inhoudsopgave inleiding ............................................................................................................................................................................................3 bevindingen .....................................................................................................................................................................................4 overzicht mediakunstprojecten aangeboden door kunsteducatie instellingen ................................................................................5 Cultura .............................................................................................................................................................................5 CulturaClick Groningen ....................................................................................................................................................6 Cultuurpad .......................................................................................................................................................................7 CultuurStation ..................................................................................................................................................................8 Grote Broer .......................................................................................................................................................................9 KCR (Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam) ..........................................................................................................10 Kunst Centraal ................................................................................................................................................................11 Kunstbalie .......................................................................................................................................................................13 Kunstgebouw ..................................................................................................................................................................15 Kunstpuntgouda .............................................................................................................................................................16 Markant, Centrum voor Kunsteducatie Apeldoorn ...........................................................................................................17 Mocca ..............................................................................................................................................................................18 Plein C (Cultuurindeklas.n) ..............................................................................................................................................21 Stadkamer (hoofdlocatie) .................................................................................................................................................22 De VAK, centrum voor de kunsten ...................................................................................................................................23 Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) .....................................................................................................................24 overzicht mediakunstprojecten overige aanbieders ........................................................................................................................25 Stichting Cinekid .............................................................................................................................................................25 Waag Society ..................................................................................................................................................................25 Stichting STRP ................................................................................................................................................................26 SETUP .............................................................................................................................................................................26 FabLabs ..........................................................................................................................................................................................27 onderzoek aanbod mediakunst door Pier K ...................................................................................................................................28
inleiding Voor u ligt een overzicht van het aanbod van educatieve mediakunstprojecten voor het primair onderwijs. Dit overzicht is gemaakt in het voorjaar van 2015 en is onderdeel van de ‘Quickscan mediakunst primair onderwijs’. Kunst Centraal heeft deze quickscan uitgevoerd in opdracht van het Fonds voor Cultuurparticipatie.
werkwijze Dit overzicht is tot stand gekomen door middel van deskresearch. We hebben websites van kunsteducatie-instellingen gescreend op mediakunst. Worden mediakunstprojecten voor het primair onderwijs aangeboden? Wordt mediakunst aangeboden als aparte discipline? Is er een consulent/medewerker die zich bezighoudt met nieuwe media/mediakunst? Ook hebben we het aanbod bekeken van een aantal landelijke aanbieders zoals Cinekid/Medialab en Waag Society. Verder zijn FabLabs per mail benaderd en gevraagd of zij dergelijk aanbod hebben voor het primair onderwijs. De omschrijvingen van de projecten zijn overgenomen van de websites. We hebben de teksten niet geredigeerd. We hebben niet geïnventariseerd of de projecten door de kunsteducatie-instellingen zelf zijn ontwikkeld of door anderen.
werkdefinitie Tijdens het onderzoek bleek dat er (nog) geen eenduidige definitie bestaat van nieuwe mediakunst. Wij hebben gedurende deze praktijkscan gebruik gemaakt van de volgende werkdefinitie: Mediakunst: Het aanwenden bij kunstproductie van recentelijk ontwikkelde technologie zoals tablets, mobiele telefonie, computer- en videogames, touchscreens, gps-systeem, kortom de totale informatietechnologie.
selectiecriteria mediakunstprojecten Bij de selectie van projecten hebben we de volgende criteria gehanteerd: • Geschikt voor het primair onderwijs • Mediakunst centraal, dat wil zeggen kunstproductie door middel van recente technologie • Kunst staat centraal (receptief/reflectief/actief) • Er is een professionele kunstenaar betrokken bij de ontwikkeling en/of uitvoering van het project in de klas.
3
overzicht aanbod
bevindingen afbakening • •
• •
Het overzicht is niet compleet. Er zijn bijvoorbeeld ook zelfstandige aanbieders en individuele kunstenaars die projecten aanbieden voor primair onderwijs. Dit aanbod is niet meegenomen in dit overzicht. De websites van kunsteducatie instellingen zijn niet altijd overzichtelijk, compleet en up-to-date. Aanbod dat niet op de website van een instelling te vinden is, is niet vermeld in dit overzicht. Vanuit de beperkte informatie op de verschillende websites is niet altijd op te maken door wie een bepaald project ontwikkeld is of hoeveel een project kost. Dit geldt helemaal voor projecten die via een abonnement worden aangeboden, bijvoorbeeld via een kunstmenu. Weinig projecten voldoen aan alle eerder genoemde selectiecriteria. Het is onduidelijk wat de verschillende kunsteducatie instellingen verstaan onder nieuwe media en/of mediakunst. Bij het zoeken naar nieuwe media en/of mediakunst kwamen we veel film- en fotografieprojecten en projecten rond mediawijsheid tegen. In dit overzicht hebben zijn alleen die film- en fotografieprojecten opgenomen waarbij kinderen zelf monteren of bewerken met behulp van de computer/software.
doelgroepen •
De meeste projecten rondom mediakunst richten zich op kinderen uit de hogere groepen van het primair onderwijs (groep 5-6 en 7-8). Er zijn weinig projecten voor jonge kinderen. In dit overzicht komen slechts twee projecten voor die bedoeld zijn voor groep 1-2.
kunstdisciplines • •
Van de mediakunstprojecten die in dit overzicht zijn opgenomen, hebben precies evenveel projecten een link met beeldende kunst als met muziek. Een relatie met andere kunstdisciplines, zoals theater of dans, komt (bijna) niet voor. Veel projecten zijn gericht op het doen/maken en niet zozeer op het kijken en reflecteren op het werk van (een) kunstenaar(s).
mediakunst of techniek? • •
In een aantal mediakunstprojecten ligt de nadruk meer op technologie dan op kunst, zoals bijvoorbeeld de projecten rond programmeren en 3D printen. FabLabs richten zich voornamelijk op nieuwe technologieën en machines en niet zozeer op kunst. Het zijn vooral werkplaatsen waar digitaal gefabriceerd kan worden (lasercutters, 3D printen en –scannen).
kunsteducatie instellingen en mediakunst • • •
Er zijn niet veel kunsteducatie instellingen die mediakunst als aparte discipline hebben opgenomen. Er zijn weinig kunsteducatie instellingen die een medewerker mediakunst in dienst hebben. 75% van de kunsteducatie instellingen in dit overzicht biedt slechts één mediakunstproject aan. Dat is vergeleken met het aanbod aan andere kunstdisciplines erg weinig. Enkele projecten worden door meerdere kunsteducatie instellingen aangeboden, zoals het project SoundSpheres en de projecten van Beam it Up!.
festivals •
Op festivals als Cinekid/Medialab en STRP zijn vaak indrukwekkende mediakunstinstallaties te zien. Deze festivals bieden vaak een apart programma voor scholen aan. Deze programma’s worden voornamelijk bezocht door scholen uit de eigen stad of regio en niet door scholen uit andere regio’s.
overzicht aanbod
4
overzicht mediakunstprojecten aangeboden door kunsteducatie instellingen Cultura Molenstraat 45 6711 AW Ede 0318 - 672800
[email protected] www.cultura-ede.nl
titel
Pencil paper play
doelgroep
groepen 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 300,00
externe partijen
Beam it Up!
uitvoerende partijen
Beam it up!
onderwerp
een game bedenken en maken
korte omschrijving
Voor de workshop Pencil paper play heeft Beam it Up! speciaal software ontwikkeld voor de Microsoft Kinect, waardoor kinderen hun fantasie tot leven zien komen. In deze unieke workshop spelen ze namelijk niet alleen een game - met hun lichaam als gamecontroller - maar ze bedenken en maken de game ook zelf. De workshop maakt van game-consumenten dus actieve deelnemers en mede-ontwikkelaars van de wereld waarin ze zoveel van hun vrije tijd doorbrengen: het gamen.
bijzonderheden
dit project wordt ook aangeboden door Cultuurstation in Eindhoven en Kunstbalie in Tilburg
5
overzicht aanbod
CultuurClick Groningen Warfstraat 1 9951 BS Winsum 0595 - 444445
[email protected] www.cultuurclickgroningen.nl
titel
Op pad!
doelgroep
groepen 5, 6, 7 en 8
type activiteit kosten
niet bekend
externe partijen
Studio Tape
uitvoerende partijen
Studio Tape
onderwerp
een soundscape maken en gebruiken
korte omschrijving
In een workshop van 4 lessen gaan we op pad met de klassen! We gaan op reis, we nemen onze verbeeldingen en creativiteit mee en creëren een wereld die niemand ooit gezien heeft. We maken een voorstelling waarin audio en visueel belangrijke elementen vormen. Het publiek krijgt een mp3 mee waarop een soundscape (geluidsfragmenten die samen een wereld vormen) staat, gemaakt door de kinderen. De soundscape neemt het publiek mee met een verhaal, een wereld die de kinderen zelf hebben geschapen. De soundscape stuurt het publiek door een route en het verhaal. Simpel gezegd: een theatervoorstelling waar je doorheen wandelt die word gestuurd door geluid. Al lopend ontwikkelt het verhaal zich en verschijnen er acteurs, decorstukken en versmelten de echte wereld en het verhaal zich. Aan de slag: er word een verhaal gekozen, deze kunnen we verbinden aan een thema dat speelt op school of in de wijk. Dit verhaal gaan we verbeelden en laten we samen komen met de realiteit van vandaag de dag. Het schoolplein kan een savanne worden, het klimrek de ‘Mount Everst’ of de schoolkantine de raadzaal van een koning uit de middeleeuwen. De kinderen gaan aan de slag met een audioprogramma op de computer. Ze leren een soundscape maken en op deze manier een verhaal te vertellen met geluid. Paardenhoeven die galopperen, de wind die waait en tekst komt voorbij. De kinderen leren een sfeer en verhaal te scheppen met geluid, klank en woord. Wat komt daar bij kijken, waar moet je aan denken? Naast de audio wereld creëren we ook een visuele wereld. De soundscape word versterkt met acteurs, pop up borden en decor stukken. Op deze manier ontstaat er een interactieve theatervoorstelling waarin audio centraal staat en die de conventies van het huidige theater doorbreken.
overzicht aanbod
6
Cultuurpad J.F. Kennedylaan 8 5981 XC Panningen 0800 - 7307400
[email protected] www.cultuurpad.nl
7
titel
Greenscreen game workshop
doelgroep
groepen 3, 4, 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Beam it Up!
uitvoerende partijen
Beam it Up!
onderwerp
een game ontwerpen
korte omschrijving
Tijdens deze workshop spelen kinderen in een door zichzelf ontworpen game. Allereerst maken de kinderen de achtergrond. Ze bedenken en maken deze achtergrond helemaal zelf op basis van de vraag: Waar speelt mijn game zich af en hoe ziet mijn tegenstander er uit? Het antwoord op deze vraag verwerken ze in een tekening, die gedigitaliseerd wordt en dan de basis van de achtergrond vormt. Vervolgens gaan de kinderen compleet met attributen en decorstukken voor het green-screen staan, waar we met de computer het groene scherm vervangen door hun eigen tekening, en dan kan het spel beginnen. Niet alleen zien de kinderen direct zichzelf terug voor hun eigen achtergrond in een echte film, na afloop van de workshop zetten we de filmpjes ook online, zodat ze deze ook zelf onder hun vrienden kunnen verspreiden via social media. Deze workshop is bedoeld voor kinderen vanaf 8 jaar en duurt anderhalf uur. Zoals bij al onze workshops vliegt de tijd vaak voorbij, omdat de kinderen zelf actief meewerken aan het eindresultaat. Er kunnen maximaal 25 kinderen aan meedoen
overzicht aanbod
CultuurStation Stratumsedijk 22 5611 ND Eindhoven 040 - 2163 263
[email protected] www.cultuurstation.nl
titel
Cinekid Festival
doelgroep
alle groepen PO
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
vanaf € 3,25 per leerling
externe partijen
Cinekid
uitvoerende partijen
Cinekid
onderwerp
bezoek aan Cinekid Festival en Medialab
korte omschrijving
Het Cinekid Festival in Amsterdam is het jaarlijkse Film, Televisie en Nieuwe Media Festival voor de jeugd. Dit jaar vindt het festival plaats van 17 t/m 26 oktober 2012. De eerste drie dagen is het festival exclusief geopend voor scholen. U kunt met uw schoolklas naar een film, een televisievoorstelling en/of naar het Medialab. In het Medialab kunnen kinderen zelf presenteren, acteren, mediaproducties maken, meedoen aan workshops en games spelen. Bij alle onderdelen biedt Cinekid een geheel verzorgd educatief programma.
titel
DJ workshop en muziek produceren
doelgroep
groepen 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 264,00 per groep
externe partijen uitvoerende partijen
Koen van Dijk en Mari Koning
onderwerp
muziek maken met computer en muzieksamples
korte omschrijving
Een inspirerende muziekworkshop waarin leerlingen in groepen kennismaken met dj’en of muziek produceren. In de dj-workshop leren de leerlingen loopen, effecten gebruiken en scratchen net zoals de grote jongens zoals Tiësto en Armin van Buuren. Bij het produceren maken de leerlingen onder leiding van een professionele producer dancenummers met behulp van de computer en muzieksamples.
overzicht aanbod
8
Grote Broer Ridderstraat 17 6511 TM Nijmegen 024 - 327 39 60
[email protected] www.grotebroer.com
titel
Workshop Augmented Reality
doelgroep
bovenbouw PO
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen uitvoerende partijen
9
onderwerp
stop motion met Augmented Reality op smartphone of tablet
korte omschrijving
Klassieke en moderne media ontmoeten elkaar in de workshop Achter gesloten deuren! Onder leiding van de docent van Grote Broer gaan de leerlingen van de bovenbouw een (stop motion) film maken. De film wordt vervolgens via een smartphone of tablet via de techniek Augmented Reality (AR) als virtuele laag aan de werkelijkheid toegevoegd. De leerlingen kunnen zo laten zien wat zich achter gesloten deuren afspeelt!
overzicht aanbod
KCR (Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam) Zomerhofstraat 88 3032 CM Rotterdam 010 - 2680380
[email protected] www.kc-r.nl
titel
Nieuwe Media: Interactief Mediaspel
doelgroep
groepen 1 en 2
type activiteit
project als onderdeel van Cultuurtraject Mediaspel
kosten
niet bekend
externe partijen
Watch that sound
uitvoerende partijen
Watch that sound
onderwerp
een soundtrack maken bij een animatiefilmpje
korte omschrijving
Hoe klinkt een bij? Hoe klinkt een vogel? En de wind? De kinderen maken zelf de geluiden, muziek en een liedje bij een korte animatiefilm over een bij. Onder leiding van een Watch That Sound muziekdocent zal deze soundtrack stapje voor stapje worden opgenomen. Aan het einde van de workshop gaan wij de film klassikaal bekijken en beluisteren.
overzicht aanbod
10
Kunst Centraal Fruitweg 48 3981 PA Bunnik 030 - 6595520
[email protected] www.kunstcentraal.nl
11
bijzonderheden
Kunst Centraal heeft een projectleider mediakunst
titel
De kleurkamer
doelgroep
groepen 3 en 4
type activiteit
project als onderdeel van het Kunstmenu
kosten
niet bekend
externe partijen
Monobanda PLAY
uitvoerende partijen
Monobanda PLAY
onderwerp
schilderen met licht
korte omschrijving
Schilderen met licht in een magische ruimte. De kinderen stappen in een klein groepje een besloten wereld binnen die gevuld is met vreemde, verplaatsbare witte objecten. Door te richten met een remote controller kunnen ze deze witte wereld zelf inschilderen, met gekleurd licht! De objecten veranderen hierdoor in lichtgevende beesten, een landschap, of andere fantasievormen. Als de kinderen een wit pak aantrekken, kunnen ze ook zichzelf laten beschilderen door de anderen. Zo worden ze onderdeel van het prachtige, lichtgevende kunstwerk. De Kleurkamer heeft op verschillende kunstfestivals gestaan (Biënnale Venetië, Cinekid, Tweetakt, Centraal Museum), en komt nu bij u op school of in de buurt daarvan.
titel
De iPad een nieuw palet
doelgroep
groep 5, 6 en 7
type activiteit
project als onderdeel van het Kunstmenu
kosten
niet bekend
externe partijen
Reneé Beurskens
uitvoerende partijen
Reneé Beurskens
onderwerp
schilderen op de iPad
korte omschrijving
“Wie wil er nu geen iPad? Picasso en van Gogh zouden er graag één gehad hebben.” Dit zei kunstenaar David Hockney, maker van vele iPad schilderijen. In dit project gaan de kinderen ook op deze manier schilderen. Ze maken via een filmpje kennis met een beeldend kunstenaar. We zien hem aan het werk op de iPad. Waarom gebruikt hij groen in plaats van rood? Waarom haalt hij een lijn weg? En wat heeft dit voor gevolgen voor de compositie? De kinderen krijgen een inkijkje in het creatieve proces van de kunstenaar. Vervolgens maken de leerlingen onder begeleiding van deze kunstenaar zelf een eigen iPad schilderij.
overzicht aanbod
titel
Doodle3D
doelgroep
groepen 7 en 8
type activiteit
project als onderdeel van het Kunstmenu
kosten
niet bekend
externe partijen
FabLab, Iris Douma, Rick Companje
uitvoerende partijen
Iris Douma, Hilde Peters
onderwerp
je eigen tekening 3D printen
korte omschrijving
Een stoel printen? Of extra legosteentjes? In de toekomst gaat dit net zo makkelijk als het printen van een word-bestandje! Maar dat er ook nu al heel veel met de 3D printer kan, leren de kinderen met Doodle3D. Op een speciale website staat heel veel leuke informatie. Een mooi animatiefilmpje Grunt en de Ultimaatjes inspireert de kinderen tot het tekenen van fantasiedieren en het maken van kleurige decorstukken. De mooiste tekeningen worden met de tekentool overgetekend. Iris Douma van FabLab Amersfoort komt in de klas en de beesten worden 3D geprint. Spectaculair om te zien hoe ze laag voor laag en kleur voor kleur ontstaan.
titel
Elektruck
doelgroep
groepen 7 en 8
type activiteit
project als onderdeel van het Kunstmenu
kosten
niet bekend
externe partijen
Stichting Elektruck
uitvoerende partijen
Stichting Elektruck
onderwerp
muziek componeren in de mobiele digitale muziekwerkplaats
korte omschrijving
De Elektruck is een voormalige stadsbus, omgebouwd tot een digitale werkplaats. De Elektruck biedt ruimte aan 16 deelnemers, verdeeld over 8 werkplekken. In tweetallen kan er geëxperimenteerd worden met vele vormen van elektronische muziek en de bewerking daarvan. Van knippen en plakken, effecten toevoegen tot het inspelen van (virtuele) instrumenten en opnames maken met een microfoon of een zelf meegebracht instrument. Alle resultaten worden op de website geplaatst en zijn door iedereen te downloaden.
overzicht aanbod
12
Kunstbalie Ringbaan Oost 8-17 5013 CA Tilburg 013 - 464 82 80
[email protected] www.kunstbalie.nl
13
bijzonderheden
Kunstbalie heeft een consulent mediakunst
titel
ToverNoot
doelgroep
groepen 1, 2, 3 en 4
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Iris Douma
uitvoerende partijen
Iris Douma
onderwerp
muziek maken met de computer
korte omschrijving
Kinderen maken op fantasievolle wijze kennis met digitale muziek. Ze creëren zelf muziek en leren dat je muziek kan schrijven en lezen. ToverNoot is gemaakt van een echte dikke boomstronk. Er is een computer in de stronk verwerkt, maar je ziet alleen een klein scherm alsof het een raampje is in een huisje van hout. Bovenin de stronk zit een gat, de ‘schoorsteen’ van het huisje, waarin kinderen de ToverNoten kunnen gooien: walnoten in verschillende kleuren. Door het raampje zien kinderen een Eekhoorn die vertelt dat hij een muziekmachine heeft gebouwd. Hij vraagt de kinderen om hem te helpen met muziek maken door ToverNoten in zijn schoorsteen te gooien. Op het schermpje zien ze de gekleurde noten naar beneden vallen in een notenbalk. De rode noot wordt de C, de oranje de D, enzovoort. Door vervolgens aan de grote hendel aan de zijkant van de stronk te draaien, wordt de muziek op de notenbalk afgespeeld. Zo componeren kleine kinderen een eigen melodietje of spelen ze een liedje na. ToverNoot laat zien dat je een computer op een alternatieve manier kunt inzetten om kinderen iets te leren. In plaats van met muis en toetsenbord, gaan ze met natuurlijke materialen aan de slag. De boomstronk en de walnoten zijn echt, en speelse, fysieke handelingen worden gecombineerd met digitale media. Het eekhoorntje dat in de boomstronk woont valt zacht ronkend in slaap als je te lang geen muziek maakt. Door op het raampje te tikken maak je hem weer wakker. Zo maakt ToverNoot van de computer een apparaat dat je heel intuïtief kunt gebruiken.
overzicht aanbod
titel
Pencil Paper Play
doelgroep
groepen 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Beam it Up!
uitvoerende partijen
Beam it Up!
onderwerp
een game bedenken en maken
korte omschrijving
Beam it Up! heeft voor de nieuwste workshop Pencil Paper Play speciale software ontwikkeld voor de Microsoft Kinect, waardoor kinderen nu echt hun fantasie tot leven zien komen. In deze unieke workshop spelen ze namelijk niet alleen een game - met hun lichaam als gamecontroller! - maar ze bedenken en maken de game ook zelf. De workshop maakt van game-consumenten dus actieve deelnemers en medeontwikkelaars van de wereld waarin ze zoveel van hun vrije tijd doorbrengen: het gamen. Kinderen verliezen zich wel eens in de virtuele wereld. Deze workshop biedt een zeer verrassende en vernieuwende manier om in een evenwichtig spel hun fantasie en creativiteit te combineren en echt onderdeel te worden van de door hen zelf ontwikkelde spectaculaire gamewereld. En doordat ze zichzelf ook direct live terug zien op een groot scherm, worden ze zich nog bewuster van hun bijdrage en krijgen ze een beter inzicht in de werkwijze van deze virtuele wereld. Op deze manier sluit de workshop aan bij verschillende kerndoelen in het primair onderwijs, zoals bewegingsonderwijs, mens en samenleving en kunstzinnige oriëntatie. Maar het is ook een geweldige manier om kinderen met de mogelijkheden van de Microsoft Kinect en computeranimatie in aanraking te laten komen tijdens een workshop die uniek is in de wereld.
bijzonderheden
dit project wordt ook aangeboden door Cultuurstation in Eindhoven en Cultura in Ede
titel
SoundSpheres
doelgroep
groepen 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen uitvoerende partijen onderwerp
geluiden opnemen en online mixen
korte omschrijving
In SoundSpheres maken de leerlingen kennis met het begrip mediakunst en vervolgens gaan ze aan de slag met omgevingsgeluiden, oftewel: SoundSpheres. Ze ontdekken een wereld van geluiden waar anders nooit op gelet wordt. Het geluid van een boom, van een zwembad, een windvlaag, een piepende deur: iedere plek klinkt anders. Is het muziek of lawaai? In SoundSpheres leren de leerlingen behalve goed te luisteren ook geluiden op te nemen. De opgenomen geluiden worden bewerkt in een online mixer tot een eigen soundsphere. Het project bestaat uit een introductieles over mediakunst en SoundSpheres, gevolgd door een workshop onder leiding van een gastdocent. In de derde les gaan de leerlingen zelfstandig aan de slag. De workshop biedt daarvoor de ondersteuning. Ook buiten de lessen kunnen de leerlingen zelfstandig aan de slag op de website SoundSpheres.
bijzonderheden
dit project wordt ook aangeboden door Kunstgebouw in Rijswijk
overzicht aanbod
14
Kunstgebouw Broekmolenweg 16 2289 BE Rijswijk 015 - 2154515
[email protected] www.kunstgebouw.nl
titel
SoundSpheres
doelgroep
groepen 7 en 8
type activiteit
project is onderdeel van het pakket Doe|Kunst Online
kosten
niet bekend
externe partijen uitvoerende partijen onderwerp
geluiden opnemen en er een muziekstuk van componeren
korte omschrijving
In SoundSpheres ‘openen’ leerlingen hun oren. Ze komen erachter dat er veel meer geluiden om hen heen zijn dan ze dachten. Ze zien Justin Bennett, componist en geluidenzoeker, aan het werk. Hij plakt een microfoon op een boomstam en neemt de geluiden op van een stationsplein bij nacht. De leerlingen verkennen in groepjes hun eigen omgeving en maken geluidsopnamen van plekken die ze interessant vinden klinken. Met een 1-minuutopname op één plek en korte opnames van omgevingsgeluiden, componeren ze een nieuw muziekstuk in een speciale geluidsmixer. Bij SoundSpheres hoort de website www.SoundSpheres.nl. Hier vinden de leerlingen de geluidsmixer. Ze vullen de website gedurende het project met opgenomen geluiden en composities uit Zuid-Holland. Bezoekers van de site kunnen deze composities beluisteren en gebruiken om een eigen compositie te mixen. Iedereen is op deze manier niet alleen luisteraar, maar ook componist. Zo ontstaat er een kaart met SoundSpheres en kunnen de inwoners van Zuid-Holland ervaren dat hun omgeving vol zit met muziek! De bijbehorende handleiding geeft alle informatie om dit project tot een succes te maken.
bijzonderheden
15
overzicht aanbod
dit project wordt ook aangeboden door Kunstbalie in Tilburg
Kunstpuntgouda Turfsingel 34 B 2802 BC Gouda 0182 - 510 717
[email protected] www.kunstpuntgouda.nl
titel
Rap en muziekbewerking
doelgroep
niet bekend
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 75,00 per uur (exclusief eventuele materiaalkosten)
externe partijen uitvoerende partijen onderwerp
muziek produceren
korte omschrijving
Zelf een stukje rappen en dat verwerken in een nummer. Bij Kunstpuntgouda hebben we de apparatuur en software om songs te produceren. Creativiteit moet natuurlijk wel uit jezelf komen! De muzikant begeleidt je met het computerwerk en helpt je met het selecteren van de beste stukken en het combineren daarvan.
overzicht aanbod
16
Markant, Centrum voor Kunsteducatie Apeldoorn Huis voor Schoone Kunsten Nieuwstraat 379 7311 BR Apeldoorn 055 - 5213967 en 055 - 5219355
[email protected] www.markantapeldoorn.nl
titel
De hitfabriek (maak je eigen popsong met de computer)
doelgroep
groepen 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 128,00
externe partijen uitvoerende partijen
17
onderwerp
een popsong maken met de computer
korte omschrijving
In 1,5 uur een eigen popsong maken? Dat kunnen jullie ook! In deze workshop leren de leerlingen hoe de gemiddelde pophit in elkaar zit en uit welke onderdelen hij bestaat. Vervolgens maken ze zelf met een aantal basisonderdelen een eigen popnummer in een eenvoudig muziekprogramma. De leerlingen hebben al snel een hoorbaar resultaat en kunnen eindeloos doorleren en hun nummer uitbreiden. De liedjes kunnen opgeslagen worden op een usb-stick, of op een mobiele telefoon om als ringtone gebruikt te worden.
overzicht aanbod
Mocca Baarsjesweg 224 1058 AA Amsterdam 020 - 620 9567
[email protected] cultuuraanbod.mocca-amsterdam.nl
titel
Creatief met de iPad
doelgroep
groepen 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Sprenger Media Educatie
uitvoerende partijen
Sprenger Media Educatie
onderwerp
een serie workshops over de creatieve mogelijkheden van apps op de iPad
korte omschrijving
Een leuke uitbreiding van educatief gebruik van de iPad is de lessenserie Creatief met de iPad. In 10 workshops van 75 min. leren kinderen vanaf groep 5 beeldend werken met de uitgebreide creatieve mogelijkheden van apps op de iPad. Zelf foto’s maken, deze leren bewaren en direct bewerken. Tekenen, knippen en plakken met beeld. Beeld en tekst samen onderbrengen in een eigen boekje. De lessen worden gegeven door nieuwe media vakdocent Maarten Sprenger en lopen via de prachtige onderwijs-app Nearpod. Hierdoor is er veel ruimte voor individuele begeleiding. Er zijn verschillende thema’s mogelijk.
titel
Met iPad of camera filmen en monteren
doelgroep
groepen 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 300,00
externe partijen
Camera Works
uitvoerende partijen onderwerp
zelf een film maken en monteren
korte omschrijving
In zes dagdelen een filmpje maken. Een dagdeel: het schrijven van een scenario en het maken van een story-board. In het tweede en derde dagdeel wordt kennis gemaakt met de videocamera of het filmen op een iPad. In het vierde dagdeel krijgen de leerlingen een uur de tijd om hun scenario te verfilmen en aan het eind van de workshop worden de filmpjes bekeken en besproken. In het vijfde en zesde dagdeel wordt kennis gemaakt met een videomontage programma (op de pc adobe premiere light of op de iPad iMovie). Aan het eind van het dagdeel hebben de leerlingen een eigen film gemaakt.
overzicht aanbod
18
titel
Scratch workshops
doelgroep
groepen 4, 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Scratchweb.nl
uitvoerende partijen onderwerp
animeren en programmeren
korte omschrijving
Scratchweb.nl faciliteert workshops waarin we animeren en programmeren. Daarbij is er ook aandacht voor vormgeving, interface en probleemoplossend vermogen. Leerlingen worden gestimuleerd om samen te werken en de taken te verdelen. Het resultaat is een zelfgemaakte game, animatiefilm en/of interactief project. De workshops worden aangepast aan de beschikbare tijd en leeftijd van de leerlingen.
titel
Beatmaking
doelgroep
alle groepen PO
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Cultura Educatie
uitvoerende partijen
19
onderwerp
muziek componeren met de computer
korte omschrijving
In deze workshops ga je een beat maken. Op de computer ga je zelf de drums inspelen en je eigen melodie maken op het keyboard. Ook leer je in deze workshops de basis van een beatmakingprogramma en een stukje muziektheorie.
titel
iPadworkshop VIPclip i.s.m. IDFA
doelgroep
groepen 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Stichting De frisse blik
uitvoerende partijen
Stichting De frisse blik
onderwerp
een mini-documentaire filmen en monteren
korte omschrijving
Tijdens de iPadworkshop VIPclip maken leerlingen op een producerende manier kennis met documentaire. De leerlingen gaan zelf filmen en monteren met een iPad en zullen een klein documentaire-portret maken. Voorafgaand doorlopen de leerlingen een ELO waarin zij leren nadenken over beeldtaal in documentaires en over de keuzes die makers hebben gemaakt. Vervolgens komt De frisse blik de workshop van ongeveer 2,5 uur geven op uw school. Tijdens deze workshop worden de leerlingen door twee trainers van De frisse blik begeleid in het maken van een eigen minidocumentaire met behulp van de iPad.
overzicht aanbod
titel
Workshops in de Klankspeeltuin
doelgroep
groepen 3, 4, 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 5,00 per leerling
externe partijen
Muziekgebouw aan ′t IJ
uitvoerende partijen
Muziekgebouw aan ′t IJ
onderwerp
klankinstallaties
korte omschrijving
Speciaal voor basisscholen ontwikkelde het Muziekgebouw twee op elkaar aansluitende workshops in de Klankspeeltuin. Hieraan gekoppeld is een lesprogramma dat de docent zelf kan geven. Centraal in de workshop staat de vraag: muziek componeren, hoe gaat dat? Tijdens de workshops werken de leerlingen met de klankinstallaties van de Klankspeeltuin. Noten lezen of een muziekinstrument kunnen bespelen is niet nodig. In de Klankspeeltuin maken kinderen hun eigen klankwereld met klankinstallaties en digitale muziekprogramma’s die door kunstenaars en geluidstechnici speciaal voor de Klankspeeltuin zijn ontwikkeld. Tijdens de eerste workshop maken kinderen kennis met de installaties. In het tweede bezoek maken zij in groepjes echte muziekstukken die zij voor elkaar uitvoeren. Het Muziekgebouw plaatst de stukken na afloop van de workshop online zodat leerlingen de composities thuis en op school via internet kunnen terug luisteren.
overzicht aanbod
20
Plein C (Cultuurindeklas.nl) Bergerweg 1 1815 AC Alkmaar 072 - 850 28 00 www.cultuurindeklas.nl
21
titel
Film maken met de iPad
doelgroep
groepen 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
niet bekend
externe partijen
Videoscope
uitvoerende partijen
Videoscope
onderwerp
een filmpje maken met de iPad en monteren met iMovie
korte omschrijving
Hoe maak je met je iPad een filmpje dat het goed doet op bijvoorbeeld YouTube? In zes lessen leer je van Dick Stevens wat daar allemaal bij komt kijken. Je maakt het hele proces door: van een idee naar een verhaal naar een film van een kleine drie minuten. Shotlist, camerastandpunten, compositie, beeldtaal, dynamiek, chronologie: het komt allemaal langs. De eerste twee lessen bereid je je voor, in de derde les ga je op pad met je iPad, dan ga je monteren met iMovie en je eindigt met presentatie, evaluatie en feedback. Benodigd: je eigen iPad, iPad-mini of iPad-air, met de meest actuele ios software en de app iMovie.
overzicht aanbod
Stadkamer (hoofdlocatie) Diezerstraat 80 8011 RJ Zwolle 038 421 7278
[email protected] www.stadkamer.nl
titel
Omgaan met digitale media
doelgroep
groepen 5, 6, 7 en 8
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 300,00 voor 3 lessen aan max. 6 leerlingen € 400,00 voor grotere groepen max. 12 leerlingen
externe partijen
Zwolse Mediafabriek
uitvoerende partijen
Zwolse Mediafabriek
onderwerp
animatiefilm maken met Monkeyjam
korte omschrijving
In een drietal lessen leer hoe een animatie gemaakt wordt. Hoe bedenk je een verhaaltje, hoe maak je een storyboard en hoe maak je daarvan een filmpje? In vogelvlucht leer je hoe je met het programma Monkeyjam een animatiefilmpje maakt. Er komen verschillende animatieprincipes en technieken aan bod. Tijdens deze lessen Animatie voor basisscholen maken de deelnemers kennis met animatie door middel van het maken van een flipboekje, storyboard, kleianimatie en andere praktijkopdrachten. De deelnemers maken stop motion animaties en eventueel wordt er in de laatste les een presentatie van hun werk gegeven. Inhoud Het opbouwen van een animatie staat in deze lessen centraal. De deelnemers maken en bedenken alles zelf, met begeleiding van de animatiedocent: het verhaal, de personages, een filmset en eventueel ook de karakters/personages. De docent speelt in op actuele onderwerpen en datgene wat er leeft bij de hedendaagse jeugd. In overleg met de school en de deelnemers kan er een onderwerp of thema gekozen worden. Leerdoelen De deelnemers leren: * Met diverse materialen en technieken omgaan * Een verhaal bedenken en uitwerken * Doelgericht voorwerpen maken zoals een flipboekje, storyboard, filmset en animatiefiguren * Stapsgewijs een kort verhaal uitwerken in bewegende beelden. Aan het eind van de cursus ben je in staat om zelf een verhaal te bedenken en dat verhaal te vertellen door middel van een animatie.
overzicht aanbod
22
De VAK, centrum voor de kunsten Westvest 9 2611 AX Delft 015 - 260 28 40
[email protected] www.vak-delft.nl
titel
Medialab
doelgroep
6 tot 9 jaar
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
€ 95,00
externe partijen uitvoerende partijen
23
onderwerp
Combineren van kunst en techniek met Makey Makey en Little Bits
korte omschrijving
Deze cursus is dé cursus voor creatieve uitvinders. Je kan echt alles maken met Makey Makey’s en Little Bits , de uitvinderskit voor iedereen. In 10 lessen leer je hoe je techniek en kunst combineert en je jouw unieke fantasiebouwsel creëert. Je gaat volop experimenteren en maakt de meest fantastische bouwsels. Makey Makey kun je ook zelf programmeren, zodat je jouw creatie echt alles kan laten doen wat je wilt.
overzicht aanbod
Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) Domplein 4 3512 JC Utrecht 030 - 233 99 33
[email protected] www.uck.nl
titel
Computeranimatie
doelgroep
alle groepen PO
type activiteit
project waarvoor scholen zich kunnen inschrijven
kosten
tarief 1 € 400,00 incl. materiaal, opname apparatuur en vervoer, extra groep € 383,00 tarief 2 € 319,00 incl. materiaal, opname apparatuur en vervoer, extra groep € 303,00
externe partijen uitvoerende partijen onderwerp
tekenen en animeren op de computer
korte omschrijving
De leerlingen gaan aan de slag in de digitale werkplaats van het UCK. In een dagdeel leren ze tekenen en animeren op de computer. De ene helft van de klas gaat aan de slag met het maken van animatietrommels en flipboekjes. De andere helft gaat in tweetallen aan het werk achter de computer in een wereld waar ze alles kunnen laten bewegen. Halverwege de ochtend wisselen ze om.
overzicht aanbod
24
overzicht mediakunstprojecten overige aanbieders Stichting Cinekid Asterweg 20 G2 1031 HN Amsterdam 020 - 531 78 90
[email protected] www.cinekid.nl
Gedurende het Cinekid Festival opent Cinekid de deuren van het MediaLab; de grootste Europese interactieve speeltuin. Tien dagen lang kunnen kinderen van 4 tot en met 14 jaar zich uitleven met de allernieuwste digitale installaties, games, deelnemen aan workshops en kijken naar optredens en voorstellingen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld samen dansen met de smartphone, een digitale tekening omtoveren in een plastic vormpje, een schilderij van Mondriaan namaken op een touchscreen, een eigen virtual reality- bril van bordkarton maken en tegelijkertijd muziek maken en je concentratie trainen door te balanceren op houten voorwerpen. In 2015 werden installaties en workshops aangeboden met titels als: Bounden, Doodle3D Wifibox, MiniMediaAcademie, Virtual Reality Stereobril, Headrush, The Leap Experience, Oculus Rift, Vliegende Robots en veel andere titels.
Waag Society Nieuwmarkt 4 1012 CR Amsterdam 020 - 5579898 www.waag.org
Waag Society ontwikkelt een curriculum voor alle onderwijsniveaus: van primair onderwijs tot universiteiten en kunstacademies. Centraal hierbij staat het inspireren en delen van kennis over creatieve inzet van nieuwe technologie in het onderwijs. Waag Society verhuurt leskisten aan het onderwijs zoals Programmeren met PicoCrickets, GPS-spellen maken met de Mobile Learning Academy en Programmeren voor kleuters met de Beebot. FabSchool Kids is een onderdeel van Waag Society. Het is een ‘light’ versie van de FabSchool voor jongeren van 10-12 jaar (groep 7/8). Creativiteit en technologie staan hierbij voorop. Er wordt gewerkt met actuele maatschappelijke thema’s en trends die aansluiten bij de leefwereld van jongeren. Ze ontwikkelen vaardigheden die aansluiten bij de huidige maatschappij. Bijvoorbeeld creatief en probleemoplossend vermogen.
25
overzicht aanbod
Stichting STRP Torenallee 32/8 5617BD Eindhoven 040 - 236 7228
[email protected] www.strp.nl
STRP KIDS bezoekt basisscholen en organiseert lessen waarin kinderen leren over kunstige toepassingen en creatieve mogelijkheden van technologie. Kinderen verdiepen zich spelenderwijs in een thema en creëren een eigen technologisch kunstwerk. Ook digitale media ontbreekt niet in het lesprogramma van STRP KIDS. Met de door STRP ontwikkelde stopmotion-boxen maken de kinderen op eenvoudige wijze bijzondere animatiefilmpjes. Er wordt gewerkt met een iPad en de gratis te downloaden app iMotion. De lessen die STRP KIDS heeft ontwikkeld voor de midden en bovenbouw van het primair onderwijs sluiten aan bij de verplichte kerndoelen van Kunstzinnige oriëntatie en Oriëntatie op jezelf en de wereld (natuur en techniek). Discovery Salon is een speciaal programma voor kinderen en jongeren vanaf 8 jaar. Er zijn proefjes, experimenten, en interactieve kunstwerken. Het STRP MEETS Discovery Salon scholierenprogramma bestaat uit een bezoek aan het evenement - en dan vooral de rondleiding door de expo met wetenschappelijke proefopstellingen, experimenten en technologische kunst - én twee workshops, littleBits en Scraphoek. Bijzonderheden: dit wordt door Kunstbalie aan scholen aangeboden.
SETUP Oudegracht 167 / 4e verdieping 3511 AL Utrecht 030 - 2040201 tijdelijk wegens verhuizing: 06-38012744
[email protected] www.setup.nl
SETUP is een gezelschap van jonge, creatieve technologiemakers en –denkers. Voor het onderwijs heeft SET UP de lessenserie ‘Knuffeldrones’ ontwikkeld. Hierin wordt onderzoek gedaan naar een maatschappij waarin we elkaar allemaal volgen, bekijken en bespioneren met nieuwe technologie. Leerlingen werken met het lespakket een prototype voor hun eigen ‘knuffeldrone’ uit. Ze bedenken nieuwe vormen en functies voor drones, die ze vervolgens ook gaan bouwen. In 5 lessen doorlopen leerlingen in projectgroepen de stadia onderzoek, ontwerp, ontwikkeling en reflectie. Onderzoekend/ontwerpend leren en samenwerken voeren de boventoon in deze lessenserie. De kinderen leren te reflecteren op de rol van drones in onze samenleving. In overleg kan het pakket worden teruggebracht tot minder opdrachten, meer zelfstandig werken of een aantal workshops.
overzicht aanbod
26
FabLabs wat is een FabLab FabLab staat voor Fabrication Laboratory. Een FabLab is een kenniscentrum, ontmoetingsplek en een digitale ontwerp- en productiewerkplaats die fungeert als ontwikkelpartner voor de industrie, als leeromgeving voor het onderwijs, als laboratorium voor de kunsten, als incubator voor technostarters en ontwerpers en als openbare werkplaats (model FabLab) voor ambachtslieden en modelbouwers. De labs beschikken over eenzelfde basisset van gereedschappen en instrumenten. Ook delen de FabLabs hun kennis met het wereldwijde netwerk en worden ondernemerschap en zelfwerkzaamheid gestimuleerd. Het zijn informele leeromge-vingen om 21ste eeuwse vaardigheden als delen, samenwerken, probleemoplossend vermogen en ondernemerschap te ontwikkelen.
voor wie is een FabLab Een FabLab is open voor iedereen: • Individuen die hun ideeën willen realiseren. • Uitvinders en entrepreneurs die hun ideeën willen testen of vermarkten met werkende tastbare prototypes. • Docenten en studenten die werken aan educatieve workshops of design competities. • Lokale groepen die producten ontwerpen en maken ten behoeve van de gemeenschap. • Startende bedrijven die producten willen fabriceren. • Ondernemingen en innovaties die micro engineering of manufacturing bedrijven.
FabLabs en primair onderwijs FabLabs delen graag hun expertise en kennis met het onderwijs. Fablabs kunnen initiator en/ of medemaker zijn van projecten in het onderwijs. Bijvoorbeeld door docenten te informeren, inspireren en overtuigen van het belang van nieuwe technologieën. Voorbeelden van samenwerking met het onderwijs: • Docenten kunnen een opleiding tot techniekspecialist volgen, waarbij het bouwen van een 3D printer centraal staat • Samen met FabLab werken docenten aan een leerlijn voor digitale technieken, zodat scholen kunnen starten met vernieuwend techniekonderwijs bijvoorbeeld met behulp van 3D printers • Leerlingen worden uitgenodigd in een FabLab waar ze een inspirerende workshop kunnen volgen • Een FabLabmedewerker geeft een workshop op school. Voorbeeldprojecten voor leerlingen in het primair onderwijs: • Bristlebots maken (je eigen beweegbeestje maken) • 3D printen met Doodle3D • Lasercutten • Kijk het beweegt zelf (in kleine teams een bewegend object bouwen) • Laserbeest (zelf ontworpen dieren maken met de lasersnijder)
wat valt op • •
27
De Fablabs richten zich voornamelijk op nieuwe technologieën en niet op kunst (soms wel in combinatie met kunst, maar daar ligt de nadruk niet op) Er worden met name diensten en activiteiten aangeboden aan jongeren en volwassenen. Er is weinig aanbod specifiek voor primair onderwijs. En als er iets aangeboden wordt voor primair onderwijs, dan is het voornamelijk voor de hoogste groepen.
overzicht aanbod
onderzoek aanbod mediakunst door Pier K Tijdens de deskresearch voor deze praktijkscan bleek dat Pier K, centrum voor kunst en cultuur in Haarlemmermeer, ook bezig is met een inventarisatie van mediakunstprojecten die door collega-instellingen worden aangeboden aan het primair onderwijs. Wij hebben deze inventarisatie ontvangen en gebruikt bij deze praktijkscan. Op dit moment wordt bij Pier K gewerkt aan het formuleren van conclusies die relevant zijn voor de eigen organisatie. Deze conclusies worden gebruikt als input voor het strategisch plan voor het aanbod Mediakunst. Er is nog geen versie voor derden beschikbaar. Pier K is inmiddels ver gevorderd met het ontwikkelen van een Leerlijn Media. De projecten hiervoor staan nog niet op de website en zijn daarom niet opgenomen in deze praktijkscan.
overzicht aanbod
28
