Jaargang 1, nr. 3 Maart 2010
In dit nummer o.a.: Croppen van foto's Profiel Erica van Karsbergen Ruis Perspectief corrigeren
Colofon
Inhoud
Print! is het clubblad van fotoclub Zone V. Het blad verschijnt ca. 5 maal per jaar en wordt uitsluitend elektronisch verstuurd aan leden, donateurs en adverteerders.
Redactioneel.................................................................................................... 3 Van de voorzitter.............................................................................................. 3 Fotograferen van bedrijfspanden.........................................................................4 Agenda........................................................................................................... 5 't Is maar een detail..........................................................................................5 Fotograaf: Frans Lanting....................................................................................6 Profiel: Erica van Karsbergen..............................................................................7 Exposities........................................................................................................ 8 WorldPress Photo 2010......................................................................................8 Croppen van foto's............................................................................................9 Van de Programmacommissie........................................................................... 10 Perspectief..................................................................................................... 11 Schilderen met licht........................................................................................ 11 Ruis.............................................................................................................. 12 Vanuit het bestuur.......................................................................................... 14 Perspectief corrigeren...................................................................................... 15
Opgericht op 2 september 2009 Website: www.zonev.nl
Redactie Frank Hoogeboom Machteld van der Pijll Gerard de Bruijn
Bestuur Voorzitter (
[email protected]) Joost Voorhaar Secretaris (
[email protected]) Esther de Kreek Ingrid de Jong Penningmeester (
[email protected]) Matthijs van Renselaar
Het volgende nummer van Print! verschijnt in mei 2010. Stuur uw kopij (bij voorkeur in MSWord formaat) vóór 25 april 2010 naar
[email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor om kopij in te korten of helemaal niet te plaatsen.
Alle foto's in deze uitgave blijven eigendom van de fotograaf. Foto voorpagina: "a la Cartier-Bresson", door Erica van Karsbergen
Redactioneel
D
e één gaat koken, de ander stapt op de fiets om wekenlang door Frankrijk te rijden. Er zijn mensen die dagenlang in hun groentetuin kunnen doorbrengen. Hobby's zijn er te kust en te keur, je kunt het tegenwoordig niet zo gek bedenken of je kunt je vrije tijd uitermate nuttig invullen. En daarom zitten wij met zijn allen bij de fotoclub. Omdat we een leuke, mooie, dure, goedkope, eenvoudige of uitermate ingewikkelde fotocamera hebben. En deze willen wij gebruiken om leuke foto's te maken. De clubavonden worden druk bezocht, net als de wandelingen door de (buitenwijken) van Amersfoort. Om Print! dynamischer en interactiever te maken heeft de redactie het volgende bedacht: we willen graag voor de volgende nummers een foto van jullie ontvangen. Niet zo maar een foto, maar een foto met een verhaal. Kortom, de foto waar jij een bijzondere herinnering aan hebt. Dit zal een 'lopend project' worden. Dus niet per se de leukste of mooiste worden geplaatst, maar elke foto-met-verhaal die binnenkomt maakt kans.
Van de voorzitter
zonder uitzondering aan het denken. Een goede foto doet wat met je, hij laat je niet onberoerd. Die impact heeft een bewegend De Olympische spelen zijn nog in volle beeld vaak niet. gang terwijl ik dit schrijf. Sven heeft gisteravond zijn gouden plak op de 10 km Aan de andere kant is het is opmerkelijk dat aan z'n neus voorbij zien gaan terwijl de de grote camera-fabrikanten desondanks natie in groten getale toekeek via de steeds vaker uitgebreide videomogelijkheden beeldbuis en de viermans bob heeft zich in hun camera's stoppen. Met de relatief grote teruggetrokken uit het toernooi. sensoren van digitale spiegelreflexcamera's zijn er hele fraaie bewegende beelden te at opvalt bij de verslaggeving is dat maken, dat is waar. Des te opmerkelijker is bewegend beeld in de (online) het dat het eindproduct, hoe mooi gefilmd krantenwereld aardig populair is. Bijna iedere soms ook, toch vaak de impact van een foto site van een krant of magazine heeft wel mist. video's online staan. Maar sommige laten zien dat bevroren beeld toch een extra dimensie De aantrekkelijkheid van filmen op een aan het nieuws geeft, bijvoorbeeld door hele digitale spiegelreflexcamera is echter blijkbaar fraaie foto's in een gallery te zetten. Eén van zo groot dat de grote camerafabrikanten het de kranten die dat veel doet is de 'Boston nodig vinden om niet alleen in de semiGlobe' (www.boston.com) die een rubriek professionele markt filmmogelijkheden te heeft genaamd 'The Big Picture'. Het is iedere introduceren in hun nieuwe modellen maar keer weer een genot om naar die beelden te ook veel nieuwe instapcamera's kunnen al kijken; ze hebben zo veel meer overweg met bewegend beeld. zeggingskracht dan een video!
W
Zo brengt fotografie al sinds mensenheugenis zaken die wij belangrijk vinden voor het voetlicht. Het gezegde 'een beeld zegt meer dan duizend woorden' is misschien oubollig en een cliché, maar het is wel de waarheid. De beelden van de Vietnamoorlog kennen we Denk erover na en stuur je foto naar het e- natuurlijk allemaal en ook de protesterende mail adres van de redactie. Dat adres kun je student op het Plein van de Hemelse Vrede in ook gebruiken voor op- en aanmerkingen. Beijing zal niet onbekend zijn. Wij wensen jullie weer veel leesplezier!
Print!
Wat betekent dat voor de toekomst van een fotoclub als Zone V? In eerste instantie natuurlijk helemaal niets, wij zijn en blijven een fotoclub. Maar als er voldoende belangstelling voor is, dan kun je er op wachten dat iemand de eerste stap zet en een werkgroep 'video' in het leven roept. En dat mag natuurlijk, want wat Zone V ook is, het zijn de leden die bepalen wat 'de club' laat en doet.
Een paar weken terug werden de winnaars van de 53ste editie van de World Press Photo bekend gemaakt. Je kunt het eens zijn met de keuze van de jury of juist helemaal niet, maar uiteindelijk zetten de gelauwerde foto's je Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
3
Fotograferen van bedrijfspanden door Frank Hoogeboom Half december 2009 dropte Zone V-collega Bea de vraag of er wellicht mensen interesse hadden om een aantal bedrijfspanden te fotograferen. Het bleek te gaan om foto’s van gebouwen waaraan de werkgever van Bea werkzaamheden had verricht op het gebied van luchtkanalen, roosters, ventilatiesystemen, dakkappen etc. Het bedrijf wilde van de betreffende panden een aantal foto’s op hun website plaatsen en was zo attent aan onze fotoclub te denken. Dit zou, behalve de ervaring, ook nog eens een leuk bedrag voor de clubkas opleveren!
A
l gauw hadden diverse leden gereageerd en werd een lijst van de panden rondgestuurd. Deze bleken verspreid over een groot deel van het land te zijn waarop werd besloten een viertal koppels te vormen en de gebouwen hieronder te verdelen. De deadline stond gepland voor half januari 2010 en het was de bedoeling dat de gebouwen er zo neutraal mogelijk op kwamen te staan. Gezien het barre weer van deze eerste maanden van 2010 was dit nog een hele uitdaging.
eerste stop was in Leerdam waar een ‘zorgkruispunt’ gefotografeerd moest worden. Daar aangekomen waren we niet geheel zeker dat dit het juiste pand was. Het was splinternieuw en stond in een verder nogal onontgonnen gebied. Navraag bij een voorbijganger leerde ons dat dit toch echt het bedoelde pand moest zijn, dus vol goede moed sloegen wij aan het fotograferen. Al snel kwamen we er achter dat het fotograferen van gebouwen zo zijn eigen problemen met zich meebrengt. Wanneer een gebouw van dichtbij wordt gefotografeerd ontstaat perspectiefvertekening omdat je de camera, en daarmee de sensor, schuin omhoog moet richten. Daardoor lijken op de foto de gebouwen ‘om te vallen’. Gelukkig is hier achteraf in Photoshop wel het nodige aan te doen.
Ik werd gekoppeld aan Renée en al snel hadden wij 9 januari geprikt als de dag waarop wij de ons toebedeelde panden zouden gaan fotograferen. In ons geval betrof dit een reis langs Leerdam, Tiel, Rosmalen en Den Bosch. Het sneeuwen hield in die periode echter maar niet op en wij waren genoodzaakt ons uitje een week uit te stellen. Gelukkig was op die datum de meeste sneeuw verdwenen en was de deadline opgerekt naar eind januari. Onze Onze tweede halte bracht ons naar Tiel alwaar de lokale Hema op de geheugenkaart werd Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
vastgelegd. Bijkomend voordeel was dat er in het Hema-restaurant nog ontbijt werd geserveerd en daar waren wij wel aan toe. Volgende stop was een appartementencomplex in Rosmalen. Ook dit was weer een nagelnieuw gebouw. Er was inmiddels een bleek zonnetje doorgebroken en dat leverde een mooie lichtval op het gebouw op. Nadat dit complex was vastgelegd werd het tijd voor onze laatste stop: een appartementencomplex in Den Bosch. Op het afgesproken adres aangekomen bleek dit complex nog in aanbouw te zijn en was het grotendeels ingepakt in plastic. We hebben nog even in de buurt rondgekeken of er wellicht een ander pand in de buurt stond zodat wij ons vergist hadden, maar dat bleek niet zo te zijn. Dit was dus even een domper maar al met al hadden wij een leuke dag gehad met voor mij de geheel nieuwe discipline van architectuurfotografie. Dit was zeker een leuke ervaring en mochten er leden zijn die ook een werkgever hebben die om foto’s verlegen zit, denk aan de fotoclub!
Print! verschijnt 15 mei lever kopij in voor 25 april 4
't Is maar een detail - Foto-expostie van Moniek Morelisse
Agenda Fotoclub Zone V
door Esther de Kreek Zondag 21 februari 14.00 uur. Ik loop van mijn auto naar de Arnhemseweg 47, De oude Viltfabriek. Dichtbij parkeren is niet meer mogelijk door de enorme toestroom van bezoekers aan de foto-expostie van Moniek Morelisse, 't Is maar een detail. Eenmaal aangekomen staan er zelfs mensen buiten. We worden ontvangen door een goedlachse jongeman op een draaiorgel. Eenmaal binnen zie ik Moniek in het stralende middelpunt die een beetje verbaasd al die vele felicitaties in ontvangtst neemt.
O
p de uitnodiging die Moniek mij stuurde En dit stukje omvat precies de essentie wat de stond geschreven: expositie uitstraalt. Mooie detailfoto's van onder andere scharnieren en Mijn naam is Moniek deurklinken met Morelisse, ik woon in indrukwekkende kleuren en Amersfoort en sinds 3 alles in strakke fotolijsten. jaar ben ik fanatiek Sommigen van onze leden aan het fotograferen. zullen ongetwijfeld een aantal Ik zoek graag naar foto's herkennen vanuit het plaatsen waarvan je boekje met foto's die Moniek niet direct zou tijdens het fotografencafé al verwachten dat daar eens mee heeft genomen. interessante foto’s te Ik denk dat wij als club trots maken zijn. Denk mogen zijn op Moniek die als daarbij aan lid haar eerste succesvolle leegstaande fabrieken, expostie geeft. De expositie boerderijen, kolenmijnen etc. als het maar loopt nog tot 15 maart 2010. Ik kan het oud is en leeg staat. Uit mijn manier van iedereen aanraden om even een kijkje te gaan kijken valt niet op te maken waar de foto nemen. gemaakt is. Meer informatie: Wat ik wil laten zien met mijn foto’s, is de
[email protected] en schoonheid van zaken, van voorwerpen, die www.deoudeviltfabriek.nl. vergankelijk zijn. Een detail van het grote geheel zó weergeven, dat de functionaliteit die vervallen leek, weer zichtbaar is. ’t Is maar een detail En door middel van de aanwezige, meestal prachtige kleuren en lijnen probeer ik van dát Deze zin is eigenlijk kenmerkend voor de detail, van dát kleine stukje van het grote foto’s die ik maak. geheel, een eigen compositie te maken. Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
3 maart: clubavond. Onderwerpen: bespreking "geluid", kick-off werkgroepen. Na de pauze: schilderen met licht 17 maart: Jeroen Taalman vertelt 21 maart: op pad, thema "lente" 7 april: bekend
clubavond.
17 april: op (Spakenburg)
pad,
21 april: workshop reportageflitser 12 mei: bekend
clubavond.
Programma thema werken Programma
nog
niet
"zwart/wit" met
de
nog
niet
16 mei: op pad, thema nog niet bekend 19 mei: Kitty Kroone Agenda is onder voorbehoud. Kijk altijd op de website voor de actuele data en activiteiten.
The photographer must be a part of the picture. (Arnold Newman)
5
Fotograaf Belicht: Frans Lanting door Frank Hoogeboom Frans Lanting is een geboren Rotterdammer met een passie voor dieren. Hij had echter nooit gedacht dat zijn leven zich rond deze passie zou gaan afspelen. Kort na het afronden van zijn studie Economie liep hij alweer vogels te fotograferen in het moeras nabij de universiteit. Twee jaar hierna verhuisde hij voor een onderzoeksproject naar Californië. Hijzelf zegt hierover: "Ik liet alle voorzichtigheid varen, pakte mijn camera... en ik heb nooit meer omgekeken." Inmiddels is Frans Lanting een gevestigde naam binnen de wereld van de natuurfotografie en heeft hij diverse boeken op zijn naam staan. Ook worden zijn foto's regelmatig gepubliceerd in toonaangevende tijdschriften zoals de National Geographic.
O
pvallend hierin is dat Frans erin gedoken is zonder enige opleiding in fotografie of biologie. Hijzelf is van mening dat hij hierdoor waarschijnlijk ontvankelijker is gebleven wat zich weer vertaalt in zijn fotografie. Het fotograferen van dieren op zijn manier vergt toewijding en doorzettingsvermogen. Frans Lanting heeft een groot deel van zijn fotografische carrière doorgebracht in het gezelschap van dieren om te proberen hun gewoonten te interpreteren. Voor het maken van een foto wordt vervolgens gebruik gemaakt van telelenzen, op afstand bediende camera's en andere ingewikkelde apparatuur. En natuurlijk niet te vergeten: een grote dosis geduld! De perfectie die Frans Lanting in zijn fotografische composities zoekt, is een middel om de kracht en waardigheid van dieren in de vrije natuur te tonen. Hij won drie keer de World Press Photo Award en werd in 1991 Print!
door de BBC verkozen als de Wildlife Photograper Of The Year. In 2001 wordt hij door Prins Bernhard geridderd in de Orde van de Gouden Ark, de hoogste onderscheiding op het gebied van natuurconservering in Nederland. Hij woont nog steeds in Californië (Santa Cruz) waar hij met zijn vrouw Chris Eckstrom werkt aan verschillende projecten.
Frans de Waal) 1997 - Oog in oog, Dieren van dichtbij 1999 - Parels van de aarde, Behoud van 's werelds mooiste natuurgebieden (met David Doubilet en Galen Rowell) 2000 - Jungles 2003 - Pinguin 2006 - Leven, Een Reis door de Tijd Frans toont zijn prachtige www.franslanting.com.
Boeken: 1980 - Holland, Magie van de werkelijkheid (met Toon Fey, Martin Kers en Hans Bouma) 1982 - Feathers 1985 - Islands of the West 1990 - The Albatrosses of Midway Island 1990 - Madagaskar, Een Wereld verdwaald in de tijd 1993 - Forgotten Edens (met Christine Eckstrom) 1993 - Okavango, De laatste Oase 1996 - Animal Athletes 1997 - Bonobo, De vergeten mensaap (met Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
foto's
op
If your pictures aren't good enough, you're not close enough. (Robert Capa) sponsor RINGFOTO EMICLAERHOF 370 AMERSFOORT TEL 033 4564309 6
PROFIEL: ERICA VAN KARSBERGEN. door Gerard de Bruijn Erica van Karsbergen wordt zo langzamerhand een bekend fotograaf binnen Zone V aan het worden. In november werd een van haar foto's tweede bij de foto van de maand, twee van haar foto's verschenen in de nieuwe rubriek Vathorst in Beeld en inmiddels zijn ook al foto's van haar hand in de weekkrant Vathorst.nu verschenen.
V
eertien jaar geleden kocht Erica haar eerste Sigma spiegelreflex camera. Met de komst van het digitale tijdperk kwam stapte ze over naar een een digitale compactcamera, en sinds drie jaar is zij weer terug bij een spiegelreflex: de Pentax IST D. Een geleende Canon heeft haar niet kunnen bekoren, maar de Nikon D90 werd gelijk in haar handen gesloten om niet meer los te laten. De Nikon heeft een ‘standaard’ 18-105mm lens, en daarbij zit er ook een batterygrip onder de ‘body’. Een 50mm met vast brandpunt valt ook ook onder de collectie. Nu is het nog sparen voor een ‘echte’ zoomlens, omdat deze onontbeerlijk is voor portretfotografie. Ook het oefenen met een Hasselblad 6x6 staat op het verlanglijstje. Van kiekje naar foto Dankzij de positieve reacties die ze van familie, vrienden en clubleden krijgt, ziet ze foto’s niet meer als ‘kiekjes’. De oproep in het Vathorst.nu forum voor de eerste Print!
fotoclubmiddag heeft haar ertoe gebracht een stap verder te gaan. Na die 'Rood'-middag, brengt de basiscursus bij ‘De Kamers’ niet helemaal wat ze ervan verwacht. Het geeft haar wel meer kennis over de fotografie in het algemeen en ze treedt hierdoor binnen van beroemde fotografen als Cartier-Bresson en Richard Avedon. De nonchalante straatfotografie van Cartier-Bresson en de afwijkende portretfotografie van Avedon zijn stijlen die Erica aanspreken. Zelft probeert ze deze stijlen ook uit als ze fotografeert. Haar kinderen vinden het niet vervelend om te poseren, daar maakt ze handig en veelvuldig gebruik van, waardoor ze naar hartelust kan experimenteren.
Een dag op stap met Esther om gebouwen te fotograferen, levert veel vragen en evenzoveel antwoorden op. Foto’s maken met een opdracht, de Valentijnopdracht voor Vathorst in Beeld, pakt Erica met beide handen aan. De uitdaging om een verhaal in één beeld te vangen, is een uitdaging die haar wel ligt. Daarnaast zijn tijdschriften, boeken en internet een grote bron van inspiratie en kennis. De fotowebsite Flickr.com gebruikt ze om te ontdekken wat anderen doen. De wondere wereld van de nabewerking is een volgende fase van experimenteren. Met Lightroom en Elements moet het mogelijk zijn om foto’s nog "beter neer te zetten". De foto een beetje zwart/wit maken is niet meer voldoende, met nabewerken zou het veel mooier en beter moeten kunnen. Hiervoor zijn mooie boeken in aantocht en natuurlijk de kennis die binnen de fotoclub aanwezig is.
Nog veel te leren en te ontdekken Hoe positief en leuk de complimenten nu al zijn, er valt nog veel te ontdekken. Zo blijft fotografie een leuke hobby. Nog altijd leert Erica veel door simpel naar andere te kijken. Een inspirerende lezing, zoals van Tom Meerman, inspireert haar nog meer om naar de ‘acht Mensen ontmoeten De fotoclub is er niet hoofdstukken van een foto’ te kijken. alleen voor de Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
7
fotografie maar ook voor de gezelligheid en mensen ontmoeten. Erica is actief in de sponsorcommissie, maar doet daarnaast vaak mee aan de opdrachten die vanuit de club
man en deze op de gevoelige, digitale, plaat zetten. De eer om je foto op een website, krant of elders in het openbaar te zien geeft Erica veel voldoening. Inmiddels is dat al een aantal keer gebeurd en vast niet voor het laatst. Haar foto’s zullen we nog veelvuldig tegenkomen, op wellicht de meest onverwachte plekken.
D
e Italiaanse fotograaf Pietro Masturzo valt dit jaar de eer te beurt de hoofdprijs van de World Press Photo 2010 in ontvangst te nemen. De winnende foto toont ons vrouwen die op het dak van een gebouw in Teheran protesteren tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen in Iran. De prijsuitreiking van de World Press Photo 2010 vindt plaats in april. Aansluitend worden de foto's tentoongesteld in de Oude kerk in Amsterdam van 23 april t/m 20 juni. Daarna zal de tentoonstelling diverse plaatsen aan doen op diverse plekken in de wereld.
Fotografie is ook mensen ontmoeten: Op visite gaan bij de Amersfoortse fotograaf Willem Wernsen (www.fotowillem.com), mensen op straat vragen te poseren voor een Cartier-Bresson achtige foto, maar ook het spontaan afstappen op een bijzondere rastaPrint!
Zie www.worldpressphoto.org informatie.
't Is maar een detail t/m 15 maart 2010 Moniek Morelisse De Oude Viltfabriek, Amersfoort Cuba! tot 8/5/2010 Museum Volkenkunde, Leiden Beeld en Poezie tot 31/5/2010 Foto21 Bredevoort, Bredevoort
WorldPress Photo 2010
komen, zoals het fotograferen van gebouwen en de fotopagina Vathorst in Beeld in de weekkrant van Vathorst.
Exposities
voor
Bezoek de website voor het laatste nieuws en de beste foto's www.zonev.nl Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
meer
Wildlife Photographer of the year 2009 tot 11/4/2010 Natural History Museum, London Thuisfront tot 28/3/2010 Legermuseum, Delft 25 jaar sport en zo! 12/3/2010 - 21/4/2010 Pim Ras Fotogalerie Rotterdam Rotterdam Black to Basics Pim Westerweel 12/2/2010 - 18/4/2010 Vintage Photo Gallery Pim Westerweel Naarden Quickscan NL#01 16/1/2010 - 24/5/201 Nederlands Fotomuseum Rotterdam
8
Croppen van foto's door Frank Hoogeboom Het kan voorkomen dat je een mooie foto gemaakt hebt maar dat het onderwerp zich te ver weg bevindt of dat de uitsnede je toch niet helemaal bevalt. In dat geval bestaat er de mogelijkheid om het digitale bestand te 'croppen' oftewel bij te snijden. Hiermee kan overtollig beeldmateriaal worden verwijderd zodat de nadruk meer op het onderwerp komt te liggen.
H
et maken van een nieuwe uitsnede kan een totaal andere compositie tot gevolg hebben. Let er dus wel op of dit gewenst is. Bij een portretfoto kan het bijvoorbeeld erg storend zijn als handen, voeten of andere essentiële lichaamsdelen ineens van de foto af worden gehakt. Ook kan bij extreem croppen, dus een klein onderwerp zo krap uitsnijden dat het vanzelf groot lijkt, kwaliteitsverlies optreden. Je digitale bestand bestaat namelijk uit een X-aantal pixels die over je foto verdeeld zijn. Als je hiervan een aantal wegsnijdt, dan worden de resterende pixels verdeeld over de foto waardoor ruis en onscherpte kan optreden. Wijze les is dus om bij het croppen van foto's goed de kwaliteit van de foto zowel vooraf als achteraf in de gaten te houden.
toegepast om zo het maximale uit een beeldbestand te kunnen halen. Het maken van nieuwe uitsnedes is met Lightroom gelukkig erg eenvoudig: 1. Selecteer de betreffende foto in de Library van Lightroom. 2. Ga naar de Develop-modus. 3. Selecteer de Crop-tool bovenaan het menu aan de rechterkant. De tool is herkenbaar aan het rechthoekige symbool waarvan de lijnen gestippeld zijn. Zie ook de afbeelding hieronder.
binnen beweegt wordt de uitsnede weliswaar kleiner maar de verhoudingen tussen de lange en korte zijden blijft behouden. 5. Als je de maat van de uitsnede bepaald hebt maar deze niet helemaal goed over de foto heen ligt, dan is het mogelijk de foto als het ware achter het selectiekader te verschuiven. Hiermee kan gepast en gemeten worden totdat het gewenste effect bereikt is. Het blijft mogelijk het selectiekader te vergroten of te verkleinen.
Het croppen zelf gebeurt in de digitale wereld natuurlijk met een fotobewerkingsprogramma. Ook is het mogelijk in een RAW-converter een uitsnede van een RAW-file te maken voordat je deze naar een fotobewerkingsprogramma stuurt om de laatste puntje op de i te zetten. Hieronder een korte beschrijving:
Croppen in Lightroom
4. Zodra de Crop-tool geselecteerd is Lightroom is een RAW-converter waarin verschijnen er zogenaamde 'grab handles' op diverse bewerkingen kunnen worden de foto: op alle 4 de hoeken en halverwege de Print!
vier zijden zijn grijppunten zichtbaar geworden. Deze kun je met je cursor 'pakken' en door naar binnen te bewegen de uitsnede van je foto te veranderen. Let op: als je wilt dat de huidige verhoudingen tussen de lange en korte zijden van je foto behouden blijven, gebruik dan alleen de grijppunten op de hoeken. Wanneer je een van de hoeken naar
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
6. Zodra je tevreden bent over de nieuwe uitsnede, geef dan <ENTER> op je toetsenbord. Hiermee wordt de crop toegepast en zie je de nieuwe situatie.
9
Van de Programmacommissie
I
n de programmacommissie is ook van alles gaande. Er worden allerlei activiteiten besproken die een leuke invulling voor de club kunnen zijn Diverse interessante sprekers hebben de revue gepasseerd en ondertussen is het lopende clubjaar redelijk gevuld.
Croppen in Photoshop Photoshop heeft tal van handige manieren om een foto te croppen. Eén die eigenlijk nooit genoemd wordt maar ik persoonlijk erg prettig vind werken, gaat als volgt: 1. Haal de foto op in Photoshop. 2. Geef
op je toetsenbord. Dit zorgt ervoor dat je alles selecteert. 3. Navigeer in het menu van Photoshop naar Select > Transform Selection (Selecteren > Transformatie selectie). 4. De omlijning van de foto wijzigt nu naar een doorgetrokken lijn met zogenaamde 'grijppunten', net zoals bij Lightroom. Door één van deze punten met je cursor te pakken en deze naar binnen te bewegen wijzig je de uitsnede van de foto. Let op: als je de huidige verhouding tussen de lange en korte zijden van de foto wilt bewaren, gebruik dan een grijppunt op één van de hoeken. Door deze naar binnen te bewegen wordt de uitsnede kleiner maar de verhouding tussen de korte en lange kant van de foto blijft bewaard.
Print!
5. Het gemaakte selectiekader kan in Photoshop gewoon over de foto worden heengeschoven totdat de gewenste uitsnede bereikt is. Desnoods kan het selectiekader ook weer worden vergroot of juist verder verkleind. 6. Mocht je tevreden zijn over de nieuwe uitsnede, geef dan <ENTER> op je toetsenbord. 7. Navigeer vervolgens in het menu van Photoshop naar Image > Crop (Afbeelding > Uitsnijden). De uitsnede wordt nu toegepast. 8. Je hebt nu een foto waarbij aan de buitenkant nog een selectierand zichtbaar is. Geef om de foto te deselecteren.
17 maart a.s. is onze gastspreker Jeroen Taalman. Hij woont en werkt in Apeldoorn, volgde een opleiding aan de Fotovakschool en richtte in 2009 Gelrecollectief op, een samenwerking van vijf fotografen. Speciaal voor ons zal Jeroen een gevarieerde presentatie samenstellen, onder meer over zijn eigen werk. Ondertussen moeten we ons ook bezighouden met het volgende clubjaar, er zijn natuurlijk sprekers en activiteiten die een langere voorbereiding vragen. Gelukkig heeft de programmacommissie extra hulp mogen verwelkomen in de vorm van Erica van Karsbergen! Wij verwachten samen met haar een goede invulling te kunnen maken waarmee een ieder zijn/haar passie en creativiteit in kwijt kan. In de loop van de tijd volgt meer informatie over de bewuste avonden. Wij hopen hiermee voor dit seizoen een interessante invulling te hebben gegeven voor onze leden. Ruud Takken Bea van de Bovenkamp Erica van Karsbergen
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
10
Perspectief
intuïtie en vakmanschap zitten in die ene foto die de hele wereld rond gaat.
door Gerard de Bruijn
Het is niet alleen een bijna dode man in een De kracht van een beeld. De nieuwswaarde van een foto. Elke dag worden we er mee auto, het is ook de zonnige omgeving, de geconfronteerd in krant of op televisie. vrolijk uitgedoste mensen op de achtergrond en de bus met belangrijke Nederlandse s er niet ergens een oorlog, een lage landen en een zeer bekend en erkend personen die verschrikt richting de fotograaf voetbalwedstrijd, een feest, een sportfotograaf. Als geen ander weet hij juist kijken. sportevenement. Een aardbeving die het dat moment van emotie bij de sporter te Als je goed kijkt is deze foto in al zijn armste land ter wereld treft. Een leger vangen in een meer dan uitstekende foto. gruwelijkheid, veelzeggend mooi, van die ene fotografen trekt de stad door, op zoek naar Naast uitstapjes in portret fotografie en dag die wij voor eeuwig zullen onthouden: 30 een verhaal om de ellende en de vernietiging reportage moet bij hem natuurlijk ook de april 2009. in beeld te brengen. De toeschouwers, wij kachel en licht branden en wordt zelfs hij erop uitgestuurd. dus, zien de resultaten van www.pimras.nl hun zoektochten sneller dan Zo ook op een mooie ooit te voren. Het nieuws reist Schilderen met licht zonnige dag wordt hij in digitale snelheid de aardbol Het nieuws reist in geacht wat foto’s te rond en zo zit je met je fijne e clubavond van 3 maart stond in het maken voor de kranten digitale snelheid de muesli ontbijtje, inclusief bioteken van 'schilderen met licht'. De van de volgende dag. yoghurt van de AH, te kijken aardbol rond Het is een feest dus de creativiteit van alle aanwezige clubleden naar bestofte benen die net opdracht is simpel. De kenden geen grenzen. Duidelijk is dat wij onder een 5 tal betonnen omgeving ook. Veel behoefte hebben uitgedaagd te worden onze platen uitsteken. groen, veel vrolijke camera's, de mogelijkheden en creativiteit te Voor een deel bepaalt de verkennen. Het fotoalbum op de website laat mensen, muziek en een oranjezonnetje. fotograaf wat wij te zien krijgen en hoe wij de resultaten zien. Prikkel je mede-leden en een gebeurtenis in ons geheugen laten vastzetten. Natuurlijk wil hij laten zien wat de Hij zoekt een plekje op, loopt wat rond, kijkt, vul jouw fotoalbum. Zoals deze van Erwin. wereld ter plekke is, daar waar hij heen observeert, fotografeert hier en daar. In de gezonden is met de boodschap: kom met iets verte opeens gegil, hij kijkt om. Een zwarte goeds terug. Zou hij er rekening mee houden flits glijdt langs hem. In minder dan een dat ik mijn muesli op zijn minst een uur nanoseconde rent hij achter de auto aan die binnen wil houden? Denk het niet. Is het niet met veel kabaal tot stilstand komt. Een winst- of effectbejag dan is er natuurlijk ook vernielde voorkant, een zijraam dat er niet het verhaal wat er verteld moet worden? Vaak meer is. Een man in een rood truitje die half ook in zeer korte tijd, in een onbekend naar buiten hangt. gebied. Hij gebruikt de camera als schild om Ras kijkt, denkt en beslist, de acht zelf niet ‘geraakt’ te worden met het verhaal hoofdstukken van Ton Meerman schieten door zijn hoofd. Drie keer drukt hij af, tot de politie dat blijkbaar verteld dient te worden. hem met harde hand wegduwt. Neem bijvoorbeeld Pim Ras. Fotograaf van de Het resultaat van zijn jarenlange ervaring,
I
D
Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
11
Ruis
omhoog kan voordat je ruis begint te merken. Daarnaast zijn ook de afmetingen van de door Joost Voorhaar pixel-cellen in de sensor bepalend; in het algemeen kun je stellen dat een grotere cel Bij de bespreking van de foto's die gemaakt werden in het kader van Amersfoort minder gevoelig is voor ruis dan een kleine. Lumineus kwam er een vraag voorbij over ruis. In dit artikeltje probeer ik daar een Een DSLR, en dan zeker een zogenaamde fullantwoord op te geven. frame DSLR, is dan ook ruim in het voordeel boven een compact camera die over het geluidsinstallatie die je harder zet om een algemeen een veel kleinere sensor heeft. Wat ruist er in het...", zong Toon zachte passage in de muziek goed te horen: Hermans ooit. Ruis in het struikgewas, de ruis wordt dan duidelijk hoorbaar als een Gelukkig beschikken de meeste moderne dat hoor je alleen als het lekker stil is buiten. soort zacht gesis. Bij je camera gebeurt camera's over ruis-onderdrukking instellingen Het is dan een verstoring van de stilte. Direct precies hetzelfde: een hoge ISO versterkt ook in het toestel zelf. Meestal zijn er twee naast de snelweg wordt dat ruisende geluid de ruis. verschillende instellingen: "high ISO"- en echter overstemd door het voorbijrazende "long exposure" ruisonderdrukking. High ISO snelverkeer en hoor je het niet meer. Dat is De tweede oorzaak zit in de sluitertijd. Een ruisonderdrukking maakt vaak wat zachtere met fotografie niet anders: ruis is vooral te lange sluitertijd resulteert in het opwarmen beelden, de vraag is dan ook of je dat wel wil. zien in de donkere delen van je beeld, in de van de sensor. Een warme sensor genereert In geval van long-exposure ruisonderdrukking schaduwen en zwarte vlakken. In de hoge onevenredig meer ruis dan een koude. Bij maakt de camera nadat de sluiter dicht is lichten zie je ruis meestal niet of nauwelijks lange sluitertijden krijg je dus ook meer ruis. gegaan een tweede opname hetgeen terug. Verder valt ruis vooral op in de grotere resulteert in een tweede plaatje met alleen min of meer egale vlakken: lucht, muren in Maatregelen maar ruis. Die ruis wordt van het originele diepe schaduw etc. beeld afgetrokken en zo ontstaat een beeld Okay, da's allemaal leuk en aardig, maar wat met minder ruis.
"
Oorzaken
kun je er nou tegen doen? Allereerst kun je er voor zorgen dat je foto niet onderbelicht is. Bij het corrigeren van een onderbelichte foto versterk je in nabewerking alles tot "de juiste belichting" en helaas ook de ruis in evenredige delen. Zo neemt ruis al snel toe tot zichtbare vormen.
Ruis is er eigenlijk altijd, maar bij normale, goed belichte foto's zal ruis niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Pas in moeilijke omstandigheden neemt de ruis zo ver toe dat'ie ook storend zichtbaar wordt. Er zijn grofweg twee oorzaken voor deze toename in Om tot een juiste belichting te komen bij ruis aan te wijzen: ISO en sluitertijd. weinig licht heb je de keuze: ISO omhoog of De eerste oorzaak zit in de gevoeligheid van een langere sluitertijd (natuurlijk kun je ook de sensor. Die gevoeligheid wordt eigenlijk nog het diafragma kiezen, maar dat heeft helemaal niet veranderd bij het omhoog direct invloed op je scherptediepte en het kan schroeven van de ISO, maar de versterker die vaak ook maar heel beperkt). In het achter de sensor zit wordt verder open algemeen geldt: hoe nieuwer de camera, hoe gedraaid. Vergelijk het met je minder ruisgevoelig en hoe meer je ISO Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
Trukendoos Bij een niet enorm contrastrijk beeld kan je een techniek toepassen die men "expose to the right" (kortweg ETTR) gedoopt heeft. Als er in je belichting nog ruimte is om te overbelichten zonder dat je hoge lichten uitgebeten worden (let op je histogram en als het kan op de histogrammen van de afzonderlijke rood, groen en blauw kanalen!), dan kun je bijvoorbeeld m.b.v. een iets hogere ISO een wat ruimere belichting kiezen en dan achteraf in nabewerking de overbelichte plaat weer terug te regelen naar een juiste belichting. Daarmee regel je de ruis 12
ook direct terug. Een onderbelichting is altijd slecht voor de signaal/ruis verhouding, dus [voorbeelden] zelfs al heb je de ruimte niet voor ETTR, zorg er voor dat je belichting echt niet te krap is. #1 Origineel, totaalbeeld
#3. 100% crop: 13" f/8 1600 ISO (+2 stops), teruggeregeld in nabewerking. Minder ruis! Maar let op: valse kleuren door overbelichting!
De rest van de ruis kun je aanpakken in nabewerking. Er zijn speciale nabewerkingstools voor: noise ninja is een bekende (http://www.picturecode.com/), Nik Dfine is een andere hele goede (maar heeft een wat onhandige gebruikers-interface), zie http://www.niksoftware.com. En er zit ongetwijfeld ook al wat in PhotoShop zelf. Tenslotte is er nog de mogelijkheid om wat te doen met HDR-technieken. Daarvoor moet je dan wel een belichtingstrapje maken dus je moet er wel rekening mee houden tijdens het fotograferen. Zie o.a. zie http://www.guillermoluijk.com/article/virtualra w. De schrijver van dat stukje heeft een stukje software gemaakt genaamd 'zeronoise' waarmee hij aan de hand van een enkele RAWfile een pseudo-HDR maakt die minder last heeft van ruis.
#4. 100% crop: 13" f/8 100 ISO (-2 stops), bijgeregeld in nabewerking. Veel ruis!
Last but not least: ruis hoeft niet altijd erg te zijn. Ruis is vooral vervelend in kleurenfoto's, #2. 100% crop: 13" f/8 400 ISO ("correct" maar zet je je foto's om naar zwart/wit, dan belicht). Aardig wat ruis te zien. zul je zien dat de ruis vaak een stuk minder opvalt. Daarnaast kan ruis zelfs wat toevoegen aan de beleving van een foto.
Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
13
#5. 100% crop: 3.2", f/8 400 ISO (-2 stops), bijgeregeld in nabewerking. Ook veel ruis.
#6: 100% crop: 25", f/8 400 ISO (+1 stop), teruggeregeld in nabewerking. Weinig ruis.
Vanuit het bestuur
creativiteit bezit maar juist nog technische kennis ontbeert, reageert. Of iemand die veel landschappen fotografeert zoekt iemand die et bestuur heeft een aantal nieuw dingen juist portretten als specialiteit heeft. in het leven geroepen en er zijn wat Je kan een oproep plaatsen op het forum of aanpassingen op bestaande zaken. Hieronder reageren op een oproep op een forum. Het is volgt een overzicht: niet verplicht een buddy te zoeken, maar het is wel aan te raden omdat je zo veel van Werkgroepen elkaar kan leren. Inschrijven via website Zone V gaat werken met werkgroepen. Deze werkgroepen zullen regelmatig centraal staan Er moet voortaan worden ingeschreven op de tijdens clubavonden. Met de werkgroep website voor clubuitjes en bij clubavonden, als formuleer je een opdracht waaraan je de we een activiteit gaan doen. Door middel van komende maanden gaat werken. Na een deze inschrijvingen kunnen wij en jijzelf zien aantal maanden kun je overstappen naar een met hoeveel mensen we die activiteit gaan andere werkgroep. doen. Voor de organisatie is het handig om Tijdens de clubavond van februari zijn de dat te weten, zodat we kunnen inspelen op volgende werkgroepen in het leven geroepen: het aantal mensen. Je kan je inschrijven via Urban/City, de ingerichte omgeving de agenda op de site. Kleur en Vorm Evenementen en activiteiten Clubuitjes Natuur Studio De clubuitjes zijn voortaan niet meer begeleid Portret door een persoon. Je gaat met je eigen Er is ook een werkgroep Macro geopperd, werkgroepje op pad tijdens een clubuitje of je maar omdat er nog niemand voor heeft sluit je aan bij een ander groepje. De beginingeschreven is deze nog niet geopend. Alle en eindplek is bekend. Ter plekke wordt leden worden verzocht zich bij een werkgroep afgesproken hoe laat en waar er nagepraat aan te sluiten. Je kan je inschrijven via het wordt. De invulling van de opdracht vul je zelf forum op de website. Let op: maximaal aantal met je groepje in. Vergeet je niet in te mensen per werkgroep is 8. schrijven als je mee wilt op een clubuitje.
H
Buddysysteem Omdat we vooral van elkaar kunnen leren hebben wij voorgesteld een buddysysteem te gaan gebruiken. Je zoekt een ander lid die jou iets kan leren en die jij ook iets te bieden hebt. Bijvoorbeeld: een technisch iemand zoekt een creatief maatje. Iemand die deze Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
Clubavonden De clubavonden zullen meer in het teken gaan staan van de werkgroepen. Met je werkgroep ga je bepalen wat je de (volgende) clubavond gaat doen. Onderling formuleer je een opdracht die je tussen de clubavonden uitwerkt en waarvan je het resultaat in je 14
werkgroep bespreekt. Daarnaast blijven klassikaal clubavonden zoals gastsprekers, een workshop of een andere activiteit. Website De website wordt telkens vernieuwd. We merken echter dat de leden de website nog niet optimaal gebruiken. We hebben een forum waar je veel informatie kunt lezen, maar waar je ook informatie op kunt zetten! Maak hier gebruik van. Ook kan je oproepen doen of gewoon even een vraag stellen. De vragen die meestal nu bij de secretaris binnen komen kunnen veelal ook op het forum gesteld worden. Maak gebruik van de kennis van je mede-leden. Hulp gezocht
Perspectief corrigeren in Photoshop door Frank Hoogeboom Menigeen zal het weleens gemerkt hebben: als je een groot object, bijvoorbeeld een gebouw, van dichtbij fotografeert, ontstaat er vaak een vertekend perspectief. Het lijkt als het ware of het gebouw naar één kant leunt of zelfs dreigt om te vallen.
D
it fenomeen wordt veroorzaakt doordat het de sensor van je digitale camera (of filmvlak voor wie analoog fotografeert) niet evenwijdig is aan je onderwerp. Als je een gebouw van dichtbij op de foto wilt zetten moet je doorgaans je camera schuin naar boven richten om alles erop te krijgen. Deze handeling heeft als gevolg dat je camera (en daarmee de sensor of film) achterover gekanteld wordt terwijl het onderwerp gewoon blijft staan. Hiermee wordt het perspectief vertekend. Dit kan in sommige gevallen leuke spanning of dynamiek in een foto als gevolg hebben, maar het kan ook als storend ervaren worden. Gelukkig is er in Photoshop een methode voorhanden om het perspectief te corrigeren. De hieronder beschreven stappen zijn gebaseeerd op Photoshop CS3.
We hebben hulp nodig met het organiseren van allerlei zaken tijdens clubavonden en clubuitjes. Dit varieert van de koffie regelen en lokalen opruimen tot aan back-up zijn voor de coördinatie tijdens clubuitjes. We willen jullie als leden dringend vragen om je beschikbaar te stellen om een keer te helpen Stappen: organiseren. Zonder de hulp van de leden 1. Open de betreffende foto in Photoshop. geen club! Geef je naam door via [email protected] als we je af en toe kunnen benaderen voor hulp. Schroom niet te mailen want iedere hulp is welkom, hoe klein ook! Mochten er naar aanleiding van dit stuk van het bestuur vragen zijn dan kun je die stellen via de mail: [email protected]
2. Kies in het menu voor Filter > Vervormen > Lenscorrectie. 3. Er verschijnt nu een scherm waarin je foto zichtbaar wordt met een raster en een aantal gereedschappen. Er zijn mogelijkheden om het raster naar smaak te vergroten dan wel de verkleinen, maar daar gaan we nu niet op in.
4. Afhankelijk van waar de vervorming van het perspectief optreedt kies je in het menu aan de rechterkant onder 'Transformatie' voor 'Verticaal Perspectief' of 'Horizontaal Perspectief'. Verplaats de schuifregelaar totdat je onderwerp is uitgelijnd op het raster. In dit voorbeeld hebben we te maken met een vertekend verticaal perspectief. Bij twijfel, gewoon proberen. Je ziet vanzelf wat er gebeurt.
Het bestuur van Zone V
Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
15
gereedschapskist aan de linkerkant. 8. Bij deze optie is het mogelijk een bepaalde stijl te definiëren. In dit geval kiezen we voor 'vaste verhouding'. Hierbij kan worden aangegeven welke verhoudingen op de foto van toepassing zijn. In dit geval kiezen we voor de standaard verhouding 3:2. Natuurlijk ben je vrij om hiermee te experimenteren.
5. Je ziet nu dat er een deel van je foto 'verdwijnt'. Dit komt omdat je foto virtueel gekanteld wordt en er dus informatie verdwijnt.
9. Trek met de cursor een selectiekader in de foto waarbij je probeert binnen de grenzen van je foto te blijven. Je zal merken dat het kader zich aan de opgegeven verhouding vasthoudt. Als je het kader getrokken hebt, is het nog mogelijk om het te verplaatsen over de foto door simpelweg met je cursor binnen het kader te gaan staan en hem te verplaatsen. Mocht je niet tevreden zijn over het kader, dan kun je simpelweg buiten het kader klikken om deze te verwijderen. 6. In het voorbeeld is het gebouw aan de Vervolgens kun je het opnieuw proberen. linkerkant uitgelijnd op het raster. Je ziet dat de rechterkant van het gebouw nog steeds vertekend is. Dit is helaas niet te voorkomen en in dit geval laten we het dus zo. 7. Om de verloren gegane gedeelten te verwijderen dient de foto te worden uitgesneden. Hiervoor selecteer je het Rechthoekig Selectiekader uit de Print!
Jaargang 1, nr 3, Maart 2010
10. Ben je tevreden over het nieuwe kader, geef dan <ENTER> en ga vervolgens naar Afbeelding > Uitsnijden. 11. Je foto wordt nu bijgesneden. Het selectiekader is nog zichtbaar. Deze kan je weghalen door CTRL+D te geven. 12. Let op: Het toepassen van het Vervormingsfilter heeft automatisch een een extra laag aangemaakt. Dit kan je zo laten als je de mogelijkheid wilt hebben later nog wat aanpassingen wilt verrichten. In dat geval moet je de foto als .psd opslaan. Als je de foto als .jpg wilt opslaan dan moet je de lagen samenvoegen. Dit doe je door Laag > Eén Laag Maken te kiezen. De foto is nu klaar voor eventuele verdere aanpassingen.
Jouw foto met verhaal in de volgende Print! Mail naar [email protected]
16
