Inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten

Stichting Samenwerkende Bonden van Ouderen in Noord-Holland

Inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten stuurgroep oudere migranten SBO-NH Mei 2012, kenmerk: 12s077

Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

1


1) Inhoudsopgave

pagina

1. Inhoudsopgave

2

2. Inleiding

3

3. Samenvatting

4

4. Conclusies

5

5. Algemene aanbevelingen

6

6.

Gemeente Haarlem  Interview met zelforganisaties in Haarlem: 1. Haarlems Migranten Platform 2. Stichting Nisa 3. Stichting de Brug/loket Schalkwijk  Aanbevelingen voor de zelforganisaties in Haarlem  Interview met de gemeente Haarlem  Aanbevelingen voor de gemeente Haarlem

7

Gemeente Alkmaar  Interview met zelforganisaties in Alkmaar: 1. Inova / moskee Haci Bayram 2. Stichting MaJo  Aanbevelingen voor de zelforganisaties in Alkmaar  Interview met de gemeente Alkmaar  Aanbevelingen voor de gemeente Alkmaar

11

Gemeente Zaandam  Interview met zelforganisaties in Zaandam: 1. Stichting Dharma 2. Stichting Huzur / Saen Professionals  Aanbevelingen voor de zelforganisaties Zaandam  Interview met de gemeente Zaandam  Aanbevelingen voor de gemeente Zaandam

15

7.

8.


8 9 10

12 13 14

16 17 18 19

2


2) Inleiding De stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH heeft een inventariserend onderzoek gedaan naar het aanvullende minimabeleid voor oudere migranten in de gemeenten Alkmaar, Zaanstad en Haarlem. Uit onderzoek is gebleken dat de inkomenspositie van migranten en van oudere migranten in het bijzonder achterblijft bij die van de autochtone ouderen. Juist vanwege de achtergestelde inkomenspositie van migranten(ouderen) is het van belang dat gemeenten een actief beleid voeren om de groep oudere migranten te bereiken en gebruik te laten maken van de voorhanden zijnde voorzieningen. De notitie start met een samenvatting, gevolgd door de algemene conclusies en aanbevelingen. In de daarop volgende hoofdstukken staan de interviews met beleidsmedewerkers van de drie gemeenten en lokale zelforganisaties vermeld. Tevens wordt er ingegaan op welke wijze het inventariserende onderzoek heeft plaatsgevonden en wat de resultaten van het onderzoek zijn. Samenstelling stuurgroep oudere migranten:  Dhr. M. Ezhar (stichting MaJo)  Dhr. H. van Koutrik  Dhr. F. May – NOOM  Mw. M. Niesten – SBO-NH  Mw. R. v/d Putte – ACB Kenniscentrum  Dhr. W. Samson  Dhr. W. Schuijlenburg – SBO-NH (voorzitter van de stuurgroep)  Dhr. I. Yerden De leeftijd van de oudere migrant Er is geen strikte definitie voor het begrip ouderen. In allerlei sectoren wordt de (AOW) leeftijd van 65 jaar gehanteerd als ondergrens. Wanneer het echter allochtone ouderen betreft, wordt een lagere leeftijdsgrens gehanteerd, namelijk 55 jaar. Allochtone ouderen hebben in vergelijking met autochtone leeftijdsgenoten gemiddeld genomen een slechtere gezondheid, een lager inkomen en minder mogelijkheden om aan het maatschappelijk leven deel te nemen. Ze worden daarom als extra kwetsbare groep gezien en daardoor eerder als oudere beschouwd. Bron:

Notitie: ‘ONBEZORGD VERZORGD, allochtone ouderen zorg en miszorg’ ACB Kenniscentrum, maart 2012


3


3) Samenvatting Uit onderzoek is gebleken dat de inkomenspositie van migranten en van oudere migranten in het bijzonder achterblijft bij die van de autochtone ouderen. Alhoewel inkomenszaken voor een belangrijk deel op landelijk niveau plaatsvinden, hebben ook de gemeenten mogelijkheden hier aandacht aan te besteden. Gemeenten kunnen immers naast hun wettelijke taak ten aanzien van minimabeleid, aanvullend beleid ontwikkelen ten behoeve van de minima in hun gemeenten. Juist vanwege de achtergestelde inkomenspositie van migranten(ouderen) is het van belang dat gemeenten een actief beleid voeren om de groepen migranten ouderen te bereiken en gebruik te laten maken van de voorhanden zijnde voorzieningen. De SBO-NH heeft in 2008 onderzocht of gemeenten aanvullend minimabeleid hebben ten aanzien van migranten ouderen. Daaruit bleek dat geen enkele gemeente in Noord-Holland hieraan voldoet. De stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH is met dit probleem serieus aan de slag gegaan. Ze heeft de gemeenten Zaanstad, Alkmaar en Haarlem (alle met een hoog percentage migranten ouderen) en een aantal zelforganisaties in deze gemeenten telefonisch benaderd met de vraag of ze bereid zijn mee te werken aan het onderzoek: “Inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten”. Aan de hand van een vragenlijst zijn de beleidsmedewerkers van de drie gemeenten en de contactpersonen van de zelforganisaties geïnterviewd. De vragen gingen vooral over wat de gemeenten doen en zouden kunnen doen aan aanvullend minimabeleid en wat zelforganisaties van migranten zelf willen en welke verbeteringen mogelijk en/of wenselijk zijn. Uit het onderzoek zijn gemeenschappelijke knelpunten en aandachtspunten naar voren gekomen. Ondanks het feit dat allochtone ouderen een financiële achterstandspositie hebben ten opzichte van de autochtone ouderen voeren geen van de drie gemeenten een actief beleid om deze groep ouderen te benaderen. Ook willen de gemeenten geen apart beleid voeren omdat zij van mening zijn dat iedere doelgroep op dezelfde manier benaderd dient te worden om zo discriminatie te voorkomen. Helaas gaat het hier niet persé om dat iedereen “op dezelfde manier behandeld wordt” maar véél meer om te zorgen dat het effect van het beleid voor iedereen gelijk is! Immers vanuit de (zgn. moderne) gedachte van mainstreaming van het beleid is het juist de taak van gemeenten om burgers effectief en in gelijke mate te bereiken met het beleid dat voor hen ontwikkeld wordt. Alle beleid moet “diversiteitsproof” zijn en dus alle (groepen) burgers insluiten. Wordt hier niet aan voldaan, dán is dit een vorm van (institutionele) discriminatie. Door de gemeenten worden nagenoeg geen themabijeenkomsten georganiseerd. Zij leggen dit neer bij de welzijnsorganisaties. Alle benaderde zelforganisaties gaven aan dat de allochtone ouderen te weinig kennis hebben van gemeentelijke regelingen en dat men niet goed de weg naar de instanties weet te vinden. Alle, door de SBO-NH geïnterviewde zelforganisaties zouden graag zowel telefonisch als via de mail door de gemeente benaderd willen worden als er een bijeenkomst georganiseerd wordt, zodat zij hun eigen achterban kunnen informeren en hen kunnen stimuleren/begeleiden om naar de bijeenkomsten te gaan. Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

4


4) Conclusies Naar aanleiding van de gesprekken die de leden van de stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH gevoerd hebben met de zelforganisaties en de beleidsmedewerkers van de gemeenten Haarlem, Alkmaar en Zaandam kan geconcludeerd worden dat: 

er veel analfabeten zijn onder oudere migranten die in Nederland leven. Hierdoor zijn zij niet in staat om folders en krantenberichten te lezen. Ook websites worden door hen niet bezocht of goed begrepen;



veel mensen met het pensioentekort kampen waardoor het pensioen tientallen procenten lager uitvalt. Vanuit de normen en waarden vanuit de eigen cultuur laten de ouderen liever niet merken dat ze krap bij kas zitten en met weinig geld rond moeten zien te komen;



veel allochtone ouderen niet weten welke gemeentelijke regelingen er zijn en op welke regelingen aanspraak gemaakt kan worden;



ondanks het feit dat allochtone ouderen een financiële achterstandspositie hebben ten opzichte van de autochtone ouderen geen van de drie gemeenten Haarlem, Alkmaar en Zaanstad een actief beleid voert of bereid is deze te voeren om de allochtone ouderen zo goed mogelijk te informeren. De financiële crisis en te weinig menskracht worden door de drie gemeenten als hoofdredenen opgegeven;



er bij de gemeenten geen sprake van is een apart beleid te voeren om de allochtone ouderen daadwerkelijk te bereiken/informeren. Men is van mening dat iedere doelgroep op dezelfde manier bereikt dient te worden om discriminatie te voorkomen.

NB:

Het diversiteitsbeleid waar minister Donner voor staat, (Donner is sinds enkele maanden geen minister meer maar vicepresident van de RvS) bestaat eruit dat de gemeenten de samenleving zo goed mogelijk bedienen. De bereikbaarheid van het gemeentelijke beleid moet onder elke bevolkingsgroep hetzelfde effect hebben. Uit dit onderzoek is gebleken dat dit niet het geval is. Veel mensen zijn namelijk onwetend over gemeentelijke regelingen betreffende het aanvullende minimabeleid. De SBO-NH is van mening dat de gemeenten meerdere manieren moeten aanwenden om het bereik van het gemeentelijk beleid onder alle bevolkingsgroepen zo groot mogelijk te maken. Het gaat niet om dat iedereen op dezelfde manier benaderd wordt maar dat het EFFECT van het beleid voor iedereen gelijk is.


5


5) Algemene aanbevelingen Gemeenten, zelforganisaties, migranten en welzijnsorganisaties dienen in samenwerking met elkaar te streven naar het verbeteren van het welzijn van de migranten ouderen Verder beveelt de stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH aan dat: 1. gemeenten:  themabijeenkomsten organiseren;  de zelforganisaties van deze bijeenkomsten persoonlijk op de hoogte stellen;  rekening houden met analfabetisme en taalkennis NL onder oudere migranten;  rekening houden met cultuurverschillen;  zelf nagaan hoe het voorlichtingsbeleid verbeterd kan worden. Het inschakelen van intermediairs (w.o. VOA’s) is hierbij wenselijk;  regelmatig overleg voert met de zelforganisaties in de eigen gemeente.

2. zelforganisaties:  open dagen van welzijninstanties bezoeken;  zich aanmelden voor themabijeenkomsten;  de informatie van de gemeenten doorgeven aan de achterban en de achterban activeert informatiebijeenkomsten te bezoeken;  zich aanmelden voor de opleiding tot vrijwillige ouderenadviseur;  goed letten op de sociale controle onder de achterban bv. door het afleggen van huisbezoeken;  contact leggen met politieke partijen;  zich bewust zijn van eigen kennis en kracht;  een coalitie vormen met zelforganisaties, moskeeën en kerken waardoor een vuist gemaakt kan worden naar de gemeente;  deelnemen aan Wmo-raden of seniorenraden voor beïnvloeding van het beleid;  bij de gemeente erop aandringen de voorlichting te optimaliseren en voor iedere doelgroep bereikbaar te maken.

3. afdelingen van de seniorenbonden en de vrijwillige ouderenadviseurs (VOA’s):  de ouderenbonden in kennis worden gesteld van de resultaten van het inventariserende onderzoek;  Met deze inventarisatie worden de knelpunten waarmee de oudste generatie allochtonen te maken hebben/krijgen inzichtelijk gemaakt.


6


6) Haarlem Interview met zelforganisaties in Haarlem 1. Haarlems Migranten Platform Gesproken met dhr. Erol Sayer Het Haarlems Migranten Platform is een overkoepelende organisatie, waarbij ongeveer 40 migranten zelforganisaties zijn aangesloten. Deze zelforganisaties zijn veelal langs cultureleen etnische lijnen georganiseerd. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  Financiële positie Bij de achterban speelt het pensioengat een grote rol. Vanuit de cultuur is het niet gebruikelijk dat oudere migranten over hun financiële positie spreken. Het is bekend bij het Haarlems Migranten Platform dat mensen van € 500 per maand rond moeten zien te komen.  Eenzaamheid Doordat de inkomenspositie van de oudere migranten zwak is, is men ook niet in staat zich te ontplooien. Vrouwen zitten vaak thuis en mannen in de moskee. Bij ziekte zorgen de partners voor elkaar. Kinderen hebben vaak een druk leven en men kan niet meer zoveel hulp en steun verwachten als vroeger. Vanuit de gemeente Haarlem worden er weinig activiteiten georganiseerd met als gevolg dat de eenzaamheid toeneemt.  Gemeentelijke voorzieningen De achterban heeft geen kennis van de gemeentelijke voorzieningen waar men aanspraak op zou kunnen maken. Wat doet de organisatie met de knelpunten/signalen Het Haarlems Migranten Platform heeft een schakelfunctie en verwijst de mensen met vragen naar de voorlichtingswinkel. Het Platform organiseert veel activiteiten voor de achterban. Contact met organisaties/gemeente Het Haarlems Migranten Platform heeft bijna geen contact met de gemeente Haarlem terwijl dit platform ooit opgericht is op initiatief van de gemeente. Met zelforganisaties is er wel contact maar vaak is dat maar voor een bepaalde periode. Verwachtingen van de gemeente  Het organiseren van meer themabijeenkomsten  Men wil graag zowel telefonisch als via de mail door de gemeente van de bijeenkomsten op de hoogte worden gebracht zodat de achterban rechtstreeks geïnformeerd kan worden.


7


2. Stichting Nisa Gesproken met mw. Ayse Muhlaci Stichting Nisa waarborgt (of zet zich in voor verbetering van) de positie van de allochtone vrouw in de Nederlandse samenleving zodat deze vrouwen zelfstandig kunnen functioneren en participeren in de Nederlandse maatschappij. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  De achterban heeft weinig kennis van de Nederlandse taal.  Er is weinig informatie over allerlei gemeentelijke regelingen. Er zijn geen folders vanuit de gemeente Haarlem ontvangen.  De 1e generatie weet niet goed de weg naar de instanties. Vaak worden ze geholpen door hun kinderen. Maar de kinderen hebben hun gezin/werk en wonen niet altijd in de buurt van hun ouders. De kinderen kunnen hierdoor in een spagaat terecht komen. Wat doet Stichting Nisa aan de knelpunten  Organiseren van themabijeenkomsten en cursussen.  Doorverwijzen van de achterban naar het loket in Schalkwijk.  Het wekelijks afleggen van huisbezoeken door vrijwilligers bij de oudste generatie, wat heel belangrijk is in de Turkse cultuur. Bij problemen wordt contact opgenomen met de kinderen om ook via hen op de hoogte gehouden te worden. Contact met organisaties/gemeente: In het verleden had Stichting Nisa veel contact met de gemeente Haarlem maar door gezondheidsproblemen van de contactpersoon is dit contact verminderd. Verwachtingen van de gemeente  De gemeente zou meer initiatief mogen tonen op het gebied van voorlichting.  Men wil graag zowel telefonisch als via de mail door de desbetreffende ambtenaar van de bijeenkomsten op de hoogte worden gebracht zodat de achterban rechtstreeks geïnformeerd kan worden.

3. Stichting de Brug/loket Schalkwijk Gesproken met dhr. Aichi (beroeps ouderenadviseur) Stichting de Brug is een vrijwilligersorganisatie voor mensen uit Marokkaans/Arabischsprekende landen. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  De achterban heeft te maken met de gevolgen van het AOW tekort.  Taalbarrière: het is voor de oudste generatie een hele opgave om te bellen naar het loket bij een hulpvraag. Bij geen goede en duidelijke hulp haakt men al snel af.  De ambtenaren bij het loket werken en denken op de Nederlandse manier. Dit gaat bij veel migranten van de oudste generatie te snel. Het is aan te bevelen om eerst het vertrouwen te winnen en veiligheid te bieden om daarna geleidelijk over te gaan op de Nederlandse manier. Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

8




Wijkkrant: om een groter bereik te hebben onder de allochtone bevolking worden de titels van informatieve stukken in het Arabisch vertaald terwijl de tekst in het Nederlands blijft staan.

Wat doet de organisatie met de knelpunten/signalen  De ouderenadviseur heeft naar aanleiding van het WAO tekort alle zelforganisaties en wethouders/ambtenaren in Haarlem benaderd en geregeld dat de aanvullende bijstand voortaan via de SVB uitbetaald zou worden.  Via themabijeenkomsten in de moskee en bij de zelforganisaties worden de mensen binnengehaald. Hierbij is het voor ouderen laagdrempelig erg belangrijk.  De ouderenadviseur houdt spreekuur bij Stichting de Brug.  Er wordt gewerkt met een informatiegids met alle gemeentelijke regelingen.  Regelmatig worden er huisbezoeken afgelegd. Er wordt een brede intake gehouden om te inventariseren wat voor gezin het is en waar aanspraak op gemaakt kan worden.  Op 1 juli 2011 is er een themabijeenkomst georganiseerd over de Wmo en minimavoorzieningen. Contact met organisaties/gemeente Er is veel contact met andere organisaties bv. Tandem, MEE. Met de gemeente is weinig contact. Verwachtingen van de gemeente  Opname van interculturele communicatie in het beleid.  Omdat er veel onwetendheid is over het pgb en de mantelzorg zou de gemeente deze thema’s kunnen behandelen tijdens een bijeenkomst.

Specifieke aanbevelingen voor de zelforganisaties in Haarlem De stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH beveelt aan dat de Haarlemse zelforganisaties:  open dagen van welzijninstanties bezoeken;  de informatie van de gemeente doorgeven aan de achterban;  de informatie over de opleiding tot vrijwillige ouderenadviseur neerleggen bij de achterban;  goed letten op de sociale controle onder de achterban o.a. door het afleggen van huisbezoeken;  contact opnemen met de Haarlemse politieke partijen;  een coalitie vormen met zelforganisaties, moskeeën en kerken waardoor men gezamenlijk kan optrekken naar de gemeente Haarlem;  deelnemen aan Wmo-raden/seniorenraden voor beïnvloeding van het gemeentelijk beleid;  er bij de gemeente op aandringen: a. de voorlichting te optimaliseren en voor iedere doelgroep toegankelijk te maken. Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

9


b. om themabijeenkomsten te organiseren. c. regelmatig overleg te voeren en samen te zoeken naar een manier om de aandachtspunten in deze notitie op de politieke agenda te plaatsen. d. het actieve gemeentelijke beleid te verbeteren door een regelmatig terugkerend gezamenlijk overleg te organiseren met zelforganisaties en de gemeente Haarlem.

Interview met gemeente Haarlem Gesproken is met de beleidsmedewerker dhr. R. Kooijman De gemeente Haarlem voert geen actief beleid om de oudere migranten in Haarlem te bereiken op het gebied van gemeentelijke regelingen met betrekking tot het minimabeleid. Vanwege de bezuinigingen is er geen tijd, geld en menskracht beschikbaar. Ook wil de gemeente af van het voeren van een doelgroepenbeleid omdat volgens de gemeente elke doelgroep op dezelfde manier bereikt en geïnformeerd dient te worden. Ondanks het voornemen om elk jaar een bijeenkomst te organiseren over het aanvullende minimabeleid wordt dit al sinds 2009 niet meer gedaan. Ook raakt, volgens dhr. Kooijman, een grote groep mensen uit het zicht vanwege de aansluiting bij de sociale verzekeringsbank. De gemeente Haarlem wil vrijwilligers opleiden als wijkcoaches en hierdoor een signaleringen doorverwijsfunctie realiseren. Deze wijkcoaches dienen de mensen te stimuleren om zelf regie te voeren. In Haarlem is sinds 2011 het “Hof 2.0” van kracht gegaan. Hierbij staat de zelfredzaamheid en het gebruik maken van diensten van mantelzorgers centraal. Dhr. Kooijman is een voorstander van het organiseren van een regelmatig terugkerende bijeenkomst met zelforganisaties en de gemeente. Hij wil hierbij wel het gevoel hebben dat de inbreng en initiatieven van twee kanten komen. Specifieke aanbevelingen voor de gemeente Haarlem De stuurgroep migranten ouderen van de SBO-NH beveelt aan dat de gemeente Haarlem:  zelf nagaat hoe het actieve beleid verbeterd kan worden zodat alle burgers effectief en in gelijke mate bereikt worden;  themabijeenkomsten organiseert;  de zelforganisaties zowel telefonisch als via de mail op de hoogte stelt van deze bijeenkomsten;  rekening houdt met het analfabetisme onder oudere migranten en hun beperkte kennis van het Nederlands;  aandacht besteedt aan de cultuurverschillen;  zelf nagaat hoe het voorlichtingsbeleid verbeterd kan worden. Het inschakelen van intermediairs zoals vrijwillige ouderen adviseurs is hierbij wenselijk;  regelmatig overleg voert met de zelforganisaties werkzaam in de gemeente Haarlem.


10


7) Alkmaar Interview met zelforganisaties in Alkmaar 1. Inova en moskee Haci Bayram Gesproken met mw. Bettina Eroglu INOVA is een onafhankelijke organisatie voor (re)integratie, sociale activering, inburgering en vluchtelingenwerk. Inova organiseert veel activiteiten in de moskee Haci Bayram. De stichting Haci Bayram Moskee Alkmaar is een stichting die naast religieuze ook informatieve en culturele bijeenkomsten organiseert. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  De achterban heeft weinig kennis van de Nederlandse taal.  Er is onbegrip onder de achterban in de richting van de Nederlanders. Men voelt zich niet veilig en ervaart veel onwetendheid van de Nederlanders over de culturele achtergrond van de doelgroep.  Er is weinig kennis over gemeentelijke regelingen, terwijl er wel behoefte aan is.    



Wat doen Inova en Moskee Haci Bayram aan de knelpunten Er wordt spreekuur gehouden bij Inova met doorverwijzing naar andere instanties of loketten. Men kan gebruik maken van een tolkentelefoon. De hulpverlening is in de eigen taal. Inova heeft binnen de moskee twee Inburgeringsgroepen opgestart. Er is duidelijk behoefte aan taalonderwijs en empowerment waardoor men in staat wordt gesteld beter te participeren in de samenleving. Bij het taalonderwijs in de moskee wordt o.a. geleerd om een bezoek af te leggen bij het gemeentehuis, aangifte te doen en formulieren in te vullen. Daarnaast is er wekelijks een participatiegroep actief waarbij de aandacht gericht is op participatie en praktische taalles. Verzorgen van themabijeenkomsten

Contact met organisaties/gemeente Stichting Inova en moskee Haci Bayram hebben naast samenwerking met andere organisaties een goed contact met dhr.Galama, beleidsmedewerker van de gemeente Alkmaar. Deze samenwerking wordt gestimuleerd vanuit de gemeente Alkmaar. Het onlangs nieuw gevormde college van B&W Alkmaar legt meer de nadruk op generiek beleid in plaats van op doelgroepenbeleid. Wel blijft het college veel prioriteit geven aan het armoedebeleid. Verwachtingen en vragen van/aan de gemeente  De eerste generatie Turkse mannen heeft o.a. aangegeven computerles te willen hebben. Men kan dan leren telebankieren waardoor de zelfredzaamheid toeneemt. Vraag vanuit de gemeenschap aan de gemeente is subsidie voor aanschaf computers en het opzetten van cursussen binnen de eigen organisatie Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

11


2. Stichting MaJo Gesproken met dhr. M. Ezhar Stichting MaJo is een stichting die is opgericht om de (Marokkaanse) jongeren in AlkmaarOverdie te versterken bij het vinden van een plek in de maatschappij, hen laten aansluiten bij de brede lagen van de samenleving en om de integratie tussen verschillende culturen te bevorderen. Bij MaJo zijn er contactmoeders en buurtvaders/moeders. Zij bereiken veel mensen via de moskee. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  De achterban weet niet van welke gemeentelijke regelingen gebruik kan worden gemaakt. Men gaat ook niet uit zichzelf hiernaar op zoek, uit angst of schaamte. Veel mensen hebben geen computer dus worden er geen websites bezocht voor gemeentelijke informatie. Ook zijn er onder de oudere Marokkanen veel analfabeten waardoor zij geen folders kunnen lezen. Nederlandse kranten worden door de achterban ook niet veel gelezen. De informatie haalt men liever bij elkaar vandaan via het gesprek. De televisie staat vaak op de Marokkaanse zender.  De oudste generatie allochtone ouderen laat niet merken krap bij kas te zitten. Normen en waarden vanuit de cultuur en het grote eergevoel laten dit niet toe. Velen kampen met het pensioen tekort waardoor het pensioen tientallen procenten lager uitvalt dan bij autochtone ouderen.  Stichting MaJo heeft het gevoel dat de achterban afgewimpeld wordt bij het loket. Ook voelt men een vorm van discriminatie. Taal is een grote barrière voor veel allochtone ouderen waardoor men zich gauw laat afschepen.  De gemeente Alkmaar wil niet dat sleutelfiguren oudere migranten begeleiden naar het loket en het woord voor hen voeren. Zij willen dat de sleutelfiguren de achterban informeert waar men moet zijn voor informatie en hoe dingen aangepakt kunnen worden. Verder zullen ze het zelf moeten regelen. Dit om de zelfredzaamheid te bevorderen. Stichting MaJo is van mening dat dit niet van oudere migranten mag worden verwacht. Zij zijn de taal niet machtig en weten echt niet hoe dingen verwoord moeten worden. Ze voelen zich hierdoor erg onzeker. Wat doet de organisatie met de knelpunten/signalen  Het afleggen van huisbezoeken  Houden van een spreekuur in de moskee  De voorzitter van de stichting MaJo heeft zitting in de seniorenraad waardoor het gemeentelijk beleid via deze weg beïnvloed en geadviseerd kan worden.  Het organiseren van themabijeenkomsten Contacten met andere zelforganisaties/gemeente Regelmatig hebben de afgevaardigden van de zelforganisaties een overleg o.a. met de beleidsmedewerker van de gemeente Alkmaar.


12


Verwachtingen naar de gemeente  Bewustwording van de gemeente dat zelfredzaamheid van de 1e generatie allochtone ouderen na zoveel jaar heel lastig is. Er moet een wisselwerking ontstaan tussen de gemeente en de zelforganisaties.  De gemeente Alkmaar zou samen met de zelforganisaties voorlichtingsthemabijeenkomsten op kunnen zetten. Nu geeft de gemeente ook voorlichtingsavonden alleen wordt de doelgroep niet bereikt.  Stichting MaJo wil dat de gemeente Alkmaar de zelforganisaties zowel telefonisch als via de mail informeert over de voorlichtingsbijeenkomsten.

Specifieke aanbevelingen voor de zelforganisaties in Alkmaar De stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH beveelt aan dat de Alkmaarse zelforganisaties:  open dagen van welzijninstanties bezoeken;  de informatie van de gemeente Alkmaar doorgeven aan de achterban;  de informatie over de opleiding tot vrijwillige ouderenadviseur neerleggen bij de achterban;  goed letten op de sociale controle onder de achterban o.a. door het afleggen van huisbezoeken;  contact opnemen met de Alkmaarse politieke partijen;  een coalitie vormen met zelforganisaties, moskeeën en kerken waardoor men gezamenlijk kan optrekken naar de gemeente Alkmaar;  deelnemen aan Wmo-raden/seniorenraden voor beïnvloeding van het gemeentelijk beleid;  er bij de gemeente op aandringen: a. de voorlichting te optimaliseren en voor iedere doelgroep toegankelijk te maken b. themabijeenkomsten te organiseren c. regelmatig overleg te voeren en samen te zoeken naar een manier om de aandachtspunten in deze notitie op de politieke agenda te plaatsen d. het actieve gemeentelijke beleid te verbeteren e. het diversiteitsoverleg met de zelforganisaties regelmatig te organiseren.

Interview met gemeente Alkmaar Gesproken met dhr. N. Galama – beleidsmedewerker, mw. J. Pronk – beleidsmedewerker, mw. T. Zwaan formulierenbrigade. De gemeente Alkmaar voert geen apart actief beleid om oudere migranten te benaderen. Iedere doelgroep wordt op dezelfde wijze benaderd. De gemeente Alkmaar heeft vrouwelijke vrijwilligers opgeleid tot bezoekvrouwen. Zij hebben de taak om huisbezoeken af te leggen en fungeren als intermediair tussen de gemeente/instellingen en migranten, waaronder in voorkomende gevallen oudere migranten.


13


De gemeente Alkmaar subsidieert de formulierenbrigade die als taak heeft ondersteuning bij het invullen van formulieren en het nagaan of men voor een voorziening in aanmerking komt. De gemeente Alkmaar subsidieert tevens computercursussen en taalcursussen voor migranten. Naast een aantal kleinere overleggen organiseert de gemeente Alkmaar regelmatig het diversiteitsoverleg waarbij zowel de migrantenorganisaties uit Alkmaar als de beleidsambtenaar, wethouder en burgemeester van de gemeente Alkmaar aanwezig zijn. Het doel van dit overleg is in gesprek te gaan met elkaar en het kenbaar maken/aanpakken van knelpunten in het integratieproces. Tevens is er ruimte om elkaar te informeren over activiteiten die georganiseerd worden door de migrantenorganisaties.

Specifieke aanbevelingen voor de gemeente Alkmaar De stuurgroep oudere migranten van de SBO-NH beveelt aan dat de gemeente Alkmaar:  zelf nagaat hoe het actieve beleid verbeterd kan worden zodat alle burgers effectief en in gelijke mate bereikt worden;  themabijeenkomsten organiseert;  de zelforganisaties zowel telefonisch als via de mail op de hoogte stelt van deze bijeenkomsten;  rekening houdt met het analfabetisme onder oudere migranten en hun beperkte kennis van het Nederlands;  aandacht besteedt aan de cultuurverschillen;  zelf nagaat hoe het voorlichtingsbeleid verbeterd kan worden. Het inschakelen van intermediairs zoals vrijwillige ouderen adviseurs is hierbij wenselijk;  regelmatig overleg voert met de zelforganisaties werkzaam in de gemeente Alkmaar.


14


8) Zaanstad Interview met zelforganisaties in Zaandam 1. Stichting Dharma te Zaandam Gesproken met dhr. R. Doerga Stichting Dharma is een Sociaal Educatief Cultureel Centrum in Zaandam. Hoewel het centrum in eerste instantie bedoeld is voor de Hindostaanse gemeenschap zijn de educatieve programma's en alle grote activiteiten toegankelijk voor deelnemers uit alle culturen. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  Stichting Dharma heeft momenteel geen vaste locatie waar men activiteiten voor de achterban kan organiseren en waar men samen kan komen. Dit wordt als een groot probleem ervaren. Ouderen hebben een herkenbare, vaste, veilige plaats nodig die tevens goed bereikbaar is en waar men elkaar kan ontmoeten. Als ouderen steeds naar een andere locatie moeten, worden ze onzeker en haken ze af. Ook het houden van een spreekuur en het organiseren van informatieve bijeenkomsten komen hierdoor maar moeizaam op gang.  Er zijn signalen vanuit de achterban dat de financiële positie van de ouderen niet positief is. Mensen moeten rondkomen van weinig geld. Helaas is dit moeilijk te bespreken omdat de mensen hun trots hebben en vanuit hun cultuur niet gewend zijn om over financiën te spreken. Men weet niet goed de weg naar de gemeente of andere instanties om het besteedbare inkomen aan te vullen. Vanuit stichting Dharma worden er bijeenkomsten georganiseerd waar de mensen geïnformeerd worden over bv. de Wmo, financiën, pensioentekort.  Eenzaamheid onder de Hindostaanse ouderen is een groot probleem. In het verleden was het de gewoonte dat de ouders bij de oudste zoon introkken. Vanwege werk, gezin, druk leven en kleinere behuizing is dit niet meer mogelijk. Kinderen wonen vaak verder weg. Er zijn signalen vanuit de organisatie dat mensen die in verpleeghuizen verblijven, vaak weken niet bezocht worden door hun kinderen. Wat doet de organisatie met de knelpunten/signalen?  Organiseren van themabijeenkomsten  Afleggen van huisbezoeken  Verwijzen naar het loket Zorg en Welzijn van de gemeente Zaandam Contact met organisaties/gemeente Stichting Dharma heeft goed contact met alle zelforganisaties in Zaandam. Er is een koepel van zelforganisaties. Regelmatig vindt het “Regenboogoverleg” plaats. Dit is een interactief overleg tussen alle besturen van zelforganisaties uit Zaandam en ambtenaren van de gemeente. Bij actuele kwesties (bv. om de besturen te informeren over de transitie AWBZ en het Wmobeleid van de gemeente Zaanstad) wordt er overleg gevoerd. Knelpunt is dat veel besturen van de zelforganisaties deze informatie helaas niet doorspelen naar de achterban. Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

15


Stichting Dharma doet dit overigens wel door middel van het organiseren van informatieve bijeenkomsten. Ook is er een goed contact met de seniorenraad Zaandam waardoor er indirect advies aan de gemeente wordt gegeven. Dhr. Doerga heeft ook rechtstreeks contact met de gemeente maar ervaart deze als diplomatiek. Tevens ervaart hij weinig waardering voor de inzet en de activiteiten van de Stichting. Verwachtingen van de gemeente  Van de gemeente Zaanstad wordt een actievere houding verwacht in de richting van de oudere migranten.  De stichting Dharma wil persoonlijk geïnformeerd worden over actuele onderwerpen/bijeenkomsten.  Contact over goede huisvesting.

2. Stichting Huzur en SAEN Professionals Gesproken met mw. Nuriye Bice Stichting Huzur is een Turkse ouderenvereniging in Zaandam De professionele organisatie “Saen Professionals” is een klantgerichte organisatie die zorg levert aan iedereen die hulp bij het huishouden nodig heeft. Er wordt hierbij rekening gehouden met de culturele achtergrond. Tevens biedt zij bewoners sociaal maatschappelijke ondersteuning en begeleiding op het gebied van voorzieningen, zorg, gezondheid, geldzaken. Men wordt geholpen om optimaal gebruik te maken van de voorzieningen waarop men recht heeft met als doel de zelfredzaamheid te vergroten. Wat zijn de knelpunten/signalen vanuit de achterban  Mensen zijn nog niet bekend met alle mogelijke voorzieningen en hebben behoefte aan informatie.  Veel allochtone ouderen zijn analfabeet waardoor zij zich niet goed kunnen verwoorden en waardoor de gemeentelijke informatie niet bij hen terecht komt.  Ouderen doen een groot beroep op de kleinkinderen. Overbelasting van deze mantelzorgers wegens gebrek aan ervaring ligt op de loer. Overbelasting kan leiden tot “ontspoorde zorg”en eufemisme voor ouderenmishandeling.  Als men de Nederlandse taal niet machtig is, is men verplicht een tolk mee te nemen naar het zorgloket anders wordt men niet geholpen. De gemeente is van mening dat de zorgvrager zelf verantwoordelijk is voor de vertaalslag.  Regelmatig komt het voor dat mensen met complexe vraagstukken door het gemeentelijk loket Zorg en Welzijn doorgeschoven worden naar het loket van Saen Professionals of van Huzur. Zij helpen de mensen op vrijwillige basis maar het kost veel tijd.


16


Wat doet de organisatie met de knelpunten/signalen  Maandelijks wordt er een themabijeenkomst georganiseerd voor de achterban.  Er wordt ieder jaar een programma samengesteld waarbij men uitgaat van de behoeften van de ouderen.  Er is een wekelijkse spreekuur. Contacten met andere zelforganisaties/gemeente Zaanstad Nuriye Bice is zowel secretaris van Huzur als oprichter van Saen Professionals. Er is naast het contact met de gemeente ook samenwerking met stichting Maatschappelijke Dienstverlening om samen activiteiten op te zetten. Verwachtingen van de gemeente  De gemeente zal een actiever beleid moeten gaan voeren om de mensen te bereiken (bijvoorkeur mondeling door o.a. huisbezoeken)  Bij het realiseren van de beleidsstukken dient de gemeente meer begrip op te brengen voor de menselijke maat en hun situatie te erkennen.  Bewustwording: de gemeente wil de zelfredzaamheid van de allochtone ouderen bevorderen. Saen Professionals heeft bij de gemeenteraad aangekaart om juist die oudere mensen in hun waarde te laten. Men kan zo’n verandering na zoveel jaar niet meer van deze generatie migranten verwachten! Specifieke aanbevelingen voor de zelforganisaties in Zaanstad De stuurgroep migranten ouderen van de SBO-NH beveelt aan dat de zelforganisaties uit Zaanstad:  open dagen van welzijninstanties bezoeken  de informatie van de gemeente doorgeven aan de achterban  de informatie over de opleiding tot vrijwillige ouderenadviseur neerleggen bij de achterban  goed letten op de sociale controle onder de achterban o.a. door het afleggen van huisbezoeken  contact opnemen met de Zaanse politieke partijen  een coalitie vormen met zelforganisaties, moskeeën en kerken waardoor men gezamenlijk kan optrekken naar de gemeente Zaanstad in het Regenboogoverleg  deelnemen aan Wmo-raden/seniorenraden voor beïnvloeding van het gemeentelijk beleid  er bij de gemeente op aandringen: a. de voorlichting te optimaliseren en voor iedere doelgroep toegankelijk te maken; b. om themabijeenkomsten te organiseren; c. regelmatig overleg te voeren en samen te zoeken naar een manier om de aandachtspunten in deze notitie op de politieke agenda te plaatsen; d. het actieve gemeentelijke beleid te verbeteren door een regelmatig terugkerend gezamenlijk overleg te organiseren met zelforganisaties en de gemeente Zaanstad. Notitie inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten Kenmerk: 11s134 Stuurgroep oudere migranten

17


Interview met de gemeente Zaanstad Gesproken met dhr. M. Stoffer, beleidsmedewerker. De gemeente Zaanstad maakt veel gebruik van de diensten van Welzijnsorganisaties in Zaandam zoals: Saen Professionals, Centrum Mantelzorg, contactvrouwennetwerk, MEE. 

Saen Professionals is een pilot van de gemeente Zaanstad en houdt spreekuur voor migranten. De werknemers van Saen Professionals spreken de Turkse taal en kennen de Turkse cultuur. Zij maken de mensen attent op regelingen, verwijzen naar en helpen bij het invullen van formulieren. Als de pilot in de toekomst goede resultaten boekt, zal de gemeente Zaanstad bekijken hoe hier verder mee te gaan. Het gemeentelijk Wmo-loket heeft lang niet de capaciteiten van het loket van Saen Professionals. Zij spreken de taal niet en zijn niet thuis in de cultuur.



Het Contactvrouwennetwerk is een groep migrantenvrouwen uit Zaanstad die huisbezoeken aflegt en een signalerende functie hebben. Zij zijn de verbinding tussen de gemeentelijke voorzieningen en de achterban. Met de ontvangen signalen gaan zij naar welzijnorganisaties die hierop actie ondernemen. Ook organiseert het Contactvrouwennetwerk koffieochtenden waarbij welzijnsorganisaties tegelijkertijd voorlichting komen geven zodat de doelgroep direct benaderd wordt.



Het Regenboogoverleg is een overleg tussen zelforganisaties en ambtenaren. Er zijn ongeveer vijf zelforganisaties die actief aan dit overleg deelnemen. Vaak zijn er dezelfde mensen die overigens al drukbezet zijn. Het organiseren van het Regenboogoverleg kost veel tijd en wordt ervaren als een moeizaam proces zowel van de gemeentelijke kant als van de zelforganisaties. Sommige ambtenaren laten het wegens tijdgebrek afweten. Vooral de afdeling inburgering/integratie heeft veel te maken gehad met bezuinigingen waardoor zij momenteel geen ruimte hebben om zich met de organisatie van het Regenboogoverleg bezig te houden.



De gemeente Zaanstad geeft periodiek een laagdrempelige wijkkrant uit waarin alle voorzieningen en regelingen vermeld staan. Dhr.Stoffer (beleidsmedewerker gemeente Zaanstad) heeft het idee dat deze krant goed gelezen wordt.



Dhr. Stoffer is voornemens op een volgende themabijeenkomst niet alleen aan te kondigen via de wijkkrant, de website etc maar ook door folders neer te leggen bij de Turkse/Marokkaanse winkels, zodat er nog meer bereik mogelijk is. Tevens zal dhr. Stoffer de zelforganisaties persoonlijk gaan benaderen.



Er is in het verleden veel geld gestoken in taalcursussen voor de oudste generatie maar dit heeft weinig resultaat gehad. De oudste generatie is vaak analfabeet en om hen nu nog Nederlands te laten leren kost veel moeite en energie. De resultaten vervagen ook weer snel.


18


Specifieke aanbevelingen voor de gemeente Zaanstad De stuurgroep migranten ouderen van de SBO-NH beveelt aan dat de gemeente Zaanstad:  zelf nagaat hoe het actieve beleid verbeterd kan worden zodat alle burgers effectief en in gelijke mate bereikt worden;  themabijeenkomsten organiseert;  de zelforganisaties zowel telefonisch als via de mail op de hoogte stelt van deze bijeenkomsten;  rekening houdt met het analfabetisme onder oudere migranten en hun beperkte kennis van het Nederlands;  aandacht besteedt aan de cultuurverschillen;  zelf nagaat hoe het voorlichtingsbeleid verbeterd kan worden. Het inschakelen van intermediairs zoals vrijwillige ouderen adviseurs is hierbij wenselijk;  het Regenboogoverleg in stand houdt en intensiveert.


19

Inventarisatie actief minimabeleid voor oudere migranten

Recommend Documents