Inleiding in het Belgische belastingrecht
drs ing. H.T.P.M. van den Hurk
Gouda Quint bv (S. Gouda Quint - D. Brouwer en Zoon)
Arnhem 1992
Inhoudsopgave
Lijst van gebruikte afkortingen
15
HOOFDSTUK 1
rerscmenDeiasung l.
Inleiding
17 17
2. 2.1. 2.2. 2.2.1.
18 18 18
2.2.5. 2.2.6 2.2.7. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.3.5. 2.4. 2.5.
Inkomsten van onroerende goederen Inleiding Opbrengsten Het onroerend goed wordt niet voor beroepswerkzaamheden gebruikt Onroerend goed wordt voor beroepswerkzaamheden gebruikt Verhuurd onroerend goed dat door de huurder niet voor een beroepswerkzaamheid wordt gebruikt Verhuurd onroerend goed dat door de huurder wel voor een beroepswerkzaamheid wordt gebruikt Enige bijzondere bepalingen Inkomsten uit in het buitenland gelegen onroerende goederen Vrijgestelde inkomsten Aftrekbare kosten Inleiding Interestaftrek De verruimd beperkte interestaftrek Woningaftrek Verkoopwinst op onroerend goed Onroerende voorheffing Samenvatting
20 21 22 23 24 24 24 27 29 31 31 32
3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3.
Inkomsten en opbrengsten van roerende goederen en kapitalen Inleiding Opbrengsten Inleiding Inkomsten van aandelen (of delen) Inkomsten van obligaties en overheidsfondsen
33 33 33 33 34 34
2.2.2. 2.2.3. 2.2.4.
18 19 19
3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.2.7. 3.2.8. 3.2.9. 3.2.10. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.2.1. 3.3.2.2. 3.3.2.3. 3.3.2.4. 3.3.2.5. 3.3.2.6. 3.3.3. 3.4.
Inkomsten van belegde kapitalen Inkomsten van hypothecaire en andere schuldvorderingen, van leningen en gelddeposito' s Inkomsten uit buitenlandse roerende waarden, uit schuldvorderingen op het buitenland en uit in het buitenland gedeponeerde geldsommen Opbrengsten van verhuring, verpachting e.d. van roerende goederen Inkomsten begrepen in sommige lijfrenten, of tijdelijke renten, pensioenen uitgezonderd Inkomsten toegerekend op de uitkomsten van Belgische inrichtingen van niet-verblijfhouders Vrijgestelde inkomsten Vaststelling van het nettobedrag van de belastbare inkomsten Inleiding Inkomsten van roerende kapitalen Algemeen Werkelijke roerende voorheffing Fictieve roerende voorheffing Bevrijdende roerende voorheffing Bijzondere heffing op roerende inkomsten Enige bijzondere soorten dividend Inkomsten van roerende goederen Samenvatting
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.3.1 4.3.2. 4.3.3.
Bedrijfsinkomsten Inleiding Onroerende en roerende inkomsten Nijverheids-, handeis- en landbouwwinsten Inleiding Winsten voortvloeiende uit verrichtingen Winsten voortvloeiende uit waardevermeerderingen van activa of waardeverminderingen van passiva 4.3.4. Winsten voortvloeiende uit de onderwaardering van activa en uit de overwaardering van passiva 4.3.5. Latente meerwaarden op deelnemingen en portefeuillewaarden 4.3.6. Winstbestanddelen 4.3.7. Voordelen toegestaan aan bepaalde buitenlandse ondernemingen 4.3.8. Forfaitairewinstberekeningssystemen 4.3.9. Vrijgestelde meerwaarden 4.3.9.1. Inleiding 4.3.9.2. De nieuwe meerwaardenregeling 4.4. Niet (geheel) vrijgestelde meerwaarden 4.4.1. Inleiding 4.4.2. Meerwaarden waarvan de taxatie over verschillende jaren wordt gespreid 8
35 36 36 37 37 37 38 38 38 38 38 38 39 39 40 40 42 42 43 43 43 44 44 44 45 45 46 46 49 50 50 50 50 55 55 55
4.4.3. 4.4.4. 4.5. 4.5.1. 4.5.2. 4.5.3. 4.6. 4.6.1. 4.6.2. 4.6.3. 4.7. 4.7.1. 4.7.2. 4.7.3. 4.7.4. 4.7.5. 4.7.6. 4.8. 4.9. 4.9.1. 4.9.2. 4.9.3. 4.9.4. 4.9.5. 4.10. 4.11. 4.11.1. 4.11.2. 4.11.3. 4.11.4. 4.12. 4.13. 4.13.1. 4.13.2. 4.13.3. 4.13.4. 4.14. 4.15. 4.15.1. 4.15.2.
Meerwaarden die afzonderlijk zijn belast tegen 16,5% Progressief belaste meerwaarden Objectieve Verminderingen De investeringsaftrek Diverse winstvrijstellingen Samenloop investeringsaftrek en andere vrijstellingen Voorzieningen Inleiding Voorziening dubieuze debiteuren Voorzieningen voor risico's en lasten Bedrijfs- en beroepskosten Inleiding Kosten in verband met onroerende goederen Interest van geleende kapitalen Verzekeringspremies Personeelskosten Diverse aftrekbare kosten Afschrijvingen Verworpen uitgaven Inleiding Geldboeten, verbeurdverklaringen en straffen Säle and lease back-constructies Relaties met buitenlandse ondernemingen Beperkte aftrek van beroepsmatige kosten Forfaitaire beroepskosten Staking van een onderneming Inleiding Staking van afrekening Geruisloze doorschuiving Geruisloze inbreng in een rechtspersoon Samenvatting Werknemers, bestuurders en werkende vennoten Inleiding Definitie van werknemer, bestuurder en werkend vennoot Belastbare inkomsten Vrijgestelde inkomsten Beroepskosten Pensioenen, renten en andere bijzondere toelagen Inleiding Pensioenen en renten die niet in het kader van pensioensparen zijn verleend 4.15.2.1. Ouderdomspensioenen 4.15.2.2. Renten of pensioenen die het herstel van een bestendige derving van inkomsten vertegenwoordigen 4.15.2.3. Renten en pensioenen voortkomend van levensverzekeringscontracten
58 59 59 59 62 62 63 63 63 64 66 66 67 68 69 69 70 71 72 72 72 72 73 74 76 76 76 76 78 78 80 80 80 80 81 83 83 85 85 85 85 86 86
4.16. 4.16.1. 4.16.2. 4.17. 4.17.1. 4.17.2. 4.17.3. 4.18. 4.18.1. 4.18.2. 4.18.3. 4.18.4. 4.19.
Kapitalen, afkoopwaarden en andere eenmalige toelagen die niet in het kader van pensioensparen zijn verleend Belastbare inkomsten Wijze van heffing Enige bijzondere bepalingen Inleiding Verliesverrekening Huwelijksquotient Van het totale beroepsinkomen aftrekbare uitgaven Inleiding Individuelelevensverzekeringspremies Kapitaalaflossingen Begrenzing van de aftrek Samenvatting beroepsinkomsten exclusief winst
86 86 87 88 88 88 89 92 92 92 93 93 94
5. 5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4.
Diverse inkomsten Inleiding Inkomsten Toevallige winsten of baten Alimentatie-uitkeringen en vergelijkbare baten Meerwaarden op ongebouwde onroerende goederen Vervreemdingswinst op een deelneming
94 94 94 94 95 96 98
6. 6.1. 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3. 6.2.4. 6.2.5. 6.3. 6.3.1. 6.3.2.
Van het totale netto-inkomen aftrekbare lasten Inleiding Aftrekbare lasten Bijkomende aftrek van hypothecaire interesten Onderhoudsuitkeringen en als zodanig geldende kapitalen Giften Pensioensparen De verwerving van aandelen in de werkgever Aanrekening van lasten op inkomsten van echtgenoten Inleiding Techniek
100 100 100 100 101 102 102 103 103 103 103
7. 7.1. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.2.4. 7.2.5. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3.
Berekening van de personenbelasting Inleiding De berekeningstechniek Om te slane belasting Belastingvrije sommen Aanrekening belastingvrije sommen Het omslaan van belastingen De keuze tussen afzonderlijke belastingheffing of globalisatie Bijzondere regelingen Vermeerderingen, bonificaties en voorafbetalingen Verminderingen voor alternatieve beroepsinkomsten Gemeentelijkeopcentiemen
106 106 106 106 107 107 109 110 HO 110 113 113
10
H00FDSTUK2
Vennootschapsbelasting
115
1.
Inleiding
115
2.
Algemene bepalingen Toepassingsgebied Tariefstructuur
115 115 115
Bestanddelen van de fiscale winst Inleiding Vermogensvergelijking Bepaling van defiscalewinst door middel van specificatie Vrijstelling van buitenlandse winsten en niet belastbare bestanddelen Aftrek van "bij verdrag vrijgestelde winst" en van "niet belastbare bestanddelen" Aftrek Definitief Belaste Inkomsten Aftrek verliezen Investeringsaftrek
116 116 117 118
2.1. 2.2. 3.
3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 4.
4.1. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4. 4.2.5. 4.2.6. 4.2.7. 4.2.8. 4.2.9. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.3.2.1. 4.3.2.2. 4.3.2.3. 4.3.2.4. 4.3.3. 4.3.3.1. 4.3.3.2. 4.3.3.3.
Bijzondere bepalingen Inleiding Definitief Belaste Inkomsten Inleiding Deelnemingskosten Bereik van de DBI-regeling Divergentie DBI-regeling en systeem van roerende voorheffing Onderworpenheid Meerwaarden Aftrekbare deelnemingsverliezen Verliezen en DBI De Belgische kasgeldconstructie Inkoop en liquidatie-regime Algemeen De achterliggende techniek Inleiding Systeem van voor 1990 De wet van 22 december 1989 De wet van 23 Oktober 1991 Verkrijging van aandelen Inleiding AI dan niet regelmatig verkregen aandelen De genieter is een natuurlijk persoon 11
118 120 120 120 121 121 121 121 121 121 122 122 123 124 125 126 129 129 129 130 130 130 130 131 131 131 131 131
4.3.3.4. 4.3.4. 4.3.4.1. 4.3.4.2. 4.3.4.3. 4.3.4.4. 4.3.4.5. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5. 4.4.5.1. 4.4.5.2. 4.4.5.3. 4.4.5.4. A. B. 4.4.6. 4.4.6.1. 4.4.6.2. 4.4.7. 4.5. 4.6. 4.7. 4.7.1. 4.7.2. 4.7.3. 4.8.
De genieter is een rechtspersoon Liquidatie van een vennootschap Inleiding Vennootschappen in vereffening Inbreng in een rechtspersoon gevolgd door liquidatie Zetelverplaatsing van een vennootschap Gedeeltelijke verdeling van het vermögen Fusie van vennootschappen Algemeen Aandelenruil Bedrijfsfusie Inbreng van activa in internationale verhoudingen Fusie met opslorping Inleiding Vrijgestelde fusie Belaste fusie De gedeeltelijk belaste fusie Fusie met onderlinge deelnemingen Fusie met opleg Vennootschap en verliezen Spreiding verliesneming Fusie en verliezen Splitsing Geheime commissielonen Coördinatiecentra BEVEK en BEVAK Inleiding Distributievennootschappen Kapitalisatievennootschappen Rulingbeleid in Belgie
132 132 132 133 133 134 134 135 135 135 137 138 139 139 139 142 144 144 146 147 147 148 149 151 151 153 153 154 155 155
HOOFDSTUK3
Belastingheffmg der niet-verblijfhouders
157
1.
Inleiding
157
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.4.1. 2.4.2. 2.4.2.1. 2.4.2.2.
Belastingheffmg der niet-verblijfhouders-natuurlijke personen 157 Algemeen 157 Onroerende inkomsten 158 Roerende inkomsten 158 Bedrijfsinkomsten 160 Inleiding 160 Winst uit onderneming 160 Algemeen 160 Enige bijzonderheden 161 12
A. B. C. D. 2.4.3. 2.5.
Vaste inrichting Onroerende goederen Artiesten, sporters e.d. B estuurdersmandaten Bezoldigingen Diverse inkomsten
161 162 162 162 163 163
3.
Vaststelling van het belastbaar inkomen
163
4. A. B.
DiscrimineertBelgiesommigeniet-verblijfhouders? Art. 25 Verdrag Belgie-Nederland Artt. 7 en 48 van het Europees Verdrag
164 165 165
5.
In de loop van 1992 te verwachten wetswijzigingen
166
H00FDSTUK4
Het Belgisch-Nederlands belastingverdrag
168
1.
Inleiding
168
2. 2.1. 2.2. 2.3.
Fiscale woonplaats Algemeen Natuurlijke personen Rechtspersonen
168 168 169 169
3. 3.1. A. B. 3.2.
Vaste inrichting (art. 5) Uitzonderingen op het OECD-modelverdrag Bouwwerken Vertegenwoordiger verzekeringen Art.5,lid4
170 170 170 171 171
4.
Onroerende goederen (art. 6)
172
5. 5.1. 5.2. 5.3. A. B.
Ondernemingswinst (art. 7) Algemeen Invloed van de nationaliteit van het hoofdhuis Willekeur door Belgische belastingadministratie Belgisch hoofdhuis met Nederlandse vaste inrichting Nederlands hoofdhuis met Belgische vaste inrichting
173 173 173 173 174 174
6.
Inkomsten uit zelfstandige arbeid (art. 14)
175
7. 7.1. 7.2
Inkomsten uit onroerend goed Algemeen (art. 6) Hypothecaire interest (art. 11)
175 175 175
13
7.3.
Vermogenswinsten (art. 13)
175
8.
Gelieerde ondernemingen (art. 9)
176
9. 9.1. 9.2.
Dividenden (art. 10) Algemeen Dividend en vaste inrichting
176 176 177
10.
Interesten (art. 11)
178
11. 11.1.
Vermogenswinsten (art. 13) Inleiding
178 178
12. 12.1. 12.2. 12.3. 12.4. 12.5.
Vermijding van aanmerkelijk-belangheffing BNB 1989/286 BNB 1991/248 Zetelverplaatsing naar Belgie Veranderen van nationaliteit Inkoop van aandelen
179 179 179 180 181 181
13. 13.1. 13.2. 13.3. 13.4. 14. 14.1. 14.2. 14.3. 15.
Niet zelfstandige arbeid (art. 15) 182 Hoofdregel 182 '183-dagen-regeling' 182 Grensarbeidersregeling 183 Een bijzonderheid opgeroepen door een recente wetswijziging in Belgie 183 Beheerders, bestuurders- en commissarissen 184 Algemeen 184 Bestuurder-vennootschap 184 Bestuurder-natuurlijkpersoon 185 Artiesten 186
16. 16.1.
Pensioenen (art. 18) Algemeen
186 186
16.2.
Afkoop van pensioenen
187
17.
Restartikel (art. 22)
187
18.
Vermijding van dubbele belasting (art. 24)
187
19.
Non-discriminatie (art. 25)
189
Literatuurlijst
191
Trefwoordenregister
192
Overeenstemmingstabel
198 14
