1
Integraal veiligheidsplan Amsterdam Zuidoost 2007-2010
2
Inhoudsopgave Samenvatting...................................................................................................................5 Inleiding............................................................................................................................6 Politiek primaat..................................................................................................................6 Stad - stadsdelen ..............................................................................................................6 Sociale veiligheid...............................................................................................................6 Samenwerken ...................................................................................................................6 Opbouw van deze nota .....................................................................................................7 Begroting ...........................................................................................................................7 HOOFDSTUK 1: Doelgroepgerichte aanpak .................................................................8 1.1.0 Verslaafde veelplegers ....................................................................................... 8 1.1.1 Inleiding ...................................................................................................................8 1.1.2 Doelstellingen..........................................................................................................8 1.1.3 Methodiek (dwang en drang)...................................................................................9 1.1.4 Voorzieningen .......................................................................................................11 1.1.5 Zinvolle dagbesteding ...........................................................................................13 1.1.6 Medische Zorg...................................................................................................... 14 1.1.7 Drugspreventie ......................................................................................................16 1.1.8 Vrijwilligersbeleid ................................................................................................. 17 1.1.9 Begeleidingscommissies en bewonersgroepen ....................................................18 1.1.10 Communicatie ..................................................................................................... 19 1.1.11 Regierol stadsdeel Zuidoost................................................................................ 20 1.1.12 Financiële aspecten .............................................................................................21 1.1.13 Inspanningen partners .........................................................................................21 1.2.0 Jeugdcriminaliteit en overlast............................................................................23 1.2.1 Inleiding .................................................................................................................23 1.2.2 Vroegsignalering ...................................................................................................24 1.2.3 Aanpak van criminaliteit ........................................................................................24 1.2.4 Toeleiding naar school en/of werk.........................................................................25 1.2.5 Financiële aspecten ..............................................................................................26 1.2.6 Inspanningen partners.......................................................................................... 26
3
1.3.0 Prostitutie............................................................................................................28 1.3.1 Inleiding .................................................................................................................28 1.3.2 Doelstellingen........................................................................................................28 1.3.3 Financiële aspecten ..............................................................................................28 1.3.4 Inspanningen partners...........................................................................................28 1.4
Huiselijk geweld / privé geweld...........................................................................29
1.4.1 Inleiding ................................................................................................................ 29 1.4.2 Werkwijze ..............................................................................................................30 1.4.3 Ketenaanpak ....................................................................................................... 31 1.4.4 Voorlichting en preventie.......................................................................................32 1.4.5 Specialisatie hulpverlening....................................................................................33 1.4.6 Bijzondere risicogroepen.......................................................................................34 1.4.7 Financiële aspecten ............................................................................................. 35 1.4.8 Inspanningen partners...........................................................................................35 HOOFDSTUK 2: De gebiedsgerichte aanpak ..............................................................37 2.1
Inleiding ................................................................................................................. 37
2.2
Veiligheid en leefbaarheid ..................................................................................... 37
2.3
Winkelcentra...........................................................................................................37
2.4
Gebiedsgerichte aanpak en aandachtsgebieden ..................................................38
2.5
Financiële aspecten .............................................................................................. 39
2.6
Inspanningen Partners .......................................................................................... 39
HOOFDSTUK 3: Instrumentarium ................................................................................41 3.1.1 Inleiding .................................................................................................................41 3.1.2 Handhaving en toezicht.........................................................................................41 3.1.3 Handhavingsprogramma .......................................................................................41 3.1.4 Toezicht en handhaving op straat .........................................................................42 3.2.1 Cameratoezicht .....................................................................................................42 3.3.1 Preventief fouilleren.............................................................................................. 45 3.4.1 Overlastgebieden/verwijderingsbevelen................................................................45 3.5.1 Financiële aspecten ..............................................................................................45 3.6.1 Inspanningen Partners ......................................................................................... 45
4
HOOFDSTUK 4: Informatiepostie ................................................................................48 4.1 De regionale veiligheidsrapportage........................................................................ 48 4.2 De veiligheidsindex Amsterdam ............................................................................. 48 4.3 Veiligheidsplan Amsterdam.....................................................................................48 4.4 Openheid voor veiligheid ........................................................................................48 HOOFDSTUK 5: Communicatie....................................................................................49 5.1
Inleiding ................................................................................................................. 49
5.2
Media..................................................................................................................... 49
5.3
Doelgroepen...........................................................................................................50
5.4
Doelstellingen.........................................................................................................50
5.5
Boodschap ............................................................................................................ 51
5.6
Uitgangspunten ..................................................................................................... 51
5.7
Financiële aspecten ...............................................................................................51
Bijlage 1: Objectieve en subjectieve veiligheidsindex .....................................................53 Bijlage 2: Definities jeugd en veelplegers........................................................................55 Bijlage 3: Bevolking 13- 23 jaar Zuidoost ........................................................................56 Bijlage 4: Actieplan Heesterveld......................................................................................57
5
Samenvatting In deze nota geven we u een overzicht van het sociale veiligheidsbeleid 2007-2010 van de stad Amsterdam, het stadsdeel Zuidoost, de politie en het openbaar ministerie. Dit plan is door het stadsdeel geschreven, met bijdragen van de politie, het Openbaar Ministerie, de directie OOV en vastgesteld door de subdriehoek van ons district. In deze nota beschrijven we de aanpak van de doelgroepen verslaafde veelplegers, overlastgevende en criminele groepen jongeren, prostitutie en plegers van huiselijk geweld. Tevens beschrijven we extra acties die we gaan ondernemen in een aantal specifieke gebieden in Zuidoost. Tot slot besteden we aandacht aan onze instrumenten, onze informatiepositie en de veiligheidscommunicatie.
6
1. Inleiding De afgelopen jaren is de aandacht voor veiligheid sterk toegenomen. Ook in Zuidoost is dat het geval. Dat komt bijvoorbeeld doordat burgers nog steeds het slachtoffer worden van criminaliteit, maar ook doordat de burger soms overlast ervaart van drugsverslaafden of groepen hangjongeren. Met deze aandacht wordt de roep om meer veiligheid luider. Daarmee staat veiligheid hoog op de politieke agenda. De roep van de burger heeft er de afgelopen jaren toe geleid dat er al veel actie is ondernomen en de veiligheid in ons stadsdeel flink is verbeterd. Maar het kan nog beter. 2. Politiek primaat Het is aan de lokale politiek om het veiligheidsbeleid richting en inhoud te geven en daarmee de regierol van de overheid in te vullen. De stad Amsterdam, maar ook veel stadsdelen zoals Zuidoost hebben daarom de afgelopen jaren integraal veiligheidsbeleid ontwikkeld. In dat beleid wordt aandacht besteed aan het voorkomen van criminaliteit (preventie), het voorbereiden op mogelijke criminaliteit (preparatie) en de daadwerkelijke reactie op criminaliteit (repressie). Deze ketenbenadering biedt de mogelijkheid om het veiligheidsbeleid tegen het licht te houden en te bezien of het effectief is. 3. Stad- stadsdelen Omdat ons beleid aangetakt moet zijn bij het beleid van de stad Amsterdam, haakt deze nota aan bij het Veiligheidsplan Amsterdam 2002-2006 en het (nog te verschijnen) Veiligheidsplan Amsterdam 2006-2010. De doelstellingen in deze nota vloeien voor een deel rechtstreeks voort uit het regionaal veiligheidsplan 2007-2010 en afspraken die gemaakt zijn in de stedelijke driehoek. Wij kunnen niet afwijken van die doelstellingen. Verder borduren we voort op en het integratiekader veiligheid van het stadsdeel d.d.2012-2005 en tot slot geven we de aanbevelingen van de rekenkamer, zoals die zijn verschenen in hun rapport d.d. 23-10-2005 en de actiepunten uit het bestuursakkoord 2006-2010, zoveel mogelijk gestalte. 4. Sociale veiligheid Wij beperken ons in deze nota tot sociale veiligheid. Sociaal veiligheidsbeleid richt zich op het voorkomen en bestrijden van ongewenst gedrag. Bij ongewenst gedrag kunt u denken aan vele vormen van criminaliteit maar ook aan overtredingen of het veroorzaken van overlast. De reden dat we de zogenaamde fysieke veiligheid (rampenbestrijding) buiten beschouwing laten, is dat de centrale rollen en taken in de rampenbestrijding vooral bij de operationele diensten ( brandweer, politie, GGD) en de stad Amsterdam zijn ondergebracht. De taken van het stadsdeel op dit terrein zijn vooral ondersteunend en reeds vastgelegd in het rampenplan Zuidoost 5. Samenwerken Binnen ons district opereren veel instanties die - net als het stadsdeel - aan veiligheid werken. U kunt daarbij denken aan stedelijke diensten, de politie, het openbaar ministerie, woningstichtingen, vastgoedbeheerders, bedrijvenverenigingen, etc. Wij noemen deze instanties onze “ketenpartners”. De effectiviteit van ons veiligheidsbeleid wordt vergroot indien we onze (voornamelijk) preventieve taken beter laten samengaan met de repressieve taken van onze belangrijkste ketenpartners. Daarom hebben we dit veiligheidsplan ook afgestemd met de Politie, het OM en de directie OOV. Daardoor wordt
7
een betere ketenbenadering mogelijk. Het gaat uit praktische overwegingen te ver om met álle ketenpartners een plan te schrijven. Momenteel worden daarom de afspraken met de overige ketenpartners vooral vastgelegd in convenanten. 6. Opbouw van deze nota Deze nota bestaat uit 5 hoofdstukken. In elk hoofdstuk zal per deelonderwerp een aantal doelstellingen worden geformuleerd. De geformuleerde doelstellingen vloeien voort uit – zoals reeds gezegd – afspraken die in de stedelijke driehoek en in het bestuursakkoord stad - stadsdelen zijn gemaakt. Onze gezamenlijke taak is om die doelstellingen te realiseren. Daarom formuleren we een flink aantal actiepunten. Een aantal van deze actiepunten hebt u reeds vastgesteld of overlappen het deelterrein “ welzijn” en zijn behalve met de ketenpartners ook reeds besproken in de commissie Welzijn en uw Raad. Per hoofdstuk zijn naast de actiepunten van het stadsdeel, tevens een aantal beoogde inspanningen van de politie en het openbaar ministerie opgenomen. In hoofdstuk 1 formuleren we beleid volgens de doelgroepgerichte aanpak. De doelgroepgerichte aanpak richt zich op doelgroepen die de grootste impact hebben op de veiligheid in ons stadsdeel. Dit beleid is in verschillende stadia van ontwikkeling. Zo is het beleid dat gericht is op verslaafde veelplegers verder ontwikkeld dan het beleid dat gericht is op Privé ( huiselijk) geweld en prostitutie. Daardoor zijn de verschillende paragrafen enigszins verschillend van opzet. In hoofdstuk 2 formuleren we aanvullend beleid volgens de gebiedsgerichte aanpak. Volgens die benadering leggen we een accent op de gebieden waar de meeste onveiligheid ervaren wordt. In hoofdstuk 3 besteden we aandacht aan onze handhavings- en veiligheidsinstrumenten. In hoofdstuk 4 besteden we aandacht aan onze informatiepositie. In hoofdstuk 5 besteden we aandacht aan de veiligheidscommunicatie. 7. Begroting De in deze nota geformuleerde actiepunten zullen, na eventuele nadere prioritering door uw raad nader worden vormgegeven door ons dagelijks bestuur. Eventuele financiële en organisatorische gevolgen worden zoveel mogelijk binnen de huidige begrotingskaders en bestaande organisatiestructuur. Mocht eventuele nadere prioritering van uw raad leiden tot afwijking van de daartoe gestelde budgetten dan dient hiervoor een dekking te worden aangegeven op grond van programma 1 van de begroting. Daar waar actiepunten de komende jaren financiële consequenties hebben die nu niet te zijn voorzien, zullen wij, op grond van uw bevoegdheden op dat punt, met nadere voorstellen komen. Tevens zullen wij samen met de ketenpartners deze nota jaarlijks evalueren die uw raad zal worden aangeboden.
8
Hoofdstuk 1 : Doelgroepgerichte aanpak Inleiding De afgelopen jaren is expliciet gekozen voor een doelgroepgerichte- aanpak in plaats van een delictgerichte aanpak. Bij een doelgroepgerichte aanpak worden de veiligheidsinspanningen gericht op doelgroepen delinquenten die veel van de sociale onveiligheid voor hun rekening nemen. Enkele voorbeelden van dergelijke groepen zijn de verslaafde veelplegers en criminele jongeren. Deze doelgroepgerichte aanpak heeft zich de afgelopen vier jaar in de praktijk bewezen. In het stadsdeelconvenant Grotestedenbeleid III voor de periode 2005 – 2009 is bovendien vastgelegd dat alle grote steden zich dienen te houden aan de doelgroepgerichte aanpak. Wij stellen dan ook voor om deze aanpak onverminderd voort te zetten voor (verslaafde) veelplegers, criminele- en overlastgevende jeugdgroepen, huiselijk geweld en prostitutie. In paragraaf 1.1. en verder gaan we in op de aanpak van verslaafde veelplegers. Verslaafde veelplegers (definities in de bijlagen) 1.1.1 inleiding In 2003 vond er een ambtswoninggesprek plaats over de drugsoverlast in Zuidoost. Naar aanleiding van dat ambstwoninggesprek is in 2003 een project opgestart om de overlast en criminaliteit van verslaafde veelplegers in Zuidoost terug te dringen. Dit project heeft de overlast van verslaafde veelplegers in drie jaar tijd met meer dan 25 % teruggedrongen. Het succes van de aanpak is te verklaren uit het feit dat er veel is geïnvesteerd in de samenwerking tussen stadsdeel, de politie, justitie, zorgverlening en de centrale stad. Hierdoor is een sluitende aanpak van de problemen tot stand gekomen. Die aanpak willen we de komende jaren voortzetten en waar nodig uitbouwen. Ook de komende jaren willen we enerzijds de overlast en criminaliteit verder terugdringen en anderzijds de verslaafden perspectief bieden. Dit uitgangspunt wordt tevens gehanteerd in het programma-akkoord en het bestuursakkoord 2006-2010. In het navolgende gaan we in op de concrete doelstellingen van ons beleid en het in oktober 2006 afgesloten drugsconvenant. 1.1.2 Doelstellingen In samenwerking met de ketenpartners zijn op stedelijk niveau de volgende doelstellingen geformuleerd:
9
1. Reductie van het aantal zeer actieve veelplegers met 30% in de periode 2007-2010 waarbij wordt uitgegaan van het aantal 900 (verslaafde veelplegers inclusief veelplegers in ISD/detentie).1 2. In 2010 heeft 70% van de zeer actieve verslaafde veelplegers een trajectplan aangeboden gekregen om zorgtekorten op te heffen op de gebieden wonen, inkomen, zorg, dagbesteding en beschermd gebruik. 3. Verminderen van de problematiek van de APV-veelplegers (extreme overlastveroorzakers) door het formuleren van een gezamenlijke aanpak. 4. Het recidivepercentage van de zeer actieve veelplegers dient met 25% te zijn gedaald na een drangtraject, kale detentie of ISD.2 5. De (door de politie geregistreerde) meldingen drugsoverlast nemen af met 20% (t.o.v. 2005) in de periode tot 2010. 6. Veiligheidsindexcijfer naar het niveau van het Amsterdamse gemiddelde ( daling met 6 punten in 2006)
In oktober 2006 is er een drugsconvenant afgesloten samen met de veiligheidspartners. Centraal in dat convenant staat de voortzetting van de bestaande aanpak. Dit convenant en de daarin vastgelegde samenwerking, richt zich dus zowel op repressie als op zorg en opvang die noodzakelijk zijn voor een verdere succesvolle aanpak. Daarbij wordt benadrukt dat verdere uitbreiding van voorzieningen voor Zuidoostverslaafden erg belangrijk is. Het convenant vindt u in de bijlagen. In het navolgende gaan we dieper in op de problematiek rondom de verslaafde veelplegers en de aanpak die we samen met de partners geformuleerd hebben. 1.1.3 Methodiek (dwang en drang) De methodiek waarvoor in Zuidoost gekozen is, behelst een strakke organisatievorm waardoor de verslaafden/daklozen met drang en dwang, zowel door politie en justitie als ook door de GGD, DWI en de hulpverleningsorganisaties, maximaal gestimuleerd worden om op zich op een maatschappelijk verantwoorde wijze te gedragen. Onmaatschappelijk gedrag, dat overlast oplevert voor de overige bewoners, ondernemers en bezoekers van de stad, wordt zo snel en zo krachtig mogelijk aangepakt en bestraft. Deze aanpak is in de afgelopen jaren succesvol gebleken. Een strakke aanpak die repressie en zorg op een goede manier combineert, vermindert de overlast en verhoogt ook de levenskwaliteit van de verslaafden aanzienlijk.
1
Hierbij geldt de voorwaarde van financiering van projecten zoals begeleid wonen, maar ook
(rijks)financiering van de plaatsen medische heroïneverstrekking. Dit zijn noodzakelijke rand-
voorwaarden om successen te kunnen boeken bij de aanpak van deze groep veelplegers. Voor wat betreft de aantallen: in april 2006 is op basis van de landelijke definitie veelplegers een aantal van 610 gemeten. Complex is echter de situatie dat iemand die in ISD/detentie zit, uit de veelplegerdefinitie valt, omdat hij niet in het peiljaar een delict pleegt (hij zit immers vast). Voorstel dat nu
wordt uitgewerkt, is om de landelijke veelplegerdefinitie zodanig aan te passen, dat mensen pas uit de definitie vallen als zij een jaar na afloop van detentie geen delicten hebben gepleegd. Aan-
passing van de definitie heeft gevolgen voor de te hanteren aantallen. 2
Waarbij sprake is van recidive als binnen 3 jaar na het jongste misdrijf veroordeling ter zake van
een misdrijf volgt; bepaald moet worden wat overigens een redelijk objectieve recidivefactor zou zijn.
10
a. verwijderingsbevelen In stadsdeel Zuidoost is een aantal speciale maatregelen van kracht die helpen om dit streven te ondersteunen. Door delen van het stadsdeel aan te wijzen als (drugs)overlastgebied heeft de politie de mogelijkheid om verwijderingsbevelen op grond van artikel 2.6A van de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV) uit te vaardigen. Bovendien geldt in deze gebieden een samenscholingsverbod (artikel 2.2. APV). Op grond van deze artikelen kunnen bevelen worden gegeven aan een persoon om zich onmiddellijk voor een aantal uren, of na herhaaldelijke overtredingen, voor 14 dagen, uit het gebied te verwijderen. Zowel in 2004 als in 2005 heeft de extra inzet van politie geleid tot bijna 1000 8-uurs verwijderingsbevelen per jaar. Recent zijn de overlast-gebieden qua omvang uitgebreid en zijn de 8 uurs-verwijderingsbevelen omgezet in 24 uurs-verwijderingsbevelen. Het beleid is daarmee dus verder aangescherpt. b. flatverboden Dit beleid wordt versterkt met het instrument van de”flatverboden3”. De flatverboden worden gegeven en gehandhaafd in nauwe samenwerking tussen corporatie en politie. Rochdale zet daarvoor (op kosten van henzelf en het stadsdeel) ook nog op flinke schaal extra bewaking in, met name in het vernieuwingsgebied. Sedert de start in november 2005 zijn 300 flatverboden uitgedeeld. 250 personen hebben een verbod voor 1 flat. De overige verboden zijn voor personen die er voor meerdere flats één hebben gekregen. c. dealeraanpak Een lastig probleem vormen de dealers. Hun werkwijze is over het algemeen zo dat zij moeilijk aangepakt kunnen worden. (deals worden gesloten zonder dat de drugs aanwezig zijn, drugs worden later op andere plek overhandigd of door runners bezorgd). Er wordt ingegrepen als het dealen leidt tot overlast of een agressieve sfeer. Ook drugspanden zijn niet eenvoudig te sluiten. Er worden regelmatig acties gehouden op drugspanden door de politie d. patseraanpak Een nieuwe aanpak waar dit najaar mee gestart wordt door de politie is de zogenaamde patseraanpak: Mensen die meer geld lijken uit te geven dan logisch is, worden nagetrokken door verschillende instanties (politie, belastingsdienst, uitkeringsinstanties etc) en waar nodig vervolgd. Deze aanpak richt zich niet specifiek op dealers, maar de verwachting is dat dealers wel onder de doelgroep van deze aanpak zullen vallen. e. inzet toezicht, handhaving en nachtelijke beveiliging Tot slot wordt er (nachtelijk) toezicht gehouden en gehandhaafd. Zo worden er in leegstaande sloopflats regelmatig nachtelijke controles uitgevoerd. Ook schrijft de milieupolitie op grond van de Algemene plaatselijke verordening bekeuringen uit als verslaafde veelplegers overlast veroorzaken. In hoofdstuk 3 gaan we nader in op het toezicht en de handhaving.
Acties - (beleids)ondersteuning aan de acties van de politie en corporaties. - Aanjagen politie, corporaties, veldregie 3
Een flatverbod werkt als volgt: de corporatie doet aangifte bij de politie van schade en geven aan dat de betreffende personen niet in de flat thuishoren en dat ze op grond van huisvredebreuk aangehouden zouden moeten worden. Huisvredebreuk moet eerst aangekondigd worden. Het flatverbod dient als aankondiging, het is een waarschuwing: als men wel in de flat wordt aangetroffen volgt aanhouding. Bij de eerste 2 keer dat iemand met een flatverbod wordt aangetroffen in de flat, volgt een dagvaarding. De derde keer volgt voorgeleiding bij de rechter. Dat komt echter nauwelijks voor. Men blijft weg uit de flats met een verbod.
11
In het navolgende deel gaan we in op de preventieve maatregelen die we op het gebied van de “zorg” zullen nemen. Deze zijn reeds besproken in de commissie welzijn. 1.1.4 Voorzieningen Ten aanzien van het creëren van voldoende woonvoorzieningen is al veel bereikt, maar er is ook nog een flinke inspanning nodig om alle Zuidoost-verslaafden onder dak te krijgen. De verslaafden die in de afgelopen jaren in een voorziening zijn opgenomen, hebben naast een dak boven hun hoofd, veelal regelmaat in hun leven gekregen. Omdat zij ook op de andere Supportdomeinen (dagbesteding, veilig gebruiken, medische zorg en inkomen) begeleid worden, is voor de meeste van hen, hun situatie op veel gebieden sterk verbeterd. Vaak leiden de rust, de regelmaat en het participeren in dagbestedingsactiviteiten ook tot minder drugsgebruik, met alle positieve gevolgen van dien. Voor hoeveel verslaafden is nog opvang nodig? In het vierde kwartaal van 2005 waren er naar schatting van de Veldregie, van de 637 Zuidoost-Supportcliënten nog 167 zwervend. Daarnaast zijn er ongeveer 180 cliënten inwonend of wonen ergens in onderhuur. Een flink deel van deze cliënten (en hun omgeving) is waarschijnlijk beter af, als zij ergens permanent onderdak vinden, maar zij vormen geen acuut probleem. Daarnaast is er een groep die meer dan 30 nachten per kwartaal in de nachtopvang slaapt. Ook voor hen is een woonvoorziening gewenst. De rest woont stabiel: of zelfstandig, of reeds in een voorziening. “Alle daklozen binnen vijf jaar onder dak” is een motto van de ( vorige) regering. Daarvoor zijn ook extra gelden ter beschikking gesteld aan de grote steden. Voor Zuidoost biedt dit beleid kansen. Concreet is de eerste prioriteit om de 167 zwervende cliënten en de en de 56 cliënten in de tijdelijke nachtopvang, (samen 223) definitief onder dak te brengen. Naast de bestaande voorzieningen (BZW, Varikstraat Flierbosdreef, Domus), zijn er op dit moment drie voorzieningen, in verschillende fase van voorbereiding, die binnen afzienbare tijd gerealiseerd kunnen worden. Daarnaast wordt nog een aantal concrete voorzieningen gewenst of onderzocht. Naam
aantal soort voorziening plaatsen Elsrijkdreef 34 24 uurs-pensionachtige opvang Flierbosdreef 40 15 crisisopvang 25 24 uurs-pensionachtige opvang Domus2 25 AWBZ gefinancierde 24 uurs begeleide woonvoorziening Gewenst
75
(deels AWBZ gefinancierde) 24 uurs begeleide woonvoorziening Te splitsen over 2 tot 4 locaties
Opmerking Tijdelijk voor 5 jaar, opening eind 2006 Vervanging huidige nachtopvang, planvorming in 2007, realisatie in 08/09 Start met Zuidoostverslaafden in tijdelijke voorziening in Zeeburg in 2007, terugverhuizing naar Zuidoost in 2008. Locaties en financiering nog te regelen. Zo mogelijk ook buiten Zuidoost
12
Naam In onderzoek
aantal soort voorziening plaatsen 30 Long Stay in Drente
In onderzoek
30
In onderzoek
20 of meer
In onderzoek
p.m.
Totaal
254
Opmerking
Gedwongen opname. Alleen te realiseren in het kader van de BOPZ (wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen). Voorwaarden o.a. dat betrokkenen een gevaar vormt voor zich zelf of anderen en niet behandeld wil worden. In Zuidoost zijn er op dit moment (gelukkig) niet veel verslaafden die aan die criteria voldoen. 24 uurs-pensionachtige op- Er wordt door WMOvang servicecentrum onderhandeld over een locatie buiten de stadsdeelgrenzen. Het gaat hier wel om een tijdelijke voorziening (5jr) Er wordt door WMOverpleeg en verzorg voor servicecentrum met verpleegoudere chronisch verslaafhuizen in ZO gesproken over den invulling van dergelijke plaatsen Afkickplaatsen Er is geen afkickvoorziening meer in het stadsdeel. In de drugspost is wel sedert een half jaar een aanmeldloket van Jellinek voor intake en behandeling. Waarvan 64 tijdelijk. Plekken die na 5 jaar weer vervallen en waarschijnlijk vervangen moeten worden.
Ingeschat wordt dat met de realisatie van deze voorzieningen, er een heel belangrijk deel van de dakloosheid is opgeheven. De urgentste problemen zijn dan opgelost. Daarnaast zal er waarschijnlijk ook nog behoefte zijn aan BZW+ plaatsen. Het is op dit moment moeilijk in te schatten om hoeveel plaatsen dat zal gaan. Dit hangt mede af van de ontwikkelingen in de groep cliënten, waarvan 70% inmiddels ouder is dan 40 jaar en die aan de onderkant (jongeren) nauwelijks meer aangroeit. Gegeven het gezondheidsprofiel en de gemiddelde levensverwachting van deze cliënten, is het aannemelijk dat een deel van hen, op niet al te lange termijn, geïndiceerd zal raken voor verpleeg -of verzorgingstehuizen of voor vormen van thuiszorg. Verder is er behoefte aan een bedrijfsgebouw voor de workforceprojecten. De kleine keet aan de Flierbosdreef (van SSCW) wordt medio 2007 afgebroken, maar ook door de enorme uitbreiding van de dagbestedingsprojecten is er behoefte aan een bedrijfsruimte waar vanuit de projecten kunnen opereren. Er wordt op dit moment gezocht naar een nieuwe locatie voor dit project.
13
Acties: - betrokken partijen motiveren en aanjagen tot het vinden van geschikte locaties binnen en buiten het stadsdeel voor Zuidoostverslaafden en het faciliteren van de procedures die men binnen het stadsdeel moet doorlopen (bestemmingsplan, bouwvergunning etc). - de verantwoordelijkheid voor het realiseren van voorzieningen ligt over het algemeen bij de centrale stad. Met hen en de actieve corporaties en de hulpverlenings- en zorgorganisaties in Zuidoost wordt nauw samengewerkt. - alle daklozen onder dak/ coffeeshop geopend/bedrijfsruimte voor Workforce gerealiseerd ( resultaat)
1.1.5 Zinvolle dagbesteding Het bieden van zinvolle dagbesteding aan de Supportcliënten is belangrijk voor het maatschappelijk herstel van de doelgroep en draagt bij aan het terugdringen van de overlast. In het ambtswoninggesprek en het daaruit volgende programma bestrijding drugsoverlast 2003-2006 zijn dan ook afspraken gemaakt over de opzet van dagactiviteiten voor harddruggebruikers uit Zuidoost. In het bestuursakkoord 2006-2010 wordt gesteld dat uitbreiding van het aanbod aan zinvolle dagbesteding voor verslaafden in deze bestuursperiode moet worden gecontinueerd. Het aantal Supportcliënten met zinvolle dagbesteding is gestegen van 62 in 2003 naar 290 eind 2005. Met name het daglonerswerk van de Stichting Streetcornerwork (Workforce in de openbare ruimte, Craftforce in samenwerking met winkeliers en Farmforce op boerderijen buiten de stad) is sterk uitgebreid wegens groot succes. Maar ook activiteiten binnen en rondom de voorzieningen, die worden aangeboden door Jellinek, HVO Querido en een aantal vrijwilligersorganisaties worden steeds beter benut. Het gaat hier om inloopactiviteiten, creatieve vakken, computers en tuinieren. Het stadsdeel speelt hierin een coördinerende rol, brengt instellingen met elkaar in contact en verleent in voorkomende gevallen (als er geen centrale financiering is) een subsidie. Ook treedt het stadsdeel op als opdrachtgever bij Reiniging, Marktwezen en Groenvoorziening. Daarbij is er regelmatig contact met diverse vrijwilligersorganisaties die kleine subsidies van het stadsdeel ontvangen voor activiteiten die aanvullend zijn op het aanbod van de professionele instellingen, zoals vieringen, feesten en kleinschalige werkprojecten. In het ambtswoninggesprek is afgesproken dat de toenmalige Sociale Dienst (nu Dienst Werk en Inkomen DWI) 85 trajecten sociale activering voor verslaafden zou aanbieden. Door technische redenen heeft men hier geen uitvoering aan kunnen geven. DWI is één van de zes instellingen die gezamenlijk de Supportaanpak Zuidoost realiseren. In het kader van een pilot, vooruitlopend op de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), worden in de periode 2006-2008 driehonderd trajecten in het stadsdeel voor verslaafden met een bijstandsuitkering aangeboden en zo worden de ambtswoningafspraken alsnog gerealiseerd. Door DWI worden cliënten, gekoppeld aan hun uitkering en budgetbeheer, naar zinvolle dagbesteding geleid. Maandelijks wordt gecontroleerd of de betreffende cliënt daadwerkelijk aanwezig en actief is geweest. In beperkte mate kan met een beloning of een sanctie worden gewerkt. Medio 2006 is er een aanbod van meer dan 200 plekken of dagactiviteiten beschikbaar en zijn 40 cliënten door DWI verwezen.
14
Uitbreiding van het aanbod van zowel de professionele instellingen als de vrijwilligersorganisaties is van belang, zodat in principe iedere Supportcliënt (ruim 800 personen) in de toekomst het domein dagbesteding kan invullen. Daarnaast zou het aanbod ook gevarieerd moeten zijn zodat cliënten kunnen doorgroeien naar een dagbesteding die aansluit op hun niveau. Het stadsdeel neemt hierin initiatieven: door het opzetten van activiteiten in het stadsdeel, het betrekken van lokale vrijwilligersorganisaties bij het beleid en het bevorderen van de onderlinge samenwerking in dit domein is nog veel te bereiken. Hiervoor zijn beperkt middelen in de stadsdeelbegroting aangevraagd, echter, het stedelijke beleid waarbij uitkeringsgerechtigden aan de slag moeten voorziet in principe in middelen. Het stadsdeel stimuleert dat deze middelen ten goede te laten komen aan de Zuidoost-verslaafden. Tot 2008 zal enerzijds het aantal trajecten worden uitgebreid in aantal en aard, anderzijds een groeiend aantal cliënten worden verwezen. Ook hierbij is coördinatie van het stadsdeel van belang. Het stadsdeel bemiddelt tussen DWI en aanbieders van dagactiviteiten in Zuidoost opdat het aanbod lokaal, divers en van goede kwaliteit is. In de periode 2006 – 2010 gaat bijzondere aandacht uit naar lokale vrijwilligersorganisaties die feeling hebben met de doelgroep en op een laagdrempelige wijze een aanbod kunnen doen. Deze organisaties worden gefaciliteerd door het vrijwilligersteunpunt van het stadsdeel (operationeel vanaf begin 2007), aangesloten bij de professionele instellingen en begeleid bij het aanvragen van subsidies. Ook bij het realiseren van nieuwe voorzieningen in het stadsdeel zullen de vrijwilligersorganisaties betrokken worden, bijvoorbeeld bij het inrichten van een activiteitenruimte. Hierbij zal het stadsdeel de mogelijkheid van een sociaal restaurant van vrijwilligers, profs en verslaafden zelf verder onderzoeken, waarbij de al bestaande maaltijdprojecten in Zuidoost nadrukkelijk een plaats krijgen.
Acties: - coördinatie, regie, faciltering vrijwilligersorganisaties, projectmanagement sociaal restaurant, acquisitie werkprojecten voor de doelgroep verslaafden/Support cliënten - Support, DWI, vrijwilligersorganisaties - 6 gezamenlijke projecten van vrijwilligers/profs, sociaal restaurant in Zuidoost ten behoeve van verslaafden, subsidie Workforce, 300 trajecten dagbesteding in het kader van de pilot WMO (verantwoordelijkheid centrale stad)
1.1.6 Medische Zorg Het drugsbeleid is de verantwoordelijkheid van de Wethouder Zorg van de centrale stad. De GGD is verantwoordelijk voor de medische zorg aan verslaafden in het stadsdeel. Medische basiszorg, verstrekking van methadon, heroïne, medicijnen en screening (tbc). Ook afkicken of begeleiding naar een drugsvrij leven is onderdeel van medische zorg voor verslaafden. Bij de nota’s ‘Druk met Drugs’(2002) ‘Aanpak drugsproblematiek in Amsterdam Zuidoost’(2003), in het Programma Bestrijding Drugsoverlast 2003-2006 en bij de ambtswoningafspraken (2003) is weinig aandacht voor het sluitstuk van de behandeling van verslaving, namelijk het afkicken. In 2005 is de enige afkickvoorziening in het stadsdeel gesloten vanwege financiële problemen. De aandacht ging in deze periode vooral uit naar
15
de bestrijding van de drugsoverlast, die in sommige buurten van het stadsdeel onaanvaardbaar was geworden en de vernieuwing in de Bijlmer dreigde te ondermijnen. Deze negatieve ontwikkeling is inmiddels afgeremd, de drugsoverlast is aanzienlijk verminderd, de verslaafden zijn grotendeels geregistreerd en in behandeling. Het is tijd voor een nieuwe stap in de zorg voor verslaafden. In het Bestuursakkoord 2006-2010 wordt afkicken nadrukkelijk vermeld. Het gaat dan om verslaafden die zijn opgenomen in de Supportaanpak van de GGD in Zuidoost. In de Supportaanpak worden cliënten stapsgewijs op een hoger niveau van functioneren gebracht. Sommige cliënten komen in aanmerking voor behandeling met als doel op termijn zonder drugs functioneren. Het in het bestuursakkoord 2006-2010 genoemde voornemen om afkickvoorzieningen te realiseren in het stadsdeel wordt daarom nader uitgewerkt. Naar schatting komen op jaarbasis 50 Supportcliënten in aanmerking voor een serieuze afkickpoging. In 2006 vindt een inventarisatie plaats van de mogelijkheden voor afkicken van Zuidoost verslaafden. Wat is het bestaande aanbod en sluit dit aanbod aan op de vraag? Indien dit niet het geval is, wat zijn de mogelijkheden om de toegankelijkheid van bestaande afkickvoorzieningen elders, voor Zuidoost verslaafden te verbeteren? Hierbij wordt ook gekeken naar de nazorg voor (ex) verslaafden. Jaarlijks gaat een onbekend aantal cliënten naar een afkick kliniek buiten het stadsdeel. Veel van deze klinieken hebben een christelijke signatuur en werven actief in het stadsdeel. Maar ook druggebruikers die uit detentie komen, zijn drugsvrij. In de ISD (Inrichting Stelselmatige Daders) kunnen verslaafde veelplegers maximaal twee jaar in de gevangenis worden behandeld. De maatregel zal er in de praktijk veelal op gericht zijn de veroordeelde binnen deze twee jaar terug te geleiden naar de maatschappij, waarbij aandacht wordt besteed aan de verslavingsproblematiek, opleiding, werk en huisvesting. De maatregel zal er in de praktijk veelal op gericht zijn de veroordeelde binnen deze twee jaar terug te geleiden naar de maatschappij, waarbij aandacht wordt besteed aan de verslavingsproblematiek, opleiding, werk en huisvesting. Het is van belang dat de nazorg aan deze cliënten goed geregeld is omdat het risico van terugval in druggebruik bijzonder groot is. Want een aanzienlijk aantal druggebruikers uit Zuidoost is ooit afgekickt, maar gemiddeld slechts 3 verslaafden per jaar stoppen definitief. Na de inventarisatie zal het stadsdeel, vanaf 2007 in samenwerking met betreffende klinieken en met de centrale stad, de afkickmogelijkheden voor Zuidoost verslaafden nader ontwikkelen. De financiën voor mogelijk nieuwe initiatieven zullen echter van de centrale stad moeten komen. In 2006 is gestart met de al eerder aangekondigde uitbreiding in Zuidoost van het onder medisch toezicht verstrekken van heroïne. Deze heroïneverstrekking is vooralsnog een medisch onderzoek naar de effecten op de gezondheid en het functioneren van betreffende verslaafden. Het onderzoek valt onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van VWS en wordt uitgevoerd door de GGD. In Zuidoost is plaats voor 75 Supportcliënten, allen langdurig verslaafd en al onder behandeling van de GGD. Er zijn in augustus 2006 15 personen door de zeer strenge selectie gekomen. De uitbreiding naar in totaal 75 personen vordert gestaag. De meeste verslaafden gebruiken meerdere drugs door elkaar, niet uitsluitend heroïne, maar ook zeer regelmatig cocaïne. Voor cocaïne verslaving bestaat (nog) geen medische behandeling. Daarom heeft het Rijk een extra onderzoek ingesteld naar de effecten van financiële beloning bij de behandeling van cocaïne verslaving. In dit zogenaamde ‘contingentie management’ krijgen deelnemers aan het heroïneonderzoek een geldelijke beloning als zij geen cocaïne gebruiken. Ook hiervoor is het ministerie verantwoordelijk en is de GGD uitvoerder. Het is begrijpelijk dat DB en Raad op de hoogte willen blijven van dit bijzondere onderzoek. Zij zullen regelmatig worden ingelicht over de gang van
16
zaken bij de kwartaalrapportages van het Convenant Bestrijding Drugsoverlast 2006 2010. Acties - inventarisatie afkickmogelijkheden in Zuidoost, coördinatie bij uitbreiding (indien gewenst) van afkickmogelijkheden voor Zuidoost verslaafden, informeren van DB en Raad iz nieuwe ontwikkelingen in heroïneverstrekking - samenwerking met instellingen Support, afkickklinieken, Cliëntenraad - goede balans tussen vraag en aanbod van afkickvoorzieningen in Zuidoost
1.1.7 Drugspreventie Zuidoost is een jong stadsdeel, met relatief veel jongeren en met jongeren van verschillende culturen en etnische afkomst. Daarbij zijn er in het stadsdeel veel gezinnen die in moeilijke sociaal-economische omstandigheden verkeren. Daardoor lopen Zuidoost jongeren risico, zij komen al jong in aanraking met drugsproblematiek op straat, op school en thuis. Het stadsdeel heeft regelmatig overleg met betrokkenen binnen en buiten het stadsdeel om zo de bijzondere positie van Zuidoost jongeren onder de aandacht te brengen en in samenwerking met diverse partijen een sluitende preventieaanpak te ontwikkelen. In 2004 en 2005 is in het kader van het programma bestrijding drugsoverlast gewerkt aan drugspreventie voor risicojongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar. Naast de stedelijke programma’s heeft het stadsdeel een eigen verantwoordelijkheid om op lokaal niveau preventiebeleid te ontwikkelen. Er is ingezet op voorlichting voor de jongeren om, ten eerste, druggebruik en mogelijke problemen daarmee bespreekbaar te maken en, ten tweede, het kennisniveau te verhogen. Op diverse vindplaatsen, zoals op school, in jongerencentra en op festivals zijn jongeren benaderd met mondelinge en schriftelijke informatie. Met de “peermethode’ (getrainde leeftijdgenoten zijn de voorlichters) zijn jongeren uitgenodigd om mee te praten over drugs en de risico’s van druggebruik. In 2004 en 2005 zijn hierdoor circa 1000 jongeren tussen de 12 en 23 bereikt. Daarnaast is er een trainingsnetwerk gestart waar diverse intermediairs getraind worden door een instelling voor verslaving, in het herkennen van en professioneel omgaan met druggebruik van jongeren. In 2005 zijn trainingen gegeven aan diverse beroepsgroepen zoals jongerenwerkers, hulpverleners en straathoekwerkers. Het stadsdeel coördineert dit trainingsnetwerk en bouwt dit verder uit naar andere professionals die werken met jongeren zoals leerplichtambtenaren en leerkrachten. Inmiddels is er een integrale aanpak geformuleerd om jonge Amsterdammers uit Zuidoost (van 10 tot 23 jaar) gedurende lange tijd, op verschillende manieren en op diverse vindplaatsen drugspreventie te bieden. Dit vraagt om een goede afstemming en coördinatie omdat drugpreventie onderdeel vormt van een breder pakket aan interventies gericht op gezondheid en veiligheid van jongeren. Aan deze aanpak wordt gekoppeld de hierboven genoemde training voor intermediairs en de verdere ontwikkeling van de verslavingszorg voor risicojongeren in het stadsdeel. Bij de ontwikkeling van het preventiebeleid in het stadsdeel is er aandacht besteed aan de benadering van jongeren, hetzij direct hetzij direct via intermediairs. Hieruit volgt dat er voor jongeren die al problemen hebben met drugs adequate zorg moet zijn, bij voorkeur in Zuidoost zelf. In 2005 is gewerkt aan het opzetten of versterken van het aanwezige hulp en zorgaanbod, opdat jongeren snel en in hun eigen omgeving geholpen kunnen worden. Hierdoor wordt het risico op zwaardere problematiek verminderd. Het
17
stadsdeel monitort deze ontwikkeling naar een beter vangnet voor risicojongeren in Zuidoost. Vanaf 2006 zal drugspreventie nadrukkelijker worden aangesloten bij andere beleidsterreinen binnen het jeugdbeleid.
Acties - In samenwerking met diverse partijen een sluitende preventieaanpak ontwikkelen; uitbouwen van trainingsnetwerk naar leerplichtambtenaren en leerkrachten; monitoren van de ontwikkeling naar een beter vangnet voor risicojongeren. - Samenwerking:Jellinek Preventie en Innovatie, Swazoom, diverse jongeren - integrale drugspreventie aanpak waar risicojongeren en hun omgeving worden voorgelicht en getraind in drugsproblematiek (resultaat)
1.1.8 Vrijwilligersbeleid In het stadsdeel is een aantal vrijwilligersorganisaties actief in de opvang en begeleiding van verslaafden en daklozen. Op straat, in kerken en bij reguliere opvangvoorzieningen wordt eten uitgedeeld en is er de mogelijkheid voor een gesprek of verwijzing naar de (verslavings) zorg. Enkele vrijwilligersorganisaties bieden dagactiviteiten aan voor Supportcliënten zoals muziek, buddyzorg of autoklussen. Zij krijgen hiervoor subsidie van het stadsdeel en voeren hun werkzaamheden uit onder verantwoordelijkheid van een professionele instelling in Zuidoost. Op een door het stadsdeel georganiseerde werkconferentie in februari 2005 zijn er afspraken gemaakt over het functioneren van de vrijwilligersorganisaties. Vrijwilligers die bezig zijn met verslaafden kunnen een aanvraag voor subsidie indienen bij het stadsdeel waarna gekeken wordt of de aanvraag past in het drugsbeleid. Dat betekent dat de vrijwilligersorganisatie uitsluitend cliënten uit Zuidoost bedient om een aanzuigende werking op verslaafden buiten het stadsdeel te voorkomen. Dit vraagt om een vorm van registratie van cliënten en afstemming met de GGD die bepaalt of iemand Supportcliënt is. De activiteiten moeten een meerwaarde hebben, dus eten uitdelen alleen is niet voldoende. De doelgroep moet actief betrokken worden bij de uitvoering, zodat er van zinvolle dagbesteding sprake is. Gezamenlijk eten na boodschappen doen en koken is dus wel een optie. Buiten eten uitdelen geeft problemen in de openbare orde, is soms niet beheersbaar en heeft een negatieve uitstraling. Gezien de bindende werking van een (warme) maaltijd kan de vrijwilligersorganisatie wel een maaltijd aanbieden in een voorziening, zoals een verblijfsruimte. Er wordt gewerkt naar een samenwerkingsverband tussen vrijwilligersorganisatie en professionele instelling voor verslavingszorg in het stadsdeel. Hierdoor kunnen vrijwilligers en profs elkaar versterken: vrijwilligers hebben feeling met de doelgroep en kunnen hen vaak makkelijker bereiken, de profs zijn onderdeel van Support en kunnen de verslaafden toeleiden naar de uitgebreide zorg en begeleiding in alle Support domeinen. In 2005 en 2006 is van start gegaan met een aantal projecten volgens bovenstaand format met subsidie van het stadsdeel. De vrijwilligers werken in de werving, uitvoering en werkbegeleiding bij bijvoorbeeld het klussen aan auto’s op een sloperij, de professionele instelling registreert de cliënten, biedt een verzamelplek en training voor de vrijwilligers. Het stadsdeel coördineert en verleent subsidie.
18
In de komende bestuursperiode is het voornemen om deze projecten uit te breiden in aantal, aard en omvang. Hierbij kan worden aangesloten op de pilot WMO waarbij DWI activeringstrajecten inkoopt voor Supportcliënten met een bijstandsuitkering. Deze trajecten bieden zinvolle dagbesteding en maatschappelijk herstel aan cliënten en kunnen op de langere termijn de afstand tot de reguliere arbeidsmarkt verkleinen. Het stadsdeel speelt hierin een coördinerende rol, waarbij de vrijwilligersorganisaties worden gefaciliteerd en worden gekoppeld aan de professionele instellingen. Een bijzonder project in dit verband is het sociaal restaurant. Het is een project met een tweeledig karakter: enerzijds kunnen Supportcliënten werkervaring opdoen in horeca activiteiten (koken, bediening, schoonmaak, organisatie) en anderzijds kan de doelgroep daar zelf een gezonde maaltijd eten in een gezellige omgeving. Vrijwilligersorganisaties hebben ruime ervaring in het organiseren en bereiden van maaltijden voor grote gezelschappen en kunnen goed omgaan met een moeilijke groep als druggebruikers. Het stadsdeel onderzoekt, samen met vrijwilligersorganisaties, al enige tijd de mogelijkheden om een sociaal restaurant te realiseren. In 2006 zal dit onderzoek worden afgerond waarna begin 2007 een plan wordt opgesteld. Hierin worden de volgende zaken behandeld: organisatie, locatie, financiën, inpassing in Support, doelgroep, verantwoordelijkheid, aansluiting bij partners zoals DWI en aansluiting bij nieuwe ontwikkelingen zoals invoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Een aantal vrijwilligersorganisaties heeft te kennen gegeven niet te willen participeren in bovenstaande aanpak. Deze organisaties zullen niet langer subsidie ontvangen voor hun activiteiten omdat deze niet (meer) passen in het beleid. Acties - Ontwikkeling vrijwilligersbeleid, organisatie sociaal restaurant - Samenwerking:ISV bij SDZO, vrijwilligersorganisaties, instellingen Support - sociaal restaurant, projecten vrijwilligers/profs ( resultaat)
1.1.9 Begeleidingscommissies en bewonersgroepen Voorzieningen voor drugsverslaafden zijn omstreden voorzieningen waarbij inspraak niet mogelijk is. Er is wel een informatieplicht van de overheid richting omwonenden. Tijdens de informatiebijeenkomst wordt een begeleidingscommissie opgericht waar de gemeente, het stadsdeel, de politie, de betreffende instelling voor verslavingszorg en de omwonenden in zijn vertegenwoordigd. Deze begeleidingscommissie vergadert regelmatig over de stand van zaken in en rondom de voorziening. Men bespreekt meldingen en klachten en onderneemt acties om problemen op te lossen. In het uiterste geval, dus bij extreme, aanhoudende overlast die afkomstig is van de voorziening, kan de begeleidingscommissie een advies aan de Burgemeester geven om de voorziening te sluiten. Dit is in Zuidoost nog nooit gebeurd. De leden kunnen ook tussen de vergaderingen door contact met elkaar opnemen bij onverwachte gebeurtenissen en daar kan dan snel actie op worden ondernomen. Er zijn momenteel 5 begeleidingscommissies actief in het stadsdeel. Dit aantal zal groeien omdat er meer voorzieningen gepland zijn. Het stadsdeel heeft het voornemen om de begeleidingscommissies beter te faciliteren. Dit heeft twee doelen: het bevorderen van de representativiteit en het bevorderen van de kwaliteit. Dit gebeurt door het organiseren van trainingen, werkbezoeken, lezingen, uitwisselingen, door het betalen van vacatiegeld en door het actief werven van nieuwe leden. Eind 2006 zal een enquête worden
19
gehouden onder de huidige leden van de begeleidingscommissies waarin gevraagd wordt om hun ervaringen, wensen en mening.
Acties - begeleidingscommissies faciliteren d.m.v. trainingen, werkbezoeken, lezingen, uitwisselingen, door het betalen van vacatiegeld en door het actief werven van nieuwe leden; enquête onder de huidige leden van de begeleidingscommissie - Samenwerking met bewoners, veldregie, WMO-servicecentrum, politie - actieve representatieve begeleidingscommissies (resultaat)
1.1.10 Communicatie Het Programma Bestrijding Drugsoverlast liep van 2003 tot september 2006. Onderdeel van het programma was een communicatiestrategie te ontwikkelen om bewoners en ondernemers op de hoogte te houden en te betrekken bij het beleid. Tevens is communicatie belangrijk om draagvlak te realiseren en te behouden voor het lokale drugsbeleid, zeker bij de bouw van een nieuwe voorziening voor verslaafden in de buurt. Door goede informatie weten omwonenden wat zij kunnen verwachten en waar zij eventueel met vragen of klachten terecht kunnen. In de periode 2003-2006 is ieder kwartaal ‘het drugsbulletin’ (uitgave stadsdeel Zuidoost) met nieuws over de drugsaanpak huis aan huis verspreid in de drugsoverlastgebieden in Zuidoost. Via de website en persberichten is een breed publiek geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen en over de resultaten van de aanpak. In 2005 en 2006 heeft het stadsdeel de campagne ‘Drugsbeleid in de spotlight’ gevoerd waarbij door middel van bewonersavonden, radio, bezoek aan instellingen voor verslavingszorg en workshops aandacht is besteed aan de drugsaanpak in het stadsdeel, de werkwijze en de resultaten. Bewoners en ondernemers, met name de winkeliers in de winkelcentra, zijn uitgenodigd om te participeren in het beleid. In 2006 – 2010 zal aansluiting worden gezocht bij de communicatietrajecten van de sector wijkbeheer. De scherpe kanten van de drugsoverlast in Zuidoost zijn eraf en zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid is toegenomen. Drugsproblematiek is onderdeel geworden van het algemene thema leefbaarheid. Wijkbeheer werkt aan het bevorderen van de leefbaarheid in het stadsdeel, heeft veel contacten op wijkniveau en kan als intermediair optreden tussen stadsdeel en bewoners/ondernemers. Het drugsbulletin gaat op in de wijkkrant. Ook verzorgt de afdeling communicatie de informatievoorziening naar partijen buiten het stadsdeel zoals de media, want helaas wordt het imago van het stadsdeel nog steeds negatief beïnvloed door het thema drugs.
Acties - ontwikkeling van een nieuw communicatiebeleid is drugsaanpak met als aandachtspunten leefbaarheid en bewonersparticipatie - Samenwerking met afdeling communicatie SDZO, sector Wijkbeheer SDZO, bewonersgroepen, begeleidingscommissies - bewoners, ondernemers en bezoekers in het stadsdeel zijn op de hoogte van het drugsbeleid, participeren daarin en dragen bij aan een positief imago van het stadsdeel (resultaat)
Tot slot op de organisatie van de projectmatige aanpak van verslaafde veelplegers.
20
1.1.11 Regierol stadsdeel Zuidoost Bij de problematiek rondom de verslaafde veelplegers zijn veel instanties betrokken. In het navolgende sommen we ze op:
Gemeente Amsterdam: Directie Openbare Orde en Veiligheid Geneeskundige en Gezondheidsdienst Amsterdam
WMO-servicecentrum/Dienst Maatschappelijke ontwikkeling;
-
Dienst Werk en Inkomen); Stadsdeel Zuidoost Regiopolitie Amsterdam-Amstelland, District 3; Openbaar Ministerie Woningcorporatie Rochdale Naast deze partners is een aantal organisaties betrokken in een uitvoerende rol. Zij verzorgen de begeleiding van de cliënten, onderdak en activiteiten. Waar dit voorheen plaats vond op basis van verleende subsidies, wordt deze dienstverlening in toenemende mate geleverd middels inkoopcontracten die door WMO-servicecentrum en DWI worden afgesloten met de betreffende organisaties Het betreft:
-
HVO/Querido Streetcornerwork Jellinek Leger des Heils. Consolidatie van de projectvorm tot een structurele aanpak vraagt van alle betrokken instellingen om zich vast te leggen op goed gedefinieerde doelstellingen en taken én op de gegevens die geleverd worden, zowel t.b.v. de uitwisseling tussen de instellingen onderling als ook t.b.v. de sturende overheden. Het stadsdeel zal een regisserende rol vervullen t.a.v. de uitvoering van het convenant. Deze regierol van het stadsdeel wordt op verschillende plaatsen zichtbaar. Allereerst door deelname van de stadsdeelvoorzitter en de portefeuillehouder Zorg aan het Bestuurlijk Team (samen met de burgemeester en de wethouder Zorg) dat het convenant aanstuurt. Dat Bestuurlijk team komt 2 maal per jaar bij elkaar. Daarnaast zal de stadsdeelsecretaris de Stuurgroep van het convenant voorzitten en zal de coördinator drugsbeleid van het stadsdeel de secretarisrol op zich nemen. De Stuurgroep komt eens per kwartaal bij elkaar. In het convenant is ook afgesproken dat alle betrokken partners elk kwartaal informatie leveren over de voortgang van het programma. Het stadsdeel heeft op zich genomen om aan de hand van deze gegevens, kwartaalrapportages op te stellen. Verder zal het stadsdeel het Operationeel Overleg (coördinatie drugsbeleid, politie, veldregisseur, corporatie, wijkbeheer) voorzitten en daar vandaan rapporteren aan de stuurgroep en desgewenst aan de subdriehoek. Het Operationele Overleg vergadert met een hoge frequentie (eens in de 14 dagen) en houdt actueel de vinger aan de pols, zodat ingegrepen kan worden zodra zich problemen voordoen. Tot slot zullen de contacten met hulpverleningsinstellingen, corporaties en bewoners actief gebruikt en verder worden uitgebouwd in de komende jaren.
21
1.1.12 Financiële aspecten Drugsbeleid Programma1 Totaal PP 10503 Totaal Prioriteiten
2007 € 85.975,€ 134.000,-
2008 € 85.975,€ 40.000,-
2009 € 85.975,€ 10.000,-
2010 € 85.975,Nog onbekend
1.1.13 Inspanningen partners ( NB de inspanningen van de partners zijn reeds vastgelegd in hun plannen. Besluitvorming hierover heeft reeds plaatsgevonden) Politie Streefwaarde/inspanning korps op basis van het Regionaal Veiligheidsplan 20072010 Doelstelling van het Regionaal Veiligheidsplan 2007-2010 is het verminderen van het aantal zeer actieve veelplegers en het verminderen van het aantal misdrijven gepleegd door zeer actieve veelplegers. Voor het korps zijn in het Regionaal Veiligheidsprogramma 2007-2010 de volgende inspanningen gedefinieerd: 1. Een overzicht van alle veelplegers (LKNP). 2. De politie draagt er in de periode 2007-2010 zorg voor dat voldoende ISD-ers worden aangeleverd om alle beschikbare ISD-zittingen te bezetten. Streefwaarde/inspanning decentraal onderdeel 2007 (district 3) De inspanning van lijnonderdelen aan het programma Prioritaire doelgroepen zoals beschreven in de Kaderbrief hoeft niet te worden opgenomen in afwachting van de uitwerking van de afspraken uit het Regionaal Veiligheidsplan. Aanpak In de aanpak van de veelplegers ligt de focus op de groep zeer actieve veelplegers. Dit zijn voornamelijk verslaafden. Daarnaast is eind 2006 gestart met daderregie waarbij veelplegers worden geadopteerd door leden/studenten van het district. De verwachting is dat dit in 2007 resultaten zal opleveren. Binnen het verzorgingsgebied van het district bevindt zich een onbekend aantal illegalen waarvan een onbekend aantal in de criminaliteit zit. Tijdens controles in 2006 blijkt dat in veel hoogbouw een onbekend aantal mensen zit die niet de feitelijke huurder(s) zijn maar via illegale onderhuur een woning hebben. Tijdens acties op de markten blijken een groot aantal illegalen zwart te werken en te worden uitgebuit door de reguliere handel (moderne slavernij). Onderwerp Veelplegers
Speerpunten Doen ophouden van criminele activiteiten
Streefwaarde c.q. streefdatum Door gerichte observatie en vervolging de strafbare feiten doen ophouden. In 2007 wordt tenminste het aantal bekende veelplegers aangehouden en ver-
22
Verslaafde veelpleger
(Criminele) Illegalen
volgd als in 2006. Elke wijkteam krijgt een eigen top-10, derhalve heeft heel district een topveelplegers. Daderregie eind 2007 ingevoerd. Daderregie In 2007 wordt daderregie verder geoptimaliseerd. Doen stoppen van criminele activi- Middels de ketenunit zorgen dat; teiten 'eigen' verslaafden in een hulpverleningstraject gaan en 'vreemde' verslaafden ontmoedigd worden om in AmsterdamZO te verblijven, en verwezen (verjaagd) worden naar eigen woonplaats/regio. Een substantieel percentage van de verslaafde veelplegers zal in 2007 in dit kader worden vervolgd, behandeld of verwezen. Terugdringen van het aantal illega- Uitvoeren van controles op bijv. len, dat zwart werkt markten Opsporen en volgen van (criminele) Tijdens surveillances, tijdens illegalen. controles of assistenties vastleggen van illegalen die zich niet legaal in woningen, winkels ed. bevinden, teneinde op een passend moment actie te kunnen ondernemen. Tenminste 2 keer per jaar per Het houden van controles op de vreemdelingenwet in gelegenheden betreffende gelegenheid een waarvan bekend is dat daar veel il- controle. legale (criminele) vreemdelingen aanwezig zijn.
Justitie 1. Gericht vervolgingsbeleid met als inzet combinatie van straf en zorg, repressieve benadering via recidive richtlijnen of de ISD-maatregel. 2. Regie over ketenunit (sluitende ketenaanpak en dossiervorming). 3. Opstellen ketenkaarten doelgroep met scenario en advies. 4. Ontwikkelen van een APV-veelplegerbeleid. 5. Via het BOSZ-systeem houden parket en politie zicht op instroom van de juiste zaken en de kwaliteit van zaken In het volgende hoofdstuk gaan we in op de doelgroepenaanpak van criminele en overlastgevende jongeren. 1. 1.2 Jeugdcriminaliteit en Jeugdoverlast 1.2.1 Inleiding (definities in de bijlagen)
23
De moeilijkheidsgraad van de aanpak van jongeren die een “criminele carrière” dreigen te ontwikkelen mag niet worden onderschat. Criminaliteit blijft een grote aantrekkingskracht uitoefenen op jongeren die hun eigen kansen op de arbeidsmarkt laag inschatten, of die onrealistische verwachtingen van hun levensstandaard hebben. Om ongewenst gedrag van jongeren om te buigen of te stoppen, moet de aanpak afhankelijk zijn van de situatie en worden toegesneden op de talenten van de jongere. Onze aanpak kent nadrukkelijk twee hoofdaspecten: het stopzetten van ongewenst gedrag én het bieden van ontplooiingskansen en vrijetijdsaanbod. Een integrale benadering staat daarbij centraal. Samenwerking met de ketenpartners, afstemming van taken en verantwoordelijkheden zijn sleutelwoorden op weg naar een sluitende aanpak van het probleem. Sinds 2003 is in Amsterdam de doelgroepgerichte Aanpak Harde Kern Jeugd in uitvoering. De harde kern jeugd bestaat uit jongeren van 12 tot 25 jaar, die zich stelselmatig schuldig maken aan (soms zware) strafbare feiten. Crimineel gedrag maakt deel uit van hun leefpatroon. Zij zijn verantwoordelijk voor een naar verhouding groot deel van de gepleegde criminaliteit. Daarnaast wordt er ook ingezet op de doelgroepen overlastgevende en hinderlijke jongeren. In het stadsdeelconvenant Grotestedenbeleid III voor de periode 2005 – 2009 is vastgelegd dat alle grote steden zich dienen te houden aan de doelgroepgerichte aanpak. Onze activiteiten in 2007 en verder dienen dan ook gericht te zijn op het voldoen aan de indicatoren zoals vastgesteld in dat convenant grootstedenbeleid. In Zuidoost richten we ons, samen met de ketenpartners, niet alleen op de doelgroep criminele en overlastgevende jongeren, maar vooral ook op criminele en overlastgevende jongeren die in groepsverband opereren. Ervaringen uit het verleden tonen aan dat jongeren in groepsverband het grootste deel van de jongerencriminaliteit en overlast veroorzaken. Door deze groepen aan te pakken verwachten we een groot deel van de problematiek te kunnen oplossen. Deze benadering is bovendien gestoeld op “best practice ervaringen” uit andere delen van Amsterdam. In het navolgende formuleren we de doelstellingen voor de komende jaren:
Doelstellingen Een sluitende ketenaanpak voor alle problematische jeugdgroepen in 2009. 2. Afname in 2009 van het aantal problematische jeugdgroepen met 75% t.o.v. 2006.
Volgens GSB normen dient ons beschikbare budget op drie terreinen te worden ingezet: vroegsignalering, de daadwerkelijke aanpak van criminaliteit/overlast en toeleiding naar onderwijs/ werk. In het navolgende gaan we in op deze drie terreinen.
1.2.2 Vroegsignalering Het is van belang dat jeugdproblematiek vroegtijdig herkend en benoemd wordt. Hiertoe zal de komende jaren een protocol vroegsigalering worden opgesteld waarin de ketenpartners afspraken maken over de signaleringsprocedure. In het navolgende gaan we in op het onderwerp vroegsignalering. Met oog op preventie verzamelt de Dienst Onderzoek en Statistiek gegevens. Waar en hoeveel jongeren wonen er in Zuidoost? Door deze cijfers kunnen de ketenpartners be-
24
ter anticiperen zodat we daardoor bijvoorbeeld weten waar en hoeveel voorzieningen we voor jongeren dienen te realiseren. De gegevens van O&S leveren een beeld op over de aantallen jongeren en waar ze wonen in Zuidoost. U vindt deze gegevens in de bijlagen ( cijfers januari 2006). Daarnaast is er in het kader van de groepsaanpak in 2005 een begin gemaakt met het in kaart brengen van de hinderlijke en overlastgevende groepen dmv een zogenaamde shortlist. Deze shortlist wordt gezamenlijk opgesteld door de veiligheidspartners in Zuidoost en bevat de aantallen problematische groepen in ons stadsdeel. In Zuidoost zijn er momenteel 8 hinderlijk, 3 overlastgevende en 2 criminele groepen jongeren in kaart gebracht. (cijfers november 2006) Door de shortlist weten de ketenpartners wie hun doelgroepen zijn kan gericht actie worden ondernomen. Acties: - De shortlistmethode is in 2007 volledig geïmplementeerd en wordt vier maal per jaar geactualiseerd - Bij het ontstaan van een nieuwe hinderlijke groep, wordt deze binnen een week gesignaleerd en is er binnen een maand een plan van aanpak
Tot slot zal er in het kader van de vroegsignalering samen met de partners nader vorm worden gegeven aan een casuïstieknetwerk voor twaalf-plussers. Het doel van dit casuistiekoverleg is om op individueel niveau, de situatie van jongeren te bespreken die door verschillende factoren tussen de wal en het schip dreigen te raken. Daarop kan door de samenwerkende ketenpartners dan gepaste actie worden ondernomen. De subdoelstellingen op dit punt voor 2007 zijn: Acties -
De oprichting van een casuïstiekoverleg 12+ met registratiesysteem Het vastleggen van taken en verantwoordelijkheden in een procesboek In 2007 wordt er 12 keer een casuïstiekoverleg 12+ georganiseerd Waarbij minimaal 180 jongeren worden besproken En voor 75% van deze jongeren een school werk of zorgtraject wordt gestart
Diverse uitvoerende instanties maken deel uit van een casuïstiekoverleg. De afspraken met de partners zullen worden vastgelegd in een convenant. Dit casuïstiekoverleg zal naar verwachting een waardevolle aanvulling vormen op het reeds bestaande RMC casuïstiekoverleg, dat zich richt op jongeren vanaf 17 jaar. 1.2.3 Aanpak van criminaliteit/ overlast en hinder De kern van de aanpak van criminele en overlastgevende jeugdgroepen is vervat in de zogenaamde “Ferwerda- methode”. Daarbij is het de bedoeling om criminele, overlastgevende of hinderlijke groepen “op te breken” en de leden van de groep ofwel strafrechtelijk aan te pakken, ofwel toe te leiden naar onderwijs of werk. Er is tussen de ketenpartners afgesproken dat de ketenunit de regie voert over de aanpak van criminele groepen. Jongeren worden vervolgd door het OM en een straf opgelegd die kan variëren van een HALT afdoening tot gevangenisstraf. Het stadsdeel voert samen met de centrale stad de regie over de aanpak van overlastgevende en hinderlijke groepen. Op dat terrein worden jongeren zoveel mogelijk trajecten op het gebied van scholing, werk en zorg aangeboden. De betrokken ketenpartners doen dat buurtgericht, groepsgericht, persoonsgericht of gezinsgericht. Het stadsdeel voert niet alleen regie. Ook koopt het allerlei diensten in bij welzijns- en zorginstellingen die jongeren de alter-
25
natieven moeten bieden om een andere levensstijl te ontwikkelen. De instrumenten waarmee de verschillende partners de jongeren aanpakken dienen in de komende jaren verder te worden ontwikkeld en beoordeeld te worden op hun effectiviteit.
Acties: - In 2007 wordt de aansluiting en afstemming geoptimaliseerd tussen stadsdeel, de onderwijsketen en de ketenunit - Zijn taken en verantwoordelijkheden m.b.t. de structuur vastgesteld en gedocumenteerd. - Is voor vier groepen een plan van aanpak uitgevoerd en geëvalueerd - Is voor 90% van de jongeren die deel uitmaken van deze groepen een activiteitenaanbod en school/werk traject aanwezig
1.2.4. Toeleiding naar school en/ of werk Op grond van beschikbare gegevens blijkt dat er een groep jongeren in de leeftijd van 16-23 jaar tussen de wal en het schip vallen. Deze jongeren dienen toegeleid te worden naar werk en school. Ook hier moet worden samengewerkt met de ketenpartners zoals de onderwijsketen, het RMC, de afdeling leerplicht en welzijns/ zorginstellingen. Een ingewikkeld probleem omdat sommige jongeren moeilijk bereikt worden. Hiertoe wordt in 2007 een vangnet ontwikkeld. Door het inschakelen van zogenaamde vangnetmedewerkers wordt er toch contact met deze doelgroep gemaakt. Deze lijn zal in 2007 worden voortgezet en worden geïntensiveerd. Naast de inzet van de vangnetmedewerkers worden er door het stadsdeel intensieve begeleidingtrajecten ingekocht voor die jongeren die niet direct toeleidbaar zijn naar onderwijs of arbeid. In 2007 zal er tevens een start gemaakt worden met de casuïstiekbespreking van 12-plussers. Samen met de casuïstiekbespreking voor de doelgroep RMC kan hiermee een invulling worden gegeven aan een integrale ketenbenadering. Het RMC voert binnen de driehoek onderwijs, arbeid en zorg en welzijn de regie. In het navolgende formuleren we concrete subdoelstellingen voor het onderwerp toeleiding: Acties: - In 2007 wordt de aansluiting gerealiseerd tussen de onderwijsketen en de ketenunit - In 2007 wordt er een Vangnet risicojongeren opgezet - In 2007 zijn er 240 risicojongeren door het vangnet bereikt en is er voor deze hele groep een school- werk traject van start gegaan en is: - 60% van het aantal hiervoor in aanmerking komende jongeren door de zorgcoördinator doorverwezen naar lokale welzijn- en zorgtrajecten - In 2007 Is er 12 keer een casuïstiekoverleg 12+ georganiseerd en zijn - Zijn er 180 jongeren in het casuïstiekoverleg 12+ besproken - Is voor 75% van deze jongeren een school werk of zorgtraject gestart
In het navolgende gaan we in op de financiële consequenties voor het stadsdeel. We beperken ons daarbij niet tot het GSB-geld maar verwijzen vanwege de nauwe verwevenheid ook naar voorzieningen van het reguliere jeugdbeleid. 1.2.5 Financiële aspecten Stadsdeel Jeugdbeleid 12+ / jeugd en veiligheid Jeugd en Veiligheid programma 1 Totaal PP010501
2007 € 472.620,-
2008 € 472.620,-
2009 € 500.620,-
2010 Nog onb
26
1.2.6. Inspanningen Partners ( NB de inspanningen van de partners zijn reeds vastgelegd in hun plannen. Besluitvorming hierover heeft reeds plaatsgevonden) Politie Streefwaarde/inspanning korps op basis van het Regionaal Veiligheidsplan 20072010
1.
2. 3.
4.
5.
In het Regionaal Veiligheidsplan 2007-2010 is als doelstelling geformuleerd het verminderen van de overlast en criminaliteit van jeugd. Voor het korps zijn in het Regionaal Veiligheidsprogramma daartoe de volgende inspanningen gedefinieerd: Het korps stelt in 2007 een overzicht op van jeugdige veelplegers, alle overlastgevende en hinderlijke jongeren/jeugd. Met de ketenpartners worden op basis hiervan afspraken gemaakt over het deel van de op dit overzicht voorkomende jeugdige veelplegers dat jaarlijks kan worden aangepakt (LKNP). Het korps stelt jaarlijks een criminaliteitsbeeldanalyse Jeugd op. Het korps draagt zorg voor implementatie van het werkproces vroegsignalering en doorverwijzing. Hiermee is geborgd dat alle minderjarigen die met de politie in aanraking komen en waarbij sprake is van zorg in ontwikkeling of opvoedingsomgeving van de jongere op een professionele wijze worden aangemeld bij jeugdzorg. Het korps registreert het aantal doorverwijzingen en relateert deze aan het totaal aantal minderjarige verdachten en aan het totaal aantal minderjarigen in de regio om de implementatie van het werkproces te volgen. (LKNP) Het korps draagt zorg dat het aandeel van het aantal boetes en transacties uit staandehoudingen voor overlast in 2007 ten opzichte van het totaal aantal boetes en transacties uit staandehoudingen in dat jaar ten minste 7% bedraagt. Als overlast in de zin van dit artikel gelden de gedragingen die zijn opgenomen onder de categorie 'Overig APV' uit het systeem van het Centraal Justitieel Incasso Bureau. (LKNP) Opstellen actuele shortlist ferweda. Streefwaarde/inspanning decentraal onderdeel 2007 ( district 3) De inspanning van lijnonderdelen aan het programma Prioritaire doelgroepen zoals beschreven in de Kaderbrief hoeft niet te worden opgenomen in afwachting van de uitwerking van de afspraken uit het Regionaal Veiligheidsplan. Aanpak Middels de inventarisatie op basis van de shortlist methodiek van Advies- en Onderzoeksgroep Beke ontstaat een goed beeld van de aard en omvang van de problematiek, waardoor het voor het netwerk mogelijk wordt een adequate aanpak te kiezen. De problematische jeugdgroepen kunnen worden verdeeld naar hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen. Het district participeert in de brede aanpak van de Ketenunit die naast jeugd en HKJ nu ook de veelplegers heeft "geadopteerd". Ook het Shadow-team zal geëvalueerd worden.
27
Onderwerp
Criminaliteitsbeeldanalyse jeugd Jeugdgroepen
Speerpunten Opstelling criminaliteitsbeeldanalyse jeugd (districten ism PGM en DBI) Aanpakken van problematische jeugdgroepen
Opstellen shortlist Ferwerda (districten)
Kalsbeeknorm
Streefwaarde c.q. streefdatum E.e.a. wordt begrensd door de beperkt aanwezige personele capaciteit. Aanpak van tenminste één criminele jeugdgroep en 3 of 4 hinderlijke, overlastgevende jeugdgroepen. - Informatie wordt continu geactualiseerd. - 2 maal per jaar een rapport.
Percentage jeugdzaken (12/17 jarigen) binnen termijn Minstens 80%. van 30 dagen naar OM Doorverwijzing Halt binnen 7 Binnen 7 dagen. dagen
Justitie 1. Aanpak jeugd conform procesbeschrijving ketenunit. 2. De ketenunit is verantwoordelijk voor het (laten) opstellen en uitvoeren van plan van aanpak van de geprioriteerde criminele jeugdgroepen. 3. Tijdig ketenunit informeren over in vrijheidstelling jeugdigen. 4. Tijdig ketenunit informeren over voorwaardelijke straffen en schorsingsvoorwaarden. 5. Via het BOSZ-systeem houden parket en politie zicht op instroom van de juiste zaken en de kwaliteit van zaken (zie ook onder ‘Informatiepositie’).
In het volgende deel gaan we in op de doelgroepgerichte aanpak prostitutie. 1. 3. Prostitutie 1.3.1. inleiding Uit verschillende onderzoeken4, naar de prostitutiebranche, zijn de afgelopen jaren signalen van mistanden naar voren gekomen. De aanpak van deze mistanden is benoemd tot prioriteit van het stedelijke beleid maar ook in ons bestuursakkoord. In Zuidoost is er geen sprake van legale bordelen, maar circuleren wel geruchten over illegale bordelen en tienerprostitutie. Deze geruchten verdienen nader onderzoek. Het gaat hier dus om een programma in ontwikkeling, waarvan nadere uitwerking volgt na een voorafgaande fase van onderzoek. In het programma-akkoord tussen stad en stadsdelen zijn de volgende doelstellingen geformuleerd:
4
De onderzoeken zijn: “Loverboys”of modern pooierschap, Willem Pompe instituut voor strafwetenschappen, Utrecht december 2004; Tippelen na de zone,D.J. Korf, E. van Vliet, J. Knotter & M. Wouters, 2005; Het onzichtbare zichtbaar gemaakt. Prostitutie in Amsterdam anno 2005, Karina Schaapman en Amma Asante. Amsterdam, mei 2005.
28
1.3.2. Doelstellingen
1. Algemene doelstelling: Aanpak misstanden in de prostitutiebranche. 2. Algehele doorlichting van de prostitutiebranche, m.n. de escort. 3. De escortbranche vergunningplichtig maken en de wet Bibob op deze branche toepassen. 4. Realisatie van een hulp- advies, en gezondheidscentrum Prostitutie en uitbreiding opvang en ondersteuning voor slachtoffers mensenhandel. Start project begin 2007. 5. Een effectieve en samenhangende ketenaanpak ontwikkelen ter bestrijding van mensenhandel. Deze stedelijke doelstellingen zullen na onderzoek, worden vertaald naar de situatie in Zuidoost. In samenwerking met de ketenpartners zal er in 2007/2008 beleid ontwikkeld worden. 1.3.3 Financiële aspecten Vooralsnog zal de aanpak geschieden binnen de huidige financiële kaders van de begroting. 1.3.4. Inspanningen partners ( NB de inspanningen van de partners zijn reeds vastgelegd in hun plannen. Besluitvorming hierover heeft reeds plaatsgevonden )
Politie -
-
-
In 2010 bestaat er binnen het Politiekorps Amsterdam door middel van het verrichten van strafrechtelijke onderzoeken en informatievergaring, onder andere in samenwerking met het openbaar bestuur, een goed beeld van de omvang van mensenhandel in Amsterdam. Politie en bestuur hebben systematische controle uitgevoerd van alle seksinrichtingen en escortbedrijven in Amsterdam. Hieruit zijn meerdere mensenhandel/smokkel onderzoeken voortgevloeid. In 2010 heeft de DCR vijf volledig uitgeruste teams en deze teams voert in het jaar 2010 minimaal twaalf grote projectmatige onderzoeken uit, waarvan acht onderzoeken op het terrein van de mensenhandel/smokkel. Invoering van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) in de regio, in ieder geval 10 nieuwe in Amsterdam in 2010. Aandacht voor het vergroten van de aangiftebereidheid van ondernemers
De laatste paragraaf over de doelgroepgerichte aanpak gaat over huiselijk geweld (privé geweld)
29
1.4. Huiselijk geweld/ privé geweld
1.4.1 inleiding De aanpak van Huiselijk geweld/ Privé geweld staat nog in de kinderschoenen. Daarom is de opzet van deze paragraaf enigszins anders dan de voorgaande. Het aantal meldingen Huiselijk Geweld is in Amsterdam van 4650 in 2003 gestegen naar 7200 in 2005. Deze toename is enerzijds een gevolg van de taboedoorbrekende publiekscampagne “Huiselijk geweld is niet normaal” gestart op 25 november 2004, anderzijds wordt er bij de politie beter geregistreerd. De doelstelling om de melding- en aangiftebereidheid van huiselijk geweld te vergroten is reeds in het 1e jaar van de campagne gehaald. Door een integrale aanpak en een op elkaar afgestemd en samenhangend aanbod van preventie, opvang, hulpverlening en nazorg is de verwachting dat door die integrale aanpak het aantal meldingen in 2006 constant zal blijven om vanaf 2007 te gaan dalen. Huiselijk Geweld is een belangrijk onderwerp en daardoor ook opgenomen in het programma-akkoord stad-stadsdelen. Op dit moment kampt stadsdeel Zuidoost met relatief veel huiselijk geweld. De huidige aanpak daarvan, zowel curatief als preventief, is onvoldoende effectief. Veel slachtoffers krijgen onvoldoende hulp, willen geen hulp, of verzanden in versnipperde trajecten. Hulpverleningsorganisaties (zowel professionele als vrijwillige) werken onvoldoende samen. Er bestaat geen duidelijk verwijstraject, organisaties kennen elkaars werkwijze en hulpmogelijkheden niet. Voor kinderen is onvoldoende hulp beschikbaar, de hulp is onvoldoende afgestemd op de culturele achtergrond van de hulpvrager en de wachttijden zijn vaak lang. De kennis om signalen van huiselijk geweld te herkennen, schiet te kort bij diverse instellingen en beroepsgroepen. Het stadsdeel doet te weinig om de aanpak van huiselijk geweld te ondersteunen (regie, middelen, toezicht). Onze visie is dat er allereerst een effectievere aanpak moet komen na de melding van huiselijk geweld. Direct vanaf de signalering of melding is een integrale “crisisinterventie” nodig. Dit kan alleen door te werken met een centrale coördinatie, en niet vanuit de onsamenhangende en versnipperde aanpak die nu bestaat. Daarnaast moet er (veel) meer aandacht worden besteed aan de preventie van huiselijk geweld dan nu het geval is. Het nieuwe beleid moet dus boven alles zorgen voor een gecoördineerde, samenhangende aanpak, die alle actoren en omstandigheden omvat die op elkaar ingrijpen na de signalering of melding van een geval van huiselijk geweld. In deze aanpak dienen slachtoffers en daders van alle bevolkingsgroepen, alle relevante organisaties, alle vormen van huiselijk geweld en alle onderdelen van de aanpak (van signalering tot nazorg) een plaats te krijgen. Verder dienen er instrumenten te worden ontwikkeld waarmee de preventie van huiselijk geweld in het stadsdeel op een krachtige en doeltreffende manier kan worden ingezet. De preventiemaatregelen (m.n. voorlichting) moeten gericht zijn op alle bevolkingsgroepen en moeten zo veel mogelijk uitgevoerd worden via communicatiekanalen, vrijwilligersnetwerken, wijkinstellingen, en zelforganisaties, die goed aansluiten bij die bevolkingsgroepen. Stedelijk zijn de volgende doelstellingen afgesproken die wij in Zuidoost onverkort over moeten nemen.
30
Doelstellingen 1. In 2009 zal het aantal meldingen ( voorvallen) van huiselijk geweld bij de politie zijn gedaald met 10% t.o.v. 2003. 2. Door de omvorming van de 10 ambulante steunpunten tot 5 advies- en steunpunten huiselijk geweld zal het aantal hulptrajecten met 50% stijgen; van 526 (in 2005) naar 1000 (in 2009). 3. Door de omvorming van de 10 ambulante steunpunten tot 5 advies- en steunpunten huiselijk geweld zal het aantal contacten met cliënten met 30% stijgen: van 2712 (in 2005) naar 5000(in 2009). 4. Verbetering van informatiepositie en registratie met het oog op een jaarlijkse monitor huiselijk geweld vanaf 2007.
1.4.2 Werkwijze Om de voorgestelde maatregelen zo efficiënt mogelijk uit te voeren, stellen wij in Zuidoost – net als op het stedelijke niveau en in veel andere gemeenten – een aanpak voor, waarbij deelactiviteiten worden geclusterd rond een gemeenschappelijk doel of thema. De werkzaamheden worden gecoördineerd, uitgevoerd en gevolgd door een kleine werkgroep van inhoudsdeskundigen die zichzelf opheft, nadat het beoogde resultaat is bereikt. Verschillende werkgroepen kunnen naast elkaar actief zijn op deelprojecten en ze rapporteren aan een gemeentelijke projectleider of coördinator huiselijk geweld. Met deze manier van werken zijn de afgelopen jaren in verschillende gemeenten concrete resultaten geboekt bij de aanpak van huiselijk geweld5. De werkgroepen in Zuidoost kunnen zelf de nodige oplossingen ontwikkelen, maar ze kunnen er ook voor kiezen om reeds ontwikkelde oplossingen en instrumenten over te nemen van andere stadsdelen, de centrale stad, of zelfs buiten de gemeente Amsterdam.. De maatregelen die wij hieronder voorstellen, zijn gebaseerd op de knelpunten en oplossingsvoorstellen die de deelnemers van de werkconferentie over huiselijk geweld hebben geformuleerd, op de inventarisatie van het hulpaanbod in Zuidoost in 2005 en op best practices zoals die o.a. zijn gepubliceerd door de VNG. De focus is gericht op de meest belangrijke en urgente maatregelen. Dit is gedaan om te zorgen dat met schaarse middelen op korte termijn concrete resultaten kunnen worden geboekt. Tevens wordt hierdoor voorkomen dat de inspanningen in Zuidoost onoverzichtelijk worden en hierdoor wellicht zouden verzanden6. De hoofdmaatregelen worden gepresenteerd in de vorm van vier projectvoorstellen. Per project wordt eerst het doel omschreven. Daarna worden de belangrijkste acties en taken opgesomd. Per project wordt ook de rol van het stadsdeel toegelicht. Na de vier projecten volgt de beschrijving van een aantal belangrijke randvoorwaarden die nodig zijn voor een succesvolle realisatie van de deelprojecten.
5 6
Zie Effectmeting aanpak huiselijk geweld - Tussenmeting, SGBO/VNG, januari 2006.
Dit betekent niet dat sommige niet vermelde maatregelen overbodig zijn. Als de meest urgente maatregelen zijn uitgevoerd, kunnen “geparkeerde” maatregelen alsnog worden opgepakt. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van eerdere beleidsdocumenten waarnaar in dit beleidsplan is verwezen, zoals bijvoorbeeld de “Inventarisatie aanbod huiselijk geweld Zuidoost (2005)”.
31
1.4.3 Ketenaanpak Doelstelling: Tot stand brengen van een gecoördineerde, dekkende en lokale hulpverlening rond huiselijk geweld die door alle relevante aanbieders gezamenlijk en in afstemming met elkaar wordt uitgevoerd. Tijdspad: 2 jaar •
• • • • •
• •
• • • •
•
Taken en acties: vastleggen van het hulpaanbod en de ketenaanpak in een door alle partners ondertekend samenwerkingsprotocol. Dit protocol bevat afspraken over veiligheid en zorg, over een systeemgerichte benadering gericht op alle gezinsleden, over informatieoverdracht tussen en binnen hulpverleningsinstellingen, politie en justitie, en over wat welke ketenpartner op welk moment geacht wordt te doen (stroomschema); inbedden van de ontwikkelde ketenaanpak, relevante protocollen (b.v. het Amsterdams protocol kindermishandeling) en andere vormen van samenwerking in de werkprocessen van de uitvoerende organisaties; aanwijzen van één ketenpartner die namens het stadsdeel op uitvoerend niveau optreedt als centrale coördinator (casemanager) bij alle gevallen van huiselijk geweld in Zuidoost; aanwijzen van contactpersonen of aandachtsfunctionaris voor huiselijk geweld bij alle ketenpartners; realiseren van één centraal advies-, en steunpunt in het stadsdeel waar alle typen slachtoffers van huiselijk geweld en andere belanghebbenden (o.a. plegers, getuigen, beroepskrachten, vrijwilligers) terecht kunnen met hun melding, (hulp-)vraag etc. er voor zorgen dat het centrale advies- en steunpunt diverse ketenpartners op het gebied van veiligheid, zorg en welzijn direct kan inschakelen (regiefunctie) en dat zij toegang heeft tot relevante informatiebronnen, zodat zij niet alleen cliënten, maar ook professionals van de benodigde informatie kan voorzien; invoeren van een systeem van casemanagement waarbij de hulp aan een slachtoffer, dader of gezin vanaf de eerste melding tot de laatste nazorg wordt gecoördineerd en gevolgd door een casemanager; realiseren van een centraal systeem voor registratie en monitoring waarin signalen, meldingen, verwijzingen, hulpactiviteiten, beslissingen, resultaten etc. per cliënt of gezin kunnen worden vastgelegd en bijgehouden (cliëntvolgsysteem). Rol van het stadsdeel: faciliteren van het proces; bij elkaar brengen van de ketenpartners7 voor overleg op beleidsniveau, hen bewegen tot het maken van duidelijke en haalbare samenwerkingsafspraken, en het vastleggen van deze afspraken in een convenant (trekkerschap); het voeren van de regie op beleidsniveau, signaleren van knelpunten, aanjagen en bewaken van de voortgang, controleren van gemaakte afspraken en convenanten, zorgen dat alle partners regelmatig worden geïnformeerd over de voortgang; de lokale ketenontwikkeling afstemmen op de voorzieningen en instrumenten die worden ontwikkeld door de centrale stad (b.v. zorgen dat het nieuwe uitgebreide steunpunt ontwikkeld in Nieuw West zo snel mogelijk en eventueel met voorrang wordt opgezet in Zuidoost) jaarlijks het functioneren van de keten (laten) evalueren op basis van kwantitatieve gegevens over b.v. aard en omvang, aantallen meldingen, verleende opvang en hulp, verwijzingen, hulpresultaten, cliënttevredenheid, burgerpeilingen etc.
7
Deelname door politie, justitie, slachtofferopvang en daderhulpverlening zijn essentieel.
32
1.4.4 Voorlichting en preventie Doelstelling: Voorkomen, verminderen en stoppen van huiselijk geweld . •
•
• • •
• • • • •
Taken en acties: organiseren en faciliteren van periodieke voorlichtingscampagnes gericht op (h)erkennen van signalen, bespreekbaar maken van huiselijk geweld, tips voor slachtoffers, bewustmaken van plegers etc. in het stadsdeel. Daarbij kan goed worden aangesloten bij de opzet en materialen van de stedelijke campagne “Huiselijk geweld is niet normaal”; organiseren en faciliteren van een lokaal aanbod van weerbaarheidstrainingen, opvoedingsondersteuning, empowermentbijeenkomsten, voorlichtings- en lesmateriaal gericht op (mogelijke) slachtoffers en risicogroepen (b.v. ouders met grote gezinnen); deze informatie wordt gratis beschikbaar gesteld via een digitaal kenniscentrum (of vanuit een expertisecentrum dat verbonden is aan het Steunpunt huiselijk geweld). organiseren en faciliteren van voorlichtingsbijeenkomsten gericht op moeilijk te bereiken etnische groepen (b.v. vrouwen met verblijfsproblemen, niet Nederlands sprekende Ghanese vrouwen, analfabeten); betrekken van diverse lokale organisaties en intermediairs bij preventie- en voorlichtingsactiviteiten, b.v.: onderwijs, media, kerken, sportverenigingen, theaters, vrijwilligersorganisaties, jongerenclubs, buurtverenigingen etc.; aanvullen en actualiseren van de Sociale Kaart Amsterdam8 met adressen van lokale instellingen, informatiebronnen en voorzieningen op het gebied van huiselijk geweld. Alternatief: uitgeven van een “Verwijsgids Huiselijk Geweld Zuidoost” die op papier en via het Internet kan worden geraadpleegd; een voorbeeld is de “Sociale kaart huiselijk geweld” (2005) van stadsdeel Westerpark (in te zien via Internet); de gids moet zowel bruikbaar zijn voor cliënten als voor hulpverleners. Rol van het stadsdeel: trekkerschap bij de vorming van de projectgroep; stimuleren van preventieactiviteiten, zoals themadagen, gezinsvoorlichting, scholen, lokale media uitzendingen etc.; het voeren van de regie op beleidsniveau, stimuleren van initiatieven, signaleren van knelpunten, bewaken van de voortgang; jaarlijkse openbare rapportage (“Jaarverslag aanpak huiselijk geweld”) over de aard en omvang van huiselijk geweld in het stadsdeel, uitgevoerde voorlichtings- en preventie-activiteiten, besteding van middelen, resultaten van het gevoerde beleid etc.; ondersteunen en stimuleren van lokale organisaties, vrijwilligers en intermediairs die activiteiten ontplooien op het gebied van voorlichting en preventie9;
8
De Sociale Kaart Amsterdam (www.socialekaart.amsterdam.nl) is een webgids met adresgegevens en links naar informatiebronnen op het gebied van Zorg en Welzijn. Er kan worden geselecteerd op “Huiselijk geweld” en op stadsdeel. De site wordt beheerd door het Documentatie- en informatieCentrum van de GGD Amsterdam. 9 Hierover staan nuttige ideeën in de ‘Inventarisatie aanbod huiselijk geweld Amsterdam Zuidoost’, 2005.
33
1.4.5 Specialisatie hulpverlening Doelstelling De inhoudelijke kwaliteit van de hulpverlening aan slachtoffers en daders verbeteren en daarbij rekening houden met de diversiteit in Zuidoost. • •
• • • • • •
Taken en acties: realiseren en ondersteunen van training en bijscholing voor professionals bij politie, justitie, hulpverleningsinstellingen, zelforganisaties, vrouwennetwerken etc. (deskundigheidsbevordering); ontwikkelen en vormgeven van het lokale hulpverleningsaanbod op het gebied van o.a. preventie, signalering, bescherming, daderbehandeling, hulpverlening en nazorg voor alle relevante groepen in het stadsdeel. Zorgen dat alle noodzakelijke vormen van hulp op lokaal niveau beschikbaar zijn; signaleren van tekortkomingen in de hulpverlening en succesvolle vrijwilligersprojecten; stimuleren van de ontwikkeling van nieuwe hulpverleningsmethodieken (b.v. daderbehandeling voor etnische doelgroepen) en van de voortzetting van gebleken effectieve vormen van hulpverlening (b.v. het project “En nu ik!”); zorgen dat alle instanties, die kunnen worden ingeschakeld na een melding van huiselijk geweld beschikken over een gespecialiseerde functionaris, die goed bereikbaar, deskundig en bevoegd is om te handelen; (laten) bijscholen van beroepsgroepen die een indirecte rol spelen bij de herkenning van huiselijk geweld, o.a. leerkrachten, kinderleidsters, jongerenwerkers, thuiszorgmedewerkers, pastores; zorgen dat het Protocol Kindermishandeling Amsterdam bij alle betrokken organisaties, hulpverleners en beroepsgroepen in Zuidoost bekend is en wordt gevolgd; organiseren of faciliteren van goed gestructureerde informatiebijeenkomsten waarin hulpverleners en (etnische) vrijwilligers kennis en praktijkervaringen kunnen uitwisselen.
Rol van het stadsdeel initiatief nemen bij de vorming van de projectgroep; stimuleren van uitwisselingsbijeenkomsten, training en bijscholing. het voeren van de regie op beleidsniveau, stimuleren van initiatieven, signaleren van knelpunten, bewaken van de voortgang (bijv. controleren of professionele hulpaanbieders voldoende gekwalificeerd zijn; of instanties een specialist hebben aangesteld en of lacunes in het hulpaanbod zijn opgelost); • informatie uitwisselen en initiatieven afstemmen met de stedelijke projectleider huiselijk geweld en met andere stadsdelen gericht op verbetering van de inhoudelijke kwaliteit van de hulpverlening (b.v. gezamenlijk investeren in de ontwikkeling van nieuwe methodieken of instrumenten). • • •
34
1.4.6 Bijzondere risicogroepen Doelstelling Het ontwikkelen en implementeren van aanvullend beleid gericht op specifieke risicogroepen. Naast de bekende vormen van huiselijk geweld, worden de laatste tijd ook nieuwe, minder bekende vormen van huiselijk geweld geconstateerd. Het gaat meestal om bepaalde categorieën slachtoffers die extra kwetsbaar zijn. We geven enkele voorbeelden. Kindersmokkel. Recent is bekend geworden dat door gezinnen binnen de Somalische gemeenschap kinderen op zeer jonge leeftijd uit Somalië naar Nederland worden gehaald. Voor deze kinderen wordt kinderbijslag aangevraagd en ze worden daarna als huishoudelijke hulp ingezet. Als ze zijn opgegroeid en meer geld gaan kosten, worden ze zonder papieren teruggebracht naar Somalië. Vervolgens worden er nieuwe jonge kinderen onder dezelfde naam als de achtergelaten kinderen naar Nederland mee teruggebracht en begint het proces opnieuw. Ouderen. Regelmatig komen verhalen in de pers van zelfstandig wonende ouderen die door hun (klein-)kinderen of mantelzorgers worden afgeperst, bedreigd of mishandeld. Vaak doen de slachtoffers geen aangifte omdat zij een afhankelijkheidsrelatie hebben met de pleger van het huiselijk geweld. Volgens recente cijfers zijn 7% van de ouderen boven de 55 jaar in 2005 slachtoffer geweest van een vorm van huiselijk geweld. Homoseksuelen. Het probleem van geweld in mannenrelaties wordt volgens de Schorer Stichting gebagatelliseerd10. Een onderzoek uit 2004 wijst uit dat het geweld in mannenrelaties meestal vrij ernstig is; naast blauwe plekken, kneuzingen en ontwrichtingen kwamen ook steekwonden, een kapot geschopte knie en ander ernstig letsel voor. De psychische klachten zijn echter nog groter. Schaamte en angst, bijv. om naar buiten te treden als homoseksueel vormen een drempel. Er wordt daarom meestal geen aangifte gedaan bij de politie. Ook in vrouwenrelaties komt huiselijk geweld voor. Hierover is echter weinig bekend. Voorbeelden van andere bijzondere risicogroepen zijn: mannelijke slachtoffers, gehandicapten, illegalen en vrouwen uit etnische minderheden. • • • •
Rol van het stadsdeel: het nemen van initiatief bij de vorming van de projectgroep; geld en faciliteiten ter beschikking stellen, het voeren van de regie op beleidsniveau, stimuleren van initiatieven, bewaken van de voortgang; initiëren en stimuleren van onderzoek naar de aard en omvang van huiselijk geweld in het stadsdeel en naar eventuele knelpunten in de aanpak, zodat daar gericht beleid op kan worden ontwikkeld; gerichte voorlichting aan risicogroepen over huiselijk geweld en over het bestaan van de ambulante steunpunten in het stadsdeel (en in de toekomst het advies- en steunpunt huiselijk geweld).
10
Geweld in mannenrelaties (2004), Schorer Stichting / Universiteit van Utrecht.
35
De komende jaren zullen bovenstaande actiepunten worden uitgewerkt. Wij zullen u daarvan tussentijds op de hoogte houden. 1.4.7
Financiële aspecten
Privé-geweld, Programma1 Totaal PP010204
2007 2008 2009 €150.880,- €150.880,- €150.880,-
2010 €150.880,-
1.4.8 Inspanningen partners: ( NB de inspanningen van de partners zijn reeds vastgelegd in hun plannen. Besluitvorming hierover heeft reeds plaatsgevonden) Politie Een probleem blijft het feit dat HG-zaken vaak 1 op 1 zaken zijn en daarom door het OM worden geseponeerd. De buurtregisseur zal conform het convenant nadrukkelijk in het gehele traject worden ingezet. Met justitie is afgesproken (BOSZ-beleid), dat binnen D3 alle aangiftes met bekende daders in behandeling worden genomen. Bureau opsporing doet de recidivegevallen. Onbekende daders en mutaties worden afhankelijk van de zwaarte en opsporingsindicatie opgepakt. NB. desnoods ambtshalve vervolgen. Als het slachtoffer uitdrukkelijk aangeeft geen aangifte te willen doen of die niet langer wenst te handhaven, zal het parket overgaan tot ambtshalve vervolging als er sprake is van een bewijsbaar feit als: -
de geestelijke en/of lichamelijke integriteit van het slachtoffer ernstig wordt bedreigd, gelet op de aard van het letsel of de frequentie van het geweld, en/of het slachtoffer zich bevindt in een evidente afhankelijkheidspositie. Dit geldt in alle gevallen voor minderjarige slachtoffers.
Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
Doelstelling zaken
Verhoging van aantal zaken.
5% hoger aantal zaken t.o.v. realisatie 2005
Aanpak conform afgesproken protocol Vervolging
Aangifte bereidheid
Ketenpartners / Recidive plegers
Uitvoering geven aan onderwerp/speerpunt. - Meer bewuste aanpak van huiselijk geweld. Elke aangifte met dader of daderindicatie wordt vervolgd. - Vrouwen/kinderen enz. bewegen aangifte te doen - Rol van Buurtregie
- Samenwerking met ketenpartners met na-
- Afhandeling van iedere zaak conform "Opsporing Nieuwe Stijl". - Als inspanningsverplichting:100% van de zaken worden behandeld en voorgelegd ter beoordeling van het OM. - Substantiële verhoging van het aantal aangiften HG t.o.v. 2006 - Daders verwijzen om een zo vroeg mogelijk dader-behandeling te realiseren in de strafrechtelijke aanpak. - Slachtoffer, op de hoogte stellen van de te volgen strafrechtelijk aanpak. Slachtoffers doorverwijzen voor hulpverlening. Vervolgafspraken met buurtregisseur en slachtoffer. - Per 3 maanden informatieverstrekking; - Meldingen, aangiften, aangehouden en
36
me in dader vervolg traject. (Gemeente Steunpunt Huiselijk Geweld, OM, Reclassering en De Waag)
verhoorde verdachten, ivs, recidives.
Justitie 1. Het nakomen van afspraken zoals deze zijn opgenomen in het convenant huiselijk geweld. 2. Het werken conform de ‘Aanwijzing Huiselijk Geweld’ van het College van procureurs-generaal.
37
Hoofdstuk 2: De gebiedsgerichte aanpak. 2.1 Inleiding Naast de doelgroepgerichte aanpak vormt de gebiedsgerichte aanpak een belangrijke pijler van deze nota. Waar de doelgroepgerichte aanpak zich richt op doelgroepen, richt de gebiedsgerichte zich op de aanpak van “gebieden” ( bijvoorbeeld een aantal flats of een wijk). Het voordeel van de gebiedsgerichte aanpak is dat de problemen in een gebied integraal en tegelijkertijd kunnen worden aangepakt. Daardoor wordt versnippering van inspanningen voorkomen. Deze werkwijze vult de doelgroepgerichte aanpak goed aan en is de afgelopen jaren succesvol gebleken. Daarom willen wij de gebiedsgerichte aanpak voortzetten en verder ontwikkelen. De doelstelling waar de gebiedsgerichte aanpak aan wil bijdragen is de volgende:
Doelstellingen Bijdragen aan een verbetering van de score van Zuidoost op de Veiligheidsindex Amsterdam met 6 punten voor de periode 2006 – 2010. Ten aanzien van de objectieve veiligheid bedroeg in 2005 de gemiddelde score voor heel Zuidoost 97. Voor 2010 is de doelstelling 91 (een lagere score betekent een verbetering van de veiligheid). Ten aanzien van de subjectieve veiligheid bedroeg in 2005 de gemiddelde score voor heel Zuidoost 83. Voor 2010 is de doelstelling 77. Een verlaging met 6 punten voor de periode 2006 – 2010 is overeenkomstig het beleid van de Gemeente Amsterdam. In het navolgende gaan we dieper in op de gebiedsgerichte aanpak. 2.2 Veiligheid en leefbaarheid Bij de gebiedsgerichte aanpak staat de integrale benadering van een gebied voorop. Daarom wordt aan het onderwerp veiligheid vaak het brede begrip “leefbaarheid” gekoppeld. Veiligheid en leefbaarheid hangen nauw samen. Indien een gebied bijvoorbeeld niet schoon en heel is, draagt dat bij aan (gevoelens van) onveiligheid. Door het stadsdeel wordt daarom veel geïnvesteerd in activiteiten die onze wijken schoon, heel en veilig moeten houden. Het stadsdeel stelt daartoe (samen met de partners in de wijk) wijkvisies en wijkjaarprogramma’s op. In de wijkjaarprogramma’s worden deze activiteiten en projecten jaarlijks vastgelegd. Maar deze wijkjaarprogramma’s worden maar één keer per jaar opgesteld. Om snel op ontwikkelingen te kunnen reageren worden daarom naast de wijkjaarprogramma’s ook actieplannen opgesteld. In die actieplannen worden snel en gezamenlijk met de ketenpartners doelstellingen en actiepunten geformuleerd en concrete uitvoeringsafspraken gemaakt. Deze actieplannen worden tussentijds gemonitord zodat de voortgang in de gaten gehouden kan worden. Momenteel bestaat er reeds een aantal van dergelijke plannen, zoals plan van aanpak winkelcentrum Venserpolder, actieplan Heesterveld en actieplan Hoptille. De doelstellingen en de actiepunten variëren in deze plannen per gebied. Het gaat te ver om in deze nota alle actieplannen te behandelen. Om u toch een beeld te geven van een dergelijk actieplan is een voorbeeld van een dergelijk plan uit 2006 in de bijlagen opgenomen. 2.3 Winkelcentra Ook rond bedrijventerreinen en winkelcentra ontwikkelt het stadsdeel, samen met haar partners, indien nodig, gebiedsgerichte actieplannen. In samenwerking met bijvoorbeeld bedrijfsverenigingen, vastgoedbeheerders, politie en openbaar ministerie zijn er bijvoorbeeld actieplannen opgesteld voor de winkelcentra Ganzenpoort, Kraaiennest, Venserpolder en Holendrecht. Daarnaast wordt er momenteel een plan voor het centrumgebied
38
Zuidoost geschreven. Wat betreft de criminaliteit rond het bedrijfsleven was het de doelstelling om in 2006 een criminaliteitsdaling van ongeveer 25% te realiseren ten opzichte van 2002. De verwachting is dat deze doelstelling wordt gehaald, afgezien van het onderdeel overval. Het aantal aangiften van winkeldiefstal is in geheel Amsterdam sinds 2002 met 33% gedaald en het aantal aangiften van diefstal/inbraak bedrijven en instellingen met 41%. Aandachtspunt blijft het vergroten van de aangiftebereidheid van ondernemers.
Doelstellingen Afname van het aantal aangiftes van winkeldiefstal en diefstal/inbraak waarmee ondernemers worden geconfronteerd met 10% in 2009 (peildatum 2006)(bij gelijkblijvende aangiftebereidheid). Daling van het aantal overvallen waarvan ondernemers het slachtoffer zijn11.
De actieplannen van het stadsdeel en haar partners dienen in 2007 geactualiseerd te worden. Ook zal er in 2007 en 2008 een beleidsstandaard voor de implementatie van het politiekeurmerk veilig ondernemen worden ontwikkeld. 2.4 Gebiedsgerichte aanpak en aandachtsgebieden Bij de gebiedsgerichte aanpak kennen we in navolging van het Veiligheidsplan Amsterdam tevens zogenaamde “aandachtsgebieden”. Aandachtsgebieden zijn locaties ofwel buurten die onder druk staan door een hoge mate van criminaliteit en/of overlast. Dit zijn vaak gebieden waar een concentratie van de doelgroepen jeugd en veelplegers te vinden zijn. De veiligheidsindex in die gebieden scoort er vaak veel hoger dan gemiddeld. De subdriehoek Oost (waar stadsdeel Zuidoost een onderdeel van uitmaakt) heeft voorgesteld Bijlmer Centrum en Bijlmer Oost aan te wijzen als aandachtsgebied. Deze twee gebieden vragen om een integrale programmatische ketenbenadering met een duidelijke regie van het stadsdeel. De informatiepositie van de ketenpartners moet actueel zijn en extra financiële injecties en politieke aandacht vereist. Voor de twee aandachtsgebieden in Zuidoost zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen: Bijlmer Oost: een daling van de objectieve index met 21 punten. Van 131 punten in 2005 naar 110 punten in 2010. Bijlmer Centrum: een daling van de objectieve index met 17 punten. Van 127 punten in 2005 naar 110 punten in 2010. In 2007 worden in de wijkjaarprogramma’s en de daaronder “hangende” actieplannen acties geformuleerd voor deze aandachtsgebieden. Daarbij is niet uitgesloten dat gedurende de bestuursperiode nieuwe aandachtsgebieden worden benoemd ofwel, bij goede resultaten, aandachtsgebieden worden afgevoerd omdat een integrale programmatische benadering niet meer noodzakelijk is.
11
Deze doelstelling kan, op dit moment, door gebrek aan informatie nog niet smart geformuleerd worden. In de uitgewerkte plannen wordt hier op teruggekomen.
39
2.5 Financiële aspecten stadsdeel Het gaat te ver om alle bedragen op te sommen die worden uitgegeven om de wijken in Zuidoost schoon heel en veilig te houden. De acties en de projecten in de aandachtsgebieden financieren we uit GSB3 geld. Daarvoor staan de komende jaren de volgende bedragen op de begroting: GSBIII Programma 1 Totaal PP010502
2007 € 248.123,-
2008 € 174.623,-
2009 € 204.623
2010 Nog niet bekend
2.6 Inspanningen partners ( NB de inspanningen van de partners zijn reeds vastgelegd in hun plannen. Besluitvorming hierover heeft reeds plaatsgevonden)
Politie De politie zet extra in op de volgende gebieden: E-G buurt De buurt kenmerkt zich door sloopflats, een grote brede school en ook op het grensgebied met de Geerdinkhofbuurt (op de Elsrijkdreef) van een verslaafdenopvang. Deze verslaafdenopvang wordt eind 2006 verbouwd naar een 24-uurs opvang. De sloopflats hebben een aanzuigende werking op verslaafden en dealers die zich veelal in of in de buurt van deze flats ophouden. Er bestaat een wankel evenwicht in overlast en veiligheid tussen de bewoners, de schoolkinderen en de bezoekende verslaafden en dealers. Ook in 2007 zal door het wijkteam intensief worden gecontroleerd en worden er maandelijks acties gehouden teneinde de verslaafden en dealers aan te houden en te vervolgen. Intensieve samenwerking met woningbouwvereniging, en gemeentelijke instanties om de verslaafden uit het gebied te weren door aanhouding en vervolging alsmede het aanbieden van alternatieven zullen in 2007 moeten zorgen voor een veiliger en leefbaarder omgeving. Door de samenvoeging van 2 veiligheidsrisicogebieden tot 1 geheel alsmede het toepassen van flatverboden en geografische verboden is in 2006 de veiligheid en leefbaarheid al aanzienlijk verbeterd maar zal in 2007 door continuering van het beleid nog sterk gaan verbeteren. Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
E-G -buurt
Aanpak drugsoverlast. Door acties, controles en toepassen van flatverboden en geografische verboden.
Maandelijkse drugsacties, dagelijkse controles en toepassen flatverboden en geografische verboden
Bijlmer Centrum Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
Aanpak overlast drugsdealers en drugsverslaafden Vergroting veiligheid in en rondom Station Bijlmer
-Terugbrengen van de overlast -Acties op drugsdealers -Streven naar vastleggen ‘stationsconvenant’
Minimale overlast van verslaafden en dealers Tenminste stabilisatie van criminaliteit in- en
40
Aanpak veel voorkomende criminaliteit
-Aanpak gebiedsgerelateerde criminaliteit -Acties -Samenwerking met alle betrokken partners
rond station Bijlmer Invulling geven aan dit speerpunt
Hoptille en Heesterveld Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
Aanpak overlast drugsdealers en drugsverslaafden
-Terugbrengen van de overlast -Acties op drugsdealers -Acties -Samenwerking met alle betrokken partners -Samenwerking met alle betrokken partners -Acties -Samenwerking met alle betrokken partners
Minimale overlast van verslaafden en dealers
Aanpak veel voorkomende criminaliteit Verhoging leefbaarheid in deze woongebieden Aanpak jeugdgroep
Invulling geven aan dit speerpunt
Invulling geven aan dit speerpunt Invulling geven aan dit speerpunt
Venserpolder Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
Aanpak overlast ‘hanggroepen’ Aanpak veel voorkomende criminaliteit
-Terugbrengen van de overlast -Acties -Samenwerking met alle betrokken partners -Samenwerking met alle betrokken partners -Acties -Samenwerking met alle betrokken partners
Minimale overlast van deze ‘hanggroepen’
Verhoging leefbaarheid in dit woongebied Aanpak jeugdgroep
Invulling geven aan dit speerpunt
Invulling geven aan dit speerpunt Invulling geven aan dit speerpunt
Kraaiennest Kraaiennest zal op termijn worden afgebroken om een nieuw winkelcentrum te bouwen. Winkelcentrum Kraaiennest heeft een markt die een aanzienlijke aanzuiging heeft van bewoners uit alle populaties. De aanpak van Kraaiennest is vooral gelegen in de zomermaanden tegen hanggroepen, kaarten en andere vormen van overlast. De winkelpopulatie neemt af door een teruggang van winkels. Vele ondernemers hebben moeite het hoofd boven het water te houden. Dit is regelmatig aanleiding voor overleg met het bestuur. Ook in 2007 zal de aanpak van drugsoverlast onverkort doorgaan. Daarnaast zal door maatwerk op de verschillende centra de overlast van hanggroepen al dan niet samen met buurtregie worden aangepakt. Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
Kraaiennest
Tegengaan overlast in de zomer
Controles, surveillance-uren
In het navolgende hoofdstuk 3 gaan we in op ons instrumentarium
41
Hoofdstuk 3 Instrumentarium 3.1.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt een aantal belangrijke instrumenten besproken die in de komende periode een bijdrage leveren aan de aanpak van de veiligheidsproblemen zoals hierboven beschreven. De inzet van deze instrumenten is complementair aan de reguliere inspanningen van de politie en justitie. 3.1.2 Handhaving en toezicht Handhaving en toezicht zijn de komende bestuursperiode speerpunten. Handhaving en toezicht zijn daarnaast belangrijke instrumenten bij het realiseren van de doelstellingen van dit actieplan. Ook moeten handhaving en toezicht een bijdrage leveren aan het bereiken van de doelstellingen van de stedelijke handhavingprioriteiten zoals die zijn vastgesteld in het Stedelijk Project Handhaving. De recent ingestelde subdriehoek Toezicht en Handhaving adviseert de driehoek en het College van B&W over de inzet van het instrument Toezicht en Handhaving. Daarbij zullen de prioriteiten op het gebied van toezicht in de openbare ruimte van de driehoek en van het bestuur op elkaar worden afgestemd. In het navolgende gaan we nader in op toezicht en handhaving in Zuidoost. We gaan eerst in op de handhaving in brede zin. 3.1.3 Handhavingsprogramma Handhaving (in brede zin) heeft ruimere doelstellingen dan alleen veiligheidsdoelstellingen. Handhaving in brede zin heeft als doelstelling dat de burger zich beter aan de regels houdt. Dan gaat het dus niet alleen om regels die het stadsdeel heeft gemaakt met het oog op de veiligheid maar om alle regels van het stadsdeel. De komende jaren willen we de omslag maken van “gewoon” handhaven naar programmatisch handhaven. In dat licht hebt u op 31 januari 2006 het handhavingsprogramma stadsdeel Zuidoost 2006 vastgesteld. Een belangrijk kenmerk van programmatisch handhaven is de cyclische aanpak en de integraliteit van de handhaving. Door een goede integrale samenwerking tussen alle ketenpartners ( alle betrokken partijen, bijvoorbeeld stadsdeel, politie, woningstichting en openbaar ministerie) kan de effectiviteit van de handhaving verbeterd worden.
• • • • • • • •
Niet alle regelgeving kan tegelijkertijd worden gehandhaafd. Daarom zijn er in het Handhavingsprogramma 2006 prioriteiten geformuleerd. Het gaat om de volgende prioriteiten: leerplicht overlast jeugd/hangjongeren (incl. vandalisme/jongerencriminaliteit) controle bouw- en sloopvergunningen handhaven bestemmingsplan (onrechtmatig gebruik percelen) illegaal gebruik woningen drugs- en alcoholgebruik op straat handhaven milieuregels openbare ruimte (zwerfvuil, afval) Gebruiksvergunningen Om ervaring op te doen met programmatisch handhaven, is in oktober 2006 in Gein een handhavingspilot gestart. Het is het de bedoeling om tot handhavingsprotocollen te komen die integrale en programmatische handhaving de komende jaren dienen te waarborgen. De evaluatie van deze pilot wordt u midden 2007 aangeboden.
42
In deze nota willen we ons echter beperken tot de handhaving en toezicht die direct gerelateerd is aan de (gevoelens van) onveiligheid op straat. De reden daarvoor is dat deze ( gevoelens van) onveiligheid het zwaarst meetelt in de veiligheidsindex. 3.1.4 Toezicht en handhaving op straat Om de veiligheid op straat te verbeteren zet het stadsdeel een combinatie van toezicht en handhaving in. Bij de veiligheid op straat kunt u denken aan geluidsoverlast, wildplassen, alcohol drinken op straat en andere vormen van hinderlijk gedrag. Kleine overlastsituaties op straat hebben een grote invloed op de mate waarin mensen zich prettig of veilig voelen op straat. Het gaat hier dus vooral om de overlast in de publieke ruimte terug te dringen. Samen met de politie zet het stadsdeel zich in om de overlast aan te pakken. Toezichthouders signaleren overlastgevend gedrag en spreken de overlastplegers hierop aan. Handhavers doen hetzelfde, maar zij hebben daarnaast de bevoegdheid overlastplegers te verbaliseren. Het stadsdeel besteedt relatief veel geld aan het houden van toezicht en wil dit de komende jaren continueren. Maar toezichthouders zijn niet altijd voldoende toegerust om de overlast aan te pakken. Dat komt vooral omdat toezichthouders maar beperkte bevoegdheden hebben om op te treden. Handhavers van de milieupolitie (met opsporing bevoegdheden toegeruste ambtenaren) gaan de toezichthouders daarom ( als proef) de komende tijd ondersteunen, waardoor het stadsdeel de overlast effectiever hoopt aan te pakken. Waar de overlast ook de capaciteiten van de toezichthouders en handhavers te boven gaat, wordt de politie ingeschakeld. Na een evaluatie van deze proef zal er in 2007 een nieuw projectplan handhaving en toezicht worden geschreven. Doelstellingen 1. Bijdragen aan een verbetering van de score van Zuidoost op de Veiligheidsindex Amsterdam met 6 punten voor de periode 2006 – 2010. 2. Ten aanzien van de objectieve veiligheid bedroeg in 2005 de gemiddelde score voor heel Zuidoost 97. Voor 2010 is de doelstelling 91 (een lagere score betekent een verbetering van de veiligheid). 3. Ten aanzien van de subjectieve veiligheid bedroeg in 2005 de gemiddelde score voor heel Zuidoost 83. Voor 2010 is de doelstelling 77. Een verlaging met 6 punten voor de periode 2006 – 2010 is overeenkomstig het beleid van de Gemeente Amsterdam
3.2.1 Cameratoezicht Inleiding Al sinds 1997 hangen er camera’s in de openbare ruimte van Zuidoost. De belangrijkste redenen om cameratoezicht in te zetten zijn verbetering van de objectieve en subjectieve veiligheid in Zuidoost. De camera’s zijn in eerste instantie opgehangen als experiment. Omdat dit experiment na evaluatie positief bleek uit te vallen zijn op meer plaatsen camera’s opgehangen. In het navolgende gaan we nader in op het cameratoezicht in Zuidoost.
43
Cameratoezicht in Zuidoost: a. Kraaiennest: Kraaiennest kent een probleem met dealers en verslaafden die zich in groten getale ophielden op de locatie in en rondom het winkelcentrum. In totaal zijn er rondom winkelcentrum Kraaiennest 23 camera’s opgehangen waarvan het merendeel vaste camera’s zijn. Vaste camera’s zijn camera’s die slecht één plek “in de gaten houden”. Er hangen ook enkele dome-camera’s op Kraaiennest. Domecamera’s zijn camera’s die 180 graden kunnen draaien en dus een groter gebied “in de gaten kunnen houden”. In opdracht van het stadsdeel kijkt de Dienst Stadstoezicht vanaf 1997 de camera’s live mee in het Meeleescentrum Amsterdamse Poort. De centrale stad heeft DSP12 (Van Dijk, Soomeren en Partners) in 2001 de opdracht gegeven een evaluatie te schrijven over de effecten van cameratoezicht alvorens nieuw cameratoezicht in de stad toe te staan. Deze evaluatie heeft feitelijk de deur opengezet voor uitbreiding cameratoezicht. b. Amsterdamse Poort/Arena Boulevard: Sinds 2004 hangen er camera’s in winkelcentrum de Amsterdamse Poort en op de Arena Boulevard. Er hangen in totaal 9 camera’s. De reden om cameratoezicht in te zetten in het winkelcentrum en op de Arena Boulevard kwam doordat de drugsgerelateerde overlast sterk toenam. Ondanks alle inzet die door alle betrokken partijen werd gedaan, bleef het probleem toenemen. In het bijzonder werd de overlast ervaren door bewoners, bezoekers en de winkeliers. Om de veiligheidsbeleving bij deze groepen te verbeteren is toen besloten om camera’s in te zetten. c. Ganzenpoort: In 2005 zijn 9 camera’s opgehangen rondom het winkelcentrum Ganzenpoort. Naar aanleiding van de toename van overlastproblemen op en rondom het winkelcentrum en het gegeven dat bewoners en winkeliers zich onveilig voelen, heeft het stadsdeel in samenspraak met de politie besloten cameratoezicht in te zetten in het gebied. De overlast wordt voornamelijk veroorzaakt door dealers, verslaafden, hangjongeren en hangouderen. Ondanks alle gepleegde inzet, was het noodzakelijk om aanvullend camera’s op te hangen. Het meelezen gebeurt in het Meesleescentrum Amsterdamse Poort. d. Venserpolder: In 2005 zijn er 5 dome-camera’s opgehangen in winkelcentrum Venserpolder. Sinds jaar en dag geeft de horecastrook bijzonder veel overlast. Er wordt gegokt, gehangen en er komen veel snorders. De bewoners en winkeliers voelden zich erg onveilig. Door alle betrokken partijen wordt veel geïnvesteerd om het winkelcentrum veiliger te maken. Het ophangen van camera’s maakt onderdeel uit van de aanpak. Deze camera’s kunnen worden meegelezen in het Meesleescentrum Amsterdamse poort. 12
Evaluatie Cameratoezicht Amsterdam. Effectmeting Augus Allebéplein, Belgiëplein en Kraaiennest 26 maart 2003
44
f. Live meekijken efficiënter: Om de huidige camerasystemen efficiënt en effectief te kunnen gebruiken is live meekijken essentieel. Het meekijken van camera’s op de locaties brengt aanzienlijke kosten met zich mee. Om dit te beperken en vanwege de efficiency heeft het stadsdeel besloten tot de realisatie van centraal meeleescentrum. In september 2006 is het live meekijken in het centraal meeleescentrum van start gaan. Alle camera’s die in Zuidoost gericht staan op de openbare ruimte, worden verbonden met het centraal meeleescentrum. Na een Europese aanbesteding voor het meelezen heeft de Dienst Stadstoezicht de opdracht gekregen. In samenwerking met het stadsdeel en de politie zal bepaald worden voor welke uren het live meekijken het meest rendabel is. Het stadsdeel heeft bewust niet gekozen voor het kijken op vaste tijden, omdat de verschillende winkelcentra verschillende problematieken hebben op verschillende tijden. Op deze manier kan het meekijken flexibel worden ingezet en weet de burger niet wanneer er wordt meegekeken (dit kan van invloed zijn op het gedrag van burgers in het winkelcentrum). g. Overige cameraprojecten: Niet alleen het stadsdeel heeft cameratoezicht in Zuidoost. Ook woningcorporaties, parkeergarages, stations en het stadion Arena hebben camera’s hangen. Deze hangen in de gebouwen en hebben geen toezicht op de openbare ruimte. Als enige heeft de politie de mogelijkheid om bij calamiteiten de beelden terug te kijken. Zij kunnen en mogen deze beelden dan ook gebruiken ter ondersteuning van de opsporing. Doelstellingen 1. Bijdragen aan een verbetering van de score van Zuidoost op de Veiligheidsindex Amsterdam met 6 punten voor de periode 2006 – 2010. 2. Ten aanzien van de objectieve veiligheid bedroeg in 2005 de gemiddelde score voor heel Zuidoost 97. Voor 2010 is de doelstelling 91 (een lagere score betekent een verbetering van de veiligheid). 3. Ten aanzien van de subjectieve veiligheid bedroeg in 2005 de gemiddelde score voor heel Zuidoost 83. Voor 2010 is de doelstelling 77. Een verlaging met 6 punten voor de periode 2006 – 2010 is overeenkomstig het beleid van de Gemeente Amsterdam
• • • •
Momenteel werken we aan een nieuwe visie op cameratoezicht. Dit is een herijking van het Vernieuwd Beleidskader uit 2003. Het ontwikkelen van een nieuwe visie is noodzakelijk, omdat: in de Gemeentewet een nieuw artikel over cameratoezicht is opgenomen; er nieuwe technische mogelijkheden zijn; een efficiencyslag gemaakt kan worden, bijvoorbeeld door meer samen te werken. Een toetsingskader noodzakelijk is voor mogelijk nieuwe initiatieven De nieuwe visie zal u medio 2007 worden aangeboden.
45
3.3.1 Preventief fouilleren Sinds 20 november 2002 heeft de gemeenteraad de burgemeester de bevoegdheid gegeven om in Amsterdam gebieden aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied. Binnen de grenzen van dit gebied kan, nadat de officier van justitie een last heeft afgegeven, een preventief fouilleeractie worden gehouden. Op 8 juli jl. heeft de burgmeester op basis van een (cijfermatige) analyse opnieuw een gebied in de stadsdelen Centrum en Zuidoost aangewezen als veiligheidsrisicogebied voor een jaar. Uit diverse evaluaties blijkt dat de wapenincidenten sinds de start met preventief fouilleren zijn gedaald in de veiligheidsrisicogebieden met ruim 30%. 3.4.1. Overlastgebieden/ verwijderingsbevelen In de APV is aan de Burgemeester de bevoegdheid gegeven om gebieden in de stad aan te wijzen als overlastgebied. In deze overlastgebieden kunnen personen bij bepaalde gedragingen uit het gebied worden verwijderd. Sinds 1 april 2006 is de APV gewijzigd (2.6b). 1. De wijziging maakt het mogelijk om mensen, in de aangewezen gebieden, voor een bepaalde periode te verwijderen als zij overlast veroorzaken. Voorheen was dat alleen mogelijk als overlast harddrugs gerelateerd was. 2. Een andere wijziging betreft de periode van verwijdering. Voorheen was dat minimaal 8 uur en maximaal 14 dagen. Sinds de wijziging kunnen personen minimaal 24 uur en maximaal 3 maanden verwijderd worden uit een overlastgebied. Met de ketenpartners is afgesproken dat voor personen die voor een verwijderingsbevel van 14 dagen en langer in aanmerking komen, en aangeven gebruik te maken van zorg in het overlastgebied, vervangende zorg wordt geregeld. Het is sowieso voor elke persoon die een verwijderingsbevel krijgt mogelijk om hulp bij de GGD te vragen. Daarnaast heeft de Burgemeester in zijn aanwijzing de bestaande noodgebieden in het Centrum samengevoegd tot één overlastgebied, en de aanwijzing in Zuidoost gecontinueerd. 3.5.1 Financiële aspecten Veiligheidsmaatregelen, programma 1 Totaal PP010201
2007 €1.670.898,-
2008 €1.383736
2009 €1.270868,-
2010 € 935.868,-
3.6.1 Inspanningen partners ( NB de inspanningen van de partners zijn reeds vastgelegd in hun plannen. Besluitvorming hierover heeft reeds plaatsgevonden) Politie Streefwaarde/inspanning korps op basis van het Regionaal Veiligheidsplan 2007-2010 Doelstelling van het RVP is het verminderen van overlast in publieke ruimte. De inspanningen van het korps zijn als volgt: 1. Uitvoering van het handhavingsbeleid door de politie betekent gericht verbaliseren terzake van een bepaald strafbaar feit op een plaats waar veel overlast is, het verbaliseren van bepaalde personen die overlast veroorzaken of bij voorkeur een combinatie van deze categorieën 2. In 2007 leveren korpsen, in ieder geval voor wijken waarvoor dat nodig is, op verzoek van gemeenten data aan, die dienen als input voor de gemeentelijke wijkscan in het kader van IVB (LKNP).
46
3.
Met betrekking tot de verwerking van overtredingen geldt de afspraak dat de politie meer feiten gaat afdoen door middel van oproepingen. In 2007 reikt de politie tenminste XX.XXX uit. 4. Afhandelen van (een nog nader te bepalen aantal) milieuzaken uit de top 10 milieuzaken, door politie. Streefwaarde/inspanning decentraal onderdeel 2007 (district 3) Dit onderdeel van het Regionaal Veiligheidsplan wordt op een aantal punten nog nader uitgewerkt. Behoudens de hieronder opgenomen onderwerpen hoeven de lijnonderdelen nu geen inspanningen op te nemen in afwachting van de uitwerking van de afspraken uit het Regionaal Veiligheidsplan. Het aantal milieuzaken is voor het korps als totaal gesteld op 1.084. Cp. Wilde is gevraagd een voorstel te doen voor een plan van aanpak met daarin een verdeling van het korpstotaal over de onderdelen. Overlast In het district worden we regelmatig geconfronteerd met verschillende vormen van overlast (drugsverslaafden, jongeren, vandalen). Om die overlast te kunnen bestrijden wordt gebruik gemaakt van verschillende soorten verboden (APV/138 SR). Onderwerp
Speerpunten
Streefwaarde c.q. streefdatum
Handhaving
Totaal aantal staandehoudingen 13
Handhaving overlast
Aantal staandehoudingen overlast
Vanwege lagere bezetting een streefwaarde van 27.000. In afwachting van resultaten werkgroep(zie voetnoot). In afwachting van meer informatie t.a.v. “overlast” kan D3 nog geen streefwaarde noemen. Implementatie systeem in 2007
In het eerste kwartaal 2007 zal D3 een informatiesysteem hebben geïmplementeerd, dat verblijfsverboden, alcoholverboden, flatverboden, stadionverboden en winkel/galerijverboden nadrukkelijker handhaafbaar maakt. Voor de zomer 2007 pilot uitTezamen met relevante veiligheidszetten. En voor eind 2007 is de partners worden randvoorwaarden geschapen voor een pilot waarbij data pilot geëvalueerd. gecombineerd kunnen worden. Dit zal gebeuren in de H-buurt. Milieu
Aantal afgehandelde milieuzaken
In afwachting van meer informatie kan D3 nog geen streefwaarde/datum noemen. Mede ook het feit dat de kennis in district 3 zich beperkt tot de kleine milieuzaken.
Gemeentelijke
Aanlevering data, in ieder geval voor
E.e.a. wordt begrensd door de
13
Door een werkgroep wordt nog bekeken welke feiten worden meegeteld.
47
wijkscan in het kader van IVB
wijken waarvoor dat nodig is, op verzoek van gemeenten (districten ism DBI)
beperkt aanwezige personele capaciteit.
48
Hoofdstuk 4: Informatiepositie Voor het meten van de voortgang op de hoofddoelstellingen van het Amsterdamse veiligheidsbeleid worden de volgende rapportages gemaakt: • de Regionale Veiligheidsrapportage • de Veiligheidsindex Amsterdam. Daarnaast zijn er nog twee andere informatiebronnen die wij gebruiken. 4.1 De regionale veiligheidsrapportage De Regionale Veiligheidsrapportage rapporteert onder andere over de voortgang van het Veiligheidsplan Amsterdam en richt zich primair op het in beeld brengen van de belangrijkste ontwikkelingen rond veiligheid in relatie tot het gevoerde veiligheidsbeleid. Het gaat vooral om de vraag in hoeverre de hoofddoelstellingen van het veiligheidsbeleid, inclusief die van de dadergerichte en gebiedsgerichte aanpak, worden gerealiseerd. Op basis hiervan kan worden vastgesteld of de prioriteiten en doelstellingen van het veiligheidsbeleid aanpassing behoeven. In de Regionale Veiligheidsrapportage wordt - met uitzondering van de benoemde gebieden uit het Veiligheidsplan Amsterdam - stadsbreed gerapporteerd. De Regionale Veiligheidsrapportage is gestoeld op verschillende informatiesystemen van de politie Amsterdam-Amstelland, gegevens van het OM over instroom en afhandeling van zaken en op bevolkingsonderzoek (Monitor Leefbaarheid en Veiligheid14). 4.2. De Veiligheidsindex Amsterdam In de Veiligheidsindex Amsterdam wordt zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid per buurtcombinatie van Amsterdam weergegeven. De belangrijkste doelstellingen van de Veiligheidsindex zijn: eenheid aanbrengen in de veelheid van cijfers en ordening aan te brengen in de veiligheid van buurten. De Veiligheidsindex is gebaseerd op informatiesystemen van de politie Amsterdam-Amstelland (aangiftecijfers en meldingen) en op bevolkingsonderzoek (MLV). 4.3 Veiligheidsplan Amsterdam De verschillende actieprogramma´s in van het Veiligheidsplan Amsterdam streven naar een verbetering van hun informatiepositie. Voor onderdelen van het beleid, afzonderlijke acties en specifieke maatregelen, wordt de stelregel gehanteerd dat consequent monitoring plaatsvindt op voortgang, doelbereik en resultaten. Op basis hiervan worden de verschillende activiteiten geëvalueerd en vindt bijsturing plaats. Dit gebeurt momenteel al op veel terreinen. In het kader van het Veiligheidsplan Amsterdam zal dit steeds meer in samenhang plaatsvinden. 4.4 Openheid voor veiligheid Een recente ontwikkeling op het snijvlak informatie en communicatie is het project “Openheid voor Veiligheid”. Sinds mei 2006 worden buurtcijfers over veiligheid en leefbaarheid tweemaandelijks gepubliceerd. Amsterdammers krijgen daarmee de mogelijkheid om zelf te zien hoe hun buurt zich op deze terreinen ontwikkelt. De cijfers zijn geleverd door de regiopolitie Amsterdam-Amstelland, het Openbaar Ministerie en gemeentelijke instellingen als de Brandweer, de Directie Openbare Orde en Veiligheid en de Dienst Onderzoek en Statistiek. 14
Om beleidsdoelstellingen preciezer te meten is de Monitor Leefbaarheid en Veiligheid (MLV) geïntensiveerd van (5.000 naar 10.000 ondervraagden per jaar). Hierdoor kunnen zowel stadsbreed als op het niveau van politiedistricten, stadsdelen, wijkteams en buurtcombinaties uitspraken worden gedaan. De MLV bevat een groot aantal vragen over buurtproblemen, onveiligheidsgevoelens, vermijdingsgedrag en misdrijven. De gegevens van de MLV worden zowel voor de Regionale Veiligheidsrapportage als voor de Veiligheidsindex Amsterdam gebruikt.
49
Hoofdstuk 5: Communicatie 5.1 Inleiding Uit de in maart 2006 door de gemeente Amsterdam uitgebrachte Veiligheidsindex 20032005 blijkt dat de objectieve en subjectieve veiligheid15 in Zuidoost in het totaal is verbeterd en nu dicht tegen het Amsterdamse gemiddelde aanligt. De objectieve index in Zuidoost daalde naar 97 in 2005 (stedelijk naar 91), de subjectieve index daalde naar 83 in 2005 (stedelijk naar 81). Een bijzondere positie neemt in deze veiligheidsindex Driemond in, die zowel in de objectieve als subjectieve index als beste buurt van Amsterdam uit de bus komt (indexcijfer objectief 49, subjectief 51). Ondanks deze positieve cijfers is het beeld bij buitenstaanders aanmerkelijk slechter. Uit het door O+S uitgevoerde onderzoek (Het imago van stadsdeel Zuidoost, mei 2006) komt naar voren dat criminaliteit en onveiligheid volgens zowel bewoners, forensen als Amsterdammers de belangrijkste problemen in het stadsdeel zijn. Figuur 1.7 Belangrijkste probleem in stadsdeel Zuidoost (n=1.166) criminaliteit/onveiligheid werkloosheid drugsoverlast onbegrip tussen culturen het imago
bewoners
vandalisme forensen
afstand burgers en bestuur milieuvervuiling
Amsterdammers
samenstelling bevolking de sfeer, kil verloedering, armoede zijn geen problemen verkeersoverlast weet niet, geen antwoord anders, namelijk
% 0
5
10
15
20
25
30
35
5.2 Media Een oorzaak hiervoor zou kunnen liggen in het feit dat in kranten en op de televisie veel aandacht is voor de onderwerpen veiligheid, criminaliteit en overlast. Onderstaande tabel uit de Bijlmermonitor 2005 laat zien dat ruim eenderde van de kranten wordt gevuld met deze onderwerpen.
15
Zie bijlage 1; objectieve en subjectieve veiligheidsindex Amsterdam Zuidoost
50
Deze artikelen en nieuwsberichten behandelen ‘kleine en grote rampen’ in Zuidoost. Artikelen als ‘Straatroof verhardt fors in Bijlmermeer’ (Telegraaf 17.08.06), Kapper krijgt klappen in K’nest’ (Amsterdams Stadsblad 02.08.06) of ‘Man zwaar mishandeld na ruzie’ (AT5, 25.08.06) geeft een beeld dat er veel onveiligheid heerst in Zuidoost. Onderbelicht bij al deze media-aandacht blijven de activiteiten van de overheid om de leefbaarheid en veiligheid in het stadsdeel te vergroten. Doel van dit communicatieplan is dan ook om bewoners duidelijk te maken wat het stadsdeel onderneemt op het gebied van veiligheid. Wat kunnen bewoners van het stadsdeel verwachten en voor welke onderdelen zijn andere partners in de veiligheidsketen verantwoordelijk? 5.3 Doelgroepen Intern • • •
betrokken afdelingen/sectoren (Concernstaf – coördinator veiligheid, MO –jeugd en veiligheid, MO – drugscoördinator, Wijkbeheer – coördinatoren veiligheid) dagelijks bestuur stadsdeelraad Extern
• • • • •
Bewoners Zuidoost Amsterdammers Bezoekers Ondernemers in Zuidoost Pers
5.4 Doelstellingen Relevante, tijdige en betrouwbare informatie over de gezamenlijke veiligheidsaanpak zal een bijdrage leveren aan het verbeteren van de veiligheidsgevoelens. Begin 2007 moeten inwoners van en ondernemers in Zuidoost beseffen dat mede door de inspanning van het stadsdeelbestuur er een enorme inhaalslag in de veiligheid is gemaakt. In de Veiligheidsindex 2007 moet de subjectieve onveiligheid zijn gedaald met 10%. Van 83 punten in 2005 naar 75 punten in 2007.
51
5.5 Boodschap Zuidoost heeft een enorme inhaalslag gemaakt op het gebied van veiligheid en zal door de gezamenlijke inspanning van overheid, politie, justitie én bewoners nog een forse sprong voorwaarts maken op het gebied van leefbaarheid. 5.6 Uitgangspunten •
Het communiceren van concrete resultaten, meer nog dan plannen en voornemens
•
Het zichtbaar maken van wat de (lokale) overheid daadwerkelijk doet aan veiligheid.
• •
Het vergroten van de betrokkenheid van burgers e.a. bij de uitvoering/aanpak van veiligheid Het stimuleren dat burgers eigen initiatieven uitvoeren, die de leefbaarheid verbeteren. De communicatie moet dichtbij de burger staan, interactief en op resultaat gericht zijn. Op die manier kan de burger betrokken worden en (zelf ook) een rol spelen in de aanpak van veiligheid, dichtbij huis en in zijn/haar buurt of straat.
5.7 Financiële aspecten Gelet op de (grote) hoeveelheid feiten, rapporten en onderzoeken die beschikbaar zijn en die voor externe communicatie in aanmerking komen, is het zeer wel mogelijk burgers structureel te informeren over belangrijke aspecten van veiligheid (zowel beleidsmatig als over de uitvoering). Dit zal plaatsvinden binnen de kaders van programma 6 van de begroting. Intern • •
tweewekelijks vindt de staf veiligheid plaats, waarbij onderwerpen over Openbare Orde en Veiligheid worden besproken; een vier keer per jaar te versturen digitale nieuwsbrief aan de leden van de subdriehoek en de beleidsambtenaren bij politie, justitie, gemeente en stadsdeel; Extern
• • • • • • • •
alle mijlpalen via persberichten wereldkundig maken; gezamenlijke informatie over veiligheidsaanpak van politie, OM en overheid publiceren op aparte pagina op de website van het stadsdeel; vaste rubriek met actuele informatie over gezamenlijke veiligheidsaanpak in de 'I am ZO bode' (uitgave wijkbeheer); maandelijkse advertorial in huis-aan-huisblad De Echo over veiligheidsaanpak; jaarlijkse informatieavond door de leden van de subdriehoek16 Zuidoost voor buurtbewoners (presentatie aanpak, beantwoording vragen, noteren suggesties); kwartaalbijeenkomst leden subdriehoek met (lokale) pers (presentatie aanpak, beantwoording vragen); opzetten van een centraal digitaal meldpunt voor bewoners waar ze ideeën en suggesties kunnen inleveren om de veiligheid /leefbaarheid te verbeteren; prijsvraag ‘beste leefbaarheidsproject woonwijk’
16
Subdriehoek: in de subdriehoek zijn vertegenwoordigd de stadsdeelvoorzitter, de districtchef van de politie, de gebiedsgebonden officier van justitie en een vertegenwoordiger van de burgemeester.
52
• •
terugkerend onderwerp in het tweewekelijkse interview van de stadsdeelvoorzitter bij televisiezender RaZO; communicatie als agendapunt op de agenda van de vergaderingen van de subdriehoek1, waarbij aanwezigen kunnen aangeven welke rapporten, onderzoeken binnenkort openbaar worden gemaakt en hoe daar mee om te gaan.
53 Bijlage 1: Objectieve en subjectieve veiligheidsindex Amsterdam Zuidoost. Bron: Dienst Onderzoek en Statistiek, Veiligheidsindex Amsterdam 2003-2005, maart 2006
54
55 BIJLAGE 2
DEFINITIES JEUGD en VEELPLEGERS
In de aanpak van deze groepen, wordt onderscheid gemaakt naar een aantal categorieën. De definities hiervan zijn: First offenders (FO) 0 - 18 jaar Jongeren tot 18 jaar tegen wie niet eerder een proces verbaal is opgemaakt. Licht crimineel (LC) 0 - 18 jaar Jongeren tot 18 jaar tegen wie in de gehele carrière minimaal twee keer proces-verbaal is opgemaakt en die niet vallen in de overige doelgroepen Potentiële jeugdige veelpleger (PJV) 12- 18 jaar Jeugdigen in de leeftijd van 12-18 jaar die in het gehele criminele verleden 3 of meer misdrijf pv's tegen zich zagen opgemaakt, waarvan er tenminste 1 in het peiljaar, die hebben geleid tot 2 parketnummers of 1 parketnummer met meerdere feiten. Harde kern (HKJ) 12 - 25 jaar Een HKJer is een jongere in de leeftijd van 12-25 jaar die in het peiljaar 2 zware delicten heeft gepleegd en bovendien in de jaren daarvoor 3 antecedenten heeft of een jongere die in het peiljaar tenminste 3 zware delicten heeft gepleegd. De landelijke lijst delicten is hierbij bepalend, met als aanvulling dat bedrijfsinbraak en bedreiging als zware delicten worden beschouwd. Wil er van geoormerkte HKJ-aanpak sprake zijn, dan zal de betrokken jongere naast bovengenoemde definitie ook dienen te voldoen aan de eis dat er minimaal justitiële documentatie is opgemaakt waarop een veroordeling door de kinderrechter / politierechter is aangegeven dan wel een ovj-taakstraf is vermeld. Zeer actieve veelplegers (ZAV) Een persoon van 18 jaar of ouder die over een periode van 5 jaren (waarvan het peiljaar het laatste vormt) meer dan 10 pv's tegen zich zag opgemaakt, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Waarvan in doelgroep ISD-maatregel Verdachte moet in de laatste 5 jaar voorafgaand aan het betreffende delict tenminste 3 maal onherroepelijk zijn veroordeeld tot een vrijheidsbenemende of beperken maatregel (ISD+criterium=als persoon over een periode van 5 jaar 30 pv's tegen zich zag opgemaakt). Voormalig PJV: Dit betreft PJV-ers die inmiddels 18+ zijn en niet voldoen aan het HKJ criterium. Voormalig HKJ: Dit betreft 18+-ex-HKJ-ers die niet meer voldoen aan het HKJ criterium.
56 Bijlage 3 ( indicatie voorzieningen) Bevolking van 13-23 jaar, Zuidoost 1 januari 2006 Buurt mannen T92b Amstel III deel A/B Noord 2 T92c Amstel III deel C/D Noord 4 T92d Amstel III deel A/B Zuid 8 T92g Hoge Dijk 1 T93a Venserpolder West 348 T93b Venserpolder Oost 220 T93c D-buurt 202 T93d F-buurt 255 T93e Amsterdamse Poort 48 T93f Hoptille 100 T93g Rechte H-buurt 256 T93h Hakfort/Huigenbos 212 T93i Huntum 12 T93j Vogeltjeswei 92 T94a E-buurt 78 T94b G-buurt West 326 T94c Bijlmermuseum Noord 157 T94d Kortvoort 243 T94e Kelbergen 79 T94f K-buurt Midden 71 T94g K-buurt Zuidoost 7 T94h K-buurt Zuidwest 16 T94i Grunder/Koningshoef 84 T94j G-buurt Oost 151 T94k Kantershof 102 T94m G-buurt Noord 166 T94n Bijlmermuseum Zuid 264 T95a L-buurt 100 T95b Gaasperpark 3 T95c Gaasperplas 1 T96a Holendrecht West 208 T96b Reigersbos Noord 420 T96c Holendrecht Oost 265 T96d Gaasperdam Noord 132 T96e Gaasperdam Zuid 84 T96f Reigersbos Midden 171 T96g Reigersbos Zuid 244 T97a Gein Noordwest 221 T97b Gein Zuidwest 140 T97c Gein Noordoost 403 T97d Gein Zuidoost 419 T98a Dorp Driemond 88 T98b Landelijk Gebied Driemond 3 Total 6406
vrouwen 4 2 7 0 351 282 193 220 65 97 257 193 19 89 75 346 180 211 66 54 5 12 73 169 93 174 266 104 1 3 197 406 232 175 88 199 207 269 146 357 332 94 1 6314
totaal 6 6 15 1 699 502 395 475 113 197 513 405 31 181 153 672 337 454 145 125 12 28 157 320 195 340 530 204 4 4 405 826 497 307 172 370 451 490 286 760 751 182 4 12720
ijving:
ijving:
ijving:
57 Bijlage 4 Actieplan Heesterveld In Heesterveld ging het beheer van de wooncomplexen en de openbare ruimte niet goed en liet het beheerresultaat veel te wensen over. De problematische beheersituatie werd met name veroorzaakt door 7 families. Vernieling van auto’s, intimidatie van beheerders en anderen, geluidsoverlast en vandalisme vormden een groot probleem. Daarbij vervuilde de openbare ruimte extreem snel. Daarnaast was er een parkeerprobleem in het gebied door een hoge parkeerdruk en een verkeerd gebruik van de parkeerplaatsen. De leefbaarheid en veiligheid in Heesterveld stonden daardoor ernstig onder druk. In 2006 is daarom een gezamenlijk plan van aanpak geschreven dat momenteel wordt uitgevoerd. In het navolgende geven we u een beeld van de actiepunten uit dat plan. Actiepunten stadsdeel Schoon Extra schoonmaak Soort project: Langlopend Kosten: € 26.000 Uitvoering: Wijkbeheer, MtB Wanneer: lopend De benodigde beheerinspanning om niveau 3 te halen, is in Heesterveld groter dan voor een normaal woongebied. De wijk vervuilt bovengemiddeld snel. Om beheerniveau 3 te halen, is een veel intensievere schoonmaak nodig. Milieuhandhaving Soort project: Langlopend Kosten: € 20.000 Uitvoering: Wijkbeheer, milieupolitie Wanneer: lopend De milieupolitie kan binnen de eigen capaciteit gedurende drie maanden intensief handhaven. Daarna zou in principe worden gehandhaafd volgens regulier concept: reageren op klachten en meenemen van de buurt in de reguliere ronde. De verwachting is echter dat intensievere en vooral ook actieve handhaving nodig blijft om niveau 3 te kunnen halen. De extra inzet wordt geraamd op ¼ formatieplaats, die na die drie maanden of regulier kan worden ingezet, of projectmatig. Dit wordt bepaald n.a.v. de problematiek op dat moment. Heel Waterkant en sloot aanpakken Soort project: Eenmalig Kosten: € 20.000 Uitvoering: Wijkbeheer, BOR (en REO-BWT voor de tuinuitbreidingen) Wanneer: Begin maart 2006 De sloot aan de westkant van Heesterveld is ondiep en in het riet blijft veel afval hangen. De groenstrook is onoverzichtelijk door illegale tuinuitbreidingen en struikgewas. De sloot moet worden gebaggerd, waarbij het riet (gedeeltelijk) moet worden verwijderd. Daarnaast moet het groen worden aangepakt: bij illegale tuinuitbreidingen wordt de openbare ruimte terug gebracht en ingericht en de struiken worden vervangen door gazon. Verzakkingen talud inrit aanpakken Soort project: Eenmalig Kosten: € 17.500 Uitvoering: Wijkbeheer, BOR Wanneer: zsm
ijving:
ijving:
ijving:
er: ijving:
ijving:
ijving:
58 Het talud naast de inrit naar Heesterveld vanaf de Karspeldreef is aan het verzakken en de bielsen zijn versleten. De bielsen moeten worden vervangen om de grond te kunnen keren. Daarnaast moet de verzakking worden aangepakt. Opknapbeurt overige openbare ruimte Soort project: Eenmalig Kosten: € 25.000 Uitvoering: Wijkbeheer, BOR Wanneer: zsm De openbare ruimte is op een aantal specifieke plekken verloederd en heeft een eenmalige opknapbeurt nodig, waarna deze op niveau 3 kan worden beheerd. Deze opknapbeurt behelst: vervangen van bestrating op slechte plekken, dichtstraten snippergroen, aanpassing parkeerplaatsen, stenen muurtjes zitkuil verwijderen en opnieuw inrichten, muurtje repareren en varkensruggetjes en afsluitpaal plaatsen en tot slot een stelpost voor de eenmalige opknapbeurt. Veilig Snel reactie team intensief beheer groen en infra Soort project: Langlopend Kosten: € 25.000 Uitvoering: Wijkbeheer, BOR Wanneer: Vanaf medio juli 2006 De benodigde beheerinspanning om niveau 3 te halen, is in Heesterveld groter dan normaal gesproken nodig is. Om beheerniveau 3 voor het groen, de infrastructuur te halen, is intensiever beheer noodzakelijk. Bovendien moet snel worden gereageerd op vernielingen en beschadigingen om verloedering tegen te gaan en de buurt leefbaar te houden. Beveiliging en toezicht Soort project: In elk geval tot juli 2006 Kosten: p.m. Uitvoering: SDZO/veiligheid reeds in gang; inzet na juli: p.m. (overleg met Anita Roosendaal/Veiligheid benodigd) Regulier in te zetten mobiel toezichtsteam H buurt. Financiering is geregeld vanuit de reguliere begrotingen van stadsdeel. Nachtelijke beveiliging Soort project: Kortlopend Kosten: p.m. Uitvoering: Holkema groep, SDZO, Rochdale, Ymere Wanneer: zsm De Holkemagroep is een beveiligingsteam specifiek voor de vernieuwingsgebieden aangestuurd door Rochdale, in samenwerking met SDZO. Mogelijk is inzet van dit team voor een proefperiode van 2 á 3 maanden gewenst, met name als informatiebron om te bezien of nachtelijke inderdaad noodzakelijk is en zo ja, waar. Daar het om een korte proefinzet gaat, kan dit project gefinancierd worden uit het bestaande Schoon, heel en veilig Kosten Rochdale/SDZO. Uiteraard in overleg met Rochdale en politie. Veiligheidssteunpunt Soort project: Kortlopend (tot juli 2006) Kosten: € 10.000; uit bestaande projecten. Uitvoering: SDZO/Veiligheid, Ymere Wanneer: per heden Vanuit het wijkveiligheidssteunpunt werken stadsdeel, politie en Ymere samen aan de veiligheid in de wijk. Het steunpunt dient tot juli 2006 als uitvalsbasis voor de STIDA toezichthouders. Met het einde van de STIDA toezichthouders vervalt in feite het bestaansrecht
ijving:
ing:
ijving:
59 van het steunpunt en zou het pand gesloten worden. Bekeken wordt daarom of en wat voor inhoud aan het steunpunt vanaf juli 2006 gegeven kan worden. Voor de exploitatie van het steunpunt wordt in 2006 voor een deel een beroep gedaan op Schoon, Heel en Veilig. Parkeerproblematiek Soort project: Langlopend Kosten: p.m. Uitvoering: SDZO/REO, Wijkbeheer, Dienst Parkeergebouwen Wanneer: zsm In de omgeving van Heesterveld staat de parkeersituatie onder grote druk: er bestaat een tekort aan beschikbare parkeerplaatsen op het maaiveld; een aantal bewoners veranderen het parkeergebied gedeeltelijk in een openlucht garage; het onbedoeld parkeren van bedrijvenpersoneel op het maaiveld rondom Heesterveld verhoogt de druk. Dit leidt tot foutief parkeren door bewoners, regelmatige schade aan auto’s en bedreiging van bestuurders. Om de situatie te verbeteren dienen op korte termijn meer parkeerplaatsen voor bewoners beschikbaar te komen: 1. instellen van een blauwe zone op alle openbare parkeerplaatsen (incl. de garages) Heesterveld, Hakfort en Huigenbos, met ontheffingen voor één auto van bewoners. Eventueel gevolgd door: openstelling van de parkeergarages: de afgesloten plaatsen worden weer bij het parkeerareaal gevoegd
Monitor Monitor Soort project: Langlopend Kosten: € 10.000 SDZO/Wijkbeheer, wijkcoördinator, vernieuwingsmedewerker, veiligheidscoördinator, Ymere Wanneer: zsm Om de resultaten van de investeringen te kunnen monitoren, wordt twee keer per jaar een meting gehouden in Heesterveld door bureau Syncera. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de opzet voor de meting van Schoon en Heel in het vernieuwingsgebied. Daarbij worden aan diverse onderdelen van Schoon en Heel cijfers van 1 (zeer slecht) tot 5 (zeer goed) toegekend. Bij Heesterveld wordt niveau 3 nagestreefd. Wellicht wordt ook een bewonersonderzoek gedaan om de subjectieve beleving van een schoon, heel en veilig Heesterveld te meten. Voor de monitoring van Veilig wordt gekeken naar politiecijfers en naar de uitkomsten van de Bijlmer monitor
Actiepunten politie: Inzet personeel: Het project Heesterveld wordt aangemerkt als prioriteit. Naast te plannen acties is er met name van de noodhulpdienst, ULM rijders en overig beschikbaar personeel dagelijkse inzet gewenst. Om aan de bewoners en overlastgevende families duidelijk te maken dat Heesterveld de aandacht van de politie heeft zal er gedurende de dag en nacht meerdere malen zichtbaar politie aanwezig moeten zijn. Heesterveld zal dan ook in het normale surveillancepatroon extra aandacht moeten krijgen, waarbij wel gelet moet worden op de veiligheid van de collega´s. Strenge handhaving zal met name bij de Roma families zeer veel weerstand opleveren. Handhaving:
60 Het aanwezige politiepersoneel dient streng te zijn in de handhaving van de wet- en regelgeving. Hierbij valt onder andere te denken aan: Handhaving Wegenverkeerswet: Actief verbaliseren van foutparkeerders (borden woonerf), onnodig geluid veroorzaken met motorvoertuigen, rondrijden op onverzekerde brommers en mini-bikes, etc. Milieu-overtredingen: Bij constateren van milieu-overtredingen zoals verkeerd aangeboden grofvuil, autowrakken, vuil in gemeentegrond, etc altijd de milieupolitie in kennis stellen. De milieupolitie is op de hoogte van de extra politie-inzet en is partner in de aanpak van de problematiek op Heesterveld. Actief controleren buitenlandse voertuigen: In het verleden is gebleken dat met name de Roma families in het bezit waren van personenauto´s voorzien van een Duits kenteken welke niet meer geldig waren in verband met export van de personenauto naar Nederland. Bij het aantreffen van personenauto´s met duitse kentekens dient onderzocht te worden of het betreffende kenteken nog geldig is in het land van herkomst (contact KMAR) Handhaven openbare orde: Optreden tegen geluidsoverlast in de openbare ruimte. Daarnaast regelmatige controle van de trappenhuizen in verband met rondhangende jongeren. Openbare dronkenschap verbaliseren Actief opsporen van gesignaleerde personen en motorvoertuigen: Middels de briefing zal een overzicht worden gegeven van gesignaleerde bewoners van het complex Heesterveld en motorvoertuigen die buiten gebruik gesteld kunnen worden. Tot slot worden hieronder de actiepunten van woningcorporatie Ymere beschreven: Actiepunten woningstichting Ymere Stap 1: Risico:
“Actie Heester”: uitplaatsen extreme overlastveroorzakers onvoldoende juridische mogelijkheden om families uit te zetten, intimidaties, slechte
pers. Resultaat:
Enkele families worden uitgezet, de andere families houden zich deze zomer
rustig. Omwonenden krijgen meer vertrouwen in Ymere, politie en stadsdeel Stap 2:
Gereguleerde instroom nieuwe huurders
Risico
Dienst Wonen geeft geen toestemming, menselijke fouten bij verhuurmanagement, andere doelgroep wil hier niet wonen
Resultaat:
De bevolkingssamenstelling van Heesterveld is vergelijkbaar met andere buurten in Zuidoost
Stap 3:
Strikt handhaven
Risico:
er komt geen huismeester, zodoende geen strikte handhaving in het
complex; overlastveroorzakers intimideren de handhavers en er is geen of te weinig politiebijstand waardoor de handhavers wegblijven . Resultaat:
vertrouwen in buurt en autoriteit neemt toe, zo ook de sociale controle en de
61 meldingsbereidheid Stap 4:
Nulbeurt
Risico:
vernielingen vinden direct na reparaties plaats, beheerders en handhavers verliezen motivatie Resultaat: Heesterveld is schoner, heler en veiliger/vertrouwen herstelt Stap 5: Risico:
Herhuisvesting “moeilijk plaatsbare” huishouden De huishoudens laten zich niet verleiden om te verhuizen; aanbod van nieuwe woningen komen niet overeen met de wensen van de huidige huurders. Resultaat: Eind 2007 zijn deze moeilijk plaatsbare huishoudens verhuisd naar nieuwe woningen
Risico: Resultaat:
Stap 6: Regulier fysiek beheer met extra’s De budgetten zijn niet toereikend en de benodigde maatregelen worden niet uitgevoerd; verloedering ligt op de loer. het complex blijft tot aan de sloop goed bewoonbaar; bewoners blijven goede huurders en voelen zich betrokken bij hun woonomgeving; ze blijven klachten uiten en zelf mensen aanspreken op vervelend gedrag. Stap 7:
Risico:
Participatie en sociaal beheer als de rust is weergekeerd in Heesterveld verslapt de aandacht van beheerders en handhavers en is de kans groot dat ook de bewoners het weer laten afweten; ook bezuinigingen op welzijn is ook een risico. Resultaat: huurders kennen elkaar, groeten elkaar en houden zich aan de leefregels; melden hun klachten en durven elkaar ook weer aan te spreken op storend gedrag; er is weer een actieve groep bewoners in Heesterveld