info.mr Tijdschrift voor medezeggenschapsraden • Een uitgave van de Algemene Onderwijsbond
3 oktober 2010
‘Leuk en interessant, maar wel veel werk’ Klasse-assistent Baukje de Boer is voorzitter van de mr
Verbouwen volgens het boekje kan niet pagina 4
Ken je school, raadpleeg internet pagina 13
Nieuwe rondes in de toezichtcarrousel pagina 21
De•straks vo • or•de•klas co • llega De•jaren•erva ring•collega De•geeft•altij d•top•les•colle ga
De•let•op•kleintjes•collega
De•in•blijde•verwa chting•collega De•altijd•maar•nakijk en•collega
mix•collega
De•spiritueel•getinte•collega De•rampen•en•calamiteiten•collega
De•control•alt•delete•collega
Voorletters en naam*
M/V
Geboortedatum*
Privé-adres*
Telefoonnummer
Postcode en woonplaats*
E-mail Schaal en regelnummer
De•sterren
voor ten minste een jaar en betaal het eerste half jaar slechts € 25,–
Ja, ik word AOb-lid
Bruto-inkomen*
De•nieuwe•collega
ga te•vak•colle allermoois ik•heb•het• De• ga ollega n•colle De•ik•start•als•invaller•c De•gezelligheid•kent•geen•tijd•collega De•duobaa collega tot•over•zijn•oren• De• collega De•lekker•in•haar•vel• De•teveel•k•kkoffie•collega
De•druk•druk•druk•collega
r collega De•staat•altijd•voor•je•klaa •
Betrekkingsomvang: fulltime | parttime
Naam school
Adres school
Schoolcode
Postcode en plaats
Handtekening*
Datum*
* = verplicht om in te vullen Opsturen naar: AOb, Antwoordnummer 4346, 3500 VE Utrecht (een postzegel is niet nodig)
Rekeningnummer*
(de contributie wordt per maand afgeschreven)
www.aob.nl • 0900 463 62 62 info.mr oktober 2010
Inhoud
van raden van bestuur in het onderwijs,
19. Kom erbij
4. Verbouwen
WMS-congres presenteert gevarieerd
Een nieuwe cursus trekt aarzelende mr-
programma op 24 november.
kandidaten over de streep.
10. Mijn mr
20. De Werkvloer
Medezeggenschap volgens
Vraag en antwoord over mr-kwesties.
Het Murmellius gymnasium in Alkmaar tobt met arboregels.
7. Wajongers pakken aan Jeugdige gehandicapten pakken in het
Caroline Visser.
voortgezet onderwijs graag klusjes aan
13. Je school op internet
die anders blijven liggen. Een convenant
Steeds meer relevantie informatie staat
maakt dit mogelijk tegen lage kosten.
gewoon op internet. Gebruik dat!
8. Nieuws
16. Betere faciliteiten
Een streep door excessieve beloning
Waar heb je recht op?
Colofon Info.mr verschijnt vier maal per jaar
21. Toezichtcarrousel Nieuwe wetgeving rondom toezicht en bestuur.
23. Afgehamerd Interessante uitspraken van de geschillencommissie.
Vijf vragen aan: Baukje de Boer
en is een uitgave van de Algemene
Ze is klasse-assistent op de Zonnebloemschool in
Onderwijsbond voor de personeelsge-
Emmeloord, een christelijke school voor speciaal onder-
leding van medezeggenschapsraden.
wijs aan zeer moeilijk lerende kinderen en meervoudig
Het blad wordt verzonden ter attentie
gehandicapte kinderen. Baukje de Boer (36 jaar) begeleidt
van de mr op elke school voor primair
de leerlingen van de bovenbouw in de techniekgroep bin-
en voortgezet onderwijs. Bij de AOb
nen het leerwerkcentrum (LWC) Het Esveld. “We maken
geregistreerde mr-leden ontvangen
bijvoorbeeld vogelhuisjes, piratenkisten en dienbladen
info.mr op hun huisadres.
van kuubskisten. Die worden elders verkocht.”
Extra abonnementen: € 24 per jaar. Opgave via
[email protected]
En nu al twee jaar voorzitter van de mr? “Het komt volgens mij niet vaak voor dat een klasse-assistent voorzitter is van de mr. Meestal zijn het
Redactie-adres:
docenten of ouders. Maar ik vind het echt leuk en interessant, al is het wel een bult werk.”
Redactie Info.mr | AOb | Postbus 2875 | 3500 GW Utrecht |
[email protected]
Vraagt het voorzitterschap iets extra’s van je?
0900-463 62 62 | www.aob.nl
“Je moet het natuurlijk kunnen, en ook durven. Onze directeur gaat erg snel, soms té snel voor ons als mr en dan moet je ‘m wel durven remmen.”
Hoofd- en eindredactie: Miro Lucassen, Anka van Voorthuijsen
Wat vind je lastig?
Redactieraad: Marcel Koning, Saskia
“Dat er uit Den Haag steeds wisselende berichten komen, zoals met passend onderwijs. De éne keer
van der Schaaf, Robert Sikkes, Gerard
is het zus, dan weer zo. Persoonlijk vind ik dat onze kinderen bij ons beter af zijn dan op een gewone
Willemsen, Marina de Wit
school. Collega’s hebben er een dagtaak aan om ervoor te zorgen dat iedereen op een goede werk-
Foto’s: Joost Grol
plek of een passende dagbesteding terecht kan, dat zie ik op een gewone school niet gebeuren.”
Tekening: Frits Verschuren Opmaak: Typetank
Noem eens een mr-succes?
Druk: Senefelder Misset
“We hebben te maken gehad met taxichauffeurs die met 100 kilometer per uur door de polder
Advertentie-exploitatie: VVP,
scheuren of rare dingen tegen onze leerlingen zeggen. Taxivervoer wordt door ouders met de
Verenigde Periodieken, Postbus 433,
gemeente geregeld. Als school kun je weinig, je bent er nooit bij. Een ouderlid van de mr heeft
2040 AK Zandvoort, 023 571 93 34,
contact gezocht met de gemeentes en de taxibedrijven en de zaak aan de orde gesteld. Zij is nu
[email protected]
ook contactpersoon als er iets is met het vervoer. We hebben protocollen opgesteld en ouders en personeel goed geïnformeerd.”
De inhoud van Info.mr wordt met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Er lijkt sprake van een open sfeer: protocollen over bijvoorbeeld schoolzwemmen,
samengesteld. Aan de beschrijving van
seksueel misbruik, en ook het inspectierapport staan allemaal op de startpagina van
wetten en regelingen kunnen echter
jullie website (www.zonnebloemschool.nl).
geen rechten worden ontleend.
“Klopt. Dat inspectierapport was zó mooi, daar zijn we trots op. Zonde om dat niet aan iedereen te laten zien.”
oktober 2010
info.mr
3
Verbouwen volgens het boekje kan niet Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank
Een leerling in het voortgezet onderwijs heeft recht op twee m2 vrije ruimte in een theorie-lokaal. Een docent op nog anderhalve m2 meer. Deze normen uit de Arbocatalogus-vo zijn voor sommige scholen onbetaalbaar en onhaalbaar, merkte het Alkmaarse Murmellius Gymnasium.
tien jaar geleden toegevoegd: zeven lokalen en
Mooi gebouw, dat Murmellius. Rijksmonument.
beschermde status.” Het is zowel bij docenten
Wim Passtoors heeft alle berekeningen keurig in
Gebouwd in 1939. Met fraaie, hoge lokalen.
als leerlingen het meest geliefde deel van de
een Excel-spreadsheet gezet, en de uitkomsten
Maar te krap. Er komt een plan om te renove-
school: sfeervol, en met grote, hoge lokalen.
zijn bijna lachwekkend als het tegelijkertijd niet
een gymzaal. De gemiddelde klassegrootte is 27,5 leerling. Wie zich aan de arbo-normen wil houden, kan uitrekenen dat er in de bestaande klaslokalen gezien de oppervlakte hooguit 23 leerlingen les mogen krijgen. “Dat betekent dus kleinere klassen, en meer personeel.” En dat is natuurlijk onbetaalbaar.
ren en uit te breiden met zes lokalen, 900 m2
zo treurig was. De school heeft ruim 800 leer-
bruto vloeroppervlakte. Daarmee zou de school
lingen en werkt om financieel uit te komen en
nog dertig jaar vooruit moeten kunnen. Wim
de vereiste onderwijstijd te halen met een maxi-
Passtoors, plaatsvervangend rector, gaat de
male klassegrootte van 32 leerlingen. Om aan
coördinatie van de bouw doen. En ziet zich al
de arbo-norm te voldoen en die leerlingen alle-
snel geconfronteerd met de Arbocatalogusvo. Mooi dat die catalogus er is, daar zijn alle betrokkenen het over eens. Maar de erin opgenomen normen blijken al snel een enorm struikelblok. Terwijl je ze niet eens echt riant kunt noemen: twee
m2
nuttige oppervlakte per
leerling en 3,5 m2 voor de docent, dat is beslist
‘De oudbouw valt onder Monumentenzorg en heeft een beschermde status’
maal de vierkante meters te geven waar ze recht op hebben, zou het personeelsbestand met 40 procent moeten groeien. “Kleinere klassen, dat vinden de docenten natuurlijk heerlijk, maar het kost me jaarlijks tussen de 7,5 ton en 1,3 miljoen extra voor de formatie.” Mogelijkheid twee: muren weghalen en grotere lokalen bouwen. Bij
niet ruim in vergelijking met de normen voor
een klassegrootte van maximaal 32 leerlingen
kantoorgebouwen. Maar het is in elk geval iets.
moet een theorielokaal minstens 67,5 m2 aan oppervlakte hebben. “Dan hebben we minstens
Monumentenzorg
1,4 miljoen extra nodig aan bouwkosten.” Om het aantal lokalen gelijk te houden, zou
Het Murmellius bleek, ondanks alle goodwill van
het Murmellius meer ruimte in beslag moeten
de wereld, onmogelijk aan de nieuwe normen m2,
nemen. Maar er is geen vierkante meter beschik-
te kunnen voldoen, zegt Harry Stein, lid van de
Geschatte oppervlakte per lokaal 50
personeelsgeleding van de mr. “De oudbouw
ouderwets hoog, dus kubieke meters genoeg.
baar op de locatie: “We zitten ingeklemd tussen
valt onder Monumentenzorg en heeft een
Het nieuwere gedeelte staat ernaast en werd
een hotel en woningen.”
4
info.mr
oktober 2010
en
Alle opties om aan de nieuwe normen te vol-
normen moeten volgens hen ‘teleologisch’
problemen mee”, zegt Harry Stein. Datzelfde
doen kosten dus veel geld. Passtoors deed
worden geduid. Dat betekent dat een rechter
gold voor Gerard Willemsen namens onderwijs-
navraag bij alle mogelijke geldbronnen:
bij de beoordeling meer op de bedoeling van
vakbond AOb. Voor iedereen was van meet af
het ministerie van OCW, de Vereniging van
een wetsartikel moet letten, dan op de letterlijke
aan duidelijk dat de school een gezond
Nederlandse Gemeenten, het ministerie van
bewoordingen. In dit geval dus: welk belang
binnenklimaat wel degelijk belangrijk vond, ook
Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het minis-
is er met die strenge normering gediend en
op minder vierkante meters. Besloten werd om
terie van Binnenlandse Zaken in verband met
kan het beoogde effect, een gezonde werk- en
aanvullende klimatologische installaties in te
hun zeggenschap over het gemeentefonds,
leeromgeving, wellicht op een andere manier
passen, zodat de school na renovatie wel kon
en de gemeente Alkmaar. Deze ronde leverde
worden bereikt?
voldoen aan de Frisse Scholen Norm niveau C
Passtoors de zekerheid op dat er vanuit die
van Senter Novum.
hoeken absoluut geen aanvullende financiering
Afwijken van de norm
te verwachten was om te voldoen aan de arbo-
De pmr en de mr van het Murmellius gingen
Passtoors denkt van niet. Hij merkte tot zijn
voorschriften. Zelfs de wel beschikbare eenma-
ermee akkoord dat de school af wilde wijken van
schrik dat bouwers en architecten volslagen
lige OCW-subsidie voor een beter binnenmilieu
de norm. “Wij hadden daar in dit geval geen
onbekend zijn met de Arbocatalogus-vo. “Die
Is het Murmellius een uitzondering? Wim
bleek achteraf uitgeput. Wim Passtoors: “Toen heb ik de VO-raad benaderd en gezegd: we zitten aan alle kanten klem. De regel in de arbocatalogus is keihard en we zien niet hoe we eraan kunnen voldoen.” Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn, zegt Gerard Willemsen, jurist bij de Algemene
Veilig werken met hulp van de Arbocatalogus
Onderwijsbond en van meet af aan betrokken
De Arbocatalogus, met aparte versies voor primair en voortgezet onderwijs, is
bij de besprekingen tussen de directie van het
samengesteld door organisaties van werkgevers en werknemers. Zij bieden bewezen
Murmellius, de pmr en VO-raad. “De arbo-
oplossingen aan voor echte risico’s op het gebied van fysieke veiligheid, psycho-
catalogus geeft normen om te helpen, niet om
sociale arbeidsbelasting en gezondheid. De catalogus is een aanvulling op de wet-
scholen af te snijden van allerlei mogelijkheden.
telijke arbovoorschriften die slechts hoofdlijnen beschrijven.
We geven met die normen een handreiking.
Lokale bijzonderheden spelen een rol bij afspraken over arbeidsomstandigheden en
Ik vind wel dat áls je daarvan af wilt wijken, je
de personeelsgeleding in de mr moet dan ook aan tafel zitten als het hierover gaat.
dat goed moet kunnen motiveren, ook naar de
Volgens de wet medezeggenschap op scholen heeft de raad instemmingsrecht op
Arbeidsinspectie toe. En de medezeggenschaps-
diverse beleidsvoornemens van de werkgever.
raad moet natuurlijk akkoord gaan.” De VO-raad deelde die visie: de gestelde oktober 2010
info.mr
5
nieuwe normen gaan veel extra geld kosten.
len met het ministerie want er moet echt extra
Dat geldt voor alle scholen die nieuwbouw gaan
geld bij.” Hij beseft dat het Murmellius voor
plegen of uit gaan breiden op een manier waar-
de VO-raad een soort ‘test-case’ werd en de
voor een bouwvergunning nodig is. Als ze die
uitkomsten zijn volgens hem belangrijk: “Die
op of na 1 januari 2010 aanvragen, krijgen ze
normen in de catalogus lijken misschien een
ermee te maken. Klassen hebben vaak minimaal
papieren tijger, maar je het niet netjes afdekt en
27 leerlingen en het betekent al snel dat je meer
iemand doet een beroep op de letterlijke tekst,
grond moet hebben voor grotere lokalen. Je
dan kun je als school een flinke boete krijgen.
krijgt dan ook te maken met hogere bouwkos-
Bovendien: we willen echt graag een frisse
ten.”
school zijn natuurlijk.”
De informatie over de Arbocatalogus-vo kom
Het gymnasium uit Alkmaar is natuurlijk blij met
je zéker niet automatisch tegen als je als school
de uitspraken van de VO-raad en de AOb. Het is
gaat (ver)bouwen, merkte hij. “In de cao staat
de bedoeling de bevindingen zwart op wit vast
het even genoemd in een bijlage van twee
te leggen. Daarna zal Arbo-VO met de sociale
regels en daar wordt verwezen naar de website
partners nog eens naar de teksten en normen
van de VO-raad. Je moet er toevallig achter-
in de catalogus kijken om te beoordelen of de
komen en dat lijkt me geen goede situatie. Ik
nieuwe inzichten daarin te verwerken zijn.
heb hier een boekje van het ministerie over
En de verbouwing? Die is afgelopen zomer van
scholenbouw, uit 2010. Er staat níets in over de
start gegaan. H
Arbocatalogus-vo.” De catalogus is te vinden op internet.
Onwerkbaar
Primair onderwijs:
Passtoors denkt op basis van de ervaringen bij
www.arbocatalogus-PO.nl
zijn eigen school, dat de normen voor uitbrei-
Voortgezet onderwijs:
ding en aanpassing aan bestaande gebouwen
www.arbocatalogus-VO.nl
eigenlijk onwerkbaar zijn. Ze vragen te veel dure aanpassingen. “Ik denk dat je moet stellen dat het streefgetallen zijn. Of je moet onderhande-
De•even•weg•want•op•cursus•collega
Nieuw cursusaanbod voor mr-leden staat op www.aobscholing.nl. In de medezeggenschapsraad presteer je beter als je op de hoogte bent van de nieuwste ontwikkelingen. Neem de tijd die je toekomt om bij te blijven. Volg een cursus bij AOb scholing en neem gerust een paar mr-collega’s mee. Of laat de trainer maatwerk leveren op jullie school. Kies uit het brede assortiment voor leergierige leerkrachten en ouders op www.aobscholing.nl
Cursussen, conferenties en advies
6
info.mr
oktober 2010
Wajongers pakken aan op scholen De één vult de koffieautomaten en de
vullen van vacatures, maar om taken van
en doen nuttig werk. Marco van der Ploeg,
kopieermachines bij, de ander heeft het
‘niet beschreven functionarissen’. Hoebink:
bestuursadviseur HRM bij Lucas Onderwijs
bijhouden van de absentielijsten overgeno-
“Werkzaamheden waarbij het tempo of een
in Den Haag, is enthousiast over ‘zijn’ vier
men van de conciërge, een derde haalt de
diploma niet van belang is. Denk aan het
Wajongers. Op het bestuursbureau assi-
klassenboeken op en zet alle pipetjes klaar
schoonmaken van locker-kastjes, het bijhou-
steert er één bij kantinewerkzaamheden. Hij
voor het scheikundepracticum. Jeugdige
den van pantry’s.”
brengt koffie rond bij vergaderingen, ruimt
gehandicapten werken sinds kort met
een vergaderkamer na afloop op en verricht
veel plezier op een aantal scholen voor
allerlei hand- en spandiensten. “Er is een job
voortgezet onderwijs in Nederland.
coach die begeleiding geeft vanuit de VAC, en hier intern geeft bijvoorbeeld de dame
Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank De nieuwe krachten kwamen binnen als gevolg van een nieuw convenant tussen onderwijsvakbonden, UWV en VO-raad. “Het voelt voor hen vaak veel beter dan de taken die ze op een sociale werkplaats moeten doen en werken op een school geeft
van de kantine werkbegeleiding: zij vertelt wat er gedaan moet worden.”
‘Wijs je school op de mogelijkheid om jong gehandicapten in dienst te nemen.’
Extra handen Volgens Van der Ploeg is het absoluut niet zo dat je als leerkracht ‘een halve therapeut’ moet zijn voor de begeleiding. “Het zijn echt extra handen in de klas.” Frans Hoebink van
natuurlijk ook meer status,” zegt Frans
de VAC: “Het gaat hier niet om ‘gunnen’: die
Hoebink van de Vereenigde Arbeidskundige
Wajongers krijgen een echte rol bij het werk
Compagnie, een arbeidskundig bureau dat
dat moet gebeuren, zonder dat ze functies
nauw betrokken was bij het initiatief.
verdringen. Er is natuurlijk wel enige begelei-
Op elke school blijft wel werk liggen waar-
ding nodig vanuit school.” Bonden, werkge-
voor de docenten of conciërge geen tijd heb-
vers en UWV praten over uitbreiding van het
ben. Veel van die taken zijn goed te doen
Vooral voor krimpscholen is dit een uit-
convenant naar het primair onderwijs, maar
voor een Wajonger, een jongere gehandicap-
komst, zegt de VAC-medewerker. Door terug-
zo ver is het nu nog niet. Daar kun je denken
te. In het convenant staat dat alle partijen
lopende leerlingaantallen hebben zij minder
aan ‘snoetenpoetsers’, geeft Hoebink aan.
hun best doen om meer werkplekken voor
geld voor overhead terwijl hetzelfde werk
“Klassenhulpen, die meehelpen met handjes
deze groep te creëren op scholen. Een extra
moet gebeuren.
wassen en veters strikken en zo.”
cao-bepaling maakt dit mogelijk. Natuurlijk
Medezeggenschapsraden kunnen hun direc-
kost het een school wel wát geld, maar vol-
Groot succes
gens Hoebink levert de maatregel vooral veel
Ook andere betrokken partijen vinden het
die dit nieuwe convenant biedt voor de eigen
op. “Ik schat dat je als school door alle moge-
convenant een groot succes nu de resultaten
school.
lijkheden maximaal vier- tot vijfduizend
langzamerhand zichtbaar worden. Scholen
euro op jaarbasis kwijt bent.”
zijn erg blij met de extra hulp, Wajongers
Meer informatie over het convenant:
Het gaat bij dit convenant níet om het ver-
zitten meer tussen (bijna)leeftijdgenoten
www.aob.nl en www.vo-raad.nl
oktober 2010
ties uiteraard wijzen op de mogelijkheden
info.mr
7
r m s ieuw
N r m euws
i N r ws m
Nieu
Waar houden mr’s zich mee bezig? Groot en klein medezeggenschapsnieuws uit het hele land. Tips voor deze rubriek zijn welkom bij:
[email protected]
Congres voor iedereen in de medezeggenschap Op woensdag 24 november 2010 vindt voor de vierde keer alweer het landelijke WMS-congres plaats, bedoeld voor iedereen die met medezeggenschap op school te maken heeft. Het thema dit jaar is ‘naar een professionele medezeggenschap’. De organisatie is in handen van de Stichting Onderwijsgeschillen. Belangrijk onderdeel van het congres zijn net als eerdere jaren de workshops, die weer duidelijk in zijn gedeeld naar doelgroep en schooltype. Er zijn bijvoorbeeld workshops speciaal voor bestuurders en directies, voor primair onderwijs en voortgezet onderwijs. De onderwerpen sluiten goed aan bij de dagelijkse praktijk van het (g)mr-werk: communicatie binnen de geledingen en met de achterban, functiemix, passend onderwijs, de begroting, hoe rijk is mijn schoolbestuur, het komt allemaal aan bod. Ook dit jaar zijn er weer geldprijzen (en eeuwige roem) voor de winnaars van de mr-prijzen. Die gaan naar raden die hebben bewezen goed bezig te zijn met professionalisering in de medezeggenschap. Er zijn drie prijzen uitgeloofd: voor po, vo en voor een leerlinggeleding. Wie mee wil dingen moet informatie sturen naar
tie is te vinden op de website
die veel hoger lag dan voor personeel vastligt in
[email protected] en dan volgt nadere infor-
www.deelnameregistratie.nl en dat is ook de
de cao, waar schaal 17 het maximum is.
matie. Vorig jaar was het optreden van zelf-
enige plek om in te schrijven.
De vaststelling van de leidraad gebeurde buiten
benoemd ‘zakelijk magiër en alchemist’ George Parker een groot succes. De organisatie heeft hem daarom nogmaals uitgenodigd. Dit keer presenteert hij zijn peptalk al tijdens
de werknemersorganisaties om. Zij waren direct
Streep door ‘excessieve beloning’ bestuurders
het ochtendgedeelte van het programma.
fel tegen de nieuwe hogere beloningen, omdat huns inziens een bestuurder ook tot het personeel hoort en dus onder de cao hoort te vallen. Inmiddels is in de wet Goed Onderwijs Goed
Het congres vindt traditiegetrouw plaats in
De omstreden beloningsleidraad voor bestuur-
Bestuur (GOGB) de begripsomschrijving ‘per-
zalencentrum De Reehorst, op loopafstand van
ders in het voortgezet onderwijs is van tafel. De
soneel’, uitgebreid met de omschrijving van
NS-station Ede-Wageningen. Deelname kost 90
VO-raad liet die leidraad begin 2008 ontwikkelen
bestuurders die deel uitmaken van een organisa-
euro, wat zonder discussie te bekostigen is uit
voor de beloning van bestuurders in een Raad
tie met een raad van toezicht. Zij vallen gewoon
het scholingsbudget van elke mr. Meer informa-
van Toezichtmodel. Er kwam een honorering uit
onder cao, benadrukt staatsecretaris Van
8
info.mr
oktober 2010
r
Bijsterveldt in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens haar zijn hiermee ‘aanzienlijke stappen gezet in de beteugeling van excessieve beloningen van topfunctionarissen in de (semi)publieke sector, waaronder het onderwijs.’
Communicatie kan altijd en overal beter Het staat bij veel medezeggenschapsraden hoog op de agenda: de communicatie moet beter. Tussen ouders en mr, tussen directie en mr, tussen de geledingen onderling. Op de Montessorischool Jan Vermeer in Delft ging het vlak voor de zomer flink mis op dat gebied. Directie en mr besloten tot invoering van een continurooster, een voornemen dat al maanden in bespreking was. Na de zomer vijf lesdagen van vijf uur, zou dat betekenen. De mr stemde in met het voorgestelde ‘vijf gelijke dagen-model’
geïnformeerd, verzekert Bekema. Eén voorma-
de school over 15 jaar nog bestaat. Zo’n garan-
waarin schooldagen van 08.30 tot 14.00 uur
lig lid van de ouderraad is overgestapt naar de
tie wilde Dunamare niet geven gezien de vergrij-
gelden. Maar dat gebeurde iets te snel.
medezeggenschapsraad.
zing en de huidige bevolkingssamenstelling van
De ouderraad van één locatie had al eerder laten
Zandvoort. In die patstelling kwam sluiting op
weten nog wat vragen te hebben, onder meer
tafel te liggen.
over het wegvallen van de vrije woensdagmiddag. Ouder vreesden problemen in verband met buitenschoolse activiteiten van de kinderen. Ook lag er nog een vraag over het totaal aantal
Maar volgens Guus van Dee voorziet het
Actieve mr vecht met succes voor voortbestaan Gertenbachcollege
Gertenbach in een grote behoefte in Zandvoort: op de kleine school kent iedereen elkaar en zijn leerlingen, ouders en personeel betrokken bij elkaar. Probleem is wel dat er dit schooljaar
lesuren dat over zou blijven. De ouderraad telde er minder dan voorheen. Maar tot woede van
De medezeggenschapsraad van het Wim
maar 18 brugklassers zijn – vandaar de vrees van
sommige ouders stemde de mr in met het voor-
Gertenbachcollege (vmbo-tl) in Zandvoort heeft
Dunamare. Maar de mr van het Gertenbach ziet
stel, zonder volgens hen goed te overleggen
in korte tijd zeer succesvol actie gevoerd om
wel vaker kleine brugklassen. Deze school ver-
met de ouders. Een aantal ouders verwijt direc-
de school open te houden. Het Gertenbach is
welkomt altijd veel zij-instromers in het tweede
tie en mr ‘een gebrek aan openheid’ en een stuk
de enige school voor voortgezet onderwijs in
schooljaar. Het gaat dan om leerlingen die elders
of vier ouders van één locatie hebben uiteinde-
de kustgemeente. Er zitten nog geen 160 leer-
‘een tik hebben opgelopen’.
lijk zelfs voor een andere school gekozen.
lingen op. De naam is net zo lokaal als de school
De mr-actie leverde veel publiciteit op en het
Clusterdirecteur Willemien Bekema erkent dat
zelf: Wim Gertenbach is een in de Tweede
ziet er nu naar uit dat de school toch nieuw-
er inderdaad dingen mis zijn gegaan. De com-
Wereldoorlog gefusilleerde Zandvoortse drukker
bouw krijgt. De gemeente heeft de eis losgela-
municatie is niet altijd even handig aangepakt,
en verzetsheld. Maar zelfstandig is de school al
ten dat er de komende 15 jaar onderwijs gege-
geeft ze toe. Aan de andere kant vindt ze dat
lang niet meer.
ven moet worden. Het gebouw zal zo worden
ieder zijn verantwoordelijkheid moet kennen:
De overkoepelende onderwijsgroep Dunamare
ontworpen dat het eventueel ook als woonge-
“Er zijn soms ouders die denken dat een ouder-
stuurde volgens mr-voorzitter Guus van Dee aan
bouw te gebruiken is in de toekomst.
raad een soort ondernemingsraad zoals in het
op sluiting van de school per 1 augustus 2011.
Dunamare stelt geen voorwaarden aan het aan-
bedrijfsleven is, en die dan op de stoel van de mr
Zowel team als leerlingen zouden dan naar een
tal leerlingen, mits de school financieel gezond
gaan zitten. Het is niet voor iedereen altijd even
andere locatie van dezelfde onderwijsgroep
blijft.
duidelijk wie wat doet en welke taken daarbij
kunnen, het Sterrencollege in Haarlem-Noord.
Verder gaat de school de werving actiever ter
horen.”
Maar dat pikte de mr niet. Onder aanvoering
hand nemen. Zo geeft het Gertenbach meer
Inmiddels is het continurooster wel ingevoerd,
van voorzitter en gymleraar Guus van Dee wer-
dan vmbo-tl onderwijs. Kinderen uit Zandvoort
maar ter verbetering van de communicatie is er
den gemeenteraad, SP en ouders gemobiliseerd
kunnen in hun eigen dorp ook de eerste twee
ook een klankbordgroep in het leven geroepen.
en werd actie gevoerd. Met succes: de school
leerjaren havo aan het Gertenbach College
Die houdt in de gaten hoe het nieuwe rooster
blijft open.
te volgen. Daarna stromen ze door naar een
bevalt en zal te zijner tijd zorgen voor een ade-
Het probleem kwam op tafel door het gebouw
3 havo-klas, meestal in Haarlem.
quate evaluatie. De klankbordgroep is door de
in Zandvoort. Dat dateert uit 1956 en is – op z’n
directie ‘gevuld’ en er zitten zowel criticasters
minst – toe aan een grondige opknapbeurt, maar
als fans van het nieuwe rooster in, maar geen
daar voelt de gemeente niets voor. Die ziet meer
mr-leden. De mr zal over de voortgang worden
in nieuwbouw, maar wil dan wel de garantie dat
oktober 2010
info.mr
9
Mijn mr Caroline Visser
‘In de mr ben ik de leerkracht, niet de moeder van Kylie en Rosie’ Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Joost Grol
Caroline Visser (39) staat voor de klas in de onderbouw van de openbare Jenaplan basisschool De Dolfijn in Driebergen. Van de 17 jaar dat ze lesgeeft op deze school, maakte ze bijna de helft van de tijd deel uit van de medezeggenschapsraad. “Dit is het laatste jaar.” De mr is als klus niet écht populair onder leerkrachten: “De meesten doen liever iets praktisch: in een Sinterklaascommissie of bij de musical.” De mr vergadert dit keer bij Caroline Visser
“Nee. Ik ben binnen de mr echt een leerkracht
oudergeleding, die bijna helemaal vernieuwd
thuis. “Doen we wel vaker. Het is wat gezelliger
van de kleuterbouw.”
is en deze vergadering voor het eerst meedoet,
en persoonlijker. Je zit niet in zo’n koud lokaal
De Dolfijn heeft twee locaties in Driebergen, aan
hamert erop. De personeelsgeleding vindt net
en je bent even uit de sfeer van school.” Hoewel
beide kanten van de Hoofdstraat. De ligging
zo goed dat dit een verbeterpuntje is. Een leer-
ze die sfeer op De Dolfijn overigens fantastisch
ten opzichte van die provincialeweg leidt tot
kracht: “We hebben een nieuw mededelingen-
vindt, zegt ze meteen. “Bruisend en levendig.
de aanduidingen ‘noord’ en ‘zuid’. Zuid, een
bord op school waar een grote ruimte is gereser-
En we proberen echt met z’n allen, onder-, mid-
zwarte school, kwam erbij na een fusie een aan-
veerd voor de mr. Dat is nu een groot wit leeg
den- en boven-bouw, een hechte gemeenschap
tal jaren geleden. Ze vindt Zuid een fantastische
vlak. Daar gaan we actief gebruik van maken.”
te vormen.” Haar enthousiasme blijkt ook wel
school, zegt ze als moeder van Kylie en Rosie:
En wat betreft de communicatie: dat de ouders
uit haar staat van dienst. Lachend: “Ik ben het
“Een klein hecht team, met korte lijnen.” Maar
al van hun kinderen hebben gehoord dat het
fossiel van de school. Werk er het langst van het
het imago van de locatie is nog niet optimaal.
fenomeen ‘schoolslapen’ voor groep acht
hele team, al zeventien jaar.”
Onterecht, vindt ze. Caroline vermoedt dat
waarschijnlijk wordt afgeschaft, vinden ze ook
Ze zit alweer zes jaar in de medezeggenschaps-
sommige ouders in eerste instantie vooral naar
vreemd. “Dat moet nog in het mt worden
raad van deze openbare Jenaplan basisschool
de buitenkant van het schoolgebouw kijken
besproken toch?” De kritiek is terecht, geeft de
in Driebergen, maar uiteraard niet al die tijd
en dat zwaar mee laten wegen bij hun keuze.
personeelsgeleding toe. “Die communicatie
achter elkaar. “Ik vind het belangrijk om mee te
“We zijn er heel hard mee bezig. Het gebouw
verdient geen schoonheidsprijs.”
praten op beleidsniveau, een vinger in de pap te
oogde wat afgebladderd, maar we hebben met
Het verschil in belang van de beide geledingen
hebben. En hier hoor je ook goed wat er onder
ouders en als team schilderingen op de ramen
is meteen duidelijk: de ouders weten dat hun
ouders leeft.”
gemaakt. De buitenkant wordt nu aangepakt,
kinderen het fantástisch vinden om een nacht
we willen er echt tegenaan.”
op school te slapen, ooit, als ze in groep acht
Stamgroepen
Het aantal nieuwe aanmeldingen begin dit
zitten. Zou zó jammer zijn om dat af te schaf-
Ze maakt deel uit van de personeelsgeleding,
schooljaar was niet zo hoog als de school had
fen, bepleiten ze. Dat realiseert het team zich,
maar ze is tegelijkertijd ouder van twee leerlin-
gehoopt. Vervelend, maar ze gaan er alles aan
zegt een leerkracht van de bovenbouw. “Maar
gen op de locatie zuid. Het Jenaplansysteem
doen om het bijzondere en prettige karakter van
als leerkracht is het echt zwaar. Je slaapt bijna
met stamgroepen en onder-, midden- en
deze school ‘te communiceren’, blijkt tijdens de
niet, het is een periode van afscheid nemen en
bovenbouw vindt ze ook als ouder erg prettig.
mr-vergadering. Communicatie komt tijdens
nog eens afscheid nemen: samen eten, samen
Is er weleens verwarring over de rol die ze heeft?
bijna alle agendapunten even aan de orde. De
de musical, samen slapen. Het wordt ons soms
10
info.mr
oktober 2010
“Ik ben het fossiel van de school.”
teveel. Wij moeten de volgende dag weer voor
cursus.” De nieuwe mr-leden voelen veel voor
een drukke groep staan.”
een ‘hei-dag’die wordt voorgesteld door ver-
Kunnen er niet wat meer ouders bij het slaap-
trekkend voorzitter en ouderlid Marlies van der
feest worden betrokken, oppert de oudergele-
Meulen. Deze nieuwe mr wil ‘de eigen positie
ding, dat verlicht de last misschien? “Dat kan.
bepalen’: “Zijn we adviseur van de directie?
Maar wij blijven uiteindelijk verantwoordelijk.”
Zitten we meer tegen de ouders aan? Waar ligt
Het laatste woord is er nog niet over gesproken,
onze focus, wat zien we als onze rol? Goed om
dat is duidelijk. En de mr beslist er uiteindelijk
dat op zo’n hei-dag te bespreken.”
ook niet over.
De leerkrachten beginnen meteen in hun
Uw mr in mijn mr Mag uw mr ook gezien worden? Heeft u iets te vertellen waar andere medezeggenschapsraden hun voordeel mee kunnen doen? Geef u dan op voor de serie ‘Mijn mr’:
[email protected]
agenda’s te bladeren en mompelen van alles
Superleuk
over ‘schoolkampen’, maar, beamen ze, het is
De ouders tonen zich leergierig, deze eerste
De nieuwe ouders stellen zich allemaal even
een goed idee, zo’n bijeenkomst. Nu nog een
vergadering van het nieuwe schooljaar. Wat
voor: stuk voor stuk razend enthousiast over de
datum. Per mail regelen maar.
houden de rt, wrts en de 1-zorgroute in, en
‘superleuke’ school. “Maar als je hier drie jaar
Goede communicatie staat voorlopig bovenaan
blónen? Wat is dat in hemelsnaam? Bekijken,
rondloopt dan zie je dingen waarvan je denkt:
het speerpuntenlijstje van deze mr, blijkt direct.
Lezen, Omdraaien Opschrijven, Nakijken,
dat zou misschien ook anders kunnen.” De mr-
“We zijn als mr niet goed zichtbaar. Dat moet
kortom: spellen, weet elke leerkracht. Voor
ouders brengen flink wat expertise mee: ze zijn
beter.” Er moet een flyer komen: “Allemaal een
ouders is het abacadabra. Van IPC weet ieder-
adviseur, beleidsmaker, leidinggevende. Eén
fotootje inleveren en twee ‘one-liners’ over jezelf
een weer wél wat het is. De aandacht voor
moeder is ooit trainer van ondernemingsraden
en wat je wilt”, is de opdracht. Binnenkort komt
Engels mag binnen dat International Primary
in het bedrijfsleven geweest: “Soms denk ik op
er ook nog een redacteur van de Flessenpost
Curriculum nog wel wat worden uitgebreid,
school: er mag wel wat meer ambitie in. Zowel
langs, de schoolkrant. Met de free publicity zit
lijkt de heersende opvatting. Vanuit de ouder-
bij de ouders als bij de leerkrachten.”
het dus wel goed. Maar tussen school en ouders
geleding komt een paar maal deze avond de
De nieuwkomers nemen hun taak serieus: ze
communiceert het weleens stroef. Mee eens,
roep om meer aandacht voor cognitieve zaken.
hebben al heel wat rondgesnuffeld op de site
vindt een bovenbouwleerkracht, ook nieuw in
Spelling, reken-onderwijs, de CITO-scores, het
van de vereniging openbaar onderwijs, weten
de mr. “We hebben als team blinde vlekken die
zijn onderwerpen die de ouders na aan het hart
dat er budget is “bijvoorbeeld voor het inhu-
makkelijk op te lossen zijn. Niet houtje touwtje,
liggen. En het team beaamt dat er zeker op het
ren van een begeleider, of het volgen van een
maar goed. Daar wil ik graag aan meewerken.”
eind van het schooljaar, nog eens gekeken kan
oktober 2010
info.mr
11
worden “naar de gewenste balans tussen vieringen en het echte leren.” Het strategisch beleidsplan komt langs: de 24 directeuren van de overkoepelende stichting Rijn- en Heuvelland gaan er allemaal mee aan de slag, en zullen een vijfjarenplan maken. Dolfijndirecteur Gina Mimpen belegde voor de eigen school onlangs een brainstorm waarbij ook alle leerrkachten waren uitgenodigd, en diverse des-
Vijf tips van Caroline Visser • P lan voor de vergadering een kort overleg tussen voorzitter mr en de directeur. • G a een dag ‘op de hei’ als nieuwe mr, om je koers te bepalen. • Ieder mr-lid heeft zijn eigen expertise en interesse, probeer daar bij aan te sluiten bij het verdelen van taken en aandachtsgebieden.
kundigen. Er werden aandachtspunten gefor-
• Z et de notulen duidelijk vindbaar op de website van school.
muleerd, die nu bij de mr op tafel liggen. Over
• L aat als mr je gezicht zien: maak een flyer met fotootjes en korte soundbites
de pedagogische lijn van de scholen, de betekenis van Jenaplan, de integratie van ICT, passend
waarin iedereen zichzelf voorstelt.
onderwijs, de gewenste balans tussen kennis en vaardigheden. De mr zal meewerken aan het schrijven van een SWOT (strengths, weaknesses,
avond krijgt ze ineens een sms-je. Of haar school
leren en motiveren”, omschrijft Caroline. Zelf
opportunities & threathts) en die stukken samen
nog behoefte heeft aan een weckpot met gele
trof ze haar klaslokaal een keer helemaal kant
moeten de basis gaan vormen voor het vijfjaren-
kauwgomballen? De afzender is onbekend.
en klaar aan terwijl ze eigenlijk nog op moest
plan van de eigen school. “We zijn erg blij dat
“Misschien je secret friend”, oppert een collega.
ruimen, ze kreeg een keer een aardig briefje op
we gevraagd zijn om mee te denken.”
Daarbij blijkt het niet om een geheime minnaar
de deur: “Het zijn echt oppeppers en het idee
Sinds een jaar is er een nieuwe directeur en
te gaan, maar een fenomeen waar het hele team
is dat het niks mag kosten.” Eigenlijk zou het
zowel ouders als leerkrachten spreken lovend
veel lol aan heeft beleefd het afgelopen jaar. Elke
secret friend-project alleen in december lopen,
over ‘een nieuwe start’ en ‘ambities’- zonder
leerkracht kreeg voor Sinterklaas een lootje met
maar het werd vanwege het succes verlengd.
enig waardeoordeel over de voorgangster
de naam van een collega, en het was de bedoe-
Tot in het nieuwe schooljaar aan toe? Dat blijft
te vellen overigens. Er gebeuren op school
ling om daar af en toe wat extra’s voor te doen,
nog even een raadsel.
gewoon hele leuke dingen, vindt Caroline. Deze
zonder jezelf bekend te maken. “Elkaar stimu-
“Thuis vergaderen is wat gezelliger en persoonlijker.”
12
info.mr
oktober 2010
Verzamel zelf gegevens in plaats van te wachten op directie
Ken je school, raadpleeg internet Tekst Anka van Voorthuijsen Cartoon Frits Verschuren
Wil je als mr goed uit de verf komen, dan is het belangrijk om over goede informatie te beschikken. Afwachten tot directie of bestuur zélf met alle stukken over de brug komen, is niet meer nodig. Er is ongelofelijk veel op internet te vinden, als je maar weet waar je moet zoeken. • Hoeveel er nodig is voor de exploitatie en of
Als hij een workshop geeft over dit onderwerp,
ontstaan doordat er te weinig toezicht is. Ook
dan vraagt AOb-trainer Arnold Klomp de
vanuit de medezeggenschapsraad.”
deelnemers van tevoren al om wat informatie
Wat kun je met een paar gerichte drukken op de
over hun school mee te nemen. Vooral het
knop bijvoorbeeld allemaal te weten komen?
Grote letters
BRIN-nummer is van belang. “Ik zorg dat we
• Of jouw schoolbestuur een andere school uit
Klomp: “Het is nog steeds zo dat medezeggen-
wat computers hebben en dan gaan we aan de slag. We zoeken ter plekke met de deelnemers
dat elk jaar meer wordt.
de stichting wellicht ‘voortrekt’.
schapsraden veel informatie níet vanzelf krijgen
• Of de gemeente waar jouw school staat al het
van hun directie, ook al staat met grote letters
naar financiële gegevens over hun eigen school.
beschikbare geld voor onderwijshuisvesting
op de informatie van het ministerie dat de gege-
Mensen zijn echt verbíjsterd wat er allemaal
daar ook daadwerkelijk aan uitgeeft.
vens óók naar de mr moeten.” En verstrekt de
• Hoe de leeftijdsopbouw van jullie docenten-
beschikbaar is.”
Te weinig toezicht Kennis is macht, we weten het allemaal. De
directie de cijfers wél, dan gebeurt het nogal
korps is, en of dat overeenkomt met de opbouw
eens dat medezeggenschapsraden zich overval-
op vergelijkbare scholen elders in het land.
len voelen. Dat geldt zeker als ze op het laatste
• Hoe het de afgelopen jaren precies zat met de
moment de bekostigingsinformatie en een
leerlingenaantallen, en hoe andere scholen in
begroting voor hun neus krijgen met de vraag of
Algemene Onderwijsbond noemt het ongelofe-
de gemeente of de provincie er voor staan.
ze die ‘nog even snel’ goed willen keuren.’
lijk belangrijk dat mr-leden goed op de hoogte
• Of er veel geld wordt ‘opgepot’, waar de finan-
medewerker van de afdeling scholing van de
zijn: “Veel financiële problemen op scholen oktober 2010
ciële middelen allemaal precies vandaan komen. info.mr
Het is helemaal niet nodig om zo’n belangrijk item snel af te raffelen, zegt Arnold Klomp. h 13
Zorg dat je als mr ook te vinden bent Net zoals de mr-leden zelf informatie vergaren op internet, zijn er ook anderen die op zoek zijn naar uw mr. Veel scholen geven de raad gelegenheid om op de website informatie te verstrekken over samenstelling, vergaderingen en nieuwsbrieven. Dat kan handig zijn omdat een deel van de doelgroep geregeld op die website komt. Zorg hierbij vooral ook voor een eigen e-mailadres van de mr dat in beheer komt bij de secretaris. Het ziet er niet professioneel uit als de mr-post via een persoonlijk adres verloopt, zoals nog vaak gebeurt. Het is ook niet handig om deze correspondentie via een privéroute te voeren. Treedt er een nieuwe secretaris aan, dan valt een algemeen mailadres eenvoudig over te dragen. Een persoonlijk adres blijft als het even tegenzit nog jarenlang berichten ontvangen die voor de opvolger bedoeld zijn. Het algemene e-mailadres van de mr moet natuurlijk vermeld staan in de schoolgids en op de interpagina’s van de school. Blijkt het in de praktijk lastig om de mr-informatie te plaatsen op de website van school en heb je als mr een handige internetter in huis, dan is het desnoods ook mogelijk om een eigen webstek in te richten. De naam daarvan kan simpelweg die van de school zijn, voorafgegaan door mr en een koppelstreepje: www.mr-dewindwijzer.nl staat op internet volkomen los van www.dewindwijzer.nl en de kosten voor dataverkeer en beheer van een simpele website kun je beperken tot 50 à 100 euro per jaar.
“Die zogeheten cfi-brief met alle berekenin-
gen). En, nog leuker: hoe zit dat gemiddeld in
gen staat dan allang op internet en die kun je
Nederland, en wat is redelijk? Wijkt jouw school
gewoon lezen. Vergaar je als mr zelf informatie
af, naar beneden of naar boven? Een verschil is
op internet, dan weet je al maanden van tevo-
altijd reden om aan de bel te trekken en uitleg te
ren wat de directie van plan is.” De site www.ocwduo.nl van het ministerie is een belangrijke bron van informatie. De cijfers die normaal gesproken alleen bij het bovenschools management bekend zijn, staan hier gewoon op. “En die site wordt steeds beter”, vindt Klomp. “Het is echt een openbaring als je daar voor het eerst op kijkt.”
‘Het is nog steeds zo dat veel mr-en informatie niet automatisch krijgen van hun directie’
vragen, adviseert Arnold Klomp.
Peergroup De site www.ocwduo.nl van het ministerie is iets minder makkelijk toegankelijk. Je hebt daar wel het BRIN-nummer nodig om gegevens te raadplegen. “Er staat meer informatie op, maar die is wat moeilijker te bereiken.” Het mooie van
Een hele makkelijke en toegankelijke site is die
deze verzameling gegevens is dat je jouw school
van de AOb, www.hoerijkismijnschoolbestuur.nl.
kunt vergelijken met een ‘peergroup’. Het gym-
Maak niet de fout om www.hoerijkismijnschool.
nasium in een grote stad komt niet ver als het de
nl in te tikken, dan beland je bij een schimmige
cijfers alleen legt langs scholengemeenschap-
Luxemburgse internetsprokkelaar. Op de AOb-
pen uit stad of regio. Het is dan interessanter
site kun je zelfs informatie vinden als je geen
om te zien wat andere gymnasia in grote steden
BRIN-nummer bij de hand hebt.
is. In één oogopslag is duidelijk hoe het zit met
presteren. De gereformeerde basisschool in
Klomp adviseert mr-leden om minstens twee
de rentabiliteit (hoeveel geld houdt het bestuur
Barneveld wil waarschijnlijk meer weten over
keer per jaar goed te kijken op hoerijkismijn-
over op de begroting), de kapitalisatiefactor
de gang van zaken op andere gereformeerde
schoolbestuur.nl, namelijk op het moment dat
(hoe zit het met de reserves ten opzichte van
basisscholen in het land. Klomp: “Veel mr-leden
het jaarverslag naar het ministerie gaat (net voor
de inkomsten) en de solvabiliteit (het eigen
zijn bang voor cijfers. Maar docenten zijn nog
1 juli), en op het moment dat de begroting klaar
vermogen ten opzichte van het totale vermo-
veel banger voor onzekerheid. Door dit soort
14
info.mr
oktober 2010
sites goed in de gaten te houden, zie je tenden-
“Voor al die sites geldt: zelfs als je absoluut geen
sen. Dat is belangrijk. Stel dat het leerlingental
verstand van financiën hebt, geven ze je veel
terugloopt. Nu ontstaat er vaak paniek, maar
informatie doordat je kunt vergelijken.”
je kunt uit die getallen veel aflezen. Loopt het
Er zijn natuurlijk nog ontzettend veel andere
leerlingenaantal op alle scholen in de gemeente terug? Of alleen op jouw school? In dat laatste geval is er iets aan de hand en moet je actie ondernemen. Hoe komt dat, en wat kunnen we er als school aan doen? Zo kun je als mr tijdig betrokken zijn bij het maken van beleid. Als mr moet je weten wat de directie van plan is met de
sites met interessante gegevens voor een mr.
‘Door dit soort sites in de gaten te houden zie je tendensen. Dat is belangrijk!’
Een compleet overzicht samenstellen is onmogelijk. Nog een paar tips: kijk bijvoorbeeld af en toe eens op de sites van de PO-raad en de VO-raad en lees de nieuwsbrieven die daar op staan. De site www.onderwijsincijfers.nl biedt veel interessant materiaal en natuurlijk
school. Hier kun je de begroting van je school
www.functiemix.nl en
halen. De gegevens van ocwduo.nl zijn echt de
www.schoolenveiligheid.nl H
basis van hoe alles bekostigd gaat worden en 85 procent daarvan is op deze site te vinden.
Heeft uw mr zelf nog handige sites waar u
Zorg dat je niet wordt overvallen: eind septem-
andere mr-leden op wilt attenderen? Laat het
ber staan de gegevens voor het komende jaar er
ons weten per e-mail:
[email protected]
al op.” vesting wel uitgeeft aan dat doel. Arnold: “Als
Gemeenteraad
dat niet zo blijkt te zijn, kan het handig zijn om
Klomp heeft nog een site op zijn favorietenlijstje:
je bestuur in te seinen, andere scholen te mobili-
www.hoegulismijngemeente.nl, ook opgezet
seren of de gemeenteraad te informeren.”
door de AOb. Daarop is duidelijk of de gemeen-
Hij benadrukt dat je geen cijfergenie hoeft te zijn
te al het beschikbare geld voor onderwijshuis-
om te doorgronden hoe je school er voor staat:
oktober 2010
info.mr
15
De weg naar betere mr-faciliteiten Tekst Marcel Koning Beeld Typetank
De medezeggenschapsraad moet zijn werk kunnen doen en om dat mogelijk te maken, geeft de wet de mr recht op faciliteiten. Uit vragen aan de mr-helpdesk van de AOb blijkt dat op veel scholen de faciliteitenregeling ontbreekt of nog niet aan de eisen voldoet. De mr die dit constateert, kan in enkele stappen de situatie verbeteren.
Misverstanden te over rond de mr-faciliteiten.
De volgende componenten zijn verplicht:
de mr geen ruimte voor onbeperkte claims. Een
Vragen over budgetten, het aantal uren werktijd
1. Kantoorvoorzieningen
druk bezette gmr kan verder pleiten voor een
dat meetelt, externe adviezen, scholing en zelfs
De mr moet voorzieningen op school mogen
notulist of ambtelijk secretaris. Daarmee voor-
het gebruik van kantoorvoorzieningen komen
gebruiken die ‘redelijkerwijs’ nodig zijn voor de
komt de school dat een of twee gekozen gmr-
geregeld langs bij de AOb. Artikel 28 van de wet
vervulling van zijn taak. Dit slaat bijvoorbeeld
leden vrijwel al hun tijd in de raad moeten steken
medezeggenschap op scholen geeft voldoende
op kopieerapparatuur, telefoon en andere com-
en niet meer beschikbaar zijn voor onderwijs.
houvast, maar de toepassing in de praktijk laat
municatiemiddelen zoals een schoolkrant, maar
3. Tijd
te wensen over. De wet schrijft voor dat de mr
ook vergaderruimte. Over de kosten van postze-
Mr-werk hoort net als het verzorgen van onder-
per geleding instemt met de faciliteitenregeling.
gels en koffie mag de discussie niet gaan.
wijs tot de wettelijke taken van de school en dus
Naast het verplichte deel kunnen de overleg-
2. Ondersteuning
dient het mr-lidmaatschap voor de personeels-
partners ook vrije elementen aan de regeling
De overlegvaardigheden van de mr zijn nodig
geleding onderdeel te zijn van de jaartaak. Om
toevoegen.
voor afspraken over scholing, aanschaf van lite-
hoeveel uur het gaat, zegt de wms niet. De cao’s
ratuur, inhuur van externe deskundigen en de
voor primair en voortgezet onderwijs geven wel
Wetgeving
kosten van juridische bijstand. Dit komt allemaal
een ondergrens aan.
Wetgeving en jurisprudentie geven voldoende
in aanmerking als ‘noodzakelijke’ kosten, maar
Ouders en leerlingen kunnen geen urenvrijstel-
grondstof voor een stevige faciliteitenregeling.
uitspraken van de geschillencommissie geven
ling krijgen. Daarom mag de school hen vaca-
16
info.mr
oktober 2010
tiegeld uitkeren, een financiële vergoeding voor
bijbehorende faciliteitenregeling te doen. Daar
pelijke medezeggenschapsraad geldt als voor
het bijwonen van de vergaderingen.
hoeft de mr dus niet om te vragen. Wanneer er
de raden van de afzonderlijke scholen. Dat mag
geen activiteitenplan ligt, kan het bestuur een
en in zo’n bovenschoolse regeling is alleen de
minimale faciliteitenregeling op tafel leggen.
gmr aan zet om in te stemmen. De gmr moet
In het primair en voortgezet onderwijs is de
Elke geleding van de mr heeft instemmingsrecht
zich wel afvragen of één centrale afspraak past
uitwerking van faciliteiten voor de personeels-
op de ‘eigen’ gedeeltes van dit document.
bij de organisatie. Een goede faciliteitenregeling
geleding onderdeel van de cao’s, omdat die
Stemt de mr niet in omdat de raad vindt dat er
vereist doorgaans maatwerk, afgestemd op de
geleding een rol heeft bij diverse onderdelen
onvoldoende middelen beschikbaar komen, dan
activiteiten van de afzonderlijke raden. Dat blijkt
van het personeelsbeleid. De cao’s beginnen
moet het bestuur een ander voorstel doen of de
bijvoorbeeld uit de cao-bepalingen over mr-
met een verplichting voor de personeelsverte-
zaak voorleggen aan de geschillencommissie.
betrokkenheid bij personeelskwesties. Hier staat
genwoordiging om een activiteitenplan op te
Die beoordeelt zo’n geschil onder andere aan de
expliciet dat de personeelsgeleding van de mr
stellen. Dat moet duidelijk maken welke facili-
hand van het activiteitenplan. Staan daar goede
per school recht heeft op faciliteiten, gekoppeld
teiten er de komende periode nodig zijn. Een
argumenten in voor noodzakelijk geachte faci-
aan het door de pmr op te stellen activiteiten-
eenvoudige beschrijving is voldoende om de
liteiten, dan steunt dit de positie van de mr. De
plan. Dit zou een wassen neus zijn als de facili-
minimale rechten te claimen voor tijd en
commissie beoordeelt of de mr zijn instemming
teiten volledig centraal worden vastgesteld.
scholing. In het primair onderwijs hoort daar
‘in redelijkheid’ heeft geweigerd en geeft daar-
Bestaat er behoefte om bovenschools een aantal
ook een standaard werkbudget bij. Heeft de
mee de richting aan van de oplossing die mr en
kaders af te spreken, dan biedt het medezeg-
personeelsgeleding grotere ambities, dan dient
bestuur moeten zoeken.
genschapsstatuut daarvoor de ruimte. In dat
het plan een en ander te onderbouwen. Het
Een afgesproken faciliteitenregeling blijft geldig
document hoort namelijk te staan welke facili-
document kan onderdeel zijn van het activi-
tot een evaluatie of bijstelling. Ook daarover
teitenregelingen er bestaan en hoe de proce-
teitenplan van de volledig mr, dus inclusief de
kunnen de partners afspraken maken.
dures rond vaststelling verlopen. Er mogen ook
Cao-voorschriften
activiteiten van ouders en in het voortgezet
uitgangspunten voor zo’n faciliteitenregeling in
onderwijs de leerlingen.
Per school of centraal?
Ligt het activiteitenplan op tafel, dan is de beurt
Schoolbesturen presenteren dikwijls een facili-
Een aan te bevelen voorbeeld is de afspraak
aan het bestuur om een voorstel voor de
teitenregeling die voor zowel de gemeenschap-
dat het bevoegd gezag bij een juridische h
oktober 2010
staan.
info.mr
17
procedure altijd de kosten van rechtsbijstand
de marges en doelen betalingsopdrachten
onderwijs te vinden in de afdeling brochures
voor de mr(-geleding) vergoedt. Deze bepaling
doorgeven aan de schooladministratie. Wel
en folders op de AOb-website. Het is mogelijk
staat ook in het landelijke voorbeeldmedezeg-
moet de mr achteraf kunnen laten zien wat er
gedrukte exemplaren te bestellen of de informa-
genschapsstatuut op www.infowms.nl, maar
met het geld gebeurd is, maar de echte financi-
tie direct te downloaden.
ontbreekt in andere versies.
ële verantwoording in boekhouding en jaar-
Primair onderwijs: www.aob.nl/doc/info22.pdf
rekening blijft bij het bestuur.
Voortgezet onderwijs: www.aob.nl/doc/info23.pdf
Budget in eigen beheer?
Voor directe hulp bij het opstellen van zo’n
Wanneer de medezeggenschapsraad een bud-
Handreiking
get krijgt toegekend voor faciliteiten, hoeft
Gaat de mr binnenkort aan de slag om de faci-
ondersteuning indien de raad een abonnement
niemand een circuit van bonnetjes, parafen en
liteiten te verbeteren, dan is het handig om de
heeft op het mr-servicepakket. Ook biedt
een aparte bankrekening in het leven te roepen.
schriftelijke handreiking van de AOb voor het
de AOb een cursus over dit onderwerp aan.
Het is vaak net zo eenvoudig om af te spreken
opstellen van een activiteitenplan te gebruiken.
Inschrijven is mogelijk op www.aobscholing.nl H
dat de voorzitter en secretaris binnen de bepaal-
Deze is zowel voor het primair als het voortgezet
plan kan een mr een beroep doen op AOb-
Minimale cao-bepalingen voor faciliteiten Primair onderwijs: • 60 uur in jaartaak voor lidmaatschap mr of gmr • 100 uur in jaartaak voor lidmaatschap mr én gmr • 3 dagen scholing per twee jaar. aantal leerlingen
bedrag per pmr
bedrag per pmr
per school
(basisonderwijs)
(sbo, so, vso)
0 tot 250
€ 927
€ 1008
250 tot 750
€ 1545
€ 1679
750 tot 1250
€ 2163
€ 2351
1250 of meer
€ 2780
€ 3023
Budget pmr: De pgmr heeft recht op een bedrag van € 1545,- per deelnemende school (sbo, so en vso: € 1679,per deelnemende school). Dit budget kan het personeel in de mr gebruiken voor bijvoorbeeld scholing, abonnementen, of voor het extra vrijroosteren van leden. Elk jaar moet de mr voor 1 mei aan de werkgever laten weten hoe de middelen worden ingezet. De datum kan van belang zijn als mr-leden extra werktijd in de raad willen steken. De personeelsgeledingen van de mr en de gmr kunnen budgetten geheel of gedeeltelijk aan elkaar overdragen, afhankelijk van de inrichting van de medezeggenschap. (artikel 13.3 cao primair onderwijs)
Voortgezet onderwijs: • 100 klokuren in jaartaak voor lidmaatschap mr of gmr • 160 klokuren in jaartaak voor lidmaatschap mr én gmr • 150 klokuren extra voor voorzitterschap • 50 klokuren extra voor secretariaat en vice-voorzitterschap • deze uren zijn voor mr-vergaderingen, onderling beraad en scholing, maar exclusief de tijd voor overlegvergaderingen met de werkgever. Die worden apart in mindering gebracht op de jaartaak. • 5 dagen vorming en scholing per jaar, te verrekenen met de toegekende uren. Er is geen minimaal budget; de werkgever kan wel een bedrag vaststellen dat door de mr naar eigen inzicht besteed mag worden. Afwijkingen van de cao-getallen zijn toegestaan na instemming van de personeelsgeleding in de mr. (artikel 20.4 en bijlage 9 cao voortgezet onderwijs)
18
info.mr
oktober 2010
‘Kom erbij’ trekt mrkandidaten over de streep
Tekst Miro Lucassen Beeld Joost Grol
Ieder mr-lid kent wel een paar collega’s of ouders die geknipt zijn voor de medezeggenschapsraad. Toch blijkt het altijd weer lastig om ze zo ver te krijgen dat ze zich kandidaat stellen. De nieuwe AOb-cursus ‘Kom erbij’ laat deze potentiële mr-leden een teen in de vijver van de medezeggenschap steken. De opgedane kennis maakt de stap naar het lidmaatschap een stuk gemakkelijker, zegt trainer Aysegül Aslan.
Trainer Aslan verwacht eigenlijk alle potentiële
Aysegül Aslan
mr-kandidaten enthousiast te kunnen maken
Geboren in Ankara, 1969. Opgegroeid in
voor het mr-werk. “Veel leerkrachten en ouders
Deventer. Afgestudeerd aan de deeltijd Pabo,
hebben best interesse, maar ze schromen om
specialisatie ‘interculturalisatie medezeggen-
zich aan te melden als ze niet weten wat het
schapsraden’. Werkte bij opleidingsbedrijf
“Ik hoor het telkens weer in het veld: zittende
werk inhoudt. De potentie is er bij een grote
Stavoor, Instituut voor multiculturele vraag-
mr-leden blijven er heel lang in tot zich iemand
groep. Natuurlijk, het zou ook kunnen dat
stukken Forum, trainings- en adviesbureau
meldt als opvolger. Of de mr krijgt nieuwe leden
iemand na deze introductie afhaakt. Het is beter
SBI en Koninklijk Instituut voor de Tropen.
via een rooster, leden van het team komen dom-
om dat nu te ontdekken dan wanneer je al in de
Sinds 2008 personal branded trainer/advi-
weg aan de beurt. Het gevaar is dat zulke mr-
mr zit. En waar een wil is, is meer dan een weg:
seur basis, professionalisering en financiën
leden lang moeten dobberen en zoeken voordat
je kunt ook samen nieuwe wegen aanleggen.”
voor (gemeenschappelijke) medezeggen-
ze hun eigen rol en taak kennen.”
In maart biedt de AOb de cursus ‘Kom erbij’ aan
schapsraden in po en vo bij AOb.
Wat zou het mooi zijn als elke mr beschikte over
via open inschrijving. Aslan roept belangstel-
kweekvijver met nieuw talent, vindt AOb-trainer
lenden op om als het even kan een collega of
goede handreiking aan allochtone ouders. Die
Aysegül Aslan. Potentiële leden die staan te trap-
ouder mee te nemen. “Maar dus niet een zit-
groep is momenteel nauwelijks vertegenwoordigd
pelen om bij de eerstvolgende verkiezingen een
tend mr-lid. Het gaat om potentiële nieuwe-
in de mr, ook op zwarte scholen. “En er valt zo
zetel te claimen en vervolgens met verve op te
lingen.” Eén dagdeel moet voldoende zijn om
veel te winnen als je meedenkt, meepraat en
komen voor betere kwaliteit van het onderwijs
een tipje van de sluiter op te lichten over taak en
meebeslist over de gang van zaken op je school
en de organisatie. Zo’n groepje opvolgers
rol van de mr. Voor primair en voortgezet onder-
en de kwaliteit van het onderwijs. Wil je je stem
ontstaat het makkelijkst als de zittende mr-leden
wijs zijn er aparte bijeenkomsten en het is moge-
laten horen, dan is het handig als je de
het aanmoedigen. Dat kan door collega’s en
lijk om de cursus als maatwerk op de eigen school
spelregels kent.” H
ouders met mr-interesse alvast een dagdeel op
te geven: “Zes deelnemers is al voldoende.
kennismakingscursus te sturen. “Zo krijgen ze
Scholen kunnen de cursus ook samen boeken.”
Inschrijven en meer informatie:
de smaak te pakken.”
De AOb-trainer ziet ‘Kom erbij’ verder als een
www.aobscholing.nl
oktober 2010
info.mr
19
De werkvloer Vragen, opmerkingen, problemen met het werk op school? De medezeggenschapsraad kan zich ermee bemoeien. Vragen voor deze rubriek zijn welkom op
[email protected]
1 • Intimidatie en mager taakbeleid Onze directeur voert het afgesproken en vast-
Het met instemming van de personeelsgeleding
zien om welke afwijkingen van het vastgestelde
gelegde taakbeleid niet uit. Veel medewerkers
in de mr afgesproken taakbeleid geldt. Als de
taakbeleid het gaat en de commissie zal bepalen
krijgen slechts 20 procent opslag op de les-
werkgever wenst af te wijken, moet hij daarvoor
of het gaat om instemmingsplichtige
sentaak voor- en nazorg terwijl 53 procent op
opnieuw instemming krijgen. Indien hij deze
wijzigingen.
papier staat. Andere medewerkers krijgen 35
wettelijke verplichting naast zich neerlegt, kan de
Individuele personeelsleden kunnen een beroep
procent. Sommige medewerkers voelen zich
mr een interpretatiegeschil aanhangig maken bij
doen op hun vakbond.
sterk geïntimideerd. Wat kunnen we doen?
de geschillencommissie. De mr moet daar laten
2 • Interimmanager Welke rol heeft de mr als het schoolbestuur
Het bestuur moet de mr om advies vragen bij
Indien de aan te stellen interimmanager een
een interimmanager bij ons op school wil
elk voornemen tot benoeming van een school-
periode van minder dan een jaar zal over-
aanstellen? We verwachten dat er iemand
leider, ook indien de kandidaat elders bij het
bruggen, vervalt volgens eerdere uitspraken van
komt die nu als directeur werkzaam is op een
bestuur in een soortgelijke functie werkt is. De
de geschillencommissie medezeggenschap dit
andere school van ons bestuur.
mr adviseert over de persoon en het takenpakket
adviesrecht. Vraag dus eerst aan het bestuur hoe
van de schoolleider. Om het advies uit te kunnen
lang de interimmanager zal blijven. Informeer
brengen, is informatie nodig en dus ligt het voor
ook of er naast het waarnemen van de reguliere
de hand dat de mr eerst een gesprek voert met
functie nog aanvullende opdrachten zijn
de kandidaat.
verstrekt waar de mr over dient mee te praten.
3 • Directeur pakt het te persoonlijk aan Onze directeur spreekt herhaaldelijk personeels-
Uw directeur treedt namens het schoolbestuur
standaard aanwezig is tijdens de mr-verga-
leden persoonlijk aan op hun stem of mening
op als overlegpartner van de mr, zoals geregeld
deringen, dan ligt het voor de hand om dit voort-
die zij tijdens gmr-vergaderingen verdedigen.
in het medezeggenschapsstatuut. Hij vraagt
aan anders aan te pakken. Houd eerst onderling
Het komt soms zelfs aan bod in functionerings-
advies en instemming over besluiten en beleid.
een mr-vergadering om standpunten voor te
en beoordelingsgesprekken. Zij voelen zich
Alleen het standpunt van de voltallige mr is van
bereiden en open daarna de overlegbijeenkomst
geïntimideerd. Wat kunnen we doen?
belang. Als de directeur zich bemoeit met de
met de directeur. De voorgeschreven openbaar-
standpunten en stemgedrag van individuele
heid van de mr-vergadering geldt namelijk alleen
mr-leden, treedt hij niet alleen buiten zijn rol als
voor de achterban en als overlegpartner valt de
overlegpartner, maar bemoeilijkt hij ook het func-
directeur daarbuiten.
tioneren van de raad ernstig. Over het inhoude-
Let ook op de notulen en andere bronnen waar-
lijk functioneren van mr-leden heeft de directeur
uit deze directeur individuele standpunten kan
geen enkele zeggenschap.
afleiden. Indien het niet mogelijk blijkt om betere
De beste aanpak is de ontstane situatie openlijk
afspraken te maken, leg dan als symptoom-
met de directeur te bespreken en nieuwe afspra-
bestrijding alleen nog de mening van de volle-
ken te maken. Mocht het zo zijn dat de directeur
dige mr of de betrokken geleding vast.
info.mr
oktober 2010
20
Nieuwe rondes in de toezichtcarrousel Medezeggenschapsraden in het primair onderwijs nemen plaats in dezelfde toezichtcarrousel die al volop draait in het voortgezet onderwijs. Nu een reeks wetswijzigingen in werking is getreden, moet ieder schoolbestuur de samenstelling en werkwijze van het toezicht nog eens goed bezien, met de plicht om de mr een rol te geven. Tekst Miro Lucassen Beeld Typetank
De wens om toezicht en bestuur van scholen
Welke vernieuwing een school ook wenst door
daarvan wordt in november verwacht, compleet
uit elkaar te halen, heeft veel fans in de politiek
te voeren en hoe groot de organisatie ook is,
met wetsvoorstel.
en bij schoolbesturen. De wetgever verwacht
het bestuursmodel met een raad van toezicht is
Valt de keus toch op het model met een raad
er meer kwaliteit van en de besturen hopen
niet de enige oplossing. Ook binnen een stich-
van toezicht, dan heeft de mr twee wettelijke
het ‘dagelijkse gedoe’ te professionaliseren en
ting of vereniging kan het klassieke bestuur van
rechten. Allereerst moeten er profielen komen
als toezichthouder meer tijd te vinden voor de
betrokken liefhebbers de rol van toezichthouder
voor de leden van het nieuwe orgaan. De tekst
grote lijn.
uitoefenen. Het moet zich dan wel beheersen
van die profielen is onderworpen aan een advies
Het voortgezet onderwijs betrad als eerste deze
bij de wens om zich met details van alledag te
van de mr. Sinds kort staat dit in de wet mede-
route en sommige algemeen directeuren in het
bemoeien. Hoe dan ook verlangt de wetgever
zeggenschap op scholen (wms) expliciet ver-
primair onderwijs staan al een tijdje te trappe-
meld. Zolang er geen profielen zijn vastgesteld,
len om te volgen. De laatste wetswijzigingen,
kan de raad van toezicht niet worden benoemd.
die in augustus in werking zijn getreden, eisen
Zodra de organisatie meerdere scholen beheert,
onderscheid tussen bestuur en toezicht. Voor zowel primair als voortgezet onderwijs kan de school kiezen voor een model met een raad van bestuur en een raad van toezicht. De mr kan hier wel invloed op proberen uit te oefenen, maar mist formele instrumenten. De AOb vindt bestuursconstructies met een raad
is in deze procedures de gemeenschappelijke
‘Vernieuwing van de organisatie is altijd onderwerp van gesprek voor een mr’
medezeggenschapsraad aan zet. Ligt eenmaal vast aan welke eisen de leden moeten voldoen, dan heeft de mr recht op een bindende voordracht voor een zetel in de raad. Zoek dit recht niet in de wms, want het staat per sector vermeld in de wetten op het primair
van toezicht nog steeds te grootschalig voor
onderwijs, voortgezet onderwijs en expertise-
besturen met enkele basisscholen en al hele-
centra. De voordracht is een zaak van de hele
maal ongeschikt voor de zogeheten eenpitters.
medezeggenschapsraad. Scholen die deze
Bestuurder Hélène Jansen drong in het vorige
bevoegdheid al aan een geleding hebben gege-
nummer van Info.mr aan op voorzichtigheid.
dat de bestuurstaken op afstand van de toe-
ven, zullen hun reglementen moeten verande-
Haar boodschap: pas op met de extra kosten
zichthouder komen. Op een kleine school ligt
ren om aan de wettelijke eisen te voldoen.
van zo’n bestuursvorm, want die gaan onvermij-
het voor de hand die voor een groot deel over te
AOb-adviseur medezeggenschap Marcel Koning
delijk af van de gelden voor het onderwijs.
dragen aan de directeur. De vernieuwing van de
benadrukt dat de door de mr voorgedragen toe-
De slag om de organisatievorm is inmiddels in
organisatie is altijd onderwerp van gesprek voor
zichthouder geen vooruitgeschoven post is die
volle gang. De kosten die de AOb vreest, beteke-
de mr, met de gebruikelijke ‘opdracht’ van de
namens de mr voor de belangen van personeel,
nen voor sommige directeuren en bestuurders
wetgever om er samen uit te komen. Voor het
ouders en leerlingen strijdt. “Alle leden van de
juist de aantrekkingskracht van vernieuwing. Zij
openbaar onderwijs werkt de AVMO, de open-
raad van toezicht vervullen hun taak zonder last
zien bijvoorbeeld ruimte voor extra beloningen
bare afdeling van de AOb, aan een alternatief
of ruggespraak.” Het profiel en het reglement
bovenop de cao-schalen. Dit speelt voorname-
model waarbij personeel een vereniging vormt
van de toezichthouder bepalen wat de leden
lijk in grote onderwijsorganisaties.
die de school in beheer neemt. De uitwerking
kunnen ondernemen. h
oktober 2010
info.mr
21
De ideale toezichthouder
Pas het reglement aan Nu de wetgeving over goed bestuur in het onderwijs van kracht is geworden, staat er
Wat zijn de juiste punten voor het profiel van de leden van de raad van toezicht en
in de wet medezeggenschap op scholen een
hoe vind je als gemeenschappelijke medezeggenschapsraad iemand om voor te
nieuwe aangelegenheid waarover elke mr
dragen? Hier bestaan geen landelijke richtlijnen voor. Een lijstje is ook niet waar het
advies dient uit te brengen: Vaststelling van
om gaat, vindt AOb-adviseur Arnold Klomp: “Ik raad iedere gmr aan om de profielen
de competentieprofielen van de toezichthou-
samen met vertegenwoordigers van het bestuur op te stellen. Let er daarbij op dat
ders en het toezichthoudend orgaan.
de raad van toezicht een samenhangend geheel vormt en benoem de aandachts-
Als vervolg op deze wetgeving adviseert de
gebieden waar hij zich mee bezig gaat houden. Toezicht op het goed functioneren
AOb dit adviesrecht toe te voegen aan het
van bestuurders is daarbij heel belangrijk. Denk verder aan financiën, kennis van
reglement. Maar ook als die formele wijzi-
onderwijs, kennis van een vaak zeer complexe onderwijsorganisatie, ervaring met
ging op zich laat wachten, is het adviesrecht
een bestuurlijke functie en personeelsbeleid. Ook de voordracht van de leden kun je
al van kracht.
samen doen.”
In medezeggenschapsreglementen die
In de formele afspraken moet de uitvoering van de medezeggenschap en het contact
gebaseerd zijn op het landelijk voorbeeld-
tussen bestuurder en gmr aandacht krijgen, vindt Klomp. “En de raad van toezicht
reglement past een nieuw in te voegen arti-
dient dat te evalueren in het jaarlijkse functioneringsgesprek met de bestuurder.
kel 18a dat het voordrachtsrecht voor een
Daar ligt de vraag op tafel hoe de bestuurder vorm geeft aan zijn verplichtingen en
lid van de raad van toezicht regelt. Dit kan
communicatie met de gmr.”
verwijzen naar artikel 17a van de Wet op het
Met een simpel ‘het is goed gegaan’ en wat schriftelijke verslagen mag zo’n
primair onderwijs, artikel 28g van de Wet op
bestuurder zich er niet van af kunnen maken. “De gmr is een van de grootste
de expertisecentra en artikel 24d van de Wet
‘klanten’ van de bestuurder. Het ligt dus voor de hand dat de toezichthouder de
op het voortgezet onderwijs. De wetgever
evaluatie voorbereidt door een gesprek met de gmr te voeren.”
formuleert het als volgt: ‘Bij de benoeming
De vraag naar toezichthouders is de afgelopen jaren flink toegenomen. Sommige
van de leden van de raad van toezicht wordt
schoolbesturen adverteren met vacatures, maar netwerken is de meest gebruikte
de medezeggenschapsraad van de school,
wervingsmethode. De gmr kan zich mee in dit proces storten, afhankelijk van de
bedoeld in artikel 3 van de Wet medezeggen-
kennis en contacten van de leden. Via ouders vallen soms verrassende verbindingen
schap op scholen, in de gelegenheid gesteld
met de plaatselijke gemeenschap te maken.
een bindende voordracht te doen voor een lid’ H
22
info.mr
oktober 2010
Komen directie of schoolbestuur en de medezeggenschapsraad er niet uit, dan kan een conflict worden voorgelegd aan de Landelijke Commissie Geschillen WMS. In elk nummer van info.mr publiceren we enkele interessante zaken.
Arbocontract: vergeet de gmr niet Bestuur tevreden, locatiedirecteuren tevreden,
de rapen gaar: met het beleid en de clausules
geschillencommissie veegde die uitvlucht van
beleid ongewijzigd: verleng dat contract met de
over stilzwijgende verlenging was de gmr eerder
tafel. Zodra er in arbokwesties een keuzemogelijk-
arbodienst maar, besloot het bestuur van een
akkoord gegaan, maar dat vonden de leden geen
heid is, moet het personeel zijn stem kunnen laten
onderwijsgroep met zes VO-scholen. En dan niet
reden om de keuze voor een arbodienst helemaal
horen en daarbij heeft een mr hetzelfde instem-
voor twaalf maanden stilzwijgend zoals in de
uit handen te geven.
mingsrecht als een ondernemingsraad.
overeenkomst stond, maar met verse handteke-
Het bestuur wilde alleen erkennen dat het de
ningen voor drie opvolgende jaren. Een krap half
gmr eerder had moeten informeren, maar vond
jaar later kreeg de gemeenschappelijke medezeg-
het niet nodig instemming te vragen aangezien
genschapsraad dit besluit te horen en toen waren
het contract niets verandert aan het beleid. De
LCG WMS 104485, 19-05-2010
Examen voorbij? Pak maar een extra klas Docenten met examenklassen op een vo-school
lesuren op hun rooster voortaan wel gebruiken
de beoogde verandering betekent wel degelijk dat
wisten één ding zeker: na het centraal schriftelijk
om als vervanger in de lagere klassen op te treden.
de docenten dezelfde tijd voortaan anders moeten
stonden er minder lessen op hun programma en
Dat zou geen taakverzwaring betekenen.
inzetten. De mr en de schoolleiding moeten het
was er dus alle tijd voor nakijkwerk en taken die er
De personeelsgeleding in de mr dacht daar anders
nu binnen het instemmingsrecht eens zien te wor-
de rest van het jaar bij inschieten. De rector zag
over en claimde instemmingsrecht op de maatre-
den over de maatregel.
intussen in diezelfde periode andere leerkrachten
gel. Bij de geschillencommissie bleek dat op deze
uitvallen en moest dan extra personeel inhuren.
school het de gewoonte was om de uitgevallen
Hoogste tijd om twee vliegen in een klap te slaan,
lessen na het examen niet in te vullen met klas-
vond hij: de ‘examenleerkrachten‘ konden de lege
sikaal werk. Ook al stond daarover niets op papier,
LCG WMS 104468, 26-05-2010
Interim-deuk geen zaak voor gmr Rector eruit, interim-manager treedt aan. Er zat
daar echter anders over. De besteding van het
het weerstandsvermogen, zodat er geen beleids-
weinig anders op na de schorsing van de man die
geld aan dit conflict past binnen criteria die
wijziging ontstaat en de gmr dus geen bevoegd-
een van de zes scholen van het bestuur onder zijn
bovenschools met de gmr zijn afgesproken. En de
heden kan claimen over de kwestie.
hoede had. De extra salariskosten en de juridische
interim-manager beperkt zijn activiteiten tot de
afwikkeling slaan onvermijdelijk een deuk in het
school waar de geschorste rector is gestruikeld.
vermogen van de organisatie, constateert de
Voor zover personeel, ouders en leerlingen mee
gemeenschappelijke medezeggenschapsraad.
kunnen praten over het ontslag en de aanstelling
En de leden van de raad vinden het maar niks dat
is dat een zaak van de mr op de school, niet van de
de aanstelling geheel buiten hen om is gegaan.
bovenschoolse gmr. De gmr is voldoende geïnfor-
Immers, het bovenschoolse weerstandsvermogen
meerd door het toezenden van de adviesaanvraag
geldt voor alle scholen in de groep en dus is het
aan de mr, constateert de commissie verder nog.
aanspreken van dat geld een gmr-zaak.
In een uitvoerige passage beschrijft de uitspraak
Het bestuur en de geschillencommissie denken
waarom de besteding past binnen de criteria voor
oktober 2010
info.mr
LCG WMS 104464, 19-05-2010
De volledige tekst van de uitspraken is na te lezen op www.onderwijsgeschillen.nl
23
Cursussen, conferenties en advies
Algemene Onderwijsbond Postbus 2875 3500 GW Utrecht
0900 463 62 62
[email protected] www.aobscholing.nl
Investeer in uw mr of deelraad Volg dit schooljaar nog een cursus bij AOb scholing
Open inschrijving of maatwerktraject? De AOb biedt cursussen op open inschrijving voor individuele (g)mr-leden. Op vier plaatsen in Nederland. Schrijf u in via www.aobscholing.nl. Heeft uw mr be-
Voor het complete aanbod en direct aanmelden www.aobscholing.nl
hoefte aan een cursus of training op maat? Ook dat is mogelijk. Wij komen graag naar u toe. Cursus op school afspreken? Bel 0900 463 62 62.
Primair onderwijs
Voortgezet onderwijs
Verbeter je statuut
Meester over de penningen (voor gevorderden)
woensdag 13 oktober in Utrecht
dinsdag 2 november in Utrecht
Basis medezeggenschap
Functiemix onder de loep
woensdag 3 en 17 november in Eindhoven
donderdag 4 november in Eindhoven
woensdag 10 en 24 november in Rotterdam
Basis medezeggenschap
Krimp; paniek of een plan?
dinsdag 9 en 23 november in Utrecht
woensdag 10 november in Groningen
dinsdag 16 en 30 november in Groningen
Functiemix onder de loep
Verbeter je statuut
woensdag 1 december in Eindhoven
dinsdag 9 november in Utrecht
Achter de cijfers
Krimp; paniek of een plan?
woensdag 8 december in Utrecht
donderdag 18 november in Groningen Formatieplan en taakbeleid dinsdag 7 december in Utrecht
ijven? Meld u Op de hoogte bl tale nieuwsbrief aan voor de digi oling.nl op w w w.aobsch
Achter de cijfers donderdag 9 december in Utrecht
