1
2013 Intro Door de dienstverlening voortdurend aan te passen en te vernieuwen, speelt de bibliotheek actief in op de veranderende behoeften van de maatschappij. Zij verandert steeds meer van een organisatie die boeken uitleent in een centrum voor informatie, educatie, cultuur, ontmoeting en debat. De bibliotheek is een laagdrempelige, voor iedereen toegankelijke plaats om anderen te ontmoeten, om te lezen, om te leren, om je te ontwikkelen en om wijzer te worden. Het is daarnaast een van de weinige plaatsen waar de bezoeker geen commerciële verplichting heeft. 2013 was het eerste jaar van de uitvoering van het meerjarenbeleidsplan 2013-2016. De opgelegde bezuinigingen maakten het noodzakelijk om ombuigingen te realiseren, zoals bijvoorbeeld de tijdelijke ochtendsluiting op donderdag, later gevolgd door opening met beperkte dienstverlening.
Dienstverlening
Klanten
De Bibliotheek Meerssen bedient de gemeente Meerssen, een verzorgingsgebied van 19.259 inwoners. Met 4640 leden komt het ledenaantal overeen met 24% van de Meerssense bevolking. Ten opzichte van 2012 is er in 2013 een daling van 4% van het aantal leden. In 2013 bezochten 54.858 personen de bibliotheek. Dit is inclusief de bezoekers van activiteiten.
Activiteiten
In 2013 bood de bibliotheek een gevarieerd activiteitenprogramma aan de diverse doelgroepen. Aansluitend op de digitale ontwikkelingen organiseerde de bibliotheek activiteiten op het gebied van tablets, e-readers en social media.
Informatie functie
Op de informatieve afdeling werden het hele jaar door met diverse materialen thematentoonstellingen ingericht. Onderwerpen: Januari: goede voornemens Februari: Valentijnsdag, carnaval, stoppen met roken Maart: seizoenen, tuinen, Boekenweek April: maand van de filosofie, Koningsdag, gedichten schrijven Mei: tuinieren, 4/5 mei Juni: bbq en buitenleven, Santiago de Compostela Juli: levenskunst en oudheid, Nelson Mandela Augustus: weer naar school, reisgidsen September: pesten, laaggeletterdheid, honden, tuin Oktober: borstkankermaand, slavernij, sport en spel November: insecten, mediawijsheid, handwerken December: sinterklaas, kerst 2
Retail tafel (tafel met diverse materialen, uitgestald zoals in de boekhandel): per kwartaal Muziek maken Duurzaamheid Kunst en design Amsterdam
Extra aandacht in de vorm van flyers, tijdschriften en boeken voor: Januari: zorgboeken Februari: winterdepressie Maart: gelukkig met jezelf April: allergie Mei: houd jezelf gezond Juni, juli, augustus: coach jezelf September: tandarts, insectenbeten Oktober: borstkanker, drugs November: in herinnering December: assertiviteit
In samenspraak met het CJG Heuvelland werd aandacht besteed aan de volgende maandthema’s: Februari: leren omgaan met gevoelens Maart: financiële opvoeding April: buitenspelen Mei: ruzies oplossen Juni: zomervakantie Augustus: veilig online September: week van de opvoeding Oktober: spelenderwijs November/December: mediawijsheid In het kader van het CJG werd op 9 oktober in samenwerking met het Stella Maris College en CJG Heuvelland door Sanny Stander, Triple P professional, de lezing “Triple P: positief opvoeden” gehouden. De lezing werd door 52 personen bezocht.
Gemeentelijk Infopunt
Raadsverslagen en uitnodigingen voor de raadsvergaderingen worden bij het gemeentelijk infopunt in het leescafé ter beschikking gesteld. Ook rapporten en onderzoeksresultaten die de gemeente publiceert, liggen er ter inzage.
Educatieve functie
ders van de kleuters van basisschool De Lindegaerd in Rothem.
Stella Maris College
In september en oktober kregen negen brugklassen van het Stella Maris College een rondleiding met opdrachten. Alle vierde klassen kregen een rondleiding en uitleg over het gebruik van de databanken en de secundaire literatuur. De bibliotheek organiseerde in samenwerking met het Stella Maris College een gedichtenwedstrijd waarbij de prijsuitreiking plaatsvond op 17 april tijdens de “avond van de poëzie” (45 bezoekers).
Onder de educatieve functie van de bibliotheek vallen alle activiteiten die het aanleren van vaardigheden en kennis tot doel hebben.
Lezingen
In 2013 werden diverse lezingen gegeven. De onderwerpen waren “sterren kijken”(70 bezoekers), Judith Krebbekx (32 bezoekers) gaf een lezing over haar werk, dhr.J. Frijns Judith Krebbekx gaf een lezing over snoeien in de tuin (22 bezoekers), Marian Litjens en Paul Abels verzorgden een avond over poëzie en foto’s (35 bezoekers).
Cursussen
Het hoofd van de bibliotheek en de informatiespecialist namen deel aan een door het Stella Maris College georganiseerde conferentie, waar nieuwe zienswijzen op onderwijskundig gebied werden gepresenteerd aan de hand van een aantal lezingen.
Volwassenen
In 2013 werden vijf cursussen aangeboden: in samenwerking met Frank Janssen, Jet van Aalst, Willem Ubaghs, Truus Cortenraad, Tonny Ravier en Emile Molenaar. De cursussen hadden betrekking op kunstgeschiedenis, literatuur en cultuur. Naast de cursussen werden door de biblioheekmedewerkers trainingen in het gebruik van i-pads verzorgd. De computer/ tablet cursussen waren een groot succes en daarom werden er vervolgcursussen georganiseerd. In 2013 werd de landelijke samenwerking gestart tussen de bibliotheken en de HEMA academie, waardoor het voor bibliotheekleden mogelijk wordt om In de Boekenweek was de schrijver Leon de Winter te gast tijdens de literaire avond. een aantal cursussen online gratis te volgen. Hij werd geïnterviewd door neerlandica Jet van Aalst. 115 Personen bezochten de avond. Basisscholen In de maand juni stond het Spannende Boek cenIn 2013 kregen zeven groepen een rondleiding, waar- traal. Een mooie kans om deze boeken voor het bij voor de hoogste groepen ook het leren zoeken voetlicht te brengen, en het speciaal uitgebrachte met de computer aan de orde kwam. Jeugdbibliothe- Crimezone magazine aan onze leden uit te delen. caris E. Timmermans, bezocht de basisscholen 26 keer in het kader van het dienstenpakket dat afgeno- In 2013 kwam de leesclub (19 leden), onder leiding men wordt. van Jet van Aalst, zes keer bij elkaar. De leesclub Voor de basisscholen werd een nieuw dienstenpakket, van het Vrouwengilde (23 leden) kwam ook zes keer afgestemd op de behoeften van de basisscholen, sa- bij elkaar in het leescafé. mengesteld. Het boek van Godfried Bomans: Erik, of het kleine In april was de bibliotheek ook vertegenwoordigd tij- insectenboek, stond dit jaar centraal in de landelijke dens de open dag van basisschool Ondersteboven in leespromotieactie in november “Nederland Leest”. Geulle-Moorveld. Op 28 november organiseerde de bibliotheek naar In september gaf jeugdbibliothecaris E. Timmermans aanleiding van deze landelijke actie een voorstelling een lezing over het belang van voorlezen voor de ou- met Jacques Vriens en Jan Gouw, waar we 44 be3
zoekers mochten verwelkomen. Voor het derde seizoen verzorgde Jet van Aalst in de maanden november, december (en januari 2014) de sessies “Poëzie op vrijdag”, waaraan 16 personen deelnamen.
Jeugd
In januari startten de leesbevorderingsactiviteiten met de nationale voorleesdagen. Voor de allerkleinsten (16 peuters) organiseerde de bibliotheek op 23 januari het wethouder Maureen Gubbels leest voor “voorleesontbijt” en op 30 januari de voorstelling “Kikker leest voor” (60 kinderen). De basisschoolleerlingen werd in samenwerking met Bibliotheek Gulpen-Wittem de lokale ronde van de Nationale voorleeswedstrijd aangeboden. Activiteiten voor kinderen zijn behalve in schoolprojecten ook rondom de Kinderboekenweek georganiseerd. Tijdens de Kinderboekenweek in oktober, met het thema “sport en spel”, bezochten veel kinderen de bibliotheek om aan de activiteiten deel te nemen. De volgende activiteiten, onder de noemer van “Brood en spelen” werden aangeboden: Vrouwe Kathleen opent de Kinderboekenweek en vertelt je hoe het in het oude Rome toeging; workshop “standbeelden”; workshop mozaïeken; circuit “spelletjes uit de Romeinse wereld” en schminken. Het aantal bezoekers de opening van de Kinderboekenweek op woensdagmiddag 2 oktober was 327.
Boekstart
Rondom het project Boekstart, waarin samengewerkt wordt met de gemeente Meerssen en met het consultatiebureau, werden maandelijks “inloopochtenden” georganiseerd. Ouders en verzorgers van baby’s en peuters ontmoeten elkaar en er wordt informatie over taalontwikkeling gegeven, maar er is voor de ouders/ verzorgers ook volop gelegenheid om met elkaar ervaringen uit te wisselen. De gemeente verstuurde 122 brieven en 22 baby’s werden lid van de bibliotheek. Heidi Geurts verzorgde de workshop “Zing, speel en gebaar” waarin informatie gegeven werd over babygebaren.
Forum en Debat
Schiffeleers. Gasten waren: mevr. A. Heuts (verloskundige in ruste), dhr. H. Ghijsen (filosoof), dhr. R. van Attekum (priester), dhr. L. de Jong (directeur Innovo), mw. J. van de Wall (handbalster), mw. D. van de Heijde (medisch specialist/onderzoeker) en A. Slangen (schrijfster). De opnames zijn door RTME op de televisie uitgezonden.
(Culturele) ontmoetingsfuntie De bibliotheek biedt gratis wifi en computers met Internet aan. De eerder genoemde i-pad cursussen fungeerden als ontmoetingsplaats voor mensen die vragen hebben, hulp nodig hebben, graag iets willen weten en kennis willen delen. Onder deskundige begeleiding, profileert de bibliotheek zich op een nieuw vlak van kennisoverdracht en ontmoeten.
Geulgalerie
De Geulgalerie is de expositieruimte waar de bibliotheek, de gemeente en het Stella Maris College gezamenlijk tentoonstellingen organiseren. In 2013 waren er exposities van Marie-Thérèse Crombag-Slangen (via gemeente Meerssen), Mariette KoningsGerritsma (via de bibliotheek). Het Stella Maris College organiseerde een tentoonstelling over toegepaste kunst en exposeerde de eindexamenwerken van de leerlingen. Verder werd er door fotoclub “de Kiekkast” uit Ulestraten een expositie ingericht met foto’s die gemaakt waren tijdens “Meerssen in de ban van”.
Stella Academia, Stella Academia, het culturele samenwerkingsver-
band tussen Bibliotheek, Stella Maris College en de Stichting Vrienden van de Bibliotheek, organiseerde in 2013 vier activiteiten: 22 januari: René Haustermans, Limburgse troubadours; 23 bezoekers 22 maart: Literaire avond met Leon de Winter; 115 bezoekers 16 september: Lezing over de Fifties door Wouter van Romondt; 35 bezoekers 28 november: Jacques Vriens en Jan Gouw; 44 bezoekers.
Stichting Vrienden van de Bibliotheek De kernfunctie forum en debat wordt in samenwerking met Radio en Televisie Meerssen (RTME) ingevuld. Dit jaar is dit gebeurd tijdens de activiteit “Meerssen in de ban van…” en werden er bekende Meerssenaren geïnterviewd door bestuurslid Ellen 4
Het doel van de “Stichting Vrienden van de Bibliotheek” is het stimuleren van culturele en literaire activiteiten in de gemeente Meerssen. In 2013 waren 70 personen donateurs van de Stichting.
VMJBP
Door middel van het project Voordeel met je Biebpas (vmjbp), dat in 2013 is gestart, krijgen bibliotheekleden lande- Prijsuitreiking wedstrijd lijk allerlei voorde- “voordeelmetjebiebpas” len, maar bibliotheek Meerssen biedt ook voordelen aan in samenwerking met lokale culturele instellingen en bedrijven. De pas geeft ook korting op de cursussen en lezingen die in Bibliotheek Meerssen worden aangeboden.
Bibliotheek aan Huis
Bibliotheek aan Huis is een service van de bibliotheek, waarbij mensen die aan huis gebonden zijn door een handicap of een langdurige ziekte, door vrijwilligers bezocht worden en voorzien van boeken. In 2013 daalde het aantal afnemers van deze dienst van 17 (2012) naar 13 personen. Het aantal uitleningen daalde licht van 383 (2012) naar 373.
Dienstverlening blinden en slechtzienden
Als het 'gewone' lezen niet of niet meer mogelijk is door een visuele of andere leesbeperking (bijvoorbeeld dyslexie), kan men zich aanmelden bij loket “aangepast lezen”. In 2013 is Bibliotheek Meerssen actief begonnen met het promoten van dit loket, waar gesproken boeken, kranten en tijdschriften en brailleboeken in de gewenste leesvorm aangevraagd kunnen worden. Een bibliotheekmedewerker gaf voor de leden van “de Zonnebloem” uitleg over het gebruik van de daisyspeler en van de daisyschijfjes. Zowel het apparaat als de schijfjes worden in de bibliotheek ter beschikking gesteld en uitgeleend.
PR
Elke week verschijnt in “De Geulbode” een artikel van de bibliotheek waarin aandacht besteed wordt aan activiteiten in de bibliotheek. Activiteiten die georganiseerd worden, worden aangekondigd in de “Uitwijzer”, “de Trompetter”, de dagagenda van “de Limburger”, de “Maaspost”, de “Uitcourant Zuid-Limburg”, en “Weekendgazet” digitaal. Ook via RTME, Marsna Magazine en VVV Zuid-Limburg worden de activiteiten aangekondigd. De verzorgingscentra ontvangen maandelijks een nieuwsbrief over de nieuwe materialen die de bibliotheek voor de senioren aangekocht heeft. Het gebruik van de website bestond uit 86.699 raadplegingen en is met 16.770 bezoeken gestegen ten opzichte van 2012. 5
Samenwerking
Servicepunt Ave Maria
In samenwerking met de seniorenvereniging Groot Waalsen en de activiteitenbegeleiding van Ave Maria organiseerde de bibliotheek twee activiteitenmiddagen in Ave Maria. Bibliotheek Meerssen verzorgde de PR en de bibliotheekmedewerkster “kleine kernen” leidde de middagen. Van 9 tot 14 april vonden activiteiten in het kader van de “Limburgweek” plaats. Hieraan namen 110 mensen deel. In oktober vond een Tirolermiddag plaats waar 130 mensen aanwezig waren. Geconcludeerd kan worden dat de deelnemers enthousiast zijn. Wekelijks bezoekt een vrijwilliger vanuit de bibliotheek de bewoners van Ave Maria die willen lezen of gebruik willen maken van luisterboeken of daisyschijfjes. Ave Maria heeft ook twee vrijwilligers die wekelijks de bibliotheekactiviteiten begeleiden. Ter ere van het eerste lustrum van het bibliotheeksteunpunt werden alle bewoners getrakteerd op een kop koffie met een cakeje.
Wilgenhof:
De samenwerking met Wilgenhof blijft, vanwege het ontbreken van actieve lezers, beperkt tot het organiseren van twee gezamenlijke activiteiten. Op 18 januari werd er een middag rondom “vergeten groente” georganiseerd waaraan 30 mensen deelnamen. In december las E. Timmermans voor tijdens het kerstdiner in de unit “de Wilg”.
Organisatie en Beleid
De collectie boeken van de bibliotheek vormt nog altijd het hart van de organisatie. Voor de meeste leden en klanten is onze boekencollectie de belangrijkste reden voor een bezoek aan de bibliotheek. Dit verandert langzaam. Zoals overal in het land, daalt ook in Meerssen het aantal uitleningen. De digitale ontwikkelingen in de maatschappij gaan steeds meer een rol spelen. E -books gaan steeds meer onderdeel uitmaken van de collectie. In 2013 was uitleen van e-books mogelijk via projecten als Lees Meer, Luisterbieb en de Vakantiebieb. Er zijn afgelopen jaar de nodige voorbereidingen getroffen om aan te kunnen sluiten op de landelijke lancering van het ebookplatform. De e-Books zijn beschikbaar in de vorm van streaming, app’s en downloads. In het kader van opleiding en professionalisering volgde een medewerker de opleiding Media-coach. Mediawijsheid is dé competentie van de 21e eeuw. Daarom heeft Bibliotheek Meerssen hier veel aandacht aan gegeven in 2013. Er werden in de bibliotheek workshops en trainingen georganiseerd en de scholen in het werkgebied werden ondersteund bij het mediawijs maken van leerlingen, leerkrachten en ouders. De kernfuncties informeren, cultuur, ontmoeting en debat gaan een steeds belangrijkere rol spelen. Het aantal activiteiten en lezingen neemt daarom toe. De samenwerking met de bibliotheek Gulpen-Wittem bestond in 2013 uit kennis- en informatieoverdracht tussen medewerkers en hoofden van beide bibliotheken. Het federatiebestuur kwam twee keer bij elkaar.
Stichtingsbestuur
Het stichtingsbestuur bestaat uit vrijwilligers; hun portefeuilleverdeling: Dhr. H. Hausoul Dhr. R. Meuwissen Dhr. C. van Laer Mevr. J. Gommers Mevr. M d’Agnolo Mevr. E. Schiffeleers
voorzitter; algemene zaken penningmeester secretaris vice-voorzitter; educatie vice-secretaris; juridische zaken PR en communicatie
In 2013 werden, door de opgelegde bezuinigingen van 5%, de openingstijden gewijzigd. Door het wegvallen van 10,5 personele uren was het noodzakelijk om de donderdagochtend te sluiten. Na evaluatie werd besloten om vanaf 1 september, met beperkte dienstverlening door een vrijwilliger, de bibli- Mevr. E. Schiffeleers en mevr. F. Driessen werden beotheek op donderdagochtend weer open te stellen. noemd als nieuwe bestuursleden van de stichting OBM; dhr. B. Beek is in december 2013 na een pasIn 2013 heeft het bibliotheekbestuur in zeven bijsend afscheid als bestuurslid gestopt. eenkomsten richting gegeven aan de volgende aandachtspunten: certificering en kwaliteitsverbetering van de Vooruitblik dienstverlening, personeelsbeleid en personele bezetting, financiën en collectievorming, De kernfuncties en het grote bereik van de biblio interne organisatie en managementstructuur. theek liggen aan de basis van de maatschappelijke Belangrijke agendapunten voor de bestuursvergade- waarde van de bibliotheek. Een waarde die zich niet altijd in geld laat uitdrukken, maar die daardoor niet ringen waren: minder groot is. Bibliotheek Meerssen speelt in op de Stella Maris College en mediawijsheid, digitale ontwikkelingen en neemt haar rol in het ka innovatie en social media, der van de bestrijding van laaggeletterdheid, het sti herinrichting en e-books, muleren van leesbevordering en het bevorderen van gemeente en regio (Gulpen-Wittem), mediawijsheid serieus en treedt de komende jaren projecten zoals de Digitale bibliotheek. actief en ondernemend tegemoet! De bibliotheek ondergaat in 2014 een facelift en zal aangepast en geDe federatieve samenwerking met Gulpen-Wittem is moderniseerd worden om het verblijf voor de klant gebaseerd op een intentieverklaring en wordt benog aantrekkelijker te maken. stuurd door J. America (Gulpen-Wittem) en H. Hausoul en C. van Laer. Het bibliotheekbestuur is positief over deze samenwerking. De bibliotheken van Meerssen en Gulpen-Wittem zijn allebei onderdeel van een schoolgebouw en delen daarmee een waardevol concept. Eindredactie: Coen van Laer
Colofon
Een telkens terugkerend vergaderthema is: PR en culturele evenementen. In dit verband heeft het bestuur overleg met de Stichting Vrienden van de Bibliotheek en met Stella Academia. De Stichting Vrienden van de Bibliotheek wil culturele en literaire activiteiten in Meerssen bevorderen. Stella Academia is het cultureel samenwerkingsverband van het Stella Maris College, Bibliotheek Meerssen en de Stichting Vrienden van de Bibliotheek.
6
© Bibliotheek Meerssen
Bijdragen: Marianne van Oerle-Aarts (hoofd bibliotheek) Layout: Nicole Mulders-Courtens Dit jaarverslag kunt u downloaden via de website: www.bibliotheekmeerssen.nl
Llwwwlayaaaa
De Bibliotheek in cijfers
Media informa ef romans buitenlandse romans jeugdfic e luisterboeken DVD's jdschri en Collec e Stella Maris anders Totaal
Uitleen(incl. verl.)
informa ef romans buitenlandse romans jeugdfic e luisterboeken DVD's cd's jdschri en anders Via Boek1Boek Totaal
Leden
jeugd jongeren volwassenen 65+ medewerkers, instellingen Stella Maris College Totaal
Aantal inwoners
Bezoekers
Bibliotheekbezoekers Bezoekers ac viteiten Bezoekers Stella Maris College Totaal
7
2011
2012
2013
9.726 8.682 409 6.820 341 1.215 1.267 28.471
9.751 9.179 398 6.750 393 1.267 1.373 3.682 32.805
10.145 9.249 350 7.049 412 1.233 1.421 3.519 33.378
15627 46445 1360 30888 985 1848 131 4061 0 3656 105001
14389 45467 966 31713 1034 1629 97 5146 85 4306 104832
15296 43920 852 33202 1234 1407 80 5414 298 0 101703
1678 42 990 422 56 1549 4737
1636 35 910 418 56 1626 4681
1546 25 840 424 58 1747 4640
19.440
19.367
19.259
38.098 1.148 26.390 65.636
38.169 1.700 18.397 58.266
35.413 1.831 17.614 54.858