sociaal.arbeidsrecht.book Page iii Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
iii
Inhoudstafel VOORWOORD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i
Jan LEYSEN
HET EENHEIDSSTATUUT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DE EERSTE KRIJTLIJNEN VAN EEN REVOLUTIE
1
Inge DERDE Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
Hoofdstuk I. De beëindigingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Contracten met uitwerking ná 31 december 2013: de nieuwe regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Beëindiging door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Beëindiging door de werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Contracten met uitwerking vóór 1 januari 2014: de overgangsmaatregelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Beëindiging door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Beëindiging door de werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Zijn er afwijkingen mogelijk aan de nieuw ingevoerde regels voor de nieuwe contracten vanaf 1 januari 2014? . § 2. De contracten van bepaalde duur of duidelijk omschreven werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Quid in geval van beëindiging omwille van pensioen? . . . § 4. Quid in geval van beëindiging omwille van werkloosheid met bedrijfstoeslag?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Wat met het proefbeding? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De interimcontracten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Beëindiging bij ziekte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
Hoofdstuk II. De motivatie van de beëindiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Toepassingsgebied van CAO nr. 109. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Wat houdt de motivatieplicht in? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
larcier
3 3 5 6 6 9 11 11 16 17 17 17 18 18 20 20 21 21 21 22
sociaal.arbeidsrecht.book Page iv Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
iv
Sociaal en arbeidsrecht
Afdeling 3. Uitzondering: afwijkende regels voor werknemers op wie de verkorte opzegtermijnen van toepassing zijn (hoofdstuk V CAO nr. 109) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Sanctie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22 22 23 23 23 23
Hoofdstuk III. Outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
Hoofdstuk IV. De harmonisatie van de aanvullende pensioenen. . . . . . . . .
24
Hoofdstuk V. De carenzdag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
Hoofdstuk VI. De inzetbaarheid verhogende maatregelen. . . . . . . . . . . . . .
26
Hoofdstuk VII. De economische vrijstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
OVER DE UITGESTELDE, FACULTATIEVE PLICHT TOT FORMELE MOTIVERING VAN HET ONTSLAG EN HET KENNELIJK ONREDELIJK ONTSLAG
..............................................
29
Pieter SICHIEN Hoofdstuk I. Inleiding en historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
Hoofdstuk II. Materieel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Werknemers met een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur Afdeling 2. Zijn uitgesloten uit het toepassingsgebied… . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. En de ‘publieke sector’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
Hoofdstuk III. Het recht om de concrete redenen die tot het ontslag hebben geleid te kennen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De motivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32 32 35
36 36 38 38
Hoofdstuk IV. Kennelijk onredelijk ontslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Het begrip ‘kennelijk onredelijk ontslag’ . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De vergoeding in geval van kennelijk onredelijk ontslag . . . . . Afdeling 3. De bewijslastverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
Hoofdstuk V. Opeenvolgende beëindigingsdaden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
larcier
42 43 46
sociaal.arbeidsrecht.book Page v Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
v
Inhoudstafel
Hoofdstuk VI. Bijzonder regime voor werknemers met tijdelijk of structureel verkorte opzeggingstermijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Inhoud van het bijzonder regime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49 49 49
Hoofdstuk VII. Besluit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50
HOE HARD IS DE HAND VAN DE SOCIALE INSPECTIE? . . . . . . . . . . . . .
53
Vincent CAUWELS en Daan DE BACKER Hoofdstuk I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De rol van de sociaal inspecteurs in het socialehandhavingsrecht: perpetuum mobile in een groter geheel Afdeling 2. Appreciatierecht: “verbaliseren of niet verbaliseren: that’s the question” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Hulp van hoger hand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Mogelijkheden van het parket: “to prosecute or not to prosecute: that’s the question” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Administratieve handhaving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Sociaal Strafwetboek als federale bron van socialehandhavingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
Hoofdstuk II. Overzicht soorten inspectiediensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Sociale Inspectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. RSZ-Inspectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. RVA-Inspectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Toezicht Sociale Wetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
Hoofdstuk III. Overzichten bevoegdheden inspecteurs . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Toegang arbeidsplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Toegang bewoonde ruimten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Inwinnen van inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Identificatie van de personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Verhoor van personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Doen overleggen van informatiedragers met hetzij sociale gegevens, hetzij andere door de wet voorgeschreven gegevens . Afdeling 7. Informatiedragers met andere gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 8. Staalname . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 9. Beslag en verzegeling van andere goederen . . . . . . . . . . . . . . .
64
larcier
53 55 56 57 57 58
60 61 61 62 63
64 65 65 66 66 67 70 71 71
sociaal.arbeidsrecht.book Page vi Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
vi
Sociaal en arbeidsrecht
Afdeling 10. Afdeling 11. Afdeling 12. Afdeling 13. Afdeling 14. Afdeling 15.
Vaststellingen door beeldmateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De bevoegdheid maatregelen te bevelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . Opmaak of overhandiging van documenten . . . . . . . . . . . . . . Vordering tot staking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Welzijnsbevoegdheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijzondere bevoegdheid van de sociaal inspecteurs op het vlak van de betaling van het loon door de werkgever . . . . . . . . . . . Afdeling 16. Bijzondere bevoegdheid van de sociaal inspecteurs op het vlak van de tewerkstelling van een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 17. Beroepsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
Hoofdstuk IV. Belemmering van toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75
Hoofdstuk V. Het kantelmoment van de pro justitia: juridisch uitgediept . Afdeling 1. 14 dagen lang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Bijzondere bewijswaarde genuanceerd. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
Hoofdstuk VI. Gevolgen van een inspectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Bestraffing – direct naar de gevangenis? . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
Hoofdstuk VII. Sociaal recht in evolutie: pleidooi voor meer legaliteit . . . .
85
DE WONDERBAARLIJKSE REIS VAN EEN BELGISCHE FAKIR . . . . . . . . . . DE BELGISCHE LINK VAN DE RSZ-WET BIJ GRENSOVERSCHRIJDENDE
87
72 72 72 73 73
74 74
77 79
81 84
TEWERKSTELLING EN MOBILITEIT
Kurt DEVOS Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87
Hoofdstuk I. Rechtstreekse toepassing van het Belgische socialezekerheidsstelsel bij een tewerkstelling in België of in het buitenland?
88
Hoofdstuk II. Uitzondering bij vrijwillige verzekering en detachering naar een niet-verdragsland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
90
Hoofdstuk III. Gelijktijdige tewerkstelling in verschillende landen voor eenzelfde werkgever: The Belgian Connection. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
larcier
sociaal.arbeidsrecht.book Page vii Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
vii
Inhoudstafel
LOONOPTIMALISATIE: HOE KUNNEN EEN WERKGEVER EN EEN WERKNEMER BESPAREN OP DE BETALING VAN SOCIALEZEKERHEIDSBIJDRAGEN?
............................
97
Hoofdstuk I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
97
Hoofdstuk II. Optimalisatie tijdens de duurtijd van de arbeidsovereenkomst Afdeling 1. De aandelenopties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De gereglementeerde aandelenopties . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De niet-gereglementeerde aandelenopties . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De niet-recurrente resultaatgebonden bonus (of de loonbonus) § 1. De grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De bijzondere bijdrage en solidariteitsbijdrage . . . . . . . . § 3. Waarom toch nog kiezen voor een loonbonus als optimalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Tussenbesluit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
98
Sofie HEYNDRICKX
Hoofdstuk III. Voordelige vergoedingen na het einde van de arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Vergoeding ingevolge concurrentiebeding gesloten na het einde van de arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Vergoedingen verschuldigd wanneer de werkgever zijn wettelijke, contractuele of statutaire verplichtingen niet nakomt Afdeling 4. Tussenbesluit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
98 98 99 106 110 110 111 111 113
113 113 114 116 118
Hoofdstuk IV. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
119
ARBEIDSONGEVALLEN: EEN PRAKTISCHE (HER)VERKENNING . . . . . . . .
121
Yves WERBROUCK Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
121
Hoofdstuk I. De toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De wet van 3 juli 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Het belang van het onderscheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
122
larcier
122
123 123
sociaal.arbeidsrecht.book Page viii Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
viii
Sociaal en arbeidsrecht
Hoofdstuk II. De gedinginleidende akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De veralgemening van het verzoekschrift. . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Inleiding bij dagvaarding in de plaats van bij verzoekschrift . .
126
Hoofdstuk III. Het begrip arbeidsongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De plotselinge gebeurtenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het begrip plotselinge gebeurtenis. . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De plotselinge gebeurtenis en de gewone dagtaak . . . . . . § 3. Het bewijs van de plotselinge gebeurtenis . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Het letsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De wettelijke vermoedens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het causaliteitsvermoeden van artikel 9 van de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. . . . . . . . . . . . . § 2. Het wettelijk vermoeden van artikel 7 van de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. . . . . . . . . . . . .
130
Hoofdstuk IV. Het begrip arbeidswegongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De arbeidsweg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Plaats van het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Het drempelcriterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Het normaal traject en afwijkingen van de normale arbeidsweg § 1. Het normaal traject . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De afwijkingen van de normale arbeidsweg. . . . . . . . . . .
139
Hoofdstuk V. De vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De vergoedingen bij een dodelijk arbeidsongeval. . . . . . . . . . . § 1. Begrafeniskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De vergoeding bij tijdelijke arbeidsongeschiktheid. . . . . . . . . . Afdeling 3. De vergoedingen bij blijvende arbeidsongeschiktheid . . . . . . . Afdeling 4. De overige vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Hulp van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Prothesen en orthopedische toestellen . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Geneeskundige verzorging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Verplaatsingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
145
Hoofdstuk VI. Het basisloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De ambtshalve verplichting van de rechtbank om na te gaan of het basisloon correct is berekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De berekening van het basisloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
152
larcier
126 128
130 130 130 131 134 136 136 136 137
140 140 141 142 142 142 144
145 145 147 147 150 150 150 151 152
152 153
sociaal.arbeidsrecht.book Page ix Wednesday, November 19, 2014 12:19 PM
ix
Inhoudstafel
§ 1. Het loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De referteperiode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De begrenzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
153
Hoofdstuk VII. De burgerlijke aansprakelijkheid en de immuniteit . . . . . .
155
Hoofdstuk VIII. De verplichtingen van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . .
157
larcier
154 154
