jaargang 14 nr 3 juni 2009

jaargang 14 • nr 3 • juni 2009

2

‘Ondanks de lenteregen was de opening van het bakkerscafé Brood op de Plank op vrijdagmiddag 15 mei een succes. Met lekkere hapjes, frisse drankjes, aangename muziek en gezellige mensen.’

Het is 3 jaar geleden dat bewoners van Bottendaal de 7 mooie mozaïekobjecten in het Vondelparkje hebben gerealiseerd. In mei en juni zijn de 2 laatste “koppen” gemozaïekt, met mandala’s van vlinders en vogels. Kom eens kijken in het park. Meer informatie vindt u op www.azul-design.nl.

Foto’s Willemien Geboers

De Zeeheld • juni 2009 1

Vluchtelingenwerk: het betere werk!

V

luchtelingen en Nieuwkomers Zuid Gelderland (V&NZG) begeleidt vluchtelingen en nieuwkomers bij het opbouwen van een zelfstandig bestaan in Nederland en draagt er zorg voor dat asielzoekers een zorgvuldige asielprocedure kunnen doorlopen. In Nijmegen is V&NZG dringend op zoek naar nieuwe vrijwilligers.

De Bottendaalse elfjes in de COOP

Foto: Willemien Geboers

Bottendaalse elfjes

O

Lexp lei n Ka pp er kn ip Blo nd en zwar t On tm oet ik jou Ins ha lla h.

p dinsdag 19 mei, om exact 11.11 uur knipte stadsdichter Jaap Robben een lintje door om een expositie van elfjes in de Bottendaalse Coöp officieel te openen. In de kunstkastjes die gemaakt zijn door kinderen van De Driemaster fladderden echter niet de glitterende elfjes die we kennen uit sprookjes. Het gaat om kleine gedichtjes van elf woorden, opgesteld volgens een vast stramien (zie kadertje). Alle elfjes gaan over Bottendaal en zijn in het kader van het kunstproject Nijmegen visueel geschreven. Door Bottendalers uiteraard. Kunstenaar Mireille Ligterink zorgde voor deskundige begeleiding. Een jury heeft elf elfjes geselecteerd. U vindt ze kriskras door deze Zeeheld.

Wil je graag in contact komen met mensen uit andere culturen en wil je je grenzen verleggen? Word dan vrijwilliger bij V&NZG. Wij zoeken vrijwilligers voor diverse werkzaamheden. Zo zoeken we baliemedewerkers, die cliënten informeren en adviseren, medewerkers Vluchtverhaalanalyse en vrijwilligers voor de eerste opvang, da ar ? die bijvoorbeeld ondersteuning bieden bij het aanvragen van een uitkering, het regelen van verzekeringen en het wegwijs maken in Nijmegen. Ook zoekt V&NZG een vrijwillige medewerker voor twee maatjesprojecten. Voor een project dat vluchtelingen toeleidt naar werk zijn we op zoek naar vrijwilligers die als arbeidsmarktcoach aan de slag willen.

Zie ook: www.nijmegenvisueel.nl en www.mireilleligterink.nl

Vrijwilligers krijgen bij V&NZG een inwerktraject, ondersteuning van beroepskrachten, de mogelijkheid om cursussen en trainingen te volgen én een leuke werkkring.

Hoe maak je een elfje? 1. 2. Regel 1: Regel Regel Regel Regel

2: 3: 4: 5:

Op een kladblad schrijf je in het midden een woord met daarom heen zoveel associaties. Heb je interesse of wil je meer informatie? Op een nieuw blad begin je vervolgens een elfje van 5 regels op te Neem dan contact op met Yvonne stellen: Joosten, of Toos van Bokhoven, Van SpaenEén woord (het kernwoord, vaak het woord uit het midden straat 18, 6524 HM Nijmegen. van het kladvel) in ltu ee Sp Tel. 024-3221177. E-mail: Twee woorden die iets toevoegen (uit de associaties) ter kla ge ig nn Zo [email protected] of Drie woorden waarvan één een kleur is ai kra ke rij [email protected]. ur kle De Vier woorden in een vragende zin Website: www.vnzg.nl Eén woord, een soort antwoord, slotwoord of conclusie Mogen we een ijsje?

Wijkblad voor Bottendaal verschijnt 6 keer per jaar en wordt huis-aan-huis bezorgd op ca. 2000 adressen.

Jaaaa .

Gert Olthuis

Redactieadres:

Anne-Marie van der Straaten

Buurtkantoor Bottendaal, Burghardt v/d

Tom van Zantwijk

Berghstraat 114, 6512 DR Nijmegen, e-mail: [email protected]

Fotografie: Willemien Geboers

Redactie:

2009. Kopij, liefst digitaal, uiterlijk 13 augustus

Ans Aerts

Lay-out:

Alphons Backx,

Martin van Els

mailen of inleveren op het redactieadres. Ons wijkblad wordt uitsluitend bezorgd bij

Frans Croonen

2

Het volgende nummer verschijnt begin september

Lucas van Houte

website:

brievenbussen die níet voorzien zijn van de nee/

Jenny Theirlynck

www.bottendaal.nl

nee sticker.

De Zeeheld • juni 2009

Ja, ik word donateur van Speeltuin ‘t Kraaienest!! Speeltuin ‘t Kraaienest is al 40 jaar het sprankelende middelpunt van Bottendaal. Vele kinderen uit de wijk en van daarbuiten komen dagelijks naar de speeltuin om met elkaar te spelen in een uitdagende en veilige omgeving.

O

ok de kinderen van de scholen, de buitenschoolse opvang en de peuterspeelzalen zijn regelmatig in de speeltuin te vinden. Ouders en buurtgenoten praten graag bij op een van de vele bankjes. Gedurende het jaar vinden ook tal van activiteiten plaats, zoals de Koninginnedag en het bouwkamp. Voor al die activiteiten en om de speeltuin “up to date” te houden is geld nodig. Gelukkig ontvangt de speeltuin subsidie van de gemeente Nijmegen, maar met een extra bijdrage van u kunnen we ‘t Kraaienest nog beter maken! Dus meldt u aan als donateur, dat kan al vanaf €10,- per jaar. Lever onderstaand strookje in bij een van de beheerders in de speeltuin en u ontvangt jaarlijks van ons een factuur. Makkelijker kan niet! Misschien wilt u ook meehelpen in of meebeslissen over de speeltuin. Meldt u dan aan als en Zee(p)held vrijwilliger of bestuurslid. Schuimende zee(p) We kunnen alle medewerking gebruiken! Schone witte sokken ? xim Ma Mogen wij op uw steun bij len tel Bubbels bes rekenen? Bestuur SpeelBurp! tuinvereniging ‘t Kraaienest

Uitknippen en inleveren bij de beheerders in de speeltuin, St. Stephanusstraat 94 Nijmegen Naam: Adres: Postcode, Plaats: Telefoon, Email: Rekeningnummer:

...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

Ja, ik word donateur van speeltuin ‘t Kraaienest voor onderstaand bedrag per jaar (svp aankruisen welk bedrag u wilt doneren) l € 10,– l € 20,– l € 50,– l € 100,– l € .............. ,– (bedrag naar keuze)

l ik wil vrijwillig meehelpen in de speeltuin l ik heb interesse in een bestuursfunctie Datum:

................................................................................

Handtekening:

Kraaiennest Kloppend speelhart Tokkel in groen Kind en ouder ontmoeten? Vrijheid

SAMSAM , e nieuw en 2 hands

Burghardt vd Berghstraat 86, Nijmegen Open: dinsdag t/m zaterdag van 11 tot 18 uur.

Tevens stomerijdepot


Door Gert Olthuis

gemeentemedewerker, is de tuin ernstig beschadigd (zie kader).

De Natuurtuin In februari meldde de Zeeheld dat de BOB bezig is met de overlast in de Natuurtuin die wordt veroorzaakt door een groepje jongeren. Inmiddels is er overleg geweest tussen bewoners, gemeente, politie, welzijnswerk en de vrijwilligers die de tuin beheren. In dat overleg zijn verschillende maatregelen geopperd om de overlast aan te pakken.

Hondenpoep

vallen. En bij dat terugbrengen van het aantal speelplekken dreigt omzetting van speelruimte in parkeerplaatsen. Zowel de BOB als de BBSB zijn hier op tegen. Kortom, meldt u aan als vrijwilliger en laat dit niet gebeuren. Aanmelden kan via de website ([email protected]) en in het wijkcentrum (postvakken BOB, BBSB).

Er is nogal wat overlast van hondenpoep in de wijk, zo heeft de BOB vernomen. Als het gaat om het Thiemepark, zijn de regels helder: verboden voor honden. De roosters bij de toegangen van het park zullen worden aangepast zodat honden deze Reconstructie niet meer langs de zijkanten Bottendaalse wegen kunnen passeren. Een aantal BOB-leden heeft de gemeenl aa nd Potte • Op initiatief van de bewoners De BOB is ook van metelijke inspraaknamiddag bezocht over de n we Klussende vrou van de Trompstraat is er een ning dat hondenbezitherinrichting van een aantal Bottendaalse Roze straten vol. picknick geweest. Deze is ters meer op hun fatverkeersknooppunten: St-Annastraat, eerste Wie met wie geweest? soen moeten worden- stuk StijnBuysstraat (mogelijk zelfs doorgegeorganiseerd in samenwerking met Welzijnsorganisatie aangesproken. In het Wijktrokken naar de Graafseweg), Franse straat, Soapwijk Tandem. beheerplan (samengevat in Van Goorstraat. De BOB is enthousiast over • Er liggen grote zwerfkeien bij de ingangen een uitklapfolder en verspreid onder alle de gepresenteerde plannen. De Stijn Buysvan de tuin om het betreden met scooters Bottendaders) moet er meer aandacht straat wordt versmald (5 meter) en aan en fietsen te voorkomen. Ook wordt de komen voor een gerichte aanpak van de honweerszijden van bomen en een fietspad Natuurtuin vast onderdeel van de ronde die denpoep, vindt de BOB. Andere constatering voorzien. Vanaf de St- Annastraat wordt het het Bureau Toezicht van de gemeente door van de BOB is dat de spoorkuil nagenoeg minder aantrekkelijk gemaakt af te slaan de wijk maakt. onbereikbaar is voor rolstoelers met zorgnaar de Stijn Buysstraat, de St- Annastraat • De ijzeren poorten die toegang geven tot honden. Wijkbeheerder Stevens gaat na of wordt zodoende een meer doorgetrokken het Bestevaerhofje hebben betere sloten hier een oplossing voor kan komen. straat, inclusief de fietspaden. De Van gekregen en er komen bordjes met art. Goorstraat wordt mogelijk tweerichtings461 (verboden voor onbevoegden) te hanBottendaalse speeltuinen verkeer. Kortom de Stijn Buystraat wordt gen. Mensen die zich daar (onbevoegd) Hoewel wethouder Van Hooft enthoueen stuk rustiger en aangenamer voor de ophouden kunnen door de politie worden siast is over de BBSB (Bewonersgroep bewoners. bekeurd. Behoud Speelplaatsen Bottendaal), is de • Tot slot nog dit: Mochten de maatregelen groep onderbezet. Dit komt doordat de Talistoren? niet werken, dan is de politie aan zet, groep actieve BBSB-ouders Nog steeds is het de BOB aldus wijkagent Hans van Alphen. Dat inmiddels puberende onduidelijk wat de preZomer betekent meer controle. Van Alphen roept kinderen heeft en haar cieze plannen zijn van Jazzmuziek kinderkreet de buurtbewoners op elke vervelende getaken graag overde te bouwen Talistoren Hart van groen beurtenis te melden aan de politie. Hij zal draagt aan een aan de Graafsewegdeze meldingen steeds als een prioriteit bevolgende generatie. zijde van het DobbelWaar is dit doodnormaal ? schouwen en er naar handelen. Het verhaal De BBSB heeft daarom manterrein. Komt hij Bottendaal ! van de burgemeester bij het wijkbezoek van grote behoefte aan nieuwe er nu wel of niet? Er wordt dinsdag 3 maart over een mogelijk samenouders die samen met hun kinderen de vanuit de BOB een brief geschrescholingsverbod, indien nodig, is niet goed Bottendaalse speeltuintjes beheren en ven aan Talis (woningbouwcorporatie uitvoerbaar. Maar de Algemene Politie onderhouden. De noodzaak van speelpleken ontwikkelaar van de toren). Deze Verordening biedt wel mogelijkheden tot beheer door ouders en hun kinderen is brief zal ook naar Paul Depla (wethouhet aanpakken van lastpakken. duidelijk. In het verleden is namelijk met de der ruimtelijke ordening) gaan. In de gemeente overeen gekomen dat ouders dit brief wordt navraag gedaan over het Helaas heeft er in de Natuurtuin inmiddels beheer op zich nemen. Als de BBSB wegvalt, al dan niet bouwen van de toren. Wordt een ecologische ramp plaats gevonden. Door dan bestaat de kans dat het bestaande aanvervolgd dus. n een wilde, maar grondige maai-actie van een tal van 7 speelplekjes gereduceerd wordt tot de 3 die onder het beheer van de gemeente De Zeeheld • juni 2009

Ecologische crisis in de Natuurtuin Foto: Willemien Geboers

Ecologische crisis in de Natuurtuin De Bottendaalse Natuurtuin beleeft momenteel een ecologische crisis.

Inmiddels is er crisisoverleg geweest met de BOB en de gemeente (wijkOp de geplande wijkwerkdag van 16 mei werden wij met verbazing, boosheid, beheerder, groendeskundigen). Hamonbegrip en tranen in de ogen geconfronteerd met een ‘golfbaan’ waar eens vraag: gaan wij, de vrijwilligers, verder een rijk bloeiende Natuurtuin was. Niet alleen de ligweide, heuveltjes (met en zo ja, hoe? Duidelijk is dat we het ambitieniveau van vroeger moeten bloeiende Margrieten, Lupinen etc), ook in het moeras, de ‘borders’, tussen de loslaten, dat er een nieuw beheerplan stapelstenen, de randen binnen en buiten en langs de paden zijn alle planten en andere inrichting moet komen en en vooral een breder draagvlak. Dat laatste betekent meer vrijwilligers voor het onbloemen tot op de grond toe afgemaaid. derhoud. Zoniet dan komt de Natuurtuin en vreselijk misverstand. Inmiddels In de loop der jaren hebben we al veel onder beheer van de gemeente. Op dit is duidelijk dat een overijverige werktegenslag meegemaakt: overlast van moment kunnen we in de Natuurtuin nemer van de gemeente, zonder opdracht zwervers, junks en jongeren, kinderweinig doen, behalve hopen op regen, en op eigen initiatief, hier enthousiast aan erosie en te weinig vrijwilligers voor dat de natuur zich herstelt, vertrouwen het werk is geweest. het onderhoudswerk. De Natuurtuin dat het goed komt en ons beraden op de De Natuurtuin Bottendaal is een openwordt steeds intensiever gebruikt en toekomst. baar en uniek stukje groen in de wijk. met deze druk op dit ecologisch Wij wensen iedereen een In 1992 was het uitgangspunt: een ecolokwetsbare gebied is fijne zomer! en hopen KeizerKa relpl ein gische tuin met gebruik van inheemse het vechten tegen op beter nieuws na de Op loop afsta nd planten, toepassing van afvalmaterialen de bierkaai om de zomervakantie. De zwar tbruine stofdeeltjes (puin, stenen, dakpannen) en verschiloorspronkelijk opzet lende natuurlijke milieus. Het beheer te behouden. De Groene groetjes, Uit de luch t gezu iverd ? en onderhoud wordt nog steeds gedaan recente maaiactie is Vrijwilligers Adem bene men d door de vrijwilligers van de werkgroep. juist in dit groei-en bloeiNatuurtuin Bottendaal: Daarnaast vervult de Natuurtuin ook seizoen een doodsteek voor Lia Kooremans, Rita Sax, een belangrijke sociale functie in de wijk: het natuurlijke herstel. Er staan geen Willemien Geboers, Jackie Kersten. een ontmoetingsplek in het groen voor planten meer, het is droog, kinderen heballe buurtbewoners. ben nu helemaal vrij spel, lopen overal Zie ook: www.bottendaal.nl / Wonen In doorheen en breken stapelmuren af. Bottendaal / Voorzieningen

E


5

Foto: Willemien Geboers

De nieuwe inrichting van het jongerencentrum.

Een eigen oase voor Bottendaalse jongeren

Jongerencentrum De Oase De trappen in Wijkcentrum Burghardt afdalend monden uit in een fris aangeklede en verrassend lichte ruimte. Mensen druppelen binnen. Koffie, thee en fris staan klaar. Ook de wijkagent van Bottendaal is aanwezig. Niet om orde te houden, dat lijkt gezien de gemoedelijke sfeer niet nodig. Een afgeleide van de goede sociale omgang in Bottendaal. Erg prettig, maar minder voor de jongeren die graag een jongerencentrum wilden. Want vanwaar de noodzaak van een eigen plek als zij niet voor problemen zorgen op straat? Gelukkig lieten een aantal jongeren het hier

ken. Wethouder Hans van Hooft neemt het woord. ‘Een eigen plek waarvan het initiatief bij de jongeren zelf ligt. Vooral Khalid en Appie hebben hierin een belangrijke rol gespeeld.’ Het doek aan de muur daalt en De Oase in graffiti komt tevoorschijn. Een product van TheOlifants in samenwerking met enkele Marokkaanse jongeren. De wethouder overhandigt Khalid een bon ter waarde van een Playstation 3. ‘Het weer is al reden genoeg om een jongerencentrum te stichten,’ voegt Susanne Plass, directeur van Tandem, toe. Ook haar cadeau, een dartbord, wordt enthousiast ontvangen. Tijd voor taart!

niet bij zitten. En deze inzet resulteert vandaag, op woensdag 6 mei, in de

Het ontstaan

opening van jongerencentrum De Oase.

In de geluidsstudio zijn een aantal jongeren al bezig hun talent tot uiting te laten komen. ‘Vroeger had Bottendaal ook al een jongerencentrum,’ vertelt Khalid (29). ‘Dit was altijd erg leuk en zo’n plek moest er weer komen.’ En zo begon ongeveer vijf jaar geleden een kleine groep jongeren bij elkaar te komen in het wijkcentrum. Met eenvoudige middelen startten ze spontane activiteiten en projecten op. ‘Een oud monopoliebord was in het begin zo’n beetje het enige dat we hadden,’ herinnert Appie (23) zich. De wens voor een eigen ruimte ontstond, maar hiervoor was een geld-

Door Jenny Theirlynck

B

ij binnenkomst loop je langs de bar tegen de zithoek aan. Op een groot scherm wordt een door jongeren gemaakte video over Bottendaal getoond. Rechtsafslaand blijkt pas hoe groot de ruimte is. Wat zou er zich onder die doek aan de muur bevinden? Wanneer je de geluidsstudio bent gepasseerd tref je een pooltafel aan met daarachter een rij com6 De Zeeheld • juni 2009

puters. Helemaal rechts zitten Michiel (23) en Jeroen (21) van TheOlifants. Ze maken al een begin met de t-shirts die de jongeren dadelijk mogen decoreren. ‘We hebben hier samen met jongeren uit groep acht van basisschool de Driemaster voor graffiti gezorgd.’

Tijd voor taart! Dan wordt het stil. Het moment van de officiële opening is aangebro-

Officiële opening door Susanne Plass, directeur van Tandem en wethouder Hans van Hooft.

Foto’s: Willemien Geboers

Wethouder Hans van Hooft streek uitbezoekers verlaten de ruimte die zich eindelijk met zijn hand over het hart en langzaamaan weer tot een oase van zorgde voor de subsidie. ‘Er moest rust vormt. gewoon geld voor vrijgemaakt worden.’ Hij prijst de inzet Vrijwilligers Samensmelting van de jongeren. ‘Ik ben al Traditioneel, vernieuwend Lijkt het je leuk om eens eerder in deze ruimte je als vrijwilliger Amberkleurige, schuimende schieter nodig. Met dit plan legden de geweest en toen was het in te zetten voor de Botterik jongeren contact met Tandem, een welecht een zooitje. En kijk hoe Waar in Nijmeegse wijken? activiteiten van De zijnsorganisatie in Nijmegen. het er nu uitziet! De jongeren Oase? Neem dan Bottendaal! ‘Het duurde nog jaren voordat er een eigen hebben zelf alle materialen contact op met Crystal ruimte en subsidie kwam,’ vertelt Crystal uitgezocht en de ruimte ingericht. Ze Molenaar, [email protected] Molenaar, jongerenwerker bij Tandem. ‘We hebben gezorgd voor een ware meof 06-12586811. legden contact met de Bewoners Organisatie tamorfose.’ Van Hooft verwacht zo’n Bottendaal (BOB) en de gemeente Nijmegen. veertig tot vijftig jongeren. ‘Momenteel De Oase Er volgden vele brieven en gesprekken. De stromen ze alleen nog maar toe.’ Wijkcentrum Burghardt gemeente had zoiets van: Laat maar zien dat Burghardt vd Bergstraat 112 plan!’ Om een eigen ruimte te krijgen moesIn de aansluitende buitenruimte staat Tel. (024) 323 46 85 ten er meer jongeren worden aangetrokken Mai van Beek van Vastgoed, en die stroomden toe. ‘Er Sportservice en AccomLeeftijd van 10 tot 24 jaar Hondenpoep werd een zaal aangebomodaties (VSA). Als jonDikke drollen den,’ vervolgt Crystal, gerenbeheerder zal zij Dinsdag: Op groen grades ‘maar die vonden de jon15.00 - 17.00 uur 10 tot 16 jaar Houden we het poepvrij? komende tijd veel aan- 19.30 - 21.30 uur 15+ geren niet goed genoeg. Actie Ze wilden twee zalen en die wezig zijn in De Oase. kregen ze. Deze werden samenOok Jos Janssen, beheerder Woensdag: 15.00 - 17.00 uur gevoegd tot één ruimte.’ Crystal blijft bevan het wijkcentrum, komt even naar 10 tot 16 jaar 19.30 - 21.30 uur trokken bij De Oase om invulling te geven buiten. ‘Ik ben blij dat de jongeren nu 15+ aan de activiteiten, maar ook om te praten eindelijk een eigen ruimte hebben.’ over onderwerpen als drugsgebruik. ‘Het Binnen wordt het rustig. Enkele meisdoel is om de jongeren in de toekomst zelfjes laten zich nog onder handen nemen standig te laten draaien.’ door Dji kappers uit Bottendaal. De

Supermarkt vlakbij huis De oranje winkel wat wil je hebben? dierenstickers.


‘Gravure uit de 18e eeuw, die de stadsmuren en vestingwerken toont die Nijmegen tot 1876 inklemden. Links van het midden de Stevenskerk. Bron: www.noviomagus.nl’

Door Frans Croonen

S

tadschroniqueur Van Schevichaven beschrijft het jaar 1874 als een ‘voorname bladzijde in de geschiedenis dezer stad. Het Staatsblad van 18 April No. 54, toch bevatte een wet tot regeling en voltooiing van het Vestingstelsel. Daarbij werd de zoo lang gewenschte en zoo vaak aangevraagde slooping der vestingwerken dezer stad verkregen. Deze blijde tijding gaf aanleiding tot algemeen vreugdebetoon en feestviering’. Nijmegen werd ‘eindelijk bevrijd werd van het noodlottig dwangbuis der vestingwerken, dat haar opkomst en ontwikkeling zoo lang onmogelijk had gemaakt’, en kon gaan breken en bouwen.

Kaasstolp U ziet het goed op de afbeelding: er was tot circa 1860 geen enkele bebouwing op de grond waar wij nu wonen. Nijmegen werd omringd door een maanlandschap van vestingwerken en moerassen. Het gebied dat nu Bottendaal heet was toen het meest noordelijke stukje van de Mookerhei. Niemand kon zich nog indenken dat juist daar binnen veertig jaar complete woonwijken zouden verrijzen.

8


Hoe idyllisch de gravure ook lijkt, de Vinex Bottendaal werkelijkheid was anders. De hygiëToen Den Haag toestemming gaf nische situatie in het propvolle Nijmede om vesting Nijmegen te ontmangen was bedroevend. Er leefden in telen stelde de gemeente direct een 1870 meer dan 23.000 mensen op een ‘Commissie van Uitleg’ aan. Dit ‘Driekrappe vierkante kilometer, en de bemanschap’, bestaande uit de wethouders bouwing binnen de muren Terwindt, Francken en het werd steeds dichter. In de gemeenteraadslid Zeeheldenbuurt vele kleine ‘gasjes’, waar Graadt van Roggen tuur avon nd Golve nauwelijks licht of frisse ging zonder omhaal t Wit en zwar lucht binnenkwam, aan de slag. Tussen eerBottendaal aanm heerste bittere armoe1876 en 1882 wereen? ieder voor s plaat de. Huisvuil, slachtafval den alle stadspoorten Volksvuur! en uitwerpselen van mens – op twee na – afgebroken. en dier mengden zich open en bloot Van de stadsmuren bleven slechts de op straat. Deze smerigheid veroorfragmenten gespaard die nu nog in het zaakte uitbraken van cholera, die Kronenburgerpark en het Hunnerpark veel levens eisten. zichtbaar zijn. Ook de verdedigingswerOok de economie bleef achter. ken werden opgeruimd. Eeuwenoude Binnen de krappe stadsmuren was forten en bastions leven vanaf dat moalleen plaats voor kleine bedrijfjes. ment alleen nog maar in straatnamen De grote industrie liet de ‘kaasstolp’ voort. Enig historisch sentiment was aan de Waal links liggen. Ook werd er niet. Nijmegen kon adem gaan haNijmegen door zijn vestingstatus len! Het moest een groene, ruime stad niet aangesloten op het landelijke worden, met brede boulevards, parken, spoorwegennet. In 1865 kwam er villa’s, en voorname sociëteiten. Er kwawel een spoorwegverbinding met men ontwerpen voor ware vinexlocaties. het Duitse Kleef, maar dit lokale Ook in het gebied van het voormalig luboemeltje zorgde nauwelijks voor net Bottendaal. Hoe en waar? Dat leest economische opleving. u de volgende keer. n

jaargang 14 nr 3 juni 2009

Recommend Documents