!
Datum: Votum / zegengroet Openingslied wet Lied na de wet Gebed om opening van Gods Woord Kinderlied / schoolpsalm 1e schriftlezing Lied na de schriftlezing 1 2e schriftlezing Lied na de schriftlezing 2 Tekst Preek Amenlied na de Preek
9 mrt. 2014 (wk 10) 09:30 Zoetermeer Gezang 156 : 1 en 2 Gezang 156 : 3 en 4 Gezang 23 Marcus 1 : 1 - 13 Psalm 2 : 1 en 3 --Marcus 1 : 14 - 15 Psalm 110 : 1 - 3
Collecte Gebed over Preek en Voorbeden Slotzang Zegen De Heer zegent jullie en beschermt jullie, De Heer kijkt jullie welwillend aan en is jullie genadig, De Heer heeft jullie lief en geeft jullie vrede
Gezang 162 : 1 en 2
! ! Intro: Van Enos naar Marcus! !
We zijn 2014 begonnen met een serie preken over Genesis. Over het begin van Gods handelen hier op aarde. Het verhaal van God de Vader en onze schepping.!
!
Een goede schepping. God zag dat het zeer goed was.! Maar ook een schepping waarin het al gauw mis ging.! Onze alleroudste voorouders, keerden zich tegen God, en verleenden zo het kwaad doorgang in deze wereld. !
!
En dat bleef niet zonder gevolg. De mens werd een kwetsbaar en sterfelijk wezen.! Vervuld met schuld, angst en schaamte. En met een onstuitbare drang om voor zijn eigen belang op te komen.! Al bij de tweede generatie leidt de jaloezie en agressie van Kaïn tot de eerste moord. De dood die een vloek van God was, wordt in mensenhanden een dodelijk wapen.! De mensen worden steeds knapper, en vormen zo een al grotere bedreiging voor elkaar.!
!
Maar God trekt zijn handen niet van deze wereld af.! Hij is er nog steeds en er zijn ook mensen die hun heil bij hem zoeken. ! Het geslacht van Enos, de kleinzoon van Adam, begint Gods naam aan te roepen.! Zo start de Bijbel, zo start de geschiedenis van God en mens, van goed en kwaad, van leven en dood. Van jou en mij.!
!
God trekt mee met de mens. Met Abraham, de zwervende herder,! Met Israel, zijn nageslacht. Wij, mensen roepen naar God en Hij laat zich aanroepen.! 1 van 6
God schept nieuwe mogelijkheden om heel dicht bij zijn volk te kunnen zijn. ! Een heilige wet, een tabernakel, een tempel, en een uitgekiende offerdienst. ! En zo kon het toch weer, God kon weer zijn onder de mensen.! Zo baande Hij de weg om weer tot God te komen.!
!
Maar het ging opnieuw mis. De mensen durfden kennelijk niet op God alleen te vertrouwen en wilden Hem niet met hun hele hart dienen. Links en rechts verrezen de afgodsbeelden. Zelfs in de tempel, God eigen huis. En opnieuw is er het oordeel. De tempel wordt verwoest en het volk wordt verbannen uit het beloofde land. !
!
Maar Gods stem blijft klinken. Profeten blijven getuigen, en voorspellen een nieuw begin. Een nieuw verbond met een rest, die behouden blijft. God zal zijn wetten schrijven in de harten van zijn volk. God zal zelf naar deze aarde komen, en allen die de naam van de Heer aanroepen, zullen behouden worden. Dat zeggen de profeten. !
!
Maar, die profeten zijn al lang overleden. Het is al weer eeuwen stil. We lezen slechts hun woorden of we horen ze klinken in synagogen. ! En dan ... dan is in Marcus 1 plotseling het grote moment aangebroken.! Het nieuwe begin. Het begin van het evangelie van Jezus Christus, Zoon van God.! Het verhaal van God de Zoon en onze verlossing!
! Drie indrukwekkende getuigen ...! ! Marcus met drie indrukwekkende getuigen die bevestigen dat Jezus de Zoon van God is.! ! En het is goed om even op je te laten inwerken dat het Marcus daar om gaat. ! !
Wij leven 2000 jaar na Christus, en dat brengt zijn eigen vragen met zich mee. ! We kennen de Bijbel alleen maar als het complete boekje dat we zo in de winkel kunnen kopen. Een boek onder de boeken.! En er is zoveel geschreven in deze wereld. Kun je er wel op vertrouwen dat de Bijbel waar is? Dat alle dingen die er in staan ook echt zo gebeurd zijn?! Die vragen zijn begrijpelijk. En er worden in de Bijbel af en toe dingen beschreven die we ons nauwelijks kunnen voorstellen of die niet kloppen op onze manier van meten en weten. En hoe zit het dan met Jezus? Heeft die echt wel bestaan? En heeft hij echt al die dingen gedaan die in de evangeliën staan?!
!
Als je die gedachte voelt opkomen dan is het goed om te beseffen dat Marcus hier schrijft voor een publiek, dat geen enkele reden had om te twijfelen aan de beschreven gebeurtenissen. Zijn verslag is het oudste evangelie, het is gemaakt aan de hand van ooggetuigenverslagen. Mensen, zoals Petrus, die het zelf bij waren geweest. Hij schreef bovendien in een tijd dat veel lezers Jezus nog zelf hadden meegemaakt. Dus of dit allemaal echt gebeurd is, dat is het punt niet hier. Waar het Marcus om gaat is iets anders: Is deze Jezus, deze Timmerman uit Nazareth, inderdaad de beloofde Messias. Is hij het nu, of hebben we nog een ander te verwachten? Over die vraag gaat zijn korte en krachtige evangelie. En hij valt met de deur in huis. Dit is het goede nieuws: Jezus is de Christus, hij is de Zoon van God.!
!
Zijn eerste getuigen voor deze bewering zijn de profeten. Die waren voor zijn lezers en luisteraars onomstreden. Marcus citeert hier Jesaja in vers 3, maar in vers 2 ook Maleachi.! Deze laatste profeet van het Oude Testament, had de komst van Gods zoon voorspeld, en ook die van een bode, een soort Elia, die voor hem zou uitgaan.! 2 van 6
De volledige profetische traditie vind zijn hoogtepunt in de allerlaatste en allergrootste profeet, die het bijzondere voorrecht zal krijgen dat hij zijn profetieën met eigen ogen in vervulling ziet gaan. En die eer komt toe aan Johannes de Doper, die al in zijn eigen tijd werd beschouwd als de grootste profeet aller tijden. Voor ons is Johannes een beetje een bijfiguur, die ergens aan het begin van het evangelie een bescheiden plaatsje krijgt. Maar in zijn eigen tijd was hij onomstreden. Heel Israel liep uit om naar hem te luisteren. Hij was de bode die Maleachi had aangekondigd, hij was de stem een die roept in de woestijn. Hij was door God zelf gezonden, en deze Johannes had Jezus aangewezen als de beloofde verlosser. !
!
En op het moment dat Johannes zijn eigen profetie in vervulling ziet gaan, komt er tweede getuige aan het woord, die nog veel indrukwekkender is: God zelf.! Als Jezus is gedoopt, en als hij zwijgend uit het water oprijst (want hij heeft geen zonden te belijden), dan neemt God zelf het Woord: Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde. Geen verborgen visioen voor Jezus uit Nazareth, maar een hoorbaar getuigenis, voor de samengestroomde menigte.!
!
En om aan alle twijfel een eind te maken, stuurt Gods Geest deze geliefde zoon meteen daarna door naar de Satan. En dat is de derde getuige.! Satan, die we nog kennen uit het boek Job, die onmiddellijk gaat dwarsliggen wanneer God complimenten uitdeelt aan mensen. Ook op Jezus mag Satan al zijn trucs uitproberen. En waar Adam en Eva verleid werden, waar Job tot wanhoop gedreven werd, lijdt de Satan hier een grote nederlaag. Want hier staat hij oog in oog met de Zoon van God en zijn engelen, en daar valt niets tegen in te brengen.!
!
Als alle profetieën hier worden vervuld, als God hoogstpersoonlijk het woord neemt en als zelfs de satan zijn meerdere moet erkennen in Jezus, laten we dan heel goed luisteren naar het goede nieuws dat hier in Marcus 1 begint. !
! bevestigen het goede nieuws! !
Drie getuigen bevestigen het goede nieuws! Maar, wat is het goede nieuws eigenlijk?!
!
Dat vinden we samengevat in vers 14 en 15, waar Jezus voor het eerst zelf aan het woord is en zegt: "De tijd is aangebroken. Het koninkrijk van God is nabij."! Nadat de drie kroongetuigen Jezus hebben aangewezen als de Zoon van God en de als Messias die komen zou, horen we van Jezus zelf wat hij komt doen in deze wereld.! Hij laat de mensen weten dat het moment is aangebroken waar ze al jaren naar hebben uitgezien: een nieuw koninkrijk en een nieuw koningschap. Zijn eigen koningschap.! De mensheid is niet langer in de macht van de satan, maar in de macht van Jezus, de geliefde Zoon van God.!
!
En de mensheid die God trouw bleef, die de naam van de Heer aanriep, hoeft nu niet langer te wachten of vertwijfeld te roepen. Ze staan oog in oog met God zelf. ! Jezus brengt dit goede nieuws en hij is ook het goede nieuws!
!
Wanneer we Marcus 1 lezen, dan kunnen we zomaar over de essentie van deze boodschap heen lezen. Dat komt omdat het woord "Evangelie" inmiddels een vaste uitdrukking is geworden. Het betekent inmiddels zoiets als "levensbeschrijving van Jezus".!
!
3 van 6
Maar realiseer je dat Marcus de eerste was die op het idee kwam om voor een beschrijving van Jezus' leven de term "evangelie" te gebruiken. Die term werd in zijn dagen gebruikt voor mededelingen van vorsten. Bijvoorbeeld wanneer ze een overwinning hadden behaald. Dat was inderdaad goed nieuws, want daarmee werd een vijandelijke dreiging ongedaan gemaakt, of een vijandelijke overheersing beëindigd. !
!
Marcus leert ons om zo naar het leven en sterven van Jezus te kijken. ! Het is het goede nieuws dat de overwinning behaald is, en dat de vijandelijke legers de ene klap na de andere incasseren. We zijn vrij! Dat is het evangelie!!
!
Tim Keller maakt in zijn boek over Marcus onderscheid tussen goed nieuws en goede raad. Ik vind dat een mooi onderscheid en wil het graag aan jullie meegeven. ! Het evangelie is goed nieuws, het is de tijding dat de overwinning zeker is. Daarvoor hoef je zelf niets te doen. Jezus is koning, hij is de overwinnaar, hij heeft de dood en de satan verslagen. Daar krijg je deel aan, want hij heeft die overwinning niet behaald voor zichzelf, maar voor zijn volk. En dat is de essentie van het Christelijk geloof. We zijn gered! !
!
De meeste andere religies, geven geen goed nieuws maar goede raad. Die zeggen niet: je bent gered, maar: ik weet een uitweg. Ik heb een goed advies, en als je dat opvolgt, dan kun jij jezelf redden. ! Als jij je precies aan die of die regels houdt of aan die speciale manier van leven, dan kun je gered worden. Dan moet je het wel heel nauwkeurig doen hoor, want anders werkt het niet. Een deel van Marcus tijdgenoten was daarmee opgegroeid, want sommige Farizeeën en Schriftgeleerden ging zo met Gods wet om. ! Niet langer zijn dan Gods liefde en genade de basis voor je redding, maar je eigen gehoorzaamheid. En daarmee sta je voor een onmogelijke opgave, waar je moedeloos van wordt. !
!
En dat, zegt Jezus, is nergens voor nodig. ! Want de overwinning is behaald. Door mij. Voor jouw.! Dat is het goede nieuws.!
! dat vraagt om geloof ! !
Goed nieuws vraagt om geloof! Als de boodschapper het goede nieuws brengt, hecht je dan geloof je dan wat hij zegt?!
!
Want wat heb je aan goed nieuws als je het niet gelooft?! Stel je voor, de boodschapper komt van het front terug met het verheugende nieuws dat de overwinning is behaald, maar niemand gelooft hem? Dan heeft het goede nieuws geen enkel effect. Niemand is opgelucht, niemand steekt de vlag uit. !
!
Ik wil dit verduidelijken met een voorbeeld dat de kinderen hopelijk goed kunnen begrijpen.! Stel dat je heel bang bent voor de hond van je oom en tante. En terecht, want het is een valse hond, die jou al eens gebeten heeft. En stel dat je dan weer naar die oom en tante toegaan, omdat je tante jarig is. Dan ben je nog steeds bang, of niet soms.! Je vader parkeert de auto, maar jij stapt niet uit. Want ieder moment kan die rottweiler van je oom en tante tevoorschijn komen. Toch?! Maar, dan komt je oom bij de auto staan en die zegt: je hoeft niet bang te zijn hoor, want de hond ligt aan de ketting. In de bijkeuken.!
!
Ja, wat doe je dan? Als je je oom gelooft, dan stap je zonder angst het huis in.! 4 van 6
Maar als je je oom niet vertrouwt, dan blijf je zitten waar je zit. ! Je oom heeft goed nieuws, maar omdat jij hem niet gelooft, wordt jij er niet gelukkig van.!
!
En zo stapt Jezus deze wereld in. Met goed nieuws: het koninkrijk van God is nabij. Hecht geloof aan dit goede nieuws. De satan ligt aan een ketting in de bijkeuken. Die kan jullie geen kwaad meer doen. En over al je zonden hoef je je geen zorgen meer te maken. Daarvoor heb ik betaald.!
!
Kun je dat dan geloven? ! Durf je dan achter Jezus aan te gaan, over de nieuwe brug, naar de vader?!
!
Of lijk je op dat bange kind. Dat tegen z'n oom zegt: ik geloof u wel, maar ik blijf toch maar liever in de auto zitten. In mijn zelfgemaakte veiligheid. En dan heeft de satan, ook al ligt hij aan de ketting, nog steeds het laatste woord in jou leven.!
!
Bij geloof gaat het er niet om dat je gelooft dat Jezus bestaan heeft, of zelfs dat hij uit de dood is opgestaan, maar dat je Jezus volledig vertrouwt. ! En dat je gelooft dat Jezus echt is wie hij zegt dat hij is: De zoon van God. ! God zelf, die als mens naar de aarde is gekomen om de wereld op de Satan te heroveren en het koningschap over te nemen. En dat hij ook jou koning en jou redder wil zijn.! Hecht geloof aan dit goede nieuws!!
! en bekering! !
Het evangelie vraagt om geloof en om bekering! Kom tot inkeer, zegt Jezus !
!
Bij het woord "bekering" zou je kunnen denken dat het allereerst gaat om een gedragsverandering. Eerst deed ik slechte dingen, maar nu heb ik me bekeerd en nu doe ik goede dingen. En dus kan ik God weer onder ogen komen.! Dat wordt hier beslist niet bedoeld. !
!
Wat betekent bekering of inkeer dan wel? ! Deze inkeer betekent geen ander gedrag maar een ander besef. Bekering houdt allereerst in dat je leert zien dat je zonden doet. En dat je beseft dat je een verlosser nodig hebt om van die zonden af te komen. Dat je de breuk met God nooit zult kunnen lijmen, en dat je afstand tussen jou en God nooit zult kunnen overbruggen op eigen kracht.!
!
Dat beschamende inzicht, dat heet inkeer. Je keert je af van jezelf, en je keert je toe naar Christus. Die dat allemaal wel kan. En die dat nog wil ook. En die dat heeft volbracht.!
!
Jezus laat zo zien dat hij inderdaad de Zoon is van de God die zijn wet gaf op de berg Sinai nadat het volk uit Egypte was verlost en nadat het vijandelijke leger was verdronken. Daar opent God met de onsterfelijke woorden. "Ik ben de Heer jullie God." Daar hoeven jullie niets voor te doen, en voor die overwinning hoefden jullie ook niets te doen. ! Ik maak een nieuw begin en leer jullie zo te leven als ik het bedoeld heb. En dan komen de geboden, als richtlijn voor een liefdevol leven.!
!
Wij mensen hebben de onbedwingbare neiging om de wet te misbruiken. Dan gebruiken we Gods geboden niet om dichter bij hem te komen, en om onze liefde te uiten, maar om ons tegenover God te handhaven. ! 5 van 6
Ik heb toch keurig aan mijn verplichtingen voldaan? Dan heb ik van God niets meer te vrezen. Ik heb helemaal geen verlosser nodig. !
!
Tegen deze zelfvoldaanheid had Johannes de Doper fel gepreekt, en Jezus trekt die lijn door. De belangrijkste boodschap van Johannes was niet dat Jezus er aan kwam, maar dat Jezus nodig was. Ook voor keurige mensen die zich stipt hielden aan de wet. !
!
En die boodschap is nog steeds nodig. Want we hebben de sterke neiging om God onze goede werken te laten zien, en op die manier zelf buiten schot te blijven. ! Kom tot inkeer zegt Johannes. Kom tot inkeer zegt Jezus. ! Loop mij niet voor de voeten met je zogenaamde goede werken, maar vertrouw je helemaal toe aan mij. Leef niet langer voor jezelf, maar zet je in voor mijn koninkrijk.!
!
En wees niet bang. Ik heb de Satan verslagen, ik heb de wereld overwonnen.! Ik maak je tot een kind van de Vader.! Een geliefd kind, waarin hij vreugde vind.!
! Hecht geloof aan dit goede nieuws!! ! Amen! ! Verwerkingsvragen! !
1. Algemeen! Bespreek met elkaar wat je van de preek in het bijzonder is bijgebleven. Wat was nieuw, en wat juist heel vertrouwd? Wat heb je geleerd? Wat raakte je in het bijzonder? Op welke manier zet de preek je in beweging?!
!
2. Satan als getuige! Wat vind je van het idee dat ook Satan dient als getuige van Jezus?! Vergelijk het verhaal van de verzoekingen in de woestijn eens met de edities in Matteus en Lukas, die veel uitvoeriger zijn, en waarbij veel meer gepraat wordt. In Marcus is Jezus met name een doener.! Ga in dat verband eens na hoe en waar de overwinning op de Satan, die hier heel bondig wordt beschreven, nog meer een plek krijgt in de eerset hoofdstukken van Marcus.!
!
3.Goed raad goed nieuws! Dat onderscheid is cruciaal voor een goed begrip van het evangelie van Christus.! Herken je dit? Ga eens met elkaar na of je bent groot geworden in een sfeer van het christendom als "goede raad", als "de te bewandelen weg" of in de sfeer van "het goede nieuws over de reeds behaalde overwinning".! Dat vergt zelfonderzoek en een open gesprek. Bij veel mensen die onze kerken hebben verlaten en naar b.v. evangelische kerken zijn overgestapt, speelt dit een rol. Ze hebben in de gereformeerde traditie met name veel regels en adviezen meegekregen, maar geen evangelie. Het verklaart ook de grote aantrekkingskracht van de prediking van Tim Keller, (die overigens wel gereformeerd is!). Vgl. ook Arie de Rover: "Leven na de genadeklap"!
! www.youtube.com/watch?v=OtQ2x7XSi8Y! !
4. Bang voor de hond! Spreekt het voorbeeld je aan? Is het herkenbaar, praktisch en geestelijk? ! 6 van 6
