Introductie
Huismussen en gierzwaluwen Herkenning en Inventarisatie
Avondprogramma •Introductie •Mussen •Huismus •Inventarisatie •Pauze •Zwaluwen •Gierzwaluw •Inventarisatie
R. Schols
Carola van den Tempel
April 2013
Introductie
Soorten
Aanleiding;
Bescherming
• Stevig fundament voor natuurbeleid • Beheer volgens gedragscode uitvoeren • Mensen en groen bij elkaar brengen • Centrum NME • Meer groene vrijwilligers in gemeente
•Rode Lijst •Flora- en Faunawet
Soort
Mussen
Uiterlijk
Nest
Habitat
Huismus
Het mannetje heeft een grijs petje met roodbruine zijden, grijze wangen en een grijs onderlichaam. Het vrouwtje heeft een doffer uiterlijk en een vrij egale koptekening.
Holte onder dakpannen en in gaten en kieren van gebouwen
Stedelijk gebied, akkers, cultuurlandschappen, parken en tuinen
De ringmus heeft een geheel roodbruine kop, lichte wangen, met donkere wangvlek en een witte bijna doorlopende nekrand.
Holte, in gebouwen, nestkasten en bomen.
Boomrijk agrarisch cultuurland
Onopvallend bruin-grijs verenkleed. De kop en borst zijn loodgrijs. Bovendelen zijn bruin zwart gestreept.
In dicht struikgewas in of in een haag.
Bos, park en tuin, ruigte en stedelijk gebied
Vrij lange staart, roestbruine vleugels en een grijsbruine rug en beige-achtige onderdelen. Mannetjes hebben een opvallende witte oogring, witte keel en een grijze kop. Vrouwtjes hebben een bruine in kop en een minder opvallende witte oogring en keel.
Laag in (doorn)struiken.
Buitengebied, open landschappen met struikgewas
Ringmus (Paser montanus)
Heggenmus (Prunella modularis)
Grasmus (Sylvia communis)
FFW (jaarrond beschermd)
GE
Huiszwaluw
GE
-
Gierzwaluw
-
ja
-
Huismus
GE
ja
Ringmus
GE
-
Mussen
Soort (Paser domesticus)
Rode Lijst
Boerenzwaluw
Ringmus
Heggenmus
Huismus
Grasmus
Mussen
Huismus
Huismus
Algemeen •Jaarrond in Nederland •Sterk afgenomen door minder broedgelegenheid en voedsel
Voedsel •Vooral zaden (meer dan 90%)
Nestgelegenheid •Onder dakpannen en in gaten en kieren van gebouwen. •Broedt in kleine tot middelgrote kolonies.
Huismus
Inventarisatie huismus
Broedseizoen
Methode
•Van april tot september, 2 tot 3 legsels. •Per broedsel 4 tot 6 eieren. •Broedduur 12 tot 14 dagen. •Jongen vliegen na 14 tot 16 dagen uit.
minimaal 1 waarneming in potentieel broedbiotoop tussen 10 maart t/m 20 juni van: •een zingend mannetje (veelal op de dakrand) •aanwezigheid van een paartje bij een potentiële nestplaats of balts.
Inventarisatie huismus
Inventarisatie huismus
Methode
Methode Makkelijk, iedereen kan meehelpen
•Grote simultaantelling op zaterdag en zondag 27 en 28 april 2013 •Veel data, weinig tot geen dubbeltellingen •Alleen mannen tellen Geluid!
• Iedereen telt een huis / straat / wijk • Waarnemingen zelf invoeren • Telformulier ter ondersteuning • Nul waarnemingen per straat doorgeven
Inventarisatie huismus
Introductie
Locaties
En dan nu de rest!
•oudere delen •bij oude(re) erven
De meeste bebouwing is vrij recent, met daken met vogelschroot
Inventarisatie huismus
Inventarisatie gierzwaluw
Gegevens doorgeven:
Gegevens doorgeven
•Telformulier •Telmee.nl (gebruikersnaam = groenhhw, ww = middenweg)
Inventarisatie gierzwaluw
Inventarisatie huismus
Gegevens doorgeven
Gegevens doorgeven
Inventarisatie huismus
Inventarisatie huismus
Gegevens doorgeven
Gegevens doorgeven
Dubbelklik op juiste locatie (Kan versleept worden)
Geef adres door
Inventarisatie huismus
Pauze
Benodigdheden •Goede oren •Telformulier => in Telmee via computer •Of direct in Telmee via Iphone (app WebObs) •Verrekijker •Eventueel camera
Introductie Waarom gierzwaluw •Echte stadsvogel •Moeilijk trend te bepalen •Minder broedgelegenheid
•Koffie •Thee •Koekje
Zwaluwen •Gierzwaluw •Huiszwaluw •Boerenzwaluw •Oeverzwaluw
Zwaluwen
Zwaluwen Huiszwaluw
Soort
Uiterlijk
Nestvorm
Nestlocatie
Boerenzwaluw
Zwart bovenkleed, met blauwe gloed, gescheiden door een wit onderkleed. Rood voorhoofd en kin. Opvallende lange staartpennen.
halve cirkelvormige kom welke van boven open is, van vochtige aarde en speeksel en verstevigd met halmen en haar.
Aan balken in schuren loodsen
Bovenzijde zwart met een opvallende witte stuit. Onderzijde geheel wit.
Komvormig van zand en klei
Tegen gebouwen
Bruinige zwaluw met witte onderzijde en bruine borstband
Gegraven holte
kale, zandige of lemige steilwand
Geheel donker en sikkelvormige vleugels
Bestaande holte
In gebouwen (bv de kieren tussen dakpannen en de tengels (panlatten), spouwmuur-isolatiegaten)
(Hirundo rustica)
Huiszwaluw (Delichon urbicum)
Oeverzwaluw (Riparia riparia)
Gierzwaluw (Apus apus)
Zwaluwen
Zwaluwen Boerenzwaluw Oeverzwaluw
Gierzwaluw
Gierzwaluw
Verspreiding
Voedsel
Altijd in de lucht
•Vliegende insecten / zwevende spinnen •20.000 insecten per dag voor zichzelf en jongen •In een straal van 8 km rondom het nest
Eten, drinken en slapen, soms zelfs paren gebeurt in de lucht!
Broedseizoen Zomervogel (mei-juli)
•Van mei tot juli, 1 legsel •2/3 eieren per legsel •Broedduur ongeveer 20 dagen •Jongen vliegen na 40 tot 42 dagen uit
Gierzwaluw
Inventarisatie gierzwaluw
Nestgelegenheid
Methode
•Onder dakpannen •In spleten van gebouwen •Onder en achter dakgoten •Achter boeidelen •Onder loodslabben
Aanwijzingen •Groepen gierende gierzwaluwen langs daken •Klein poepstreepje
Kolonies •Gierzwaluwen leven in groepen. •Broeden met enkele tot 30 paren bij elkaar. •Een kolonie bestaat uit broedkoppels en ongepaarde vogels. •Op geschikte nestplaatsen komen ze elk jaar terug.
Inventarisatie gierzwaluw
Inventarisatie gierzwaluw
Methode
Methode •Lastig te inventariseren
•Twee keer tussen 1 juni en 15 juli •Goede weersomstandigheden (droog, weinig wind) •Periode van 10 dagen tussen de tellingen •Van 19.00 tot 22.30 •15 minuten stilstaan per punt
•12 juni en 3 juli •Van 19.30 tot 22.00 •15 minuten stilstaan per straat •Let op binnengaan van nestplaats
http://www.youtube.com/watch?v=O75nzGWuEyA&list=FLa1TV_IFU3O SuDwjwNjykiA Bij nestkasten http://www.youtube.com/watch?v=-Nq9huFmIOc Gemeentehuis Pijnakker nootdorp
Inventarisatie gierzwaluw
Inventarisatie gierzwaluw
Locaties
Locaties
Inventarisatie gierzwaluw
Inventarisatie gierzwaluw
Gegevens doorgeven •Telformulier •Telmee.nl (gebruikersnaam = groenhhw, ww = middenweg)
Dubbelklik op juiste locatie (Kan versleept worden)
Geef adres door
Inventarisatie gierzwaluw Benodigdheden •Verrekijker •Telformulier => in Telmee via computer / Iphone •Of direct in Telmee via Iphone
