isao
08
jaarverslag 2008
internationale stichting alzheimer onderzoek
1
2
inhoud
voorwoord
5 7
01
de ziekte van alzheimer
8
02
dementie in nederland
10
03
doelstelling isao, bestuur en medewerkers
12
04
het werk van isao
32
05
financiële bijdragen
34
06
financiële analyse
38
07
jaarverslag
isao
jaarverslag 2008 internationale stichting alzheimer onderzoek
3
colofon
internationale stichting alzheimer onderzoek gratis informatienummer: 0800 – 022 88 80 Jac. Thijssedomein 2 Postbus 1161 6201 BD Maastricht Telefoon: 043 308 87 77 Fax: 043 308 87 70 Email:
[email protected] Website: www.alzheimer.nl
4
voorwoord 2008: schitteren door onopvallendheid
Regelmatig staat de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek (ISAO) stil bij het werk dat zij mogelijk maakt. Daarbij heeft de organisatie oog voor haar kernactiviteiten; het steunen van wetenschappelijk onderzoek naar én voorlichting over de ziekte van Alzheimer. Onderzoek en voorlichting vormen de basis en zijn door de jaren heen stevig verankerd binnen de organisatie. Een basis die ISAO in de toekomst verder hoopt te verduurzamen. In het oog springen de bestuurswisselingen die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Daarmee is ISAO anno 2008 een bestuur rijk dat volmondig en met een frisse blik achter de doelstelling van de organisatie staat. Een bestuur dat klaar is voor de toekomst. Daarnaast is er in 2008 een nieuwe website gelanceerd. www.alzheimer.nl geeft op overzichtelijke wijze inzicht in de doelstelling, de onderzoeksprojecten en de ontwikkelingen op het gebied van Alzheimer. Met de realisatie van de website is de nieuwe huisstijl van ISAO over bijna de gehele lijn doorgevoerd. Door het trapsgewijs invoeren van de huisstijl is verspilling van publicatiemateriaal voorkomen. Een aanpak die kenmerkend is voor ISAO. Een werkwijze waarbij middelen bewust worden ingezet om daarmee zoveel mogelijk gelden ten goede te laten komen aan onderzoek. Het streven in 2008 was om niet alleen zoveel mogelijk gelden ten goede te laten komen aan de doelstellingen, maar ook om dit op een zo structureel mogelijke manier te doen. ISAO is er dan ook trots op dat donaties middels automatische incasso al enkele jaren de belangrijkste bron van inkomsten vormen. Structurele inkomsten bieden ISAO immers de kans om onderzoek duurzaam te steunen. Ook het toenemend aantal notariële aktes, waarbij de stichting gedurende minimaal vijf jaar op een vaste schenking mag rekenen, sluiten aan bij een duurzaam karakter. Met als belangrijkste pijler het steunen van wetenschappelijk onderzoek onderscheidt ISAO zich van andere Nederlandse organisaties actief op het gebied van Alzheimer. Daarnaast blijft ISAO met het uitgebreide, actuele assortiment voorlichtingsmateriaal informatie verstrekken over de ziekte. Steeds met aandacht voor haar doelstellingen en het werk waarin al door andere stichtingen in Nederland wordt voorzien. ISAO wil nu en in de toekomst blijven schitteren door onopvallendheid. Terugkijkend op 2008 mag worden gesteld dat de basis er is om samen duurzaam te blijven bijdragen aan onderzoek naar en voorlichting over de ziekte. Om dit waar te maken hopen wij op uw steun te mogen blijven rekenen. Peter J. Feliciano Voorzitter bestuur ISAO
5
‘Uw kleinkinderen komen op bezoek. Eerst vergeet u het drinken te kopen waar ze zo van houden. In een later stadium zijn ze er en weet u niet precies hoe ze heten. Ten slotte weet u niet eens meer dat u kleinkinderen hebt. U raakt ontheemd en verdwaalt in uw eigen leven.’ Nederlands Dagblad, 3 april 2004
6
01 de ziekte van alzheimer
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. De ziekte is vernoemd naar de Duitse neuroloog Aloïs Alzheimer. Hij ontdekte begin vorige eeuw kenmerkende veranderingen in het hersenweefsel van mensen die aan dementie waren overleden. De ziekte van Alzheimer is geen ouderdomsverschijnsel, maar een hersenziekte met psychiatrische symptomen die het gevolg zijn van een fysieke achteruitgang van de hersenen. Er bestaan verschillende vormen van deze ziekte, die het beste kan worden omschreven als een complex van verschillende aandoeningen. Tot op heden is de oorzaak onbekend. Het is een ziekte met verstrekkende gevolgen voor de patiënt en zijn directe omgeving. De ziekte begint vaak ‘onschuldig’ met een lichte vorm van geheugenverlies, een verminderde activiteit en een afnemend reactievermogen. Het zijn slechts enkele, vroege symptomen van deze tot op heden ongeneeslijke hersenaandoening, die zich voornamelijk openbaart bij mensen boven de vijfenzestig jaar. De symptomen lijken in eerste instantie op ‘gewone’ ouderdomsverschijnselen. Het geheugenverlies is echter veel heviger en progressiever van aard. De duur van de ziekte is gemiddeld zeven jaar. Het tempo waarin de ziekte zich ontwikkelt, verschilt per patiënt. In opeenvolgende stadia is telkens een kenmerkende verslechtering van de geestelijke en lichamelijke conditie van de patiënt waar te nemen. Het eerste is het stadium van geheugenverlies. Kenmerkend zijn vergeetachtigheid, desoriëntatie, verandering van persoonlijkheid en vermindering van reactievermogen. Dit stadium wordt gevolgd door geestelijke invaliditeit. In dit stadium is het duidelijk dat de patiënt belemmeringen ondervindt in het dagelijks leven. Het korte termijngeheugen functioneert matig, terwijl herinneringen uit een ver verleden vaak helder voor ogen staan. Zo vergeten patiënten data, de tijd of het seizoen. Ook hebben zij moeite met het herkennen van familieleden en vrienden. Dit stadium kan voor de directe omgeving van de patiënt bijzonder pijnlijk zijn. De patiënt is sterk hulpbehoevend. In het derde stadium is de patiënt volledig afhankelijk. In dit stadium heeft de ziekte de patiënt de essentie van het leven ontnomen. De patiënt behoeft 24 uur per dag verzorging en is hierdoor geheel afhankelijk van anderen.
7
02 dementie in nederland
Leeftijd is het grootste risico voor het ontwikkelen van dementie. De kans op een vorm van dementie neemt toe naarmate men ouder wordt. Bijna één procent van de 65-jarigen lijdt eraan. Dit percentage loopt op tot ruim 40 bij mensen van 90 jaar en ouder. Het aantal zeer oude mensen in ons land neemt de komende decennia aanzienlijk toe. Momenteel bedraagt het aantal mensen met dementie ruim 180.000. Als genoemde prevalentiecijfers niet veranderen en curatieve behandelingen uitblijven, zal het aantal dementerenden in 2050 zijn opgelopen tot circa 410.000. Van deze groep zullen meer dan 300.000 mensen aan de ziekte van Alzheimer lijden.
Bron: Gezondheidsraad. Dementie. Den Haag: Gezondheidsraad, 2002; publicatie nr 2002/04.
‘Ik ga dagelijks bij haar op bezoek, maar ze herkent me niet meer. Toch is het fijn om bij haar te zijn. Haar hand vast te houden en haar te helpen met eten.’ Ans Tummers, dochter van een moeder met Alzheimer en ISAO-bestuurslid
8
Zij: ‘Het klinkt een beetje opschepperig, maar ik had een fantástisch geheugen. Ik kende de namen van alle leerlingen uit m’n hoofd, alle telefoonnummers van de leraren, het hele rooster. Dat noemen ze een fotografisch geheugen.’ Tijdens het interview zal ze dit laatste nog vijf keer enthousiast vertellen. Nederlands Dagblad, 3 april 2004
9
03 doelstellingen isao, bestuur en medewerkers
doelstellingen De Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek (ISAO) is een non-profit organisatie die in 1993 in Nederland is opgericht. Primaire doelstelling van ISAO is het ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken van en behandelingsmethoden voor de ziekte van Alzheimer en verwante vormen van dementie. Daarnaast geeft ISAO voorlichting over de ziekte. ISAO is volledig afhankelijk van giften van particulieren en bedrijven.
realisatie doelstellingen 2008 ISAO heeft in het boekjaar voor een totaalbedrag van e 1.274.197 bijgedragen aan onderzoeksprojecten naar de ziekte van Alzheimer en verwante vormen van dementie. Van dit bedrag is e 150.000 afkomstig van de Dorpmans-Wigmans Stichting. Dit bedrag is ten goede gekomen aan het project van Prof. Dr. Cohen Tervaert. Dit betekent dat e 1.124.197 uit eigen middelen komt. Ten opzichte van het vorige boekjaar is dit een stijging van 46%. Deze stijging is, naast een inkomstenstijging, in belangrijke mate het resultaat van het aanspreken van de continuïteitsreserve. De inkomstenstijging is mede te danken aan verbeterde fondsenwerving door optimalisering van databasemanagement. Daarnaast is de invoering van de nieuwe huisstijl, die in 2007 is ontwikkeld en voor het eerst toegepast, zo goed als voltooid. De doorvoering van de huisstijl draagt bij aan herkenning.
doelstellingen 2009 In 2009 en de komende jaren hoopt ISAO de activiteiten van de stichting verder inzichtelijk te maken. Dit wil zij doen door het op transparante wijze blijven delen van informatie. Zo worden de jaarverslagen van ISAO via internet ter beschikking gesteld en financiële gegevens op verzoek verstrekt. Daarnaast is het streven om de aanwezigheid te vergroten en daarmee meer bekendheid te genereren. Dit zal mede plaatsvinden met behulp van internet. Daarnaast zal in 2009, mede op basis van de in 2007-2008 verbeterde database, aandacht worden besteed aan het verder verduurzamen van inkomstenstromen. Hiermee hoopt de stichting tevens de kredietcrisis het hoofd te kunnen bieden. Met het oog op de financiële situatie heeft ISAO besloten het aantal projecten en/of bedrag per project niet uit te breiden. ISAO streeft ernaar om gelijkwaardig of beter te presteren dan vergelijkbare organisaties.
10
‘Een oplossing voor de ziekte van Alzheimer is niet af te dwingen. Wel is het mogelijk om bij te dragen aan het onderzoek naar de ziekte. Door te focussen op het verder verduurzamen van de inkomstenstroom is het mogelijk onderzoek op de lange termijn te steunen. Daarmee komt de oplossing een stapje dichterbij.’ Ans Tummers, ISAO-bestuurslid bestuur
wetenschappelijke adviesraad
Peter J. Feliciano, voorzitter Mr. Seth Perlman, secretaris Drs. Huib Daniëls, penningmeester Claire Dirks-Snijders Mr. Toine M.G. Gresel Prof. dr. E. Ronald de Kloet Gloria A. Guth Mr. Jonathan Rice Ir. Ans Tummers-Heemels
voorzitter Prof. dr. H.W.M. Steinbusch Afdeling Neuropsychologie en Neurobiologie Universiteit Maastricht
Medewerkers
Prof. Dr. P.G.M. Luiten Centrum voor Gedrag en Neurowetenschappen Universiteit Groningen
leden Prof. Dr. M.A. van Buchem Afdeling Radiologie Leids Universitair Medisch Centrum
ISAO is gevestigd in Maastricht. Een hecht team van medewerkers draagt zorg voor de dagelijkse gang van zaken. Zij coördineren alle aanvragen voor onderzoeksbeurzen, voorlichtingsactiviteiten en administratieve zaken. Daarnaast beantwoorden zij vragen van het publiek en verzorgen de verzending van informatiemateriaal over de ziekte van Alzheimer.
Dr. F.W. van Leeuwen Afdeling Psychiatrie en Neuropsychologie Universiteit van Maastricht Dr. P. Lucassen Afdeling Neurobiologie Swammerdam Institute of Life Sciences Amsterdam
‘Door gebruikmaking van een twee stappenplan vindt beoordeling van subsidieaanvragen op een objectieve wijze plaats. De ervaring leert dat deze manier van beoordelen werkt. Bovendien sluit de aanpak aan bij de transparantie die ISAO nastreeft. Ik zie het als een voorrecht om mee te mogen denken over het te steunen onderzoek naar Alzheimer.’ Prof. Dr. H.W.M. Steinbusch, voorzitter Wetenschappelijke Adviesraad
11
04 04.0 het werk van isao
Het werk van ISAO bestaat uit onderzoek en voorlichting. Financiële steun varieert van het ter beschikking stellen van beurzen voor wetenschappelijk onderzoek tot eenmalige sponsoring van proefschriften. Daarnaast geeft de stichting verschillende publicaties uit om het bewustzijn over de ziekte te vergroten.
04.1 onderzoeksbeurzen Sinds 1994 stelt ISAO beurzen ter beschikking voor wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte van Alzheimer en verwante vormen van dementie. Met deze beurzen draagt de stichting bij aan het vergroten van de kennis over de ziekte van Alzheimer. De aandacht gaat met name uit naar het ondersteunen van fundamenteel en klinisch onderzoek. Vereiste is dat een non-profit organisatie het onderzoek uitvoert. ISAO maakt gebruik van een systeem met concurrerende beoordeling bij het evalueren van de ingediende subsidieaanvragen. De wetenschappelijke beoordeling vindt plaats aan de hand van een twee stappenplan. In samenwerking met de voorzitter van de Wetenschappelijke Adviesraad verwijst de afdeling Onderzoeksbeurzen in de eerste stap elke aanvraag naar twee beoordelaars met expertise op het onderzoeksgebied van de aanvraag. Deze beoordelaars geven schriftelijk commentaar en verlenen aan elke aanvraag een prioriteitscijfer op basis van de wetenschappelijke verdienste van het voorgestelde onderzoek, de relevantie van het voorgestelde onderzoek voor de ziekte van Alzheimer en de ervaring en deskundigheid van de onderzoeker. Aan elke aanvraag wordt een beoordeling toegekend aan de hand van de volgende schaal: uitmuntend, zeer goed, goed, voldoende, matig. Voor de tweede beoordelingsronde worden de beoordelingen en het schriftelijke commentaar van de eerste beoordeling aan de Wetenschappelijke Adviesraad gepresenteerd. De Wetenschappelijke Adviesraad, bestaande uit Nederlandse, Duitse, Franse en Belgische wetenschappers met als specialiteit de ziekte van Alzheimer, gebruikt de resultaten van de aanvankelijke beoordeling als basis voor het opstellen van een financieringsaanbeveling voor de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur van ISAO verleent aansluitende de uiteindelijke goedkeuring.
12
Onderzoeksbeurzen worden uitgegeven voor een periode van maximaal drie jaar, met een maximum van e 50.000 per jaar. Vernieuwing vindt plaats op basis van mededinging. In dat geval dient dus een nieuwe aanvraag te worden ingediend. ISAO geeft er de voorkeur aan het salaris van de aanvrager niet te vergoeden. De beurs kan daarentegen wel worden aangewend om een assistent in opleiding (AIO), onderzoeker in opleiding (OIO) of gepromoveerd onderzoeker (postdoc) te ondersteunen. Binnen een onderzoeksgroep kunnen meerdere beurzen worden uitgegeven, mits er geen wetenschappelijke overlap bestaat tussen de ingediende projecten. Beurzen worden niet aan een individuele onderzoeker toegekend, maar aan de instelling waar de onderzoeker werkzaam is. De middelen die door ISAO ter beschikking worden gesteld, mogen alleen gebruikt worden voor onderzoek en niet worden aangewend voor overheadkosten, administratie en/ of andere bijkomende kosten. Ook stelt ISAO geen middelen ter beschikking voor het oprichten en/of onderhouden van gebouwen of de aankoop van andere kapitaalgoederen. In het boekjaar 2007/2008 verleende ISAO aan 12 onderzoeksprojecten financiële steun. De projecten zijn in de volgende paragraaf omschreven.
‘In 2008 heeft ISAO 22 subsidieaanvragen ontvangen. Het voorbereiden van de aanvragen voor de eerste stap van beoordelingsproces is een interessant traject. Daarbij is het belangrijk de aanvragen voor te leggen aan beoordelaars die over de juiste kennis beschikken. Ook dient de afdeling Onderzoeksbeurzen rekening te houden met mogelijke tegenstrijdige belangen. Mocht een beoordelaar niet over de juiste kennis beschikken of er de kans op belangenverstrengeling bestaan, dan is de beoordelaar verplicht de aanvraag te weigeren. In 2008 hebben we een paar keer stilgestaan bij mogelijke belangenverstrengeling. Dat geeft mij het gevoel dat de beoordelingsaanpak werkt.’ Christine Kerzel, medewerker afdeling Onderzoeksbeurzen
13
04.1.1
ondersteunde projecten 2007-2008
Aan de volgende 12 onderzoeksprojecten is financiële steun toegekend voor de periode november 2008 tot en met oktober 2010 of 2011. Het betreft een totaal toegekend bedrag van e 1.274.197. Sinds 1994 heeft ISAO 105 onderzoeksprojecten financieel ondersteund voor een totaalbedrag van e 7.464.208,17. In dit jaarverslag is een totaaloverzicht van deze projecten opgenomen. In 2008 zijn de volgende projecten ondersteund. Bijzonder is de financiering van het wetenschappelijk onderzoek van Prof. Dr. Cohen Tervaert. Dit onderzoek is gefinancierd door de Dorpmans-Wigmans Stichting. De beoordeling van het onderzoek alsmede de wijze van subsidiering en terugkoppeling zijn in lijn de overige onderzoeksprojecten van ISAO.
onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag
Dr. Frank-Erik de Leeuw Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Neurologie Compensatory connectivity and the risk of Alzheimer’s disease 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 149.545 Dr. Tom den Heijer Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Neurologie Early prediction of Alzheimer’s disease 01 november 2008 – 31 oktober 2010 e 50.000 Dr. Elly Hol & Dr. Willem Kamphuis Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen – KNAW, Amsterdam, Astrocyt Biologie & Neurodegeneratie Proteasomal inhibition by A in astrocytes in Alzheimer 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 150.000 Dr. Jeroen Hoozemans VU Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Pathologie, subafdeling Neuropathologie Identification of target kinases for drug therapy in AD 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 150.000 Dr. Paul Lucassen Swammerdam, Universiteit van Amsterdam, Instituut voor Levensweten Alzheimer pathology and the cell cycle; cause or effect? 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 150.000 Dr. Ronald Oosting Universiteit van Utrecht, Afdeling Psychofarmacologie Neuroprotection in the OBX model of Alzheimer’s disease 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 150.000
14
‘Soms grijpt het me best aan om de verhalen over Alzheimer te horen. Het lijkt me ontzettend moeilijk om een geliefde te zien veranderen. Ik probeer vooral te luisteren. Mensen hun verhaal te laten doen. ISAO heeft veel publicatiemateriaal. Vaak is er wel een brochure die inspeelt op de betreffende problematiek. In dat geval stuur ik die brochure toe. Soms ook verwijs ik naar de website of een organisatie die de beller verder kan helpen. Het is fijn om op die manier iets te kunnen betekenen.’ Sabrina Gillissen, medewerker ISAO
onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag onderzoeker instituut project periode toegekend bedrag
Prof. Dr. Cohen Tervaert* Universiteit van Maastricht, Afdeling Klinische en Experimentele Immunologie Endothelial progenitor cells in Alzheimer’s disease 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 150.000 Dr. Bart van Berckel VU Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Nucleaire Geneeskunde & PET Research Longitudinal in vivo assessment of Aß in early AD using PET 01 november 2008 – 31 oktober 2011 e 147.000 Dr. Karin Boekhoorn Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Neurowetenschappen The microtubule regulating protein RB3 in Alzheimer’s disease 1 januari 2009 – 01 januari 2011 e 50.000 Dr. Bea Kuiperij Universitair Medisch Centrum Radboud, Nijmegen, Afdeling Neurologie Oxidized cerebrospinal fluid proteins as possible biomarkers for AD. 01 november 2008 – 31 oktober 2010 e 50.000 Dr. Astrid Nooyens Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Centrum voor Preventie- en Zorgonderzoek (PZO) Diet and cognitive decline in middle-aged men and women 01 mei 2009 – 30 april 2011 e 50.000 Dr. Anke Sambeth Universiteit van Maastricht, Afdeling Neuropsychologie en Psychofarmacologie Mixed memories: neurotransmitter interactions in Memory 01 november 2008 – 31 oktober 2010 e 27.652,70 * Dit project ontving een goede beoordeling van de wetenschappelijke raad van ISAO en wordt gefinancierd door de Dorpmans-Wigmans Stichting.
15
04.1.2
ondersteunde projecten voorgaande jaren
onderzoeker instelling periode subsidie
Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Biochemie Neuronal Anion Exchange Proteins in Alzheimer’s Disease Pathology 1 august 1994 - 31 juli 1996 e 43.109
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. E.R. de Kloet Leids Universitair Medisch Centrum, Afdeling Medische Farmacologie ApoE Transgenic Mouse: Animal Model for Alzheimer’s Disease 1 august 1994 - 31 juli 1996 e 39.660
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. P. Eikelenboom Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Psychiatrie Role of complement in mediating/A4 neurotoxicity 1 oktober 1995 - 30 september 1997 e 45.378
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. J.M. te Koppele TNO Preventie en Gezondheid, Leiden, Gaubius Laboratorium Role of advanced glycation end products in the etiology of Alzheimer’s disease 1 oktober 1995 - 30 september 1997 e 35.549
onderzoeker instelling periode subsidie
Dr. R. Ravid (Coördinator), Prof. dr. D.F. Swaab Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Nederlandse Hersenbank, Amsterdam 1 oktober 1995 - 30 september 1999 e 181.512
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. S.G. van Duinen Leids Universitair Medisch Centrum, Afdeling Pathologie Evolvement and correlations of A deposits in HCHWA-D 1 oktober 1996 - 30 september 2000 e 136.134
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. J.T. den Dunnen Leids Universitair Medisch Centrum, Afdeling Humane Genetica Generation and study of animal models for Alzheimer’s disease 1 oktober 1996 - 30 september 2000 e 136.134
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. E.R. de Kloet Leids Universitair Medisch Centrum, Afdeling Medische Pharmacologie Stress hormones and hippocampal integrity in Alzheimer’s disease 1 oktober 1996 - 30 september 2000 e 136.134
16
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. J. Korf Universitair Medisch Centrum Groningen, Afdeling Biologische Psychiatrie Cerebral inflammation and neuroreceptors in Alzheimer’s disease 1 oktober 1996 - 30 september 1998 e 63.938
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. H.P.H. Kremer Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Neurologie Co-occurrence of apoptosis-related markers in Alzheimer’s disease brains 1 oktober 1996 – 30 september 2000 e 123.700
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. P. Eikelenboom Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Psychiatrie Anti-inflammatory drugs in Alzheimer’s disease: an in vitro approach 1 november 1997 - 31 oktober 1999 e 90.756,04
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. P. Heutink Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Klinische Genetica Cloning and characterization of the FTDP - 17 gene 1 november 1997 - 31 oktober 1999 e 68.067
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. F. W. van Leeuwen Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam Genetic instability in Alzheimer’s disease 1 november 1997 - 31 oktober 1999 e 68.067
onderzoeker instelling project
Prof. dr. D.F. Swaab Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam The application of a new model for the study of Alzheimer’s disease: human post-mortem brain slices in tissue culture 1 november 1997 - 31 oktober 2001 e 68.067
periode subsidie onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. R.M.W. de Waal Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Pathologie The pathogenesis of cerebrovascular amyloidosis of Alzheimer disease 1 november 1997 - 31 oktober 2001 e 136.134
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. L.J. Launer Erasmus Medisch Centrum, Medical School Estrogen and the risk of Alzheimer’s disease: a population-based study 1 november 1998 - 31 oktober 2001 e 101.833
17
ondersteunde projecten onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. E.J. Remarque Leids Universitair Medische Centrum, Medical Center Pro-inflammatory cytokine profile and Alzheimer’s disease 1 november 1998 - 31 oktober 1999 e 30.040
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. H.W.M. Steinbusch Universiteit van Maastricht Estrogen protection against cognitive decline 1 november 1998 - 31 oktober 2001 e 102.100
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. ir. M.M. Verbeek Universitair Medisch Centrum Nijmegen Agrin and perlecan in the pathogenesis of Alzheimer’s disease 1 november 1998 - 31 oktober 2002 e 136.134
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. P. Heutink Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Klinische Genetica The role of MAP-tau in neurodegeneration 1 november 1999 - 31 oktober 2003 e 95.748
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. W.J.G. Hoogendijk Valerius Ziekenhuis Amsterdam Brain changes in behaviourally disturbed Alzheimer patients 1 november 1999 - 31 oktober 2003 e 133.111
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Dr. P.J. Lucassen Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam Single cell profiling of young and aged neurons in mouse and human hippocampus 1 november 1999 - 31 oktober 2003 e 136.134
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. R. Ravid (Coördinator), Prof. Dr. D.F. Swaab, (Director) Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Nederlandse Hersenbank, Amsterdam An essential facility in AD research 1 november 1999 - 31 oktober 2000 e 22.689
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. H. Steinbusch/Dr. C. Schmitz Universiteit van Maastricht Antioxidants against Alzheimer´s disease pathogenesis 1 november 2000 – 31 oktober 2003 e 102.100
onderzoeker instelling project
Dr. K.L. Leenders Universitair Medisch Centrum Groningen, Afdeling Biologische Psychiatrie Correlation between cerebral perfusion and metabolism in early onset Alzheimer´s disease and mild cognitive impairment 1 november 2000 – 31 oktober 2002 e 68.067
periode subsidie
18
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. G. Martens Universitair Medische Centrum Nijmegen Frameshift mutations, neuronal cell physiology and Alzheimer 1 november 2000 - 31 oktober 2003 e 102.100
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. R. Ravid Nederland Instituut voor Hersenonderzoek, Nederlandse Hersenbank, Amsterdam An essential facility in AD research 1 november 2000 - 31 oktober 2001 e 22.689
onderzoeker instelling
Prof. dr. Monique Breteler Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Afdeling Epidemiologie en Biostatistiek Thyroid function and risk of Alzheimer´s disease 1 november 2001 - 31 oktober 2003 e 68.067
project periode subsidie onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Marcel Verbeek Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Neurobiologie The role of APOE in ß-mediated toxicity” 1 november 2001 - 31 Oktober 2003 e 68.067
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Cees Jonker Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, EMGO Instituut Inflammatory markers as riskfactors for the early stage (MCI) of Alzheimer´s disease 1 november 2001 - 31 oktober 2003 e 45.378
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. H.M.A. Middelkoop Leids Universitair Medisch Centrum, Afdeling Neuriologie Predictors of dementia in memory complainers 1 november 2001 - 31 oktober 2003 e 45.378
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Andreas van der Ven Academisch Ziekenhuis Maastricht, Afdeling Medische Macrobiologie Infections as a cofactor for vascular dementia 1 november 2001 - 31 oktober 2003 e 40.840
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Rivka Ravid Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Nederlandse Hersenbank, Amsterdam An essential facility in AD research 1 november 2001 – 31 oktober 2002 e 22.689
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Piet Eikelenboom/Prof. dr. Thomas Arendt Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam COX-2 and cell cycle activation in AD neurons 1 november 2002 – 31 oktober 2004 e 68.000
19
ondersteunde projecten onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Judith Klumpermann/Prof. dr. Wim Annaert Universitair Medisch Centrum Utrecht Subcellular localization of the active -secretase complex 1 november 2002 – 31 oktober 2004 e 68.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Philip Scheltens/Prof. dr. H.J. Gertz Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam The specificity of hippocampal atrophy in AD 1 november 2002 – 31 oktober 2004 e 67.600
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Wiep Scheper Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Neurozintuigen Laboratorium Regulation of APP trafficking 1 november 2002 – 31 oktober 2004 e 68.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Jan De Vente/Prof. dr. Fred Van Leuven Universiteit van Maastricht, Afdeling Psychiatrie en Neuropsychologie NO-cGMP signaling in cholinergic neurons and AD 1 november 2002 – 31 oktober 2004 e 91.300
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. R.W.H. Verwer Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam Reactivation and sprouting of postmortem Alzheimer neurons 1 november 2002 – 31 oktober 2004 e 68.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Rivka Ravid Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Nederlandse Hersenbank, Amsterdam An essential facility in AD research 1 november 2002 – 31 oktober 2003 e 22.690
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Frederic Barkhof Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Radiologie Predicting development of AD using serial MRI scans 1 november 2003 – 31 oktober 2006 e 72.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Eric van Exel Vrije Univesiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Ouderen Psychiatrie Genetic influence of inflammatory risk factors on dementia 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 32.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Rainer Goebel / Dr. dr. David Linden Universiteit van Maastricht, Afdeling Psychologie Cognitive training in AD assessed by fMRI, H-MRS and DTI 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 22.400
20
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Hein van Hout Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, EMGO-Instituut Improving detection of dementia in general practice 1 november 2003 – 30 april 2005 e 26.400
onderzoeker instelling project
Dr. Sandra Kalmijn Universiteit van Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns geneeskunde Collateral circulation, growth factors and cognition 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 54.615
periode subsidie onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Monique Mulder Universiteit van Maastricht, EURON Apolipoprotein E affects cerebral cholesterol homeostasis 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 32.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Christoph Schmitz Universiteit van Maastricht, Afdeling Psychiatrie en Neuropsychologie Mechanism of neuronal loss in APP transgenic mice 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 31.400
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Dick F. Swaab Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam Relation between sex hormone receptors and Alzheimer changes 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 23.800
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. John C. van Swieten Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Neurologie Genetic susceptibility for white matter lesions in the brain 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 24.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Robert Veerhuis Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Pathologie Amyloid associated factors in Alzheimer´s disease 1 november 2003 – 31 oktober 2007 e 128.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Marcel Verbeek Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Neurologie Heat shock proteins as antagonists of amyloid protein 1 november 2003 – 31 oktober 2005 e 32.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Rivka Ravid Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Nederlandse Hersenbank, Amsterdam An essential facility in AD research 1 november 2003 – 31 oktober 2004 e 22.690
21
ondersteunde projecten onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Christoph Schmitz /Dr. Thomas Bayer Universiteit van Maastricht, Afdeling Psychiatrie en Neuropsycholgie Mechanism of neuron loss in APP transgenic mice 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 60.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Monique Mulder / Dr. Dieter Lütjohann Universiteit van Maastricht Cholesterol metabolism in AD 1 november 2004 – 31 oktober 2005 e 15.000
onderzoeker instelling
Dr. A.G. de Boer Leids Universitair Medisch Centrum, Afdeling Farmacologie Leiden–Amsterdam Center for Drug Research Non-viral neprilysin gene targeting technology for treating AD 1 november 2004 – 31 oktober 2005 e 15.000
project periode subsidie onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Martijn Gebbink Universitair Medisch Centrum Utrecht A novel A epitope as target of specific antibodies 1 november 2004 – 31 oktober 2005 e 20.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Elly Hol Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam. Afdeling Pathologie Glial-specific proteins in neurons of Alzheimer patients 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 75.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Monique Breteler Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Afdeling Epidemiologie & Biostatistiek One carbon metabolism and markers of cognitive decline 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 75.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Miranda Dik Vrije Universiteit Medische Centrum, Amsterdam, EMGO-Instituut Metabolic syndrome and inflammation as risk factors for cognitive decline 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 50.000
onderzoeker instelling
Prof. dr. Cornelia van Duijn Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam, Afdeling Afdeling Epidemiologie en Biostatistiek Genetic determinants of cognitive function 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 50.000
project periode subsidie onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. dr. Erik Hack Sanquin Research, Amsterdam, Afdeling Immunopathologie. On the role of 1-antichymotrypsin in AD 1november 2004 – 31 oktober 2006 e 50.000
22
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Jeroen Hoozemans Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Pathologie Microglial activation and neuronal changes in AD 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 50.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Fred van Leeuwen / Dr. Katrin Marcus Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam Proteomics in AD 1 november 2004 – 31 oktober 2006 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Ronald Verwer Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam Functional activities of Alzheimer neurons 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 61.778
onderzoeker instelling
Dr. Eus van Someren Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek, Amsterdam en Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam Can sleep therapy increase functional connectivity in early dementia? 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 78.474
project periode subsidie onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Robert Lindeboom Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam A test bank: efficient testing and screening for AD 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Mirjam I. Geerlings Universitair Medisch Centrum Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde Depression and AD: is stress the missing link? 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 79.748
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. René W.M.M. Jansen Universitair Medisch Centrum Nijmegen, Afdeling Geriatrie Cerebrovascular effects of cholinesterase inhibitors 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Wiep Scheper Vrij Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Neurogenetisch Laboratorium Endoplasmatic reticulum stress in AD 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 80.000 Dr. Bart N.M. van Berckel Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, Afdeling Nucleaire Geneeskunden en PET Research Imaging of amyloid in pre-symptomatic AD 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
23
ondersteunde projecten onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Martijn Gebbink Universitair Medisch Centrum Utrecht, Afdeling Hermatologie A novel A epitope as target of specific antibodies 1 november 2005 – 31 oktober 2007 e 60.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Pauline Aalten Universiteit van Maastricht Methylphenidate and the pathogenesis of apathy in AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. Dr. Bert de Boer Leids Universitair Medisch Centrum Non-viral neprilysin gene targeting technology for treating AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 65.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. Dr. Monique Breteler Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Insulin metabolism and risk of dementia 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Tom den Heijer Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Determinants of change in hippocampal volume in MRI 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Edwin Jacobs Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam The effect of the biological clock on AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. Dr. Jakob Korf Universitair Medisch Centrum Groningen Enhanced trytophan catabolism in the Alzheimer brain 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 76.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Frank-Erik de Leeuw Universitair Medisch Centrum Nijmegen Functional connectivity and the risk of AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 79.900
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof. Dr. Fred van Leeuwen Universiteit van Maastricht Key proteins of ubiquitin-proteasome system in AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 80.000
24
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Miranda van Meeteren-Schram Leids Universitair Medisch Centrum Mechanism behind the association of serum calcium with cognitive decline 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Jos Reulen Academisch Ziekenhuis Maastricht Cerebrovascular dysfunction in AD and MCI 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Christoph Schmitz Universiteit van Maastricht Dendrite and spine morphology in a novel transgenic mouse model of AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. Robert Veerhuis Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam In vitro testing of therapeutics for AD 1 november 2006 – 30 oktober 2008 e 48.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. A. Alia Leiden University In vivo μMRI and MRS studies in assessment of early biomarkers of AD 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 72.500
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. E. Boelen Universiteit Maastricht Infection and inflammation as etiological factors in Alzheimer’s disease 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof.dr. C. van Duijn Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam A genome wide search for genes involved in plasma Abeta42/40 levels 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. D. van der Hove Universiteit Maastricht Depression as a risk factor for Alzheimer’s disease 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 38.212
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. I. Huitinga NIN, Amsterdam Facilitation of human post mortem research of Alzheimer’s disease 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 80.000
25
ondersteunde projecten onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. D. Jongejan-Zivkovic NIOB/KNAW, Utrecht Modeling Familial Alzheimer’s Disease in Zebrafish 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Prof.dr. J.M. Rozemuller VU Medisch Centrum, Amsterdam Blood-brain barrier alterations and capillary amyloid angiopathy 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. K. Rutten Universiteit Maastricht Phosphodiesterase inhibition in Alzheimer’s disease 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 40.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. W. Scheper Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Endoplasmatic Reticulum stress as therapeutic target in AD 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 80.000
onderzoeker instelling project periode subsidie
Dr. M. Verbeek Universitair Medisch Centrum Nijmegen Small heat shock proteins and inflammation in Alzheimer’s disease 1 november 2007 – 31 oktober 2009 e 80.000
26
04.2
sponsoring
thesis
tegemoetkoming in de drukkosten van een proefschrift gerelateerd aan het onderzoeksgebied van de ziekte van Alzheimer. Drs. Ellis Bierman VU Medical Center Amsterdam Title: Anxiety, Depression and Cognition in Later Life e 250 Drs. Evelien Lemstra VU Medical Center Amsterdam Title: Cholinergic deficiency and inflammation in cognitive dysfunction e 500 Drs. Jessica Damoiseaux VU Medical Center Amsterdam Title: The brain at rest, an exploration of intrinsic brain connectivity in healthy subjects and patients with Alzheimer’s disease e 250 Drs. Femke Bouwman VU Medical Center Amsterdam Title: CSF biomarkers in dementia: Longitudinal aspects and combination with MRI e 250 Drs. Inez Ramakers Maastricht University Title: Prodromal Alzheimer’s disease in subjects with Mild Cognitive Impairment: predictive and diagnostic aspects e 250 Drs. Amalia Dolga University Groningen Title: Neuroprotective signaling mechanisms in the mammalian brain e 250 Drs. Carlijn Hooijmans Medical Center Radboud University Nijmegen Title: ‘Impact of nutritional lipids and vascular factors in Alzheimer’s Disease - a study of transgenic Alzheimer mice’ e 250 Drs. Paula van Tijn University of Amsterdam Title: The effect of mutant ubiquitin on proteasome function in relation to neurodegenerative disease e 250 Drs. Jurgen Claassen Radbout University Nijmegen Title: Cerebral hemodynamics in aging: the interplay between aging, blood pressure and dementia e 250 Drs. Sharon Bouwens University of Maastricht Title: Ecological aspects of neuropsychological assessment e 250 Drs. Jeroen van Deursen University of Maastricht Title: EEG paradigms and Voxel-based morphometry in Alzheimer’s disease e 500
27
symposia
reisbeurzen voor bezoek aan congressen gerelateerd aan het onderzoeksgebied van mechanismen betrokken bij de ziekte van Alzheimer Prof. dr. H. Steinbusch University Maastricht Workshop Euron-AHAF, Washington, USA e 30.000 Arjan Blokland/ENP Neurofederation Rotterdam 7th ENP meeting e 500
fellowship
financiëring van reis- en accomodatiekosten voor Nederlandse onderzoekers in het buitenland Dr. Ellen Boelen Maastricht University Hospital University of Florida College of Medicine e 1950,65 Drs. J. Middeldorp Netherlands Institute for Neuroscience McKnight Brain Institute, Gainesvile, USA e 1705,55 Drs. Alida Gouw VU Medical Center Amsterdam University of Florence, department of Neurological and Psychiatric Sciences e 1161,52. Drs. A. de Wilde VU University Amsterdam McGill University, Montreal, Canada Epigenetics in the Alzheimer’s amyloid pathology e 1729,85 Dr. Anke Sambeth Maastricht University BioMag Laboratory, Helsinki University Central Hospital Do neurotransmitters interact in memory processing? e 1542,26
fellowships voor visiting professors
financiëring van reis- en accomodatiekosten om onderzoek aan een Nederlandse Universiteit mogelijk te maken door een buitenlandse onderzoeker Prof. D. Hopkins van Dalhousie University, Halifax, Canada, dept. Anatomy and Neurobiology heeft vanaf 1 september 2008 drie maanden doorgebracht in de laboratoria van de Universiteit van Maastricht. e 5.000.-
travelcosts
In het totaal heeft ISAO in het boekjaar 2007-2008 een bedrag van e 14.637 aan reiskosten gefinancierd. Hiermee draagt ISAO bij aan de reiskosten die wetenschappers maken bij werkbezoeken aan het buitenland.
28
29
04.3 voorlichting
Naast het ondersteunen van onderzoeksprojecten verstrekt ISAO informatie over de ziekte van Alzheimer. ISAO streeft na om de bewustwording van en de kennis over de ziekte van Alzheimer te vergroten. Voor dit doel heeft ISAO een uitgebreid assortiment folders en brochures ter beschikking. Deze zijn bedoeld voor verschillende doelgroepen, variërend van jonge kinderen tot professionele hulpverleners. Alle publicaties worden kosteloos ter beschikking gesteld. Ook www.alzheimer.nl biedt uitgebreide informatie over de ziekte van Alzheimer en het werk van ISAO. In 2008 is de website vernieuwd. Kenmerkend is de frisse, overzichtelijke vormgeving. De site is toegespitst op donateurs en geïnteresseerden. Daarnaast kunnen Alzheimerwetenschappers terecht voor informatie over het aanvragen van een onderzoeksbeurs. De website wordt dagelijks tussen de 200 en ruim 300 maal bezocht. Daarmee komt het totaal aantal bezoekers per maand op een kleine 10.000. Gemiddeld bezoekt men zes verschillende pagina’s op de site. Alle publicaties kunnen zonder kosten worden aangevraagd via het gratis informatienummer: 0800-022 88 80. Dit nummer staat ook ter beschikking voor het stellen van vragen over de ziekte van Alzheimer. ISAO publicaties kunnen ook via www.alzheimer.nl worden aangevraagd.
04.4 publicaties isao In 2007–2008 verstuurde ISAO op aanvraag circa 6.000 folders en brochures. Dit aantal doet vermoeden dat ISAO met haar publicaties in een belangrijke behoefte voorziet. Alle folders zijn gratis. Bij verzending wordt een acceptgiro meegestuurd om vrijwillige bijdragen in (porto)kosten te stimuleren. In 2008 zijn een aantal publicaties geactualiseerd en opnieuw uitgegeven. Het betreft de Alzheimer Informatiegids en de brochures Vragen en antwoorden, Financieel bijdragen, de Dwalende Alzheimerpatiënt, en Stress. Hiermee zijn bijna alle bestaande publicaties vormgegeven in de nieuwe huisstijl. De brochure Ouderen in het verkeer is een geheel nieuwe uitgave.
overzicht publicaties isao Alzheimer Actueel is de nieuwsbrief van ISAO. De nieuwsbrief verschijnt drie tot vier maal per jaar en verschaft informatie over het door ISAO gesteunde onderzoek en over belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de ziekte van Alzheimer. Donateurs, betrokkenen en geïnteresseerden ontvangen de nieuwsbrief gratis.
30
Alzheimer Informatiegids is een uitgebreid handboek voor de verzorgers van Alzheimerpatiënten. Een handig hulpmiddel voor zowel professionele als niet-professionele verzorgers met informatie over het verloop van de ziekte en praktische tips voor de dagelijkse verzorging van de patiënt; aangevuld met een literatuurlijst, handige adressen en wettelijke bepalingen.
De ziekte van Alzheimer, een ziekte met verstrekkende gevolgen is bedoeld als eerste contact met de ziekte en ISAO. De folder geeft een beschrijving van de verschillende stadia en geeft antwoord op veel gestelde vragen.
De ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie is een publicatie met algemene informatie over de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Daarnaast komen zaken als omgang met dementerenden, medicatie en rouwverwerking aan bod. Vragen en antwoorden is een boekje met algemene informatie over de ziekte van Alzheimer, het toekomstbeeld en de praktische afhandeling van de veranderingen die de ziekte teweegbrengt in de zakelijke en privé-sfeer. Een boekje met antwoorden op de meest gestelde vragen.
Dwalen informeert over dwalen; één van de gevaarlijkste gedragskenmerken van de ziekte van Alzheimer. In deze brochure wordt uitgelegd hoe u dwalen kunt voorkomen en wat u moet doen in geval van vermissing van de patiënt.
Financieel bijdragen… is een folder die ingaat op verschillende manieren van schenken. Met behulp van de folder kunnen (potentiële) donateurs, eventueel in overleg met een belastingadviseur of notaris, nagaan welke manier van schenken het beste bij hun (financiële) situatie past. Naast informatie over schenken gaat de folder in op de ziekte van Alzheimer in het algemeen. Voor meer specifieke informatie over de ziekte wordt verwezen naar de overige publicaties.
Mijn oma Margriet is geschreven voor kinderen in de leeftijd van vijf tot negen jaar. Het verhaal helpt hen te begrijpen wat de ziekte van Alzheimer inhoudt en leert ze omgaan met de gevoelens die kunnen ontstaan bij het omgaan met iemand die aan de ziekte lijdt. Het voorwoord bevat informatie voor de ouders ter begeleiding.
Om niet te vergeten... is een folder over de mogelijkheden van nalaten aan ISAO. Ouderen in het verkeer is een brochure met informatie over het gebruik van de auto voor ouderen. Ook komen alternatieve vervoersmiddelen aan bod. De brochure is bedoeld voor ouderen in het algemeen en ouderen die aan de ziekte van Alzheimer lijden. Stress, omgaan met stress tijdens de verzorging van Alzheimerpatiënten is een brochure met informatie over hoe om te gaan met de stress die het verzorgen van Alzheimerpatiënten met zich mee kan brengen.
Verzorgen… is een geschreven documentaire waarin verzorgers vertellen over hoe zij omgaan met de veeleisende omgeving.
31
05 05.0 financiële bijdragen
ISAO ontvangt geen overheidsgelden. ISAO is geheel afhankelijk van de giften van particulieren en bedrijven. Het is op verschillende manieren mogelijk om ISAO te steunen. Dat kan door middel van een éénmalige machtiging, periodieke schenking, speciale gift, legaat of erfstelling. Afhankelijk van de aard en omvang van de bijdrage geniet de gever van fiscale voordelen.
05.2 bijzondere giften 2007/2008 grote giften e 10.000,- De heer/mevrouw Van Wely-Richter, Huizen / e 6.000,- Bonda’s Veevoederbureau, Hillegom / e 4.000,- M.C. Verwaard, Hoogvliet / e 3.000,- De heer Terra, Amsterdam / e 2.500,- Mevrouw Tax-Rond, Hengelo / e 2.000,- De heer F. van Halsema, Zuidvelde / e 1.500,- De heer en mevrouw Kadiks, Barendrecht / e 1.000,- Family Brenninkmeijer, Amstelveen / e 1.000,- Otten Philips fonds, Eindhoven / e 1.000,- Lehmann & Troost BV, Waddinxveen / e 1.000,- Mevrouw Mastenbroek-Rademaker, Spijkenisse / e 1.000,- Stichting Kringloop Het Goede Doel, Spijkenisse / e 800,- De heer L. Albers, Harderwijk / e 600,- De heer en mevrouw Stapel, Breda / e 535,- RMI, Heerlen / e 500,Mevrouw Meijer, Emmen / e 500,- De heer Schreuders, Roermond / e 500,- De heer Van der Ploeg, Pijnacker / e 500,- Mevrouw Dusseldorp, Lichtenvoorde / e 500,- De heer en mevrouw Schouten, Vorden / e 500,- De heer en mevrouw Buiter, Emmen / e 500,- De heer Franck, Alphen aan den Rijn / e 500,- Mevrouw Wernekinck-Takes, Maasland / e 500,- De heer en Mevrouw Hoekman van Condor Carpets, Hasselt / e 500,- Current Investment, Someren / e 500,- De heer E. Tak, Middelburg / e 500,- Mevrouw van den Heuvel, Witteveen / e 500,- Mevrouw N. Rodenburg, Breda / e 500,- Pentascope Groep, Amersfoort / e 500,- De heer J. Haverland, Barendrecht / e 450,- Familie van Wee, Hooglanderveen / e 400,- De heer W. Jansen, Houten / e 400,- M.L.A. Thuys, Ten Boer / e 350,- Mevrouw Oudshoorn, IJsselstein / e 340,- Kruizingafonds, Mensingeweer / e 316,- Mevrouw Van Wijck-Joziasse, Axel / e 300,- S. Duvekot, Oostkapelle / e 300,- De heer Metselaar, Landsmeer / e 300,- St. Guepin de Vrij Fonds, Hilversum / e 300,- De heer Van Bekkum, Rotterdam / e 300,- Mevrouw Owens, Verenigd Koninkrijk / e 300,S.J. Vermeulen Brauckman, Apeldoorn / e 300,- Luyendijk en Koenders, Rosmalen /
32
e 300,- Van der Neut en Ruysch, Amsterdam / e 265,- Foundation Ziekentribuum Deurne / e 250,- De heer Van Haastrecht, Pijnacker / e 250,- J. Kamperman, Amsterdam / e 250,- Familie Mol, Nieuwegein / e 250,- De heer Van den Heuvel, Hilversum / e 250,De heer en Mevrouw Van Well-Stevens, Bergen / e 250,- M. Snel Evers, Nederhorst den Berg / e 250,- Familie de Haan, Gennep / e 250,- Familie Levert, Liempde / e 250,- Van Deursen Beheer BV, Rosmalen / e 250,- De heer Th. Glotze, Katwijk / e 250,- De heer Bertram Sr., Loosdrecht / e 250,- De heer E. Roelofs, Almelo / e 250,- De heer Engels, Voorburg / e 238,29 Mevrouw Meinster, Rotterdam / e 225,- W. Kranenburg, Reeuwijk / e 225,- Agfra Holding
speciale giften e 10.000,- Vat Logistics, Rotterdam Albrands, opening nieuw gebouw / e 5.000,- De heer Verkley, Oudewater, 65e verjaardag / e 4.552,50,- Den Daas Recreatie, Elst, in plaats van kerstkaarten en kerstpakketten / e 2.870,- De heer en Mevrouw Augustinus, Delft, gouden bruiloft / e 951,30 De heer/mevrouw Garcia, Amsterdam, 80e verjaardag / e 750,- De heer en mevrouw Molenwijk, Heteren, 40-jarig huwelijk / e 610,- De heer en mevrouw Offers-van Dijk, Rijswijk, huwelijk / e 500,- De heer Goes, Voorburg, 75e verjaardag / e 425,- Familie Snelders, Wintelre, gouden bruiloft / e 420,- Familie Damen, Heusden, gouden bruiloft / e 350,- A. Bol, Baar, overlijden / e 350,- Reed Business. Bezoldiging voor lezing van de heer Lugard / e 350,- J. van den Berg, Rotterdam, verjaardagen / e 300,- De heer Hooijman, Gendt, collecte / e 245,- A. Spaansen, Lutjewin, overlijden / e 240,- Collecten Wijdewormer / e 231,78 Mevrouw Lievaart, Rijswijk, huwelijk / e 230,De heer Voogt, Hoensbroek, verjaardag / e 225,- Mevrouw Janssen-Bol, overlijden van vader / e 213,50 De Suikerberg, uitvaart van mevrouw Heesemans / e 205,10 Mevrouw Hodes-Witteveen, collecte uitvaart / e 197,20 H. van der Sanden, collecte uitvaart / e 193,94 Kerstpot Nederlandse Bond Plattelandsvrouwen, afdeling Ochten / e 190,- Familie Gradus, Monster, 50-jarig huwelijk / e 132,60 T. Withaar, collecte / e 124,60 De heer Van Doorn, 90e verjaardag / e 75,- Ertsoverslag Europoort, collecte van de heer J.J. van der Wulp
nalatenschappen Mrs. B.C. Kwekkeboom e 6900.- / Mr. L.J.F. Grijpink e 4537,- / Mr. A.J. van Manen e 650,-
33
06 06.1
financiële analyse
Cijfervergelijking
resultaat Baten uit fondsenwerving Kosten uit fondsenwerving Totaal beschikbaar voor doelstelling Wetenschappelijk onderzoek Verstrekte subsidies Overige directe kosten Uitvoeringskosten eigen organisatie
Voorlichting Eigen activiteiten Uitvoeringskosten eigen organisatie
Totaal besteed aan doelstellingen Overschot/tekort -/-
2007-2008
2006-2007
2005-2006
x e 1.000
%
x e 1.000
%
x e 1.000
%
3.534
100
3.316
100
3.519
100
432
12
493
15
571
16
3.102
88
2.823
85
2.948
84
1.274
36
771
23
749
21
65
2
-1
-
61
2
279
8
201
6
203
6
1.618
46
971
29
1.013
29
1.367
39
1.310
40
1.497
43
285
8
343
10
375
10
1.652
47
1.653
50
1.872
53
3.270
93
2.624
79
2.885
82
-168
-5
199
6
63
2
Voor de berekening van de relatieve cijfers zijn de baten uit fondsenwerving op 100% gesteld, waarna alle overige bedragen zijn weergegeven als een percentage daarvan.
34
06.2
financiële positie
balans
31 oktober 2008
31 oktober 2007
31 oktober 2006
xe 1.000
%
xe 1.000
%
xe 1.000
%
704
27
377
15
248
12
26
1
22
1
20
1
730
28
399
16
268
13
ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
Vlottende activa Voorraden Vorderingen
Liquide middelen
29
1
28
1
35
2
23
1
177
7
212
10
52
2
205
8
247
12
1.856
70
1.847
76
1.587
75
2.638
100
2.451
100
2.102
100
PASSIVA Eigen vermogen Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen
Langlopende schulden Kortlopende schulden
36
1
511
21
436
21
834
32
527
21
403
19
870
33
1.038
42
839
40
811
31
335
14
374
18
957
36
1.078
44
889
42
2.638
100
2.451
100
2.102
100
35
werkkapitaal Ultimo
31 oktober 2008
31 oktober 2007
31 oktober 2006
xe 1.000
xe 1.000
xe 1.000
Eigen vermogen Voorzieningen
870
1.038
838
-
-
-
Weerstandsvermogen Vreemd vermogen lange termijn
870
1.038
838
812
335
374
1.682
1.373
1.212
-730
-399
-268
952
974
944
Totaal vermogen lange termijn Geïnvesteerd op lange termijn Werkkapitaal
Het werkkapitaal is als volgt aangewend: Voorraad Vorderingen Liquide middelen
29
28
35
24
177
212
1.856
1.847
1.586
1.909
2.052
1.833
-957
-1.078
-889
952
974
944
Eigen vermogen in procenten van het Balanstotaal
33%
42%
40%
Eigen vermogen in procenten van het vreemd vermogen
49%
73%
66%
Af: kortlopende schulden
solvabiliteit
36
liquiditeit
31 oktober 2008
31 oktober 2007
31 oktober 2006
Quick ratio Verhouding vorderingen, effecten en liquide middelen/kortlopende schulden
1,96
1,88
2,02
Current ratio Verhouding vlottende activa/ kortlopende schulden
1,99
1,90
2,06
Uit de liquiditeit, zijnde de verhouding tussen vlottende activa en de kortlopende schulden, blijkt in hoeverre een onderneming aan haar financiële verplichtingen op korte termijn kan voldoen.
werknemers Ultimo
xe 1.000
xe 1.000
xe 1.000
Gemiddelde baten per werknemer (baten/aantal werknemers)
353
415
503
Gemiddelde personeelskosten per werknemer (personeelskosten/ aantal Werknemers)
29
28
27
06.3 fiscale positie vennootschapsbelasting De stichting is op grond van het bepaalde in artikel 6 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 niet van belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.
37
07 07.1
jaarverslag
balans per 31-10-08
31 oktober 2008
toelichting
e
31 oktober 2007 e
e
e
Vaste Activa
Immateriële vaste activa Kosten telemarketing Kosten notarieel programma
1 699.254
371.372
4.682
5.626 703.936
Materiële vaste activa Inventaris en computers Verbouwing kantoor
376.998
2 25.337
21.594
374
650 25.711
22.244
28.975
27.580
23.594
176.512
1.856.202
1.847.252
2.638.418
2.450.586
Vlottende Activa
Voorraden Direct beschikbaar voor doelstelling
3
Vorderingen Diverse vorderingen en overlopende activa
4
Liquide middelen
5
38
balans per 31-10-08
31 oktober 2008
toelichting
e
Eigen vermogen Vrij besteedbaar vermogen Continuïteitsreserve
31 oktober 2007 e
e
e
6 36.026
Vastgelegd vermogen Bestemmingsfonds Fonds activa doelstelling Fonds activa bedrijfsvoering
Langlopende schulden Subsidieverplichtingen
7
Kortlopende schulden Subsidieverplichtingen Crediteuren Belastingen Diverse schulden en overlopende passiva
8
39
510.633
75.000
100.000
729.647
399.242
28.975
27.580 833.622
526.822
869.648
1.037.455
811.523
335.356
798.031
809.806
103.452
197.485
5.679
4.034
50.085
66.450 957.247
1.077.775
2.638.418
2.450.586
Staat van baten en lasten over de periode 1 november 2007 tot en met 31 oktober 2008
Werkelijk 2007/2008
toelichting
Begroot 2007/2008
Werkelijk 2006/2007
e
e
e
3.467.038
3.605.255
3.305.851
61.438
20.000
8.761
5.495
0
1.865
3.533.971
3.625.255
3.316.477
357.210
381.854
390.893
74.372
85.353
102.432
431.582
467.207
493.325
12%
13%
15%
3.102.389
3.158.048
2.823.152
FONDSENWERVING Baten uit eigen fondsenwerving Mailing activiteiten Nalatenschappen Lijfrenten
9
Kosten eigen fondsenwerving Directe verwervingskosten Uitvoeringskosten eigen organisatie
10
Totale kosten eigen fondsenwerving
11
In % van de baten uit eigen fondswerving
Totaal beschikbaar voor doelstelling
40
Werkelijk 2007/2008
toelichting
Begroot 2007/2008
Werkelijk 2006/2007
e
e
e
1.274.198
1.000.000
770.712
65.193
34.065
-1.493
278.866
231.136
201.572
1.618.257
1.265.201
970.791
1.367.269
1.506.232
1.310.031
284.670
336.676
343.290
1.651.939
1.842.908
1.653.321
3.270.196
3.108.109
2.624.112
-167.807
49.939
199.040
-142.807
49.939
199.040
-25.000
0
0
-167.807
49.939
199.040
BESTEDINGEN Wetenschappelijk onderzoek Verstrekte subsidies Overige directe kosten Uitvoeringskosten eigen organisatie
Voorlichting Eigen activiteiten Uitvoeringskosten eigen organisatie
12
13
Totaal besteed aan doelstelling
Tekort (overschot)
14
Tekort is ontrokken aan Continuïteitsreserve Bestemmingsfonds
41
kasstroomoverzicht over 2008
2008 e
2007 e
e
e
Kasstroom uit operationele activiteiten
Resultaat boekjaar
-167.807
199.040
Aanpassing voor: Afschrijvingen
331.592
204.302
Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie operationele vorderingen Mutatie voorraden Mutatie operationele schulden
152.918
7.192
355.639
149.671
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa
35.978
-1.395
507.162
192.841
670.947
596.183
-649.491
-323.508
-12.506
-11.840
Kasstroom uit investeringactiviteiten Netto kasstroom Mutatie liquide middelen
Mutatie liquide middelen Saldo per 31 oktober 2008 (2007) Saldo per 1 november 2007 (2006)
42
-661.997
-335.348
8.950
260.835
8.950
260.835
0
0
1.856.202
1.847.252
1.847.252
1.586.417
8.950
260.835
07.2
algemene toelichting
doelstelling De Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek (ISAO), gevestigd te Jac. Thijssedomein 2, 6229 EA Maastricht, statutair gevestigd te Almere-Haven is een non-profit organisatie. Zij heeft tot doel wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken van en behandelingsmethoden voor de ziekte van Alzheimer en verwante vormen van dementie te ondersteunen en voorlichting te geven over de ziekte. De stichting ontvangt met name giften van particulieren. De organisatie is in november 1993 opgericht.
verbonden partijen De volgende huishoudingen zijn aan te merken als met de stichting verbonden partijen. Het betreft in alle gevallen buitenlandse zusterorganisaties met dezelfde doelstelling: - Alzheimer Forschung Initiative (AFI) - Duitsland - Stichting Alzheimer Onderzoek (SAO/FRMA) - België - Lique Europeénne Contre la Maladie d’Alzheimer (LECMA) - Frankrijk
43
07.3
grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat
algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en in overeenstemming met RJ 650 “Richtlijn Fondswervende instellingen” van de Raad voor de Jaarverslaggeving. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Overschotten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke tekorten die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
07.4
waarderingsgrondslagen voor de balans
omrekening vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koers per balansdatum. Transacties in vreemde valuta’s gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers van afwikkeling. De uit de omrekening per balansdatum voortvloeiende koersverschillen worden, rekening houdend met eventuele dekkingstransacties, opgenomen in de winst- en verliesrekening.
immateriële vaste activa De
immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijving en van toepassing zijnde bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de verkrijgingsprijs naar rato van de verwachte levensduur zoals in de toelichting op de balans nader is gespecificeerd. Het gehanteerde afschrijvingspercentage is 33,33%.
44
materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met een bedrag aan afschrijvingen naar rato van de verwachte levensduur van het actief op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. De volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: - Verbouwingen kantoor 20% - Inventaris en computers 20 - 33,33%
voorraad De voorraad bestaat voornamelijk uit voorlichtingsmateriaal (boekjes en folders) met betrekking tot de ziekte van Alzheimer. De voorraad bevindt zich ten kantore van de stichting in Maastricht. De voorraden zijn gewaardeerd op basis van de laatst bekende inkoopprijs of tegen lagere marktwaarde onder aftrek van een voorziening wegens incourantheid.
vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd op basis van de nominale waarde. Voor het risico van oninbaarheid is een voorziening getroffen op basis van een individuele beoordeling der posten.
eigen vermogen Binnen het eigen vermogen wordt onderscheid gemaakt tussen vrij besteedbaar vermogen en vastgelegd vermogen.
vrij besteedbaar vermogen Binnen het vrij besteedbaar vermogen is een continuïteitsreserve gevormd om de continuïteit te waarborgen in geval van tegenvallende baten.
vastgelegd vermogen Het fonds activa bedrijfsvoering en fonds activa doelstelling betreffen het deel van het eigen vermogen dat is aangewend voor financiering van vaste activa en voorraden.
45
07.5 toelichting op de onderscheiden posten van de balans
1) immateriële vaste activa telemarketing en notarieel programma Hieronder zijn verantwoord de kosten betreffende het telemarketing programma en het notarieel programma. Hiervan wordt jaarlijks bekeken of het programma succesvol is. De investeringen worden in drie jaar afgeschreven. De programma’s richten zich op de werving van donateurs met een continu karakter.
Telemarketing programma
Het verloop is als volgt:
Boekwaarde per 1 november 2007 Investeringen
Afschrijving Boekwaarde per 31 oktober 2008 Balans per 31 oktober 2008 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 oktober 2008
46
Notarieel programma e
e
371.372
5.626
647.801
1.690
1.019.173
7.316
319.919
2.634
699.254
4.682
1.774.582
8.223
1.075.328
3.541
699.254
4.682
Inventaris en computers
2) materiële vaste activa Bedrijfsmiddelen Boekwaarde per 1 november 2007 Investeringen
Afschrijving Boekwaarde per 31 oktober 2008 Balans per 31 oktober 2008 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 oktober 2008
3) voorraad
Verbouwingen kantoor e
e
21.594
650
12.506
0
34.100
650
8.763
276
25.337
374
154.374
1.503
129.037
1.129
25.337
374
31 oktober 2008
Direct beschikbaar voor doelstelling Doelstelling voorlichting
31 oktober 2007
e
e
28.975
27.580
De voorraad bestaat voornamelijk uit voorlichtingsmateriaal (boekjes en folders) met betrekking tot de ziekte van Alzheimer. Deze voorraad bevindt zich ten kantore van de stichting in Maastricht. Een specificatie kan bij ISAO worden opgevraagd.
47
48
4) vorderingen
31 oktober 2008
Diverse vorderingen en overlopende activa
31 oktober 2007
e
Te ontvangen rente Vooruitbetaalde huur Waarborgsom TNT Vooruitbetaalde mailingkosten Aangesloten organisaties Diversen
e
0
735
3.565
2.012
760
760
0
145.135
0
24.934
19.269
2.936
23.594
176.512
5) liquide middelen De liquide middelen staan direct ter beschikking van de stichting met uitzondering van e16.974 waarvoor een bankgarantie is afgegeven jegens de verhuurder van de kantoorruimte. Hiervoor is tot een bedrag van e17.000 de rekening-courant saldi bij Fortis Bank in pand gegeven aan deze bank.
ABN-AMRO rekening-couranten Postbank Fortis Bank, rekening-couranten Fortis Bank, deposito rekening Kas Gelden onderweg
49
58.392
50.788
20.620
18.103
526.596
325.970
1.250.367
1.452.153
477
238
-250
0
1.856.202
1.847.252
6) eigen vermogen 2008
Vrij besteedbaar vermogen
2007 e
Continuïteitsreserve Stand per 1 november 2007 (2006) Toegevoegd aan fonds activa bedrijfsvoering Toegevoegd aan fonds activa doelstelling Uit resultaatbestemming Stand per 31 oktober 2008 (2007) Continuïteitsreserve als percentage van de totale kosten
e
510.633
435.447
-330.405
-131.046
-1.395
7.192
-142.807
199.040
36.026
510.633
1,0%
16,4%
Het bestuur van de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek dient nog haar doelstellingen omtrent de omvang van de continuïteitsreserve te formuleren.
50
Vastgelegd vermogen
e
e
Stand per 1 november 2007 (2006) Mutaties
100.000
100.000
-25.000
0
Stand per 31 oktober 2008 (2007)
75.000
100.000
15.000
30.000
20.000
20.000
30.000
50.000
5.000
0
5.000
0
75.000
100.000
Bestemmingsfonds
Uitsplitsing naar bestemming Fellowships Travelling Training Verzoekschriften Bezoeken professor
Fonds activa bedrijfsvoering Stand per 1 november 2007 (2006) Toegevoegd t.l.v. de continuïteitsreserve
399.242
268.196
330.405
131.046
Stand per 31 oktober 2008 (2007)
729.647
399.242
Fonds activa doelstelling Stand per 1 november 2007 (2006) Onttrokken van continuïteitsreserve
27.580
34.772
1.395
-7.192
Stand per 31 oktober 2008 (2007)
28.975
27.580
Het fonds activa bedrijfsvoering en het fonds activa doelstelling betreffen het deel van het eigen vermogen dat is aangewend voor de financiering van immateriële-, materiële- en financiële vaste activa en voorraden.
51
7) langlopende schulden Subsidieverplichtingen
e
e
1.145.162
1.100.900
Stand per 1 november 2007 (2006) Uitgekeerd gedurende het boekjaar Toegekend gedurende het boekjaar
-809.806
-726.450
1.274.198
770.712
Kortlopend deel
1.609.554
1.145.162
-798.031
-809.806
811.523
335.356
Stand per 31 oktober 2008 (2007)
De specificatie van de toekenningen over het verslagjaar 2007/2008 is als volgt:
149.545
UMC St. Radboud, Nijmegen Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam NIN, Amsterdam VU Medisch Centrum, Amsterdam Swammerdam Universiteit, Amsterdam Universiteit, Utrecht Universiteit, Maastricht VU Medisch Centrum, Amsterdam Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam UMC St. Radboud, Nijmegen Rijksinstituut voor Volksgezondheid, Bilthoven Universiteit, Maastricht
50.000 150.000 150.000 150.000 150.000 150.000 147.000 50.000 50.000 50.000 27.653 1.274.198
Onder de subsidieverplichtingen zijn in totaal 22 toegekende subsidies verantwoord. Tien van deze subsidies waren reeds toegekend in voorafgaande jaren. De overige twaalf subsidies zijn toegekend in het boekjaar 2008. De subsidies hebben een resterende looptijd van maximaal 3 jaar.
52
8) kortlopende schulden 31 oktober 2008
Subsidieverplichtingen Kortlopend deel
31 oktober 2007
e
e
798.031
809.806
103.452
197.485
5.679
4.034
3.250
3.102
19.782
29.746
Crediteuren Volgens gespecificeerde opgave
Belastingen Loonbelasting
Diverse schulden en overlopende passiva Bankkosten Accountantskosten Vakantiegeldreservering Vakantiedagenreservering Netto loon Pensioenpremies Nog te betalen kosten
8.224
7.001
5.648
6.059
691
737
712
0
11.778
19.805
50.085
66.450
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Het jaarlijkse bedrag van met derden aangegane huurverplichting van onroerende zaken bedraagt in totaal e 42.780. De huurverplichtingen lopen af op 30 juni 2012.
53
Toelichting op de onderscheiden posten van de staat van baten en lasten over de periode 1 november 2007 tot en met 31 oktober 2008
9) baten uit eigen fondsenwerving werkelijk 2007/2008
Mailingacties
Totale opbrengst mailingacties
begroot 2007/2008
werkelijk 2006/2007
e
e
e
3.467.038
3.605.255
3.305.851
De toename ten opzichte van het voorgaand boekjaar is het gevolg van groei in aantal mailings, en is verder veroorzaakt door een hogere respons als gevolg van het opschonen van het adressenbestand. Nalatenschappen Volgens opgave
61.438
20.000
8.761
5.495
0
1.865
43.751
50.000
42.711
230.220
237.435
270.534
7.370
7.965
7.663
53.075
58.133
34.966
21.800
19.909
32.322
994
8.412
2.697
357.210
381.854
390.893
Lijfrenten Volgens opgave
10) kosten eigen fondswerving Directe wervingskosten Bankkosten Mailingkosten Advieskosten Afschrijving telemarketing Kosten database Overige directe wervingskosten
54
werkelijk 2007/2008
Uitvoeringskosten eigen organisatie
Conform toerekening
begroot 2007/2008
werkelijk 2006/2007
e
e
e
74.372
85.353
102.432
Zie het overzicht “verdeling uitvoeringskosten eigen organisatie naar bestemming”voor een specificatie van de uitvoeringskosten eigen organisatie.
11) totale kosten eigen fondswerving Totale kosten eigen fondswerving In % van de baten uit eigen fondswerving
431.582
467.207
493.325
12%
13%
15%
De kosten eigen fondswerving zijn zowel absoluut als relatief gezien gedaald ten opzichte van het voorgaande boekjaar. De oorzaak hiervan is dat de mailingdatabase is opgeschoond en er efficiënter wordt omgegaan met mailings.
12) wetenschappelijk onderzoek Verstrekte subsidies Grants
1.274.198
1.000.000
770.712
29.670
25.000
23.135
4.523
9.065
3.089
31.000
0
0
0
0
-27.717
65.193
34.065
-1.493
278.866
231.136
201.572
Overige directe kosten Verzoekschriften e.d. Wetenschappelijke Adviesraad Symposium Overige onderzoekskosten
Uitvoeringskosten eigen organisatie Conform toerekening
Voor een specificatie van de uitvoeringskosten eigen organisatie verwijzen wij naar het overzicht “verdeling uitvoeringskosten eigen organisatie naar bestemming”.
55
13) voorlichting werkelijk 2007/2008
Eigen activiteiten
Mailingkosten (incl. portikosten) Advieskosten Afschrijving telemarketing Kosten database Brochures Huur magazijn Overige eigen activiteiten
begroot 2007/2008
werkelijk 2006/2007
e
e
e
979.357
1.029.715
995.899
31.343
33.873
28.131
225.703
247.215
128.364
92.701
84.660
119.024
30.845
68.232
28.053
3.092
6.768
3.005
4.228
35.769
7.555
1.367.269
1.506.232
1.310.031
284.670
336.676
343.290
Uitvoeringskosten eigen organisatie Conform toerekening
Zie het overzicht “verdeling uitvoeringskosten eigen organisatie naar bestemming”voor een specificatie van de uitvoeringskosten eigen organisatie.
14) verdeling resultaat (overschot)
werkelijk 2007/2008
Resultaat (overschot) Continuïteitsreserve Bestemmingsfonds
56
begroot 2007/2008
werkelijk 2006/2007
-167.807
49.939
199.040
142.807
-49.939
-199.040
25.000
0
0
0
0
0
Verdeling uitvoeringskosten eigen organisatie naar bestemming
Fondsenwerving
Wetenschappelijk Onderzoek
Werkelijk Begroot Totaal 2007/2008 2007/2008 2006/2007
Voorlichting
e
e
e
e
e
e
Salarissen en sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Overige algemene kosten Afschrijvingskosten Financiële baten en -lasten
28.562
107.111
109.357
245.030
220.477
186.844
854
3.214
3.260
7.328
6.594
3.885
4.592
17.209
17.574
39.375
35.429
29.350
636
2.384
2.436
5.456
10.935
13.214
5.874
22.021
22.485
50.380
47.500
44.944
33.417
125.289
127.886
286.592
301.227
355.550
5.031
18.859
19.255
43.145
51.003
24.843
1.054
3.951
4.034
9.039
15.000
9.722
-5.648
-21.172
-21.617
-48.437
-35.000
-21.058
Totaal
74.372
278.866
284.670
637.908
653.165
647.294
57
Toelichting op de uitvoeringskosten eigen organisatie over de periode 1 november 2007 tot en met 31 oktober 2008 2007/2008
Personeelskosten
Salarissen en sociale lasten Brutolonen Sociale lasten werknemersverzekeringen
Pensioenlasten Pensioenpremies Overige personeelskosten Kantinekosten Uitzendkrachten Reiskosten personeel Ziektekostenverzekering Overige personeelskosten
Totaal personeelskosten
2006/2007
e
e
217.416
165.819
27.614
21.025
245.030
186.844
7.328
3.885
609
982
14.394
10.595
9.709
7.592
13.193
8.782
1.470
1.399
39.375
29.350
291.733
220.079
Werknemers Het gemiddeld aantal werknemers, berekend op fulltime basis, bedroeg voor 2007/2008: 10 (2006/2007: 8).
Reis- en verblijfkosten Conform opgave
5.456
13.214
37.953
34.746
5.803
3.959
389
1.055
3.468
3.320
2.767
1.864
50.380
44.944
Huisvestingskosten Huur Gas, water en elektra Onderhoud en reparaties gebouwen Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten
58
2007/2008
Kantoorkosten
Kantoor- en computerkosten Verzendkosten Drukwerk Computer servicekosten Algemene mailingkosten
2006/2007
e
e
31.353
30.468
105.857
141.390
33.339
34.822
31.009
46.413
85.034
102.457
286.592
355.550
15.830
13.470
Overige algemene kosten Accountantskosten Administratiekosten Advieskosten Voorziening oninbaarheid vorderingen Overige algemene kosten
22.163
37.531
3.487
14.756
0
-41.465
1.665
551
43.145
24.843
Afschrijvingen Verbouwing Inventaris
276
301
8.763
9.421
9.039
9.722
48.441
21.058
4
0
48.437
21.058
Financiële baten en lasten Financiële baten Financiële lasten
59
2007/2008
Financiële baten
Ontvangen rente Valutaverschillen
2006/2007
e
e
48.441
20.951
0
107
48.441
21.058
4
0
e
%
Financiële lasten Valutaverschillen
Verdeelsleutel uitvoeringskosten eigen organisatie
Directe verwerving Directe kosten wetenschappelijk onderzoek Directe kosten voorlichting
74.372
11,7
278.866
43,7
284.670
44,6
637.908
100,0
De uitvoeringskosten eigen organisatie zijn verdeeld in de verhouding van de direct toewijsbare kosten.
60
61
62
63
internationale stichting alzheimer onderzoek gratis informatienummer: 0800 – 022 88 80 Jac. Thijssedomein 2 Postbus 1161 6201 BD Maastricht Telefoon: 043 308 87 77 Fax: 043 308 87 70 Email:
[email protected] Website: www.alzheimer.nl
64