Integraal Veiligheidsplan

Postbus 1 3430 AA Nieuwegein Bez oeka dres Martinbaan 2 www.nieuwegein.nl

Communicatie en Juridische Zaken

Integraal Veiligheidsplan 2003-2008

2003-328 N. van der Vlerk / D. Lenten / C.F. Brouwers (BD / CJZ) Versie 001 Raadsnummer Auteur

Integraal Veiligheidsplan 2003-2008 (IVP 2003-2008) Raadsnummer 2003-328 Versie 001 Datum 3 oktober 2003

Inhoudsopgave Samenvatting ............................................................................................................................... 5 Algemeen ...................................................................................................................................... 9 Inleiding ........................................................................................................................................ 11 Regionaal model veiligheidsplan.......................................................................................................... 13 Commissie Van Vliet ............................................................................................................................. 13 Modulaire opbouw veiligheidsanalyse ................................................................................................. 13 Stap 1 Rapportage geregistreerde criminaliteit en risico’s.................................................................. 13 Stap 2 Criminaliteitskaart ..................................................................................................................... 14 Stap 3 Sociale kaart van de gemeente ................................................................................................. 14 Stap 4 Onderzoek leefbaarheid en veiligheid....................................................................................... 14 Stap 5 De veiligheidsanalyse ................................................................................................................ 14 Stap 6 Een prioritering in wijken .......................................................................................................... 14 Stap 7 De beschrijving van de huidige veiligheidsactiviteiten ............................................................. 14 Gegevensverzameling 2002........................................................................................................ 17 Rapportage geregistreerde criminaliteit en risico’s.............................................................................. 17 Wijkindeling .......................................................................................................................................... 17 Veiligheidsconferentie 2003....................................................................................................... 19 Veiligheidsanalyse criminaliteit ............................................................................................... 23 Veiligheidsscore 2000, 2001,2003 (in cijfers)....................................................................................... 25 Conclusies politiegegevens................................................................................................................... 25 Veiligheidsanalyse leefbaarheidsmonitor (subjectief) .......................................................................... 28 Prioriteiten leefbaarheidsmonitor ......................................................................................................... 28 Vergelijking met Houten, Vianen en Lopik........................................................................................... 31 Politiegegevens en leefbaarheidsmonitor met elkaar vergeleken ....................................................... 32 Uitkomsten per facet............................................................................................................................. 32 Uitkomsten per wijk.............................................................................................................................. 34 Prioriteiten en aandachtpunten............................................................................................................ 37 Aanpak prioriteiten ............................................................................................................................... 37 Doelstellingen 2003-2008............................................................................................................ 38 Vandalisme / overlast, diefstal, verkeer, geweld (Stadscentrum / Merwestein).................................. 38 Woninginbraken.................................................................................................................................... 39 Diefstal uit / af motorvoertuig .............................................................................................................. 39 Huiselijk geweld.................................................................................................................................... 39 Bedrijfsinbraken .................................................................................................................................... 40 Veiligheid winkelcentra Nieuwegein.................................................................................................... 40 Veiligheidsanalyse onveiligheid brandweer............................................................................ 41 Algemene conclusies brand .................................................................................................................. 43 Buitenbranden....................................................................................................................................... 43 Binnenbranden...................................................................................................................................... 43 Doelstellingen 2003-2008............................................................................................................ 44 Brandpreventie...................................................................................................................................... 44 Veiligheidsanalyse risico’s.......................................................................................................... 45 Maatrampscenario’s ............................................................................................................................. 47 Vervoer gevaarlijke stoffen................................................................................................................... 47 Vervoer over water ............................................................................................................................... 48 Transport via buisleidingen................................................................................................................... 49 Effecten ................................................................................................................................................. 49 Meest risicovolle bedrijven / opslag gevaarlijke stoffen....................................................................... 50 Effecten / milieu- gebruiksvergunningen / controles / aanvalsplannen/ bereikbaarheidskaarten....... 50 Risicokaart............................................................................................................................................. 55 Grote publieksconcentraties ................................................................................................................. 56 Risico’s gebouwen (brand / instorting)................................................................................................. 56 Gebruiksvergunningen.......................................................................................................................... 57 Sociale risico’s...................................................................................................................................... 58 Mobiliteitsrisico..................................................................................................................................... 58

3 (87)


Doelstellingen 2003-2008............................................................................................................ 59 Bereikbaarheidskaarten / aanvalsplannen ........................................................................................... 59 Route gevaarlijke stoffen...................................................................................................................... 59 Rampenbestrijding ...................................................................................................................... 61 Rampenplan.......................................................................................................................................... 62 Uitwerking en implementatie van de gemeentelijke deelplannen ...................................................... 62 Incidenten ............................................................................................................................................. 62 Project risico-inventarisatie................................................................................................................... 63 Oefenen................................................................................................................................................. 63 Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) ............................................................................................. 63 Overzicht lopende acties, projecten, initiatieven ................................................................... 65 Verkeersveiligheidsbeleid ..................................................................................................................... 67 Project Beveiliging bedrijventerreinen.................................................................................................. 68 Stadswacht............................................................................................................................................ 68 Project “Doe effe normaal”.................................................................................................................. 69 Voorlichtingsproject Stichting Delinkwentie en Samenleving(D&S) .................................................... 69 Project “School & Veiligheid” .............................................................................................................. 70 Project aanpak jeugdoverlast in wijken................................................................................................ 70 HALT...................................................................................................................................................... 71 Project Keurmerk Veilig Wonen............................................................................................................ 72 Project Samenwerken aan Veilig wonen.............................................................................................. 73 Project Senioren en Veiligheid .............................................................................................................. 74 Graffitibeleid ......................................................................................................................................... 74 Politiesurveillanten................................................................................................................................ 74 Nota Tunnels en overbruggingen ......................................................................................................... 75 Meldpunt sociale veiligheid .................................................................................................................. 76 Coffeeshopbeleid .................................................................................................................................. 76 Kansspel automatenbeleid ................................................................................................................... 76 Project “Samen veilig ondernemen” SVO............................................................................................ 77 Project:“Niets erin.... Niets eruit!!!” .................................................................................................... 78 Programma overlast/ Buurtbemiddelingsproject.................................................................................. 78 Huiselijk geweld.................................................................................................................................... 79 Uitwerking intensiveringsbijdrage jeugd en veiligheid (BZK) .............................................................. 79 Aanpak schoolverzuim Roma ............................................................................................................... 80 Jeugdomnibus ....................................................................................................................................... 80 Bestrijding overlast wijken.................................................................................................................... 80 Veiligheid scholen ................................................................................................................................. 81 Actiepunten 2003 ......................................................................................................................... 83 Bijdrage Regionaal Projectbureau Veiligheid&Preventie ..................................................................... 85 Verspreiding bewaarkaarten huis aan huis .......................................................................................... 86 Voorlichtings-project Way Out.............................................................................................................. 86 Kortlopende projecten .......................................................................................................................... 86 Werkgroep overlast City Plaza.............................................................................................................. 86 Project Hofweide................................................................................................................................... 87 Uitbrengen van de veiligheidswijzer..................................................................................................... 87 Pilot project Burgernet.......................................................................................................................... 87

4 (87)


Samenvatting Veiligheid is een belangrijk aandachtsveld voor de overheid. In het kabinetsbeleid staat uitdrukkelijk aangegeven dat van gemeenten in 2003 verwacht wordt dat ze een veiligheidsanalyse en -plan maken voor hun gemeente. Tot 2002 waren de jaarlijkse Veiligheidsrapportages gebaseerd op het op 19 november 1998 door de gemeenteraad geaccordeerde “Stappenplan Integrale Veiligheid” Nieuwegein. Voor de totstandkoming van het voorliggende Integraal Veiligheidsplan 2003-2008 is gebruik gemaakt van het Stappenplan Veiligheidsanalyse en -plan Politie Regio Utrecht. Om te komen tot een veiligheidsanalyse dienen conform het bovenaangehaalde plan de volgende stappen te worden gezet: 1. rapportage geregistreerde criminaliteit ( in Nieuwegein zijn tevens meegenomen, branden en risico’s); 2. criminaliteitskaart (wordt meegenomen in het IVP 2004); 3. sociale kaart; 4. gebiedsmonitor leefbaarheid en veiligheid; 5. de veiligheidsanalyse. Het onderhavige veiligheidsplan past in de uitwerking van het “politie convenant” welke tussen de minister van BZK, Justitie en de korpsbeheerder regio Utrecht op 27 september 2003 is afgesloten. Het komt er onder andere op neer dat de politie districten zich richten bij het opstellen van hun activiteitenplannen op de integrale veiligheidsplannen van de gemeenten. Op basis van het veiligheidsplan wordt tot uitvoering overgegaan en wordt gerapporteerd. Wanneer het veiligheidsplan is ingediend, wordt de inzet van de wijkagenten bij de desbetreffende gemeenten aanzienlijk vermeerderd. Deze wijkagenten kunnen ingezet worden op zaken die de gemeente in overleg met de politie vaststelt. De gemeente Nieuwegein heeft haar veiligheidsplannen en het bijbehorende veiligheidsbeleid al een aantal jaren op orde. In november 2002 werd er een conferentie gehouden waarbij alle burgemeesters van de regio Utrecht aanwezig waren. Tijdens deze conferentie werd de Integrale Veiligheidsrapportage van Nieuwegein als voorbeeld gepresenteerd als aanpak voor toekomstige veiligheidsplannen voor alle gemeenten binnen de regio. Dit heeft uiteindelijk mede geresulteerd in het hier bovenaangehaalde Stappenplan Veiligheidsanalyse en plan Politie Regio Utrecht. In november 2003 zal een soortgelijke conferentie georganiseerd worden waarin bekeken wordt wat de stand van zaken is van de andere gemeenten. Sinds dit jaar is het plan van de gemeente Nieuwegein opgesteld conform het Stappenplan Veiligheidsanalyse en –plan van de Politie Regio Utrecht. Uit de cijfers van de politie en uit het veiligheidsplan blijkt dat het met de veiligheid van de gemeente Nieuwegein goed gaat. Een groot aantal delicten neemt zichtbaar af. Veiligheidsconferentie 2003 Op 21 mei 2003 is een veiligheidsconferentie georganiseerd. Deze had tot doel om zowel met bestuurders als met professionals (veiligheidspartners) op het gebied van veiligheid eens te kijken naar gezamenlijke uitgangspunten, prioriteiten en globale doelstellingen te (her) formuleren om zo de betrokkenheid van de partners bij het gemeentelijke veiligheidsbeleid te versterken. Door zich te richten op de gezamenlijke doelstellingen, die gedragen worden door alle partners, wordt een basis gevormd voor het veiligheidsbeleid van 2003 en verder. De uitkomsten van de veiligheidsconferentie zijn (waar mogelijk) meegenomen in de onderstaande doelstellingen 2003-2008. Veiligheidsanalyse Criminaliteit: Op basis van de politie cijfers over 2002 laat de veiligheid in Nieuwegein een positieve ontwikkeling zien. Dat neemt niet weg dat de aandacht niet mag verslappen. Uit de veiligheidsanalyse van zowel

5 (87)


6 (87)

de feitelijke als de subjectieve (criminaliteits) gegevens blijkt dat aandacht, in meer of mindere mate, noodzakelijk is en of blijft voor vrijwel alle facetten en alle wijken. Risico’s: Ook de veiligheidsanalyse van de risico’s laat een verbetering zien ten opzichte van 2001. Vrijwel alle risico objecten zijn in nu in kaart gebracht. De risicovolle bedrijven hebben bijna allemaal een milieuvergunning en zijn in 2003 gecontroleerd. Veel bedrijven hebben inmiddels ook een gebruiksvergunning en een (brandweer) bereikbaarheidskaart. Brand: De analyse van de geregistreerde brandveiligheid laat ten opzichte van 2001 een toename zien. Het betreft hier met name een toename van het aantal (kleine) buitenbranden. Programmabegroting In de programmabegroting voor 2004 zijn door de Raad de volgende speerpunten naar voren gebracht: •

Het persoonlijk veiligheidsgevoel van de burgers in Nieuwegein, zoals gemeten in de leefbaarheidsmonitor, verhogen met 25%. Het vergroten van gevoelens van veiligheid is een complex proces waarbij vele zaken een rol spelen. Het is dan ook maar de vraag of dit speerpunt ook gerealiseerd kan worden, wel is het mogelijk door structureel meer aandacht aan dit onderwerp te besteden een verbetering te krijgen.

•

Door middel van handhaving zal ook het aantal fysieke delicten omlaag gebracht worden met 25%.

•

Er zal worden gezorgd voor preventief toezicht daar waar dit in het kader van onveiligheid noodzakelijk is.

•

Het brandweerkorps van Nieuwegein dient goed uitgerust te zijn en optimaal geoefend voor het uitoefenen van haar taken. Hierbij gaat het om de voorbereiding van de brandbestrijding en de hulpverlening door middel van plannen opleiding, oefeningen en materieel.

•

Er worden maatregelen genomen zodat de wettelijke opkomsttijden van de hulpverlenende diensten kunnen worden gehaald. Zodra de verkeersinstallaties aan vervanging toe zijn, wordt er gekeken naar een systeem waarbij hulpdiensten gebruik kunnen maken van een groene stroom op de busbaan.

Nagenoeg alle bovenstaande speerpunten komen direct dan wel indirect terug in het onderhavige veiligheidsplan. Zo wordt om het aantal fysieke delicten terug te dringen het project Huiselijk Geweld geïntensiveerd. Aanpak aandachtpunten / prioriteiten Een groot deel van de prioriteiten en aandachtspunten uit de veiligheidsanalyses zijn bekend en worden door de diverse veiligheidspartners reeds aangepakt. Niet alle prioriteiten hoeven dan ook binnen het integraal veiligheidsbeleid opnieuw te worden opgepakt. In veel gevallen zijn of worden deze direct dan wel indirect meegenomen in lopende projecten en / of beleid. Een overzicht treft u aan op pagina 67 van het veiligheidsplan. Doelstellingen 2003-2008 Criminalitieit Vandalisme / overlast, diefstal, verkeer, geweld (Stadscentrum / Merwestein)

• •

Woninginbraken

•

Overlast en vandalisme terugbrengen tot gemiddeld niveau Nieuwegein; Binnen lopende acties / projecten continueren en intensiveren aanpak van alle facetten. Het aantal gecertificeerde woningen met 10% verhogen.


Diefstal uit / af motorvoertuig

(Huiselijk) geweld

•

7 (87)

•

Continuering project "NIETS-ERIN ... NIETS ERUIT !!!"op risicolocaties. Diefstal uit auto met 10 % verminderen.

•

Intensiveren c.q. medewerking verlenen aan de inmiddels opgestarte regionale initiatieven om te komen tot een samenwerkingsconvenant met de betrokken instellingen ten aanzien van de aanpak van huiselijk geweld.

Bedrijfsinbraken

•

Intensiveren samenwerking met SBBN (Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Nieuwegein);

•

Terugbrengen van het aantal bedrijfsinbraken met 10 % en daarmee het vergroten van de veiligheid op de bedrijventerreinen.

Samenwerken Veilig Ondernemen

•

Intensiveren en continueren samenwerking betrokken partijen binnen het project Samenwerken aan Veilig Ondernemen.

Brandveiligheid Voorkomen branden

•

Door middel van organiseren van een integrale aanpak op een gestructureerde wijze het aantal (buiten) branden met 10 % verminderen.

•

Het geven van publieksgerichte voorlichting over het voorkomen van brand.

Risico’s Bereikbaarheidskaarten / aanvalsplannen

•

Ten behoeve van alle risico-objecten bereikbaarheidskaarten op te stellen welke vervolgens als input dienen voor de te realiseren noodzakelijke aanvalsplannen die in 2008 gereed zullen zijn.

Route gevaarlijke stoffen

•

Het opstellen van een beleid voor het vervoer van gevaarlijke stoffen

Jaarlijks wordt er voor veiligheidsprojecten een budget vastgesteld van € 56.900,-. Vanuit dit budget worden zowel interne als externe veiligheidsprojecten benoemd. Elk jaar dienen gemeentelijke afdelingen en externe partners projecten in die als doel hebben de veiligheid en leefbaarheid in Nieuwegein te vergroten. Dit zijn projecten die variabel zijn in omvang en kosten, waarbij opgemerkt dient te worden dat het budget niet zodanig is geoormerkt dat alleen extern projecten mogen worden uitgevoerd. Door de diverse veiligheidspartners zijn in relatie met voornoemde aandachtspunten alsmede op grond van eigen waarnemingen de volgende (nieuwe) actiepunten naar voren gebracht (zie voor een vollediger overzicht bladzijde 85 e.v.):


8 (87)

Aanpak van

Wie

Hoe

Bijdrage

Criminaliteit (algemeen) Ondersteuning diverse projecten

B&W Politie

Bijdrage Regionaal Projectbureau Veiligheid&Preventie

€ 21.270,95

Voorlichting rampenbestrijding

Gemeente

Verspreiding bewaarkaarten huis aan huis

€ 3200,00

Vandalisme geweld (uitgaan/ stappen)

Oosterlicht College

Voorlichtings-project Way Out

€ 1000,00

Bestrijden van overlast in wijken

Gemeente

Kortlopende projecten

€ 6500,00

Bestrijden van overlast rondom de tramhalte van City Plaza

Gemeente, politie, stadswacht, Corio, winkeliersvereniging, de Kom, SWN en bewoners

Werkgroep overlast City Plaza

€ 6200,00

Overlast Hofweide

Gemeente, politie

Project Hofweide

€ 6200,00

Criminaliteit en betrokkenheid burgers vergroten Bredere voorlichting omtrent veiligheid

Politie, gemeente

Pilot project Burgernet

€ 12.500,00

Gemeente

Uitbrengen van de veiligheidswijzer

Budget neutraal

Totaal

€ 56.870,95


9 (87)

Algemeen Het Integraal Veiligheidsplan 2003-2008 volgt op het Stappenplan Integrale Veiligheid (1998) en de daarop volgende Veiligheidsrapportages van 1998 tot 2002. Het Integraal Veiligheidsplan 2003-2008 bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de gegevensverzameling 2002. In de gegevens verzameling is opgenomen: 1. een rapportage van geregistreerde criminaliteit 2. een rapportage van de geregistreerde onveiligheid brandweer 3. een rapportage van de geregistreerde risico’s 4. onveiligheidsgevoelens 5. de sociale kaart van Nieuwegein Met de gegevensverzameling wordt het gemeentebestuur alsmede de veiligheidspartners geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot bepaalde facetten van veiligheid en de veiligheidsbeleving in Nieuwegein tot 2003. Het tweede deel, het Integraal Veiligheidsplan 2003-2008 geeft (op basis van de Gegevensverzameling 2002) aanbevelingen om de veiligheidsproblemen die zich voordoen of voor kunnen doen aan te pakken. In het Integrale Veiligheidsplan 2003-2008 is opgenomen: 1. de opzet van het veiligheidsplan 2. de uitkomsten veiligheidsconferentie 2003 3. de veiligheidsanalyse 4. de uit de veiligheidsanalyse voortkomende prioriteiten, conclusies en aandachtspunten 5. beschrijving van huidige veiligheidsactiviteiten 6. initiatieven 2003 Integrale veiligheid Nieuwegein Integraal Veiligheidsplan 2003

Basis gegevens: Regio Politie Utrecht District Lekstroom H. Banninga Gemeente Nieuwegein: SO/Milieu

Brandweer

P. de Jong N. Wolters P. Verhagen H. Bonzet H. Welleweerd

Analyse: Afdeling BD/CJZ Strategie en Onderzoek

C.F. Brouwers

Voorbereiding, ontwikkeling en coördinatie: Afdeling BD/CJZ

Met medewerking van: De gemeentelijke veiligheidspartners

Drukwerk: Facilitair bedrijf

N. van der Vlerk D. Lenten


Inleiding

Regionaal model veiligheidsplan........................................................................................ 13 Commissie Van Vliet.............................................................................................................. 13 Modulaire opbouw veiligheidsanalyse .............................................................................. 13 Stap 1 Rapportage geregistreerde criminaliteit en risico’s ........................................... 13 Stap 2 Criminaliteitskaart .................................................................................................... 14 Stap 3 Sociale kaart van de gemeente............................................................................... 14 Stap 4 Onderzoek leefbaarheid en veiligheid................................................................... 14 Stap 5 De veiligheidsanalyse ............................................................................................... 14 Stap 6 Een prioritering in wijken ........................................................................................ 14 Stap 7 De beschrijving van de huidige veiligheidsactiviteiten....................................... 14 Gegevensverzameling 2002 ................................................................................................. 17 Rapportage geregistreerde criminaliteit en risico’s ........................................................ 17 Wijkindeling ........................................................................................................................... 17 Veiligheidsconferentie 2003 ................................................................................................ 19

11 (87)


13 (87)

Regionaal model veiligheidsplan Veiligheid is een belangrijk aandachtsveld voor de overheid. In het kabinetsbeleid staat uitdrukkelijk aangegeven dat van gemeenten in 2003 verwacht wordt dat ze een veiligheidsanalyse en -plan maken voor hun gemeente. Tot 2002 waren de jaarlijkse Veiligheidsrapportages gebaseerd op het op 19 november 1998 door de gemeenteraad geaccordeerde “Stappenplan Integrale Veiligheid” Nieuwegein. Voor de totstandkoming van het voorliggende Integraal Veiligheidsplan 2003-2008 is gebruik gemaakt van het Stappenplan Veiligheidsanalyse en -plan Politie Regio Utrecht. Beide stappenplannen laten een grote overlap zien. Het onderhavige veiligheidsplan past in de uitwerking van het “politie convenant” welke tussen de minister van BZK, Justitie en de korpsbeheerder regio Utrecht op 27 september 2003 is afgesloten. De politie districten richten zich bij het opstellen van hun activiteitenplannen op de integrale veiligheidsplannen van de gemeente. Op basis van het veiligheidsplan wordt tot uitvoering overgegaan en wordt gerapporteerd.

Commissie Van Vliet 1

In opdracht van "De commissie van Vliet” is een model voor een veiligheidsanalyse opgesteld voor alle gemeenten in de politieregio Utrecht (deze komt overeen met de provinciegrenzen). Doel van dit model is vooral om de gemeenten in de regio in staat te stellen om een adequaat veiligheidsbeleid te voeren. Daarnaast is het de bedoeling dat de vele informatie die er momenteel per gemeente en district verzameld wordt op het gebied van 2

veiligheid, beter op elkaar af te stemmen, waardoor de vergelijkbaarheid tussen gemeenten groter wordt . Het voorstel voor een model-veiligheidsanalyse is in het Regionaal College van de Politie Regio Utrecht op 17 februari 2003 vastgesteld. Dit, door het college vastgestelde voorstel, vormt de basis voor het hieronder beschreven stappenplan om te komen tot een Veiligheidsanalyse en -plan. Het voorstel is om in eerste instantie de uitwerking van veiligheid te beperken tot criminaliteit en overlast. Omdat Nieuwegein naast sociale veiligheid (slachtofferschap en veiligheidsbeleving) ook verkeers-, milieu- en brandveiligheid al een aantal jaren meenam in haar eerdere veiligheidsrapportages komen deze facetten ook in dit veiligheidsplan wederom aan de orde.

Modulaire opbouw veiligheidsanalyse Om te komen tot een veiligheidsanalyse dienen volgens het bovenaangehaalde plan de volgende stappen te worden gezet: 1. rapportage geregistreerde criminaliteit (en risico’s v.w.b. Nieuwegein); 2. criminaliteitskaart; 3. sociale kaart; 4. gebiedsmonitor leefbaarheid en veiligheid. Deze vier stappen vormen samen de basismodule, welke voor de 33 regiogemeenten gelijk is. Deze basismodule resulteert in 5. de veiligheidsanalyse.

1

De commissie Van Vliet (bestaande uit burgemeesters Van Vliet, Lamers, Bloemen, de Vos en korpschef Vogelzang) is ingesteld door het Regionaal College om het onderwerp veiligheidsanalyse en integraal veiligheidsplan nader uit te werken. 2 Voor deze opdracht is een werkgroep Veiligheidsanalyse in het leven geroepen, vertegenwoordigd door onderzoekers / beleidsmedewerkers van Utrecht, Amersfoort en Nieuwegein, het OM en de politie.


Stap 1 Rapportage geregistreerde criminaliteit en risico’s In de rapportage geregistreerde criminaliteit wordt een cijfermatig overzicht gegeven in de ontwikkeling van de geregistreerde criminaliteit en overlast per gemeente, per 1.000 inwoners over een periode van vijf jaar. De gegevens worden jaarlijks in februari aangeleverd door de regionale afdeling controlling van de politie regio Utrecht. Omdat in 2003 deze cijfers nog niet aangeleverd zijn is in het onderhavige veiligheidsplan (overeenkomstig voorgaande jaren) gebruik gemaakt van de werkelijke cijfers van de politie van het district Lekstroom over 2000 tot en met 2002. Naast de cijfers van de politie zijn tevens opgenomen een rapportage van de geregistreerde onveiligheid brandweer / milieu. Stap 2 Criminaliteitskaart De criminaliteitskaart is een verdieping naar plaats en tijd van de rapportage geregistreerde criminaliteit in die zin dat het een beeld beoogt te geven van opvallende dadergroepen, risicolocaties en dergelijke binnen de gemeente. De criminaliteitskaart wordt op districtsniveau gemaakt. In 2004 zal de criminaliteitskaart voor het eerst worden aangeleverd. In onderhavig veiligheidsplan is de criminaliteitskaart dan ook niet meegenomen. Wel meegenomen is de risicokaart waarin op basis van het provinciale project risico-inventarisatie de meest risicovolle bedrijven en opslag van gevaarlijke stoffen is opgenomen. Stap 3 Sociale kaart van de gemeente De sociale kaart van de gemeente, bestaat uit een historisch overzicht van demografische gegevens, zoals de leeftijdsopbouw van de inwoners van de gemeente, het % niet-westerse allochtonen en het % ingeschreven werkzoekenden bij CWI. Het kan eventueel bij het opstellen van het veiligheidsplan worden benut bij het vinden van verklaringen voor bepaalde beleidsproblemen. De sociale kaart is opgenomen in de bij dit veiligheidsplan behorende “Gegevensverzameling 2002”. Stap 4 Onderzoek leefbaarheid en veiligheid Naast de basale informatie van gemeente en politie zijn er aanvullende mogelijkheden voor gemeenten die behoefte hebben aan meer informatie en over geld en tijd beschikken om hiervoor capaciteit vrij te maken. Nieuwegein is één van de acht gemeenten in de provincie die periodiek de monitor Leefbaarheid en Veiligheid afnemen. De resultaten van de monitor zijn opgenomen in het onderhavige veiligheidsplan en de daarbij behorende gegevensverzameling 2002. Stap 5 De veiligheidsanalyse De optelsom van de stappen 1 tot en met 4 vormt de basis. Met het leveren van de informatie heeft men echter nog geen veiligheidsanalyse. Niet het overzicht met kengetallen, maar het verhaal er omheen, de toelichting, de oorzaken en interpretatie van de informatie vormen de analyse. De commissie adviseert om een expertisegroep de informatie te laten analyseren. Zo’n expertisegroep bestaat (bijvoorbeeld) uit medewerkers van de gemeente, welzijnswerk, hulpverlening, onderwijs, politie en Openbaar Ministerie. De expertisegroep zou voor wat Nieuwegein betreft in de plaats kunnen treden van de tot dusver functionerende kerngroep en stuurgroep. In de hierna volgende hoofdstukken zijn de cijfers van politie en brandweer alsmede de uitkomsten van de de leefbaarheids en veiligheidsmonitor (gegevensverzameling 2002) nader geanalyseerd. Een input voor de analyse vormt ook de uitkomsten van de op 21 mei 2003 gehouden veiligheidsconferentie. Hieraan is tevens is een hoofdstuk gewijd. Om te komen tot een veiligheidsplan zijn in de analyse tevens opgenomen: Stap 6 Een prioritering in wijken

14 (87)


Stap 7 De beschrijving van de huidige veiligheidsactiviteiten Nieuwegein doet veel aan de verbetering van de veiligheid. Er lopen tal van projecten in woonwijken, op bedrijventerreinen, op specifieke deelgebieden zoals jeugd, preventie woninginbraken en dergelijke. Er wordt op diverse plekken nauw samengewerkt met bewoners, politie, justitie, sociaal cultureel werk en bedrijfsleven. Een groot deel van de conclusies en aandachtspunten uit de veiligheidsanalyse zijn daarom veelal bekend en worden door de diverse veiligheidspartners ook erkend. Niet alle onveiligheidsaspecten behoeven dan ook binnen het integraal veiligheidsbeleid opnieuw te worden opgepakt. In veel gevallen zijn of worden deze direct dan wel indirect meegenomen in lopende projecten en / of beleidsvoorstellen. In het hoofdstuk “Overzicht lopende acties, projecten, initiatieven” (pagina 67 e.v.) worden deze in het kort geëvalueerd. De optelsom van stap 1 tot en met 7 is het Integraal Veiligheidsplan. Het Integraal Veiligheidsplan is zoals gezegd niet meer dan een optelsom van de voorgaande 7 stappen. Het geeft de behaalde resultaten op het gebied van veiligheid over de afgelopen beleidsperiode weer en zet de doelstellingen voor de komende periode neer. Het geeft een actueel beeld van de veiligheid binnen de gemeente vormt tevens een controle-instrument voor het gemeentebestuur met dien verstande dat bij een jaarlijks te actualiseren veiligheidsplan gevolgd kan worden of de “veiligheidsinspanningen” van de gemeente en zijn partners effectief zijn geweest of dat bepaalde veiligheidsproblemen dan wel bepaalde wijken / buurten van de gemeente intensiever op een andere wijze dan voorheen aangepakt dienen te worden.

15 (87)


17 (87)

Gegevensverzameling 2002 In de bij dit veiligheidsplan behorende gegevensverzameling 2002 zijn de feitelijke inbreuken op de veiligheid per wijk in kaart gebracht. Deze gegevensverzameling vormt het fundament voor het Integraal Veiligheidsplan 2003-2008. Rapportage geregistreerde criminaliteit en risico’s Voor het in kaart brengen van de feitelijke onveiligheidsituatie is gebruik gemaakt van de gegevens van de politie, brandweer en de afdeling milieu. De gegevens zijn per wijk gegroepeerd. De volgende facetten zijn in de inventarisatie opgenomen: vandalisme overlast verkeer inbraken (onderverdeeld in inbraken in woningen en in overige panden) diefstal geweld branden fysieke risico’s Wijkindeling Bij de wijkindeling is rekening gehouden met de indeling die gehanteerd wordt bij wijkgericht samenwerken (gemeente) en de dienst gebiedspolitie (politie Lekstroom). Nieuwegein is ingedeeld in 10 gebieden.

Batau-Noord

Galecop Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve

Jutphaas / Wijkersloot Batau-Zuid Stadscentrum / Merwestein Doorslag

Fokkesteeg Vreeswijk

(Hoog) Zandveld / Lekboulevard

bedrijventerreinen / overige

In de ”Gegevensverzameling 2002” is een uitgebreid overzicht opgenomen van de veiligheidssituatie per facet en per wijk.


Veiligheidsconferentie 2003 Op 21 mei j.l. is een veiligheidsconferentie georganiseerd. Deze had tot doel om zowel met bestuurders als met professionals (veiligheidspartners) op het gebied van veiligheid eens te kijken naar gezamenlijke uitgangspunten, prioriteiten en globale doelstellingen te (her) formuleren om zo de betrokkenheid van de partners bij het gemeentelijke veiligheidsbeleid te versterken. Door zich te richten op de gezamenlijke doelstellingen, die gedragen worden door alle partners, wordt een basis gevormd voor het veiligheidsbeleid van 2003 en verder. Op de dag van de conferentie zijn er vijf verschillende workshops gehouden aansluitend op het gevoerde veiligheidsbeleid van de gemeente waarbij er een aantal onderwerpen besproken werden. Voor zover mogelijk werd daaraan gekoppeld een doestelling, de betrokken partijen, de huidige aanpak, de eventuele gewenste toekomstige aanpak. Niet alle onderwerpen zijn helaas volledig behandeld en uitgewerkt. Kort samengevat kan het volgende per workshop worden gerapporteerd: Workshop Verkeersveiligheid In deze workshop heeft men zich geconcentreerd op drie onderwerpen te weten schoolroutes, verkeersongevallen en congestie (file vorming door verkeersremmende maatregelen). In de toekomst zou er een KANS (Kinderen Anders Naar School) pilotproject door de gemeente en scholen uitgevoerd kunnen worden. Dit om gevaarlijke situaties bij het haal en breng gedrag van ouders te voorkomen. Tevens het uitvoeren van een onderzoek over de veiligheid van schoolroutes waar de gemeente op dit moment een start mee maakt. Als laatste suggestie Veilig naar School lessen door de politie, scholen en gemeente. Verkeersongevallen is in de gemeente Nieuwegein een onderwerp waar veel aandacht naar uit gaat. De bestaande aanpak is niet voldoende toereikend gebleken om het aantal incidenten terug te brengen. Naast de bestaande aanpak zou men zich bezig kunnen gaan houden met het instellen van gedragsgerelateerde maatregelen door de gemeente door middel van voorlichting en handhaving. Daarnaast is het van belang om het onderhoud en de kwaliteit van de fietspaden te bekijken en indien noodzakelijk te verbeteren. Bij de aanrijdtijden van politie, brandweer en GGD loopt men vaak tegen het feit aan dat deze overschreden worden. Dit wordt grotendeels verklaard door filevorming door verkeersremmende maatregelen, oftewel congestie. Op korte termijn zijn de bestaande systemen aan vervanging toe en zou er gekeken kunnen worden of het mogelijk is om bestaande installaties te vervangen. Wellicht kan er gekozen worden voor het VETAG- systeem waarbij de hulpdiensten gebruik kunnen maken van de stoplichten van de busregeling. Workshop Overlast, leefbaarheid en veiligheidsbeleving In deze workshop, waar door het onderwerp veel verschillende partijen aanwezig waren, lag de nadruk op het nemen van ieders eigen verantwoordelijkheid en het stimuleren van onderling begrip en tolerantie. Het bevorderen van sociale cohesie in een buurt past hierdoor goed als overall aanpak voor het integraal veiligheidsbeleid. De visie die hiervoor aan vooraf zou moeten gaan, zou moeten ingaan op bijvoorbeeld de volgende onderdelen: Nadrukkelijk betrekken van burgers bij het bepalen van de aanpak van het veiligheidsbeleid. Nadrukkelijke burgers een eigen verantwoordelijkheid geven. Onderlinge tolerantie (normen & waarden) vergroten.

19 (87)


Het tweede deel van de workshop ging in men op het verbeteren van de fysieke ruimte. Momenteel zijn alleen de gemeente en politie genoemd, maar ook hier kwamen de bewoners ter sprake. Men zou, als je ambitie als gemeente inderdaad is om burgers nadrukkelijker te betrekken, burgers bijvoorbeeld kunnen laten participeren in zgn. schouwen. Tijdens zo’n schouw kunnen burgers zelf aangeven wat de enge plekken zijn. Workshop Fysieke veiligheid In deze workshop zijn tal van onderwerpen aan bod gekomen, te beginnen met het in orde maken van de bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen. Het doel is om deze actueel te maken en te houden. Dit gebeurt nu door de brandweer i.s.m. (stadsontwikkeling), afdeling milieu, bouwen woningtoezicht en de afdeling WEZ. In de toekomst zou het accent moeten liggen op een tijdige en gestructureerde informatievoorziening en zou men protocollair moeten borgen via checklists. Ook het uitbreiden van controles is een onderwerp van gesprek bij het thema risico. De doelstelling is het beperken van de overlast en het geven van duidelijkheid aan de gebruiker en de omgeving. Dezelfde afdelingen als eerder genoemd spelen hierin een belangrijke rol. In de periode tussen 2003 en 2005 zal de aandacht voor het inventariseren van de prioriteiten en het kijken naar eventuele mogelijkheden nog verder worden geïntensiveerd. Ander onderwerp van gesprek was het houden van integrale controles om de efficiency te vergroten, klantvriendelijker te kunnen zijn en het beperken van de risico´s. Betrokken partijen in deze zijn de brandweer, stadsontwikkeling, afdeling milieu, bouw en woningtoezicht en de afdeling WEZ. Dit jaar en volgend jaar wordt een start gemaakt met het op papier zetten van afspraken met de betrokken afdelingen en zowel condities scheppen in de top als in de uitvoering. Inmiddels wordt hiervoor een beleidsdocument “handhaving” opgesteld. Met dit document moet tevens inzicht worden verkregen in de noodzakelijke controle en handhaving. Aan de orde kwam ook het oefenen in het kader van de rampenbestrijding. De ambtelijke en bestuurlijke organisatie beter equiperen voor risicovolle situaties en een betere informatieverstrekking op basis van beschikbaar materiaal. De oefeningen zouden beter moeten aansluiten bij het niveau en de betrokken partijen dienen inzicht te geven in welke informatie met nodig heeft en wanneer en hoe men deze informatie aangeleverd wil krijgen. De planning is om daar in 2004 mee te starten. Workshop Criminaliteit en burgers Van deze workshop is slechts summier een verslag gemaakt. Het ging in deze workshop met name over betrokkenheid van burgers bij de openbare ruimte. De doelstelling zou moeten zijn om het zelfregulerend vermogen van de burger te vergroten. Naast bewoners zouden hier ook de gemeente, de woningbouwverenigingen en het stedelijk opbouwwerk betrokken zijn. Bezien zal worden of en op welke wijze een inmiddels ontwikkeld initiatief van de politie toegepast kan worden. Workshop Criminaliteit en ondernemers Van deze workshop is geen verslag gemaakt. De rode draad in deze workshop betrof het vergroten van de betrokkenheid van de ondernemers. In Nieuwegein lopen op dit moment 2 projecten om gezamenlijk met de ondernemers criminaliteit aan te pakken. Kortheidshalve wordt verwezen neer het hoofdstuk “Overzicht lopende acties, projecten, initiatieven” in casu het project Samen Veilig Ondernemen en de Stichting Beveiliging bedrijventerreinen Nieuwegein (SBBN). Met name de inspanningen richting SBBN zullen in 2004 worden geïntensiveerd.

20 (87)


De uitkomsten van de veiligheidsconferentie zijn (waar mogelijk) per workshop, samen met de analyse per facet (criminaliteitsanalyse, brandveiligheidsanalyse en analyse rampenbestrijding), meegenomen in de voorgenomen doelstellingen 2003-2008.

21 (87)


Veiligheidsanalyse criminaliteit

Veiligheidsscore 2000, 2001,2003 (in cijfers) ..................................................................... 25 Conclusies politiegegevens.................................................................................................. 25 Veiligheidsanalyse leefbaarheidsmonitor (subjectief) .................................................... 28 Prioriteiten leefbaarheidsmonitor...................................................................................... 28 Vergelijking met Houten, Vianen en Lopik ........................................................................ 31 Politiegegevens en leefbaarheidsmonitor met elkaar vergeleken ............................... 32 Uitkomsten per facet ............................................................................................................ 32 Uitkomsten per wijk.............................................................................................................. 34 Prioriteiten en aandachtpunten.......................................................................................... 37 Aanpak prioriteiten............................................................................................................... 37 Doelstellingen 2003-2008 ..................................................................................................... 38 Vandalisme / overlast, diefstal, verkeer, geweld (Stadscentrum / Merwestein) ......... 38 Woninginbraken .................................................................................................................... 39 Diefstal uit / af motorvoertuig ............................................................................................ 39 Huiselijk geweld .................................................................................................................... 39 Bedrijfsinbraken .................................................................................................................... 40 Veiligheid winkelcentra Nieuwegein.................................................................................. 40

23 (87)


25 (87)

Veiligheidsscore 2000, 2001, 2003 (in cijfers) Nieuwegein totaal

Vreeswijk

Fokkesteeg

116 78

(Hoog) Zandveld Lekboulevard

Doorslag

geweld

Stadscentrum Merwestein

diefstal

Jutphaas Wijkersloot

overige inbraken

overige

woninginbraken

Zuilenstein

verkeer

Batau-Zuid

overlast

Batau-Noord

vandalisme

Galecop

inwoners: 62151 woningen: 27610

02

36

112 86

109 43

75

57

63

23

798

01

71

100 83

145 50

141 113 119 61

84

32

999

00

48

117 107 119 62

122 128 76

57

21

905

02

188 351 359 191 67

347 317 260 268 228 70

2646

01

230 312 322 219 127 379 334 321 169 293 79

2785

00

224 337 284 240 67

2636

02

20

28

34

42

129 62

128 62

39

33

15

592

01

23

47

47

79

207 61

130 55

36

27

19

731

00

40

61

81

93

245 99

145 76

62

28

25

955

02

10

42

54

36

4

53

24

24

31

21

14

313

01

7

30

49

28

5

41

35

32

47

32

16

322

00

23

81

93

82

2

71

49

60

61

100 19

641

02

17

34

19

69

379 49

85

25

26

12

8

723

01

12

39

30

48

341 167 116 59

35

31

18

896

00

15

70

52

80

327 111 155 74

31

61

13

989

02

220 221 148 426 285 292 882 301 198 176 62

3211

01

183 227 194 430 437 380 891 406 222 159 67

3596

00

170 278 273 422 358 321 878 435 175 209 65

3584

02

28

34

28

48

53

47

96

34

36

31

9

444

01

18

34

42

44

43

54

124 41

22

22

13

457

00

29

53

33

56

54

77

96

33

24

14

505

48

325 375 271 221 237 55

36

Bron: politie district Lekstroom

Conclusies politiegegevens Voor het in kaart brengen van de feitelijke onveiligheidssituatie is gebruik gemaakt van de gegevens van de politie. Alle aangiften en meldingen van 2000, 2001 en 2002 zijn per wijk gegroepeerd. De gegevens richten zich op aspecten van geregistreerde aantastingen van de veiligheid. De volgende facetten zijn in de inventarisatie opgenomen: vandalisme overlast verkeer inbraken (onderverdeeld in inbraken in woningen en in overige panden) diefstal geweld


26 (87)

De belangrijkste / opvallendste conclusies per facet zijn: In 2002 kreeg de politie 8.727 meldingen en/of registraties binnen. Vergeleken met 2001 waren dit er 1.059 minder (-11%). De afname het jaar ervoor was –4%. Op basis hiervan lijkt de veiligheid in Nieuwegein de afgelopen jaren een positieve ontwikkeling door te maken. Van de meldingen en / of registraties had 37% betrekking op diefstal en 30% op overlast. Bij alle facetten is vergeleken met 2001 sprake van een afname van het aantal meldingen en / of registraties. Terwijl er in 2001 ten opzichte van 2000 nog sprake was van een toename van het aantal meldingen van vandalisme, is in 2002 vergeleken met 2001 juist sprake van een forse afname. Hetzelfde geldt, hoewel in mindere mate, voor overlast en diefstal. Voor de overige facetten geldt dat het aantal meldingen, evenals tussen 2000 en 2001, tussen 2001 en 2002 is afgenomen. De daling zet verder door, maar iets minder sterk. Het verschil is het grootst wat betreft de woninginbraak. Tussen 2000 en 2001 nam het aantal meldingen nog met de helft af, tussen 2001 en 2002 nog met ongeveer 3%. De grootste absolute afname werd veroorzaakt door de afname van het aantal meldingen van diefstal (-385 meldingen), maar de grootste relatieve afname door de afname van vandalisme meldingen (-20%). Ondanks dat niet alle facetten een even grote absolute en relatieve afname laten zien van het aantal meldingen is het uiteraard wel positief dat op alle facetten de veiligheid lijkt toe te nemen. Absolute en relatieve toe- of afname van facetten in 2002 in vergelijking met 2001 en 2001 in vergelijking met 2000 2002 Vandalisme Overlast Verkeer Woninginbraak Overige inbraak Diefstal Geweld

798 2.646 592 313 723 3.211 444

2002 t.o.v. 2001 abs -201 -139 -139 -9 -173 -385 -13

% -20% -5% -19% -3% -1% -11% -3%

2001 t.o.v. 2000 abs +94 +149 -224 -319 -93 +12 -48

% +10% +6% -24% -50% -9% +0,3% -10%

Bron: Politie district Lekstroom, bewerking Statistiek & Onderzoek

De belangrijkste conclusies op wijkniveau zijn: De politie kreeg in 2002 de meeste meldingen / aangiften binnen uit Stadscentrum / Merwestein (1.648). Dit was in voorgaande jaren ook het geval. Vreeswijk kent nog steeds het kleinst aantal meldingen / aangiften. Een vergelijking met 2001 laat zien dat het aantal meldingen / aangiftes in bijna alle wijken is afgenomen. De grootste afname is te zien in Jutphaas / Wijkersloot en Doorslag, allebei met 24%. In 2001 was het aantal meldingen / aangiftes vergeleken met 2000 in deze wijken juist nog toegenomen. In twee wijken is het aantal meldingen vergeleken met 2001 nog wel toegenomen, namelijk in (Hoog)Zandveld / Lekboulevard (+11%) en Batau-Noord (+4%). In 2001 lieten deze wijken nog een lichte afname van het aantal meldingen zien vergeleken met het jaar ervoor.


27 (87)

Totaal aantal meldingen en aangiften per wijk in 2002 en vergelijking met 2001, vergelijking 2001 met 2000

Galecop Batau-Noord Batau-Zuid Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve Overig Jutphaas / Wijkersloot Stadscentrum/ Merwestein Doorslag (Hoog)Zandveld / Lekboulevard Fokkesteeg Vreeswijk

aantal meldingen/ aangiften 2002 abs 519 822 728 921 960 925 1648 784 655 564 201

2002 t.o.v. 2001 abs -25 +33 -39 -72 -250 -298 -95 -249 +63 -84 -43

2001 t.o.v. 2001 % -5% +4% -5% -7% -21% -24% -6% -24% +11% -13% -18%

abs -5 -208 -156 -99 +95 +97 -83 +5 -39 -68 +32

% -1% -19% -17% -9% +9% +9% -5% +0,5% -6% -9% +15%

Bron: Politie district Lekstroom bewerking Statistiek & Onderzoek

Het aantal meldingen per 100 inwoners is het hoogst in de overige wijken. Dit is echter een vertekend beeld. De overige wijken bestaan voornamelijk uit bedrijventerreinen en het overgrote deel van de meldingen / aangiftes wordt dan ook gedaan door bedrijven, en niet door de weinige inwoners van de overige wijken. Ook in Stadscentrum / Merwestein is het aantal meldingen / aangiftes per 100 inwoners relatief hoog. Dit is voor een groot deel te verklaren uit het grote aantal voorzieningen in deze wijk (bijvoorbeeld winkels, horeca, sportvoorzieningen). Van de overige woonwijken worden in Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve de meeste meldingen per 100 inwoners gedaan. Dit kan samenhangen met de bedrijvigheid en horeca in Blokhoeve. Ook in Jutphaas / Wijkersloot en Doorslag worden relatief veel meldingen / aangiftes gedaan. De politie krijgt uit Galecop de minste meldingen / aangiftes per 100 inwoners. Behalve in(Hoog)Zandveld / Lekboulevard en Batau-Noord is het aantal meldingen / aangiftes per 100 inwoners vergeleken met 2001 afgenomen. Totaal aantal meldingen en aangiften per 100 inwoners naar wijk, 2002 en 2001

Galecop Batau-Noord Batau-Zuid Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve Overig Jutphaas / Wijkersloot Stadscentrum / Merwestein Doorslag (Hoog)Zandveld / Lekboulevard Fokkesteeg Vreeswijk

Aantal meldingen/ aangiften per 100 inwoners 2002 2001 5,6 5,9 10,7 10,3 10,5 11,1 15,2 16,3 225,1 278,8 14,8 19,8 63,9 67,7 12,0 15,8 9,4 8,5 8,2 9,4 7,9 9,6

Bron: Politie district Lekstroom, bewerking Statistiek & Onderzoek


28 (87)

Veiligheidsanalyse leefbaarheidsmonitor (subjectief) Eind 2002 is voor de derde keer een onderzoek naar leefbaarheid en veiligheid in de tien Nieuwegeinse wijken gehouden. De resultaten staan in het Leefbaarheidsonderzoek Nieuwegein, 2002. Verschil ten opzichte van het vorige onderzoek in 2000, is dat nu een vergelijking is gemaakt met drie andere buurgemeenten, namelijk Houten, Vianen en Lopik. Behalve voor deze veiligheidsrapportage bieden de uitkomsten van het onderzoek ook belangrijke informatie voor wijkgericht samenwerken en politie. De resultaten uit het leefbaarheidsonderzoek op het terrein van leefbaarheid en veiligheid zijn hieronder samengevat. Algemeen oordeel over leefbaarheid en veiligheid De woonbuurt en de woonomgeving krijgen van de inwoners van Nieuwegein een ruim voldoende (7,4 en 7,1). Hun tevredenheid is ten opzichte van 2000 en 1998 licht toegenomen. De meest genoemde problemen in de buurt zijn volgens de bewoners te hard rijden en hondenpoep op straat (41% en 40%). In de voorgaande jaren stonden deze problemen eveneens bovenaan de top vijf van meest voorkomende problemen. De problemen die volgens de bewoners met voorrang moet worden aangepakt zijn te hard rijden (46%), rommel op straat/zwerfvuil (38%) en hondenpoep op straat (37%). Eén van de problemen, die ontstonden bij het analyseren van de politiecijfers was het vraagstuk van de prioritering. We weten welke delicten vaak worden gepleegd, en ook waar ze worden gepleegd, maar welke delicten zijn zwaarder of belangrijker dan andere? De enquêteresultaten kunnen hierbij een handreiking bieden. Aan de respondenten is namelijk gevraagd welke zaken in de buurt als een groot probleem worden gezien en welke zaken met voorrang moeten worden aangepakt. Voor wat betreft veiligheid, komen daar de volgende prioriteiten uit: Prioriteiten leefbaarheidsmonitor 1. Te hard rijden 2. Criminaliteit en gebreken in de openbare ruimte: vernieling van en / of defecte telefooncellen, bus- of tramhokjes of verlichting 3. Parkeeroverlast 4. Criminaliteit aan auto’s: beschadiging of vernieling aan auto’s 5. Woninginbraak 6. Agressief verkeersgedrag Per wijk verschillen de door de bewoners aangegeven met prioriteit aan te pakken problemen. Centrum / Merwestein 1. parkeeroverlast 2. te hard rijden 3. vernieling bushokjes e.d 4. beschadiging / vernieling aan auto´s 5. agressief verkeersgedrag

Jutphaas / Wijkersloot 1. te hard rijden 2. vernieling bushokjes e.d. 3. beschadiging / vernieling van auto´s 4. woninginbraak 5. parkeeroverlast

Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve 1. te hard rijden 2. vernieling bushokjes e.d. 3. woninginbraak 4. parkeeroverlast 5. beschading / vernieling aan auto´s

Batau-Noord 1. te hard rijden 2. vernieling bushokjes e.d. 3. woninginbraak 4. parkeeroverlast 5. agressief verkeersgedrag

Batau-Zuid 1. te hard rijden 2. parkeeroverlast 3. vernieling bushokjes e.d. 4. woninginbraak 5. agressief verkeersgedrag

Galecop 1. te hard rijden 2. parkeeroverlast 3. agressief verkeersgedrag 4. beschadiging / vernieling aan auto´s 5. vernieling bushokjes e.d.


Doorslag 1. te hard rijden 2. vernieling bushokjes e.d. 3. parkeeroverlast 4. beschadiging / vernieling aan auto´s 5. agressief verkeersgedrag

29 (87)

Fokkesteeg 1. te hard rijden 2. vernieling bushokjes e.d. 3. parkeeroverlast 4. agressief verkeersgedrag 5 woninginbraak

(Hoog)zandveld / Lekboulevard 1. te hard rijden 2. vernieling bushokjes e.d. 3. parkeeroverlast 4. woninginbraak 5. beschadiging / vernieling aan auto´s

Vreeswijk 1. te hard rijden 2. parkeeroverlast 3. vernieling bushokjes e.d. 4. woninginbraak 5. agressief verkeersgedrag

Ruim een vijfde van de bewoners vindt dat de buurt het afgelopen jaar achteruit is gegaan. Daarmee is het aandeel bewoners dat negatief is iets kleiner dan in 2000. Het aandeel bewoners dat vindt dat de buurt vooruit is gegaan is echter ook licht afgenomen ten opzichte van 2000. Er zijn dan ook meer bewoners die vinden dat de buurt hetzelfde is gebleven. Ook voor de toekomst verwachten meer bewoners dan in 2000 dat de buurt niet zal veranderen. Een kwart van de bewoners denkt dat de buurt achteruit zal gaan, terwijl 6% denkt dat de buurt vooruit zal gaan. In 2000 waren meer bewoners negatief gestemd, maar ook meer bewoners positief gestemd. Veiligheid Naast het meten van 'objectieve' criminaliteitscijfers, in de vorm van registraties door de politie, is het ook van belang om de 'subjectieve' cijfers, de gevoelens van de bevolking in kaart te brengen. In het leefbaarheidsonderzoek Nieuwegein 2002 zijn de bewoners gevraagd naar hun gevoelens over onveiligheid en ervaringen met criminaliteit. De resultaten wat betreft onveiligheidsgevoelens zijn in onderstaande tabel opgenomen. Onveiligheidsgevoelens in Nieuwegein en in de eigen wijk: % dat zich wel eens onveilig voelt voelt zich wel eens onveilig in voelt zich wel eens onveilig in de Nieuwegein eigen buurt 1998 2000 2002 1998 2000 2002

Nieuwegein

44%

56%

55%

27%

26%

25%

Galecop Batau-Noord Batau-Zuid Zuilenstein / Huis de Geer Overig Jutphaas / Wijkersloot Stadscentrum / Merwestein Doorslag (Hoog)Zandveld/ Lekboulevard Fokkesteeg Vreeswijk

27% 46% 43% 50% 48% 44% 52% 41% 55% 25%

50% 58% 59% 56% 50% 51% 61% 55% 60% 48%

47% 59% 53% 52%

10% 26% 25% 32% 34% 38% 28% 22% 37% 9%

11% 29% 37% 31% 21% 40% 22% 26% 30% 11%

12% 30% 31% 23%

55% 55% 57% 57% 59% 57%

28% 47% 23% 24% 25% 15%

Bron: Gebiedsmonitor Leefbaarheid en Veiligheid 1998, Leefbaarheidsmonitor 2000, Leefbaarheidsonderzoek Nieuwegein, 2002

Ruim de helft van de bewoners voelt zich in Nieuwegein wel eens onveilig (55%). Dit is vergelijkbaar met 2000. Het aandeel bewoners dat zich wel eens onveilig voelt in Nieuwegein is het grootst in Batau-Noord en Fokkesteeg, en het kleinst in Galecop. Twee jaar geleden waren de onveiligheidsgevoelens nog het grootst


bij de bewoners van Doorslag. Opvallend is de toename van het aandeel bewoners van Vreeswijk dat zich wel eens onveilig voelt in Nieuwegein, namelijk van 25% in 1998, via 48% in 2000 naar 57% in 2002. Het aandeel bewoners dat in de eigen buurt wel eens te maken heeft met onveiligheidsgevoelens is kleiner, namelijk een kwart. De onveiligheidsgevoelens steken dus vooral de kop op buiten de eigen buurt. In Galecop en Vreeswijk is het aandeel bewoners dat zich in de eigen buurt wel eens onveilig voelt het kleinst, en in Stadscentrum / Merwestein het grootst. Naast onveiligheidsgevoelens geven ook de mate van dreiging, vermogensdelicten, mate van overlast en verkeersproblemen een idee van de veiligheid in de gemeente. De mate van dreiging in de woonbuurt is gemiddeld genomen gelijk gebleven in vergelijking met voorgaande jaren. Vooral in Stadscentrum / Merwestein is sprake van een toename. Ook de beleving van het aantal vermogensdelicten is gemiddeld gelijk gebleven, al zijn tussen de verschillende vormen van vermogensdelicten verschillen te zien tussen de wijken. Zo is het aandeel bewoners van Doorslag dat vindt dat fietsendiefstal vaak voorkomt sterk toegenomen (van 13% naar 22%), terwijl dit aandeel in Fokkesteeg beduidend is afgenomen (van 16% naar 11%). Het aandeel bewoners dat vindt dat diefstal uit auto´s vaak voorkomt is in Batau-Zuid afgenomen (van 21% naar 13%) en in Galecop juist toegenomen (van 6% naar 13%). De mate van overlast (geluid, stank, jongeren, omwonenden en horeca) is vrijwel gelijk gebleven in vergelijking met 2000. Er bestaan grote verschillen tussen de wijken. Zo is de overlast van jongeren in Zandveld e.o., Centrum / Merwestein en Vreeswijk sterk toegenomen, terwijl deze in Galecop juist aanzienlijk is afgenomen. En bijvoorbeeld de geluidsoverlast (niet door verkeer) is in Fokkesteeg en Batau-Zuid sterk afgenomen. De bewoners van Nieuwegein zijn vergeleken met voorgaande jaren positiever over het verkeer en vinden dat de verkeersproblemen zijn afgenomen. Stadscentrum / Merwestein is de enige wijk waarvan de bewoners vinden dat de verkeersproblemen zijn toegenomen. Functioneren politie en gemeente Bijna een kwart van de bewoners is tevreden over het functioneren van de politie. Daarmee zijn de bewoners iets positiever dan in 2000 en 1998. Ruim de helft van de bewoners vindt dat de politie voldoende aandacht heeft voor de problemen in de buurt. Dit is meer dan in de voorgaande jaren. De wijkagent krijgt in Nieuwegein steeds meer bekendheid. Bijna de helft van de Nieuwegeiners kent de wijkagent. Dit is een lichte stijging vergeleken met 2000. Bijna eenderde van de Nieuwegeiners is tevreden over het functioneren van de gemeente. Dit is een stijging ten opzichte van 2000, maar in 1998 waren de Nieuwegeiners meer tevreden. Meer dan de helft van de inwoners vindt dat de gemeente genoeg aandacht heeft voor wijkproblemen. Hiermee zijn ze duidelijk positiever dan in voorgaande jaren. Wijkvergelijking Evenals in voorgaande jaren worden de wijken Vreeswijk, Galecop, Zuilenstein / Huis de Geer en (Hoog)Zandveld / Lekboulevard door hun bewoners het meest positief gewaardeerd. Stadscentrum / Merwestein krijgt de minst positieve beoordeling. De overige wijken scoren rond het gemiddelde. In vergelijking met 2000 is de waardering in de meeste wijken gelijk gebleven. In Batau-Noord en Batau-Zuid zijn de bewoners nu positiever over de leefbaarheid en veiligheid dan twee jaar geleden. De wijk Jutphaas / Wijkersloot krijgt van de bewoners juist een minder positieve beoordeling.

30 (87)


Vergelijking met Houten, Vianen en Lopik In de onderzoeken die in Houten, Vianen en Lopik gehouden zijn, zijn voor een deel dezelfde vragen gesteld als in Nieuwegein. Daardoor zijn de resultaten met elkaar te vergelijken. In het achterhoofd moet wel worden gehouden dat er bijvoorbeeld op het gebied van type gemeente, inwoneraantal en graad van verstedelijking grote verschillen bestaan tussen de vier gemeenten. De woonbuurt wordt het meest positief gewaardeerd in Houten en het minst positief in Nieuwegein. Uitgedrukt in een rapportcijfer krijgt Houten een 7,6 en Nieuwegein een 7,1. Als belangrijkste probleem in de buurt staat behalve bij Vianen te hard rijden bij alle gemeente op nummer één. Ook hondenpoep op straat scoort hoog en staat bij Vianen op nummer één en bij de overige gemeenten op nummer twee. Te hard rijden, hondenpoep op straat, rommel op straat / zwerfvuil, parkeeroverlast, overlast van groepen jongeren en vernieling van telefooncellen en bus- of tramhokjes worden genoemd als problemen die met voorrang moeten worden aangepakt. Bij alle vier gemeenten staat te hard rijden op nummer één. Bijna tweederde van de bewoners van alle vier gemeenten vinden dat de buurt er het afgelopen jaar niet op vooruit, maar ook niet op achteruit is gegaan. De bewoners van Nieuwegein zijn het minst positief over de ontwikkeling van hun buurt. Van hen vindt 5% dat de buurt vooruit is gegaan en 21% dat de buurt achteruit is gegaan. De bewoners van Houten zijn het meest positief. Volgens 8% is de buurt vooruit gegaan en volgens 13% is de buurt achteruit gegaan. Voor de toekomst verwacht ruim tweederde van de bewoners van de vier gemeenten dat de buurt niet verandert. De bewoners van de vier gemeenten is gevraagd of ze zich wel eens onveilig voelen in hun gemeente en in hun eigen buurt. Het aandeel bewoners van Lopik dat zich in de gemeente wel eens onveilig voelt is het kleinst. Dit aandeel is in Nieuwegein het grootst. Het aandeel bewoners dat zich in de eigen buurt wel eens onveilig voelt is het kleinst in Houten en het grootst in Nieuwegein. De mate van dreiging is het laagst in Houten en het hoogst in Nieuwegein. De verschillen zijn echter niet groot. Ook bij de mate waarin vermogensdelicten voorkomen liggen de scores niet ver uit elkaar. Gemiddeld genomen komen vermogensdelicten volgens de bewoners echter vaker voor dan gevoelens van dreiging. De mate waarin vermogensdelicten voorkomen is het laagst in Houten en Lopik en het hoogst in Vianen en Nieuwegein. Wat betreft verkeersproblemen laat Houten een gunstige score zien en hebben Vianen, Lopik en Nieuwegein ongeveer in dezelfde mate te maken met verkeersproblemen. De tevredenheid over de politie is het grootst in Nieuwegein. In Lopik zijn de bewoners het minst tevreden. Het aandeel bewoners dat vindt dat de politie voldoende aandacht heeft voor buurtproblemen is het grootst in Nieuwegein en het kleinst in Vianen. De bekendheid met de wijkagent is eveneens het kleinst in Vianen, en het grootst in Nieuwegein. De tevredenheid over het functioneren van de gemeente is moeilijk te vergelijken, omdat hier in Vianen niet naar gevraagd is en omdat de vraag in Houten op een andere manier is gesteld. Het aandeel bewoners dat vindt dat de gemeente voldoende aandacht heeft voor problemen is in Houten het grootst en in Vianen het kleinst.

31 (87)


Politiegegevens en leefbaarheidsmonitor met elkaar vergeleken

Uitkomsten per facet Vandalisme (gegevensverzameling pag. 13) Het aantal aangiften / meldingen van vandalisme is in 2002 vergeleken met 2001 met 20% afgenomen naar 798 meldingen / aangiften. Dit is voornamelijk te verklaren uit de afname van het aantal aangiften van vernielingen aan motorvoertuigen en overige vernielingen. In Stadscentrum / Merwestein, Batau-Noord en Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve komt het meeste vandalisme voor. In voorgaande jaren hoorde Jutphaas / Wijkersloot hier ook bij, maar het aantal aangiften / meldingen van vandalisme nam in 2002 vergeleken met 2001met bijna de helft af. In Vreeswijk en Galecop is het aantal meldingen / aangiftes het laagst. In de beleving van de bewoners komt vandalisme bovengemiddeld voor in Stadscentrum / Merwestein en, in mindere mate in Doorslag. In Galecop en Vreeswijk komt vandalisme volgens de bewoners het minst voor. Overlast (gegevensverzameling pag. 14 en 15) Het aantal meldingen van overlast is in 2002 licht gedaald en is weer ongeveer gelijk aan het aantal in 2000 (2.646). De meeste meldingen gaan over overlast van jeugd (599), maar dit aantal is vergeleken met 2001 wel afgenomen. In 2002 namen vergeleken met 2001 alleen het aantal meldingen over conflicten, geluidsoverlast van horeca en geluidsoverlast in de woonomgeving toe. Het grootste aantal meldingen van overlast komen bij de politie binnen vanuit Batau-Zuid, Batau-Noord en Jutphaas-Wijkersloot. Stadscentrum / Merwestein staat op een vierde plek. In 2000 kwamen vanuit deze wijk nog de meeste meldingen binnen. Opvallend is de afname van het aantal meldingen in Doorslag, namelijk met bijna een vijfde ten opzichte van 2001. Als het gaat om de beleving van overlast, dan geven de bewoners van Stadscentrum / Merwestein aan de grootste mate van overlast te ervaren. Fokkesteeg, Batau-Zuid en (Hoog) Zandveld / Lekboulevard ervaren iets meer overlast dan gemiddeld. In Galecop, Vreeswijk en Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve is volgens de bewoners minder sprake van overlast dan gemiddeld. Verkeersonveiligheid (gegevensverzameling pag. 16) De verkeersonveiligheid is in 2002 vergeleken met 2001 verminderd. Het aantal aanrijdingen nam met bijna eenvijfde af. De jaren ervoor was ook al sprake van een afname. In totaal kwamen in 2002 592 meldingen van aanrijdingen bij de politie binnen. Van deze aanrijdingen had 85% uitsluitend materiële schade. Bij drie aanrijdingen was sprake van dodelijke afloop. Twee daarvan vonden plaats in de overige gebieden, één in Doorslag. Het aantal aanrijdingen is het grootst in de overige wijken (129). In 2002 is het aantal aanrijdingen in vergelijking met 2001 echter met 38% afgenomen. In Stadscentrum / Merwestein vonden 128 aanrijdingen plaats. Vanuit Vreeswijk en Galecop wordt het minst vaak melding gemaakt van een aanrijding. Verkeersproblemen doen zich volgens de bewoners vooral voor in Stadscentrum / Merwestein, BatauZuid en Jutphaas / Wijkersloot. De bewoners van Galecop en Vreeswijk ondervinden de minste hinder van verkeersproblemen.

32 (87)


Woninginbraken (gegevensverzameling pag. 17) Het aantal woninginbraken is in 2002 vergeleken met 2001 vrijwel gelijk gebleven. Het jaar ervoor nam dit aantal nog af met 50%. Het aantal pogingen tot woninginbraak is afgenomen, terwijl het aantal geslaagde woninginbraken na een afname in 2001, weer toe is genomen in 2002. In totaal werd in 2002 313 keer melding gemaakt van woninginbraak. In (Hoog) Zandveld / Lekboulevard, Stadscentrum / Merwestein, Fokkesteeg en Doorslag nam het aantal woninginbraken in 2002 af, in de andere woonwijken bleef dit aantal gelijk, of nam het toe. In Batau-Noord nam het aantal inbraken met 40% toe, naar 42 meldingen in 2002. Bijna de helft hiervan betrof poging tot inbraak. De meeste woninginbraken vonden plaats in Batau-Zuid (54) en Jutphaas Wijkersloot (53). In Jutphaas Wijkersloot betrof het in alle gevallen een geslaagde woninginbraak, in Batau-Zuid bleven 19 inbraken bij een poging. In Galecop en Vreeswijk vonden de minste woninginbraken plaats. Relatief vonden de meeste inbraken in 2002 plaats in Batau-Zuid en in Jutphaas / Wijkersloot. Dit betekent dat het aantal inbraken in verhouding tot het aantal woningen in de wijk in Batau-Zuid en Jutphaas / Wijkersloot het grootst was. In Galecop, Fokkesteeg en Doorslag vonden relatief weinig woninginbraken plaats. Woninginbraken komen in de beleving van de inwoners het meest voor in Stadscentrum / Merwestein, Batau-Zuid en Jutphaas / Wijkersloot. De bewoners van Galecop zijn verreweg het meest positief; het overgrote deel van de inwoners denkt dat woninginbraak slechts soms of bijna nooit voor komt. Overige inbraken (gegevensverzameling pag. 18) Het aantal aangiften van overige inbraken nam in 2002 af met bijna eenvijfde, naar 723 inbraken. Het aantal bedrijfsinbraken en diefstal uit scholen en sportcomplexen nam toe, terwijl het aantal diefstallen uit overige locaties afnam met tweederde (van 331 in 2001 naar 116 in 2002). De meeste inbraken (558) betroffen bedrijfsinbraken. De meeste overige inbraken vonden plaats in de overige wijken van Nieuwegein. Dit is niet verwonderlijk, omdat hier voornamelijk bedrijven gevestigd zijn. In de woonwijken vonden de meeste overige inbraken plaats in Stadscentrum / Merwestein, ondanks een afname vergeleken met 2001 met een kwart. In Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve nam het aantal overige inbraken toe met 44% naar 69 inbraken. In Jutphaas / Wijkersloot nam het aantal overige inbraken af van 167 naar 49 (-71%). Diefstal (gegevensverzameling pag. 19 en 20) Het aantal aangiften en incidenten betreffende diefstal is in 2002 met 11% afgenomen naar 3.211. Evenals voorgaande jaren was het aantal aangiften van diefstal uit of vanaf motorvoertuigen het grootst (1.469). Vooral het aantal aangiften van overige diefstallen heeft een forse afname laten zien (-26%). Het aantal diefstallen is het grootst in Stadscentrum / Merwestein (882), op afstand gevolgd door Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve (426). In Vreeswijk vinden verreweg de minste diefstallen plaats. Behalve in Galecop (+20%) en in Fokkesteeg (+11%) nam het aantal diefstallen af. De grootste afname is te zien in Doorslag, Batau-Zuid en Jutphaas / Wijkersloot, in alledrie met ongeveer een kwart. De bewoners van Stadscentrum / Merwestein en Doorslag vinden dat diefstal in hun wijk bovengemiddeld voorkomt. Volgens de bewoners komt diefstal het minst voor in Galecop en Vreeswijk.

33 (87)


Geweld (gegevensverzameling pag. 21, 22 en 23) In 2002 is het aantal meldingen en aangiften van geweld licht gedaald ten opzicht van 2001 (van 457 naar 444 aangiften / meldingen). De meeste aangiften / meldigen gaan over geweldsmisdrijven zonder wapen (34%), bedreiging (19%) en berovingen (14%). De meeste geweldsdelicten vinden plaats in Stadscentrum / Merwestein (96), ondanks een afname met bijna een kwart. Op afstand volgen de overige wijken, Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve en Jutphaas / Wijkersloot. In Vreeswijk is sprake van het kleinst aantal geweldsdelicten. Volgens de bewoners van Doorslag, Stadscentrum / Merwestein en Jutphaas / Wijkersloot komt geweld in die wijken het vaakst voor. In Vreeswijk, Galecop en Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve heeft men het minst last van geweld.

Uitkomsten per wijk De algemene uitkomsten zijn gebaseerd op de politiecijfers uit de gegevensverzameling 2002 en de enquêteresultaten van het leefbaarheidsonderzoek 2002. Galecop In de beleving van zijn inwoners is Galecop een veilige wijk. De bewoners zijn over alle facetten positiever dan de gemiddelde Nieuwegeiner en vaak zelfs het meest positief. De politiecijfers onderschrijven dit. Het aantal aangiftes en meldingen is voor alle facetten lager dan het gemiddelde van Nieuwegein. De enige wijk die beter scoort is Vreeswijk. Het aantal aangiftes en meldingen is vergeleken met 2000 over het algemeen weinig veranderd. Dit geldt niet voor de facetten overlast (afgenomen ten opzichte van 2001) en diefstal (toegenomen vergeleken met 2001). Batau-Noord In de wijk Batau-Noord komen de realiteit (politiecijfers) en de beleving van de bewoners niet altijd overeen. Zo is het aantal meldingen en aangiftes van overlast gemiddeld hoger dan in Nieuwegein totaal, terwijl de mate van overlast in de beleving van de bewoners kleiner is dan gemiddeld in Nieuwegein. Het aantal vermogensdelicten is in de ogen van de wijkbewoners hoger dan gemiddeld in Nieuwegein, terwijl de politiecijfers aangeven dat het aantal inbraken en diefstallen juist onder het Nieuwegeins gemiddelde ligt. Alle facetten samengenomen is Batau-Noord wat betreft veiligheid een gemiddelde wijk. Batau-Zuid De bewoners van Batau-Zuid zijn over het algemeen minder positief over de veiligheid in hun wijk dan de gemiddelde Nieuwegeiner. Het aantal aangiftes en meldingen van overlast, woninginbraak en vandalisme onderschrijven deze houding. Het aantal aangiftes en meldingen van diefstal ligt juist behoorlijk lager dan het gemiddelde in Nieuwegein. Bovendien is dit aantal sinds 2000 sterk gedaald. Het aantal aangiftes en meldingen van overlast is juist toegenomen sinds 2000. Over het geheel genomen is Batau-Zuid een gemiddelde wijk wat betreft veiligheid (politiecijfers). Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve In de beleving van de eigen bewoners is Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve een veilige wijk. Op alle facetten zijn de bewoners positiever dan gemiddeld in Nieuwegein. Wat betreft de politiecijfers scoort de wijk echter voor vandalisme, maar vooral ook voor diefstal hoger dan gemiddeld. Toch is voor deze beide facetten het aantal aangiftes en meldingen vergeleken met 2001 afgenomen. Dit betekent dat de veiligheid op deze punten toeneemt.

34 (87)


Overige wijken In de ´overige wijken´ (Laagraven, Plettenburg, De Wiers en Oudegein) is niet geënquêteerd voor het leefbaarheidsonderzoek. De politiecijfers hangen sterk samen met de opbouw van de wijken, namelijk weinig woningen en veel bedrijven (behalve in Oudegein). Het aantal overige inbraken (onder andere in bedrijven) is veel hoger dan gemiddeld in Nieuwegein, terwijl het aantal woninginbraken ver onder het gemiddelde ligt. Ook het aantal aangiftes en meldingen van overlast en vandalisme is lager. De verkeersproblemen in de overige wijken zijn juist groter. Behalve het aantal aangiftes en meldingen van overige inbraken en geweld is het aantal aangiftes en meldingen in de overige wijken vergeleken met 2001 afgenomen. Jutphaas / Wijkersloot Gemiddeld genomen wordt Jutphaas / Wijkersloot door de bewoners ervaren als een minder veilige wijk dan gemiddeld. Ook de politiecijfers geven aan dat de veiligheidsfacetten in de wijk rond of iets boven het gemiddelde scoren. Over het algemeen komen beleving en politiecijfers overeen. Opvallend verschil is dat de overlast iets positiever ervaren wordt dan gemiddeld, terwijl het aantal aangiften en meldingen juist ruim bovengemiddeld is. Positieve ontwikkeling is dat vrijwel alle facetten een verbetering laten zien ten opzichte van 2001. Dit zou erop kunnen wijzen dat de veiligheid in Jutphaas / Wijkersloot verbetert. Stadscentrum / Merwestein De wijk Stadscentrum / Merwestein wordt door de bewoners bestempeld als de minst veilige wijk van Nieuwegein. Vooral overlast, gevoelens van dreiging en verkeersproblemen komen volgens de bewoners veel vaker voor dan gemiddeld in Nieuwegein. De politiecijfers onderschrijven de relatieve onveiligheid in de wijk. De onveiligheid komt vooral naar voren in de cijfers over diefstal, verkeer en geweld. Ruim een kwart van alle diefstallen vindt plaats in Stadscentrum / Merwestein. Van de aangiftes en meldingen van verkeersproblemen en geweld vindt eenvijfde plaats in deze wijk. Positief punt is dat, behalve wat betreft vandalisme, het aantal aangiftes en meldingen voor alle facetten is afgenomen vergeleken met 2001. Doorslag Doorslag is volgens zijn inwoners een vrij gemiddelde wijk wat veiligheid betreft. De inwoners zijn alleen wat betreft diefstal en geweld minder positief gestemd dan de gemiddelde Nieuwegeiner. Ook in de politiecijfers scoort Doorslag gemiddeld. Het aantal aangiftes en meldingen is voor bijna alle facetten sinds 2001 afgenomen. Vooral wat betreft overlast en diefstal is een duidelijke verbetering zichtbaar. (Hoog) Zandveld / Lekboulevard De wijk (Hoog) Zandveld / Lekboulevard is volgens de inwoners én volgens de politiecijfers een veilige wijk. Het enige facet waarop de wijk minder positief scoort is overlast. Het aantal aangiftes en meldingen van overlast is hoger dan gemiddeld in Nieuwegein en is bovendien sterk toegenomen vergeleken met 2001. Ook in de beleving van de inwoners heeft de wijk vaker dan gemiddeld in Nieuwegein te maken met overlast. De meeste facetten laten in de politiecijfers weinig verandering zien vergeleken met 2001. De enige veranderingen zijn de toename van het aantal aangiftes en meldingen van overlast en de afname van het aantal aangiftes en meldingen wat betreft diefstal.

35 (87)


Fokkesteeg De veiligheid in Fokkesteeg wordt door de bewoners als gemiddeld beoordeeld. Uit de politiecijfers blijkt dat Fokkesteeg op alle facetten beter scoort dan Nieuwegein gemiddeld en dus veiliger is. Vooral het aantal aangiftes en meldingen van diefstal ligt beduidend lager dan gemiddeld, hoewel dit aantal wel is toegenomen vergeleken met 2001. De overige facetten zijn in hun score vrijwel gelijk gebleven vergeleken met 2001. Vreeswijk In de beleving van zijn inwoners is Vreeswijk een veilige wijk. Op alle facetten scoort Vreeswijk positiever dan gemiddeld. De enige wijk die positiever scoort is Galecop. Ook de politiecijfers geven een relatief gunstig beeld. Van alle woonwijken scoort Vreeswijk op alle facetten, behalve woninginbraken, het meest positief. Vooral wat betreft diefstal en geweld is het aantal aangiftes en meldingen beduidend lager dan gemiddeld. Vreeswijk komt dus wat betreft de politiecijfers juist beter uit de bus dan Galecop.

36 (87)


37 (87)

Prioriteiten en aandachtpunten Uit zowel de feitelijke als de subjectieve gegevens blijkt dat aandacht, in meer of mindere mate noodzakelijk is en of blijft voor vrijwel alle facetten en alle wijken. In onderstaande tabel staat per facet welke wijken extra aandacht nodig hebben. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen de subjectieve kant van veiligheid, de beleving, en de objectieve kant, de feitelijke politiecijfers. Wanneer de inwoners van een wijk ervaren dat de wijk op een bepaald facet slechter scoort dan gemiddeld, wordt dit in de tabel aangegeven met 1. Wanneer de politiecijfers uitwijzen dat een wijk op een bepaald facet slechter scoort dan gemiddeld, wordt dit in de tabel aangegeven met 2. Wanneer sprake is van beide, dan wordt dit aangegeven met 3. Daarbij moet opgemerkt worden dat voor de gebieden vallend onder “overige wijken” geen subjectieve gegevens beschikbaar zijn. Hetzelfde geldt voor het facet overige inbraken.

2

2 3

Vreeswijk

Geweld

2 2 2

Fokkesteeg

2

Diefstal

3 3 3 1 2 3 3

(Hoog) Zandveld / Lekboulevard

Overige inbraken

2

2 1 3

Doorslag

2 2 1 3

Stadscentrum / Merwestein

Jutphaas / Wijkersloot

overige

Woninginbraken

Zuilenstein

Verkeer

2 2

Batau-Zuid

Overlast

Batau-Noord

Galecop

Vandalisme

1

3 1

1 = in de beleving van de bewoners scoort wijk op dit facet slechter dan gemiddeld 2 = volgens de politiecijfers scoort wijk op dit facet slechter dan gemiddeld 3 = zowel in de beleving van de bewoners als volgens de politiecijfers scoort wijk op dit facet slechter dan gemiddeld, Het ligt voor de hand om de problemen in de tabel hierboven genoemd onder 3 nader te beschouwen en waar nodig aan te pakken of de huidige aanpak wellicht te intensiveren en/of te wijzigen. Het gaat hier om: • Vandalisme (Stadscentrum / Merwestein) • Overlast (Stadscentrum / Merwestein) • Verkeer (Stadscentrum / Merwestein) • Woninginbraken (Batau-Zuid en Jutphaas / Wijkersloot) • Diefstal (Stadscentrum Merwestein en Doorslag) • Geweld (Stadscentrum Merwestein en Jutphaas / Wijkersloot) Tevens blijkt uit de politiecijfers cijfers alsmede de uitkomsten van de veiligheidsconferentie dat aandacht noodzakelijk is ten aanzien van bedrijfsinbraken.

Aanpak prioriteiten Een groot deel van de prioriteiten en aandachtspunten uit de veiligheidsanalyse zijn bekend en worden door de diverse veiligheidspartners reeds aangepakt. Niet alle prioriteiten hoeven dan ook binnen het integraal


38 (87)

veiligheidsbeleid opnieuw te worden opgepakt. In veel gevallen zijn of worden deze direct dan wel indirect 3

meegenomen in lopende projecten en / of beleidsvoorstellen . Hieronder wordt per prioriteit kort aangegeven wat de stand van zaken is en welke voorstellen en doelstellingen van de problematiek wordt voorgestaan.

Doelstellingen 2003-2008 Vandalisme / overlast, diefstal, verkeer, geweld (Stadscentrum / Merwestein) Zoals hierboven reeds is geconcludeerd wordt de wijk Stadscentrum / Merwestein door de bewoners bestempeld als de minst veilige wijk van Nieuwegein. Vooral overlast, gevoelens van dreiging en verkeersproblemen komen volgens de bewoners veel vaker voor dan gemiddeld in Nieuwegein. De politiecijfers onderschrijven de relatieve onveiligheid in de wijk. De onveiligheid komt vooral naar voren in de cijfers over diefstal, verkeer en geweld. Ruim een kwart van alle diefstallen vindt plaats in Stadscentrum / Merwestein. Van de aangiftes en meldingen van verkeersproblemen en geweld vindt eenvijfde plaats in deze wijk. Positief punt is dat, behalve wat betreft vandalisme, het aantal aangiftes en meldingen voor alle facetten is afgenomen vergeleken met 2001. In het stadscentrum wordt al diverse jaren flink geïnvesteerd in het terug dringen van onveiligheid. In het kader van de onderhavige onveiligheidaspecten kunnen genoemd worden: Project / actie Inzet van stadswacht

Jaar Continue

Doelstelling / facet Preventief toezicht : geweld, diefstal, verkeersonveiligheid, vandalisme, overlast.

Samen veilig ondernemen

1999-2001

Wijkgerichte, brede, integrale aanpak van de winkelcriminaliteit waarbij ondernemers het voortouw nemen. Project is gestopt i.v.m. met ontbreken draagvlak ondernemers.

Actie “veiligheid parkeergarage City Plaza” Autocriminaliteit (Niets erin … Niets er uit!!!!)

2000heden

Verbetering infrastructuur garages: sociale veiligheid, geweld, dieftal uit auto’s, verkeersveiligheid.

2002heden

Door gedragsbeïnvloeding het aantal auto-inbraken terug te dringen.

Overlast / vandalisme: Een aandachtspunt vormt de geconstateerde overlast nabij de tramhalte in het centrumgebied. De overlast heeft verschillende oorzaken: onder meer de grote hoeveelheid zwerfvuil, verkeerd geparkeerde auto´s en rondhangende jongeren. Voor de aanpak hiervan is een werkgroep in het leven geroepen. Deze werkgroep, bestaande uit alle direct betrokkenen (veiligheidspartners) tracht door middel van initiatieven de overlast tot een minimum te beperken. Voorstellen hiertoe worden zoveel mogelijk binnen het bestaand beleid meegenomen. Voorstel Continuering en intensiveren lopende projecten en acties.

• • 3

Doelstelling 2003-2008 Overlast en vandalisme terugbrengen tot gemiddeld niveau Nieuwegein; Lopende acties / projecten continueren en intensiveren aanpak alle facetten.

In het hoofdstuk “Overzicht lopende acties, projecten, initiatieven” worden alle veiligheidsprojecten, -acties, -initiatieven in het kort geëvalueerd.


Woninginbraken Zoals uit bovenstaande tabel blijkt zijn met name de bewoners van Batau-Zuid en Jutphaas / Wijkersloot over het algemeen minder positief over het aantal woninginbraken in hun wijk dan de gemiddelde Nieuwegeiner. Het aantal aangiftes en meldingen van woninginbraak onderschrijven deze houding. Ten opzichte van het jaar 2000 zijn deze echter aanzienlijk gedaald. In 1997 werden er in de wijken nog respectievelijk139 en 121 inbraken geregistreerd. Beide wijken hebben vervolgens in 1998 en 1999 geparticipeerd in het project Samenwerken aan veilig wonen. Dit project is inmiddels beëindigd. Ondanks een afname van het aantal woninginbraken vormt nog dit facet nog steeds een speerpunt van beleid. Beëindiging van het project betekent dan ook niet dat inwoners van Nieuwegein niet meer bij de politie terecht kunnen voor een advies. Bureau Veiligheid & Preventie (V&P) van de Regio Politie Utrecht draagt zorg dat individuele adviesaanvragen zullen worden gehonoreerd. Bovendien biedt het bureau alle slachtoffers van woninginbraken de mogelijkheid een preventie- advies aan. Ook de omwonenden in de directe omgeving wordt dit aanbod gedaan. Gebleken is dat door deze aanpak 20% van de preventieadviezen uitmonden in een preventiecertificaat. Voorstel Continuering samenwerking met bureau Veiligheid en Preventie van de Politie Regio Utrecht.

•

Doelstelling 2003-2008 Het aantal gecertificeerde woningen met 10% verhogen.

Diefstal uit / af motorvoertuig Met name de inwoners van Doorslag zijn wat betreft diefstal minder positief gestemd dan de gemiddelde Nieuwegeiner. Vooral wat betreft diefstal is een duidelijke verbetering zichtbaar (van 240 naar 154). Doorslag scoort t.o.v. ander wijken echter nog steeds hoog als het gaat om diefstal af / uit motorvoertuig (aangiften). Dit is op zichzelf niet vreemd als men bedenkt dat in de wijk Doorslag twee risicolokaties zijn gelegen ( Zwolse Algemene / Mercure hotel en het Antonius ziekenhuis). Andere riscolocaties zijn het stadscentrum en de parkeerlocaties bij de Blokhoeve. Door het houden van publiciteits campagnes, het verspreiden van brochures en posters en door structureel te controleren op inbraakgevoelige locaties wordt binnen het project "NIETS-ERIN ... NIETS ERUIT !!!".uitvoering gegeven aan de preventie aanpak. Doel is door gedragsbeïnvloeding het aantal auto-inbraken in de gemeente Nieuwegein terug te dringen. Het project richtte zich met namen op een viertal risicolocaties in Nieuwegein. Het project wordt uitgevoerd door het bureau Veiligheid en Preventie van de Politie Regio Utrecht in samenwerking met politie en stadswacht. Zoals hierboven reeds naar voren komt is er ten opzichte van voorgaande jaren een duidelijke verbetering zichtbaar.

•

Voorstel Continuering samenwerking met bureau Veiligheid en Preventie van de Politie Regio Utrecht.

• •

Doelstelling 2003-2008 Continuering project "NIETS-ERIN ... NIETS ERUIT !!!"op risicolocaties. Diefstal uit auto met 10 % verminderen.

Huiselijk geweld Uit bovenstaande tabel (analyse) blijkt dat in Jutphaas / Wijkersloot geweld iets boven het gemiddelde scoort. Het gaat hier voornamelijk om geweldsmisdrijven zonder wapen (aangiften). Uit nadere analyse blijkt dat deze voorvallen voornamelijk gerelateerd zijn aan huiselijk geweld. Onder huiselijk geweld wordt verstaan lichamelijk, seksueel en psychisch geweld door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Huiselijk

39 (87)


geweld is van alle tijden, culturen en sociale lagen. Geconcludeerd mag worden dat deze vorm van geweld niet alleen in deze wijk aan de orde is maar voor geheel Nieuwegein een aandachtspunt vormt. Doelstelling 2003-2008 Intensiveren c.q. medewerking verlenen aan de inmiddels opgestarte regionale initiatieven om te komen tot een samenwerkingsconvenant met de betrokken instellingen ten aanzien van de aanpak van huiselijk geweld. (Doel van het convenant is een integrale aanpak bestaande uit preventieve, repressieve en zorgmaatregelen gericht op daders, slachtoffers en hun omgeving.)

Bedrijfsinbraken Het aantal inbraken in bedrijven laat dit jaar, net als voorgaande jaren, weer een toename zien. In de huidige lopende acties zijn al projecten opgenomen die de cijfers met betrekking tot bedrijfsinbraken terug moeten dringen. Lopend project is de Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Nieuwegein (SBBN). De SBBN is een stichting die zich bezig houdt met het veilig maken en houden van het industrieterrein. De Stichting heeft, na de beginperiode met veel ondersteuning van politie en gemeente, goed zelfstandig gefunctioneerd. De SBBN heeft echter aangegeven de stichting naar een hoger plan te willen tillen door het halen van bijvoorbeeld het KVO- bedrijventerreinen. Hierbij hebben ze ondersteuning en inhoudelijke kennis van politie en gemeente nodig. Om dit initiatief te laten slagen en daarmee het aantal bedrijfsinbraken en daarmee de veiligheid te vergroten is het van groot belang hier aandacht aan te besteden. Dit zal dan ook een prioriteit zijn voor de komende jaren met als doel het terugdringen van het aantal bedrijfsinbraken. Voorstel Continuering en intensiveren van de lopende acties. Doelstellingen 2003-2008 Intensiveren samenwerking met SBBN (Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Nieuwegein); Terugbrengen van het aantal bedrijfsinbraken met 10% en daarmee het vergroten van de veiligheid op de bedrijventerreinen.

Veiligheid winkelcentra Nieuwegein Uit de rapportage van de projectleider van het project Samen Veilig Ondernemen (zie pagina 77 hoofdstuk “Overzicht lopende projecten”) komt naar voren dat het project stagneert. Het project Samen Veilig Ondernemen staat voor om in winkelcentra het aantal delicten drastisch omlaag te brengen, het bevorderen van het leefklimaat en het verhogen van het veiligheidsgevoel bij ondernemers en bezoekers. In deze aanpak nemen ondernemers collectief en individueel verantwoordelijkheid voor de veiligheid in en rond de winkel. Zijn kunnen hierbij rekenen op actieve ondersteuning van politie en gemeente. Het projectleiderschap ligt in handen van medewerkers van het projectbureau Veiligheid & Preventie van de Regionale Politie Utrecht. In 2000 is gefaseerd gestart met de aanpak Samen Veilig Ondernemen. Respectievelijk het winkelgebied City Plaza in 2002, Muntplein in 2001 en Hoog Zandveld in 2002. Na invoering van de startmaatregelen is de aanpak in de winkelgebieden maar moeizaam te continueren. Waar in het winkelgebied City Plaza de ondernemers vanwege gebrek eigen draagvlak in 2001 afhaakten, maakt de werkgroep Veilig Ondernemen Muntplein medio augustus 2003 een pas op de plaats. Voorstel Continuering en intensiveren van de lopende acties. Doelstellingen 2003-2008 Continueren en intensiveren samenwerking betrokken partijen binnen het project Samenwerken aan Veilig Ondernemen.

40 (87)


Veiligheidsanalyse onveiligheid brandweer

Algemene conclusies brand ................................................................................................. 43 Buitenbranden ....................................................................................................................... 43 Binnenbranden....................................................................................................................... 43 Doelstellingen 2003-2008 ..................................................................................................... 44 Brandpreventie ...................................................................................................................... 44

41 (87)


43 (87)

Geregistreerde brandonveiligheid De volgende facetten zijn meegenomen bij de registraties van branden (gegevensverzameling 2002, pag. 39 tot en met 45): 1. type branden 2. object buitenbrand 3. oorzaak buitenbrand 4. functie gebouw binnenbrand 5. vermoedelijke oorzaak binnenbrand De wijkindeling is gelijk aan de wijkindeling zoals die wordt gehanteerd bij de geregistreerde onveiligheid bij de politie.

Aantal branden in 2002, absolute en relatieve afname van branden in 2002 t.o.v. 2001 en 2001 t.o.v. 2000 2002 Schoorsteenbrand Binnenbrand Buitenbrand Totaal

3 63 153 219

2002 t.o.v. 2001 abs 0 +21 +20 +41

rel 0 +50% +15% +23%

2001 t.o.v. 2000 abs +1 -6 -4 -14

rel +50% -11% -3% -7%

Bron: Brandweer Gemeente Nieuwegein, bewerking Statistiek & Onderzoek

Algemene conclusies brand In 2002 werden door de brandweer 219 branden in Nieuwegein geregistreerd. Dit is een toename vergeleken met 2001 van 41 branden, ofwel 23%. Van de branden betrof 70% een buitenbrand en 29% een binnenbrand. Een vergelijking van de woonwijken laat zien dat in (Hoog)Zandveld / Lekboulevard relatief veel branden plaatsvinden, namelijk 35 tegenover 17 gemiddeld. Dit komt voornamelijk door het relatief grote aantal buitenbranden (28). Het gemiddeld aantal buitenbranden per wijk was 12. Ook in Stadscentrum / Merwestein (26 branden) en in Galecop (20 branden) kwamen relatief veel branden voor. In Vreeswijk en Batau-Zuid was het aantal branden juist relatief klein (respectievelijk 5 en 8 branden). Behalve in Batau-Zuid en in Doorslag nam in alle wijken het aantal branden toe in 2002. Ongeveer 11% van de branden vond plaats in de overige wijken. Buitenbranden Bijna de helft van de 153 buitenbranden vond plaats in papier-, vuilcontainer- en afvalbakken of in los afval op straat (75 branden). Dit type brand nam met bijna 40% toe vergeleken met 2001. Ook het aantal branden in personenauto’s nam toe, van 16 in 2001 naar 26 in 2002 (+63%). Eenderde van de buitenbranden werd veroorzaakt door brandstichting. Het aantal brandstichtingen nam in 2002 toe met 143% (van 21 naar 51 keer). De oorzaak van de buitenbrand is in bijna eenderde van de gevallen onbekend. Binnenbranden Van de 63 binnenbranden in 2002 vonden er 17 plaats in woongebouwen (ruim een kwart). In 2001 was zowel dit aantal als aandeel (percentage) groter. Dit laatste komt onder meer omdat het aantal branden met functie van het hoofdgebouw ´anders´ en ´bijeenkomstgebouw´ toen lager lag. Een kwart van de branden werd veroorzaakt door brandstichting. Het aantal binnenbranden veroorzaakt door brandstichting nam toe van 12 in 2001 naar 16 in 2002. De analyse van de geregistreerde brandveiligheid laat ten opzichte van 2001 een toename zien. Het betreft hier met name een toename van het aantal (kleine) buitenbranden. Door het organiseren van een


integrale benadering van deze problematiek verwacht de brandweer dat het aantal branden verminderd kan worden. Gedacht kan hierbij worden aan het initiëren van een overleg met de betrokken partners om afspraken te maken omtrent het voorkomen van brandgevaarlijke locaties / situaties alsmede door een publieksgerichte voorlichting.

Doelstellingen 2003-2008 Brandpreventie Door middel van het organiseren een integrale aanpak op een gestructureerde wijze het aantal (buiten) branden met 10% te verminderen. Het geven van publieksgerichte voorlichting over het voorkomen van brand.

44 (87)


Veiligheidsanalyse risico’s

Maatrampscenario’s.............................................................................................................. 47 Vervoer gevaarlijke stoffen................................................................................................. 47 Vervoer over water............................................................................................................... 48 Transport via buisleidingen ................................................................................................. 49 Effecten................................................................................................................................... 49 Meest risicovolle bedrijven / opslag gevaarlijke stoffen ................................................ 50 Effecten / milieu- gebruiksvergunningen / controles / aanvalsplannen/ bereikbaarheidskaarten ....................................................................................................... 50 Risicokaart.............................................................................................................................. 55 Grote publieksconcentraties................................................................................................ 56 Risico’s gebouwen (brand / instorting) .............................................................................. 56 Gebruiksvergunningen ......................................................................................................... 57 Sociale risico’s....................................................................................................................... 58 Mobiliteitsrisico..................................................................................................................... 58 Doelstellingen 2003-2008 ..................................................................................................... 59 Bereikbaarheidskaarten / aanvalsplannen ........................................................................ 59 Route gevaarlijke stoffen .................................................................................................... 59

45 (87)


Risico’s De risico’s in de samenleving nemen toe en worden ook steeds complexer. Van de overheid wordt verwacht dat zij zich maximaal inspant om de aanwezige risico’s te voorkomen en te beperken en zorgdraagt voor een organisatie die in staat is om ongevallen en rampen te bestrijden.

Maatrampscenario’s De Wet Rampen en Zware Ongevallen verplicht in het rampenplan een overzicht op te nemen van soorten rampen (risico’s) die de gemeenten kunnen bedreigen. Deze soorten rampen kunnen zich voordoen onder normale en in buitengewone omstandigheden, waaronder ook onder omstandigheden van oorlog of dreiging hiertoe. De opsomming is niet limitatief en het waarde van het onderscheid is beperkt omdat de rampbestrijding zich vooral richt op de gevolgen van een ramp of zwaar ongeval. Zo kunnen combinaties van soorten rampen en zware ongevallen voorkomen. Soorten rampen of zware ongevallen die de gemeente kunnen bedreigen Op basis van analyse van de in de regio aanwezige risico’s zijn voor achttien typen rampen maatscenario’s afgeleid. Twee van deze scenario’s (ongeval in tunnel en natuurbrand) zijn niet op Nieuwegein van toepassing) Het overzicht is opgesteld conform de systematiek van de Leidraad Maatramp; 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

verkeersongeval ongeval met giftige stoffen overstroming uitval nutsvoorzieningen ongeval met brandbare en / of explosieve stoffen ongeval op het water extreem weer ziektegolf bedreiging volksgezondheid brand groot gebouw instorting groot gebouw paniek in menigte ernstige verstoring van de openbare orde luchtvaartongeval ongeval radioactieve stof ramp op afstand

Vervoer gevaarlijke stoffen De risico’s die worden veroorzaakt door het wegtransport hangen met name af van het aantal transporten met gevaarlijke stoffen en de kans op een ongeluk. Met name over een deel van de Rijkswegen A28 en een klein deel A-27 vindt veel transport van (gevaarlijke) stoffen plaats. Voor deze wegdelen geldt een verhoogd risico. Op de andere wegen kan de kans op een ongeval weliswaar hoog zijn (bijvoorbeeld op delen van de A2), maar is het aantal vrachtauto’s met gevaarlijke stoffen dat er per jaar rijdt lager. Er wordt dan niet gesproken van een verhoogd risico.

Route gevaarlijke stoffen De risico’s bij het vervoer van gevaarlijke stoffen kunnen beperkt worden door verschillende maatregelen. Bijvoorbeeld door maatregelen bij het transport zelf. Hierbij moet gedacht worden aan strengere eisen aan de voertuigen en de opleiding van chauffeurs. Dit is geregeld in de Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen

47 (87)


(WVGS). In de WVGS is ook een routeringsregeling opgenomen. De Minister van V en W wijst het landelijke net aan. Provinciale Staten wijst vervolgens een provinciaal net aan van provinciale wegen. Gemeenten kunnen (dit zijn ze niet verplicht) vervolgens een gemeentelijke route instellen. Provinciale Staten van Utrecht hebben in haar vergadering van 17 juni 1998 alle provinciale wegen aangewezen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Routering biedt (vooral op gemeentelijk niveau) de mogelijkheid het vervoer van gevaarlijke stoffen over wegen te leiden waarlangs minder kwetsbare bestemmingen zijn gelegen. De gemeente Nieuwegein kent 1 route voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Deze is speciaal bedoeld voor het bereiken van het fabrieksterrein van Henkel. De route loopt vanaf de A12, verkeersplein Laagraven via Laagravenseweg - Plettenburgerbaan - Zuidstedeweg - Binnenwal naar het Henkelterrein. Omdat Nieuwegein aan alle kanten wordt omgeven door rijkswegen is het doorgaande verkeer niet genoodzaakt om gebruik te maken van wegen door de bebouwde kom. Inmiddels zijn er door de afdeling Milieu enkele ontheffingen afgegeven voor het vervoer van gevaarlijke stoffen door de gemeente Nieuwegein. Er is echter geen beleid vastgesteld voor de afgifte van ontheffingen. Vervoer over water Door de aard van het vervoermiddel, de bouw en uitrusting van de schepen, de kunde van de bemanningen en de inspanning van de vaarwegbeheerders gebeuren op het water weinig ernstige ongelukken. Ongelukken met dodelijke afloop zijn gelukkig grote uitzondering. De binnenvaart staat terecht bekend als veilig. Een ongeluk met een binnenschip kan echter niet alleen voor de bemanning, maar ook voor de bewoners langs de vaarweg en voor het milieu ernstige gevolgen hebben. Verontreiniging van de oppervlaktewateren is schadelijk voor plantaardig en dierlijk leven en brengt de drinkwatervoorziening voor grote delen van Nederland in gevaar. Veiligheid in het vervoer over water is dus een groot goed. In en rond de gemeente Nieuwegein bevinden zich een aantal druk bevaren waterwegen. Het gaat hier om het Amsterdam-Rijnkanaal, De Lek en de Hollandse IJssel. Voor het Amsterdam-Rijnkanaal is in het kader van het MAVI-project (Milieu Aspecten Verkeer en Infrastructuur) in 1998 door het ministerie van Verkeer en Waterstaat een risicoanalyse uitgevoerd. Het deel van het Amsterdam-Rijnkanaal waaraan de gemeente Nieuwegein is gelegen behoort niet tot hoogste groepsrisico’s. In geen enkel geval wordt aan het AmsterdamRijnkanaal de oriënterende waarde (zie boven bij “vervoer over de weg”) overschreden. Rampenbestrijdingsplan Amsterdam-Rijnkanaal Naar aanleiding van een verzoek van een aantal burgemeesters van gemeenten langs het AmsterdamRijnkanaal, heeft de Commissaris van de Koningin in de provincie Utrecht in oktober 2000 een projectgroep in het leven geroepen om te komen tot een rampenbestrijdingsplan voor het Amsterdam-Rijnkanaal. In de projectgroep nemen de gemeenten gelegen langs het Amsterdam-Rijnkanaal, de hulpdiensten, Rijkswaterstaat en de waterschappen deel. De aanpak van de projectgroep bestaat uit drie fasen: het opstellen van een algemeen model-rampenbestrijdingsplan voor de provincie Utrecht (fase l); het uitwerken van dit algemene model tot een modelrampenbestrijdingsplan voor het AmsterdamRijnkanaal (fase 2); de uitwerking van het rnodelrampenbestrijdingsplan Amsterdam-Rijnkanaal naar een gemeentelijke rampenbestrijdingsplan met de specifieke gemeentelijke informatie (fase 3). Met de inwerkingtreding van het rampenbestrijdingsplan komt de huidige calamiteitenregeling Amsterdam-Rijnkanaal te vervallen.

48 (87)


49 (87)

Momenteel bevindt de ontwikkeling van het rampenbestrijdingsplan Amsterdam-Rijnkanaal zich in de hierboven aangegeven derde fase . Convenant incidenten bestrijding grote vaarwegen Ter realisering van een gecoördineerde aanpak van de bestrijding van incidenten op de rivier De Lek is het “convenant tot regeling van de incidentenbestrijding voor de grote vaarwegen in het benedenrivierengebied” (van 18 juni 1998) bij besluit van het college van burgemeester en wethouders van 10 november 1998 voor Nieuwegein van toepassing verklaard. Aanvalsplan Voor de Beatrixsluis heeft de brandweer een aanvalsplan ontwikkeld welke regelmatig geoefend wordt. Transport via buisleidingen In Nederland wordt zeker 10.000 km pijpleiding gebruikt voor het transport van gevaarlijke stoffen. Verreweg het grootste deel van de ongevallen met pijpleidingen heeft externe oorzaken (bijvoorbeeld graafwerkzaamheden). Ook in de Nieuwegein lopen diverse ondergrondse pijpleidingen waardoor onder zeer grote druk brandbare vloeistoffen en gassen worden vervoerd. De Gas Unie heeft t.b.v. de gasdrukleiding een bewakingssysteem bestaande uit: druksensoren; op afstand bestuurbare afsluiters; intensief vooroverleg omtrent werkzaamheden nabij de leidingen; periodieke controle ( 1x in de 14 dagen met helikopter); 1x per jaar een tracé controle. Effecten Soort object

Locatie

Omschrijving risico

Effectstraal, ± (worst case)

Waterwegen

Beatrixsluis

-sluizencomplex

tot 600 meter brand / explosie tot 5000 meter intoxicatie

Waterwegen

− − −

Amsterdam Rijnkanaal Lek Lek kanaal

-ongevallen (gevaarlijke stoffen) -passagierschepen, r-k


Snelwegen

− − −

A-2 A-12 A-27

-ongevallen (gevaarlijke stoffen)


Provinciale gemeentewegen

Diversen

Ongevallen (gevaarlijke stoffen)


Gasverdeelstation

Gasunie, hoek Paukenlaan / Symfonielaan

-pijpleidingbrand -gasbrand

tot 200 meter gewonden tot 200 meter schade

Aardgashoofdleiding /stations

Doorsnijdt N´gein Noord t.h.v. afscheiding Bateaunoord / Galecop

-gasbrand, 36 atmosfeer


-pijpleidingbrand -milieu-incidenten (bevat kerosine)


Nato-brandstoffenpijpleiding Bron: brandweer Nieuwegein / effectwijzer BZK (1997)


50 (87)

Meest risicovolle bedrijven / opslag gevaarlijke stoffen Naast allerlei vervoersrisico's zijn er risico's verbonden aan zogenaamde 'stationaire inrichtingen'. Dit zijn industriële installaties en andere objecten waar gevaarlijke stoffen (explosief, brandbaar, toxisch) worden geproduceerd, opgeslagen, gebruikt en verwerkt. Deze categorie is bijzonder breed. Men kan denken aan chemische industriële installaties maar ook aan de vele open overslagbedrijven en afvalverwerkers. Daarnaast bestaat een risico op het vrijkomen van giftige stoffen bij koelhuizen (ammoniakkoeling), zwembaden (ontsmettingsmiddelen; chloor). Brand en explosiegevaar bestaat naast voornoemde objecten ook bij tankstations en stofrijke industriële activiteiten (bijvoorbeeld meelverwerking). Een projectgroep van 25 Utrechtse gemeente, onder coördinatie van de provincie Utrecht heeft in 2002 een uitgebreide inventarisatie laten uitvoeren naar alle mogelijke bedrijfsmatige risico's bij bedrijven en instellingen. De belangrijkste bevindingen staan op de digitale risicokaart (www.provincie-utrecht.nl In 2003 zijn door de afdeling Milieu en de Brandweer de volgende bedrijven geregistreerd: Effecten / milieu- gebruiksvergunningen / controles / aanvalsplannen/ bereikbaarheidskaarten Objectnaam

soort object

risicoafstand en effectafstanden

mil. vergunning mil. controle brw.aanvalsplan gerbuiksvergunning brw bereikbaarheidskaart

Shell Nederland BV A.C. Verhoefweg oostzijde 1

Tankstation

risicoafstand: 110 m toxisch: brand: 290 m explosie: 160 m

mil. vergunning: nee mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. kaart:ja

Henkel Hygiene Brugwal 5

bedrijf / opslag

risicoafstand: 15 m toxisch: brand: 25 m explosie:-

mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: ja gebr. vergunning: ja ber. kaart:ja

Pril Handelsmaatschappij Celsiusbaan 10

Loods / veem / opslag opslag van gevaarlijke stoffen


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja (oud, nieuwe is in aanvraag ber. kaart:ja

SAB-Profiel BV Celsiusbaan 3

bedrijf / opslag

risicoafstand: 70 m toxisch: 880 m brand: 140 m explosie:-

mil. vergunning: ja mil. controle: 2002 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. kaart:ja

Tink Drilleveld 24

Tankstation

risicoafstand: 15 m toxisch: brand: 25 m explosie: -

mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 gebr. vergunning: ja ber. kaart:ja


51 (87)

Objectnaam

soort object



Garage Damste Dukatenburg 94

Tankstation



Fom-Instituut Edisonbaan 14

Laboratoria

risicoafstand: 130 m toxisch: 2700 m brand: explosie:-


Miedema BV Cartonn. Fahrenheitbaan 1

Drukkerij



Pally Holland BV Galvanibaan 12

Silo-opslag

risicoafstand: toxisch: brand: explosie: 75 m


Shell tankstation Swart Graaf Florisweg 4

Tankstation


mil. vergunning: nee mil. controle: 2003 gebr. vergunning: ja ber. kaart:ja

W.R.K.NV. Watertransport Groenendael 6

Distributie en zuivering van water



KIWA NV Groningenhaven 7

Laboratoria



Gebr. Van Bentum Herenstraat 108

Metaalbewerking


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 gebr. vergunning: in procedure ber. kaart:ja

Brove Plastics Herenstraat 89

Kunststoffen en rubber


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 gebr. vergunning: in procedure ber. kaart:ja

Corus Hollandhaven 1

Metaalbewerking



E.R.C. SKF Kelvinbaan 16

Bedrijf / opslag / laboratoria




52 (87)

Objectnaam

soort object



St. Antonius Ziekenhuis Koekoekslaan 1

Ziekenhuis



Industrial Plastics Montageweg 34


risicoafstand: toxisch: 2450 m brand: explosie:-

mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. kaart:ja

High Tech Disc NL Celsiusbaan 4b



mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 gebr. vergunning: ja ber. kaart:in procedure

Lastechniek Europa Pascalbaan 1

Gassenopslag


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: in procedure ber. kaart:: ja

Haco lichtreclame produktie BV Ravenswade 120-124

Diversen

risicoafstand: toxisch: brand: explosie:-

mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: in procedure ber. kaart::ja

Maasmond Westland Ravenswade 48-52

Bedrijf / opslag


mil. vergunning: nee mil. controle: 2003 gebr. vergunning: in procedure ber. kaart:in procedure

Veiling The Greenery Ravenswade 6

Veilinggebouwen


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 (pand is ten dele reeds afgebroken) ber. kaart:: ja gebr. vergunning: ja

Pierre Boels BV Ravenswade 9

Gassenopslag


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 gebr. vergunning: in procedure ber. kaart:: ja

Tankstation Oudegein Rijksweg A2 kilometerpaal 69,5

Tankstation


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. kaart::ja

Total Fina de Ijssel Rijksweg A2 Kilometerpaal 68

Tankstation


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. kaart:: ja


53 (87)

Objectnaam

soort object



BP Tankstation De Kroon Rijksweg A 27 Kilometerpaal 66,1

Tankstation



Shell Station De Knoest Rijksweg A 27 Kiometerpaal 65,9

Tankstation



Jos Brouwer en Zn Van Musschenbroekbaan 3

Garage en spuiterij


mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. Kaart:: in procedure

Save Industriebanden Veldwade 10



mil. vergunning: ja mil. controle: 2003 gebr. vergunning: ja ber. kaart:: ja

Van Wijk Nieuwegein BV Vuilcop 3

Diversen


mil. vergunning: ja mil. controle: 2002 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: in procedure ber. kaart:: ja

Shell Station Vreeswijk

Tankstation


mil. vergunning: ja mil. controle: 2001 brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) gebr. vergunning: ja ber. kaart: ja

Terberg exploitatiemaatschappij Plettenburgerbaan 2

Tankstation



Van Vliet Groep Grote Wade 45

Loods / veem / opslag Afvalstoffendepot


mil. vergunning: ja (provincie) mil. controle: onbekend brw.aanvalsplan: nee (wel aanbevolen) ber. kaart:: ja gebr. vergunning: ja

Bron: afdeling milieu / brandweer Nieuwegein


Risicoafstand Op de grens van een risicoafstand is het risico op overlijden van een individu door een calamiteit bij het betreffende object één op de miljoen per jaar. Deze norm van één op de miljoen per jaar is wettelijk vastgesteld. Vanaf de grens van de afstand naar het bedrijf wordt het risico groter, buiten de risicoafstand wordt het risico kleiner (maar is nog wel aanwezig). Anders gezegd: een kleine risicoafstand betekent een klein risico. Hoe groter de risicoafstand, des te groter is ook het risico. Het kan voorkomen dat het effectgebied rond een object enkele kilometers groot is, maar het risico op een calamiteit zeer klein. In de berekening van de risicoafstand is uitgegaan van het meest negatieve scenario van een calamiteit die zich bij een bedrijf kan voordoen. Verder is uitgegaan van een tijdstip waarop de meeste mensen thuis zijn ('s avonds en gemiddelde meteorologische omstandigheden). Effectafstanden Op de grens van een effectafstand (toxisch, brand, explosie) wordt gerekend met één procent dodelijke slachtoffers als gevolg van een incident met opgeslagen stoffen bij het bedrijf. Hoe dichter bij de bron, des te groter de kans dat mensen overlijden. Buiten de effectafstand is volgens de berekening geen kans op dodelijke slachtoffers; wel zullen buiten de effectafstand mensen gewond kunnen raken en is er kans op schade. Het

effect geldt maar voor een beperkt deel van de afstand (een ‘taartpunt’ of ‘sigaar-vorm’). Niet het hele gebied binnen deze afstand ondervindt het effect. Waar het effect zich voordoet is afhankelijk van de weersomstandigheden en de windsnelheid, de grootte van de calamiteit en de snelheid waarmee maatregelen worden getroffen. Giftige stoffen Giftige stoffen zijn stoffen die al bij kleinere hoeveelheden zeer schadelijk zijn voor levende organismen. Indien een levend organisme een grotere hoeveelheid van een giftige stof binnen krijgt, kan de verstoring op het levende organisme dusdanig groot worden dat functies uitvallen en mogelijk de dood zal intreden. Explosie Een explosie of ontploffing leidt tot een overdruk en een korte hevige vuurbal die stralingswarmte afgeeft (zie brand). De heftigheid van de explosie hangt af van de hoeveelheid betrokken stof en de omgeving waarin de explosie plaatsvindt. In een open omgeving zal de overdruk snel afbouwen en minder schade aanrichten dan in een omgeving met veel (hoge) gebouwen. Brand Brand is een snelle chemische reactie waarbij een willekeurige stof met zuurstof (uit de lucht) een verbinding vormt. Hierdoor ontstaan nieuwe stoffen, waaronder meestal koolstofdioxide (een onschadelijk gas dat ook al in de lucht zit). Het gevaar van brand is de warmtestraling waardoor men kan verbranden, het eveneens in de brand gaan van aanliggende objecten (domino-effect) en het ontstaan van reactieproducten die giftig zijn.

54 (87)


55 (87)

Risicokaart

Bedrijven Risicocontour Effect explosie Effect brand Effect toxisch


56 (87)

Grote publieksconcentraties Dit onderdeel richt zich op de risicolocaties waar zich veel mensen kunnen bevinden. De meest riskante locaties zijn opgenomen in de bij deze rapportage behorende “gegevensverzameling 2001”. Deze gegevens zijn hieronder nader uitgewerkt. De risico’s zijn onderverdeeld in: risico’s gebouwen (brand /instorting) sociale risico’s (evenementen); mobiliteitsrisico’s (tramlijn, water ,wegen)

Risico’s gebouwen (brand / instorting) soort object

locatie / aard

aard risico effect

indicatie slachtoffers

brandweer aanvalsplan (av) bereikbaarheidskaart (bk) gebruiksvergunning (gv)

Beursgebouw / evenementen

-Home trade center Symfonielaan 1

-grote concentratie mensen brand / aanslagen / paniek

vele tientallen slachtoffers

gv: ja bk: in procedure

ap: nee gv: ja bk: in procedure

Nieuwegeins Business Center evenementenhal (NBC) Blokhoeve 1 Winkelcentrum

Zwembad, Sporthal,

-Cityplaza

-grote concentratie mensen -brand / aanslagen / paniek

vele tientallen slachtoffers

-Praxis Ravenswade 15

gv: ja bk: ja

Hornbach Ravenswade 56r+s,


-Sportcity heidehal blokhoeve 2

-grote concentratie mensen -brand / paniek

tientallen of honderden gewonden /slachtoffers



-’t Veerhuis Nijemonde 4

Ziekenhuis, verpleeghuizen en bejaardenhuizen

ap: ja gv: ja bk: in procedure

-Merwestein Merweplein 1

zwembad: tot 3500 m intoxicatie

-St. Antonius ziekenhuis Koekoekslaan 1

-niet zelfredzame groepen -gevaarlijke stoffen -paniek -radioactiviteit


tientallen gewonden /slachtoffers

ap: ja gv: ja bk: ja


soort object

locatie / aard

aard risico effect

-de Geinsche hof Vuurscheschans 75

-brand

57 (87)


brandweer aanvalsplan (av) bereikbaarheidskaart (bk) gebruiksvergunning (gv) ap: nee gv: ja bk: in procedure

-Verzorgingshuis Vreeswijk Lekboulevard 10


-Verzorgingshuis Zuilenstein Diepenbrocklaan 1


Psychiatrisch ziekenhuis

Rpc Rembrandhage 77

-niet zelfredzame groepen -paniek



Gevangenis

Penitentiaire inrichting De Liesbosch 100

- niet zelfredzame groep -brand / aanslagen / paniek


ap: ja gv: ja bk: ja

Scholen

−

-niet zelfredzame groepen -paniek


gv: 29 nee gv: 26 ja bk: nee

−

Uitgaansgelegenheden Horecabedrijven

Basisonderwijs Voortgezet onderwijs

−

Peuterspeelzalen

− − −

Cafe´s Restaurants Zalencentra

gv: alle 24 ja bk. In procedure

brand paniek


gv: 37 nee gv: 43 ja bk. nee

Bron: brandweer Nieuwegein (2002-2003)

Gebruiksvergunningen De rampen in Enschede en Volendam hebben de aandacht voor de handhaving van de fysieke veiligheid op zowel nationaal als lokaal niveau aanzienlijk versterkt. Ook in Nieuwegein heeft dit zijn weerslag gevonden in het versneld wegwerken van de achterstand bij het afgeven en handhaven van gebruiksvergunningen door de brandweer alsmede een bestuurlijke heroriëntatie van het lokale handhavingsbeleid. Op 1 oktober 2003 waren er 444 van de 690 gebruiksvergunningsplichtige gebouwen / gedeelte van gebouwen voorzien van gebruiksvergunningen. Ten opzicht van 2001 is er sprake van een aanzienlijke inhaalslag.


58 (87)

Sociale risico’s Soort object

locatie / aard

aard risico effect


brw. aanvalsplan

Evenementen

Wielerronde Vreeswijk bij kaarslicht Braderieën Gein-beat, Oudegein Warenmarkten Parkdagen Koninginnedag Avondvierdaagse Kermis Merwestein Nacht van Nieuwegein Circus Meubelbeurs Symfonielaan Ford Swart Toernooi Sail Vreeswijk Lunapark

-paniek in menigte -ongeregeldheden of ongevallen

tientallen of honderden gewonden

nee advisering vooraf aan vergunningverlening

Vervolg evenementen


Mobiliteitsrisico Soort object

Locatie / aard

Aard risico Effect

Indicatie slachtoffers

Brw. Aanvalsplan

Tramlijn

Van Zuid naar Noord N´gein

botsing paniek beknellingen ongevallen

Nee: wel een informatieplan

Personen vervoer water Partyschepen

Amsterdam Rijnkanaal Lek Hollandse Ijssel Medwedekanaal

Aanvaring, zinken kapseizen paniek onderkoeling moeilijk bereikbaar

variërend van enkele tot tientallen gewonden / slachtoffers variërend van enkele tot tientallen gewonden / slachtoffers

Personen vervoer wegen

A2 A12 A27

kettingbotsing busongevallen beknellingen moeilijk bereikbaar

variërend van enkele tot tientallen gewonden / slachtoffers

Nee: wel regionaal dekkingsplan


Nee


Doelstellingen 2003-2008

Bereikbaarheidskaarten / aanvalsplannen Uit veiligheidsoogpunt is het ontwikkelen van bereikbaarheidskaarten voor alle risico-objecten (zie bovenstaande tabellen) voor de brandweer de eerste prioriteit vervolgens kunnen de daarvoor noodzakelijk aanvalsplannen worden opgesteld. Een bereikbaarheidskaart kan gezien worden als een beknopt aanvalsplan. •

Ten behoeve van alle risico-objecten bereikbaarheidskaarten op te stellen welke vervolgens als input dienen voor de te realiseren noodzakelijke aanvalsplannen die in 2008 gereed zullen zijn.

Route gevaarlijke stoffen Door de afdeling Milieu zijn inmiddels enkele ontheffingen afgegeven voor het vervoer van gevaarlijke stoffen door de gemeente Nieuwegein. Er is echter geen beleid vastgesteld voor de afgifte van ontheffingen. •

Het opstellen van een beleid voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.

59 (87)


Rampenbestrijding

Rampenplan ........................................................................................................................... 62 Uitwerking en implementatie van de gemeentelijke deelplannen ............................... 62 Incidenten............................................................................................................................... 62 Project risico-inventarisatie................................................................................................. 63 Oefenen................................................................................................................................... 63 Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC)........................................................................... 63

61 (87)


62 (87)

Rampenbestrijding Rampenplan Volgens artikel 3 van de Wet Rampen en Zware Ongevallen stelt de gemeente voor het gehele gebied een rampenplan vast. Op 28 februari 2002 heeft de gemeenteraad een gewijzigd rampenplan vastgesteld. Op 18 juni 2002 is het basisplan door het College van Gedeputeerde Staten getoetst en akkoord bevonden. Uitwerking en implementatie van de gemeentelijke deelplannen Artikel 4 van de Wet Rampen en Zware Ongevallen bepaalt waaraan tenminste aandacht moet worden besteed in de deelplannen. Op 9 juni 2002 zijn de deelplannen door het college van burgemeester en wethouders vastgesteld. De uitwerking en de afstemming van de deelplannen in draaiboeken die onder de gemeentelijke organisatie vallen betreft vergt continue inspanning. Het gaat hier om de volgende draaiboeken: Overzicht gemeentelijke deelplannen (processen) Voorlichting / informatie

Proces Verantwoordelijk Unit communicatie

Inzamelen van besmette waren

Stadsbeheer

Opvangen / verzorgen

Maatschappelijke Ontwikkeling

Registreren van slachtoffers


Uitvaartverzorging

Stadsbeheer

Voorzien in primaire levensbehoeften


Schade-afhandeling

Bestuursdienst

Operationeel basisplan (obp)

Bestuursdienst

Verbindingen (intern)

Bestuursdienst

Milieu

Stadsontwikkeling

Nazorg

Gemeente (totaal)

Bron: unit JZV

Incidenten 4

Bij onderstaande incidenten in 2002 is er sprake geweest van een extra opschaling (GRIP 1 of hoger ) van de bij de rampbestrijding betrokken diensten ( brandweer, politie RGF en gemeente) c.q. is conform het rampenplan een (beperkt) beleidsteam gevormd. 04-03-2002: bommelding Nijpelsplantsoen 29-09-2002: grote brand Van Vliet Groep (Grote Wade) 23-10-2002: grote brand Activiteitencentrum De Baten (Dukatenburg)

4

GRIP= Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure


Project risico-inventarisatie Voor een goede voorbereide rampenbestrijdingsorganisatie is een inventarisatie van potentiële rampen en zware ongevallen in een gemeente of regio van groot belang. Mede om deze reden wordt door de Regionale Stuurgroep Rampenbestrijding (RSR) een onderzoek uitgevoerd naar mogelijke risico’s. Beoogd wordt alle risico's voor de openbare veiligheid in de provincie Utrecht in kaart te brengen. Het project bestaat uit vier stappen, te weten: 1 . De inventarisatie van de zware risico's op grond van de Leidraad Maatramp, waarbij de achttien maatrampscenario’s in de provincie Utrecht zijn onderzocht. Deze eerste fase is in 2001 afgerond. De 18 maatrampscenario’s zijn opgenomen in het basis rampenplan (zie ook pagina 47). 2. De inventarisatie van de middelzware risico's op grond van de vergunningen in het kader van de Wet milieubeheer (Wm-vergunning). Hiermee is in maart 2001 gestart. Deze fase is medio oktober 2002 afgerond. De uitkomsten treft u aan op pagina 50. 3. De inventarisatie van risico's met betrekking tot locaties, waar grotere groepen mensen bijeenkomen door onderzoek te doen naar de gebruiksvergunningen. Deze fase is in juni 2002 gestart. Dit onderdeel is lokaal inmiddels opgenomen in de onderhavige IVP ( zie pag. 56 e.v.) 4. Inventarisatie van de verborgen risico's. Medio 2003 gaat de vierde fase van het project van start, waarbij onderzoek gedaan wordt naar alle mogelijke risico's, die niet boven water zijn gekomen bij de eerdere inventarisaties. Wanneer alle stappen van het project Risico-inventarisatie doorlopen zijn, beschikken overheden, operationele diensten en burgers over een goed beeld van mogelijke risico's voor de openbare veiligheid in de provincie Utrecht.

Oefenen Op 20 juni 2002 is ten behoeve van de inwerking van het nieuwe college een eerste oefening (algemene inleiding) gehouden. Op 8 november 2002 is er een oefening t.b.v. het beleidsteam van de gemeentelijk de rampenstaf gehouden. Het oefenscenario betrof een gijzeling op het Calscollege. Het algemeen doel van deze oefening was het kunnen toepassen van de besluitvormingsprocessen voor de rampenstaf en het verkrijgen van inzicht in het leidinggeven aan een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines vanuit de gemeentelijke rampenstaforganisatie. Het algemeen oordeel was dat het beleidsteam ondanks een wat stroef begin op een adequate wijze had gefunctioneerd. Begin december 2002 is een presentatie gehouden over de vorming van een informatie- en adviescentrum zoals dat tijdens de vuurwerkramp in Enschede heeft gefunctioneerd. Tenslotte is er op 13 maart 2003 een oefening gehouden ten behoeve van het beleids- en operationeel team. Het onderwerp betrof een ramp op afstand, in casu een busongeval met leden van de plaatselijke voetbal vereniging JSV in de gemeente Venlo. Geoefend werd op de informatievoorziening alsmede het operationaliseren van een opvanglocatie t.b.v. familieleden van de slachtoffers. Op 17 december '2003 staat wederom een oefening gepland voor het Beleidsteam van de rampenstaf.

Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GCC) Burgemeester en Wethouders zijn conform de Wet Rampen en Zware Ongevallen belast met de voorbereiding van de rampenbestrijding. Zij bevorderen in het bijzonder het houden van oefeningen en de totstandkoming van afspraken, die nodig zijn voor een doelmatige rampenbestrijding. Dit betekent impliciet ook dat B en W zorg dienen te dragen dat het beleidsteam / gemeentelijke rampenstaf ( het gemeentelijk

63 (87)


coördinatiecentrum) op ieder moment, zowel in personele als materiële zin, in functie kan treden. In januari 2001 is gestart met een onderzoek naar de aanwijzing en inrichting van een gemeentelijk coördinatiecentrum. Op 17 oktober 2002 is door de gemeenteraad een bedrag gevoteerd waarmee het GCC kan worden ingericht. Het gaat hier om het beschikbaar hebben van een locatie als mede een (basis) pakket (materiaal en inrichting, waaronder een noodstroomvoorziening e.d.) welke in een (dreigende) rampsituatie direct kan worden aangewend waardoor de door burgemeester gevormde rampenstaf (BeleidsTeam, het Gemeentelijk Operationeel Team (GOT)) en de mogelijke daaraan gekoppelde actiecentra zo snel mogelijk en optimaal kan functioneren. Gelet op de tijdelijke huisvesting van de gemeente in het gemeentehuis aan de Martinbaan alsmede de geringe budgettaire ruimte is uitgegaan van een minimale inrichting / realisatie. Stand van zaken Inmiddels is de ruimte t.b.v. het GCC (technisch) ingericht. Voor de realisatie noodstroomvoorziening is inmiddels een opdracht verstrekt. Het komende jaar zullen protocollen worden opgesteld en personeel worden opgeleid die het GCC tijdens calamiteiten zullen bemensen.

64 (87)


Overzicht lopende acties, projecten, initiatieven

Verkeersveiligheidsbeleid.................................................................................................... 67 Project Beveiliging bedrijventerreinen .............................................................................. 68 Stadswacht ............................................................................................................................. 68 Project “Doe effe normaal”................................................................................................. 69 Voorlichtingsproject Stichting Delinkwentie en Samenleving(D&S)............................. 69 Project “School & Veiligheid”.............................................................................................. 70 Project aanpak jeugdoverlast in wijken. ........................................................................... 70 HALT......................................................................................................................................... 71 Project Keurmerk Veilig Wonen .......................................................................................... 72 Project Samenwerken aan Veilig wonen ........................................................................... 73 Project Senioren en Veiligheid ............................................................................................ 74 Graffitibeleid.......................................................................................................................... 74 Politiesurveillanten ............................................................................................................... 74 Nota Tunnels en overbruggingen........................................................................................ 75 Meldpunt sociale veiligheid................................................................................................. 76 Coffeeshopbeleid .................................................................................................................. 76 Kansspel automatenbeleid .................................................................................................. 76 Project “Samen veilig ondernemen” SVO ......................................................................... 77 Project:“Niets erin.... Niets eruit!!!”................................................................................... 78 Programma overlast/ Buurtbemiddelingsproject............................................................. 78 Huiselijk geweld .................................................................................................................... 79 Uitwerking intensiveringsbijdrage jeugd en veiligheid (BZK) ........................................ 79 Aanpak schoolverzuim Roma............................................................................................... 80 Jeugdomnibus ........................................................................................................................ 80 Bestrijding overlast wijken .................................................................................................. 80 Veiligheid scholen ................................................................................................................. 81

65 (87)


67 (87)

Overzicht lopende acties, projecten, initiatieven Nieuwegein doet veel aan de verbetering van de veiligheid. Er lopen tal van projecten in woonwijken, op bedrijventerreinen, op specifieke deelgebieden zoals jeugd, preventie woninginbraken en dergelijke. Er wordt op diverse plekken nauw samengewerkt met bewoners, politie, justitie, sociaal cultureel werk en bedrijfsleven. Een groot deel van de hiervoor aangegeven aandachtspunten zijn daarom veelal bekend en worden door de diverse veiligheidspartners ook erkend. Niet alle onveiligheidsaspecten behoeven dan ook binnen het integraal veiligheidsbeleid opnieuw te worden opgepakt. In veel gevallen zijn of worden deze direct dan wel indirect meegenomen in lopende projecten en / of beleidsvoorstellen. Activiteiten en initiatieven die inmiddels zijn opgepakt en of aan het veiligheidsbeleid zijn gerelateerd:

1 Aanpak van Verkeersonveiligheid

Wie Stadsbeheer

Hoe Verkeersveiligheidsbeleid

Wat Oplossen ergste verkeersknelpunten; Uitwerking “Startprogramma Duurzaam Veilig”

In juni 2000 heeft de gemeenteraad de beleidsnota verkeersveiligheid opgesteld. Dit plan is het afsluitende deel van het gemeentelijk verkeer,- en vervoerplan, dat tot doel heeft Nieuwegein leefbaar en bereikbaar te houden. Het plan sluit aan bij het landelijke startprogramma Duurzaam Veilig, waarin is afgesproken hoe de verkeersveiligheid in Nederland kan worden verbeterd. De uitvoering van de maatregelen uit de beleidsnota verkeersveiligheid is geregeld in het Meerjaren Programma Verkeer en Vervoer (MJPVV). Wijksgewijs zijn in nauw overleg met bewoners, scholen, middenstand en belangenorganisaties de maatregelen om te komen tot een verkeersveilige wijk nader uitgewerkt en gepreciseerd. De planontwikkeling van alle wijken met uitzondering van Fokkesteeg en Centrum / Merwestein is reeds afgerond. De gemeenteraad heeft inmiddels ingestemd met de wijkverkeersplannen voor Zandveld, Hoog Zandveld, Vreeswijk Oost, Zuilenstein / Huis de Geer / Blokhoeve, Jutphaas / Wijkersloot, Doorslag, Batau, Koekoekslaan en het buitengebied. De kredieten voor uitvoering zijn beschikbaar gesteld. Eind 2002 waren de volgende projecten gerealiseerd: Vreeswijk Oost, Koekoekslaan, Zandveld, Hoog Zandveld en het buitengebied. Nu de uitvoering van de genoemde wijkverkeersplannen is voltooid, ontvangt Nieuwegein een groot aantal reacties op of klachten over de getroffen maatregelen. Gezien de omvang en de aard van de reacties en klachten heeft de gemeente Nieuwegein besloten om de wijkverkeersplannen te laten evalueren. Dit onderzoek is uitgevoerd in september 2003. De evaluatie was ten tijde van het opstellen van dit veiligheidsplan bestuurlijk nog in behandeling en is derhalve niet meegenomen. Een verkeersveilig wegennet wordt niet alleen door infrastructurele maatregelen gerealiseerd. Een optimaal resultaat kan pas worden bereikt als ook activiteiten op het gebied van handhaving, educatie en communicatie ontplooid worden. In de beleidsnota verkeersveiligheid worden daarom niet alleen infrastructurele maar ook mensgerichte maatregelen voorgesteld. De uitvoering van deze mensgerichte maatregelen vindt plaats op basis van een jaarlijks werkplan. In het werkplan 2003 zijn in dit kader onder andere de volgende projecten tot stand gekomen/ uitgevoerd: Dit jaar wordt voor basisscholen een 3VO cursus aangeschaft die scholieren bewust maakt van het gevaar van de dode hoek van vrachtwagens. Daarnaast wordt -om meer verkeersouders te werven- het lidmaatschap van 3VO voor verkeersouders vergoed. Verder wordt een nieuwe snelheidsdisplay aangeschaft. Deze display kan worden ingezet op verschillende locaties in Nieuwegein. Tot slot worden rij-instructeurs


68 (87)

gefinancierd die lesgeven op het voortgezet onderwijs, aan de hand van de cd-rom verkeerseducatie, die in samenwerking met politie, scholen en rij-instructeurs is vervaardigd. 2 Aanpak van Inbraken op bedrijventerreinen Plettenburg / De Wiers

Wie Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen

Hoe Project Beveiliging bedrijventerreinen

Wat Publiek private samenwerking in de vorm van het permanente toezicht in de nachtelijke uren en tijdens zon- en feestdagen door een particulier beveiligingsbedrijf

Bedrijfsinbraken Landelijk wordt het Keurmerk Veilig Ondernemen voor Bedrijventerreinen (KVO-B) ontwikkeld. Binnen de regio Utrecht wordt, in overleg met de landelijke partners, een regionale aanpak vorm gegeven, welke is gebaseerd op de reeds beproefde methodiek van het project Samen Veilig Ondernemen (detailhandel). Allereerst wordt een individuele preventie advisering veilig ondernemen voor de ondernemer van het bedrijf voorgestaan. De aanpak zal gefaseerd op nader aan te wijzen bedrijventerreinen worden aangereikt. Vervolgens worden, op basis van over een te komen resultaten, het toezicht voor de publieke buitenruimte en het samenwerkingsverband opgebouwd. Doel is te komen tot een veilig onderneming, veilige omgeving en een goed samenwerkingsverband. Uit de gegevensverzameling 2002 komt naar voren dat het aantal inbraken op de bedrijventerreinen aanmerkelijk is toegenomen. In 2001 waren er nog 286 inbraken, in 2002 is dit aantal flink gestegen en waren er 348 bedrijfsinbraken. Eind 2003 zal de gemeente in samenwerking met de politie en de Kamer van Koophandel een start maken met het begeleiden van de Stichting. Doel van deze extra begeleiding is om de Stichting op een hoger plan te tillen en in aanmerking te komen voor het Keurmerk Veilig Ondernemen voor Bedrijventerreinen (KVOB). 3 Aanpak van Onveiligheidsgevoelens Criminaliteit

Wie Politie

Hoe Stadswacht

Wat Preventief toezicht

Mutaties: In 2002 werd overgegaan op een nieuw meldingsregistratiesysteem genaamd STadswachten Activiteiten en Incidenten Registratie(STAIR), dat aansluit op de rubrieken van de Politie (BedrijfsProcessenSysteem -BPS). Gevolg is dat hier een beter overzicht van de incidenten naar voren komt. In 2002 werden 8204 mutaties gemaakt. Sterkte: De sterkte op 31 december 2002 waren er 13 stadswachten.Dit is een daling 2 ten opzichte van 2001. Één stadswacht ging naar een reguliere baan, beveiliging, en één stadswacht ging terug naar het uitleenbedrijf De Wissel.Vanuit het politiedistrict Lekstroom werden 3 politiejunioren ten behoeve van toezicht geplaatst. Inmiddels zijn er 6 Buitengewoon Opsporings Ambtenaren ( BOA) die na diverse interne opleidingen eind 2003 hun bevoegdheden zullen gaan gebruiken. 2 stadswachten gaan de BOA-cursus gaan volgen. Toezicht: Door de stadswachten werd in 2002 toezicht gehouden in de gemeente Nieuwegein. In ieder geval was er overdag elk uur een of meerdere koppels stadswachten in het centrum. Ook dit jaar is er toezicht gehouden zoals tijdens de avondvierdaagse, kermis, braderieën, kerstmarkten, weekmarkten, moonlight- en starlightshopping, Sint Nicolaas, parkdagen, wielerronde en Vreeswijk bij kaarslicht. De wielerronde werd net


69 (87)

zoals in 2002 geheel begeleid door de stadswacht. Op diverse terreinen is er ondersteuning verleend aan de politie: o.a. project "niets erin, niets eruit" op het terrein van het Antonius Ziekenhuis, autoluwe zondag, verkeersexamens. Daarnaast is het opruimen voorgezet van de z.g. fietsvervuiling rond City Plaza; per kwartaal worden er wrakken verwijderd. Ook het posten bij banken in het centrum van Nieuwegein in verband met afstorten van gelden van o.a. winkeliers. Ondernemers van City Plaza bellen niet meer de politie als er problemen zijn maar de stadswacht, aangezien deze op openingstijden elk uur op City Plaza aanwezig zijn. Stadswachten hebben diverse aanhoudingen verricht, diverse winkeldieven, vernielers van goederen en openlijke geweldplegers. Ook doen winkeliers steeds meer een beroep op de stadswacht als er een aanhouding moet worden verricht. Dit blijkt uit het feit dat stadswachten 78 keer bij winkeldiefstallen zijn gewaarschuwd. Surveillance-uren: Totaal werden 11652 surveillance-uren gewerkt, waarvan 10100 voor Nieuwegein. Projecten: Naast het algemeen toezicht is de stadswacht betrokken geweest bij het "vakantieproject". De woningen van bewoners die op vakantie waren, werden op inbraak gecontroleerd. Voorts is de stadswacht betrokken bij het project Samen Veilig Ondernemen ( Muntplein) en het auto-inbraak project "Niets erin.... niets eruit".

4 Aanpak van Jeugd(overlast) Diverse criminaliteits aspecten

Wie Politie

Hoe Project “Doe effe normaal”

Wat Voorlichting basis onderwijs

In het schooljaar 2001/2002 zijn de onderwerpen t.a.v. 12 minners en zinloos geweld standaard opgenomen in respectievelijk lesbrieven van Halt en Geweld. Zinloos geweld en 12-minners worden dus niet meer afzonderlijk behandeld. In het kader van het project ‘doe effe normaal’ werden de groepen 7 en 8 van de in totaal 33 scholen in Nieuwegein bezocht. Aan deze groepen werd door de wijkagenten 14 lessen besteed, dus in totaal 462 lesuren. Voor het jaar 2002/2003 zal er een verandering optreden voor wat betreft de bestede uren van de politie aan het geven van de lessen. Het lespakket dat gegeven wordt door de politie zal bestaan uit de onderdelen politie, vuurwerk en diefstal en vandalisme voor groep 7. De lessen voor groep 8 gaan over het onderwerp verslaving en geweld. De belangrijke wijziging in de nieuwe opzet is dat de overige lessen door de leerkrachten zelf gegeven gaan worden. De lessen van Halt zullen door bureau Halt zelf gegeven gaan worden, voorheen werden alle lessen door de politie verzorgd. Alle scholen in Nieuwegein zijn inmiddels per brief in kennis gesteld over de nieuwe opzet.

5 Aanpak van Jeugd(overlast) Diverse criminaliteitsaspecten

Wie Stichting D&S

Hoe Wat Voorlichtingsproject Verzorgt gastlessen aan Stichting Delinkwentie en Samenleving(D&S) jongeren op onderwijs instellingen en buurthuizen (voortgezet onderwijs) (wijst op risico’s van normoverschrijdend gedrag)

Jaarlijks ontvangt de “Stichting Delinkwentie en samenleving” een bijdrage van de gemeente om het voorlichtingsproject van de stichting te steunen. De doelstelling van het voorlichtingsproject is drieledig: preventie van jeugdcriminaliteit; ondersteuning van ex-gedetineerden bij terugkeer naar de maatschappij; vooroordelen ten aanzien van (ex-)gedetineerden bespreekbaar maken.


70 (87)

Ook in 2002 is D&S (Midden-Nederland) actief geweest in Nieuwegein. Met een bereik van 225 (ten opzichte van 51 in 2001) jongeren in 9 (in 2001 waren dit er 2) verschillende groepen van het voortgezet onderwijs, is D&S ervan overtuigd dat men een niet gering aantal jongeren ervan heeft doordrongen van de risico’s van norm overschrijdend gedrag. 6 Aanpak van Jeugd Sociale veiligheid Diverse criminaliteitsaspecten

Wie Welzijn / onderwijs

Hoe (Actieprogramma jeugdbeleid) Project “School & Veiligheid”

Wat Het project school en veiligheid biedt aan scholen in het voortgezet onderwijs de mogelijkheid een integraal veiligheidsplan voor te bereiden, dat aansluit bij de door de school gestelde prioriteiten

In 2003 is het rijksproject Jeugd en Veiligheid, waar Scholen en Veiligheid een onderdeel van was, afgerond. Geconcludeerd is dat de scholen een belangrijke stap hebben gezet in de richting van een veiligere school. De stimuleringsgelden van het rijk hebben hieraan een belangrijke impuls kunnen geven. Per school wordt nu gekeken hoe de plannen op eigen kracht verder vorm kunnen worden gegeven. Om met z'n allen te zorgen voor meer veiligheid in en om de scholen is op 2 oktober 2000 een convenant afgesloten binnen het politie district Lekstroom tussen gemeenten, scholen van het voortgezet onderwijs, opleidingsinstituten, politie en openbaar ministerie. Dit convenant functioneert naar tevredenheid van de partijen. 7 Aanpak van Jeugdoverlast Vandalisme

Wie Welzijn / WGS Politie

Hoe (Actieprogramma Jeugdbeleid) Project aanpak jeugdoverlast in wijken.

Wat Wijkgewijs informatieoverdracht en deskundigheidsbevordering organiseren over de aanpak van jeugdoverlast

Het Stedelijk Overleg Jeugdoverlast is in 2001 weer opnieuw van start gegaan. Dit overleg vindt plaats tussen SWN (buurthuiswerk en jongerenwerk), de politie en de gemeente Nieuwegein (Welzijn, Sportbuurtwerk en de wijkmanagers van WGS). Het belangrijkste doel van het overleg is na te gaan of de afspraken van het Protocol Jeugdoverlast worden nagekomen door de betrokken partijen. Het overleg vindt eens per kwartaal plaats. Algemeen: In het jaar 2000 stonden in de gemeente in totaal 2384 verdachten geregistreerd. Van dit aantal was 24,3% strafrechtelijk minderjarig (581 verdachten in de leeftijd 0 t/m 17 jaar). Jeugdoverlast wordt op wijkniveau opgepakt. Coördinator / aanspreekpunt is de wijkmanager (WGS). Verschillende oplossingsrichtingen worden onderzocht om de jeugdoverlast tegen te gaan. Het betreft hier onder andere een onderzoek naar een eenvoudige procedure voor het creëren van jongeren ontmoetingsplaatsen (JOP) en de organisatie van andere activiteiten voor jongeren. Bij de behandeling van de veiligheidsrapportage 2000 (raadstuk 2000-236) is ten behoeve van de aanpak van jeugdoverlast respectievelijk € 4.537,80 en € 11.344,51 beschikbaar gesteld voor acties / maatregelen bij de Rapenburgerschans en de Lohengrinhof. Aan de Rapenburgerschans is / wordt in nauwe samenspraak met de woningbouwvereniging, mede naar aanleidingen van meldingen uit de buurt de meest urgente locatie aangepakt.


71 (87)

De actie van de Lohengrinhof heeft vanwege de brand aan de school (december 2000) geen doorgang gekregen. Het budget is derhalve niet besteed. Daarnaast werd door politie de volgende beleidsuitgangspunten uitgevoerd: De ouders van overlast veroorzakende jongeren werden geïnformeerd; Indien Procesverbaal tegen jongeren werd opgemaakt werd de Raad van de Kinderbescherming hiervan in kennis gesteld. De daarvoor in aanmerkingkomende jongeren werden doorverwezen naar HALT. De leden van de jeugdgroepen werden geïnventariseerd en verslaglegging vond plaats. Regelmatig vond overleg plaats met o.a. Openbaar Ministerie, het afstemmingsoverleg e.a. Bij de wijkpolitie was tevens de wijkagent “jeugd” werkzaam. Wijkgericht Samenwerken heeft in 2002 actief meegewerkt om jongerenoverlast tegen te gaan in nauw overleg met de partners. In kader van het Protocol Jongerenoverlast hebben wij uitvoerig gesproken met de partners over de te nemen maatregelen. Dit heeft geresulteerd in het ontwikkelen en bouwen van een tweetal voetbal/speelkooien bij de Nedereindseweg en bij het Nijpelsplantsoen. Daarnaast komen er ook drietal mobiele Jongeren Ontmoetings Punten (JOP's) in Nieuwegein - Noord. Om de jongeren in Nieuwegein - Zuid tegemoet te komen gaan wij in het kader van het Groot Steden Beleid een claim leggen bij de provincie om in Zuid ook een voetbal / speelkooi te realiseren voor 2004.

8 Aanpak van Jeugdcriminaliteit

Wie Politie

Hoe HALT

Wat Verzorging alternatieve straffen voor jongeren

In 2002 pleegden 67 Nieuwegeinse jongeren (57 jongens en 10 meisjes) strafbare feiten, waarvoor zij naar HALT Utrecht werden verwezen. 54 jongeren pleegden het delict in Nieuwegein, 10 in Utrecht, 2 in Ijsselstein en 1 in Schoonebeek. Een onderverdeling van strafbare feiten die bovenstaande jongeren gepleegd hebben laat het volgende beeld zien: Delictomschrijving

Aantal

Percentage

(Winkel)diefstal(in

24

36%

2

3%

vereniging) Verduistering (in dienstbetrekking) Baldadigheid

3

4%

Vernieling/ brandstichting

13

20%

Opzetheling

3

4%

Vuurwerkdelict

18

27%

Wet Wapen en Munitie

4

6%

In Nieuwegein werden in 2002 in totaal 59 HALT-waardige delicten gepleegd door jongeren uit Houten, IJsselstein en Nieuwegein. Preventie en voorlichting: In het voorjaar van 2002 heeft een medewerker van HALT Utrecht in vijf brugklassen van de middelbare school ‘de Linie’ een les gegeven over de werkwijze van HALT. In de Emauskerk werd in april een algemene voorlichting over HALT gegeven aan jongeren. In het najaar van 2002 zijn 19 lessen verzorgd in het basisonderwijs.


9 Aanpak van Jongeren (12 tot 25 jaar), die door meervoudige problematiek maatschappelijk in de knel dreigen te raken, of dit reeds zijn geraakt

Wie Gemeente Politie Onderwijs SWN Bureau Jeugdzorg Reclasserin g Vitras Raamwerk e.a.

Hoe Netwerk Lokale Aanpak

72 (87)

Wat Doelstelling: “het komen tot positieverbetering van jongeren (12 tot 25 jaar).

In 2002 is het Netwerk Lokale Aanpak (NLA) van start gegaan. Door structurele samenwerking van de verschillende organisaties wordt hulp en dienstverlening aan jongeren beter op elkaar afgestemd. Door deze afstemming heeft de jongere betere kansen voor de toekomst. Kernwoorden zijn: preventieve aanpak en vroegsignalering.

10 Aanpak van Woninginbraken Sociale veiligheid

Wie Politie i.s.m. regionaal Bureau Veiligheid & Preventie

Hoe Project Keurmerk Veilig Wonen

Wat Preventieadviezen en certificering woningen

Woningcriminaliteit Met een beperkt preventiepakket is de woning weerbaarder te maken tegen gelegenheidsdieven. Vanaf 1996 tot 2000 is -regionaal- het aantal woninginbraken gedaald met ± 50 %. De aanpak in de gemeente Nieuwegein is gericht op bewustwording. Preventie adviseurs bezoeken in overleg met gemeente en politie een geselecteerd aantal woningen ter bevordering van het politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW). Binnen 48 uur na een inbraak komt een preventieadviseur bij het slachtoffer en minimaal 10 omwonende gezinnen. Naast het houden van een beperkt buurtonderzoek wordt aan de bewoners een preventie-advies aangeboden. Doel is het aantal woninginbraken te doen verminderen. Algemeen: Het aantal woninginbraken in de gemeente Nieuwegein is ten opzichte van het jaar 2000 gedaald. In 2000 werden in de gemeente 644 woninginbraken gepleegd. In 2001 waren dat 456 woninginbraken waarvan 331 voltooide inbraken en 125 pogingen tot inbraak. In 2002 waren dat 313 woninginbraken en 106 pogingen tot woninginbraken wat het totaal van 2002 brengt op 419 woninginbraken. In 2000 bedroeg het oplossingspercentage 6.7% (Bronnen Gids en Woninginbrakenteam / 1999: 3.9 %). In 2001 was dit oplossingspercentage voor het district Lekstroom gestegen naar 9,5%. In 2002 steeg dit percentage verder naar 13%. In 2002 werden 315 adviezen gegeven en 88 woningen werden gecertificeerd. In 2003 werden tot 7 oktober 230 adviezen gegeven en werden 59 woningen gecertificeerd volgens de normen van het Politie Keurmerk Veilig Wonen. Sinds de regio Utrecht in maart 1996 met het Politiekeurmerk voor nieuwbouw van start is gegaan, is daar in verband met de nieuwbouwlocaties fors op geïnvesteerd. Dit heeft er toe geleid dat nagenoeg alle nieuwbouwwoningen en wijken thans 'met politiekeurmerk' worden gebouwd. Ditzelfde geldt voor de


73 (87)

zogenaamde 'inbrei-locaties' (bestaande bouw waarin nieuwbouw plaats vindt). Inmiddels zijn de eerste projecten waar het keurmerk door de ontwikkelaars voor werd aangevraagd, opgeleverd en gekeurd door een bouwkundig inspectiebureau. De opleveringen betekenen ook dat er met de woningen veilige woonomgevingen worden opgeleverd. De invloed van de gebouwde omgeving op bepaalde vormen van criminaliteit zal de komende jaren nauwlettend worden gevolgd. Ook in 2004 wordt dit project in Nieuwegein voortgezet. 11 Aanpak van Woninginbraken


Hoe Project Samenwerken aan Veilig wonen

Wat Verbetering hangen sluitwerk

Het project 'Samenwerken aan Veilig Wonen' werd op 31 december 1999, na een looptijd van circa 5 jaar, officieel beëindigd. In Nieuwegein werd in het kader van dit project, nog een actie uitgevoerd ten behoeve van de bewoners in de wijk Galecop (ca. 2700 adressen). Gedurende het project hebben districtelijk verschillende woningcorporaties aansluiting gezocht bij het project. Soms met bescheiden acties, soms ook structureel. Thans worden bedrijven die actief zijn op de beveiligingsmarkt als ook woningcorporaties gestimuleerd een belangrijk deel van de adviserende rol van de politie over te nemen. Beëindiging van het project betekent niet dat inwoners van de gemeente niet meer bij de politie terecht kunnen voor een advies. Bureau Veiligheid & Preventie (V&P) van de Regio Politie Utrecht draagt zorg dat individuele adviesaanvragen zullen worden gehonoreerd. Bovendien biedt het bureau alle slachtoffers van woninginbraken de mogelijkheid een preventie- advies aan. Ook de omwonenden in de directe omgeving wordt dit aanbod gedaan. Gebleken is dat door deze aanpak 20% van de preventieadviezen uitmonden in een preventiecertificaat. Gedurende het jaar 2002 werden in totaal 358 adviezen (zowel op aanschrijving als op aanvraag) in de gemeente Nieuwegein en werden in totaal 160 certificaten uitgereikt. In 2003 werden tot 7 oktober 230 adviezen gegeven en werden 59 woningen gecertificeerd volgens de normen van het Politie Keurmerk Veilig Wonen. Gemeente Nieuwegein: vanaf 1 januari 1995 t/m 1 oktober 2002 Aantal adviezen Aantal certificaten 8313

2.880

Certificaten in % t.o.v. adviezen 36,64%

Bron: politie Lekstroom

Inbraken in gecertificeerde woningen In het jaar 2000 vonden 6 voltooide inbraken plaats in gecertificeerde woningen. Voorts werden 3 gevallen geregistreerd waarbij werd getracht in een gecertificeerde woning in te breken. In 2001 is dit gedaald naar 1 feitelijke inbraak en 1 poging tot inbraak. Verder werden er geen meldingen ontvangen met betrekking tot een (poging tot) inbraak in een gecertificeerde woning. Opgemerkt wordt dat bij de pogingen tot woninginbraak de daders er niet in zijn geslaagd de betreffende woningen te betreden. De voltooide feiten werden gepleegd doordat in de meeste gevallen extreem veel geweld uitgeoefend op het hangen sluitwerk van de betreffende woningen.


12

Aanpak van

Geweld Onveiligheidsgevoelens Weerbaarheid

74 (87)

Wie

Hoe

Wat

Politie i.s.m. regionaal Bureau Veiligheid & Preventie WZZ

Project Senioren en Veiligheid

Contact met senioren in de wijk verbeteren en de door hen ervaren veiligheidsproblematiek aan de orde stellen

Met het onderhavig actievoorstel wil de politie in samenwerking met de afdeling Welzijn het contact met senioren in de wijk verbeteren en de door hen beleefde veiligheidsproblematiek aan de orde te stellen. Voorgesteld wordt om alle 65-plussers uit te nodigen voor het bijwonen van (wijk) informatiebijeenkomsten. Tijdens de informatiebijeenkomsten wordt door medewerkers van het bureau Veiligheid en Preventie in samenwerking met de wijkagent een presentaties gegeven over diverse veiligheidsaspecten ( bijvoorbeeld: beveiliging van de woning, verkeer, autorijden en medicijn gebruik, veiligheid in huis en op straat, tips hoe om te gaan met pin-codes, huissleutels e.d.). De behandelde onderwerpen komen tevens aan de orde in een brochure die tijdens de bijeenkomsten worden uitgereikt. De bijdrage zal worden aangewend t.b.v. de aanschrijving van de senioren en eventuele kosten voortvloeiende uit de te houden bijeenkomsten (huur, catering e.d.). In het kader van het Integraal Veiligheidsprogramma Nieuwegein wordt het project Senioren & Veiligheid voor 2004 geïntensiveerd. Doelgroepen worden actief benaderd door de projectleider Senioren & Veiligheid. Dit in overleg met de wijkagent en de districtelijk preventie coördinator. Een vijftal informatie bijeenkomsten voor grote groepen( >30) zullen worden gehouden. De ambtenaar Integrale Veiligheid wordt omtrent de voorgenomen uitvoering geïnformeerd door de projectleider S & V. 13 Aanpak van Vernielingen (graffiti)

Wie Stadsbeheer Politie Stadswacht Nutsbedrijven

Hoe Graffitibeleid

Wat (continuering) ontmoedigingsbeleid inventarisatie en registratie van graffiti afspraken met derden HALT afdoening daders Advisering slachtoffers

De "harde" infrastructuur, te weten tunnels, viaducten, overbruggingen voor voetgangers en geluidsschermen worden éénmaal per 14 dagen gecontroleerd op graffiti. Voor zover aanwezig wordt de graffiti verwijderd. De “pieces” (tekeningen) komen nagenoeg niet meer voor, maar wel enige tags (parafen van de graffiteur). Controle en verwijdering wordt wekelijks op haltes uitgevoerd door Connexxion. Dit geeft een schoon en (sociaal) veilig beeld. Het geconstateerde graffiti-aanbod is in 2002 / 2003 door een gebrekkige uitvoering van de controle en verwijdering niet te evalueren. Dit is het gevolg van het verloop van personeel voor de controle en uitvoering hiervan. Inmiddels is de uitvoering van het bestaande beleid weer opgepakt. Het budgetr voor 2003 € 24.322, 00 excl. BTW Rascistische leuzen worden nog steeds na melding direct verwijderd. 14 Aanpak van Onveiligheidsgevoelens

Wie Politie Gemeente

Hoe Politiesurveillanten

Wat Ondersteuning gebiedsgebonden politie

Bij de “wensen nieuw beleid 1998” is vanaf 1999 € 54.453,63 structureel beschikbaar gesteld om (2) politiesurveillanten aan te stellen. Het gaat hier om toezichthoudende- en handhavingstaken waaraan de


75 (87)

politie niet in die mate kan toekomen als door het gemeentebestuur gewenst wordt (preventie, hulpverlening, toezicht, beperkte mate repressie). In nauwe samenwerking met de gemeente werden de surveillanten op de diverse toezichthoudende taakgebieden ingezet, onder andere: Bestrijding van overlast door honden Toezicht en controle van stalling van caravans, aanhangwagens en autowrakken Corrigerend gedrag op het verkeersgedrag van de jeugd (scootercontroles) In 2002 werden door de politiesurveillanten in totaal 806 processen-verbaal opgemaakt.

15 Aanpak van Sociale veiligheid

Wie Stadsbeheer

Hoe Nota Tunnels en overbruggingen

Wat Sociaal veilig maken van diverse tunnels en overbruggingen.

In de gemeente Nieuwegein bevinden zich diverse fiets- en voetgangerstunnels. Deze kunstwerken zijn grotendeels in de jaren ´70 gerealiseerd en vormen verbindingselementen in de hoofdinfrastructuur tussen de woonwijken onderling. Naast deze tunnels bevinden zich in de gemeente ook diverse viaducten. Deze verbinden de verschillende woonwijken onderling en deze wijken met de omgeving buiten de gemeente. Een aantal van deze viaducten die aan de rand van de gemeente zijn gelegen zijn in eigendom van de provincie en het rijk. De overige kunstwerken zijn in eigendom en beheer bij de afdeling Stadsbeheer van de gemeente Nieuwegein Een groot aantal van de bij Stadsbeheer in beheer zijnde kunstwerken zijn tunnels die te kampen hebben met diverse vormen van wateroverlast. Naast de problemen met de wateroverlast is ook de sociale veiligheid van de tunnels en viaducten niet optimaal. Door de gemeente Nieuwegein, afdeling Stadsbeheer, is in 2000 / 2001 een inventarisatie gemaakt en een plan van aanpak geschreven voor bovengenoemde problematiek. Besloten is het project in twee fasen uit te voeren: •

technische oplossingen van de problematiek betreffende wateroverlast en verzakkingen;

•

de verbetering van de sociale veiligheid.

De resultaten van de eerste fase staan beschreven in het rapport “Inventarisatie en plan van aanpak aanpassing tunnels en viaducten te Nieuwegein” d.d. 27-3-2001. Hierin wordt, naast een technische uitwerking van de wateroverlastproblematiek, ook een overzicht gegeven van de tunnels en viaducten waar gekeken moet worden naar de mogelijkheden tot verbetering van de sociale veiligheid. De tweede fase richt zich op het zoeken naar de mogelijkheden om de sociale veiligheid te verbeteren en het komen tot een plan van aanpak. Hierbij geldt: ‘een sociaal veilige omgeving is een omgeving waar men zich vrij van de dreiging of van een confrontatie met geweld kan bewegen’ (handboek sociale veiligheid, bureau Zijaanzicht, 1991). De eerste fase is inmiddels gestart. De Parktunnel en de Waterbiestunnel zijn inmiddels klaar. De volgende in de planning (uitvoering 2004) is de Sporttunnel. Ook is inmiddels gestart met het maken van een plan van aanpak voor de tweede fase. In het 1e kwartaal van 2004 zal een start gemaakt worden met de uitvoering.


16 Aanpak van Sociale Veiligheid

Wie Stadsontwikkeling

Hoe Meldpunt sociale veiligheid

76 (87)

Wat Aanpak sociaal onveilige plekken.

In de periode 2002/2003 is binnen een aantal projecten de sociale veiligheid uitvoerig aan de orde geweest. Het sociaal veiligheidsbeleid wordt geïntegreerd opgepakt bij reconstructie- en nieuwbouwprojecten (bijvoorbeeld Lekboulevard/(Hoog) Zandveld, Vreeswijk Noord en Blokhoeve) . Het politiekeurmerk woonomgeving staat centraal in de planontwikkeling van Vreeswijk Noord. Een tweetal nieuwbouwprojecten nader beschouwt: Kamperveste: Woningbouw in appartementensfeer en eengezinswoningen, geplaatst op een groen tapijt (gazons en enkele lage beplanting als begeleiding van een fietsroute) Grote openheid, met zicht op alle openbare ruimten. Geen belemmeringen in de vorm van hoogopgaand groen. Nieuwbouw osb Toonladder: In parksetting (Lohengrinhof), met vrij zicht op en vanuit het gebouw op de groene omgeving. In het park zal enkel sprake zijn van gazons met solitaire boombeplanting. Hagen zorgen voor de afscherming prive/openbaar. Het schoolplein wordt ingericht als een verblijfsgebeid, waar het spelen primair is. Langzaam verkeer wordt als "gast" over het plein geleid. Extra verlichting als vergroting van de sociale controle.

17 Aanpak van Voorkoming (drugs) overlast Aantasting van het woonen leefklimaat

Wie Politie Bestuur

Hoe Coffeeshopbeleid

Wat Vestiging één of meerder coffeeshops

Met de bedoeling om de overlast als gevolg van handel in en gebruik van soft drugs beheersbaar te maken, heeft de gemeenteraad van Nieuwegein in zijn vergadering van 22 mei 2003 (2002-366) besloten het nulbeleid zoals vastgelegd bij besluit van 29 januari 1998 (1997-580) te verlaten en zich uit te spreken vóór het vestigen van één of meerdere coffeeshops binnen de gemeente Nieuwegein. De besluitvorming omtrent de vestigingscriteria zal eind 2003, begin 2004 plaatsvinden.

18 Aanpak van Gerelateerde vormen van criminaliteit a.g.v. gokverslaving door kansspel automaten

Wie Welzijn

Hoe Kansspel automatenbeleid

Wat Het streven is, om de kans dat jongeren in aanraking komen met fruitautomaten te beperken

Met name de jeugd toont een op steeds jongere leeftijd bepaald gokgedrag. De kans dat het fout loopt wordt daardoor steeds groter. Gokverslaving gaat veelal gepaard met geldgebrek. Als gevolg hiervan kunnen "gokkende" jongeren eerder in de criminaliteit terechtkomen. Het gemeentelijk speelautomatenbeleid strekt er toe het aanbod van de kansspelautomaten (gelduitkerende speelautomaten) uit oogpunt van volksgezondheid, openbare orde en de bescherming van de jeugd te reguleren. Het streven is, om de kans dat jongeren in aanraking komen met fruitautomaten te beperken. In laagdrempelige inrichtingen zoals snackbars en sportkantines worden daarom kansspelautomaten geweerd en in hoogdrempelige inrichtingen zoals cafés en restaurants zijn het aantal automaten beperkt tot twee. Het beleid wordt in 2003 en 2004 voortgezet en er zal rekening gehouden worden met gewijzigde jurisprudentie op dit gebied.


77 (87)

Volgens informatie van de afdeling Samenlevingsvoorzieningen (vergunningverlening Wet op de Kansspelen) waren er in 2002 in totaal 133 kansspelautomaten in de gemeente aanwezig; 100 in automatenhal Fortuna aan de Kapittelstede, 33 in diverse horecagelegenheden. Daarnaast waren er tevens 6 behendigheidsautomaten. Ten opzichte van 2001 is het aantal kansspeelautomaten met 23 gestegen. Er wordt rekening gehouden met een daling in 2003.

19 Aanpak van Winkelcriminaliteit

Wie Politie WEE WPM Winkeliers Bewoners Stadsbeheer Bur. V&P

Hoe Project “Samen veilig ondernemen” SVO

City Plaza Muntplein Hoog-Zandveld

Wat Wijkgerichte, brede, integrale aanpak van de winkelcriminaliteit waarbij ondernemers het voortouw nemen.

Het project Samen Veilig Ondernemen staat voor om in winkelcentra het aantal delicten drastisch omlaag te brengen, het bevorderen van het leefklimaat en het verhogen van het veiligheidsgevoel bij ondernemers en bezoekers. In deze aanpak nemen ondernemers collectief en individueel verantwoordelijkheid voor de veiligheid in en rond de winkel. Zijn kunnen hierbij rekenen op actieve ondersteuning van politie en gemeente. Het projectleiderschap ligt in handen van medewerkers van het projectbureau Veiligheid & Preventie van de Regionale Politie Utrecht In 2000 is gefaseerd gestart met de aanpak Samen Veilig Ondernemen. Respectievelijk het winkelgebied City Plaza in 2002, Muntplein in 2001 en Hoog Zandveld in 2002. Na invoering van de startmaatregelen is de aanpak in de winkelgebieden maar moeizaam te continueren. Waar in het winkelgebied City Plaza de ondernemers vanwege gebrek eigen draagvlak en daadkracht in 2001 afhaakten, maakt de werkgroep Veilig Ondernemen Muntplein medio augustus 2003 een pas op de plaats. SVO-team HoogZandveld waar onlangs het project Samen Veilig Ondernemen opgezet is, bevindt zich nog in de opstartfase. Teneinde deze impasse te doorbreken is het noodzakelijk dat de aanpak Veilig Ondernemen wordt versterkt en ondersteund door betrokken partners. Het belang van een publiek private samenwerking voor een veilig bedrijf, een veilige omgeving en vaste samenwerkingspartijen wordt door alle betrokkenen onderkend. Door gestructureerd te werken kunnen, zoals in de gebieden is vastgesteld, goede veiligheidsresultaten worden bereikt en gecontinueerd. Voorgesteld wordt daarom om binnen het kader en de methodiek van het Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelcentra in 2004 een gestructureerde aanpak van Veilig Ondernemen in de winkelgebieden Nieuwegein vorm te geven. De verplichtingen alsmede een plan van aanpak dienen de partners op schrift te stellen. Dit zal de leidraad zijn voor het uitvoeren van maatregel in de eigen winkel en de publieke ruimte. Een periodieke evaluatie zal dit moeten versterken. SVO Voorlichtingsavond De winkeliers van SVO Muntplein ervaren veel overlast van zigeuners wat een negatieve invloed heeft op de veiligheidsgevoelens van de winkeliers. Door de politie is het voorstel gedaan om een voorlichtingsavond over zigeuners te houden. Onbekend maakt in dit geval onbemind, een gevoel dat met een goed stuk voorlichting door een antropoloog voor een groot deel weggenomen kan worden. SVO Waarschuwingssysteem Vanuit het SVO-team Muntplein wordt voorgesteld om een incidentele bijdrage beschikbaar te stellen voor een aan te brengen winkel waarschuwingssysteem bij de


78 (87)

winkeliers Muntplein. Het doel is de veiligheidszorg in de winkels en het winkelgebied te doen versterken door onderlinge samenwerking en zelfredzaamheid. Bij participatie van alle winkeliers (29) wordt voor een basispakket een benodigd budget voorzien van €20.000,- in totaal. De gevraagde incidentele bijdrage wordt gesteld op een derde deel van het genoemde bedrag.

20 Aanpak van Autocriminaliteit


Hoe Project:“Niets erin.... Niets eruit!!!”

Wat Door gedragsbeïnvloeding van de autogebruiker het aantal diefstallen uit de auto te reduceren

Autocriminaliteit (Niets erin … Niets er uit!!!!) In de gemeente Nieuwegein is in 2000 sprake geweest van een stijging aan inbraken in auto’s. In ruim 26% van de auto’s was een voor een auto-inbreker attractief goed (zichtbaar) aanwezig (nulmeting oktober 2000). Inmiddels is dit percentage regiobreed gedaald naar 11,8%, wat blijkt uit een meting in september 2002. De aanpak van het probleem autocriminaliteit is gericht op gedragsbeïnvloeding. Door het houden van publiciteits campagnes, het verspreiden van brochures en posters en door structureel te controleren op inbraakgevoelige locaties wordt uitvoering gegeven aan de preventie aanpak. Doel is door gedragsbeïnvloeding het aantal auto-inbraken in de gemeente Nieuwegein terug te dringen. Het project richtte zich met namen op een viertal risicolocaties in Nieuwegein. In 2002 werden 1471 auto inbraken gepleegd waarmee er een daling heeft plaatsgevonden ten opzichten van de twee voorafgaande jaren. In 2001 werden in totaal 1633 delicten gepleegd, In 2000 1werden in totaal 1655 delicten gepleegd, in 1999 betrof dit (nog) 1180 feiten. In totaal zijn er in het jaar 2002 40.002 voertuigen gecontroleerd, hiervan waren er 33.667 in orde, 468 voertuigen waren niet afgesloten en 5409 voertuigen hadden een “buit” in het zicht liggen. In totaal is er door de preventieadviseurs 798 uur gewerkt.

21

Aanpak van

Overlast / leefbaarheid wijken

Wie

Hoe

Wat

SWN WGS Politie Welzijnzaken

Programma overlast/ Buurtbemiddelingspr oject

Door middel van medeburgers conflicten in een vroegtijdig stadium oplossen

In 2002 is in vervolg op de activiteiten in 2001 verder overlegd met SWN, woningcorporaties en politie over de start van een project buurtbemiddeling voor drie jaar. Doel van buurtbemiddeling is om burgers in staat te stellen in een vroegtijdig stadium conflicten met buren zelf op te lossen met behulp van medeburgers. Uit dit overleg is naar voren gekomen dat er ook behoefte is aan een samenhangende aanpak in het voorkomen en bestrijden van overlast. Voorjaar 2002 heeft het college van B&W een principebesluit genomen in te stemmen met een verdere uitwerking van wat vooralsnog een programma “overlast” wordt genoemd en daarnaast in te stemmen met samenwerking in een project buurtbemiddeling. In het vervolg overleg is gebleken dat voor dit project nog onvoldoende financiële dekking aanwezig is. In 2003 en 2004 zal met o.a. SWN, politie en woningcorporaties worden bekeken in welke vorm, tot een samenhangende aanpak van overlast kan worden gekomen. Als wens nieuw beleid is in de begroting 2004 een bijdrage opgenomen voor buurtbemiddeling. In overleg met de betrokken partners zal worden bekeken of dit wordt ingezet voor deze methodiek of een vergelijkbare methodiek die burgers ondersteunt bij een effectieve reactie op overlast.


22

Aanpak van

Huiselijk geweld

79 (87)

Wie

Hoe

Wat

Vitras/ Politie/ Gemeenten

Huiselijk geweld

d.m.v. gezamenlijke aanpak terugdringen van huiselijk geweld

Huiselijk geweld is de meest voorkomende geweldsvorm in onze samenleving. Bij geen enkele geweldsvorm vallen zo veel slachtoffers als bij huiselijk geweld. Een substantiële afname van het geweld in onze samenleving kan alleen gerealiseerd worden als geweld in de privé sfeer krachtig aangepakt wordt. Bij discussie over veiligheid in onze samenleving moet het daarom niet alleen over geweld in de publieke ruimte gaan maar ook over geweld in de privé sfeer. In 2001 heeft het kabinet een nota uitgebracht over een verbeterde aanpak van huiselijk geweld in Nederland. Uitgangspunt van de nota is dat iedereen zijn of haar verantwoordelijkheid heeft in de aanpak van huiselijk geweld maar dat niemand er alleen voor mag komen te staan. De gemeenten, zo vindt het kabinet, zouden een regierol op zich moeten nemen in de totstandkoming van die van die lokale of regionale samenwerking. De regierol kan de volgende elementen omvatten: •

Informatie

•

Organisatie

•

Uitvoering

•

Evaluatie/ verantwoording

Vanwege de aard van de problematiek en de rol als eerstelijns hulpverleningsorganisatie wordt aan het Algemeen Maatschappelijk Werk een cruciale rol toebedeeld op het gebied van hulp en dienstverlening en eventuele doorgeleiding naar andere vormen van hulpverlening. Om die reden is overleg gestart met de politie en Vitras-AMW. Er wordt - na vergelijking van twee beschikbare recente modellen - op basis van het model van de gemeente Soest een samenwerkingsovereenkomst tussen Vitras-AMW en het district Lekstroom voorbereid. De daadwerkelijke hulpverlening die door het AMW wordt geleverd behoort tot hun core-business en valt daarmee onder de bestaande budgetcontracten. Het onderzoeken en opzetten van deze constructie vergt een tijdelijke extra ureninvestering. De gemeente Houten en de gemeente Nieuwegein hebben nog uren van Vitras tegoed. In beginsel kan een deel daarvan voor het tot stand brengen van de samenwerking beschikbaar worden gesteld. Begin 2003 is de concept overeenkomst aangeboden aan alle betrokken partijen.

Uitwerking intensiveringsbijdrage jeugd en veiligheid (BZK) Ter vergroting van de veiligheid heeft het kabinet besloten een impuls te geven aan het lokale beleid op gebied van jeugd en veiligheid. Daartoe is voor de jaren 2000, 2001 en 2002 subsidie beschikbaar gesteld voor een aantal gemeenten. Nieuwegein is één van de 22 gemeenten die in aanmerking is gekomen voor deze door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties beschikbaar gestelde intensiveringsbijdrage jeugd en veiligheid. In totaal is door het ministerie € 424.204,64 (inclusief overheadkosten) beschikbaar gesteld. De desbetreffende beleidsonderdelen zijn / worden inmiddels door de functionele organisatieonderdelen nader uitgewerkt. De uiteindelijke toekenning van de budgetten geschiedt op basis van de uitgewerkte beleidsonderdelen door het college.


80 (87)

Stand van zaken: de algemene conclusie is dat de trajecten redelijk volgens planning verlopen. Sommige trajecten zijn reeds of bijna afgerond, andere trajecten zullen voor het einde van 2002 worden afgerond. Voor de trajecten van het primair en voortgezet onderwijs geldt dat de besteding van de middelen ook gedurende het schooljaar 2002-2003 ingezet mogen worden. De uiterlijke datum waarop het ministerie van Binnenlandse Zaken geïnformeerd wil worden over de besteding van de middelen is oktober 2003. Dit is middels het uitbrengen van de tussenrapportage preventiebeleid allochtone jongeren 2001-2004 gebeurd. De intensiveringsbijdrage wordt gebruikt voor de onderstaande projecten. 23

Aanpak van

Schoolverzuim onder Romaleerplichtigen

Wie

Hoe

Bijdrage

Politie/ Gemeente (onderwijs)

Aanpak schoolverzuim Roma

€ 81.680,44

In het kader van Jeugd en Veiligheid is extra aandacht geschonken aan de aanpak van schoolverzuim Roma leerplichtigen. Door middel van een stappenplan worden Roma leerplichtigen teruggeleid naar school. Het is een vrij intensief traject, omdat de Roma kinderen zeer wisselend op school komen en vaak in het buitenland verblijven. Dit bemoeilijkt het werk van de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar neemt éénmaal per maand deel aan het netwerk Roma. Hiernaast neemt de leerplichtambtenaar deel aan het Kerngroep. De Kerngroep Roma bestaat uit de coördinator, de politie, en twee leerplichtambtenaren. Het afgelopen schooljaar 2002-2003 zijn er verschillende huisbezoeken gedaan, soms samen met de politie. Om dit traject succesvol te laten worden is een nauwe samenwerking vereist tussen politie, scholen en de afdeling leerplicht. In de voorgaande schooljaren 2000 – 2001, 2001 – 2002 en 2002 – 2003 zijn er totaal 66 leerlingen aangemeld voor verzuim in het kader van dit traject. De leerplichtambtenaar heeft ongeveer 40 leerlingen gevolgd en geprobeerd om een beter school bezoek te bewerkstelligen. De afgelopen jaren zijn er twee proces verbalen gemaakt in het kader van dit traject. Het afgelopen schooljaar is er sterk ingezet op de registratie van de leerplicht, waardoor er beter inzicht kan worden gekregen in het verloop van dit traject. Het lopende schooljaar 2003 – 2004 zal geprobeerd worden de registratie te verfijnen en zal het stappenplan verder worden aangepast. De verwachting is dat het aantal proces verbalen in het kader van dit traject aanzienlijk zal stijgen. 24

Aanpak van

Herhaling jeugdomnibus

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente

Jeugdomnibus

€ 68.067,03

In 2002 zijn de resultaten van de Jeugdomnibus gepresenteerd. Met een aantal Nieuwegeinse jongeren zijn de resultaten van de Jeugdomnibus in panels besproken. Vooral jongerenparticipatie is hierbij een belangrijk onderdeel gebleken. Jongeren hebben aangegeven graag mee te willen praten met de gemeente. In het kader van het Jeugdbeleid en het Preventiebeleid Allochtone Jongeren worden hiervoor nu nadere voorstellen ontwikkeld. Tevens zijn de voorbereidingen in volle gang om per 1 januari 2004 een start te maken met de Nieuwegeinse Jongerenraad. Participatie komt dus dichterbij. Het is de bedoeling dat de omnibus elke vier jaar herhaald wordt. Hiervoor is nog geen dekking gevonden. 25

Aanpak van

Bestrijding overlast wijken

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente (WGS), S&R

Bestrijding overlast wijken

€ 106.638,35

De aanpak van de bestrijding van de overlast in wijken wordt aangepakt via drie invalshoeken te weten: sport, jongerencafé en veiligheidsbeleid jongerencentra.


81 (87)

Uit het extra toegekende budget Jeugd en Veiligheid - instemming door de raad bij besluit van 21 juni 2001- ten behoeve van het sportbuurtwerk heeft in de afgelopen maanden het volgende plaatsgevonden: uitbreiding met een tweede sportbuurtwerk vanaf 1 maart met 8 uur per week (was 24 uur per week nu naar 32 uur per week) op een sportieve manier in contact komen met jongeren d.m.v. laagdrempelige sportactiviteiten (instuif) organiseren van sport en spelactiviteiten in de buitenruimte in de wijken opzet en uitvoeren van mobiele sportuitleen middels sportbus organisatie van voetbaltoernooien starten van nieuwe functionele samenwerkingsverbanden met het onderwijs en het welzijnswerk bekendheid geven aan het sportbuurtwerk en reclame t.b.v. activiteiten d.m.v. een sport- en spelactiviteit zelfvertrouwen opdoen en discipline en sociale vaardigheden aanleren en verbeteren. mogelijkheid bieden tot het volgen van een cursus op sport en recreatiegebied en daarnaast begeleiden en ondersteunen als leiding. 26

Aanpak van

Veiligheidsbeleid scholen

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente

Veiligheid scholen

€ 117.982,85

Dit project bestaat uit twee deelprojecten te weten voortgezet onderwijs en primair onderwijs. De gemeenteraad Nieuwegein heeft in dit kader een bestedingsbesluit genomen, waarin voor het uitvoeren van veiligheidsdiagnoses in het primair onderwijs een bedrag van € 38.571,32 gereserveerd is. Het merendeel van de scholen voor primair onderwijs is de afgelopen jaren al uit eigen initiatief actie op het gebied van veiligheid ondernomen. Veiligheid moet in dit verband breed opgevat worden, het gaat ook over gevoelens van veiligheid. De scholen voor primair onderwijs zullen er het komende jaar nog meer aandacht aan besteden door uitbreiding van o.a. activiteiten. Ook dit project was onderdeel van het rijksproject Jeugd en Veiligheid. De gelden voor veiligheid zijn door de scholen zeer divers ingezet. Conclusie is dat de scholen met behulp van deze bijdrage een belangrijk begin, en soms een volgende stap, hebben kunnen nemen in het veiligheidsbeleid. Voor de scholen voor voortgezet onderwijs geldt dat ook begin is gemaakt met een structureel veiligheidsbeleid. Leerlingen worden intensief betrokken bij de veiligheid binnen de scholen, en er is meer samenwerking tussen de verschillende partijen op en rond de scholen. Naast deze twee afzonderlijke activiteiten van primair en voortgezet onderwijs heeft het onderwijsveld gezamenlijk ook vandalisme en sociale veiligheidsgevoelens ter discussie gesteld. Naast materieel vandalisme krijgen scholen steeds meer te maken met allerlei vormen van agressie en intimidatie. De scholen voor zowel v.o. als p.o. willen samen met de gemeente en andere betrokkenen bekijken hoe hier oplossingen voor gevonden kunnen worden. Voor dit project zal binnen de gemeente geld en tijd gereserveerd dienen te worden.


Actiepunten 2003

Bijdrage Regionaal Projectbureau Veiligheid&Preventie ............................................... 85 Verspreiding bewaarkaarten huis aan huis....................................................................... 86 Voorlichtings-project Way Out ............................................................................................ 86 Kortlopende projecten ......................................................................................................... 86 Werkgroep overlast City Plaza ............................................................................................ 86 Project Hofweide ................................................................................................................... 87 Uitbrengen van de veiligheidswijzer .................................................................................. 87 Pilot project Burgernet......................................................................................................... 87

83 (87)


85 (87)

Actiepunten 2003 Jaarlijks is er voor veiligheidsprojecten een budget vastgesteld van € 56.900,-. Vanuit dit budget wordt jaarlijks zowel interne als externe veiligheidsprojecten benoemd. Elk jaar dienen gemeentelijke afdelingen en externe partners projecten in die als doel hebben de veiligheid en leefbaarheid in Nieuwegein te vergroten. Dit zijn projecten die variabel zijn in omvang en kosten, waarbij opgemerkt dient te worden dat het budget niet zodanig is geoormerkt dat alleen extern projecten mogen worden uitgevoerd. Zoals in het voorgaande hoofdstuk blijkt lopen er binnen de gemeentelijke organisatie op het onderdeel veiligheid, aanzienlijk veel projecten. Om deze projecten goed te begeleiden dan wel coördineren is er een bepaald budget nodig. Het huidige budget schiet daarin tekort wat ertoe zou leiden dat bepaalde projecten uitgesteld dienen te worden of in het ergste geval niet uitgevoerd kunnen worden. Bij de behandeling van de voorjaarsnota 2003 is besloten een deel van voornoemd budget te besteden aan diverse (noodzakelijk geachte) projecten. De kosten die verbonden zijn aan de extra inzet voor veiligheidsprojecten zijn op jaarbasis € 24.900,- . Deze projecten zijn het intensiveren van het project Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Nieuwegein (project 2 van de lopende projecten), de begeleiding en coördinatie van de projecten rondom de overlast op City Plaza en de Hofweide (project 5 en 6 van de actiepunten) en het pilotproject Burgernet (project 8 van de actiepunten). Door de diverse veiligheidspartners zijn op basis van de “gegevensverzameling 2002” alsmede op basis van eigen waarneming / signalen de volgende actiepunten naar voren gebracht. 1

Aanpak van

Criminaliteit (algemeen)

Wie

Hoe

Bijdrage

B&W Politie

Bijdrage Regionaal Projectbureau Veiligheid&Preventie

€ 21.270,95

Door het projectbureau Veiligheid & Preventie wordt op een verantwoorde wijze en aantrekkelijke prijs verschillende preventie producten en diensten aangeboden. Producten die zich richten op de bestrijding van de gekozen beleidsspeerpunten, zoals woninginbraak, diefstal uit / vanaf auto's, winkelcriminaliteit en bedrijfsinbraak. De gemeente Nieuwegein neemt over de afgelopen jaren een groot deel van deze producten af (zie boven onder ”overzicht lopende acties, projecten, initiatieven”) Bij brief d.d. 23 oktober 2000 heeft de Korpsleiding van de Politie Regio Utrecht de gemeenten in de regio Utrecht verzocht om een jaarlijkse financiële bijdrage ad. € 0,34 per inwoner ten behoeve van de instandhouding van het projectbureau Veiligheid & Preventie. Het betreft in principe een structurele basisbijdrage. Binnen het lokaal integraal Veiligheidsbeleid zijn / worden diverse door het bureau “Veiligheid en Preventie” ontwikkelde preventieproducten met succes uitgevoerd en ondersteund. Deze projecten zijn veelal van dien aard (grootschalig, aansluitend op landelijke / regionale publiciteit, brede kennis en ervaring e.d.) dat zij vrijwel niet of met zeer veel moeite door en /of vanuit de gemeente op zichzelf zouden kunnen worden geïnitieerd, gefinancierd of ontwikkeld. De continuering van het bureau is dan ook zinvol en aanbevelingswaardig. Voorgesteld wordt om de basisbijdrage voor 2003 wederom te financieren uit het Integrale Veiligheidsbudget.


2

Aanpak van

Voorlichting rampenbestrijding

86 (87)

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente

Verspreiding bewaarkaarten huis aan huis

€ 3200,-

Zoals bekend fungeert Radio M Utrecht tevens als rampenzender. Onlangs is de frequentie van deze zender veranderd. Om de frequentiewijziging bij een zeer breed publiek onder de aandacht te brengen, heeft de gemeente Nieuwegein, net als vele andere gemeenten, besloten de zogenaamde bewaarkaarten (met daarop de tekst: wat te doen als de sirene gaat) te bestellen bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Het is van belang deze bewaarkaarten huis aan huis te verspreiden zodat iedere burger in de gemeente Nieuwegein weet wat hij of zij moet doen als de sirene gaat. 3

Aanpak van

Vandalisme geweld (uitgaan / stappen)

Wie

Hoe

Bijdrage

Oosterlicht College

Voorlichtingsproject Way Out

€ 1000,-

In het kader van preventie op scholen ( veiligheid in en om school) organiseert het Oosterlicht College t.b.v. de derde klassen (± 350 leerlingen) het voorlichtingsproject “de kunst van het stappen / Way Out”. Het betreft hier een voorlichtingsproject met als thema uitgaan / stappen (aspecten m.b.t. uitgaan zoals vandalisme, geweld, alcohol en drugs). In 2002 heeft het voorlichtingsproject plaatsgevonden. Zowel de docenten als de leerlingen hebben het project als zeer zinvol en leerzaam ervaren. Het Oosterlicht College vraagt om die reden de gemeente nogmaals om een bijdrage. De bijdrage van de gemeente wordt gebruikt om lesmateriaal voor de leerlingen te verzorgen evenals een docentenhandleiding en een video.

4

Aanpak van

Bestrijden van overlast in wijken

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente

Kortlopende projecten

€ 6500,-

In een aantal wijken van Nieuwegein ervaren bewoners veel overlast. Zoals in het collegeprogramma is aangegeven, is het belangrijk dat bewoners daar in eerste instantie zelf corrigerend in optreden. De politie heeft daarin de uiterste rol van vangnet. De gemeente wil buurtbewoners in staat stellen zelf hun verantwoordelijkheden te nemen. Via kortlopende projecten worden de vaardigheden van bewoners versterkt/ ontwikkeld. Een bijdrage uit de IVR wordt gevraagd om nog in 2003 van start te kunnen gaan.

5

Aanpak van

Bestrijden van overlast rondom de tramhalte van City Plaza

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente, politie, stadswacht, Corio, winkeliersvereniging, de Kom, SWN en bewoners

Werkgroep overlast City Plaza

€ 6200,-

Rond de tramhalte van City Plaza en het nabij gelegen basketballveldje wordt er door zowel het bedrijfsleven als de bewoners van Nieuwegein overlast ervaren. De overlast heeft diverse oorzaken: onder meer de grote hoeveelheid zwerfvuil, fout geparkeerde auto´s en rondhangende jongeren. Bovenstaande


87 (87)

partijen hebben samenwerking gezocht om maatregelen voor te bereiden die de overlast terug moeten dringen. Deze samenwerking vindt plaats op initiatief van de gemeente.

6

Aanpak van

Overlast Hofweide

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente, politie

Project Hofweide

€ 6200,-

Sinds enige tijd zijn er problemen van diverse aard rondom de Hofweide. Aangezien de problemen thuishoren bij verschillende afdelingen en het niet integraal opgepakt wordt is besloten een plan van aanpak te schrijven. Doel van het project is om het probleem met al zijn facetten integraal op te pakken en ieders verantwoordelijkheden vast te leggen in een plan van aanpak. Dit om de problemen te structureren en terug te brengen naar een acceptabel niveau dan wel op te lossen. 7

Aanpak van

Bredere voorlichting omtrent Veiligheid

Wie

Hoe

Bijdrage

Gemeente

Uitbrengen van de veiligheidswijzer

Budget neutraal

Op het gebied van veiligheid zijn er een tal van zaken die de aandacht behoeven, voorbeelden hiervan zijn onder andere veiligheid in het huis, veiligheid op straat en veiligheid in het verkeer. De veiligheidswijzer beoogt de burgers van Nieuwegein te informeren over een tal van aspecten omtrent veiligheid. Het informatieboekje zal huis-aan-huis verspreid worden onder alle bewoners van de gemeente Nieuwegein. 8

Aanpak van

Criminaliteit en betrokkenheid burgers vergroten

Wie

Hoe

Bijdrage

Politie, gemeente

Pilot project Burgernet

€ 12.500,-

De doelstelling van Burgernet is om veiligheid als een verantwoordelijkheid van de gehele samenleving, meer handen en voeten te geven. Het middel daartoe is een werkwijze waarbij tijdens incidenten burgers en de politie nauwer samenwerken door interactief met elkaar te communiceren volgens het Burgernet-concept. Het projectplan wordt momenteel nader uitgewerkt en geïmplementeerd. Dit project past goed binnen de uitkomsten van de gehouden veiligheidsconferentie in mei 2003 (zie pagina 19).

Integraal Veiligheidsplan

Recommend Documents