IS PREVENTIE MEER KOSTEN-EFFECTIEF DAN CURATIE? Prof. Steven Simoens
ACHTERGROND Geneesmiddelen dragen bij tot gezondheid, maar groei in geneesmiddelenbudget overtreft economische groei In een context van: • • • • •
Meer chronische ziekten Ontwikkeling van dure biotechnologische geneesmiddelen en weesgeneesmiddelen Een vergrijzende bevolking Gestegen nood aan geïndividualiseerde behandelingen Huidige financiële en economische crisis
GEZONDHEIDSECONOMIE Incrementele kosten-effectiviteitsratio (IKER): wat is de minimale effectiviteit en de maximale kost om een nieuw geneesmiddel te aanvaarden als standaard behandeling? Land
Grenswaarde in lokale munt
Grenswaarde in Euro
Australië
AUS$42,000-76,000 per jaar
24,700-44,700 € per jaar
Canada
CAN$20,000-100,000 per QALY
12,700-63,300 € per QALY
Engeland en Wales
£20,000-30,000 per QALY
22,800-34,100 € per QALY
Nederland
20,000-80,000 € per QALY
20,000-80,000 € per QALY
Nieuw Zealand
NZ3,000-15,000 per QALY
1,400-7,200 € per QALY
US$50,000 per QALY
34,400 € per QALY
Verenigde Staten
DOELSTELLINGEN Wat is de waarde van geneesmiddelen? Wordt de waarde van geneesmiddelen beïnvloed door: -
Preventie stadium Financiering van economische evaluatie Studie perspectief Methodologische kwaliteit
METHODOLOGIE • • •
Tufts-New England Center Cost-Effectiveness Analysis Registry Kosten-utiliteitsanalyse Variabelen: – – – – – – – – – – –
•
Publicatiejaar: 2000-2007 Interventies: geneesmiddel in vergelijking met alternatief Studiepopulatie: Europa Alle ziekten Preventie stadium: primair, secundair, tertiair Financiering: industrie, overheid, geen Perspectief: samenleving, derde betaler Verdisconteren Sensitiviteitsanalyse Methodologische kwaliteit: schaal van 1 tot 7 IKER in 2008 Euro per QALY
Elke studie kan meerdere IKERs rapporteren
RESULTATEN • 608 IKERs uit 231 economische evaluaties • Studiepopulatie: UK (50%), Zweden (13%), Duitsland (7%) • Ziekten: rheumatologie (17%), oncologie (15%), neurologie (13%), cardiovasculair (10%), endocrinologie (10%)
• Preventie stadium: primair (6%), secundair (19%), tertiair (75%) • Financiering: industrie (63%), overheid (20%) • Perspectief: derde betaler (82%), samenleving (16%)
Proportion of cost-effectiveness ratios
WAARDE VAN GENEESMIDDELEN 30
26
25 20
17
15
15 11 10
8
6 4
5
2
1
1
1
3
4
0
<=
10 ,0 10 00 ,0 01 -2 0, 00 20 0 ,0 01 -3 0, 30 00 ,0 0 01 -4 0, 40 00 ,0 0 01 -5 0, 50 00 ,0 0 01 -6 0, 60 00 ,0 0 01 -7 0, 70 00 ,0 0 01 -8 0, 80 00 ,0 0 01 -9 0, 90 00 ,0 0 01 -1 00 10 ,0 0, 00 00 120 Le 0, ss 00 0 ef fe > ct 20 iv 0, e, 00 m 0 or e co st ly
M or e
ef fe ct iv e, le ss
co st ly
0
Incremental cost-effectiveness ratio (Euro/QALY)
17% IKERs: dominante geneesmiddelen 76% geneesmiddelen met positieve IKER
6% IKERs: gedomineerde geneesmiddelen Mediane IKER: 12,238 € per QALY
WAARDE VAN GENEESMIDDELEN Kans dat een geneesmiddel waardevol is Kans Dominant
17%
10,000 € per QALY
43%
20,000 € per QALY
58%
30,000 € per QALY
69%
40,000 € per QALY
77%
50,000 € per QALY
81%
60,000 € per QALY
83%
70,000 € per QALY
84%
80,000 € per QALY
85%
90,000 € per QALY
86%
100,000 € per QALY
87%
200,000 € per QALY
90%
> 200,000 € per QALY
94%
PREVENTIE vs. CURATIE IKER per preventie stadium Mediane IKER Primair
6,255 € per QALY
Tertiair
10,878 € per QALY
Secundair
19,036 € per QALY
Preventie had een lagere mediane IKER (6,255 € per QALY) en is dus meer kosten-effectief dan curatie (12,917 € per QALY) (p = 0.002)
ef fe ct iv e, le ss co st ly
<= 10 ,0 00 10 ,0 01 -2 0, 00 20 0 ,0 01 -3 0, 00 30 0 ,0 01 -4 0, 00 40 0 ,0 01 -5 0, 00 50 0 ,0 01 -6 0, 00 60 0 ,0 01 -7 0, 00 70 0 ,0 01 -8 0, 00 80 0 ,0 01 -9 0, 90 00 ,0 0 01 -1 00 10 ,0 00 0, 00 120 0, 00 Le 0 ss ef > fe 20 ct 0, iv 00 e, 0 m or e co st ly
M or e
Proportion of cost-effectiveness ratios
PREVENTIE vs. CURATIE
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Incremental cost-effectiveness ratio (Euro/QALY) Preventive measures Curative measures
FAKTOREN DIE WAARDE VAN GENEESMIDDELE BEINVLOEDEN •
IKERs gefinancierd door industrie waren lager (mediaan: 9,518 € per QALY) dan IKERs gefinancierd door andere sponsors (mediaan: 21,756 € per QALY) (p < 0.001)
•
‘Samenleving’ IKERs hadden gelijkaardige mediaan (11,218 € per QALY) als ‘derde betaler’ IKERs (11,558 € per QALY) (p = 0.127)
•
‘Hoge kwaliteit’ IKERs hadden een hogere mediaan (31,954 € per QALY) dan ‘lage kwaliteit’ IKERs (10,878 € per QALY) (p < 0.001)
•
Er was geen verband tussen financiering en methodologische kwaliteit
DISCUSSIE Diverse en comprehensieve databank De meerderheid van geneesmiddelen zijn kosten-effectief (81% bij grens van 50,000 € per QALY) Preventie is meer kosten-effectief dan curatie, maar niet altijd Waarde beïnvloed door financiering en kwaliteit
DISCUSSIE Lagere IKERs gesponsord door industrie: – Invloed door industrie – Industrie onderzoekt enkel waardevolle geneesmiddelen – Industrie financiert enkel economische evaluaties die kans hebben op kosten-effectief geneesmiddel – Publication bias
• Geen verband tussen financiering en kwaliteit • Weinig gedomineerde geneesmiddelen
BEPERKINGEN • Vergelijkbaarheid van studies • Statische IKERs • Europese studiepopulaties • Kosten-utiliteitsanalyses
CONCLUSIES •
Evidentie over de waarde van geneesmiddelen is beschikbaar
•
De meerderheid van geneesmiddelen zijn waardevol
•
Over het algemeen is preventie meer kosten-effectief dan curatie
