INTRODUCTIEBROCHURE voor studenten CARDIOLOGIE – CARDIOCHIRURGISCHE HEELKUNDE GA30
Ziekenhuis Oost Limburg 2011
-2Inhoudstafel Voorwoord 1.
Voorstelling van de eenheid 1.1. Architectuur 1.2. Multidisciplinair team: wie is wie op A30
2.
04 04
Taakinhoud en -verdeling 2.1. Organisatie van de verpleegzorg 2.2. Dagindeling 2.3. Specifieke verpleegkundige interventies
05 07 10
3. 4.
Verwachtingen van de afdeling naar de studenten Afkortingen in het briefingformulier
15 17
5.
Info ivm de meest voorkomende pathologiën, onderzoeken en ingrepen
18
Bijlage: risicofactoren
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-3-
INTRODUCTIEBROCHURE STUDENTEN GA30 Z.O.L. CAMPUS SINT JAN
Voorwoord
Welkom op onze afdeling GA30, cardiologie en cardiochirurgie. Als nieuwe student willen we je graag opnemen in onze groep, waarbij je op onze inzet en steun kan rekenen tijdens je stage. Deze brochure geeft kort weer wat er te beleven en te leren valt op onze dienst. Natuurlijk staat niet alles hier opgechreven, dat zou veel te veel worden. Als je nog vragen hebt of uitleg wenst staat het hele team van GA30 voor je klaar. Wij wensen je een leuke en leerrijke stage Namens het hele team GA30.
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-4-
1. VOORSTELLING VAN DE EENHEID 1.1 Architectuur Onze afdeling bevindt zich in de A-blok op de derde verdieping. De kleur die je moet volgen om er te geraken is geel. Voor het bezoek zijn aparte loopwegen en liften voorzien. Er zijn 18 kamers, waarvan 6 éénpersoonskamers zijn. In totaal telt de afdeling 30 bedden. De afdeling zelf is een L-vormige gang met in het midden het verpleegstation en de balie. Voor de verpleegkundigen is de afdeling in 3 kanten opgesplitst: Rood: KANT I: 301-309 Blauw: KANT II: 311-329 Geel: KANT III: 324-331 Verder zijn er nog: 2 spoelruimtes (1 in elke gang) Een keuken (hier kan je je tas kwijt) Toiletten voor bezoek Toilet voor personeel Daglok aal Douches en ontharingslokaal Dokterslokaal/bureau hoofdverpleegkundige 1.2. Multidisciplinair team: Wie is wie op A30?
Medisch team
Verpleegkundig team
•
Cardiochirurgie
•
Cardiologie
• •
Manager Patiëntenzorg Hoofdverpleegkundige
•
Stagementoren
Dr. Gutterman Prof. Dion Dr. Van Kerrebroeck Dr. Van Herendael Dr. Noyens Dr. Dens Dr. Rivero Dr. De Vusser Dr. Vandervoort Dr. Eerdekens Dr. Van Lierde Dr. Vrolix Dr. Mullens Karel Ghoos Gilberte Mantels
Dilek Niels Verder werken wij samen met diëtisten, kinesisten, sociale dienst,…
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-52. TAAKINH OUD EN VERDELING
2.1. Organisatie van de verpleegzorg De verpleegkundigen werken volgens een bepaald roulement waarin het de bedoeling is steeds te komen tot een bezetting van : •
1 dagpost : hoofdverpleegkundige :
• • • •
3 morgenposten : 3 middagposten : 1 nachtpost : 1 logistieke
van 08u00 - 16u30 of van 07u30 - 16u00 van 06u45 - 15u15 van 13u30 - 22u00 van 21u45 - 07u00 van 8u30 – 12u30 of van 16u15 – 20u45
De dienstregeling van de studenten vind je op het memobord in de briefingsruimte. Op onze dienst werken wij volgens het model van integrerende verpleging, dus met patiëntentoewijzing. Elke verpleegkundige is verantwoordelijk voor het totaal zorgenpakket van de toegewezen patiënten. De hoofdverpleegkundige stelt iedere dag het werkschema op. De studenten worden verdeeld en toegewezen aan de verpleegkundige.Ook jouw naam zal op het schema vermeld worden. Let ook zeker op wanneer jullie pauze mogen nemen, dit staat ook hierbij geschreven! Buiten de totaalzorg van de patiënten is de verpleegkundige ook verantwoordelijk voor andere taken. Dit is voor jou als student ook een leerervaring. Deze taken zijn :
•
•
Patiëntgebonden taken medicatiebedeling bloednamen, ook dagprofielen maaltijdbedeling
− − −
Afdelingsgebonden taken spoelruimten in orde brengen keuken in orde brengen berging in orde brengen
− − −
De toewijzing van deze verantwoordelijkheden is gekoppeld aan de patiëntentoewijzing en staat vermeld op het werkverdelingsblad. De morgen- en middagbriefing gebeurt door elke verantwoordelijke van een kant. Je eigen inbreng tijdens de briefing wordt gewaardeerd.
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-6Verantwoordelijkheden : "Verantwoordelijk zijn voor": d.w.z. dat men ervoor zorgt dat iets gebeurt, en dat men zorgt dat taken zijn uitgevoerd. Dit wil niet zeggen dat men alle taken zelf moet doen. Het is de bedoeling dat men elkaar helpt in alle collegialiteit en opvolging mogelijk maakt. Dit betekent ook dat indien er zich moeilijkheden voordoen bij de uitvoering van de taken, dat je hulp vraagt of dat je taken verdeelt zodat collega's en/of medestudenten die het minder druk hebben een aantal taken overnemen, echter niet de verantwoordelijkheden.
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-7-
2.2. Dagindeling De dagindeling heeft als doel een timing te maken die het mogelijk maakt om de afdelingsactiviteiten en de patiëntenzorg op elkaar af te stemmen, rekening houden met de externe diensten waar wij mee samenwerken bv. Operatiekwartier, cathlab. Het is de bedoeling om deze tijdsindeling zoveel mogelijk te respecteren om er zo voor te zorgen dat alles tijdig klaar is.
MORGENDIENST 06u45 - 07u00 07u00
• •
08u20 08u00
• • • • • •
08u30
• • • • •
10u00 - 11u00
• • •
11u00 – 11u30
• •
12u00 - 13u00
• •
briefing door verpleegkundige van de nachtdienst nemen van de parameters bij uw toegewezen patiënten: BD, pols, temperatuur, pijncontrole, saturaties, gewichten en debieten. bloednamen doen, inspuitingen geven en infusen aërosols geven+ pat. Mond laten spoelen met H2O patiënten pré-operatief voorbereiden patiënten naar het operatiekwartier brengen bedelen van het ontbijt (logistieke) geven van briefing aan de dagpost en eventueel stagebegeleidster met melding van abnormale parameters totaalzorg bij de toegewezen patiënten en begeleiden van de studenten registratie in het verpleegplan (blauwe pen) tijdens de verzorging eventuele problemen en/of aandachtspunten onmiddellijk aan hoofdverpleegkundige of verantwoordelijke verpleegkundige melden patiënten naar en van het operatiekwartier vervoeren specifieke taken uitvoeren zoals : − opruimen spoelruimte − de keuken − de berging assistentie verlenen aan collega verbandkar afwassen en aanvullen (check-list) koffiepauze gedurende 30 minuten in de personeelsrefter! afdelingsgebonden taken patiënten van IC of HB halen, of de gebrachte patiënten op de kamer installeren samen met de gediplomeerde verpleegkundige bedeling van het middagmaal (logistieke) en afruimen door verpleging, daarna koffie en thee uitdelen middagpauze gedurende 30 minuten in de personeelsrefter
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-8-
MIDDAGDIENST 13U30 14u00
• •
14u15 15u
• • • •
16u00 17u20 19u00 20u00
• • • • • • •
• •
briefing aan de middagdienst door de morgendienst na briefing: medicatie klaarzetten IV en PO over 24u (studenten onder begeleiding van vpk.) feedback studenten! totaalzorg bij uw toegewezen verantwoordelijke patiënten + parametercontrole (indien 3 studenten ieder hun kant parametercontrole) registreren in het verpleegplan (rode pen) taken uitvoeren zoals : − opruimen spoelruimte − bedden opmaken voor een nieuwe patiënt − patiënten pré-operatief voorbereiden − patiënten halen in de recovery hulp verlenen aan collega’s koffiepauze gedurende 30 minuten in de personeelsrefter bedeling van avondmaaltijd kantgericht toeren met de dokters avondeten afwassen van gebruikte servies en bestek !!! avondverzorging − patiënten krijgen een glas zuiver water − nog eventueel pré-operatief voorbereiden − avondmedicatie wordt bedeeld − eventueel wondverzorgingen parameters controleren aërosoltoestelletjes uitwassen infuus overschakelen urinezakjes vervangen bedden opschikken,enz… verbandkar afwassen en aanvullen (check-list) linnenkarren (3stuks) op de gang plaatsen en voorzien van : - lege zakken - zuiver linnen - emmertje met HAC (1%) gevuld - waskommen
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
-9-
21u45
• •
• •
• • • • • • • •
06u45
• • • •
NACHTDIENST briefing aan de nachtdienst nazicht van alle patiënten op de kamer. taken : − infuuscontrole − medicatie toedienen : P.O., I.V., enz., ... − T.V. uitschakelen onder toezicht klaarzetten van : − infusen en antibiotica-oplossingen (niet oplossen) voor 08u00 - 12u00 - 14u00 geneesmiddelenvoorschriftenbladen uit het verpleegdossier halen en via de buizenpost naar de apotheek verzenden. En de dossiers van nieuwe geneesmiddelenvoorschriftenbladen voorzien. Nuchtere patiënten + koude maaltijden doorgeven via PC. Dit voor 7u. medicatie (P.O. of I.V. op het juiste uur toedienen) het schrijven van intraveneuze, subcutane en intramusculaire medicatie voor 24u. (van 14u t/m 14u) controle van de parameters zo nodig assistentie verlenen op afdeling A35 koffiefilters vullen en afwassen van het gebruikte servies in de keuken nachtvlinder nachtverslag (groene pen) noteren in de verpleegplannen verzorgingskarren klaarzetten voor de morgendienst de eerste operatiepatiënten voorbereiden koffie maken voor de morgendienst briefing aan de morgendienst
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 10 -
2.3. Specifieke verpleegkundige interventies (meest voorkomende) Deze lijst werd opgemaakt, uitgaande van de lijst van technisch verpleegkundige prestaties, zoals vermeld in het K.B. van 18 juni 1990. Praktische uitbreidingen werden in het cursief geplaatst. BEHANDELINGEN 2.3.1. Ademhalingsstelsel :
• aërosol bediening: spoelen na laatste gebruik van de dag • zuurstoftoediening • saturatiemeting • sputumcultuur • gebruik van en toezicht op thorax-drainage-systemen 2.3.2. Bloedsomloopstelsel
• • •
•
aanbrengen van verbanden en kousen ter preventie en/of behandeling van veneuze aandoeningen bloednames plaatsen van I.V. perifere catheters : - voor infuus - voor transfusie - voor parenterale voeding voorbereiding, toediening en toezicht op intraveneuze perfusies en transfusies, eventuele met technische hulpmiddelen : - gebruik van diverse uitvoeringen van infuuspompen - toezicht op / zorg rond centraal veneuze catheter
2.3.3. Spijsverteringsstelsel
• •
manuele verwijdering van faecalomen voorbereiding, uitvoering en toezicht op lavement,
2.3.4. Urogenitaal stelsel
• •
voorbereiding, uitvoering en toezicht op blaassondage, blaasinstillatie en drainage van de urinaire tractus opnemen van urinestalen
2.3.5. Huid en zintuigen
•
•
voorbereiding, uitvoering en toezicht op aseptische en antiseptische wondverzorging : - droog aseptisch verband - antiseptisch verband - therapeutische verbanden - wondspoeling wonden met wieken en drains : - redon - wiek - thoraxdrain - epicardiale pacemakerdraden Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 11 •
voorbereiding, uitvoering en toezicht op verwijderen van cutaan hechtingsmateriaal, wieken en drains
2.3.6. Metabolisme :
•
in evenwicht houden van de vochtbalans
2.3.7. Medicamenteuze toedieningen :
•
voorbereiding en toediening van medicatie via volgende toegangswegen - oraal - rectaal - subcutaan - intramusculair - intraveneus - via luchtweg (inhalatie via aërosol) - via drain - oog- en oorindruppeling - percutaan
VOEDSEL- EN VOCHTTOEDIENING
•
parenterale voeding
HYGIENE
• •
hygiënische zorg bij patiënten met ADL-dysfunctie specifieke hygiënische verzorging voorbereidend op een onderzoek of behandeling : - pre-operatief scheren - pre-operatief ontsmettend bad
FYSISCHE BEVEILIGING
• •
•
vervoer van patiënten die een bestendig toezicht nodig hebben : - vervoer naar onderzoeks- en behandelingsafdelingen - onmiddellijk pre- en postoperatief transport maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels : - fixatiemiddelen (mits toestemming van arts en familie) - isolatie (vb MRSA) - toezicht - zwachtel- en doekverbanden bv. stomp maatregelen ter preventie van infecties- maatregelen ter preventie van decubitusletsel : - gebruik van watermatras, alternating, peluwkussen - lokale toepassing o.a. zalf, alcoholverband.
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 12 -
VERPLEEGKUNDIGE ACTIVITEITEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET STELLEN VAN DE DIAGNOSE
•
•
•
meten van parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsels : - polsritme - bloeddruk - temperatuur - ademhaling - pijnscore, observaties in verband met PCA-pomp - urinedebiet, redon, thoraxdrainage - gewicht staalafname en collectie van secreties en excreties : - sputum - urine - faeces, hemoculturen - huid- en wondculturen bloedname door veneuze en capillaire punctie, gebruik en interpretatie van glucometer
ASSISTENTIE BIJ MEDISCHE HANDELINGEN
•
voorbereiding, assistentie en instrumenteren bij medische ingrepen : - plaatsen en verwijderen van thoraxdrain - bijwonen van elektrocardiografie - assistentie bij pleurapunctie
Naast deze verpleegtechnische prestaties moet op A 30 bijzondere aandacht geschonken worden aan : - efficiënt hanteren van het verpleegplan - gerichte observatie afhankelijk van het ziektebeeld en / of de behandeling - relevante, bondige rapportage, zowel schriftelijk als mondeling - inzichtelijk, patiëntgericht werken - fijngevoelige, professionele relatie met de patiënten, met aandacht voor hun belevingswereld - teamgeest - voldoende assertiviteit en een opbouwende kritische attitude - leergierigheid en betrokkenheid met het afdelingsgebeuren
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 13 -
3. VERWACHTINGEN VAN DE AFDELING NAAR DE STUDENTEN -
bij introductie doelstellingen doorgeven stiptheid voor de stage, goed voorkomen goede motivatie, samenwerking met verpleegkundige aandachtig zijn, goede en slechte opmerkingen kunnen rapporteren, schriftelijk en mondeling kantgericht werken met verpleegkundige het kunnen invullen van verpleegkundige dossiers tijdens de verzorging op de kamer van de patiënt feedback vragen, begeleidingsformulier voor leggen goede afwerking van de kamers initiatief durven nemen (over gekende stof) vragen stellen vriendelijk voorkomen t.o.v. verpleegkundigen en patiënten bereid zijn te willen leren van verpleegkundigen controle van verzorgingswagens, spoelruimtes handhygiëne nemen van parameters: 1 ’s morgens - 1ste jaars: BD-T°-Pols-Gewicht - 2de jaars: BD-T°-Pols-Gewicht + debieten zoals bv. urinedebiet, redons, maagdebiet, IV-infusen 3de jaars: idem + thoraxdrainage bloedname en medicatie Belang van de parameters: onmiddellijk doorgeven van afwijkingen !!!! Belang van gewicht: te veel gewicht te wijten aan vochtophoping . Belang van pols: manueel ritme controleren: regelmatig of onregelmatig!!! Bv. VKF, Tachycard
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 14 5. AFKORTINGEN IN HET BRIEFINGSFORMULIER
AB AR BS CO DVK(C) DVT Inf MS N OP Re TD
VKF VT PB PO SC IV Sat. DC
antibioticatherapie actrapid blaassonde controle diepe veneuze katheter diepe veneuze trombose infuus therapie maagsonde nuchter operatie redon thoraxdrainage - akt = aktief = onder suctie - pas = passief voorkamerfibrillatie ventrikel tachycardie patiëntenbegeleiding perorale medicatie subcutane medicatie intraveneuze medicatie saturatie dagcurve
Wij wensen je een fijne maar vooral een leerrijke stageperiode!!
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 15 -
6. INFO IVM. MEEST VOORKOMENDE PATHOLOGIËN, ONDERZOEKEN EN INGREPEN Aortaklep Ablatie
klep tussen linker hartkamer en aorta. Behandeling Waarbij er een vernauwing in de elektrische geleiding van het hart Wordt weggebrand
AICD
Inwendige defibrilator: dit implantaat geeft een inwendige stroomstoot als patient een gevaarlijke hartritmestoornis (VT) doet.
CABG:
coronaire arteriele bypass greffe of overbruggingen op de kransslagaders (arterieën die zorgen voor de bloedvoorziening van het hart). onderzoek van een lichaamsdeel m.b.v. röntgenstralen die cirkelvormig rond de patiënt draaien. Weergave in “plakjes” Onderzoek van de coronairen van het hart met contraststof om vernauwingen op te sporen
CT coronarografie
ECG
Echografie
Endoprothese Gastroscopie Holter Longfunctie Mitralisklep Pacemaker Pericarditis Pleurapunctie Pneumothorax
PTC A Radiografie (RX) Stent Tachycardie TEE
electrocardiografie: weergave van elektrische impulsen van het hart, waardoor uitsluitsel kan worden gegeven over het al dan niet normaal functioneren ervan. niet-invasief onderzoek van weefselveranderingen in het lichaam en van de inhoud in de lichaamsholten, berustend op terugkaatsing van ultrasone golven, met uitwendige echokop. prothese die via een katheter in een aorta wordt geplaatst om de doorgankelijkheid te herstellen. endoscopisch onderzoek waarbij in de maag wordt gekeken m.b.v. een flexibele buis die via de mond en de slokdarm wordt ingebracht. het maken van een ECG gedurende langere tijd (bv.24 uur) waarbij de patiënt normaal beweegt m.b.v. een draagbare cassetterecorder. onderzoek naar longcapaciteit en diffusieapparaat m.b.v. in - en uitademingsproeven. klep tusen linker voorkamer en linker hartkamer. een elektrische apparaat dat in het lichaam wordt gebracht ter stimulering van de hartspier in een bepaald ritme. ontsteking van het hartvlies met vochtuitstorting in het hartzakje. aanprikken van het vlies dat de longen omgeeft om opgestapeld vocht rond de longen te evacueren. toestand waarbij lucht in de pleuraholte zit, waardoor de onderdruk wegvalt die de long tegen het borstvlies houdt en doet uitzetten, en de long samenklapt. Dit leidt tot hevige pijn en ademhalingsmoeilijkheden = idem PTA t.h.v. coronairen weergave van een lichaamsdeel m.b.v. röntgenstralen die door dit lichaamsdeel wordt gestraald soort veertje dat in een bloedvat wort achtergelaten na een dilatatie en dat het terug toeslibben van het bloedvat op die plaats voorkomt. regelmatig naar verhoogd hartritme, meer dan 100 slagen per minuut. Transoesophagale echografie: onderzoek waarbij men met een TEE sonde (vergelijkbaar met gastroscoop) een inwendige echo van het hart kunnen maken. Hierbij kan men een trombose opsoren in
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 16 het hart. Telemetrie
VKF
ECG dat constant wordt gevolgd op afstand. Patiënt draagt een kastje met 5 elektroden, dit wordt via telegeleiding (antenne aan het plafond) doorgegeven aan bepaalde monitors (bij ons staan die op GHB1). voorkamerfibrillatie: inefficiëntie, samentrekking van de voorkamer van het hart, zeerkenmerkend door een onregelmatige polsslag. Kan een levensgevaarlijke complicatie zijn na CABG onmiddellijk melden!
Diëten AVVZ Diabetes Dialyse
MDS
Zoutloos Zoutloos + AVVZ
arm aan verzadige vetzuren ter voorkoming van arteriosclerose ook bij hartpatiënten die lage bloeddruk hebben. dieet zonder suiker. suikerarm (arm aan electrolyten: Na, K, Ca) met bv. extra gekookte groenten voor een patiënt met een geheel of gedeeltelijk gestoorde nierfunctie, ook vochtbeperking! maagdarmsparend: lichte voeding die vlug verteerd is; wordt gegeven bij patiënten die enige tijd nuchter zijn geweest om de vertering weer op gang te brengen. zoutarm ter voorkoming van vochtophoping. zoutarm + arm aan verzadigde vetten; standaarddieet bij hartpatiënten.
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
- 17 -
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
Z.O.L. Ziekenhuis Oost-Limburg Studenten - Stagiairs
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011
Z.O.L. Ziekenhuis Oost-Limburg Studenten - Stagiairs
Introductiebrochure ZOL Cardiologie en cardiochirugische heelkunde GA30 versie 2011