Interview Alex Wynaendts, Aegon
Tekst: Martin Voorn
Kop
(suggestie 1:) Globalisering kan financiële markten hard raken (suggestie 2:) Verzekeren is lokale kennis wereldwijd inzetten (suggestie 3:) ‘Globalisering is belangrijk, maar verzekeren en pensioenen blijven locale activiteiten’
Intro
Alex Wynaendts leidde Aegon door de kredietcrisis. Maar dat ging niet zonder slag of stoot, de verzekeraar moest 3 miljard aan staatssteun accepteren. Daarvan wordt het laatste restje nu afbetaald, Aegon staat er financieel veel beter voor. Maar CEO Wynaendts realiseert zich dat op de financiële markten nog steeds aanzienlijke risico’s aanwezig zijn, niet in de laatste plaats door de schuldenproblemen in een aantal Europese landen. Globalisering kan financiële markten én wereldwijde spelers als Aegon hard raken, maar biedt ook kansen. ’Globalisering is heel belangrijk voor ons, voor het ontwikkelen van de markten. Maar verzekeren en pensioenen blijven locale activiteiten.’
Wat betekent globalisering concreet voor Aegon? Globalisering betekent veel voor Aegon. Maar: verzekeringen en pensioenen zijn nog steeds sterk nationaal bepaald. Elk land heeft zijn eigen fiscale regelingen en pensioenregelingen. Aegon opereert in vele markten, maar geen markt is hetzelfde, ook in Europa niet. Wereldwijd actief zijn, ‘global player’ zijn biedt voordelen, terwijl we tegelijkertijd in elk land maatwerk moeten leveren in pensioenen en levensverzekeringen. Hoe beïnvloedt globalisering Aegon? Kapitaal is global; een dollar in Amerika is dezelfde als een dollar in Nederland, we moeten daar goede rendementen op maken. Door globalisering gaat alles veel sneller, informatie gaat ook veel sneller. Kapitaal wordt beïnvloed door financiële markten en financiële markten zijn
heel globaal. Nieuws in een deel van de wereld is op hetzelfde moment nieuws elders in de wereld. En dat heeft een enorme invloed op de kapitaalmarkten, daar is de invloed op ons het grootst. Dan moeten uw mensen ook snel handelen Ja, dan moeten wij dus ook snel handelen. Door globalisering is kapitaal mobiel, kapitaal gaat snel van de ene plaats naar de andere, naar plaatsen waar mensen verwachten rendementen te maken. Meer en meer zie je dat een wereldwijd opererend bedrijf als Aegon invloed heeft op de mensen die hier werken, we hebben mensen van vele nationaliteiten. Globalisering heeft voor ons een positieve invloed. Een voorbeeld: je hebt een business in India die mensen lokaal aantrekt, die mensen worden onderdeel van een global player en kunnen dus ook global ingezet worden. Is de kredietcrisis een negatief gevolg van de globalisering? Nee, ik denk het niet. De kredietcrisis is een gevolg geweest van steeds goedkoper geld, dat steeds makkelijker beschikbaar kwam, waarmee partijen steeds meer risico’s moesten nemen om rendement te halen. Op een gegeven moment moest die bubbel wel klappen. Dat begon in Amerika, maar het heeft effect over de hele wereld, dus de effecten zijn wel globaal, maar de oorzaken niet zozeer. Markten zijn nauw met elkaar verbonden, maar de oorsprong van de crisis is dus niet de globalisering. Levert de verwevenheid van de financiële sector nog steeds grote risico’s op? Door die enorme verwevenheid heb je meestal niet een geïsoleerd probleem, kijk naar Griekenland. Dat is niet alleen een probleem voor houders van Griekse staatsobligaties. In landen als Duitsland hebben banken veel geld zitten in Griekse staatsobligaties. Maar dan hebben ook de partijen die beleggen in die banken een probleem. En dan kunnen pensioenfondsen die op hun beurt in die banken beleggen niet voldoen aan hun verplichtingen. Enzovoorts. Griekenland is zelfs niet alleen een Europees probleem, maar een wereldprobleem Iedereen is onrustig. Je kunt je afvragen wat de directe gevolgen van Griekenland is, maar het sentiment speelt ook een rol. Een negatief sentiment rond Griekenland leidt tot een negatief sentiment over de euro, en tot de vraag: wat gebeurt er met andere landen? Als Griekenland in een herstructurering van de schuld komt denkt de markt: wie zou de volgende zijn? Vandaar dat we binnen Aegon zorgen voor een sterke kapitaalpositie, omdat er veel onzekerheden zijn en niet alle problemen in deze wereld opgelost zijn. Zijn de grootste risico’s in het financiële stelsel nog steeds aanwezig? We zitten nog steeds in een periode van verhoogd risico, zie de nervositeit op de financiële markten. Vooral van Zuid-Europese staten zijn de financiën op z’n minst kwetsbaar. Maar hoe zit het in Amerika, dat ook een enorme schuldproblematiek heeft? Japan heeft ook grote schulden, en dan komt daar nog een aardbeving, een tsunami en een nucleaire ramp bovenop. Er is meer dan voldoende onrust om ons heen. En daarom nemen we maatregelen. Dat zijn behalve sterke kapitaalbuffers ook maatregelen om risico’s op de financiële markten te beperken.
Ziet u globalisering als kans of meer als bedreiging? Globalisering is een realiteit, waar wij mee werken, je moet het niet als een kans of bedreiging zien. De vraag is meer: hoe verbeter je de bedrijfsvoering? En hoe definieer je globalisering? Krijg je één globale wereldmarkt? Voor onze activiteiten leven en pensioen is dat niet zo. Je krijgt wel één globale financiële markt. Globalisering biedt ons kansen: we kunnen ons ontwikkelen in landen en markten waar we nog niet zijn, landen waar de ontwikkelingen die wij hier hebben gehad nog moeten plaatsvinden. Met onze ervaring nemen we minder risico, en maken dezelfde fouten niet opnieuw. Waar heeft Aegon profijt van de globaliseringtendens? De globalisering van levensverzekering- en pensioenmarkten verkeert nog in de beginfase, omdat veel landen maar net open zijn voor buitenlanders. Het idee dat je voor pensioen ging sparen was in die landen niet aan de orde, daar had je onvoldoende geld voor. Maar nu die markten zich ontwikkelen, de bevolkingen rijker worden, minder afhankelijk willen zijn van de staat, manifesteren veel trends in de ontwikkelde marken zich ook in de nieuwe opkomende markten. In hoeverre heeft Aegon in de landen een andere aanpak? Elk land is anders; de manier waarop je producten verkoopt, het type producten, de fiscaliteit, de regelgeving, al die elementen beïnvloeden de wijze waarop wij onze activiteiten ontwikkelen. In bepaalde Europese landen worden verzekeringsproducten grotendeels via banken verkocht, in andere landen helemaal niet. Het verschil tussen Nederland en België is al zo groot. Ons businessmodel in Spanje, in Engeland of in Oost-Europa is heel anders. Voor ons is dat een uitdaging, omdat we ons moeten aanpassen aan lokale eisen. Aegon werkt globaal én lokaal? Dat is de kunst voor een bedrijf als Aegon: zorgen voor een globaal raamwerk, én voor lokale activiteiten. Wat wij toevoegen is: ervaring, expertise en een sterke kapitaalpositie, zodat we in staat zijn de juiste producten te verkopen aan de juiste klanten. U moet ook met culturele verschillen tussen landen rekening houden Ja, absoluut, je biedt andere producten aan, past je aan elk land aan. In China was het een tijd zo dat mensen geen levensverzekeringen sloten, want dat brengt ongeluk. Daar zijn de Chinezen overheen, ze zien ook dat de overheid niet in staat zal zijn voor iedereen te zorgen. Dat zie je in Oost-Europa ook, dat mensen de overheid niet vertrouwen, dus zorgen ze zelf voor hun financiële toekomst. Partijen als Aegon kunnen inspelen op de wereldwijd terugtrekkende overheid? Ja, wij spelen daarop in, zorgen ervoor dat onze klanten gerust kunnen slapen, dat ze weten dat ze beschermd zijn, dat als er iets gebeurt dat ze verzekerd zijn. Maar ook: dat je kunt leven zonder bang te zijn dat je vroegtijdig onvoldoende inkomsten hebt. En dat je zorgt voor een goed pensioen, zelfs in Nederland is dat lang niet altijd voor elkaar.
In Nederland wordt veel gespaard voor pensioen, hoe is dat elders? Nederland heeft een uitzonderlijke positie in de wereld. We hebben het wel eens over dekkingsgraden onder de 100%, maar in andere landen is niets gedekt, zoals Italië, Frankrijk, Spanje. Daar betalen werkende mensen voor de mensen die niet werken en door de vergrijzing loop je op termijn recht tegen de muur. Aegon biedt in die landen andere pensioenproducten aan dan in Nederland? Dat hangt ervan af. Elk land heeft z’n eigen regelgeving en gewoontes en gebruiken. In Nederland krijgt elke gepensioneerde per maand uitbetaald, die kan niet eenmalig z’n pensioenbedrag krijgen, maar in Amerika wel. Dan kun je een nieuwe auto kopen, of een boot, of naar het casino, nog erger. Daar moet je dus ook een rol spelen in de financiële educatie. Dat is ook onze rol: zorgen dat de klant weet wat voor product hij koopt, en waarom hij het nodig heeft. Kunt u voorbeelden geven van culturele verschillen? In opkomende landen als China verkoop je verzekeringsproducten via agenten, die aanbellen, een voet tussen de deur zetten en niet weggaan voordat de polis verkocht is. In andere landen gaat het veelal via internet. In Nederland is de verzekeringsagent, de man of vrouw met een binding met het bedrijf, bijna verdwenen. Dat zijn duidelijke culturele verschillen. In Amerika koop je bescherming voor een bepaalde periode. In andere landen bestaan die producten haast niet, wel producten die je hele leven dekken. In Spanje hadden we een schadebedrijf en wilden daar 20 jaar terug een levenbedrijf starten. Toen zei onze Spaanse manager: Spaanse mannen willen geen levensverzekering kopen, want ze willen niet machteloos van boven toezien hoe hun vrouw met een mooie som geld iets leuks met een andere man gaat doen. Is dat nog steeds zo in Spanje? Nee, anno 2011 is dat niet meer zo. Door globalisering worden culturele verschillen minder. In Azië is het nog steeds zo dat je je ouders in huis neemt als ze oud worden, een vorm van sociale zekerheid, ouders zonder pensioen hoeven zich geen zorgen te maken. Veel mensen uit de oudere generatie hebben geen pensioen, de kinderen zijn het pensioen. In Europa moet je als ouder zelf je verantwoordelijkheid nemen en dat doe je door voor een pensioen te zorgen. Maar de jonge generatie in China doet al veel meer aan het zeker stellen van hun financiële toekomst. Deze ontwikkeling is absoluut positief voor onze business. Globalisering en internet kunnen ook een bedreiging zijn, slecht voor uw marges Nee, dat leidt niet tot lagere marges. Het heeft weinig zin pensioenproducten in België te vergelijken met pensioenproducten in Nederland. Het product in België is aangepast op de regelgeving daar, en op de fiscale wetgeving en dat sluit totaal niet aan. Globalisering en internet zijn geen bedreiging voor ons. Tarieven zijn anders in verschillende landen, kooppatronen zijn anders. Haalt u hogere marges in opkomende landen? Ja, dat kan. Als markten zich gaan ontwikkelen, als er meer aanbieders komen, krijg je meer concurrentie, heb je ook schaalvoordelen. Dan is het normaal dat de rendementen met de
ontwikkeling van de markt meestal omlaag gaan. Dat zie je met mobiele telefonie, dat wordt steeds goedkoper, op dezelfde manier worden ook verzekeringen en pensioenen op termijn goedkoper. Verkoopt u woekerpolissen in opkomende landen? Een aantal van die producten in Nederland waren niet de juiste voor onze klanten en daarna hebben we vanaf 2005 al veel reparaties gedaan. Daar hebben we van geleerd, die producten verkopen we niet in andere landen. Globalisering geeft ons de mogelijkheid te leren van deze ervaringen. We zijn nu één van de weinige bedrijven die totaal transparant zijn over de kosten. Globalisering leidde tot schaalvergroting, nu gaat het juist de andere kant op Dat geldt vooral voor banken. Het concept ‘bigger is beautiful’ wordt nu duidelijk in een relatiever context geplaatst. Voor verzekeringen is het niet zozeer belangrijk dat je in z’n totaliteit groot bent, wel dat je in elk land groot genoeg bent om voldoende schaalgrootte te hebben en schaalvoordelen aan onze klanten te bieden. Verzekeraars zijn minder globaal dan industrie, wat betekent dat voor uw organisatie? Een auto die je hier koopt is precies dezelfde auto als in Duitsland. Fiscale wetten zijn overal anders, een verzekeringspolis is dus in elk land anders. Je moet daarom een organisatie hebben die gericht is op het bewerken van de lokale markten met lokale strategieën binnen een globaal raamwerk. Dat globale raamwerk geeft aan hoe we met ons kapitaal om gaan, welke normen en waarden we hebben, enzovoorts. Dat moet lokaal ingevuld worden. Dus de landenorganisaties binnen Aegon blijven belangrijk. Het is niet één fabriek in één land, die producten verkoopt in alle landen van de wereld.
