Integraal Veiligheidsplan 2015-2018 Gemeente Oostzaan
Steller: A. de Neef December 2014
Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................ 3 1. Uitgangsituatie ............................................................................................... 4 2. Waar willen we naar toe in de periode 2015-2018? ............................................. 5 3. Strategie ....................................................................................................... 7 4. Prioriteiten ..................................................................................................... 9 1. Veilige wijk ................................................................................................. 9 1a. FOCUS Vermogens-/veelplegerscriminliteit .................................................. 9 1b. Problematische jeugd en jeugdgroepen ......................................................11 2. Veilige evenementen...................................................................................11 3. Georganiseerde en ondermijnende criminaliteit ..............................................12 5. Overige strategische thema’s ..........................................................................13 5.1 Veiligheidsthema’s........................................................................................13 a. Veilige bedrijventerreinen en winkels ............................................................13 b. Fysieke veiligheid ....................................................................................14 B1. Brandveiligheid .......................................................................................14 B2. Externe veiligheid....................................................................................15 B3. Crisisbeheersing......................................................................................15 c. Huiselijk geweld ......................................................................................16 5.2 Veiligheidshuis .............................................................................................17 5.4 Informatie ...................................................................................................17 6. Coördinatie en beleidscyclus...............................................................................18 6.1 Ambtelijke en bestuurlijke coördinatie............................................................18 6.2 Beleidscyclus en verantwoording ...................................................................18 6.3. Stuurinformatie...........................................................................................18 6.4. Beleid Nationale Politie, Eenheid Noord-Holland ..............................................18
2
Voorwoord De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat repressief optreden bij problemen door o.a. politie en brandweer een bepaald niveau van veiligheid kan garanderen, maar niet de oorzaken van onveiligheid kan wegnemen of veel voorkomende inbreuken op veiligheid kan tegen gaan. Een belangrijk aspect bij het realiseren van een veilige samenleving is een integrale en contextgedreven aanpak. Dit betekent dat verschillende interne en externe partijen onder bestuurlijke regie van de gemeente intensief samenwerken aan diverse actiepunten in het veiligheidsproces.
Hierbij wordt goed gekeken naar de behoeften van inwoners en bezoekers van Oostzaan. De nadruk bij de integrale samenwerking ligt dan niet alleen bij het bestrijden van onveiligheid, maar ook op het voorkomen daarvan. De laatste jaren is deze samenwerking in de gemeente Oostzaan al flink ontwikkeld. Het streven is om de integrale aanpak nog verder te intensiveren. Dit vraagt om inspanning van iedereen. Betrokken partijen, zoals gemeentelijke diensten, politie, zorginstellingen, woningbouwverenigingen, ondernemers en inwoners van Oostzaan moeten meedenken, meepraten en meewerken om te komen tot een goede samenwerking. Voor het slagen van het integraal veiligheidsbeleid zijn een samenhangende en gestructureerde samenwerking, duidelijke regievoering, goede communicatie en betrokkenheid van de partners de sleutels tot succes.
P.F. Leegwater
3
1.
Uitgangsituatie
Voor 2010 beschikte de gemeente Oostzaan niet over een integraal veiligheidsplan. Er werd in veel gevallen geacteerd op aandienende problematiek. Dit is veranderd met het Integraal Veiligheidsbeleid 2010-2014. Dit beleid zorgde voor meer structuur, meer regie en een betere samenwerking van partners. Daarbij was op alle thema’s aandacht voor de lokale situatie. Gedurende de afgelopen beleidsperiode is gebleken dat bepaalde thema’s in Oostzaan minder actueel zijn. Ook zijn tijdens de beleidsperiode bepaalde thema’s een (nog) belangrijkere rol gaan spelen zoals georganiseerde criminaliteit en jeugdoverlast. In het vorige beleid is nadrukkelijk gekozen voor meetbaarheid van het beleid: de aanpak was SMART beschreven en gaf duidelijk aan welk resultaat behaald moest worden gedurende de 4 jaar. We hebben gemerkt dat op bepaalde thema’s de resultaten snel te realiseren waren en dat op andere thema’s blijvend moest worden ingezet. De gebiedscan geeft hetzelfde beeld. Op belangrijke onderwerpen zijn de afgelopen 4 jaar door alle partners belangrijke stappen gezet zoals bij woninginbraken, het tegengaan van georganiseerde criminaliteit, fietsendiefstallen en auto-inbraken. De cijfers laten echter zien dat ook bij deze onderwerpen sprake is van een golfbeweging en dat blijvende inzet en samenwerking noodzakelijk is. Daarom zal in dit nieuwe beleid worden gekozen voor een aantal prioriteiten waarop de komende 4 jaar extra zal worden ingezet en zullen daarnaast nog een aantal strategische thema’s aan de orde komen.
4
2. Waar willen we naar toe in de periode 2015-2018? De afgelopen jaren hebben we al veel bereikt, maar we willen de komende jaren nog verder komen op het pad van veiligheid. Zoals eerder al beschreven is het bereikte resultaat soms fragiel en doen zich nieuwe situaties en omstandigheden voor die van een passende aanpak moeten worden voorzien. Daarnaast kunnen we op sommige thema’s nog extra inzetten om meer resultaat te krijgen. Hetgeen inmiddels is gerealiseerd willen en moeten we vasthouden. Op thema’s waar verbetering mogelijk én nodig is, willen we stappen zetten. Het gaat hierbij om de prioritaire thema’s. Op basis van de evaluatie van het Integraal Veiligheidsbeleid 20102014 kunnen we de thema’s in kaart brengen die deze status moeten hebben. De prioriteiten: Veilige wijk Iedere Oostzaner moet zich veilig voelen in zijn buurt of wijk; in zijn alledaagse leefomgeving. Dat wil zeggen dat hij of zij zich onbedreigd, niet geïntimideerd, niet gehinderd door (zware) overlast van de omgeving moet voelen. De verschijnselen die hier haaks op staan pakken we aan. Hierbij kan gedacht worden aan ‘patsergedrag’, bedreiging en andere vormen van geweld, zware woonoverlast en alcohol- en drugsoverlast. Aanpak van vermogens-/veelplegerscriminaliteit Wij blijven alert op de benodigde verbeteringen van onze aanpak van woninginbraak, auto-inbraak en andere vormen van vermogens- en veelplegerscriminaliteit. We voeren een effectieve persoons- en gebiedsgerichte aanpak samen met onze partners. Problematische jeugd en jeugdgroepen Wij investeren het meest effectief in de toekomst - ook met betrekking tot veiligheid – door samen met onze partners jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit te voorkomen dan wel aan te pakken. Daarbij richten wij ons zowel op groepen als individuen. Veilige evenementen In het evenementenbeleid Oostzaan 2010 zijn regels opgenomen om evenementen veilig te laten verlopen. De evenementen in ’t Twiske worden door steeds meer mensen bezocht en worden soms meerdaags. De risico’s die dit oplevert willen we met elkaar zoveel mogelijk in kaart brengen en gevaarlijke situaties voorkomen. In het dorp Oostzaan vinden ook steeds meer kleine en middelgrote evenementen plaats. Het is van belang hierop adequaat op in te spelen om veiligheid tijdens evenementen te garanderen. Georganiseerde en ondermijnende criminaliteit Wij geven de georganiseerde en ondermijnende criminaliteit zo weinig mogelijk kans, verstoren de criminele industrie zo effectief mogelijk. Het betreft hier deels een verwevenheid tussen de boven en onderwereld waarbij zichtbare vormen van criminaliteit in nauw verband staan met onzichtbare vormen van criminaliteit. Deze criminaliteit is het meest bedreigend voor de integriteit en ontwrichting van onze samenleving.
5
Het tweede en derde thema zien wij als verbijzonderpunten van het eerste thema: Veilige wijk. Ze zullen als 1a en 1b worden opgevoerd. Deze positionering benadrukt deze samenhang, maar ook het belang van de thema’s op zich. Dit resulteert in 3 centrale prioriteiten in dit Integraal Veiligheidsplan: 1. 1a. 1b. 2. 3.
Veilige Wijk Aanpak van vermogens-/veelplegerscriminaliteit Problematische jeugdgroepen Veilige evenementen Georganiseerde en ondermijnende criminaliteit
Op deze prioritaire thema’s willen wij verdere vooruitgang boeken in de komende 4 jaar. Het veiligheidsniveau kan en moet beter. In hoofdstuk 4 zetten wij uiteen hoe we daarbij te werk gaan en wat de hoofdlijnen van onze aanpak zijn. We geven aan welke resultaten we willen behalen in 2018. Hiervoor gebruiken we de cijfers van de politie en de resultaten uit “Waar staat je gemeente” uit 2013. De resultaten van de integrale aanpak zullen tussentijds worden gemonitoord en waar nodig worden bijgesteld. Naast consolidatie en op onderdelen verbetering van het veiligheidsniveau, willen we graag ook de kwaliteit van veiligheid verhogen. Het streven is dat onze veiligheid in 2018 “duurzaam en veerkrachtig” is. De wens is dat veiligheid weerbaarder wordt, veerkrachtiger is en dat problemen op een vernieuwende manier worden aangepakt. Het zal echter moeilijk zijn om dit te meten en is niet makkelijk in indicatoren te vatten. Daarom wordt gekozen voor een kwalitatieve omschrijving. De bevat de volgende hoofdlijn: Wij willen dat inwoners, ondernemers en bezoekers van de gemeente Oostzaan zich veilig voelen. Zij moeten kunnen signaleren dat er opgetreden wordt indien er zich bedreigingen voordoen. De inwoners van Oostzaan ervaren Oostzaan als een veilig dorp waar zij veilig kunnen wonen en leven, daarbij geholpen door de gemeente en haar partners. Door deze objectieve en subjectieve veiligheid is er een stevige basis voor maatschappelijke participatie. Samen met bewoners en partners kan samengewerkt worden om het niveau van veiligheid verder te verhogen. Interventies zorgen voor meer vertrouwen en vertrouwen zorgt voor meer samenwerking.
6
3.
Strategie
Onderstaand zetten we de strategie uiteen die naderhand terugkomt in de uitwerking van de thema’s. Samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties Cruciaal is een actieve rol van onze partners. Dit geldt voor alle veiligheidsthema’s, van woninginbraken tot rampenbestrijding. Het is van belang dat onze partners zich betrokken voelen. Dat zij problemen signaleren, hun rol daarin nemen en zich bewust zijn van de risico’s. Als gemeente voer je regie zodat iedere partner binnen zijn eigen verantwoordelijkheid zijn rol kan nemen in de problematiek. Rol gemeenten Het is van belang dat de rol van de gemeente duidelijk wordt neergezet. Er wordt naar de partners duidelijk gecommuniceerd over welke veiligheidsinstrumenten de gemeente beschikt en welke worden ingezet. Daarnaast wordt in praktische zin samenwerking gefaciliteerd door het beschikbaar stellen van een vergaderruimte en de organisatie van de overleggen. Hierdoor kunnen de partners elkaar vinden en kan gezamenlijk worden opgetrokken. Meer ‘aan de voorkant’ komen De aanpak van problematiek is nu vaak integraal, gemengd preventief en repressief van aard. Van belang is om nog meer aan de voorkant van problematiek te komen, zowel bij sociale veiligheid (zoals woninginbraken, jeugdcriminaliteit, huiselijk geweld) als fysieke veiligheid. Gebieds- persoons- en themagericht De uitvoering van dit Integraal Veiligheidsplan zal vooral gericht zijn op de prioriteiten. In de uitwerking zal de aanpak op onderdelen ook gebieds- en persoonsgericht zijn. Dit zal per onderwerp verschillen. De effectieve aanpak van thematische, gebiedsgerichte en persoonsgerichte aanpak zal gecontinueerd worden. Samen met partners Het integraal Veiligheidsplan heeft raakvelden met andere beleidsterreinen (welzijn, zorg, ruimtelijke ordening, economie, etc.) Wij zoeken onze collega’s op en werken actief samen met hen. Ook extern zoeken we partners op. Er is gemeenschappelijkheid wat betreft doelen, maar er is ook wederzijdse aanvulling en versterking voor wat betreft instrumenten. Belangrijke externe partners zijn de ketenpartners als politie, Openbaar Ministerie, Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland en Milieudienst Waterland. Maar ook instellingen en de WOV hebben een belangrijke rol in de aanpak. Daarnaast werken we samen met andere gemeenten binnen de regio. Aanpak op schaalniveau Problematiek wordt aangepakt op het gewenste schaalniveau. Dit kan zijn op wijkniveau, gemeenteniveau of zelf regioniveau. Vaak zal sprake zijn van aanpak op meerdere niveaus tegelijk. Informatie gestuurd Wij zorgen dat we werken op basis van actuele en correcte stuurinformatie. We leggen verbanden en zorgen dat de informatie waarover we beschikken ook gedeeld kan worden. Hierdoor kan er op operationeel niveau door alle partners adequater en directer worden gehandeld.
7
Samenwerking met ketenpartners ‘op orde’ De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland, de Nationale politie en het Openbaar Ministerie hebben grote wijzigingen achter de rug of zijn daar nog in verwikkeld. De nieuwe organisaties moeten zich nog definitief vormen. Dit maakt het soms lastig om binnen deze organisaties deze juiste mensen te vinden om zaken op te pakken. Door met elkaar in gesprek te blijven en elkaar weten te vinden kan er toch integraal worden samengewerkt. Aansluiting op transities sociaal domein De transities in het sociaal domein (de decentralisatie jeugdzorg, Awbz, participatiewet) en daarbij behorende nieuwe werkwijzen (zoals de sociale wijkteams), hebben belangrijke raakvlakken met veiligheid. Ze betekenen een kans om met de partners nog meer aan de voorkant te komen, dichtbij de burger in de wijk. De essentiële onderliggende vraag bij de transities is immers: wat kunnen de burgers zelf? Aan de ene kant zullen zaken verbeteren omdat er meer vanuit de voorkant meer integraal kan worden gewerkt. Aan de andere kant kunnen nieuwe werkwijzen complicerend zijn voor processen in het veiligheidsbeleid (zoals tijdige opschaling casuïstiek, tijdige combinaties van zorg en drang& dwang). Ook kan besluitvorming rond bepaalde doelgroepen waarvoor de gemeente nu verantwoordelijk wordt, onverwachte repercussies in het veiligheidsdomein hebben. Concluderen is het van belang om vanuit het veiligheidsbeleid betrokken te zijn bij de transities in het sociale domein.
8
4.
Prioriteiten
In dit hoofdstuk werken we de prioriteiten uit en worden de hoofdlijnen van de aanpak de komende periode beschreven als ook het flankerend beleid en de doelstelling.
1.
Veilige wijk
Wij willen dat elke inwoner van Oostzaan ‘veilig’ woont. De buurt mag geen bedreiging zijn, omwonenden geen bron van (zware) overlast of intimidatie. Nog regelmatig komt het voor dat bewoners nog te veel overlast ervaren of zich bedreigd voelen. Soms is er sprake van intimiderende situaties. Overlast door alcoholgebruik en drugsgebruik doen zich nog steeds voor, m.n. door jongeren. Het is van belang dat wij samen met de partners blijven investeren. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 We zetten de veiligheidsinstrumenten en – maatregelen in die bij deze fenomenen belangrijk zijn, zoals:integrale handhaving, persoonsgerichte aanpak van complexe casuïstiek, inzet van artikel 13b Opiumwet (‘Damocles’). Dat gebeurt op de plekken waar dit nodig is, waarbij de focus kan liggen op gebieden (wijken/buurten), maar ook op thema’s, panden of personen. Het gebeurt gedoseerd, op het schaalniveau en met de intensiteit die passen bij de aard en omvang van de problematiek. De inzet van onze veiligheidsinstrumenten en – maatregelen is extra effectief omdat we te allen tijde de aansluiting zoeken bij flankerende preventie, curatieve en repressieve inspanningen. Daartoe is er afstemming en wisselwerking met flankerende beleidsdomeinen (wijkmanagement, welzijns- en zorgbeleid, ruimtelijk ontwerp en beheer, toezicht en handhaving) en met externe partners als politie Openbaar Ministerie, instellingen en de woningcorporatie(s). Er wordt voortdurend naar wegen gezocht om samen sterker te zijn en meer aan de voorkant van problematiek te komen. Bij dit thema is de verbinding met de transities in het sociale domein cruciaal. We zijn scherp op de effectiviteit van de opschaling van complexe casuïstiek, de tijdigheid van combinaties van ‘zorg’ en ‘dwang & drang’ en (breder) de veiligheidseffecten van beleidskeuzes in het sociale domein. Hierbij is de rol van bewoners cruciaal. Bewoners zijn potentieel de meest effectieve actoren binnen veiligheid op wijk- en buurtniveau. Met het kiezen van instrumenten en maatregelen zal worden ingespeeld worden op hun rol. Communicatie vervult daar uiteraard ook een rol in. Flankerend beleid Belangrijk flankerend beleid is het zorg- en welzijnsbeleid vanuit Maatschappelijke Ontwikkeling, de 3 D’s (de decentralisaties in het sociale domein) en wijkgericht werken. Doelstelling 2018 We hebben een stevig systeem staan van signalering, melding en aanpak van intimidatie, bedreiging, zware overlast en handhavingknelpunten. Bewoners zien dat er ingegrepen wordt, voelen zich veiliger en zijn dragen zelf ook bij aan de oplossing van problematiek. 1a.
FOCUS Vermogens-/veelplegerscriminliteit
In de afgelopen jaren is veel terreinwinst geboekt op verschillende vermogens- en veelplegersdelicten. Maar we moeten alert blijven, interventies plegen en vernieuwen. Woning- bedrijfs- en auto-inbraken blijven belangrijke fenomenen en kunnen zomaar weer in aantal toenemen, mede door het mobiel banditisme. Maar het gaat ook om 9
winkeldiefstal, straatroof en overvallen. De aard en omvang van deze delicten vragen om specifieke aanpak samen met partners. We blijven de strijd aanbinden met deze vormen van criminaliteit, met de inzet van diverse maatregelen met daarbij een goede persoonsgerichte aanpak. We sturen aan op de uitkomst op het totaalplaatje van deze vormen van criminaliteit en bepalen per jaar welke items aan de orde zullen komen. De cijfers van de politie zullen naast ontwikkelingen die zich voordoen als basis dienen. Bij dit thema is de combinatie van preventie en repressie van belang. Aan de voorkant van problematiek zijn tal van beïnvloedingsmogelijkheden van verschillende partijen, in het bijzonder van onze maatschappelijke partners: bewoners, ondernemers, instellingen, corporaties. We zetten zowel in op repressie als preventie en proberen verbindingen te leggen tussen beide sporen. Voor de preventie leveren we vanuit het ‘veiligheidsdomein’ kennis, knowhow, stuurinformatie aan belangrijke domeinen/interne actoren. Bewoners, ondernemers en woningbouwverenigingen adviseren wij over door hen te treffen maatregelen. We betrekken daarbij ook bewoners en ondernemers. Aan de achterkant is een zwaartepunt de integrale persoonsgerichte aanpak. We werken samen met onze partners om gezamenlijk tot een aanpak op maat te komen. Daarbij bewaken we de wisselwerking met de nieuwe werkwijzen in het sociale domein (als gevolg van de transities) maar ook bijvoorbeeld met de ‘ZSM’ aanpak van het Openbaar Ministerie. Daarnaast ondersteunen, faciliteren we waar nodig en mogelijk politie en Openbaar Ministerie bij de opsporing. We zetten in op versterking van de heterdaadkracht. Onze themagerichte aanpak op te onderscheiden soorten delicten is integraal. We benutten en combineren mogelijkheden van verschillende partners in de schakels van de veiligheidsketen. Daarbij bewaken we de dwarsverbanden tussen de verschillende delicten en dadergroepen. In het bijzonder hebben wij ook oog voor dwarsverbanden met georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Er zijn allerlei relaties tussen zichtbare en onzichtbare vormen van criminaliteit. Voor een effectieve aanpak is integraliteit ook in dit opzicht van belang. Waar nodig bundelen we regionaal de krachten met gemeenten, politie, Openbaar Ministerie en andere partijen. We ontwikkelen en implementeren samen met hen methoden en interventies. Daarbij is het delen van informatie belangrijk, maar wel met inachtneming van regels met betrekking tot privacy. Flankerend beleid Belangrijk flankerend beleid is het zorg- en welzijnsbeleid vanuit Maatschappelijke Ontwikkeling, 3 D’s en wijkgericht werken. Doelstelling 2018 Het aantal delicten is beheersbaar. Het aantal delicten reduceren tot nul is onmogelijk. Met een effectieve, preventieve aanpak met onze partners, bewoners en ondernemers in combinatie met integrale daderaanpak aan de achterkant, proberen we het aantal delicten binnen de perken te houden.
10
1b.
Problematische jeugd en jeugdgroepen
Jeugdoverlast is een belangrijk en steeds terugkerend item in de gemeente Oostzaan. Er doen zich met enige regelmaat vervelende incidenten voor op verschillende plaatsen binnen de gemeente. Het is een onderwerp dat nadrukkelijk aandacht krijgt de komende jaren. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 Wij richten ons zowel op individuele probleemjongeren als problematische jeugdgroepen. Natuurlijk zijn er dwarsverbanden tussen beide invalshoeken, waarmee we rekening houden in de aanpak. Vaak zijn er enkele harde kernleden in groepen, waar de meeste ‘risico’s’ omheen hangen. Het zijn vaak deze jongeren die doorgroeien in de criminaliteit. In Oostzaan zien we dat het aantal groepen soms fluctueert en soms verandert van samenstelling. Het aantal problematische jongeren daarentegen kan hetzelfde blijven. We zorgen voor een integrale aanpak om deze jeugdoverlast aan te pakken. In het Jeugdnetwerkoverleg (JNO) zijn de beleidsmedewerker Openbare orde en veiligheid en jeugd namens de gemeente vertegenwoordigd samen met de wijkagent en de straathoekwerker. Hier wordt de aanpak integraal besproken. Daarbij wordt aangesloten op flankerend beleid vanuit de domeinen jeugd, onderwijs, zorg en participatie. We trachten daarbij steeds aan de voorkant van problematiek te acteren. In voorkomende gevallen wordt een project met Halt ingezet waarbij ook de ouders worden betrokken. In de toekomst zullen de sociale wijkteams en het jeugdteam een rol gaan spelen in de integrale aanpak. Ook hierin spelen de transities een belangrijke rol. Flankerend beleid Gezondheidsnota, Jeugdbeleid, wijkgericht werken. Doelstelling 2018 Jeugdoverlast neemt af en is beheersbaar. Bewoners worden er minder mee geconfronteerd. Aan de daderkant minder jongeren die in het criminele circuit terecht komen en minder recidive. We investeren in de weerbaarheid van de jongeren en daarmee in hun en onze toekomst. 2.
Veilige evenementen
Zowel in het dorp Oostzaan als in ’t Twiske worden regelmatig evenementen georganiseerd. Deze evenementen zorgen voor extra veiligheidsrisico’s binnen de gemeenten en overlast. De risico’s bestaan onder andere uit brandveiligheid, gevaar van verdringing, maar ook de bereikbaarheid van (een deel) van het dorp voor hulpdiensten door extra verkeerstromen. Het publiek kan slachtoffer worden van zakkenrollerij. Ook wordt tijdens evenementen regelmatig drugs gebruikt door bezoekers. Beveiliging is alert op drugsgebruik en bij de ingang staat een drugsbox, waar de drugs kan worden ingeleverd. Dit is als voorwaarde in de evenementenvergunning opgenomen. Organisaties zijn steeds beter in staat om hun evenement veilig te laten verlopen. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 Vanuit het veiligheidsbeleid ligt de focus op voorkoming en beheersing van de risico’s tijdens evenementen. Risico’s kunnen bestaan uit fysieke veiligheidsrisico’s. Te denken valt hierbij aan brandveiligheid en gevaar van verdringing op de plaats van het evenement. Ook vindt er tijdens evenementen vaak zakkenrollerij plaats. Daarnaast kan de doorgang van hulpdiensten in het gedrang komen als door het evenement het lint vol staat met auto’s die bezoekers brengen en halen. Als gemeente nemen wij vanzelfsprekend onze verantwoordelijkheid in. Samen met onze partners worden aanvragen beoordeeld en wordt overleg gepleegd met de aanvragers. 11
Bij grote evenementen zijn onze partners ook aanwezig om te controleren of het evenement volgens de vergunning wordt gehouden. De linking-pin naar het bestuur is de ambtenaar openbare orde en veiligheid, die adviseert als zaken niet naar wens verlopen. In het traject van de vergunningverlening valt ook nog een verbeterslag te maken. Wij streven er naar dat dit proces op korte termijn verbeterd zal zijn. Oostzaan beschikt over een evenementenbeleid dat in 2015 zal worden herzien. Hierin zullen ook de regels met betrekking tot evenementen in ’t Twiske worden opgenomen. Voor organisatoren van evenementen biedt het evenementenbeleid houvast over de regels die van toepassing zijn. Dit zorgt ervoor dat aanvragen voor evenementen completer worden ingediend wat uiteindelijk de veiligheid weer ten goede komt. Flankerend beleid Belangrijk flankerend beleid is de Visie van ’t Twiske en de gezondheidsnota. Doelstelling 2018 Een zodanige combinatie van solide procedures inclusief veiligheidschecks, inzet van veiligheidsinstrumenten, samenwerking met ondernemers en initiatief en bijdragen van de ondernemers dat de veiligheid en het veiligheidsgevoel duurzaam beheersbaar zijn. 3.
Georganiseerde en ondermijnende criminaliteit
Ook in onze regio en in onze gemeente zijn criminele samenwerkingsverbanden actief. Deze houden zich bezig met verschillende vormen van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Accenten zijn drugsvervaardiging en drugshandel, fraude en witwassen. In de afgelopen jaren is actief ingezet op deze verschijnselen, samen met lokale en regionale partners. Deze lijn zullen wij voortzetten. Het gaat hierbij om stevig verankerde en weerbarstige verschijnselen. Hinderen en effectief verstoren van criminele activiteiten zijn onze focus. Hierbij zijn bestuurlijke weerbaarheid en het risicobewustzijn belangrijke invalshoeken. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 We zetten de instrumenten en interventies die ons ter beschikking staan, systematisch en consequent in. Bijvoorbeeld met de toepassing van de wet BIBOB, artikel 13b Opiumwet (‘Damocles’) en integrale handhaving. We streven naar een optimale afstemming met de interventies met onze veiligheidspartners: het Openbaar Ministerie, politie, RIEC en Belastingsdienst. Wij continueren en verbeteren de integrale samenwerking, waarbij we kennis hebben van elkaar instrumenten en elkaar verantwoordelijkheden. De aanpak op georganiseerde en ondermijnende criminaliteit is informatie gestuurd. Ook binnen de organisatie zorgen we ervoor dat medewerkers en bestuurders meer bewust worden voor signalen. De ambtenaar openbare orde en veiligheid bezoekt werkoverleggen en speelt relevante informatie aan de betreffende afdelingen door. Hierdoor ontstaat een effectief netwerk waardoor georganiseerde criminaliteit en ondermijning verstoord kunnen worden. Thema’s die in Oostzaan vooral aan de orde zijn, zijn hennepteelt en hennephandel, drugshandel, fraude en witwassen. Mensenhandel is ook een thema, maar vooralsnog is dit geen belangrijk thema in Oostzaan. Flankerend beleid Evenementenbeleid, BIBOB beleid, Gezondheidsbeleid, Personeels- en Integriteitsbeleid. Doelstelling 2018 We proberen de ondermijnende krachten zoveel mogelijk tegen te houden. We verstoren en hinderen die optimaal via de inzet van onze bestuurlijke instrumenten en daarnaast 12
gerichte aanpak samen met onze veiligheidspartners op de verschillende schaalniveaus. We betrekken onze maatschappelijke partners in de aanpak.
5.
Overige strategische thema’s
Naast prioritaire thema’s onderscheiden we overige strategische thema’s. Dit betreft enerzijds een viertal veiligheidsthema’s, anderzijds enkele belangrijke, meer overstijgende werkwijzen en instrumenten in ons veiligheidsbeleid. We werken deze thema’s uit. 5.1 Veiligheidsthema’s Het gaat om de volgende veiligheidsthema’s: (a) Veilige bedrijventerreinen en winkels, (b) Fysieke Veiligheid, (c) Huiselijk geweld, (d) Veilig Publieke Taak. Net als bij de prioritaire thema’s acteren wij samen met onze partners in de komende jaren integraal en consequent op deze veiligheidsthema’s. Verschil met de prioritaire thema’s is dat er geen bijzondere doorontwikkeling en/of intensivering van de aanpak nodig is. In essentie consolideren we het niveau van de lopende aanpak. Het sluit niet uit dat we blijven aanscherpen op aspecten waar dat nodig is. a.
Veilige bedrijventerreinen en winkels
Ook op bedrijventerreinen en in en nabij winkels kunnen gevoelens van onveiligheid ontstaan. Het gaat enerzijds om subjectieve veiligheid van ondernemers en het winkelend publiek en anderzijds om het concreet plaatsvinden van delicten zoals bedrijfsinbraak, winkeldiefstal, zakkenrollerij, straatroven en overvallen. Ook in Oostzaan zien we dat deze zaken aan de orde zijn. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 Centraal in de aanpak staat de rol van de ondernemer zelf. Zij hebben vanuit hun ondernemerschap een natuurlijke rol als het gaat om de veiligheid van hun bedrijf. Bovendien beschikken zij over effectieve mogelijkheden als het gaat om voorkoming van verschillende vormen van onveiligheid. Met onze partners zetten wij in om vormen van overlast en onveiligheid tegen te gaan. Bedrijven zelf nemen ook actie, bijvoorbeeld op bedrijventerrein Skoon, door afspraken te maken. Hierbij ligt de nadruk op het zelf organiseren van zaken om bijvoorbeeld bedrijfsinbraken tegen te gaan. Ook de Contactgroep Bedrijven Oostzaan zorgt dat ondernemers informatie ontvangen om hun bedrijven veiliger te maken. De gemeente zorgt samen met het RPC voor overvaltrainingen. Het initiatief ligt echter bij de ondernemers zelf om deel te nemen aan activiteiten en maatregelen te nemen tegen onveiligheid en criminaliteit. Doelstelling 2018 Een zodanige combinatie van gerichte inzet van veiligheidsinstrumenten op bedreigingen die zich voordoen en samenwerking met en preventieve inspanningen van ondernemers. Hiermee moet het objectieve en subjectieve veiligheidsniveau van een goed gehalte blijven. Monitoring zal hierin een belangrijke rol spelen en waar nodig zal interventie plaatsvinden.
13
b. Fysieke veiligheid Binnen dit thema onderscheiden we drie sub-thema’s: brandveiligheid, externe veiligheid en crisisbeheersing. B1. Brandveiligheid Het aantal brandincidenten in onze gemeente is verhoudingsgewijs acceptabel. Hoeveel gewonden, schade is acceptabel). Er zijn nauwelijks slachtoffers te betreuren. Het brandgevaar (de risico’s) daarentegen is wel op bepaalde plaatsen groot. Bijvoorbeeld bij evenementen, maar ook onder de hoogspanningsleidingen en het Westerstijfselmakerspad. We blijven dus onverminderd inzetten op de hoofdbestanddelen van het werken aan brandveiligheid: 1. risicobeheersing: het voorkomen van incidenten en vooraf inperken van schadelijke gevolgen van incidenten; 2. incidentbestrijding ofwel effectieve repressie en daarop toegesneden preparatie. Voor bijzondere situaties bestaan aanvalsplannen en er wordt regelmatig geoefend. Net zoals bij de andere thema’s werken we hierna de hoofdlijnen van de aanpak en onze ambitie uit. Zowel de Milieudienst IJmond als de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland spelen echter ook een grote rol bij brandveiligheid. De Veiligheidsregio ZaanstreekWaterland omdat zij conform artikel 3a van de Wet op de Veiligheidsregio’s belast met brandveiligheid en brandweerzorg. De Milieudilenst IJmond omdat door de gemeente Oostzaan contractueel met hen is vastgelegd dat zij adviseren over, toezicht houden en voorlichting geven over brandveiligheid. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland heeft hier geen rol in. De Veiligheidsregio Zaanstreek/Waterland beschikt wel over een eigen beleidsplan en een Regionaal Risicoprofiel voor grootschalige risico’s binnen de regio. De gemeenteraad wordt krachtens de wet op verschillende manieren bestrokken bij de hoofdlijnen van het beleid en het Regionaal Risicoprofiel. De besluitvormende bevoegdheid ligt bij de Veiligheidsregio. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 De belangrijkste spelers op het terrein van brandveiligheid zijn de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland en de Milieudienst IJmond. Voor de Veiligheidsregio ZaanstreekWaterland ligt deze met name op de incidentbestrijding. Voor de Milieudienst met name op de risicobeheersing.. Er wordt samengewerkt met de gemeente. Essentieel in de aanpak is het streven naar het nog meer voorkomen van incidenten. Er wordt veel aandacht besteed aan preventie. Doorslaggevend zijn daarvoor het risicobewustzijn en naleefdiscipline van de belangrijke doelgroepen: bewoners, ondernemers en instellingen. Instrumenten ter versterking van het risicobewustzijn en naleefdiscipline zijn voorlichting, communicatie en toezicht & handhaving. Wij zetten deze instrumenten risico-gestuurd in. We focussen op de inrichtingen, plekken, groepen, gebeurtenissen waar zich de grootste risico’s (kans x effect) voordoen. Het kan gaan om bepaalde soorten kwetsbare inrichtingen (verpleeghuizen en horeca), bepaalde doelgroepen, bepaalde grote publieksevenementen (kermis). De precieze selectie van prioriteiten bepalen we in een vaste en kritische (jaarlijkse cyclus). Keuzes liggen vast in het handhavingprogramma van WABO taken. 14
We zorgen dat de incidentbestrijding op een zo goed mogelijke wijze wordt gerealiseerd. De Veiligheidsregio realiseert en bewaakt de randvoorwaarden voor effectieve incidentbestrijding. Ook hierbij gaan we uit van een integrale benadering, waarbij het accent weliswaar nadrukkelijk bij de overheid ligt, maar onze maatschappelijke partners een belangrijke rol hebben. Deze rol hangt nauw samen met bovengenoemde factoren risicobewustzijn en naleefdiscipline. De samenwerking met de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland en de MilieudienstWaterland is en blijft transparant en maximaal effectief. Waar nodig worden werkafspraken en verwachtingen ten aanzien van de dienstverlening geactualiseerd. De beleidscycli worden zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Doelstelling 2018 We realiseren duurzame brandveiligheid door de combinatie van risicobewustzijn en naleefdiscipline van ondernemers, burgers en de maatschappelijke omgeving aan de ene kant en de solide repressie aan de andere kant. Risicobewustzijn en naleefdiscipline meten wij af aan de mate waarin burgers en ondernemers preventieve maatregelen treffen en het aantal geconstateerde overtredingen van brandveiligheidregels. Indicatoren voor de kwaliteit van de repressieve brandweerzorg zijn onder meer dekkingsgraad en overschrijdingsaanpak, operationele planvorming en bluswatervoorzieningen. B2. Externe veiligheid In onze gemeente zijn 4 externe veiligheidsinrichtingen gevestigd. Dit zijn ondernemingen waar gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen. In het licht van de veelheid en variëteit van andere soorten bedrijvigheid binnen onze gemeente en de liggen in en nabij woongebieden, is er alle belang bij de risicobeheersing rond gevaarlijke stoffen op het vereiste peil voort te zetten. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 Belangrijke uitvoerende taken op dit terrein worden vervuld door de Milieudienst Waterland. Als gemeente zijn wij echter het bevoegd gezag ten aanzien van vrijwel alle externe veiligheidsinrichtingen op ons grondgebied. Daarom moeten wij kritische afwegingen maken over de acceptatie en compensatie van risico’s. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland heeft op het gebied van externe veiligheid een wettelijke adviestaak. Wij moeten risico’s door vertalen in beperkingen en mogelijkheden op het terrein van ruimtelijke ordening en in de vereiste kwaliteit van de crisisbeheersing. Ook bij dit thema geldt dat onze maatschappelijke partners (ondernemers, instellingen en bewoners) een cruciale rol hebben. Dit geldt om te beginnen bij de vergunninghouders. Wij investeren in risicobewustzijn en zelfredzaamheid via risicocommunicatie. Dit doen wij samen met de Veiligheidsregio. Doelstelling 2018 Wij geven invulling aan onze rol in de risicobeheersing rond gevaarlijke stoffen. We versterken deze rol onder de onderdelen waar dat nodig en mogelijk is.
B3. Crisisbeheersing De gemeentelijke crisisbeheersingsorganisatie is een van de vier kolommen van de multidisciplinaire crisisbeheersingsorganisatie. Het is onze taak om samen met de 8 andere gemeenten van de regio de Bevolkingszorg zo goed mogelijk gestalte te geven. Daartoe zijn regionaal taakkaarten opgesteld, worden de gemeentelijke processen bemenst door regionale pools (behalve de nafase) en wordt er getraind en geoefend. 15
Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 Belangrijk is de komende jaren om de kolom Bevolkingzorg verder gestalte te geven conform de Wet Veiligheidsregio’s. Hiermee beogen we dat rampen en crises de vereiste aanpak krijgen en de gemeentelijke kolom optimaal kan functioneren in de wisselwerking met de andere kolommen. Wij werken samen met andere gemeenten binnen Zaanstreek-Waterland. Dit gebeurt zowel in de warme als in de koude fase. De warme fase is de calamiteit en de koude fase de voorbereiding. We opleiden en oefenen in regionaal verband. We werken daarbij samen met de Veiligheidsregio. Geïnvesteerd wordt in de verdere versterking van kennis, urgentiebesef en betrokkenheid van de gemeentelijke organisatie. Indicatoren daarvoor zijn bijvoorbeeld de deelname van medewerkers aan opleidingen en oefeningen. Bij calamiteiten zelf moet dit blijken uit een effectieve invulling van functies en verantwoordelijkheden door procesdeelnemers. Doelstelling 2018 We hebben een professionele crisisbeheersingsorganisatie staan die zonder twijfel in staat is de Bevolkingszorgtaken adequaat uit te voeren. Dit is tot stand gekomen door opleidingen, training en oefening in combinatie met brede ambtelijke en bestuurlijke betrokkenheid en urgentiebesef. c. Huiselijk geweld Huiselijk geweld is een zeer ingrijpende vorm van geweld en het aantal incidenten stijgt nog steeds. Daarom is het van belang dat wij als overheid optreden tegen deze vorm van geweld. Hoofdlijnen aanpak 2015-2018 We willen graag huiselijk geweld dan wel de escalatie ervan voorkomen. Cruciaal zijn tijdige herkenning en interventie. Belangrijk in onze aanpak zijn de verbetering van het herkennen van signalen van huiselijk geweld. Daarnaast is het van belang dat slachtoffers en getuigen eerder aangifte doen van huiselijk geweld. Daarnaast is het van belang om de aanpak van deze complexe casuïstiek integraal op te pakken (zowel met sancties als hulpverlening). Er is een goedwerkend systeem van meldingen, analyse, interventies en nazorg. Instrumenten als het huisverbod worden tijdig ingezet, liefst ter voorkoming van het geweld anders ter voorkoming van escalatie van het geweld. De hulpverlening is daarbij volwaardig en integraal. Hulpverlening kan in de eerste lijn al plaatsvinden. In het licht van de transities is samenwerking tussen veiligheid en het sociale domein extra relevant. Werkwijzen van partijen worden opnieuw vormgegeven en op elkaar aangesloten. Doelstelling 2018 Nog meer voorkomen van huiselijk geweld door tijdige herkenning en effectieve interventies. Daarnaast de drempel verlagen voor slachtoffers om aangifte te doen.
16
5.2 Veiligheidshuis Bij meerdere van de hiervoor beschreven thema’s speelt integrale aanpak van complexe casuïstiek een belangrijke rol. Deze aanpak omvat mede de integrale persoongerichte aanpak (daderaanpak) waarbij integraal duidt op combinaties van maatregelen vanuit zorg, strafrecht en bestuur. Het Veiligheidshuis heeft hierin een spilfunctie door middel van proces- en ketenmanagement. Het Veiligheidshuis speelt dus een belangrijke rol in meerdere in deze nota beschreven thema’s. Momenteel wordt de aanpak van het Veiligheidshuis op complexe casuïstiek herzien mede door de decentralisaties. Verkend zal worden op welke wijze en binnen welk format actoren en werkwijzen elkaar kunnen versterken. Intussen blijft het van belang om de aandienende casuïstiek zo adequaat mogelijk te blijven behandelen. In het licht van de centralisatiebewegingen van justitiële organisaties is positionering van het Veiligheidshuis essentieel om uitvoering te geven aan thema’s uit dit veiligheidsbeleid. Het is op het niveau van de individuele casus de enige vorm waarop met justitiële partners samen te werken. 5.3. Vaaroverlast De laatste jaren is vaaroverlast afgenomen door inzet van de politie en plaatsing van borden met daarop de snelheid. We willen het huidige niveau dan ook graag vasthouden. Ook hier spelen burgers een cruciale rol. Door vaaroverlast te melden kunnen we gericht inzetten om samen met onze partners handhavend op te treden en overlast en gevaarlijke situaties op het water te voorkomen. 5.4 Informatie Informatie speelt voor het veiligheidsbeleid een belangrijke rol. In bijna alle thema’s is het succes van aanpak in belangrijke mate afhankelijk van adequate informatie. Het gaat daarbij enerzijds om operationele en tactische informatie op het niveau van personen, objecten en gebieden. Anderzijds om informatie over de ontwikkeling van criminaliteit en onveiligheid waarmee de inzet van instrumenten beter gestuurd en geëvalueerd kunnen worden. Veel is mogelijk op het vlak van informatie. We kunnen inmiddels in veel gevallen informatie gestuurd werken. Daardoor kunnen stappen gezet worden en kunnen we samen met partners tot een effectieve interventie komen. Van belang is wel dat informatie nooit als doel op zich moet worden gezien. Informatie is een hulpmiddel waardoor we zaken efficiënter en effectiever kunnen benaderen samen met onze partners.
17
6. Coördinatie en beleidscyclus 6.1 Ambtelijke en bestuurlijke coördinatie De ambtelijke coördinatie van het veiligheidsbeleid ligt bij de afdeling Gebied en Wijkzaken, taakveld Openbare orde en Veiligheid. De bestuurlijke coördinatie ligt bij de portefeuillehouder. De voortgang van het IVP wordt periodiek besproken in de driehoek. 6.2 Beleidscyclus en verantwoording Het IVP wordt doorvertaald in jaarlijkse integrale uitvoeringsplannen. In deze jaarplannen worden per veiligheidsthema de belangrijkste acties kort omschreven. Uit uitvoeringsplan wordt in het vierde kwartaal voorafgaand aan het jaar waarop het betrekking heeft, vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders. Aansluitend wordt het ter kennisname aangeboden aan de gemeenteraad. Begin 2019 zal het IVP worden geëvalueerd. 6.3. Stuurinformatie Belangrijkste stuurinformatie zijn de politieregistratie, `waar staat je gemeente´ en overige registraties. We gebruiken deze informatie om waar nodig bij te sturen op de aanpak op de IVP thema´s. 6.4. Beleid Nationale Politie, Eenheid Noord-Holland Dit IVP en de bijbehorende jaarlijkse uitvoeringsplannen hebben een sterke wisselwerking met het Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid 2014-2018 van de politie-eenheid Noord-Holland.
18
