Internationale Economie Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico’s
Wim Boonstra, 27 november 2014
Basisscenario: Magere groei wereldeconomie, neerwaartse risico’s • De wereldeconomie groeit ook in 2014, maar de groei vertraagt wel • Groei industrielanden met name in de VS en het VK. Maar ook VS op structureel
lager groeipad. Monetaire stimulering beëindigd. In de loop van 2015 weer verkrapping monetair beleid • ‘Abenomics’ nog geen overtuigend succes • Meeste opkomende markten vertragen, m.u.v. India. Latijns Amerika doet het
relatief slecht, hoogste groei in Azië. Groei in China valt terug, maar blijft hoog (ca 7%) • De eurozone uit recessie, ook Nederland herstelt. Maar eurozone blijft een van
de zwakste delen van de wereldeconomie. Nieuwe commissie wil grootschalig investeringsprogramma. Goede zaak. • Wereldwijde betalingsbalansonevenwichtigheden nemen af 2
Groeiraming Verenigde Staten jaar op jaar mutatie in %
'13
'14
'15
Bruto binnenlands product
2.2
2¼
2½
Particuliere consumptie
2.4
2¼
2
Overheidsbestedingen
-2.0
-¼
¼
Investeringen
4.7
5¼
6¼
Uitvoer goederen en diensten
3.0
3¾
5¼
Invoer goederen en diensten
1.1
3½
5
Consumentenprijzen
1.5
1¾
1¼
Werkloosheid (%)
7.4
6¼
5¼
Begrotingssaldo (% BBP)
-3.6
-3
-2
104.2
106
105
Staatsschuld (% BBP)
3
Groeiraming eurozone jaar op jaar mutatie in %
'13
'14
'15
Bruto binnenlands product
-0.7
¾
1¼
Particuliere consumptie
-1.0
½
1
Overheidsconsumptie
-0.1
½
½
Investeringen
-3.9
1
1¾
Uitvoer goederen en diensten
1.2
3
3¾
Invoer goederen en diensten
-0.4
3
3¾
1.7
½
¾
Werkloosheid (%)
11.9
11¾
11¼
Begrotingssaldo (% BBP)
-2.9
-2½
-2½
Staatsschuld (% BBP)
93.3
95
95
Consumentenprijzen
4
Overheidsfinanciën in internationaal perspectief
5
Eurozone uitgesplitst BBP-volume (% j-o-j) Eurozone Duitsland Frankrijk Italië Spanje
2013 -0,7 0,2 0,4 -1,9 -1,2
2014 ¾ 1½ ½ -¼ 1¼
2015 1¼ 1¼ 1 ½ 2
Inflatie (%) Eurozone Duitsland Frankrijk Italië Spanje
2013 1,7 1,6 1,0 1,2 1,4
2014 ½ ¾ ½ ¼ -¼
2015 ¾ 1¼ ¾ ½ ½
Werkloosheid (%) Eurozone Duitsland Frankrijk Italië Spanje
2013 11,9 5,3 10,3 12,2 26,1
2014 11¾ 5 10¼ 12½ 24¼
2015 11¼ 4¾ 10¼ 12½ 22½ 6
Ruwe inschatting wereldhandelsstromen op grond van macro-prognoses • Verenigde Staten: invoer zal sneller groeien dan uitvoer, m.u.v. energie a.g.v.
schalie-energie • Eurozone: uitvoer groeit ongeveer even snel als invoer, maar grote verschillen
tussen landen. Export Duitsland en Spanje hoger dan invoer, Frankrijk omgekeerd. • Japan: uitvoer groeit verder door daling yen. Invoer stagneert door zwakke
bestedingen en opstarten nucleaire productie • Latijns Amerika, Rusland: invoer stagneert als gevolg van zwakke binnenlandse
vraag. Uitvoer gedragen door grondstoffen (LA) en energie. • China en overig Azië: invoer en uitvoer groeien beide stevig.
7
Vooruitzichten eurozone niet echt gunstig • Groeivooruitzichten Duitsland zijn tamelijk zwak • Frankrijk loopt beleidsmatig in ieder opzicht achter, Italië ook • Spanje overtuigt wel, maar werkloosheid is heel erg hoog • Beleidsarmoede Duitsland belangrijkste korte termijndreiging
8
Mondiale lopende rekeningssaldi: onevenwichtigheden lopen terug
9
Internationale omgeving: risico’s • Europa • Herstel nog broos en kwetsbaar. Grote verschillen tussen landen. Gevaar • •
• • •
nieuwe recessie wordt onderschat. Zeer hoge werkloosheid in Zuid-Europa maatschappelijk onhoudbaar Beleidsarmoede in grote EMU landen, vooral Duitsland en Frankrijk Structurele problemen eurozone nog niet aangepakt Gevaar van deflatie in de eurozone, arsenaal ECB is uitgeput Negatieve rentes: “omgekeerd bankieren”?
• Geopolitiek
• Spanningen met Rusland en sancties kunnen uitmonden in complete
handelsoorlog • Problemen in Midden Oosten kunnen leiden tot schokken in olieprijs • Opkomende markten
• Politieke spanningen in China • Terugval in Brazilië?
10
Instrumentarium ECB raakt uitgeput %
%
Beleidsrentes ECB
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
0
0
-1
-1 05
06
07
08
herfinancieringsrente
09
10
11
12
Marginale beleningsrente
13
14
Depositorente
Nederland in 2015 • Groeiherstel zet door • Binnenlandse bestedingen trekken aan • Overheidsbeleid ondersteunt groeiherstel, koopkracht stijgt (eindelijk) weer • Inflatie blijft (erg) laag • Werkloosheid daalt weer • Overheidsfinanciën redelijk goed (tekort ruim <3% bbp, staatschuld 70%)
• Lopende rekening overschot veel te hoog
12
De Nederlandse economie in 2015: Doorzettend en verbredend herstel
13
Duizenden
Overheidsfinanciën: begrotingstekort omlaag
5
%
mrd
0
1 0
-5
-1
-10 -15
-2
-20
-3
-25
-4
-30
-5
-35
-40
-6 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 Overheidssaldo (l)
Bron: CPB
Saldo als % BBP (r) 14
Follow us on Twitter Rabo Economie Dank u voor uw aandacht! economie.rabobank.com
15
