Nieuwsbrief neurorerevalidatie
Rotterdam Neurorehabilitation Research RoNeRes Nieuwsbrief april 2011 In deze nieuwsbrief over het RoNeRes-consortium wordt verslag gedaan van het neurorevalidatieonderzoek zoals uitgevoerd in het samenwerkingsverband tussen Rijndam revalidatiecentrum en het Erasmus MC. We willen u hiermee op de hoogte houden van het verloop van het onderzoek sinds onze laatste nieuwsbrief in april 2010. De achtergrond Het onderzoek binnen RoNeRes richt zich op patiënten met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Onder het containerbegrip NAH vallen diagnosen zoals beroerte en traumatisch hersenletsel. Ook hersenletsel als gevolg van zuurstoftekort zoals bijvoorbeeld kan optreden tijdens een reanimatie, door oncologische processen, infecties, stofwisselingsziekten of aandoeningen zoals multiple sclerose of de ziekte van Parkinson vallen hieronder. Missie:
In RoNeRes wordt toegepast patiëntgebonden onderzoek verricht, gericht op herstel van functioneren na NAH. Herstel wordt gedefinieerd op het nivo van dagelijkse activiteiten en sociaal maatschappelijke participatie. Het onderzoek is interdisciplinair van karakter en vindt plaats op de grensvlakken van de revalidatiegeneeskunde, neurologie, neurochirurgie, psychologie, linguïstiek en bewegingswetenschappen.
De Stichting Rotterdams Kinderrevalidatie Fonds Adriaan Stichting (KFA) stelt financiële middelen ter beschikking om RoNeRes te ondersteunen. Wie is wie In het RoNeRes consortium werken 4 senior onderzoekers. Dr. Majanka Heijenbrok is klinisch epidemioloog. Zij ondersteunt alle projecten en begeleidt arts-assistenten en stagiaires. Dr Mieke van de Sandt en dr. Ineke van der Meulen zijn klinisch linguïsten. Zij geven vorm en inhoud aan het neurolinguistisch onderzoek in RoNeRes. De dagelijkse leiding van RoNeRes is in handen van dr. Gerard Ribbers. Contact: dr Gerard Ribbers Associate Professor Rotterdam Neurorehabilitation Research Rijndam revalidatiecentrum & Erasmus MC PB 23181 3001 KD Rotterdam 010-2412411
[email protected]
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
Ontwikkelingen Middels een NWO subsidie is in 2010 gestart met een interventiestudie gericht op coping strategieën bij patiënten met een beroerte. Dit promotietraject vindt plaats in samenwerking met de afdeling medische psychologie en psychotherapie van het Erasmus MC. Via een ZON-MW subsidie is een trainingsmethode voor partners van afasie patiënten („Partners van Afasiepatiënten Conversatie Training‟ vertaald en geïmplementeerd. Dit project heeft plaatsgevonden in een samenwerkingsverband met de Universiteit van Manchester. Voorbereidingen zijn getroffen om robotica een meer prominente plek te geven in de patiëntenzorg. Eveneens via een ZON-MW studie is in 2010 een armrobot aangeschaft waarmee thans een implementatie studie plaatsvindt in multi-center verband onder penvoerderschap van Roessingh research in Enschede. Via een open competitie van de Archives of Physical Medicine and Rehabilitation is het gastredacteurschap verworven voor het zomer supplement van 2011 dat geheel zal gaan over afasierevalidatie. De voorbereidingen hiervoor zijn in volle gang. RoNeRes Projecten titel: onderzoeker tijdspad: financier: partners: voortgang:
titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners:
Long-term functional prognosis after Traumatic Brain Injury Majanka Heijenbrok, senior onderzoeker 2003 – 2009 ZON MW Erasmus MC; afdeling revalidatie, afdeling epidemiologie, afdeling neurochirurgie, afdeling huisartsgeneeskunde, Vrije Universiteit Amsterdam; afdeling sociale geneeskunde Dit onderzoek is afgerond en heeft oa. geresulteerd in 2 proefschriften (Bianca van Baalen en Agnes Willemse-van Son). Het databestand geeft de mogelijkheid om nevenvragen te beantwoorden door revalidatieartsen in opleiding. Erik Grauwmeijer heeft een studie gedaan naar werkhervatting na hersenletsel. Dit is oa. gepresenteerd als poster tijdens het symposium “Ontwikkelingen in onderzoek Traumatisch Hersenletsel”op 8 oktober 2010 in Nijmegen. Tevens is deze poster ingediend voor het American Congress of Rehabilitation Medicine congres in Atlanta in 2011. Janet Wielenga-Boiten onderzoekt de relatie tussen locus of control en ervaren kwaliteit van leven en Linda Kleibeuker de relatie tussen stemming en lange termijn uitkomsten.
voortgang:
Robot ondersteunde armtraining in de vroege fase na een CVA Martine Eckhardt 2010-2013 ZON-MW Het onderzoek gebeurt in een netwerk waarin participeren het Roessingh centrum voor revalidatie Enschede, het centrum voor revalidatie van het UMC Groningen, de Sint Maartenskliniek in Nijmegen, revalidatiecentrum Groot Klimmendaal in Arnhem, Revalidatiecentrum de Hoogstraat in Utrecht, en revalidatiecentrum Amsterdam. Inmiddels zijn 9 patiënten vanuit Rijndam geïncludeerd.
titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners: voortgang:
Energy expenditure in chronic stroke patients playing Wii Sports: a pilot study Henri Hurkmans, senior onderzoeker 2009-2010 Intern budget Erasmus MC, afdeling Revalidatiegeneeskunde & Fysiotherapie Afgerond. Publicatie is in druk.
2
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
Het onderzoek maakt onderdeel uit van het onderzoeksthema Exergaming in Rehabilitation (ExeRt) binnen de onderzoekslijn MoveFit van de afdeling Revalidatiegeneeskunde & Fysiotherapie. De doelstelling van het onderzoeksthema is het ontwikkelen en implementeren van exergame-interventies om beweeggedrag en fysieke fitheid te verbeteren bij chronische patiënten. titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners: voortgang:
titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners: voortgang:
titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners:
voortgang:
3
Wii-Balanstherapie voor patiënten met een beroerte – een RCT Henri Hurkmans, senior onderzoeker 2009-2011 Fonds NutsOhra Erasmus MC, afdeling Revalidatiegeneeskunde & Fysiotherapie; Laurens, Antonius IJsselmonde Momenteel worden er patiënten vanuit Rijndam geïncludeerd en wordt het onderzoek opgestart in Antonius IJsselmonde. Het onderzoek maakt onderdeel uit van het onderzoeksthema Exergaming in Rehabilitation (ExeRt) binnen de onderzoekslijn MoveFit van de afdeling Revalidatiegeneeskunde & Fysiotherapie. De doelstelling van het onderzoeksthema is het ontwikkelen en implementeren van exergame-interventies om beweeggedrag en fysieke fitheid te verbeteren bij chronische patiënten. Long-term functional prognosis after subarachnoidal hemorrhage Wendy Boerboom 2004 – 2014 KFA, Johanna Kinderfonds en Stichting Bio-kinderrevalidatie Erasmus MC; afdeling revalidatie, afdeling neurologie en neurochirurgie, afdeling epidemiologie, afdeling huisartsgeneeskunde De onderzoeker en beoogd promovendus heeft zich teruggetrokken en is vervangen door Wendy Boerboom. De periode van follow-up metingen is verlengd. Een systematische review is ingediend. Esther Jacobs, revalidatiearts in opleiding, onderzoekt de gevolgen van een subarachnoidaal bloeding voor de partner en heeft een presentatie ingediend voor het congres van de American Congress of Rehabilitation Medicine in Atlanta in 2011. An intervention study on metamemory in stroke patients Laurien Aben, psycholoog 2007 - 2012 KFA Erasmus MC; afdeling revalidatie, afdeling medische psychologie en psychopathologie, afdeling radiologie, Universiteit van Maastricht; afdeling medische psychologie en psychopathologie, revalidatiecentrum Heliomare. Katholieke Universiteit Nijmegen; afdeling psychologie. De inclusieperiode is afgerond en de laatste follow-up metingen zullen in juli 2011 worden afgerond. Er zijn inmiddels 3 publicaties waarvan 1 in druk, een 4 e is ingediend. Er is een abstract ingediend voor het American Congress of Rehabilitation Medicine. De eerste fase van het project is op een poster gepresenteerd tijdens het World Congress of Neurorehabilitation in Wenen (2010). Esther de Jong, revalidatie arts i.o. in Sophia revalidatie in Den Haag, heeft een poster gepresenteerd tijdens het VRA colloquium in april 2011. Ellen van Loon, revalidatiearts i.o. in Rijndam, heeft een ondersteunende rol bij een van de publicaties gehad en zal in 2011
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
starten met een eigenstandig deelproject. Ook zij heeft een poster ingediend voor het congres van de American Congress of Rehabilitation Medicine in Atlanta in 2011. titel:
Mirrortherapy for the hemiplegic arm in the chronic stage after stroke: a study on effectiveness and underlying mechanisms onderzoeker: Marian Michielsen, bewegingswetenschapper tijdspad: 2007 – 2012. financier: Stichting centraal Fonds RvvZ, Nuts Ohra partners: Erasmus MC; afdeling revalidatie, afdeling radiologie en afdeling neurowetenschappen. voortgang: voortgang: Het eerste gedeelte van het project is afgerond, twee publicaties zijn verschenen in internationale tijdschriften. De onderzoeksresultaten zijn gepresenteerd tijdens het European Congress of Radiology (Wenen, Oostenrijk, 2010) en tijdens het World Congress of Neurorehabilitation (Wenen, Oostenrijk, 2010). Er is subsidie van het KFA binnengekomen voor de tweede fase van het project, waarin dieper wordt ingegaan op het werkingsmechanisme en de meest ideale uitvoering van spiegeltherapie. In het kader hiervan zal worden samengewerkt met de Libra groep in Eindhoven en Tilburg. Ook is er in het afgelopen jaar tweemaal succesvol een workshop georganiseerd over de praktische toepassing van spiegeltherapie. In totaal is hieraan door 70 ergo- en fysiotherapeuten deelgenomen. titel:
Reliability and validity of the Scenario Test; assessment of verbal and non verbal communication. Onderzoeker: dr Ineke van der Meulen, klinisch linguïst Tijdspad: Afgerond. De test is uitgegeven bij Bohn Stafleu van Loghum (ISBN 978 90 313 6020 8 NUR776). In 2010 zijn cursussen gegeven aan logopedisten voor de afname, scoring en interpretatie van de Scenario Test. titel: The effect of Melodic Intonation Therapy (MIT) in aphasia rehabilitation onderzoekers: dr. Ineke van der Meulen, klinisch linguïst tijdspad: 2008-2012 financier: KFA partners: Erasmus MC, afd. neurologie, afd. revalidatie, afd. medische psychologie en psychotherapie. Meerdere revalidatiecentra en verpleeghuizen in Nederland voortgang: Het effect van MIT wordt onderzocht in twee gerandomiseerde substudies: één in de postacute fase en één in de chronische fase na CVA. De inclusie is gestart in oktober 2009. Momenteel zijn ruim 40 patiënten geïncludeerd wat minder is dan verwacht. De inclusieperiode wordt daarom verlengd . Er is een publicatie in druk. titel:
Determinanten van uitkomsten (en kosten) van klinische revalidatie van patiënten met een beroerte onderzoeker: Peter van Bragt, hoofd PO&O, psycholoog tijdspad: 2009 - 2012 financier: Interne financiering partners: AMC
4
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
voortgang:
Eerste deel van het onderzoek richt zich op de predictie van de (functionele) uitkomst van klinische revalidatie van patiënten met beroerte, op basis van patiënt/klinische kenmerken. In mei 2010 is een poster gepresenteerd op het congres van de American Heart Association in Washington. De eerste publicatie wordt herzien na commentaar en tweede publicatie staat voor 2011 gepland.
titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners: voortgang:
Partners van afasiepatiënten conversatietraining. Sandra Wielaert 2010-2011 ZON-MW Dr Ray Wilkinson, University of Manchester. Het project is inhoudelijk afgesloten. Lezingen en workshops voor logopedisten vonden plaats in april (NVAT workshop) en oktober 2010 (jaarcongres NVAT en Commissie Therapie en Ver van Klinisch Linguïsten). Een presentatie voor de Werkgroep CVA Nederland (WCN) vond plaats in november 2010. PACT maakt inmiddels deel uit van Post HBO afasie cursus voor logopedisten (Amsterdam en Nijmegen). Voor het congres van de British Aphasiology Society in september 2011 is een voordracht ingediend. De PACT zal in 2011 uitgegeven worden door Bohn Stafleu van Loghum.
titel: onderzoeker: tijdspad: financier: partners: doel: voortgang:
Melodic Intonation Therapy; a pilot fMRI study dr Mieke van de Sandt, klinisch linguïst 2008-2012 Interne financiering Erasmus MC; afdelingen radiologie, neurologie en revalidatiegeneeskunde post-doc project In dit neuroimaging onderzoek wordt gekeken naar verandering in neurale activiteit die optreedt onder invloed van toepassing van de Melodic Intonation Therapy (MIT). In 2009 werd het paradigma ontwikkeld voor een fMRI onderzoek. Een lexicale decisietaak werd afgenomen bij 20 gezonde sprekers. Het paradigma wordt momenteel toegepast bij afatische patiënten die behandeld worden binnen de MIT effect studie. In totaal zijn pre- en post- therapie scans gemaakt van 6 patiënten met afasie. Een case study (poster) werd gepresenteerd op de Academy of Aphasia in oktober 2010 en op het VRA congres in Ermelo, november 2010. Op het European Congress of Radiology werden de resultaten van de eerste 6 MIT patiënten gepresenteerd (poster).
titel: onderzoeker tijdspad: financier: partners:
The effectiveness of Problem Solving Therapy in stroke patients Marieke Visser, psycholoog 2010 – 2014 NWO, Stichting Coolsingel, Erasmus MC Doelmatigheidsonderzoek Erasmus MC; afdeling revalidatiegeneeskunde en fysiotherapie, afdeling medische psychologie en psychotherapie Eind maart 2011 start de inclusie van de eerste patiënten in het onderzoek. Het streven is 200 patiënten te includeren, waarvan 100 aan de interventieconditie en 100 aan de controleconditie worden toegewezen. De inclusie wordt gestart op de locatie Westersingel. Wanneer dit goed verloopt, wordt de inclusie uitgebreid naar de Rijndamlocaties Vlietlandplein in Schiedam en de Waarden in Dordrecht. Met het revalidatiecentrum Revant in Breda is contact gelegd voor deelname aan de studie.
voortgang:
5
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
titel: High orthopaedic shoes in hemiplegic gait; a longitudinal study. onderzoekers: Martine Eckhardt, fysiotherapeute/bewegingswetenschapper en Mascha BorgerhoffMulder, revalidatiearts tijdspad: 2007-2011 financier: interne financiering partners: Erasmus MC; afdeling revalidatie en UMC Groningen faculteit bewegingswetenschappen en revalidatiegeneeskunde. voortgang: In maart 2010 als poster gepresenteerd op The 6th World Congress for Neurorehabilitation in Wenen. Een artikel is ingediend na revisie. titel:
Hypopituitarism after subarachnoidal hemorrhage; its incidence, consequences on activity, participation and quality of life and prognostic determinants. onderzoeker: Ladbon Khajeh, AIOS neurologie contactpersoon RoNeRes; dr Majanka Heijenbrok tijdspad: 01.01.2008 - 31.12.2011 Financier: Pfizer unrestricted grant, Hersenstichting partners: Erasmus MC; afdeling revalidatie, afdeling neurologie, afdeling neurochirurgie, afdeling endocrinologie voortgang: Inmiddels zijn 52 patiënten geïncludeerd. Tot op heden is er bij 2 patiënten groeihormon deficiëntie en 4 patiënten FSH/LH deficiëntie in de cohort vastgesteld. In mei 2011 poster presentatie European Stroke Conference betreffend review hypopituitarism after SAH. titel: Rotterdam Afasie Therapie Studie-2 & 3 onderzoeker: M. de Jong-Hagelstein, neuropsycholoog contactpersoon RoNeRes: dr Mieke van de Sandt tijdspad: 2006-2011 financier: NWO partners: Erasmus MC; afdeling neurologie voortgang: De resultaten van RATS-2 zijn verschenen in JNNP (Journal of Neurology, Neuropsychology and Psychiatry. RATS-3 is van start gegaan; in dit derde gerandomiseerde onderzoek wordt intensieve cognitief-linguïstische therapie in de acute fase gecontrasteerd met de controle conditie “geen therapie”. titel: SPEAK onderzoeker: H. el Hachioui, neuropsycholoog contactpersoon RoNeRes: dr Mieke van de Sandt tijdspad: 2006-2011 financier: NWO mozaiek partners: Erasmus MC; afdeling neurologie voortgang: Het herstel van afasie vanaf de acute fase tot 3 jaar post onset is onderzocht. In 2010 zijn de data gecompleteerd van 147 afasiepatiënten. De resultaten zijn verwerkt en gepresenteerd aan de deelnemende behandelaars in november 2010. Eén publicatie is geaccepteerd, een tweede is ingediend. De in dit onderzoek gebruikte linguïstische screeningstest, de ScreeLing, werd ontwikkeld door Evy Visch-Brink (EMC, afd neurologie) en Mieke van de Sandt. De test is in 2010 uitgegeven bij Bohn Stafleu van Loghum, Houten, ISBN 978 90 313 8055 8 NUR 776
6
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
titel: Kindersprache, Aphasie und allgemeine Lautgesetze revisited onderzoekers: drs. Marijn van „t Veer, drs. Kathrin Linke. contactpersoon RoNeRes : dr. Ineke van der Meulen (co-promotor) tijdspad: 2008-2013 financier: ZonMW partners: LULC Universiteit Leiden, voortgang: Onderzoek naar wetmatigheden op het niveau van de fonologie (taalklanken) in de taalontwikkeling en taalproblemen, zoals optredend bij afasiepatiënten. Pilot studie bij 8 afasiepatiënten met fonologische problemen is afgerond. De data worden momenteel geanalyseerd. Er is een presentatie gegeven op een internationaal congres.
Publicaties 2010 tot april 2011
7
1.
van der Meulen I, van de Sandt M, Ribbers GM. Melodic Intonation Therapy in aphasia rehabilitation. In press: Archives of Physical Medicine and Rehabilitation
2.
Hurkmans HL, Ribbers GM, Streur-Kranenburg MF, Stam HJ, van den Berg-Emons RJ. Energy expenditure in chronic stroke patients playing WII sports: a pilot study. In press J of NeuroEngineering and Rehabilitation.
3.
Aben LA, Ponds RWHM, Heijenbrok-Kal MH, Visser MM, Busschbach JJV, Ribbers GM. Memory complaints in chronic stroke patients are predicted by memory-self efficacy rather than by memory capacity. In press: Cerebrovascular Diseases.
4.
El Hachioui, H., van de Sandt-Koenderman, W.M.E., Dippel, D.W.J., Koudstaal, P.J., & Visch-Brink, E.G. A three-year evolution of linguistic disorders in aphasia after stroke. In press: International Journal of Rehabilitation Research.
5.
Smits, Marion, Visch-Brink, EG, van de Sandt-Koenderman MWE., van der Lugt, A,. Advanced magnetic resonance (MR) neuroimaging in the recovery of language function after aphasic stroke. In press Archives Physical Medicine and Rehabilitation.
6.
de Jong-Hagelstein M, Van de Sandt-Koenderman WME, Prins ND, Dippel DWJ, Koudstaal PJ, Visch-Brink EG. De effectiviteit van vroeg ingezette cognitief-linguïstische therapie en communicatieve therapie voor afasie na een beroerte: een gerandomiseerde gecontroleerde trial (RATS-2). Stem-, Spraak- en Taalpathologie, in press
7.
Ribbers GM. 2011. Brain Injury: Long term outcome after traumatic brain injury. In: JH Stone, M Blouin, editors. International Encyclopedia of Rehabilitation. Available online: http://cirrie.buffalo.edu/encyclopedia/en/article/338/
8.
Michielsen ME, Selles RW, van der Geest JM, Eckhardt M, Yazuver G, Stam HJ, Ribbers GM, Bussmann JBJ. Motor recovery and cortical reorganization after mirror therapy in chronic stroke patients: a phase 2 randomized controlled trial. Neurorehabilitation and Neural repair. 2011;25(3):223-33
SPECIALIST IN REVALIDATIE
Nieuwsbrief RoNeRes april 2010 – april 2011
9.
Michielsen ME, Smits M, Ribbers GM, Stam HJ, van der Geest J, Bussmann JBJ, Selles RW. The neural correlates of mirror therapy: a fMRI study on induced visual illusions in stroke patients. Journal Neurology, Neurosurgery and Psychiatry. 2011;82(4):393-8
10.
Van de Sandt-Koenderman WME. Aphasia rehabilitation and the role of computer technology. Can we keep up with modern times? Int J Speech Lang Path 2011;13:21-27.
11.
Van der Meulen I, Van de Sandt-Koenderman WME, Duivenvoorden HJ, Ribbers GM. Measuring verbal and non-verbal communication in aphasia: reliability, validity and sensitivity to change of the Scenario Test. International Journal of Language and Communication Disorders, 2010; 45(4):424-35.
12.
Janssen W, Bussmann JBJ, Selles R, Koudstaal JP, Ribbers GM, Stam HJ. Recovery of the sitto-stand movement after stroke: a cohort study. Neurorehabilitation and Neural Repair. 2010;24:763-9.
13.
Els C Husson, Gerard M Ribbers, Agnes HP Willemse-van Son, Arianne P Verhagen, Henk J Stam. Prognosis of 6 month functioning after moderate and severe traumatic brain injury: a systematic review of prospective cohort studies. Journal of Rehabilitation Medicine 2010; 42: 425–436.
14.
de Jong-Hagelstein M, Van de Sandt-Koenderman WME, Prins ND, Dippel DWJ, Koudstaal PJ, Visch-Brink EG. Efficacy of early cognitive-linguistic treatment in aphasia after stroke: a randomised-controlled trial (RATS-2). J Neurol Neurosur Psychiatry. 2011;82:399-404
15.
Visch-Brink E, van de Sandt-Koenderman M, El Hachioui H. ScreeLing. Houten: Bohn, Stafleu, van Loghum; 2010.
16.
Klip SHJ, Van de Sandt-Koenderman WME, Van der Meulen AC, Van der Lugt A, VischBrink EG, Smits M. Spoken versus melodic language processing in healthy volunteers: an fMRI study. Insights into Imaging, 2010;1(suppl. 1):S232
17.
Van der Meulen Ineke, Van Gelder-Houthuizen Jane, Wiegers Jiska, Wielaert Sandra, Van de Sandt-Koenderman Mieke. Scenario Test: verbale en non-verbale communicatie bij afasie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
18.
Van der Meulen Ineke, Van de Sandt-Koenderman, W Mieke E, Duivenvoorden, Hugo J. Ribbers, Gerard M. (2010). Measuring verbal and non-verbal communication in aphasia: reliability, validity and sensitivity to change of the Scenario Test. International Journal of Language and Communication Disorders 45(4), 424-35
Ingediende publicaties en publicaties in revisie 1. Wielenga-Boiten J, Ribbers GM. Akathisia: a rare cause of psychomotor agitation after traumatic brain injury. Submitted 2. Grauwmeijer E, Heijenbrok-Kal M, Ribbers GM. A prospective study on return to work 3 years after moderate to severe traumatic brain injury. Submitted
8
SPECIALIST IN REVALIDATIE
3. van Kessel MA, Heijenbrok-kal M, Verhagen AP, van Kooten F, Stam HJ, Ribbers GM. Long term outcome after subarachnoid hemorrhage: a systematic review on prognostic determinants. Submitted 4. van Bragt PJ, van Ginneken BT, Westendorp T, Heijenbrok-Kal MH, Wijffels MP, Dijkgraaf MG, Ribbers GM. Functional outcome of inpatient stroke rehabilitation is determined by objective clinical as by subjective inferential factors. Submitted 5. Aben L, Heijenbrok-Kal M, van loon E, Groet E, Ponds RWHM, van Busschbach JJV, Ribbers GM. Training memory self-efficacy in the chronic stage after stroke: a randomized controlled trial. Submitted 6. Castel Sanches M, Ribbers GM, Heijenbrok-Kal M, Jiménez Rejano JJ. Does postural control training improve dysphagia after stroke: a pilot study. Submitted 7. Eckhardt MEM, Borgerhoff Mulder M, Horemans HLD, van der Woude LHV, Ribbers GM. High orthopedic shoes in hemiplegic gait: a study on the effects on functional mobility, walking speed, gait characteristics, dual task interference and patient satisfaction. In revision 8. El Hachioui, H., van de Sandt-Koenderman, W.M.E., Dippel, D.W.J., Koudstaal, P.J., & Visch-Brink, E.G.. The ScreeLing: occurrence of linguistic deficits in acute aphasia poststroke. Submitted 9. Van de Sandt-Koenderman, Mieke E. Aphasia Rehabilitation is more than treating the language disorder. In revision Presentaties van 2010 – april 2011 1. Ribbers GM. Functional outcome 6 months after moderate or severe traumatic brain injury: a systematic review. 8th world congress on brain injury. Maart 2010, Washington. 2. Ribbers GM. Predicting levels of activity and participation after moderate and severe traumatic brain injury. Symposium van Werkgroepen Traumatisch Hersenletsel en Trauma Revalidatie. April 2010, Rotterdam. 3. Meulen van der, AC. Measuring communicative effectiveness in aphasia. 6 th World Congress for Neurorehabilitation. Maart 2010, Wenen. 4. Meulen van der, AC.Effectiviteit van de Melodic Intonation Therapy. Afasieconferentie NVAT/VKL, oktober 2010 Utrecht. (poster) 5. Meulen van der, AC. Meten van verbale en non-verbale communicatie bij afasiepatiënten. HersenletselCongres, november 2010, Ede. 6. Meulen van der, AC. Melodic Intonation Therapy in aphasia rehabilitation. Study design of 2 RCTs. Jaarcongres Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen, November 2010, Ermelo. (poster) 7. Heijenbrok-Kal MH. Long-term functional outcome following moderate to severe traumatic brain injury. 8th World Congress on Brain Injury. Maart 2010, Washington. 8. Heijenbrok-Kal MH. Participatie 3 jaar na matig ernstig en ernstig traumatisch hersenletsel. Symposium van Werkgroepen Traumatisch Hersenletsel en Trauma Revalidatie. April 2010, Rotterdam.
9
SPECIALIST IN REVALIDATIE
9. Heijenbrok-Kal MH. Lange-termijn uitkomsten na matig tot ernstig traumatisch hersenletsel. Regionale refereeravond. April 2010, Rotterdam 10. Michielsen ME. Spiegeltherapie: (hoe) werkt het? Cursus Neurorevalidatie van het Nederlands Paramedisch Instituut, maart 2010 te Papendal. 11. Sandt-Koenderman WME van de PALPA cursus, kwaliteitskring logopedie Limburg, Maastricht, april 2010 12. Sandt-Koenderman WME van de. De bruikbaarheid van afasietests voor oudere ESM kinderen. Presentatie. Kentalis, Nijmegen, 1 juni 2010 13. Sandt-Koenderman WME van de. Tijd post onset & intensiteit van behandeling. Keynote. Afasieconferentie NVAT/VKL, Utrecht, 8 oktober 2010 14. Sandt-Koenderman WME van de. Afasiediagnostiek in beweging. Het Duet, Utrecht, 8 oktober 2010 15. Sandt-Koenderman WME van de. Early LH reactivation of LH-structures. A case study of Melodic Intonation Therapy (MIT) in the subacute stage of aphasia. Poster. Academy of Aphasia, Athene, 24-26 oktober 2010 16. Sandt-Koenderman WME van de. Early LH reactivation of LH-structures. A case study of Melodic Intonation Therapy (MIT) in the subacute stage of aphasia. Poster. VRA congres, Ermelo, 11-12 november 2010 17. Sandt-Koenderman WME van de. De behandeling van kinderafasie. Op weg naar volwassenheid? Presentatie. Symposium Verworven afasie bij kinderen, Zwolle, 11 februari 2011 18. Bechan MAH, Van de Sandt-Koenderman WME, Mendez CP, Visch-Brink EG, Smits M. Brain plasticity in aphasic patients after Melodic Intonation Therapy assessed with functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI). ECR. maart 2011 19. Heijenbrok-Kal MH. Long-term functional outcome following moderate to severe traumatic brain injury. 8th World Congress on Brain Injury. Maart 2010, Washington. 20. Heijenbrok-Kal MH. Participatie 3 jaar na matig ernstig en ernstig traumatisch hersenletsel. Symposium van Werkgroepen Traumatisch Hersenletsel en Trauma Revalidatie. April 2010, Rotterdam. 21. Heijenbrok-Kal MH. Lange-termijn uitkomsten na matig tot ernstig traumatisch hersenletsel. Regionale refereeravond. April 2010, Rotterdam 22. Grauwmeijer E. Werkhervatting na matig en ernstig traumatisch hersenletsel. Ontwikkelingen in onderzoek Traumatisch Hersenletsel. Nijmegen oktober 2010. 23. De Jong AE. Influence of coping style and depression on quality of life in chronic stroke patients. VRA voorjaarsvergadering, april 2011 Hoensbroek.
10
SPECIALIST IN REVALIDATIE
