“Alle studenten die in een lerarenopleiding instromen hebben voldoende relevante voorkennis en zijn in potentie geschikt voor het beroep.”
Instroom en assessment in de lerarenopleiding Citaat uit ‘Lerarenagenda 2013-2020: de leraar maakt het verschil’ Nederlands Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Studiedag School of Education – 23 oktober 2014 Greet Cuyt en Maes ‘De lerarenopleider alsJohn poortwachter’ Studiedag School of Education
23 oktober 2014
Greet Cuyt en John Maes
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
INHOUD
Mc Kinsey 2010 en 2013 Closing the talent gap (Mc Kinsey 2010) Teach for America Onderwijs in Vlaanderen (Mc Kinsey 2013)
2013 Werkgroep SOHO VLIR-VLHORA (2013) De lerarenagenda Nederland (2013) Beleidsevaluatie lerarenopleiding (2013)
Kan Finland ons iets leren? 2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding (2014) Regeerakkoord Vlaamse regering 2014 - 2019
Hoe pakken we het aan in Vlaanderen?
2
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
Een onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een Centrum voor Assessment
als instellingsonafhankelijke instantie in Vlaanderen.
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 3
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre Maatschappelijk belang van kwalitatief goed onderwijs en goede leraren Frank Vandenbroucke (2004) in Beleidsnota Onderwijs 2004-2009 “Goede leerkrachten vormen de spil van het onderwijs en zijn de belangrijkste garantie voor onderwijskwaliteit.” http://www.ond.vlaanderen.be/beleid/archief/2004-2009.pdf
Pascal Smet (2009) in Ontwerpbeleidsnota Onderwijs 2009-2014 “De lat voor de initiële lerarenopleiding hoger leggen”. “We moeten ervoor zorgen competente en gemotiveerde studenten voor de lerarenopleidingen aan te trekken. De lat moet daarbij hoog liggen.” http://www.ond.vlaanderen.be/beleid/archief/2004-2009.pdf
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 4
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
Dittrich, K.(2010). Studiesucces verhogen? Er is geen simpele remedie. Toespraak op Studiedag Kwaliteit en Studiesucces, Amersfoort Kwaliteit moet voorop staan in alle fasen van het onderwijsproces, van “bij het onderzoeken of studenten geschikt zijn, bij het vormgeven van onderwijs dat studenten uitdaagt en hen aanzet tot studeren” tot “bij het bepalen waar de lat van examens en toetsen moeten worden gelegd” http://www.nvao.net/artikelen/2010/84
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 5
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
Commissie van de Europese Gemeenschappen (2007) De kwaliteit van de lerarenopleiding verbeteren “Onderricht en lerarenopleidingen van hoge kwaliteit zijn van cruciaal belang om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen en de onderwijsresultaten van jongeren te verbeteren.” http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/nl/com/2007/ com2007_0392nl01.pdf
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 6
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
Twee Delphi-vragenrondes met vragen omtrent de instroom, de doorstroom en de uitstroom in lerarenopleiding
171 betrokkenen bij lerarenopleiding (respons 75 %) decanen/departementshoofden – opleidingshoofden stagecoördinatoren – docenten
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 7
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
Enkele opmerkelijke bevindingen: 43 % van de respondenten geeft aan dat er een probleem is met het niveau van de uitstroom van de lerarenopleiding en 38,7 % geeft aan dat er sprake is van standaardverlaging. Oorzaken voor standaardverlaging bij de uitstroom Zwakke instroom Outputfinanciering Flexibilisering
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 8
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
75,5 % van de respondenten vindt dat het profiel van de instromende student gewijzigd is (GLO). Centrum voor Assessment Rol van
expertisecentrum ondersteunende instantie toetsinstituut interne en externe kwaliteitszorg
niveau van Vlaanderen Adviesnota http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 9
SoE-Kernproject 2010 Assessment Centre
Tweede bevraging
75,86 % is akkoord met de uitspraak
‘Het thema assessment is iets dat nu sterk leeft in de lerarenopleidingen. SoE moet het voortouw nemen in het
ontwikkelen van een Centrum voor Assessment. In een latere fase kan dit expertisenetwerk-overschrijdend gebeuren en uitmonden op het niveau Vlaanderen.’
Samenwerken
Adviesnota Modellen
http://schoolofeducation.eu/projecten/assessment-centre 10
Mc Kinsey 2010 en 2013
Closing the talent gap (Mc Kinsey 2010)
Teach for America Onderwijs in Vlaanderen (Mc Kinsey 2013)
11
Mc Kinsey 2010 en 2013 Closing the talent gap (Mc Kinsey 2010)
12
Mc Kinsey 2010 en 2013 Closing the talent gap (Mc Kinsey 2010) Attract - and retain - top students to a teaching career in the USA
Rapport vergelijkt instroomkwaliteit in lerarenopleidingen in de USA met top performing countries. Qualitiy of an education system cannot exceed the quality of its teachers. 23 % van de leraren behoort tot top third from high school en in high poverty schools slechts 14 % (USA). MC Kinsey (2010) http://mckinseyonsociety.com/closing-the-talent-gap 13
Mc Kinsey 2010 en 2013 Closing the talent gap (Mc Kinsey 2010) Attract - and retain - top students to a teaching career in the USA
Low admission standards in teacher training zijn in de meeste landen een probleem. In Europa heeft slechts 1/3 van de landen een specifieke toelatingsselectie voor lerarenopleiding.
‘Literacy’ is the top measurable predictor of student outcomes.
MC Kinsey (2010) http://mckinseyonsociety.com/closing-the-talent-gap 14
Mc Kinsey 2010 en 2013 Closing the talent gap (Mc Kinsey 2010) Attract - and retain - top students to a teaching career in the USA
Advies ‘closing the talent gap’
Pilot a top third + talent gap Develop a national teaching talent plan Develop policies to select the best for teaching and not merely filling vacant teaching posts.
MC Kinsey (2010) http://mckinseyonsociety.com/closing-the-talent-gap 15
Mc Kinsey 2010 en 2013 Teach for America Gestart in 1990 met als doel excellente leraren te vormen
voor ‘scholen in moeilijke buurten’. Recruteren via een assessment uit top third van afgestudeerden (minstens bachelorniveau). Zomercursus van 6 weken en opleiding in de school zelf. Focus op (pedagogisch) leiderschap. Twee jaar engagement om les te geven in moeilijke school, ondertussen kunnen ze een educatieve master in avondles volgen aan een universiteit. 16
Mc Kinsey 2010 en 2013 Mc Kinsey-rapport Vlaams onderwijs (VLOR, 2013) Vlaanderen scoort goed op vlak van algemene PISAresultaten: we zitten in top 5 (naast Finland, Zuid-Korea, Singapore en Canada). Vlaanderen scoort onder het OESO-gemiddelde voor gelijkheid tussen leerlingen. Er is een correlatie tussen het sociaal-economisch profiel van scholen (leerlingen) en de PISA-resultaten.
MC Kinsey (2010) http://mckinseyonsociety.com/closing-the-talent-gap
17
18
19
Mc Kinsey 2010 en 2013 Mc Kinsey-rapport Vlaams onderwijs (VLOR, 2013) Kenmerken van de meest performante schoolsystemen. Mensen met kwaliteit en talent aansporen om leraar te
worden en te blijven; goede verloning voor leraren kwaliteit bij de aanwerving gaat voor op kwantiteit een goed imago voor het beroep.
Onderwijspraktijk systematisch verbeteren. Werken aan kwaliteit van leidinggevenden. Mikken op succes van elke leerling.
http://www.vlor.be/sites/www.vlor.be/files/powerpoint_mc_kinsey_0.pdf 20
2013
Werkgroep SOHO (VLIR-VLHORA 2013)
De lerarenagenda Nederland 2013 - 2020 Rapport beleidsevaluatie lerarenopleiding
21
2013 Werkgroep SOHO (VLIR-VLHORA 2013)
Omnivalentie van het diploma secundair onderwijs als voorbereiding op hoger onderwijs is een mythe. Verband tussen studierichting in SO en slaagcijfers in HO http://toekomsttso.vvkso.be Mismatch tussen competenties en verwachtingen van de student en de eisen die opleiding in hoger onderwijs stelt.
22
2013 De lerarenagenda Nederland 2013 - 2020 Kwaliteit Aankomende studenten Groot gedeelte met gebrek voorkennis, motivatie, verkeerd beeld beroep. Na 3 jaar studie is 40 % in lerarenopleiding gestopt.
Lerarenopleiding Verbetering door kennisbasis en kennistoetsen. Kwaliteit lerarenopleiders verbetert. Nog werk aan ‘passend onderwijs’, ‘resultaatsgericht werken’, ‘begeleiding en beoordeling praktijk.
Problematiek beginnende leraar.
http://www.delerarenagenda.nl 23
2013 De lerarenagenda Nederland 2013 - 2020 Routes naar leraar Aantrekkelijker maken van het vak voor mensen die er nu niet voor kiezen maar wel heel geschikt kunnen zijn. 2006: invoering toetsen rekenen en taal voor PABO. 2015-2016: invoering toetsen voor geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek voor toelating tot PABO. “Alle studenten die in een lerarenopleiding instromen hebben voldoende relevante voorkennis en zijn in
potentie geschikt voor het beroep.” http://www.delerarenagenda.nl 24
2013 Rapport beleidsevaluatie lerarenopleiding . LIO uitbreiden naar GLO. Diversiteit in studentenpopulatie lerarenopleiding verhogen.
Aanvangsbegeleiding (lerarenopleiding en werkveld). SLO-aanbieders werken samen en ook met GLO. Educatieve master en lerarenopleiding. Baso: keuzevrijheid vakken beperken.
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/leraar/Beleidsevaluatie_van_de_lerarenopleiding.htm 25
2013 Rapport beleidsevaluatie lerarenopleiding
Meer aandacht voor vakdidactiek Stages en werkveld verankeren Kader voor lerarenopleiders is nodig Meer aandacht voor internationalisering Instroom: kwaliteit daalt niet maar aanvangsdiagnostiek
is aangewezen
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/leraar/Beleidsevaluatie_van_de_lerarenopleiding.htm 26
27
Reacties in de pers
28
Reacties in de pers
Kan Finland ons iets leren? Leraar worden in Finland
29
Kan Finland ons iets leren? Inspiratiebronnen
Sahlberg Pasi (Helmond, 2013) Finnish Lessons. Wat Nederland kan leren van het
Finse Onderwijs.
Studiebezoek University of Eastern Finland Joensuu, april 2014.
30
Kan Finland ons iets leren? Toegang tot de lerarenopleiding De lerarenopleiding in Finland is een masters-opleiding (5jaar). De regering bepaalt vooraf het financierbare aantal plaatsen die beschikbaar zijn per lerarenopleiding volgens de (toekomstige) behoeften. Een selectieproef bepaalt wie, waar en aan welke universiteit kan starten. Gemiddeld kunnen 3 op 10 kandidaten starten. Het studierendement in de lerarenopleiding bedraagt tussen 90 en 95 %. 31
Kan Finland ons iets leren? Selectie van studenten voor de lerarenopleiding Vakava-test Test over begrijpend lezen – geletterdheid (book-test).
Multiple-choice. Opgave ter voorbereiding met titel van het te lezen boek (dit academiejaar 24 maart 2015) Test in heel Finland (dit academiejaar op 5 mei 2015).
32
Kan Finland ons iets leren? Selectie van studenten voor de lerarenopleiding
De studenten met een positieve score op de Vakava-test worden uitgenodigd voor:
een motivatie-interview (punten 0 tot 5), schoolloopbaan en studieoriëntatie is hier een onderdeel van (to apply for); een groepstest met observatie (punten van 0 tot 5) sociale vaardigheden Leiderschapsvaardigheden.
Begin juli: bekendmaking van de resultaten en toewijzing van de plaatsen. 33
2014
Beleidsgroep instroom lerarenopleiding
Regeerakkoord Vlaamse regering 2014 - 2019
34
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding Er werden 6 beleidsgroepen opgericht naar aanleiding van de beleidsevaluatie van 5 oktober 2013.
Instroom in de lerarenopleiding Inhoud en uitstroom van de lerarenopleiding Stages in de lerarenopleiding Lerarenopleiders Aanvangsbegeleiding SLO en educatieve master
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm
35
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding Centrale vraagstelling van de beleidsgroep instroom:
Hoe de beste studenten/cursisten aantrekken naar de lerarenopleiding?
Hoe de diversiteit verhogen in de lerarenopleiding?
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm
36
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding Ambitieniveau leraren Ambitieniveau: een leraar die het talent van elke leerling
(h)erkent, optimaal benut en op basis daarvan succeservaringen creëert.
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm
37
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding Drie strategische doelen van de lerarenopleiding: Verbeteren van het imago van het beroep tot een beroep met
meer status, een beroep dat een positieve keuze is voor studenten. Identificeren en versterken van strategieën die leiden tot een
bredere en kwalitatieve instroom. Instrumenten ontwikkelen om de toegang breed te houden en tegelijkertijd de lat hoog te leggen. http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm 38
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding Fases in toeleiding kandidaat-leraren De oriëntering Heldere minimale startcompetenties vanuit lerarenopleidingen communiceren Scouting van getalenteerde leerlingen, warm maken voor beroep, beroep positief voorstellen Onderdeel maken van alle studie- en beroepsmogelijkheden
Oriëntering moet een eerste binding veroorzaken met de uiteindelijke studiekeuze
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm 39
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding De instapfase Competenties toetsen aan de minimale vereisten om te kunnen starten in de opleiding. Gemeenschappelijke gevalideerde instapproef (ontwikkeling door alle lerarenopleidingen samen) en gedifferentieerd per opleiding. Veelheid van competenties peilen. Geen uitsluitingsmechanisme (pilootfase).
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm
40
2014 Beleidsgroep instroom lerarenopleiding De aanvangsdiagnostiek Na inschrijving in de lerarenopleiding. Gericht op ondersteuningsbehoeften van de student om doorstroom te optimaliseren. Beter benutten van competenties en uitdaging. Differentiatie van trajecten.
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2014/06-05-lerarenopleiding.htm
41
2014 Regeerakkoord Vlaamse regering 2014 - 2019 Nieuwe lerarenopleiding met focus op vakkennis en vakdidactiek en klasmanagement.
Aantrekkelijk maken van de lerarenloopbaan en in het beroep houden en professionaliseren van leraren. Meer autonomie in personeelsbeleid. Stimuleren onderzoek gericht op didactisch handelen van leraren. Niet-bindende toelatingsproef voor alle instromers in de lerarenopleiding. http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/het-regeerakkoord-van-de-vlaamse-regering-2014-2019 42
2014 Wat na het regeerakkoord 2014 – 2019? Instaptoetsen in de lerarenopleiding in Vlaanderen?
Het ‘waarom’ duidelijker expliciteren en communiceren (visie).
Nadien het ‘hoe’ en het ‘wat’ en de consequenties in kaart brengen.
http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/het-regeerakkoord-van-de-vlaamse-regering-2014-2019
43
2014 Wat na het regeerakkoord 2014 – 2019?
Waarom instaptoetsen in de lerarenopleiding? Beleidsevaluatie Omnivalentie van het diploma SO en verschillen tussen scholen Evoluties in het buitenland Beleidsgroepen Studierendement in lerarenopleidingen verhogen Werkveld vraagt hogere uitstroomkwaliteit
Regeerakkoord: niet-bindende instapproef http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/het-regeerakkoord-van-de-vlaamse-regering-2014-2019 44
2014 Wat na het regeerakkoord 2014 – 2019? Hoe instaptoetsen organiseren?
Alle lerarenopleidingen samen stellen de gevalideerde toetsing op De toetsing gebeurt gecoördineerd op Vlaams niveau De toetsing gebeurt geautomatiseerd waar het kan De toetsing gebeurt voor de inschrijving Het advies naar de kandidaat moet duidelijk zijn De toetsing dient te gebeuren voor alle types lerarenopleidingen en is (gedeeltelijk) gedifferentieerd Andere aspecten?
45
2014 Wat na het regeerakkoord 2014 – 2019? Wat gaan we meten in de toets?
Mc Kinsey geeft aan ‘literacy’ als grootste voorspellende waarde Taalvaardigheid in brede zin (zie ook literacy) Sociale vaardigheden in interactie met anderen Motivatie(gesprek) Leiderschap (in de klas en in pedagogisch handelen) is kenmerkend voor succesvolle leraren Vakkennis afhankelijk van het type leraar Andere?
46
Consequenties voor de lerarenopleidingen
Gaan we meer en betere studenten aantrekken?
Wat met financiering indien (tijdelijke?) terugval aantal studenten? Wat met het dreigende lerarentekort bij (tijdelijke?) terugval
studenten? Zal het studierendement in de lerarenopleiding stijgen? Wie coördineert, wie organiseert en wie betaalt?
47