ja a r b e r i c h t

m

en

ja a r b e r i c h t 2 0 1 3

Sa

n a a n e z o e r g r a k b l r a a e et w b in de b uu rt

1

i n h o u d

P A G IN A 2

Column Arie Jongejan

3-5

Via maatwerk naar betaalbare zorg in de buurt

6-7

Regio Apeldoorn

8-9

Regio Arnhem

10-11

Regio Oude IJssel

12-13

Regio Salland

14-15

Regio Zutphen / O0st-Achterhoek

16

Hoe bereik je betaalbare zorg in de buurt

Jeanne Derks, deelnemer adviesraad Caransscoop

Arie Jongejan, directeur/

Dichtbij en betaalbaar

bestuurder Caransscoop

We hebben organisaties bijeengebracht, samenwer-

De directie van Caransscoop had in december een

king in gang gezet. Caransscoop leverde in 2013 weer

eerste, inspirerende bijeenkomst met de adviesraad

ondersteuning op diverse fronten, fungeerde als

en trof daarin een brede scoop, veel dynamiek en een

verbindende partij in de eerste lijn. Op weg naar

brede maatschappelijke vertegenwoordiging.

betaalbare zorg in de buurt.

De deelnemers informeren, inspireren en adviseren

De doelen in de zorg zijn helder, maar om ze te

de directie en fungeren als sparringpartner op het

bereiken zijn veranderingen noodzakelijk.

gebied van zorg, welzijn en wonen. Deze samen­

We worden immers geconfronteerd met vergrijzing,

hangende thema’s krijgen in de toekomst nog meer

een toenemend aantal chronisch zieken en grote

gewicht. Er ontwikkelt zich een andere kijk op zorg,

verschuivingen op de arbeidsmarkt. Om betaalbare

welzijn en de rol van de burger hierbij. Willen we zorg

zorg dicht in de buurt te bereiken, is wisselwerking

in de buurt betaalbaar houden, dan zijn onderwerpen

tussen professionals onontbeerlijk. Het is daarbij

als zelfmanagement en substitutie belangrijk. In dit

goed om te zien hoe zorg en welzijn elkaar meer en

jaarbericht laten we zien welke resultaten we in 2013

meer vinden, juist in een tijd waarin wet- en regel­

boekten, met belangrijke thema’s als GGZ, ouderen-

geving veranderen en zorgtaken verschuiven naar de

zorg en geboortezorg. Samen met zelfmanagement en

gemeenten en burgers. Caransscoop leverde ook in

jeugdzorg staan deze ook voor 2014 hoog op de agenda.

2013 een belangrijke bijdrage aan die samenwerking. Het is nodig om grote stappen te zetten.

Arie Jongejan, directeur/bestuurder Caransscoop

Jeanne Derks, deelnemer Adviesraad Caransscoop

“Kijk naar wat er echt nodig is in de buurt.” 2

Via maatwerk naar betaalbare zorg in de buurt Elke regio heeft zijn specifieke kenmerken

Van ambitie, analyse tot aan implementatie. Daarnaast heeft

en problemen. Advies op maat is daarom

producten en middelen ontwikkeld die samenwerking

een vereiste bij het creëren van

basis-GGZ, bouwstenen ouderenzorg, kennisplein ‘Zorg op

samenwerking rondom betaalbare zorg in de buurt. Caransscoop heeft een waardevolle schat aan kennis en ervaring van expertise en relaties in de regio.

Caransscoop samen met het landelijk ROS-netwerk diverse ondersteunen: geïntegreerde gebiedsanalyses, toolkit de juiste plek’.

Zorg op juiste plek Het thema ‘Zorg op de juiste plek’, landelijk hoog op de agenda, werd in 2013 bekrachtigd met de lancering van het landelijke platform www.zojp.nl. Hier kan men terecht voor het uitwisselen van ideeën, voorbeelden en kennis over initiatieven die leiden tot verplaatsing van de zorg, oftewel substitutie. Past zorg het beste in de eerste lijn: lokaal waar kan, regionaal waar moet. Nauwe betrokkenheid is er bij de verdere ontwikkeling van het digitale substitutie-platform. Dit resulteerde tegen het eind van het jaar in een verbeterde versie, met daarin een actuele projectdatabase, instrumenten en documenten van de ROS’en. Net als het onderwerp blijft de site in ontwikkeling. Daarnaast wordt een belangrijke rol toegedicht aan de wijkverpleegkundige, die als verbindende

> 3

Via maatwerk naar betaalbare zorg in de buurt >

schakel in de wijk fungeert. In diverse regio’s zijn wijkgezond-

Benchmarking kan uitwijzen hoe de lokale situatie afwijkt van

heidsteams of sociale wijkteams gestart. Deze teams richten

andere wijken, buurten of gemeenten. Steeds meer zorgverle-

zich allemaal op wijkgerichte samenwerking; dichtbij de

ners zien de meerwaarde van een diepgaande analyse van een

burger, korte lijnen, minder dubbel werk, zo ontstaat een goede

buurt, wijk of gemeente. De ROS-Wijkscan vormt in toene-

basis in de wijk voor substitutie.

mende mate het startpunt voor samenwerkingsinitiatieven.

Juiste samenwerkingspartners bijeenbrengen Wat, of wie, is mijn geschikte samenwerkingspartner?

Ook is de scan geschikt voor praktijken die hun zorgaanbod willen aanscherpen, hun praktijk willen uitbreiden of zich nieuw willen vestigen.

Wat is een goede ambitie? Succesvol samenwerken begint met het uitkiezen van de juiste partner en goed formuleren

Samenwerking in buurt of wijk wordt steeds belangrijker.

van ambities. Om zorgverleners te ondersteunen hield

Caransscoop koppelt daartoe samen met partners in de wijk de

Caransscoop in 2013 diverse sociale cafés en bijeenkomsten

verkregen analysegegevens aan welzijnsinformatie. Dit levert

waar aan de hand van actuele zorgthema’s zorgprofessionals

een schat aan informatie op, een uitstekende basis voor

en andere betrokkenen met elkaar aan de slag gingen.

verdere invulling van de beoogde samenwerking. De adviseurs

Naast het informeren over ontwikkelingen, bijvoorbeeld in de

van Caransscoop hebben in 2013 ruim 20 gebiedsgerichte

GGZ, stond het netwerken voorop. Een voorbeeld daarvan is de

analyses uitgevoerd. Caransscoop kijkt ook nog breder. Samen

verbindingsmarkt GGZ regio Apeldoorn die samen met

met het ROS-netwerk en regionale partners wordt gewerkt aan

Huisartsen GGzorg regio Apeldoorn medio juni werd gehouden.

de ontwikkeling van geïntegreerde gebiedsanalyses.

Ook in 2014 staan workshops aan de hand van actuele thema’s op de rol.

ROS-Wijkscan; van data naar dialoog

Veranderingen GGZ brengen partijen samen Het zijn roerige tijden voor zorgverleners in de GGZ. Het nieuwe stelsel in 2014 zet de cliënt meer centraal.

Voor het opzetten van effectieve samenwerking is een goede

De veranderingen roepen veel vragen op. Welke organisaties

analyse van de wijk essentieel. De ROS-Wijkscan is daartoe

zijn betrokken bij de veranderingen? Is er ruimte voor

een geëigend middel. Caransscoop zet deze in, vaak in

gezamenlijke visie? Wat zijn de gevolgen voor de cliënt?

combinatie met een ondersteuningstraject.

En voor mij als zorgverlener? En op bestuurlijk niveau?

De wijkscan is een analyse-instrument waarmee demo­ grafische gegevens, zorgvraag en -aanbod inzichtelijk worden

Caransscoop bracht de gevolgen voor de regio in kaart en

gemaakt door middel van tabellen, grafieken en geografische

onderkende de behoefte zowel op bestuurlijk (organisaties,

kaarten. Dit verschaft duidelijkheid over de zorgbehoeften en

instellingen, gemeenten) als praktisch niveau (zorgverleners)

de toegankelijkheid en beschikbaarheid van de eerstelijnszorg.

aan informatieverstrekking en onderlinge afstemming.

Bewonersaantal per regio werkgebied Caransscoop

Platforms stimuleren dat op bestuurlijk niveau wordt gekeken naar kansen en problemen die we tegenkomen bij de invoering van de Basis GGZ. Daarnaast kijken de platforms naar mogelijkheden om de uitvoering soepel te laten verlopen, zoals het overdragen van kennis vanuit de intramurale setting naar de eerste lijn.

Bron: ABF Research

4

Cursist Financiën op orde! Fieke Wermers (ergotherapeut):

De praktijk rond zelfmanagement blijkt nog weerbarstig. Bij

“Passievol verhaal over taaie

e-mental-health komt bijvoorbeeld naar voren dat de kwaliteit

stof, leuke ervaring gedeeld.” Veel aandacht ouderenzorg Voor de steeds groter wordende groep (kwetsbare) ouderen

en betrouwbaarheid van het aanbod niet altijd duidelijk is en dat privacy niet altijd gewaarborgd is. In 2014 geeft Caransscoop zelfmanagement verder vorm middels diverse ondersteunende activiteiten. Bijvoorbeeld een speciale muziektheatervoorstelling over zelfmanagement, waar bezoekers op ideeën worden gebracht.

is veel aandacht. Dat komt tot uiting in diverse projecten.

Praktijk in bedrijf

Zo zetten veertien partijen in Dieren zich gezamenlijk in om

Zorg verlenen is één ding, een praktijk voeren is andere koek.

ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. In

Hoe organiseer ik als praktijkhouder de financiën van mijn

september tekenden ze een samenwerkingsovereenkomst.

praktijk? Hoe pas ik in mijn praktijk motivational interviewing

Naast ondersteuning van samenwerkingstrajecten, brengt

toe, motiverende gespreksvoering die mensen helpt problemen

Caransscoop professionals in de ouderenzorg bij elkaar. Een

te onderkennen en aanzet tot verandering? Deze onderwerpen

goed voorbeeld daarvan is de groep praktijkondersteuners

maakten deel uit van het uitgebreide aanbod praktische

ouderenzorg, die elkaar met regelmaat in Beekbergen treft

workshops en opleidingen in 2013 (zie Caransscoop.nl voor het

om kennis en ervaring uit te wisselen. Na het symposium

uitgebreide scholingsaanbod). Zo werd praktijkhouders in

‘Aan de slag met Ouderenzorg’ in 2012, wordt 15 mei 2014 de

de workshop ‘Financiën op orde!’ meer financiële kennis

vervolgstap gemaakt met ‘Samen aan de slag met Ouderen-

bijgebracht. Daarmee kunnen ze beter onderbouwde praktijk-

zorg’. Het door Caransscoop georganiseerde symposium is

keuzes maken en zijn ze een betere financiële sparringpartner

bestemd voor iedereen die in de ouderenzorg werkt.

voor bank, zorgverzekeraar, samenwerkingsverband of

Hot: zelfmanagement

accountant. In de samen met MKBadviseurs georganiseerde workshop leerden ze het lezen van een balans, verlies- en

In het kader van populatiemanagement wordt zelfmanage-

winstrekening en financiële kengetallen. Ze werden onder-

ment gezien als dé oplossing om stijgende zorgkosten het

wezen over kostprijsberekening, het maken van investerings-

hoofd te bieden. Hoe kunt u als zorgverlener het zelfmanage-

keuzes en het onderscheid tussen praktijk- en privévermogen.

ment van mensen bevorderen? Welke rol speelt de wijk hierin?

“Mooi samenspel MKBadviseurs en Caransscoop. Passievol

Die vragen kwamen aan bod in diverse workshops e-mental-

verhaal over taaie stof, leuke ervaring gedeeld”, oordeelde

health van Caransscoop. Ook werden diverse partijen bij elkaar

ergotherapeut Fieke Wermers, één van de enthousiaste

gebracht rond het onderwerp preventie.

deelnemers.

5

Regio Apeldoorn Om zorg toekomstbestendig te maken

Wijkgerichte samenwerking: zorg en welzijn

is buurtgerichte zorg noodzakelijk.

wijkspecifieke kenmerken. Koppeling van zorg en welzijn

Dit vloeit voort uit het beleid van basiszorg dichtbij en gespecialiseerde zorg meer op afstand.

Bewoners kunnen rekenen op zorgaanbod met buurt- en wordt in dit kader steeds belangrijker. Ook in 2013 werd hard gewerkt aan wijk- en buurtgerichte zorg. Zo bogen ruim vijftig professionals zich in november over het thema ‘Samen (ont)zorgen in Apeldoorn-Noordoost’. Het deelnemersveld bestond uit fysiotherapeuten, huisartsen, diëtisten, ergotherapeuten, oefentherapeuten en medewerkers van De Kap, Wisselwerk, Zorgbelang, GGD NOG, Mee Veluwe, ’s Heerenloo, Steunpunt Mantelzorg, thuiszorgaanbieders, gemeente Apeldoorn en woonzorginstellingen. Hoe stem je taken en verantwoordelijkheden af? Hoe geef je in een buurt vorm aan samenwerking rond zorg en welzijn? Die vragen stonden centraal. Bovenal bood de door ZonMW gefinancierde bijeenkomst gelegenheid tot ontmoeten; te weten wie in de wijk actief is. In kleine groepjes werden praktijkvoorbeelden uit GGZ en ouderenzorg besproken. Zo werd helder waar open eindjes in buurtgerichte zorg liggen en afspraken of acties nodig zijn. De bijeenkomst werd georganiseerd vanuit het project ‘Gezond ouder worden’ van de GGD Noord- en Oost-Gelderland en de Academische Werkplaats AGORA. Hiervoor werkten samen: Caransscoop, GGD Noord- en Oost-Gelderland, Wisselwerk en de gemeente Apeldoorn. Deelnemer huisarts Ernst Ronner zei dat de bijeenkomst hem op scherp had gezet. Het verraste hem zoveel eerstelijnswerkers bij elkaar te zien. “Allemaal betrokken bij de wijk en soms wist ik niet eens van hun bestaan af. Het leverde vooral breder inzicht in het aanbod op. En het persoonlijk contact dat tijdens de avond is gelegd, maakt het samenwerken gemakkelijker”, aldus Ronner.

Netwerk Geriatrie Apeldoorn in volgende fase Goede samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals is met een steeds groeiende groep (kwetsbare) ouderen een vereiste. Het Netwerk Geriatrie Apeldoorn, in 2011 gestart met Gelderse subsidie, zet hier op in. Het netwerk, waartoe dertien

Huisarts Ernst Ronner:

“Persoonlijk contact maakt samenwerken gemakkelijker.” 6

partijen behoren met Caransscoop als ondersteuner, faciliteert professionals die zorg en welzijn bieden en de gezondheid bevorderen van de doelgroep. Dat gebeurt door het aanbieden van een overzicht met instrumenten en handvatten, verbinding te leggen tussen professionals, projecten en activiteiten op het gebied van (kwetsbare) ouderen en het onderling delen van kennis en ervaring. In 2012 en 2013 werd nadrukkelijk de samenwerking gezocht met de netwerken Dementie Oost-Veluwe en Palliatieve Zorg Oost-Veluwe. Met de gemeente Apeldoorn en Achmea zijn er gesprekken gevoerd over het bestuurlijk samenvoegen van deze netwerken. Door de ontstane regionale structuur is een regionale zorgagenda voor complexe ouderen binnen hand­ bereik gekomen.

Fysiotherapeuten werken aan transparantie in geriatrie SaFyrA werkt aan verhoging van de kwaliteit door zorg transparanter te maken. Van juni 2013 tot juni 2014 maakt dit samenwerkingsverband van Fysiotherapeuten in de regio Apeldoorn en omstreken (dertig praktijken, 170 fysiotherapeuten) zich sterk voor ‘kwaliteit en transparantie in de geriatrie’. Het aantal kwetsbare ouderen neemt toe, waardoor meer aandacht ontstaat voor het effect van fysiotherapeutische behandeling bij deze populatie. Het initiatief hiervoor komt van SaFyrA-manager Irma Woudenberg en vloeit voort uit SaFyrA’s visie op kwaliteit en transparantie. Caransscoop regio-adviseur Anne Eijsink ondersteunt het bestuur, hielp bij het ontwikkelen van de visie

Caransscoop-adviseur kwaliteit en transparantie ook betrokken

rond kwaliteit en transparantie en de uitwerking van een

is bij dit project. Karin en Irma vormen de werkgroep samen

plan van aanpak. Zij werkt samen met Karin Neeleman, die als

met Ans Jouwstra (fysiotherapeuten SaFyrA) en kartrekker Renate Pasman.

Leeftijdsverdeling in percentages regio Apeldoorn

Op stapel staan het opstellen van verbeterplannen, zoals het vastleggen van gegevens in een regionale database. Nadrukkelijk wordt gekeken naar het verhaal achter de cijfertjes. Het project bevordert samenwerken en dient als model voor andere door SaFyrA opgerichte netwerken.

Bron: CBS bevolkingsstatistiek

7

Regio Arnhem

Opening Gezondheidscentrum ‘Onder de Linden’ Gezondheidscentrum ‘Onder de Linden’ is een feit. Ruim vier jaar terug zochten een groep huisartsen uit Arnhem-Noord, een apotheker en antroposofisch centrum Aquamarijn gezamenlijk huisvesting, waarvoor zij aanklopten bij Caransscoop. Afgelopen zomer kon het gezondheidscentrum zijn deuren openen. Het gezondheidscentrum is gehuisvest in het voor­ malige schoolgebouw School III in de wijk Klarendal. Met hulp van Caransscoop-adviseur Hannie van Doorn was dit pand, aangekocht door woningcorporatie Volkshuisvesting Arnhem, snel gevonden. Collega adviseur Frank Benne vervulde ook in het vervolgtraject een prominente rol; in de besprekingen met de pandeigenaar, maar ook over financiering, verbouwing binnen regels gemeentelijk monument en regels waaraan het gezondheidscentrum moet voldoen. Aan Hannie was het vervolgens de taak samen met de initiatiefnemers actief te zoeken naar meer zorgverleners, omdat het pand te groot was voor de initiatiefgroep. Ze boekte succes. In het centrum huizen nu onder meer een paar fysiotherapiepraktijken, diëtistenpraktijk, podotherapeut, logopedist, prikpost (SHO), haptotherapeut, huidtherapeut, kinder­ therapeut, verloskundigen, een groep psychologen en een schoonheidsspecialist (totaal zeventien deelnemers). Nu ze allemaal hun eigen plek in het centrum hebben, is het tijd om te onderzoeken hoe zij binnen het centrum willen samenwerken.

8

ROS-Wijkcan; een waardevolle analyse

organisatiestructuur in 2012, startte het netwerk formeel in

Sinds mei 2012 zijn in Huissen verschillende zorgaanbieders in

2013. Een bestuur werd geformeerd, een jaarplan werd vast­

de eerste lijn in één gebouw gehuisvest. Er lag al snel een wens

gesteld en de eigen website www.dasnetwerk.nl werd

om samen te werken en Caransscoop werd gevraagd dit traject

gepresenteerd. De aftrap werd in april vormgegeven met een

te begeleiden. Een mooi adviestraject: van voorzichtig verken-

gezamenlijke bijeenkomst voor alle deelnemers (betrokken

nend samenwerken, met behulp van de ROS-Wijkscan naar een

eerstelijns zorgaanbieders, maatschappelijk werk, fysiothera-

missie&visie en naar een geïntegreerde samenwerking.

peuten, huisartsen, POH GGZ, psychologen, haptotherapeut,

Het medisch centrum Loovelden ligt in een - opkomende -

gestalttherapeut; in totaal negentien praktijken).

nieuwbouwwijk. Begin 2013 werd de verkennende analyse in twee postcode-gebieden uitgevoerd. De resultaten schetsten

Het netwerk is een mooi voorbeeld van wat samenwerking en

de wereld van nu en de verwachting voor de toekomst; er was

verbinding kan opleveren in de Basis-GGZ. Het netwerk is

een helder en overzichtelijk beeld in patiëntgroepen en hun

tevens een partner/aanspreekpunt voor andere partijen.

zorgvragen.

Zo betrekt de gemeente Duiven het netwerk bij het ontwik-

In 2014 ontwikkelt Loovelden zich verder. Er ligt bij Carans-

kelen van het lokale gezondheidsbeleid op GGZ-gebied.

scoop het verzoek om de zorgverleners te begeleiden op weg

Hannie van Doorn, regioadviseur Caransscoop, ondersteunde

naar een volledig geïntegreerde samenwerking. Een goede en

de vorming van het DAS-netwerk Duiven Westervoort,

mooie stap. Een stap die dankzij de gegevens die de ROS-

waarvoor financiering werd verkregen via de M&I-module

Wijkscan oplevert, de positieve inzet van de zorgverleners en

voor huisartsen. Haar collega Roeline Hubertse levert bij

de deskundige begeleiding van de adviseurs van Caransscoop

verdere uitwerking van de inhoudelijke samenwerking

genomen wordt.

ondersteuning. De samenwerking vindt vorm in een nieuw

Start DAS-netwerk Duiven Westervoort

project: Zorgpaden DAS-netwerk.

Mensen met angst-, spannings- of depressieve klachten de meest geëigende behandeling bieden in de eerste lijn, in de regio Duiven-Westervoort. Dat is waar het DAS-netwerk Duiven Westervoort hard aan werkt. Na vaststelling van het basisdocument voor de gezamenlijke werkwijze en de

Peter en Brigitte Scharwächter (psychologen):

“ROS-Wijkscan gaf ons inzicht in de wijk, waardoor onze hulp beter aansluit.”

Leeftijdsverdeling in percentages regio Arnhem

Bron: CBS bevolkingsstatistiek

9

Regio Oude IJssel Geïntegreerde ouderenzorg op stoom In de West-Achterhoek zit geïntegreerde ouderenzorg in de lift. Samenwerken zodat ouderen in een vroeg stadium goede zorg en begeleiding krijgen, opdat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Dat beoogt het Kennisnetwerk Kwetsbare Ouderen West Achterhoek. Het netwerk signaleert knel- en verbeterpunten, implementeert projecten en levert een belangrijke bijdrage in het delen van kennis. Een belangrijk project is het ontwikkelen van een Werkmodel Geïntegreerde Zorg Ouderen (GZO) 2020. “Hierin krijgen alle facetten een plaats, van screening op kwetsbaarheid in huisartsenpraktijk en ziekenhuis, samenwerken vanuit één geïntegreerd plan tot monitoring van zorg”, zegt Ineke Bennink, manager van het netwerk. “Heel belangrijk: we leggen heel mooi de verbinding tussen welzijn en zorg.” Bij dit werkmodel wordt gewerkt met een digitale overlegtafel; een communicatievorm waarbij op ieder gewenst moment afstemming met elkaar gezocht kan worden, met patiënt/ cliënt-informatie in de hand. “De onderlinge samenwerking wordt daarmee duidelijk, de cliënt/patiënt is het uitgangspunt, overleg is efficiënt vormgegeven en financiën zijn beter beheersbaar.” Over samenwerken zegt Bennink: “Het is nogal wat. Er zijn veel mensen bij betrokken, veel belangen en verantwoordelijkheden waarmee rekening gehouden moet worden. Maar hoe mooi is het als het lukt, om samen te werken met onder andere wijkverpleegkundigen, specialist ouderengeneeskunde, geriater, huisarts, POH Ouderenzorg en buurtcoach/welzijnswerker?” Adrie Schimmel, regioadviseur Caransscoop met aandachtsgebied ouderenzorg, onderstreept het belang van goede samenwerking en is Leeftijdsverdeling in percentages regio Oude IJssel

betrokken bij dit project.

Sociale cafés rond GGZ-zorg De GGZ-zorgverlening is enorm in beweging. Om zorgverleners, betrokkenen en belangstellenden hierover te informeren werden in de regio door Caransscoop diverse verbindingsmarkten en sociale cafés gehouden. Tevens boden deze volop gelegenheid voor ontmoeting, zodat zorgverleners kennis met elkaar konden maken en over samenwerking van gedachten konden wisselen. Het ontmoedigen van het onnodig gebruik maken van de tweedelijnszorg, de steeds groter wordende sleutelrol van de huisarts en een groeiend beroep op zelfmanagement van de patiënt zijn veranderingen die optreden. Bron: CBS bevolkingsstatistiek

10

Ook konden GGZ-zorgverleners op diverse locaties in de regio naar een verbindingsmarkt of sociaal café over het thema basis-GGZ. Daar werden ze geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen in de basis GGZ , zoals over bouwstenen voor zorgpaden, Basis-GGZ en over e-mental-health.

In oprichting: DAS-netwerk Oude IJssel Gezamenlijk een aanbod bieden aan mensen die last hebben van depressieve, angst- en/of spanningsklachten (mogelijk ook SOLK en chronische pijn). Daaraan werken diverse zorgverleners uit de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg in de gemeente Doetinchem. Dit doen zij naar voorbeeld van het DAS-netwerk Duiven Westervoort. Een verhaal van één van de deelnemers aldaar, maakte zorgverleners uit Doetinchem enthousiast. Na een startbijeenkomst van de initiatiefgroep in mei 2013, volgde in september de eerste bijeenkomst met de gehele groep. In de zomer van 2014 moet er een bestendig netwerk staan. Aan Caransscoop werd hulp gevraagd voor het samenbinden van professionals en begeleiden/ondersteunen van de samenwerking, met name bij het maken van samenwerkingsafspraken. Samenwerking moet zowel patiënten als zorg­ verleners voordelen opleveren. Het komt de kwaliteit en

Ineke Bennink:

“We leggen heel mooi verbinding tussen welzijn en zorg.”

laagdrempeligheid van de zorg ten goede en verbetert de marktpositie van de zorgverleners.

11

Regio Salland Multidisciplinair overleg Salland Medio 2013 heeft regioadviseur Elly van Geffen, op verzoek van onder andere de Kwaliteitscommissie van de HVDO (Huisartsen Vereniging Deventer en Omstreken), een eerste overleg georganiseerd met verschillende disciplines uit de eerste lijn. Multidisciplinair samenwerken, afspraken maken over verwijzing en (elektronische) gegevensuit­wisseling zijn van groot belang. De deelnemers aan dit eerste overleg waren zeer positief en wilden graag verder aan de slag. Na het eerste overleg werd het deelnemersveld uitgebreid met vertegenwoordigers van meer disciplines uit de eerste lijn, apothekers en verloskundigen. Het gezamenlijk doel werd in oktober vastgesteld: samenwerking in de eerste lijn vormgeven in de regio Salland met goede verwijs- en terugkoppelings­ afspraken aan de hand van landelijke standaarden. In 2014 bouwt het multidisciplinair overleg Salland verder aan versterking van de samenwerking binnen en met de eerste lijn.

Interview Fred Hubregtse, fysiotherapeut paramedisch centrum De Spil-Diepenveen

Als voorzitter van de Coöperatie fysiotherapie Deventer Salland, vertegenwoordigt Fred Hubregtse 14 praktijken fysiotherapie in het multidisciplinair overleg Salland. Een waardevol initiatief, volgens Hubregtse, want ‘in gezamenlijkheid bereik je meer’. Leeftijdsverdeling in percentages regio Salland

“Een belangrijk agendapunt is Zorgmail; een tool om onderlinge communicatie en uitwisseling van patiëntgegevens veilig en vertrouwd te laten gebeuren. We werken naar een stijging van het commitment van zorgverleners in Salland aan Zorgmail. En daarnaast wil het MDO ook het volle rendement van Zorgmail benutten. Er is zoveel mogelijk!” Hubregtse meldt dat in 2014 vanuit het MDO Salland en met hulp van Caransscoop twee bijeenkomsten worden georganiseerd over Zorgmail. Een bijeenkomst om niet-deelnemers over de streep te trekken en een gebruikersbijeenkomst. Hubregtse: “Ik pleit voor een eenvoudige, snelle en privacy beschermde gegevensuitwisseling die van deze tijd is. Daar zet ik me graag voor in.”

Bron: CBS bevolkingsstatistiek

12

Salland in beweging Caransscoop is bij diverse plannen, projecten en ideeën betrokken geweest. • Zo hebben huisartsen in Wilp e.o. zich georiënteerd op het ontwikkelen naar een meer geïntegreerde samenwerking

Fysiotherapeut Hubregtse:

“Gegevensuitwisseling moet van deze tijd zijn.”

in de dorpen. • En heeft het gezondheidscentrum Borgele een verzoek gedaan voor een gebiedsanalyse met de ROS-Wijkscan. • In de Deventer Rivierenwijk onderzocht Caransscoop de haalbaarheid van een breed multidisciplinair zorgaanbod in deze wijk. • In Raalte bracht Caransscoop de eerste lijn in beeld bij de organisatie van activiteiten rondom de Seniorenweek 2014. Tijdens deze week bieden verschillende eerstelijnszorg­ verleners aan senioren een – al dan niet gratis – actie aan, die na de week is geborgd in het reguliere aanbod.

Verder als Geboortezorg Salland De zorg voor moeder en kind centraal en in samenhang aanbieden. Vanuit die insteek werd hard gewerkt aan een integrale visie en de uitwerking daarvan. Hiervoor tekende Orkestzorg, een samenwerking tussen van de Verloskundige Werkgroep Deventer (VWD), Opdracht!, Caransscoop en Eno. In juni was de overdracht naar de VWD. De keten gaat nu verder onder Geboortezorg Salland. De inspanningen voor meer samenwerking werpen zijn vruchten af, dankzij de uitwerking van de visie in plannen en concrete werkafspraken. Zo werd een basis zorgpad ontwikkeld, evenals een uitgewerkt plan voor het invoeren van een preconceptieconsult, waarover tevens concrete afspraken zijn gemaakt met apothekers. Daarnaast is afgesproken dat alle zwangeren in Deventer en omgeving de eerste intake bij de verloskundige krijgen, ongeacht of ze bij een gynaecoloog onder behandeling zijn. Gynaecologen en verloskundigen zullen met een vaste frequentie overleggen waarbij alle zwangeren aan bod komen. De kraamzorgorganisatie gaat bij elke eerste zwangerschap op huisbezoek en bij een volgende op indicatie van de verloskundige. Tevens zijn er afspraken gemaakt met het ziekenhuis, omdat de capaciteit van personeel en verloskamer niet altijd toereikend bleken. Het samenwerkingsinitiatief komt voort uit het advies ‘een goed begin’ van de landelijke Stuurgroep Zwangerschap Geboorte.

13

Regio Zutphen/ Oost-Achterhoek Geboortecentrum Izzi In april was het feest in Gelre ziekenhuizen Zutphen: geboortecentrum Izzi werd officieel geopend. Vrouwen zonder medische indicatie kunnen hier onder begeleiding van de eigen verloskundige bevallen in een huiselijke omgeving. Door toevoeging van dit centrum heeft de regio Zutphen een mooi op elkaar afgestemd aanbod van verloskundige zorg. In de regio Berkel-IJsselland werken verschillende partijen sinds eind 2011 samen rondom integrale geboortezorg. Caransscoop droeg hier aan bij, als procesbegeleider bij het opzetten van een projectstructuur. Onder begeleiding van Stichting STBN, specialist in geboortezorg, werden juridische stappen gezet voor oprichting van een verloskundige coöperatie, bestaande uit Verloskundige Centrum Zutphen, Verloskundigenpraktijk Buik&Co (Lochem, Barchem, Laren Herfsen) en Vroedvrouwpraktijk Dieren, Doesburg en Brummen. Vanuit de coöperatie is het geboortecentrum opgericht en een mantelovereenkomst gesloten met Gelre Ziekenhuizen Zutphen. In november 2012 tekenden de Verloskundige Kring BerkelIJsselland en Gelre ziekenhuizen Zutphen een overeenkomst om gezamenlijk geïntegreerde verloskundige zorg aan te bieden in de regio Zutphen. De realisatie van een eerstelijns geboortecentrum maakt hier onderdeel van uit. Het aandachtspunt voor de komende tijd is verbreding van de zorg via specialismen zoals preconceptie, prenatale, natale en post­ natale zorg.

Samenwerken aan preventie Om goed te kunnen samenwerken moet je elkaar goed kennen. Daaraan gaven twintig medewerkers van GGD Noord- en Oost-Gelderland (NOG) en Caransscoop in april handen en voeten op een bijeenkomst in Beekbergen, door het spelen van een kennismakingspel. Daarna werd er gewerkt aan het werkplan 2013-2014, een activiteitenplan dat voor beide partijen leidend is voor het formuleren van hun speerpunten in deze periode. De volgende onderwerpen werden gekozen: datamanagement (onder meer gebieds­analyse, zorgatlas Achterhoek en thematische kaarten), leefstijl (ouderen en gezonde voeding en bewegen) en advisering gemeenten.

14

GGD NOG en Caransscoop kozen ervoor hun samenwerking

verschillende disciplines in de eerstelijnszorg. Doel is meer

te formaliseren, omdat ze elkaar steeds meer tegenkomen op

verdieping in de samenwerking te bereiken en minder

het gebied van preventie. Dit leidde in 2012 tot een convenant

vrijblijvendheid. De praktijk schakelde Caransscoop in voor

waarin werd afgesproken aan de bestaande samenwerking

ondersteuning. Werk aan de winkel voor regio­adviseur Wilma

een vervolg te geven, door het benoemen van gezamenlijke

Nijenhuis en Henk-Jan de Winter, adviseur GEZ. Caransscoop

speerpunten en deze uit te werken in een jaarlijks

hield een inventarisatie onder alle hulpverleners, organiseerde

activiteitenplan.

diverse bijeenkomsten en begeleidde de deelnemers in het

Aalten op weg naar GEZ

samenwerkingsproces, van intentieverklaring tot het opstellen van missie en visie.

Huisartsenpraktijk Het Station in Aalten wilde graag intensievere samenwerking door vorming van geïntegreerde

De huidige deelnemende partijen zijn: Buurtzorg Aalten,

eerstelijnszorg (GEZ), gestructureerde samenwerking tussen

Benu Apotheek Aalten, FysioAalten, Fysiotherapie Aalten, Huisartsenpraktijk Het Station, Psychologenpraktijk Joep Kramer, Kobussen & Partners Psychologen, psychologiepraktijk

Leeftijdsverdeling in percentages regio Zutphen/Oost Achterhoek

De Rietkamp en Psychologisch Advies­bureau Impulz. Zij spraken de intentie uit om binnen en rondom de huis­ artsenpraktijk gestructureerd samen te werken op het gebied van preventie en curatieve zorg. Dit gebeurt op basis van weder­kerigheid, zonder hokjesdenken en met de focus op het voorkomen van hiaten en overlap. De intentie houdt in een dorpsgerichte aanpak bij de populatie van huisartsenpraktijk Het Station. Met als resultaat korte lijnen, waardoor deelnemende partijen elkaar snel en gemakkelijk kunnen vinden.

Bron: CBS bevolkingsstatistiek

15

Hoe bereik je betaalbare zorg in de buurt? Het vormgeven van samenwerking in de buurt is een

Onze adviseurs kennen de regio en zetten al hun kennis én

met de burgers, zorgaanbieders, gemeenten en zorg­ver­-

ingezet bij de ontwikkeling van een model: ‘Samen werken

complex proces. Ook in de eerste lijn. Goede wisselwerking ze­keraars is onontbeerlijk. Alleen dan kunnen we de zorg betaalbaar houden.

ervaring in om u daarbij te helpen. Die jarenlange ervaring is aan betaalbare zorg in de buurt’, dat diverse stappen van effectieve samenwerking inzichtelijk maakt.

Zorgthema’s 2014 Geboortezorg Jeugdzorg Ouderenzorg GGZ Zelfmanagement

c o l o f o n

model Samen werken aan betaalbare zorg in de buurt

16

caransscoop © 2014

caransscoop Lage Bergweg 10 7361 GT Beekbergen

tekst Fernande Leeflang. Sonja Zeilmaker

T (055) 505 86 10

vormgeving Jolien Westerbroek-Hornbeck

F (055) 505 26 84

fotografie Caransscoop, Medea Huisman

E [email protected]

drukwerk Dijkgraaf Rijsdorp

www.caransscoop.nl

redactie Janet Huizer en

twitter @caransscoop

Sonja Zeilmaker