Inhoudsopgave 1
Inleiding 1.1 Algemeen 1.2 Werkwijze
1 1 1
2
Gebiedsgegevens 2.1 Afbakening onderzoeksgebied 2.2 Algemene historie 2.3 Bodemopbouw en geohydrologie 2.4 Regionale achtergrondwaarden
2 2 3 3 4
3
Informatie onderzoekslocatie 3.1 Huidig gebruik 3.2 Voorgenomen ontwikkeling 3.3 Relevante informatie met betrekking tot bodemverontreiniging 3.4 Eerder uitgevoerde bodemonderzoeken 3.5 Overige verdachte aspecten
5 5 5 6 8 9
4
Conclusies en aanbevelingen
10
5
Voorgestelde onderzoeksstrategie
11
Bijlagen: 1 Situatietekeningen 1.1 Regionale ligging locatie 1.2 Situatietekening plangebied 1.3 Situatietekening verdachte deellocaties 2 Locatiefoto’s 3 Relevante kopieën
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
1
Inleiding
1.1
Algemeen
In opdracht van de gemeente Oosterhout heeft Geofox-Lexmond bv, als onafhankelijk adviesbureau1, een historisch vooronderzoek uitgevoerd voor de locatie ‘Santrijngebied te Oosterhout’. De aanleiding voor het uitvoeren van het historisch vooronderzoek wordt gevormd door de voorgenomen herontwikkeling van dit binnenstedelijk gebied. Het vooronderzoek heeft tot doel een goed inzicht te krijgen in de historie van het terrein en in de activiteiten op het terrein en de omgeving die eventueel bodemverontreiniging kunnen veroorzaken of hebben veroorzaakt. Op basis van het vooronderzoek wordt een hypothese omtrent de verwachte bodemkwaliteit opgesteld. Het vooronderzoek dient hiermee als basis voor de onderzoeksopzet van een in een vervolgfase uit te voeren verkennend bodemonderzoek.
1.2
Werkwijze
Om inzicht te krijgen in de aanwezigheid van mogelijke bodemverontreinigingen op de locatie, is een historisch vooronderzoek uitgevoerd op basis van de richtlijnen uit de NEN5725 (Bodem – Landbodem – Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader bodemonderzoek, januari 2009). In het kader van het vooronderzoek zijn de volgende informatiebronnen geraadpleegd: Archieven gemeente Oosterhout (milieuvergunningen, bodemonderzoeken, opslagtanks); Regionaal Archief Tilburg; Bodemloket (http://www.bodemloket.nl); Locatiebezoek d.d. 2 april 2009; Grote Provinciale Atlas (2004); Historisch kaartmateriaal (http://atlas.brabant.nl); Kadaster; TNO-kaarten; Informatie opdrachtgever. Voorliggend historisch vooronderzoek is gebaseerd op de beschikbare (archief)informatie. Opgemerkt wordt dat het historisch onderzoek niet noodzakelijkerwijs een volledig beeld oplevert.
1 De terreineigenaar is geen zuster- of moederbedrijf en komt niet uit de eigen organisatie, zodat de onafhankelijkheid van het onderzoek is gewaarborgd.
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
1 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
2
Gebiedsgegevens
2.1
Afbakening onderzoeksgebied
Het onderzoeksgebied bestaat uit het herontwikkelingslocatie ‘Santrijngebied’ gelegen in het centrum van Oosterhout en heeft een oppervlakte van circa 6,4 ha. Het gebied wordt omsloten door de Strijenstraat in noordelijke richting, de Donkerstraat, Rutselboslaan en het Valkenplein in oostelijke richting, de Waterloostraat en Markt in zuidelijke richting en de Torenstraat in westelijke richting. In figuur 2.1 is de afbakening van het gebied aangegeven. De topografische ligging van de locatie is weergegeven in bijlage 1.1. Een situatietekening van het plangebied is opgenomen in bijlage 1.2.
Strijenstraat
park
park Voormalige Santrijnschool (gesloopt) Torenplein
Basiliekplein
Waterlooplein
Basiliek
Figuur 2.1: Begrenzing onderzoeksgebied
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
2 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
2.2
Algemene historie
Algemeen Het onderzoeksgebied is gelegen in het centrum van Oosterhout. Het centrumgebied, en met name het gebied rond de Basiliek, is reeds sinds geruime tijd in gebruik (<1000 na Christus). De huidige inrichting van het Santrijngebied (woningen/appartementen, winkelcentrum, hotel) dateert uit de jaren ’80 van de vorige eeuw. Voor zover bekend is het gebied niet grootschalig opgehoogd (bron: Bodemkwaliteitskaart gemeente Oosterhout, mei 2003). Historisch kaartmateriaal Op historisch kaartmateriaal van eind 19e eeuw is de oude kern van Oosterhout duidelijk zichtbaar. Ter plaatse van onderhavig onderzoeksgebied is dan met name rond de SintJansbasiliek (Markt, Basiliekstraat, Leijensehoek) reeds bebouwing aanwezig. Ook langs de Torenstraat is reeds lintbebouwing zichtbaar. Het noordelijke en oostelijke deel van het onderzoeksgebied heeft dan nog een overwegend agrarische functie. Op een kaart van begin 20e eeuw is de bebouwingsituatie enigszins in noordelijke richting uitgebreid (bron: http://atlas.brabant.nl).
2.3
Bodemopbouw en geohydrologie
Bodemopbouw Aan de hand van de TNO-databank REGIS is inzicht verkregen in de bodemopbouw ter plaatse van het centrum van Oosterhout. De gegevens zijn opgenomen in tabel 2.1. Tabel 2.1: Regionale bodemopbouw Diepte (m-mv)
Formatienaam
Samenstelling
Geohydrologische eenheid
0 –4
Formatie van Boxtel
matig fijn zand, met plaatselijke zeer fijn zand, matig siltig, sterk humeus
goed doorlatende deklaag, 1e watervoerend pakket
4 – 18
Formatie van Sterksel
overwegend matig grof zand, met plaatselijke zeer grof zand
1e watervoerend pakket
18 – 25
Formatie van Stramproy
overwegend matig grof zand, met plaatselijke zeer grof zand, matig siltig
1e scheidende laag
25 >
Formatie van Waalre
overwegend matig fijn zand, met plaatselijke 1e watervoerend pakket zeer fijn zand
(Bron: TNO-databank REGIS; boring: B44D0510)
Geohydrologie De grondwaterstromingsrichting is bepaald op basis van de grondwaterkaart (Grondwaterkaart van Nederland; West-Brabant; TNO; 1976; kaartblad 43 oost en 44 west). De stromingsrichting van het freatisch grondwater is globaal noordwestelijk gericht. Lokaal kan de stromingsrichting van het grondwater beïnvloedt worden door de aanwezigheid van beken en sloten. Door de aanwezigheid van een goed doorlatende deklaag is de grondwaterstromingsrichting in het eerste watervoerend pakket nagenoeg gelijk aan die in het freatische grondwater. De onderzoekslocatie is niet gelegen binnen het grondwaterwingebied en het grondwaterbeschermingsgebied Oosterhout. In de omgeving van het onderzoeksgebied zijn de in tabel 2.2 weergegeven industriële grondwateronttrekkingen geregistreerd (bron: Provincie Noord-Brabant).
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
3 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Tabel 2.2: Industriële grondwateronttrekkingen gemeente Oosterhout 2007 Filter van (m-mv)
Filter tot (m-mv)
X-coörd1)
Y-coörd1)
Max. Verg. hoeveelheid (m3/jaar)
Onttrekking totaal (m3/jaar)
Handelsweg 7
14,0
24,0
116.660
408.080
64.000
11.425
--
Souvereinstraat 1
66,0
103,0
119.700
403.800
1.600.000
1.649.719
1.560.958
Statendamweg 77
40,0
82,0
118.120
408.200
33.000
15.150
--
Wilhelminastraat-Oost 1b
67,0
123,0
--
--
375.000
207.525
--
Katjeskelder 1
75,0
95,0
116.490
404.840
13.000
9.872
--
Albusstraat 5
87,5
170,0
--
--
75.000
13.929
--
130,0
200,0
116.375
405.250
15.000.000
11.225.570
--
Wilhelminakanaal-Noord 2
67,0
123,0
119.920
404.990
375.000
--
--
Albusstraat 5
12,0
24,0
--
--
--
--
--
Vijf Eikenweg 45
22,0
94,0
120.550
402.490
17.000
9.591
--
Wethouder Van Dijklaan 13
120,0
196,0
118.900
401.050
10.500.000
9.252.994
--
Suraeweg 61
160,0
250,0
--
--
--
30.210
--
21,0
27,0
123.620
404.940
14.000
21.065
--
Adres
Oude Bredasebaan 10
Provincialeweg 122 1)
--
Infiltratie totaal (m3/jaar)
Coördinaten op basis van het Rijksdriehoekstelsel Geen informatie van bekend
2.4
Regionale achtergrondwaarden
Volgens de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Oosterhout1 is onderhavig onderzoeksgebied gelegen binnen zone ’02 Centrumgebied’. Het centrumgebied is reeds geruime tijd bewoond en er hebben diverse (bedrijfs)activiteiten plaatsgevonden. Met name als gevolg van de pottenbakkersindustrie worden in dit gebied veelvuldig matig tot sterk verhoogde gehalten aan lood en/of PAK gemeten. In tabel 2.3 zijn de achtergrondwaarden opgenomen voor de betreffende zone. Tabel 2.3: Achtergrondwaarde (95-percentiel) zone 02 Centrumgebied Parameter
Arseen Cadmium Chroom Koper
Kwik
Lood
Nikkel
Zink
PAK
EOX
M.o.
Bovengrond (0,0 tot 0,5 m - mv)
29
0,8
100
37
0,4
390
35
195
6,3
0,8
50
Ondergrond (0,5 tot 2,0 m - mv)
29
0,8
100
36
0,3
288
35
140
3,2
0,8
50
(gehalten in mg/kg op basis van de standaardbodem) Verklaring afkortingen tabel 2.3: PAK = Polycyclische Aromatisch Koolwaterstoffen; EOX = Extraheerbare Gehalogeneerde Koolwaterstoffen; M.o. = Minerale olie (C10 - C40).
1
Bodemkwaliteitskaart gemeente Oosterhout, De Straat Milieu-Adviseurs, kenmerk B02A0870, d.d. 16 mei 2003
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
4 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
3
Informatie onderzoekslocatie
3.1
Huidig gebruik
Het zuidelijke terreindeel heeft momenteel met name een winkel- en woonfunctie. Het noordwestelijke terreindeel is voornamelijk ingericht als woongebied. Op het noordoostelijke terreindeel is een zorgcentrum aanwezig en voor het overige is hier sprake van park. De Santrijnschool is recentelijk gesloopt. Op figuur 2.2 is een luchtfoto van het ontwikkelingsgebied weergegeven. In bijlage 2 zijn enkele locatiefoto’s opgenomen.
Figuur 2.2: Luchtfoto onderzoeksgebied (zuidelijk gericht)
3.2
Voorgenomen ontwikkeling
De voorgenomen ontwikkeling bestaat uit de reconstructie van het ‘Santrijngebied’ in de binnenstad van Oosterhout. Binnen deze herontwikkeling is onder meer woningbouw (appartementen, stadwoningen) en de bouw van commerciële ruimten en een cultureel gebouw (Huis voor Cultuur) voorzien. Daarnaast wordt de openbare ruimte (park, wegen, parkeervoorzieningen) heringericht (bron: Masterplan Santrijn Oosterhout, december 2008).
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
5 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
3.3
Relevante informatie met betrekking tot bodemverontreiniging
Navolgend is de op basis van het archiefonderzoek naar voren gekomen relevante informatie met betrekking tot bodemverontreiniging samengevat weergegeven. Bedrijfsactiviteiten Om inzicht te krijgen in de huidige en voormalige bedrijfsactiviteiten is het milieuarchief van de gemeente Oosterhout geraadpleegd (Wet milieubeheer, Hinderwet). Op basis van de inventarisatie van voormalige bedrijven zijn de Hinderwetvergunningen bij het Regionaal Archief Tilburg ingezien. In tabel 3.1 zijn de geregistreerde (voormalige) bedrijfsactiviteiten weergegeven. De (globale) ligging van deze locaties is weergegeven op situatietekening 1.3 in de bijlagen. Tabel 3.1: Overzicht bedrijfsactiviteiten Adres
Bedrijfsnaam
Activiteit
Start
Eind
Torenplein 101)
Hoog’s Fabrieken NV
suikerwerkenfabriek
1949
--
“
Hoog’s Fabrieken NV
chocoladefabriek
1949
--
“
Hoog’s Fabrieken NV
biscuit-, koek-, en banketfabrieken
1947
--
“
Van het Bern, De hoog/ Noord-Brabantse koekfabriek
suikerwerkenfabriek
1929
--
“
J.M. Verschure & Zonen
uitbreiding vetsmelterij en bouw wetenschappelijk laboratorium
1927
--
“
J.M. Verschure & Zonen
margarinefabriek, vetsmelterij
1906
--
“
J.M. Verschure & Zonen
zuivelfabriek
1875
--
Torenstraat 23/25
Henrik Kuijten
leerlooierij (voor 1900, plantaardige looistoffen)
1870
--
Basiliekplein 1-62,3)
De Wit
brandstoffendetailhandel (vloeibaar)
1953
1959
“
De Wit
transportbedrijf brandstoffendetailhandel (vloeibaar)
1942
1973
“
American Petroleum Company
benzine-service-station
1933
--
“
Cheminag NV
wasmiddelenfabriek
1932
--
“
Donkers
brandstoffendetailhandel (vast) brandstoffendetailhandel (vloeibaar)
1924
1968
“
Adr. Oomen
brandstoffendetailhandel (vloeibaar)
1906
1929
--
pottenbakkerij
1838
--
Torenplein 8 1) 2) 3)
--
Huidige parkeerplaats tegenover Torenplein 10 (bedrijfspand gesloopt in 1980). Geregistreerd onder Basiliekplein 1, 3, 4, 5 en 6 (oud adres Torenstraat 10) Voor deze locatie is door Geofox-Lexmond bv in het kader van het Lands Dekkend Beeld reeds eerder een historisch vooronderzoek uitgevoerd (20073046/19/JOMA, d.d. 2 april 2008) Geen informatie beschikbaar
In de archieven van de gemeente Oosterhout en het Regionaal Archief Tilburg zijn alleen de aanvragen voor een Hinderwetvergunning teruggevonden uit 1927 van de firma J.M. Verschure & Zonen en uit 1933 van de firma American Petroleum Company.
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
6 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Eerstgenoemde aanvraag betreft het uitbreiden van de vetsmelterij en de nieuwbouw van een wetenschappelijk laboratorium. Op de Hinderwettekening is een lokaal voor olieverwarming weergegeven. De wijze en locatie van opslag van de olievoorraad (ondergrondse tank?) is niet weergegeven op de tekening. Uit de tekening valt verder niet af te leiden waar dit lokaal aanwezig geweest zou zijn. De tweede aanvraag betreft een Hinderwetaanvraag voor de oprichting van een ondergrondse benzinebewaarplaats met een inhoud van 6.000 l. Op een Hinderwettekening (zie bijlage 3) is de locatie van de tank weergegeven. De exacte locatie in de huidige situatie valt hiermee echter niet eenduidig vast te stellen. Voor het overige zijn in de archieven geen Hinderwetvergunningen en -tekeningen teruggevonden. De huidige bedrijfslocaties (inrichtingen) binnen het gebied bestaan uit winkels en horeca (o.a. hotel) en zijn worden niet als bodembedreigend beschouwd. Opslagtanks In het tankenbestand van de gemeente Oosterhout zijn de adressen opgenomen waar ondergrondse (brandstof)tanks aanwezig zijn of zijn geweest. Deze database is voornamelijk gebaseerd op informatie naar voren gekomen bij ‘actie tankslag’. Hierbij zijn bewoners aangeschreven met de vraag of op hun adres sprake is (geweest) van een ondergrondse tank. Ook wanneer een bewoner aan heeft gegeven dat het ‘onbekend’ is of op de locatie een tank aanwezig is geweest, is dit geregistreerd in het tankenbestand. In tabel 3.2 zijn de locaties weergegeven uit het tankenbestand welke zijn gelegen binnen het onderzoeksgebied. De (globale) ligging van deze locaties is weergegeven op situatietekening 1.3. Opmerking Voor al deze locaties binnen het onderzoeksgebied geldt dat de bewoner heeft aangegeven dat het onbekend is of op de locatie een tank aanwezig is (geweest). Ter plaatse van deze locaties is momenteel bebouwing aanwezig daterend uit de jaren ’80 van vorige eeuw. Er wordt derhalve vanuit gegaan dat er hier geen ondergrondse tanks aanwezig zijn. Tabel 3.2: Overzicht opslagtanks Nr. A.
Adres Santrijnhof 3
Soort tank ondergrondse brandstoftank
Kenmerk1)
Status 2)
TT082600424
2)
onbekend
B.
Santrijnhof 93
ondergrondse brandstoftank
onbekend
TT082600425
C.
Torenstraat 19D
ondergrondse brandstoftank
onbekend2)
TT082600489
D.
Torenstraat 50
ondergrondse brandstoftank
onbekend2)
TT082600490
ondergrondse brandstoftank
2)
TT082600550
2)
TT082600555
2)
TT082600551
2)
TT082600554
2)
E. F. G. H.
Waterlooplein 102 Waterlooplein 117 Waterlooplein 214 Waterlooplein 217
ondergrondse brandstoftank ondergrondse brandstoftank ondergrondse brandstoftank
onbekend onbekend
onbekend
onbekend
I.
Waterlooplein 413
ondergrondse brandstoftank
onbekend
TT082600552
J.
Waterlooplein 414
ondergrondse brandstoftank
onbekend2)
TT082600553
1) 2)
Kenmerk informatiesysteem gemeente Oosterhout Door de bewoner is bij de ‘actie tankslag’ aangegeven dat het onbekend is of op de locatie een ondergrondse tanks aanwezig is geweest.
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
7 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
3.4
Eerder uitgevoerde bodemonderzoeken
Uit het gemeentearchief blijkt dat binnen het onderzoeksgebied in het verleden reeds diverse bodemonderzoeken zijn uitgevoerd. Een overzicht van de in de archieven aanwezige onderzoeken is weergegeven in tabel 3.3. De contouren van de onderzochte locaties zijn ingetekend op de situatietekening 1.3 in de bijlagen. Tabel 3.3: Overzicht uitgevoerde bodemonderzoeken binnen het onderzoeksgebied Nr
Locatie
Adviesbureau
Rapportagedatum
Rapportnummer1)
01.
Basiliekstraat
Adviesbureau De Rooij
30-09-1996
AA082600100
02.
Rutselboslaan (ong.)
Oranjewoud
21-09-1999
AA082600502
03.
Santrijnhof 39-41
Fugro Milieu Consult
02-01-2002
AA082600686
04.
Rutselboslaan 7
Fugro Milieu Consult
02-01-2002
AA082600687
05.
Torenplein (ong.)
Fugro Milieu Consult
02-01-2002
AA082600690
06.
Rutselboslaan 2
Grond-, gewas- en milieulaboratorium Zeeuws-Vlaanderen
28-05-2003
AA082601382
Donkerstraat 41
Lankelma b.v.
19-04-2004
AA082601876
07. 1)
Kenmerk informatiesysteem gemeente Oosterhout
Navolgend zijn de relevante resultaten van de in tabel 3.3 vermelde onderzoeken samengevat weergegeven: Ad 1.
Het onderzoek richtte zich op het vaststellen van de bodemkwaliteit ter plaatse van een ondergrondse huisbrandolietank. Nabij deze tank is bij het onderzoek geen verontreiniging met minerale olie aangetoond.
Ad 2.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de aanvraag van een bouwvergunning. In de bovengrond zijn verhoogde gehalten ten opzichte van de streefwaarde gemeten aan lood. In het grondwater zijn verhoogde concentraties gemeten ten opzichte van de streefwaarden aan chroom, zink, benzeen, xylenen en naftaleen. In de ondergrond zijn geen verhogingen aangetoond. De kwaliteit van de bodem werd aanvaardbaar geacht voor de voorgenomen nieuwbouw.
Ad 3.
Bij dit (indicatief) onderzoek is alleen de bovengrond (traject 0,3 - 0,7 m-mv) onderzocht. In de grond is een verhoogd gehalte aan lood gemeten ten opzichte van de streefwaarde.
Ad 4.
Bij dit (indicatief) onderzoek is alleen de bovengrond (traject 0,0 - 0,6 m-mv) onderzocht. In de grond zijn verhoogde gehalten aan lood en PAK gemeten ten opzichte van de streefwaarden.
Ad 5.
Bij dit (indicatief) onderzoek is alleen de boven- ondergrond onderzocht. In de ondergrond is een verhoogd gehalte aan lood gemeten ten opzichte van de streefwaarde.
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
8 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Ad 6.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de aanvraag van een bouwvergunning. In de bovengrond zijn verhoogde gehalten ten opzichte van de streefwaarden gemeten aan cadmium, lood, PAK, minerale olie en EOX. In de ondergrond is een verhoogd gehalte ten opzichte van de streefwaarden gemeten aan minerale olie. In het grondwater zijn verhoogde concentraties gemeten ten opzichte van de streefwaarden aan chroom en nikkel. De kwaliteit van de bodem werd aanvaardbaar geacht voor de voorgenomen nieuwbouw.
Ad 7.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van een transactie. In de bovengrond zijn verhoogde gehalten ten opzichte van de streefwaarden gemeten aan cadmium, lood, zink en PAK. In de ondergrond is een verhoogd gehalte ten opzichte van de streefwaarden gemeten aan lood. In het grondwater zijn verhoogde concentraties gemeten ten opzichte van de interventiewaarde aan nikkel en ten opzichte van de streefwaarden aan cadmium, lood en zink. De concentratie nikkel in het grondwater (> interventiewaarde) vormt formeel aanleiding tot het uitvoeren van een nader onderzoek.
Er zijn binnen het onderzoeksgebied geen Wbb-locaties geregistreerd. Ook zijn er voor zover bekend geen saneringen uitgevoerd.
3.5
Overige verdachte aspecten
Asbest Bij de eerder uitgevoerde bodemonderzoeken is geen (expliciete) aandacht geschonken aan een mogelijke bodemverontreiniging met asbest. De huidige bebouwing dateert voor het overgrote deel uit de jaren ’80 van de vorige eeuw. Het is derhalve niet uitgesloten dat in de bebouwing binnen het plangebied asbesthoudende materialen zijn toegepast. Bij onderhavig historisch onderzoek zijn geen aanwijzingen naar voren gekomen op basis waarvan verontreiniging van de bodem met asbesthoudende materialen wordt verwacht (bijvoorbeeld asbesthoudend slooppuin in de grond).
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
9 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
4
Conclusies en aanbevelingen
Op basis van de verzamelde informatie zijn er binnen het plangebied enkele verdachte deellocaties te onderscheiden. Deze deellocaties zijn opgenomen in tabel 4.1 en weergegeven op de situatietekening 1.3 in de bijlagen. Tabel 4.1 verdachte deellocaties Adres
Bedrijfsnaam
UBI
UBI-tracers
Torenplein 101)
suikerwerkenfabriek
158422
anthrachinon-sulfonzuur, barium, fluorantheen, xyleen
“
chocoladefabriek
158421
fluorantheen, xyleen
“
biscuit-, koek-, en banketfabrieken
158201
fluorantheen, xyleen
“
vetsmelterij
151102
aceton, fenol, stearinezuur, trichlooretheen, vinylchloride
“
margarinefabriek
1543
benzoëzuur, glycerine, nikkel, stearinezuur
“
zuivelfabriek
155511
fluorantheen, kwik, tin, zink
Torenstraat 23/25
leerlooierij (voor 1900, plantaardige looistoffen)
19101
3,4,5-trihydroxybenzoëzuur zware metalen
Basiliekplein 1-62)
transportbedrijf
6024
chroom, fluorantheen, lood, n-decaan, trichloorethaan, xyleen, zink
“
benzine-service-station
5050
benzeen, fluorantheen, lood, MTBE1, ndecaan, n-octaan, naftaleen, tolueen, xyleen
“
wasmiddelenfabriek
24513
asbest, ethyleendiamine, glycerine, hexachloorethaan, koper, stearinezuur
“
brandstoffendetailhandel (vast)
51511
arseen, benzo(a)pyreen, fluorantheen, koper, zink
“
brandstoffendetailhandel (vloeibaar)
526335
benzeen, fluorantheen, lood, n-decaan, noctaan, naftaleen, tolueen, xyleen
pottenbakkerij
262102
chroom, kobalt, lood, nikkel, zink
Torenplein 8 1) 2)
Huidige parkeerplaats tegenover Torenplein 10 (bedrijfspand gesloopt in 1980). Geregistreerd onder Basiliekplein 1, 3, 4, 5 en 6 (oud adres Torenstraat 10)
De adreslocaties binnen het plangebied welke geregistreerd zijn in het tankenbestand worden niet als verdacht beschouwd. Deze registraties zijn allen gebaseerd op het feit dat de betreffende bewoner heeft aangegeven dat het onbekend is of op deze locatie een tank aanwezig is (geweest). De bebouwing (met gasgestookte cv’s) ter plaatse van deze locaties is echter relatief nieuw (jaren ’80 van vorige eeuw) waardoor niet wordt verwacht dat tanks aanwezig zijn. Mochten hier vanuit het verleden toch tanks aanwezig zijn geweest, dan is het aannemelijk dat deze zijn verwijderd bij de bouw van de huidige panden. Behoudens vermelde verdachte deellocaties wordt het gebied als ‘onverdacht’ gekwalificeerd ten aanzien van het voorkomen van bodemverontreiniging. Hierbij worden lood en PAK als ‘kansrijke’ parameters aangemerkt (zie paragraaf 2.4). Met het oog op de voorgenomen herontwikkeling wordt geadviseerd een bodemonderzoek uit te voeren. In hoofdstuk 5 is een onderzoeksvoorstel opgenomen voor het uit te voeren verkennend bodemonderzoek. 1
MTBE is toegepast vanaf de jaren ’90 van vorige eeuw en is voor onderhavige locatie derhalve niet verdacht.
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
10 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
5
Voorgestelde onderzoeksstrategie
Op basis van het in voorgaande hoofdstukken beschreven vooronderzoek is een onderzoeksstrategie opgesteld. De onderzoeksopzet is gebaseerd op de NEN5740 (Bodem – Landbodem – Strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek – Onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van bodem en grond, januari 2009). De voorgestelde onderzoeksstrategie is weergegeven in tabel 5.1 op de volgende pagina. De genoemde verdachte locaties zijn weergegeven op situatietekening 1.3. Tabel 5.1: Onderzoeksstrategie verkennend bodemonderzoek Strategie
Veldwerk Boringen Peilbuizen A: Torenplein 10 (ca.2.700 m2) verwachte stoffen: PAK, VAK, VGKW, zware metalen verwachte verspreiding: heterogeen VED-HE 11 x 1,0 m-mv 1 x 4,0 m-mv. (*A) 2 x 2,0 m-mv B: Torenstraat 23/25 (ca.250 m2) verwachte stoffen: zware metalen verwachte verspreiding: homogeen (plaatselijke belasting) VEP -1 x 4,0 m-mv. (*B)
Grond
tegels/ klinkers
3 x STAPg
1 x STAPw 1 x PAK
tegels/ stelcon
--
1 x STAPw
--
4 x STAPw 4 x Vluchtige olie (C6-C10)
1 x STAPg 1 x chroom
1 x STAPw
15 x STAPg
3 x STAPw (+ 4x combinatie andere deellocaties)
C: Basiliekplein 1-6 (ca.1.600 m2) verwachte stoffen: PAK, VAK, minerale olie (m.n. C8 en C10), zware metalen verwachte verspreiding: heterogeen VED-HE -2 x 4,0 m-mv. (*A) klinkers/ 2 x 4,0 m-mv. (*A, *B) grotendeels bebouwd D: Torenplein 8 (ca.150 m2) verwachte stoffen: chroom, kobalt, lood, nikkel, zink verwachte verspreiding: heterogeen VED-HE 2 x 2,0 m-mv 1 x 4,0 m-mv. (*B) bebouwd E: Overig terreindeel (ca.59.300 m2) (kansrijke stoffen: lood en PAK) verwachte verspreiding: heterogeen NO 49 x 0,5 m-mv 3 x 4,0 m-mv. (*A) 14 x 2,0 m-mv + 4x combinatie andere deellocaties (*B)
Analytisch onderzoek Grondwater
Verharding
tegels/ klinkers
Toelichting tabel 5.1 Legenda (*A) (*B)
De peilbuis wordt afgewerkt met het filter van 0,5 tot 1,5 m beneden de grondwaterstand. Indien uit zintuiglijke waarneming blijkt dat er sprake is van een mogelijke drijflaag, wordt aanvullende een peilbuis geplaatst met het filter ‘snijdend’ met de grondwaterspiegel. De boringen/peilbuizen worden zoveel mogelijk gecombineerd met de overige deellocaties.
Onderzoeksstrategieën: ONV = Onverdacht (volgens NEN-5740); VEP = Verdacht, plaatselijke bodembelasting (volgens NEN-5740); VED-HE = Verdacht, heterogene bodembelasting (volgens NEN-5740).
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
11 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout Afkortingen STAPg = standaardpakket grond: : bepaling van percentages droge stof, organische stof en lutum, en analyse op zware metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel en zink), polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK 10), polychloorbifenylen (som-PCB) en minerale olie; STAPw = standaardpakket grondwater: analyse op zware metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel en zink), minerale olie, vluchtige aromatische koolwaterstoffen (benzeen, tolueen, ethylbenzeen, xylenen, styreen en naftaleen) en vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen (vinylchloride, 1,1-dichlooretheen, dichloormethaan, trans-1,2-dichlooretheen, cis-1,2-dichlooretheen, som-1,2-dichlooretheen, 1,1-dichloorethaan, chloroform, 1,1,1-trichloorethaan, tetrachloormethaan, 1,2-dichloorethaan, trichlooretheen, 1,2-dichloorpropaan, 1,1-dichloorpropaan, 1,3-dichloorpropaan, som-dichloorpropanen, 1,1,2-trichloorethaan, tetrachlooretheen (per) en bromoform); PAK = polycyclische aromatische koolwaterstoffen (o.a. fluorantheen); VAK = vluchtige aromatische koolwaterstoffen (benzeen, tolueen, ethylbenzeen, xylenen, styreen en naftaleen); VGKW = vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen. Veldwerk Het veldwerk wordt uitgevoerd conform de geldende VKB protocollen op grond van de BRL 2000.
De analysepakketten zijn gebaseerd op de te verwachten, meest kansrijke, stoffen (UBI-tracers). Enkele van deze stoffen kunnen niet bepaald worden in het laboratorium en zijn derhalve niet opgenomen in de betreffende analysepakketten. Navolgend is per deellocatie een korte toelichting op de voorgestelde opzet opgenomen. Deellocatie A (zuivelfabriek, suikerwerkenfabriek e.d.) Deze locatie is momenteel grotendeels in gebruik als parkeerterrein en verhard met klinkers en tegels. Omdat geen detailtekeningen voorhanden zijn van de voormalige bedrijven, wordt de locatie als heterogeen verdacht beschouwd. Deellocatie B (leerlooierij) Deze locatie grenst aan het plangebied en is momenteel geheel bebouwd. Voorgesteld wordt om binnen het plangebied, nabij de voorgevel van het betreffende pand, een peilbuis te plaatsen om na te gaan of sprake is van een instromende verontreiniging. Deellocatie C (transportbedrijf, brandstofhandel, wasmiddelenfabriek) Deze locatie is momenteel grotendeel bebouwd. Deze bebouwing blijft bij de voorgenomen herontwikkeling gehandhaafd. Voorgesteld wordt het grondwater langs de gevels te onderzoeken om na te gaan of sprake is van (instromende) verontreiniging op de aangrenzende terreindelen waar wel herontwikkeling is voorzien. Deellocatie D (pottenbakker) Deze locatie is momenteel grotendeel bebouwd. Voorgesteld wordt de bodem langs de gevel te onderzoeken. Deellocatie E (overig, onverdacht, terreindeel) Het overige terreindeel wordt op basis van de beschikbare (historische) informatie als onverdacht gekwalificeerd. Op basis van de bodemkwaliteitskaart worden wel PAK en lood als ‘kansrijke parameter’ genoemd. Deze stoffen zijn reeds opgenomen in het standaardpakket. De voorgeschreven peilbuizen worden zoveel mogelijke gecombineerd met de overige deellocaties.
20082273/SVEN april 2009
20082273_a2RAP.doc
12 van 12
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Bijlage 1: Situatietekeningen
20082273/SVEN april 2009
20082273_a1RAP.doc
Bijlagen
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
B i jl age 1 .1 : R egi o nal e l i g gi ng l o cat i e
20082273/SVEN april 2009
20082273_a1RAP.doc
Bijlagen
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Bijlage 2: Locatiefoto’s
20082273/SVEN april 2009
20082273_a1RAP.doc
Bijlagen
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Foto 01 – Voormalige Santrijnschool
Foto 02 – Torenplein (voormalige zuivelfabriek)
Foto 03 – Torenstraat 23 (voormalige leerlooierij)
Foto 04 – Basiliekplein (voormalige pottenbakker)
Foto 05 – Basiliekplein (voormalige wasmiddelen-) fabriek, transp.bedrijf, e.d.)
Foto 06 – Waterlooplein (voormalige wasmiddelen-) fabriek, transportbedrijf, e.d.)
20082273/SVEN april 2009
20082273_a1RAP.doc
Bijlagen
Historisch vooronderzoek Santrijngebied te Oosterhout
Bijlage 3: Relevante kopieën
20082273/SVEN april 2009
20082273_a1RAP.doc
Bijlagen