Piet naar Jan: rondleidingen expositie Jan van der Schoor
De Heemskerkse kunstenaar Piet Vos geeft op drie zondagen in de komende periode speciale rondleidingen op de expositie van Jan van der Schoor. Piet kende Jan persoonlijk en kent de verhalen rond het ontstaan van veel van zijn werk. Hij zal voor de fijnproevers ingaan op de technische details in het teken- en schilderwerk van Jan. “Neem de rust om goed te kijken” is het motto dat Piet Vos meegeeft aan zijn rondleiding. De rondleidingen worden gehouden op de zondagen 12 januari, 9 februari en 9 maart van 12:00-14:00 uur, toegang € 6,–. Het aantal deelnemers is beperkt, inschrijving vooraf is noodzakelijk via e-mailadres
[email protected] Voor HGMK-leden is er alleen op donder-
dag 30 januari gelegenheid om gratis een speciale rondleiding bij te wonen. Nieuwe exposities
Vanaf eind april zal in het museum een tentoonstelling te zien zijn over de Razzia van 1944. In 2014 is het 60 jaar geleden, dat het Pius X College – later Augustinus College en thans opgenomen in het Kennemer College - zijn deuren opende. Het was het begin van een sterke groei van het voortgezet onderwijs in de IJmond Noord, dat na vele vertakkingen en fusies nu de grote concentratie in het Kennemer College is geworden. Deze samenvoeging van openbaar en bijzonder onderwijs was pionierswerk. Er zijn plannen om in het najaar van 2014 over deze opmerkelijke ontwikkelingen in het onderwijs een tentoonstelling in te richten. De werkgroep
tentoonstellingen zoekt contact met personen, die beschikken over documenten en objecten over de recente geschiedenis van het voortgezet onderwijs. Ook oud-docenten en bestuurders, die informatie kunnen geven zijn van harte welkom. Contactadres voor nadere informatie: Jan de Wildt, tel. 374591, email:
[email protected] Boekenweek: Reizen in Kennemerland
Op uitnodiging van de Openbare Bibliotheek IJmond-Noord verzorgt het Museum Kennemerland op dinsdag 11 maart 2014 een presentatie in het kader van de jaarlijkse Boekenweek. Het thema is dit jaar “Reizen” en met woord en beeld zal geschetst worden hoe door de eeuwen heen in onze regio werd gereisd en welke bijzondere reizigers er vertoefden.
Monumentenbeleid Beverwijk scoort *** Saberiosia In het decembernummer van Heemschut publiceert de erfgoedvereniging Bond Heemschut de resultaten van een onderzoek in alle 104 Nederlandse gemeenten naar het gevoerde monumentenbeleid. Opvallend is dat daarin Beverwijk tot de
11 best scorende gemeenten van Nederland wordt gerekend. Het blad, met daarin de volledige lijst met scores per gemeente, is te bestellen op de website www.heemschut.nl. Het is ook bij ons in te zien op één van de HGMK-inloopavonden.
Historische Verkenningen deel 3 start in februari 2014 De belangstelling voor dit toegankelijke programma van Radio Beverwijk neemt steeds meer toe. De serie, die geregeld herhaald wordt, ontvangt leuke reacties. Er wordt nu hard gewerkt aan de nieuwe serie met de delen 51-75). Aan de radioserie verleenden vele personen en instanties hun medewerking door hun verhaal te vertellen over onder andere historische wetenswaardigheden, onbekende middeleeuwse feiten over deze boeiende regio, archeologisch onderzoek, persoonlijke herinneringen aan opmerkelijke gebeurtenissen in het verleden, bijzondere gebouwen en verdwenen historische panden of straatbeelden. Thema’s: Roomskoning Willem II en graaf Floris V, de Kennemerballaden, Hollandia een archeologisch bedrijf, de geschiedenis van Beverwijk en Heemskerk, archeologisch onderzoek in Uitgeest, de vele (verdwenen) kastelen in onze regio, middeleeuwse kerken, de Grote Kerk van Beverwijk,
2
kasteel Oud Haerlem, kastelen in Noord Holland, de abdij van Egmond, de graven van Holland, Archeologie van de Zaanstreek, Levende geschiedenis, Begraafplaats Duinrust, stadsarcheologie, legenden en tradities, regionale historische verenigingen, monumentenzorg, stadskernonderzoek, een portret van 30 jaar historisch archeoloog Jean Roefstra, de geschiedenis van Kennemerland, Jan van Brederode en de slag bij Azincourt 1415, Tempeliersonderzoek, de oude kern van Heemskerk, het (nieuwe) Provinciaal Depot voor Bodemvondsten en nog veel meer. Uitzending: iedere maandagavond van 20:00 tot 21:00 uur in februari (zie de weekbladen). Momenteel lopen de herhalingen van serie 1 en 2 (zie: www.radiobeverwijk.nl). Historische Verkenningen is een radioprogramma over (regionale) archeologie en geschiedenis van Daan de Vries jr. en Jan Camfferman van Radio Beverwijk en historisch archeoloog Jean Roefstra van de Stichting Historische Archeologie (S.H.A). Radio Beverwijk is te ontvangen op Kabel: 104.5 FM. On-line zie: www.radiobeverwijk.nl en/of www.s-h-a.nl foto Kees Zwaan Museum Kennemerland
De besturen van Museum Kennemerland en Historisch Genootschap MiddenKennemerland studeren nog steeds op de mogelijkheid om het gebouwtje achter het museum, waar tot voor kort de SAB gevestigd was, bij het museum te kunnen trekken. Zoals bekend kampt het museum al jaren met ruimtegebrek. Bovendien streven museum en genootschap nog altijd naar een gezamenlijke huisvesting. Nu het SAB-gebouwtje leeg staat lijkt zich dus een uitgelezen kans voor te doen om de ruimteproblemen op te lossen. De werkgroep die namens de beide organisaties de mogelijkheden onderzoekt heeft in de afgelopen weken de voors en tegens op een rijtje gezet en is nu druk doende om vooral de financiële consequenties te beoordelen. Een voorlopige conclusie is dat de extra ruimte die het SAB-gebouw biedt voldoende zou moeten zijn om de meeste activiteiten van het HGMK, de bibliotheek en de meeste ondersteunende taken van het museum onder te brengen. Na het afstoten van de dependance in de IJsselstraat zou ook de Archeologische Werkgroep Beverwijk-Heemskerk aan het Westerhoutplein een nieuw thuis moeten kunnen vinden. Vooruitlopend op definitieve afspraken met de gemeente over de extra huurprijs wordt er gewerkt aan een nieuw sponsorplan, waarin het streven erop gericht is om naast de subsidie van de Gemeente Beverwijk en de jaarlijkse bijdragen van PréWonen meer sponsorgeld binnen te krijgen. Binnenkort zullen de voorlopige plannen eerst aan de betrokken vrijwilligers worden voorgelegd. Medio januari zou dan de knoop doorgehakt moeten worden.
NIEUWSBRIEF 60 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Uitslag van de onder de leden van het Historisch Genootschap gehouden enquête In onze Nieuwsbrief nummer van september , hebben wij via een enquêteformulier verzocht uw mening te geven over met name de wekelijkse inloopavonden op de donderdagavonden. Het aantal reacties op die enquête is helaas zeer beperkt gebleven. Van de onder de ongeveer 700 leden van onze vereniging uitgezette enquêteformulieren hebben wij er slechts 17 geheel of gedeeltelijk ingevuld retour ontvangen. Het resultaat vinden wij nogal teleurstellend. Gelet op het geringe aantal retour ontvangen formulieren kunnen wij de uitslag van de enquête ook niet als representatief beschouwen. Niettemin zijn wij blij met de reacties en de ideeën van die mensen die het formulier wel hebben toegezonden. Wij willen u de uitslag van de gehouden enquête niet onthouden. De resultaten treft u hieronder aan. Aantal respondenten: 17 Heeft U belangstelling voor de Inloopavonden? Ja: 6 Nee: 5 Zo mogelijk: 6 Specifieke onderwerpen? Genealogie: Diverse onderwerpen: beeldbank, kleding, woninginrichting, voeding, godsdienst, transport Welke dag of dagdeel? Geen mening: 7 + wisselende antwoorden Dinsdagmiddag + woensdagavond:4 Eigen interesses of verzamelingen? Nee: 7 Geen mening: 4 Ja: databank; bouwgeschiedenis; genealogie; familiegeschiedenis; begraafplaatsen Heeft U foto’s/ films in bezit en wilt U die delen met anderen? Neen: 10 Ja: 7 Jaarverslagen veiling; oude ansichten; oude kaarten; familiefoto’s; verzameling persfoto's; foto’s van huizen en gevelstenen Suggesties voor een spreker? Neen: 13 Misschien: 1 Ja: 4 Duinrust; Postwezen; Beeldbank
Toelichting bij de HGMK-activiteiten jan: Nieuwjaarsreceptie. Onder het genot van een hapje en een drankje zullen we het nieuwe jaar inluiden. Iedereen is welkom en de toegang is, zoals gebruikelijk, gratis. We rekenen op een gezellige avond. jan: Het HGMK krijgt op deze avond een speciale rondleiding door de museumvrijwilligers langs de Jan van der Schoor-tentoonstelling, waarbij ook zal worden ingegaan op de betekenis van Jan van der Schoor voor de geschiedschrijving van onze stad en de regio. Aanvang 20:00 uur in Museum Kennemerland. Onze leden hebben gratis toegang. Het BHK-gebouw is deze avond dus gesloten! febr: De Velser affaire door Bas von Benda-Beckmann. Dit is de man die deze zaak afgelopen tijd opnieuw heeft onderzocht en recent zijn bevindingen in een boek heeft gepresenteerd. Voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de Velser affaire in het bijzonder en de Tweede Wereldoorlog in het algemeen, zal dit een zeer interessante avond worden. HGMK-leden hebben gratis toegang, anderen betalen 5 euro. maart: Onlangs is er een boek verschenen over de Lutine geschreven door Martin Hendriksma. We zijn verheugd dat we de schrijver hebben kunnen strikken om hierover bij ons een lezing te verzorgen. HGMK-leden hebben gratis toegang, anderen betalen 5 euro entree. en mrt: De historicus Jan van der Linden verzorgt voor ons een lezing over de geschiedenis van Duinrust en op de volgende zaterdagmorgen een rondleiding op deze begraafplaats. De rondleiding start om 10:30 uur, zo mogelijk in de ontvangstruimte van de begraafplaats. apr: De jaarvergadering begint om 20 uur in het BHKgebouw. Na de pauze houdt Ton Zuidervaart, van Bomenbeheer Gemeente Beverwijk, een praatje over de bijzondere bomen van Beverwijk, getiteld Bomen over Beverwijkse bomen. Hierover valt meer te vertellen dan u in eerste instantie misschien zou verwachten! Ook voor vragen hierover bent u aan het goede adres. mei: We wijken met deze middaglezing een keer af van het gebruikelijke patroon. Speciaal voor de basisschooljeugd houdt Jan van der Linden deze presentatie, die hij al meer op scholen heeft gehouden. Ouders, maar ook grootouders zijn met hun (klein)kinderen welkom. Gratis toegang. Raadpleeg voor alle bijzonderheden en eventuele wijzigingen in de activiteiten onze website www.hgmk.nl
Uniek boekwerk van de overzichtstentoonstelling Jan van der Schoor De overzichtstentoonstelling van Jan van der Schoor wordt heel goed bezocht en gewaardeerd. Mede door de overweldigende belangstelling heeft één van de sponsoren: Gert Jan Maas van de Kennemer Lichtdruk samen met de tentoonstellingsgroep een unieke catalogus samengesteld. Net als de tentoonstelling geeft het boekwerk een goed beeld van de kunstwerken van Jan van der Schoor. Het is in schetsboek-vorm gebundeld en ook de kleinste details van sommige werken zijn te zien. Een mooi boek om cadeau te doen. Het is uitsluitend in Museum Kennemerland te koop tijdens de openingsuren zaterdag en zondag van 14.00-17.00 uur. De prijs van de catalogus is € 19,50. Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
NIEUWSBRIEF 60
Museum Kennemerland
3
Prent uit museum op tentoonstelling in Duitsland In Paderborn, Duitsland, was de afgelopen maanden een tentoonstelling te zien over de verspreiding van het Christendom in Europa gedurende de middeleeuwen. Over drie musea verspreid, alle in het centrum van Paderborn, werd aandacht besteed aan de vroegste periode, de pogingen van de middeleeuwse heersers om bij hun expansiedrift ook het Christendom te verspreiden en hoe in latere eeuwen werd teruggekeken op de verbreiding van het Christendom door missionarissen en koningen. In dit laatste onderdeel was ook een tekening uit de collectie van het Museum Kennemerland opgenomen, voorstellende “De Friesche Koning Radboud weigert zig door Bisschop Wolfran te laaten doopen”. Het is een prent uit Jan Wagenaar’s populaire ‘Vaderlandsche historie’ uit 1749.
De tentoonstellingmakers in Paderborn waren onze tekening op het spoor gekomen dankzij de beeldbank van Museum Kennemerland (www.museumbeverwijk.nl, inv. nr. 18694).
Willem II, Graaf van Holland en Roomskoning In oktober verscheen bij Uitgeversmaatschappij Walburg Pers te Zutphen het boek Willem II, Graaf van Holland en Roomskoning van Erik Cordfunke. Willem II was in de middeleeuwen een zowel nationaal als internationaal invloedrijke vorst. Naast graaf van Holland en Zeeland was hij Roomskoning en hij is bijna tot keizer van het Heilige Roomse Rijk gekroond. Na zijn plotselinge dood in 1256 wordt hij opgevolgd door zijn zoon Floris V. Deze liet het lichaam van zijn vader begraven in de Abdij van Middelburg. Willem II, graaf van Holland (1227-1256) was in zijn tijd een vorst van internationale betekenis. Door de Duitse vorsten in 1247 tot Roomskoning gekozen, wist hij er in betrekkelijk korte tijd zijn gezag te vestigen. Hoogtepunt zou zijn kroning tot keizer in Rome door de paus zijn. Het is er niet van gekomen. Tijdens een expeditie tegen opstandige West-Friezen werd hij in 1256 gedood. Zijn lichaam werd op een geheime plaats in West-Friesland begraven. Zijn zoon, graaf Floris V, slaagde er in 1282 in de West-Friezen te onderwerpen en het lichaam van zijn vader in de abdij van Middelburg een eervolle begrafenis te geven. Tijdens de Reformatie raakte de plaats waar Willem II begraven was in de vergetelheid. In 1817 werd echter in een nis van de Koorkerk, de voormalige abdijkerk, een skelet gevonden waarvan toen aangenomen werd dat het van Willem II was. Maar sindsdien is er een discussie ontstaan over de identiteit van het teruggevonden stoffelijk overschot. De voorgenomen restauratie van de tombe maakte het mogelijk het gebeente met moderne 4
natuur-wetenschappelijke methoden te onderzoeken. In dit boek wordt de strijd om West-Friesland, de zoektocht naar het gebeente en de resultaten van het natuurwetenschappelijk onderzoek door G.J. R. Maat (LUMC, Leiden) en Eveline Altena (LUMC, Leiden) beschreven. E.H.P. Cordfunke heeft onderzoek gedaan en tal van boeken en artikelen geschreven op het gebied van de middeleeuwse Hollandse geschiedenis. Recentelijk onder meer: (samen met D.E.H. de Boer) Graven van Holland (2010), (samen met J. Roefstra, G.J.R. Maat en E. Den Hartog) De abdij van Egmond (2010), Floris V. Een politieke moord in 29 (2011) en Macht en aanzien (2013).
Velisena, Velsen in historisch perspectief Het jaarboek Velisena van de Historische Kring Velsen (HKV) is weer verschenen; Velsen in Historisch perspectief. Deze e jaargang biedt de lezer zeven rijk geïllustreerde artikelen over uiteenlopende onderwerpen uit de geschiedenis van Velsen en haar inwoners. Een uitzonderlijk ooggetuigenverslag van een 17-jarig meisje. Zij was in de meidagen van 1940 in Velsen-Zuid en IJmuiden getuige van de vlucht van voornamelijk joodse landgenoten vanuit de haven van IJmuiden. Het jaarboek opent met twee interviews met Wim Bosman, de oud-gemeentearcheoloog van Velsen, die vorig jaar met pensioen ging. Hij blikt terug op spectaculaire vondsten. Twee artikelen vertellen de lezer hoe Driehuis een katholiek centrum in Velsen werd. In het artikel (Eer)herstel voor de aloude duinrel zijn de beken die vanuit het duinmassief naar lager gelegen dalen van Velsen stromen, in kaart gebracht. Een ander lid van de HKV beschrijft lief en leed van de bewoner van een boerderij aan de Boterdijk in “De Hofgeest”. Verder als toegift in beeld: oude zwart-wit foto's van de ruïne van Brederode uit het 1e kwart van de 20e eeuw met kleurenfoto’s, gemaakt in april 2013 vanuit dezelfde positie. Het nieuwe jaarboek werd maandag 11 november gepresenteerd tijdens de najaarsledenvergadering van de HKV in “De Hofstede” in Velserbroek. Het fraai uitgegeven jaarboek is benoorden het Noordzeekanaal voor € 9,95 te koop bij - The Read Shop, Breestraat 77, Beverwijk - J. Rozing (Totaal Gemak winkel), Wijkerstraatweg 175, Velsen-Noord en verder bij de boekhandels Bredero in Santpoort-Noord en Erasmus in IJmuiden.
E.H.P. Cordfunke, Willem II graaf van Holland en Roomskoning. Een zoektocht naar het koningsgraf in Middelburg, Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, ISBN 978.9.7.922.9, prijs 9,9 – 9 pagina's. Museum Kennemerland
NIEUWSBRIEF 60 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
Andere tijden
Jubileumnummer Heemskring Dit jaar bestaat de Historische Kring Heemskerk jaar. Dat is op gepaste wijze gevierd. Ook de uitgave Heemskring viert dit een beetje mee. Voorzitter Niek Linger kijkt in Heemskring 50 kort terug op drie belangrijke momenten van de viering van het jubileum: de presentatie op 18 april van het boek ‘Heemskerk in kaarten en verhalen’, geschreven door Go Stavenuiter en Gerard Castricum; van de dvd ‘Van Scupildhem tot Heemskerk, het verleden van Heemskerk in vogelvlucht’ van Frans Koopman en Peter Knijn en de tentoonstelling in het gemeentehuis, geopend op 10 mei, met als titel: ‘HMSKRK’. Marjo Hoogewerf en Margriet Veken zijn de auteurs van het verhaal over de ‘Achthuizen’ ofwel de ‘Acht Zaligheden’ aan de Tolweg, in de schaduw van kasteel Assumburg. Het artikel is een authentiek stukje Heemskerkse geschiedenis geworden waaraan waarschijnlijk veel oudere Heemskerkers nog herinneringen hebben. Go Stavenuiter schreef een artikel over een boekje uit 1872 van de hand van Herman Foeth, een jonge onderwijzer in Heemskerk. Go werkte die gegevens verder uit, waardoor een aardig beeld van Heemskerk uit 1872 is ontstaan. De Gemeentelijke Muziekschool aan de Kerklaan bestaat 50 jaar. Ineke Broekhuizen verdiepte zich in het archief van de Muziekschool en sprak met diverse personen die in de loop van de jaren een band met de Muziekschool hebben gehad. Het is een verhaal van groei, van creativiteit en inzet van velen, wat uiteindelijk heeft geleid tot de Muziekschool, zoals wij die kennen met een groot docentenkorps en vele honderden leerlingen. En Annabel Thomas leverde een kort verhaal over de Nerine in Heemskerk.
Piet Kelder bestudeerde de Notulenboeken van de kerkenraad van de Hervormde kerk. Hij noteerde de meest opvallende feiten en gebeurtenissen die daarin door de jaren heen werden opgetekend. Zo nu en dan zullen we een deel van zijn selectie in de Nieuwsbrief plaatsen. Dit is deel . Het weeshuis kocht in 1875 een ruim perceel van 3 ha. groot, gelegen aan de Kloosterstraat. De weesvader A. Amse mocht dit nu huren. Dit maakte de tongen wel los in Beverwijk. Begrijpelijk, als degenen die het dichts bij het vuur zitten zo bevoordeeld worden. Pas vele jaren later werd het huren door zittende kerkenraadsleden afgeschaft, en terecht. 1885. Het betalen van de huurpenningen was soms een pijnlijke zaak. Het was afhankelijk van wat in dat jaar de producten hadden opgeleverd en dat was vaak niet veel. Het gebeurde wel dat de aardappelen eerst moesten worden verkocht om alsnog de landhuur te kunnen betalen. Dit was ook voelbaar bij diverse instanties. Voortaan zouden de gelden van de gehuurde percelen moeten worden betaald aan notaris Moens. Het koffiehuis de Zon aan de Breestraat was de waardige plaats waar de notaris de verhuring van de landerijen regelde. In het vorige artikel kwamen enkele landerijen van Heemskerk aan bod, maar ook in Beverwijk en Wijk aan Duin waren veel landerijen, vooral richting Wijk aan Zee. De Piet Oomscroft heeft een nieuwe hooischuur gekregen die door de weesvaders is geplaatst in Wijk aan Duin. En men heeft eindelijk de brandkast gekocht die al jaren in de pen zat, om de uitgebreide bezittingen veilig te stellen. 1890. De Nonnenbreven zullen opnieuw verhuurd worden voor in de grasveiling, tegelijk met andere percelen voor beweiding. Ds. Boon zal dit van de predikstoel aankondigen. De verhuring zou op 7 februari in de kerkenraadskamer plaatsvinden ten overstaan van notaris Moens. Het hoogste bod kwam van Cornelis Tabak en met de borgen van zijn broer en H. Hommes was een ieder tevreden. 1893. Te overlijden kwam diaken Cornelis Amse pzn. die vanaf 1869 deel uitmaakte van de kerkenraad, en die de aanzet gaf voor het stichten van een ziekenfonds. Hij bezat een fijne neus voor het aankopen van landerijen voor de diaconie en werd geprezen om zijn deskundigheid. Zijn opvolger was B. Sluiter die zich, met enkele anderen onder wie Klaas Tegel, heeft ingezet om de tuinders een betere prijs voor hun producten te laten vangen. Een bescheiden veiling is hier ontstaan. Een broeder diaken merkt op dat enkele tuinders zelf de openbare godsdienst-
Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
NIEUWSBRIEF 60
Museum Kennemerland
Naar C. Amse werd de Cornelis Amsestraat genoemd, hier te zien op een ansichtkaart uit 9. De straat heet tegenwoordig Hendrik Mandeweg. oefening niet bezoeken, maar wel de dolerende partij en hij verwondert zich over deze geringe betrokkenheid. Er moet maar eens met hen worden gesproken. Het land van het weeshuis dat de tuinders huren is nogal laag gelegen. Er zal een watermolen worden geplaatst om het beter te kunnen bewerken. Het overlijden van Klaas Tegel, die vanaf 1871 tot 1899 onder meer als diaken in de kerkenraad met bekwaamheid optrad, is een fors verlies voor de burgerlijke en kerkelijke gemeente. 1900. De weduwe Tegel heeft een gezin en staat nu alleen voor een grote opgave. Het land moet zij nu in haar eentje bewerken. Het land vervuilt, en de distels groeien weelderig, tot overlast van het polderbestuur, zo hebben zij laten weten. Dit dient met wortel en al verwijderd te worden, doch niet afgemaaid, zo is door diaken Cornelis Tabak aan haar medegedeeld en ze krijgt nog tot 31 december 1901 de tijd om hierin verandering te brengen. Het land in het Wijkerveld gaat voor 5 jaar verhuurd worden. Er moet nog overleg plaatsvinden met de eigenaren van de aangrenzende percelen in verband met de vergoeding van overpad. Zo was er in het verleden ook een kerkepad van de Grote kerk naar de Alkmaarse weg. De toenmalige tuinder A. van Lith, huurder van de landerijen rondom de kerk, wilde dit pad graag bij zijn perceel trekken maar dit werd niet toegestaan. De kerkgangers waren al van oudsher gewend om vanaf de Munnikenweg en de omliggende straten de kerk lopend via dit pad te bereiken. P.J.Kelder 5
colofon
Boeken: verkrijgbaar bij HGMK en Museum Kennemerland tijdens de openingsuren: Oud Velsen 1911-2011, een bedevaart naar het dorpsverleden De Beverwijkse tabaksindustrie Mannen van IJzer en Staal - de eerste generaties Hoogovenwerkers Een mol in Arcadië - 50 jaar Velser tunnels Bromsnor tussen de aardbeienvelden Scholtens en Midden-Kennemerland Wat Mijnheer zegt moet gebeuren (Waterland) Een straatje om in Beverwijk Dagverhaal der doormarcheerende troepen (=Ledenbulletin 23) Ledenbulletin nr. 24 – 36 Ledenbulletin nr. 37 Charterboek met alle charters uit Museum Kennemerland 93 transcripties, transportakten, illustraties en registers tot één boek van 242 pagina’s in plastic ringband. Op bestelling: CD- Charters- alle transcripties met bijbehorende digitale foto’s Transcriptie van de notulen van de vroedschapsvergaderingen van de stad Beverwijk vanaf 1642. Een schat aan interessante en verrassende gegevens over het wel en wee van de stad en haar burgers in vroeger tijden. Elk boek en elke CD is inclusief alle registers. Plastic ringband, Boek 1 (1642-1650), 57 pagina’s Boek 2 (1650-1661), 86 pagina’s Boek 3 (1661-1672), 86 pagina’s Boek 4 (1673-1687), 97 pagina's Boek 5 (1688-1704), 134 pagina's Boek 6 (1704-1725), 121 pagina's Boek 4, 5 of 6 op CD met digitale foto's en registers Transcripties van de Beverwijkse Weeskamerboeken: inclusief alle registers, plastic ringband, 125 pagina’s Boek I (1556-1617) Boek II (1617-1642) Boek I of II op CD met digitale foto's en registers U kunt zich voor een abonnement op deze uitgaven van de Paleografie-werkgroep opgeven bij E. Toepoel, tel. 228497; email:
[email protected] Alleen verkrijbaar in Museum Kennemerland: De Meer, het hart van Beverwijk Aardewerk in stijl, de geschiedenis van Potterie Kennemerland De grenzen van het rijk Historische Atlas Midden-Kennemerland Foto-CD met ruim 1200 ansichtkaarten van Beverwijk e.o. Koen Mertens senior en Koen Mertens junior, 100 jaar kunstenaarschap Het Mysterie van de Tijdgeest Lise en de bastaard Fiets-en wandelroute Midden-Kennemerland InZicht Een plattegrond van Beverwijk 1830 - 1840 Midden-Kennemerland in de Vroege en Hoge Middeleeuwen Het ontstaan van Beverwijk als stedelijke nederzetting Recht op wraak Duinen en mensen - Kennemerland en nog veel meer!
leden € 14,– € 19,– € 7,50 € 10,– € 10,– € 5,– € 10,– € 5,– € 5,– € 5,– € 10,–
nietleden € 17,50 € 22,– € 8,50 € 15,– € 10,– € 5,– € 12,50 € 5,– € 8,– € 8,– € 13,–
€ 24,– € 2,50
€ 7,50 € 10,– € 10,– € 11,– € 12,– € 12,– € 2,50 € 12,50 € 12,50 € 2,50
€ 12,50 € 24,95 € 34,95 € 15,– € 10,– € 4,– gratis € 9,95 € 3,– € 2,50 € 20,– € 9,– € 22,– € 29,95
De Nieuwsbrief is een uitgave van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland en Museum Kennemerland te Beverwijk en verschijnt 3 x per jaar. Daarnaast verschijnt 1 x per jaar het Ledenbulletin voor de leden van het Genootschap. Redactie: Arie van Dongen, Cor Castricum, Jean Roefstra, Wim Spruit. Redactieadres: Vondellaan 62, 1942 LK Beverwijk; email:
[email protected] Secretariaatsadres Historisch Genootschap Midden-Kennemerland: J.J.M. Brakenhoff, Anemonenlaan 11, 1943 BC Beverwijk, telefoon 0251 - 226291 email:
[email protected] Nieuwe leden van het Genootschap kunnen zich opgeven bij de ledensecretaris: Mw. P.M. Pennycook-Hilbers, Acacialaan 65, 1943 GR te Beverwijk, tel. 0251-220150 email:
[email protected] De contributie bedraagt minimaal € 13,– per jaar (meer mag!) + voor leden buiten de IJmond € 5,50 bijdrage in de portokosten (zie voorpagina). Nieuwe leden kunnen zich ook opgeven door dit bedrag over te maken op postgirorekening nr. 224943 t.n.v. Historisch Genootschap MiddenKennemerland te Beverwijk, met de vermelding: ”nieuw lid”. U ontvangt dan p.o. het Leden bulletin + de reeds verschenen Nieuwsbrieven van dat jaar + een welkomstpremie. Bezoek ook eens de websites: www.hgmk.nl www.museumkennemerland.nl www.museumbeverwijk.nl www.s-h-a.nl www.archeo-beverwijk-heemskerk.nl www.middenkennemerland.nl www.noord-hollandsarchief.nl
Historisch Genootschap Bestuursleden: J.G. Frerichs J.J.M. Brakenhoff J.W. de Boer H. Rengers
MiddenKennemerland Voorzitter Secretaris Penningmeester
Erelid: ir. J. Camfferman Lid van Verdienste: IJ. Luttik
Museum Kennemerland Van oktober t/m maart gelden de winter-openingstijden: zaterdag en zondag van 14 - 17 uur. Op feestdagen is het museum gesloten. Westerhoutplein 1, 1943aa Beverwijk telefoon: 0251 214 507 e-mail: mk@museumkennemerlandnl 6
Muse u m
K e n n em e rl a n d
Museum Kennemerland
Toegangsprijs: : € 4,–; Vrienden van het museum, geregistreerde leden van de Vereniging Rembrandt en leden van HGMK gratis; 65 plus: € 2,– kinderen t/m 12 jaar gratis.
NIEUWSBRIEF 60 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
