Inleiding 3. Onze organisatie 5. Markt 6. Klant 11

J A A R V E R S L A G 2008

Woningstichting Dinteloord

Inhoudsopgave

1

Inleiding

3

Onze organisatie

5

Markt

6

Klant

11

Producten en diensten

13

-

Kwaliteitsingrepen

14

-

Projecten

14

-

Verkopen bestaand bezit

15

-

Nieuwbouw startersproject in CPO

15

-

Leefbaarheid

16

-

Onderhoud

17

Financieel

19

Organisatie

22

Tot slot

24

Verbindingen en relaties

25

-

WSD Projectontwikkeling BV

25

-

St. Woonwagenbeheer West-Brabant

25

-

Gemeente Steenbergen

26

-

Regionaal overleg subregio Bergen op Zoom

26

-

Kleine corporaties

26

-

Aedes

26

-

Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties

27

-

Huurdersvereniging Dinteloord

27

Prestaties op basis van de prestatievelden BBSH

28

-

Het passend huisvesten van de doelgroep

28

-

Het kwalitatief in stand houden van het bezit

29

-

Het betrekken van huurders bij beheer en beleid

29

-

Het waarborgen van de financiële continuïteit

30

-

De leefbaarheid

31

-

Wonen en Zorg

31

Vaststelling door het bestuur van Woningstichting Dinteloord

33

Foto voorblad: Afronding herstructurering Burg. mr. H. Popstraat e.o.

Jaarverslag 2008

1


Jaarverslag van de Raad van Commissarissen

34

-

Algemeen

34

-

Financiële continuïteit

35

-

Vennootschapsbelastingplicht

36

-

Matching

36

-

Projecten

36

-

Financieringsbehoefte / Treasurystatuut

36

-

Verkopen

37

-

Concrete (kwantitatieve) norm voor financiële continuïteit

37

-

Realisering van de volkshuisvestelijke opgaven

37

-

Huisvesten primaire doelgroep

37

-

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

38

-

Leefbaarheid

38

-

De kwaliteit van het woningbezit

38

-

Wonen en zorg

39

-

Verbindingen

39

-

Governance

39

-

Toezichtskader

39

-

Zelfevaluatie

40

-

Werving en selectie

40

-

Integriteit

40

-

Verantwoording raad van commissarissen

41

-

Risicobeheersing- en controlesysteem

42

-

Slotwoord

43

Balans

44

Winst- en verliesrekening

46

Waarderingsgrondslagen

47

Toelichting op de balans

52

Toelichting op de winsten verliesrekening

65

Kasstroomoverzicht

71

Overige gegevens

72

Accountantsverklaring

73

Jaarverslag 2008

2


Inleiding Op 25 mei 1918 is de Bouwvereeniging van Dinteloord opgericht. Deze vereniging is de rechtsvoorganger van Woningstichting Dinteloord en op 28 mei 2008 bestonden we daardoor 90 jaar.

Het bestuur van de woningstichting heeft in dit kader besloten geen officiële bijeenkomsten of andere activiteiten te houden, maar een actie op touw te zetten, alléén in het belang van de huurders. In nauwe samenwerking met Winkeliersvereniging Dinteloord Winkeloord is voor hen een cadeaubonnenactie opgezet. Per jaar van bestaan hebben we één euro aan onze huurders ter beschikking gesteld, ofwel een totaalbedrag van negentig euro. De winkeliersvereniging heeft dit bedrag nog eens met tien procent verhoogd. Van de ruim 30 winkeliers in Dinteloord hebben 26 winkeliers aan deze actie deelgenomen. Als we alleen al kijken naar het aantal winkeliers in onze kern met ruim 5600 inwoners, dan moeten we concluderen dat Dinteloord een bijzondere kern is met veel dynamiek. Wij kregen breed uit de samenleving grote waardering voor onze klantenactie en kijken dan ook met tevredenheid terug op deze festiviteit. De voorzitters van Winkeliersvereniging Dinteloord Winkeloord en Woningstichting Dinteloord overhandigen de cadeaubon aan de voorzitter van Huurdersvereniging Dinteloord

Jaarverslag 2008

3


2008 is een meer dan boeiend jaar geweest voor Woningstichting Dinteloord. Niet alleen was er het heuglijke feit van ons 90-jarig bestaan. De landelijke ontwikkelingen in de volkshuisvesting hebben ook op ons als corporatie een zware claim gelegd. Denk hierbij aan de invoering van de integrale vennootschapbelasting, het wijkenfonds voor de Vogelaarwijken, de kredietcrisis en niet in de laatste plaats incidenten in de sector. Door deze incidenten bij collega-corporaties staat het toezicht in de sector door de Raad van Toezicht onder druk. Adequaat toezicht is voor de sector van buitengewoon groot belang. Daarentegen moeten we concluderen dat in iedere sector excessen voorkomen, denk hierbij aan de kredietcrisis. Blijkbaar kunnen we als sector onvoldoende voor het licht brengen dat er heel veel goed gebeurt en dat op de juiste wijze verantwoording wordt genomen voor het handelen van de woningcorporatie. Onze raad van commissarissen heeft in haar zelfevaluatie geconcludeerd, dat men voldoende middelen heeft om de verantwoordelijkheid te nemen voor het interne toezicht. De kredietcrisis houdt Nederland en de wereld in de greep. Woningstichting Dinteloord wordt vooralsnog niet direct geraakt door de kredietcrisis. Dit is vooral te danken aan het feit dat wij ons als organisatie in de afgelopen jaren hoofdzakelijk beperkt hebben tot de primaire opgaven. Woningstichting Dinteloord heeft echter ambitieuze plannen voor de toekomst. Als gevolg van de kredietcrisis en het nagenoeg stilvallen van de woningverkopen in de nieuwbouw, zullen we wel kritisch moeten kijken naar onze investeringen. Vooral het bewaken van onze kasstromen is hierbij van eminent belang. Op basis van de huidige inzichten hoeven we de door ons geplande investeringen op de korte termijn nog niet bij te stellen. Met name het Centraal Fonds en het WSW hebben hun normen verscherpt. Dit betekent dat we ons voor de middellange termijn in moeten zetten om de geplande woningverkopen uit het bestaande bezit te realiseren. Wij zien hier echter kansen voor onze verkoop in maatschappelijk gebonden eigendom met Slimmer Kopen®. Maar niet alleen de kredietcrisis dwingt ons waakzaam te zijn op de financiën. Onze investeringruimte komt ook onder druk te staan als gevolg van de zogenaamde Vogelaarheffing voor de 40 probleemwijken en het invoeren van de integrale vennootschapsbelasting. Jarenlang hebben wij veel energie gestoken in de ontwikkelingen binnen Aedes-verband. Processen als “De Grote Beweging” hebben onze kleine organisatie relatief veel tijd gekost en de resultaten waren wat ons betreft teleurstellend. De leden van Aedes hebben besloten tot omzetting van de structuur van Aedes. Wij hebben deze wijziging aan ons voorbij laten gaan en wij wachten de effecten af. Wel baart het advies van de commissie Meijerink ons grote zorgen. Het advies gaat uit van een nieuwe vorm van toezicht door de zogenaamde Woonautoriteit. Daar waar wij juist zitten te wachten op vereenvoudiging en vermindering van administratieve lasten, verwachten wij hiervan opnieuw een extra verzwaring. In het afgelopen jaar heeft intensief overleg plaatsgevonden met de gemeente Steenbergen over onze rol binnen de gemeente. In alle geledingen waren de gesprekken meer dan constructief. Dit betekent niet dat we met alle dossiers op één lijn zitten, maar de uitwisseling van de visies en de argumenten zijn als positief ervaren en hebben voor wat onze stichting betreft het vertrouwen dat we gezamenlijk kunnen werken aan de volkshuisvesting en toegevoegde maatschappelijke opdracht. In het verslagjaar is een van de grootste projecten uit de historie van Woningstichting Dinteloord afgerond; de herstructurering van de Burg. mr. H. Popstraat e.o. Dit project, dat voorzag in de sloop van 95 woningen en de realisatie van 140 nieuwe woningen, is met de oplevering van 6 huurwoningen in september 2008 tot een afronding gekomen.

Jaarverslag 2008

4


Afronding herstructurering Burg. mr. H. Popstraat e.o.

Jammer is dat we de laatste fase van het project - zijnde 11 woningen - niet uit kunnen voeren, omdat we met één eigenaar niet tot overeenstemming hebben kunnen komen. Als zich in de toekomst een nieuwe mogelijkheid voordoet, zullen we deze laatste fase zeker alsnog in uitvoering brengen.

Onze organisatie Per 1 juni is na een dienstverband van 21 jaar afscheid genomen van onze manager Vastgoed, de heer C.J.M. Pullens. De heer Pullens is op 1 februari 1987 als opzichter bij onze stichting in dienst getreden. Hij stond destijds voor de moeilijke opgave om structuur te brengen in het onderhoud van het toenmalige Gemeentelijk Woningbedrijf en het bezit van de woningstichting. Zijn inzichten op onderhoud en verbeteringen en zijn persoonlijke inzet hebben er mede toe geleid dat het bezit van onze stichting er technisch goed bijstaat. Met een afscheidsreceptie is op passende wijze afscheid van hem genomen. Afscheid manager Vastgoed C.J.M. Pullens

Jaarverslag 2008

5


Woningstichting Dinteloord wil een ondernemende corporatie zijn. Dit komt voort uit onze beleidsvisie en wordt weergegeven in onze externe publiciteit. Wij willen “dé partij voor het wonen” zijn in de gemeente Steenbergen. Een ontwikkelende organisatie vraagt ook om kwaliteit en continuïteit en verdere professionalisering. In dit kader heeft het bestuur in nauw overleg met de raad van commissarissen besloten om de huidige drielagenstructuur met een statutair directeur om te vormen naar een tweelagenstructuur met een directeurbestuurder. Binnen de werkorganisatie is in deze context gekozen voor een verdere versterking van het managementteam. Deze versterking is enerzijds gerealiseerd door aanvullende opleidingen voor MT-leden en anderzijds door de vacature manager Vastgoed in te vullen met een zwaarder profiel, op basis van de procesmatige kant van activiteiten op het terrein van planmatig onderhoud, renovatie en nieuwbouw. Per 1 juni 2008 is ing. J.P.A. Wijling MBA als manager Vastgoed in dienst getreden bij onze stichting. Het managementteam is hiermee op het door het bestuur gewenste niveau om de overstap van drie- naar tweelagen met vertrouwen tegemoet te zien. Wegens uitbreiding van de werkzaamheden is per 1 december 2008 mevrouw M. van Leeuwen-Suurland als parttime administratief medewerkster in dienst getreden. Ondanks dat we een relatief kleine organisatie zijn, hebben de managers voor het jaar 2009 afdelingsplannen geschreven op basis waarvan de noodzakelijke activiteiten ontwikkeld zullen worden. Hiermee is tevens een voorschot genomen op het werken in een tweelagenstructuur.

Markt Door de kredietcrisis is de markt voor koopwoningen, en daarmee de doorstroming, ver teruggelopen. Twee oorzaken zijn hierbij aan te geven: aan de ene kant is er een kopersstaking en aan de andere kant is het moeilijker geworden om aan financiering te komen.

Uitzondering hierop vormen de woningen die we met ons product “Slimmer Kopen®” in de markt zetten. Het blijkt dat deze woningen, die in de verkoop gaan met korting tot 30%, nog goed verkocht worden. In de subregio Bergen op Zoom, waarin de drie gemeenten Woensdrecht, Bergen op Zoom en Steenbergen liggen, moeten we concluderen dat iedere gemeente voor zich om moverende redenen forse nieuwbouwplannen heeft. Ook de aangrenzende regio’s hebben plannen voor grootschalige toevoeging van woningen aan de woningmarkt. De corporaties die werkzaam zijn in de subregio Bergen op Zoom zijn een onderzoek gestart naar de omvang van de voorgenomen bouwproductie in relatie tot de vraag op langere termijn.

Jaarverslag 2008

6


Hieruit is naar voren gekomen dat de markt vanaf midden jaren twintig gaat krimpen. Dit is voor de woningcorporaties aanleiding om verder te gaan met hun onderzoek en zo te komen tot een regionale woonvisie van de corporaties. Samen met drie collega-corporaties is opdracht verstrekt om het woningaanbod in de regio Bergen op Zoom transparant en in een open omgeving in de markt te zetten. Hiertoe is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan om te komen tot een nieuw woonmarketingmodel voor de verhuur van woningen. In dit in een internetomgeving opgezette model zal de woningzoekende een volledig beeld krijgen van het totale aanbod in de regio. Daarnaast zal het model zodanig worden ingericht dat de woningzoekende op basis van eigen zoekprofielen een beter inzicht krijgt in zijn of haar slagingskansen. Het vooronderzoek is volledig afgerond. Het woonmarketingmodel wordt met ZIG Websoftware uit Huizen gerealiseerd. Eind 2009, begin 2010 moet het model operationeel zijn. Met het project van de Startersvereniging dat in 2006 is aangevangen zijn 20 starterswoningen gerealiseerd. De woningen zijn eind 2008 opgeleverd. Woningstichting Dintelooord heeft naast de initiële korting een extra korting op de grondprijs moeten toekennen om het project haalbaar te maken. Daarnaast heeft de woningstichting zich garant gesteld voor de afname van de 2 kopwoningen in het plan Buiten de Veste. Door de verkaveling die de gemeente heeft toegepast staan deze woningen op grote kavels. Als gevolg van de kredietcrisis verloopt de verkoop van de 2 woningen moeizaam. Met de MGE-constructie blijven de woningen duurzaam beschikbaar voor starters op de woningmarkt.

.

2 kopwoningen Buiten de Veste in Steenbergen

Jaarverslag 2008

7


In het verslagjaar is begonnen met de bouw van 6 starterswoningen aan het Zuideinde in Dinteloord. Van deze woningen zijn 2 woningen verkocht. Oorzaak van de verminderde belangstelling is de ligging ten opzichte van de omgeving. Voor zover de woningen niet verkocht worden, zullen ze in de verhuur geplaatst worden.

6 woningen Zuideinde in Dinteloord

Woningstichting Dinteloord wil ook actief worden in de andere kernen van de gemeente Steenbergen. In de kern Steenbergen hebben we 2 locaties aangekocht. De eerste locatie betreft “het Vermeulenhuis” voor de realisatie van 24 eenheden voor de Stichting Dag- en Woonvoorzieningen met dagbesteding.

“Vermeulenhuis” aan het Doktersdreefje in Steenbergen

Jaarverslag 2008

8


Met name het feit dat het hier een gemeentelijk monument betreft, levert ernstige vertraging in de ontwikkeling van deze locatie. Voor de gemeentelijke Monumentencommissie is ons plan zelfs onbespreekbaar. Vanuit hun doelstelling is dit standpunt begrijpelijk. Er wordt echter aan voorbijgegaan dat wij juist het meest monumentale element, “het Vermeulenhuis” zelf, voor de gemeente willen conserveren. Dit kan echter alleen als er economische dragers voor zijn. Op basis van de meest recente standpunten van de gemeente in deze, moeten we vrezen of realisatie van dit project doorgang kan vinden. De tweede locatie betreft de Wouwsestraat voor de realisatie van 46 appartementen. Op dit moment zijn we in onderhandeling met de projectontwikkelaar over de realisatie van dit plan. Dit omvat betaalbare huurappartementen, dure huurappartementen en een aantal koopappartementen. Voor het project is een marktverkenning uitgevoerd. Verder is Woningstichting Dinteloord uitgenodigd om mee te doen aan de prijsvraag voor het herontwikkelen van het gemeentehuis. Hier wordt samen met de Stichting Behoud Stadhuis Steenbergen een plan ontwikkeld, dat eveneens voorziet in een aantal appartementen.

Achteringang Gemeentehuis Steenbergen

Als gevolg van de kredietcrisis worden wij, evenals onze collega’s, vaak benaderd door projectontwikkelaars met grondposities met de vraag om te participeren in hun plannen. Aangeboden plannen worden getoetst op hun haalbaarheid en hun volkshuisvestelijke waarde.

Jaarverslag 2008

9


In Dinteloord spreken we al lange tijd met tanteLouise-Vivensis over het realiseren van een nieuw Multi Functioneel Centrum voor wonen en zorg. Dit complex met circa 120 eenheden en zorginfrastructuur zal worden gerealiseerd in het plangebied Dinteloord Noord-Oost. Met de provincie Noord-Brabant en de gemeente Steenbergen heeft vooroverleg plaatsgevonden. In principe staan beide partijen niet onwelwillend tegenover het MFC Dinteloord op deze locatie, omdat het valt binnen het transformatiegebied uit het uitwerkingsplan Halderbergen-Steenbergen. Gezien de grote wachtlijst voor seniorenwoningen is de realisatie van dit complex van groot maatschappelijk belang.

Planontwikkeling voor MFC op Locatie Noord-Oost in Dinteloord

Nagenoeg alle woningen die in het bezit zijn van Woningstichting Dinteloord vallen binnen de betaalbare voorraad. De gemiddelde inschrijfduur van de toegewezen woningen in het verslagjaar is opgelopen van 22 naar 34 maanden. Voor de seniorenwoningen specifiek is de inschrijfduur toegenomen tot 58 maanden en per ultimo verslagjaar stonden 318 senioren als woningzoekende ingeschreven. Het aantal reacties op aangeboden seniorenwoningen blijft echter beperkt. Hieruit concluderen wij dat met name ons plan voor het MFC Dinteloord een aantrekkingskracht heeft op deze doelgroep. Medio 2008 zijn 6 twee-onder-één-kapwoningen opgeleverd. Deze woningen hadden een huurprijs van € 645 en behoren tot de geliberaliseerde voorraad. Ondanks deze voor Dinteloordse begrippen hoge huurprijs, werden de woningen zonder problemen verhuurd. Er blijkt duidelijk een markt te zijn voor kwalitatief hoogwaardige woningen in de dure voorraad. Dit komt overeen met de cijfers uit het Woonwensenonderzoek. Het aantal vrijkomende huurwoningen lag met een mutatiegraad van 4,5% ver onder het door ons gewenste percentage van 7,5%. De toewijzingsgraad lag als gevolg van toewijzing van nieuwbouwwoningen op 5,5%. Bij de toewijzing hanteren wij het passendheidscriterium uit het BBSH.

Jaarverslag 2008

10


Met het eigen spreidingsbeleid wordt ernaar gestreefd om 60% van de vrijkomende woningen passend toe te wijzen. Het passend toewijzen heeft in 51% plaatsgevonden. De acceptatiegraad van toewijzing lag op 82 %, daar waar we een norm nastreven van 90%. De huurverhoging die per 1 juli 2008 is doorgevoerd bedroeg het wettelijke maximum van 1,6%. Het beleid om bij mutatie woningen te harmoniseren naar 66% van de maximaal redelijke huurprijs, is onverkort voortgezet. In het verslagjaar is gestart met het opstellen van strategisch voorraadbeleid. Op basis van dit beleid zal het huurbeleid worden vernieuwd. Het totale bezit van woningstichting Dinteloord ligt binnen het statutair vastgestelde werkgebied, de gemeente Steenbergen.

Klant Woningstichting Dinteloord had tot medio 2008 een eigen geschillencommissie. Zoals al in het jaarverslag van 2007 verwoord, is in 2008 aansluiting gezocht bij de Regionale Geschillen Commissie. In het verslagjaar is het klanttevredenheidsonderzoek gewijzigd. Belangrijkste wijziging is dat de klanttevredenheid doorlopend gemeten wordt op de procesgang. Hierbij wordt gemeten op de voorbereiding, uitvoering, oplevering en algemeen. Klanttevredenheidsonderzoek vindt plaats bij klachtenonderhoud, verbeteringen, contractonderhoud en nieuwe verhuur. Op een schaal van 5 wordt 3,5 als goed ervaren. De gemiddelde klanttevredenheid kwam uit boven 4, waarbij geen enkel aspect onder de 3,5 scoorde. Klanttevredenheid 2008 Onderhoudsklachten Verbeteringen douche, toilet, keuken Overige verbeteringen Contractonderhoud Nieuwe verhuur

4,24 4,02 4,67 3,95 4,44

Woningstichting Dinteloord ondersteunt het spreekuur van Vraagwijzer in Dinteloord met personele inzet en het beschikbaar stellen van ruimte. Het spreekuur voldoet aan een grote behoefte; gemiddeld bezoeken 10 klanten per week dit spreekuur voor wonen, zorg en welzijn. Kleine woningaanpassingen worden niet meer uit de WMO vergoed. Woningstichting Dinteloord voert deze WMO-aanpassingen, na advisering door Vraagwijzer, voor haar rekening uit. In 2007 zijn in totaal 26 aanpassingen via Vraagwijzer aangevraagd en afgewikkeld. Hierbij waren 14 aanvragen die niet door de WMO vergoed zijn en voor rekening van de woningstichting zijn uitgevoerd. Daarnaast subsidieert de woningstichting personenalarmering. 6 bewoners hebben personenalarmering aangevraagd en gekregen. Vragen voor het HIP worden door onze medewerkster Klantencontacten afgewikkeld. Er kan veel informatie aan de huurders worden verstrekt. Toch blijft het vooral bij complexe situaties moeilijk voor de Belastingdienst om juiste informatie te verstrekken. Op dit moment heeft Woningstichting Dinteloord als enige organisatie een HIP in de hele gemeente Steenbergen.

Jaarverslag 2008

11


Met Interpolis is een overeenkomst gesloten, op basis waarvan de huurders van de woningstichting met extra korting hun verzekeringen kunnen onderbrengen bij Interpolis. In deze dienst, die geheel vrijblijvend is voor onze huurders, zijn in het verslagjaar 293 verzekeringen afgesloten. 10% van onze huurders maakt hiervan gebruik. Een belangrijke speerpunt blijft voor ons de huurachterstanden. Door intensieve benadering van bewoners met achterstanden en het inzetten van deskundige ondersteuning bij schuldhulpverlening door Traverse, hebben we de huurachterstanden goed onder controle. De huurachterstand fluctueerde het hele jaar tussen de 0,50 en 0,64%. Per ultimo december was dit percentage 0,57% van de jaarhuur. Het percentage bewoners dat een woning huurt met een huurtoeslag die via onze corporatie wordt verrekend, is dalende. Lag dit percentage enige jaren geleden nog op 30%, inmiddels is het gedaald naar 19%. Dit wil overigens niet zeggen dat het werkelijke aantal aanvragers voor huurtoeslag niet hoger ligt, omdat steeds meer huurders hun huurtoeslag rechtstreeks aanvragen en laten uitbetalen door de Belastingdienst. Nadat al een aantal jaren op individueel verzoek verbeteringen in de woning mogelijk waren, is in 2008 voor de eerste maal het beleid betreffende verbeteringen toegepast in het planmatig onderhoud. Renovatie van douche, toilet, keuken, en vooral luxe keukens, luxe tegels, sanitair, het aanbrengen van vaste trappen en van dakvensters, waren onder de bewoners populair. In het verslagjaar hebben 228 klanten gebruik gemaakt van de diverse keuzemogelijkheden. De afhandelingsduur van de klachten is in de beleving van de bewoners een belangrijk gegeven. De normen die wij hiervoor hebben vastgesteld - 65% gereed binnen één week en 80% gereed binnen 2 weken - werden met een percentage van 60% en 79% niet gehaald. De norm van 100% binnen drie weken lag op 90%. Oorzaak hiervan is dat deze klachten weersafhankelijk zijn, of dat bestelde materialen niet tijdig aanwezig zijn. Dit blijft onze aandacht houden. Investeren in een duurzame leefomgeving wordt voor woningcorporaties steeds belangrijker. Daarom worden er steeds nieuwe leefbaarheidprojecten opgezet. In 2008 hebben wij naast de exploitatie van wijkhuiskamer ‘De Rietgors’ 8 concrete leefbaarheidsprojecten uitgevoerd of ondersteund. In 2008 hebben we, naast aspecten die we in de onderhoudskosten registreren, voor een bedrag van € 41.729 aan activiteiten voor leefbaarheid uitgegeven. Kerstdiner in wijkhuiskamer “De Rietgors”

Sedert 2007 monitoren we het aantal overlastzaken. Hoewel iedere overlastsituatie er één teveel is, kunnen we stellen dat de overlast met vier overlastzaken per einde verslagjaar gering is. In het kader van de samenwerking met Traverse is in enkele situaties met wisselend succes gebruik gemaakt van hun diensten voor bemiddeling.

Jaarverslag 2008

12


De huurdersbelangen van onze bewoners worden behartigd door Huurdersvereniging Dinteloord. Wij erkennen deze huurdersvereniging op basis van de Overlegwet Huurders/Verhuurder. In september 2008 is de nieuwe Wet op het overleg huurders/verhuurder, kortweg de Overlegwet, in werking getreden. Deze nieuwe Overlegwet moet de basis worden voor het vernieuwen van de samenwerkingsovereenkomst met Huurdersvereniging Dinteloord. Tot de samenwerkingsovereenkomst is vernieuwd vindt met wederzijds goedvinden nog steeds overleg plaats op basis van de oude samenwerkingsovereenkomst. In het verslagjaar heeft twee keer bestuurlijk overleg plaatsgevonden. Daarnaast heeft diverse keren informeel overleg plaatsgevonden. Onderwerpen die in het verslagjaar aan de orde kwamen zijn: -

Cadeaubonnenactie 90-jarig bestaan Woningstichting Dinteloord; Aansluiting bij de Regionale Geschillen Commissie; Informatieverstrekking Woonmarketing West-Brabant; Preventief onderhoud; Actualisatie klanttevredenheidsonderzoek; Huurbeleid per 1 juli 2008; Evaluatie Wijkhuiskamer “De Rietgors”; Energieprestatieadvies (EPA); Voorbereiding en inrichting modelwoning project Papiermolen; Wijziging bestuursstructuur Woningstichting Dinteloord naar tweelagenmodel.

Daarnaast is in de overlegvergaderingen verslag gedaan van de voortgang van diverse projecten. In tegenstelling tot de laatste jaren hebben 7 bewoners een bezwaarschrift ingediend tegen de huurverhoging. Het betrof een gezamenlijke actie van bewoners uit één appartementencomplex betreffende het ventilatiesysteem. De bewoners is geadviseerd geen bezwaar tegen de huurverhoging te starten, maar een procedure op basis van een onderhoudsgebrek. In de procedure is nog geen uitspraak gedaan. Overigens zijn de klachten niet eenvoudig op te lossen. In het verslagjaar zijn geen geschillen gemeld bij de regionale klachtencommissie waarbij de woningstichting is aangesloten.

Producten en diensten In het verslagjaar heeft de woningstichting 9 woningen verkocht. Bijna alle woningen werden verkocht in maatschappelijk gebonden eigendom met het product “Slimmer Kopen®”. Vooral starters en kandidaten met lage inkomens maakten gebruik van de mogelijkheid om met kortingen tot 30% op de marktprijs een eigen woning te verwerven. Ondanks de kredietcrisis blijkt een woning onder Slimmer Kopen® gemiddeld binnen 6 weken verkocht te zijn. In 2008 zijn al onze woningen voorzien van een EPA-certificaat. Uit de EPA-certificering blijkt dat wij met ons bezit boven het landelijke gemiddelde van huurwoningen zitten. In onderstaand diagram is af te lezen hoeveel woningen in welke klasse zitten.

In deze grafiek zijn de energielabels en de percentages aangegeven die voor ons woningbezit gelden (B t/m G). Nog niet meegeteld zijn de nieuwbouwwoningen en de effecten van de energiebesparende maatregelen die in 2008 zijn genomen.

Jaarverslag 2008

13


Kwaliteitsingrepen Mede als gevolg van renovatieprojecten hebben de bewoners massaal gekozen voor verbeteringen. Met name verbetering van douche, toilet en/of keuken waren met 59 stuks bijzonder populair. Hierbij hebben 34 bewoners gekozen voor de luxe keuken met inbouwapparatuur. Ook het plaatsen van Velux dakvensters is met 33 stuks populair. Als gevolg van het seriematig vervangen van alle CV-ketels, ouder dan 15 jaar, door een HR-ketel, hebben 72 bewoners gekozen voor een warmwatervoorziening op de CV-ketel. Met deze verbeteringen was een investering gemoeid van ruim € 567.000.

Projecten Woningstichting Dinteloord heeft veel projecten lopen. In onderstaand overzicht geven wij u de belangrijkste projecten. Project Fase 4a Burg. mr. H. Popstraat (vrije kavels) Buiten de Veste Steenbergen Pr. Irenestraat Dinteloord CPO/MGE* (kavels) Hoekwoningen Buiten de Veste in Steenbergen Fase 5 Burg. mr. H. Popstraat Groot onderhoud Molenwijk Locatie Westerstraat MFC Dinteloord Dinteloord Noord-Oost (Molendijk) Locatie Zuideinde Dinteloord Voetbalvelden Dinteloord Dorus Rijkersstraat Dinteloord Renovatie Oranjeplein e.o. Dinteloord Renovatie Papiermolen Dinteloord SDW Steenbergen Doktersdreefje in Steenbergen Appartementen Wouwsestraat in Steenbergen Renovatie 37 woningen Witte de Withstraat Dinteloord Gemeentehuis Steenbergen

Eenheden

Bruto waarde

Status

6

600.000

Opgeleverd in 2008

20

800.000

Opgeleverd in 2008

2

500.000

In uitvoering

11 25 9 120 200 6 15 12 50 20 24

2.200.000 300.000 1.800.000 20.000.000 p.m. 1.000.000 3.000.000 2.400.000 1.700.000 1.000.000 5.500.000

Opgeschort Opgeleverd in 2008 Opgeschort Studiefase Studiefase In uitvoering Planning Planning Opgeleverd in 2008 In voorbereiding In voorbereiding

46

12.000.000

Studiefase

37

1.100.000

30

p.m.

In voorbereiding Studiefase

*) Collectief particulier opdrachtgeverschap in maatschappelijk gebonden eigendom

Naast deze projecten zoekt Woningstichting Dinteloord bij voortduring naar nieuwe mogelijkheden om op maatschappelijk verantwoorde wijze actief te zijn op de woningmarkt. Mede als gevolg van de strakkere regels van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw moeten we een zorgvuldige afweging maken bij het opstarten van nieuwe projecten. In het verslagjaar hebben we 3 projecten geanalyseerd. De bedrijfseconomische afweging in relatie tot maatschappelijke relevantie hebben ertoe geleid dat we niet in deze projecten hebben geparticipeerd.

Jaarverslag 2008

14


Woningstichting Dinteloord heeft 6 hectare grond in eigendom op de locatie Dinteloord Noord-Oost. In een projectstructuur wordt gewerkt aan de realisatie van een bestemmingsplan. In eerste instantie zal hier het MFC Dinteloord worden gerealiseerd. In de ontwikkeling van dit plan zijn op een strategische plaats, waar mogelijk een toegangsweg komt te liggen, 2 loodsen aangekocht. In het verslagjaar werden geen wooneenheden gerealiseerd met een kostprijs hoger dan € 200.000.

Verkopen bestaand bezit In 2008 zijn 9 woningen uit het bestaande bezit verkocht. 4 woningen zijn verkocht zonder beperkende voorwaarden. 5 woningen zijn verkocht onder Slimmer Kopen® met kortingspercentages van 10 tot 30% op de taxatiewaarde. Zoals de regelgeving voorschrijft zijn de taxerende makelaar en de verkopende makelaar verschillend. De totale verkoopwaarde van deze woningen bedroeg € 1.079.400. Aan het eind van het verslagjaar stonden nog 2 woningen te koop via een makelaar. Deze zijn ondertussen verkocht.

Nieuwbouw startersproject in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap In het verslagjaar zijn de 22 woningen die ontwikkeld zijn door de Startersvereniging Steenbergen-Dinteloord in collectief particulier opdrachtgeverschap opgeleverd. Het project betreft 14 woningen in Steenbergen en 8 woningen in Dinteloord. Woningstichting Dinteloord heeft voor de realisatie van dit project tegen marktwaarde grond gekocht van de gemeente Steenbergen. Om het voor de starters - overwegend jongeren met lagere inkomens - haalbaar te maken, heeft Woningstichting Dinteloord deze grond doorverkocht aan de individuele starters met een korting van 90 euro per m², exclusief BTW. Als tegenprestatie worden de woningen gerealiseerd in de maatschappelijk gebonden eigendomsconstructie “Slimmer Kopen®”. Hiermee wordt gewaarborgd dat de woningen ook duurzaam beschikbaar blijven voor starters.

Prinses Irenestraat: 8 starterswoningen in Dinteloord

Jaarverslag 2008

15


Leefbaarheid De complete vernieuwing van het groen en grijs bij het project Oranjeplein e.o., waar de woningstichting een bijdrage aan levert van € 30.000, is door de gemeente uitgesteld tot 2009. Inmiddels is het werk aanbesteed en zal in het voorjaar van 2009 worden uitgevoerd. In de Van Oldenbarneveltstraat heeft een wijkschouw plaatsgevonden en is inmiddels een aantal acties in gang gezet om te komen tot verbetering van de leefbaarheid. Om het eigen woningbezit in deze straat met alleen maar huurwoningen te bevorderen, zijn inmiddels 4 woningen verkocht om tot een gemêleerde wijk te komen. Ook de doorbraken van de zijstraten richting de Burg. mr. H. Popstraat en de hieraan gerealiseerde nieuwbouw hebben ertoe bijgedragen dat het gebied een meer open karakter heeft gekregen. Verder zijn met individuele bewoners, al dan niet met begeleiding van maatschappelijk werk, de nodige afspraken gemaakt over onderhoud aan erfscheidingen en tuinonderhoud. We constateren dat onze inzet heeft geleid tot het verbeteren van de leefbaarheid in dit gebied. Met de gemeente Steenbergen zal nog overlegd worden om de toegangsstraat bij de ingang en om de straatsinrichting te verbeteren.

Leefbaarheid: schuttingvervanging

Verder is het beleid ten aanzien van schuttingvervangingen gecontinueerd. Overige leefbaarheidactiviteiten betreffen incidentele of kleine activiteiten zoals het aanleggen en onderhouden van Jeu de boulesbanen bij ouderencomplexen, vernieuwing en onderhoud van groen en grijs in openbare ruimte in eigendom van de woningstichting en het plaatsen van banken aan de wandelroute Westcreeke.

Jaarverslag 2008

16


Leefbaarheid: banken langs wandelroute landgoed Westcreecke

Onderhoud Klachten-, contracten mutatieonderhoud Woningstichting Dinteloord kent nauwelijks onderscheid in de behandeling tussen klachten- en mutatieonderhoud. Dit is het gevolg van het ZAV- en verbeteringenbeleid. Bewoners laten hun woning netjes achter. In een enkel geval moeten wij kosten verhalen als gevolg van schade. In 2008 zijn 737 klachtenbonnen aangemaakt in het klachtenonderhoud. Dit is nagenoeg gelijk aan het aantal bonnen in 2007, toen 718 bonnen zijn aangemaakt. De gemiddelde kosten per verhuureenheid zijn ten opzichte van het vorige verslagjaar verder gedaald van € 96 naar € 93 in 2008. Ook de kosten per klacht gaven een daling te zien. Voor een aantal onderhoudskosten zijn jaarcontracten afgesloten. Het betreft hoofdzakelijk CV-onderhoud, ontstopping riolering, reinigen dakgoten, schoonmaken trappenhuizen en onderhoud groenstroken. Alle hieraan verbonden kosten worden door de woningstichting voor haar rekening genomen. Aan dit contractonderhoud wordt op jaarbasis per VHE een bedrag van € 124 besteed. Preventief onderhoud Door het ZAV- en verbeteringenbeleid, dat is gericht op de individuele benadering van de bewoner, komt het traditionele planmatige onderhoud - dat uitgaat van seriematig vervangen - steeds meer onder druk te staan. Daar waar binnen in de woning douches, toiletten en keukens aan vervanging toe zijn, wordt het reguliere planmatige onderhoud opgezet als projectmatig onderhoud, met ruime inspraakmogelijkheden voor de bewoners.

Jaarverslag 2008

17


In het project van 51 woningen dat in 2008 is afgerond, heeft een klanttevredenheidsenquête aangetoond dat het eindresultaat wordt gewaardeerd. Helaas valt overlast bij dergelijke ingrijpende werkzaamheden niet uit te sluiten. Incidenteel hebben bewoners terecht opmerkingen gemaakt over de uitvoering. Bewoners hebben suggesties gegeven, zodat we de werkwijze bij toekomstige projecten kunnen verbeteren. Aan alle bewoners van dit project is een onkostenvergoeding toegekend in verband met de indelingswijziging van één kozijn.

Projectmatig onderhoud Koningin Julianastraat en Oranjeplein Oude en nieuwe situatie eengezinswoningen

Één bewoner heeft een zaak aanhangig gemaakt over vergoeding van gemaakte kosten in verband met overlast. We constateren steeds meer dat planmatige onderhoudsprojecten opgewaardeerd worden tot complete renovatieprojecten. In de evaluatie van dit project zal bijzondere aandacht worden besteed aan dit aspect.

Jaarverslag 2008

18


Complex 74; 19 woningen aan de Torenmolen, Standaardmolen en ’t Steen te Dinteloord, is ook als groot onderhoudsproject opgezet. In 2008 is een totaalbedrag van € 2.216.008 uitgegeven aan preventief onderhoud en vervroegd uitgevoerd preventief onderhoud bij verbeteringen. Alle geplande werkzaamheden konden in 2008 tijdig worden afgerond. Bij complex 67; 20 seniorenflatwoningen aan de Papiermolen, is in het verslagjaar een proefwoning gerealiseerd. Mede door de personeelswisseling bij Vastgoed en de druk van nieuwe projecten is het projectplan niet in 2008 afgerond. Inmiddels zijn de nodige acties in gang gezet om tot realisatie in 2009 te komen.

Proefwoning Papiermolen

Woningstichting Dinteloord heeft bij het onderhoud aandacht voor duurzaam bouwen. Daar waar mogelijk wordt het convenant Duurzaam Bouwen gevolgd. Verder wordt het planmatig onderhoud beoordeeld op mogelijkheden van CO2-reductie.

Financieel Woningstichting Dinteloord is een financieel gezonde organisatie. Natuurlijk gaat de kredietcrisis niet aan ons voorbij. De huidige kredietcrisis heeft echter voor onze organisatie maar een beperkte invloed. De kredietcrisis kent voor onze organisatie ook voordelen, zoals lagere aanbestedingsprijzen en lagere onderhoudskosten en dergelijke. Het grootste risico dat we lopen ligt in het feit dat we woningverkopen niet kunnen realiseren.

Jaarverslag 2008

19


Dit zou leiden tot een vertraging van nieuw te realiseren projecten. We zullen hiervoor de grenzen moeten zoeken om te blijven investeren, maar dit geeft extra kansen naar de toekomst, waarbij uiteraard de risico’s beheersbaar moeten zijn. CFV Beleidsuitgangspunt van financiële toezichthouder Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) is (financiële) continuïteit in het volkshuisvestelijk beleid van de corporatie, waarbij de financiële positie een belangrijke rol speelt. De beoordelingsmethodiek van het CFV is gebaseerd op “gelijke monniken, gelijke kappen” om de vergelijkbaarheid van de financiële positie tussen woningcorporaties mogelijk te maken. Deze vergelijkbaarheid wordt mogelijk gemaakt door het volkshuisvestelijk vermogen van een woningcorporatie te bepalen. Dit volkshuisvestelijk vermogen is van groot belang bij het solvabiliteitsoordeel op basis van verantwoordingsinformatie en bij het continuïteitsoordeel op basis van prospectieve (prognose) informatie, beide aangeleverd door de corporatie zelf. Het solvabiliteitsoordeel geeft een financieel oordeel over de vermogenspositie op balansdatum. Het continuïteitsoordeel geeft een financieel oordeel over de voorgenomen activiteiten, waarbij ook naar de inzet van het volkshuisvestelijk vermogen wordt gekeken. Beoordeling van het CFV krijgt gestalte in de vorm van een A, B of C-oordeel, waarbij het volkshuisvestelijk vermogen wordt afgezet tegen het risico. Door een bovengrens wordt de inzet van middelen beoordeeld. Gezocht wordt naar een maximale inzet van het volkshuisvestelijk vermogen en voldoende oog voor de vermogenspositie van de corporatie, rekeninghoudend met het daarbij behorende risico. In dit kader is Woningstichting Dinteloord een A-corporatie.

60

50

< Bovengrens

40

30

20

> Risico

10

A oordeel 0

Volkshuisvestelijk Vermogen

Risico

60

50

< Bovengrens

40

30

20

< Risico

10

B oordeel

0


Risico

60

50

> Bovengrens

40

30

20

> Risico

10

C oordeel 0


Risico

Wel constateren we dat het CFV binnen haar beoordeling onnodige correcties toepast, die een negatieve invloed hebben op de het solvabiliteitsoordeel. In een overleg met het CFV heeft men aangegeven begrip te hebben voor het standpunt van onze stichting, maar een correctie lijkt onbespreekbaar omdat dit volgens het CFV het A-oordeel (vooralsnog) niet beïnvloedt. WSW Financiering van projecten vormt een belangrijk onderdeel binnen een woningcorporatie, waarbij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) nagenoeg onmisbaar is. Garantie van het WSW levert de woningcorporatie gunstige voorwaarden bij het aangaan van een lening op, garantie die het WSW levert in de vorm van borgstelling ter hoogte van het faciliteringsvolume. Voor verstrekking van een faciliteringsvolume dient de woningcorporatie kredietwaardig te zijn.

Jaarverslag 2008

20


Kasstromen staan centraal bij de bepaling van de kredietwaardigheid en het faciliteringsvolume. Een positieve operationele kasstroom is noodzakelijk voor borgstelling door het WSW. Operationele kasstromen bieden ruimte voor investeren zolang het volkshuisvestelijk vermogen op peil blijft. Borging van onze projecten staat vooralsnog niet onder druk, maar de stichtingskostengrens van € 200.000 wordt als te krap ervaren. Mogelijk komt de borging van nieuwe projecten door deze stichtingskostengrens onder druk te staan. Fiscaal De invoering van integrale vennootschapsbelasting heeft directe invloed op de operationele kasstromen van een woningcorporatie en beperkt direct de investeringsruimte van een woningcorporatie. Voor de periode 2006/2007 kon gebruik worden gemaakt van de buffers binnen VSOI en bleef de vennootschapsbelasting beperkt tot de commerciële activiteiten. Integrale belastingplicht heeft een einde aan VSOI gemaakt en de totstandkoming van VSOII bewerkstelligd. Normering van grondkosten voor sociale huurwoningen bij gemengde projecten en het afzien van winstneming bij verkopen met tussenvormen zijn de belangrijkste (besparende) nieuwe afspraken binnen VSOII. Woningstichting Dinteloord heeft deze nog niet ondertekend, maar is wel voornemens dit te doen. Door hoge onderhoudslasten blijft de betaling van integrale vennootschapsbelasting de komende jaren achterwege. Verkopen bestaand bezit Operationele kasstromen spelen een belangrijke rol bij de beoordeling van kredietwaardigheid door het WSW. Binnen de operationele kasstromen worden rentelasten en een aflossingsfictie van 2% over de totale leningportefeuille meegenomen. Financiering van projecten heeft direct invloed op de operationele kasstromen van een woningcorporatie, enerzijds door verhoging van de rentelasten en anderzijds door verhoging van de leningportefeuille. Bestaand bezit zal deze rentelasten moeten compenseren om nieuwbouw te kunnen realiseren. Inflatievolgend huurbeleid zal niet direct leiden tot extra operationele kasstromen en dus zal verkopen van bestaand bezit oplossing moeten bieden. Bezittransformatie gericht op verhuurbaarheid van het bezit in de toekomst, laat een woningcorporatie ontwikkelen. Vernieuwing van bezit kan uiteindelijk leiden tot meer operationele kasstromen, aangezien onderhoudskosten uitgespaard kunnen worden. Met name bij nieuwbouw zien we een sterk teruglopende vraag naar koopwoningen. Alhoewel we natuurlijk nooit met 100% zekerheid kunnen garanderen dat de verkopen weer aantrekken, is de verwachting dat dit wel zal gebeuren. De in de prognosecijfers opgenomen te verkopen woningen zijn op een prijsniveau opgenomen van 70% van de huidige marktwaarde. Bij dit prijsniveau, al dan niet in een MGE-constructie, verwachten wij wel de nodige woningen te kunnen afzetten, om ook de projecten die op de middellange termijn gepland zijn te kunnen realiseren Daarnaast wordt de financiële positie van onze corporatie negatief beïnvloed door de bijdrage die wij moeten leveren aan de zogenaamde Vogelaarwijken. In 2008 was deze bijdrage € 43.616. Wij zijn er niet van overtuigd dat hiermee ook daadwerkelijk concrete problemen worden opgelost. De wettelijke huurstijging is beperkt tot inflatieniveau. Als we zien dat binnen het bezit van Woningstichting Dinteloord de huurprijs slechts 59% bedraagt van de maximaal redelijke huurprijs, terwijl dit landelijk op 70% ligt, moeten we hier helaas een kans laten liggen om extra inkomsten te genereren. Voor de eerste jaren zullen de gevolgen van de integrale VPB-heffing door de hoge onderhoudskosten die Woningstichting Dinteloord heeft, beperkt blijven. De advieskosten voor fiscale aangelegenheden zullen de komende tijd zeker stijgen als gevolg van deze nieuwe materie voor onze corporatie.

Jaarverslag 2008

21


Verbeteringen in het bestaande bezit hebben dit jaar geleid tot € 456.485 aan onrendabele investeringen, aangezien onderhoudslasten bij verbeteringen niet worden doorberekend in de huur. Onrendabele investeringen Verbeteringen Nieuwbouw

2008 € 0.456.485 € 0.333.451

2007 € 0.118.315 € 0.005.356

2006 € 0.104.452 € 1.310.916

Onderstaand overzicht geeft een verloop aan van onze financiële cijfers. Bedragen x € 1.000 Eigen vermogen

2008 €

Solvabiliteit Liquiditeit

2009

2010

2011

2012

2013

25.485

26.668

23.480

25.188

27.022

28.141

48,0%

46,1%

35,7%

36,7%

39,1%

39,9%

0,6

0,2

0,2

0,5

0,4

0,8

Het bestuur acht de financiële continuïteit op basis van deze gegevens en de hieraan ten grondslag liggende financiële meerjarenprognose, gewaarborgd. Daarnaast worden de geldstromen van de organisatie gecontroleerd aan de hand van een door de raad van commissarissen goedgekeurd Treasurystatuut. De bedrijfswaarde van het bezit is gestegen van 167% van de boekwaarde eind 2007 tot 179% van de boekwaarde eind 2008. Een uiteenzetting van de mutaties is te vinden in de jaarrekening. Als gevolg van aflossingen is de gemiddelde vermogenskostenvoet gedaald van 5,4% naar 4,9% over het totaal geïnvesteerd vreemd vermogen.

Organisatie Woningstichting Dinteloord blijft onverkort vasthouden aan het uitgangspunt dat zij een corporatie wil zijn die alleen lokaal werkzaam is. Wij willen dé partij zijn voor het wonen in de gemeente Steenbergen. Woningstichting Dinteloord houdt onverkort vast aan het uitgangspunt dat zij haar werkgebied niet uit wenst te breiden buiten de gemeentegrens van de gemeente Steenbergen. Inmiddels heeft het bestuur - na positieve advisering door de raad van commissarissen definitief besloten om de bestuurlijke organisatie te transformeren van het raad van beheermodel naar een tweelagenmodel met een directeur/bestuurder. In het verslagjaar was mevrouw A.W.M. Lambrechts-Willemse aan de beurt van aftreding. Zij is herbenoemd als lid van het bestuur voor de periode tot de tweelagenstructuur is gerealiseerd. De heer A.E. de Mey was aan de beurt van aftreden binnen de raad van commissarissen. Na positieve advisering door het bestuur is de heer De Mey voor een nieuwe periode van 4 jaar benoemd.

Jaarverslag 2008

22


Aan de leden van het bestuur zijn in 2008 de volgende bedragen aan presentiegelden en onkostenvergoeding uitbetaald. Naam J.A. Legierse A.W.M. Lambrechts-Willemse J.C. de Bruyn A.C. Smits C.P.J. Schoutsen

Functie Voorzitter Secretaris Penningmeester Vice-voorzitter Lid

Vergoeding € 6.090 € 3.970 € 4.080 € 3.750 € 3.860

Het bestuur heeft in het verslagjaar de gebruikelijke zaken besproken, zoals de Begroting 2009, de Verslaglegging, het Jaarverslag 2007 en de beleidspunten op het gebied van reguliere processen. Daarnaast is een aantal strategische besluiten genomen zoals: -

Investeringsbeslissing 6 woningen Burg. mr. H. Popstraat; Evaluatie wijkhuiskamer “De Rietgors”; Huurverhoging per 1 juli 2008; Afwikkeling herstructurering Oranjewijk; Onderhoudsplan VVE Oranjeplein; Aansluiting bij de Regionale Geschillen Commissie; Uitvoeringsbesluit verkoop woningen 2008; Samenwerkingsovereenkomst met tanteLouise-Vivensis inzake MFC Dinteloord; Overgang van bestuurstructuur in drielagen naar tweelagen; Bespreking continuïteits- en solvabiliteitsoordeel CFV 2008; Aankopen diverse onroerende zaken; Aanpassingen in de kritische succesfactoren; Onderzoek naar diverse locaties en investeringsbeslissingen voor projecten; Strategisch communicatieplan; Samenstellen van een herinvesteringreserve; Onderzoek naar de WOZ-waarden; Jaarrekening St. Woonwagenbeheer; Investeringsbeslissing 6 woningen Zuideinde; Voorlopige investeringsbeslissing 46 appartementen Wouwsestraat.

Naast deze besluiten heeft het bestuur de voortgang gevolgd van de ontwikkeling van de grondexploitatie Dinteloord Noord-Oost en het majeure plan voor de realisatie van het MFC Dinteloord voor wonen en zorg. De statutaire directeur heeft een arbeidsovereenkomst die in overeenstemming is met het advies van de Commissie Izaboud. Het jaarsalaris van de directie bedroeg in het verslagjaar € 87.357. De pensioenpremie ten laste van de werkgever bedroeg € 19.720. Daarnaast werd een bedrag van € 5.574 aan onkostenvergoeding betaald. Leden van het bestuur en de raad van commissarissen hebben geen nevenfuncties die onverenigbaar zijn met hun functie binnen de organisatie. Voor uitgebreide informatie over de raad van commissarissen verwijzen wij u naar het verslag van de raad van commissarissen. Woningstichting Dinteloord heeft een Integriteitscode. Het bestuur heeft aandacht besteed aan een Klokkenluidersregeling. Gezien de omvang en de transparantie acht het bestuur een uitgebreide Klokkenluidersregeling niet relevant. Voor meer informatie wordt u verwezen naar de website van de woningstichting. De vacature die is ontstaan door de vervroegde uittreding van de heer C.J.M. Pullens is per 1 juni 2008 ingevuld. Per deze datum is J.P.A. Wijling MBA ing. benoemd. Per 1 december is mevr. J.M. van Leeuwen-Suurland in dienst getreden als parttime administratief medewerkster. In verband met zwangerschapsverlof is tevens gebruik gemaakt van een medewerkster van Interlink.

Jaarverslag 2008

23


De huidige gemiddelde leeftijd van alle personeelsleden samen ligt op 44 jaar. De hoeveelheid werkzaamheden en de complexiteit binnen de werkzaamheden neemt steeds verder toe. Op dit moment wordt voor het houden van toezicht op nieuwbouw en groot onderhoud voor circa 15 uren per week gebruik gemaakt van de heer Van Raaij van Bouwadviesbureau KRAB. Door de vele projecten is een vacature ontstaan voor een fulltime projectmedewerker Vastgoed. De werkzaamheden worden verricht met een gemotiveerd team, aangestuurd op basis van resultaten, verantwoordelijkheden en bevoegdheden, waarbij de verantwoordelijkheden laag in de organisatie zijn gelegd. In het verslagjaar is met 4 collega-corporaties uit de regio een Risico Inventarisatie en Evaluatie uitgevoerd. Uit deze RI&E zijn geen bijzondere zaken naar voren gekomen. Enkele zaken zullen gezamenlijk met de collega-corporaties worden opgepakt. Het betreft hier in hoofdzaak opleidingsbehoefte. Het ziekteverzuim is uitzonderlijk laag met 1,5% op jaarbasis en blijft daarmee onder onze norm van 2,5%, wat eens te meer aangeeft dat we met een gemotiveerd team inhoud geven aan de werkzaamheden. De beheerskosten, dit betreft alle organisatiekosten, komen met een bedrag van € 906.000 aan uitgaven net boven de begroting van € 891.000. Met alle personeelsleden zijn functioneringsgesprekken gevoerd. In deze gesprekken is tevens de opleidingsbehoefte geïnventariseerd. Op basis hiervan zal een aantal personeelsleden aanvullende opleidingen volgen. Alles overziend concluderen we dat de werkorganisatie er met veel inzet wederom in geslaagd is om een uitstekende prestatie neer te zetten. Het bestuur vindt een blijk van waardering dan ook op zijn plaats en heeft hiervoor een éénmalige bonus toegekend van 2,5% van het jaarsalaris.

Tot slot Het positieve saldo bedraagt € 2.836.413. Dit positieve saldo is voornamelijk te wijten aan een positieve mutatie in de bedrijfswaarde waardering van het vastgoed in exploitatie van € 3.985.836. Het resultaat uit de normale bedrijfsvoering na belastingen bedraagt € 1.149.423.

Jaarverslag 2008

24


Verbindingen en relaties WSD Projectontwikkeling BV Woningcorporaties moeten vanaf 1 januari 2006 over hun commerciële activiteiten vennootschapsbelasting betalen. Hiervoor heeft de sector met de Belastingdienst een vaststellingsovereenkomst (VSO1) gesloten, waardoor de uitgangspunten voor de belastingplicht van de ondertekenaars van de VSO1 vastliggen. Woningstichting Dinteloord heeft de VSO ondertekend. Binnen deze overeenkomst was er de keuze om alle commerciële activiteiten binnen de corporatie te houden of onder te brengen in een aparte entiteit, het zogenaamde Model I. Woningstichting Dinteloord heeft op basis van advisering door BDO Accountants en Adviseurs gekozen voor Model I, om alle commerciële activiteiten onder te brengen in een aparte BV. Als grootste voordeel van deze keuze ziet de woningstichting het feit dat men gebruik kan maken van de zogenaamde buffers, die gezien de omvang van onze stichting dermate groot zijn, dat we de eerste vijf jaar het bezit dat valt onder de definitie “commercieel” onder kunnen brengen in deze buffers en derhalve geen vennootschapsbelasting hoeven te betalen. Daarnaast kan de woningstichting in het kader van risicobeperking projecten inbrengen in de BV. Woningstichting Dinteloord heeft een aandelenkapitaal gestort van € 18.000. In de BV zijn de projecten starterswoningen, de verkoop vrije kavels Burg. mr. H. Popstraat gerealiseerd en 10 koopwoningen Burg. mr. H. Popstraat fase 3 en 6 koopwoningen Oostgroeneweg afgewikkeld. Ten aanzien van de VPB over dit laatste project is overleg gevoerd met de Belastingdienst. Inmiddels zijn de voorlopige aanslagen betaald. Het eerste boekjaar van de BV loopt vanaf de oprichting tot en met 31 december 2008. Ter controle van de jaarrekening is BDO CampsObers Audit & Assurance als accountant benoemd door de aandeelhouder. De aandeelhouder wordt vertegenwoordigd door het bestuur van Woningstichting Dinteloord.

Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant Woningstichting Dinteloord maakt deel uit van de Stichting Woonwagenbeheer WestBrabant. Deze stichting is in 2001 opgericht door een 7-tal corporaties in West-Brabant, met als doel het in eigendom verkrijgen en vervreemden van woonwagenstandplaatsen en woonwagens en het op een adequate wijze beheren van deze objecten. Op 1 januari 2006 is de stichting eigenaar geworden van 72 standplaatsen en 28 huurwoonwagens van de gemeente Roosendaal en op 15 november 2006 van 12 standplaatsen en 4 huurwoonwagens van de gemeente Halderberge. Op 13 juni 2008 hebben zich 7 Midden- en Noord-Zeelandse corporaties aangesloten bij de stichting en heeft er een overdracht plaatsgevonden van 98 standplaatsen. De huurwoonwagens op deze standplaatsen zijn nog eigendom van de diverse gemeenten. Het werkgebied van de Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant is daardoor vergroot, evenals het aantal te beheren standplaatsen. De naam van de stichting zal gewijzigd worden in de Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland. De corporaties geven op deze wijze uitvoering aan de zorg voor het doelgroepenbeleid volgens het BBSH. Het bestuur van de woningstichting heeft de jaarrekening van de Stichting Woonwagenbeheer over 2007 goedgekeurd. Jaarlijks dragen de corporaties op basis van het aantal verhuureenheden bij in de exploitatiekosten van de stichting. De reserves van de stichting waren echter van dien aard, dat voor het jaar 2008 geen bijdrage verschuldigd was.

Jaarverslag 2008

25


Gemeente Steenbergen In november is een discussieavond belegd met de voltallige Gemeenteraad. Deze interactieve discussie heeft de Raadsleden het inzicht gegeven dat Woningstichting Dinteloord in de toekomst een actieve rol wil spelen op de terreinen van wonen, welzijn, zorg en leren. De uitkomsten zullen mede de input vormen voor een nieuw strategisch beleidsplan van de woningstichting, dat in 2009 wordt opgesteld. Op bestuurlijk niveau vindt twee keer per jaar overleg plaats met het volledige College van Burgemeester en Wethouders. Lopende zaken en volkshuisvestelijke ontwikkelingen vormen de inhoud van dit gesprek. Tevens is met het college een aantal projecten bezocht. We constateren hierbij dat naast dit overleg aan de bestuurlijke kant, ook het overleg op ambtelijk niveau goed is. Op verzoek van de gemeente is het overleg over het vernieuwen van de prestatieafspraken gestart. De gemeente Steenbergen heeft besloten naast onze corporatie en de corporatie Wonen West Brabant, waarmee in 2004 de eerste afspraken zijn gemaakt, nog drie corporaties uit te nodigen om deel te nemen aan de gesprekken over de prestatieafspraken. Om moverende reden zijn er nog geen concrete nieuwe prestatieafspraken gemaakt. Tussen de directie en de functiewethouders vindt regelmatig overleg plaats over de voortgang van de diverse dossiers waarin gemeenschappelijke belangen liggen.

Regionaal overleg subregio Bergen op Zoom Met de collega’s uit de subregio Bergen op Zoom vindt regelmatig overleg plaats over volkshuisvestelijke zaken in subregionaal verband. Aan dit overleg nemen Wonen West Brabant, Castria Wonen, Woningstichting Soomland en Woningstichting Woensdrecht deel. Gezamenlijk wordt gesproken over subregionaal spelende onderwerpen. Concreet resultaat uit dit overleg en de gespreksonderwerpen is onder andere de personenalarmering. Belangrijke ontwikkelingen in dit gremium zijn de gesprekken over een regionale woonvisie. Met behulp van het onderzoeksbureau RIGO is een onderzoek gestart naar de toekomstige ontwikkeling van de woningmarkt en de rol die de corporaties hierin kunnen vervullen. Andere lopende projecten zijn de domotica en het woonmarketingsmodel waarmee we medio 2009 een regionaal woningaanbiedingssysteem in de markt willen zetten. Verder vindt door de directies op diverse beleidsterreinen informatie-uitwisseling plaats.

Kleine corporaties Jarenlang heeft Woningstichting Dinteloord deelgenomen aan de bijeenkomsten voor kleine corporaties in Noord-Brabant. Inmiddels zijn de deelnemende corporaties bij diverse andere verbanden aangesloten en vindt het overleg niet meer plaats.

Aedes Woningstichting Dinteloord is lid van Aedes, brancheorganisatie voor woningcorporaties. De brancheorganisatie behartigt de belangen van haar leden. Zowel bestuurleden, directie als personeel volgen de voorlichting en activiteiten, en bezoeken actief bijeenkomsten.

Jaarverslag 2008

26


Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) De leden van de raad van commissarissen zijn lid van de VTW.

Huurdersvereniging Dinteloord Binnen ons werkgebied is Huurdersvereniging Dinteloord actief. Deze vereniging wordt door de woningstichting erkend als vertegenwoordiger van de huurders van onze woningen. Het overleg is constructief. Op basis van de nieuwe Overlegwet Huurders/Verhuurder zal een samenwerkingsovereenkomst worden opgesteld. De huurdersvereniging is verzocht hier voorstellen voor te doen. Volgens afspraak zullen we in de tussenliggende periode blijven handelen op basis van de oude samenwerkingsovereenkomst. Woningstichting Dinteloord ondersteunt de huurdersvereniging met een jaarlijkse financiele bijdrage van € 3 per VHE. Naast deze bijdrage worden de kosten voor scholing en kennisverrijking van de leden van de huurdersvereniging apart vergoed. De huurdersvereniging kan voor bijzondere projecten een financiële ondersteuning ontvangen.

Jaarverslag 2008

27


Prestaties op basis van de prestatievelden van het BBSH In onderstaande opsomming geven wij in het kort weer wat onze activiteiten zijn binnen de prestatievelden, die genoemd zijn in het BBSH.

Het passend huisvesten van de doelgroep -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

De huren zijn in het verslagjaar verhoogd met het inflatiepercentage van 1,6%. Huurharmonisatie vindt plaats tot en met het percentage van 66% van de maximaal redelijke huurprijs. Bewoners kunnen tot 74% van de maximaal redelijke huurprijs aan verbeteringen in de huurprijs laten verdisconteren. De gemiddelde huurprijs bedroeg per 31 december 2008 € 394. 177 woningen behoren tot de goedkope voorraad, met een huurprijs t/m € 349; 574 woningen behoren tot de betaalbare voorraad, met een huurprijs liggend tussen € 349 en € 535. 34 woningen behoren tot de dure voorraad met een huurprijs boven € 535, waarvan 9 woningen een huurprijs hebben boven de huursubsidiegrens van € 631. Woningen worden toegewezen op basis van een aanbodmodel, gekoppeld aan een puntensysteem. Bij toewijzing vindt inkomenstoetsing plaats in het kader van de huurtoeslag, waarvan 19% van de huurders gebruik maakt van geclusterde betaling via de verhuurder. Met drie collega-corporaties is een samenwerkingsverband aangegaan voor de realisatie van een nieuw regionaal woonmarketingmodel, waarmee vrijkomende woningen aangeboden zullen worden. Eind 2009 zal het nieuwe systeem operationeel zijn. In Dinteloord zal als gevolg van de vergrijzing een substantieel tekort aan ouderenwoningen ontstaan. Met zorginstelling Stichting tanteLouise is een samenwerkingsovereenkomst aangegaan om te komen tot een nieuwe woonzorgvoorziening met een omvang van 120 eenheden, waarvan 24 zogenaamde PG-plaatsen en 24 intramurale plaatsen. Ten behoeve van het huisvesten van verstandelijke gehandicapten heeft Woningstichting Dinteloord een locatie in de kern Steenbergen aangekocht ten behoeve van de realisering van 24 eenheden voor deze doelgroep en de realisatie van een dagopvang. Woningstichting Dinteloord heeft een Huurtoeslag Informatie Punt (HIP), waardoor huurders adequaat geïnformeerd kunnen worden over de huurtoeslag. Woningaanpassingen voor gehandicapten en ouderen worden door de woningstichting uitgevoerd na positieve advisering door Vraagwijzer. Voorzieningen die niet meer worden vergoed, zoals verhoogde toiletpotten, beugels en dergelijke, verstrekt de woningstichting uit eigen middelen. In het verslagjaar zijn 26 aanvragen via Vraagwijzer afgewikkeld, waarvan er 14 voor rekening van de woningstichting zijn uitgevoerd. Het appartementencomplex Oranjeplein 2 t/m 24 is niet langer nodig voor het huisvesten van de doelgroep. Het complex gaf zelfs enige vorm van leegstand. Op grond hiervan is dit complex ondergebracht in een VVE en worden de woningen bij mutatie verkocht. Inmiddels zijn 5 woningen verkocht. Via de MGE-constructie “Slimmer Kopen®” kunnen minder draagkrachtigen tot maximaal 30% korting krijgen op de aankoop van hun woning. In het verslagjaar zijn 5 woningen met korting verkocht. Er is een duidelijk tekort aan koopwoningen voor starters. In het verslagjaar is de verkoop van 6 nieuwbouwwoningen gestart, waarvan er inmiddels 2 zijn verkocht. Een groep starters heeft een Startersvereniging opgericht om een project van 22 woningen te realiseren in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Deze woningen zijn eind 2008 opgeleverd. 2 hoekwoningen worden verkocht. Door ontwikkelingen rondom de kern Dinteloord op het gebied van de glastuinbouw, zal de woningmarkt naar verwachting behoefte hebben aan 300 extra woningen, bovenop de bestaande nieuwbouwprognose.

Jaarverslag 2008

28


-

Deze extra woningen kunnen niet op inbreidingslocaties worden gerealiseerd. Woningstichting Dinteloord heeft een gunstige uitbreidingslocatie direct naast het centrum van de kern in haar bezit, waarop extra woningbouw gerealiseerd kan worden. Door de kleinschaligheid kennen wij de klanten binnen onze corporatie. Voor zover bekend zijn er in het bezit geen gevallen van woonfraude aanwezig. Ook vanuit de samenleving zijn geen signalen in deze richting ontvangen.

Het kwalitatief in stand houden van het bezit -

-

-

-

-

Woningstichting Dinteloord past al lange tijd het Politie Keurmerk hang- en sluitwerk toe. Het hele woningbezit is voorzien van een energielabel. Bij mutatie en of verkoop wordt het EPA-label ter beschikking gesteld aan de nieuwe klant. In het kader van totale woonlasten heeft de woningstichting een actief beleid op het gebied van (na)isolatie. Bij het planmatig onderhoud worden standaard alle niet geïsoleerde ruiten vervangen door HR++-glas en CV-ketels worden vervangen door HRcombiketels. Bij renovatiewerken worden de projecten beoordeeld op CO2-reducerende maatregelen. Waar mogelijk worden deze uitgevoerd. Woningstichting Dinteloord zet zich in voor duurzaam bouwen. De kosten die binnen de nieuwbouw en het reguliere onderhoud worden besteed, worden niet meer separaat geregistreerd. De volgende maatregelen worden toegepast: FSC-hout voor deuren en kozijnen, energiebesparende maatregelen zoals HR CV-ketels, HR++isolatieglas, dakisolatie bij vervangen kappen in het onderhoud, toepassen van recyclebare producten die duurzaam geproduceerd kunnen worden, hergebruik van reststoffen zoals puingranulaat in beton, kunststof dakbedekking in plaats van mastiek, besparing en hergebruik van lood in onderhoud en nieuwbouw. In het verslagjaar zijn 51 woningen aan het Oranjeplein e.o. gerenoveerd en zijn bij 20 woningen aan de Standaardmolen e.o de kozijnen vervangen door kunststofkozijnen. In het verslagjaar zijn circa 120 CV-ketels vervangen door HR-ketels met warmwatervoorziening. In het preventief onderhoud zijn in het verslagjaar bij 59 woningen de douches, toiletten en keukens gerenoveerd met uitgebreide keuzemogelijkheden voor de bewoners. Hierbij zijn onder andere 34 luxe keukens met inbouwapparatuur geplaatst, er zijn 5 vaste trappen aangebracht en 32 nieuwe dakvensters.

Het betrekken van huurders bij beheer en beleid -

-

-

-

Voor algemene informatie is de website www.woningstichting-dinteloord.nl beschikbaar. Naast algemene informatie over onze stichting, informatie over projecten en belangrijke nieuwsberichten, is alle informatie voor woningzoekenden en huurders op deze site terug te vinden. Woningzoekenden kunnen via de website reageren op vrijkomende woningen en huurders kunnen via dit medium klachten melden. Woningstichting Dinteloord heeft een uitgebreid Sociaal Plan voor uitverhuizing. Dit Sociaal Plan is in nauw overleg met Huurdersvereniging Dinteloord samengesteld, op basis waarvan verhuiskostenvergoedingen worden verstrekt. In 2008 waren er geen projecten waarop het sociaal plan van toepassing was. Huurdersvereniging Dinteloord is de door de woningstichting erkende belangenorganisatie van de huurders. Op basis van een samenwerkingsovereenkomst wordt gestructureerd overleg gevoerd met de huurdersvereniging. Woningstichting Dinteloord ondersteunt haar huurderbelangenorganisatie financieel. Per woning is een bedrag van € 3 uitgegeven (totaal € 2.462) aan vaste vergoedingen.

Jaarverslag 2008

29


-

-

-

-

Daarnaast is een bedrag van € 756 vergoed voor cursussen en symposia voor leden van de huurdersvereniging en overige vergoedingen. Verder is nog bijna € 22.671 besteed aan PR, het bewonersblad en aan informatie en voorlichting. In het verslagjaar hebben met Huurdersvereniging Dinteloord twee formele overlegvergaderingen plaatsgevonden. Daarnaast zijn er diverse overlegsituaties geweest over zaken aangaande bewonersbelangen. Bewoners hebben inspraak op woningniveau bij de kleurstelling van het schilderwerk. Bij vervanging van tegelwerken en het plaatsen van keukens heeft Woningstichting Dinteloord een uitgebreid keuzepakket aan tegels, keukens en kranen. Woningstichting Dinteloord kent geen belemmeringen bij het aanbrengen van voorzieningen of wijzigingen van het afwerkingsniveau van de woning. Bewoners zijn in deze volledig vrij en dienen zich slechts te houden aan de vigerende regelgeving van de overheid, zoals onder andere het bouwbesluit. Er zijn geen aanvullende voorwaarden. De klanttevredenheid wordt doorlopend gemeten bij het klachtenonderhoud, verbeteringen, contractonderhoud en nieuwe verhuur. Op een schaal van 5 was de klanttevredenheid gemiddeld 4,24, waarbij geen enkel aspect onder 3,50 scoorde. Bewoners worden uitgebreid geïnformeerd met ons bewonersblad “Tussen Dintel en Vliet”, dat twee keer per jaar verschijnt. De meest optimale betrokkenheid van huurders bij beheer en beleid blijft ons doel. Juist daaraan ontlenen wij onze behoefte om als kleine organisatie zelfstandig te blijven. Wij kennen onze klanten nog persoonlijk, zij kennen ons ook en weten ons te vinden met hun vragen en opmerkingen.

Het waarborgen van de financiële continuïteit -

-

-

-

-

De ontwikkelingen op het gebied van de belastingplicht per 1 januari 2006 zijn nauwlettend gevolgd. Op basis hiervan heeft de woningstichting besloten een aparte entiteit op te richten in de vorm van WSD Projectontwikkeling BV om de fiscale gevolgen adequaat te verantwoorden. Ondanks de invoering van integrale vennootschapsbelasting kiest Woningstichting Dinteloord, mede gezien de risico’s, om commerciële (koop)projecten binnen de BV te realiseren. Er wordt een strak incassobeleid gevoerd, waarbij al in een zeer vroeg stadium van huurachterstand via persoonlijk contact wordt getracht structurele betalingsproblemen van klanten vóór te zijn. De lage huurachterstanden zijn hiervan het bewijs. In de meerjarenprognose worden de (toekomstige) risico’s inzichtelijk gemaakt. Gekozen is voor een basismodel waarin alle opbrengsten, kosten en investeringen zijn opgenomen en waarover besluitvorming heeft plaatsgevonden. Naast dit model is er een risicomodel, waarin alle bekend zijnde projecten en risico’s - in wat voor vorm dan ook – maar waarover nog geen zekerheid bestaat of besluitvorming heeft plaatsgevonden, inzichtelijk zijn gemaakt. Een blanco variant laat een scenario zien waarbij verkopen bestaand bezit achterwege blijven. Sturing van en controle op de financiële risico’s vindt plaats op basis van de solvabiliteitseis door het CFV. Minimaal twee keer per jaar vindt overleg plaats met de financiële deskundigen van de afdeling Corporate Clients van de Rabobank. Met deze bank is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten voor de uitvoering van het Treasurybeleid en cashmanagement. In 2006 zijn de herfinancieringrisico’s 2008 ten bedrage van € 5,4 miljoen - die substantieel waren - afgedekt met SWAP-overeenkomsten. Woningstichting Dinteloord heeft een grote onrendabele investering in een woonzorgcomplex van 120 eenheden en andere projecten. Mede als gevolg van het feit dat er op termijn een overschot dreigt aan rijwoningen, is besloten om ten behoeve van deze onrendabele investeringen jaarlijks minimaal 10 woningen te verkopen.

Jaarverslag 2008

30


-

-

-

-

De huren zijn in het verslagjaar verhoogd met 1,6 %. In de meerjarenprognose was een percentage van 1,75% opgenomen. De komende jaren wordt in de meerjarenprognose rekening gehouden met een huurstijging van 2,25%. De gebruikte kritische succesfactoren, die zowel het bestuur als de raad van commissarissen inzicht geven in de actuele stand van zaken, zijn (gedeeltelijk) vernieuwd, zodat het uit te oefenen toezicht op adequate wijze kan plaatsvinden. De kritische succesfactoren worden maandelijks bewaakt. Er zijn geen gelden van de woningstichting belegd en er vindt geen ondersteuning plaats van buitenlandse instellingen. Woningstichting Dinteloord heeft de VSO I ondertekend en uiteindelijk gekozen voor model 1, waarbij gebruik wordt gemaakt van de buffers. Daarnaast is een nieuwe entiteit, WSD Projectontwikkeling BV, opgericht waar alle belaste prestaties in zijn ondergebracht. De woningstichting is ook voornemens de VSOII te ondertekenen. Om een juist beeld van de fiscale openingsbalans te kunnen geven zijn in 2008 de WOZ-waarden van het totale woningbezit onderzocht. Dit heeft geleid tot een verlaging van de WOZ-waarden met ruim 1,5 miljoen euro.

De leefbaarheid In het kader van de leefbaarheid zijn de volgende zaken opgepakt of worden ontwikkeld. Bij voortduring worden (kleine) projecten aangepakt, meestal naar aanleiding van vragen van bewoners. Zo zijn op verzoek van bewoners in het verslagjaar stroken gras vervangen door beplanting. Incidenteel worden tuinen van bewoners geschoond, plaatsen we uniforme erfscheidingen om het aanzicht vanaf de straten te verbeteren, enzovoorts. Er is een bijdrage toegezegd aan de gemeente Steenbergen van € 30.000 voor een extra kwaliteitsimpuls in de revitalisering van het gebied Kon. Julianastraat e.o. Bij (buren)overlast worden de problemen samen met Traverse (maatschappelijk werk) aangepakt met de inzet van een casemanager. De woonomgeving van de Van Oldenbarneveltstraat heeft een matige kwaliteit. Inmiddels zijn de nodige acties uitgevoerd. Thans kunnen we stellen dat de kwaliteit van de omgeving verbeterd is. Ten aanzien van het groen en grijs wordt met de gemeente Steenbergen overleg gevoerd om ook hieraan een impuls te geven. De herstructurering Burg. mr. H. Popstraat is in 2008 afgerond. Gemeente Steenbergen moet het tweede deel van dit gebied nog woonrijp maken. Dit zal plaatsvinden na afloop van de particuliere bouw. Met de GGZ zijn afspraken gemaakt over woonbemoeizorg. In enkele situaties worden bewoners met succes volgens dit principe begeleid. Sponsoring van initiatieven vindt plaats op het terrein van verbetering van de leefbaarheid. Exploitatie van de wijkhuiskamer “De Rietgors” om ouderen uit de omgeving, zowel in huur- als in de eigen woningen, uit een sociaal isolement te halen door het aanbieden van activiteiten, zoals gezamenlijke maaltijden, inloopmiddagen, computercursussen, enzovoorts. Het inzetten van maatschappelijk werk voor onze huurders via Traverse.

Wonen en zorg -

-

Samenwerkingsovereenkomst met Stichting tanteLouise voor de vernieuwing van verzorgingshuis “De Nieuwe Haven” met 120 appartementen en met het in stand houden van 24-uurszorg in de kern Dinteloord. De voorbereidingsactiviteiten zijn in 2008 verder opgepakt. Het ter beschikking stellen van apparatuur en het aanbieden van een intake aan onze klanten voor 24-uurs sociale- en professionele alarmering.

Jaarverslag 2008

31


-

-

-

-

In samenwerking met collega-corporaties mogelijk met een projectmatige aanpak te komen tot de automatische ontgrendeling van toegangsdeuren van appartementencomplexen en bij individuele woningen voor klanten met een zorgvraag. Inmiddels loopt een proef bij onze collega-corporatie Wonen West Brabant. Participeren in en beschikbaar stellen van personeel voor Vraagwijzer en het WMOloket, waarvoor wij het spreekuur in de kern Dinteloord bemensen. Het deelnemen aan diverse netwerken zoals woonbemoeizorg, Novadic Kentron Verslavingszorg en GGZ Westelijk Noord-Brabant. Daar waar wij een bijdrage kunnen leveren aan algemene zaken en persoonsgebonden zaken in het bijzonder, stellen wij ons participatief en constructief op. Vergoeding van voorzieningen die niet meer gedekt worden vanuit de WMO (voorheen WVG), zoals verhoogde toiletpotten, beugels, eenhandle mengkranen en thermostaatkranen. Verder zijn we actief in gesprek met onze collega-corporaties in de subregio over een aantal maatschappelijke problemen zoals een tweedekansbeleid, dak- en thuislozen, armoedebeleid en de onderkant van de samenleving.

Jaarverslag 2008

32


Vaststelling door het bestuur van Woningstichting Dinteloord Op basis van - het opgestelde jaarverslag en de jaarrekening inclusief toelichting - de goedkeurende accountantsverklaring deelt het bestuur mede dat zij het jaarverslag en de jaarrekening over 2008 vaststelt. De beschikbare middelen zullen in het belang van de volkshuisvesting worden ingezet. Dinteloord, 25 juni 2009 Namens het bestuur,

w.g. J.A. Legierse (Voorzitter)

w.g. A.C. Smits (Vice-voorzitter)

w.g. J.C. de Bruyn (Penningmeester)

w.g. C.P.J. Schoutsen (Secretaris)

Jaarverslag 2008

33


Jaarverslag van de Raad van Commissarissen Algemeen Met dit verslag over 2008 legt de raad van commissarissen verantwoording af over het door het door de raad gevoerde intern toezicht. Voorts worden de verschillende onderwerpen genoemd die in het jaar 2008 in de periodieke overlegvergaderingen met directie en bestuur aan de orde zijn geweest. Incidenten in de sector tonen aan dat raden van commissarissen in het uitoefenen van hun toezichthoudende taak tekort kunnen schieten. De raad van commissarissen van Woningstichting Dinteloord heeft zich naar aanleiding hiervan de vraag gesteld hoe de risico’s van het tekortschieten voorkomen kunnen worden. Binnen onze stichting zijn bestuur en directie gescheiden organen. Dit houdt in dat het bestuur toeziet op het functioneren van de directie. De directie voert haar taken uit op basis van vastgestelde werkplannen, procedures en goedgekeurde begrotingen. Per kwartaal wordt de raad voorzien van een verslaglegging op basis van de balanced scorecard met kritische succesfactoren en -variabelen. De halfjaarcijfers worden net als de jaarcijfers tussentijds gecontroleerd door BDO CampsObers Audit & Assurance B.V., waarvan in een managementletter separaat verslag wordt gedaan. Naast de periodieke reguliere overlegvergadering met het bestuur heeft de raad ook regelmatig gesprekken met de directie over belangrijke onderwerpen. Hoewel de raad alle vormen van fraude nooit kan uitsluiten, is er de overtuiging dat de raad van commissarissen een maximale inspanning levert om haar toezichthoudende taak op verantwoorde wijze inhoud te geven. Vanaf het vierde kwartaal 2008 wordt de wereld getroffen door een kredietcrisis. Dit kan in de ogen van de raad van commissarissen niet zonder gevolgen blijven voor Woningstichting Dinteloord. De raad van commissarissen heeft zich uitgebreid laten voorlichten over de mogelijke consequenties van de kredietcrisis. Woningstichting Dinteloord heeft de komende jaren een grote investeringsopgave. Deze investeringsopgave is onder druk komen te staan door de wijzigingen in de uitgangspunten van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Het gevolg hiervan is dat Woningstichting Dinteloord om alle opgaven te realiseren een forse verkoopopgave heeft, zowel bij nieuwbouwprojecten als vanuit bestaand bezit. In de meerjarenprognose is door de directie een variant gepresenteerd waarin de verkoopopgave in haar volle omvang is meegenomen. Op advies van de raad van commissarissen is ook een variant uitgewerkt waarin geen verkopen zijn opgenomen. De raad heeft het bestuur geadviseerd nauwlettend toe te zien op de realisatie van de verkoopopgave en geen verplichtingen aan te gaan voor nieuwe projecten vóórdat in belangrijke mate zeker is gesteld dat de noodzakelijke kasstromen uit onder andere verkopen gerealiseerd zijn. Het bestuur heeft dit advies overgenomen. Overigens ziet de raad wel dat het MGEproduct “Slimmer Kopen®” kansen geeft voor verkoop van bestaand bezit. Op 4 december 2008 is definitief het besluit genomen om de organisatiestructuur in 2009 om te zetten van drie- naar tweelagen. In afwijking met de Governance Code worden enkele bestuursleden benoemd in de nieuwe raad van commissarissen. Dit vindt zijn oorsprong in de kleine organisatie. Raad van commissarissen en bestuur hebben vastgesteld dat er te veel expertise verloren gaat als de bestuurleden allemaal zouden terugtreden. De nieuwe raad van commissarissen zal gaan bestaan uit 5 leden. Op basis van de Governance Code is één lid van het bestuur en één lid van de raad van commissarissen teruggetreden omdat hun maximale zittingsduur is bereikt. Binnen de nieuwe raad van commissarissen zullen afspraken gemaakt worden om de overige Governance-aspecten op verantwoorde wijze te implementeren.

Jaarverslag 2008

34


Dhr. de Meij was in het verslagjaar 2008 aftredend als lid van de raad van commissarissen. Na positief advies van het bestuur is hij voor een nieuwe periode van 4 jaar herbenoemd. Mevr. A.W.M. Lambrechts-Willemse was periodiek aftredend als lid van het bestuur en is eveneens herbenoemd. De raad van commissarissen heeft hiervan kennis genomen. Gezien het feit dat Woningstichting Dinteloord in 2008 nog een drielagenstructuur had, is het verslag van de raad van commissarissen onlosmakelijk verbonden met het volkshuisvestingsverslag van het bestuur. De woningstichting heeft een strategisch beleidsplan: “Uw eigen huurwoning 20052009”. In 2009 zal door de directie en het managementteam een nieuw strategisch beleidsplan worden opgesteld. De raad van commissarissen volgt enigszins terughoudend de externe omgeving. Door de drielagenstructuur is met name het bestuur actief op dit terrein. De raad van commissarissen heeft deelgenomen aan een netwerkbijeenkomst voor leden van de raad van commissarissen in de subregio Bergen op Zoom. In deze bijeenkomst is stilgestaan bij de ontwikkeling van de woningmarkt in de regio West-Brabant. Verdere analyse van de ontwikkeling van de woningmarkt moet gaan leiden tot een regionale woonvisie van de 5 deelnemende corporaties. Tijdens de bijeenkomsten was er voldoende ruimte om te netwerken. Leden van de raad van commissarissen hebben de bijeenkomsten van de VTW bezocht. Op uitnodiging van het bestuur heeft de raad van commissarissen ook de door het bestuur georganiseerde bijeenkomsten met politici en ambtenaren van de gemeente Steenbergen bezocht.

Financiële continuïteit Op basis van het continuïteitsoordeel en het solvabiliteitsoordeel van het CVF heeft de directie met de manager Financiën een uitgebreide analyse gegeven van de belangrijke financiële kengetallen van onze organisatie. Daarnaast is uitgebreid stilgestaan bij het financieringsvolume van het WSW. Het CFV en het WSW hebben andere parameters in hun beoordelingsgrondslagen gebruikt, c.q. parameters gewijzigd. Vastgesteld is dat dit van grote invloed is op het investeringsvolume en de borging van de financieringscapaciteit. In de door het bestuur gepresenteerde meerjarenbegroting 2009-2028 zijn forse investeringen opgenomen in nieuwe projecten en renovaties. Mede als gevolg van de gewijzigde beoordelingssystematiek is een forse verkoopopgave opgenomen om de projecten te kunnen realiseren. In deze tijd, waar woningverkopen - zeker in de nieuwbouw - nagenoeg stilliggen, is volgens de raad van commissarissen uiterste waakzaamheid noodzakelijk. Met het bestuur is vastgesteld dat het aangaan van nieuwe projectverplichtingen niet zullen plaatsvinden vóórdat een hoge mate van zekerheid is verkregen over de financiële consequenties. Vastgesteld is dat de lopende projecten die in de eerste drie jaren zijn gepland en waarvoor verplichtingen zijn aangegaan, zonder problemen kunnen worden gerealiseerd. Aandachtspunt blijft de verkoop van nieuwbouw. Naast de meerjarenprognose wordt jaarlijks de begroting vastgesteld voor het komende jaar. De raad van commissarissen heeft hiermee goede instrumenten waarmee zij inzicht heeft om te kunnen beoordelen of de financiële continuïteit van de woningstichting gewaarborgd is. De raad van commissarissen concludeert dat dit door aanpassingen in parameters tot grote positieve of negatieve resultaten leidt. De raad van commissarissen blijft voorstander van deze waarderingsmethode, omdat dit met name het beste inzicht geeft in toekomstige kasstromen. Vooral nu we voor grote investeringsopgaven staan, hecht de raad van commissarissen aan tijdige en goede structurele informatie over de toekomstige kasstromen.

Jaarverslag 2008

35


Vennootschapsbelastingplicht Per 1 januari 2008 zijn woningcorporaties volledig VPB-plichtig geworden. De VSO I, die door Woningstichting Dinteloord ondertekend is, zal vervangen worden door de VSO II. Ondertekening van de VSO II is van belang om zekerheid voor Woningstichting Dinteloord te scheppen. De nieuwe vaststellingsovereenkomst met de Belastingdienst is grotendeels gebaseerd op VSOI. Woningstichting Dinteloord zal de VSO II gaan ondertekenen omdat: Dit duidelijkheid geeft in de waarderingsgrondslagen van de openingsbalans. Dit normering toestaat van de grondkosten bij realisatie van sociale huurwoningen binnen een gemengd project, waardoor er lagere onrendabele toppen ontstaan. Bij verkoop in maatschappelijk gebonden eigendomsconstructie “Slimmer Kopen®” met korting, de korting niet gezien wordt als fiscale winst. Interne leveringen tussen WSD Projectontwikkeling BV en Woningstichting Dinteloord onbelast blijven. Binnen de meerjarenprognose wordt uitgegaan van een optimale benutting van fiscale mogelijkheden. Woningstichting Dinteloord krijgt in de periode 2008-2011 te maken met fiscale verliezen, die met fiscale winsten in de daaropvolgende jaren gecompenseerd kunnen worden. Matching Uit het laatste overzicht van het Centraal Fonds Volkshuisvesting blijkt dat Woningstichting Dinteloord geen overmaat heeft. Van eventuele matching is door meerdere grote projecten binnen de woningstichting geen sprake meer. Het bestuur heeft aangegeven dat de eerstkomende vijf jaar alle middelen noodzakelijk zijn voor de volkshuisvestelijke opgaven in het eigen werkgebied. De raad van commissarissen onderschrijft deze visie van het bestuur. Projecten Het bestuur legt projecten ter advisering voor aan de raad van commissarissen op basis van een standaard vastgesteld investeringsbeslismodel. Na positieve advisering door de raad op zowel maatschappelijk als financieel gebied, wordt een project in uitvoering genomen. De projecten worden dan opgenomen in de basis financiële meerjarenprognose. Per kwartaal wordt de raad door middel van periodieke verslaglegging geïnformeerd over de projecten. De raad van commissarissen wordt met de meerjarenprognose op de hoogte gehouden over nieuw aandienende projecten. Op zich functioneert de werkwijze zoals deze tot op heden is gevoerd goed. Gezien het feit dat woningstichting Dinteloord ook buiten de kern Dinteloord gaat investeren, is in een overleg met het bestuur en directie echter vastgesteld dat het in het kader van het houden van effectief toezicht wenselijk is om een investeringsstatuut op te stellen, waarin met name aandacht wordt besteed aan de maatschappelijke relevantie in relatie tot de financiële inspanning en de invloed op de financiële continuïteit. Financieringsbehoefte/Treasurystatuut Woningstichting Dinteloord past in principe bedrijfsfinanciering toe. De financieringsbehoefte wordt vastgesteld op basis van de financiële meerjarenprognose. Ten aanzien van financiële transacties en cashmanagement is een Treasurystatuut aanwezig. Woningstichting Dinteloord is met de afdeling Corporate Clients van de Rabobank een Treasuryovereenkomst aangegaan. Hiermee is deze expertise aan de organisatie voldoende afgedekt. Ten minste 2 maal per jaar wordt de financiering doorgenomen met de Rabobank.

Jaarverslag 2008

36


De huidige marktrente is door de kredietcrisis tot een dieptepunt gedaald en staat haaks op de stijgende renteverwachtingen van begin 2008. Lagere rentelasten hebben direct een positieve invloed op de operationele kasstromen. Ook biedt een lage rente kansen om toekomstige renterisico’s tijdig in te dekken. Het einde van de kredietcrisis zal immers een stijgende rente betekenen. De raad van commissarissen heeft vastgesteld dat Woningstichting Dinteloord door voldoende spreiding in de looptijden het renterisico beneden 15% houdt. Verkopen In het verleden was er geen directe noodzaak om woningen te verkopen voor de financiële continuïteit. Mede als gevolg van de gewijzigde uitgangspunten van het CFV en het WSW staat dit onder druk. Voor de reguliere bedrijfsvoering en een beperkt aantal projecten is er nog steeds geen noodzaak om, in het kader van de financiële continuïteit, woningen te verkopen. Woningstichting Dinteloord heeft echter ambitieuze nieuwbouw- en renovatieplannen. Realisatie van deze plannen staat of valt door de verkoop van woningen, zowel binnen de plannen zelf, als uit bestaand bezit. Zonder verkopen zullen de operationele kasstromen bij realisatie van alle plannen duurzaam negatief worden. De raad van commissarissen onderschrijft de visie van het bestuur dat stapeling van het niet realiseren van verkopen als een groot risico voor Woningstichting Dinteloord moet worden gezien bij haar ambitieuze plannen. Verplichtingen voor nieuwe projecten zullen eerst worden aangegaan, nadat met zekerheid is vastgesteld dat dit niet ten koste zal gaan van de continuïteit van Woningstichting Dinteloord. In 2008 zijn 9 woningen verkocht. Deze verkopen werden voornamelijk gerealiseerd op basis van marktomstandigheden. De verkoopopbrengsten worden toegevoegd aan de reserve voor dekking van onrendabele investeringen. Concrete (kwantitatieve) norm voor financiële continuïteit Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting heeft vastgesteld dat de solvabiliteitswaarde van onze stichting in 2012 36,8 procent zal bedragen. Door de directie is op grond van de geactualiseerde meerjarenprognose 2008-2027, een uitgebreide toelichting gegeven over de actuele stand in relatie tot het minimaal noodzakelijk geachte weerstandsvermogen. De eerstvolgende meerjarenprognose zal gelijktijdig met de jaarrekening eind januari 2009 gereedkomen. Op basis van deze toelichting heeft de raad van commissarissen vastgesteld dat financiële continuïteit is gewaarborgd.

Realisering van de volkshuisvestelijke opgaven De prestaties op basis van de prestatievelden van het BBSH zijn breed onderwerp van gesprek geweest tussen het bestuur en de raad van commissarissen. Wij verwijzen u hiervoor naar de opsomming op pagina 28 van het volkshuisvestingsverslag van het bestuur. Huisvesten primaire doelgroep De raad van commissarissen heeft vastgesteld dat het bestuur in 2008 ruime aandacht heeft besteed aan het huisvesten van de primaire doelgroepen: Bestaande woningen worden met MGE-constructie “Slimmer Kopen®” aangeboden aan starters op de woningmarkt, waarbij starters met lage inkomens tot maximaal 30% korting kunnen krijgen op de marktwaarde.

Jaarverslag 2008

37


-

-

-

Betreffende de ouderenhuisvesting loopt een project om te komen tot vervanging van het woonzorgcentrum “De Nieuwe Haven” door een gemengd woonzorgcomplex van 120 eenheden, waarin opgenomen 24 zogenaamde PG-plaatsen en 24 intramurale zorgplaatsen. Hiermee wil de woningstichting intramurale zorg in Dinteloord zekerstellen. In samenwerking met Stichting Dag- en Woonvoorzieningen uit Roosendaal is een locatie aangekocht in het centrum van Steenbergen voor de realisatie van 24 eenheden voor verstandelijke gehandicapten. Inzake de dubbele vergrijzing in de gemeente Steenbergen wordt een haalbaarheidsstudie gedaan naar een appartementencomplex van 46 eenheden.

Het bestuur heeft de verwerving van 2 nieuwe locaties onderzocht om te komen tot maatschappelijk relevante projecten. Bedrijfseconomische redenen in relatie tot maatschappelijke relevantie hebben het bestuur doen afzien van deze projecten. De raad van commissarissen is hierover uitgebreid geïnformeerd. Betrekken bewoners bij beleid en beheer Het betrekken van de bewoners bij het beleid en beheer wordt voornamelijk ingevuld door het bestuur. Voor een uitgebreid verslag verwijzen wij u naar het volkshuisvestingsverslag van het bestuur. De raad van commissarissen houdt hier toezicht op. De raad van commissarissen neemt met belangstelling kennis van het bewonersblad en is van mening dat dit in een informatiebehoefte voorziet. Het bestuur heeft besloten om aan te sluiten bij de Regionale Geschillen Commissie, waarbij reeds 5 corporaties aangesloten waren. Met het oog op de objectiviteit heeft de raad van commissarissen het bestuur positief geadviseerd over deze keuze. Leefbaarheid Het bestuur heeft aandacht voor de leefbaarheid en deze met de raad van commissarissen besproken. Vastgesteld is dat de leefbaarheid in de kern Dinteloord op dit moment goed te noemen is. In het verslagjaar waren er daarom geen nieuwe initiatieven in het kader van de leefbaarheid. Bestaande initiatieven zoals diverse kleinschalige projecten in de sfeer van groenvoorziening, erfscheidingen en dergelijke, zijn gecontinueerd. De raad van commissarissen concludeert dat het bestuur voldoende aandacht heeft voor de leefbaarheid. De kwaliteit van het woningbezit De raad van commissarissen heeft geconstateerd dat het woningbezit er goed voor staat. De kwaliteit van het woningbezit is terug te vinden in de meerjarenbegroting. Hierbij is uitvoerig gekeken naar de kwaliteit van het bezit in relatie tot de levensduur van de complexen, rekening houdend met groot onderhoud in het 30e exploitatiejaar. Iedere woning wordt één keer per 5 jaar individueel opgenomen en vervolgens betrokken bij het preventief onderhoud voor het komende jaar. De woningstichting biedt haar huurders daarnaast diverse keuzemogelijkheden voor het verbeteren van hun woning. Op basis van de huidige meerjarenonderhoudsraming is voor de komende 5 jaar ruim 8,5 miljoen euro aan grootschalig preventief onderhoud, verbeteringen en renovatie geraamd. Dit geeft een grote belasting op de liquide middelen van Woningstichting Dinteloord. Daarnaast is het verbeteringenbeleid van Woningstichting Dinteloord zeer klantvriendelijk. Renovaties van douchte/toilet/keuken worden tegen aantrekkelijke voorwaarden aan huurders aangeboden. Door het bestuur is vastgesteld dat naast noodzakelijk technisch onderhoud, het strategisch voorraadbeleid leidend dient te zijn bij de ramingen voor het in stand houden van het bezit. Het strategisch voorraadbeleid zal begin 2009 in concept worden afgerond. De raad van commissarissen ziet dit strategisch voorraadbeleid met belangstelling tegemoet.

Jaarverslag 2008

38


Wonen en zorg De raad van commissarissen volgt de voortgang van het project “De Nieuwe Haven” voor een nieuw woonzorgcomplex van 120 eenheden. De raad is zich ervan bewust dat er gezien de omvang van dit project een zorgvuldige afweging noodzakelijk is. Inmiddels is de massastudie nagenoeg afgerond en een eerste opzet is gepresenteerd aan de raad van commissarissen. De raad van commissarissen heeft hier met belangstelling kennis van genomen. Andere onderwerpen betreffende wonen en zorg waarover de raad van commissarissen voortschrijdend is geïnformeerd waren wijkhuiskamer “De Rietgors”, het beschikbaar stellen van personeel voor het loket “Vraagwijzer”, de woonbemoeizorg, professionele alarmering bij individuele woningen en het uitvoeren van werkzaamheden die niet meer worden gedekt in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.

Verbindingen De raad van commissarissen houdt indirect toezicht op de dochteronderneming WSD Projectontwikkeling BV. Binnen deze BV worden alleen activiteiten uitgevoerd die zijn opgenomen in de begroting van Woningstichting Dinteloord. De statutaire directeur is aangesteld als directeurbestuurder van de BV en het bestuur van de woningstichting houdt op basis van de begroting toezicht op de BV. Hiermee is het toezicht op de BV afdoende gezekerd. De BV zal voor het eerst een jaarverslag uitbrengen over 2008. De raad van commissarissen heeft vastgesteld dat het bestuur voldoende controlemaatregelen heeft genomen. Voor ieder project vindt een externe fiscale toetsing plaats. Daarnaast wordt het jaarverslag van de BV gecontroleerd door BDO CampsObers Audit & Assurance BV, die eveneens verantwoordelijk is voor de controle bij Woningstichting Dinteloord. Woningstichting Dinteloord is samen met een aantal regionale corporaties een verbinding aangegaan betreffende de Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant. Deze stichting loopt exploitatierisico’s in woonwagenstandplaatsen en huurwoonwagens. Op basis van een goedgekeurd beleidsplan worden de risico’s beperkt tot de jaarlijkse tekorten in de beheerskosten. Voor 2008 was geen bijdrage verschuldigd aan de stichting. De stichting overlegt hiervoor jaarlijks een begroting en een jaarverslag, die door accountants van Deloitte & Touche worden gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring worden voorzien.

Governance Het bestuur en de raad van commissarissen hebben bij voortduring aandacht voor good governance. Gezien de verdeling van de taken binnen Woningstichting Dinteloord, met haar drielagenstructuur, is op een aantal onderdelen het principe “pas toe of leg uit” van toepassing. In het kader van het besluit om van een drielagen- naar een tweelagenstructuur te gaan, zal de raad van commissarissen bij de verdere uitwerking en voorstellen tot wijziging van de statuten bijzondere aandacht besteden aan de aspecten van de code.

Toezichtskader Binnen de cyclus van Woningstichting Dinteloord wordt aan het toezichtskader inhoud gegeven met behulp van de Balanced Score Card. Deze is opgedeeld in de (KSF) velden: Klant, Producten en Diensten, Financieel en Organisatie. Binnen deze hoofdvelden zijn een aantal prestatie indicatoren gedefinieerd, die inzicht geven in de voortgang van de lopende processen. De raad van commissarissen gebruikt deze gegevens voor haar toezichthoudende rol. In het verslagjaar gaven de KSF geen aanleiding tot opmerkingen.

Jaarverslag 2008

39


Mede door wijzigende inzichten en informatiebehoefte zijn in 2008 wederom een aantal prestatie-indicatoren aangepast. Het toezichtskader van de raad van commissarissen ligt in het strategisch beleidsplan. Dit is uitgedefinieerd naar een jaarwerkplan, dat opgenomen is in de begroting en dat ter positieve advisering aan de raad van commissarissen wordt voorgelegd. Het toezicht is voornamelijk inhoud gegeven op basis van de goedgekeurde jaarbegroting 2008. Substantiële overschrijdingen werden door het bestuur ter advisering aan de raad van commissarissen voorgelegd. De raad van commissarissen heeft een uitgebreide meerjarenprognose tot haar beschikking. Woningstichting Dinteloord kent geen prestatiebeloning. Beloning van de statutaire directie behoort volgens de statuten tot de bevoegdheden van het bestuur. Hiervoor verwijzen wij u naar het verslag van het bestuur.

Zelfevaluatie In het verslagjaar heeft geen zelfevaluatie plaatsgevonden. Dit is het gevolg van het feit dat de organisatie een besluit heeft genomen om naar een tweelagenstructuur te gaan. De raad neemt kennis van de ontwikkelingen in de branche via Aedes en Aedesmagazine en de nieuwsbrieven van de VTW. Door de huidige samenstelling van de raad is kennis van alle prestatievelden uit het BBSH binnen de raad aanwezig. Wel heeft de raad uitgebreid stilgestaan bij de toezichtbrief van onze minister. Daarnaast heeft de raad al eerder geconcludeerd dat verder ingezoomd moet worden op onderwerpen als de Aedescode, Visitatie, het KWH-huurlabel, enzovoorts. De organisatie wil hier stappen in zetten. Door de hoeveelheid en diversiteit van andere lopende dossiers kon nog niet de benodigde capaciteit hiervoor vrijgemaakt worden. De raad van commissarissen heeft voorafgaande aan het overleg met het bestuur vooroverleg met de statutaire directeur. Deze transparante communicatie biedt de raad de gelegenheid om ook in te zoomen op feitelijkheden.

Werving en selectie In het verslagjaar waren er geen vacatures binnen de raad van commissarissen. Er is een reglement voor het doen van een bindende voordracht voor een zetel door de huurders. Daarnaast is er een profielschets voor eventuele vacatures. Verder heeft in het verslagjaar 2008 de herbenoeming plaatsgevonden van dhr. A.E. de Meij.

Integriteit Woningstichting Dinteloord heeft een Integriteitcode die het bestuur voor bestuur, raad van commissarissen en personeel heeft vastgesteld. De (ethische) gedragscode en een regeling betreffende belangenverstrengeling, maken deel uit van deze code. De Integriteitcode is opgenomen op de website van de woningstichting. Gezien de omvang en transparantie van de organisatie acht de raad van commissarissen een klokkenluidersregeling niet noodzakelijk. De intensieve interne contacten op het persoonlijke vlak en met de omgeving, de procedures en de drielagenstructuur geven hiervoor voldoende waarborgen. Voorts is op de website van de woningstichting in een verkorte regeling vermeld hoe men kan handelen bij ongewenste en ongewilde zaken en/of dubieuze of frauduleuze handelingen. Bij de tussentijdse controle van de accountant is uitgebreid aandacht besteed aan inkoop-/onderhoudsprocedure (aanbesteding), betalingsprocedure, projectontwikkeling, verkoop huurwoningen, huuropbrengsten en liquiditeit- en vermogensbeheer.

Jaarverslag 2008

40


De accountant heeft vastgesteld dat deze tussentijdse controle en de daaruit voortvloeiende bevindingen niet hebben geleid tot wezenlijke correcties of zwaarwegende argumenten betreffende de beheersing van de organisatie en/of de financiële vertaling van het beleid tot dat moment. De raad van commissarissen heeft positief geadviseerd over de jaarrekening van 2007. Hierbij is kennis genomen van het accountantsrapport met de managementletter, de rapportage van het CFV, het WSW en MVROM. Verder zijn door BDO CampsObers Audit & Assurance B.V. diverse adviezen gegeven en stelt het bestuur de besluitenlijsten van de bestuursvergaderingen ter kennisneming ter beschikking van de raad van commissarissen. De raad van commissarissen heeft vastgesteld dat leden van het bestuur en de raad van commissarissen geen nevenfuncties hebben die onverenigbaar zijn met hun functie binnen de organisatie. Ook hebben er geen transacties plaatsgevonden die in strijd zijn met de Integriteitscode. De raad van commissarissen is onafhankelijk binnen de woningstichting werkzaam. Daarbij is geen sprake van belangenverstrengeling. De leden van de raad hebben geen persoonlijke leningen of garanties vanuit de woningstichting.

Verantwoording raad van commissarissen Een bijzonder woord van waardering spreekt de raad van commissarissen uit naar het bestuur en de directie over de zorgvuldige wijze waarop de raad is voorzien van informatie om haar taken op adequate wijze invulling te geven. De raad van commissarissen heeft in 2008 bij onderstaande onderwerpen positief geadviseerd in de besluitvorming van het bestuur: -

de jaarrekening 2007; de meerjarenprognose 2008-2027; de begroting 2009; investeringsbeslissing 6 woningen Zuideinde te Dinteloord; vorming fiscale eenheid met WSD Projectontwikkeling BV; financiële afwikkeling herstructurering Burg. mr. H. Popstraat; uitvoeringsbesluit verkoop woningen; aankoop loodsen Molendijk te Dinteloord; overgang bestuursstructuur van drie- naar tweelagen; voorlopig investeringsbeslismodel 46 appartementen Wouwsestraat te Steenbergen; evaluatie accountantskosten; continuïteits- en solvabiliteitsoordeel CFV 2008.

In 2008 heeft de raad van commissarissen onder andere kennisgenomen van: -

het definitieve investeringsbeslissing 6 woningen Burg. mr. H. Popstraat; de herbenoeming van mevr. A.W.M. Lambrechts-Willemse als lid van het bestuur; de huurverhoging per 1 juli 2008; de verslagleggingen per kwartaal; stand van zaken Masterstudie vernieuwing woonzorgcomplex “De Nieuwe Haven”; verslag door het bestuur van het periodieke overleg met het College van B & W; het jaarverslag van de Stichting Woonwagenbeheer 2007; periodieke stand van zaken diverse projecten; de mededeling van het CFV betreffende het jaarlijks onderzoek naar de financiële positie van de woningstichting en het feit dat deze positief is; de brief van onze minister betreffende het prestatieoordeel Toegelaten Instellingen; het rapport van de accountant betreffende de tussentijdse controle 2008.

Jaarverslag 2008

41


Verder is in de overlegvergadering de voortgang van diverse projecten besproken. De raad van commissarissen is als volgt samengesteld:

Naam

Jaar van aantreden

Jaar van aftreden

Deskundigheid

Beroep/ hoofdfunctie

Nevenfuncties

J.P. Kats

1989

2009

Financieel

Teamleider

Voorzitter VV Dinteloord

A.E. de Mey

1996

2012

Financieel

Directeur

Geen

J.J.J. de Nood

2007

2011

Bestuurlijk / maatschappelijk

Voormalig directeur

Geen

De vergoedingen voor de raad van commissarissen bestaat uit een vaste vergoeding, aangevuld met een presentiegeld.

De volgende vergoedingen zijn uitbetaald in het verslagjaar: Naam J.P. Kats A.E. de Mey J.J.J. de Nood

Vergoeding € 2.980 € 2.650 € 2.870

De raad van commissarissen heeft geen werkgeversrol. Deze is weggelegd bij het bestuur. De statutaire directeur benoemt personeel van de werkorganisatie en de benoeming van een directeur vindt volgens de statuten plaats door het bestuur. Het functioneringsgesprek dat met de statutaire directeur wordt gehouden is een bestuursaangelegenheid. De raad van commissarissen neemt er kennis van als dit heeft plaatsgevonden. In het jaarwerkplan van de begroting zijn de prestatie-eisen voor de statutaire directeur vastgelegd. De uitvoering hiervan vindt plaats onder de verantwoordelijkheid van het bestuur. De raad wordt voortschrijdend door middel van kwartaalrapportages geïnformeerd over de voortgang. Er is geen remuneratiecommissie ingesteld, omdat dit in een drielagenstructuur niet van toepassing is.

Risicobeheersing- en controlesysteem Waar het gaat om het risicobeheersing- en controlesysteem van Woningstichting Dinteloord is zowel in de managementletter als in het accountantsrapport 2008 verwoord, dat de accountant in zijn controlebevindingen bevestigt dat hij bij onze corporatie de belangrijkste risico’s (administratieve organisatie/interne beheersing, woningmarktrisico’s, financiële risico’s, onderhoudsrisico’s, projectrisico’s en fiscale risico’s) onderkent en dat waar nodig maatregelen in gang zijn gezet om deze risico’s verder te beheersen.

Jaarverslag 2008

42


Slotwoord De raad van commissarissen hoopt met dit verslag te hebben voldaan aan de kwaliteitseisen die in de Governance Code zijn opgenomen. De raad van commissarissen heeft kennis genomen van het verslag van het bestuur over het boekjaar 2008. De door het bestuur opgemaakte jaarstukken 2008, omvattende de jaarrekening en het daarbij behorende jaarverslag, zijn door BDO CampsObers Audit en Assurance BV gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De raad keurt de jaarrekening en het jaarverslag goed na kennisneming van de bevindingen van de accountant. De genoemde documenten geven een helder inzicht in de inspanningen en activiteiten van Woningstichting Dinteloord. Dinteloord, 25 juni 2009 Namens de Raad van Commissarissen,

w.g. J.P. Kats (Voorzitter)

w.g. A.E. de Mey (Lid)

w.g. J.J.J. de Nood (Lid)

Jaarverslag 2008

43


Balans per

ACTIVA

31-12-08 €

31-12-07 €

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

49.322.002

44.297.369

2.289.208

1.107.006

404.656

383.520

Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelneming

52.015.866

246.454 74.791

Totaal financiële vaste activa Totaal vaste activa

45.787.895

286.369 18.000 321.245

304.369

52.337.111

46.092.264

18.927

14.238

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vorderingen Huurdebiteuren Gemeente/Gewest Overige vorderingen Overlopende activa

27.146 23.567 1.437.660 36.968

29.430 21.554 619.054 23.649

Totaal vorderingen

693.687

1.525.341

Liquide middelen

137.836

258.771

Totaal vlottende activa

850.450

1.798.350

53.187.561

47.890.614

TOTAAL

Jaarverslag 2008

44


31-12-2008

PASSIVA

31-12-08 €

31-12-07 €

EIGEN VERMOGEN Algemene Bedrijfsreserve

25.541.597

Totaal eigen vermogen

22.813.689 25.541.597

22.813.689

LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen kredietinstellingen

26.122.176

Totaal langlopende schulden

18.854.596 26.122.176

18.854.596

KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden ter zake van belastingen en premies sociale verzekering Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

TOTAAL

Jaarverslag 2008

432.420 453.240 9.765

5.408.140 372.674 -122.216

628.363

791 562.940 1.523.788

6.222.329

53.187.561

47.890.614

45


Winst- en verliesrekening 2008 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken Overige bedrijfsopbrengsten

3.868.893 23.253 6.283 695.670 9.490

Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

3.786.004 22.059 6.283 667.965 10.994 4.603.589

4.493.305

32.788

36.037

789.936 428.789 49.987 69.816 2.443.432 687.863

123.671 386.321 32.666 65.056 1.040.839 518.811

Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

2007 €

4.502.611

2.203.401

100.978

2.289.904

86.051 1.393.243

95.509 1.320.486

Som der financiële baten en lasten

-1.307.192

-1.224.977

Resultaat voor belastingen

-1.206.214

1.064.927

Resultaat deelneming Belastingen

56.791 -

Resultaat na belastingen Buitengewone baten Buitengewone lasten Belastingen buitengewone resultaten Resultaat na belastingen voor mutatie actuele waarde

-1.149.423

-

1.064.927 -

-1.149.423

1.064.927

Mutatie actuele waarde materiele vaste activa

3.985.836

-3.425.870

Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde

2.836.413

-2.360.943

Jaarverslag 2008

46


Waarderingsgrondslagen Inleiding Woningstichting Dinteloord is de rechtsopvolger van voorheen de Bouwvereniging van Dinteloord. De woningstichting werd opgericht bij akte van 30 september 1994. De voormalige Bouwvereniging van Dinteloord werd opgericht op 25 mei 1918. Woningstichting Dinteloord is werkzaam in de gemeente Steenbergen.

Algemeen De waardering van de activa en de passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings- of vervaardigingsprijs, respectievelijk nominale waarde, tenzij hierna anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. De jaarrekening is opgesteld volgens de bestendige gedragslijn. De jaarrekening is opgesteld conform de richtlijnen van het BBSH, aangevuld met de voor de branche van toepassing zijnde richtlijnen en in overeenstemming met algemeen in Nederland aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving. Dit betekent dat de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de daartoe geldende bepalingen volgens titel 9 BW 2 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Voor de indeling en presentatie van de in deze jaarrekening opgenomen gegevens is gekozen voor het model voor de balans en winst en verliesrekening zoals genoemd in bijlage 1 van de RJ 645. Grondslagen voor het opstellen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld in overeenstemming met de indirecte methode zoals opgenomen in RJ 360. Integrale vennootschapsbelasting Met ingang van 1 januari 2008 zijn woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de Wet op de Vennootschapsbelasting. Dit wil zeggen dat over de resultaten uit alle activiteiten belasting verschuldigd is, volgens de thans in de wet opgenomen uitgangspunten. Bij de aanvang van de belastingplicht dient (per 1 januari 2008) een fiscale openingsbalans te worden opgesteld van alle bezittingen en schulden volgens de fiscale waarderingsgrondslagen. Voor het verschil tussen de waardering op de fiscale balans (fiscale boekwaarde) en de commerciële balans (commerciële boekwaarde) dient indien en voorzover er sprake is van verrekenbare tijdelijke verschillen een belastinglatentie te worden gevormd. Als gevolg van de fiscale waardering van het sociale vastgoed tegen 70% van de WOZwaarde op 1 januari 2008, zou er een groot positief verschil ontstaan bij de corporatie. Hiervoor zou een actieve latentie gevormd moeten worden, maar bij de corporatie is hierbij eigenlijk sprake van een permanent verschil in plaats van een tijdelijk verschil, omdat de woningen in principe op grond van de doelstelling verhuurd blijven. Er is in 2008 geen latentie gevormd in de commerciële balans, met name omdat de horizon, waarbij realisatie van (een significant deel van de) tijdelijke verschillen bij de woningcorporatie wordt verwacht, erg lang is. Enerzijds omdat relatief weinig van het bezit wordt verkocht, anderzijds omdat er fiscale herinvesteringsreserves worden gevormd bij verkopen.

Jaarverslag 2008

47


Daarnaast mag alleen een actieve latentie worden opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze in de toekomst gerealiseerd zal worden met fiscale winsten. Met de huidige onzekerheden ten aanzien van de berekening van de fiscale winst is het moeilijk hierover een uitspraak te doen. Ten aanzien van andere tijdelijk verschillen zoals op het gebied van bankwaarden, projectontwikkeling en het onderscheid in onderhoudslasten en activering bestaan nog veel onduidelijkheden, zodat ook hiervoor geen latenties worden gevormd. Andere verschillen die als permanente verschillen zijn aan te merken en die ook niet in de latentie tot uitdrukking worden gebracht, zijn onder meer algemene fiscale regelingen als investeringsaftrek, maar ook sector specifieke regelingen als de Vogelaarheffing. Ten tijde van het opmaken van de jaarrekening 2008 zijn de fiscale waarderingsregels gebaseerd op de Vaststellingsovereenkomst (VSO II), die is afgesloten tussen de Belastingdienst en Aedes. Woningstichting Dinteloord heeft deze vaststellingsovereenkomst ondertekend. Bij de berekening van de fiscale positie heeft de corporatie zich laten leiden door de afspraken die vastgelegd zijn in de VSO II en de daarbij verstrekte toelichting. Aangezien er nog geen best practice afspraken zijn, zijn er mogelijk nog onzekerheden ten aanzien van een aantal punten uit de fiscale positie. Derhalve is het op het moment van het opmaken van de jaarrekening nog onzeker of zich correcties van de berekende belastingplicht zullen voordoen. Woningstichting Dinteloord heeft ervoor gekozen op dit moment nog geen onderhoudsvoorziening te vormen.

Jaarverslag 2008

48


Balanswaardering Vaste activa Materiële vaste activa De onroerende zaken en overige zaken in exploitatie (bestemd voor de verhuur) met de daarbij behorende installaties, zijn gewaardeerd tegen actuele waarde. Deze stelselwijziging is per 1 januari 2004 doorgevoerd. De actuele waarde is bepaald op basis van de discounted cashflowmethode. Hierbij worden toekomstige kasstromen contant gemaakt. De onroerende zaken in ontwikkeling worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten betreffende voorbereiding, toezicht etc., onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de koopprojecten verantwoord onder de post voorraad onderhanden werk. Het aandeel huurobjecten wordt verantwoord onder de onroerende- en roerende zaken in ontwikkeling. Voor wat betreft het onrendabele deel van het gecombineerde project wordt het onrendabele deel bij het aangaan van de verplichting verminderd met het verwachte verkoopresultaat op het koopproject. Bij oplevering wordt het projectresultaat gesplitst verantwoord onder de post verkopen onroerende zaken en overige waardeveranderingen materiële vaste activa. Daarmee wordt de economische realiteit van de transactie het best zichtbaar gemaakt. De onroerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen op basis van de verwachte levensduur. De afschrijving vindt plaats volgens de lineaire methode. Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidie De waardering van de te vorderen subsidies BWS vindt plaats door aan de contante waarde van de subsidie bij aanvang van de exploitatie jaarlijks rente toe te rekenen tegen het subsidierendement onder aftrek van de ontvangen bijdragen. Vlottende activa Voorraden materialen De voorraden zijn gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen. Indien nodig vindt afboeking voor incourantheid plaats. Onderhanden projecten Waardering van onderhanden werken vindt plaats tegen de gemaakte kosten. Vooruitbetalingen door afnemers worden in aftrek gebracht op het onderhanden werk. De nog te verrekenen bedragen betreffende koopprojecten zijn opgenomen tegen de totale verwachte kostprijs. De nog niet gerealiseerde winst wordt meegenomen zodra de woningen zijn opgeleverd.

Jaarverslag 2008

49


Vorderingen Deze zijn berekend en opgenomen tegen nominale waarde. De afwaardering van (huur)debiteuren heeft betrekking op een post, waarvan verwacht wordt dat deze niet meer kan worden geïnd. De afwaardering is in mindering gebracht op de post (huur)debiteuren. Overige vorderingen De overige vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met eventueel oninbare vorderingen. Liquide middelen De banken girosaldi zijn direct opeisbaar. Eigen vermogen Reserves Het saldo van deze reserves op balansdatum betreft de algemene bedrijfsreserve en de herwaarderingsreserve. Bij regelgeving is bepaald dat de herwaarderingsreserve onderdeel uitmaakt van de overige reserves en niet meer afzonderlijk vermeld dient te worden. De herwaarderingsreserve wordt dus niet meer als zodanig verantwoord. Vergelijkende cijfers zijn aangepast. Egalisatierekening Waardering van de egalisatierekening BWS-subsidies vindt plaats door aan de contante waarde van de subsidie bij aanvang van de exploitatie jaarlijkse rente toe te rekenen tegen het subsidierendement, onder aftrek van het jaarlijks ten gunste van het resultaat gebrachte traditionele exploitatietekort. Pensioenvoorzieningen De pensioenregeling is ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds voor Woningcorporaties (SPW) en is naar zijn aard een toegezegd-pensioenregeling. Woningstichting Dinteloord heeft in het geval van een tekort bij SPW geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, anders dan hogere toekomstige premies. Overige passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven, worden de overige passiva gewaardeerd op de nominale waarde.

Jaarverslag 2008

50


Resultaatbepaling Algemeen Als baten worden die bedragen verantwoord, die op de balansdatum geïnd of invorderbaar waren; als lasten die bedragen, die op de balansdatum betaald of verschuldigd waren. De waarderingsmethoden ter bepaling van het resultaat zijn gelijk aan die welke voor de samenstelling van de balans werden toegepast. Huren De huurprijzen van nieuwbouw zowel als die van verbeteringen worden bij aanvang van de exploitatie bepaald op basis van kostendekkendheid ten opzichte van de geactiveerde investeringen. Daarna zijn de huren onderworpen aan de overheidsvoorschriften ten aanzien van de huurverhoging. Huurbaten worden in de Winst- en Verliesrekening gepresenteerd onder aftrek van eventuele derving. Bijdragen De bijdragen zijn opgenomen conform de vrijval vanuit de egalisatierekening BWS. Verkoopopbrengsten Dit betreft het verkoopresultaat van verkochte woningen minus de boekwaarde. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Hieronder wordt het verschil tussen de stichtingskosten en lagere bedrijfswaarde verantwoord, als deze duurzaam is. Kosten onderhoud Hieronder worden de kosten van het planmatig onderhoud en de kosten ten behoeve van het klachten- en mutatieonderhoud verantwoord. Overige bedrijfskosten Hieronder worden de overige kosten verantwoord die zijn gemaakt in het kader van de gewone bedrijfsvoering zoals huisvestingskosten, bestuurskosten, algemene kosten, overige personeelskosten, belastingen, verzekeringen, levering goederen en diensten, leefbaarheid enzovoorts. Rentebaten Onder deze post zijn alle rentebaten opgenomen. Rentelasten Onder deze post zijn alle rentelasten opgenomen. Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Hieronder wordt het saldo (zowel positieve als negatieve verschillen) opgenomen van de actuele waarde aan het begin en einde van het boekjaar.

Jaarverslag 2008

51


Toelichting op de balans

MATERIËLE VASTE ACTIVA

31-12-08 €

31-12-07 €

Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

49.322.002 2.289.208 404.656

44.297.369 1.107.006 383.520

Totaal

52.015.866

45.787.895

Het materieel vast actief in exploitatie omvat per balansdatum 785 woningen, 24 woningen in bijzondere gebouwen, 2 winkels en 49 garages.

Het verloop van deze posten in het afgelopen boekjaar is als volgt:

Onroerende en roerende zaken in exploitatie Bedrijfswaarde Bij de berekening van de bedrijfswaarde is rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: Disconteringsvoet Kostenstijging onderhoud Kostenstijging variabele lasten Huurverhoging 2009 Huurverhoging 2010 e.v. Huurderving Variabele lasten per woning 2009/2017 Variabele lasten per woning 2018 e.v. Variabele lasten per garage Variabele lasten per winkel Onderhoud

6,00% 3,25% 2,25% 2,00% 2,25% 0,50% € 1.110 € 1.055 € 265 € 530 Onderhoudsrecepten per type woning.

In de bedrijfswaardeberekening is geen rekening gehouden met de eventueel kortere levensduur van woningen in verband met verkoop. De opbrengsten uit verkoop van woningen zijn in de bedrijfswaardeberekeningen buiten beschouwing gelaten. De grondwaarde is in de bedrijfswaarde meegenomen tegen een m²-prijs die gebaseerd is op de waarde zoals die door de Gemeente Steenbergen is gehanteerd voor de vaststelling van de WOZ-waarde 2008 (peildatum 2007). Deze prijs is verminderd met € 60 sloopkosten. De gehanteerde grondwaarde binnen de bedrijfswaarde bedraagt circa € 9,0 miljoen.

Jaarverslag 2008

52


De rentabiliteitswaardecorrectie, het contant gemaakt verschil tussen toekomstig verschuldigde rente (over leningen tot het moment van conversie c.q. aflossing) en disconteringsvoet, is berekend op € 1,7 miljoen (€ 1,3 miljoen in 2007). De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich als volgt verklaren:

€

€

in € miljoen

Bedrijfswaarde 1 januari 2008 Vrijval kasstromen Effect een jaar opschuiven Subtotaal Voorraadmutaties verslagjaar Verbetering Verkoop Sloop Nieuwbouw Aankoop Subtotaal

44,3 0,2 1,3 1,5

0,5 -0,4 0,9 1,0

Nieuw beleid en niveauwijzigingen Huurbeleid Onderhoudsuitgaven Overige exploitatielasten Verkoop en sloop Verbetering Restwaarde Overig Subtotaal

0,3 1,2 0,6 -

Parameter- en modelwijzigingen Verkoopopbrengsten Levensduur Huurstijging Inflatie Discontovoet Subtotaal

0,2 0,2 -

2,1

0,4

Totale mutatiewaarde bedrijfswaarde

5,0

Bedrijfswaarde per 31 december 2008

Jaarverslag 2008

49,3

53


Verloop materiële vaste activa in exploitatie

in ontwikkeling

t.d.v. de exploitatie

totaal €

1 januari 2008 -

aanschafwaarde afschrijvingen waardevermindering herwaardering

35.325.673 -5.708.190 -3.039.187 17.719.073

1.107.006 0 0 0

646.388 -262.868 0 0

37.079.067 -5.971.058 -3.039.187 17.719.073

44.297.369

1.107.006

383.520

45.787.895

Historisch - correctie voorgaande jaren - investeringen - in exploitatie - desinvesteringen - correctie afschrijvingen - afschrijvingen - waardevermindering

108.505 1.023.730 855.282 -275.822 83.958 -190.922 -456.485

0 2.370.935 -855.282 0 0 0 -333.451

0 58.611 0 -22.293 21.960 -37.142 0

108.505 3.453.276 0 -298.115 105.918 -228.064 -789.936

Herwaardering - correctie voorgaande jaren - verkopen - afschrijvingen - correctie afschrijvingen - mutatie herwaardering

-108.505 -191.866 191.320 0 3.985.836

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

-108.505 -191.866 190.922 0 3.985.836

Totaal mutaties

5.024.633

1.182.202

21.136

6.227.971

37.370.819 -5.815.552 -3.829.123 21.595.858

2.289.208 0 0 0

682.706 -278.050 0 0

40.234.228 -6.093.204 -3.829.123 21.703.965

49.322.002

2.289.208

404.656

52.015.866

Boekwaarde per 1 januari Mutaties 2008

31 december 2008 -

aanschafwaarde afschrijvingen waardevermindering herwaardering

Boekwaarde per 31 december

Afschrijvingsmethode en -termijnen Alle materiële vaste activa in exploitatie worden op basis van annuïteiten volledig afgeschreven. De afschrijvingstermijnen bedragen respectievelijk voor: Woningen Garages Bedrijfsruimten

Jaarverslag 2008

50 jaar 50 jaar 50 jaar

54


Verkoop woningen in exploitatie Van de woningen en woongebouwen in exploitatie zijn geen woningen geclassificeerd voor verkoop.

Zekerheden Het onroerend goed is voor het grootste gedeelte gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder gemeente- en WSW-garantie. In verband met een afgesloten rekening-courant kredietfaciliteit van € 226.890 en een lening van € 670.670 is aan de Coöperatieve Rabobank Mark & Dintel BA een hypothecair recht verstrekt. Complex 56, alsmede Evertsenstraat 1, zijn met deze hypothecaire zekerheid belast. De waarde bedraagt ultimo 2008: - Bedrijfwaarde - Boekwaarde - Verzekerde waarde

439.931 111.176 585.908

Verzekering De vaste activa zijn verzekerd voor brand-, bliksem-, ontploffing-, storm- en vliegtuigschade. De activa zijn verzekerd tegen herbouwwaarde. Jaarlijks wordt de waarde aangepast aan het indexcijfer voor nieuwbouwwoningen, zoals dit door het CBS is vastgesteld. De verzekerde waarde bedroeg per balansdatum circa € 74 miljoen. De WOZ-waarde bedraagt momenteel circa € 126 miljoen.

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Woningen en woongebouwen Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar: Investeringen 6 woningen Fase 4 in exploitatie Saldo Saldo per 31 december

1.107.006

2.370.935 -1.188.733 1.182.202 2.289.208

De onroerende zaken in ontwikkeling betreft de grondposities Dinteloord Noord-Oost, Doktersdreefje Steenbergen, herstructurering fase V, alsook diverse voorbereidingen.

Jaarverslag 2008

55


Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Kantoorpand en werkplaats

Inventarissen

428.077 -132.358

167.662 -114.348

50.649 -16.162

646.388 -262.868

295.719

53.314

34.487

383.520

17.803

-9.290

40.808 -22.293 21.960 -21.623

-6.229

58.611 -22.293 21.960 -37.142

8.513

18.852

-6.229

21.136

445.880 -141.648

186.177 -114.011

50.649 -22.391

682.706 -278.050

304.232

72.166

28.258

404.656

Saldo per 1 januari - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeveranderingen Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - investeringen - desinvesteringen - vrijval afschrijvingen - afschrijvingen Saldo - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeveranderingen Boekwaarde per 31 december

Vervoermiddelen

Totaal €

De afschrijvingskosten voor een bedrag van € 3.035 betreffende de multifunctionele ruimte “De Rietgors” zijn ten laste van de exploitatiekosten Rietgors in het kader van leefbaarheid gebracht en de eigen bijdrage vervoersmiddelen voor een bedrag van € 1.320 zijn ten gunste van de afschrijvingskosten.

Afschrijvingsmethode en -termijnen Alle materiele vaste activa ten dienste van de exploitatie worden lineair afgeschreven. De afschrijvingstermijnen bedragen respectievelijk voor: Kantoorpand Werkplaats Inventarissen Vervoersmiddelen Automatisering

Jaarverslag 2008

50 50 5/10 6/7 5

jaar jaar jaar jaar jaar

56


Verzekering De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn ultimo boekjaar voor circa € 1 miljoen verzekerd. De specificatie van de verzekeringen van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie is als volgt: Kantoorpand en werkplaats Inventarissen en automatisering Vervoersmiddelen Uitgebreide gevaren Fraude en beroving.

Actuele Waarde De totale waarde van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie bedraagt op basis van de waarde die gehanteerd wordt voor de onroerende zaak belasting (peildatum 01-01-2008) in totaal € 256.000.

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

31-12-08 €

31-12-07 €

Te vorderen BWS subsidies

246.454

286.369

Totaal

246.454

286.369

31-12-08 €

31-12-07 €

Saldo per 1 januari

286.369

359.034

Mutaties in het boekjaar: - renteconversie - rente - ontvangen bijdragen

14.098 -54.013

-34.474 15.822 -54.013

Saldo mutaties

-39.915

-72.665

Saldo per 31 december

246.454

286.369

Te vorderen BWS subsidies

Onder de financiële vaste activa bevinden zich te vorderen BWS subsidies met een vordering van € 207.483 (inclusief aflossingsbestanddeel komend jaar) met een looptijd korter dan 5 jaar. Het aflossingsbestanddeel zal in het komende jaar € 41.722 bedragen. De rente zal in het komende jaar € 12.291 bedragen. De te vorderen BWS subsidies van complex 90 en 91 zijn in 2009 vervroegd afgelost.

Jaarverslag 2008

57


VLOTTENDE ACTIVA

31-12-08 €

31-12-07 €

Onderhoudsmaterialen

18.927

14.238

Totaal

18.927

14.238

31-12-08 €

31-12-07 €

Huurdebiteuren Gemeente/Gewest Overige vorderingen Overlopende activa

29.430 21.554 619.054 23.649

27.146 23.567 1.437.660 36.968

Totaal

693.687

1.525.341

Voorraden

Vorderingen

Huurdebiteuren De huurdebiteuren kunnen als volgt naar tijdsduur en aantal worden gespecificeerd: Aantal

periode

Vordering €

31-12-08

31-12-07

31-12-08

31-12-07

Huurdebiteuren Overige debiteuren

40 2

65 1

35.730 13.934

41.328 2.335

Totaal

42

66

49.664

43.663

-20.234

-16.517

29.430

27.146

Voorziening dubieuze debiteuren Totaal

De huurachterstanden bedragen ultimo boekjaar 0,57% (2007: 0,79%) van de bruto jaarhuur. De huurachterstanden van de actieve contracten bedragen ultimo boekjaar 0,42% (2007: 0,59%) van de bruto jaarhuur. Onder de huurdebiteuren bevinden zich vorderingen ter waarde van € 15.678 met een looptijd langer dan één jaar.

Jaarverslag 2008

58


31-12-08 €

31-12-07 €

72 21.482 -

1.485 21.482 600

21.554

23.567

31-12-08 €

31-12-07 €

16.947 23.206 574.907 3.994

132.000 18.423 23.008 1.239.530 24.699

619.054

1.437.660

31-12-08 €

31-12-07 €

Niet vervallen BWS-bijdragen Te ontvangen rente liquide middelen

23.017 632

23.017 13.951

Totaal

23.649

36.968

31-12-08 €

31-12-07 €

Kas Postbank Postbank renterekening Rabobank 31.38.13.000 Rabobank bedrijfstelespaarrekening Rabobank 12.36.01.444 Kruisposten

121 4.041 3.027 124.647 6.000 -

119 2.730 250.659 5.263 -

Totaal

137.836

258.771

Gemeente/Gewest Te ontvangen bijdragen woningaanpassing Te ontvangen overige subsidies Te ontvangen overige bedragen

Overige vorderingen Startersvereniging Vooruitbetaalde rente Overige vooruitbetaalde kosten R/C WSD Projectontwikkeling BV Overige vorderingen

Overlopende activa

Liquide middelen Direct opeisbaar:

Door de Coöperatieve Rabobank Mark & Dintel BA is een rekening courant krediet faciliteit verleend tot een bedrag van € 226.890. De verschuldigde rentevergoeding bedraagt 1-maands-EURIBOR met een opslag van 0,85% over het werkelijk opgenomen krediet. Kredietfaciliteit is toegezegd voor onbepaalde tijd.

Jaarverslag 2008

59


EIGEN VERMOGEN Algemene Bedrijfsreserve Saldo per 1 januari Afronding per 1 januari Correctie voorgaande jaren Jaarresultaat Mutatie actuele waarde Saldo per 31 december

Jaarverslag 2008

31-12-08 €

31-12-07 €

22.813.689 -108.505 -1.149.423 3.985.836

25.174.633 -1 1.064.927 -3.425.870

25.541.597

22.813.689

60


LANGLOPENDE SCHULDEN 31-12-08 €

31-12-07 € Waarvan looptijd > 5 jaar Totaal

Totaal

Waarvan looptijd > 5 jaar

Leningen kredietinstellingen

26.122.176

17.347.409

18.854.596

13.716.043

Totaal

26.122.176

17.347.409

18.854.596

13.716.043

Leningen kredietinstellingen

31-12-08 €

31-12-07 €

Schuldrestant 31 december Aflossingsverplichting

24.262.736 5.408.140

24.822.689 559.953

Saldo per 1 januari

18.854.596

24.262.736

Aangetrokken leningen Afgeloste leningen Bijstorting klimleningen Aflossingen

7.700.000 8.722 -5.416.862

8.892 -568.845

2.291.860

-559.953

Schuldrestant 31 december Aflossingsverplichting

26.554.596 432.420

24.262.736 5.408.140

Saldo per 31 december

26.122.176

18.854.596

Het verloop van deze post is als volgt:

Saldo mutaties

Rentevoet en aflossingssysteem De gemiddelde rentevoet van de opgenomen leningen overheid en kredietinstellingen bedraagt 4,917% (vorig boekjaar: 5,409%). Onder de kapitaalmarktleningen bevinden zich enkele leningen met een totaal schuldrestant van € 8.774.767 (inclusief aflossingsbestanddeel komend jaar) met een looptijd korter dan 5 jaar. De overige leningen hebben een looptijd welke langer is dan 5 jaar. De aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Het aflossingsbestanddeel zal in het komende jaar € 432.420 bedragen. De toevoeging aan de dynamische kostprijsleningen zal in het komende jaar circa € 9.276 bedragen. Voor alle langlopende kapitaalmarktleningen zijn zekerheden afgeven door de gemeente, WSW of in de vorm van een hypothecair recht.

Jaarverslag 2008

61


In het kader van de vrijwaring (overdracht van de directe overheidsrisico's) is de garantie van een gedeelte van de kapitaalmarktleningen voor een bedrag van € 22.697.464 overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Ter afdekking van het renterisico zijn bij de Rabobank meerdere Swapovereenkomsten afgesloten. Bedrag

Rente %

€ € € € € € € €

4,41% 4,44% 4,26% 5,02% 4,37% 4,41% 4,69% 3,98%

1.500.000 1.000.000 1.000.000 1.200.000 2.000.000 2.000.000 4.000.000 1.000.000

Startdatum

Einddatum

2-10-2006 1-12-2006 1-9-2008 1-8-2008 1-11-2008 1-11-2008 1-1-2010 1-3-2009

3-10-2022 1-9-2023 1-9-2013 1-8-2023 1-11-2016 1-11-2017 2-1-2040 1-3-2029

Door de sterk gedaalde rente als gevolg van de kredietcrisis bedraagt de marktwaarde van deze SWAPS per 31-12-2008 € -1.536.232. De Rabobank kan niet om bijstorting verzoeken.

Jaarverslag 2008

62


KORTLOPENDE SCHULDEN

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden belastingen en sociale premies Overige schulden Overlopende passiva Totaal

31-12-08 €

31-12-07 €

432.420 453.240 9.765 628.363

5.408.140 372.674 -122.216 791 562.940

1.523.788

6.222.329

Voor een beter inzicht zijn de nog te betalen pensioenlasten over december 2008 verantwoord onder schulden belastingen en sociale premies en voorheen onder schulden aan leveranciers. De vergelijkende cijfers per 31-12-2007 zijn aangepast met een bedrag van € 8.607. 31-12-08 €

31-12-07 €

Aflossingsverplichting leningen

432.420

5.408.140

Subtotaal

432.420

5.408.140

31-12-08 €

31-12-07 €

20.205 -19.914 9.474

12.134 -142.957 8.607

9.765

-122.216

31-12-08 €

. 31-12-07 €

Niet vervallen rente leningen Vooruit ontvangen huur Nog te betalen servicekosten Te verrekenen huurtoeslag Overige

546.512 6.107 -3.841 22.170 57.415

493.983 3.616 977 20.569 43.795

Totaal

628.363

562.940

Schulden aan kredietinstellingen

Schulden belastingen en sociale premies - loonheffing - omzetbelasting - pensioenfonds Subtotaal

Overlopende passiva

Jaarverslag 2008

63


Niet uit de balans blijkende verplichten Voorwaardelijke verplichtingen Ter afdekking van het renterisico zijn bij de Rabobank diverse Swapovereenkomsten afgesloten. Voor een toelichting wordt verwezen naar de langlopende schulden.

Aangegane verplichtingen Ultimo boekjaar is geen sprake van een (restant) verplichting inzake nieuwbouwprojecten waarvoor opdrachten met derden zijn aangegaan en die nog niet geheel of gedeeltelijk zijn afgewikkeld. Restant verplichtingen inzake onderhoudsprojecten die het jaar overlopen en derhalve de werkzaamheden nog niet geheel zijn afgerond, zijn beperkt van omvang en zullen in het boekjaar 2008 worden verantwoord.

Gebeurtenissen na balansdatum met nadere informatie over de balanspositie per 31-122008 Geen.

Jaarverslag 2008

64


TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING BEDRIJFSOPBRENGSTEN

2008 €

2007 €

Huren Woningen en woongebouwen in exploitatie Onroerende goederen niet zijnde woningen

3.842.276 48.646

3.761.418 47.427

Subtotaal

3.890.922

3.808.845

Af: huurderving Wegens leegstand Toevoeging aan voorziening dubieuze debiteuren

18.312 3.717

18.006 4.835

Subtotaal

22.029

22.841

3.868.893

3.786.004

Totaal

De te ontvangen netto huur is ten opzichte van het vorige boekjaar toegenomen als gevolg van: -

jaarlijkse huurverhoging per 1 juli 2008 van gemiddeld 1,6% (vorig boekjaar 1,1%); tussentijdse huurverhogingen in verband met individuele woningverbeteringen; huurharmonisatie ineens vindt plaats bij mutatiewoningen; er heeft in dit jaar oplevering plaatsgevonden van complex 104; zijnde 6 woningen; anderzijds zijn 9 woningen verkocht, wat de hoogte van de huuropbrengsten drukt.

De huurderving woningen en woongebouwen wegens leegstand bedroeg in het boekjaar 0,48% van de te ontvangen huur (vorig boekjaar: 0,47%).

Vergoedingen 2008 €

2007 €

Leveringen en diensten

23.253

22.059

Totaal

23.253

22.059

Dit betreffen de bijdragen die de huurders boven de netto huurprijs betalen voor verlichting, waterverbruik, lift etc. Het gaat hier om de complexen 63, 67, 73, 89, 93, 97 en 100. De vergoedingen voor leveringen en diensten zijn gebaseerd op geraamde kosten en worden, indien noodzakelijk, jaarlijks aangepast.

Jaarverslag 2008

65


Overheidsbijdragen 2008 €

2007 €

Vrijval egalisatierekening BWS

6.283

6.283

Totaal

6.283

6.283

Verkoop onroerende zaken 2008 € Verkoopprijs onroerende zaken Boekwaarde onroerende zaken bij verkoop Totaal

2007 €

1.079.400 -383.730

1.071.800 -403.835

695.670

667.965

In het boekjaar zijn 9 woningen uit het bestaande bezit verkocht. Deze leverden netto € 1.079.400 op.

Overige bedrijfsopbrengsten 2008 €

2007 €

Overige vergoedingen Inschrijfgelden

2.100 7.390

3.744 7.250

Totaal

9.490

10.994

De post overige vergoedingen bestaat uit betaalde afkoopsommen voor keukens.

Jaarverslag 2008

66


BEDRIJFSLASTEN 2008 € Afschrijvingen materiele vaste activa Ten dienste van de exploitatie

2007 €

32.788

36.037

Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa Onrendabele investeringen verbeteringen (onderhoud) Onrendabele investering Fase 4 Onrendabele investering Fase 3 huur (restant) Onrendabele investering Fase 3 garages (restant)

456.485 333.451 -

118.315 20.486 -15.130

Totaal

789.936

123.671

Onrendabele investeringen verbeteringen hebben betrekking op het onderhoudsdeel van een renovatie douche, toilet en/of keuken. Lonen en salarissen 2008 €

2007 €

Bruto salarissen inclusief ziekengeld Uitzendkrachten Diversen Doorberekende personeelskosten

424.043 45.888 35.384 -76.526

374.092 34.596 38.806 -61.173

Totaal

428.789

386.321

Sociale- en pensioenlasten 2008 €

2007 €

Sociale lasten Pensioenlasten Doorberekende personeelskosten

58.908 82.276 -21.381

48.140 65.056 -15.474

Totaal

119.803

97.722

De doorberekende personeelskosten hebben betrekking op de uitvoerende technische dienst en directievoering van projecten. Ultimo boekjaar zijn 10 personeelsleden in dienst. Het aantal formatieplaatsen bedraagt 8,9 (vorig boekjaar: 7,9) en worden als volgt verdeeld: Directie Stafsecretariaat Woondiensten Intern beheer Vastgoed

1,0 0,6 4,7 1,6 1,0

Totaal

8,9

Jaarverslag 2008

67


Lasten onderhoud 2008 €

2007 €

Klachtenonderhoud Mutatieonderhoud Schadeonderhoud Preventief onderhoud

187.253 27.686 12.485 2.216.008

179.528 45.820 10.609 804.882

Totaal

2.443.432

1.040.839

Overige bedrijfslasten 2008 €

2007 €

Algemene beheer- en administratiekosten Beheersvergoeding WSD Projectontwikkeling B.V. Verkoopkosten huurwoningen Belastingen Verzekeringen Contributie Aedes Bijdrage Stichting Woonwagenbeheer Borgstellingsvergoeding WSW Servicekosten Leefbaarheid Kosten VVE Energiekosten t.b.v. de exploitatie Overige bijdrages Wonen & Zorg Bijzondere activiteiten Personeelslasten Bijzondere advieskosten Bijdrage betaalbaarheid CFV Diverse

156.162 -20.000 30.060 147.336 20.726 8.465 994 23.253 41.729 6.128 1.492 1.803 9.352 98.934 26.463 95.413 43.616 -4.063

167.459 25.014 146.916 23.128 7.845 22.059 46.693 3.531 1.140 1.785 13.217 16.756 12.171 31.097

Totaal Overige bedrijfslasten

687.863

518.811

Binnen de 'Algemene beheer- en administratiekosten' zijn de vergoedingen voor Bestuur (€ 21.750 - 5 leden) en Raad van Commissarissen (€ 8.500 - 3 leden) verwerkt. Van de 'Algemene beheersen administratiekosten' is een bedrag van € 38.132 doorberekend aan het uitgevoerde onderhoud. Deze doorberekening bestaat uit indirecte kosten, als opslag op het directe uurloon.

Jaarverslag 2008

68


FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 2008 €

2007 €

Rente op te vorderen BWS subsidie Rente op overige vorderingen Rente op uitgezette middelen

14.098 28.197 43.756

15.822 4.110 75.577

Totaal rentebaten

86.051

95.509

Rentelasten en soortgelijke kosten 2008 €

2007 €

Rente leningen kredietinstellingen Rente op kortlopende schulden

1.392.711 532

1.320.130 356

Totaal rentelasten

1.393.243

1.320.486

Saldo rente lasten en baten

1.303.191

1.224.977

Belastingen 2008 € Belastingen

2007 € -

-

Ingevolge de integrale belastingplicht is vanuit het commerciële resultaat het fiscaal belastbaar bedrag berekend en de daaruit voortvloeiende vennootschapsbelasting over 2008. Hierbij moet er rekening mee worden gehouden dat het daadwerkelijk belastbaar bedrag in de aangifte over 2008 naar alle waarschijnlijkheid hiervan zal afwijken, aangezien bij de onderstaande berekening is uitgegaan van interpretaties van de afspraken binnen de VSO II, waarbij echter de best practice in belangrijke mate nog ontbreekt. De berekening van de belastingplicht is als volgt opgebouwd: € Commercieel resultaat voor belastingen Correcties: - Fiscaal lagere afschrijvingen - Fiscaal lagere verkoopwinst - Onrendabele top - Eigen bijdrage auto - Fiscale kwalificatie als onderhoud

1.206.214-

+ + + -

1.526540.178789.9361.320384.787132.183-

Jaarverslag 2008

69


Saldo fiscale winstberekening Dotatie herinvesteringsreserve Vrijval agio lening Fiscaal niet aftrekbare kosten Fiscaal beperkt aftrekbare kosten Investeringsaftrek

1.338.397+ + + -

94.436133.40943.6164.2008.57078.219-

Belastbaar bedrag

1.260.178-

Het bovenstaande belastbare bedrag heeft er toe geleid dat in de winsten verlies rekening voorlopig geen vennootschapsbelasting is opgenomen. 1e schijf tot € 275.000 2e schijf vanaf € 275.000

20,0% 25,5%

Te vorderen vennootschapsbelasting

55.000391.470-

446.470-

Woningstichting Dinteloord vormt geen latente belastingvordering aangezien op korte termijn geen fiscale winsten te verwachten zijn.

Resultaat deelneming 2008 € WSD Projectontwikkeling B.V.

2007 €

56.791

-

Mutatie actuele waarde materiele vaste activa 2008 € Mutatie actuele waarde materiele vaste activa

Jaarverslag 2008

3.985.836

2007 € -3.425.870

70


KASSTROOMOVERZICHT 2008 € Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

100.978

Afschrijvingen Waardeveranderingen materiële vaste activa Mutatie verkopen bedrijfswaarde

37.142 789.936 191.866

Waardeveranderingen vlottende activa Verandering in werkkapitaal: - mutatie voorraden - mutatie vorderingen - mutatie kortlopende schulden

-4.689 831.653 -4.698.541 -3.871.577 -2.751.655

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Buitengewone baten en lasten

86.051 -1.393.243 -1.307.192

Kasstroom uit operationele activiteiten

-4.058.847

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Correctie voorgaande jaren Mutatie financiële vaste activa

-3.453.276 192.197 -108.505 39.915 -3.329.669

Kasstroom uit investeringen

-3.329.669

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw aangetrokken leningen Contractbijschrijvingen klimleningen Aflossing langlopende schulden

7.700.000 8.722 -441.141 7.267.581

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

7.267.581

Netto-Kasstroom Verloop liquide middelen: Liquide middelen per 1 januari 2008 Netto kasstroom 2008 Liquide middelen per 31 december 2008

Jaarverslag 2008

-120.935

258.771 -120.935 137.836

71


OVERIGE GEGEVENS RESULTAATBESTEMMING Het resultaat over het boekjaar bedraagt € 2.836.413 en zal worden verdeeld en bestemd aan de algemene bedrijfsreserve.

BELANGRIJK GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM Geen.

Jaarverslag 2008

72


Algemene gegevens Statutaire naam Adres Postcode en Woonplaats Gemeente Telefoon Telefax E-mail Website

: : : : : : : :

Woningstichting “Dinteloord” Raadhuisplein 33 4671 DA Dinteloord Steenbergen 0167-524220 0167-523239 [email protected] www.woningstichting-dinteloord.nl

Datum oprichting

: 25 mei 1918

Toelating Nationaal Register Volkshuisvesting Kamer van Koophandel Werkgebied

: : : :

Koninklijk Besluit d.d. 25 april 1978 nr. 16 NRV 3155 20024807 Gemeente Steenbergen

Raad van Commissarissen J.P. Kats A.E. de Mey J.J.J. de Nood

Datum 1e benoeming

Einddatum

Voorzitter Lid Lid

11-05-1989 14-10-1996 07-02-2007

2009 2012 2011

Voorzitter Vice-voorzitter Penningmeester Secretaris

27-02-1996 04-12-2001 19-10-1986 26-03-2007

2011 2009 2009 2011

Bestuur J.A. Legierse A.C. Smits J.C. de Bruyn C.P.J. Schoutsen

Statutair directeur A.J. Smulders

Relaties met derden Verbindingen Verbindingen

Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant WSD Projectontwikkeling BV

Aangesloten bij Aedes Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) Regionale Geschillen Commissie

Jaarverslag 2008

73

Inleiding 3. Onze organisatie 5. Markt 6. Klant 11

Recommend Documents