21 Vrijdag December2007
Journalist
Interview
Ben Rogmans, hoofdredacteur van Dagblad De Pers, is uitgeroepen tot Journalist van het Jaar. De jury: ‘Hij verrijkte Nederland op 23 januari met een gratis kwaliteitsdagblad, waarin optimisme, onaangepastheid en enthousiasme de toon aangeven.’
Alle clichés waren op voormalig topvoetballer Tscheu La Ling van toepassing: hij verdiende goud geld en werd op handen gedragen. Het ene moment had hij miljoenen op de bank, even later was hij bankroet en stonden de deurwaarders op de stoep.
Rogmans de beste
Tscheu La Ling
26
30
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Vegetariër, maar nu even niet Enkele miljoenen Nederlanders laten enkele dagen in de week bewust het vlees staan – parttime vegetariërs. Maar met Kerst gaan ze helemaal los. Tot woede van dierenvrienden, die actie bij Albert Heijn voeren. Marcel van Engelen AMSTERDAM
...
ERNST SEABER
Slotervaart Leerlingen pakken draad weer op na fatale steekpartij
‘Rustig aan, jongens’ De fatale steekpartij van twee maanden geleden op het TeC Amsterdam staat de leerlingen en leraren nog scherp op het netvlies. Langzaam maar zeker pakken ze de draad weer op. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
‘Dit is Osama Bin Laden, de meest gezochte terrorist van TeC Amsterdam,’ lacht een blonde jongen, zijn haar strak van de gel en een matje in zijn nek. ‘Osama’ zelf draagt een vervaarlijke zwarte baard, maar de Mocro lacht vriendelijk. Hij kan het grapje van zijn maten wel waarde-
ren. Met zijn drieën sleutelen ze aan een oude witte Golf. De garagedeur gaat omhoog en ze laten de Volkswagen even flink roken. De motor brult, de geur van benzine doordringt het lokaal. Jongens in overalls lopen op zwarte veiligheidsschoenen tussen de verroeste auto’s en een oude motor, een Suzuki GS. Posters over autobanden sieren de muur. ‘Een accu houd je recht, niet schuin!’ De docenten Dirk Oussoorn (57) en René Meinders (55) en hun assistent Ferry Rottman (61) geven gevraagd en ongevraagd advies. ‘Kaput, kaput, meester, hij is kaput’, roepen een paar leerlingen die een los
motorblok niet meer aan de praat krijgen. Na een hoop gepruts komt Oussoorn himself redding brengen. ‘Niet te veel toeren jongens, dat kan hij niet aan.’ Dit is het Technisch College (TeC) in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart. Ruim twee maanden na de fatale steekpartij, die de 16-jarige Youssef Mokhtari het leven kostte, mag De Pers als eerste een kijkje nemen. In het gebouw, waar je alleen met een pasje langs de beveiliging komt, krijgen vmbo’ers en mbo’ers les. Zoals l’Houssaine – kort haar, vlassig snorretje – die een band uitbalanceert. ‘Nee, ik kende de doodgestoken jongen niet. De sfeer is best
wel veranderd na de steekpartij’, vertelt de 17-jarige met zachte stem. ‘De leerlingen hebben meer respect voor elkaar gekregen.’ Momenteel is l’Houssaine op zoek naar een stage. ‘We willen allemaal de praktijk in. Die vier uurtjes theorie per week zijn lastig genoeg. Ik ga zelf bij autodealers en garages langs. Het valt me niet mee. Bij de Kwik-Fit werd ik gediscrimineerd, dat moet ik toch even kwijt. Wij nemen geen Marokkanen aan, zei die man, terwijl hij zelf een Turk was!’
Lees verder op pagina 6
Bij het productschap voor Vee en Vlees sommen ze met plezier de geschatte verkoop op. In een normale maand gaat 6.000 kilo kalkoen over de toonbank, deze maand zesentwintig keer zoveel. Aan vleespakketten voor gourmet of steengrill eten we in december zes keer zoveel als normaal, en de consumptie van rollade en rosbief verdrievoudigt naar bijna een kwart miljoen kilo. ‘Dan hebben we de belangrijkste stijgers wel te pakken’, zegt woordvoerder Dé van de Riet tevreden. Hij moet toegeven dat de consumptie van vlees de laatste jaren ‘een minnetje’ vertoont, maar deze maand hangen de haken in de slachterijen weer heerlijk vol. Een kleine vijf procent van de Nederlanders mag zich vegetariër noemen. Een veelvoud laat een paar dagen in de week vlees staan. Gewoon, omdat vegetarisch eten ook lekker kan zijn. En misschien is het ook niet zo goed – voor de gezondheid, voor de dieren of het milieu – om elke dag vlees te eten. ‘Dat is een trend’, zegt Miranda Boer van het CBL, de koepelorganisatie van supermarkten. ‘Het aanbod van vervangende producten is ook enorm toegenomen.’ Maar met Kerst gaan die de schappen weer uit. In de schappen van Albert Heijn verdwijnen deze maand negen van de 43 vleesvervangers, kaasschnitzels, vegaburgers en quornsaté. ‘De gelegenheidsvegetariërs eten met Kerst gewoon vlees’, zegt Boer. Het terugtrekken van vleesvervangers door Albert Heijn leidde tot 7.000 protestmails, georkestreerd door Pink!, de jongerentak van de Partij voor de Dieren: ‘Om ruimte te maken voor onverdoofd gecastreerde varkenshaas met katenspek en peperroomsaus, bracht Albert Heijn het vegetarisch assortiment terug tot een minimum.´ ‘We weten dat sommige producten niet lopen in december’, zegt een woordvoerder van Albert Heijn. ‘Het is de consument die bepaalt. Wij luisteren slechts naar signalen van de klant.’ 1
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE ROYALS
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Q&A 035-5385XXX
Prins William ‘Kate Middleton is onderdeel van het meubilair in Clarence House’
William en Kate, knuffels en groen tweed De eerste beelden van het officiële samenzijn van Prins William en Kate Middleton dwarrelden zomaar op het bureau van Koster en Jojanneke. Jojanneke: ‘Verloven, verloven!’ Koster: ‘Kan de nieuwe Di worden.’
...
Z.K.H. William moest in april met lede ogen toezien hoe zijn liefje Kate Middleton zich in het Londense nachtleven stortte nadat de twee in ‘wederzijds overleg’ uit elkaar waren gegaan. Middleton zou meer toewijding hebben gewild dan William haar op dat moment gaf. Volgens onze bronnen heeft Middleton, nadat William weer toenadering had gezocht in de zomer, inmiddels meer dan haar zin gekregen; het koppel woont samen in het koninklijk witte Londense stulpje van William; Clarence House. Naarmate de straten van Londen de afgelopen maanden kouder werden, sliep Middleton steeds vaker in de majestueuze stadsvilla, waar het personeel opdracht heeft gekregen
DE KWESTIE
haar te allen tijde toe te laten. Middleton heeft inmiddels de sleutels van haar appartement in de Londense wijk Chelsea aan haar jongere zus Pippa gegeven. Koster en Jojanneke kregen toegefluisterd dat Middleton zich zelfs zo op haar gemak voelt, dat ze tot ‘deel van het koninklijke meubilair’ verworden is en dat het stel hechter is
‘Het is gelukkig met een sisser afgelopen’ Radio 538-dj Dennis Ruyer is wel wat gewend. Maar de vuurwerkbom die naar hem werd gegooid bij het scholierenprotest eind november kwam als een verrassing.
Toen het kouder werd, sliep ze steeds vaker in de majestueuze villa dan ooit. Jojanneke voorspelt dat een verloving niet ver weg kan zijn. Koster, zelf een blondjesliefhebber, kan leven met deze brunette met zelfspot, en denkt dat Middleton Lady Di-achtige impact kan krijgen. William kreeg van grootmoeder deze week alvast zijn kerstcadeautje: een dagje fazanten jagen in Great
De tortelduifjes in Great Windsor Park. DOUG SEEBURG/THE SUN
Volgens een zegsvrouw heeft u definitief geen gehoorschade, gefeliciteerd! ‘Hartelijk dank, ik ben ook zeer opgelucht. Er zijn allerlei tests gedaan. Er blijkt niets aan de hand.’
Windsor Park. Dat de prins een hele container vol heeft weten te schieten, mag een wonder heten. De foto’s die Koster en Jojanneke onder hun neus kregen, tonen een onophoudelijke stroom van kussen, knuffels, kneepjes en omhelzingen tussen de tortel-
Wat gebeurde er nu precies? ‘Ik draaide plaatjes bij een demonstratie op het Museumplein. Juist toen ik mijn oordopjes wilde pakken gooide iemand een vuurwerkbom naar mij. Drie dagen suisden mijn oren. Ik vreesde het ergste.’
duifjes. Alleen de traditionele groene tweed waarin beiden waren gestoken had nog iets van Britse etiquette in zich. 1 P.S. Zo begon het ook met Charles en Diana.
Visioenen van een carrière als administratief medewerker bij Radio 538 flitsten door uw hoofd? ‘Maar heel even dacht ik: het is gebeurd met de muziek. Maar toen besloot ik het bijltje er niet bij neer te gooien. Mijn linkeroor suisde het meest. Dan ga ik maar verder met mijn rechteroor, zo redeneerde ik.’
Arie overleeft de Kerst wél Nederlandse Bardot pleit voor ganzenlevervrij Kerstmis
Arie Bombarie , de gans van ‘beestenvrouw’ Dafne Westerhof, komt gakkend op ons af, als we Het Beloofde Varkensland, haar boerderij even buiten Amstelveen, benaderen. De vrouw des huizes, die vanwege haar voorkomen ook de Ne-
derlandse Bardot wordt genoemd, streelt het beest even en zegt: ‘Hij overleeft de Kerst wél.’ Westerhof waarschuwt ons nog één keer voor onze perverse eetgewoontes. Op de blijde toon van een bekeerling. ‘Ik was zelf een vleesjunkie.’ Vlees eten
doet ze al dertien jaar niet meer. ‘Als je vlees eet, koop het dan bij de groene slager. Dat sommige restaurants nog steeds ganzenlever serveren is pervers.’ Westerhof roept de Michelin-keurmeesters op ook dierenwelzijn in hun restaurantrecensies mee te wegen. Zelf gaat ze met Kerst met een paar vrienden boerenkool eten om te vieren dat ze onlangs opnieuw een varken, haar 32e, van de slacht heeft gered. En de worst dan? ‘Vegetarisch van de C1000. Die komt nog enigszins in de buurt.’ 1
Arie en Dafne.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
KORT
3FM Serious Request
Linda de Mol doet mee aan Sjoeling Wizz the Stars
YOUP VAN ‘T HEK BIEDT BED AAN VOOR HET GOEDE DOEL
111
Edwin Evers gaat maandag in zijn radioshow op Radio 538 sjoelen met Linda de Mol. Ook Anita Witzier, Albert Verlinde, Paul de Leeuw en Gerard Joling doen volgende week mee aan Sjoeling Wizz the Stars. De sterren komen niet alleen opdraven om te sjoelen, ze blikken ook met Evers terug op het afgelopen jaar. Paul de Leeuw is ervan overtuigd dat hij van alle sterren het beste kan sjoelen en aan het eind van de week als winnaar uit de bus komt.
Kunt u nog gebeld worden voor pro-bono kinderprotestenwerk? ‘Ach, dat soort dagen zijn altijd risicovol. Als ze mij morgen bellen dan kom ik natuurlijk weer. Dan doe ik alleen wel eerst een zonnebril op en mijn oordopjes in. Het is gelukkig met een sisser afgelopen hè.’ 1
Youp van ’t Hek heeft het bed uit zijn laatste voorstelling Schreeuwstorm ter veiling aangeboden voor 3FM Serious Request. Het bed is ontworpen door meubelgoeroe Piet Hein Eek. De cabaretier vindt dat de slaapplek minstens 2.500 euro moet opleveren en heeft zelf als eerste dat bod gedaan. Van ’t Hek is een van de vele BN’ers die het Glazen Huis steunt. Het geld is bedoeld voor een waterproject.
HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Roxeanne Hazes
Geen stiefmamma
De 14-jarige Roxeanne Hazes sprak de stem in van een personage in de kinderfilm Alvin and the Chipmunks.
Katie Holmes wordt op handen gedragen door de oudere kinderen van haar echtgenoot Tom Cruise. ‘Ze zeggen mamma tegen me.’
Nieuws
3
Groot-Brittannië Oliejacht geopend
Veldslag onder water Wereldleiders kunnen zoveel broeikasakkoorden afsluiten als ze willen, de jacht op olie en gas gaat gewoon verder. Arjen van der Horst LEWIS
...
Terwijl de voorraden opraken, duiken steeds meer landen naar de bodem van de oceaan. Groot-Brittannië leidt de oliebonanza onder water. Wie wil proeven van het Schotse vissersleven, komt in Stornoway bedrogen uit. Meeuwen bevolken nog steeds de lange kade in deze havenplaats op Lewis, een eiland voor de westkust van Schotland. Maar van vissers is geen spoor te bekennen. ‘Toen ik nog een klein meisje was, lagen hier honderden schepen in de haven. Nu zie je alleen nog de veerboot die naar het vasteland gaat’, zegt Morag Smith. De eilandbewoonster beheert de Stornoway Historical Society die over de haven uitkijkt. Ze laat oude zwart-wit foto’s zien uit tijden dat Stornoway nog een bloeiende vissersplaats was. Mannen met ruige koppen op verweerde schepen, lange rijen vrouwen die op de losplaats ha-
Onder een witte laag
Nederland winterwonderland Waarschijnlijk is de sneeuw tegen de tijd dat het Kerstmis is wel weer verdwenen, maar gisteren waanden mensen op verschillende plaatsen in het land zich in een winterwonderland. Zoals hier in de Vale Waard, de uiterwaar-
Louwes met Kerstmis thuis AMSTERDAM
...
Veiligheid Beveiligingsbedrijven zien groeimogelijkheden
Commerciële beveiligers zijn vaak zichtbaarder dan politieagenten AMSTERDAM
...
Beveiliging komt overal ter wereld steeds meer in handen van door niemand gecontroleerde en uitsluitend op winst gerichte beveiligingsmultinationals. Eerst in winkelcentra en bedrijven, maar nu ook op straat, naast de politie. Ook in Nederland. De politiek houdt zich stil. Alleen al in Nederland lopen 35.000 particuliere beveiligers rond. Ter vergelijking: er zijn rond de 55.000 politieagenten, waarvan een groot deel op kantoor werkt. ‘De zichtbaarheid van de beveiligers is tegenwoordig groter dan die van agenten,’ zegt Ronald van Steden, die
gisteren promoveerde op een onderzoek over particuliere beveiliging. In vijf jaar tijd groeide het aantal beveiligingsbedrijven met tachtig procent, becijfert de wetenschapper. De markt is grotendeels in handen van drie grote bedrijven: Group 4 Securicor, Securitas en Trigion. Nummer één is Group 4 Securicor (G4S), dat wereldwijd bijna 500.000 mensen in dienst heeft, van Kosovo tot Zuid-Afrika. In Nederland kijken meer dan achtduizend mannen en vrouwen van G4S met een wakend oog naar winkelend publiek, houden hangjongeren in Amsterdam in de gaten of voeren controles uit op Schiphol. Jarenlang groeide het bedrijf dankzij een toenemende vraag
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
Lees verder op pagina 8
Deventer moordzaak
den tussen Rheden en De Steeg, waar kinderen elkaar én de fotograaf met sneeuwballen bekogelen. Zo zijn de donkere dagen voor Kerst tóch nog leuk. En op veel plekken prachtig verstild. 1 ROB VOSS
Merel van Leeuwen
Remco Tomesen
ring schoonmaken. Mooie beelden uit een vervlogen tijdperk. Van de haringvisserij is weinig over. Genekt door overbevissing en strenge EU-quota’s is er geen visser meer die nog uitvaart over de diepe wateren van de Atlantische Oceaan. De visindustrie op Lewis beperkt zich tegenwoordig tot schelpvissers en zalmkwekerijen langs de kust. Niet dat alle inwoners van Stornoway het leven op zee hebben opgegeven. Smith: ‘Een deel van de oud-vissers werkt op de bevoorradingsschepen die de olieplatformen in de Noordzee bedienen. Een makkelijke keus, want het is schoner werk, minder gevaarlijk en het betaalt beter.’ En er is een nieuwe werkgever bijgekomen. De laatste tijd varen er weer tal van schepen voor de kust van Lewis. Dit keer niet op zoek naar vissen, maar naar olie en gas onder de oceaanbodem. Ten westen van het Schotse eiland ligt het Rockall Bassin, een uitgestrekt diepzeegebied dat ruwweg tien keer zo groot is als Nederland. In dit ruige stukje Atlantische Oceaan is de jacht op nieuwe energiebronnen in alle hevigheid ontketend.
naar beveiligers in winkelcentra, bedrijventerreinen of andere particuliere gebouwen en terreinen. Nu ziet het bedrijf groeikansen in de ‘openbare ruimte’. ‘Daar zitten absoluut groeimogelijkheden. Dan praat je over het uitbesteden van taken die de politie vroeger deed,’ zegt een directeur van het bedrijf. G4S doet goede zaken met de overheid. Het bedrijf levert personeel voor gevangenissen, detentiecentra en bajesboten. ‘Lobbyisten van G4S hebben heel goede contacten bij de overheid en met kamerleden,’ zegt Van Steden. ‘Beveiligers gaan steeds meer taken van de overheid overnemen. Dus ook van de politie’. lees verder op pagina 12
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... KORT
Ernest Louwes, de man die zegt onschuldig vast te zitten in de Deventer moordzaak, brengt Kerstmis thuis door. Hij krijgt in de laatste fase van zijn detentie meer vrijheden. De advocaat van Louwes, GeertJan Knoops, is maanden bezig geweest om het detentieregime van zijn cliënt te versoepelen. Louwes kwam er volgens Knoops medio oktober al voor in aanmerking. Het heeft echter tot vorige week geduurd voordat het zover was. ‘Staatssecretaris Albayrak van Justitie heeft zich met de zaak bemoeid en toestemming gegeven’, aldus Knoops. Volgens de raadsman mag Louwes nu regelmatig een weekend naar huis en is hij op zoek naar een werkplek. ‘Mijn cliënt wil het liefst op een advocatenkantoor werken, bijvoorbeeld als boekhouder.’
Iedere gedetineerde heeft de laatste zestien maanden van zijn celstraf recht op weekendverloven en een plaats in een halfopen inrichting. Louwes is alleen geen gewone gedetineerde. Hij is veroordeeld tot twaalf jaar celstraf, omdat hij in 1999 de weduwe Wittenberg uit Deventer heeft vermoord. Louwes was de financieel adviseur van het slachtoffer. Hij heeft de moord altijd ontkend. De Hoge Raad bekijkt momenteel of zijn zaak voor de derde keer moet worden overgedaan door een rechtbank. Het hoogste rechtscollege heeft onlangs de klusjesman van de weduwe gehoord. Volgens opiniepeiler Maurice de Hond is hij de daadwerkelijke moordenaar. Louwes heeft nog een maand of veertien gevangenschap te gaan. Zijn laatste drie maanden mag hij wellicht, voorzien van een elektronische enkelband, thuis doorbrengen. 1
CHAR gisteren gezien op RTL4?
111
Alcoholverbod voor jongeren in het hele land
Het wordt voor jongeren onder de zestien jaar in het hele land strafbaar om op straat alcohol bij zich te hebben. Het kabinet komt daarmee tegemoet aan een wens van de Tweede Kamer. Eerst wilden de ministers Klink van Volksgezondheid, Rouvoet van Jeugd en Gezin en Ter Horst van Binnenlandse Zaken het alcoholverbod aan de gemeenten overlaten. Maar omdat er te veel verschillen konden ontstaan tussen de gemeenten, heeft het kabinet zijn plan bijgesteld.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................
DePers.nl
Santa Run
Voor actualiteiten kijkt u de hele dag op de snelste nieuwssite: www.depers.nl.
Maar liefst 1.800 ‘kerstmannen’ doen vandaag in Rotterdam mee aan de eerste Santa Run in Nederland. Ex-sprintster Nelli Cooman zal het startschot voor de vijf kilometer lange tocht in de Maasstad geven.
Leef vandaag is het nieuwste zelfhulpboek van Char. Laat je inspireren en motiveren. Stel niets uit tot morgen, maar leef vandaag!
Leef vandaag is verkrijgbaar in boekhandel en warenhuis. Prijs € 14,95 ISBN 978 90 215 1450 5
Nieuws Binnenland
4
Nieuwe technologie
Vrouwenkwestie
Weer olie winnen in Schoonebeek
Hof gelast maatregelen tegen SGP
Novum AMSTERDAM
...
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) gaat weer olie winnen in het Drentse Schoonebeek. Het olieveld Schoonebeek werd ontdekt in 1943 en is een van de grootste olievelden van Noordwest-Europa. De oliemaatschappij won tussen 1948 en 1996 een kwart van de aanwezige één miljard vaten olie, maar stopte hiermee omdat de taaie, stroperige olie moeilijk te winnen was. De NAM vermoedt met nieuwe technologie de komende 25 jaar zo’n honderd tot honderdtwintig miljoen vaten uit het veld te kunnen halen. Dit is een toename van de totale Nederlandse aardoliereserves van ongeveer vijftig procent. De details van het project worden volgend jaar uitgewerkt. Daarna boort de NAM bij Schoonebeek ongeveer zeventig putten, verspreid over achttien nieuw aan te leggen winlocaties. 1
Novum AMSTERDAM
...
Veel te gevaarlijk vuurwerk De vliegende brigade Vuurwerk controleerde ook dit jaar het consumentenvuurwerk op stabiliteit, lontvertraging
Gratis dubbel beltegoed.*
en samenstelling. Maar liefst dertig procent ervan was te gevaarlijk . 1 EVERT-JAN DANIELS
Toestel naar keuze.
Samsung E250
Alcatel OT-E227
vanaf 99,95
vanaf 29,95
!
!
*, &"
De staat moet maatregelen nemen tegen de SGP omdat die partij vrouwen discrimineert. Dat heeft het gerechtshof in Den Haag gisteren bepaald. Volgens het hof is het in strijd met het verbod op discriminatie dat vrouwen zich niet verkiesbaar kunnen stellen. De rechtbank was eerder tot hetzelfde oordeel gekomen en had stopzetting van de subsidie aan de SGP gelast. De staat ging tegen die uitspraak in beroep, maar zette wel alvast de subsidie stop. Dat laatste was onterecht, oordeelde de Raad van State twee weken geleden in een aparte procedure die de SGP had aangespannen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken moest de subsidie over 2006 en 2007 alsnog uitbetalen. Anders dan de rechtbank acht het gerechtshof zichzelf niet bevoegd om over de subsidie te oordelen. Daar gaat de bestuursrechter over, stelt het hof. Bovendien is een subsidiestop niet effectief. De maatregel leidt er niet toe dat de SGP vrouwen toestaat zich kandidaat te stellen. Volgens het hof is de staat op grond van het internationale Vrouwenverdrag verplicht om vrouwen ‘op gelijke voet met mannen te verzekeren van het passief kiesrecht’. Aan die verplichting heeft de staat niet voldaan. De SGP noemt de uitspraak ‘teleurstellend en aanvechtbaar’ en gaat in cassatie bij de Hoge Raad. Volgens de partij staat de uitspraak van het hof haaks op die van de Raad van State.1
*, &"
Fractieleider Bas van der Vlies. HH
Nokia 2310 vanaf 39,95 !
*, &"
Elite Pack met stijlvol sjaaltje.
Samsung E900 Elite
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
vanaf 149,95
Kabinet pakt illegaal downloaden nog niet aan
!
*, &"
$ &*&$ &"(""$ "#)$$ !!(!, " $ # &%( !! ! $%& !(!$' $ &! * ' (!,*&$ &" $ $ $ " ($ ""##'!&! Simply Closer
KORT 111
Wie illegaal films, muziek en games downloadt wordt de aankomende jaren niet aangepakt. Justitie gaat zich richten op grootschalige uploaders van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Vervolging van mensen die downloaden ‘vergt een aanzienlijke investering met beperkt resultaat’, schreven de ministers Hirsch Ballin van Justitie, Van der Hoeven van Economische Zaken en Plasterk van Cultuur gisteren in een brief aan de Tweede Kamer.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
DePers.nl +& % &"&! & $ (""$"($ (""$)$!"#)))& " !
Voor actualiteiten kijkt u de hele dag op de beste nieuwssite: www.depers.nl.
Binnenland Nieuws
Misdaad Openbaar Ministerie geeft strijd niet op
Rechter straft blunder in Hells Angels-zaak af
5
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..............................................................................
Steun
Hells Angels feliciteren elkaar na de uitspraak van de rechter in Amsterdam. RONALD BAKKER
De strafzaak tegen 22 Hells Angels, die een criminele organisatie zouden vormen, ligt in duigen. Harm Brouwer, de hoogste baas van het Openbaar Ministerie spreekt van een ‘pijnlijke fout’. Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Het Openbaar Ministerie kan maar geen succes boeken in zijn strijd tegen de Hells Angels. Het OM probeert via de rechter de zes afdelingen van de motorclub verboden te laten verklaren, nog zonder succes. En nu kent ook de strafzaak tegen 22 Hells Angels voorlopig een onbevredigend einde. Verantwoordelijk daarvoor is officier van justitie Gert Oldekamp die vorig jaar het onderzoek overdroeg aan twee andere collega’s. Door zijn toedoen zijn vele vertrouwelijke telefoongesprekken tussen advocaten en de verdachten niet of veel te laat vernietigd en waren daardoor beschikbaar voor het opsporingsteam. Volgens Harm Brouwer, voorzitter van het college van procureurs-generaal en daarmee de hoogste baas van het OM, zijn er maatregelen genomen
tegen Oldekamp. Welke dat zijn, wil hij niet zeggen, maar de aanklager is niet uit zijn functie ontheven. De rechtbank meent dat het OM in de zaken van alle 22 verdachten het recht op vervolging heeft verspeeld, omdat het ‘in dit maatschappelijk belangwekkend onderzoek bij herhaling schromelijk tekort is geschoten’. Het OM is volgens de rechtbank ‘de hoeder van de belangen van de verschoningsgerechtigde advocaat en van zijn cliënt, de verdachte’. Brouwer heeft respect voor het vonnis. ‘Het OM heeft een pijnlijke fout gemaakt, die hard is afgestraft door de rechtbank.’ Hij stelt dat er geen sprake is van boze opzet, zoals advocaten uit de zaak beweren. Hoe het zo fout heeft kunnen gaan, weet Brouwer niet. ‘We zullen alles in het werk stellen om dit in de toekomst te voorkomen.’ Daarvoor hebben alle hoofdofficieren van justitie onlangs een brief gehad om alle lopende zaken op soortgelijke fouten te onderzoeken. ‘Iedere officier van justitie is op de hoogte van het belang van vrij verkeer tussen een advocaat en een verdachte. Wij hebben dat recht te waarborgen.’ Deze zaak is volgens hem bij uitstek
een voorbeeld waarbij een zogenoemde tegenspraakofficier aangesteld had kunnen worden. Deze aanklager controleert het werk van zijn collega en stelt vragen bij diens beslissingen. Toen deze zaak aanving, bestond het systeem van de tegenspraakofficier echter nog niet. Het OM gaat tegen het vonnis in beroep. Het hof kan besluiten dat het OM wel ontvankelijk is en de vervolging kan voortzetten. Dan gaat de zaak terug naar de rechtbank. Als het hof het eens is met het vonnis van de rechtbank, is de zaak definitief van tafel. Advocaat Nico Meijering heeft de hele kwestie aangezwengeld tijdens het proces. Hij meent dat er sprake was van opzet bij het OM en hoopt op een cultuuromslag bij justitie. ‘Het gaat niet alleen om crimefighten, het OM dient zich ook aan de regels te houden.’ De Hells Angels hadden liever vrijspraak gehad. Ook zij menen dat er sprake is van opzet bij het OM. Brouwer geeft de strijd niet op. ‘Dit is een forse tegenslag, maar we stoppen niet. Wij vinden dat de zware georganiseerde criminaliteit bestreden moet worden.’ 1
Als ik iemand tegenkom, vraag ik vaak: ‘En? Ben je nog met iets leuks bezig?’ De laatste weken werden de antwoorden kort. ‘Ach’, werd gezegd, ‘het loopt op zijn einde hè.’ Ja, antwoordde ik dan, het loopt op zijn einde. Meteen drong de vraag zich op: wat doe je als de dingen op zijn einde lopen? Beetje rondlopen dan maar? Op het Plein staat Het Glazen Huis. Drie dj’s van 3FM halen geld op voor het goede doel door zes dagen radio te maken zonder te eten. Rond het Huis hangt een zekere opwinding. De dj’s zijn blije dj’s. Achter het Huis ligt een kleine ijsbaan. Tot enige dagen geleden maakten verliefde meisjes en jongens er hun moeizame rondjes, de schaatstechniek sijpelt sneller uit de volksaard dan sommigen zouden willen, nu staat de jeugd zich bij het Glazen Huis met dj’s te identificeren. Binnen stond de verlenging van de missie naar Uruzgan op het programma. We mogen van Balkenende nog geeneens weten waarom hij de oorlog in Irak steunde of we moeten het alweer goed vinden twee jaar langer
arme mensen naar de democratie te bombarderen. Alles draaide om steun. Steun om weg te geven. Aan de Amerikanen, de NAVO, de missie, de regering. De uitslag stond al een half jaar vast, toch werd nog enorm ingewikkeld gedaan over de steun. In het koffiecafé las ik een emotioneel interview in De Telegraaf met onze hoogste militair, de heer Dick Berlijn: ‘De laatste tijd is er zoveel kritiek over de missie uitgestrooid dat onze mensen wel eens aan de steun van het Nederlandse volk zouden kunnen gaan twijfelen.’ Ja, het zou wat. Je schiet een paar mensen neer, kijkt opzij en zegt tegen je collega: ‘Even over het vaderland, Henk. Ik voel toch een afstand.’ Onder de kop ‘Wij steunen jullie!’ riep de krant ons op om massaal kerstkaarten en kerstgedichten naar onze jongens en meisjes in Uruzgan te sturen. Het kan allemaal dankzij ‘een unieke samenwerking van TNT, De Telegraaf en Defensie’. Bij De Telegraaf weten ze hoe het werkt. De enigen die onze steun werkelijk verdienen zijn we zelf. 1
Meerderheid Tweede Kamer wil verbod
’s Nachts geen seksdatingreclames Novum AMSTERDAM
...
Reclames voor seksdates die ’s nachts worden uitgezonden door de commerciële omroepen moeten worden verboden. Dat vindt een meerderheid in de Tweede Kamer. De Christen-
Met Avis GRATIS op wintersport!
Unie had dit voorgesteld. Fractievoorzitter Arie Slob vindt dat de reclamespotjes bijdragen aan de seksualisering van de maatschappij. Slob wil dat de regels voor programma’s voor telewinkelen, waartoe de seksdatingreclames behoren, worden veranderd. 1
Bezoek & Win!
is.nl www.av
Win een geheel verzorgde wintersportvakantie met Avis! Kijk op www.avis.nl en doe mee! www.avis.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ......................................
Automobilist komt om het leven
meer op tijd waarschuwen en zag hij drie baanwerkers om het leven komen. Hoewel de NS een schadevergoeding betaalt, erkent het bedrijf volgens FNV Bondgenoten geen aansprakelijkheid voor het ongeluk.
na het voorval aangehouden. Ze zijn ingesloten en worden overgedragen aan de Koninklijke Marechaussee.
111
Een klein aantal gemeenten mag bij wijze van experiment de leeftijdsgrens voor de verstrekking van alcohol optrekken van zestien naar achttien jaar. Minister Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken reageerde gisteren positief op dit voorstel van CDA en ChristenUnie. Na twee jaar moet duidelijk worden of een hogere leeftijdsgrens voor alcohol effectief is.
KORT
DAMWANDPLAAT BIJ IJTUNNEL VALT OP EEN AUTO Vlakbij de IJtunnel in Amsterdam is gistermiddag een damwandplaat op een auto gevallen. Daarbij is een inzittende om het leven gekomen. Dat maakt een woordvoerder van de politie bekend. De plaat is vermoedelijk naar beneden gekomen bij werkzaamheden aan de Noord/Zuidlijn. Hoe het ongeluk heeft kunnen gebeuren is niet bekend. De Arbeidsinspectie stelt een onderzoek in.
111
Schadevergoeding van NS voor treinongeluk Mook
De NS betaalt een schadevergoeding aan een oud-werknemer die in 1995 bij het Limburgse Mook drie collega’s onder een trein zag komen. Dat zegt een woordvoerder van FNV Bondgenoten. Die hielp de man om de schade als gevolg van gebrekkige nazorg vergoed te krijgen. Volgens de vakbondswoordvoerder bedraagt de vergoeding ‘in ieder geval meer dan anderhalve ton’. Toen een trein in mei 1995 door onbekende oorzaak bij Mook de wissel verkeerd bereed, kon de toenmalige NS-medewerker zijn collega’s niet
Vijf militairen vast voor vechtpartij in Zwolle
Vijf militairen zijn gisteren op de Grote Markt in Zwolle opgepakt. Zij hadden bij een horecagelegenheid de ruiten ingetrapt, het personeel bedreigd en gevochten. Eerder waren zij na een opstootje de zaak uitgezet. De mannen zijn tussen de 18 en 26 jaar oud en komen uit Leeuwarden, Sommelsdijk, Arnhem en Assen. De mannen zijn kort
111
Leeftijdsgrens alcohol mag in gemeente omhoog
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Geen Fries gepraat
Jarig!
Warmterecord
Politiek Friesland is boos op de ouderenbond ANBO, omdat de leden tijdens de jaarlijkse vergadering geen Fries mogen praten. Zes politieke partijen dreigen met het stopzetten van de subsidie aan ANBO.
Nederlands bekendste zanger Marco Borsato viert vandaag zijn 41e verjaardag.
Het jaar 2007 lijkt op een warmterecord af te stevenen. De gemiddelde temperatuur komt waarschijnlijk uit op 11,2 graden. Normaal is de gemiddelde temperatuur over een jaar 9,8 graden.
6
Achtergrond Binnenland
TeC Amsterdam
‘Iedereen houdt zich rustig op deze school’ Vervolg van pagina 1
...
E
ven verderop monteert Hamdi (16) geconcenteerd een aandrijfas onder een grijs Opeltje. ‘De school bevalt goed,’ zegt hij. ‘Alleen geen meisjes, dat is jammer,’ voegt hij er lachend aan toe. Of hij zich veilig voelt? ‘Tja, dat weet ik niet zeker.’ Hij wil liever niet praten over het incident, dat de schijnwerpers van de media weer op Slotervaart zette. Donderdag 11 oktober was het raak. De 14-jarige Hüseyin P., van Turkse afkomst stak zijn oudere klasgenoot in de hals omdat die een pen naar zijn hoofd had gesmeten. Het zou de welbekende druppel zijn na een lange reeks pesterijen. Er is niet veel dat aan de zwarte dag herinnert. De grote bloemenzee voor de school is opgeruimd, in de kantine zijn de foto en het condoleanceregister niet meer te vinden. De gebeurtenissen staan nog scherp op het netvlies van de beveiliger. Rob van der Wijst (55) werkt pas sinds augustus op het TeC. In de docentenkamer doet hij zijn verhaal. ‘Meester, meester, er is iemand neergestoken, riepen de leerlingen tegen me. Ik ben toen als een gek het schoolplein opgerend. Daar lag de jongen op de grond. Een vriendje probeerde met een T-shirt op zijn hals de slagaderlijke bloeding te stelpen. Het slachtoffer bewoog al niet meer, was zijn bewustzijn kwijt. Aan zijn starende blik zag ik dat het over was.’ Zijn onderlip trilt, hij neemt een slokje van zijn automatenkoffie. ‘Tweehonderd hysterische leerlingen gilden: ‘Hij is naar het metrostation.’ Al snel kwamen ze terug met de dader. ‘Kijk wat je gedaan hebt,’
schreeuwden ze tegen hem. Toen dacht ik: ho, nú moet ik wat gaan doen, anders liggen er straks twee. Ik liet een collega bij het slachtoffer achter en heb toen meteen de dader overgenomen van die andere jongens. Terwijl ik hem naar boven bracht, kreeg hij nog de nodige trappen en klappen. Daar viel niet aan te ontkomen, ik beschermde hem aan de linkerkant, maar zijn rechterkant was vrij.’ Van der Wijst wijst schuin door het raam naar een lokaal verderop. ‘Ik heb hem toen in een kamer gestopt waar ze niet zo snel naar binnen konden komen. Het volgende moment waren de politie en de ambulance er al en moesten alle leerlingen het gebouw uit.’ Of hij het allemaal al een beetje verwerkt heeft? ‘Ach, je handelt naar omstandigheden, ik was in de buurt. En ik heb 28 jaar bij de politie gezeten, veel meegemaakt. Vanwege mijn levenservaring ben ik hier ook geplaatst.’ Hij loopt niet als een mannetjesputter rond. Op zijn gemak knoopt hij met iedereen een praatje
aan. Van der Wijst en zijn collega, die pas na het incident op de school kwam werken, zijn vooral beducht voor groepsvorming. Het woord ‘hiphopcultuur’ valt. Op het schoolplein staat in de pauze een groepje jongeren te roken, sommigen hebben een capuchon over hun hoofd getrokken. ‘Iedereen houdt zich een beetje in nu,’ stelt Ricky (18), die audiovisuele productie doet op het mbo. ‘Vroeger was de sfeer drukker.’ Volgens hem zijn er nog steeds wapens op school. ‘Die weten ze altijd te verstoppen. Vorige week was de politie nog hier.’ Als Ricky ontkent dat hij zelf een mes heeft, wordt hij door de rest keihard uitgelachen. Misschien dollen ze hem slechts, onverstoorbaar gaat hij verder. ‘Ik wil producer worden. We hebben genoeg lessen, dit is een prima opleiding, al mogen ze wat meer aan geluid doen. En de docenten? Ja, sommigen zijn best normaal weet je. Alleen mevrouw Koster, die zegt Salaam Aleikum als je de klas binnenkomt. Ze denkt zeker dat ik moslim ben,’ lacht de Surinaamse jongen.
‘Ik dacht: nú moet ik wat gaan doen, anders liggen er straks twee’ Volgens klasgenoot Lars (16), die eveneens producer wil worden, is er niet veel veranderd sinds 11 oktober. ‘Veilig? Ach, het blijft Amsterdam. Als er echt iets is, kan een beveiliger ook niets doen.’ Over de school is hij wel tevreden, die is ‘relaxed’. Alle jongens – geen meisje te bekennen – zijn
trouwens positief over het onderwijs dat ze krijgen. Intussen zit het vmbo in het beklaagdenbankje, niet alleen door steekpartijen. Veel leerlingen stoppen vroegtijdig of haken af als ze moeten doorstromen naar het mbo. Bovendien liggen de onderwijsvernieuwingen onder vuur. In de docentenkamer denken ze er het hunne van. Boven de metalen postvakjes siert het vaandel van de christelijke technische school Patrimonium de wand. Uit een fusie ontstond het TeC, onderdeel van een megagroot ROC. ‘Bij veel nieuwe ideeën is niet nagedacht of het wel effectief is voor de leerling,’ merkt een docent op, die liever anoniem wil blijven. ‘Zelfontdekkend leren is een nobel streven, maar de vraag is of ze het kunnen. Vaak hebben ze meer baat bij structuur.’ Evenals veel collega’s luncht hij uit
zijn broodtrommeltje. Al 25 jaar staat hij voor de klas, en nog steeds met veel plezier. ‘Het verschil in leeftijd is groot, maar ach, ik ben ook jong geweest. Als ze een goede streek uithalen, kan ik het waarderen.’ In het rookhok paffen docenten, autochtoon en allochtoon, aan een lange tafel. ‘Je moet mij niet dissen,’ grapt er eentje. Voor Ahmed Khottoul (24) is het zijn eerste jaar als docent wiskunde, nadat hij hier al stage liep. Het valt hem niet mee, 29 lesuren plus voorbereiding, vertelt hij in de docentenkamer. ‘Je hebt de vakanties echt hard nodig.’ Hij erkent dat zijn Marokkaanse afkomst hem soms helpt in het contact met leerlingen en ouders. ‘Maar daarvoor ben ik niet aangenomen, ik heb gewoon gesolliciteerd op een vacature.’ Over het steekincident doet
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Minister keurt koninklijke jacht op Het Loo goed
De jacht door leden van het koninklijk huis en hun gasten op Kroondomein Het Loo voldoet aan alle regels. Dat heeft minister van Natuur Gerda Verburg (CDA) gisteren verklaard tijdens een debat met de Tweede Kamer. Volgens de bewindsvrouw is de ‘representatieve jacht’ die het koninklijk huis zijn gasten kan aanbieden puur gericht op het beheer van de wildstand. De deelnemers hebben een jachtakte nodig en worden begeleid door jachtopzieners. SP-Kamerlid Krista van Velzen betwijfelde
of die opzieners het in de praktijk aandurven om hoogwaardigheidsbekleders indien nodig op de vingers te tikken. Verburg zei echter alle vertrouwen te hebben in de jachtopzieners.
en huiselijk geweld nog moet worden verbeterd.
111
Zes verdachten van de voetbalrellen rond de wedstrijd van Jong Oranje tegen Jong Marokko in mei zijn veroordeeld tot werkstraffen. Een van hen kreeg ook een gevangenisstraf opgelegd door de Bredase rechtbank. Alle relschoppers kregen een werkstraf tussen de 50 en 130 uur. Een van hen werd zwaarder gestraft omdat hij volgens de rechter twee stewards heeft mishandeld. Hij kreeg een celstraf van dertig dagen opgelegd, waarvan veertien voorwaardelijk.
‘Daling criminaliteit maakt Rotterdam veiliger’
Rotterdamse criminelen worden vaker opgepakt. Volgens de jaarcijfers van het Rotterdamse politiekorps zijn dit jaar minder aangiften gedaan en meer aanhoudingen verricht dan vorig jaar. Dat betekent volgens het korps dat de regio Rotterdam veiliger is geworden. De criminaliteit in de regio daalt al jaren. Een woordvoerder van het korps zegt dat de aanpak van vernielingen
111
Werkstraffen rellende supporters Jong Marokko
Politieke veteraan wil vredesdebat nieuwe impuls geven
OUD-MINISTER JAN PRONK NIEUWE VOORZITTER IKV
HH
Oud-minister Jan Pronk is benoemd tot voorzitter van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Hij volgt Marijke van Grafhorst op die zeven jaar voorzitter was. Pronk zei in zijn nieuwe functie het debat over vrede een nieuwe impuls te willen geven. Hij ziet daarbij een rol voor de groeiende groep jongeren met belangstelling voor internationale ontwikkelingen en vredesvragen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Collecteland (1)
Collecteland (2)
Collecteland (3)
Friezen geven gemiddeld het meeste geld aan collectanten. Per huishouden gaven ze vorig jaar 11,22 euro aan de inzamelaars.
Negenhonderdduizend collectanten gingen vorig jaar langs de deuren. Samen haalden zij zo’n 41 miljoen euro op voor goede doelen.
Per huishouden werd in het vissersdorp Urk gemiddeld maar liefst vijftig euro gegeven. Uit de collectegegevens blijkt dat dorpsbewoners jaarlijks ruim tien euro meer geven dan stedelingen.
Binnenland Achtergrond
7
Tekst: Peter Wierenga Beeld: Ernst Saeber
Docent Dirk Oussoorn legt aan Hamdi uit hoe je een aandrijfas monteert.
hij geen uitspraken, liever praat hij over zijn vak. ‘Een computer in de klas, dat zou handig zijn.’ Collega Ahmet Secici zit de lessen van ‘techniekbreed’ voor te bereiden. ‘Dat is een nieuwe richting waarin vmbo’ers kennis kunnen maken met meerdere vakken, voor ze een definitieve keuze maken.’ De onderwijsassistent met Turkse roots laat de absentieformulieren zien. ‘Eén kopie gaat naar de leraar, eentje naar leerlingzaken en eentje naar de verzuimcoördinator. Dan worden meteen de ouders ingelicht.’ Ze zitten erboven op, legt leerlingbegeleidster Kitty Busink uit. ‘We proberen ze op de rails te houden en zo goed mogelijk ons geduld te bewaren. Soms gaat dat wel eens verkeerd, als een docent continu uitgedaagd wordt.’ Busink heeft zelf 35 jaar lesgegeven
– Engels – dus ze weet hoe het voelt. ‘Daarom staan we altijd achter de docent. Ook proberen we zo snel mogelijk de ouders erbij te betrekken, we hebben speciale tolken, en ze komen echt wel. Sinds dit schooljaar heeft
‘Ze hebben zich keurig gedragen bij de herdenking, alle petjes waren af’ Amsterdam-West een speciale spijbelbus die de kinderen gewoon thuis komt ophalen.’ Busink heeft veel contact met de reclassering en de jeugdzorg. ‘Het grootste probleem voor veel kinderen is dat ze niet kunnen omgaan met regels. We hebben hier zelfs jongens die
in nachtdetentie zitten. Overdag naar school, ’s avonds naar de gevangenis. We willen niet weten wat ze op hun kerfstok hebben, ze krijgen hier een tweede kans.’ Ze heeft een vast aanspreekpunt bij Slachtofferhulp. ‘Daar heb ik vanmorgen nog een afspraak mee gemaakt voor een jongen die graag wilde. Soms komen ze uit zichzelf, maar we houden ze goed in de gaten. Laatst zijn we met de hele klas van de overleden jongen een dagje weggeweest. Zo konden we ze goed observeren. Vooral zijn maatjes hebben het er nog moeilijk mee.’ Voor hij naar het TeC ging zat Youssef op het Calvijn met junior college. Luttele minuten na de steekpartij kwamen zijn vriendjes – opgepiept via de mobieltjes – massaal naar de fatale plek. ‘Ze hebben zich keurig gedragen’ zegt Busink . ‘Ook bij de herdenkingsdienst was het doodstil, en alle petjes waren af.’ Daar sluit beveiliger Rob van der Wijst zich bij aan. ‘We letten extra goed op wie er nog last van heeft. Ja, ze zeggen dat de dader al lang gepest werd. Die signalen kregen we pas achteraf. Het blijft moeilijk inschatten, vaak stoeien ze zonder dat er echt iets aan de hand is. Op dit moment is het voor onze begrippen rustig. Als iemand vecht of een wapen heeft, dan wordt ‘ie geschorst. En de politie komt ook weleens langs, ja.’ De leraren hebben intussen andere zorgen. Docent autotechniek René Meinders windt zich op over de verouderde apparatuur waarmee ze moeten werken. ‘De top heeft er geen geld voor over, ze willen niet investeren in technisch onderwijs. Ons materiaal is verouderd. Haal maar eentje van de sloop, zeggen ze als je om een nieuwe auto vraagt. Dat terwijl er een enorm tekort aan vaklui is.’ Aan l’Houssaine zal het niet liggen. In zijn klas doen ze er alles aan om niemand te laten ontsporen, stelt hij. ‘Wij vormen één groep, na school doen we ook veel samen, gaan we bijvoorbeeld naar de bioscoop. Als iemand het even moeilijk heeft met een opdracht, helpen we elkaar. We hebben allemaal hetzelfde doel: automonteur worden.’ 1
Leerlingen werken zelfstandig achter de computer.
Toekomstige hiphop-producers op het schoolplein.
Baangarantie Op het TeC Amsterdam krijgen zo’n 700 leerlingen les in bouw, elektro, werktuigbouw, schilderen, voertuigen en audiovisuele productie. Met vmbo en mbo onder één dak kunnen leerlingen zelfs een baangarantie krijgen als ze de eindstreep halen.
De kluisjes in de kantine.
Beveiliger Rob van der Wijst.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT
toeval gevonden bij de ontmanteling van de hennepkwekerij.
Zwaardere celstraf voor drie jaar lange gijzeling
111
111
Een 61-jarige Rotterdammer is gisteren in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar cel voor het drie jaar lang gijzelen en herhaaldelijk verkrachten van een jonge vrouw. De man hield de twintiger vast in een hennepkwekerij. De veroordeelde moet daarnaast 35 duizend euro aan de vrouw betalen. Het slachtoffer werd in 2003 met een hard voorwerp op haar hoofd geslagen, afgevoerd en verborgen. In totaal zat ze drie jaar vast, in welke periode ze ‘zeer frequent’ zou zijn verkracht. De vrouw werd bij
Strengere controles effectief
IN VIER JAAR NIET ZOVEEL VUURWERK AFGEKEURD
Jaar jeugddetentie voor Pepijn V. na dood scholier
De 18-jarige Pepijn V. is gisteren veroordeeld tot een jaar jeugddetentie, waarvan vier maanden voorwaardelijk, voor de dodelijke mishandeling van scholier Gerd Nan van Wijk. Dat gebeurde in april op een schoolplein in Alkmaar. De 16-jarige Van Wijk kreeg drie vuistslagen op zijn hoofd. V. heeft zijn celstraf in voorarrest al uitgezeten en komt dus direct vrij. Wel moet hij een traject van de jeugdreclassering volgen en een schadevergoeding betalen.
Dertig procent van het vuurwerk voor consumenten is dit jaar afgekeurd. In de laatste vier jaar was dit nooit meer dan een kwart, zo tonen de onderzoeksresultaten van de Vrom-inspectie aan. De stijging wordt toegeschreven aan strengere controles. Het vuurwerk wordt gecontroleerd op stabiliteit, lontvertraging en samenstelling. Gevaarlijke partijen worden uit de handel gehaald. De laatste twee jaar werd ruim vijftien procent van het ge-
teste vuurwerk als zodanig gekwalificeerd. Onder meer de zogeheten Flowerbeds, ook wel cakeboxen of multishots genoemd, werden onderzocht. Dit vuurwerk schiet het kruit in zes of meer schoten verticaal weg. Hoewel grote cakeboxen goed scoorden, bleken de lichtere boxen instabiel. Het vuurwerk spatte in een straal van 35 meter uiteen ‘met een voelbare drukgolf en brandende delen’, constateerden de onderzoekers.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Televisiedieven (1)
Televisiedieven (2)
Meer seks en romantiek in 2008 graag!
Op de A58 bij Oirschot zijn gisterochtend vier mensen aangehouden bij een mislukte poging twintig flatscreen-televisies te stelen.
De vierde verdachte was een voorbijganger die door de rovers een flatscreen-televisie kreeg aangeboden om de diefstal stil te houden.
Uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de Nederlanders in 2008 vaker seks en meer romantiek wil. Een kwart van de ondervraagden gaf aan meer variatie te willen in zijn seksleven.
8
Nieuws Buitenland
De slag om olie en gas De laatste uitbreiding van het Britse Rijk
‘Dit gebied is nu van ons’ Vervolg van pagina 3
Midden in het uitgestrekte Rockall Bassin steekt het piepkleine eilandje uit het water, Rockall. De Britten legden in 1955 beslag op de rots toen enkele mariniers de Union Jack plantten. Het zou de laatste uitbreiding van het Britse rijk zijn. Ierland, IJsland en Denemarken (namens de Faeröer Eilanden) betwisten de Britse claim. Niet dat ze geïnteresseerd zijn in het eilandje zelf, maar wel in het uitgestrekte gebied eromheen. Het heeft allemaal te maken met een bepaling in het VN Zeerechtverdrag van 1982. Volgens het verdrag mogen landen het zeegebied dat zich uitstrekt tot 200 zeemijl (370 kilometer) vanaf hun kustlijn, automatisch rekenen tot de Exclusieve Economische Zone (EEZ). Binnen deze strook hebben staten het exclusieve recht op visserij, de ontginning van grondstoffen en wetenschappelijk onderzoek. Maar landen hebben ook de mogelijkheid hun EEZ uit te breiden tot 350 zeemijl (648 kilometer), zolang ze maar kunnen aantonen dat de uitbreiding een natuurlijke verlenging is van het continentale plat. Tot 13 mei 2009 kunnen staten een verzoek indienen voor een uitbreiding van hun EEZ. Er zijn maar weinig landen die gebruik hebben gemaakt van die mogelijkheid, want olieboringen op grote diepte waren lange tijd technisch onmogelijk en niet winstgevend. Maar tijden zijn veranderd. De techniek maakt jaarlijks grote sprongen. En met de snel slinkende olie- en gasvoorraden en de torenhoge brandstofprijzen wordt het economisch steeds aantrekkelijker om op grote diepte naar nieuwe bronnen te zoeken. Shell heeft al succes geboekt in het Rockall Bassin, toen het op 2.000 meter diepte tijdens een proefboring op gas stuitte. Het Nederlands-Britse bedrijf gaat volgend jaar verder met zijn onderzoek. Steeds meer landen bereiden dan ook claims voor. Rusland trok afgelopen zomer de aandacht toen het pal onder de Noordpool een platina vlag plantte, op een diepte van 4.200 meter. Moskou wilde daarmee zijn claim
Stornoway
ATLANTISCHE OCEAAN LEWIS ROCKALL R O C K A L L
B A
S
IN
GN/De Pers
SCHOTLAND
...
Ierland, IJsland en Denemarken vechten om dit eilandje, vooral vanwege het gebied eromheen.
op een groot deel van de oceaanbodem in de Poolzee bekrachtigen. Het leidde tot woedende reacties van andere landen die aan het poolgebied grenzen. ‘Dit is niet de vijftiende eeuw’, zei de Canadese minister van Buitenlandse Zaken Peter MacKay. ‘Je kunt niet zomaar de wereld rondreizen, een vlag neerplanten en dan zeggen: dit gebied is nu van ons.’ Maar dat is nu precies wat tal van landen aan het doen zijn. En het zijn de Britten die de race leiden. Eén claim is al ingediend, vier andere zijn in voorbereiding (zie kader). De ex-
powered by debitel
HOE VER KOM JIJ MET JE BELTEGOED?
pansiedrift lijkt in tegenspraak met andere voornemens van de Britse regering. Op het eiland Lewis bouwt de overheid aan een van de grootste windmolenparken in Europa. Als het park over een paar jaar af is, voorziet het in 20 procent van de Schotse elektriciteitsbehoefte. Begin deze maand maakte minister John Hutton (Handel en Industrie) bekend dat er de komende dertien jaar nog eens zevenduizend windturbines voor de kust bijkomen, die alle Britse huishoudens van groene elektriciteit moeten voorzien. Gordon Brown zegt dan ook met trots dat Groot-Brittannië een van de ‘leading nations’ is in de strijd tegen klimaatverandering. ‘Het zijn prachtige beloftes, maar het kan niet verhullen dat een heldere visie ontbreekt bij de Britse regering’, zegt Charlie Kronick van de Britse tak
DOE DE PREPAID TEST EN
WIN €102,-* TERUG ! www.hoeverkomjijmetjebeltegoed.nl * Bij een beltegoed van € 15,- wordt gemiddeld per jaar € 102,- teveel uitgegeven aan prepaid!
van Greenpeace. ‘Aan de ene kant wil je de opwarming van de aarde voorkomen, aan de andere kant ga je gewoon door met zoeken naar olie. Het is compleet tegenstrijdig.’ Greenpeace protesteert al geruime tijd tegen de zoektocht naar nieuwe oliebronnen in de diepzeegebieden. In 1997 bivakkeerden actievoerders van de milieuorganisatie 42 dagen lang op het eiland Rockall om aandacht te trekken voor hun protest.
de Atlantische Oceaan • Gebied rond de Falklandeilanden en South Georgia. Dit overlapt met een claim van Argentinië. • Oceaanbodem voor het Britse deel van Antarctica. Dit gebied heeft naar schatting een oppervlakte van één miljoen vierkante kilometer. Ook hier overlapt de claim met die van Argentinië en Chili.
Volgens Kronick kan de nieuwe oliebonanza dramatische gevolgen hebben voor de planeet. ‘Veel landen maken zich zorgen over het opdrogen van oliebronnen. Wij maken ons juist zorgen over de olieen gasvoorraden die er nog wel zijn. We stevenen nu al af op een ingrijpende verandering van het klimaat. Als we alle resterende olie zouden verbruiken, zou het een absolute ramp zijn voor de planeet.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ...................................... KORT 111
Tieners proberen Mortal Kombat uit op zusje
Jouw provider
DAVID SIMS/GREENPEACE
Britse claims voor de uitbreiding van de EEZ die al ingediend zijn bij een VN-commissie: • Groot-Brittannië heeft samen met Spanje, Frankrijk en Ierland een gezamenlijke claim gelegd op de complete Golf van Biskaje Britse claims in voorbereiding: • Rockall Bassin • Gebied rond het eiland Asuncion in
Twee tieners uit de Amerikaanse staat Colorado worden ervan verdacht het 7-jarige zusje van een van hen om het leven te hebben gebracht. Dit zou zijn gebeurd door de gevechtshandelingen uit de videogame Mortal Kombat op haar uit te proberen. De twee, een jongen en een meisje, worden vervolgd voor kindermishandeling met de dood als gevolg. Het drama voltrok zich toen de verdachten op het halfzusje van een van hen pasten. Het slachtoffer overleed in het ziekenhuis. Ze had een gebroken pols, meer dan twintig kneu-
zingen, een hersenzwelling en bloedingen in haar hals en onder haar ruggegraat. De verdachten kunnen 48 jaar gevangenisstraf krijgen.
ningin moeten blijven. Victoria was koningin van 1837 tot 1901, Elizabeth volgde in 1952 haar overleden vader George VI op.
111
111
Elizabeth II oudste Britse monarch uit geschiedenis
‘Leider Tamil-rebellen gewond bij luchtaanval’
Elizabeth II is sinds gisteren de oudste monarch uit de Britse geschiedenis, zo heeft Buckingham Palace gemeld. Omstreeks 18.00 uur streeft ze de in 1919 geboren koningin Victoria voorbij, die 81 jaar en 243 dagen oud werd. Elizabeth is op 21 april 1926 geboren. Victoria is wel nog altijd de langst regerende vorst van het Verenigd Koninkrijk. Om dat record te verbreken, zou Elizabeth tot 9 september 2015 ko-
De leider van de Tamil-rebellen, Velupillai Prabhakaran, is vorige maand bij een luchtaanval op een bunkercomplex in het noorden van Sri Lanka gewond geraakt, meldt het Srilankaanse leger. De rebellen kwamen niet direct met een reactie op het bericht. De gebombardeerde bunkers bevinden zich in het district waar het hoofdkwartier van de Tamil-rebellenbeweging LTTE is gevestigd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
Ook op deze dag...
Het weer
In 1988 sterven 270 mensen bij Lockerbie als hun vliegtuig explodeert.
Tvedestrand (Noorwegen) -9/-13 °C, onbewolkt, zonnig. Vladivostok (Rusland): -5/-8 °C, onbewolkt, zonnig. Anchorage (Alaska, VS): -7/-10 °C, half bewolkt, kans op sneeuw
Buitenland Nieuws
9
Noord-Ierland
Vrijgesproken van moord Novum / AP AMSTERDAM
...
De belangrijkste verdachte van de bomaanslag die op 15 augustus 1998 in het Noord-Ierse Omagh aan 29 mensen het leven kostte, is gisteren vrijgesproken van moord. De 38-jarige elektricien Sean Hoey, die sinds september 2003 achter de tralies zit, heeft volgens de rechter niet de bom gemaakt die op de bewuste dag in een drukke winkelstraat afging. Bij de aanslag, de meest bloedige terroristische aanslag ooit in NoordIerland, kwamen vooral vrouwen en kinderen om het leven. Er vielen tevens meer dan driehonderd gewon-
den. Een dissidente groep die zich Real IRA noemde en zich verzette tegen het vredesakkoord van Goede Vrijdag 1998, eiste de verantwoordelijkheid op. De bom was verstopt in een gestolen auto die in Market Street geparkeerd stond. Tijdens de rechtszaak tegen Hoey probeerden aanklagers aan de hand van forensisch bewijsmateriaal aannemelijk te maken dat hij bij deze en veertien andere aanslagen betrokken was. Volgens de rechter is dit echter niet onomstotelijk bewezen. Hij liet zich tijdens de uitspraak kritisch uit over de slordige wijze waarop de politie en forensische deskundigen zijn omgegaan met bewijsmateriaal. 1
Toetreding
Nieuwe Schengen-landen Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Negen EU-lidstaten zijn vannacht om 12 uur toegetreden tot het Schengen-gebied. Diverse grensposten langs het voormalige IJzeren Gordijn in Europa werden symbolisch ontmanteld. Schengen-inwoners kunnen voortaan vierduizend kilometer reizen, bijvoorbeeld van Tallinn (Estland) naar Lissabon (Portugal), zonder ook maar één keer hun paspoort te laten zien. Met de toetreding van Estland, Letland, Litouwen, Polen, Slowakije, Tsjechië, Hongarije, Malta en Slovenië telt de Schengen-vrij-reis-
zone nu 24 landen. Voor een aantal voormalige Sovjetsatellietstaten is de toetreding een grote stap in hun transitieproces tot volwaardige EU-lid. Bij diverse controleposten werd vannacht dan ook groots feest gevierd. Door de verschuivende grenzen zijn sommige deskundigen bang voor een hausse aan illegale immigranten, vergelijkbaar met de grensproblemen van de Verenigde Staten met Mexico. Voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso sprak gisteren echter van een grote overwinning. ‘Samen hebben we grenzen overwonnen die vrede, vrijheid en eenheid in Europa in de weg stonden’, zei hij. 1
Kerstcadeaus voor de dieren
Uitpakken of niet? Een Kodiak-beer in de Taronga-dierentuin in Sydney gaat maar even op zijn kerstcadeau liggen. Hij is er nog niet uit of hij het ingepakte geval nu moet aanvallen, opeten, uitpakken of verder negeren. De bezoekers van de dierentuin konden in ieder geval hun hart ophalen. Menig
fotocamera is volgeschoten en ook de ‘oh’s’ en ‘ah’s’ waren niet van de lucht toen alle beren, chimpansees, leeuwen en giraffen van de Australische dierentuin een kerstcadeau kregen. 1 GETTY IMAGES
10
Nieuws Buitenland
Frankrijk Zelfstandiger en op zoek naar sponsors
Kleine revolutie aan de universiteit De bedragen zijn bescheiden, de symboliek is niettemin groot. De universiteit in Lyon is de eerste in Frankrijk die voorzichtig naar het bedrijfsleven lonkt. Mark Heijster LYON
...
‘Als mensen mij vragen of er nu echt privékapitaal de universiteit binnenkomt dan zeg ik: ‘Kijk eens om u heen, u staat in een gebouw dat in de jaren dertig geheel door de Rockefeller Foundation werd gefinancierd’.’ Voorzitter François Locher van de faculteit Farmacie aan de universiteit Claude Bernard Lyon I gebaart om zich heen. Zijn universiteit is als eerste in heel Frankrijk niet meer alleen afhankelijk van overheidsgeld. Deze week werden de statuten ondertekend van een nieuw universiteitsfonds. Daarin participeren naast een bank ook enkele bedrijven. Het fonds moet uiteindelijk privékapitaal aantrekken. Studenten vrezen de invloed van het bedrijfsleven op de onafhankelijkheid van het onderwijs, maar ze wijzen de ontwikkelingen niet af. Locher is zich bewust van de gevoeligheid van de culturele omslag. ‘Het geld dat nu via het fonds binnenkomt, moet het overheidsgeld niet vervangen, maar aanvullen. Frankrijk besteedt meer geld aan een leerling in het middelbaar onderwijs dan aan een student op de universiteit, respectievelijk tienduizend en zevenduizend euro per jaar.’
Vorige maand staakten de studenten in Lyon nog tegen de wet die universiteiten marktgerichter moet maken. AP
Franse universiteiten zijn arm. Een blik op het gebouw van de faculteit Geneeskunde en Farmacie van de universiteit Claude Bernard zegt genoeg. Het morsige beton vertoont vele gaten. Sommige practicumzalen voldoen niet meer aan de normen en
Irrigatieproject
Braziliaanse priester eet niet tot de rivier is gered Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Luiz Flavio Cappio is al 24 dagen in hongerstaking. De Braziliaanse priester van 61 protesteert tegen een grootschalig project waarbij een enorme rivier moet worden omgelegd. De Braziliaanse regering wil de Sao Francisco, een van de grootste rivieren van Zuid-Amerika, van koers verleggen om land te irrigeren. Vol-
gens priester Cappio gaat dit ten koste van het milieu en hebben alleen de allerrijksten er baat bij. De Braziliaanse overheid denkt dat twaalf miljoen mensen kunnen profiteren van de nieuwe irrigatiemogelijkheden. De Braziliaanse president Lula da Silva is een groot voorstander van het project. Volgens hem stelt het project via 700 kilometer nieuwe kanalen water beschikbaar aan boeren in Noordoost-Brazilië. Dat is de regio
zouden moeten worden gesloten. Vooralsnog ontbreekt het aan geld voor een opknapbeurt. Sinds begin augustus is in Frankrijk de wet Pécresse van kracht. Universiteiten moeten zelfstandiger en efficiënter worden. Op termijn kos-
ten ze de Franse staat dan minder geld. Lyon I onderzocht vorig jaar al de mogelijkheden voor sponsoring. ‘De partners geven nu 340.000 euro per jaar. Met dat geld investeren we in onderwijs en onderzoek, een deel gaat naar studenten die een beurs no-
waar de president vandaan komt. Milieuorganisaties zeggen dat het plan een vernietigende invloed zal hebben op de biodiversiteit in de regio en dat de bevaarbaarheid van de rivier in gevaar komt. Na een juridische strijd besloot het Braziliaanse hooggerechtshof woensdag dat de plannen gewoon door kunnen gaan. Cappio, die zijn staking op 27 november begon, viel flauw toen hij het nieuws hoorde. Hij kwam even later weer bij, maar ligt nu in een half-bewuste toestand in het ziekenhuis. Hij krijgt volgens de BBC een infuus toegediend, maar zal wanneer hij bijkomt mogelijk doorgaan met de hongerstaking. Vertegenwoordigers van het Vaticaan hebben al op hem ingepraat in de hoop hem te overtuigen weer te gaan eten. Maar Cappio heeft verklaard dat hij wil sterven als hij daarmee de overheid kan dwingen het project voor altijd te beëindigen. 1
Dubbele kiesdrempel
dig hebben’, zegt Locher. Het is belangrijk dat we de deur openzetten naar het bedrijfsleven. Daar leveren we straks de mensen af, dus we mogen ook best naar de bedrijven luisteren. Dat wil niet zeggen dat we ons onderwijsprogramma omgooien.’ Van een toekomstige privatisering van de universiteit wil Locher niks weten, maar hij juicht meer autonomie en dus meer vrijheid om naar financiële middelen te zoeken toe. ‘Moeten we elke keer aan Parijs vragen of we naar het toilet mogen? Daar moeten we mee stoppen. We zijn nu op zoek naar tien miljoen euro verdeeld over vier jaar.’ Zijn universiteit klopte ook aan bij het Amerikaanse softwareconcern Microsoft, dat goed bleek voor bijna twee ton. Studenten vreesden dat het bedrijf eisen zou gaan stellen aan het onderwijs. ‘Er bestaat een reële angst dat de staat zich terugtrekt en dat fundamenteel onderzoek wordt ingeruild voor kortetermijnonderzoek ten behoeve van het bedrijfsleven’, zegt Emanuel Guefif van de landelijke studentenvakbond UNEF. ‘We willen dat de universiteit zelf blijft bepalen hoe de middelen worden aangewend.’ De voorzitter van de studentenraad, Rapaël Dupré, valt hem bij, maar ziet ook een positieve kant. ‘Universiteiten hebben een slechte naam, terwijl het onderwijs goed is. Stages bij bedrijven kunnen wat doen aan die slechte naam. Het is juist goed om te laten zien dat studenten over kwaliteit beschikken.’ 1
De oppositie maakt geen enkele kans in het Kirgizische parlement Novum/AP AMSTERDAM
...
De oppositie in Kirgizië heeft bij de zondag gehouden parlementsverkiezingen geen enkele zetel gehaald, zo blijkt uit de gisteren bekendgemaakte uitslag. Ak Jol, de partij van president Koermanbek Bakijev, heeft 71 van de negentig zetels gehaald. De overige zetels gaan naar twee partijen die Bakijev steunen. De oppositiepartij Ata Meken van oud-parlementsvoorzitter Omoerbek Tekebajev eindigde met 8,3 procent van de stemmen weliswaar als tweede, maar krijgt door een onlangs ingevoerde dubbele kiesdrempel
toch geen zetels. Tekebajev beschuldigde de regering van verkiezingsfraude en zegt naar de rechter te zullen stappen. Dinsdag oordeelde het hooggerechtshof dat de dubbele kiesdrempel onwettig is, maar de regering heeft die uitspraak naast zich neergelegd. De dubbele kiesdrempel houdt in dat partijen om in het parlement te komen landelijk minstens 5 procent van de stemmen moeten halen en in elk kiesdistrict afzonderlijk minstens 0,5 procent. In twee districten slaagde Ata Meken daar niet in. De oppositie heeft gezegd in opstand te zullen komen als zou blijken dat ze door de regering uit het parlement wordt gehouden. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Voor zover bekend geen slachtoffers
KORT 111
AARDBEVING ZORGT VOOR SCHADE IN NIEUW-ZEELAND Een aardbeving met een kracht van 6,8 op de schaal van Richter heeft gisteren in Nieuw-Zeeland enige schade veroorzaakt. Voor zover bekend vielen er geen slachtoffers. De aardbeving deed zich rond 09.00 voor onder de zeebodem, vijftig kilometer ten zuidoosten van de kustplaats Gisborne. De schok werd in een groot deel van het Noordereiland gevoeld. In Gisborne raakten enkele gebouwen beschadigd.
President Sarkozy is bij de paus geweest
De Franse president Nicolas Sarkozy is gisteren voor het eerst sinds zijn aantreden in mei op audiëntie bij paus Benedictus XVI gegaan. Sarkozy’s persvoorlichter David Martinon noemde het Vaticaan een bondgenoot van formaat, die met name ten aanzien van Libanon en de IsraëlischPalestijnse kwestie flink wat invloed zou kunnen hebben. De paus en de Franse president spraken ongeveer een half uur achter gesloten deuren. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Het weer
Grootste muurschildering
Ilulissat (Groenland): -26/-26°C, zonnig Zhangye (China): -1/-17°C, zonnig Krakow (Polen): -7/-13°C, zonnig
De muurschildering ‘Souk al-Jumaa’ (23 m lang en bijna 1,5 m breed) in Caïro heeft een plaatsje gekregen in het Guinness Book of Records.
Buitenland Nieuws
11
Na de revolutie (5) Rondreis door Servië, Georgië en Oekraïne
Bedelen in de droevige geboorteplaats van Stalin In het begin van dit millennium rolden er vlak na elkaar drie vrijwel identieke revoluties door Oost-Europa: in Servië (2000), Georgië (2003) en Oekraïne (2004). Sindsdien is er veel veranderd. Een tocht door het leven na de revolutie. GORI
Zuid-Afrika Corruptie nieuwe leider ANC
Revolutie of geen revolutie, er zijn altijd mensen voor wie het nooit ophoudt. Het zijn de oude mannen en vrouwen die hopen dat er wat lari’s in hun plastic bekertje vallen. Ze staan er elke dag, in de drukke straten, of ze liggen op de koude trappen van de oversteektunnels. Het zijn ook de mannen die er telkens weer op uit trekken, in de hoop op een paar uur werk op een van de vele bouwplaatsen in de stad. Soms hebben ze geluk, maar veel vaker niet. En het zijn kinderen als Manuchari (6), Natia (7) en Khadia (14). Ze wonen in Gori, een wat droevige stad op zeventig kilometer westelijk van Tbilisi. Het is de geboorteplaats van Stalin. Manuchari is een vrolijk ventje. Hij komt aangehuppeld over straat
...
Novum / AP AMSTERDAM
...
De dinsdag tot partijleider gekozen Zuma zou vier miljoen rand (ruim 415.000 euro) aan steekpenningen hebben aangenomen van de Franse wapenfabrikant Thint. Het OM maakt begin volgend jaar bekend welke stappen er tegen Zuma worden gezet. Zuma, die als ANC-leider de gedoodverfde opvolger is van de huidige president Thabo Mbeki, stond vorig jaar voor de rechter op verdenking van verkrachting. Toen werd hij vrijgesproken.
Dat Zuma mogelijk zou worden vervolgd voor corruptie was al duidelijk toen het ANC deze week zijn congres hield. Zuma’s aanhangers zijn echter overtuigd van zijn onschuld en menen dat hij het slachtoffer is van een lastercampagne. Mocht hij worden gedwongen af te treden, dan komt zijn bondgenoot Kgalema Motlanthe als eerste in aanmerking om het ANC te gaan leiden. Zuma zei gisteren dat de ANC onder hem niet radicaal van economische koers zou veranderen en dat hij verwachtte een ‘soepele werkrelatie’ met Mbeki te ontwikkelen. Over de vermeende corruptie zei hij dat ‘als ik me ergens voor moet verantwoorden, breng me dan maar naar de rechtbank.’ De oud-ANC-guerrilla beëindigde zijn eerste publieke optreden sinds de overwinning met zijn vertrouwde lijflied ’Bring me my machine gun.’ 1
“3 op de 4 Nederlanders willen een body scan” Bron: Santé en De Pers
Waar?
Boek uw Total Body Scan bij Prescan en vraag naar de eindejaarsaanbieding www.prescan.nl www. prescan.nl -
074 255 9 255
OEKRAÏNE
Belgrado
ROEMENIË
RUSLAND Zwarte Zee GEORGIË Gori
SERVIË
Zuma: ‘Breng me maar naar de rechtbank’. AP
Het Openbaar Ministerie in ZuidAfrika zegt over voldoende bewijs te beschikken om de nieuwe leider van het regerende Afrikaans Nationaal Congres (ANC), Jacob Zuma, te vervolgen voor corruptie.
Kiev
Kragujevac
Mark van Assen
OM wil Zuma gaan vervolgen
Charkov
GN/De Pers
TURKIJE
Tbilisi
met een grote, open lach op zijn gezicht. Hij gaat een portiek in, doet een deur open en wijst naar binnen. Hier woont hij. Hier wonen ook zijn vader, moeder en twee zussen. Het is een kamer van zes bij zes, zonder ramen. ‘Ik slaap daar’, zegt hij. ‘Ik ook’, zegt Natia. ‘Ik ook’, zegt Khadia. Hun vader en moeder slapen in het andere bedje. Alles wat ze hebben staat in deze kamer. Twee bedden, een gasbrandertje, een paar stoelen, een tv’tje, een paar stoelen en een kacheltje. En geen ramen. Hun moeder is uit werken, ze heeft een schoonmaakbaantje. Hun vader is naar Tbilisi. Hij is een van die mannen op jacht naar een dag werk. Soms blijft hij wel twee weken weg, want het is veel te duur om op en neer
te rijden. Dit is het leven van vijf mensen uit Gori, vier jaar na de Rozenrevolutie van Mikhail Saakashvili. Gelukkig voor Manuchari, Natia en Khadia is er iemand als Mari Mghrebrishvili. Zij is de goedlachse directeur van Biliki, een kleine hulporganisatie uit Gori. Ze runt een dagopvang voor straatkinderen, kinderen uit arme gezinnen en gehandicapte kinderen. ‘Ik vond Manuchari op straat’, zegt ze. ‘Hij bedelde. Ik ben naar zijn ouders gegaan en heb gezegd dat we hen konden helpen.’ In het pand van Biliki komen nu elke dag zo’n veertig kinderen bij elkaar. Ze leren er lezen en schrijven of worden geholpen met hun huiswerk van school. Ze mogen er boeken lenen, kunnen er knutselen en computeren en maken zelfs elke maand een krant. ‘We hebben ook een psycholoog in dienst’, zegt Mari. ‘En we hebben kunnen regelen dat de kinderen gratis naar de dokter en de tandarts kunnen als dat nodig is.’ In hun donkere kamer lachen Manuchari, Natia en Khadia aan één stuk door. ‘Ondanks alles’, zegt Mari. ‘Geweldig toch?’ 1
Garantie veilige terugkeer schilderijen ontbreekt
Engeland krijgt geen kunst van de Russen Redactie cultuur AMSTERDAM
...
De Russische autoriteiten hebben een grote tentoonstelling in Londen over Russische en Engelse kunst een halt toegeroepen. Er is volgens de Russische instantie voor cultuur en cinematografie, Roskultura, niet genoeg garantie geboden dat de schilderijen die voor de expositie naar Londen getransporteerd zouden worden, veilig zullen terugkeren naar Rusland. De expositie, die in januari in de Royal Academy of Arts gepland staat, zou zo’n 120 werken uit Rusland tentoonstellen. Het gaat onder andere om werk van Van Gogh, Matisse en andere belangrijke impressionisten en post-impressionisten.
De schilderijen zullen in beslag genomen worden als Engeland niet op de proppen komt met verregaande bescherming van de doeken. Woordvoerder Natalya Uvarova van Roskultura legt uit: ‘We hebben geen garantie van de staat gekregen, alleen van het ministerie van Cultuur. Dat is niet genoeg voor een expositie van dit niveau.’ James Purnell, de Britse minister van Cultuur, heeft op BBC radio 4 al toegezegd extra stappen te willen nemen om de tentoonstelling door te laten gaan. De betrekkingen tussen Rusland en Engeland zijn al verslechterd sinds de vergiftiging van voormalig KGBagent Alexander Litvinenko vorig jaar in Londen. Beide partijen beweren echter dat er van grotere politieke problemen geen sprake is. 1
De Driade van Picasso.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Komen jullie?
M BORIS
DIETTRICH
ijn moeder hangt over de balustrade van het balkon. ‘Komen jullie?’, roept ze. Mijn zus en ik horen de woorden over het speelplein galmen. We rennen langs de zandbak. De woorden ‘komen jullie?’ hebben een magische betekenis. Het is etenstijd. Met drie, vier treden tegelijk bestormen we de trap van onze flat en gaan aan tafel. Het is een scène van 40 jaar geleden. Ik moet er weer aan denken als de vader van Makwan zijn verhaal vertelt.
‘Komen jullie?’ De stem klonk nors en gebiedend door de telefoon. Makwan is een 20-jarige jongen uit Iran. Na een ruzie stapt zijn neef naar de politie. Makwan zou hem 7 jaar daarvoor hebben verkracht. Makwan wordt gearresteerd en voor de rechter geleid. Hij ontkent de beschuldiging. Zijn neef wordt als getuige opgeroepen. ‘Ik heb het verzonnen’, zegt hij tegen de rechter. ‘Na onze ruzie wilde ik wraak op hem nemen.’ Geen ingewikkelde zaak, zou je zeggen. Een ontkennende verdachte, een
ingetrokken beschuldiging, geen enkel bewijs. Toch slaat de rechter met zijn hamer op tafel : ‘schuldig’. Had ik al gezegd dat we het hier over Iran hebben? De straf is er dan ook naar : Makwan moet worden opgehangen. Hij gaat in hoger beroep. De hoogste rechter vindt dat de zaak niet deugt. ‘Het onderzoek moet opnieuw’. Hij verwijst de zaak terug naar de eerste rechter. Maar die heeft geen zin om zich opnieuw in de kwestie te verdiepen. Human Rights Watch protesteert. ‘Iran heeft verdragen ondertekend dat het geen minderjarigen zal executeren. Makwan moet blijven leven. Laat hem een eerlijk proces krijgen.’ Ook de Nederlandse regering protesteert. En de
Europese Unie. Bij de VN wordt eind november een voorstel aangenomen om overal in de wereld de doodstraf niet meer uit te voeren. Maar de rechter trekt zich van niemand iets aan. In de vroege ochtend van 5 december gaat bij de vader van Makwan de telefoon. En hoort hij de woorden : ‘Komen jullie?’ Het is de directeur van de gevangenis. ‘Het lijk moet worden opgehaald.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Kerstverlichtingsdief
Het weer
Vlooien zuigen
Een vrouw (49) is op heterdaad betrapt bij het stelen van kerstdecoraties uit tuinen in Birr, Zwitserland. Huiszoeking bij de vrouw thuis leverde indrukwekkend veel gestolen kerstdecoratiemateriaal op.
Kaapstad, 30°C/16°C, zon. Gori, 2°C/-3°C, sneeuw. Moskou, 0°C/-6°C, sneeuw.
Stofzuigen helpt tegen vlooien, het doodt 96% van de opgezogen vlooien. Daarmee werkt het net zo goed als elk vlooien-dodend middel, ontdekten verbaasde onderzoekers in de VS deze week.
12
Nieuws Economie
Sky Radio 101 FM Christmas Top 50 vandaag van 14.00 tot 18.00 uur
’06’05 1 2 ALL I WANT FOR CHRISTMAS
MARIAH CAREY
2 1 LAST CHRISTMAS
WHAM
3 3 DO THEY KNOW IT’S CHRISTMAS
BAND AID
4 4 DRIVING HOME FOR CHRISTMAS
CHRIS REA
5 5 HAPPY XMAS (WAR IS OVER)
JOHN LENNON
6 9 CHRISTMAS TIME
BRYAN ADAMS
7 12 DO YOU HEAR WHAT I HEAR
WHITNEY HOUSTON
8 7 THE MOST WONDERFUL TIME
ANDY WILLIAMS
9 10 THANK GOD IT’S CHRISTMAS
QUEEN
10 16 SLEIGH RIDE
RONETTES
11 20 HAVE YOURSELF A MERRY LITTLE CHRISTMAS 12
- LET IT SNOW LET IT SNOW
KATIE MELUA MICHAEL BUBLÉ
13 8 WONDERFUL CHRISTMAS TIME
PAUL MCCARTNEY
14 21 PLEASE COME HOME FOR CHRISTMAS
EAGLES
15 35 WHY COULDN’T IT BE CHRISTMAS EVERYDAY 16 6 FLAPPIE
BIANCA RYAN YOUP VAN ’T HEK
17 26 I MET AN ANGEL ON CHRISTMAS EVE
CELINE DION
18 13 IT’S BEGINNING TO LOOK LIKE CHRISTMAS DIONNE WARWICK 19 18 FELIZ NAVIDAD
JOSÉ FELICIANO
20 11 WHITE CHRISTMAS 21
BING CROSBY
- SOMEDAY AT CHRISTMAS
STEVIE WONDER
22 22 RUDOLPH THE RED NOSED REINDEER
RAY CONNIFF
23 32 CHRISTMAS (BABY PLEASE COME HOME) 24 14 WINTER WONDERLAND
CHER EURYTHMICS
25 19 MERRY CHRISTMAS DARLING
CARPENTERS
26 30 GROWN-UP CHRISTMAS LIST
KELLY CLARKSON
27 15 MISS YOU MOST (AT CHRISTMAS)
MUD
29 48 WE WISH YOU A MERRY CHRISTMAS
ENYA
30 27 MERRY CHRISTMAS EVERYONE
CELINE DION RAY CONNIFF
- JINGLE BELLS
36 23 CHRISTMAS THROUGH YOUR EYES 37 40 SANTA CLAUS IS COMING TO TOWN 38 45 STOP THE CAVALRY - WHERE ARE YOU CHRISTMAS
PRETENDERS
- THE CHRISTMAS SONG
MICHAEL BUBLÉ
50 44 WHITE CHRISTMAS
ANNIE LENNOX STEVIE WONDER SING A LONGS
47 17 IT’S GONNA BE A COLD CHRISTMAS - IT MAY BE WINTER OUTSIDE
MARIAH CAREY
FAITH HILL
44 50 PUT A LITTLE LOVE IN YOUR HEART
49
GLORIA ESTEFAN
DEAN MARTIN
42 29 2000 MILES
48 33 MERRY CHRISTMAS EVERYBODY
De bedrijfstak, die gezamenlijk al een omzet in Nederland heeft van bijna 1,3 miljard euro, ruikt meer geld. Een bedrijf als G4S heeft wereldwijd ongeveer 500.000 medewerkers en een gigantische omzet. De multinational past zich aan de lokale markt aan. In Kosovo lopen medewerkers met stevige wapens rond. Net als in andere landen, waar dat is toegestaan. ‘Het is een machtige organisatie die overal probeert meer invloed te krijgen’, zegt Van Steden. ‘De opkomst van de beveiligingscolonne is niet te stuiten’.1
ANDY WILLIAMS
41 37 WINTER WONDERLAND
- MR SNOWMAN
Er is regelgeving, de Wet particuliere beveiliging en recherchebureau (wpbr) uit 1997, maar die loopt volgens de promovendus achter op de realiteit. Toen die wet werd gemaakt, werkten de beveiligers nog nauwelijks in de openbare ruimte. Er is kortom een nieuwe situatie ontstaan.
Meer geld
JONA LEWIE
39 46 LET IT SNOW
46
Nieuwe situatie
Toch blijkt de overheid níet helemaal stil te zitten. Dit voorjaar start de rijksoverheid namelijk een onderzoek om te kijken of er voldoende toezicht is op de beveiligingsbranche, vertelt een woordvoerder van het ministerie van Justitie. ‘We zijn ons ervan bewust dat er steeds meer beveiligers komen. Afstemming met de politie vinden we belangrijk.’ Dat de overheid ook beveiligers inhuurt om de openbare ruimte te ‘controleren’, daar is de woordvoerder zich echter niet van bewust. ‘Dat geloof ik niet’.
CARPENTERS
34 42 HAPPY XMAS (WAR IS OVER)
- SILVER BELLS
De ontwikkeling dat beveiligingsbedrijven taken van de politie overnemen is al duidelijk zichtbaar. Zo zijn er verschillende steden en gemeenten in Nederland die particuliere beveiligers inhuren. Bijvoorbeeld het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart, dat in zijn straten acht beveiligers heeft rondlopen van een onderdeel van G4S. Vanaf 1 januari wordt dit aantal verdubbeld. Ook de Transvaalbuurt in Amsterdam maakt sinds dit voorjaar gebruik van particuliere beveiligers. De reden: te weinig politie op straat. ‘De beveiligers hebben twee taken: signaleren en optreden’, zegt een woordvoerder van de buurt, die overigens liever spreekt van toezichthouders. ‘Ze letten vooral op drugsgerelateerde overlast en samenscholende groepen.’ Officieel hebben de ingehuurde mannen en vrouwen niet meer bevoegdheden dan normale burgers. Als ingrijpen nodig is, moeten ze contact opnemen met de politie, waarmee volgens de woordvoerder nauw contact is.
‘Ik kan me voorstellen dat er heel veel van deze mensen wordt verwacht’, zegt Van Steden. ‘Ga er maar aanstaan: je moet hangjongeren aanspreken, maar mag nooit geweld gebruiken.’ Hoewel het aantal incidenten meevalt, zou hij het goed vinden als de politiek over de ontwikkeling van de oprukkende beveiligingsmacht zou nadenken. Controle op de beveiligers, informatie-uitwisseling met de politie en bevoegdheden zijn volgens Van Steden onderwerpen waarover de politiek een visie moet hebben. Politieagenten vinden de opkomst van de beveiligers soms positief, soms negatief. ‘Sommigen zijn dogmatisch en zeggen: deze taken horen bij de politie’, zegt Van Steden. Anderen vinden het een prima ontwikkeling, omdat de politie zelf zo meer tijd overhoudt voor échte criminaliteit.
TRIJNTJE OOSTERHUIS
35
45
...
MICHAEL BUBLÉ
33 28 MERRY CHRISTMAS BABY
43
Vervolg van pagina 3
SHAKIN’ STEVENS
- I’LL BE HOME FOR CHRISTMAS
32 34 THE CHRISTMAS SONG
40
Multinationals gaan concurreren met politie
MARIAH CAREY
28 36 LONELY THIS CHRISTMAS
31
Beveiligingsbranche Miljardenindustrie
DANA SLADE
LOVE UNLMITED ORCHESTRA MICHAEL BUBLÉ
Christmas Top 50 vandaag van 14.00 tot 18.00 uur, herhaling op 1e kerstdag van 15.00 tot 18.00 uur
Personeel van een particulier bedrijf houdt een oogje in het zeil op het Amsterdamse station Sloterdijk. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ............................................................................... KORT
Groente bij het Happy Meal
Heijmans krijgt opdracht van 138 miljoen euro
MCDONALD’S STREEFT NAAR EENGEZONDER IMAGO
111
Heijmans heeft de opdracht gewonnen voor de herontwikkeling van een zorgcomplex in Noordwijk. De opdracht vertegenwoordigt een waarde van 138 miljoen euro. Dat maakte de bouwonderneming gisteren bekend. Het ruim vijftig hectare grote terrein van het Willem van den Bergh zorgcomplex wordt omgevormd tot de nieuwe woonwijk Noordwijkerduin. In totaal ontwikkelt en bouwt Heijmans er 350 vrije woningen met prijzen van 250.000 tot 1 miljoen euro.
McDonald’s gaat zich nog meer richten op een gezonder imago. Van ‘good fastfood’ wil hetbedrijf naar ‘good food fast’. Voortaan komt er groente bij het Happy Meal en liggen hamburgers op een bruin broodje. Ook gaat het Amerikaanse concern meer aandacht besteden aan duurzaam ondernemen. Alle restaurants krijgen groene stroom en groen gas en de salades worden in karton verpakt in plaats van plastic.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Germain Greer
H.L. Mencken
‘Security is when everything is settled. When nothing can happen to you. Security is the denial of life.’
‘The average man does not want to be free. He simply wants to be safe.’
Economie Nieuws
13
Online advertenties Overname DoubleClick
Technologie Waardering 37 miljoen euro
Google niet te dominant
Beursgang softwarebedrijf GPXS Ondernemer Jeroen Mol heeft na een moeilijke periode eindelijk weer succes. Hij brengt eind januari zijn Amsterdamse bedrijf GPXS naar de beurs. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Hij is internetondernemer van het eerste uur, was betrokken bij tientallen bedrijven en toch vergaarde Jeroen Mol misschien nog wel de grootste bekendheid met de uitspraak: ‘Als je winst maakt, ben je een lul.’ Mol moet er om lachen. ‘Daar kom ik nooit meer vanaf. Het was iets dat ooit naar voren kwam in een interview over verschillen tussen zakendoen in Amerika en Nederland. Bovendien was het in die eerste internetjaren ook echt zo.’ Tegenwoordig lijkt zijn businessmodel eerder ouderwets: investeren, opbouwen, winst maken. Zijn bedrijf GPXS ontwikkelt software om de mobiele e-mailgadgets van marktleider
Blackberry te beheren. En dat gaat goed. GPXS maakte dit jaar een omzet van 2 miljoen euro. ‘Dat moet volgend jaar rond de 5 miljoen euro zijn. En ja, we maken winst.’ GPXS mag onder andere de Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs en Rijkswaterstaat tot zijn klanten rekenen. ‘We mikken op bedrijven en instellingen waar veel managers niet zonder hun Blackberry kunnen. We sloten net een mooie deal van 289.000 dollar met Credit Suisse. Vooral dat soort Wall Street-bedrijven zijn voor ons interessant. Bij Goldman Sachs hebben bijvoorbeeld 14.000 man zo’n ding.’ Mols bedrijf zorgt dat de klanten al die apparaatjes van hun werknemers kunnen voorzien van de benodigde applicaties. Blackberry’s kunnen daardoor omgaan met bedrijfsspecifieke informatie of bijvoorbeeld e-mails uitprinten. Hij bouwde GPXS vanaf 2002 op in absolute stilte. Met zijn bedrijf GorillaPark dat tijdens de internethype
geld pompte in talloze startups, liep het anders dan verwacht. ‘Ik moest dat afbouwen en mensen ontslaan. Dat is niet leuk. Dan ga je dus ook niet met je nieuwe bedrijf meteen vol in de pers staan.’ Nu is alles anders: zijn beursgang aan de Britse startersbeurs Plus-market komt eraan. ‘Om door te groeien is dat nu hard nodig’, zegt Mol. ‘We willen 2 miljoen euro ophalen om daarmee overnames te financieren.’ GPXS werd voor de due dilligence overspoeld door een klein legertje bankiers en accountants. ‘Het prospectus is nu voor 95 procent af en de bankiers waarderen het bedrijf op 37 miljoen euro.’ Op cashen is Mol naar eigen zeggen niet uit. Dat deed hij eind jaren negentig al met zijn eerste bedrijf Prolin. ‘Ik wil hiermee verder groeien en verwacht veel van deze markt. Blackberry-achtige apparaten hebben de toekomst. De computerindustrie gaat de telefonie-industrie overnemen.’ 1
Etiquette ‘De borrel is bij uitstek de gelegenheid om te netwerken’
De do’s en don’ts bij de kerstborrel ceert, maar tegenwoordig is het ook volkomen geaccepteerd als je jezelf voorstelt. Zolang je dat maar op een beleefde manier doet.‘
Annemieke van Dongen Google betaalde 3,1 miljard voor DoubleClick. REUTERS
AMSTERDAM
Google kan in haar tocht naar werelddominantie even rustig adem halen. De Amerikaanse overheid houdt de overname van DoubleClick niet tegen.
Bij heel wat bedrijven worden vanmiddag de champagneflessen ontkurkt en de bitterballen in het vet gegooid. Hoe kun je de kerstborrel aanwenden om je eindejaarsbonus veilig te stellen bij je baas? Hoe maak je die dodelijk saaie collega duidelijk dat hij lang genoeg tegen je aan heeft gezeurd over zijn tuinkabouterverzameling? En hoe voorkom je dat de gratis drank je naar het hoofd stijgt en je in een gênante polonaise op de directietafel eindigt? Magda Berman, auteur van Zakelijke etiquette, de sleutel tot succes, geeft advies.
Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Google is machtig. En daarom grijpen overheden en privacyclubs elke poging van het bedrijf om haar macht te vergroten aan om kritische noten te uiten of de positie van de zoekgigant in te perken. Dat gebeurde ook bij de in april aangekondigde overname van DoubleClick, een bedrijf dat technologie levert voor het plaatsen van advertenties op websites. Met de overname van DoubleClick zou Google een te dominante positie krijgen op de markt voor internetadvertenties, menen critici. Het bedrijf is al marktleider op het gebied van tekstadvertenties. Deze verschijnen naast de zoekresultaten en op pagina’s van partnerwebsites. De Amerikaanse mededingsautoriteit, dat een onderzoek instelde, vindt niet dat Google met de overname van 3,1 miljard dollar te domi-
...
nant wordt op de online advertentiemarkt. ‘De activiteiten van Google en Doubleclick liggen te ver uit elkaar en vullen elkaar aan. Er is geen sprake van de vorming van een machtsblok,’ stelt de autoriteit in een verklaring. Toch is Google nog niet uit de gevarenzone. De Europese Commissie doet namelijk een vergelijkbaar onderzoek. De commissie komt voor april met een oordeel. De Amerikaanse en Europese toezichthouders kijken niet naar de privacy-aspecten van de overname. Google zou volgens sommigen via de informatie die DoubleClick heeft té veel inzicht krijgen in het online gedrag van internetgebruikers. Europarlementariër Sophie in ’t Veld (D66) was deze week kritisch over de overnamepoging. Maar haar bezwaren waren met name gericht op de privacy-aspecten. Google hoopt dat de Europese Commissie binnenkort met een vergelijkbare verklaring komt als de Amerikaanse mededingingsautoriteit, zei Google topman Eric Schmidt gisteren. De overname kan pas definitief worden beklonken als Europa ermee instemt. 1
Hoe kom je af van iemand die als een prittstift aan je blijft plakken? ‘Een borrel is bij uitstek de gelegenheid om te netwerken. Het is niet netjes om iemand in beslag te nemen. Zeg daarom gewoon: 'leuk dat ik je gesproken heb, maar nu ga ik even iemand anders de hand schudden'. Liegen dat je naar het toilet moet of een drankje gaat halen, is niet nodig. Wees gewoon eerlijk, dan kwets je ook niemand. Overigens mag je bij een interne bedrijfsborrel ook best eens wat langer met een collega kletsen om elkaar beter te leren kennen.’
HH
Hoe zorg je dat je de directeur te spreken krijgt of de juiste visitekaartjes bemachtigt? ‘Tijdens een borrel mag je gerust bij een groepje gaan staan en in het gesprek inbreken. Spreek nooit iemand in de rug aan; maak eerst oogcontact. Bij een hooggeplaatst persoon kan het handig zijn als iemand je introdu-
Een paar glazen wijn mogen toch wel op de kerstborrel? ‘Ja hoor, zo lang het maar netjes en gezellig blijft. Aangeschoten c.q. dronken worden is absoluut not done. Of er nu klanten en relaties of alleen collega’s aanwezig zijn, een bedrijfsborrel blijft een zakelijke aangelegenheid. Mocht je de volgende ochtend toch met een punthoofd wakker worden en niet meer weten wat je gedaan of gezegd hebt, dan bied je achteraf je excuses aan. Je moet na de Kerst immers weer normaal met elkaar kunnen samenwerken. Om te voorkomen dat het eerste glas wijn ‘s middags inslaat als een bom, kun je overigens het beste van tevoren nog wat eten.’ Wat is het beste excuus om onder de borrel uit te komen? ‘Ook al heb je geen zin, je gaat gewoon, desnoods maar vijf minuten. Tenzij je ernstig ziek bent of zich een andere calamiteit heeft voltrokken. Het is niet professioneel en bovendien uiterst onbeleefd om je gezicht niet even te laten zien.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RADERWERK
CHINA KOOPT VS 111
Mathijs Bouman
Weer schiet een Chinees staatsfonds een Amerikaanse bank te hulp. Voor vijf miljard dollar koopt de China Investment Corporation (CIC) tien procent van Morgan Stanley. Met dat geld zal de zakenbank proberen de kredietgaten op de balans te dichten. In oktober schoot het Chinese staatsfonds Citic Securities de zakenbank Bear Stearns met een miljard dollar te hulp. En CIC kocht in juni al voor drie miljard dollar aan aandelen Blackstone. Nog even en Wall Street kan worden omgedoopt in Great Wall Street. De ironie is dat de dollars waarmee de Chinezen zich een plaatsje in het centrum van het Amerikaanse kapitalisme kopen, nog niet zo lang geleden in
Amerikaans bezit waren. Ze stonden bijvoorbeeld op de bankrekening van een gezin uit Texas dat net een persoonlijke lening bij de lokale bank had losgepeuterd. Of het was de overwaarde op een huis in San Francisco dat door de eigenaar werd omgezet in nieuw consumptief krediet. Het geleende geld werd volgens de beste Amerikaanse traditie zo snel mogelijk omgezet in nieuwe elektronica en merkkleding voor de hele familie. Spullen die geheel of gedeeltelijk in de industriële productiecentra van het moderne China waren gemaakt. Zo stroomde het ongeremd opgenomen krediet van de Amerikanen in de
spaarpotten van de Chinezen. Om te voorkomen dat de Chinese munt te veel in waarde zou stijgen, ruilde de staat de dollars om in de lokale munt, stopte het Amerikaanse geld in een oude sok en wachtte rustig af. Nu de zeepbel op de Amerikaanse kredietmarkt is geknapt, weet de Chinese overheid wat ze met de dollars moet doen. Bankaandelen zijn spotgoedkoop geworden, dus China kan zich zonder veel moeite inkopen in ’s werelds belangrijkste banksysteem. Normaal gesproken zou de Amerikaanse politiek moord en brand schreeuwen over de buitenlandse staatsinvloed op de financiële sector. Maar de nood is zo hoog op Wall Street, dat niemand
de Chinezen een haarbreed in de weg durft te leggen. Als grootaandeelhouder zal China tot in lengte van jaren dividend opstrijken. Van iedere dollar die de Amerikaanse banken verdienen, gaat voortaan een dubbeltje direct naar de Chinese staat. Dat geld blijft stromen, ook als de mp3-spelers, Wii’s en Nike-schoenen waartegen de bankaandelen ooit geruild werden allang kapot en versleten zijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Kerstborrel (1)
Kerstborrel (2)
Kerstborrel (3)
Pas op met de gratis drank tijdens de kerstborrel: de politie houdt deze dagen ieder jaar extra alcoholcontroles.
De kerstborrel van omroep RTV Rijnmond in 2004 is op internet goed gedocumenteerd: er werd voor duizenden euro’s schade aangericht.
In Engeland zijn ze kennelijk zo bang voor uitspattingen dat het Britse Croner Consulting bedrijven aanraadt om een party policy op te stellen en die zichtbaar te maken op een mededelingenbord.
14
Nieuws Economie
Prijsvechters Nederlands postbedrijf haalt bakzeil in Duitsland
TNT-postbode heeft verschillende petten TNT speelt in Duitsland de rol die Selekt Mail en Sandd in ons land vervullen. Het Nederlands postbedrijf werd door onze oosterburen hard teruggefloten. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
De Bundesrat heeft gisteren gesproken: Duitse postbodes hebben recht op een loon van acht à negen euro per uur. Het Nederlandse postbedrijf TNT, dat in Duitland als prijsvechter druk bezig is een marktaandeeltje veroveren, speelt de rol van gedesillusioneerde verliezer vol overtuiging. ‘Deze ontwikkelingen dwingen ons onze positie op de Duitse postmarkt volledig te heroverwegen’, klaagt de Nederlandse grootmacht. TNT vindt acht à negen euro per uur voor een Duitse postbode namelijk veel te veel geld. Het denkt zelf dat 7,50 euro een prima uurloon is voor deze brievenbezorgers. ‘Hoe
kun je nu marktleider Deutsche Post op prijs beconcurreren als je niet eens mag snijden in je loonkosten?’, vragen de Nederlanders zich af. Maar de Duitse senaat is streng: alleen bedrijven die dit minimumloon betalen hebben recht op een postlicentie. TNT wringt zich in allerlei bochten om onder het Duitse minimumloon uit te komen. Het verkondigt dat het eigenlijk op een heel andere markt actief is dan concurrent Deutsche Post, omdat het bijvoorbeeld ook aan bezorging op een bepaald tijdstip van de dag doet. En een andere markt betekent volgens TNT andere arbeidsvoorwaarden en dus een ander minimumloon. Vorige week speelde TNT in eigen land nog een heel andere rol. Toen moest de Tweede Kamer beslissen of de Nederlandse postmarkt – brieven met een gewicht beneden de vijftig gram – eindelijk open kan. Toen maakte TNT zich opeens niet druk
om eerlijke concurrentie maar om de werkgelegenheid van de eigen postbodes. Een week voor het Kamerdebat dreigde het bij de huidige ontwikkelingen 6.500 tot 11.000 werknemers af te moeten laten vloeien. Een slimme zet: minister Frank Heemskerk van de PvdA leek zo geschrokken van deze aantallen dat hij direct besliste de voorgenomen liberalisering van de Nederlandse postmarkt op 1 januari 2008 nog uit te stellen. De rol die TNT in Duitsland speelt – die van de diepgekwelde verliezer – werd hier vertolkt door Selekt Mail (een volle dochter van Deutsche Post) en Sandd. PvdA´er Heemskerk zou te veel naar de vakbonden hebben geluisterd, vinden ze. Topman Peter Bakker van TNT hield wijselijk zijn mond. Zolang TNT in Nederland met rust wordt gelaten, kan het zijn binnenlandse klanten gebruiken als melkkoe. De opbrengsten zijn hard nodig om het prijsvechten in Duitsland te bekostigen. 1
TNT probeert in Duitsland voet aan de grond te krijgen. MICHIEL WIJNBERGH/HH
Beurs Beurs vandaag Opmerkelijkste beursfeiten 2007
’t Was me het jaar wel… Met nog drie hele en twee halve beursdagen te gaan zijn dé hype, dé deconfiture, dé beursgang, hét schandaal en dé grafiek van 2007 bekend: duurzaam, Spyker, Petro China, subprime en Sucraf. AMSTERDAM
...
Dé hype China? Nee, dat was al vóór 2007 een hype. De échte trend van 2007 was eco en duurzaam. Het leek wel of alle marketingafdelingen van banken en fondshuizen tegelijk naar An Inconvenient Truth van Al Gore waren geweest. Het hele jaar regende het klimaathypotheken, eco-certificaten, climate change notes en duurzame fondsen. De trend biedt natuurlijk volop perspectie-
ven op het gebied van innovatie en efficiency, maar of dat ook voor een groen rendement geldt, moet nog blijken.
Dé beursgang Op 5 november luidde topman Jiang Jiemin van China National Petroleum Corporation (Petro China) de beursbel van Shanghai Stock Exchange. Terwijl de echo nog naklonk, noteerde het aandeel al 48,60 yuan, ofwel 191% meer dan de uitgifteprijs van 16,70 yuan. Op basis van de slotkoers die dag kwam de beurswaarde van Petro China uit op 1,19 biljoen dollar. Daarmee was het bedrijf in één klap en in één dag twee keer zoveel waard geworden als Exxon Mobil, tot dan het grootste bedrijf ter wereld.
Dé deconfiture -81% dit jaar… De brandslang van Christijan Albers stond in 2007 symbool voor de ontmanteling van de Formule I-stal van Spyker en van de luxe autobakker zelf. Murphy’s law werd met succes in de praktijk getoetst in Zeewolde. Alles wat maar fout kon gaan, ging fout. Zout in de wonde van de opgestapte CEO Victor Muller. Hij was ook de man die bij een koers van dik 20 euro verklaarde zijn aandelen niet te verkopen tegen die prijs. Hij hield woord en verkocht ze voor iets minder dan 3 euro.
Hét schandaal Dat de Amerikaanse huizenmarkt al jaren een bubbel is, wist iedere belegger. Dat die dit jaar eindelijk knapte, kan ook niemand verbazen.
Wel dat vele (hypotheek)banken en verzekeraars ongebreideld hypotheken bleken te hebben verstrekt aan minder bemiddelde mensen zonder hun inkomen te toetsen, die vervolgens te hebben gebundeld en voor veel geld als eerste klas beleggingen aan elkaar doorverkochten. De schade van deze subprime loans weet niemand (100 à 500 miljard dollar?), wel dat het in 2008 nog lang onrustig blijft.
Dé grafiek Het Belgische Sucraf is de lege huls van een holding met een suikerplantage in Congo. Plots deed een geruchtje over een mogelijke miljoenensubsidie de ronde en het aandeel steeg van een kleine 10 naar 34,81 euro. Máánden later is er nog steeds geen officieel nieuws en lijken de gemoederen weer tussen 8 en 9 euro tot bedaren te komen. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Vijf lucratieve zemen 111
Windowdressing is het gebruik van fondsbeheerders om hun portefeuille vlak voor afsluiting van het boekjaar op te poetsen door de winnaars van het bijna afgelopen jaar te kopen. Hierdoor stijgen de snelste stijgers vaak nog meer. Dat zijn (geschoond voor overnames) Smit Internationale +64,4%, Boskalis +55,0%, Tom Tom +51,7%, Arcelor Mittal +51,1% en Fugro +39,9%. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: BUZZWORD 2008 111
Bokitoproof is hét buzzword van 2007 geworden en in de financiële en beurswereld is dat subprime loans. Vraag is wat het grote modewoord wordt van 2008. AEX-onderzoekscommissie? Petro-euro’s? TomTom-file? Koekiemonstereconomie? Duõshao qián yínháng? (Wat kost die bank?). .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Crac de las casas
Trichetdebacle
Boeit niet, blijft speren!!!
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
JOOP BRESSER (RENTE- EN OBLIGATIESPECIALIST)
GEERT JAN NIKKEN (SALES TRADER RABOBANK)
111
111
111
‘Aufwachende Wirtschaft: de Duitse consument zag in de afgelopen 15 jaar de huizenprijs dalen en zijn salaris amper stijgen. Hij lijkt nu te ontwaken. Een andere is crac de las casas. 18% van de Spaanse economie bestaat uit bouwuitgaven. De Duitse bouwboom bedroeg ooit 14% en is nu 9%. De Spanjaarden weten nu wat hen wacht.’ 1
‘In 2008 zal opnieuw blijken dat de Europese Centrale Bank van voorzitter Jean-Claude Trichet de bekende fout maakt om zich te lang en te eenzijdig bezig te houden met de monetaire poot van haar beleid. Met het badwater, ofwel de nodeloze bestrijding van inflatie, wordt de nauwelijks gegroeide economie weggegooid.’ 1
‘Boeit niet, blijft speren, was een kreet die wij veel gebruikten eind jaren negentig op de toen doldwaze beurs. Wat er destijds ook voor slecht nieuws uitkwam, het maakte niet uit. De koersen gingen toch wel omhoog. Omdat ik voor 2008 weer een sterke indexstijging voorzie, is dit mijn buzzkreet voor 2008.’ 1
Cultuur
15
Kunst In kunst uit de Afghaanse oudheid komen Oost en West bijeen
Grenzeloze schoonheid Pre-islamitisch Afghanistan was een smeltkroes van culturen. Een tentoonstelling in de Nieuwe Kerk laat zien hoe goed gevuld die was. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Het gouden vrouwfiguurtje is amper vijf centimeter hoog, maar gooit je kennis van de kunstgeschiedenis danig in de war. De mooie dame leunt op één been, in de voor hellenistische kunst kenmerkende contraposto. Ze draagt een toga die door een zilte zeebries tegen het lijf zit geplakt, zoals bij alle Grieks-Romeinse vrouwbeelden het geval is. Maar kijk naar het gezicht en je komt in een andere wereld terecht: ovaalvormige kattenogen, on-Griekse ronde wangen en een bindi op het voorhoofd – de voor Indiase hindoes kenmerkende stip. East meets West in dit kunstwerk, en dat in een grafheuvel in een uithoek van Afghanistan uit de eerste eeuw na Christus. De ‘Aphrodite van Bactrië’ is niet het enige puzzelstuk op de tentoonstelling Verborgen Afghanistan, die morgen in de Nieuwe Kerk in Amsterdam wordt geopend. De rijke archeologische vondsten uit vier opgravingen in dat land stellen de bezoeker regelmatig voor raadsels. Neem de opgraving in Tillya-tepe, waar in 1979 een graf werd blootgelegd van zeven mensen die in rijk met goud belegde kledij zijn begraven en waar ook de Aphrodite bij hoort. Onderzoek naar de herkomst van de mensen leverde niet meer op dan dat zij hooggeplaatste mensen van een nomadengroep moeten zijn geweest. Dat nomadische is afgeleid van een gouden kroon die een van de vrouwen draagt: de punten ervan zijn demontabel zodat de kroon op reis minder kwetsbaar is. Verder is deze groep mensen door de geschiedenis vergeten, en is elk hengelen naar afkomst speculatief. Is dit volk gehelleniseerd, en komt het dus uit het westen van Afghanistan, of is er sprake van een op de Indusvallei georiënteerde groep, de bakermat van hindoeïsme en boeddhisme? Moeten we naar het noorden kijken, naar Centraal-Azië zoals Scythisch aandoende dierfiguren op armbanden suggereren? Bepaalde patronen leiden de blik nog oostelijker, naar de Chinese Han-dynastie. Of zijn deze mensen toch meer verbonden geweest met Rome, zoals een munt met de afbeelding van keizer Tiberius aangeeft?
Hanger ´Drakenmeester´, deel van een paar. Afghanistan, eerste eeuw na Christus. NATIONAAL MUSEUM VAN AFGHANISTAN/MUSEE GUIMET/THIERRY OLLIVIER
Ook de vondsten van drie andere opgravingen hebben het hoge smeltkroes-gehalte van Tillya-tepe. De tentoonstelling neemt ons mee naar de beschaving van Bactrië, zoals het huidige Afghanistan van 2000 voor Christus tot de opmars van de islam in de zevende eeuw genoemd werd.
Dat Bactrië was vóór de negentiende eeuw een witte vlek op de archeologische kaart, een missend puzzelstuk tussen de bekendere beschavingen van de vier windstreken daaromheen. Een gebied waar in de vierde eeuw Alexander de Grote huis had gehouden. In 327 trouwde hij in de stad
Balkh of Bakhtra met Roxanna, op een van de meest oostelijke plekken waar hij kwam. Die geschiedenis is terug te zien in een opgraving uit AiKhanoum, een stad gebouwd op Griekse grondslagen, met een door Korinthische zuilen geschraagde akropolis in het centrum. Tegelijk
was Bactrië het gebied waar de zijderoute dwars doorheen liep, India was aan de Russische steppen verbonden en Mesopotamië aan China. Handel was het toverwoord, wat de aanwezigheid van alabasten urnen uit Romeins Egypte verklaart, Chinese spiegels uit de Han-tijd of een serie heilige koeien en olifanten in ivoor uit een opgraving in Baghram, die duidelijk naar India wijzen. Een gebied ook met een stevig verankerd boeddhisme, zoals de boeddha’s van Bamiyan lieten zien tot de Talibaan ze opbliezen. Een gebied, kortom, van grote cultuurhistorische waarde voor de wereldgeschiedenis. De cultureel-historische gelaagdheid van de tentoonstelling wordt nog eens versterkt door de status van de objecten in de hedendaagse contekst. De schatten werden opgegraven voor en tijdens de Sovjet-bezetting van het land en zijn sindsdien niet veilig geweest voor vandalen van allerlei pluimage. Na het vertrek van de Russen in 1989 sloegen tijdens de burgeroorlog de raketten in het Nationaal Museum in Kaboel in, wat de directie ertoe bewoog de belangrijkste collecties te laten onderduiken. De resterende pre-islamitische kunstwerken, zo’n 2500 objecten, werden door de Taliban vernietigd. De schatten uit de vier opgravingen bleven dit lot bespaard en zijn twee jaar terug aan een internationale tournee begonnen. Elke instelling die de tentoonstelling laat zien, doneert een deel van de inkomsten aan het Nationaal Museum in Kaboel, dat zodoende de noodzakelijke middelen bij elkaar kan schrapen om weer een toekomst te hebben. Hoe belangrijk dit ook is en hoe rijk de gouden sieraden ook zijn, het valt in het niet bij de symbolische waarde die de tentoonstelling heeft voor het Afghaanse zelfrespect. Het land dat zoveel conflict kent, jaren van burgeroorlog en spanningen langs etnische, wereldpolitieke en religieuze lijnen, heeft weer iets om trots op te zijn. De kunstvoorwerpen van het land laten een cultuur zien die openstond voor invloeden van alle omringende gebieden, met als gevolg een interculturele rijkdom die zijn gelijke niet kent. Alleen al dit gegeven maakt een tocht naar de Nieuwe Kerk bijna verplicht, zeker met Uruzgan in het achterhoofd. 1 Verborgen Afghanistan, Nieuwe Kerk Amsterdam, 22 december t/m 20 april 2008.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................
RECENSIE | ZANG
ZOEKTOCHT VOOR RENÉE Alexander Nijeboer
...
Even dacht Renée van Bavel dat haar toekomst in het cabaret lag. Ze debuteerde in 2003, op 23-jarige leeftijd, met haar eerste cabaretsolo, maar als cabaretière voelde zij zich niet op haar plek. Krap anderhalf jaar na haar debuut, speelde ze als chansonnière haar eerste liedjesprogramma. Hart is haar tweede voorstelling met
eigen liedjes. Was ze in voorganger Rood een romantische kleinkunstenares, in Hart lijkt ze veel meer een rock bitch à la Alanis Morissette. Rood was sfeervol en met een breed pallet aan muziekstijlen, van fado tot jazz – in Hart staat een jonge vrouw op het podium die liever op Pinkpop lijkt te staan dan op het theaterpodium. De liedjes zijn er niet minder mooi om. Hart is een breekbaar programma met mooie liedteksten, in kraakheldere taal, zonder overdreven pathos en met recht-voor-zijn-raap-arrangementen. In dat opzicht doet Hart niet voor haar vorige show onder, maar haar persoonlijke zoektocht naar de ideale
vorm is nog geenszins ten einde. Gaan
#)%%!"& %& )"")% "& $ % '"+ )"( '##%#% "%.,& "+#"+" *& '&)% " " ! " #"" " #%$ " & # ! ! $ " # $ ""# " &" "#$" "! #"#$
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Weer platina voor Trijntje (1)
Weer platina voor Trijntje (2)
De nieuwe cd van Trijntje Oosterhuis, Who’ll speak for love, is platina. Er werden in twee weken meer dan 70.000 exemplaren verkocht.
Net als haar vorige album The Look of Love werden ook de liedjes voor deze cd geschreven door de Amerikaanse componist Burt Bacharach.
( "# " / " '!%
Cultuur
16
Tijd over?
GROOTSE KERST
NOG NOOIT ZOVEEL ZWANEN Tot en met 6 januari
Kerst betekent ook vaak: hoe meer, hoe liever. Dat vat het Perm Ballet heel letterlijk op: die voeren rond Kerst hun versie van het Zwanenmeer op, op Tsjaikovski’s wereldberoemde muziek. Dit is niet zomaar een Zwanenmeer, maar die met de meeste zwanen ter wereld. Maar liefst 48 frêle zwaantjes zullen in de Amsterdamse Rai ten tonele verschijnen, een wereldrecord. Maar is meer altijd beter? In de Verenigde Staten kreeg de voorstelling lovende kritieken, de New York Times schreef: ‘Triomf, theatrale magie.’ • Waar: RAI-Theater Amsterdam • Prijs: vanaf € 29 tot € 55 • www.stardusttheatre.com
GEKOSTUMEERDE KERST
Q-SANTARUN 21 december
seum te gaan. Dat verzorgt geheel in stijl De minnedichten van Barbara van Lier (1751-1778), de eerste Drentse dichteres van wie werk gepubliceerd is. Wat gebeurt er? Simpel: je maakt via een rondleiding een dag uit haar leven mee en ziet zo een tijdperk de (kerst)revue passeren. Natuurlijk krijg je, zoals het hoort met de kerstdagen, ook een feestelijk hapje en drankje.
Dit is de moeite waard
• Waar: Assen • Prijs: € 2 per persoon (exclusief entree museum). • www.drentsmuseum.nl
waaid uit steden als Londen, Sydney en Las Vegas, waar kerstmannen elk jaar een loop houden. Meedoen kan, deelname is gratis en kerstmanpakken worden tevens gratis verstrekt door Q-music. De start is om 17.00 uur aan de voet van de Erasmusbrug. Al deze feestelijkheden zullen ondersteund worden door o.a. nepsneeuw en een optreden van Girls Just Wanna Have Fun.
winkel en een iets minder oud-Hollandsche fotowinkel. Speciaal voor Kerst kun je een kerststukje in een klomp maken en is er een schaatsbaan aangelegd waar jong en oud lekker kunnen schaatsen. Koek en zopie zijn uiteraard in overvloed aanwezig. Iedereen mag z’n kans wagen met de gratis verstrekte Friese doorlopers, snelheidsmonsters op Noren moeten zich maar op ander ijs begeven.
Kerst werd gevierd. Over de kerstviering van 1943 zegt oud-gevangene Tineke Wibaut-Guilonard: ‘We stonden op de appèlplaats naast de Kommandantur. Door een open raam hoorde ik een radio. Een – vermoedelijk Duits – harmonieorkest speelde de wijs van een bekend kerstlied, waarvan de woorden tóen, daar op die plaats, mij werkelijk als muziek in de oren klonken.’
• Waar: Erasmusbrug Rotterdam • Prijs: gratis • www.qmusic.nl
• Waar: Zuiderzeemuseum, Enkhuizen • Prijs: € 5 voor Museumpark en schaatsbaan, schaatsverhuur € 1 (Friese doorlopers zijn gratis) • www.zuiderzeemuseum.nl
• Waar: Nationaal Monument Kamp Vught • Prijs: € 2,50 • www.nmkampvught.nl
WINTERSE KERST
KERST-ELLENDE
ZUIDERZEE MET FRIESE DOORLOPERS
TERUG NAAR 1943 26 december
ECO-KERST
ONTMOET BABY JEZUS 23 december
LIEDERLIJKE KERST In Milieu Educatief Centrum in Oosterhout is er een ‘levende kersstal’ te bewonderen. Kids en hun ouders krijgen het kerstverhaal voorgelezen en een huiskinderkoor zingt uit volle borst de meest populaire en swingende kerstliedjes. De kerstopvoering in het educatief centrum is natuurlijk niet compleet zonder een heuse meet-and-greet met Maria, Jozef en baby Jezus.
IN HET VOETSPOOR VAN... 26 t/m 30 december Voor bij wie tijdens de Kerst de poëtische gevoelens opborrelen is het misschien een idee naar het Drents Mu-
21 december
• Waar: MEK, Milieu Educatie en Kinderboerderij • Prijs: € 2,50 • www.mek-online.nl
Deze vrijdag is het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen ook ’s avonds open. Het museumpark belooft een knusse boel te worden met speciale kerstverlichting en typisch oud-Hollandsche winkeltjes als een smid, een snoep-
Moeders, houdt uw kinderen binnen. Zaterdag rennen honderden kerstmannen door de straten van Rotterdam, wat de geloofwaardigheid van de enige echte Kerstman niet ten goede zal komen. Het door Q-music georganiseerde evenement is overge-
Herinneringscentrum Nationaal Monument Kamp Vught is op veler verzoek op Tweede Kerstdag open. Een rondleiding geeft een indruk van het leven van gevangenen in Kamp Vught. Op Tweede Kerstdag is er ook aandacht voor de wijze waarop er destijds
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | DVD
RUFUS DOET JUDY Arjan Terpstra
...
Dat de dvd Rufus! Rufus! Rufus! does Judy! Judy! Judy! geen extra’s heeft, maakt helemaal niets uit. Het verschijnen van deze dvd is voor de Rufus Wainwright-fan op zichzelf al bonusmateriaal, omdat de fraaie serie Judy Garland-concerten aan ons land voorbijging. Wat de fan al wist maar nog niet gezien had was name-
lijk Wainwrights re-creatie van een legendarische Judy Garland-show uit 1961. Deze zangeres had de VS aan haar voeten met een mix van Amerikaanse showklassiekers als Swannee en Puttin’on the Ritz, maar ook het betere Gershwin-werk als How Long Has This Been Going On. Materiaal dat zeer wel aan Rufus Wainwright besteed is, een zanger die zich duidelijk op zijn gemak voelt als centrum van een showorkest. De theatraliteit van zijn eigen muziek is sterk beïnvloed door de Amerikaanse show- en musicaltraditie. Bij het zingen van oude hits als Almost like being in love of Chicago is het daarom of Wainwright thuiskomt. Pathos,
overdrijving en de joligheid van de homo die vrouwenteksten zingt (The Man That Got Away) zijn precies in zijn straatje, en dat merk je. Kopen
RECENSIE | POP
DE AFRADER VAN HET JAAR KOMT VAN HOSPITAL BOMBERS Gisèle Mambre
...
Wat moet je met een plaat waarvan de makers je zelf afraden ernaar te luisteren? Want dat doen de heren en dame van Hospital Bombers in het nummer The Devil’s Music op hun door velen langverwachte album Footnotes. ‘The Hospital Bombers are bad for you and I will never want you to listen to them again’. Gelukkig is het niet de opener
van de plaat, je zou zoiets maar al te letterlijk nemen. De waarschuwing negerend ontdek je dat de uit Amsterdam afkomstige groep leuke indierock combineert met speels bedoelde pop uit de sixties en een vette knipoog naar folk. Het kan hier en daar nog wat origineler, maar Hospital Bombers is het waard om nog eens te beluisteren. Wel ok
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Extra Moody Blues
Oeuvreprijs Bacharach (1)
Oeuvreprijs Bacharach (2)
The Moody Blues geeft in de Heineken Music Hall naast het eerder aangekondigde optreden op 15 oktober, ook op 16 oktober een concert.
De Amerikaanse pianist en componist Burt Bacharach krijgt in het kader van de komende Grammy Awards een oeuvreprijs.
Bacharach maakte onlangs twee albums met Trijntje Oosterhuis. Hij neemt de prijs op 9 februari in ontvangst, een dag voor de awardshow van de belangrijkste Amerikaanse muziekprijzen.
Cultuur
17
Wetgeving Zelfde regels als voor films
Europa vindt games af en toe cultuur De Europese Commissie gunt ontwikkelaars van games voortaan bijna dezelfde belastingvoordelen als filmmakers. De gameswereld juicht, maar is de strijd gestreden? Matthijs Dierckx AMSTERDAM
...
‘Videogames zijn niet slechts een commercieel product, ze zijn een vorm van artistieke expressie’, zei de Franse minister van Cultuur Renaud Donnedieu de Vabres toen hij onlangs een hoge culturele onderscheiding op de borst van Shigeru Miyamoto, de bedenker van Donkey Kong, prikte. Diezelfde Donnedieu de Vabres – die graag ‘minister voor video-
games’ genoemd wordt – kwam onlangs in het nieuws toen hij namens Frankrijk een bijzonder wetsvoorstel indiende. Simpel gezegd wil hij dat gamesontwikkelaars van dezelfde belastingvoordelen kunnen profiteren als Europese filmmakers doen. Volgens hem dragen games – net als films – bij aan de Europese cultuur en hebben gamemakers dus ook recht op belastingvoordeel. Brussel was in eerste instantie niet erg enthousiast over het voorstel. Onder het mom ‘Wat voegt een racegame toe aan de Europese cultuur?’ eiste Eurocommissaris Neelie Kroes een strenge ballotage. Slechts games die bijdragen aan het Europese erfgoed, komen in aanmerking. Denk daarbij
De gamesindustrie wil serieus worden genomen.
aan spelen met een duidelijk historische inslag, zoals Assassin’s Creed dat zich afspeelt tijdens de kruistochten, of spelen die zo iconisch worden dat ze tot de cultuur van een land behoren, zoals het Engelse Tombraider. Een ‘ja’ van Kroes reikt altijd verder dan de grenzen van een land en dus moeten de Fransen hetzelfde voordeel gunnen aan onderaannemers uit andere EU-landen. Dat houdt eigenlijk in dat zolang een bedrijf staat ingeschreven in Frankrijk, het overal in de EU een game kan laten ontwikkelen en
toch het belastingvoordeel mag opstrijken. Vanuit Nederland maakt brancheorganisatie BGIn (Benelux Game Initiative) zich al een tijdje hard voor een dergelijk beleid. ‘De Nederlandse politiek kan ineens niet meer om ons heen’, vindt Pieter Slingerland, CEO van Coded Illusions, een grote gamesontwikkelaar en tevens voorzitter van BGIn. ‘Door deze wet goed te keuren zegt de EU in feite tegen onze politici: stop met zeuren en neem de gamesindustrie serieus.’
Toch moet de opgelegde ballotage de industrie niet helemaal lekker zitten. Films kennen immers een veel soepelere beoordeling. Zo ontvangt Uwe Boll, een erkend slechte regisseur, Duits belastingvoordeel voor films die nota bene gebaseerd zijn op videogames. Slingerland: ‘Het is een rare restrictie. Games die in Europa worden gemaakt zíjn immers Europese cultuur. Aan de andere kant, zonder aanpassingen valt al meer dan de helft van de games binnen de criteria, dus zo strikt zijn ze niet.’ 1
Games
Manhunt 2: niet geschikt voor politici, van alle leeftijden De politieke ophef rond het in Engeland verboden spel Manhunt 2 is overbodig. Een classificatiesysteem à la Kijkwijzer geeft ouders de touwtjes over het spelgedrag van hun kroost stevig in handen. David Nieborg AMSTERDAM
...
Jonge gamers kijken met open mond naar Nederlandse politici die gewelddadige computerspellen willen verbieden. Een verbod dat voortkomt uit de angst dat (te) jonge kinderen door gewelddadige spellen op het amorele pad geraken. Maar deze games zijn
toch helemaal niet bedoeld voor kinderen? En dat weten we toch met zijn allen? Op elk spel dat in Nederland op de markt komt staat een leeftijdsadvies. Saillant detail is dat het overgrote deel van alle games helemaal niet gewelddadig is. Slechts 5 procent van de meer dan 8.000 games die de afgelopen jaren geclassificeerd zijn heeft een 18+ advies. Toch heeft een kamermeerderheid in een motie de minister van Justitie gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken om het spel Manhunt 2 te verbieden. Buiten Den Haag is er niet veel begrip voor de motie. Nog maar weinig mensen in Nederland hebben het bewuste
spel daadwerkelijk gezien, laat staan gespeeld. Dat het geweld over de top is, daar is geen twijfel over. Maar wat veel spelers steekt, is dat het hier gaat om een spel voor volwassenen. Dus komt de vraag naar voren of het ware probleem niet bij de ouders ligt. Immers, zij zijn als enigen goed in staat om ongeschikte spellen weg te houden bij hun kroost. Maar welk spel is geschikt en welk spel niet? Een belangrijk hulpmiddel is de PEGI-classificatie, die speciaal bedoeld is om ouders te helpen bij het beoordelen van games. Het doel van het PEGI- systeem is zelfregulering en juist bedoeld om staatsbemoeienis
buiten de deur te houden. Het systeem lijkt sterk op de Kijkwijzer voor televisie, met leeftijdsadviezen en relevante symbolen. Denk aan discriminatie, scheldwoorden, beangstigende beelden, naakt, gokelementen of drugsgebruik. En natuurlijk geweld in al zijn vormen. Voor online games is er recent de PEGI Onlineclassificatie bijgekomen. Kritiek op het verbod komt ook uit academische hoek. Jeroen Jansz, communicatiewetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, heeft onderzoek gedaan naar de werking van het PEGI-classificatiesysteem en kwam tot de conclusie dat het prima
werkt: ‘Een veelgehoord argument is dat kinderen juist games willen spelen die zij niet horen te spelen. Het 'verboden vrucht'-idee. Maar in de praktijk valt dat mee. Kinderen zijn niet dom.’ Met betrekking tot de motie spreekt hij van een unicum: ‘Het gaat hier om creatieve productie. De staat moet zich niet bemoeien met wat er in de huiskamer gebeurt.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | GAMES
RAGGEN MET TOM MORELLO David Nieborg
...
De essentie van het derde deel van Guitar Hero is dezelfde als altijd. Namelijk het op een plastic gitaar op het juiste moment gekleurde noten aanslaan. Voor muziekliefhebbers van alle leeftijden is de serie een aanrader. Alles aan deel drie is net weer even beter en leuker. Pluspunten zijn de nieuwe boss-bat-
tles tegen bestaande gitaarhelden zoals Slash en Tom Morello en de vermakelijke multiplayer battle modus die het nog leuker maakt om tegen elkaar te spelen. De lijst met nummers is divers en ijzersterk met muziek van Cream, Metallica, Slayer en de Rolling Stones. Nadeel is dat de spellen alleen in bundels worden verkocht (gitaar plus spel) en je bij elke bundel weer tegen de aanschafprijs van 99 euro aanloopt. De Playstation 3 en Xbox 360 versie zijn wegens technische oorzaken en de mogelijkheid tot het downloaden van extra nummers te prefereren boven de Wii, PC en Playstation 2 versies.
De vernieuwde draadloze gitaar voor de Xbox 360 en Playstation 3 is mooi en degelijk. Kopen
RECENSIE | GAMES
ORANGE BOX: VIJF HALEN, VIER BETALEN EN PRET VOOR TIEN David Nieborg
...
De Orange Box (PC, Xbox 360, PS3) is een verzameling van vier schietspellen en een puzzelspel. Het singleplayer avontuur Half-Life 2 uit 2004 zit in de box samen met Half-Life 2: Episode 1. Beide klassiekers. Nieuw is Half-Life 2: Episode 2. Alle drie deze spellen zijn de aanschaf al meer dan waard. Ontwikkelaar Valve doet er een schepje bo-
venop met het vrolijke en doordachte online schietspel Team Fortress 2 met een unieke tekenfilmachtige animatiestijl en een vleug zeldzame humor. Als slagroom op de cake is er Portal. Een vrij kort singeplayer avontuur dat draait om de Portal Gun waarmee de speler bizarre ruimtelijke puzzels moet oplossen. De oranje doos zit tjokvol origineel en innovatief spelplezier. Kopen
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Prijs voor Zwartboek
Kunstmarkt in de lift (1)
Kunstmarkt in de lift (2)
De film Zwartboek van Paul Verhoeven krijgt de award voor beste internationale productie van de Austin Film Critics Association.
Uit onderzoek is gebleken dat de afgelopen vier jaar het aantal verkopen op de internationale kunstmarkt bijna is verdubbeld.
De stijging zou onder meer het gevolg zijn van groeiende interesse in kunst in vooral China, maar ook Rusland en India. Ook was er in de afgelopen twee jaar een groeiende vraag naar eigentijdse kunst.
18
Lifestyle
Succes Jong dandylabel Maegpie
Onbekend maakt bemind De Maegpai-jasjes van exclusieve meubelstoffen zijn er niet voor het mannelijke muurbloempje, wel voor de individualist en non-conformist met een eclectische stijl. Het jonge dandymerk staat aan het begin van een doorbraak
geen windeieren. Vooralsnog nog is het dus nog ‘een dure hobby’ voor erbij. Maar succes lijkt in het verschiet. Sinds kort hebben Koole en Van der Wolf designer Maikel Bongaerts aan zich weten binden. Bongaerts won eerder dit jaar de Frans Molenaar
Geneviève van Velzen AMSTERDAM
...
Op de derde etage van Incanto, een Italiaans restaurant midden op het Muntplein van Amsterdam. Het zolderraam biedt uitzicht op het hectische stadshart van de hoofdstad. Het is spitsuur. Buiten razen trams langs, auto’s en fietsers sjezen kriskras door elkaar heen. Het heftige getoeter wordt afgewisseld met gebel en af en toe een korte scheldpartij. De drukte van buiten is de tegenpool van de rustige ambiance op de chique zolder annex bar van het restaurant. Iets later dan afgesproken komen Cees Koole en Ken van der Wolf, de oprichters van het jonge Nederlandse mannenmerk Maegpai, de bovenkamer binnen. Gewoon casual gekleed, niets geen sluipreclame voor het eigen merk. Cees Koole (31), historicus, komt in spijkerbroek en een iets verwassen geel shirt, en zakenpartner en advocaat Ken van der Wolf (32) in spijkerbroek en een grijze-rode trui. Koole: ‘Mode draait constant om het gevoel.’ En dat is te zien aan de kleding die ze nu dragen, en de jassen, pakken en dassen die ze maken. Vanavond dragen Koole en Van der Wolf niet hun opvallende jasjes van exclusieve meubelstoffen. Beiden hebben net een reguliere werkdag achter de rug want het kledingmerk runnen, legt ze nog
‘De Nederlandse man is nog niet klaar voor jasjes van meubelstof’ Award en ontwerpt voor Maegpai twee prêt-à-porterlijnen die binnenkort gepresenteerd worden in Italië. Monique van Heist en schoenenontwerper Jan Jansen gingen de ontwerper voor. En nu is ook het buitenland enthousiast. Maegpai is onlangs uitgenodigd om naar de mannenmodebeurs Pitti Uomo in Florence te komen. Geen kleine score voor een label dat net een jaar bestaat. ‘In Nederland hangen we in tien winkels, vorig jaar nog maar twee. Voor een jong merk gaan we dus lekker hard.’ Utrecht, 1994. Op zoek naar een rockband leert Koole – destijds student – via via Van der Wolf kennen in een zweterige oefenruimte. ‘We hebben elkaar al rockend leren kennen’, lacht Koole terwijl hij zichtbaar terugdenkt aan die tijd. ‘Dat was echte rock ’n roll’, lacht Van der Wolf. ‘De naam van de band wil ik eigenlijk niet meer noemen’, zegt Koole blozend. Dan opeens zachtjes: ‘True’. De coverband is gestorven aan een stille dood ergens in een repetitieruimte.
Cees Koole (links) en Ken van der Wolf van Maegpai: aan het begin van hun doorbraak. MARCO OKHUIZEN
De vriendschap tussen de twee bleef. ‘We hebben elkaar tien jaar later weer creatief ontmoet. Ons persoonlijk lustrum hebben we met een nieuw label, Maegpai, gevierd’, vertelt Van der Wolf. Maegpai is een verbastering van het Engelse woord Magpie, dat ekster betekent. Geestesvader Koole liet de jasjes van damast en bijzondere meubelen gordijnstoffen maken in Bosnië en showde ze aan intimi en bij galeries. ‘Maar de kwaliteit van die jasjes bleef toch achter. Ik dacht: verdomme, hier wil ik echt wat mee. Ik wil mooie jas-
jes maken van een goede kwaliteit en ben alleen verder gegaan. Ken kwam op het juiste moment. Hij wilde ook iets anders, was op zoek naar een uitdaging.’ En zo geschiedde. ‘We zijn
‘Doe mij maar een lelijke karakterkop in een pak in plaats van een gladde gast’ geen Jean Paul Gaultier die de ontwerper en het merk is. Nee, we zitten niet zelf achter de naaimachine of tekentafel. Wij briefen ontwerpers het gevoel dat wij willen uitstralen voor de gentleman. Het is meer een verzamelaar dan een jager. Hij verzamelt mooie dingen uit het verre buitenland, maar ook spul van de rommel-
markt. Het gaat hem niet om het hebben om het hebben en niet om zijn verlang- en of statuslijstje.’ Oftewel: de dandy van nu. Culinair celebrity Jonnie Boer, commentator Hugo Borst en Beau zijn fan. Volgens de heren van Maegpai is ‘dé Nederlandse man’ nog niet klaar voor jasjes van meubelstof of een driedeligpak uit de prêt-à-portercollectie. ‘Nederland blijft toch voornamelijk een spijkerbroekenland, al zie ik hier en daar wel wat verandering’, zegt Koole. Van der Wolf: De Nederlandse man is een kuddedier. De Nederlandse man doet wel zijn best met hippe kleding en schoenen, maar dit is misschien net iets te veel.’ Hij zegt streng: ‘Ik heb liever geen metroseksueel in een pak. Doe mij maar een goede lelijke karakterkop in het pak in plaats van een knappe gladde gast.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Kleding ondergespoten met pepperspray
MISS PUERTO RICO WAS TOCH SLACHTOFFER VAN SABOTAGE
HH
De winnares van de Miss Puerto Rico-verkiezing was het slachtoffer van een poging tot sabotage. Haar kleding werd voorafgaand aan de verkiezing ondergespoten met pepperspray. Dat blijkt uit onderzoek van de politie in Puerto Rico. Ingrid Marie Rivera beweerde meteen na de verkiezing al dat iemand had geprobeerd haar op een zijspoor te zetten, maar ze werd in eerste instantie niet geloofd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Megaproject voor Rotterdamse architecten Het Rotterdamse architectenbureau West 8 Urban Design & Landscape Architecture gaat een educatief natuurpark op een eiland ten zuiden van Manhattan in New York ontwikkelen.
Urban Living
19
DEZE WEEK IN URBAN LIVING ONDER MEER:
Mijn plek in Nederland
Eigen Huis: uitstel label
De haard is terug
De serie Mijn plek in Nederland brengt uiteenlopende woonplekken en actuele ontwikkelingen in beeld. Deze week: het Flevo Golf Resort. Midden in de polder, op loopafstand van20de green. Toch golft maar 40 procent van de bewoners.
Over anderhalve week wordt het energielabel voor woningen verplicht. Volgens Vereniging Eigen Huis is het te vroeg voor de invoering en moeten eerst de problemen opgelost worden.22De vereniging stuurde een brandbrief naar de minister.
De open haard is weer helemaal in, maar hem brandend houden is zo makkelijk nog niet. Op speciale ‘stookavonden’ krijgen mensen onder het genot van een hapje en een drankje informatie 23 over de verschillende soorten en mogelijkheden.
20
21
22
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Politiek Einde aan gedoogbeleid
Alleen nog recreëren in vakantiehuis Het nieuwe Besluit Ruimtelijke Ordening betekent het einde van gemeentelijk gedoogbeleid voor permanente bewoning van een recreatiewoning. René Boumans DEN HAAG
...
Wie een woning huurt, heeft verregaande huurbescherming. Wie een woning kraakt volgens de regels heeft zelfs een redelijke bescherming. Maar wie een recreatiewoning heeft gekocht en die zelf bewoont, was en is in veel gevallen vogelvrij. Tijdelijk in de woning verblijven voor recreatiedoeleinden mag. Maar er echt wonen is verboden. Sinds minister Dekker (VROM) eerder dit jaar heeft geprobeerd met andere overheden tot een formalisering van een deel van het gedoogbeleid op dit gebied te komen, is er voor een deel van de bewoners wel een tijdelijke oplossing ontstaan. Maar tegelijk is de woonsituatie voor veel andere mensen uiterst penibel geworden. Ze bezitten een huis, dat meestal aan alle eisen van het woningbouwbesluit voldoet, maar wonen mogen ze er niet. In 2008, als er een nieuw Besluit Ruimtelijke Ordening komt, wordt elke gedoogruimte die gemeenten hadden zelfs helemaal teruggebracht naar nul, eenmaal vrijgestelde personen daargelaten. Dat gedoogbeleid was ooit beloofd aan de Tweede Kamer naar aanleiding van een breed gesteunde motie van VVD-kamerlid Veenendaal. Die motie eiste dat mensen die al voor 2004 jarenlang, door hun gemeente gedoogd, in een recreatiewoning woonden, bij de bewuste ge-
meente een tijdelijke officiële status moesten kunnen krijgen. Ze mochten dan tot het eind van hun leven in de vakantiewoning wonen. Na hun dood (of na verkoop) moest de woning weer een recreatie status krijgen. Een recreatiewoning is officieel een huis waar mensen tijdelijk mogen verblijven met het doel te recreëren. Ze wonen elders op een ‘vast’ adres en kunnen naar hun vakantiehuis om de drukte van de stad te ontlopen of de vakanties en weekeinden door te brengen. Nederland telt ruim 250.000 recreatiewoningen. Vakantiewoningen hoeven niet altijd aan de strenge bouweisen voor ‘gewone’ woningen te voldoen. En ze mogen soms ook worden neergezet op plaatsen waar reguliere woningbouw niet is toegestaan, zoals naast of in natuurgebieden. Bij permanente bewoning zou de natuur te veel kunnen worden verstoord. Voorstanders van bewoning bij natuurgebieden beweerden overigens vaak dat permanente bewoning van die vakantiehuizen secuurdere gebruikers van de natuurgebieden opleverde dan de verhuur van sommige complexen waar elke twee weken nieuwe gebruikers huizen. Natuurorganisaties vreesden bij te tolerant beleid echter wildgroei van woningbouw in natuurgebieden. Nu hebben projectontwikkelaars op veel van die recreatiewoning-locaties complexen neergezet, die elke vergelijking met een reguliere woning meer dan glansrijk kunnen doorstaan. Soms zijn ze zelfs gebouwd in meerdere lagen, voorzien van liften. En veel mensen bezitten vakantiehuizen met beduidend meer wooncomfort dan de meeste 19e eeuwse wo-
Vrijstelling voor bewoning van een recreatiewoning is persoonsgebonden. HOLLANDSE HOOGTE
ningen in wijken als de Amsterdamse Pijp. Veel recreatiecomplexen zijn bovendien gebouwd volgens de normen van het Bouwbesluit. Woningtekorten en soms onterechte argumenten tegen permanente bewoning, leverden decennia gedoogbeleid van veel gemeenten op, waar eind jaren negentig door een strengere rijksoverheid opeens een eind aan leek te komen. Maar gedoogbeleid leidt meestal tot verworven rechten en het Rijk kon niet van de ene op de andere dag eisen dat alle permanente bewoners van recreatie-
woningen stante pede vertrokken. Toch heeft de formalisering van het gedoogbeleid lang niet alle problemen opgelost. Wie voor een bepaalde datum permanent in een recreatiewoning verbleef, kon een ontheffing krijgen om tot zijn dood in het vakantiehuis te wonen. Maar een gemeente kon een ontheffing weigeren. Door de nieuwe regels van minister Dekker kunnen deze gedupeerde bewoners nu in elk geval naar de rechter stappen. Vroeger kon dat niet. Als de afgewezen permanente bewoner aannemelijk kan maken dat de
betreffende gemeente in en voor 2003 geen goed handhavingsbeleid voerde ten aanzien van de recreatiebestemming van vakantiehuizen, zal de rechter in principe alsnog vrijstelling toewijzen. De vrijstelling voor permanente bewoning is persoonsgebonden. Bij verkoop moet zo’n woning als recreatiewoning van de hand worden gedaan. Wie een recreatiewoning ooit als gedoogde permanente huisvesting kocht, met bijbehorend prijskaartje, zal bij verkoop waarschijnlijk een financiële veer moeten laten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Opgelicht
I
k kom het als notaris herhaaldelijk tegen, maar toch is het elke keer opnieuw een schok als je erachter komt dat mensen worden opgelicht of door ondeskundigheid veel geld mislopen. Onlangs nog kreeg ik opdracht een koopcontract op te stellen voor de verkoop van een grachtenpand dat door een dame van 78 jaar van de hand werd gedaan. De dame in kwestie had het pand zonder tussenkomst van een makelaar verkocht.
HELEEN
STUIJT Notaris bij Stuijt & Ploeg Notariaat te Amsterdam. www.stuijt-ploeg.nl
Bij het invoeren van de gegevens viel het mij op dat de WOZ-waarde van het pand veel hoger was dan de koopprijs. Nu is dat meestal omgekeerd, maar er kan een goede reden zijn waarom de verkoopwaarde zo laag is, bijvoor-
beeld als het pand verhuurd is. De WOZ-waarde gaat uit van de leegwaarde. Dat was hier echter niet het geval want ik wist dat de verkoopster zelf in het pand woonde. De notaris is verplicht om bij afspraken over de koop en verkoop van onroerend goed toezicht te houden op de inhoud van de overeenkomst die partijen hebben gesloten. Eén van de dingen waarop de notaris moet letten, is of de koopprijs enigzins redelijk is. Ik besloot mevrouw te bellen en haar om informatie te vragen. Tijdens dat telefoongesprek bleek dat het pand leeg zou worden opgeleverd. De koper was iemand die een briefje door de brievenbus had gegooid, met de vraag of hij het pand kon kopen. Mevrouw was op die vraag ingegaan en voor ze het wist zat de koper-in-spé bij haar in de woonkamer. En voor ze het wist had ze toegestemd in de verkoop, voor een kooprijs die veel hoger was dan
het bedrag dat zij 35 jaar geleden voor het huis had betaald. Maar ook voor een prijs die absoluut niet marktconform was. Daarna was het allemaal heel snel gegaan: de koper had in haar bijzijn meteen zijn notaris willen bellen om de koop schriftelijk vast te leggen. Gelukkig had mevrouw de tegenwoordigheid van geest gehad om te bedingen dat de levering, overigens geheel tegen de gewoonte in, moest plaatsvinden bij haar eigen notaris. Uiteraard mag het geen verschil maken of een van de partijen cliënt is bij de notaris. Maar als er sprake is van een al bestaande relatie, zal een ongebruikelijke transactie eerder opvallen omdat de notaris over meer achtergrondinformatie beschikt. Bovendien zal een cliënt een notaris die hij of zij al kent, gemakkelijker in vertrouwen nemen. Voor deze dame liep alles gelukkig goed af.
De voorgenomen koop werd ongedaan gemaakt, mevrouw nam een makelaar in de arm en het pand is voor een aanmerkelijk hogere prijs verkocht. Een vergelijkbare situatie komt vaak voor wanneer mensen (onverwacht) een huis erven en dat te snel van de hand willen doen omdat ze bijvoorbeeld in het buitenland wonen of om de successierechten te kunnen betalen. Vaak nemen ze niet eens de moeite om het huis te laten taxeren, hoewel ze meestal geen enkel idee van de huizenprijzen ter plaatse hebben; laat staan dat ze het huis door een betrouwbare makelaar laten verkopen. Het gevolg is dat de koper vaak een handelaar is, die niet de hoofdprijs betaalt bij aankoop, maar wel de hoofdprijs zal krijgen bij verkoop. 1
20
Urban Living
Serie Mijn plek in NL
Wonen op loopafstand Hoe is het om langs de snelweg, onder de dijken met instortingsgevaar of onder de uitbreidende luchthaven Schiphol te wonen? In de serie ‘Mijn plek in Nederland’ brengen we uiteenlopende woonplekken en hun actuele ontwikkelingen in beeld. Simone Best LELYSTAD
...
T
hematisch wonen is hip. Wonen op loopafstand van de golfbaan of tussen gelijkgestemden in drijvende woningen met een bootje voor de deur. Nederlandse gemeenten krijgen steeds meer van deze thematische plannen ingediend. De Almeerse projectontwikkelaar Indio & Co heeft onlangs het concept ‘Wonen bij je paard’ ontwikkeld, een paardenwoonwijk geïnspireerd op de Engelse cottagestijl met een mix aan eengezinswoningen en grotere huizen. De interesse is groot en de gemeente Noordoostpolder heeft er wel oren naar. De gemeente zag ook het Flevo Golf Resort wel zitten, dat al sinds 1997 in aanbouw is. Het terrein biedt luxe villa’s in een golfrijke omgeving tussen IJsselmeer en bossen. Je hebt er exclusief wooncomfort, natuurlijke rust en je kunt er sportief ontspannen, adverteert de luxe uitgevoerde woonbrochure. De trend om wijken te bouwen voor specifieke bevolkingsgroepen is overgewaaid uit de Verenigde Staten. De Flevopolder is koploper in het bouwen van community building: naast de golfwijk en de paardenwijk liggen er ook plannen voor een Indisch dorp. Wie: Dolf (62) en Astrid (61) Muller Waar: Flevo Golf Resort in Lelystad Sinds: 1997
Thuis in Flevo Golf Resort Zij: ‘We woonden al in Lelystad en zochten een ander huis. Vooral het hoge plafond vonden we zo aantrekkelijk. Vanaf 1975 zijn we uit Amsterdam naar Lelystad vertrokken. Er waren in die tijd nog maar 8.000 bewo-
Golfers die goed uithalen slaan hun balletje zo de tuin van Dolf en Astrid Muller in. BONNET AERO
ners en er was bijna niks. Slechts rietlandschap.’ Hij: ‘Dan kon je zo over de beekjes springen op weg naar het IJsselmeer.’
Zij: ‘We hebben de hele stad zien komen.’ Hij: ‘Lang niet iedereen golft hier hoor. Ik denk 40 procent.’ Zij: ‘Toen we hier introkken, golfden we ook nog niet. We zijn hier komen wonen voor de stilte en natuur. Maar als je op het resort een huis koopt, krijg je een golftas, een lidmaatschap en tien lessen kado. Je wordt aangemoedigd.’
Hij: ‘Voor een partijtje golf heb je veel tijd nodig, minimaal een halve dag. Nu we gestopt zijn met werken, hebben we de tijd gekregen.’ Zij: ‘Golfen pakt je, dat had ik nooit gedacht. Opeens krijg je door hoe je de bal moet slaan en gaat hij soms als een zonnetje. Dan wil je dat gevoel opnieuw bereiken.’ Hij: ‘Het is in Lelystad vaak prachtig weer, de buien waaien dikwijls
over. In december kunnen we nog golfen.’
Soapserie Hij: ‘Wonen in het resort is als wonen in een dorp binnen Lelystad. Ken je die soapserie Peyton Place? Zo is het hier ook. Er wonen allemaal mensen met hun eigen gewoontes en ontwikkelingen. Ik vind het een heel prettige leefomgeving en ken eigenlijk alleen
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Totale oppervlakte moet worden vergroot
MILJOENEN VOOR UITBREIDING VAN VOLKSTUINEN IN STEDEN De komende jaren moeten meer volkstuinen worden aangelegd. Dat wil een meerderheid van de Tweede Kamer, zo bleek deze week. In tegenstelling tot wat het kabinet wil, zal nu voor de uitbreiding van de bestaande volkstuinen of de aanleg van nieuwe volkstuinen jaarlijks twee miljoen euro worden vrijgemaakt. Het geld is nadrukkelijk niet bedoeld voor vervangingsprojecten. Minister voor Wonen en Wijken Ella Vogelaar (PvdA) had het plan afge-
wezen. Vogelaar ‘stond sympathiek achter het idee’ maar vond dat de gemeenten zelf voor financiering moeten zorgen. De totale oppervlakte van de volkstuinen moet met dit geld worden vergroot. Het is daarbij de bedoeling dat de vier grote steden Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam een kwart miljoen per jaar ontvangen. Andere grote steden zullen een bedrag van honderdduizend euro per jaar krijgen.
HOLLANDSE HOOGTE
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Heel veel nullen
Aforisme
De totale waarde van alle Nederlandse woningen was in 2007 volgens het CBS ruim anderhalf biljoen euro (€1.523.442.000.000). Dat is gemiddeld 217.000 per woning.
‘Een bestaan zonder inconsequenties is een woning zonder uitzicht.’ J. Greshoff
Urban Living
van de green
Milieu Brandbrief naar minister Vogelaar
Eigen Huis bepleit uitstel energielabel Nog maar anderhalve week te gaan en dan is voor de 3,7 miljoen koopwoningen die ons land telt het energielabel verplicht. Ondoordacht, zo vindt de Vereniging Eigen Huis. Sharida Mohamedjoesoef AMSTERDAM
...
Dolf en Astrid Muller golfen inmiddels zelf ook. SIMONE BEST
geluidswering voor de provinciale weg hierachter.’ Zij: ‘Dat lukt nog niet echt. De provincie heeft destijds het asfalt vervangen en sindsdien maakt het soms een herrie!’ Hij: ‘ Vooral bij westenwind. Er is ooit gesproken over een gated community, dus dat er een hek met een slagboom bij de ingang komt. Maar dat vinden we geen leuk idee. Er is een goede sociale controle en beveiliging en mensen die er niet horen, zul je niet snel tegenkomen.’
Nadelen Flevo Golf Resort
maar aardige mensen hier. Vooral harde werkers en pensionada’s.’ Zij: ‘Nu de andere huizen erbij komen van de tweede en derde fase, zie je meer gezinnen en jonge mensen zonder kinderen komen.’ Hij: ‘Er gebeurt op het resort van alles, net als in de wereld erbuiten.’ Zij: ‘Zoals?’ Hij: ‘De gewone dingen van het leven: geboorte, overlijden, huwe-
lijksfeesten, echtscheidingen, zakelijk succes, tegenslagen. Kortom lief en leed. Het valt me op dat de bewoners erg met de wereld en met elkaar begaan zijn. Er heerst een grote medemenselijkheid. Dat merk je als je elkaar beter kent en een feestje hier en daar hebt. We organiseren ook een jaarlijkse golfdag: het ene gedeelte van de wijk tegen het andere. Dat gaat er fanatiek aan toe.’ Zij: ‘Bewoners die niet golfen zijn dan ook welkom om ’s avonds mee te eten en een feestje te bouwen.’ Hij: ‘Wij zijn lid van de bewonersvereniging en dat vormt een enorme eenheid. Dan hebben we weer een vergadering met een interessante spreker of organiseren we een kerstborrel. Als vereniging hebben we de rotonde bij de ingang voor elkaar gekregen. Nu zijn we al jaren bezig met
Hij: ‘Wij waren de vierde of vijfde bewoners op het resort. De huizen waren nog niet af en dus trokken we tijdelijk in een modelwoning.’ Zij: ‘Drie jaar lang zaten we in de rotzooi, doordat het huis van onze overburen als laatste gebouwd is. We hebben elf lekke autobanden gehad. Er zat zelfs een keer een stanleymes in mijn band.’ Hij: ‘Toen we het huis kochten, was de provinciale weg hierachter nog niet zo druk. Mede door Bataviastad is het verkeer toegenomen. Ook de luchthaven wordt uitgebreid.’ Zij: ‘Dat vind ik echt erg. We hebben gekozen voor schone lucht en stilte. Als het vliegveld wordt uitgebreid, komen er grote vliegtuigen over Lelystad.’ Hij: ‘Maar het heeft ook voordelen, het brengt extra werkgelegenheid en we kunnen dan vanuit Lelystad de wereld over.’ 1
21
Energielabels voor wasmachines, koelkasten en auto’s kennen we al, maar vanaf 1 januari aanstaande is een vergelijkbaar energielabel ook verplichte kost voor alle huizenbezitters in ons land. Vanaf die datum moeten zij namelijk een zogeheten Energie Prestatie (EPA)-Certificaat kunnen laten zien. Dit label moet laten zien hoe energie-efficiënt het huis in kwestie is. De verplichting geldt niet voor huizen die jonger zijn dan tien jaar. Deze zijn immers al energiezuinig gebouwd. Garages en schuurtjes hoeven ook eveneens geen energielabel te hebben. Het ministerie van VROM is een groot voorstander van dit energielabel omdat het voor verkopers en verhuurders inzichtelijk wordt hoe energiezuinig te woning is. Een woning met een A-label verbruikt minder energie, wat positief kan uitpakken voor de verkoopprijs. Is een huis juist niet energiezuinig, dan kan dat reden om te investeren in energiebesparende maatregelen. Maar wie bepaalt de mate van energiezuinigheid? Wie geeft de EPAcertificaten af? Antwoord: de erkende EPA-adviseur. En juist op dit vlak kan er nog wel het nodige worden verbeterd, zo meent de Vereniging Eigen Huis (VEH). Volgens de brancheor-
ganisatie die de waarde van een dergelijk label overigens wel zegt te erkennen, zijn er geen eenduidige eisen voor labeladviseurs. Zo zouden uniforme opleidingseisen ontbreken. Ook hoeven bedrijven maar één gecertificeerde medewerker te hebben om onbeperkt adviseurs op pad te kunnen sturen. Wie denkt dat deze diensten gratis zijn, kan nog wel eens van een koude kermis thuiskomen. De adviseur mag zelf de prijs bepalen. Uit een belronde van deze krant bleken er grote verschillen te zijn. Zo hanteerde het ene adviesbureau een minimumprijs van 139 euro, terwijl anderen weer uitgingen van een vaste prijs variërend van 150 tot 195 euro. Al met al moet de vereniging constateren dat het EPA-certificaat geen betrouwbaar bewijs is van de energieprestatie van een woning. En dat niet alleen, de VEH vraagt zich verder af of er wel een goede waarborg is op de kwaliteit van de labels. Ook de klachtenregeling laat volgens de organisatie te wensen over. En dus besloot de VEH in actie te komen en een brandbrief te sturen aan minister voor Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar (PvdA). De vereniging noemt het onverstandig huiseigenaren vanaf 1 januari te verplichten onder deze omstandigheden het energielabel aan te vragen. Een lichtpuntje is er wel. Voorlopig is er geen boete als een huiseigenaar zijn huis verkoopt zonder dat de woning is voorzien van een energielabel. Bij de overdracht zal de notaris de koper en verkoper er hooguit op wijzen dat er een energielabel is. 1
Vereniging Eigen Huis wil dat het energielabel wordt uitgesteld.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
SAMUEL
PRIJS 111
Samuel is makelaar o.g. Reageren op zijn column?
[email protected]
Vragen staat vrij, luidt een gezegde. Dat geldt ook bij verkoop van een huis of flat. U kunt iedere prijs vragen die in u opkomt of goed dunkt. Is uw vraagprijs veel te hoog, staat de woning lang te koop. Andersom: is de vraagprijs te laag, zult u de woning onmiddellijk verkopen. Daarmee is niet gezegd dat het bepalen van een vraagprijs een gezelschapsspel is. Want, de vraagprijs is een afgeleide van de verwachte verkoopopbrengst van de woning. Juist tijdens deze donkere dagen waar ook flink wordt gefeest slaan de fantasieën van verkopers van huizen en flats op hol. Of het promillage alcohol daarbij een rol speelt weet ik niet, maar vanaf begin januari zie ik ieder
jaar nieuwe verkopen op de woningmarkt met flinke vraagprijzen. Vraagprijzen die zijn gebaseerd op verwachte verkoopopbrengsten. De verkoopopbrengst van een woning hangt af van de vraag- en aanbodsituatie in de betreffende regio. Zelfs ons landje kent niet één woningmarkt, er bestaan op zijn minst 25 verschillende regio’s. Allemaal met verschillende kenmerken, met verschillende vraagen aanbodsituaties en prijsniveaus. In de provincie is veel minder vraag naar appartementen dan bijvoorbeeld in stedelijke regio’s. Dit heeft gevolgen voor de waarde. In gebieden waar geen nieuwbouw plaats vindt, zullen bestaande woningen in prijs stijgen.
Woont u in een gemeente waar duizenden nieuwbouwwoningen te verwachten zijn, is de druk op de prijzen minder. Dan bepalen de ligging en de uitvoering van een woning sterk de verkoopprijs. De staat van onderhoud, een luxe verbouwing, energiezuinigheid tellen mee bij de waarde. Maar, ook ligging ten opzichte van winkels, scholen, auto- en spoorwegen, zon, lawaaierige vliegvelden. Het afgaan op verkoopcijfers uit databanken van verkochte huizen is karig. Belangrijk is daarbij te weten wat er met de verkochte woning aan de hand was? Zeker op de eerdergenoemde elementen. In het algemeen zal de verkoper de
vraagprijs bepalen op een bedrag van 10 tot 15 procent boven de verwachte verkoopprijs. Dus niet 10 tot 15 procent boven de gewenste verkoopprijs, want dat is iets anders. Maar, ik zie ook dat de vraagprijs lager was dan de gerealiseerde verkoopprijs, hoe zit dat? Ja, dat komt voor. Onverwacht kan namelijk de vraag naar een woning zo groot zijn dat onvoorzienbaar kopers de verkoper een premie gunnen en eindigt de verkoopprijs boven de vraagprijs. Die daarom niet te laag was, maar de onverwachte vraag was niet te voorzien. Maak u niet te snel blij, want dit komt echt niet vaak voor. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Mail ons
Aforisme
Raamdecoratie
We zijn natuurlijk benieuwd naar uw mening over Urban Living, maar ook uw tips zijn van harte welkom:
[email protected].
‘Vrees niet het leven te verliezen, want de dood is slechts een verandering van woning.’ Pythagoras
Gordijnen zijn nog steeds de populairste raamdecoratie, zo blijkt uit onderzoek. In 78% van de huizen hangen ze in één of meerdere vertrekken. In 35% van de huizen hangen rolgordijnen.
Urban Living
22
Interieur De open haard is weer helemaal terug
Het gaat óók om de warmte Milieurendement Deze maanden wordt een rendementslabel geïntroduceerd speciaal voor de populaire houtkachels. Net als bij koelkasten en wasmachines geeft dit label precies aan wat het vermogen en rendement is van de kachel. Tevens wordt de milieubelasting door koolmonoxide vermeld. Het moet de consument wegwijs maken in haardenland. Houtkachels hebben een positief milieu-imago, omdat hout een duurzame brandstof is. Desondanks leveren houtkachels wel milieubelasting op, stelt Milieucentraal. Hun tip: ga voor een gesloten houtkachel met een goede luchttoevoer én een goed onderhouden schoorsteen. Dat vermindert de hoeveelheid schadelijke gassen.
Het juiste hout
Iedere soort haard behoeft zijn eigen aanpak. En het blijft spelen met vuur.
Een open haard als interieurelement of voor een gezellig avondje rond het vuur. Of gaat het vooral om de extra warmte? Het kan allemaal, soms zelfs zonder schoorsteen. Op ‘stookavonden’ kan men zich laten voorlichten. Bart Luteijn AMSTERDAM
...
Joris en Sylvia Bos komen uit een oude loodgieters- en smederijfamilie. Vader Bos was kachelsmid. De jongste generatie heeft zich nu toegelegd op de verkoop van haarden en kachels. In hun winkel in het Utrechtse Tull en ’t Waal krijgen ze dezer dagen veel bezoek van mensen uit de Gelderse streek Bommelerwaard. Dat gebied heeft een paar dagen zonder stroom gezeten nadat een gevechts-
helikopter van de Landmacht tegen een hoogspanningsmast was gevlogen. ‘Maar ook een eerdere, grote stroomstoring zorgde voor flink wat extra klandizie, net als tijdens de berichten dat Rusland de gaskraan zou dichtdraaien. Voor mensen blijkt het een waar schrikbeeld: in de winter zonder warmte komen te zitten’, aldus Sylvia Bos. Om sfeer gaat het dus niet alleen bij de koop van een haard. Het winnen van warmte is anno 2007 een belangrijk argument. Een haard is milieuvriendelijk, luidt het in de volksmond. We hebben het dan wel over een ‘dichte’ haard; de klassieke ‘open’ variant geeft nauwelijks rendement; de warmte vervliegt door de schoorsteen. De meeste belangstelling is er voor de houtgestookte, afsluitbare speksteenhaard, vertelt Bos. Spek-
steen is een natuursteensoort die warmte lang vasthoudt en geleidelijk afgeeft aan de omgeving. ‘Drie à vier uur stoken en je hebt 24 uur lang een warme woonkamer’, verduidelijkt Bos. Toch is het niet zo simpel om een goede houtgestookte haard te installeren en te gebruiken. Er dient met veel aspecten rekening te worden gehouden. Daarom organiseert Bos maandelijks zogenoemde stookavonden waar mensen – onder genot van een drankje én een knapperend vuurtje – informatie kunnen krijgen over de verschillende typen haarden en mogelijkheden. ‘Iedere soort haard behoeft zo zijn eigen aanpak, zowel wat de installatie betreft als in de omgang. Mensen moeten beseffen dat ze met vuur spelen.’ Veel is afhankelijk of er in het huis een rookkanaal is, of nog kan worden gemaakt. Indien dat laatste van toepassing is, moet er in sommige gevallen ook nog eens een vergunning van de gemeente worden aangevraagd. Bij verkeerd gebruik kan een open haard onnodig overlast en milieu- en
gezondheidsproblemen veroorzaken. De eisen verschillen per gemeente, nergens wordt het gebruik verboden. Wie dit allemaal te moeilijk klinkt, kan een elektrische of gashaard in huis halen. Wat die laatste betreft: kiest men voor een gesloten verbrandingssysteem dan is er zelfs geen schoorsteen nodig. Hoewel er wel zuurstof van buiten het huis moet worden betrokken. Voordeel van zo’n gashaard: hij is geschikt voor (nieuwbouw)huizen met ingebouwde ventilatiesystemen. Daarnaast is het natuurlijk een uitkomst voor mensen die houden van gemak. Een gashaard bedien je met een druk op de knop. Er zijn zelfs modellen met een afstandsbediening. Voorbereiding is dus niet nodig. Geen gesleep met houtblokken en geen gedoe met aanmaakblokjes en lucifers. Voor de ultieme luiaards onder de haardenliefhebbers is er de elektrische haard. Volgens de fabrikanten is het elektrisch vuur van tegenwoordig een technisch hoogstandje en niet meer te vergelijken met dat van een
Allesbranders heetten ze enkele jaren geleden nog, maar van die term is men snel afgestapt. Want stop vooral niet alles in een houtkachel. Bovendien is de ene houtsoort veel milieubelastender dan de ander. Welk brandhout is geschikt? Houtbriketten blijken volgens de milieugroeperingen de beste keus. Het bestaat uit geperste houtkrullen en houtvezels, afvalproducten uit de houtindustrie. Op de tweede plaats is hakhout heel geschikt. Het heeft wel een hoger vochtgehalte dan de briketten, waardoor het vuur minder efficiënt brandt en de temperatuur lager blijft. De verbranding kan daardoor onvolledig zijn, waardoor schadelijke verbrandingsgassen ontstaan. Verbrand in ieder geval geen geverfd hout en ook geen papier, textiel of melkpakken. Daarbij komen tal van schadelijke stoffen vrij.
paar jaar geleden. Achter het vuur wordt namelijk een zwart scherm geplaatst waarop met bewegende spiegeltjes het licht wordt geprojecteerd. De illusie van echt vuur is hiermee compleet. Maar het is en blijft een illusie, het enige vereiste is de nabijheid van een stopcontact. Wie geen illusie nodig heeft maar wel alle gemak, kan natuurlijk ook een dvd’tje kopen waarop een knetterend haardvuurtje te zien is. Voor nog geen vijf euro volop sfeer. Het is in deze tijden de best verkochte dvd van Nederland. 1
CL ASSIC ROCK
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
CLASSIC
Waarschuwing
Onderzoek
STEKKERDOOS IS GEVAARLIJK
AMSTERDAM MOOISTE STAD
Fabrikant Interbosch waarschuwt voor contactdozen en verlengsnoeren die een elektrische schok en brand kunnen veroorzaken. Het gaat om een contactdoos met zes ingangen en vijf meter snoer en om een verlengsnoer van tien meter. De producten, van het merk Bellson Electronics, zijn verkocht in diverse winkels en op markten, meldt Interbosch. Kopers die de spullen terugbrengen krijgen een vervangend artikel of hun geld terug.
Consumenten vinden Amsterdam in architectonisch opzicht mooier dan Rotterdam. Dat is opmerkelijk, want volgens de bouwwereld is Rotterdam al jarenlang de mooiste en meest toonaangevende stad. Dit blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy. Maastricht staat op de derde plaats. Bij de consumenten is het verschil klein: 11,4 procent vindt Amsterdam de mooiste stad, 8,8 procent kiest voor Rotterdam.
ROCK
1000 De enige rocklijst die er toe doet! Vandaag nummer 143 tot en met 1 Luister naar o.a. Led Zeppelin, Metallica, Deep Purple, Pink Floyd en Guns ‘n Roses!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ .......................................................... J E O N T VA N G T C I T Y F M C L A S S I C R O C K I N NOORD-HOLLAND GRONINGEN
FRIESLAND
ZUID-HOLLAND
DRENTHE
UTRECHT
FLEVOLAND
OVERIJSSEL
K I J K VO O R D E H E L E L I J S T E N F R E Q U E N T I E S O P W W W. C I T Y F M . N L
Koken op gas (1)
Koken op gas (2)
Van de Nederlandse consumenten geeft 69% de voorkeur aan koken op gas, terwijl 78% een gaskookplaat in huis heeft.
Daarnaast kookt 9% keramisch, 6% elektrisch en 5% met inductie. Dat blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy.
Wetenschap Nieuws
23
Sociologie Geloof en gewin
Het batig slot van de protestantse God Heeft geloven invloed op het inkomen? Twee Rotterdamse economen vergaarden de cijfers, en ontdekten de voordelen van Calvijn. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
W
aarom is het Westen zoveel rijker dan de rest van de wereld? Een eeuw geleden meende de beroemde socioloog Max Weber het antwoord op deze vraag te weten: het kwam door het protestantisme, of beter: door de protestantse ethiek. De volgelingen van Luther en Calvijn leggen zich niet neer bij Gods ondoorgrondelijke wil, maar weten dat God alleen degenen beloont die er ook voor werken. En dat doen ze daarom dus ook, dacht Weber – net iets harder dan andere gelovigen. Later zijn voor de westerse dominantie andere religieus getinte theorieën gelanceerd. Zo zouden christenen (protestant én katholiek) succesvoller zijn omdat hun geloof samengaat met een uitgebreid sociaal netwerk, dat ook in economisch opzicht zijn vruchten afwerpt. Of heeft het niks met religie te maken? Al dat bidden en al die kerken kosten toch alleen maar geld? En ook zonder algemeen beleden christendom groeit de eco-
Protestants Staphorst op zondag begin jaren ’70. Goede kans dat het de inwoners voor de wind gaat. JACO KLAMER/HH
nomie toch lustig verder? Twee Rotterdamse economen, Leon Bettendorf en Elbert Dijkgraaf, besloten de proef op de som te ne-
Paleontologie Succesverhaal
Oeroude kevers zijn niet te stuiten De reusachtige keverfamilie heeft haar evolutionaire succes te danken aan pionierende voorouders. Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Kevers behoren tot de grootste, succesvolste dieren op aarde. Er zijn al meer dan 350.000 soorten bekend, en waarschijnlijk zijn er zo’n miljoen keversoorten nog niet opgemerkt. Biologen schatten dat een kwart van de diersoorten op aarde tot de reusach-
men. Ze verzamelden 24.000 interviews met mensen uit 25 landen: rijke westers georiënteerde landen (de oude EU-lidstaten en de VS), en rela-
tige familie der kevers behoort. Niemand weet waar deze diertjes hun ongelofelijke succes aan te danken hebben, maar volgens de Britse bioloog Alfried Vogler zou dat geheim wel eens heel ver in het verleden kunnen liggen. Kevers zijn ouder dan dinosauriërs – en zij hebben het einde van het Krijttijdperk, toen een meteorietinslag de dino’s compleet wegvaagde, moeiteloos overleefd. Vogler onderzocht fossiele kevers en het DNA van bijna tweeduizend nu nog levende keversoorten, en maakte op basis daarvan de eerste uitgebreide keverstamboom ooit. Daaruit valt af te lezen dat de eerste keversoorten geen bange onderkruipertjes waren maar dat ze al zo’n driehonderd miljoen jaar geleden in zeer korte tijd allerlei gespecialiseerde niches op aarde veroverden. Die brede inzetbaarheid, en natuurlijk het feit dat ze zich vlotjes voortplanten, heeft ervoor gezorgd dat kevers sindsdien geen greintje last hebben van wat voor klimaatcatastrofe dan ook. De familie is al die tijd alleen maar groter geworden, en zal ook blijven groeien. Eén misstap van de mens, en de kever neemt de boel over. 1
tief arme westerse landen (zoals de voormalige Oostbloklanden). Uit de interviews haalden ze informatie over inkomen, opleiding, geslacht,
gezinssamenstelling en de antwoorden op een aantal vragen over de eventuele religieuze overtuiging: of men lid is van een kerk, hoe vaak men naar de kerk gaat, hoe belangrijk men dat vindt. De analyses lieten zien dat er in rijke landen sprake is van een duidelijke positieve correlatie: gelovigen zijn daar gemiddeld rijker. In de armere landen is sprake van een negatieve correlatie: gelovigen zijn armer. Dat laatste gegeven is eenvoudig verklaarbaar. In arme landen vervult de kerk voor velen de rol van sociaal vangnet, terwijl in rijke landen de staat deze rol heeft overgenomen. De correlaties zijn dezelfde voor katholieken en protestanten, maar de onderzoekers zagen ook een subtiel verschil. Het negatieve effect in arme landen wordt vooral bepaald door katholieken, terwijl het positieve effect in rijke landen juist vooral veroorzaakt wordt door protestanten. Dat eerste effect laat zich opnieuw verklaren met de ‘vangnethypothese’: de katholieke kerk is daarin actiever dan de protestantse kerken. Maar waarom doen protestanten het in rijke landen net ietsje beter dan katholieken? Misschien had Weber toch een beetje gelijk. 1
Sterrenkunde
Opgehemeld Govert Schilling
...
De sterrenhemel van 21-28 december • Op zaterdag 22 december, om 01.22 uur, begint officieel de winter. De zon bereikt op dat moment zijn zuidelijkste positie aan de hemel. De nacht van vrijdag op zaterdag is de langste nacht van het jaar.
uur, is er een extreem nauwe samenstand van de maan en de planeet Mars. Gebruik een verrekijker om de planeet te zien in het felle maanlicht. In Noordoost-Nederland verdwijnt Mars zelfs heel eventjes achter de maan. 1 Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl
Kijk op zondag 23 december om 20.00 uur naar het oosten. Links onder de bijna volle maan zie je de rode planeet Mars. In de loop van de nacht zie je hoe de onderlinge afstand steeds kleiner wordt.
•
• In de vroege ochtend van maandag 24 december, rond 05.00
Samenstand Maan en Mars op 24 december.
Eén misstap van de mens en de kever neemt de boel over. DIETER TELEMANS/HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Hier die bloemkool!
D MARCEL
HULSPAS
e volkstuin keert terug. En zal ons gezond maken. Deze groene revolutie is afgelopen week begonnen in Friesland. De gemeenteraad van Leeuwarden heeft besloten volkstuintjes aan te leggen voor mensen met een depressie. De raadsfractie van GroenLinks, geestelijk vader van dit idee, verwacht er veel van. Raadslid Hoogterp: ‘Mensen met een volkstuintje zijn aanwijsbaar gezonder. Ze gaan er vaak op de fiets heen, zijn actief tussen het groen en eten gezonde groenten. Als je een
tuin vol bloemen hebt, kun je een bosje bloemen op tafel zetten en er ook een weggeven. Daar word je bepaald niet ongelukkiger van.’ Het idee hierachter is natuurlijk stokoud. De eerste volkstuintjes, de ‘Schrebergarten’, werden speciaal aangelegd voor de arbeiderskinderen van de stad Leipzig, die in de nauwe straatjes van de binnenstad nooit zonlicht zagen. Maar die goedbedoelde speelweitjes werden al spoedig overgenomen door hongerige pa en ma, die er aardappelen gingen telen. Sindsdien heten
volkstuintjes gezond voor iedereen. Die Leeuwarder depressieven moeten trouwens uitkijken: ze lopen hetzelfde risico. De volkstuintjes worden namelijk aangelegd in een achterstandswijk. En iedereen weet dat de bewoners van dat soort wijken te weinig bewegen en te veel en te vet eten; terwijl de hogere sociale klassen juist heel gezond leven. Eeuwen geleden was dat precies andersom. De Britse arts Roger Henderson onderzocht het middeleeuwse menu en ontdekte dat arbeiders toen buitengewoon gezond leefden, met veel groenten, fruit, vis en olie. ‘De middeleeuwer moet veel minder last hebben gehad van hartfalen en diabetes’, aldus Henderson. Dan
is het natuurlijk sneu te bedenken dat ze dankzij een eenvoudige infectie, de pest of algehele slijtage meestal niet ouder werden dan een jaar dertig. Hoe krijgen we de bewoners van achterstandswijken zo gek dat ze weer gezond gaan eten? Door hun grond in te pikken. Zodra de bloemkool bloeit, nemen de bewoners van die achterstandswijk de volkstuintjes over. Het is toch hun grond? Zij hebben toch ook recht op gratis gezond eten en bloemen op tafel? Eens kijken of Hoogterp daar iets tegenin kan brengen. 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Dag dekhengst!
Dag dekhengst (2)!
Dag dekhengst (3)!
Het succes van een renpaard is maar voor tien procent een kwestie van erfelijkheid; training, verzorging en voeding zijn veel belangrijker.
Het vrouwtje van de zeepier heeft de grappige gewoonte om na voltooiing van de geslachtsdaad het geslachtsorgaan van het mannetje op te eten.
Het vrouwtje van de grijze muislemur is maar één nacht per jaar vruchtbaar. Die nacht laat ze zich zo vaak mogelijk dekken. Naderhand selecteert haar baarmoeder de beste zaadcellen.
Reizen
24
Maleisië Op bezoek in het land van piraat Sandokan
De koppensnellers op Borneo Nú in de winkel
THAILAND
Z u i d - C h i n e s e
M
INDONESIË
200 km
Z e e BRUNEI
Kuala Lumpur
A
L
E
SINGAPORE
I
S
I
Ë
INDONESIË
GN/De Pers
LOUISE TEN HAVE
Vroeger smulden we van de avonturen van de Tijger van Maleisië in de film Sandokan. Ooit zou ik mijn held, deze piraat, achterna reizen naar dat prachtige Aziatische land. Nu sta ik er eindelijk, in wat over is van mijn fantasie. Matthijs de Groot KUALA LUMPUR
...
Films kun je in sommige gevallen beter geen tweede keer bekijken. Maar ik heb plannen voor een reis naar Maleisië en aangezien dit verhaal zich daar afspeelt, bekijk ik 22 jaar later de tv-film Sandokan nog eens. Want Sandokan, oftewel de Tijger van Maleisië, deze boomgrote piraat, strijder voor vrijheid en onafhankelijkheid van de brute Engelsen, was mijn held. Toen ik twaalf jaar was, ging ons hele gezin er uitgebreid voor zitten. Wij smulden van zijn avonturen, we verzwolgen ze en bleven erin. Vrouwen wilden hem en mannen wilden hem zijn. Eens, zo dacht ik, ga ik naar het land van Sandokan. Dat prachtige Aziatische land, omringd door een azuurblauwe zee, prachtig witte stranden die je ogen verblinden en een vruchtbaar groen binnenland met hoge bergen waartussen je je kan verschuilen.
Nu kijk ik dus voor de tweede keer naar de film. De man der mannen ziet er niet zo stoer uit als in mijn herinnering. Ik zie een blanke kerel met heel veel bruine make-up, z’n ogen dik omlijnd met een zwarte eyeliner. ‘Waar ben ik aan begonnen?’, denk ik teleurgesteld. Maar na de eerste shock wordt het beter, ik krijg net als vroeger plezier in de film. Wat een verhaal. Het helpt dat de Maleisische natuur er nog net zo mooi uitziet.
Kopje kleiner Eenmaal in Maleisië voel ik me licht nerveus, want ik kan me nog goed herinneren hoe in de film de koppen rolden. Naar waarheid, en dat besef was vreselijk toen ik twaalf was. Het is in Maleisië algemeen bekend dat een ruzie tussen twee dorpen, diep in de binnenlanden van Borneo, nog immer op deze ‘ouderwetse’ manier geslecht wordt. Dat het koppensnellen officieel al werd afgeschaft rond 1890, deert de lokale bevolking van afgelegen dorpjes blijkbaar niet. Gelukkig voor mij zijn het onderlinge ruzies, dus ik ben voorlopig veilig. Andere reizigers trouwens ook. Veel westerlingen bezoeken deze mensen, genaamd Iban, op het koppensnellen na een zeer vriendelijk en sociaal volk. Met meerdere families
wonen ze in lange huizen (longhouses) en met evenveel mensen varen ze in lange boten (longboats). Dat varen is hier bijna als lopen: de bevolking verplaatst zich voornamelijk over de vele rivieren, ze vormen natuurlijke water(snel)wegen. Ook reizigers kunnen een boottochtje maken. Na het varen maak ik een lange wandeling door het imponerende oerwoud. Dit is het oudste regenwoud ter wereld: met zijn 130 miljoen jaar nog ouder dan de tropische bossen van Congo en de Amazone. Het spreidt zich uit tot op de flanken van de hoge bergketen die het eiland Borneo in tweeën splitst. Maar hoe oogverblindend mooi Maleisië er ook uitziet, ik weet dat het ooit nóg mooier was. En waarschijnlijk is het nu mooier dan straks. Grote stukken tropisch regenwoud hebben al plaats gemaakt voor rubber- en palmolieplantages. Elke dag komen er meer bij. Thuis toch eens beter opletten bij het consumeren, want dit landschap wordt er duidelijk de dupe van.
De Aziatische olifant De kap van het tropisch regenwoud heeft ervoor gezorgd dat de Aziatische olifant steeds verder noordwaarts trekt. Sommige olifanten wo-
nen nog in de jungle van het Nationaal Park Taman Negara. Volgens Hamid, een jonge Maleisiër met strijdlustige blik in zijn ogen, blijft er echter genoeg over. Zestig procent van West-Maleisië is volgens hem nog altijd onaangetast regenwoud. Als ik vraag of Hamid het verhaal van Sandokan de piraat kent, vertelt hij over het plaatsje Sandakan dat op Borneo ligt. Volgens hem heeft Sandokan zijn naam aan deze stad te danken, ondanks die ene letter verschil. Hamid kent ook andere verhalen. ‘Op het eiland Sipadan werden in de jaren ’90 twintig mensen, waaronder tien toeristen, gekidnapt door moslimextremisten’, weet hij. Het kleine duikerseiland Sipadan ligt dertig kilometer voor de oostkust van het eiland Borneo. De toeristen en de staf van een plaatselijk hotel werden tijdens het eten verrast door zes zwaar bewapende mannen. Vervolgens werden ze meegenomen naar een dichtbij gelegen Filipijns eiland in de Sulu Archipel. Sipadan ligt in een gebied waar piraten en smokkelaars zich thuis lijken te voelen, op de grens van Maleisië, Indonesië en de Filippijnen. Aan de westkant van Oost-Maleisië liggen ontelbaar echte bountyei-
landen. Paradijsjes met witte stranden rondom, met veel palmbomen en een wilde jungle ertussenin. Niet gek dat hier, onder meer op het eiland Pulau Tiga, aardig wat films zijn opgenomen. Het Amerikaanse Survivor bijvoorbeeld, en zelfs de Nederlandse film Bobos in the Bush. De man die me leert duiken in deze paradijselijke omgeving, werkte er zelf aan mee. Als een filmster à la Sandokan. In zijn eigen, natuurlijke filmdecor, waar hij voor de eeuwigheid mag blijven rondzwemmen tussen de reuzenmanta’s en rondcirkelende barracuda’s. De bofkont. 1
Reizen
Vrijwel alle grote maatschappijen vliegen vanaf Amsterdam op deze bestemming. De keuze is groot en de prijzen daarom laag.
Slapen
Sepilok Nature Resort, vanaf 40 euro, www.sepilok.com Travellers Home, hotel gerund door Hamid (uit de reportage), vanaf 30 euro, www.travellershome.com.my
De hele reportage is te lezen in Columbus editie 7.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Zo maak je een goede reisfoto: tip 1
FOTOGRAFEER VAN DONKER NAAR LICHT Het maken van een goede reisfoto is niet zo eenvoudig als het soms lijkt. Daarom geeft Columbus-fotografe Louise ten Have de komende vijf weken haar advies. Verassende tips die je reisfoto’s zeker kunnen verbeteren! Tip 1: Fotografeer van donker naar licht. Zorg er dus voor dat het onderwerp dat zich het dichtst bij jou bevindt het donkerst is. Deze stelregel gaat bijna altijd op.
Zonsondergang op het water (links) ‘Deze foto is gemaakt bij Soneva Gili op de Malediven. Bij het vallen van de avond voeren we rond het eiland, op zoek naar de ideale foto. Als ik hier geen voorgrond had gefotografeerd, was de foto een minder spannende ‘ansichtkaart’ geworden. Daarom ben ik achterop de boot gaan staan en heb ik ook een deel van de boot en de stuurman gefotografeerd. Let in dit soort situaties dus altijd goed op wat zich naast of achter je bevindt. Zoek elementen die als (donkere) voor-
grond kunnen dienen.’ Knielende vrouw die wast (rechts) ‘Ook deze foto is gemaakt op de Malediven. Hoewel deze foto geen prijzen zal winnen, illustreert hij wel het effect van fotograferen uit de schaduw. Stel je deze foto eens voor zonder de donkere voorgrond. Dan zou het een platte foto zijn geweest, nu zie je echter veel diepte in de foto.’ Volgende week: tip 2, creëer diepte door onscherpte.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
ABBA Museum in Stockholm
Schetenkoe-attractie
Reuzenrat in Papua
Ook zo’n weemoedig gevoel bij Mamma Mia en Dancing Queen? Tijd voor een citytrip in 2009 naar Stockholm, als het ABBA Museum daar opent. Karaoke wordt onderdeel van de ‘totaalervaring’.
De scheten latende mechanische koe aan een cafégevel in de Schotse hoofdstad Edinburgh, is bezig een ware toeristenattractie te worden.
In de onontdekte jungle van Papua Nieuw-Guinea is weer een vreemd dier gespot: een reuzenrat, vijf keer zo groot als een ‘normale stadsrat’.
Reizen Columbus Magazine
25
zijn heus vriendelijke mensen
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................. ...............................................................................
Expositie in Nieuwe Kerk Amsterdam
!
DE GEREDDE SCHATTEN VAN AFGHANISTAN gen museum, ‘stal’ een groot aantal stukken en borg ze veilig op in een kluis met zes sleutels: elke man van het groepje bewaarde er een. Vanaf morgen te zien ‘Verborgen Afghanistan’ in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. www.nieuwekerk.nl
!
$ !! & Columbus$PMVN CVT 05-02 -2005
Columbus
12:10
EDITION COLLECTOR’S Pagin
$PMVNCV
a 1
T
COLLE
us Columb
us 11
•
winter
8
2007/200
ONT
N N CA ARIA
ER DE W
DEK
R MAD IA • GEN
ERW
BRAZI
AT E R DPL ANN WWW ER • .COL
N WEGE NOOR CANARIA GRAN
UMBU SMAG AZIN E.NL IN • W
MADR
TER
Z O M E R 2 0 0 7 - DE WE R E L D B U I T E N D E G E B A A N DE PA D E N - C O L U MB U S M A G A Z I N E . N L
VOO
ID
RJA
AR
200
VER WEG
7 DE
COSTA RICA NOORD-KOREA ONGEREPT EUROPA
CORSICA CITYTRIP
BARCELONA DUBAI CIT
YT
9RDROOMEILANDEN ELD BUI TEN Bahama’s DE Frans-PolynesiëG E B A A N D E Tahiti Salomonseilanden Seychellen Antigua Bazaruto Archipel Moorea Yao Noi
PA D
EN
- C OL
UM
BUS
MA
GAZ
INE
WE
BAR
E CITY
KAA
RT
G
MAGISCH TONEEL BIG PART CT Y IN IMPA LITTL DEEP a’s, E CHIN A ien, mant n DE ONON ishaa zeeleeuwe Walv TDEK ELEN TE WILD LDS WINK eurCOAS GODS WERE te interi T cten MEES De leuks produ TERW VE OP REIS ERK RG ET NAAR ELSTYLE EN NERG TRAV gal EU ENS Sene RO ling uit PA AZIE CULIN Een twee NAAR voor AIRE ROAD EEN REISreporter bus TRIP WIN DOOR SUBMARINE DESIGNHOTELSWord • JE EIGENColum • DUIKEN BIJ BIKINI • ZO MAAK JE VAN REIZEN JE BEROEP • WINKLEIN SONY HD-CAMCORDER T.W.V. 1499 ITALIE -ITAL IE r in de winte Ontdek Zuid-Tirol
ZU IDNI EU AF RIK A WAF GH ZE EL AN AN IST D AN
KR OA
COLU
MBU
SMAG
AZIN
E.NL
.NL
M AF
R
PA RIJ I P RIO S DE JA UITN NE IRO EEM
MET
R
CO
WE
IA
LLE
CT
OR
’S
ED
ITI
ON
! ! "
TIE
NOOR
WEG
EN
WIN •
HOTE
LS MET
EEN
VERL
!10
TICK
ETS
NAA
EDEN •
DE TIEN
BERO
R D E CA R
EMDS
IBB
TE REIZ
EAN
EN
200 7/2 008
Op www.columbusmagazine.nl staat alles over je favoriete vakantieland, van de mooiste foto’s tot de beste tips en broodnodige praktische info.
LIE
de weren bez id van De nhe schoo tao de Ser
WIL
Upload je mooiste reisfoto’s en beste reistips op www.reisreporter.nl en win een reis, een camera en een professionele printer.
EN
ON
VE
Afrika ken hek Wild der zon
ND • O
Vakantie voorbereiden?
AD DE P
’S EDITI
NIEUWE BESTEMMING
KENIA
RWE
Win een reis naar Azië
AAN
CTOR
CAMBODJA CH IN A
van ter tuin ach is hot De a Havan
NOO ID •
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
BU
ELD
EB DE G ITEN
CUBA
N • KE
niet kan tellen: duizenden putten en gaten. Dat kan maar één ding betekenen: Ay Khanoem is geplunderd.’ En deze plaats is niet de enige in Afghanistan waar kunstschatten tijdens de oorlog tussen 1997 en 2001 werden vernietigd of gestolen door onder meer de taliban. Ooit was het een land met een rijke cultuur, op een strategische plek aan de Zijderoute. Gelukkig zijn er schatten uit die tijd bewaard gebleven, dankzij de directeur van het nationaal museum. Met een paar mannen brak hij ‘s nachts in bij zijn ei-
GRA A •
Schrijver Marc Helsen ontdekte het al toen hij Afghanistan bezocht voor zijn boek Op reis naar nergens. Hij omschrijft hierin de grootste schattenroof die hij ooit heeft gezien: ‘Het treft me als een mokerslag. Ik kijk neer op het pokdalige landschap waarvan ik in mijn naïviteit meende dat de gaten restanten van de oorspronkelijke huizen waren. Maar nu zie ik dat de holen heel recent zijn. Ze hebben scherp afgestoken wanden en zijn het werk van mensen met schoppen. Het zijn er zoveel dat ik ze
### !! %
Media
26
Topjournalist Hoofdredacteur De Pers
‘Dit is een prachtige bekroning’ Optimisme, onaangepastheid en enthousiasme zijn de karaktereigenschappen die Ben Rogmans tot Journalist van het Jaar hebben gemaakt. ‘De kwaliteit van de krant is ondubbelzinnig gedemonstreerd aan heel Nederland.’ Mediaredactie AMSTERDAM
...
Staat u ons toe plek in te ruimen voor wat schaamteloze borstklopperij. Gisteren werd namelijk officieel bekend dat Ben Rogmans, hoofdredacteur van De Pers, is uitgeroepen tot Journalist van het Jaar. Rogmans wordt door het lijfblad van journalistiek Nederland, De Journalist, in het zonnetje gezet omdat hij ‘Nederland heeft verrijkt met een gratis kwaliteitsdagblad, waarin optimisme, onaangepastheid en enthousiasme de toon aangeven’. Voor Ben Rogmans kwam de uitverkiezing als een verassing. ‘Tien dagen geleden kreeg ik een telefoontje van Frans Oremus van De Journalist: ‘Ik bel je in verband met de verkiezing van de Journalist van het Jaar.’ Ik dacht even dat hij van mij een lijstje van genomineerden wilde hebben.
‘Jij bent het!’ klonk het echter aan de andere kant van de lijn. Ik vond het geweldig. Ik beschouw dit als een prachtige bekroning voor al het werk dat we het afgelopen jaar hebben gedaan.’ Het duurde vervolgens even voordat het nieuws daadwerkelijk tot Ben Rogmans doordrong. ‘Ik ben dan zo’n drol die na twee dagen denkt: heb ik het wel goed gehoord? Maar toen er maandag iemand van De Journalist op de redactie verscheen voor een interview, wist ik het zeker.’ Ben Rogmans (51) werkt al vanaf zijn twintigste in de journalistiek. Hij begon zijn carrière bij het Nijmeegs Dagblad, was Haags redacteur van de Volkskrant, en daarna onder meer hoofdredacteur van Intermediair, hoofdredacteur van BN/De Stem en tot eind 2006 directeur Nieuwe Media bij Wegener. Voor Rogmans is 2007 een bewogen jaar geweest. ‘Ik heb echt knetterhard gewerkt, onder zware omstandigheden. Uitgeverij Wegener wilde mij bijvoorbeeld niet laten gaan. Nu zijn we met de krant bijna een jaar verder. Het is het mooiste, maar ook veruit het moeilijkste wat ik ooit heb gedaan.’ Wie denkt dat De Pers nu is
Hoofdredacteur Ben Rogmans deelt zijn uitverkiezing met de redactie van De Pers. AMAURY MILLER
zoals het zijn moet, die kent Ben Rogmans nog niet. ‘Ik ben heel gelukkig met het geboekte resultaat, maar nog lang niet tevreden.’ Uitgever Cornelis van Den Berg is trots. ‘Niet alleen op Ben, maar op de hele redactie. Dit is echt een bekroning op het werk. Het is een bevesti-
ging dat het concept werkt.’ Van den Berg kan zich nog goed herinneren hoe het ooit begon. Het was in een cafeetje in Haarlem, ’s avonds laat. Toen ik hem vroeg om hoofdredacteur te worden, zei hij eerst ‘nee’. Maar ik had al die tijd al het gevoel dat hij wel wilde, hij had namelijk een glin-
stering in zijn ogen. Ik zei tegen hem: ‘dit gaat nergens over, het is te mooi om het te laten schieten.’ En zo geschiedde. Investeerder Marcel Boekhoorn, die het avontuur met Rogmans en uitgever Cornelis van den Berg aanging, vindt het een ‘wereldprestatie’.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:25 17:50 17:59 18:00 18:15 18:35 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Kerst met Linus Sesamstraat GroenLinks EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter
20.00 20:00 20:30 21:30
NOS Journaal Gouden Loeki NOS Studio Sport Jaaroverzicht
22.00 23:00 00:25 00:40 01:35 02:10
Nederland 2
Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman NOS Journaal NOS Journaal
17:00 17:10 17:35 18:20 18:50 19:20 19:50
17.00 NOS Journaal De Wandeling MAX Maakt Mogelijk That’s the question Man bijt hond Welkom in Nederland Bureau Ambitie
20.00 20:25 20:50 21:20
Netwerk Per seconde wijzer De leugen regeert
22.00 22:00 22:15 22:50 23:50 01:25 03:05
Nederland 3
NOS Journaal Nova Stellenbosch Milarepa Stromboli Nova
17:00 17:05 17:20 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30
Serious Request update Katja vs de rest Najib wordt wakker Thank God it’s Friday
22.00 22:30 22:55 23:10 23:40 00:30
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl KidsXL 6tien AVRO Smartkidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal Kerst met Marc-Marie en Yvon
20.00 20:00 20:25 21:10 21:40
RTL 4 17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:00
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden Shrek Christmas special Shrek
Shrek, 21:00 uur
Jensen! Flodder The nanny De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal Bad Santa
22.00 22:20 23:05 23:35 00:05
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
22.00 NOS Sportjournaal NOS Journaal Draadstaal Missing without a trace Kerst met Marc-Marie en Yvon
22:35 23:00 23:10 23:15 00:10
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard Bad Santa, 20:30 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 17:15 17:30 17:45 18:40 19:40
Who’s next RTL Z Nieuws The A-Team Law & order De Pfaffs
20.00 20:20
RTL Voetbal: Eredivisie Live Willem II - De Graafschap
22.00 22:45 00:00 01:00
SBS 6
RTL Voetbal: Jupiler League RTL Poker: Best of European Poker Tour Who’s next
17:00 17:30 18:20 19:10
Een plek onder de zon Oprah Winfrey show Dr. Phil Ally McBeal
20.00 20:00 20:30
Everybody loves Raymond Dream for an insomniac
17:05 18:05 19:00 19:20 19:50
Monk Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
22:30 23:10 23:15 23:35 00:00 00:35
17:15 18:05 19:00
What women want Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Piets mooiste kerstversiering PDC World Darts Championship Bloodfist VII: Manhunt
17.00 Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters
20.00 20:00 20:30
20.00 20:30
Veronica
17.00
22.00
22.00 22:10 23:00 23:30 23:55 00:05 00:10
Net 5
17.00
17.00
Sex and the city The fugitive
22.00 22:30 00:50
Joy ride Sex and the city
17:10 17:13 17:35 17:59 18:00 18:55 19:25 19:50
Het kerstjournaal Iggy Arbuckle Kim Possible Jack & Marcel 3rd Rock from the sun Friends Spin city Seinfeld
20.00 20:25 21:25
Wegmisbruikers! Top Gear
22.00 22:35 23:35 00:15
Sex and the city, 20:00 uur
Brainiac Sexcetera Jordan & Peter: Katie & Peter: The next chapter
Media
27
Radio ‘Mensen huilen bijna!’
Boekenwurm wil niet zwijgen Morgen eindigt de TROS-carrière van Martin Ros. Dan presenteert hij voor de laatste keer zijn boekenrubriek in de TROS-Nieuwsshow op radio 1. De Pers zocht hem op in de studio. Elfanie toe Laer AMSTERDAM
...
‘De koers die Ben heeft uitgezet, heeft hij waargemaakt. De kwaliteit van de krant is ondubbelzinnig gedemonstreerd aan heel Nederland. De prijs is niet alleen een overwinning voor hem, maar ook voor het product. Dat hij dit na één jaar voor elkaar heeft gekregen, helemaal goed.’ 1
Al eenentwintig jaar zitten op zaterdagochtend rond half elf honderdduizenden luisteraars – volgens Martin Ros uitsluitend vrouwen tussen de veertig en zeventig jaar – gekluisterd aan de radio. Ze schakelen in voor dé boekbespreking van de week. Ook vandaag weer. Ros knalt uit de radio: ‘Het is ongelóóófelijk!’ (...) ‘Ik lieg niet, het staat hier allemaal in dit boek!’ (...) ‘Léés dit. Het is verbijsterend.’ Een kwartier later heeft hij een stapeltje literatuur besproken en keert de rust weer. Er wordt een plaatje gestart. De 68-jarige boekenwurm doet de boeken in een tas en schuifelt zachtjes de studio uit. Op de gang komt Ros Femke Halsema tegen, die voor een ander radioprogramma in Hilversum is. ‘Mijnheer Ros, goed u te zien’, zegt ze. ‘Ik las het interview met u in HP/ De Tijd, ik vond het geweldig.’ Ros glundert. ‘Ja, vond u dat? Ze hebben mij echt neergezet zoals ik ben.’ Hij loopt verder. ‘Aardige vrouw’, mompelt hij.
Tas vol reacties Beneden in een zithoekje tovert Ros een plastic tas tevoorschijn die is ge-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40
Het weer Thuis Steracteur? Sterartiest!
22.00 22:05 22:55 23:25 23:46 23:47 23:50 23:55 00:45 01:05
Lastige man Ros loopt naar zijn auto, stopt de plastic tassen in de achterbak – die tot de rand gevuld is met boeken – en stapt in. Terwijl hij het Media Park afrijdt, peinst hij hardop over zijn toekomst. ‘Het is een rare affai-
17:05 17:30 17:40 17:55 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35
Aladdin in het Disney Festival Miss BG Rocket mijn raket Op schok Karrewiet Spring Go go stop En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet The Sleepover Club
20.00 Kingdom Studio 1 Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer The bill De rode loper Man bijt hond
20:00 20:50 21:45
Terzake he planet Het peulengaleis
22.00 22:13 22:15 23:00 23:30 00:00
Canvas XL tip Desperate housewives Alles kan beter De keien van de Wetstraat La cité des enfants perdus
De laatste loodjes voor Martin Ros. ELFANIE TOE LAER
re. Van de EO heb ik nog niks gehoord. Volgens Knevel sta ik op een lijstje, maar hij is denk ik bang dat ik een keer godverdomme ga roepen. En ik sta natuurlijk bekend als lastige man nu. Zo’n naam krijg je als je moeilijk gaat doen. Daar kom je niet
meer vanaf.’ De slagboom van het park gaat open, Ros draait de weg op. ‘Het is fiftyfifty: of ik krijg een eigen rubriek en ga alles bijhouden voor de luisteraars, of ik ga weer voor mezelf lezen. En schrijven.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... .....................................
Canvas
17.00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
vuld met reacties op zijn gedwongen vertrek bij de TROS. Dat wil hij hier wel even laten zien. ‘Zo veel...’, Ros woelt met zijn vingers door de stapel kranten en brieven. ‘En wat er nog allemaal komt... Libelle gaat me interviewen, volgende week een stuk in het AD, de televisie komt een dag met me meelopen... Het is een festijn!’ Hij tilt een stapel papier op: ‘Het is een continu positieve reactie. Mensen huilen bijna!’ Ros is nog altijd woedend op de TROS die hem eruit schopt. ‘Ze voeren hiermee een aanval uit op de cultuur. Dat ben ik... dat ben ík!’, roept hij uit. Inmiddels wil Ros ook zelf weg bij de omroep. Hij heeft genoeg energie, zegt hij, en wil het liefst naar de EO om daar wekelijks te praten over bevindelijke boeken. Bang dat hij zijn luisteraars kwijtraakt, is hij niet: ‘Die vrouwen die nu naar mij luisteren, die gaan mij volgen, ja hoor. Ze zoeken mij op bij de EO.’ Na het interview komt Ros op de parkeerplaats Bas van der Vlies tegen die net komt aanrijden voor de politicus van het jaar-verkiezing. De SGP-voorzitter stapt uit en schudt Ros’ hand met beide handen. ‘Dag Martin.’ ‘Dag!’ Martin wil een praatje beginnen maar Van der Vlies moet weer door: hij heeft haast.
+ UITGELICHT+ Gouden Loeki De STER reikt op deze avond voor de dertiende keer de reclameprijs uit Ned1, 20.30 Film: The Fugitive Thriller met Harrison Ford in de hoofdrol. De rol van ‘bad guy’ is voor Jeroen Krabbé Net5, 20.30 Film: Shrek, Animatiefilm over de sympathieke ‘Oger’ Shrek RTL 4, 21.00
Het gesprek
15.00 16:00 16:30 17:30 18:00 19:00
Comedy Central
20.00 Een Politiek Gesprek S.T.A.P.E.L. Een Politiek Gesprek Spraakmakers: Gijs & Teun Het Gesprek Van De Dag
20:00 20:25 20:55 21:05 21:30
That 70’s Show South Park The World Stands Up Family guy Teachers
20.00 20.00 20.30 21.30
Een Politiek Gesprek De week van J&R Een Politiek Gesprek
22.00 22.00 23:00
Sgt. Pepper Het Gesprek Van De Dag Roast of Pamela Anderson, 23:00 uur
NOS Studio Sport Jaaroverzicht Twaalf sporters met hun verhaal staan centraal in dit jaaroverzicht Ned1, 21.30
22.00 22:25 23:00 00:45 01:20
The daily show Roast of Pamela Anderson Californication Teachers
Sgt. Pepper, 22:00 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
BBC 1
BBC 2
17.00
17.00 17:00 17:20 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
What’s new Scooby-Doo? Shaun the sheep The Basil Brush show Trapped Newsround Cash in the attic Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
The One show Junior mastermind EastEnders Oliver Twist
22.00 22:00 22:30 23:00 23:25 23:35
The green green grass Not going out Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Friday night with Jonathan Ross
17:30 18:15 19:00 19:30
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Facehooked Nigella’s Christmas kitchen Gardeners’ world
20.00
Paardensport, 22:00 uur
22.00 22:00 23:30 00:00 00:50 00:55 01:55 03:25 04:10 04:55
ZDF
17.00
Ready steady cook The weakest link Eggheads Strictly come dancing: It takes two
20.00 20:00 20:30 21:00
ARD
17.00
Paardensport Newsnight Newsnight review Weerbericht Later... Hawk the slayer Star trek: The next generation Star trek: The next generation BBC News 24
20:00 20:15 21:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten Tagesschau Der kleine Lord Tatort: Schneetreiben
22.00 23:25 23:38 23:40 01:10 01:20 02:50 02:55 04:15
Tagesthemen Das Wetter im Ersten Der weiße Afrikaner Tagesschau Der weiße Afrikaner Tagesschau Doktor Crippen lebt Sturm der Liebe
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Kitzbühel heute Weerbericht Der Landarzt
20.00 20:15 21:15
Der Alte Der Kommissar und das Meer: Den Du nicht siehst
22.00 22:45 23:12 23:15 00:45 00:50 00:50 01:50 02:50 02:55
heute-journal Weerbericht Johannes B. Kerner heute Der Alte geht - Die lange RolfSchimpf-Nacht Der Alte Der Alte heute Der Alte
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00
British biker build-off Mean machines: The transatlantic challenge: Forklifts How it’s made Stuntdawgs Mythbusters: Plywood builder
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Termite controller Die Ludolfs
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
Race to Dakar Biker build-off: Trevelen vs Paul Cox and Keino World’s biggest airliner: Delivering the Airbus A380 Football hooligans international: Poland Trail of terror - The story of Pan Am Flight 103
28
Service
Culinair
Coos Versteeg
Ragout in een jasje
De kroket wordt weer een croquette B
ij het ontruimen van ‘t ouderlijk huis trof ik een plakboek van de zomervakantie in 1960 aan; met mijn ouders en broer reisde ik met de auto en tent naar het Schwarzwald en via Donaueschingen helemaal naar Schaffhausen. Weer terug op Nederlandse bodem gebruikten we in Valkenburg de lunch. Naast de Zwitserse chocoladewikkel met afbeelding van de Rheinfall, zit een bonnetje ingeplakt van Hotel-Café-Restaurant Central aan de Grotestraat 29 in Valkenburg, eigenaar H. Janssen. ‘2 croquettes + brood’ staat er voor ƒ 1,20 op de rekening. En daar kwam nog 15% bedieningsgeld bij. Een kroket was in de zomer van 1960 nog een croquette, een luxe snack die in caférestaurants en lunchrooms thuishoorde. Of die je bij de banketbakker kocht. Vanaf het moment dat de automatiek in opkomst kwam, werd de croquette steeds meer kroket. Niet langer een lekkernij van de betere banketbakker, maar een snel frituurproduct van de snackbar. aren geleden zat ik in de jury voor een wedstrijd garnalenkroketten maken. Daar zat ook de kok van Paleis Soestdijk bij en dat gaf toch wel aan dat een kroket niet helemaal van de straat is. Sterker, het was François René de La Varenne, de kok van Lodewijk de XIV, die de croquette uitvond. Een knabbelhapje, want het Franse werkwoord croquer staat voor een
J
knappend geluid maken. En voor oppeuzelen. Simpel gesteld bestaat de kroket uit een dikke ragout, die omringd door een laag paneermeel wordt gefrituurd. Kroketten zijn er in soorten en maten, van kleine cilindertjes tot grote ronde schijven, van kalfsvlees tot goulash- of satévulling, maar ook verfijnde versies met zalm, kreeft of asperges. Onlangs in Sevilla kwam ik op alle terrassen croquettes tegen. In klein formaat, zoals de chique diepvriesexemplaren waaraan Cas Spijkers zijn naam heeft geleend. Met ham, kip, kaas en met vis – wat steviger dan bij ons. n Brazilië, Mexico en Cuba hebben de Spanjaarden deze tapa kennelijk ooit geïntroduceerd, zoals wij Nederlanders de croquette mee naar Indië namen. En zelfs in Japan, Bangladesh en Noord-India zijn ze gesignaleerd. Ik heb geen idee hoe ze daar allemaal komen, maar wie ooit een feestje op een Nederlandse ambassade heeft meegemaakt, weet dat waar ter wereld ook de bitterballen (in principe niets anders dan een ronde kroket) worden ingevlogen. Want de oorsprong mag dan Frans zijn, tegenwoordig bestaat er nauwelijks iets Nederlandser dan een kroket. Meer dan 350 miljoen exemplaren eten we er jaarlijks van op. Dat is zeg maar 22 per persoon, ofwel om de twee en halve week een. Ofschoon een goede kroket me heel
Van lekkernij bij de banketbakker tot gefrituurde snackbarhap. HOLLANDSE HOOGTE
I
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
ven hoeveel procent vlees erin zit. De 2 procent kroket kun je toch geen croquette noemen? Maar er is een opwaardering gaande. Sinds een aantal jaar hebben de betere kroketten namen. Een Kwekkeboom, vernoemd naar de pâtissier die in 1909 het knabbelhapje vanuit Frankrijk mee naar Nederland nam. Maar ook de Van Dobben en de Holtkamp hebben hun reputatie in het luxe segment gevestigd. Want met de revival van de ouderwetse lunchroom keert ook de croquette terug. Die mozzarella, Parmaham en geitenkaas met honing op je ciabatta wordt je immers ook een keer te veel! at me alleen niet helemaal lekker zit, is dat steeds meer croquetten uit een en dezelfde fabriek in Oostzaan komen. Kwekkeboom, Van Dobben, Laan en R&R blijken allemaal exemplaren van Cold Food. Ongetwijfeld elk met hun eigen receptuur, maar toch... En Cold Food is nog niet zo lang geleden weer overgenomen door Buitenhuis Snacks. Wie het niet vertrouwt, moet zelf maar aan de slag. Met Het Groot Culiniar Croquetten Kookboek (2006, United Media Company) van Edwin Kats, chef-kok van La Rive in het Amstel Hotel. Als die kroketten geen croquetten zijn! 1
W
gelukkig kan maken, haal ik dat gemiddelde niet. Maar er zijn natuurlijk mensen die er zowat elke dag eentje in de kantine op hun bord schuiven. Die massaconsumptie heeft, net als
de overgang van banketbakker naar automatiek, de croquette geen goed gedaan. Op zeker moment zag de overheid zich zelfs genoodzaakt de fabrikanten te verplichten aan te ge-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
ARGUS
WAAROM ZETTEN WE EEN BOOM MET KERSTBALLEN EN LICHTJES IN HUIS?
Rechtbank doet uitspraak in zaak Holleeder
Iedereen vraagt zich wel eens iets af over heel gewone dagelijkse dingen. al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken op aladin.bibliotheek.nl en geeft in samenwerking met Dagblad De Pers antwoord op die vragen. Vragen stellen kan per e-mail. Chatten met al@din kan op werkdagen tot 17.00 uur én op dinsdag- en donderdagavond. © 2007 - René Leisink
Over de oorsprong van de kerstboomtraditie verschillen de meningen. Maar in de verschillende versies heeft de kerstboom wel dezelfde betekenis. Midden in de winter symboliseerde de spar met zijn groene naalden het leven dat terugkeert in de lente. De Germanen vereerden om die reden al bomen tijdens hun midwinterfeest, waarbij ze lichtjes brandden. De kerk vond dat maar niets en probeerde deze heidense gebruiken vanaf de vroege Middeleeuwen te verbieden. Maar het lukte niet deze gewoonte terug te dringen. Bron: http://www.anno.nl/anno/anno/ i001548.html
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Nevel, mist en wolkenvelden zijn ook vandaag van de partij. De zuidelijke provincies maken de meeste kans op wat zonneschijn, elders zal het grijs blijven ogen. Met nauwelijks wind warmt het geleidelijk op naar temperaturen rond nul graden. Vannacht gaan we weer voluit de vorst in.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
Ook dan zijn er nevelgebieden en hardnekkige mistzones. Met wat geluk klaart het vanuit het zuiden langzaam maar zeker op, maar voor hetzelfde geld blijft het een groot deel van de dag potdicht zitten. De maxima gaan, afhankelijk van het aandeel zon, naar -1 tot +4 graden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 21 december
hoogste max. temp.: 14,9ºC in 1989 laagste min. temp.: -15,3ºC in 1946
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
0 1 4 2
temp˚C temp˚C temp˚C temp˚C
Puzzel met De Pers 1
ZWEEDS RAADSEL: uitvoerig vreemde munt
eetgerei aanhouder
2
3
4
5
6
7
calculeren
kleefmiddel
8
CRYPTOGRAM 1
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
vlug
gedwee
4
5
5 wapen
6
pampahaas kledingstuk
lof
6
snijwerktuig kaartspel
2
1
9
4 ronde van Italië
deel v.e. bureau
10
staat
projectiel waterplant sluitpin overwegen
11
8 koortsmiddel
HORIZONTAAL: 1. Spaarbrander? (8); 4. Dwaas zonder ankerplaats (8); 6. Er zit muziek in een toneelstuk (4); 8. Sierlijk legaten door elkaar gegooid (7); 9. De bakker heeft niets aan water (4); 10. Gemeen gebied? (8); 11. Ophouden met deze spil van de motor! (8). VERTICAAL: 1. Spaanse plaats van uitsluitend noten (6); 2. Deel van een (voornaam) schip (6); 3. Onderwijs grootmoeder weer dat het niet netjes is (7); 5. Mis die houten hamer niet! (7); 6. Geen woordvoerder van de politie (6); 7. Staat voor de boom in Frankrijk (6).
7
3 onderwijs
7
bolvormig
LEGPUZZEL
SUMBRERO®
16
11
10 13
26 6
15
•
15
17
26
16
19
Deze legpuzzel bestaat uit een aantal gekleurde vlakken en een stenen kraaltje. Het stenen kraaltje past in één hokje van de legpuzzel. Maak de legpuzzel compleet en leg het kraaltje in het opengebleven vakje.
SUDOKU SUDOKU
SUDOKU 7
3
9
4
7 1 8 9 6 4 2 3 5
3 6 2 1 8 5 4 7 9
6 2 7 4 9 1 3 5 8
9 5 1 3 7 8 6 4 2
8 3 4 6 5 2 9 1 7
2 8 6 5 3 7 1 9 4
5 4 9 8 1 6 7 2 3
1 7 3 2 4 9 5 8 6
1 9 4 3 5 7 2 6 8
3 2 7 6 1 8 4 9 5
8 5 6 2 9 4 1 3 7
4 1 5 9 7 6 3 8 2
7 3 8 4 2 5 6 1 9
9 6 2 1 8 3 7 5 4
5 4 1 8 3 2 9 7 6
6 7 3 5 4 9 8 2 1
2 8 9 7 6 1 5 4 3
6 8 5 7 Optische illusie 4 Geen enkele. Het aantal ontbrekende bloemblaad- 1 9 jes is telkens gelijk aan het aantal bloemen in het 2 3 tegenover liggende vlak.
3 2 7 8 6 9 1 5 4
4 1 9 3 2 5 6 7 8
2 9 4 6 7 8 5 3 1
7 5 6 2 1 3 8 4 9
8 3 1 5 9 4 7 6 2
1 7 2 4 8 6 3 9 5
9 4 3 1 5 7 2 8 6
5 6 8 9 3 2 4 1 7
1
8
5
1
SUDOKU 7
3
Zweeds -s-p-l-gstelregel -ora-vore irene-kaf -m-ked-asla-drost -ons-orka honingdas -pop-eelt ROMAN
4
4
9
2
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 2 4 9 driehoekjes de som van cijfers 3 1 1 2 van 1 tot en met 9, die hori3 1 2 5 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge4 8 1 2 vuld. De Sumbrero® links is 6 2 6 7 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 3 9 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 2 1 doet helemaal niet mee. Per 8 4 2 som mag elk cijfer maar één 6 6 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
24
8
4 9 5 7 2 3 8 6 1
Kakuro® & Sumbrero®
18 12
1
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Misgreep; 4. lichters; 6. iets; 8. kraaien; 9. teut; 10. mannelijk; 11. gangster. VERTICAAL: 1. Molrat; 2. gehakt; 3. erepalm; 5. spinnen; 6. ineens; 7. spijker.
8
pel
deel van het oor
7
1
4 7
2
2
8
5
6
9
8
6
5
2 3
8
4
1
1
7
8
2
6
9 6
4
9
8 6
3
KAKURO®
6
17
3
35
23
35
11
16
3
29
4 7
1
17
17 24
3 29
9
2
4 5
8
4 1
4 6
2
3
6
7
5
8
7
1
3 6
6 4
2
3
9
8
3
7
3
6
8
5
9
2
4
5
13 13
17
17
10
9 4
7
6
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
Een vers kopje thee Marjan Klaver
...
Als moeder probeer ik altijd klaar te zitten met een kopje thee als de dochters uit school komen. Als ik het hete water in mijn appelgroene theepot heb gedaan en het zakje bosbessenthee hangt erin, geef ik de dochters een glaasje fris. Inmiddels hebben ze zelf al voor het snoepje gezorgd. Als mijn thee dan ook klaar is en ik er lekker voor wil gaan zitten, heb ik ineens twee wervelwinden om me heen. Oudste dochter roept dat ze gaat computeren. ‘Ho, wacht even, ik zit klaar met de thee om naar je verhaal te luisteren. Wat heb je vandaag op school gedaan?’ ‘Oh, niets. Doei.’
Jongste dochter staat al met een been buiten en roept dat ze naar haar vriendinnetje gaat. ‘Ho, wacht even, ik zit klaar met de thee om naar je verhaal te luisteren. Wat heb je vandaag op school gedaan?’ ‘Weet ik niet meer. Doei.’ Nou ja, zeg. Zo gaat het eigenlijk heel vaak. Zwaar geïrriteerd sta ik op. Dat gaat iets te wild, het bijzettafeltje begint te wankelen en bijna valt mijn kopje hete bosbessenthee op de grond. Met een snelle greep kan ik dat nog net voorkomen. Dan roep ik dochters na: ‘Ja maar, jullie gaan later niet zeuren dat je moeder nooit klaarzat met een kopje thee. Mochten jullie over twintig jaar nog eens bij een psycholoog terechtkomen en die gaat wroe-
ten in jullie verleden, want dat gaat hij doen omdat het namelijk altijd aan het verleden ligt, aan de ouders en bij dochters voornamelijk aan de moeder, dan hoeft hij niet te roepen dat jullie vroeger nooit je verhaal kwijt konden, omdat jullie moeder niet klaarzat met een kopje thee. Dat zat ik dus wél!’ Stilte. Dochters zijn allang weg en hijgend ga ik weer zitten. De muren staren me aan na deze woordenstroom. Ze knikken meelevend en zeggen dat zij me altijd zien zitten met dat kopje thee en dat ze zullen getuigen, mocht het ooit zover komen. Dank en amen. 1 www.memyselfandrosalie.nl
30
Sport
Voetbal
De Slowaakse voetbalrevolutie Ondernemer en voormalig topvoetballer Tscheu La Ling (52) heeft tijdens zijn leven van vallen-opstaan-en-weer-doorgaan een ware kunst gemaakt. Na zijn sportieve loopbaan verzeilde de artistieke rechtsbuiten in een bankroet, klom weer overeind en maakte zichzelf financieel onafhankelijk met het fitness- en wellnessimperium Fitshape. Nu staat hij op het punt om met zijn Slowaakse voetbalclub AS Trencin geschiedenis te schrijven.
‘I
k hoor wel eens dat mijn leven anderen inspireert. Begrijp me goed, ik ben een normale huisvader, ik sjouw op zaterdag mijn kinderen ook van de ene naar de andere sportclub en tussendoor doe ik nog de boodschappen. Maar verder lijkt mijn levensloop op een landschap met hoge bergen en diepe dalen. Ik zie me nog enkele jaren na mijn voetbalcarrière een wielklem van mijn Volkswagen los buigen nadat ik in het casino letterlijk mijn allerlaatste centen had vergokt.’ ‘Alle clichés van de luie verwende voetballer die zich laat uitkleden, waren op mij van toepassing. Op mijn zestiende, zeventiende verdiende ik al vijftigduizend gulden, later honderdduizend en vervolgens 2,5 ton. Je wordt op handen gedragen, en dat allemaal omdat je aardig met je korte broek langs die lijn kan ballen.’ ‘Ik kon in 1978 zelfs naar het WK in Argentinië, maar bracht de zomer liever op het Scheveningse strand door. Tijdens de laatste wedstrijden met Ajax zorgde ik er voor dat ik niet vooruit te branden was. Met de politieke situatie in Argentinië had het niks te maken. Maar je bent jong, je gaat nooit dood, je wordt nooit oud, er komen nog genoeg grote toernooien en dat WK kon me gestolen worden.’ ‘Uiteindelijk vertrok ik als grootverdiener bij Ajax om in Griekenland en Frankrijk flink te cashen. Er kwamen in die periode allemaal zakelijke mensen op me af. Omdat ze natuurlijk het beste met me voor hadden, stak ik mijn geld in squash- en ten-
nisbanen, in bowlingbaancentra en kledingzaken.’ ‘Vanaf mijn dertigste viel het ene na het ander project om als dominostenen. Op het eind van mijn voetballoopbaan stond ik vier miljoen in de plus. Maar enkele maanden later kwam ik achthonderdduizend gulden te kort. Verschillende banken hadden al deurwaarders gestuurd, maar er viel niks te halen. Ik was al verhuisd van een herenhuis naar drie hoog achter. Mijn dikke BMW had ik niet meer, in mijn oude wagen zaten gaten. Ik kon amper drieduizend gul-
‘Medewerkers met het karakter van de voetballer Ling gooi ik er direct uit’ den per maand bij elkaar sprokkelen om mijn huur en mijn alimentatie te betalen.’ ‘En toch lag ik er nooit van wakker. Ik wanhoopte niet, bleef rustig en ging met mezelf aan de slag. Op mijn tiende wist ik dat ik profvoetballer zou worden. Dat was me gelukt, dus waarom zou ik de weg naar de top niet opnieuw kunnen vinden? Maar ik moest het nu zelf doen, alles van A tot Z zelf onder controle houden.’ ‘Dat heeft uiteindelijk, stap voor stap, geleid tot Fitshape, een bedrijf op het gebied van wellness, fitness en gezondheid met kantoren, een fabriek met vijftig medewerkers en een jaarlijkse groei van 30 procent. Verder heb ik vastgoed in Slowakije, Bulgarije, Roemenië. Mijn medewerkers
lijken op mijn teamgenoten van vroeger: Dick Schoenaker, Piet Schrijvers, Dick Advocaat, geen lullers maar poetsers. Ongrijpbare enfant terribles met het karakter van de voetballer Ling gooi ik er direct uit. Ik werk zelf ook keihard, maar elke zomer ga ik lekker rusten met mijn gezin in ons tweede huis op een Grieks eiland.’ ‘Maar ook in mijn nieuwe leven heeft het voetbal me nooit echt los gelaten, Frank Rijkaard zoek ik nog regelmatig op, onder mijn klanten zaten en zitten onder anderen Rijkaard, Frank de Boer, Jaap Stam, Rafael van der Vaart. Ik ontdekte dat veel Nederlandse spelers nog stappen kunnen maken in hun fysiek.’ ‘Van der Vaart was bij Ajax te dik en daardoor te traag, maar hij is nu dankzij onze programma’s topfit. In tegenstelling tot Arjen Robben trouwens, die volgens mij na zijn hamstringblessures fysiek verkeerd is begeleid. De explosiviteit is uit zijn acties verdwenen en om de haverklap is hij geblesseerd. Jammer, Robben was op weg een van de beste buitenspelers ter wereld te worden, maar zijn doorbraak blijft uit. Hij zal best nog zijn wedstrijdjes meepakken, maar de oude Robben zien we niet meer terug.’ ‘Ik ben sinds acht jaar mede-eigenaar van de voetbalschool van de populaire oud-voetballer, de Argentijn Juan Rotsa, in Athene. De zevenhonderd leden tellende club heeft vele talenten waaronder enkele ZuidAmerikaanse supertalentjes die we met onze voeding- en fitnessprogramma’s klaarstomen voor het grote werk. Onze voetbalschool heeft inmiddels wereldwijd een enorm net-
Tsjeu La Ling wil door niemand worden teruggefloten. RAPHA‘L DRENT
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Samaranch langer in ziekenhuis na flauwte
Juan Antonio Samaranch wordt op zijn vroegst vandaag ontslagen uit een Madrileens ziekenhuis. De voormalig voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) belandde daar woensdag nadat hij onwel was geworden tijdens een publieke ceremonie. De situatie van de 87-jarige Spanjaard zou stabiel zijn. Samaranch kampte eerder met fysieke problemen. In 2001 moest hij naar het ziekenhuis vanwege zware vermoeidheid. In datzelfde jaar werd hij in zijn geboortestad Barcelona opge-
Oud-international naar nummer zestien Jupiler League
nomen vanwege hoge bloeddruk. De Catalaan werd in 1980 benoemd tot nieuwe voorzitter van het IOC. In 2001 nam hij afscheid en gaf hij het stokje door aan de Belg Jacques Rogge.
GERALD VANENBURG NIEUWE TRAINER FC EINDHOVEN
111
Nederlands Arsenal-talent loopt schouderblessure op
FC Eindhoven heeft Gerald Vanenburg aangesteld als nieuwe trainer. De voormalig international tekent bij de nummer zestien van de Eerste Divisie een contract voor een halfjaar. De laatste weken was de leiding in handen van Ernest Faber, die de in oktober ontslagen Louis Coolen tijdelijk opvolgde. Eindhoven heeft gekozen voor de contractduur van een halfjaar, omdat dan ook de verbintenis afloopt van Faber, die weer assistent wordt. De 43-
Nacer Barazite komt voorlopig niet in actie voor Arsenal. De 17-jarige Nederlander kampt met een zware schouderblessure, meldt de Londense club. Het talent liep de kwetsuur dinsdag op in de verlenging van het met 3-2 gewonnen League Cup-duel tegen Blackburn Rovers. De aanvaller maakte vorig jaar de overstap van NEC naar de Gunners.
jarige Vanenburg was eerder hoofdtrainer bij het Duitse 1860 München, Helmond Sport en jeugdtrainer bij PSV. Met PSV boekte hij als clubspeler zijn grootste successen. Hij won met de club in 1988 de Europa Cup I. Verder werd hij in zijn loopbaan acht keer landskampioen, driemaal met Ajax en vijfmaal met PSV. Het hoogtepunt in zijn carrière beleefde hij in 1988 met Oranje, dat in Duitsland Europees kampioen werd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Dromerige Drenthe (1)
Drenthe (2)
Dromerige Drenthe (3)
Woensdagochtend en de mobiele telefoon van Royston Drenthe gaat over. ‘Waar ben je?’, klinkt het uit de mond van iemand van Real Madrid. Drenthe: ‘Ik sta op het punt naar de training te gaan.’
‘Trainen?!’, is de verbaasde reactie. ‘We vertrekken zo naar Alicante voor een wedstrijd!’
‘Pak je auto en race naar het vliegveld, want de spelerbus vertrekt zo daarheen’, aldus de clubman in Marca. Drenthe veroorzaakt in het duel (1-1) een penalty en wordt ogenblikkelijk gewisseld.
Sport
‘Ik leg bij AS Trencin de fundamenten voor een topclub’
31
Toine Rongen
van Tscheu La Ling werk opgebouwd met zo’n vijftien ervaren scouts met hetzelfde voetbaloog als ik. Zij kijken verder dan de scouts van de gevestigde clubs die bijvoorbeeld vanuit hetzelfde hotel in Buenos Aires met zijn allen in dezelfde vijver vissen. Wij kijken verder, gaan de sloppenwijken in, niet alleen in Buenos Aires, maar ook in andere steden. Ik ben er zelf ook regelmatig geweest, ik trek dan alles wat duur is uit en loop daar als Jan met de korte achternaam wedstrijden te bekijken. Ik tipte clubs als PSV, Ajax, Feyenoord, Chelsea, Panathinaikos, ADO Den Haag over een tiental spelers die toen voor een prikkie te koop waren, maar inmiddels vele miljoenen opleveren. Maar al snel concludeerde ik dat bestuurders, trainers, vaak korte-termijndenkers zijn, opportunisten, paniekvoetballers.’ ‘Zo tipte ik twee jaar geleden ADO Den Haag over de 1 meter 90 lange Argentijnse spits Nicolás Frutos. Hij kostte toen 150.000 euro, was 22 jaar, groot, sterk. Maar de toenmalige trainer, Frans Adelaar, had geen tijd om te gaan kijken, na veel vijven en zes-
sen bezoekt een scout een uitwedstrijd van het team met Frutos. Hij krijgt geen bal en zijn club verliest met 3-0. Ineens was Frutos niks meer.
‘Ik stond vier miljoen in de plus. Kort daarna kwam ik 800.000 tekort’ Diezelfde Frutos speelt inmiddels anderhalf jaar bij Anderlecht, scoort tussen de tien en vijftien goals per seizoen en heeft een marktwaarde van 7 of 8 miljoen euro.’ ‘Nog een voorbeeld: de Argentijnse international, Sergio Leonel Agüero, speelt nu bij Atlético Madrid, maar ik adviseerde onze topclubs drie jaar geleden al deze speler te kopen voor 500.000 dollar. Een half jaar later ging hij voor 23 miljoen naar Atlético Madrid. Zo kan ik nog een tijdje doorgaan, spelers die onze scouts al jaren op de korrel hadden, en nu als jeugdspeler onder contract staan bij
Real Madrid, FC Barcelona en andere topclubs. Spelers die in totaal voor vijf miljoen euro ingekocht hadden kunnen worden en binnen enkele jaren een verkoopwaarde hadden van zo’n 90 miljoen euro. Tel uit je winst. Maar ik ben geen spelersmakelaar, ben geen clubmanager. Vandaar dat ik in januari dit jaar dacht: Ik koop een club en leg er het fundament voor een topclub.’ ‘Met mijn zakenpartner Henk ter Braack ben ik al jaren als vastgoedondernemer actief in Slowakije. Ons oog viel op de club in Trencin, een stadje met zo’n 60 duizend inwoners in Zuid-Slowakije met een achterland van 250 duizend Slowaken. Henk en ik kochten voor anderhalf miljoen 80 procent van de aandelen van de club, Henk en ik bezitten beiden 40 procent, de gemeente en een sponsor elk de resterende tien. De club heeft een stadion voor zo’n vijftienduizend toeschouwers. Het voordeel van AS Trencin is dat we ons in de Slowaakse divisie, aangevuld met de talenten van onze voetbalschool en de kennis van Fitshape, veel makkelijker kun-
nen kwalificeren voor de Champions League. Ik acht het mogelijk dat we over twee jaar al Europees voetbal kunnen halen.’ ‘De club bleef vorig seizoen op het nippertje in de hoogste divisie en we staan momenteel onderaan. Maar Trencin heeft wel een reputatie. De club heeft veertig jeugdelftallen, vier, vijf van onze oud-spelers spelen nu elders in de top. We zijn druk aan het bouwen. Ik ben er inmiddels al zes keer geweest. Er komt onder meer een spelershotel, Piet Schrijvers wordt de keepertrainer, fysiotherapeut Dick van Toorn wordt er meer en meer bij
‘Als het doorgaat, gaan straks vliegtuigen vol naar Slowakije’ betrokken. Onze commerciële manager is een Nederlander. Stap voor stap laten we spelers uit ons netwerk instromen. Om het half jaar hebben
we evaluatiemomenten, ik wil groei zien en ben niet van de zachte heelmeesters die stinkende wonden maken. Daarom heb ik Rob McDonald ook als trainer al na enkele maanden ontslagen. Hij was niet de juiste trainer op het juiste moment.’ ‘In januari hebben we een trainingskamp in Nederland, we spelen dan tegen Ajax, tegen een combinatie van het tweede elftal met reserves van het eerste. Ik verwacht dan de nieuwe trainer te presenteren. Omdat het nog niet helemaal rond is, wil ik zijn naam nog niet noemen. Maar het is een absolute toptrainer met internationale ervaring. Als het doorgaat, gaan straks vliegtuigen vol naar Slowakije. Als ik iets in de voetballerij ga doen, wil ik door niemand worden teruggefloten. Natuurlijk benader ik het project met een zakelijk oog. Maar het wordt wel een nieuw en avontuurlijk hoofdstuk uit mijn leven, ik wil geschiedenis schrijven, een voetbalrevolutie bewerkstelligen en ditmaal met AS Trencin de gevestigde voetbalwereld op het verkeerde been zetten.’ 1
:OETERMEER IS KLAAR VOOR DE VOLGENDE FASE *IJ OOK :OETERMEER 6ITALE STAD MET OUDE CHARME 6ESTIGINGSPLAATS VAN TOONAANGEVENDE ONDERNEMINGEN IN NIEUWE TECHNOLOGIE $E KWALITEIT VAN WOONOMGEVING EN RECREATIE MOET DAARMEE GELIJKE TRED HOUDEN -ET DIE AMBITIE GEVEN WE INHOUD AAN EEN NIEUWE FASE :OETERMEER ZOEKT ONDERNEMENDE MENSEN !LS mmN VAN DE EERSTE GROEIKERNEN IS :OETERMEER EEN STAD MET EEN AANZIENLIJKE DOOR ONTWIKKELOPGAVE %R IS NOG RUIMTE VOOR GROOTSCHALIGE KANTOREN WOON BEDRIJFS EN LEISURE ONTWIKKELINGEN $E AFDELING 0ROJECTMANAGEMENT EN 6ASTGOED WAARVAN HET GRONDBEDRIJF DEEL UITMAAKT IS DE GEBIEDSONTWIKKELINGSAFDELING VAN DE HOOFDAFDELING 2UIMTE "EN JIJ KLAAR VOOR DE VOLGENDE FASE VOOR :OETERMEER EN VOOR JEZELF +IJK OP ONZE SITE OF BEL
WWWZOETERMEERNLBANEN
:OETERMEER STEEDS ONDERNEMEND
6ASTGOEDADVISEUR 'RONDBEDRIJF
3ENIOR 0ROCES EN 0ROJECTMANAGER
UUR MARKTCONFORM SALARIS 6ACATURENUMMER 25
UUR MARKTCONFORM SALARIS 6ACATURENUMMER 25
6ASTGOED NEEMT EEN BELANGRIJKE PLAATS IN BINNEN DE GEMEENTE ZEKER NU ER DE KOMENDE JAREN VOLOP WORDT GEBOUWD (ET TEAM 6ASTGOED VERZORGT DE KLASSIEKE GRONDBEDRIJFTAKEN HET VERWERVEN VAN GROND HET BEHEREN VAN HET VASTGOED HET FINANCIEEL TOETSEN EN BEGELEIDEN VAN PROJECTEN EN HET UITGEVEN VAN GROND *OUW ROL IS DIE VAN ADVISEUR EN UITVOERDER VAN HET UITGIFTEBELEID *E ONTWIKKELT HET GRONDBELEID OP BASIS VAN JE JURIDISCHE KNOWHOW EN KENNIS VAN DE PRIJZEN VAN GROND EN ONROEREND GOED *E BRENGT DE WAARDEONTWIKKELING VAN VASTGOED IN BEELD EN JE ONDERHANDELT OVER UITGIFTEPRIJZEN EN VOOR WAARDEN EN STELT UITGIFTECONTRACTEN OP *E BESCHIKT OVER EEN AFGE RONDE HBO OPLEIDING JURIDISCH OF FINANCIEEL
$E 3ENIOR 0ROCES EN 0ROJECTMANAGER HEEFT DAADWERKELIJK MANDAAT OM ZELFSTANDIG COMPLEXE RUIMTELIJKE FYSIEKE PROJECTEN TE REALISEREN *E FORMULEERT PROJECTOPDRACHTEN FASEERT EN BEHEERT HET PROJECT INZAKE DE '/4)+ ASPECTEN GELD ORGANISATIE TIJD INFORMATIE EN KWA LITEIT /OK DRAAG JE ZORG VOOR DE AFSTEMMING EN BIJSTURING VAN HET PROJECT IN RELATIE TOT BESTUURLIJKE POLITIEKE EN MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN $E FUNCTIE VALT ONDER HET TEAM 0ROJECTMANAGEMENT *E BESCHIKT OVER EEN ACADEMISCHE OPLEIDING EN HEBT RUIME 0ROJECT EN 0ROCESMANAGEMENTERVARING MET COMPLEXE PROJECTEN OP BINNENSTEDELIJKE LOCATIES
3LUITINGSDATUM JANUARI ,ANDELIJK WONEN AAN DE RAND VAN DE STAD
WWWZOETERMEERNLBANEN
)NDIVIDUEEL WONEN OP .OORDHOVE EILAND
Sport
32
UEFA Cup Alkmaarders verliezen thuis van Everton: 2-3
AZ verknoeit gouden kans Het avontuur voor AZ in Europa eindigde op een ijskoude avond. Groepshoofd Everton zette de Alkmaarders simpel opzij: 2-3. Iwan Tol ALKMAAR
...
Het chagrijn droop na afloop van het gezicht van trainer Louis van Gaal. De AZ-coach had tegen het gemankeerde Everton een ploeg aan het werk gezien die geen schim meer was van de formatie die vorig seizoen Europa nog betoverde met oogstrelend voetbal. Zonder al te veel moeite won Everton gisteravond met 2-3 in het DSB-stadion en dat kwam hard aan in Alkmaar. Omdat AZ eerder dit seizoen al door
Cambuur Leeuwarden werd uitgeschakeld voor het nationale bekertoernooi, rest voor de ploeg nu louter nog de competitie, waarin een teleurstellende tiende plaats wordt bezet. Slechts het behalen van de playoffs kan het seizoen nog redden en dat is, zachtjes gezegd, een mager vooruitzicht voor de ambitieuze vereniging die aan het begin van dit seizoen de wens uitsprak mee te willen doen om de prijzen. Van dat streven is nog maar weinig over. Dat het zover is gekomen is het resultaat van een falend aankoopbeleid: te weinig scorend vermogen, te veel talenten en een tekort aan routiniers. Vooraf vreesde Louis van Gaal al dat het gebrek aan Europese ervaring zijn ploeg kon gaan opbreken. Snel-
ler dan hij had verwacht bleek zijn vrees bewaarheid toen na nog geen minuut spelen David Mendes da Silva weigerde in te grijpen en daarmee Andrew Johson de mogelijkheid bood om de openingstreffer achter Boy Waterman te schieten. Een aangeslagen AZ hervond zich vervolgens halverwege de eerste helft: de Italiaanse aankoop Graziano Pellè reageerde attent op een overstapje van Simon Cziommer en verschalkte doelman Stefan Wessels. Maar op slag van rust sloeg het geraffineerde Everton opnieuw toe. Dit keer was het Philip Jagielka die Waterman kansloos liet: 2-1. Nadat Kew Jaliens in de tweede helft AZ weer hoop had gebracht, maakte invaller James Vaughan in de
Grétar Steinsson achtervolgt oud-Ajacied Steven Pienaar. REUTERS
slotfase definitief een einde aan alle Alkmaarse aspiraties. AZ bracht simpelweg te weinig om Europees te mogen overwinteren. Dat een ploeg als 1. FC Nürnberg – een laagvlieger in
de Bundesliga – wél Europees doorbekert, zegt alles over de staat waarin AZ momenteel verkeert. Dát gegeven moet de beleidsbepalers in Alkmaar te denken geven. 1
Basketbal René Ridderhof enige Nederlandse MVP in kwart eeuw Haarlem Basketball Week
Eenzaam tussen buitenlandse uitblinkers René Ridderhof is de enige Nederlander die in 25 jaar Amsterdam Haarlem Basketballweek (AHBW), die vandaag weer van start gaat, werd verkozen tot waardevolste speler, MVP. Geert Jan Hahn URK
…
Stiekem heeft René Ridderhof de vorige avond nog even wat jaarboeken erop nageslagen. Samen met zijn vrouw Wilma, die hij uiteraard leerde kennen via het basketbal in hun geboortestad Dordrecht en met wie hij al meer dan twintig jaar op Urk werkt. Eerst in de sporthal van de Orca’s, daarna in de plaatselijke optiek. Omringd door honderden modieuze brilmonturen bekent de inmiddels 48-jarige dat de research noodzakelijk was. Weinig specifieks is hem bijgebleven van zijn deelnames aan de toen nog Haarlem Basketball Week (HBW), waar hij namens Haaksbergen schitterde tijdens de eerste edities in 1982 en 1983. Alleen het moment dat Ridderhof bruut werd onderuitgehaald door een buitenlandse speler van Leiden staat nog helder op zijn netvlies. ‘Mijn coach Maarten van Gent sprong het veld op en zei tegen die Amerikaan: Sla mij maar.’ Ridderhof was net zo’n fanatiekeling als zijn coach, ondanks zijn geringe lengte. ‘Of ik nu met een grotere of kleinere kerel naar het bord sprong,
René Ridderhof: ´Van zo´n verkiezing kun je niet leven, maar wel nagenieten.´ AXIPRESS
ik was voor niemand bang.’ Die tomeloze inzet droeg er mede aan bij dat Ridderhof in 1982 tot beste guard en een jaar later zelfs tot Most Valuable Player (MVP) werd verkozen. ‘Dat vond ik wel apart’, zegt hij. Dan, na enkele seconden: ‘Ik was op de top van mijn fysieke kunnen en
kon een team op sleeptouw nemen. Maar waarom ik precies werd verkozen boven een ander persoon is lastig te zeggen. Het deelnemersveld is altijd sterk geweest.’ ‘Weet je hoeveel profs er in Haarlem hebben gespeeld?’, vervolgt Ridderhof. ‘Het is een gok, maar ik denk
dat veertig tot vijftig spelers in de NBA zijn terechtgekomen. Dat geeft aan dat het een hoogstaand toernooi is.’ Des te opmerkelijker is het dat Ridderhof, die veertien interlands speelde, tot beste speler van het toernooi werd uitgeroepen. Iets wat geen enkele Nederlander in 25 jaar HBW/
AHBW is gelukt. Pas nu staat de opticien echt een beetje stil bij die prestatie. ‘Ik vraag me af of je als speler van zoiets kunt genieten. Nu ben ik er trots op. Ergens vind je jouw naam terug, op een lijstje met alleen maar buitenlanders. Dat geeft wel een bepaalde voldoening. Daar kun je niet van leven, wel van nagenieten.’ ‘Het is misschien een slechte vergelijking, maar stel dat je naar een popconcert bent geweest. Op weg naar huis ben je al een heleboel vergeten. Pas als je een dvd ervan opzet, denk je weer van: ‘O ja’. Net als met die jaarboeken. Ik zag gisteren dat ik ooit in één seizoen 107 driepunters erin heb ‘gepleurd’, zoals dat opgeschreven stond. Toch leuk om na te lezen.’ Ridderhof maakte nog eenmaal het HBW mee, in 1984. Zonder succes, de hegemonie was uit het team van Haaksbergen verdwenen. Hij besloot zijn heil te zoeken bij de Orca’s op Urk en ging daar niet meer weg. ‘Ik speelde met de mentaliteit waar Urkers van houden: hard werken en verder niet zeuren.’ Na zijn loopbaan moest Ridderhof jarenlang niets meer hebben van basketbal. Maar 26 december zal hij met vrouw, zoon en dochter weer op de tribune van het Kennemer Sportcenter plaatsnemen. ‘De sfeer in Haarlem blijft ongekend. Het is veel leuker om met Kerst daarheen te gaan dan ergens onderuit gezakt veel te eten.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .....................................
Van Geel werkt niet mee
uitslag van het A-staal al door zijn ploeg op non-actief gesteld. De renner blijft volhouden geen verboden middelen te hebben gebruikt. Als Leukemans schuldig wordt bevonden, hangt hem een schorsing van twee jaar en ontslag boven het hoofd.
seizoen 1994/95 een jaar bij de club uit Kerkrade speelde, nam het roer in februari over van de naar Hamburger SV vertrokken Huub Stevens.
111
Kampioen PSV kende ondanks de titel een slecht 2007. De eredivisionist haalde met trainers Ronald Koeman en Jan Wouters het laagste puntengemiddelde per duel (1,86) in tien jaar. Alleen in 1998 onder de hoede van Dick Advocaat en Bobby Robson presteerden de PSV´ers slechter met een gemiddelde van 1,85 punt per duel. PSV speelt dit jaar nog tegen FC Utrecht, FC Groningen en NAC.
KORT
AJAX BLOKKEERT TRANSFER EMANUELSON NAAR SPURS Urby Emanuelson mag van zijn werkgever Ajax niet vertrekken naar Tottenham Hotspur. De Engelse club meldde zich voor de linksback bij diens zaakwaarnemer Brian Berkleef. Technisch directeur Martin van Geel weigert de basisspeler in de winterstop te verkopen, aangezien Ajax niet veel verdedigende krachten heeft. De 21-jarige Emanuelson is bezig aan zijn vierde seizoen bij Ajax.
HH
111
Arts schreef Leukemans verboden product voor
Björn Leukemans werd vorige maand positief bevonden door een fout voorschrift van een ploegarts. De dokter van Predictor-Lotto schreef een niet toegestaan product voor aan de 30-jarige renner. De Belgische ploeg heeft de bewuste arts inmiddels ontslagen, nadat hij had toegegeven het middel te hebben voorgeschreven. Dat maakte het team gisteren bekend. Bij Leukemans werd vorige maand een lichaamsvreemd testosteron gevonden. Woensdag bleek ook de contra-expertise positief. Leukemans werd na de
Roda JC zinspeelt op langer verblijf Atteveld
De kans is groot dat Raymond Atteveld ook na dit seizoen hoofdtrainer is van Roda JC. Hij en de club gaan in de eerste helft van januari om de tafel om te praten over contractverlenging. Roda liet gisteren weten dat de club tevreden is over de prestaties van de 41-jarige oefenmeester. Atteveld, die in het
111
Puntengemiddelde PSV het laagst in tien jaar tijd
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Commerciële powerlifter (1)
Commerciële powerlifter (2)
Vrolijke EK-zeeleeuw
FC Groningen krijgt extra kracht: op 1 februari treedt tweevoudig Nederlands kampioen powerlifting Robbert Klaver (35) in dienst.
De beste powerlifter van 2003 en 2004 in de klasse boven 125 kilogram wordt manager commerciële zaken bij zijn favoriete club.
De organisatie ontwierp voor het EK Zwemmen 2008 in Eindhoven ‘een vrolijke zeeleeuw’ als toernooimascotte. Basisschoolleerlingen uit de stad mogen de naam van het beestje verzinnen.
