INTEGRAAL VEILIGHEIDSBELEID 2011-2014
Gemeente Echt-Susteren, 6 juli 2011
Vastgesteld college van B&W: 19 juli 2011 Vastgesteld gemeenteraad: 29 september 2011 Portefeuillehouder: Burgemeester Hessels Beleidsmedewerker Integrale Veiligheid: dhr. E. Jansen
VOORWOORD Veiligheid is een belangrijk thema in onze huidige samenleving. Het is een veelomvattend begrip met een veelheid van deelterreinen. Belangrijke onderwerpen zijn bijvoorbeeld criminaliteit, rampenbestrijding en overlast. De gemeente Echt-Susteren neemt veiligheid serieus door middel van het opstellen van een integraal veiligheidsbeleid. In navolging van het eerste Integraal veiligheidsbeleid van de gemeente Echt-Susteren, vastgesteld in 2008, is in dezelfde lijn het Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014 opgesteld. Doelstelling van de nota Integraal Veiligheidsbeleid is het vormgeven aan de integrale aanpak van veiligheid in Echt-Susteren. Het integraal veiligheidsbeleid geeft de mogelijkheid om weloverwogen keuzes te maken en geeft duidelijkheid over de doelen en inspanningen die nodig zijn om de veiligheidssituatie te optimaliseren. Naar aanleiding van de gemeentelijke Veiligheidsanalyse & evaluatie van het Integraal Veiligheidbeleid 2008-2010 kan geconcludeerd worden dat we op de goede weg zijn. Inwoners van Echt-Susteren voelen zich veiliger, samenwerking met onze veiligheidspartners is verder uitgebouwd en er zijn een aantal succesvolle nieuwe veiligheidsprojecten geëntameerd. Uit de Veiligheidsanalyse & evaluatie blijkt echter ook dat we er nog niet zijn. Jeugdoverlast, criminaliteit, burenoverlast, huiselijk geweld: we hebben er nog te veel last van. In de aankomende periode zullen we hier dan ook de nodige aandacht aan geven.
Burgemeester van Echt-Susteren, Drs. J.W.M.M.J. Hessels
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
2
INHOUD
1.
INLEIDING .....................................................................................4
2.
VISIE EN DOELSTELLINGEN .............................................................5
3.
REGIEROL GEMEENTE....................................................................6
4.
ROLVERDELING EN ORGANISATORISCHE BORGING.............................6
5.
ONTWIKKELINGEN IN VEILIGHEID .....................................................8
6.
VEILIGHEIDSVELDEN ......................................................................9
7.
PLAN-DO-CHECK-ACT-CYCLUS ........................................................9
8.
SPEERPUNTEN ............................................................................ 10
9.
COMMUNICATIE ........................................................................... 11
10.
FINANCIËLE CONSEQUENTIES........................................................ 12
-Bijgevoegd het Uitvoeringsplan 2011-2014
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
3
1.
INLEIDING
Voor u ligt het Integraal Veiligheidsbeleid 2011-2014 van de gemeente Echt-Susteren. In 2008 werd het fundament gelegd door het vaststellen van het Integraal Veiligheidsbeleid 2008-2010. De input voor onderliggende nota is onder meer tot stand gekomen door de uitkomsten van de evaluatie van het Integraal veiligheidsbeleid 2008-2010 en de analyse van de actuele veiligheidssituatie begin 2011. De Gemeente Echt-Susteren wil veilige en leefbare kernen. Aantasting van de veiligheid moet worden voorkomen en aangepakt. De gemeente Echt-Susteren neemt haar verantwoordelijkheid als het gaat om veiligheid. Deze verantwoordelijkheid kan het lokale bestuur alleen aangaan in nauwe samenwerking met politie, justitie, brandweer, ondernemers, burgers en tal van maatschappelijke organisaties en instellingen. Met deze samenwerkingspartners wordt onveiligheid in een aantal situaties aangepakt. Een uitwerking hiervan is terug te vinden in het uitvoeringsplan 2011-2014. Daarnaast wil de gemeente door samenwerking het besef laten groeien, voor zover niet aanwezig, dat de publieke ruimte de zorg en verantwoordelijkheid is van alle samenwerkingspartners. Omdat veiligheid een veelomvattend begrip is met een veelheid van deelterreinen, is een integrale aanpak van de veiligheidsproblemen van groot belang. Om die integrale benadering zoveel mogelijk tot stand te laten komen is bij de ontwikkeling van het Integraal Veiligheidsbeleid de methode Kernbeleid Veiligheid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) gevolgd. Een integrale aanpak van onveiligheid is succesvol op het moment dat alle betrokkenen vanuit hun eigen wil en verantwoordelijkheid een optimale inzet leveren. Deze aanpak is afgestemd op de lange termijn. Succesvol veiligheidsbeleid betekent leren van het verleden en zorgdragen voor een veilige en leefbare toekomst. Dit vergt constante aandacht, snelle reacties, concrete en praktische initiatieven voor verbeteringen en nieuwe acties, waar nodig.
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
4
2.
VISIE EN DOELSTELLINGEN
Integrale veiligheid in Echt-Susteren betekent samen werken aan de verbetering van de lokale veiligheid, onder regie van de gemeente en met een samenhangend pakket van activiteiten of maatregelen. Een samenhangend pakket van activiteiten bestaat uit preventieve en repressieve activiteiten. Hierbij werken private partijen (inwoners, ondernemers, woningbouwcorporaties) en publieke partijen (gemeente, politie, welzijnsinstellingen, hulpverleningsinstanties, scholen etc.) samen aan het verbeteren van de veiligheid. De gemeente is regisseur op het gebied van integrale veiligheid. Dit betekent dat de gemeente signalen oppikt, partners bij elkaar brengt en enthousiasmeert, het proces coördineert, afspraken en activiteiten inventariseert, op elkaar afstemt en monitort en de effecten daarvan evalueert. Om de regierol op een adequate manier in te kunnen vullen stelt de gemeente Echt-Susteren, vanuit het coalitieprogramma, collegeprogramma en programmabegroting, het integraal veiligheidsbeleid 2011-2014 vast (zie schema 1). Schema 1 : Integraal Veiligheidsbeleid binnen de gemeente Echt-Susteren. Coalitieakkoord 2010-2014
Collegeprogramma 2010-2014 “Minder maar beter”
Programmabegroting 2010-2013
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
In het coalitieakkoord voor de raadsperiode 2011- 2014 is Openbare Orde en Veiligheid één van de speerpunten. Het Integraal Veiligheidsbeleid is zeer belangrijk. Het Collegeprogramma 2010-2014 van de gemeente Echt-Susteren, “Minder maar beter”, legt o.a. de nadruk op de onvermijdelijke bezuinigingen. Bescheidenheid wordt in acht genomen als het gaat om het formuleren van nieuwe ambities. Het college denkt hierbij in termen van kansen. De noodzaak om te bezuinigen biedt de kansen om tot een verdere verbetering van dienstverlening, de kwaliteit, effectiviteit en efficiency te komen en om zo, met minder geld, maatschappelijke vraagstukken beter aan te pakken en zo uiteindelijke doelen te bereiken. In de programmabegroting 2010-2013 is aangegeven wat we willen bereiken en wat we ervoor gaan doen om een veilige leefomgeving voor de burger te creëren.
Het vergroten van de veiligheid en leefbaarheid in Echt-Susteren is de algemene doelstelling van het integraal veiligheidsbeleid 2011-2014. Hierbij gaat het om enerzijds de afname van de feitelijke onveiligheid en anderzijds de toename van de veiligheidsbeleving van de burger. Het veiligheidsbeleid heeft daarbij niet alleen oog voor de objectieve veiligheid, maar ook voor de veiligheidsbeleving.
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
5
Cruciaal zijn consequente sturing en coördinatie van het veiligheidsbeleid, op basis van een goede organisatorische borging en informatiepositie ten aanzien van nieuwe activiteiten en veiligheidseffecten. Sturing en coördinatie hebben betrekking op het integrale beleid en integraliteit binnen thema’s. Maar ook op de samenwerking met de interne en externe partners. Bijzondere aandacht is er voor de effectiviteit en kwaliteit van de samenwerking met onze strategische veiligheidspartners politie en openbaar ministerie. Het integrale veiligheidsbeleid wordt doorvertaald in het uitvoeringsplan integrale veiligheid. Deze uitvoeringplannen bevatten concrete activiteiten rond de hoofdlijnen van het beleid. De uitvoeringsplannen vormen het operationele kader voor de uitvoering en voor evaluaties.
3.
REGIEROL GEMEENTE
De regie over het lokaal veiligheidsbeleid ligt bij het lokale bestuur. Gelet op artikel 172 lid 1 Gemeentewet is met name de burgemeester belast met de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Vanuit allerlei beleidsterreinen zijn er partners actief op het terrein van veiligheid. Ze hebben ieder hun eigen kennis en ervaring op dit terrein. De gemeente kent haar partners in veiligheid en kan deze partners bij elkaar brengen, motiveren en door dialoog tot afstemming brengen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) publiceerde op 13 augustus 2010 het wetsvoorstel tot 'Wijziging van de Gemeentewet in verband met de versteviging van de regierol van de gemeente ten aanzien van het lokaal veiligheidsbeleid'. De bedoeling van dit wetsvoorstel is de regierol van gemeenten op het terrein van lokale veiligheid te verstevigen. Hiervoor worden twee maatregelen voorgesteld. Zo wordt de gemeenteraad verplicht een integraal veiligheidsplan vast te stellen én komt er een specifieke rol (zorgplicht) voor de burgemeester om de natuurlijke gezagspositie van de burgemeester te versterken. Het wetsvoorstel is samen met de Memorie van Toelichting en het advies van de Raad van State aan de Tweede kamer aangeboden.
4.
ROLVERDELING EN ORGANISATORISCHE BORGING
De burgemeester is het aangewezen bestuursorgaan om te zorgen voor de handhaving van de openbare orde in de gemeente. De wetgever heeft naast de burgemeester geen ander bestuursorgaan aangewezen dat eveneens een taak heeft ter handhaving van de openbare orde. Noch op provinciaal noch op nationaal niveau is er een met de normale zorg voor het ordelijk verloop van het gemeenschapsleven belaste autoriteit. Dit betekent dat de burgemeester exclusief met deze taak belast is (en verantwoordelijk is) en niet het college van burgemeester en wethouders noch de gemeenteraad. De strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (opsporing en vervolging) en het beleid ter zake valt onder verantwoordelijkheid van het openbaar ministerie. Dit neemt niet weg dat de gemeente wel afspraken kan maken met het openbaar ministerie over de strafrechtelijke handhaving op lokaal niveau, met behoud van de exclusieve verantwoordelijkheid van het openbaar ministerie daarvoor. Voor wat betreft integrale veiligheid geldt de exclusieve verantwoordelijkheid van de burgemeester niet. Integrale veiligheid kent een gedeelde verantwoordelijkheid. De burgemeester is in het college weliswaar de portefeuillehouder veiligheid. Hij maakt in het college met de wethouders echter afspraken met de wethouders over de invulling van hun eigen verantwoordelijkheid op het gebied van integrale veiligheid. Voorbeelden hiervan zijn verkeersveiligheid, externe veiligheid of de aanpak van jeugdoverlast. De gemeenteraad stelt de kaders en beoordeelt, aan de hand van de financiële jaarstukken, de resultaten en het rendement van de inzet van middelen voor het veiligheidsbeleid. De gemeente streeft naar maximale veiligheid en leefbaarheid voor haar inwoners. Dit betekent niet dat altijd een integrale aanpak nodig is. Bij sommige thema’s heeft een integrale aanpak namelijk
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
6
weinig meerwaarde, omdat daar bijvoorbeeld alleen politie en het OM een rol spelen. Bij de thema’s die wel baat hebben bij een integrale aanpak heeft de gemeente de regie. De gemeente vervult haar rol door gemeenschappelijke doelen te formuleren en afspraken te maken met haar partners. In onderstaand tabel zijn de belangrijkste interne en externe partners in het vormen- en uitvoeren van het veiligheidsbeleid benoemd (zie schema 2). Schema 2: Partners Integraal Veiligheidsbeleid Partner Inwoners Echt-Susteren
Beleidsmedewerker Integrale Veiligheid
Afdelingen gemeente Echt-Susteren
Politie Limburg Noord
Openbaar Ministerie
Brandweer
Menswel
Overige externe partners
Rol Integraal Veiligheidsbeleid Burgers zijn belangrijke partners in de integrale gemeentelijke veiligheidszorg. Zij hebben niet alleen recht op veiligheid maar ook de verantwoordelijkheid om de veiligheid te waarborgen. Zij kunnen waarden en normen uitdragen en de openbare ruimte beschermen. Daarnaast signaleren zij vaak bepaalde problemen op het terrein van veiligheid en leefbaarheid. Bewoners zullen als partner binnen het veiligheidsbeleid structureel geconsulteerd worden. De beleidsmedewerker integrale veiligheid vertegenwoordigt het gemeentelijk Integraal Veiligheidsbeleid en is ondersteuner van het bestuur. De medewerker fungeert zowel voor veel interne partijen als voor externe organisaties als aanspreekpunt op het gebied van veiligheid. De medewerker integrale veiligheid is belast met het verkrijgen en analyseren van relevante informatie en het vertalen van de informatie in beleid. Vervolgens is hij verantwoordelijk voor het stimuleren en volgen van de voortgang van de uitvoering van het beleid. Hij is de aanjager van de diverse projecten in de gemeente, die gericht zijn op veiligheid en leefbaarheid. Tenslotte is de Beleidsmedewerker Integrale Veiligheid beleidsmatig verantwoordelijk voor de rampenbestrijding. Veiligheidsbeleid krijgt pas concrete invulling binnen de diverse facetten van het gemeentelijk handelen. Of het nu welzijn, onderwijs, ruimtelijke ordening, sociale zaken, bouwen, milieu of openbare werken betreft: er moet, met name in de pro-actieve en preventieve sfeer, aandacht zijn voor veiligheidsaspecten in de breedste zin. Naast de politie vormen gemeentelijke toezichthouders en BOA’s een belangrijke categorie functionarissen in de integrale veiligheidszorg. De overheid mag als enige legaal geweld gebruiken. Dit ligt in uitvoerende zin, naast defensie, bij de politie. Verder heeft de politie ervaring met alle onderdelen van veiligheidszorg. En met het hele traject van de veiligheidsketen, van pro-actie tot nazorg. De politie is van oudsher de belangrijkste veiligheidspartner van de gemeente. Het gebiedsgebonden werken bij de politie sluit goed aan bij integrale gemeentelijke veiligheidszorg, omdat beide voor een belangrijk deel zijn gebaseerd op dezelfde uitgangspunten. In samenspraak met de gemeente worden jaarlijks, in de lijn van het Integraal Veiligheidsbeleid, de lokale speerpunten voor de politie bepaald. Het Openbaar Ministerie is ook een partner in het gemeentelijk veiligheidsbeleid. Hoewel het OM zich van oudsher richt op de opsporing en vervolging van strafbare feiten, is de laatste jaren de preventieve invalshoek van steeds groter belang geworden. Daarmee samenhangend wordt ook het belang van bestuurlijk overleg, bijv. door middel van het districtelijke driehoeksoverleg, steeds meer onderkend. Omdat de activiteiten van de brandweer de gehele veiligheidsketen bestrijken, van proactie tot nazorg, is zij een belangrijke factor in het lokaal veiligheidsbeleid. De brandweer is, samen met de politie en ambulancediensten, 24 uur per dag paraat om hulp te bieden. Preventie van branden, ongevallen en rampen is een essentieel onderdeel van veiligheidsbeleid. Hierin is de brandweer een belangrijke partner binnen de gemeente. De welzijnsinstelling Menswel is een belangrijke externe partner. Het is een organisatie die vele diensten levert zoals opbouwwerk, jeugd- en jongerenwerk, ouderenbeleid, etc.. Binnen het Integraal Veiligheidsbeleid kunnen deze diensten worden ingezet om de leefbaarheid en veiligheid te vergroten. Een integrale aanpak is alleen mogelijk als er sprake is van samenwerking met betrokken instanties, zoals woningbouwverenigingen, horecabedrijven, maatschappelijke instellingen en bedrijven. Deze instellingen zijn op bepaalde onderdelen van het veiligheidsbeleid direct betrokken en deskundig.
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
7
5.
ONTWIKKELINGEN IN VEILIGHEID
Veiligheidsvraagstukken zijn niet statisch van karakter. Actuele situaties en ontwikkelingen kunnen leiden tot aanpassingen in het tackelen van vraagstukken. Dat kan zijn op het gebied van de organisatie maar ook op gebied van het instrumentarium. Een goed voorbeeld van een vrij recent geïntroduceerde organisatievorm bij de veiligheidsaanpak is het fenomeen veiligheidshuis, wat inmiddels operationeel is. Het veiligheidshuis bevordert de integrale samenwerking tussen partners bij de aanpak van criminaliteit. Ook het wettelijk instrumentarium ontwikkelt zich: • Op 1 september 2010 is de Wet bestrijding maatregelen voetbalvandalisme en ernstige overlast in werking getreden. Deze wet geeft de burgemeester de mogelijkheid om structurele overlastplegers aan te pakken. Uiteraard zal van deze mogelijkheden zo nodig gebruik gemaakt gaan worden; • Op 1 oktober 2010 is de Wet kraken en leegstand in werking getreden. Deze wet behelst onder meer het als misdrijf strafbaar stellen van kraken; • Op 13 augustus 2010 is het wetsvoorstel versteviging regierol gemeenten aan de Tweede Kamer aangeboden. De bedoeling van dit wetsvoorstel is met twee maatregelen de regierol van de gemeenten op het terrein van integrale veiligheid te verstevigen. Zo wordt in het voorstel de gemeenteraad verplicht een integraal veiligheidsplan vast te stellen en komt er een specifieke rol voor de burgemeester om de natuurlijke gezagspositie van de burgemeester te versterken. De eerste maatregel (het maken van een veiligheidsplan) is in onze gemeente reeds ingevoerd. Het wetgevingsproces zal moeten worden afgewacht of het daadwerkelijk tot invoering van de tweede maatregel komt; • In het regeerakkoord is de invoering van een nationale politie opgenomen. Begin 2011 heeft Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie in een brief aan de Tweede Kamer de plannen bekend gemaakt. Er komt één landelijk politiekorps onder verantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie. Het gezag over de politie, dat op lokaal niveau is belegd, wijzigt niet. De burgemeester blijft de politie aansturen bij het handhaven van de openbare orde en hulpverlening in zijn gemeente. De officier van justitie blijft de politie aansturen bij de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en taken ten dienste van justitie’ • In het Bestuursakkoord hebben de VNG en het Rijk afgesproken dat gemeenten zich actief bezighouden met de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit. Om de bestuurlijke, geïntegreerde aanpak van georganiseerde criminaliteit op lokaal niveau te faciliteren, heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met de VNG het programma ‘Bestuurlijke aanpak georganiseerde misdaad’ opgesteld. Een van de onderdelen uit het programma ‘Bestuurlijke aanpak georganiseerde misdaad’ betreft de oprichting van Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s) in Nederland. De uitrol in Limburg Noord vindt vanaf 2011 plaats.
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
8
6.
VEILIGHEIDSVELDEN
De gemeente Echt-Susteren gaat uit van een integrale benadering van veiligheid, die is ontleend aan de methode Kernbeleid Veiligheid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Deze benadering gaat in op zowel fysieke en sociale veiligheid, als subjectieve en objectieve veiligheid. Vijf verschillende ‘veiligheidsvelden’ worden onderscheiden: veilige woon- en leefomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid. Uit een inventarisatie van het beleid dat de gemeente Echt-Susteren tot op heden heeft gevoerd, is gebleken dat binnen deze vijf veiligheidsvelden in totaal de volgende 21 veiligheidsthema’s kunnen worden onderscheiden (zie schema 3). In het bijgevoegde uitvoeringsplan worden aan de hand van deze indeling de maatregelen beschreven. Schema 3: Veiligheidsthema’s gemeente Echt-Susteren. Veiligheidsvelden Veilige woon- en leefomgeving
Veiligheidsthema’s • overlast • onveiligheidsgevoelens • (huiselijk) geweld / criminaliteit • woninginbraak • drugs- en alcoholoverlast
Bedrijvigheid en veiligheid
• • • • • • • • • • • • • • • •
Jeugd en veiligheid
Fysieke veiligheid
Integriteit en veiligheid
7.
uitgaan/horeca/prostitutie bedrijventerreinen evenementen recreatie overlastgevende jeugd(groepen) criminele jeugdgroepen alcohol en drugs individuele (criminele) jongeren veilig in en om de school verkeersveiligheid brandveiligheid risico’s gevaarlijke stoffen rampenbestrijding georganiseerde criminaliteit polarisatie en radicalisering integriteit van het lokaal bestuur
PLAN-DO-CHECK-ACT-CYCLUS
Op 28 september 2008 heeft de gemeenteraad de nota Integraal Veiligheidsbeleid 2008-2010 (plan) Echt-Susteren vastgesteld. In deze nota stonden concrete acties met bijbehorend tijdpad beschreven aan de hand van de vijf veiligheidsvelden. De acties zijn de afgelopen periode uitgevoerd (do). In 2011 is de veiligheidsituatie van de gemeente Echt-Susteren geanalyseerd en is het veiligheidsbeleid 2008-2010 geëvalueerd (check). O.a. politiegegevens, enquêteren van bewoners, gespreken met burgers, ervaringen van in- en externe partners hebben als input voor de analyse/evaluatie gefungeerd. In deze analyse/evaluatie is gekeken naar de aard, omvang, ontwikkeling en spreiding van overlastincidenten, vermogensincidenten (diefstallen), geweldsincidenten en onveiligheidsgevoelens centraal (sociale veiligheid) en worden de verkeersveiligheid, brandveiligheid, risico’s van gevaarlijke stoffen en (natuur)rampen in beeld gebracht (fysieke veiligheid). Een samenvatting van de veiligheidsanalyse & evaluatie van het integraal veiligheidsbeleid 2008-2010 is in het bijgevoegde uitvoeringsplan opgenomen. Op basis van o.a. deze veiligheidsanalyse & evaluatie is het nieuwe integraal veiligheidsbeleid opgesteld 2011-2014 met het uitvoeringsplan 2011-2014 (act). Door te (blijven) werken volgens deze cyclus
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
9
kan de gemeenteraad uitvoering geven aan de controlerende taak en beoordelen of het college binnen de kaders van het vastgestelde beleid heeft gehandeld en de gemaakte afspraken is nagekomen. Zie voor de plan-do-check-act-cyclus schema 4. Veiligheid is dynamisch, te allen tijde zal binnen het gestelde kader van het veiligheidsbeleid moeten worden ingesprongen op ontwikkelingen en zullen binnen de cyclus bestaande acties eventueel moeten worden bijgesteld en/of nieuwe projecten worden geëntameerd. Schema 4: Plan-do-check-act-cyclus van het Integraal Veiligheidsbeleid
8.
Stuurgroep Integrale Veiligheid maakt Integraal veiligheidsbeleid (plan)
Stuurgroep Integrale Veiligheid coördineert uitvoering integraal veiligheidsbeleid (do)
Stuurgoep Integrale Veiligheid stelt integraal veiligheidsbeleid bij (act)
Stuurgroep Integrale Veiligheid maakt een Veiligheidsanalyse en evaluatie integraal veiligheidsbeleid (check)
SPEERPUNTEN
De integrale aanpak die de gemeente voorstaat om te komen tot een veiliger samenleving kenmerkt zich door resultaatgerichtheid, de combinatie van preventie en repressie, een persoonsgerichte aanpak en een intensieve samenwerking tussen alle betrokken partijen, waaronder politie, Openbaar Ministerie, instanties van jeugdzorg, hulpverlening, welzijns- en onderwijsinstellingen, ondernemers, woningcorporaties en natuurlijk burgers. Veiligheid is een hot item, maar ook een containerbegrip. Alles lijkt met alles samen te hangen. Je kan het zo smal of ruim maken als je maar wilt. Op basis van de veiligheidsanalyse & evaluatie van het integraal veiligheidsbeleid 2008-2010 worden daarom een aantal centrale speerpunten gesteld die verder worden uitgewerkt in het uitvoeringsplan. Voor de periode 2011 - 2014 zijn de volgende speerpunten vastgesteld: • Huiselijk geweld • Aanpak notoire overlastveroorzakers/veel- en meerplegers • Jeugdoverlast • Overlast tussen bewoners • Drugsoverlast/georganiseerde criminaliteit • Gebiedsgebonden politiezorg/blauw in de wijk
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
10
9.
COMMUNICATIE
Een integrale aanpak van veiligheid vereist een integrale aanpak van de communicatie die daarbij hoort. De rol van communicatie bij het voor het voetlicht brengen van veiligheidsbeleid is belangrijk. Dit vooral omdat de mogelijke effecten van het veiligheidsbeleid tot uiting komen in de veiligheidsbeleving van de inwoners van de gemeente. Actieve communicatie kan een positief effect hebben op de veiligheidsgevoelens van burgers: communicatie gaat over feiten én over beeldvorming. We beginnen gelukkig niet bij nul. Het overheersende beeld op het gebied van veiligheid, zo blijkt uit de laatste veiligheidsmonitor, is positief. Uitgangspunten bij veiligheidscommunicatie De uitgangspunten van de veiligheidscommunicatie door de gemeente zijn: 1. Realistische invalshoek; 2. Integrale aanpak, gedeelde verantwoordelijkheid; 3. Herhaling van de kernboodschap; 4. Bij concreet zichtbare investeringen: altijd communicatie. Doelstellingen veiligheidscommunicatie De specifieke communicatiedoelstellingen van dit integraal veiligheidsbeleid zijn: A. Betrouwbaar informeren De bevolking, bedrijven en externe partners van de gemeente worden betrouwbaar geïnformeerd over concrete veiligheidsissues die zich (kunnen) voordoen. We geven praktische informatie over veiligheidsrisico´s in de eigen woonomgeving, bijvoorbeeld door aan de risicokaart van de provincie bekendheid te geven. Daarnaast geven we informatie over het bredere veiligheidsbeleid, zoals over de verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeente, politie, brandweer, burgers, bedrijven en instellingen. Dit gebeurt door het plaatsen van deze beleidsnota op de website van de gemeente. Voor de informatietaak zetten we verder verschillende middelen in, zoals de gemeentegids, de gemeentelijke website en lokale media. B. Betrekken burgers en externe partners Het is voor inwoners en bedrijven in Echt-Susteren mogelijk om bij de gemeente, brandweer en politie aan de bel te trekken wanneer men een onveilige situatie signaleert of ervaart. Hiervoor staan we open, zo blijkt uit de diverse overlegvormen met burgers en externe partners. Maar ook op een actievere manier willen we burgers en bedrijven betrekken bij veiligheid. Van algemene en passieve informatie (hoe is de gemeente Echt-Susteren voorbereid op rampen?) naar specifieke en actieve informatie (hoe gaan we de overlast van een bepaalde jeugdgroep tegen?). Zo kan bijvoorbeeld de periodieke rampenoefening ruimhartiger in de publiciteit worden gebracht, kan aandacht besteed worden aan het sluiten van een nieuw horecaconvenant, de spelregels bij evenementen, de aanpak van overlast van jeugdgroepen etc. Maar ook het verbeteren van contacten tussen hangjongeren en omwonenden is een communicatievorm. Bekendheid en betrokkenheid vormen een eerste stap op weg naar beter gevoel van veiligheid. C. De perceptie van veiligheid verbeteren Of burgers zich veilig voelen wordt grotendeels bepaald door perceptie. Duidelijk zijn over veiligheidsrisico´s is in dit verband een eerste vereiste. Echter, alleen het benoemen van risico´s werkt onveiligheidsgevoel in de hand. Zodra er een context wordt geboden en een handelingsperspectief, dan wordt het risico een stuk hanteerbaarder. Een voorbeeld hiervan is de al genoemde nieuwe “denk vooruit campagne” van de rijksoverheid voor het geval dat de sirene gaat: burgers kunnen zichzelf op een eventuele crisis voorbereiden. Een tweede factor die de perceptie van veiligheid bevordert, is (snel) te reageren wanneer er daadwerkelijk iets gebeurt. Vandaar de opkomstnormen bij politie, ambulancezorg en brandweer. Maar voor de gemeente geldt hetzelfde: “een losliggende stoeptegel” moet binnen de toegezegde termijn worden verholpen. Dat draagt er aan bij aan de beleving dat de gemeente een betrouwbare afzender van informatie is. Voor communicatie betekent dit ook dat we goede resultaten op het gebied van veiligheid stelselmatig moeten communiceren.
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
11
10. FINANCIËLE CONSEQUENTIES Om de Rijksbegroting weer op orde te brengen, kondigde de rijksoverheid begin 2010 een forse bezuiniging (circa 1,8 miljard euro) op het Gemeentefonds aan. Voor onze gemeente zou dat kunnen betekenen dat de jaarlijkse Algemene Uitkering die wij uit dat fonds krijgen afneemt met een bedrag oplopend tot ongeveer 3,5 miljoen (ongeveer 5% van onze begroting) in 2015. Zo’n grote afname van de jaarlijks te besteden middelen kunnen we niet zomaar opvangen in onze begroting. Daarvoor moeten we gerichte maatregelen nemen en keuzes maken, temeer omdat ook verwacht wordt dat de kwaliteit van onze dienstverlening op peil blijft. Die maatregelen en keuzes houden in dat we een aantal zaken goedkoper, anders, minder of niet meer moeten doen. Kortom, we krijgen allemaal op enig moment en op enige manier met de ombuigingen te maken. Dit onderschrijft het belang van het inzichtelijk maken van (lokale) veiligheidsproblemen van waaruit noodzakelijke speerpunten kunnen worden gesteld. De activiteiten en maatregelen die vervolgens moeten worden uitgevoerd kosten geld. In het uitvoeringsplan, worden de activiteiten/inspanningen benoemd die een bijdrage leveren aan het beoogde doel van het veiligheidsbeleid: Het vergroten van de veiligheid en leefbaarheid in Echt-Susteren. Per activiteit/inspanning is bij de toelichting ook de financiële component weergegeven. Door het rubriceren van alle veiligheidsgerelateerde onderwerpen wordt tevens een totaalbeeld verkregen van de activiteiten/inspanningen met de hieraan verbonden consequenties. Een aantal van de vermelde activiteiten/maatregelen is met alleen inzet van capaciteit en zonder extra financiële middelen te realiseren. Andere zijn reeds voorzien van een financiële dekking. Dit houdt in dat de kosten van de implementatie van het uitvoeringsprogramma grotendeels gedekt kunnen worden uit de bestaande veiligheidsbudgetten. Daar waar de dekking nog niet is geregeld, is een voorlopige raming van de kosten opgenomen. Het valt niet uit te sluiten dat vanwege schaarse financiële middelen uiteindelijk keuzes gemaakt moeten worden, of dat prestaties getemporiseerd gaan worden. De financiële borging vindt feitelijk plaats bij de vaststelling van de programmabegroting in de aankomende jaren.
Integraal veiligheidsbeleid 2011-2014
12