interesses lee vaardigeheden verstand gevoel eindtoets schooltype de kwaliteiten vm hu prater schoolk actiepl droomb samenw amenwerken favorie

beroepeNveldeN

interesse

beroepeNveldeN

int

interesses

lee

leerroute

to va ve ge ci

Tjoezz toekomst

vaardigeheden verstand gevoel

eiNdtoets

sc

schooltype

de

Handleiding denker

kw

brugklas

do

kwaliteiteN

vm

doeNer

ha vw hu prater schoolk actiepl droomb samenw overleg

amenwerken

favorie

verleg

va akkeN N Artikeloverzicht bij Tjoezz:

avoriete

TJZ91 Tjoezz werkboek, incl. ouderkatern

cr reat reatie e TJZ01 Tjoezz werkboek (set 5 st.)

TJZ02 Tjoezz ouderkatern (set 15 st.)

vakkeN

sl limmerik TJZ11 Tjoezz handleiding

creatieveling

creatieveling

vr ragen stellen Uitgeverij Schoolsupport

slimmerik

slimmerik

Postbus 21

vragen stellen

vragen stellen

T 0594 500145

informatie

informatie

informatie 9801 ML Zuidhorn be eroepeNveldeN E [email protected]

www.schoolsupport.nl

Handleiding Tjoezz

• • • • • • •

informatie zoeken op internet spreekbeurt houden reflectie omgaan met informatie actieplan maken vragen stellen mening en gevoel onder woorden brengen voor ouders en klasgenoten. De oefeningen waar ouders bij betrokken worden komen aan de orde in de ouderbrochure.

Opzet van de hoofdstukkeN

Tjoezz is een werkboek voor toekomstoriëntatie, hulp bij de schoolkeuze voor voortgezet onderwijs en voorbereiding op de brugklas. Tjoezz is vooral geschikt voor leerlingen in groep 7 en 8 van

• Elk hoofdstuk begint met een schema van de hoofdstukken in de onderlinge samenhang, zodat duidelijk is waar je bent in het schoolkeuzeproces en voorbereiding op de brugklas; • Aan het begin van elk hoofdstuk staat welke onderwerpen besproken worden en wat een leerling aan het eind van dit hoofdstuk weet of kan; • Daarna volgt een opwarmoefening (opdracht 1); • Uitspraken van brugklassers en/ of kinderen uit groep 8 zijn in elk hoofdstuk opgenomen. Elk hoofdstuk eindigt met ‘weet je alles?, actieplan en bloggen’. Dit ontbreekt in hoofdstuk 6. In plaats daarvan is er ruimte voor een afscheidsbrief van juf of meester voor de leerling. Het is ook mogelijk om de leerling een afscheidsbrief te laten schrijven ‘terugkijkend op zijn basisschoolloopbaan’.

het basisonderwijs. Naast het werkboek is er een ouderkatern.

Weet je alles? stelt de leerling in staat om zelf te controleren of ze echt alles weten wat in het hoofdstuk aan bod gekomen is en of ze nog vragen hebben over de behandelde onderwerpen. Weet je alles?

UitgangspuNten De uitgangspunten van het werkboek zijn empowerment, zelfwerkzaamheid, bewustwording van de schoolkeuze en betekenis van de schoolkeuze voor de toekomst. Het concept verbindt toekomstoriëntatie en schoolkeuze. Centrale begrippen zijn leerroute en schooltype. De leerroute verbindt de schoolkeuze voor voortgezet onderwijs met latere opleidingsinvesteringen voor beroep of werk en maakt die verbinding inzichtelijk. Vanuit het oogpunt van zelfwerkzaamheid worden in het eerste hoofdstuk belangrijke begrippen besproken uit het werkboek en een introductie op de werkwijze gegeven.

Actieplan doet een appel op onderzoeksvaardigheden en helpt de leerlingen om te gaan met de 4 W’s: wat ga je onderzoeken, waar ga je zoeken, wie ga je dingen vragen en wanneer ga je iets doen? Bloggen is een schriftelijke variant van de weblogs. Hier kunnen ze alles opschrijven wat ze willen als het maar met Tjoezz – onderwerpen te maken heeft, anderen kunnen daar op reageren als ze willen. Verzamelbladen brengen de belangrijkste uitkomsten van de opdrachten in het werkboek bij elkaar. De antwoorden kunnen gebruikt worden bij schoolkeuze, maar geven ook een compact overzicht wat bruikbaar is in het eerste trimester van het nieuwe schooljaar in de brugklas. Hier gaat het vo-katern op door. De verzamelbladen vind je in de omslagen van het werkboek.

Het begrip schoolkeuze De schoolkeuze is beperkt tot vmbo, havo, vwo. Atheneum, gymnasium, lwoo en het praktijkonderwijs worden toegelicht. De schoolkeuze wordt op twee manieren voorgesteld: een keuze voor schooltype (vmbo, havo, vwo) en een keuze voor welke school/soort school (ver weg, dichtbij, waar vriendjes heen gaan, een mooi gebouw enzovoort). Op deze laatste keuze kunnen leerlingen zelf meer invloed uitoefenen.

Het begrip leerroute Het begrip leerroute is eenvoudig gehouden. Er zijn meer leerroutes mogelijk dan besproken wordt. Leerroutes zijn een middel om de relatie tussen school, studie-investeringen/ motivatie en toekomstbeeld te leggen. Dat begrip en inzicht is belangrijk.

Vaardigheden De volgende vaardigheden komen aan bod: • interviewen • onderzoek doen • informatie zoeken in de bibliotheek 2

Handleiding Tjoezz

3

Beschrijving van de hoofdstukken

PictogrammeN In het werkboek wordt gebruik gemaakt van de volgende pictogrammen:

(inclusief de antwoorden)

opdracht maken

praten met je ouders of praten met je buurman/ -vrouw

het actieplan

1

Alles over Tjoezz, je schoolkeuze en de brugklas

weet je alles? Dit hoofdstuk is een introductiehoofdstuk op begrippen, werkwijze en wat er gaat gebeuren de komende schooljaren met betrekking tot schoolkeuze

bloggen

totale tijdsbesteding: aantal opdrachten: aantal onderwerpen:

Huiswerk

2,5 à 3 uur (exclusief huiswerk) 6 bovendien ‘weet je alles, actieplan’ 10

ANtwoorden

De opdrachten met ouders of die waarbij gebruik moet worden gemaakt van internet kunnen als huiswerk worden meegegeven.

Opdracht 2 De juiste volgorde is 4, 9, 1, 3, 8, 6, 2, 5, 7. Opdracht 4

Werkwijze Tjoezz bestaat uit 6 hoofdstukken die het beste achter elkaar doorgenomen kunnen worden. De hoofdstukken 1, 2, 3 en 4 hebben betrekking op toekomstoriëntatie; hoofdstuk 5 en 6 op schoolkeuze en voorbereiding op de brugklas. De hoofdstukken 1, 2, 3 en 4 kunnen ook al in groep 7 aan bod komen. Bijvoorbeeld in de laatste maanden van het schooljaar.

A. Hoogste diploma; vmbo, havo, vwo, mbo, hbo, wo

B. Leerroute 1, 2, 3

Kapper

mbo

1 of 2

leerroute 1: 8 jaar leerroute 2: 9 jaar

Metselaar

mbo

1 of 2


Dokter

wo

3

16 jaar

Banketbakker

mbo

1 of 2


Meester/ juf

hbo

2

9 jaar

Striptekenaar

hbo (of supertalent)

2

9 jaar

Politieman

hbo

2

9 jaar

Toneelspeler

hbo

2

9 jaar

Kapitein

hbo

2

9 jaar

1 Alles over Tjoezz, je schoolkeuze en de brugklas

2 Look into the future

3 Toekomstvaardigheden

5 Schoolkeuzeonderzoek

4 Kijk naar jezelf

C. Hoe lang doe je er over?

jaar

6 Ben jij er klaar voor?

4

jaar

Handleiding Tjoezz

5

Tjoezz

Beroepenvelden

Opdracht 6 Veranderingen zijn: boeken zelf meenemen, verder fietsen naar school, de jongste zijn in plaats van de oudste op school, kantine, tussenuren, mentor, lesrooster, klassenboek, blokuren. Onderwerpen

2

Tijdsbesteding

Werkvorm

Groep

Basis/ verdieping/ extra afk. b/v/e

Introductie, opdracht 1

10 min

Aanvulzinnen, lezen

6/7

b

Dit werkboek gebruik je zo

20

Lezen, Blad 1 paspoort invullen

6/ 7

b

Wat gaat er allemaal gebeuren voor je schoolkeuze, opdracht 2

10

In goede volgorde zetten

6/7

b

Schooltypes, opdracht 3

30

Lezen, bespreken met klasgenootjes + ouders

6/7

b

Leerroutes, opdracht 4 + huiswerk

25

Onderzoek naar beroepen, leerroutes, hoogste diploma, hoeveel jaren studeren

6/7

b

Schoolkeuze en eindtoets, opdracht 5

30

Aanvulzinnen, bespreken met klasgenootjes

6/7

b

Naar de brugklas, opdracht 6

10

Lijst aanvullen

6/7

b

Weet je alles

10

6/7

b

Actieplan + huiswerk

2 x 10

6/7

b/ v

Bloggen

vrij

6/7

e

Look into the future

Beroepenveld gezondheid en zorg Je werkt bijvoorbeeld in een 1) ziekenhuis, 2) verzorgingshuis 3) schoonheidssalon Gezondheidszorg-, en zorgberoepen zijn 1) bejaardenverzorger, 2) kapper 3) psychiater of kraamverzorgster Beroepenveld: sport Je werkt bijvoorbeeld bij een 1) fitnesscentrum, 2) school of 3) sportvereniging. Sportberoepen zijn 1) zwemleraar, 2) fysiotherapeut, 3) leraar bewegingsonderwijs Beroepenveld: bouw Je werkt bijvoorbeeld bij een 1) klussenbedrijf, 2) behangwinkel, 3) architectenbureau Bouwberoepen zijn 1) architect, 2) meubelmaker, 3) metselaar of timmerman Beroepenveld: kleding Je werkt bijvoorbeeld bij een 1) kledingwinkel, 2) schoenenfabriek of 3) reclamebureau voor een kledingmerk Kledingberoepen zijn: 1)sieradenontwerper, 2) juwelier, 3) modeontwerper of modellenbureau Beroepenveld: onderwijs Je werkt bijvoorbeeld bij een 1) school, 2) peuterspeelzaal 3) trainingsinstituut Onderwijsberoepen zijn 1) docent, 2) jongerenwerker 3) conciërge, decaan, mentor Beroepenveld: natuur Je werkt bijvoorbeeld bij 1) Staatsbosbeheer of een 2) tuinderij 3) kinderboerderij, hondenuitlaatdienst Natuurberoepen zijn 1) weerkundige, 2) dierenarts 3) tuinman, milieudeskundige, boswachter

In dit hoofdstuk gaan leerlingen de toekomst onderzoeken. De inhoud is ook geschikt voor leerlingen in groep 7. totale tijdsbesteding: aantal opdrachten: vrije opdracht: aantal onderwerpen:

Beroepenveld: apparaten Je werkt bijvoorbeeld bij een 1)elektronicazaak, computerwinkel 2) gereedschapswinkel 3) liftbedrijf Apparatenberoepen zijn 1)medewerker in een computerwinkel, 2) horlogemaker 3) verwarmingsmonteur

ANtwoorden Opdracht 4 Onderzoek naar beroepenvelden. Het is de bedoeling dat leerlingen een bredere kijk krijgen op beroepen. De beroepen zijn voorbeelden en om u op ideeën te brengen. Sommige beroepen passen in meerdere beroepenvelden.

Favoriete beroep

Beroepenveld: eten & drinken Je werkt bijvoorbeeld in een 1) keuken, 2) restaurant 3) café 4) fabriek die kindervoeding maakt Eet- en drinkberoepen zijn: 1) ober, 2) diëtiste 3) groenteboer

Beroepenveld: energie Je werkt bijvoorbeeld bij een 1) benzinestation, 2)boorplatform 3) lampenwinkel, waterbedrijf, elektriciteitsbedrijf, installatiebedrijf, met windmolens Energieberoepen zijn 1) milieukundige, 2) gasmeteropnemer 3) elektricien

3 à 3, 5 uur (exclusief huiswerk) 8, bovendien ‘weet je alles, actieplan’ collage maken over droomberoep 11

Beroepenveld top 5

Beroepenveld: vervoer Je werkt bijvoorbeeld bij 1) een autogarage 2) op een veerboot 3) spoorwegen Vervoerberoepen zijn 1) treinconducteur, 2) buschauffeur 3) fietsenmaker, stewardess, baliemedewerker bij een reisbureau, kapitein Beroepenveld: kunst, toneel en film Je werkt bijvoorbeeld bij een 1) kassa van de schouwburg 2) een toneelgezelschap 3) filmmaatschappij Kunst, toneel en filmberoepen zijn: 1) beeldhouwer 2) galeriehouder 3) acteur, toneelspeler Beroepenveld: nieuwsberoepen Je werkt bijvoorbeeld bij 1) de radio of televisie 2) een internetkrant 3) een reclamebureau Nieuwsberoepen zijn 1) journalist 2) nieuwslezer 3) webredacteur

6

Handleiding Tjoezz

7

Tjoezz

Suggestie bij opdracht 6 ‘School in bedrijf’ Leerlingen onderzoeken in opdracht 6 welke werksoorten bij hen passen. Leg contact met een bedrijf waar meerdere werksoorten worden uitgevoerd en ga er een middag naar toe. Onderwerpen

3

Tijdsbesteding

Werkvorm

Groep


7/8

b


Wat heb jij gekozen?, opdracht 2

15

Aanvulzinnen + testje

7/8

b+v

Jouw studiehouding, opdracht 3

10

Aankruisen, testje

7/8

b

Schooltype en manier van leren, opdracht 4

15

Aankruisen

7/8

b

Toekomstvaardigheden, opdracht 5

25

Aankruisen + bespreken klasgenootjes

7/8

b

Spreekbeurt over je droomberoep, opdracht 6 + huiswerk

2 x 10 + voorbereiding

Spreekbeurt

7/8

e

Weet je alles

10

Reflectie, bewustwording

7/8

b

Actieplan

2 x 10

Onderzoek doen

7/8

b+v

Bloggen

vrij

Sociaal, onder woorden brengen

7/8

e

6/7

b

Toekomstwensen, opdracht 2

25

Aankruizen, aanvulzinnen, leren vragen stellen

6/7

b+v

Wat vind jij belangrijk voor de toekomst, opdracht 3

10

Reflectie, aankruisen

6/7

b

Beroepenvelden, opdracht 4 + huiswerk

2 x 30

Onderzoek doen, bewustwording werkwereld

6/7

b+v

Beroepenonderzoek, opdracht 5 + huiswerk

25

Onderzoek doen, informatie zoeken

6/7

v

Werksoorten, opdracht 6

20

Zelfbeoordeling, bewustwording

6/7

b+v

Droomberoepen, opdracht 7

vrij

Collage maken

6/7

e

Interview over droomberoep, opdracht 8

16 2x8

Interviewen klasgenootjes + praten met je ouders over hun droomberoep van vroeger

6/7

b+v

Weet je alles

10


6/7

b

Actieplan + huiswerk

2 x 10

Onderzoek doen

6/7

b+v

Bloggen

vrij


6/7

e

2 à 2,5 uur (exclusief huiswerk) 6, bovendien ‘weet je alles, actieplan’ 9

Groep

Aanvulzinnen

Aanvulzinnen, lezen

totale tijdsbesteding: aantal opdrachten: aantal onderwerpen:

Werkvorm

10

10

In het hoofdstuk ‘Toekomstvaardigheden’ onderzoeken leerlingen wat ze nodig hebben voor de toekomst. Bijvoorbeeld keuzes maken, een spreekbeurt houden, studeren, iets nieuws leren, vragen stellen. Dit hoofdstuk kan in groep 7 en 8 gedaan worden.

Tijdsbesteding



Toekomstvaardigheden

Onderwerpen

4

Kijk naar jezelf Hierin worden interesses, talenten en kwaliteiten onderzocht en welke beroepen daarbij passen. Dit hoofdstuk kan zowel in groep 7 als 8 gedaan worden. totale tijdsbesteding: aantal opdrachten: aantal onderwerpen:


Suggestie bij opdracht 2; talent in de klas Nodig een leerling uit die beschikt over een van de genoemde talenten. Kies niet direct voor het meest voor de hand liggende talent. Wellicht is er een wiskundewonder, danstalent of schrijver in de klas.

Suggestie voor dit hoofdstuk Nodig een ouder uit en laat deze persoon vertellen over zijn dromen van vroeger en wat hij/ zij uiteindelijk geworden is. Laat een van de leerlingen deze persoon interviewen. Andere leerlingen kunnen later vragen stellen.

8

Handleiding Tjoezz

9

Tjoezz

Onderwerpen

Onderwerpen

TijdsWerkvorm besteding

Groep


TijdsWerkvorm besteding

Groep



10

Aanvulzinnen

8

b

Welk schooltype past bij jou?, opdracht 2

10

Alle meningen op een rijtje, empowerment

8

b

Praten over je schoolkeuze, opdracht 3

15

Testje over ouders

8

b

Ideale school, waar ga jij op letten? opdracht 4

15

Aankruisen leerlingen + ouders, omschrijven van ideale school

8

b+v

Scholenonderzoek, opdracht 5 + huiswerk

20

Informatie verzamelen

8

b

Wat ga je vragen op de open dag, opdracht 5

10

Aankruisen belangrijke vragen

8

b

Schoolkeuze maken + aanmelden + gebruik van de invulbladen van het werkboek, opdracht 6

15

Stand van zaken tav schoolkeuze

8

b+v

Weet je alles?

10


8

b


10

Aanvulzinnen, lezen

7/8

b

Actieplan

2 x 10

Onderzoek doen

8

b+v

Talenten, opdracht 2 + huiswerk

25

Jezelf een cijfer geven, zelfbeoordelen, onderzoek naar opleidingen

7/8

b+v

Bloggen

vrij


8

e

Wat vind jij leuk om te doen?, opdracht 3 + huiswerk

2 x 10

Mening geven, bij interesses, 7/8 schoolvakken, beroepen en opleidingen zoeken

b+v

Waar ben jij goed in?, opdracht 4 + huiswerk

20

Zelfbeoordeling + ouders

b+v

Combinatie kwaliteiten, interesses, beroepen, opdracht 5 + huiswerk

10

Zoeken naar beroepen

Wat voor iemand ben jij? opdracht 6 + huiswerk

15

Zelfbeoordeling, typologie + beroepen zoeken

7/8

b+v

Weet je alles

10


7/8

b

Actieplan

2 x 10

Onderzoek doen

7/8

b+v

Bloggen

vrij

Sociaal, onder woorden brengen wat je bezig houdt

7/8

e

7/8

6 v

Ben jij er klaar voor? Als leerlingen aan dit hoofdstuk beginnen hebben ze zich in principe al aangemeld bij een nieuwe school. Onderwerpen zijn: agendagebruik, lesrooster, je weg op school vinden, afscheid nemen en waar moet je aan denken op de eerste schooldag. Dit hoofdstuk is voor groep 8. totale tijdsbesteding: aantal opdrachten: aantal onderwerpen:

2 à 2, 5 uur (exclusief huiswerk) 8 inclusief vrije opdracht, afscheidsbrief schrijven 8

ANtwoorden

5

Schoolkeuzeonderzoek

Opdracht 4 Wie is wie? 1

Onderwerpen zijn bijvoorbeeld vragen stellen op de open dag, praten met je ouders over je schoolkeuze. Dit hoofdstuk is voor groep 8 bedoeld. totale tijdsbesteding: aantal opdrachten: aantal onderwerpen:


Suggestie bij dit hoofdstuk Nodig een decaan of mentor uit en laat hem vertellen over kiezen en de veranderingen op het vo. 10

2 3 4 5 6 7 8 9

Amanuensis

= helpt bij vakken biologie, natuurkunde, scheikunde, wordt ook wel technisch onderwijs assistent genoemd Conciërge = is er voor alle dagelijkse dingen: te laat komen, ziekmelden, spijbelen Decaan = helpt je bij je keuze voor profielen, sectoren, vakkenpakket Mentor = leraar die jouw klas begeleidt, helpt je bij al je vragen Klassenvertegenwoordiger = is gekozen door de klas, zorgt voor het klassenboek Rector = is de baas van de school Docent = geeft les Leerling-mentor = leerling uit een hogere klas aan wie je vragen kunt stellen. Leerlingenraad = groep leerlingen uit alle klassen die opkomen voor de leerlingen

Handleiding Tjoezz

11

beroepeNveldeN

interesse

beroepeNveldeN

interesse

leerroute

interesses

leerroute Opdracht 5

toekomst

leerroute

toekomst

brugklas

toekomst

vaardigeheden

vaardigeheden

vaardigeheden

verstand

verstand

verstand

gevoel

gevoel

gevoel

citotoets

citotoets

eiNdtoets

schooltype

schooltype

schooltype

denker

denker

denker

Tjoezz

Schrijf je huiswerk op! Maandag: voor welke vakken moet je boeken meenemen? Nederlands, Engels en projectonderwijs basis. Dinsdag: na welke lessen heb je pauze? 3e, 5e , 7e uur. Woensdag: welke vakken heb je op woensdag? Verzorging, natuurkunde/ scheikunde, wiskunde, Frans, geschiedenis. Donderdag: in plaats van beeldende vorming heb je Frans in het laatste uur. Hoe laat ben je vandaag vrij? Na het 7e lesuur: 14. 15 Vrijdag: voor welke vakken moet je huiswerk hebben gemaakt? Levensbeschouwing en godsdienst, aardrijkskunde, natuurkunde/ scheikunde, wiskunde, geschiedenis. Heb je wel of niet beeldende vorming genoemd? Beide antwoorden zijn goed. Voor welke vakken moet je in het weekend huiswerk maken? Nederlands, Engels en projectonderwijs. Op welke dagen moet je je gymspullen meenemen? Maandag en dinsdag. Op welke dag kun je uitslapen? Op vrijdag.

kwaliteiteN brugklas Suggestie voor dit hoofdstuk

brugklas

VO-dag: geef een dag les op de manier zoals op het voortgezet onderwijs het geval is. Werk met de agenda,

doeNer geef huiswerk, maak een lesrooster, kwaliteiteN kwaliteiteN wissel per uur van docent. Dit betekent dus wel dat de hele of bijvoorvmbo havo vwo

beeld alle leerkrachten in de bovenbouw moeten meedoen. Of nodig docenten van een VO-school uit om een lesuur te komen lesgeven.

doeNer

doeNer

vmbo

vmbo

havo

havo

Brugklassers/ oud-leerlingen in de school: nodig brugklassers uit op de school. Bedenk van te voren vragen met de leerlingen. Opdracht 2 uit dit hoofdstuk is daarvoor een goede voorbereiding.

Onderwerpen huiswerk

Tijdsvwo besteding

prater

huiswerk 10 Aanvulzinnen


Brugklassers aan het woord, prater 10 schoolkeuze opdracht 2

Werkvorm

Groep vwo


huiswerk 8 b

8 b+v prater

Lezen + leren vragen stellen, nieuwsgierig maken, informatie zoeken, vragen stellen

actieplan schoolkeuze schoolkeuze Huiswerk maken, opdracht 3 15 Plattegrond maken van huis8 b droomberoep

Wie is wie op de nieuwe school?

samenwerken Opdracht 4

werkplek + opsomming ver-

actieplan

Omschrijving en persoon bij

droomberoep

actieplan anderingen 10

droomberoep elkaar zoeken

en lestijden, afkortin10 Lezen overlegLesrooster samenwerkeN gen, agendavoorbeeld

8

b

8 b samenwerken

Huiswerk opschrijven, opdracht 5 30 Toepassing, verwerkingsopb+v favoriete overleg dracht, oefenen met agenda,overleg lesrooster, lestijden, afkortingen, boeken meenemen

vakkeN

favoriete

favoriete

Hoe vind je de weg op school?,

20

route door plattegrond aan de hand van lesrooster

8

b +v

ben jij er klaar voor? opdracht 7

15

Brugklastest

8

v

opdracht 6 creatieveling

vakkeN

vakkeN

slimmerik creatieveling creatieveling Afscheidsbrief, opdracht 8 vrij Bewustwording, onder woorden 8 e vragen stellen

brengen

slimmerik

Laatste schooldag, zomervakantie en 1e schooldag; overal aan gedacht? Opdacht 9

vrij

slimmerik

Praktisch overzicht, adresssen van vrienden

8

e

informatie

vragen stellen

vragen stellen

beroepeNveldeN 12

informatie

informatie

interesses lee vaardigeheden verstand gevoel eindtoets schooltype de kwaliteiten vm hu prater schoolk actiepl droomb samenw amenwerken favorie

Recommend Documents