Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving gemeente Vaals 2009
Sector Dienstverlening Cluster Juridische Zaken, Handhaving en Veiligheid Postbus 450 6291AL Vaals 8 oktober 2008
Inhoudsopgave 1.
Inleiding..............................................................................................................................................................................................................................................4 1.1 Inleiding / leeswijzer .........................................................................................................................................................................................................................4 1.2 Stappenplan handhaving (sanctiestrategie)........................................................................................................................................................................................6 1.3 Gedoogstrategie.................................................................................................................................................................................................................................7 1.4.1 Milieu (grijze kleurspoor)...........................................................................................................................................................................................................9 1.4.2 Ruimtelijke en Bouwregelgeving (rode kleurspoor) ................................................................................................................................................................11 1.4.3 Openbare ruimte (paarse kleurspoor) .......................................................................................................................................................................................13 2. Handhavingsprogramma vergunninggericht werken ..................................................................................................................................................................16 2.1 Samenvatting ...................................................................................................................................................................................................................................16 2.2 Milieu ..............................................................................................................................................................................................................................................17 2.3 Ruimtelijke en bouwregelgeving.....................................................................................................................................................................................................18 2.3.1 Bouwvergunning ......................................................................................................................................................................................................................18 2.3.2 Sloopvergunning.......................................................................................................................................................................................................................20 2.3.3 Bouwvergunning beschermde monumenten.............................................................................................................................................................................22 2.3.4 Tijdelijke bouwvergunningen...................................................................................................................................................................................................22 2.3.5Aanlegvergunningen…………………………………………………………………………………………………………………………………………...22 2.4 Openbare ruimte ............................................................................................................................................................................................................................223 2.5 Integrale inspectie............................................................................................................................................................................................................................24 3. Handhavingsprogramma objectgericht werken ...........................................................................................................................................................................25 3.1 Samenvatting ...................................................................................................................................................................................................................................25 3.2 Milieu ..............................................................................................................................................................................................................................................26 3.3 Ruimtelijke en bouwregelgeving.....................................................................................................................................................................................................27 3.3.1 Gebruiksbesluit……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27 3.3.2 Objecten die niet onder het gebruiksbesluit vallen……………………………………………………………………………………………………. …… 28 3.4 Openbare ruimte ..............................................................................................................................................................................................................................29 3.5 Integrale controles ...........................................................................................................................................................................................................................30 4. Handhavingsprogramma gebiedsgericht werken.........................................................................................................................................................................31 4.1 Samenvatting ................................................................................................................................................................................................................................31 4.1.1 Milieu…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32 4.2.2 Bouwregelgeving en RO….……………………………………………………………………………………………………………………………………...34 4.2.3 Openbare Ruimte ……………………………………………………………………………………………………………………………………………......37 5. Handhavingsprogramma overige onderdelen en protocollen .....................................................................................................................................................39 6. Afhandeling van klachten en meldingen........................................................................................................................................................................................39 7. Prioritering.......................................................................................................................................................................................................................................43 8. Handhavingscapaciteit ....................................................................................................................................................................................................................44 Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 2
8.1 Benodigde capaciteit........................................................................................................................................................................................................................44 8.2 Beschikbare capaciteit .....................................................................................................................................................................................................................46 8.4 Te verwachten ontwikkelingen........................................................................................................................................................................................................47 9. Restrisico ..........................................................................................................................................................................................................................................48 Bijlagen Bijlage 1 "Integrale Sanctie en Gedoogstrategie"………………………………………………………………………………………………………………………..48 Bijlage 2 "Risicoanalyse Milieuhandhavingsstaken"………………………………………………………………………………………………………………….....49 Bijlage 3 "Risicoanalyse Bouwregelgeving en RO"……………………………………………………………………………………………………………………..50 Bijlage 4 "Inspectiematrices bouwvergunning, kengetallen en naleef en omgevingsdoelstellingen"………………………………………………………………........51 Bijlage 5 "Inspectiematrices sloopvergunning, kengetallen en naleef en omgevingsdoelstellingen"……………………………………………………………………52 Bijlage 6 "Inspectiematrices aanlegvergunning, kengetallen en naleef en omgevingsdoelstellingen"………………………………………………………………… 53 Bijlage 7 "Inspectiematrices monumentenvergunning, kengetallen en naleef en omgevingsdoelstellingen"……………………………………………………………54 Bijlage 8 "Capaciteitsberekening en kengetallen heuvellandgemeenten milieuhandhaving……………………………………………………………………………..55 Bijlage 9 "Risicoanalyse gebruiksvergunningen………………………………………………………………………………………………………………………....56 Bijlage10 "Naleef en omgevingsdoelstellingen gebruiksvergunningen……………………………………………………………………………………………...…..57 Bijlage11"Handhavingskaart Bouwregelgeving en RO………………………………………………………………………………………………………………….59 Bijlage12"Protocollen"……………………………………………………………………………………………………………………………………………...........61 Bijlage13"(Model) Samenwerkingsovereenkomst Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht"(WABO)…………………………………………………………….62 Bijlage14"Nota over de consequenties van het Besluit Bodemkwaliteit ten aanzien van de toepassing van bouwstoffen voor de Gemeente Vaals…………………...63
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 3
1.
Inleiding
1.1 Inleiding / leeswijzer Inleiding/voorgeschiedenis In 2004 werd door de Gemeenteraad de “Uitvoeringsnota Handhaving Milieuwetgeving Gemeente Vaals 2005-2009”vastgesteld. Op basis hiervan werden in de Gemeentebegroting en in de meerjarenraming structurele middelen opgenomen. In 2006 stelde het College van Burgemeester en Wethouders de handhavingsnota “Bouw en Ruimtelijke Regelgeving Gemeente Vaals” vast. Omdat ook hier in verband met de vaststelling van deze laatste nota extra financiële middelen noodzakelijk waren zijn ook hier in de gemeentebegroting en meerjarenraming extra middelen opgenomen. Het handhavingsbeleid als verwoord in voornoemde documenten wordt voor de periode 2009 tot en met 2013 bevestigd en geactualiseerd in de “Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013” In voornoemde nota wordt een nieuw onderdeel toegevoegd te weten de Algemene Plaatselijke Verordening. De Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013 dient als uitgangspunt voor het op te stellen Integraal Handhavingsprogramma Fysieke Leefomgeving Gemeente Vaals 2009. De kengetallen en capaciteiten uit de eerder genoemde sectorale handhavingsplannen zijn in dit integrale programma overgenomen. Voor wat betreft deze gegevens bij het onderdeel APV (handhaving openbare ruimte) is primair uitgegaan van de bestaande capaciteit. Werkwijze Nota en handhavingsprogramma Aan handhaving wordt invulling gegeven via een programmatische aanpak, gekoppeld aan een beleidscyclus. Uitgangspunt en basis voor de gemeentelijke handhaving is de Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013. Het plan wordt voor een periode van 4 jaar door de Raad vastgesteld. Met inachtneming van het in het plan gestelde, en op basis van een probleemverkenning en risicoanalyse worden de handhavingactiviteiten jaarlijks in een handhavingsprogramma vastgelegd. In dit geval in het Integraal Handhavingsprogramma Fysieke Leefomgeving Gemeente Vaals 2009. Het College van burgemeester en wethouders stelt het programma op en laat dit vervolgens door de Raad vaststellen. De uitvoering van de activiteiten wordt gemonitord. Op grond hiervan kan het nodig zijn het programma tussentijds -bij management-/bestuursrapportage- bij te stellen. De jaarlijkse evaluatie in het jaarverslag kan aanleiding zijn het beleid te wijzigen, en vormt altijd input voor de opstelling van het handhavingsprogramma voor het volgende jaar. Middels het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd aan de Raad. Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013 De gemeenteraad van Vaals stelt de “Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013” vast. Dit plan geeft de uitgangspunten en het kader voor de uitvoering van handhavingstaken op het terrein van de fysieke leefomgeving in Vaals. Het heeft betrekking op de integrale handhaving van de milieuregelgeving (het zgn. grijze kleurspoor), de regelgeving met betrekking tot ruimtelijke ordening/bouwen en brandveiligheid (het rode kleurspoor) en de regelgeving met betrekking tot de openbare ruimte (het paarse kleurspoor). Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 4
Doel van handhaving is het bewerkstelligen van een correct naleefgedrag van die regelgeving, en daarmee het bereiken van de aan die regelgeving ten grondslag liggende doelstellingen op het terrein van (externe) veiligheid, gezondheid, milieu, ruimtelijk kwaliteit, leefomgeving etc. Integraal Handhavingsprogramma Fysieke Leefomgeving Gemeente Vaals 2009 Omdat niet alle handhavingstaken kunnen worden uitgevoerd, worden er prioriteiten gesteld. Dit geschiedt onder andere op basis van een probleemverkenning en risico-analyse, politieke prioriteiten, signalen c.q. inbreng van de bevolking en de beschikbare of beschikbaar te stellen middelen. In dit integrale handhavingsprogramma wordt de beschikbare handhavingscapaciteit zo efficiënt mogelijk ingezet naar aanleiding van de prioritering die door de Raad is aangegeven. De vertaling van prioriteiten naar een beschrijving van toezichts- en handhavingstaken geschiedt in het programma aan de hand van de volgende clustering: • vergunninggericht werken; • objectgericht werken; • gebiedsgericht werken. In de hoofdstukken 2 t/m 4 worden deze achtereenvolgens beschreven. De beschrijving geschiedt per kleurspoor. In elk hoofdstuk wordt in een afzonderlijke paragraaf aandacht besteed aan integraal toezicht. Met de vorming van de binnen de Sector Dienstverlening functionerende Cluster Juridische Zaken, handhaving en Veiligheid (Cluster JHV) (Juristen, toezichthouders milieu, bouwen en wonen, ruimtelijke ordening, brandveiligheid en BOA), het vaststellen van een integraal handhavingsbeleid via de Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 20092013 en een integraal programma via het Integraal Handhavingsprogramma Fysieke Leefomgeving Gemeente Vaals 2009 is onze gemeente voor wat betreft handhaving klaar voor de invoering van de omgevingsvergunning. Daar waar mogelijk worden controles en inspecties gelijktijdig gezamenlijk gedaan, door toezichthouders milieu, bouwen en brandweer. Hercontroles worden zoveel mogelijk door één toezichthouder uitgevoerd, waarbij het meest benodigde specialisme bepalend is voor de keuze van de toezichthouder. De ultieme vorm van integraliteit wordt bereikt wanneer één toezichthouder beschikt over voldoende deskundigheid om een locatie of object integraal te kunnen controleren (integrale frontoffice handhaving). Het is echter de vraag of deze vorm van integraliteit realistisch is gezien de diverse specialismen die gevraagd worden. Verder komen vier typen doelstellingen aan bod, namelijk: • Inputdoelstellingen: deze doelstellingen hebben betrekking op de inzet van de organisatie uitgedrukt in het aantal uren; • Prestatiedoelstellingen: deze doelstellingen hebben betrekking op de geleverde prestaties van de organisatie uitgedrukt in het aantal uit te voeren of uitgevoerde controles. • Naleefdoelstellingen: deze doelstellingen hebben betrekking op de mate waarin wettelijke voorschriften worden nageleefd (op een bepaald moment, door een bepaalde doelgroep) • Leefomgevingdoelstellingen: deze doelstellingen hebben betrekking op de gewenste kwaliteit van de fysieke woon- en leefomgeving. Elk van de drie hoofdstukken bevat tabellen met aantallen uren benodigd voor een ‘adequaat’ respectievelijk ‘minimaal noodzakelijk’ niveau van toezicht en handhaving. Het begrip “adequaat niveau” is afkomstig van de VROM Inspectie. Hoofdstuk 5 van het handhavingsprogramma geeft een beschrijving van overige handhavingstaken zoals juridische aangelegenheden, beleidscyclus, afhandeling milieumeldingen, Regionaal handhavingsoverleg, voorlichting en communicatie etc. De gemeente hanteert het beleid dat communicatie met burgers en bedrijven van groot belang wordt geacht. Hiermee wordt bedoeld communicatie in de brede zin van het woord, met als doel de bekendheid van wet- en regelgeving te vergroten, de subjectieve beleving van een potentiële overtreder te beïnvloeden, waar het bijvoorbeeld betreft zijn perceptie met betrekking tot de kans om betrapt te worden, de kans dat daadwerkelijk een sanctie wordt opgelegd en de ernst van de sanctie. Omdat het beter is om overtredingen te voorkomen, dienen voorlichting en preventief toezicht een steeds belangrijkere plaats in te nemen. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 5
Deze voorlichting zal dienen te worden verstrekt door zowel het loket Vergunningen van het Bureau Gemeentewinkel van de Sector Dienstverlening als door de Cluster JHV. Voorlichting en communicatie zijn belangrijke onderdelen van de preventiestrategie. Andere aspecten zijn drempelverlaging om burgers eerder overtredingen te laten melden (bereikbaarheid) en duidelijke regelgeving. Deze aspecten van de preventiestrategie worden door zowel het loket Vergunningen van Bureau Gemeentewinkel, als door de Cluster JHV ingevuld. In hoofdstuk 6 wordt het proces omtrent klachtenafhandeling uiteengezet. In hoofdstuk 7 wordt de prioritering aangegeven zoals door de Raad wordt vastgesteld. Deze prioritering is uiteraard ingegeven door de beschikbare capaciteit. In hoofdstuk 8 wordt deze handhavingscapaciteit nader uitgewerkt. In hoofdstuk 9 wordt vervolgens het eventuele restrisico bepaald.
1.2 Stappenplan handhaving (sanctiestrategie) Beleidsuitgangspunt is dat handhaving geschiedt volgens een stappenplan. Dit stappenplan is, in het kader van het provinciaal gesloten bestuursconvenant over handhaving in Limburg, tussen handhavende overheden (met name provincie en gemeenten) en instanties (Openbaar Ministerie) voor het grijze en rode kleurspoor afgesproken. Deze afspraak is nog niet gemaakt voor het paarse kleurspoor. Voor wat betreft de bestuursrechtelijke aanpak hanteren wij het stappenplan in dit programma in beginsel ook voor het paarse kleurspoor. Het stappenplan wordt hier kort toegelicht; belangrijk hierbij is of het een overtreding betreft van een gekwalificeerde kernbepaling of niet. Van een overtreding van een gekwalificeerde kernbepaling is sprake wanneer deze voorkomt op de lijst met kernbepalingen én wanneer wordt voldaan aan één of meer van de volgende criteria: • er is sprake van grote en/of onomkeerbare schade (bijv. slopen van een monument zonder vergunning of ernstige bodemverontreiniging) en/of; • er is sprake van grove nalatigheid en/of; • de overtreding veroorzaakt risico’s met betrekking tot de volksgezondheid of met betrekking tot de brandveiligheid en/of; • bestuursrechtelijk optreden is niet mogelijk of niet efficiënt (bijv. bij verbranding van afval in het vrije veld) en/of; • voor dezelfde overtreding is sprake van recidive (bestuursrechtelijke recidive binnen 1 jaar en/of strafrechtelijke recidive binnen 5 jaar). Wanneer een toezichthouder bij een bedrijfscontrole een overtreding van een gekwalificeerde kernbepaling constateert, schakelt hij een Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) of de politie in om ter zake proces verbaal op te maken. Dit proces-verbaal wordt naar het Openbaar Ministerie gestuurd, waarna het Openbaar Ministerie een beslissing neemt over de wijze van afdoening. Daarnaast wordt ook bestuursrechtelijk opgetreden met als doel de overtreding ongedaan te maken. Wanneer er wel sprake is van een overtreding, maar het betreft geen overtreding van een gekwalificeerde kernbepaling , wordt in eerste instantie alleen bestuursrechtelijk opgetreden. In het beleidsplan integrale handhaving wordt nadrukkelijk gesteld dat er slechts één maal gewaarschuwd wordt en dat daarna sanctionerend (bestuursrechtelijk) wordt opgetreden. Wanneer een overtreding wordt geconstateerd waarschuwt de bouw- of milieu toezichthouder en/of BOA één maal, deze waarschuwing wordt ook schriftelijk aan de overtreder medegedeeld. Wanneer na verloop van een gestelde termijn en bij hercontrole wordt geconstateerd dat de overtreding niet is opgeheven wordt het sanctietraject gestart. Vanaf dit moment wordt een juridische traject opgestart. Vanaf dit moment dient te worden gehandeld conform Hoofdstuk 5.3. van de Algemene Wet Bestuursrecht. De eerste stap hierbij is dat er een vooraankondiging ‘last onder dwangsom’ of vooraankondiging ‘bestuursdwang’ aan de overtreder wordt verstuurd. Hierbij wordt een termijn gesteld. Nadat deze termijn is verlopen en de overtreding nog steeds niet ongedaan is gemaakt volgt de daadwerkelijke oplegging van de last onder dwangsom of het toepassen van bestuursdwang. Dit laatste houdt in dat de gemeente zelf de overtreding ongedaan maakt, waarbij de kosten worden verhaald op de overtreder. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 6
Het college van burgemeester en wethouders kan overigens ook bij overtreding van een niet-gekwalificeerde kernbepaling aan het Openbaar Ministerie verzoeken flankerend op te treden. Dit betekent dat het OM een zgn. flankerende brief stuurt aan de overtreder. In deze brief wordt aangekondigd dat bij hernieuwde constatering van de overtreding procesverbaal wordt opgemaakt, waarna het Openbaar Ministerie beslist over de wijze van afdoening. Alleen de BOA heeft een opsporingsbevoegdheid gekregen van het Ministerie van Justitie en heeft als taak het opsporen en handhaven van strafbare feiten gesteld bij of krachtens diverse wetten. De BOA houdt zich hierbij aan de hierboven beschreven sanctiestrategie die door de Raad middels de Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013 is vastgesteld. Hoewel de BOA een brede bevoegdheid heeft bepaalt het college van burgemeester en wethouders op welke terreinen de BOA de door justitie verleende bevoegdheden mag uitoefenen. Dit kan ook geschieden door de toezichthouders van het Waterschap, welke in het kader van het bijstandscontract met het waterschap, voor onze gemeente in het kader van de Wet Afvalwater controles verrichten. Gehandhaafd wordt zo veel mogelijk conform de protocollen als opgenomen in bijlage 12.
Spoedeisende bestuursdwang De Algemene wet bestuursrecht (verder: Awb) geeft de mogelijkheid om direct bestuursdwang toe te passen. Artikel 5:24, vijfde lid Awb luidt: “Geen termijn behoeft te worden gegund, indien de vereiste spoed zich daartegen verzet”. Ingevolge artikel 5:24, zesde lid Awb kan een bestuursorgaan in zeer spoedeisende gevallen onmiddellijk met bestuursdwang optreden of doen optreden, zelfs nog voordat een schriftelijke beslissing tot toepassing van bestuursdwang is genomen. In een dergelijk spoedeisend geval dient achteraf alsnog zo spoedig mogelijk de beslissing tot toepassing van bestuursdwang op schrift te worden gezet en alsnog op de normale wijze bekend te worden gemaakt. Toepassing van spoedeisende bestuursdwang kan aan de orde zijn bij een incident, ongewoon voorval of een calamiteit waarbij grote schade aan de (leef)omgeving kan plaatsvinden.
1.3 Gedoogstrategie In de gedoogstrategie die zowel in het beleidsplan, als hieronder nader wordt toegelicht, wordt aangegeven welke situaties in principe in aanmerking komen voor het afzien van bestuursrechtelijk handhaven en welke voorwaarden daaraan worden verbonden. Potentiële gedoogsituaties Bij overtredingen wordt bestuursrechtelijk handhavend opgetreden. Dat is het uitgangspunt. Uitsluitend indien sprake is van bijzondere omstandigheden en het zorgvuldig afwegen van de betrokken belangen (b.v. het door de overtreden rechtsregel beschermde belang, de belangen van derden en de belangen van de overtreder) daartoe aanleiding geeft, kan het gerechtvaardigd of zelfs noodzakelijk zijn, dat van bestuursrechtelijk handhavend optreden wordt afgezien. Onverminderd het vereiste van een zorgvuldige belangenafweging bij iedere overtreding, komen in principe de volgende situaties voor het afzien van bestuursrechtelijk handhavend optreden in aanmerking. 1. Overmachtsituaties. Het gaat hierbij om onvoorziene situaties (bv. calamiteiten) die niet voor legalisatie in aanmerking komen, maar waarbij de overtreder geen enkel verwijt kan worden gemaakt. De belangenafweging kan er in die situaties toe nopen om de overtreding tijdelijk te gedogen. 2. Situaties waarin handhavend optreden onevenredig is. Kenmerk van deze situaties is dat geen sprake is van overmacht of van zicht op legalisatie van de overtreding op afzienbare termijn, maar wel van één of meer zodanig bijzondere omstandigheden dat de belangenafweging aanleiding geeft om af te zien van bestuursrechtelijk handhavend optreden. Anders gezegd gaat het om situaties, waarin handhavend optreden onevenredig moet worden geacht. 3. Situaties waarin sprake is van concreet zicht op legalisatie. Concreet zicht op legalisatie van de overtreding is de voornaamste bijzondere omstandigheid die noopt tot het afzien van handhavend optreden. Is daarvan sprake dan is het belang om handhavend op te treden relatief gering en wordt het toepassen van een bestuursrechtelijke maatregel veelal onrechtmatig geacht. Reden waarom in deze situaties in de regel geen daadwerkelijk gebruik kan worden gemaakt van de handhavingsbevoegdheid. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 7
Wanneer is sprake van (voldoende) concreet zicht op legalisatie? Uitgangspunt is dat concrete stappen zijn gezet tot legalisatie en b.v. een te honoreren ontvankelijke vergunningaanvraag voorligt. Gedoogvormen en – voorwaarden. Gedogen kan uitsluitend actief, dus op basis van een expliciet, schriftelijk besluit. Het beleid voorziet voor situaties waarin wegens overmacht of onevenredigheid wordt gedoogd in een gedoogbeschikking. Daarnaast wordt voor situaties waarin sprake is van concreet zicht op legalisatie de term opschortingsbesluit gehanteerd. Een gedoogbeschikking wordt verleend voor een zo kort mogelijke concrete termijn. Slechts in uitzonderingsgevallen kan deze worden verleend voor onbepaalde duur (bij geringe inbreuk) of is een persoonsgebonden gedoogbeschikking denkbaar. Voor wat betreft de geldigheidsduur van een opschortingsbesluit wordt aangesloten bij het moment waarop de overtreding c.q. het concrete zicht op legalisatie eindigt. Overigens staat bij het afzien van handhaven het door de overtreden rechtsregel beschermde belang (de beleidsdoelstelling) centraal. Er dienen zodanig strikte voorwaarden aan te worden verbonden, dat dit belang genoegzaam is gewaarborgd en materieel gezien geen verslechtering optreedt ten opzichte van een legale situatie (past bij de belangenafweging en wordt marginaal getoetst). De gedoogstrategie geldt in ieder geval voor nieuwe situaties. Problemen doen zich voor bij oude situaties. Met name op het terrein van ruimtelijke ordening en bouwen. Het betreft illegale bouwwerken en illegaal gebruik dat al jaren bestaat. De omvang is niet precies bekend. Bij voornoemde situaties zal de integrale sanctie- en gedoogstrategie van de Provincie Limburg als uitgangspunt dienen. Zie bijlage 1. Op het moment van het schrijven van deze nota was deze nog niet gereed. Indien het niet komt tot een integrale sanctie en gedoogstrategie zal worden aangesloten bij de bestaande Sanctie- en Gedoogstrategieën welke voor het grijze en voor het rode kleurspoor. Alsdan worden deze in bijlage 1 opgenomen.
1.4 Bijzonderheden met betrekking tot de handhaving binnen de gemeente Vaals Medio 2007 is de organisatie-structuur van het ambtelijke apparaat van de gemeente Vaals ingrijpend gewijzigd. Voorheen was het toenmalig bureau Bouwen en Wonen belast met de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van de bouw- en milieuregelgeving in het kader van de Woningwet, de Monumentenwet, de Wet op de Ruimtelijke Ordening en de Wet Milieubeheer. Met vergunningverlening en handhaving is thans de sector Dienstverlening belast. De sector bestaat uit een afdeling Gemeentewinkel (met een onderdeel “vergunningen”) en een cluster JHV (met een onderdeel handhaving) . Het sectorhoofd Dienstverlening geeft leiding aan het cluster JHV. De coördinator JHV coördineert de werkzaamheden binnen het cluster. Een medewerker (Consulent Handhaving) van het cluster houdt zich inhoudelijk ondermeer bezig met de planning, programmering en verslaglegging (4 jaarlijkse Nota Integrale Handhaving Gemeente Vaals 2009-2013, jaarlijks Integraal handhavingprogramma Fysieke leefomgeving Gemeente Vaals 2009 en het jaarlijkse handhavingsverslag) betreffende de handhaving, voortvloeiend uit de Milieuwetgeving, Woningwet, Wet op de Ruimtelijke Ordening en APV. Het cluster JHV zorgt voor inspectie, toezicht en handhaving op grond van artikel 40 van de Woningwet. Verder is het cluster belast met het toezicht en de handhaving op bouwwerken, open erven en terreinen, die voortvloeien uit hoofdstuk III van de Woningwet. Het cluster is tevens belast met het toezicht en de handhaving op het gebied van de ruimtelijke ordening, milieu en APV. Twee medewerkers Handhaving zijn belast met de handhaving op het gebied van de Woningwet en de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Een fulltime- en een parttime functie. Totaal 1,7 fte. Verder is nog een medewerker belast met het toezicht op de naleving van de milieuwetgeving (0,6 fte) en op het gebied van RO (Toezicht buitengebied) voor ca. 0,3 fte. Daarnaast vervult deze laatste persoon de eerder genoemde functie van Consulent Handhaving. Ingaande 1 mei 2008 is een BOA (0,4 fte) in dienst voor o.a. het paarse kleurspoor zijnde de openbare ruimte (APV en Afvalstoffenverordening). Voornoemde BOA komt in de plaats van de vervallen parttime functie van de parkeerwachter en in plaats van de vervallen parttimefunctie toezichthouder openbare ruimte. Ten behoeve van de controles in het kader van de APV is hiervoor bij voornoemde BOA ca. 0,4 fte gereserveerd. Ten behoeve van de controle op de verleende gebruiksvergunningen is een bijstandsovereenkomst gesloten met de Regionale Brandweer (512 uren oftewel 0,4 fte) en ten behoeve van het uitvoeren van reguliere controles bij inrichtingen in het kader van de Wet Milieubeheer is ter zake een bijstandsovereenkomst afgesloten met de Gemeente Maastricht (235 uren oftewel 0,2 fte). Ten behoeve van de controle op de Wet Afvalwater is nog een bijstandsovereenkomst afgesloten met het Waterschapsbedrijf Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 8
Roer en Overmaas (t.b.v. bemonstering en analyses e.d. van afvalwater).
De afdeling Gemeentewinkel wordt aangestuurd door het afdelingshoofd van die afdeling. Deze geeft leiding aan de medewerkers en coördineert de werkzaamheden binnen de afdeling. Een medewerker (Consulent Vergunningverlening) van deze afdeling houdt zich inhoudelijk ondermeer bezig met de planning en programmering en verslaglegging betreffende de vergunningverlening, voortvloeiend uit de Woningwet en de Wet op de Ruimtelijke Ordening en APV. Het onderdeel “vergunningen” van de afdeling Gemeentewinkel is verantwoordelijk voor de behandeling van de aanvragen bouwvergunningen, sloopvergunningen en nog eventuele gebruiksvergunningen voor zover dit laatste op basis van het Gebruiksbesluit noodzakelijk is. Dit onderdeel beschikt over 3,9 fte’s. Twee fte’s, de medewerkers Bouwvergunningen, behandelen de aanvragen bouw- en sloopvergunningen. Een van deze medewerkers behandelt ook de aanvragen vergunningen op grond van artikel 11 van de Monumentenwet. De laatste medewerker vervult tevens de functie van Consulent vergunningverlening. Deze medewerker coördineert ook de aanvragen gebruiksvergunningen. Dit laatste gaat vervallen omdat 1 november 2008 het Gebruiksbesluit van toepassing is waarbij dit item de vergunningplicht komt te vervallen. Een derde medewerker, de medewerker RO en Milieu etc (0,56fte), verzorgt de aanvragen voor een verklaring van geen bezwaar van Gedeputeerde Staten bijvoorbeeld in het kader van ‘artikel 19 WRO – procedures’ maar ook de administratieve afhandeling van aanvragen om een milieuvergunning en of ambtshalve wijzigingen van milieuvergunningen. Bij dit laatste wordt in het kader van een bijstandsovereenkomst ondersteuning verleend vanuit de centrumgemeente Maastricht (155 uren). Verder houdt nog een medewerker zich bezig met de vergunningverlening op het gebied van de APV. Voor de behandeling van aanvragen gebruiksvergunning en het uitoefenen van het toezicht en de handhaving zijn extern (Brandweer Parkstad Limburg) structureel uren ingehuurd. De cluster VROM van de sector Ruimte draagt onder andere zorg voor het opstellen/herzien van bestemmingsplannen. Op grond van deze taak adviseert deze cluster het college over aanvragen bouwvergunningen voor bouwwerken, strijdig met het bestemmingsplan. Deze sectie informeert ook de burgers over de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden binnen de bestemmingsplannen. Onderstaand wordt per kleurspoor een beschrijving gegeven van de huidige situatie. Afstemming tussen Bureau Gemeentewinkel (vergunningverlening) en de Cluster JHV (AOV, juristen en handhavers) vindt plaats via structureel maandelijks overleg. Er vindt eveneens een structureel maandelijks overleg plaats tussen de juristen en handhavers onderling.
1.4.1 Milieu (grijze kleurspoor)
Regionale afspraken. Op basis van regionale afspraken beschikt onze regio over een regionale Handhavingscoördinator. Voorts heeft de Gemeente Vaals een bijstandsovereenkomst op het gebied van handhaving en vergunningverlening bij milieuzaken met de Gemeente Maastricht. Zie 1.4 “Bijzonderheden m.b.t. handhaving binnen de gemeente Vaals”. Ook met het Waterschapsbedrijf Limburg heeft onze gemeente sinds een aantal jaren een bijstandsovereenkomst op het gebied van specifieke deskundigheid noodzakelijk ten behoeve van controles van afvalwater. Vaals voldoet, door diensten van Maastricht en van het Waterschapsbedrijf af te nemen via bijstandscontracten, aan de voorwaarden die in het kader van de landelijke kwaliteitscriteria voor wat betreft de handhaving geëist worden. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 9
We denken hierbij o.a. aan: •
het laten rouleren van ambtenaren bij controles van inrichtingen ter voorkoming van het ontstaan van een vertrouwensband;
•
waarborging continuïteit handhaving en minder kwetsbaar zijn als organisatie indien bijvoorbeeld een controlerend ambtenaar door omstandigheden uitvalt, waardoor deskundige vervanging noodzakelijk is;
•
functiescheiding bij handhaving en vergunningverlening;
•
noodzakelijke specifieke deskundigheid.
In verband met de liquidatie van het Gewest Maastricht en Mergelland ingaande 1.1.2006 heeft het Portefeuillehoudersoverleg GZ van voornoemd gewest de gemeentebesturen eind 2005 geadviseerd verder te blijven samenwerken op voornoemd beleidsterrein. In dit integraal handhavingsprogramma en in de Gemeentebegroting voor 2009 alsmede in de meerjarenraming 2009-2012 is hiermede rekening gehouden. Vanaf 2006 wordt gewerkt met een nieuwe provinciale handhavingstructuur waarbij de Regionaal handhavingcoördinator voor de gemeenten van het gewest Maastricht en Mergelland voor 0,3 fte wordt ingebracht in de nieuw op te richten provinciale facilitaire handhavingdienst (SKP Limburg). Een en ander is vastgelegd in het in 2006 afgesloten en door onze gemeente mede ondertekende Bestuursconvenant handhavingsamenwerking Limburg 2006-2010. Inrichtingen Vaals kent 255 Wet milieubeheerplichtige bedrijven (inrichtingen) (peildatum 1.1.2008) die onder het bevoegd gezag van de gemeente vallen. De volgende belangrijke branches kunnen daarbij worden onderscheiden: − − − − − − − −
Horeca-, Sport- en Recreatie-inrichtingen; Detailhandel en ambachtsbedrijven; Landbouwbedrijven; Propaangasinstallaties; woon- en verblijfsgebouwen; Opslag en transportbedrijven; Tankstations zonder opslag en distributie van LPG Tankstations met opslag en distributie van LPG
Bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken, waarbij dus ook sprake is van vervoer van gevaarlijke stoffen, kennen specifieke risico’s voor de omgeving. De term die hier voor gebruikt wordt is ‘externe veiligheid’. Het betreft hier bedrijven/inrichtingen die zijn opgenomen in de landelijke en provinciale risicokaart, die voor de burger inzichtelijk wordt gemaakt. In de gemeente liggen geen zogenaamde BRZO-bedrijven (Besluit Risico’s Zware Ongevallen).
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 10
Bedrijven waar externe veiligheid wel een rol speelt maar niet onder de BRZO vallen, komen, in vergelijking met andere gelijksoortige gemeenten, in Vaals beneden gemiddeld voor. Het betreft hier bedrijven/inrichtingen die zijn opgenomen in de landelijke en provinciale risicokaart, die voor de burger inzichtelijk wordt gemaakt. Het betreft in Vaals imperatief : 1 tankstation waar opslag en distributie van LPG plaatsvindt; Het betreft in Vaals facultatief: een 6-tal propaangasinstallaties met bijbehorende verblijfsrecreatie en 1 ondergrondse propaangastank van 20 m3. Voorts is er 1 inrichting waar opslag en verkoop van vuurwerk plaatsvindt rond de jaarwisseling. Gezien de wettelijke risicoafstanden waaraan voldaan wordt in relatie tot de geringe opslagen is deze inrichting niet in de landelijke en provinciale risicokaart opgenomen. In de woonbuurten zijn voornamelijk kleinschalige bedrijven gevestigd, in hoofdzaak horeca en detailhandel. In het recente verleden zijn reeds een aantal milieuhinderlijke bedrijven uit Vaals vertrokken. Hoofdzakelijk in het buitengebied zijn de landbouwbedrijven gevestigd . Er is 1 bedrijventerreinen, waarop o.a. een kartingcentrum is gevestigd . Dit bedrijf valt onder de bevoegdheid van de provincie. Niet inrichtingen Er is door het industriële verleden en door de aanwezigheid in de nabijheid van Vaals van voormalige zinkmijnen sprake van historische bodemverontreiniging, waardoor grotere delen van het grondgebied een verhoogde achtergrondwaarde hebben voor met name zink, lood en PAK’s. Behalve met diffuse bodemverontreiniging moet ook altijd rekening gehouden worden met lokale hotspots (plaatselijke bodemverontreiniging). Vaals kent een aanzienlijk buitengebied. Hierin is geen waterwingebied gelegen. Vaals valt wel binnen het Bodembeschermingsgebied Mergelland en er zijn enkele stiltegebieden aangewezen binnen onze gemeente. In Vaals zijn voorts op basis van een regionale beleidsnotitie ca. 133 stookontheffingen op basis van de Wet Milieubeheer verleend.
1.4.2 Bouw (rode kleurspoor) Bestaande bouw Vaals is aan te merken als een stedelijke gemeente met ongeveer 10.000 inwoners en een omvangrijk buitengebied. Volgens opgave CBS bedraagt de woningvoorraad 4.651 woningen (peildatum 1.1.2008). Minimaal 44 van deze woningen zijn agrarische bedrijfswoningen en minimaal 252 woningen zijn gekoppeld aan een bedrijf of zaak. Daarnaast zijn binnen de gemeente 2 bijzondere woongebouwen (een klooster en een zorgcentrum) met 320 eenheden en 177 woongebouwen met 545 wooneenheden gelegen. Op bouwjaar kan de woningvoorraad als volgt worden onderverdeeld: • gebouwd voor 1946 (woningen met een zeer groot risico) minimaal 329;
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 11
• gebouwd tussen 1946 en 1960 (woningen met een groot risico) minimaal 489; • gebouwd tussen 1961 en 1975 (woningen met een risico) minimaal 846; • gebouwd tussen 1976 en 1990 (woningen met een klein risico) minimaal 1041; • gebouwd tussen 1991 en 2005 (woningen met een zeer klein risico) 400; Het bouwjaar van de resterende woningen moet nog in beeld worden gebracht. Utiliteitsgebouw Naast de bouwwerken, die dienen te beschikken over een gebruiksvergunning (160 stuks), komen binnen de gemeente Vaals nog de volgende bouwwerken voor. • gebouwen met een bijeenkomstfunctie minimaal 7; • gebouwen met een horecafunctie minimaal 15 • gebouwen met een winkelfunctie minimaal 17 • gebouwen met een sportfunctie minimaal 3; • gebouwen met een logiesfuncties en celfunctie minimaal 11. Hieronder vallen 13 recreatie-woningen • gebouwen met een industriefunctie minimaal 68; Hieronder vallen 43 agrarische bedrijven. Monumenten Binnen de gemeente Vaals zijn 137 beschermde rijksmonumenten gelegen. Deze objecten of gebouwen bevatten vaak meerdere functies. Daarom zijn meerdere huisnummers/adressen aan deze objecten of gebouwen toegekend. In totaliteit zijn 252 adressen een onderdeel van een beschermd monument. De rijksmonumenten kunnen als volgt worden onderverdeeld: • woonhuizen 71 stuks • agrarische gebouwen 40 stuks • kerkelijke gebouwen 11 stuks • losse objecten 6 stuks Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 12
• kastelen en landgoederen 4 stuks • horeca-instellingen 3 stuks • molens 2 stuks
Ruimtelijke ordening Binnen de gemeente Vaals zijn de volgende bestemmingsplannen vigerend: • • • • • • •
Bestemmingsplan Buitengebied, vastgesteld d.d 30-03-1998, goedgekeurd d.d. 17-11-1998. In 2000 is een partiële herziening vastgesteld en goedgekeurd. Binnen dit bestemmingsplan zijn de beschermde dorpsgezichten “Camerig-Cottessen”, “Mamelis”, “Oud Lemiers” en “Raren” gelegen. Inmiddels is een totale herziening van dit bestemmingsplan in voorbereiding. De planning is dat deze herziening begin 2008 ter vaststelling aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. Bestemmingsplan Kern Vaals, vastgesteld d.d, 11-10-2004, goedgekeurd d.d. 07-06-2005. Binnen dit bestemmingsplan is het beschermde dorpsgezicht “Kern Vaals” gelegen. Bestemmingsplan Selzerbeek, vastgesteld d.d. 15-12-1997, goedgekeurd d.d 25.-08-1998. Een herziening van dit bestemmingsplan ligt in het verschiet. Een en ander is onder meer afhankelijk van een besluit van de raad over het realiseren van een randweg-noord. Onlangs besloot de Gemeenteraad van de aanleg van een dergelijke weg af te zien. Bestemmingsplan Eschberg-Noord, vastgesteld d.d 05-07-1999, goedgekeurd d.d. 12-10-1999. Na realisatie van dit bestemmingsplan zal het worden toegevoegd aan het bestemmingsplan Kern Vaals. Ook dit is ingepland. Bestemmingsplan Vallis, vastgesteld d.d. 17-02-1988, goedgekeurd d.d. 24.03.1989. Bij de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied wordt dit bestemmingsplan aan het bestemmingsplan Buitengebied toegevoegd. Bestemmingsplan Vijlen, vastgesteld d.d. 31-07-1978, goedgekeurd d.d. 02-03.1979. In 1980 is een partiële herziening vastgesteld en goedgekeurd. Inmiddels is een totale herziening van dit bestemmingsplan in voorbereiding. Bestemmingsplan Lemiers 1, vastgesteld d.d. 02-11-1981, goedgekeurd d.d. 03-08-1981 en bestemmingsplan Lemiers 2, vastgesteld d.d. 02-11-81, goedgekeurd d.d. 14.12.1981. Beide bestemmingsplannen worden inmiddels herzien en tot een bestemmingsplan omgewerkt.
•
1.4.3 Openbare ruimte (paarse kleurspoor) Anders dan op de terreinen milieu en bouwen/ruimtelijke ordening, waar veel zaken bij formele wet zijn vastgelegd en waar de inspectie VROM ook controleert of de gemeente haar handhavingstaken op een adequaat niveau uitvoert, heeft de gemeente op het terrein van toezicht en handhaving openbare ruimte meer beleidsvrijheid. De gemeente kan namelijk in eigen lokale regelgeving zoals Algemene Plaatselijke Verordening en Afvalstoffenverordening voorschriften opnemen die de leefbaarheid en veiligheid in de gemeente -in wijken en buurten- proberen te garanderen en gevoelens van onveiligheid en/of onveilige situaties proberen te voorkomen. Zo zijn in de Vaalser APV regels gesteld in verband met zaken zoals o.a. hondenpoep, graffiti en hinderlijk parkeren. Daarnaast worden in de APV ook zaken gereguleerd die meer op het terrein van de openbare orde en de verkeersveiligheid liggen zoals evenementen(vergunning), optochten (vergunning), het plaatsen van voorwerpen op de weg e.d. In de afvalstoffenverordening worden allerlei zaken m.b.t. afval geregeld. De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de Afvalstoffenverordening, maar ook de Wet Milieubeheer en de Wet Economische Delicten dienen met name door de BOA gehanteerd te worden om sanctionerend in de openbare ruimte te kunnen optreden. Ook de politie maakt gebruik van deze regelgeving. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 13
De APV dient nog te worden aangepast. Enerzijds zal bezien worden of er in het kader van deregulering aanpassingen gedaan kunnen worden, anderzijds wordt gekeken in hoeverre de APV meer handvatten kan bieden aan de politie en aan de BOA. In burgeronderzoeken is in de afgelopen jaren in Vaals niet of nauwelijks gepeild uit welke de grootste ontevredenheid bij de burger bestond bij ergernissen binnen de openbare ruimte. Ook is er met betrekking tot ingediende klachten in het kader van de openbare ruimte niet 1 specifiek klachtendossier bijgehouden. Op basis van ingezonden schriftelijke klachten en de daarvan bijgehouden postregistratie is een uitdraai over het afgelopen jaar (2007) gemaakt. Verder is er in het voorjaar van 2008 via de gemeentelijke website van de Gemeente Vaals een enquête gehouden waarin de burgers gevraagd werden een zogenaamde overlast top10 op te stellen. De resultaten als gevolg van voornoemd onderzoek/enquête zijn onderstaand weergegeven: 1. Illegale stort/dumping afvalstoffen 2. Hondenoverlast 3. Zwerfvuil 4. Aan bestemming onttrokken voertuigen/aanhangwagens 5. Illegale kap 6. Vernielingen 7. Verontreiniging wegen/trottoirs 8. Graffiti en crassiti 9. Geluidsoverlast door hardrijdende brommers 10. Parkeeroverlast Illegale stort/dumping afvalstoffen In eerste instantie is bij met name de inzamelmiddelen de Rd4 en de buitendienst van de Sector Ruimte/Bureau Openbare Ruimte verantwoordelijk voor de opschoning van het directe omgeving hiervan. Het komt echter ook voor dat zowel in de openbare ruimte alsook in het buitengebied sprake is van illegale stort en het dumpen van huishoudelijke afvalstoffen. Met name in de openbare ruimte zal de aan te stellen BOA belast zijn met het toezicht hierop. In het buitengebied zal dit de milieuhandhaver zijn tijdens de 4 wekelijkse handhavingspatrouille met de Politie. Klachten worden zoveel mogelijk meegenomen in voornoemde patrouilles. Hondenoverlast In eerste instantie is buitendienst van de Sector Ruimte/Bureau Openbare ruimte verantwoordelijk voor het opschonen van de openbare weg- en plantsoenen. Dit item heeft bij de Politie weinig prioriteit. In mei 2007 is bij de Sector Dienstverlening/Cluster JHV een fulltime BOA aangesteld welke in de openbare ruimte o.a. zal toezien op de naleving van de relevante artikelen uit de APV met betrekking tot hondenoverlast. Zwerfvuil De buitendienst van de Sector Ruimte/Bureau Openbare Ruimte vervult de oog en oorfunctie in de openbare ruimte. Zij signaleert allerlei zaken, ook met betrekking tot het dumpen van zwerfvuil. Zij schakelt de BOA en/of de Politie in die de daders tracht(en) te achterhalen. Voor een adequate aanpak ontbreekt het hen echter aan de juiste juridische instrumenten. Om strafrechtelijk op te kunnen treden moet de overtreder al op heterdaad betrapt worden en moeten er getuigen kunnen worden gevonden. Dit is bij het dumpen van zwerfvuil vaak een probleem. In 2009 zal bezien worden of privaatrechtelijk of civielrechtelijk optreden hiervoor mogelijkheden biedt. Hierbij wordt getracht de kosten te verhalen op de overtreder, waarvan gegevens aangetroffen worden. Ook kunnen de op handen zijnde bestuurlijke boete en/of OM beschikking hier mogelijk enige soelaas bieden.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 14
Aan bestemming onttrokken voertuigen/ caravans/aanhangwagens e.d. Het stallen van langer dan 3 dagen van aan hun bestemming onttrokken voertuigen, autowrakken, caravans, aanhangwagens e.d. is via de Algemene Plaatselijke Verordening verboden. Via het B en W- besluit van 29 maart 1993 is de gehele gemeente aangewezen als gebied waar het verboden is om met name caravans, aanhangwagens e.d. langer dan 3 dagen op de openbare weg of zichtbaar vanaf de openbare weg te stallen behoudens een aangewezen plaats op/aan het parkeerterrein gelegen aan de Selzerbeeklaan nabij de Sporthal gelegen aan de Weverij. Binnen de openbare ruimte zal de BOA belast zijn met het toezicht hierop. In het buitengebied zal dit de milieuhandhaver zijn tijdens de 4 wekelijkse handhavingspatrouille met de Politie en naar aanleiding van klachten. Illegale kap Veel kapactiviteiten vallen onder de werking van de boswet. In het kader van voornoemde wet is de Provincie en/of de Algemene Inspectiedienst van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij het bevoegd gezag. Daar waar de Boswet niet van toepassing is, is het vigerende bestemmingsplan en/of de Algemene Plaatselijke Verordening van toepassing en is dus de gemeente het bevoegd gezag. In Vaals is met name de BOA in samenwerking met de functionaris groenzaken van de Sector Ruimte/Bureau Openbare Ruimte belast met het toezicht. Vernielingen De oog en oorfunctie is ook hier ondergebracht bij de medewerkers van de Sector Ruimte/Bureau Openbare ruimte. Bij constatering zal ter zake aangifte gedaan worden bij de Politie. Met het toezicht op vernielingen is hoofdzakelijk de Politie belast. Verontreinigingen wegen en trottoirs Oog en oorfunctie is ook hier ondergebracht bij de medewerkers van de Sector Ruimte/Bureau Openbare ruimte. Indien een veroorzaker bekend is zal de BOA deze benaderen en zonodig aanschrijven en/of verbaliseren. Graffiti en crassiti Voor de aanpak van graffiti en crassiti wordt door gemeente en politie gezamenlijk opgetrokken. Zo dienen bespoten en bekraste objecten door eerdergenoemde BOA te worden gefotografeerd. De foto’s worden in een bestand opgeslagen zowel bij de politie als bij de gemeente. Aan de hand van de ‘tags’ probeert de politie de daders op te sporen. Bezien zal dan worden of de schade kan worden verhaald op de veroorzaker. Geluidsoverlast door hardrijdende brommers. Met het toezicht hierop is de Politie belast. Parkeeroverlast in de openbare ruimte, bij scholen en in de parkeer zones Hiertegen wordt hoofdzakelijk door de Politie en door de BOA opgetreden. Hiertoe behoort ook het parkeren zonder betalen en het parkeren buiten de vakken of buiten de daarvoor aangewezen plaatsen binnen de parkeerzones. De onderwerpen: hard rijden auto’s, overlast hangjongeren, hard rijden scooters, vernielingen, geweld en mishandeling en horeca geluidsoverlast sluitingsuren zijn onderwerpen, waarbij inzet van de politie benodigd is. De Politie is dan ook de instantie die met de controles hierop is belast. Bij geluidsmetingen kan de Politie ondersteund worden door ambtenaren van de gemeente en/of van de Provincie.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 15
2.
Handhavingsprogramma vergunninggericht werken
In paragraaf 2.1. vindt u samenvattende tabellen voor milieu, ruimtelijke ordening/bouwen en openbare ruimte waarin het aantal vergunningen staat vermeld dat in 2009 naar verwachting zal worden verleend met daarbij genoemd de benodigde uren. De aantallen voor milieu, ruimtelijke ordening en bouwen zijn ontleend aan de eerder genoemde sectorale plannen voor voornoemde onderdelen. Een aantal vergunningen en ontheffingen in het kader van milieu, ruimtelijke ordening/bouwen zal via de WABO via 1 omgevingsvergunning worden verleend. Omdat echter in een omgevingsvergunning meerdere handhavingaspecten aan de orde kunnen komen, is in onderstaande tabellen nog gekozen voor een sectorale planning. Tevens is bij milieu rekening gehouden met de inwerkingtreding van het Activiteitenbesluit Milieubeheer op 1.1.2008 waardoor de vergunningsplicht voor een groot aantal inrichtingen is komen te vervallen. Voor de APV is een inschatting gemaakt op basis van het aantal verleende vergunningen in 2007.
2.1 Samenvatting In het programma zijn direct de input- en prestatiedoelstellingen af te lezen. De inputdoelstellingen hebben betrekking op de inzet van mensen. De prestatiedoelstellingen hebben betrekking op het aantal inspecties en controles. Gesteld dient te worden dat we uitgaan van aannames, het aantal vergunningen is gebaseerd op ervaringen uit het verleden, het aantal uren ten behoeve van toezicht op deze verstrekte vergunningen en/of meldingen is gebaseerd op cijfers betrokken uit benchmarks (o.a. heuvellandkengetallen bij milieu) en eigen ervaringen en tijdschrijven. De werkelijk bestede uren zullen worden gemonitord, waarna deze als ervaringscijfers zullen worden verwerkt in het jaarprogramma 2010. Milieu
Aantal vergunningen/meldingen
Wet bodembescherming (saneringsgevallen niet ernstig, actief bodembeheer)
Totaal aantal uren toezicht adequaat
6
12
10
59
3
30
19
101
Aantal vergunningen/meldingen
Totaal aantal uren Toezicht adequaat
Bouwvergunning
88
1793
Sloopvergunning
32
244
Aanlegvergunning
4
7
Bouwvergunning beschermde monumenten
4
26
128
2070
Bouwstoffenbesluit / Beleid Bodemkwaliteit Wet milieubeheer (opleveringscontroles inrichtingen) Totaal:
Ruimtelijke en bouwregelgeving
Totaal:
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 16
Openbare ruimte
Aantal vergunningen
Totaal aantal uren Boa’s
Evenementenvergunning groot
4
65
Evenementenvergunning klein
54
74
Container/steigervergunning
57
78
Terrasvergunningen
25
50
Standplaatsen
18
36
Kapvergunning Totaal:
140
20
298
323
2.2 Milieu Voor het grijze kleurspoor milieu vindt vergunninggericht werken met name plaats op het gebied van bodem en bouwstoffen. Milieucontroles bij bedrijven vinden met name objectgericht plaats (zie hoofdstuk 3). Er geldt een uitzondering voor bedrijven met een nieuwe milieuvergunning. Hierbij vindt een vergunninggerichte opleveringscontrole plaats samen met de afdeling vergunningen. Het gaat er dan met name om dat de handhaafbaarheid van de vergunning wordt getoetst. Nieuwe bedrijven die onder een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) vallen (melding in plaats van een vergunning) worden direct in het objectgerichte toezicht meegenomen. Er is dan namelijk geen sprake van toetsen van de handhaafbaarheid van voorschriften, omdat de voorschriften middels de AMvB landelijk zijn vastgesteld. Wet bodembescherming Het betreft hier de gevallen waar via het verlenen van de bouwvergunning voor wat betreft het saneren van een niet ernstige bodemverontreiniging al dan niet een zogenaamde nadere eis is gesteld op basis van een saneringsrapport welk bij de aanvraag om een bouwvergunning is overlegd. Het betreft hier ca. 6 gevallen per jaar. Bij het saneren van ernstig verontreinigde bodem is Gedeputeerde Staten van Limburg het bevoegde gezag. Besluit Bodemkwaliteit Ten behoeve van het uitvoeringsbeleid met betrekking tot de toepassing van bouwstoffen is door het College in 2008 een uitvoeringsnota vastgesteld. Te weten de Nota Besluit Bodemkwaliteit Gemeente Vaals. Zie hiervoor bijlage 14. Het aantal civiel technische projecten waarbij het Besluit Bodemkwaliteit een rol speelt bedraagt gemiddeld 2 per jaar. Het aantal bouwvergunningen waarbij het Besluit Bodemkwaliteit een rol speelt bedraagt gemiddeld 8 per jaar. Actief bodembeheer Toezicht en handhaving van dit bodembeschermingbeleid doet zich voor bij grondverzet, zowel in het kader van saneringen in het kader van de Wet bodembescherming (bodemkwaliteit wordt vastgelegd in het saneringsplan) als bij nieuwbouw. Daarnaast dient erop te worden toegezien dat na realisatie van de leeflaagkwaliteit deze ook behouden blijft door periodieke monitoring.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 17
Wet milieubeheer (opleveringscontroles) Door het van kracht worden van het Activiteitenbesluit Milieubeheer op 1.1.2008 is de vergunningsplicht voor de meeste inrichtingen komen te vervallen. In het kader van een betere handhaving kan het op basis van het Activiteitenbesluit Milieubeheer wenselijk zijn om maatwerkregels te stellen. Bij het stellen van maatwerkregels is de voorbereidingsprocedure van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB) van toepassing. Samen met een aantal van ca. 1 milieuvergunning per jaar zal er sprake zijn van ca. 3 gevallen per jaar,
Uitkomsten risicoanalyse Bij vergunninggebonden milieuhandhavingstaken scoren opleveringscontroles bij inrichtingen, controles in het kader van het Bodemgebruiksbesluit en de toetsing van bodemonderzoeken bij bouwvergunningen het hoogst. In bijlage 2 is de risicoanalyse terug te vinden voor zowel de categorie binnen als buiten inrichtingen. Prioriteiten Op basis van een aantal relevante handhavingsnota’s alsmede op basis van beheersplannen (Bodembeheersplan Gemeente Vaals, Nota Geluid bij Evenementen “Geregeld Feesten” e.d.) worden voornoemde niet-inrichtinggebonden milieuhandhavingstaken al sinds enige jaren structureel uitgevoerd. Op basis van ervaring opgedaan tijdens de controles in de praktijk alsmede op basis van tijdschrijfgegevens in de afgelopen jaren zijn de hiervoor benodigde controlefrequenties alsmede de hieraan gekoppelde capaciteit eveneens in bijlage 8 opgenomen. Voor de Gemeente Vaals dient 101 uur per jaar te worden ingezet voor vergunninggebonden milieuhandhavingstaken. Handhavingstaken Het kwantitatieve handhavingsprogramma is in onderstaand schema weergegeven. Milieu
Aantal vergunningen/meldingen
Wet bodembescherming (saneringsgevallen niet ernstig, actief bodembeheer) Besluit Bodemkwaliteit / Bodembeheerplan/Beleid Bodemkwaliteit Wet milieubeheer (opleveringscontroles inrichtingen) Totaal:
Totaal aantal uren toezicht adequaat
6
12
10
59
3
30
19
101
2.3 Ruimtelijke en bouwregelgeving 2.3.1 Bouwvergunning Binnen de bouwregelgeving is vergunninggericht werken veruit het belangrijkste onderdeel. Het betreft namelijk toezicht en handhaving tijdens de bouw. Vaak kan achteraf niet meer geconstateerd worden hoe precies gebouwd is, dus het moment van toezicht is hier erg belangrijk. Er is dan ook veel werk gemaakt van de risicoanalyse van het rode kleurspoor. Niet in de laatste plaats doordat in Nederland de afgelopen jaren diverse voorbeelden bekend zijn geworden van bouwprojecten die, doordat fouten zijn gemaakt zowel in de voorbereiding als in de uitvoering, hebben geleid tot grote negatieve gevolgen. Onderstaande resultaten zijn ontleend aan het sectoraal Handhavingsprogramma Bouw- en Ruimtelijke Regelgeving Gemeente Vaals 2008. Uitkomsten risicoanalyse Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 18
In bijlage 3 is de risicoanalyse terug te vinden. De resultaten kunnen worden samengevat door zowel bouwwerkcategorieën als thema’s te ordenen op basis van de scores. Hoe hoger de score, hoe groter het ingeschatte risico. Wanneer de bouwwerkcategorieën worden geordend is sprake van de volgende uitslag:de gebouwen met winkels, kantoor, Sport- en bijeenkomst, onderwijs en gezondheidsfunctie en logiesfuncties kennen het hoogste risico, de kleine gebouwen niet zijnde woningen de laagste. Wanneer we naar de thema’s kijken waarop gecontroleerd kan worden, komt hier ook een bepalende volgorde naar voren (zie onderstaande tabellen). Het thema brandveiligheid wordt als belangrijkste gezien, in tegenstelling tot het thema sociale veiligheid.
Bouwwerkcategorie
Score
Thema
Score
Gebouwen winkel en kantoorfunctie
141
Veiligheid: Brandveiligheid
164
Gebouwen Sport- en bijeenkomstfunctie
141
Veiligheid: Constructieve veiligheid
147
Gebouwen onderwijs en gezondheidsfunctie
141
Veiligheid: Bedrijfsveiligheid
126
Gebouwen logiesfunctie
141
Ventilatie
104
Gebouwen woonbebouwing
131
Geluid
89
Grondgebonden woningen
122
Energiezuinigheid
87
Gebouwen industriefunctie
96
Ruimtelijke inpassing
79
Grote bouwwerken geen gebouw zijnde
84
Esthetische inpassing
66
Toegankelijkheid
64
Afvalwater/riool/vocht
53
Watervoorziening
35
Reguliere bouwvergunning aan- uit- en bijgebouwen met woonfunctie + verbouw woonfunctie Lichte bouwvergunning aan- uit en bijgebouwen met woonfunctie + verbouw woonfunctie Kleine bouwwerken niet zijnde woningen
79 58 31
Daglicht/ruimte/opstelplaatsen
23
Beperking invloed schadelijke stoffen en dieren
20
Sociale veiligheid
11
Prioriteiten Op basis van de uitkomsten van de risicoanalyse zijn nadere prioriteiten geformuleerd. Deze kunnen globaal als volgt worden omschreven: • Bouwwerken met een hoger risico worden intensiever geïnspecteerd. • Thema’s met een hoger risico worden op een gedetailleerde werkniveau geïnspecteerd. Verder is aanvullend beleid geformuleerd ten aanzien van zaken als melding start en einde bouw, het overleggen van opleveringsinformatie, het samenwerken met Brandweer en Milieu en het houden van toezicht op omgevingsveiligheid. Handhavingsprogramma Het kwantitatieve handhavingsprogramma is in de volgende tabel weergegeven. In bijlage 4 zijn de inspectiematrices per type bouwwerk terug te vinden, een onderbouwing van de kengetallen, alsmede de naleef- en omgevingdoelstellingen.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 19
Kwantitatief bouwvergunningen
Aantal vergunningen
Aantal uren per vergunning
Totaal aantal uren
Aantal inspecties per vergunning
Totaal aantal inspecties
Gebouwen winkel en kantoorfunctie
3
65,74
197
19
57
Gebouwen Sport- en bijeenkomstfunctie Gebouwen onderwijs en gezondheidsfunctie Gebouwen logiesfunctie Gebouwen woonbebouwing Gebouwen industriefunctie Grote bouwwerken geen gebouw zijnde Reguliere bouwvergunning aan- uit- en bijgebouwen met woonfunctie + verbouw woonfunctie Lichte bouwvergunning aan- uit en bijgebouwen met woonfunctie + verbouw woonfunctie Kleine bouwwerken geen gebouw zijnde Grondgebonden woningen
2 2 3 4 5 0
65,74 65,74 65,74 100,88 36,98 10,62
131 131 197 404 185 0
19 19 19 30 10 3
38 38 57 120 50 0
25
7,32
183
3
75
25
2,85
71
1
25
10 7
2,85 33,79
29 237
1 9
10 63
Totaal:
86
1765
533
2.3.2 Sloopvergunning Uitkomsten risicoanalyse Bij het onderdeel sloopvergunning heeft geen uitgebreide risicoanalyse plaatsgevonden. Het onderscheid is aangehouden dat in de bouwverordening is terug te vinden, namelijk het verschil tussen een sloopmelding en sloopvergunning. Dit onderscheid is gebaseerd op een risico-inschatting van bepaalde sloopwerkzaamheden. Onder een sloopvergunning wordt verstaan een schriftelijk besluit van het college van B&W op een verzoek toestemming te verlenen voor het afbreken van een gebouw of gedeelte daarvan, waarbij de hoeveelheid sloopafval minimaal 10 m3 bedraagt. Tevens wordt een sloopvergunning verstrekt bij het bedrijfsmatig slopen van asbest of de sloop van een hoeveelheid asbest door particulieren boven de toegestane norm in de bouwverordening. Een sloopmelding is eveneens een besluit van het college van B&W alleen op het verzoek voor het slopen van: • Gelijmde asbest bevattende vloerbedekking; • Gelijmde asbest bevattende vloertegels; • Geschroefde hechtgebonden asbest bevattende bouwmaterialen, met dien verstande dat voor het verwijderen van deze bouwmaterialen, voor zover aan de buitenzijde van een bouwwerk zijn toegepast en bestaan uit platen met een maximum van 35 m2 oppervlakte. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 20
Vervolgens wordt bij de sloopvergunning een onderscheid gemaakt tussen risicovol en niet risicovol sloopwerk. Een belangrijk deel van de thema’s uit wet- en regelgeving is gebruikt bij het onderscheid tussen een risicovolle en niet risicovolle sloopvergunning. Een sloopwerk is risicovol als één of meerdere van de volgende criteria gelden: • Omvang asbest: geen individueel bouwwerk én niet incidenteel aanwezig; • Gemeenschappelijke draagconstructie; • Cultuurhistorische waarden; • Gevaar voor derden; • Gevaar voor belendingen; • Verdachte bodemlocaties in relatie tot milieuschadelijke stoffen; • Duur sloopwerkzaamheden langer dan 5 werkdagen. Prioriteiten De prioriteiten worden gelegd bij de risicovolle sloopvergunning. Bij dit type vergunning vindt de hoogste inspectiefrequentie plaats en wordt op de meeste thema’s op het representatieve niveau geïnspecteerd. Aan toezicht en handhaving van de sloopmelding wordt geen aandacht besteed. De belangrijkste reden hiervoor is dat het slopen en afvoeren van de genoemde materialen/hoeveelheden snel gebeurd en vaak op tijdstippen dat er geen toezicht plaatsvindt (bijvoorbeeld in de weekenden of avonden). Handhavingsprogramma Het kwantitatieve handhavingsprogramma is in de volgende tabel weergegeven. In bijlage 5 zijn de inspectiematrices per type sloopwerk terug te vinden, een onderbouwing van de kengetallen, alsmede de naleef- en omgevingdoelstellingen.
Kwantitatief sloopverguningen
Aantal
Sloopmeldingen
Aantal uren per vergunning/ melding
Totaal aantal uren
Aantal inspecties per vergunning/ melding
Totaal aantal inspecties
3
0
0
0
0
Niet risicovolle sloopvergunningen
31
7,5
233
2
62
Risicovolle sloopvergunningen
1
21
21
5
5
Totaal:
35
244
67
2.3.3 Bouwvergunning beschermde monumenten Uitkomsten risicoanalyse en prioritering Bouwen zonder of in afwijking van een vergunning op grond van de Monumentenwet en/of de gemeentelijke monumentenverordening wordt ook beschouwd als bouwen zonder of in afwijking van een vergunning. Dit omdat deze vergunningen meestal aan een bouwvergunning gekoppeld zijn. Is sprake van een dergelijke combinatie dan wordt het aantal inspecties per bouwvergunning verhoogd om meer aandacht te hebben voor specifieke monumentale aspecten. Tevens wordt er vanuit gegaan dat tijdens de inspecties van de bouwvergunning dergelijke aspecten worden geïntegreerd. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 21
Handhavingsprogramma Het kwantitatieve handhavingsprogramma is in de volgende tabel weergegeven. Er is geen kwalitatief handhavingsprogramma opgesteld, omdat per situatie maatwerk moet worden geleverd. De uren per vergunning zijn geraamd. In bijlage 7 zijn de naleef- en omgevingdoelstellingen weergegeven.
Kwantitiatief
Aantal vergunningen
Bouwvergunningen in combinatie met monumentenvergunning Totaal
4
Aantal uren per vergunning 6,5
4
Totaal aantal uren 26
Aantal inspecties per vergunning 2
Totaal aantal inspecties 8
26
8
2.3.4 Tijdelijke bouwvergunningen Uitkomsten risicoanalyse en prioritering Bij de afgifte van vergunningen is op basis van het bestemmingsplan een afweging gemaakt. Deze afweging heeft geleid tot afgifte van de bouwvergunning met toepassing van artikel 17 Wet op de Ruimtelijke Ordening. Het bouwwerk mag daardoor voor een bepaalde periode, meestal 5 jaar, worden verplaatst. De gemeente acht het vanuit ruimtelijk beleid en het voorkomen van precedentwerking en rechtsongelijkheid noodzakelijk om tegen het einde van de instandhoudingtermijn kenbaar te maken dat het bouwwerk moet worden verwijderd. Hierop wordt actief toezicht gehouden. Het aantal vergunningen op jaarbasis waarvan de instandhoudingtermijn verloopt is beperkt. Er wordt uitgegaan van 2 stuks, waarbij per bouwwerk wordt uitgegaan van twee controles van ieder 1 uur. Handhavingsprogramma Het kwantitatieve handhavingsprogramma is in de volgende tabel weergegeven. Er is geen kwalitatief handhavingsprogramma opgesteld en ook geen naleef- en omgevingsdoelstellingen, omdat per situatie maatwerk moet worden geleverd. De uren per vergunning zijn geraamd. Kwantitiatief
Aantal vergunningen
Tijdelijke bouwvergunningen Totaal
2 2
Aantal uren per vergunning
Totaal aantal uren 2
4 4
Aantal inspecties per vergunning 2
Totaal aantal inspecties 4 4
2.3.5 Aanlegvergunning (bestemmingsplan) Uitkomsten risicoanalyse en prioritering In de bestemmingsplannen “Buitengebied”en “Kern Vaals”zijn aanlegvergunningstelsels opgenomen. Er wordt op jaarbasis van uitgegaan dat slechts 4 aanlegvergunningen worden afgegeven. Deze worden achteraf dus na uitvoering, gecontroleerd. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 22
Handhavingsprogramma Het kwantitatieve handhavingsprogramma is in de volgende tabel weergegeven. In bijlage 6 zijn de inspectiematrices per type sloopwerk terug te vinden, een onderbouwing van de kengetallen, alsmede de naleef- en omgevingdoelstellingen.
Kwantitatief aanlegvergunning
Totaal
Aantal vergunningen
Aantal uren per vergunning
Totaal aantal uren
Aantal inspecties per vergunning
Totaal aantal inspecties
4
1,63
7
1
4
7
2.4 Openbare ruimte Op basis van de APV worden voor zeer uiteenlopende activiteiten vergunningen verleend. Met de beschikbare capaciteit (met name de BOA maar ook brandweer) dienen deze vergunningen te worden gecontroleerd. Afhankelijk van de aard van de vergunning en de risico’s vindt steekproefsgewijze controle plaats. Toezicht en opsporing door de BOA zal in 2009 gestructureerd plaatsvinden op basis van verleende vergunningen en meldingen APV en in het kader van de Afvalstoffenverordening. Omdat in Vaals niet wordt beschikt over ervaringscijfers/kengetallen met betrekking tot het uitvoeren van controles naar aanleiding van vergunningverlening voor activiteiten binnen de openbare ruimte hebben wij kengetallen geldend voor een BOA gehanteerd van de Gemeente Brunssum. De aantallen verleende vergunningen in 2007 in Vaals zijn wel bekend. Deze zijn eveneens in onderstaand schema verwerkt. Vergunningen die in dit kader genoemd kunnen worden zijn: • • • • • •
Evenementenvergunning groot Evenementenvergunning klein Container/steigervergunning Terrasvergunning Kapvergunning Standplaatsvergunning
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 23
Openbare ruimte
Aantal vergunningen
Totaal aantal uren Boa’s
Evenementenvergunning groot
4
65
Evenementenvergunning klein
54
74
Container/steigervergunning
57
78
Terrasvergunningen
25
50
Standplaatsen
18
36
140
20
298
323
Kapvergunning Totaal:
2.5 Integrale inspectie Bij vergunninggericht werken is minder sprake van een integrale aanpak. Dit komt doordat afgegeven vergunningen vanuit de verschillende kleursporen vaak alleen op verschillende momenten kunnen worden gecontroleerd. Dit is bv. aan de orde bij bedrijven waarop een milieuvergunning van toepassing is. Controle van de bouwvergunning vindt plaats middels meerdere inspecties tijdens de bouw, maar controle van de milieuvergunning vindt pas plaats wanneer het bedrijf ingericht of gestart is. Integrale inspecties of controles bij vergunninggericht werken komen wel voor bij (grotere) bouwprojecten waarbij ook bodem(sanering) aandacht heeft. Vaak kan één toezichthouder zowel een bouwcontrole doen als signaleren hoe met grondverzet wordt omgegaan.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 24
3.
Handhavingsprogramma objectgericht werken
Met objectgericht werken wordt bedoeld dat de controle of inspectie zich beperkt tot één adres of locatie, waarbij niet per se een nieuwe vergunning behoeft te zijn afgegeven. Het gaat hierbij vaak om reguliere controles die met vaste tijdsintervallen terugkomen. Deze controlefrequenties zijn afhankelijk van de “zwaarte” van het bedrijf. Door het cyclische karakter van deze controles zijn uit het verleden ervaringscijfers voorhanden en zijn ook landelijke kengetallen bekend. De werkelijk bestede uren worden in 2009 opnieuw gemonitord, waarna deze als ervaringscijfers zullen worden verwerkt in het jaarprogramma 2010.
3.1 Samenvatting In het programma zijn direct de input- en prestatiedoelstellingen af te lezen. De inputdoelstellingen (aantal uren) hebben betrekking op de inzet van mensen. De prestatiedoelstellingen (aantal bezoeken) hebben betrekking op het aantal inspecties en controles. Milieu
Aantal bezoeken
Totaal aantal uren
Wet milieubeheer inclusief hercontroles en toepassing bestuursrechtelijke maatregelen
84
844
Wet Milieubeheer handhaving stookverbod
13
20
Klachten
3
9
100
873
Totaal:
Ruimtelijke en bouwregelgeving
Aantal bezoeken
Gebruiksbesluit
160
Bijzondere complexen
0
Niet gebruiksvergunningsplichtige objecten incl. landelijke thema’s
512 0 120
Klachten en verzoek tot handhaving Totaal:
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 25
4
32
164
664
3.2 Milieu Objectgericht toezicht in het kader van de milieuregelgeving houdt concreet in dat met vaste regelmaat bedrijven worden gecontroleerd op voorschriften die verbonden zijn aan een milieuvergunning dan wel AMvB (meldingregime).
Risicoanalyse De controlefrequentie is afhankelijk van de aard van het bedrijf en heeft te maken met risico’s die het bedrijf heeft voor het milieu en de omgeving (waarbij 1 = laag risico en 4 = hoog risico). In bijlage 2 wordt de risicoanalyse milieu uitgebreid uiteengezet. De controlefrequentie is gebaseerd op de zogenaamde VROM-systematiek. De kengetallen zijn gebaseerd op binnen het voormalige Gewest M en M ontwikkelde ervaringscijfers.
Prioriteiten Hieronder wordt voor 2009 een overzicht gegeven van het aantal te controleren bedrijven en de input die hiervoor nodig is. Milieucategorie met controlefrequentie
Totaal aantal objecten
Wet milieubeheer categorie 4 (2 keer per jaar)
Totaal aantal uren
3
Wet milieubeheer categorie 3 (1 keer per 1 jaar)
15
Wet milieubeheer categorie 2 (1 keer per 5 jaar)
64
Wet milieubeheer categorie 1 (1 keer per 10 jaar)
2
Wet Milieubeheer overig (stoken)
13
Wet Milieubeheer klachten
3 Totaal:
100
873
Het inrichtingenbestand bevat circa 255 bedrijven die vallen onder de werkingssfeer van de Wet milieubeheer en waarvoor de gemeente bevoegd gezag is. Sinds de inwerking treding van het Activiteitenbesluit Milieubeheer zijn er nog maar ca. 6 bedrijven vergunningplichtig, circa 239 bedrijven meldingplichtig en ca. 10 stuks vallen wel onder voornoemd Activiteitenbesluit Milieubeheer maar zijn nog vergunningplichtig nog meldingplichtig. Via voornoemd Activiteitenbesluit zijn twaalf 8.40-amvb's samengevoegd. Op het gemeentelijk grondgebied is een bedrijven waarvoor de Provincie bevoegd gezag is. In Vaals zijn voorts op basis van een regionale beleidsnotitie een 133 stookontheffingen op basis van de Wet Milieubeheer verleend. In voornoemde beleidsnotitie is tevens bepaald dat bij 1 op de 10 stookinrichtingen een controle per jaar wordt uitgevoerd Externe Veiligheid De risico’s ten aanzien van veiligheid bij bedrijven zijn in beeld gebracht op de landelijke risicokaart (RGGS) en zijn omgezet op de provinciale risicokaart. In de gemeente Vaals liggen geen zogenaamde BRZO-bedrijven (Besluit Risico’s Zware Ongevallen) die onder het bevoegd gezag van de gemeente vallen. Bedrijven waar externe veiligheid wel een rol speelt maar niet onder de BRZO vallen, komen, in vergelijking met andere gelijksoortige gemeenten, in Vaals beneden gemiddeld voor. Het betreft hier bedrijven/inrichtingen die zijn opgenomen in bovenvermelde landelijke en provinciale risicokaart, die voor de burger inzichtelijk wordt gemaakt. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 26
Het betreft in Vaals imperatief (verplichte opname in het RRGS en Provinciale Risicokaart): 1 tankstation waar opslag en distributie van LPG plaatsvindt; Het betreft in Vaals facultatief (niet verplichte opname in het RRGS en provinciale risicokaart maar toch hierin opgenomen): een 6-tal propaangasinstallaties met bijbehorende verblijfsrecreatie en 1 ondergrondse propaangasinstallatie voor propaangas, waardoor meer risico op slachtoffers bestaat bij een eventuele calamiteit. Voorts is er 1 inrichting met opslag en verkoop van vuurwerk tijdens de jaarwisseling. Gezien de zeer tijdelijke opslag en de wettelijke risicoafstanden waaraan voldaan wordt in relatie tot de geringe opslag ( <10.000 kilo) behoeft deze inrichting niet in de landelijke en provinciale risicokaart opgenomen. Voor het overige haakt de Gemeente Vaals voor wat extern veiligheidsbeleid in voorkomende en of toekomstige gevallen aan bij de Limburgbrede “Gezamenlijke Beleidsvisie Externe Veiligheid Limburg”.
3.3 Ruimtelijke en bouwregelgeving Objectgericht toezicht wat betreft de ruimtelijke en bouwregelgeving beperkt zich met name tot het onderdeel gebruiksbesluit. De gemeente heeft het toezicht in het kader van het gebruiksbesluit uitbesteed aan de Regionale Brandweer. Het gebruiksbesluit wordt 1 november 2008 van kracht.
3.3.1 Gebruiksbesluit Het Gebruiksbesluit trekt de brandveiligheidseisen voor heel Nederland gelijk. Het besluit is op 19 augustus jl. in het Staatsblad gepubliceerd en treedt 1 november 2008 in werking. In het besluit komt voor de meeste gebruikers van een nieuw gebouw slechts een meldingsplicht. De gemeente of brandweer kan controleren of aan de eisen is voldaan. De brandveiligheidbepalingen van hoofdstuk 2.6 en hoofdstuk 6 inclusief de bijbehorende bijlagen van de (model) bouwverordening vervallen van rechtswege bij de inwerkingtreding van het Gebruiks-besluit. Het overgangsrecht is opgenomen in het Gebruiksbesluit. Een vergunning is alleen nog nodig voor o.a. kinderdagverblijven met meer dan 10 kinderen, basisscholen en grote hotels en tehuizen.
Risicoanalyse Zoals reeds in het beleidsdeel aangegeven is de toezichtfrequentie gebaseerd op de categorie-indeling en kengetallen van PREVAP. Echter, de controlemethodiek is aangepast. Op basis van criteria als de zelfredzaamheid van personen, het aantal aanwezige personen, de risico’s bij brand en het naleefgedrag wordt het risico bepaald. De diverse bouwwerken die onder de werking van het Gebruiksbesluit vallen zijn in een matrix geplaatst. Hierbij is per soort gebouw een puntenverdeling gehanteerd waardoor inzichtelijk wordt welke soorten bouwwerken de meeste aandacht verdienen op het gebied van toezicht en handhaving. In bijlage 9 zijn de resultaten terug te vinden. Wanneer aan een soort inrichting meer dan 16 punten worden toegekend is het risico het grootst. In deze categorie vallen alleen ziekenhuizen, de verpleegtehuizen en fabrieken met meer dan 500 personen. Dit geldt niet voor een groep inrichtingen die net buiten de hoogste categorie valt, zoals kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, onderwijsinstellingen (jonger dan 12 jaar), grotere cafés en discotheken (meer dan 250 personen), theater / schouwburg / bioscoop / aula met meer dan 500 personen en fabrieken met 250 – 500 personen. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 27
Prioriteiten De prioritering is gekoppeld aan de nieuwe categorie-indeling van de PREVAP. Hoe hoger de categorie hoe frequenter het toezicht (vergelijkbaar met de categorie indeling van bedrijven bij milieu). In deze werkwijze wordt de toezichtfrequentie gekoppeld aan het aantal punten dat een soort bouwwerk bij de risicoanalyse heeft gekregen. Bij 10 of minder punten is de frequentie 1x per 2 jaar; bij 11 tot en met 16 punten is de frequentie 1x per jaar; bij 17 of meer punten bedraagt de frequentie 2x per jaar. Handhavingsprogramma Er zijn op dit moment 160 inrichtingen die nog een gebruiksvergunning hebben en welke vanaf 1 november 2008 grotendeels onder de werking van het landelijk Gebruiksbesluit gaan vallen. Op basis van de PREVAP wordt een gemiddelde tijd per controle van 3,2 uur aangehouden. Er zijn geen uren voor ad-hoc bezoeken van objecten geraamd. In bijlage 10 zijn de naleef- en omgevingdoelstellingen vermeld.
Aantal objecten
Aantal uur per object
Totaal aantal uren
Bestaande bouwwerken
160
3,2
512
Totaal
160
Gebruiksvergunningen brandweer
512
3.3.2 Objecten welke niet onder het Gebruiksbesluit vallen
Risicoanalyse Er heeft geen risicoanalyse in de zin van de Nota Integrale Handhaving plaatsgevonden. De reden hiervoor is dat er geen gegevens beschikbaar zijn over de thema’s bij deze categorie. Desondanks worden in dit handhavingsprogramma de volgende aandachtspunten aan de orde gesteld: 1.
2. 3.
Het handhavingsprogramma van de brandweer en de Gemeente Vaals biedt aanknopingspunten voor het bouwen. Aangenomen kan worden dat bij inrichtingen met een slecht naleefgedrag op het gebied van brandveiligheid en milieu er ook ten aanzien van de verdere bouwregelgeving en ruimtelijke regelgeving problemen zijn te verwachten: illegale bouw, onrechtmatig gebruik en slechte bouwkundige kwaliteit. Daarnaast wordt het raadzaam geacht om bij bepaalde branches samen op te trekken. Als voorbeelden worden genoemd de horeca, grote winkels en grotere industriegebouwen. Er kan steekproefsgewijs toezicht plaatsvinden bij bepaalde soorten bouwwerken om kennis en ervaring op te doen over de kwaliteit van de bestaande niet gebruiksvergunningsplichtige bouwwerken. Er kan een aantal thema’s voor objectgericht toezicht en handhaving worden geformuleerd, die als project worden opgepakt: a. Camping (illegale bouw, bouwkundige veiligheid); b. Kleine kamerverhuurbedrijven, die niet onder het regime van de gebruiksvergunning vallen (brandveiligheid); Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 28
c. Bedrijfsverzamelgebouwen (brandveiligheid); d. Vluchtwegen oudere hoogbouw; e. Brandoverslag kappen vroeg naoorlogse woningen. Gedurende de periode 2000-2005 heeft het bureau Bouwen en Wonen een dergelijk project opgestart. Hierbij zijn alle woongebouwen binnen de gemeente Vaals, bestemd voor huisvesting voor studenten en alleenstaanden bezocht en getoetst aan het Bouwbesluit Bestaand of aan het rechtens verkregen niveau. 4.
Landelijke thema’s: er moet ruimte zijn om eventuele landelijke thema’s (zoals recentelijk platte daken en balkons) vorm en inhoud te geven.
Handhavingsprogramma Het aanhaken bij het handhavingsprogramma van de brandweer en milieu wordt als prioriteit aangewezen. Het meer integraal toezicht houden en handhaven wordt voor de toekomst als zeer belangrijk ervaren. Daarnaast wordt ruimte gevraagd voor het uitvoeren van enkele projecten op jaarbasis en voortvloeiend uit de landelijke thema’s In bijlage 10 zijn de naleef- en omgevingdoelstellingen vermeld. Het kwantitatieve reguliere handhavingsprogramma niet gebruiksvergunningsplichtige objecten is als volgt: Bestaande bouw niet vergunningsplichtig
Aantal objecten/inspecties
Handhavingsprogramma brandweer en milieu
10
Totaal aantal uren
Aantal uren per object/inspectie 2
Lokale landelijke thema’s
Bijzonderheden 20
100 Totaal
In het kader van het uitvoeren van integraal toezicht Keuze over projecten moet nog worden gedaan
120
3.4 Openbare ruimte Objectgericht toezicht en handhaving op zaken die in de openbare ruimte spelen vindt in 2009 nog voornamelijk plaats op ad hoc basis. Dit komt met name omdat op basis van binnengekomen klachten gehandeld wordt. Vrijwel wekelijks komen klachten binnen die op de openbare ruimte betrekking hebben. In principe worden al deze klachten afgehandeld. Dit betekent dat ter plaatse onderzoek wordt gedaan en eventueel handhavend wordt opgetreden. Qua regelgeving kan meestal teruggevallen worden op de APV, Afvalstoffenverordening of de Wet milieubeheer. De klachten worden hoofdzakelijk door de BOA afgehandeld en bij milieu door de toezichthouders milieu. De klachten worden zo veel mogelijk binnen de wekelijkse patrouilles meegenomen.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 29
3.5 Integrale controles Controles bij bedrijven worden zoveel mogelijk integraal uitgevoerd. Dat betekent dat bedrijven worden gecontroleerd op de regelgeving ten aanzien van bouwen, ruimtelijke ordening, milieu en indien van toepassing de gebruiksvergunning en de voorwaarden uit de Algemene Plaatselijke Verordening (bijv. nachtregister, consumentenvuurwerk etc.) en overige bijzondere wetten (bijv. Drank- en horecawet, Wet op de kansspelen en sluitingstijdenwet etc). Met name binnen het objectgericht werken is een integrale aanpak interessant. Het gaat dan om een reeds bestaande toestand van een object, waarbij verschillende kleursporen relevant kunnen zijn. Specifieke integrale bedrijfscontroles kunnen worden verricht vanuit het taakveld milieu en het taakveld brandveiligheid. Ook bij grote bouwprojecten worden controles vanuit verschillende kleursporen gezamenlijk benaderd. Vanuit milieucontroles kunnen ook zaken gesignaleerd worden die op bouw- en RO regelgeving gebaseerd zijn (o.a. illegale bijgebouwen en strijdig gebruik). In 2009 zal gestart worden met een gezamenlijke lijst met bedrijven die zowel op basis van milieu als gebruiksvergunning gecontroleerd moeten worden. Vanuit de twee aparte planningslijsten voor milieucontroles en controles gebruiksvergunning 2009 zal een gezamenlijke lijst worden opgesteld. Aanvankelijk zullen specialisten vanuit hun discipline tijdens controles gezamenlijk optreden. Hercontroles kunnen, indien dit mogelijk is, in principe door 1 toezichthouder worden uitgevoerd. Het betreft hier dan de toezichthouder, welk voor zijn vakgebied de meeste hercontrolepunten dient te controleren. Tegelijkertijd neemt hij dan tevens de hercontrolepunten mee van de andere handhavingsonderdelen. Bijvoorbeeld: Een toezichthouder milieu heeft voor de milieu-hercontrole 4 hercontroleonderdelen opstaan. In het kader van de gebruiksvergunning dient door de Regionale Brandweer op 1 hercontrole-onderdeel te worden uitgevoerd. De toezichthouder milieu neemt laatstgenoemd hercontrole-onderdeel namens de Regionale Brandweer mee. In verband met de uitvoering van integrale controles dienen integrale checklijsten te worden ontwikkeld. Dit gebeurt via het SKP. Ook dienen de sectorale aanwijzingsbesluiten te worden gewijzigd in integrale aanwijzingsbesluiten.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 30
4.
Handhavingsprogramma gebiedsgericht werken
4.1 Samenvatting In het kader van dit item zijn ook hier in principe 3 deelgebieden te onderscheiden: milieu; bouwregelgeving en RO; openbare ruimte.
Aantal
Totaal aantal uren
4
32
Handhavingspatrouille samen met Politie 1x 4 wekelijks
12
96
Regionale handhavingsacties
2
16
Milieu Klachten & verzoeken tot handhaving
Handhavingsoverleg/voorlichtingsbijeenkomsten/Calamiteiten
8 Totaal:
32 160
Aantal
Totaal aantal uren
Landelijk gebied Beschermd dorpsgezicht
6
24
5
20
Centrumgebied
1
4
Woongebied
0
0
Ruimtelijke en bouwregelgeving
Industrie- en bedrijventerrein
1
4
Klachten en verzoeken tot handhaving
20
160
33
212
Aantal
Totaal aantal uren
Totaal
Openbare ruimte Klachten & verzoeken tot handhaving openbare ruimte
42
126
Illegale stort/dumping
18,5
Hondenoverlast
18,5
Autowrakken/aanhangwagens/caravans
18,5
Illagale bomenkap
18,5 Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 31
Vernielingen
18,5
Verontreining/vernieling wegen/trottoirs
18,5
Graffity/crassity
18,5
Parkeerexessen
Inzet Politie/BOA
Overlast vuurwerk rondom jaarwisseling
Inzet Politie
Overlast vuurwerk rondom jaarwisseling
Inzet Politie
Controle op hinderlijk gedrag / hangjongeren
Inzet politie
Toezicht op wildplassen
Inzet politie
Toezicht op crossterreinen en gemotoriseerd en ruiterverkeer in natuurgebieden Toezicht openlijk gebruik drugs
Inzet politie
Toezicht drugshandel op straat
Inzet politie
Inzet politie
Toezicht op de sluitingstijden;
Inzet politie Totaal:
237
4.1.1 Milieu Risicoanalyse en handhavingsprogramma Bij gebiedsgerichte milieuhandhavingstaken scoren controles in het kader van het opsporen van vervuilingen in de openbare buitenruimte en het laten opruimen van vervuilingen en controles op een juist grondverzet in het kader van het Bodemgebruiksbesluit het hoogst. In bijlage 2 is de risicoanalyse terug te vinden voor zowel de categorie binnen als buiten inrichtingen. Gebiedgericht milieubeleid is er op gericht om overtredingen te kunnen constateren welke niet direct te relateren zijn aan verleende vergunningen en ingediende meldingen. Het gaat hier met name om de activiteiten welke binnen de openbare ruimte en in het buitengebied plaatsvinden waarvoor geen milieuvergunning is verleend en/of voor welke geen melding is ingediend. Wij denken hierbij aan: illegale grondstortingen, illegale mestopslag, illegale toepassing van bouwmaterialen, e.d. (Dus niet gevallen die onder de werking van de APV vallen. Zie daarvoor “Openbare ruimte”). Voornoemde activiteiten zijn echter doorgaans vaak toch vergunning- en/of meldingplechtig. In voornoemd soort gevallen dient de overtreder echter te worden aangeschreven, gerappelleerd en vaak een dwangsom te worden opgelegd alvorens een melding en/of vergunning door de overtreder wordt ingediend en/of de overtreding is beëindigd. Vermeld zij dat de toezichthouder milieuwetgeving 1x per 4 weken gezamenlijk met de Politie door de gemeente patrouilleert en handhavingszaken op het gebied van bestuursrecht en strafrecht afstemt. 2x per jaar vindt een regionale handhavingsactie plaats aangestuurd door de Provincie Limburg. Aan voornoemde regionale handhavingsacties doen naast Politie en gemeente ook de waterschappen, provincie en Algemene Inspectiedienst mee. Voor wat betreft het handhavingsprofiel zie onderstaand schema.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 32
Aantal
Totaal aantal uren
4
32
Handhavingspatrouille samen met Politie 1x 4 wekelijks
12
96
Regionale handhavingsacties
2
16
Milieu Klachten & verzoeken tot handhaving
Handhavingsoverleg/voorlichtingsbijeenkomsten/Calamiteiten
8 Totaal:
32 160
Handhavingsprofiel lokale controles openbare buitenruimte milieu Arangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
Vooralsnog 1
Toezichtfrequentie
12x per jaar
Uren per bezoek
8
Waarden
Milieubescherming (voorkomen schade aan bodem, lucht, water e.d.)
Bijzonderheden
• •
Bossen en open gebied Recreatief en agrarisch gebruik
Handhavingsprofiel regionale controles openbare buitenruimte milieu Arangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
Vooralsnog 1
Toezichtfrequentie
2x per jaar
Uren per bezoek
8
Waarden
Milieubescherming (voorkomen schade aan bodem, lucht, water e.d.)
Bijzonderheden
• •
Bossen en open gebied Recreatief en agrarisch gebruik
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 33
4.2.2 Bouwregelgeving en RO Risicoanalyse en handhavingsprogramma De uitwerking van het handhavingsbeleid voor het gebiedsgericht werken heeft, via de stappen genoemd in de Nota Integrale Handhaving, geleid tot het volgende handhavingsprogramma. In het programma zijn direct de input- en prestatiedoelstellingen af te lezen. De inputdoelstellingen hebben betrekking op de inzet van mensen. De prestatiedoelstellingen hebben betrekking op het aantal inspecties en controles. Per type gebied is een verdere specificatie aanwezig. Het bovenstaande handhavingprogramma kan met andere woorden per regel worden uitgeklapt. In het handhavingsprogramma is naast het programmatische deel ook een ad-hoc gedeelte opgenomen, namelijk het reageren op klachten en verzoeken tot handhaving. Er wordt uitgegaan van 20 klachten / verzoeken à 8 uur per klacht / verzoek voor bezoeken, een eerste onderzoek en rapportage. De risicoanalyse heeft vooralsnog op pragmatische wijze plaatsgevonden. De basis voor deze insteek zijn de plankaarten van de bestemmingsplannen van de gemeente in combinatie met vooral de welstandsnota geweest. Op basis van deze documenten is een eerste gebiedsindeling voor toezicht en handhaving ontwikkeld. Alle bouwstenen zijn terug te vinden in de volgende profielschetsen van de gebieden. Er is een aparte handhavingkaart met de ligging van de verschillende type gebieden erop (Zie bijlage 11). Gebieden
Aantal bezoeken
Totaal aantal uren
Landelijk gebied
6
24
Beschermd dorpsgezicht
5
20
Centrumgebied
1
4
Woongebied
0
0
Industrie- en bedrijventerrein
1
4
20
160
33
212
Klachten en verzoeken tot handhaving Totaal
Handhavingsprofiel landelijk gebied bouwregelgeving en RO Arangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
Vooralsnog 1
Toezichtfrequentie
6x per jaar
Uren per bezoek
4
Waarden
Hoge cultuurhistorische, architektonische en stedenbouwkundige waarden
Bijzonderheden
• •
Bossen en open gebied Recreatief en agrarisch gebruik
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 34
Handhavingsprofiel beschermd dorpsgezicht Arrangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
5 (de 5 beschermde dorpsgerzichten)
Toezichtfrequentie
1x per jaar
Uren per bezoek
4
Waarden
Hoge cultuurhistorische, architektonische en stedebouwkundige waarden
Bedreigingen
• • • • • •
Veranderen gevels Wijziging gebruik Aantal kwaliteit specifieke panden Gebruik kleuren, materialen, details bij onderhoud Illegale erfafscheidingen, carports, aan- en uitbouwen Staat van onderhoud erven en terreinen
Handhavingsprofiel centrumgebied Arrangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
Vooralsnog 1
Toezichtfrequentie
1x per jaar
Uren per bezoek
4 uren
Waarden
Bedreigingen
•
Visitekaartje gemeente
•
Veel voor publiek toegankelijke bouwwerken
•
Meerdere gebruiksfuncties in combinatie met woonfunctie
• •
Brandveiligheid Overbevolking
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 35
Handhavingsprofiel woongebied Arrangementen
Uitrukmodel
Aantal kwadranten
-
Toezichtfrequentie
-
Uren per bezoek
-
• •
Waarden
• •
Bedreigingen
Grote diversiteit Rust Verstoring van het straatbeeld Beroep aan huis
Handhavingsprofiel industriegebied Arrangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
1
Toezichtfrequentie
1x per jaar
Uren per bezoek
4 uren
Waarden
Bedreigingen
• • • • • •
Kleinschalige bedrijvigheid Recente bebouwing (vanaf eind jaren 70) Combinatie met woonfunctie Ruime percelen Brandoverslag (gebruik tussenruimte) Illegale bouwwerken
4.2.3 Openbare Ruimte (paarse kleurspoor)
Risicoanalyse en handhavingsprogramma In burgeronderzoeken is in de afgelopen jaren in Vaals niet of nauwelijks gepeild uit welke de grootste ontevredenheid bij de burger bestond bij ergernissen binnen de openbare ruimte. Ook is er met betrekking tot ingediende klachten in het kader van de openbare ruimte niet 1 dossier bijgehouden. Op basis van ingezonden schriftelijke klachten en de daarvan bijgehouden postregistratie is een uitdraai over het afgelopen jaar (2007) gemaakt. Verder is er in het voorjaar van 2008 via de gemeentelijke website van de Gemeente Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 36
Vaals een enquête gehouden waarin de burgers gevraagd werden een zogenaamde overlast top10 op te stellen. De resultaten als gevolg van voornoemd onderzoek/enquête zijn onderstaand weergegeven: 1) Illegale stort/dumping afvalstoffen 2) Hondenoverlast 3) Zwerfvuil 4) Aan bestemming onttrokken voertuigen/aanhangwagens/caravans e.d. 5) Illegale kap 6) Vernielingen 7) Verontreiniging wegen/trottoirs 8) Graffiti en crassiti 9) Geluidsoverlast door hardrijdende brommers 10) Parkeeroverlast Naar aanleiding van bovenvermeld resultaat zijn in onderstaande tabel per item de uren ingepland alsmede het te hanteren handhavingsprofiel. Openbare ruimte Klachten & verzoeken tot handhaving openbare ruimte
Aantal
Totaal aantal uren
42
126
Illegale stort/dumping Hondenoverlast
18,5
Autowrakken/aanhangwagens/caravans
18,5
Illagale bomenkap
18,5
Vernielingen
18,5
Verontreining/vernieling wegen/trottoirs
18,5
Graffity/crassity
18,5
Parkeerexessen
Inzet Politie/BOA
Overlast vuurwerk rondom jaarwisseling
Inzet Politie
Overlast vuurwerk rondom jaarwisseling
Inzet Politie
Controle op hinderlijk gedrag / hangjongeren
Inzet politie
Toezicht op wildplassen
Inzet politie
Toezicht op crossterreinen en gemotoriseerd en ruiterverkeer in natuurgebieden Toezicht openlijk gebruik drugs
Inzet politie
Toezicht drugshandel op straat
Inzet politie
Inzet politie
Toezicht op de sluitingstijden;
Inzet politie Totaal:
237
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 37
Handhavingsprofiel openbare ruimte 3 grootste dorpskernen Arrangementen
Patrouille
Aantal kwadranten
3 (de 3 grootste dorpskernen)
Toezichtfrequentie
1x wekelijks per dorpskern
Uren per bezoek
4
Waarden
Naleving openbare orde en veiligheid (Algemene Plaatselijke Verordening
Bedreigingen
• • • • • • •
Illegale stort/dumping afvalstoffen/zwerfvuil Hondenoverlast Aan bestemming onttrokken voertuigen/aanhangwagens/caravans e.d. Illegale kap Vernielingen Verontreiniging weg/trottoirs Graffity/Crassity
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 38
5.
Handhavingsprogramma overige onderdelen
Naast de drie handhavingsprogramma’s voor de onderscheiden clusters van toezicht en handhaving is een overig handhavingsprogramma aanwezig. Dit programma omvat alle overige relevante onderdelen. Aantal stuks
Aantal uren
Handhavingsprocedures milieuregelgeving
23
Integraal verwerkt in uren controles n.a.v. vergunningverlening, objectgerichte controles en gebiedsgerichte controles
Handhavingsprocedures bouwregelgeving en RO
50
590
Handhavingsprocedures openbare ruimte (APV)
25
295
Voorlichting en communicatie
25
Beleid en advisering
25
Opbouw en onderhoud professionele organisatie
100
Handhavingsbeleidscyclus inclusief monitoring
150
Afhandeling milieumeldingen
52
Regionaal handhavingsoverleg
32 1269
Handhavingsprocedures Op basis van inspecties en toezicht worden overtredingen geconstateerd, die moeten tegemoet worden getreden. Bij handhavingsprocedures bij bouwregelgeving en RO wordt op basis van de ervaring in de afgelopen jaren uitgegaan van ca. 50 procedures, die door de juridisch medewerker en toezichthouder van de vakafdeling worden afgewikkeld. De benodigde capaciteit bij handhavingsprocedures bij de milieuwetgeving zijn integraal opgenomen in de uren benodigd voor de controles n.a.v. de vergunningverlening, objectgerichte controles en de gebiedsgerichte controles. Ook laatstgenoemde aantallen zijn gebaseerd op ervaringscijfers en hierop gebaseerde kengetallen. De benodigde capaciteit bij handhavingsprocedures bij de openbare ruimte (APV) is gebaseerd op aannames op basis van monitoringsgegevens in het 1e kwartaal van 2008. Op basis van voornoemde monitoring is een globale inschatting gemaakt van het aantal procedures en het daaraan gekoppelde benodigde aantal uren. Voornoemde geraamde tijdsbestedingen dienen door monitoring en evaluatie aan het eind van het jaar verder te worden doorontwikkeld. Voorlichting en communicatie Jaarlijks zal in het infoblad van Vaals aandacht worden besteed aan de bijstelling van het handhavingsbeleidsplan en het nieuwe handhavingsprogramma. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 39
Beleid en advisering Op basis van ervaringen zal deze post de komende jaren concreter ingevuld kunnen worden. Het betreft beleid en advisering ter ondersteuning van inspectie, toezicht en handhaving. Ook advisering inzake handhaving bij het verlenen van vergunningen maakt hier deel van uit. In dit handhavingsprogramma wordt vooralsnog uitgegaan van 25 uur. Opbouw en onderhoud professionele organisatie Fasegewijze wordt gewerkt aan de organisatorische succesfactoren. Wij denken hierbij aan het actueel houden van diverse handhavingsnotities zoals de Nota Bouwstoffenbesluit, de Nota Stoken en de Nota Geluidshinder Geregeld feesten e.d. Voornoemde nota’s worden binnen de Sector Dienstverlening (Cluster JHV) onderhouden en geactualiseerd omdat ze rechtstreeks aan handhaving en vergunningverlening zijn te relateren. De opgevoerde benodigde uren zijn slechts een globale inschatting. Handhavingscyclus inclusief monitoring Dit onderdeel betreft het ontwikkelen van kengetallen, het vervaardigen van het jaarverslag en het evalueren van het beleid en het programma. De opgevoerde benodigde uren hiervoor zijn eveneens een globale inschatting
Afhandeling milieumeldingen Indien een inrichting in het kader van de Wet Milieubeheer wordt opricht, gewijzigd en/of wordt uitgebreid dient hiervoor in de meeste gevallen een melding ingediend te worden indien er niet sprake is van een vergunningplicht. Voornoemde meldingen dienen door de Sector Dienstverlening, Sector JHV in behandeling te worden genomen, beoordeeld en verder te worden afgehandeld. Regionaal handhavingsoverleg In verband met de liquidatie van het Gewest Maastricht en Mergelland ingaande 1.1.2006 heeft het Portefeuillehoudersoverleg GZ van voornoemd gewest de gemeentebesturen eind 2005 geadviseerd verder te blijven samenwerken op voornoemde beleidsterreinen. Vanaf 2006 wordt gewerkt met een nieuwe provinciale handhavingstructuur waarbij de Regionaal handhavingcoördinator voor de gemeenten van het gewest Maastricht en Mergelland voor 0,3 fte wordt ingebracht in de nieuwe provinciale facilitaire handhavingdienst (SKP Limburg). Eens per kwartaal wordt een regionaal handhavingsoverleg gehouden onder voorzitterschap van voornoemde regionale handhavingscoördinator. In dit overleg wordt onder andere de agenda besproken van het Bestuurlijk Handhavingsoverleg Limburg. Eventuele adviezen en op- en/of aanmerkingen worden door de Regionale Handhavinscoördinator doorgesluist naar het Regionaal Algemeen Coördinatorenoverleg en via dit overleg naar het Regionaal Portefeuillehoudersoverleg. Verder worden in dit regionaal overleg ook andere handhavingsthema’s besproken. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 40
Protocollen Onder toezicht wordt verstaan het controleren of en in hoeverre wettelijke bepalingen worden nageleefd. Doel hiervan is de (vrijwillige) naleving van wet- en regelgeving. Toezicht vindt plaats op basis van programma's, in het kader van projecten en naar aanleiding van meldingen, klachten en calamiteiten. Om effectief en doelmatig te werk te gaan is het nodig om verschillende vormen van toezicht te hanteren. Deze vormen van toezicht moeten zowel aangekondigd als onaangekondigd plaatsvinden. Door het verrassingselement wordt een vollediger beeld verkregen. Toezicht moet gedifferentieerd en gecombineerd worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld op grond van kenmerken van de vergunninghouder en de handhavingshistorie. Bij toezicht kan men een onderscheid maken in: Programmatisch toezicht: 1. integrale controle 2. controle in het kader van een projectmatige aanpak 3. administratieve controle 4. aspectcontrole Ad hoc toezicht: 5. controle naar aanleiding van een ongeval/incident 6. verzoek tot handhaving 7. behandeling melding van ongewone voorvallen 8. behandeling klacht Voor de Gemeente Vaals zijn de toezichtstrategie en protocollen uitgewerkt in bijlage 12. Interne en externe afstemming Door het SKP is een “Samenwerkingsovereenkomst WABO Limburg” opgesteld. Deze zal aan het B-PMO ter vaststelling worden aangeboden en naar verwachting door alle handhavingspartners worden getekend. In deze overeenkomst staat beschreven op welke wijze partners in het kader van de WABO (vergunningverlening en handhaving) met elkaar samen dienen te worden en te handelen. In voorkomende gevallen zal door onze gemeente worden gehandeld conform het gestelde in voornoemde overeenkomst (zie bijlage 13). De interne afstemming is reeds beschreven in de protocollen behorend bij het onderdeel “toezichtsstrategie”.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 41
6.
Afhandeling van klachten en meldingen
Voor wat betreft milieu-incidenten is de Gemeente Vaals aangesloten bij het Milieupiket (Adviseur Gevaarlijke stoffen) van de Regionale Brandweer. Daarbij is in het kader van het Gemeentelijk rampenplan een regeling getroffen waarbij via een opschalingsysteem, afhankelijk van de soort en ernst van een calamiteit, via een netwerk (incl. telefoonlijst Gemeentelijk rampenplan), Burgemeester, Hoofd van de Sector Dienstverlening en uiteindelijk procesverantwoordelijken en deskundigen kunnen worden opgeroepen. Voornoemde functionarissen zijn uitgerust met een mobiele telefoon. Procesverantwoordelijke voor het onderdeel (ernstige) milieu-incidenten is de toezichthouder Milieuwetgeving. Bij ernstige milieu-incidenten kunnen dus via telefoonnummer 112 via de regeling van het gemeentelijk rampenplan (milieupiket/adviseur gevaarlijke stoffen) functionarissen van onze gemeente worden opgeroepen. Reguliere klachten op het gebied van milieu, Bouwregelgeving, RO en openbare ruimte (APV) worden tijdens kantooruren via de receptie van de Gemeente Vaals, tel: (0433068568) doorgeleid naar de betreffende gemeentelijk handhavers of bij de afwezigheid van de handhavers naar de Coördinator Handhaving Juridische Zaken en Openbare veiligheid. Bij de afwezigheid van deze laatste neemt het Sectorhoofd Dienstverlening de klacht aan. De klacht wordt zo spoedig mogelijk naar mate van urgentie, door de behandelend ambtenaar of diens vervanger afgehandeld. Voor wat betreft reguliere klachten buiten de kantooruren kunnen klachten worden doorgegeven via de gemeentelijke website www.Vaals.nl (Dienstverlening/klachten). Gezien de aard van de bedrijven en activiteiten in onze gemeente zullen er slechts dringende klachten (bijvoorbeeld op het gebied van milieu) optreden door bijvoorbeeld horecalawaai en of lawaai afkomstig van evenementen. In voornoemd geval is de Politie bevoegd ter zake om op te treden. Hiervoor geldt het telefoonnummer 09008844. Met de Provincie zal voor 2009 en volgende jaren een bijstandsovereenkomst gesloten worden, waarbij bij dringende (geluids)klachten bij horeca- en evenementenlawaai aangesloten wordt bij de piketdienst van de Afdeling Handhaving van de Provincie. Een en ander is wenselijk omdat onze gemeentelijke organisatie te klein is om zelfstandig een 24-uurs piketdienst in de lucht te houden en vanwege het feit dat bij de Politie geen deskundigheid en geluidsmeetapparatuur aanwezig is om geluidsmetingen te verrichten.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 42
7.
Prioritering
Omdat het onmogelijk is alle handhavingstaken uit te voeren, moeten er keuzes worden gemaakt. Dit gebeurt in de vorm van het stellen van prioriteiten. De prioriteittoekenning vormt de basis voor het door het College van Burgemeester en wethouders vast te stellen handhavingsprogramma. Dit programma wordt jaarlijks vastgesteld in relatie tot de begroting, waarin de middelen voor realisering van het programma worden opgenomen. Prioritering op hoofdlijnen geschiedt door de Raad voor een periode van 4 jaar (raadsperiode Bij het stellen van prioriteiten is een probleem- c.q. risicoanalyse uitgevoerd bij het grijze kleurspoor (milieu) en bij het rode kleurspoor (bouw en RO). Inzichtelijk is gemaakt welke (potentiële) problemen zich in de gemeente voordoen en welke risico’s er bestaan als de regels niet worden nageleefd en er ook niet handhavend wordt opgetreden. Daarnaast hebben de klachtenregistratie en een enquête via de gemeentelijke website als input gediend voor de gestelde prioriteiten als genoemd in voornoemde hoofdstukken voor wat betreft de handhaving van de Algemene Plaatselijke Verordening en de Afvalstoffenverordening.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 43
8.
Handhavingscapaciteit
8.1 Benodigde capaciteit Voor de onderdelen Milieu en Ruimtelijke en bouwregelgeving is specialistische expertise nodig, de medewerkers die zich met deze gebieden bezighouden hebben een specialistische technische achtergrond op het betreffende vakgebied. Voor het onderdeel Openbare Ruimte is een bijzondere opsporingsambtenaar in dienst genomen. Daarnaast vervullen de medewerkers van de buitendienst van de Sector Ruimte (Bureau Openbare Ruimte) maar ook handhavers onder elkaar de rol van oog- en oorfunctie in de openbare ruimte maar ook voor wat betreft de milieu en ruimtelijke en bouwregelgeving. Zij signaleren en noteren zaken die zowel voor politie als gemeente van belang zijn en zoveel mogelijk worden gebruikt bij de handhaving. In de inleiding zijn de begrippen ‘adequaat’ en ‘minimaal noodzakelijk’ nader toegelicht. Met name voor het onderdeel Ruimtelijke en bouwregelgeving hebben wij de term minimaal noodzakelijk ingevoerd. De VROM inspectie gaat uit van het ‘adequate niveau’. In Vaals kan gesteld worden dat de handhaving bij met name milieu, bouwregelgeving en RO op een adequaat niveau zit hetgeen blijkt uit eerdere rapportages van de VROM inspectie. Voor wat betreft de openbare ruimte (APV) is via een 0,4 fte BOA, invulling gegeven aan het uitvoeren van controles binnen de openbare ruimte (APV). Of bij dit laatste onderdeel sprake is van een adequaat niveau kan nog niet worden gesteld omdat deugdelijke kengetallen ter zake ontbreken. Door monitoring in de komende jaren zal een en ander moeten blijken. In onderstaande tabel wordt voor de vier onderdelen zowel de benodigde alsook de aanwezige capaciteit aangegeven. Voor het onderdeel openbare ruimte is de beleidsvrijheid voor de gemeente groot. Bij de onderdelen Milieu en Ruimtelijke en bouwregelgeving is de gemeente gehouden aan wettelijke verplichtingen en wettelijke kwaliteitscriteria. Op deze onderdelen zijn de risico’s ook het grootst. Totaal benodigde capaciteit
Uren Benodigd
Intern aanwezig
Extern aanwezig
Milieu
1086
851
235 excl. 155 uur vergunningverlening (Maastricht)
Ruimtelijke en bouwregelgeving
2946
2434
512 (Brandweer Parkstad)
Openbare ruimte
560
560
Overige onderdelen (project kwaliteitsverbetering)
1269
1269
5861
5114
Totaal benodigd
747
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 44
In de onderstaande tabellen worden de uren per cluster weergegeven: Milieu Uren Vergunninggericht
101
Objectgericht
873
Gebiedsgericht
112 Totaal benodigd
1086
Ruimtelijke en bouwregelgeving Uren Vergunninggericht
2070
Objectgericht
664
Gebiedsgericht
212 Totaal benodigd
2946
Openbare ruimte Uren Vergunninggericht
323
Objectgericht
0
Gebiedsgericht
237 Totaal benodigd
560
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 45
Overige onderdelen Aantal stuks
Aantal uren
Handhavingsprocedures milieuregelgeving
23
Integraal verwerkt in uren controles n.a.v. vergunningverlening, objectgerichte controles en gebiedsgerichte controles
Handhavingsprocedures bouwregelgeving en RO
50
590
Handhavingsprocedures openbare ruimte (APV)
25
295
Voorlichting en communicatie
25
Beleid en advisering
25
Opbouw en onderhoud professionele organisatie
100
Handhavingscyclus inclusief monitoring
150
Afhandeling milieumeldingen
52
Regionaal handhavingsoverleg
32 1269
8.2 Beschikbare capaciteit De Sector Dienstverlening, Cluster Juridische Zaken, Handhaving en veiligheid (Cluster JHV) is, naast de onderdelen Openbare Orde & Veiligheid en Rampenbestrijding en juridische zaken, belast met de uitvoering van de wettelijke toezicht- en handhavingstaken op het gebied van milieuregelgeving, ruimtelijke ordening, bouwregelgeving en gemeentelijke verordeningen die de openbare ruimte betreffen. De Cluster JHV bestaat uit specialisten op het gebied van juridische zaken, milieu, specialisten op het gebied van ruimtelijk ordening en bouwen en een BOA die zich met name gebiedsgericht in de openbare ruimte manifesteert. De Cluster JHV wordt gecoördineerd door een Coördinator. De planning, programmering en verslaglegging van de handhaving geschiedt door een daartoe aangewezen consulent handhaving met specialistische kennis van milieu. Het nu voorliggende programma heeft betrekking op het taakveld Toezicht & Handhaving. Op dit taakveld worden de volgende functies ingezet: 0,65 fte juridische handhaving 1,0 fte consulent handhaving (planning, programmering en verslaglegging integrale handhaving, met specialistische kennis van milieu) 0,55 fte Extern (Regionale Brandweer en Gemeente Maastricht) 1,7 fte medewerkers handhaving Bouwen/RO (specialistische kennis op gebied van bouwen en slopen) 0,4 fte buitengewone opsporingsambtenaar (BOA), treedt strafrechtelijk op Bij de gemeente Vaals wordt uitgegaan van ca. 1400 productieve uren per fte. Uitgaande van 4,3 fte is het totaal aantal uren binnen de formatie: 5805. Benodigd zijn totaal 5861 uren noodzakelijk. Er is sprake van een kleine onderbezetting welke in de praktijk naar verwachting nihil zal zijn. Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 46
8.3 Te verwachten ontwikkelingen Vanaf 1.1.2009 zal naar verwachting de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking treden. Hiermede is in dit uitvoeringsplan zoveel mogelijk rekening gehouden. Een andere ontwikkeling is een verwachte verschuiving van grote nieuwbouwprojecten naar meer individuele en kleinschalige bouwprojecten vanwege het (provinciale) beleid inzake woningbouw. Hierdoor worden er wel meer sloopactiviteiten verwacht.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 47
9.
Restrisico
De gemeente Vaals heeft als doel van toezicht en handhaving geformuleerd: het bewerkstelligen van een correct naleefgedrag van de regelgeving, en daarmee het bereiken van de aan die regelgeving ten grondslag liggende doelstellingen op het terrein van veiligheid, gezondheid, milieu, ruimtelijk kwaliteit, leefomgeving etc. Er blijven altijd risico’s bestaan dat deze doelstellingen niet of niet geheel bereikt worden. Het landelijk opgestelde criterium ‘adequate niveau’ impliceert dat het resterende risico aanvaardbaar wordt geacht. Milieu Met de huidige beschikbare specialistische capaciteit op het gebied van milieu zitten we op het adequate niveau. Met name bij de inrichtingen wordt gecontroleerd op basis van de VROM-systematiek. Ruimtelijke en bouwregelgeving Met de huidige beschikbare capaciteit inclusief de ingevulde vacature van integraal handhaver is sprake van een adequaat handhavingsniveau. Openbare ruimte Binnen de openbare ruimte hebben we het niet over een restrisico, het gaat hier meer om de overlastbeleving en over het bestuurlijke belang dat gehecht wordt aan een prettige leefomgeving. In feite is de mate van verloedering dan het resterende risico dat bestuurlijk al dan niet aanvaardbaar wordt geacht. Binnen dit beleidsveld dient nog ervaring opgedaan te worden. Voorshands is 0,4 fte (t.b.v. APV en Afvalstoffenverordening) in de vorm van een BOA beschikbaar. In het komend jaar dient aan de hand van klachtenregistratie en op basis van eventueel een burgerenquête te blijken of het voorlopige handhavingsbeleid op dit onderdeel voldoende is gebleken of dat er nog wijzigingen in dit beleid dienen te worden aangebracht.
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 48
Bijlage 1
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 49
Bijlage 2
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 50
Bijlage 3
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 51
Bijlage 4
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 52
Bijlage 5
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 53
Bijlage 6
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 54
Bijlage 7
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 55
Bijlage 8
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 56
Bijlage 9
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 57
Bijlage 10
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 58
Bijlage 11
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 59
Bijlage 12
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 60
Bijlage 13
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 61
Bijlage 14
Integraal handhavingsprogramma fysieke leefomgeving 2009 pagina 62