INTERVIEWS MET ALUMNI Studenten Biomedische wetenschappen van alle verschillende faculteiten verspreid in Nederland hebben het signaal afgegeven dat er veel onduidelijkheid is rondom de arbeidsmogelijkheden die zij als Biomedische Wetenschapper hebben. Het Biomedisch Studentenoverleg heeft zich hierom samen met zijn leden ingezet om deze carrièreoriëntatie te verbeteren. Verschillende alumni zijn benaderd voor een interview, waarin zij hun verhaal konden doen. Aspecten die telkens aan de orde komen zijn de studie die zij destijds hebben gevolgd en waar, welke functie zij momenteel bekleden, de bezigheden die zij dagelijks uitvoeren en welke eigenschappen zij nodig hebben voor deze functie. Als afsluiter geven alle alumni hun gouden tip aan studenten om een baan te kunnen vinden bij hem/haar past. Door middel van deze interviews hopen we dat deze concrete voorbeelden van mogelijke carrière paden, geschetst door recente alumni die werkzaam zijn in verschillende velden, studenten een duidelijker overzicht kan geven van al hun mogelijkheden.
© Biomedisch Studentenoverleg (2015), Lay-out: Simone Kersten Website: www.bmso.nl E-mail:
[email protected] Telefoon: 024-3614684 Adres: BMSO, Huispost 89 SOOS, Geert Grooteplein Noord 21, 6525EZ Nijmegen
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Riekelt Houtkooper, momenteel groepsleider in het laboratorium Genetische Metabole Ziekten van het AMC. STUDIE DESTIJDS Toen ik afstudeerde in de medische biologie waren er nog niet echt afstudeerrichtingen, alleen maar “algemene medische biologie”. Met de vakken en stages die ik gedaan heb zou ik nu waarschijnlijk in de track biochemie terecht komen. Ik heb gestudeerd aan de UvA en heb mijn stages heb ik gedaan in het AMC en bij de farmaceut Solvay (destijds in Weesp). DAGELIJKSE BEZIGHEDEN Als groepsleider in het laboratorium Genetische Metabole Ziekten van het AMC werk ik samen met een team van onderzoekers (promovendi, analisten en studenten) aan het beter begrijpen van stofwisselingsziekten en het verouderingsproces, en de zoektocht naar nieuwe therapeutische mogelijkheden. Na jaren van zelf onderzoek doen in het lab bestaat het dagelijks werk meer uit het coördineren van mijn onderzoekslijnen. Hierbij moet je denken aan het begeleiden van de onderzoekers (welke proeven gaan we doen? hoe gaan we een artikel opbouwen en schrijven? hoe komt het proefschrift er uit te zien? etc), het schrijven van nieuwe subsidievoorstellen, reizen naar congressen inclusief het geven van praatjes, het peer-‐reviewen van wetenschappelijke artikelen. Het is erg dynamisch werk dat stimuleert tot nadenken en in teamverband creatieve wetenschappelijke ideeën formuleren. Dit motiveert me nog elke dag om de grenzen van de wetenschappelijke kennis op te zoeken. BENODIGDE EIGENSCHAPPEN -‐Doorzettingsvermogen: onderzoek doen is een les in het omgaan met tegenslagen, bijvoorbeeld als experimenten anders lopen dan je gehoopt had. Het is dan een kwestie van doorzettingsvermogen om de draad weer op te pakken en met nieuwe ideeën te komen. -‐Creativiteit: omdat wetenschappelijk onderzoek draait om het vergaren van nieuwe kennis, is er een gezonde dosis nieuwsgierigheid en creativiteit nodig. Niets is gevaarlijker voor wetenschap dan blijven hangen in ouderwetse ideeën en dogma’s. DÉ GOUDEN TIP Eén gouden praktische tip is moeilijk te geven, ook omdat er niet één weg is naar een leuke baan. Belangrijk is om wezenlijk geïnteresseerd te zijn in wat je wilt gaan doen.
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Toon Lamberts, momenteel junior adviseur bij het kennisinstituut van Medisch specialisten. STUDIE DESTIJDS Ik heb een bachelor Biomedische Wetenschappen gevolgd en een master Biomedical Sciences met een hoofdvak Health Technology Assessment aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Mijn minor Public Health & Health Communication heb ik aan de Marshall University in Huntington, WV, Verenigde Staten gevolgd DAGELIJKSE BEZIGHEDEN In mijn huidige baan als junior adviseur bij het Kennisinstituut van Medisch Specialisten houd ik mij onder andere bezig met de projectmatige en methodologische ondersteuning van richtlijnen voor medisch specialisten, daarnaast ben ik bij verschillende kwaliteitsprojecten in de medisch specialistische (tweedelijns) zorg betrokken. Ik heb voor deze baan gesolliciteerd omdat ik graag kennis uit de wetenschappelijke literatuur praktisch wilde toepassen. Dat kan heel goed bij richtlijnontwikkeling. BENODIGDE EIGENSCHAPPEN Bij mijn werk komt veel project-‐ en procesondersteuning kijken en het werken met deadlines is daar een belangrijk onderdeel van. Ook is goede communicatie met stakeholders en het overzichtelijk kunnen presenteren van gegevens belangrijk. Tot slot is het lezen en beoordelen van wetenschappelijke artikelen belangrijk. DÉ GOUDEN TIP Netwerken! Praat met mensen, laat op tijd aan je omgeving weten dat je gaat afstuderen en op zoek bent naar een baan. Je kunt dan vragen hoe het is om bij een organisatie te werken en wat bepaalde functies echt inhouden. Zelf ben ik een driekwart jaar voor mijn afstuderen gaan rondvragen of bekenden toevallig een nog iets wisten. Drie maanden voor mijn afstuderen werd ik 'getipt' over een vacature voor mijn huidige baan en na mijn afstuderen kon ik meteen aan de slag.
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Jennifer Verkleij, momenteel tweetalig docent Biology en General Sciences op een middelbare school in Amsterdam. STUDIE DESTIJDS Ik heb biomedische wetenschappen BSc behaald aan het LUMC te Leiden. Vervolgens heb ik de master Biomedical Sciences Communication / Research combinatie track gevolgd aan het LUMC en heb de docentenopleiding World Teachers Training Programme (Subject teacher Biology) van ICLON te Leiden gedaan. DAGELIJKSE BEZIGHEDEN Ik ben voornamelijk bezig met het lesgeven, lessen voorbereiden/lesmateriaal maken, voortgang van mentorleerlingen bijhouden, oudergesprekken voeren, vergaderen met collega’s over leerlingen en onderwijs, toetsen maken, nakijken. De veelzijdigheid en het contact met leerlingen trokken mij aan, plus dat je naast het contact als docent ook vakinhoudelijk bezig bent. BENODIGDE EIGENSCHAPPEN Communicatieve vaardigheden, kunnen lesgeven/presenteren, je flexibel op kunnen stellen, samenwerken en zelfreflectie. DÉ GOUDEN TIP Ga iets doen waar je plezier in hebt en laat je niet van je eigen pad brengen door wat anderen ervan vinden / vinden wat je zou moeten gaan doen.
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Kevin Jenniskens, momenteel junior onderzoeker op de afdeling Health Evidence aan de medische faculteit van de Radboud Universiteit. STUDIE DESTIJDS Ik heb Biomedische wetenschappen / Biomedical Sciences gedaan met een specialisatie in Health Technology Assessment en Toxicologie, en een consultancy profiel. Hoofdzakelijk heb ik in Nijmegen gestudeerd aan de Radboud Universiteit. Daarnaast heb ik voordat ik hier begon ook een jaar in Leuven gezeten (KU Leuven) en heb ik een half jaar in Vancouver Canada gezeten voor een buitenlandstage aan de University of British Columbia (UBC) DAGELIJKSE BEZIGHEDEN Op dit moment ben ik bezig met het ontwikkelen en aanpassen van een tool om in een vroeg stadium van een technologische ontwikkeling een inschatting te kunnen maken van de kosten en baten. De motivatie om hiervoor te solliciteren was dat het onderwerp mij erg trok. Ik heb eerder een stage gedaan bij een consultancy bureau wat nagenoeg de zelfde insteek had. Daarnaast had ik al met een aantal mensen van de afdeling eerder samen gewerkt, was ik bekend op de faculteit zelf en woon ik dichtbij mijn werk. (onderschat niet hoeveel tijd je kwijt bent met elke dag op en neer reizen) BENODIGDE EIGENSCHAPPEN Zelfstandig en in teams kunnen werken, verstand hebben van kosten-‐effectiviteitsonderzoek, perceptie hebben van belangrijke veranderingen die in de zorg gaan optreden in de komende decennia. DÉ GOUDEN TIP Veel stages lopen. Als je veel meeloopt bij potentiële werkgevers, krijg je zelf ook een goed idee wat je er later mee kunt. Zo kun je bij BMW kijken of je fundamenteel onderzoek wilt gaan doen, communicatie, consultancy of iets wat er tussenin ligt. Daarnaast leer je mensen in het veld kennen (ook bij extracurriculaire activiteiten), wat mij ook zeker heeft geholpen bij het vinden van een baan.
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Monica Wolters, momenteel werkzaam bij Sanquin Research. STUDIE DESTIJDS Ik heb Medische biologie gestudeerd aan de UvA te Amsterdam. DAGELIJKSE BEZIGHEDEN Ik houd me vooral bezig met het onderzoek. Hierbij moet je denken aan het bedenken en uitvoeren van proeven, onderzoekslijnen, het interpreteren van data en naast het schrijven en lezen van artikelen ook het opleiden van nieuwe onderzoekers (studenten/AIO's). BENODIGDE EIGENSCHAPPEN • je vind leuk wat je doet • je hebt een intrinsieke drive om meer te weten te willen komen en dat in de daad om te zetten • je hebt doorzettingsvermogen en je bent volhardend. je kunt hard werken • je moet informatie op kunnen nemen, die verwerken, in de context plaatsen en dan de juiste kruisverbanden leggen en de vervolgvragen te bedenken • je lost problemen op of je zoekt naar alternatieve wegen. • je ben een specialist in jouw vakgebied. • je weet niet alles, en je kunt niet alles-‐ daarom werk je samen DÉ GOUDEN TIP Ga goed na wat je wilt en waar je goed in bent. Beslis met je buik-‐ zo kom je toch het beste achter wat je echt leuk vindt. Stel vragen aan je zelf zoals bijvoorbeeld: vind je het leukst om kennis over te dragen, of wil je ook zelf de kennis opdoen? Promoveer niet omdat je denkt dat het moet, je vindt dat het erbij hoort, of je dan later een betere baan krijgt-‐ doe het omdat je het onderzoek heel leuk vindt. Het is een hele leuke baan, je verdiept je in een onderwerp waar je heel veel van zult weten, en het houdt niet op, de kennis verandert ook. daardoor is het onderzoek doen een baan die flexibiliteit vergt. Je kunt deze baan alleen doen als je er echt voor gaat. Je maakt lange dagen, de drijfkracht komt uit jezelf-‐je leert veel, zeker ook over jezelf, en dat kan best confronterend zijn, al is het ontzettend leerzaam.
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Sebastiaan van Heesch, momenteel werkzaam als postdoctoraal onderzoeker (“postdoc”) op het Max Delbrück Centrum (MDC) in Berlijn. STUDIE DESTIJDS Tussen 2003 en 2007 heb ik een bachelor opleiding Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht gevolgd en afgesloten met een bachelor scriptie over genetica en epilepsie aan het UMC Utrecht. Ik heb er destijds voor gekozen mijn bachelor scriptie te combineren met een vrijwillige stage van 6 maanden, om ervaring op te doen en om mijn kansen te vergroten op een plek bij het Master programma dat ik voor ogen had. Dit zorgde er wel voor dat ik 4 jaar met mijn Bachelor bezig ben geweest, maar had ook als resultaat dat ik toegelaten werd tot het beoogde Master programma “Cancer, Stem cells and Developmental Biology” (destijds “Cancer Genomics & Developmental Biology”), wat ik van 2007 tot 2010 gevolgd heb, ook aan de Universiteit Utrecht. Tijdens deze Master heb ik stage gelopen bij de onderzoeksgroep van Prof. dr. Edwin Cuppen op het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stam Cel Onderzoek en bij de onderzoeksgroep van Prof. dr. Frank Holstege aan het UMCU. Gedurende mijn studie heb ik veel getwijfeld over de richting die ik na mijn afstuderen op wilde gaan; blijven in de wetenschap (dus, promoveren) of kiezen voor de bedrijfswereld. Een aanbieding van Prof. dr. Edwin Cuppen om in zijn onderzoeksgroep op het Hubrecht Instituut mijn promotieonderzoek te mogen doen maakte deze keuze een stuk eenvoudiger. Het Hubrecht Instituut is een plek waar enkel onderzoek op wereldniveau gedaan wordt. In combinatie met de uitstekende werksfeer op dit instituut zorgt dit voor een unieke werkomgeving waar ik graag nog 4 jaar wilde blijven. Op dit onderzoek, wat zich vooral richtte op DNA en veranderingen daarin, ben ik in Juli 2014 gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht. Ik heb mijn volledige studie in Utrecht gevolgd. Achteraf gezien was ik graag naar het buitenland gegaan voor een stage, bijvoorbeeld naar Boston of San Diego. Ik heb daar destijds niet voor gekozen omdat ik het gevoel had veel daarvoor op te moeten geven, maar ik zou het nu iedereen willen aanraden. De ervaring die je op doet met een internationale stageplek is cruciaal voor je verdere carrière. DAGELIJKSE BEZIGHEDEN Ik wilde graag voor het vervolg van mijn wetenschappelijke carrière naar het buitenland. Binnen Berlijn kon ik op een aantal topinstituten terecht, uiteindelijk heb ik gekozen voor het MDC waar ik in September 2014 begonnen ben met werken. Binnen mijn nieuwe functie combineer ik, net als tijdens mijn promotieonderzoek, veel labwerk met computer analyses. In vergelijking met mijn vorige baan ben ik als postdoc nog net iets zelfstandiger. Ook ben ik druk bezig met het aanvragen van beurzen, wat inhoudt dat ik projectvoorstellen indien bij nationale en internationale organisaties om geld binnen te halen voor mijn onderzoek en salaris. Wat mij motiveerde voor deze baan is dat ik wederom binnen een wetenschappelijke topinstelling kon gaan werken, die zich kan meten met de grootste universiteiten en bekendste onderzoeksinstituten ter wereld. Ook wilde ik graag voor een aantal jaar het avontuur aangaan in het buitenland. Berlijn als stad trok me heel erg en het was voor mij en mijn vriendin ook redelijk eenvoudig deze stap te maken omdat we niet vastzaten aan bijvoorbeeld een koophuis. Voor studenten die willen gaan promoveren, zou ik wel aanraden dit gewoon in Nederland te doen. Nederlandse promovendi staan hoog aangeschreven in het buitenland, staan bekend om hun zelfstandigheid en creativiteit en hebben vaak al meer gepubliceerd dan wat in andere landen gebruikelijk is.
BENODIGDE EIGENSCHAPPEN Er wordt van je verwacht dat je goed functioneert binnen een internationale groep aan wetenschappers. Je moet dus sociaal en communicatief sterk zijn, met enkel intelligentie kom je er niet. Voor mijn type onderzoek, waarbij erg veel data gegenereerd wordt door middel van zogenaamde “sequencing” apparaten, is het handig dat je ook overweg kunt met computers, of in ieder geval met gespecialiseerde bioinformatici die helpen de data te analyseren. Ik zou alle studenten willen aanraden de basis van bioinformatica onder de knie te krijgen, dit maakt je zeer zelfstandig en minder afhankelijk van anderen. Wat ook erg belangrijk is en wat ik misschien wel het mooiste vind aan werken in de wetenschap is dat je continu creatief moet zijn. Niet alleen in het bedenken van oplossingen, maar ook in het leggen van verbanden en in het zien van nieuwe mogelijkheden. Het geeft een ontzettend goed gevoel wanneer jouw eigen idee, dat je ooit zo maar ineens te binnen schoot in een creatieve bui, na jaren hard werk resulteert in een mooie publicatie. DÉ GOUDEN TIP Ik denk dat een carrière op twee manieren kan verlopen. Als je van begin af aan al weet welke richting je op wil, kies dan je Master programma en stageplaatsen wijs. Mocht je nog niet weten wat je wil gaan doen, investeer dan in de breedte. Volg management cursussen in combinatie met wetenschappelijke stages. Verbreed je netwerk en wacht op de juiste “opportunities”, want die komen vanzelf (maar niet als je thuis gaat zitten). Ikzelf heb altijd gekeken wat op mijn pad kwam en ik heb nooit van tevoren bepaalde richtingen uitgesloten. Voor het vinden van een baan in de wetenschap geldt: ga bij meerdere onderzoeksgroepen langs en kijk ook vooral verder dan alleen de kwaliteit van de onderzoeksgroep zelf. Kijk naar de reputatie en sfeer van het instituut of gedeelte van de universiteit waar je zou komen te werken. Werkt de groep veel samen met andere groepen, zowel binnen het instituut als internationaal? Publiceert de groep goed en constant? Hebben ze veel geld te besteden aan het onderzoek waarin je geïnteresseerd bent? Bevindt de groep zich in een jonge en dynamische werkomgeving? Al deze dingen dragen bij aan een prettige werksfeer en zorgen ervoor dat jouw eerste baan een goede kennismaking wordt met de wetenschap!
MET WIE HEBBEN WE HET GENOEGEN? Het interview is afgenomen met Jaap Schreurs, momenteel senior associate bij The Boston Consulting Group. STUDIE DESTIJDS Ik heb Biomedical Sciences gestudeerd aan het LUMC te Leiden en ben gespecialiseerd in management. DAGELIJKSE BEZIGHEDEN Adviseren van bedrijven, overheden, (zorg)instellingen op het gebied van strategie en organisatie. Werd gemotiveerd door deelname aan business course en het bijzonder leuk vinden van (1) de mensen, (2) de uitdagingen, (3) de werkzaamheden, (4) de kans veel te leren. BENODIGDE EIGENSCHAPPEN (1) leergierigheid, (2) in staat zijn complexe problemen te doorgronden, te structureren en hypotheses over de oplossing te ontwikkelen, (3) in staat zijn kwantitatieve en kwalitatieve analyses uit te voeren om hypotheses te toetsen, (4) communicatie vaardigheden, overtuigingskracht. DÉ GOUDEN TIP Er veel over praten met mensen in je omgeving en veel gaan kijken (stages, business courses, in house dagen, etc.)