Is er zicht op grotere kansengelijkheid door de-segregatie of door opbrengstgericht werken? dr. paul jungbluth
programmaleider KAANS.NL School of Business and Economics juni 2012
Doel ORD-presentatie: eerst beeld schetsen van omvang en inhoud van Limburgse cohortonderzoeken en vervolgens demonstreren wat je daarmee zoal kunt doen.
Wat we zoal weten na het meten Voortdurende kansenongelijkheid Achtergronden van Limburgse cohortonderzoeken Opbrengstmetingen: 3 jaar uitstroommetingen bij 200 basisscholen outputmaten naast CITO hoe buitenschools is de opbrengst controlevariabelen: voorrangsgewicht of opleidingsniveau controlevariabelen: etnische segregatie of sociaal-economische minder sociale ongelijkheid door desegregatie? minder sociale ongelijkheid door effectieve scholen? variatie in schooleffectiviteit over meetjaren school- of klaseffectiviteit: binnenschoolse segregatie? segregatie versus schooleffectiviteit extra sociale ongelijkheid in beeldvorming (verwachtingen)? leerwinst? Opbrengstgericht werken: feedback en dan?
[email protected]
Inhoudsopgave
Kaleidoscoop van onderwijs-opbrengsten als gemeten in Limburgse cohortonderzoeken In deze presentatie volgt hieruit alleen een selectie.
TYPE OUTPUT
SCHOOLVERSCHILLEN % variantie door schoolverschillen
-
Prettige school vlg leerlingen Leuke leerkrachten Ervaren steun door lln van hun lrkrn (20% zwaksten op CITO) Ervaren steun door lln van hun lrkrn (20% sterksten op CITO) Vertrouwen in succes in vervolgonderwijs BIG5-Openness gecontroleerd voor opleiding ouders Assertiviteit (zelfbeoord.) gecontroleerd voor opleiding ouders Academic competences (zelfbeoord.) gecontr. voor opleid. ouders Acad. compet. gecontrol. voor CITOscore én opl. ouders (meiden) Acad. compet. gecontrol. voor CITOscore én opl. ouders (jongens) over-/onderadvisering AdviesVO, gecorrigeerd voor CITOscore CITO-score gecorrigeerd voor nonverbaal IQ CITO-score gecorrigeerd voor opleiding ouders CITO-score gecorrigeerd voor opleiding ouders én nonv. IQ (‘effectiviteit’) Tevredenheid van ouders over deze school, achteraf
12 % 9 % 12 % 14 % 3 % 3 % 4 % 4 % 6 % 6 % 3 % 6 % 8 % 6 % 3 %
[email protected]
Schoolverschillen in output
Vooraf: demonstratie aanhoudende kansenongelijkheid adhv cijfers ministerie onderwijs in 2011 Intussen is de kansenongelijkheid volgens OC&W (mei 2011, pag. 37) terug bij 1965 en worden talentenreserves alleen nog bij de toch al kansrijken vermoed. 100% 90% 80% 70% 60%
vwo
50%
havo
40%
vmbo gl/tl vmbo kl
30%
vmbo bl
20% 10% 0% inkomkw1
inkomkw2
inkomkw3
inkomkw4
Conclusie: er is een schril contrast in rumoer eind jaren zestig op de toen door Van Heek in ‘Het Verborgen Talent’ gepresenteerde cijfers en de nu uitblijvende verontwaardiging bij deze nieuwe, in wezen vergelijkbare cijfers.
[email protected]
Kansenongelijkheid anno 2010
De aanleiding voor de Limburgse cohortonderzoeken: Kansenongelijkheid ‘langs de randen van het land’
[email protected]
Autochtone kansarmen
5
De context van de Limburgse cohortonderzoeken: Krimp en armoede
[email protected]
Zuid-Limburg: krimp, armoede en ontkenning?
Dankzij convenant van alle gemeenten in Zuid-Limburg en alle schoolbesturen PO en VO en de Universiteit Maastricht!!
Drie aansluitende cohortonderzoeken regiobreed ca. 3 x 20.000 kinderen 3-6 én hun ouders Alle schoolbesturen, alle gemeenten Alle organisaties voor peuterspeelz.
Uitstroomonderzoek 185 basisscholen 4 x 4.500 kinderen groep 8 én hun ouders Alle schoolbesturen
54 scholen V.O. onderwijsniveau 15-jarigen 2 2 x 9.000 lln. én hun ouders Alle schoolbesturen VO
[email protected]
Evaluatie VVE-pilot
Soc-econ.status (SES) via schaalscore:
Zuid-Limburg in de cohortonderzoeken: ‘Limburgers’ qua aantal in meerderheid, in termen van SES in minderheidspositie, SES zeer ongelijk verdeeld over subregio’s
[email protected]
Sociale ongelijkheid in Zuid-Limburg: naar ‘etniciteit’ en subregio
OM = oostelijke mijnstreek WM = westelijke mijnstreek MH = Maastricht – heuvelland +/- imp = wel /geen armoedepostcode
Resultaten Zuid-Limburgse cohortmetingen: Scepsis enerzijds en optimisme anderzijds bij ouders van kleuters Beide opmerkelijk realistisch: feitelijke kansenverdeling onder 12jarigen
[email protected]
Door ouders van kleuters verwacht schoolsucces over tien jaar naar inkomen en feitelijk ontvangen VO-advies in voorjaar 2011 (rechts)
Praktische toepassing van grondidee’1991: Scholen ordenen op ‘opbrengst’ En dat terugrapporteren
Déja vu: 1991 Wetensch. Raad voor Regeringsbeleid
Diverse output-indicatoren: - Zelfvertrouwen - Vertrouwen in vervolgonderwijs - Schoolbeleving (+ ervaren veiligheid) - Ervaren steun van leerkrachten - Personality (?) - CITOscores Breed scala aan controlevariabelen - Vooralsnog alleen buitenschools Vandaag alleen: CITO-scores
10
Uitgebreid verslag te vinden op www.kaans.nl
‘Schooleffectiviteit’: kanttekeningen bij de operationalisatie
11
Vooraf: illustratie gevaar van alleen corrigeren voor Voorrangsgewicht ipv voor hele opleidingsrange ouders
CITOscores versus voorrangsgewichten,
[email protected]
resp. opleidingsniveau ouders
12
Vooraf: gevaar van correcties op schoolniveau voor alleen Voorrangsgewicht ipv voor hele opleidingsrange ouders Resultaat:
Segregatie-typologie van basisscholen
[email protected]
naar opleiding ouders rechts: zelfde typologie, nu naar gewichtenleerlingen
Normtabel voor schooleffectiviteit Prestaties gecorrigeerd voor twee buitenschoolse determinanten
[email protected]
Sociale ongelijkheid in CITO-toetsscores Bij gelijk nonverbaal IQ: een normtabel voor CITO-opbrengsten
Schoolverschillen naar schooleffectiviteit: Illustratie van gevonden schoolverschillen - Voorlopige conclusie: weinig verschil in afstanden tussen categoriëen links en rechts in elke grafiek
[email protected]
Sociale ongelijkheid in CITO-toetsscores: De impact van schoolverschillen (2011)
Schoolverschillen naar segregatie: Illustratie van gevonden schoolverschillen - Ook hier voorlopige conclusie: weinig verschil in afstanden tussen categoriëen links en rechts in rechter grafiek
[email protected]
CITOscores naar segregatie-typologie, zonder en met controle op individueel niveau voor opleiding ouders
16
Statistische toets: daalt de betekenis van sociale achtergrond Voor de CITO-eindscore na controle voor achtereenvolgens: - Nonverbale intelligentie, - segregatie en – schooleffectiviteit? Na IQ doen de beide andere niets meer af aan de invloed van SES: zie Beta’s
Corr van CITO met … NSCCT segreg kl.1-4 ‘efftt_3jr’ opl.ouders
Opeenvolgende regressies CITO by opleiding ouders, onder controle van NSCCT, segregatie en schooleffectiviteit:
.44 .14 .21 .36
Model Summary Model R
dimension0
R Square
Adjusted R
Std. Error of
Square
the Estimate
1
,364a
,132
,132
7,91448
2
,526b
,277
,277
7,22456
3
,527c
,278
,277
7,22218
4
,557d
,310
,310
7,05698
Voorlopige conclusie: De-segregatie en opbrengstgericht werken leiden beide wel tot prestatieverbetering maar niet tot een reductie van kansenongelijkheid naar sociaal milieu.
[email protected]
Sociale ongelijkheid in CITO-toetsscores: de impact van schoolverschillen
Onder de scholen met relatief veel kansarme leerlingen (1,2,3) is het aandeel effectieve scholen relatief geringer dan onder de scholen met relatief veel kansrijke leerlingen (6.7,8) (terwijl we bij het berekenen van die effectiviteit juist de individuele sociale achtergrond al hadden verdisconteerd, zie het begin van deze presentatie.
[email protected]
Het verband tussen segregatie en effectiviteit (links absol, rechts relat.)
18
Meer weten? Hou onze rapportages bij op onze site.
www.kaans.nl
