Inhoudstafel Interview met de voorzitter ....................................................................................................................................................................... 6 Incofin cvso ......................................................................................................................................................................................................... 14 Investeringen van Incofin cvso ................................................................................................................................................................ 26 Directe investeringen in microfinancieringsinstellingen ................................................................................................... 27 Investeringen in microfinancieringsfondsen .............................................................................................................................. 52 Investering in Incofin Investment Management ......................................................................................................................... 53 Incofin Investment Management ............................................................................................................................................................. 54 Deugdelijk bestuur ......................................................................................................................................................................................... 60 Kerncijfers van Incofin cvso .................................................................................................................................................................... 70
Microfinanciering in de praktijk: Microfinancieringsinstelling Kompanion bouwt mee aan sterke gemeenschappen in Kirgizië ............................ 32
1
1
6•
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
woord van de voorzitter
Interview met
Frans Verheeke voorzitter van de Raad van Bestuur van Incofin cvso Frans Verheeke (°1934) maakte carrière als directeur-generaal en voorzitter van VDK Spaarbank. Hij leidde de Gentse spaarbank 36 jaar, een periode waarin VDK uitgroeide tot een middelgrote bank met een breed aanbod. Gedurende al die jaren was hij een maatschappelijk bevlogen bankier, en die bevlogenheid uitte zich ook in zijn engagement in tal van raden van bestuur van sociale en culturele organisaties. In 1992 stond Frans Verheeke aan de wieg van Incofin cvso. Hij is sinds die tijd voorzitter van de Raad van Bestuur van het investeringsfonds.
Frans Verheeke, voor wie het nog niet zou weten: wat is Incofin cvso? Incofin cvso is een investeringsfonds met een uitgesproken sociaal profiel. Wij investeren in de microfinancieringsector. Dat betekent dat wij kapitaal verstrekken dat via lokale organisaties terechtkomt bij mensen in ontwikkelingslanden die niet bij het reguliere bankencircuit kunnen aankloppen. Deze mensen willen de armoede ontstijgen door kleinschalige economische activiteiten uit te bouwen: kippen kweken, een stoffenwinkel opzetten, zulke zaken. Daarvoor hebben ze kleine leningen nodig, misschien 100 dollar, misschien 500, een zeldzame keer 1.000… Dat noemen we microkredieten. In die sector is Incofin cvso actief als investeerder. Wij verstrekken kapitaal aan zogenaamde microfinancieringsinstellingen (microfinance institutions, ofwel MFI’s) en zij verstrekken op hun beurt microkredieten aan particulieren en micro-ondernemingen. Vanwaar komt uw engagement bij Incofin? Waarom nam u het initiatief om het fonds op te richten? Ik heb altijd interesse gehad voor maatschappelijk relevante projecten. VDK Spaarbank is in 1926 opgericht met een maatschappelijk
•7
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
8•
doel, om de zogenaamde “kleine man” de kans te geven om te sparen en leningen aan te gaan. VDK zag intussen zijn sociale doelstellingen in ons land voor een groot deel gerealiseerd, maar in de ontwikkelingslanden is deze problematiek voor diezelfde “kleine man” nog altijd heel actueel. Zo ontstond Incofin, met het doel om mensen ook buiten de westerse landen te helpen om hun toekomst in handen te nemen… Niet via liefdadigheid, want liefdadigheid impliceert een ondergeschikte relatie en laat de ontvanger verder in de afhankelijkheid. Wel via economische projecten, in een zoektocht naar rendement - meer bepaald een dubbel rendement: financieel én sociaal.
€ 2.991.262
€ 25.090.113
Incofin Cvso evolutie investerings portefeuille
2004
2010
Wat waren voor u de belangrijkste evoluties in de microfinancieringsector in 2010? Globaal gezien kunnen we stellen dat de sector, die in 2009 sterk afremde, in 2010 een vernieuwd elan vond. Hoewel ik daar voor Incofin al meteen een kanttekening bij mag maken. Wij hadden in 2009 niet echt last van de groeivertraging die bepaalde sectorgenoten wel voelden. Wij bleven een mooie groei kennen, zowel wat het kapitaalvolume als wat het aantal investeringen betreft. En waar de sector als geheel in 2010 opnieuw een positieve evolutie liet optekenen, is die evolutie voor Incofin nog altijd sterker dan het gemiddelde. Wij hebben dus reden tot tevredenheid. Minder aangenaam is de vaststelling dat microfinanciering in 2010, tot onze spijt, in een slecht daglicht stond door een aantal uitwassen. Sommige kredietnemers gingen te veel leningen aan en zagen geen uitweg meer, terwijl anderzijds sommige kredietverstrekkers overgingen tot heel agressieve inwinningstechnieken… Jammer, want het is een verhaal van een mand appels waar slechts een paar rotte tussen zitten. Wereldwijd waren er in 1997 13 miljoen microkredietnemers, vandaag zijn dat er zo’n 150 miljoen. De investeringsvolumes groeien explosief, soms tot 50 procent per jaar. Een sector die zo’n indrukwekkende groeicurves kan voorleggen, trekt uiteraard mensen en organisaties aan die het niet zo nauw nemen. Dan worden groei en winst belangrijker dan het sociale oogmerk, en lo-
woord van de voorzitter
pen de zaken uit de hand, zoals we onder meer zagen in India. Als gevolg daarvan begon men microfinanciering in vraag te stellen als aangewezen middel om de armoede te bestrijden. En toch blijven wij daar onvoorwaardelijk in geloven. Er bestaan wel degelijk uitwassen en die moeten worden aangepakt. Wij vinden het bemoedigend dat de sector zelf pleit voor een regelgevend kader. Investeringsfondsen hebben de verantwoordelijkheid om MFI’s grondig te screenen alvorens te investeren. Incofin vervulde hierin altijd al een pioniersrol. Dankzij ons ECHOS-systeem dat de sociale performantie van een MFI mee in kaart brengt naast de zuiver economisch-financiële parameters, schatten wij op objectieve wijze in hoe een MFI omgaat met haar klanten. Een probleem is natuurlijk ook dat de beleidsstructuren niet in alle landen even adequaat zijn en dat er vaak een regulator op nationaal niveau ontbreekt. De beste manier om een goede werking te garanderen, is immers het oprichten van risicocentrales die per land nagaan of een klant al niet te veel leningen heeft uitstaan, en een sterke en efficiënte regelgeving. Een andere veel gehoorde kritiek is dat de intresten bij microfinanciering hoog zijn? Ik wil dat toch wat nuanceren. Je moet rekening houden met de specifieke context waarin dergelijke kredieten worden toegekend. Het gaat om beperkte leningen op korte termijn, wat heel wat administratie vergt. Voor het innen en betalen moeten vaak ook grote afstanden worden overbrugd, want in onze doelmarkten is er geen bankkantoor op de hoek van elke straat, dus nog eens bijkomende kosten. En wat is het alternatief voor de plaatselijke bevolking? Lokale woekeraars rekenen tot 100% intrest per week. Daar tegenover is de 18 tot 25% intrest per jaar van de MFI’s meer dan redelijk, hier in België was de maximum toegestane intrest tot voor een paar jaar trouwens ook 20% per jaar. Kijk naar de zogenaamde default rates, de percentages van microkredietnemers die hun leningen niet kunnen
“Investeringsfondsen hebben de verantwoordelijkheid om MFI’s grondig te screenen alvorens te investeren. Incofin vervulde hierin altijd al een pioniersrol.”
•9
10 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
“Wij hebben in de praktijk aangetoond dat wij zinvol werk leveren en dat we steunen op solide financiële fundamenten. Het is dan ook geen toeval dat grote bedrijven interesse tonen en instappen in ons verhaal.”
terugbetalen: die liggen zeer laag. De mensen worden weerbaarder en ondervinden dus geen grote problemen om hun kredieten af te lossen. Maar omdat het een informele sector is, vind je de weerslag daarvan evenwel niet altijd terug in de macro-economische statistieken. Daarom krijgt microfinanciering soms onterecht het verwijt dat de bijdrage aan de armoedebestrijding niet bewezen is. Wij zien in het veld echter concrete resultaten. U stelde dat Incofin het opmerkelijk beter doet dan andere spelers in de sector. Vanwaar dit succes? Tot 2008 zagen veel grote financiële actoren de microkredietmarkt als een interessante manier om te investeren in groeilanden, als diversificatie en met korte termijn rendementsperspectief. Daar kwam een kentering in met de wereldwijde crisis. Pas nu begeven ze zich opnieuw schoorvoetend op de markt van de microfinancieringen. Incofin daarentegen is van bij het begin in deze sector ingestapt met een doelstelling op lange termijn. Wij zijn nooit op zoek gegaan naar snelle winsten, en hechten al van bij onze oprichting evenveel belang aan de sociale als de financiële performantie. Daardoor trekken wij vlot private en institutionele investeerders aan, zowel in goede als in moeilijkere economische tijden. Wij hebben in de praktijk aangetoond dat wij zinvol werk leveren en dat we steunen op solide financiële fundamenten. Het is dan ook geen toeval dat grote bedrijven en organisaties interesse tonen en meestappen in ons verhaal. Ook belangrijk: wij betalen geen uitzonderlijk hoog dividend uit, maar leggen met een deel van de winst provisies aan. Dat is noodzakelijk wanneer je in moeilijke en onzekere markten actief bent. Onze dividenden zijn, dankzij onze erkenning als coöperatieve, voor de particulier trouwens tot 180 euro fiscaal vrijgesteld, wat ons toelaat om naast institutionele investeerders ook particulieren aan te spreken.
woord van de voorzitter
Welke uitdagingen ziet u tot slot voor Incofin in de nabije toekomst? We hebben een zeer gedegen reputatie in het buitenland, maar we willen onze organisatie en onze werking nu ook beter bekend maken in België. Het is daarbij onze ambitie om het aandeel particuliere investeerders nog te doen groeien. Dankzij onze recente erkenning als ontwikkelingsfonds kunnen wij hen immers een bijkomend belastingvoordeel bieden, dat kan oplopen tot 300 euro per persoon. Tel daarbij de stabiliteit van een belegging in ons fonds, en ook en vooral de wetenschap dat je met je belegging bijdraagt aan een eerlijkere, betere wereld, en je weet waarom Incofin een verantwoorde investering is.
• 11
2
2
14 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Incofin cvso MICROFINANCIERING EN MICROKREDIET: DE ESSENTIE Toegang hebben tot financiële dienstverlening is cruciaal voor de ontwikkeling van een individu, een gemeenschap, een land. Wegens gebrek aan garanties, eigendommen of een vast inkomen vormen arme mensen in ontwikkelingslanden niet onmiddellijk een interessant doelpubliek voor gewone commerciële banken. Microfinancieringsinstellingen (MFI’s) richten zich precies op deze mensen, voor wie ze aangepaste financieringsoplossingen bedenken. Zo kunnen arme mensen zeer kleine bedragen (microkredieten) ontlenen, en worden leningen aan groepen mogelijk. In combinatie met een strikte opvolging door de MFI’s en dankzij de ingebouwde sociale controlemechanismen leidt dit uiteindelijk tot zelfredzaamheid. De overgrote meerderheid van de leningen wordt netjes op tijd terugbetaald, en mensen zien hun inkomen en dus hun levensstandaard gevoelig stijgen. Wie niet over middelen beschikt maar wel ideeën heeft en initiatief wil nemen, krijgt zo een hefboom aangereikt om voor zichzelf en zijn naasten een beter bestaan op te bouwen, op eigen kracht. Dat is, in een notendop, de essentie van microfinanciering. Vandaag hebben naar schatting 150 miljoen mensen toegang tot microkrediet, via de meer dan 10.000 MFI’s die wereldwijd actief zijn.
3 soorten investeringen Incofin cvso investeert (1) in microfinancieringsinstellingen in ontwikkelingslanden, (2) in andere microfinancieringsfondsen, die op hun beurt investeren in microfinanciering en (3) in de commanditaire vennootschap Incofin Investment Management, een fondsenadviseur voor microfinanciering.
incofin cvso
visie Incofin cvso is een kwalitatief hoogstaande en gespecialiseerde internationale speler op het vlak van investeringen in microfinancieringsinstellingen. Incofin cvso ontwikkelt initiatieven die een aanwijsbare sociale impact hebben. Incofin cvso is een privaat initiatief waaraan bedrijven, werknemers- en werkgeversorganisaties, verenigingen, stichtingen en particulieren, in België en daarbuiten, deelnemen.
MISSIE Incofin cvso investeert in duurzame microfinancieringsinstellingen (MFI’s) in ontwikkelingslanden, die aangepaste financiële diensten aanbieden aan kleine lokale ondernemingen en een grote sociale meerwaarde nastreven. Incofin cvso ondersteunt MFI’s, die ondernemende mensen op weg helpen om zelf aan de slag te gaan, hun levensomstandigheden te verbeteren en zo de vicieuze cirkel van de armoede te doorbreken.
Marcel Gerrits
Investment Manager
Noémie Renier
Investment Manager
Alejandra Valderrama
Legal Expert
Mieke Winne
Administration Manager
David Dewez
in dit hoofdstuk
staan de teamleden van Incofin Investment Management afgebeeld die het dagelijks beheer van de investeringsportefeuille van
Regional Director
Incofin CVSO voor hun rekening nemen: »» België »» Colombia »» India
• 15
16 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
SOCIAAL RENDEMENT EN FINANCIEEL RENDEMENT OP GELIJKE VOET Incofin neemt zijn beslissingen volgens een aantal waarden, die zowel de selectiecriteria voor de investeringen als de relaties met klanten en stakeholders sturen: »»een goed evenwicht tussen klantgericht en winstgericht denken »»een duidelijke kijk op de klanten »»een gedegen kennis van de markt en de nichemarkten »»een gevarieerd aanbod »»een uitgesproken sociale focus »» transparante communicatie
Een uitgesproken sociale focus: het principe van de dubbele “bottom line”. Incofin hecht zeer veel belang aan de sociale impact van zijn investeringen. Het fonds streeft een evenwichtige combinatie na van financieel én sociaal rendement, een dubbele “bottom line”. Het wil investeren in MFI’s die daadwerkelijk een verschil maken voor de levenskwaliteit van hun stakeholders, van hun medewerkers tot hun klanten.
Hoe selecteert Incofin cvso zijn investeringen? Incofin hanteert bij de selectie van investeringsopportuniteiten duidelijke criteria. Incofin houdt rekening met de impact van de microfinancieringsinstellingen op de plaatselijke economie, met de kwaliteit van het management, met de financiële toestand, met de bewezen prestaties en met de toekomstperspectieven van het bedrijf. Voor elk investeringsdossier wordt vooraf een grondige audit ter plaatse bij de microfinancieringsinstelling uitgevoerd. Na de investering is er een strikte opvolging van het investeringsdossier.
incofin cvso
Ellen Wouters
Senior Legal Expert
Elien Egaña
Junior Legal Counsel
Juan Carlos Gomez
Senior Investment Manager
Natalie De Geyseleer
Administration Officer
Kaat Van Bosstraeten
Communication Manager
Luce Perez
T echnical Assistance Coordinator
Aditya Bhandari
Wim Van Looveren
Financial Analyst
Rita Van den Abbeel
Chief Financial Officer
Achim Deviaene
Financial Officer
Jerome Birolini
Investment Manager
Private Equity Expert
• 17
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
18 •
DIVERSIFICATIE EN RISICOBEHEERSING Incofin diversifieert zijn investeringsportefeuille (bestaande uit kapitaalparticipaties en leningen) en spreidt zijn risico’s op een voorzichtige wijze op basis van een door het Investeringscomité bepaald risicobeleid. Dit beleid voorziet dat de blootstelling aan geen enkel land en MFI hoger mag zijn dan respectievelijk 20% en 15% van de netto-actiefwaarde van Incofin. Daarenboven werd de investeringsportefeuille van Incofin bij de Nationale Delcrederedienst verzekerd tegen landenrisico’s. De investeringsbeslissingen van Incofin worden genomen door het Investeringscomité, dat bestaat uit een gekwalificeerd team van experts met een ruime ervaring op het gebied van financiële en juridische aangelegenheden. Zij zijn vertrouwd met de sector van de microfinanciering en kunnen de risico’s van een investering goed beoordelen. Het Investeringscomité volgt de evolutie en het beheer van alle onderstaande risico’s op de voet.
Geert Peetermans
Chief Investment Officer
Dina Pons
Investment Manager
Dominiek Deconinck
Director Private Equity
Rodrigo Arias Castaño
Senior Investment Manager
incofin cvso
Landenrisico’s Incofin investeert in ontwikkelingslanden, die onderhevig zijn aan aanzienlijke landenrisico’s. Deze risico’s omvatten het politieke risico (bijvoorbeeld oorlog of burgeroorlog) en het transferrisico (onmogelijkheid om de geïnvesteerde middelen uit het land te recupereren wegens deviezenschaarste of andere overheidsmaatregelen). Om deze risico’s in te dekken, sloot Incofin een verzekeringspolis af met de Nationale Delcrederedienst (NDD), de Belgische exportkredietverzekeraar, die de volledige investeringsportefeuille van Incofin tegen deze risico’s verzekert (met een franchise van 10%).
Marktrisico’s De investeringen zijn ook blootgesteld aan markt- en omgevingsrisico’s, die verzekeringstechnisch niet indekbaar zijn. Deze risico’s omvatten onder meer de economische omgevingsfactoren, de rechtszekerheid en de kwaliteit van de lokale reglementering op microfinancieringsinstellingen. Incofin analyseert deze aspecten nauwgezet en hanteert daarenboven een gezonde geografische spreiding in de samenstelling van de portefeuille, om dit risico zo veel mogelijk te beperken.
Commerciële risico’s Incofin investeert in microfinancieringsinstellingen, die op hun beurt kredieten toekennen aan personen die vaak geen reële zekerheden kunnen voorleggen. Het valt dus niet uit te sluiten dat de microfinancieringsinstellingen waarin Incofin investeert op een gegeven ogenblik insolvabel zouden zijn, waardoor de investering van Incofin verloren zou kunnen gaan. Incofin beheert dit risico door: »» het uitvoeren van een rigoureuze financiële analyse »» het beoordelen van de bedrijfsplanning »» het evalueren van het management en het bestuur »» het regelmatig laten rapporteren over de evolutie van de activiteiten »»een regelmatige opvolging ter plaatse »» het aanleggen van provisies
Wisselkoersrisico’s Incofin beheert actief het wisselkoersrisico door gebruik te maken van indekkingstechnieken (zoals currency swaps). Het wisselkoersrisico op de participaties in lokale munt is niet indekbaar. Maar in die gevallen overtreft het rendement op de investering meestal de depreciatie van de betrokken munt. De intrest- en liquiditeitsrisico’s worden door Incofin actief beheerd.
• 19
20 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
WAARUIT HAALT INCOFIN CVSO ZIJN INKOMSTEN? Incofin cvso haalt als investeringsmaatschappij haar inkomsten uit de rechtstreekse investeringsportefeuille en uit de eigen investeringen in investeringsfondsen. Deze inkomsten bestaan uit dividenden op de participaties en intresten op verstrekte leningen. De financiële inkomsten van Incofin uit de investeringsportefeuille nemen toe, in de mate dat Incofin zijn investeringsportefeuille in ontwikkelingslanden uitbouwt. Deze expansie van de investeringsportefeuille is mogelijk dankzij de toename van het aandelenkapitaal van Incofin, waardoor de vennootschap over meer middelen beschikt.
BEHEER In juni 2009 heeft Incofin cvso het dagelijks beheer van zijn investeringen afgesplitst, en ondergebracht bij Incofin Investment Management (Incofin IM). Incofin IM nam daarbij meteen ook alle andere activiteiten met betrekking tot fondsenadvies over. Zo werd Incofin cvso na de splitsing een zuiver investeringsfonds voor microfinanciering, zonder eigen personeel.
MARKANTE GEBEURTENISSEN VAN HET VOORBIJE BOEKJAAR Hulp voor Kirgizië
Loïc De Cannière Chief Executive Officer
Incofin was erg onder de indruk van de etnische onlusten in Zuid-Kirgizië in juni 2010. De microfinancieringsinstelling Kompanion (zie ook het centrale fotokatern in dit jaarverslag) heeft zich actief ingezet om de slachtoffers van de rellen te helpen. Samen met een aantal andere organisaties bezorgde Kompanion vijf ton hulpgoederen aan de stad Osh, de stad die het middelpunt vormde van de rellen. Zo werden er onder meer voedselpakketten, verzorgingsproducten, geneesmiddelen en ontsmettingsmiddelen verstuurd. Incofin cvso en Incofin Investment Management besloten om deze hulpactie te ondersteunen met een gezamenlijke gift van 5.000 euro.
incofin cvso
Oprichting Rural Impulse Fund II Incofin IM richtte in juni 2010 het Rural Impulse Fund II op. Dit gespecialiseerde microfinancieringsfonds focust zich op arme rurale gemeenschappen. Rural Impulse Fund II wordt ondersteund door toonaangevende publieke en private financiële instellingen en investeerders, waaronder EIB, IFC - onderdeel van de Wereldbank Groep, KfW (DE), BIO (BE), FMO (NL), NMI (NOR), het Italiaanse Fund of Funds “Microfinanza 1”, ACV-CSC Metea, VDK Spaarbank en Bank für Kirche und Caritas in Duitsland. Het Rural Impulse Fund II beoogt een totale omvang van 120 miljoen euro, waarvan 86 miljoen euro al is toegezegd in de eerste closing.
Geslaagde (gedeeltelijke) exit uit de Peruviaanse MFI Financiera Confianza Juist voor het einde van 2010 sloten de aandeelhouders van Financiera Confianza een fusie-overeenkomst met Caja Nuestra Gente, een Peruviaanse MFI. Beide MFI’s zijn gespecialiseerd in rurale microfinanciering en zijn erg complementair qua geografische regio’s. Zij zullen voortaan verderwerken als Banconfianza, de eerste microfinancieringsbank die zich focust op het verstrekken van diensten in de landelijke gebieden van Peru. Door de fusie ontstaat zo een microfinancieringsinstelling met nationale dekking die 400.000 klanten zal bedienen met meer dan 2.000 medewerkers in 150 kantoren. Incofin investeerde voor het eerst in Confianza in het begin van 2003, toen de MFI ongeveer 5.000 klanten telde. In de loop der jaren begeleidde de Incofin-groep Confianza bij zijn uitbreiding naar de hele centrale regio van Peru, waaronder ook de hoofdstad Lima. Via verschillende vervolginvesteringen bekwamen Volksvermogen, Incofin CVSO en Rural Impulse Fund I een gezamenlijk belang van 28%. Het aandeel van alle Incofin-fondsen samen gaat nu van 28% naar 14%, dat van Incofin cvso specifiek van 12% naar 6%.
Incofin-actie voor Haïti Na de verwoestende aardbeving van 12 januari 2010 in Haïti heeft Incofin zich ingezet om de microfinancieringsinstelling ACME verder te helpen. Dankzij de giften die op de Incofin-rekening bij de Koning Boudewijnstichting werden gestort, kon Incofin uiteindelijk 171.000 euro schenken aan de klanten van ACME. De meeste klanten van ACME leefden in de arme wijken van de hoofdstad Port-au-Prince. Net die wijken werden zeer zwaar getroffen door de beving. Velen onder hen verloren hebben en houden, en leven bij het ter perse gaan van dit verslag nog steeds in tentenkampen. Om hun leven terug in handen te kunnen nemen, kloppen zij vaak opnieuw aan bij ACME voor een lening om hun zaakje opnieuw te kunnen opstarten, nieuwe voorraden aan te kopen of hun atelier te herstellen. Het management van ACME heeft besloten om deze klanten te helpen, onder meer
• 21
22 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
met het geld dat via de giftenrekening van Incofin werd verzameld. De openstaande saldo’s van de bestaande leningen van de getroffen klanten werden afgeschreven. Dit wil zeggen dat alle schulden zijn kwijtgescholden. Deze beslissing had een substantiële impact op de balans van de instelling, maar is tegelijkertijd voor de klanten een enorme hulp. Zij hebben geen openstaande schuld meer bij ACME en kunnen dus met een propere lei beginnen.
Opening Incofin Americas In mei 2010 kondigde Incofin Investment Management de opening aan van een nieuw kantoor: Incofin Americas in Bogotá, Colombia. David Dewez, daarvoor Investment Manager bij Incofin Investment Management, nam de leiding van het kantoor op zich. Samen met zijn team volgt hij de Latijns-Amerikaanse portefeuille van Incofin van nabij op.
Sterk aanbevolen M-Cril, een vooraanstaand ratingbureau in de microfinancieringssector, heeft Incofin cvso geëvalueerd. De rating omvatte zowel de financiële als de sociale performantie. Het rapport geeft een grondige analyse van zowel de financiële als de sociale performantie-indicatoren, en bekijkt zowel het management van het fonds als de onderliggende gegevens van de investeringen. Incofin cvso verkreeg de hoogst mogelijke rating (“sterk aanbevolen”) voor zowel de financiële als de sociale performantie (zie het kaderstuk op de volgende bladzijde). Gezien de combinatie van financiële en sociale performantie voor Incofin steeds één van de voornaamste objectieven is geweest, is de Raad van Bestuur zeer trots op deze uitstekende rating.
Stephane Sapor
Investment Manager
Sara Vermeir
Head of Business and Fund Development / Private Equity Manager
Alejandra Rodriguez Administrative Officer
incofin cvso
Prijs Banco FIE Banco FIE, de Boliviaanse MFI waarin Incofin cvso investeert, ontving de eerste sociale performantieprijs, uitgereikt door de Inter-American Development Bank. Banco FIE presteerde het beste op het vlak van sociale performantie in de Latijns-Amerikaanse regio. De prijs is een zeer belangrijke erkenning, zowel voor Banco FIE als voor Incofin cvso.
Nieuwe MFI’s in de portefeuille van Incofin cvso De volgende microfinancieringsinstellingen werden in de loop van 2010 opgenomen in de investeringsportefeuille van Incofin cvso : »»AB Microfinance Bank Nigeria »»Acorde (Costa Rica) »»Finca Armenia »»TenGer (Mongolië)
letterlijk M-Cril, een vooraanstaand ratingbureau in de microfinancieringssector, heeft Incofin cvso geëvalueerd. Dit zijn de exacte bewoordingen van de beoordeling van Incofin cvso in het rapport: Financiële performantie sterk aanbevolen omwille van -- sterk management, -- diversiteit van de MFI’s en andere instrumenten waarin geïnvesteerd wordt, -- optimale inzet van instrumenten voor risicobeheersing. Sociale performantie sterk aanbevolen omwille van -- systematische screening van MFI’s volgens het principe van de dubbele bottom-line, -- de constante monitoring van de investeringen, -- proactief engagement bij de MFI’s (vooral met betrekking tot sociale aspecten), -- grote mate van transparantie, -- pioniersrol in bepaalde regio’s, -- focus op respect voor mens en milieu in equity-investeringen, -- investeringen in MFI’s die nog niet rendabel zijn, -- belangrijke impact in rurale omgevingen.
• 23
3
3
26 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Investeringen van Incofin cvso
investeringen van incofin cvso
ACORDE
1.
Directe investeringen in microfinancieringsinstellingen
E
i n d 2010 investeerde Incofin cvso in 29 micro-financieringsinstellingen, verspreid over 22 landen. Het totaal van de investeringsportefeuille in microfinancieringsinstellingen bedraagt 25.090.113 euro.
AB Microfinance Bank Nigeria Nigeria lening
5.500.000 portefeuile (euro)
8.134 klanten
678 gemiddelde lening (euro)
NGN munt
A
B Microfinance Bank Nigeria ( ABN ) biedt sinds november 2008 krediet- en spaarproducten aan. De verstrekte leningen gaan van 15.000 tot anderhalf miljoen naira (ongeveer 70 tot 7.000 euro). Als de kredietnemers kunnen aantonen dat ze een bestaande en leefbare zaak runnen, kunnen ze een lening bekomen. ABN beschikt over zes vestigingen in Lagos, de economische hoofdstad van Nigeria en één van de sterkst groeiende steden wereldwijd. Aan het eind van 2010 waren er een 250-tal kredietbeheerders in dienst van de MFI. Telkens er een bijkomende vestiging wordt geopend, kan een nieuw team van kredietbeheerders aan de slag na een intensieve opleiding van vier tot zes weken. www.ab-mfbnigeria.com
ACEP Burkina Faso
A
CEP B u r k i n a SA is een pionier in een van de minst ontwikkelde landen van West-Afrika. De MFI, die nog in opstartfase is, wil micro-ondernemers ondersteunen in hun economische ontwikkeling en kan daarbij bogen op de ruime ervaring van het ACEPnetwerk (Agence de Crédit pour l’Entreprise privée) in Franstalige Afrikaanse landen. ACEP Burkina SA wil zich specialiseren in kredieten aan micro- en kleine ondernemingen in stedelijke regio’s. Op die manier wil de MFI bijdragen tot de economische ontwikkeling van Burkina Faso, tegemoet komen aan de behoeften van micro-ondernemers die geen toegang hebben tot conventionele bankproducten en tegelijk de eigen rendabiliteit verzekeren.
burkina faso Kapitaalparticipatie
XOF munt
ACME
A
CME werd in 1997 gesticht door de Belg Bernard de Brouwer. In juli 2009 werd deze NGO omgevormd tot ACME nv met Incofin als één van de aandeelhouders. De portefeuille groeide van 2,7 miljoen euro in 2005 naar 10,2 miljoen euro in 2010. De
Haïti Kapitaalparticipatie
10.200.000 portefeuile (euro)
23.906 klanten
464 gemiddelde lening (euro)
HTG munt
• 27
28 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
ACME
minimumlening bedraagt 20 euro. 69% van alle leningen schommelen tussen 20 en 350 euro. ACME beschikt over 21 kantoren, waarvan de meeste in de hoofdstad Port-au-Prince. Op 12 januari 2010 vond de grote aardbeving plaats, die ook voor ACME veel materiële schade veroorzaakte. Incofin organiseerde onmiddellijk een speciale hulpactie met een indrukwekkende respons. De MFI staat nu voor de opdracht om zijn activiteiten weer op te bouwen. Incofin blijft de instelling hierbij steunen. www.acmehaiti.org
Acorde
A
c o r d e, de grootste MFI van Costa Rica, verstrekt kredieten aan KMO’s van 10.000 tot 500.000 dollar. Het klantenbestand bestaat uit KMO’s (goed voor 80% van de kredietportfeuille) en microondernemers. Acorde beschikt in de hoofdstad San José over twee kantoren en een innovatief call center om zijn producten en diensten te promoten. De instelling werkt nauw samen met de openbare sector en heeft strategische banden met universiteiten en opleidingscentra.
costa rica lening
24.200.000 portefeuile (euro)
685 klanten
12.791 gemiddelde lening (euro)
CRC munt
www.acorde.or.cr
Agroinvest
A
g r o I n v e st is de grootste MFI van Montenegro en verstrekt hoofdzakelijk leningen voor het opstarten van zakelijke activiteiten in de landbouwsector (die een belangrijk aandeel heeft in de binnenlandse economie). Kostenefficiëntie, een vlakke hiërarchische structuur en lage overheadkosten staan centraal in de werking van de MFI. Via acht vestigingen bedient AgroInvest alle landelijke regio’s van Montenegro. 40.000 landbouwfamilies doen een beroep op de diensten van AgroInvest. De context waarin de MFI opereert is nu erg moeilijk. Daarom werkt de organisatie aan het optimaliseren
montenegro lening
27.500.000 portefeuile (euro)
17.606 klanten
1.559 gemiddelde lening (euro)
EUR munt
investeringen van incofin cvso
CRECER
van de kwaliteit van haar dienstverlening en tracht ze de huidige portefeuille te verbeteren. www.agroinvest.org
Akiba Commercial Bank tanzania kapitaalparticipatie
24.200.000 portefeuile (euro)
18.973 klanten
1.274 gemiddelde lening (euro)
TZS munt
A
k i b a C o m m e r c i a l B a n k ( ACB ) is operationeel sinds 1997. De bank is in handen van 270 aandeelhouders - vooral Tanzaniaanse burgers, maar ook enkele internationale investeerders. ACB verstrekt microkredieten op maat aan KMO’s, overheden en de retailsector. De klanten bevinden zich hoofdzakelijk in Dar es Salaam en de grote verstedelijkte gebieden in het noorden van Tanzania, zoals Arusha en Moshi. ACB leverde een bijdrage tot de ontwikkeling van de lokale financiële sector door het invoeren van ‘best practices’ en de lancering van innovatieve producten. www.acbtz.com
Azercredit Azerbeidzjan lening
20.100.000 portefeuile (euro)
35.868 klanten
560 gemiddelde lening (euro)
USD munt
A
z e r C r e d i t verkreeg zijn banklicentie in 2003 en is vandaag de op twee na grootste MFI van het land wat het aantal klanten betreft. De bank is vertegenwoordigd in zowel landelijke als stedelijke gebieden. Als onderdeel van de World Vision
groep geniet AzerCredit ondersteuning op het gebied van fondsenwerving en institutionele versterking. De kredietportefeuille van ruim 23 miljoen dollar bestaat voor 71,3% uit individuele en voor 28,7% uit groepsleningen. Via zeven hoofdkantoren en veertien bijkantoren dekt het netwerk de belangrijkste economische centra over het hele land. AzerCredit zal dit netwerk verder uitbouwen met hoofd- en bijvestigingen op het platteland, waar de landbouw de voornaamste economische activiteit uitmaakt. www.azercredit.az
Banco FIE
W
a a r de eerste vestigingen van Banco FIE zich vooral in steden en provinciesteden bevonden, begon de MFI zich vanaf 2007 te profileren in de meer landelijke gebieden. De nieuwe Boliviaanse wet die het voor financiële tussenpersonen mogelijk maakt om met agenten te werken, biedt hier de nodige perspectieven om de lange afstanden te overbruggen en de nadelen van de gebrekkige infrastructuren te omzeilen. Banco FIE telt 104 kantoren in alle negen Boliviaanse departementen. 48% van de portefeuille is gesitueerd in La Paz en El Alto. In de afgelegen gebieden deelt Banco FIE kantoorruimte met gelijkaardige instellingen, om ook daar een
Bolivië lening
43.500.000 portefeuile (euro)
108.013 klanten
402 gemiddelde lening (euro)
USD munt
• 29
30 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
BANCO FIE
volwaardige en kostenefficiënte dienstverlening te kunnen uitbouwen. Banco FIE stimuleert sociale verantwoordelijkheid en duurzaam ondernemen. www.bancofie.com.bo
Crecer Bolivië kapitaalparticipatie
309.700.000 portefeuile (euro)
146.816 klanten
1.898 gemiddelde lening (euro)
BOB munt
C
recer (Credito con Educac i ó n R u r a l ) werd opgericht in 1990 als een gezamenlijk project van Freedom From Hunger (FFH) en Plan International. Met een marktaandeel van 30% is het vandaag de grootste niet-gouvernementele microfinancier in Bolivië. Via 61 vestigingen in de 9 Boliviaanse departementen bedient Crecer het volledige land. De kredietbeheerders worden gerekruteerd uit de plaatselijke bevolking zodat ze een goed inzicht kunnen verwerven in de behoeften van hun klanten. Crecer wil in de nabije toekomst nieuwe producten, waaronder een ziekteverzekering, voor zijn klanten ontwikkelen. www.crecer.org.bo
Credo georgië lening
24.800.000 portefeuile (euro)
43.172 klanten
C
r e d o is één van de marktleiders in landbouwkredieten in Georgië. Het dankt deze positie aan zijn kwalitatieve service, productinnovatie en visie. De MFI benadert de markt met een tiental
kredietproducten. In 2010 groeide het aandeel landbouwleningen aan tot 55,8%, terwijl het aandeel stedelijke kredieten kromp tot 25,8%. Daarnaast eist ook de toeristische sector een plaats op in de portefeuille. Met zestien vestigingen is het Credo-netwerk beperkter dan dat van concurrenten, maar wel succesvoller dankzij het agentschapsmodel dat werd ingevoerd met de steun van AgroInvest. Het blijft wel de bedoeling bijkomende vestigingen te openen in provinciesteden om zo een betere spreiding te bewerkstelligen.
522 gemiddelde lening (euro)
USD munt
www.credo.ge
Edpyme Proempresa
P
r o e m p r e s a focust sterk op kleine en micro-ondernemingen in de steden en de randsteden. De kredietportefeuille omvat voor 84% leningen aan micro-ondernemingen, 5% aan consumenten en 11% aan KMO’s. De gemiddelde kredietsom bedraagt 1.100 dollar. Proempresa heeft dertien vestigingen in Lima, een in het aanpalende Huacho en nog eens drie in de zuidelijke steden Arequipa, Ayacucho en Andahuaylas. Het voorbije jaar openden nieuwe kantoren in Trujillo en in Huancayo de deuren. www.proempresa.com.pe
peru kapitaalparticipatie
42.900.000 portefeuile (euro)
39.622 klanten
919 gemiddelde lening (euro)
PEN munt
investeringen van incofin cvso
FINCA ARMENIA
Edpyme Solidaridad peru lening
19.400.000 portefeuile (euro)
18.849 klanten
859 gemiddelde lening (euro)
USD munt
E
dpyme Solidaridad kwam tot stand in het kader van een USAIDproject dat de armoede in verschillende provincies van de Andes wil bestrijden. In tal van regio’s is het de enige MFI. Edpyme Solidaridad financiert bij voorkeur alternatieve vormen van (landbouw-)activiteit, die minder risicovol en rendabeler zijn dan het land bewerken. De groepsleningen schommelen tussen 140 en 1.700 dollar, de individuele leningen tussen 30 en 800 dollar. De 12 hoofdkantoren en 27 kleinere verkooppunten zijn gevestigd in kleine landelijke regio’s en steden. Edpyme Solidaridad investeert aanzienlijk in de renovatie van zijn vestigingen en in nieuwe branding, zoals de lokale financiële autoriteiten vereisen.
www.credisol.com.pe
Espoir ecuador lening
20.600.000 portefeuile (euro)
53.146 klanten
3.973 gemiddelde lening (euro)
USD munt
F
undación Espoir telt meer dan 53.000 actieve kredietnemers met een totale uitstaande portefeuille van 19 miljoen dollar, voornamelijk groepsleningen. De instelling verstrekt kredieten van 200 tot 1.500 dollar aan micro-ondernemers. Twee jaar geleden begon de MFI met persoonlijke leningen van 1.000 tot 8.000 dollar. Espoir heeft een ‘krediet
met opleiding’-programma lopen voor vrouwen in rurale gebieden. Dit model werd ontwikkeld door de Amerikaanse ngo Freedom From Hunger. Espoir bezit zes vestigingen, zes bijkantoren en acht contactpunten in vijf provincies van Ecuador. De MFI wil verder uitbreiden naar de kleine, landelijke steden via niet-bancaire verkooppunten (shops en apotheken). www.espoir.org.ec
FIE Gran Poder
D
eze spin-off van FIE Bolivië bestaat sinds 2001 en is actief in Buenos Aires. De doelgroep van FIE-GP woont vooral in de randstad (10 miljoen inwoners), vaak minderbedeelden met een zelfstandige activiteit. Uit een studie blijkt dat deze regio meer dan 440.000 potentiële kredietnemers telt. FIE-GP beschikt over acht vestigingen. De economische activiteit in de barrio’s bestaat voornamelijk uit productiebedrijfjes, meer bepaald textielateliers met een tot twintig werknemers. Daarom beperkt FIEGP zich tot het verstrekken van persoonlijke zakenleningen. Gezien het overweldigende potentieel blijft dit de kernactiviteit voor de komende jaren, al biedt de MFI ook andere leningen aan, zoals woningkredieten. www.fiegranpoder.com.ar
argentinië kapitaalparticipatie
11.000.000 portefeuile (euro)
9.687 klanten
1.137 gemiddelde lening (euro)
ARS munt
• 31
32 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Microfinanciering in de praktijk
Microfinancieringsinstelling Kompanion bouwt mee aan sterke gemeenschappen in Kirgizië Kompanion, opgericht in 2004, is de grootste microfinancieringsinstelling in Kirgizië. Met 900 werknemers in 90 kantoren is Kompanion over het hele land actief, zelfs in rurale gebieden die
moeilijker bereikbaar zijn. De financiële instelling bedient 119.000 klanten, meer dan een derde van alle microkredietnemers in Kirgizië.
investeringen van incofin cvso
• 33
34 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Relatiebankieren in de praktijk Songbae Lee, CFO bij Kompanion (Bishkek) Het samenwerken met Incofin was een fantastische ervaring. Ik werkte vroeger in de bankwereld in de VS. Daar hoorde ik vaak praten over “relationship banking”, maar nu maakte ik voor het eerst mee wat dit in de praktijk betekent. Incofin werkt nauw samen met Kompanion en bouwt een relatie uit die veel verder gaat dan het louter onderhandelen over prijzen en het afsluiten van een zakelijke overeenkomst. Een sprekend voorbeeld van onze ervaring met Incofin: in 2010 werd de regering omvergeworpen door een revolutie en braken er in sommige delen van het land etnische gevechten los. Onze geldschieters reageerden op uiteenlopende manieren. Sommigen zetten alle binnenlandse leningen stop en eentje annuleerde zelfs een reeds getekend contract. Incofin nam evenwel het initiatief om in contact te treden met Kompanion. Hun voorstel: uitstel voor de terugbetaling van een bestaand krediet dat zijn vervaldag naderde. Dat was mogelijk dankzij de hechte relatie die we inmiddels hadden opgebouwd. Zij hadden een klare kijk op de werkomstandigheden in Kirgizië en de financiële gezondheid van Kompanion. En ze houden woord als het gaat over hun verbintenissen op lange termijn met klanten en met de MFI-markten waarin ze actief
zijn. Kompanion weet dergelijke partnerships zeer naar waarde te schatten. Incofin stelde Kompanion telkens weer nieuwe initiatieven voor, die onze financiële basisbehoeften overschreden. Enkele voorbeelden van deze aanpak zijn de nominatie van Kompanion voor een award voor ons werk in value chain finance (het financieren van kleine producenten of handelaars waarbij het bestaan van een stabiele relatie met bepaalde leveranciers of klanten als voldoende onderpand beschouwd wordt, nvdr) en natuurlijk het schenken van een donatie voor de slachtoffers van de gevechten in het zuiden van het land. Ze wezen ons zelfs op domeinen waarin we hulp konden gebruiken, nog voor wij er zelf konden aan denken. Wanneer er bijvoorbeeld financiële steunmaatregelen beschikbaar waren, gebeurde het dat zij ons hierop attent maakten, en ons hielpen om te overwegen welke toepassingen bij ons eventueel in aanmerking konden komen voor dit soort bijstand. Dat leidde er onder meer toe, dat Incofin ons een toelage toekende (met fondsen van FMO) om een beroep te doen op gespecialiseerde internationale bijstand, nu we nieuwe stappen zetten in onze ontwikkeling en een licentie willen bekomen om onze klanten ook microsparen te kunnen aanbieden.
investeringen van incofin cvso
• 35
36 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Klantenservice centraal
K
l a n t e n s e r v i c e staat centraal bij Kompanion. Daarom gaat het voor elke klant op zoek naar het geschikte financiële product. Zo biedt het zowel individuele leningen als groepsleningen aan. Deze kredietnemers gebruiken deze leningen voor kleine inkomensgenererende activiteiten, maar ook voor grotere groeiende ondernemingen. Kompanion biedt eveneens hypothecaire leningen en leningen voor werknemers aan.
investeringen van incofin cvso
Gemeenschaps ontwikkeling
K
o m p a n i o n profileert zich als een instelling die zich toelegt op gemeenschapsontwikkeling. Dat betekent dat het niet alleen financiële diensten verstrekt, maar ook initiatieven opstart om de lokale gemeenschappen te versterken. Het personeel van Kompanion onderhoudt daartoe nauwe banden met zijn klanten.
• 37
38 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
appelfestival
E
l k jaar vindt dankzij de steun van Kompanion het appelfestival plaats. Zo ook in 2010. In oktober kwamen 400 mensen van 40 dorpen uit de regio’s Naryn en Issyk-Kul bij elkaar om de appeloogst te vieren. Tijdens rondetafelgesprekken wisselden ze met elkaar van gedachten over belangrijke ecologische en economische zaken die een weerslag kunnen hebben op hun activiteiten. Kompanion stelde ook een team specialisten ter beschikking om de aanwezigen advies te verlenen over tuinbouw, tuinieren, de aanleg van tuinen en het kweken en houden van huisdieren.
investeringen van incofin cvso
meer dan financiering
D
a t Kompanion meer doet dan financiering verstrekken, bleek nog duidelijker in de zomer van 2010. Het zuiden van Kirgizië kreeg toen te maken met hevige etnische onlusten waarbij, voornamelijk onder de Oezbeekse minderheid, vele honderden slachtoffers vielen en duizenden hun huizen moesten ontvluchten. Kompanion zette toen samen met enkele andere organisaties een hulpactie op, die ook werd gesteund door Incofin. Samen verzamelden ze vijf ton aan voedselpakketten, verzorgingsproducten, geneesmiddelen en ontsmettingsmiddelen.
• 39
40 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
investeringen van incofin cvso
UIT LIEFDE VOOR HET WERK Adila Asanbekova, KREDIETBEHEERDER, BARSKOON Adila Asanbekova is kredietbeheerder bij het kantoor in Barskoon. Zij maakt deel uit van de “Club van vijfhonderd”, een erkenning voor Kompanion medewerkers die meer dan 500 klanten bedienen. Adila werkt voor Kompanion sinds 2008. “In mijn begindagen bij Kompanion verstrekte ik leningen voor tuinbouw”, vertelt ze. “Ik wou altijd al aan de slag gaan bij een onderneming die creatieve activiteiten aanmoedigt. Ik woonde een opleiding bij over landbouwtechnieken voor tuinonderhoud. De mensen luisterden begeesterd naar de agronomen van Kompanion en ik dacht: wat we doen is echt wel van belang”. 103 klanten van Adila kregen leningen om hun tuinbouwactiviteiten te ontwikkelen. Dit gebeurde naar aanleiding van het Appelproject, dat Kompanion in 2005-2006 opstartte in de dorpen Tamga en Tosor in de buurt van Issyk-Kul. “Dankzij de leningen van Kompanion plantte ik 400 fruitbomen over een periode van enkele jaren. Met mijn eerste lening kon ik tien bomen planten, maar toen ik
het resultaat zag besloot ik er meer te planten”, zegt Isa Satybaldiev, een klant aan wie Adila een lening toekende. “Met de hulp van Kompanion hebben we meer vertrouwen in de toekomst. De fruitbomen groeien en zorgen voor een inkomen voor mijn gezin. We willen graag een grote woning bouwen voor de hele familie en ook andere gewassen telen. Via Kompanion leerde ik technieken, die ik zal overbrengen op mijn kinderen en buren.”. Dit is slechts één van de vele succesverhalen van klanten van Adila. Vandaag beheert ze een portefeuille met 542 klanten die samen een kredietportefeuille van bijna 200.000 dollar met 100% terugbetaling vertegenwoordigen. Adila dankt dit welslagen aan haar ambitie, haar professionaliteit en haar liefde voor het vak. Haar succes wordt niet alleen afgemeten aan de grootte van haar portefeuille, ze is tevens een prima mentor voor nieuwe medewerkers. Haar verwezenlijkingen vormen een goed voorbeeld van blijvende dienstverlening aan klanten. Haar motto is dan ook “Rust roest!”.
• 41
42 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
investeringen van incofin cvso
Een mooi voorbeeld
D
e investering in Kompanion past perfect in de strategie van Incofin. Bij elke investering gaat Incofin immers op zoek naar een evenwicht tussen financiële en sociale objectieven. Kompanion is naast een microfinancieringsinstelling met een gezonde financiële structuur ook een organisatie die bijzonder goed scoort op sociaal vlak. Met zijn aandacht voor onder meer personeelsbeleid, klanttevredenheid en milieu is Kompanion een mooi voorbeeld van een microfinancieringsinstelling waaronder Incofin graag zijn schouders zet.
• 43
44 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
100 fruitbomen, met dank aan kompanion Yrys Kenjebayev, een van de vele klanten van kompanion in het dorpje Tosor Yrys Kenjebayev leeft met zijn gezin in Tosor, een dorp in Issyk-Kul Oblast. Ze bezitten een goed onderhouden boomgaard met meer dan honderd appelaars en abrikozenbomen, de trots van de familie. Yrys herinnert zich hoe hij een perceel grond voorbereidde en zaailingen plantte. Hij plukte en verkocht de appels, maar was onvoldoende op de hoogte van de landbouwpraktijken om hun kwaliteit te verbeteren. Het “Appelproject” van Kompanion werd in 2005 opgestart in het dorp. Yrys was meteen geïnteresseerd. Hij schreef zich in en stelde tal van vragen aan de landbouwdeskundigen van Kompanion. “Stap voor stap leerde ik mijn fruitbomen te onderhouden”, vertelt Yrys. “Ik leerde hoe ik de bodem kon verbeteren door de steenlaag te verwijderen en hoe ik bomen kon verplanten. Het kostte ons vrij
veel moeite, maar nu plukken we letterlijk de vruchten van gezonde bomen vol fruit”. Yrys herinnert zich hoe hij een eerste lening afsloot om zaailingen van appels en abrikozen te kopen. Hij besefte dat die lening hem niet alleen hielp om een succesvol bedrijf uit te bouwen, maar dat hij tegelijk ook leerde zijn gaard te onderhouden. Hij besloot een nieuwe lening aan te gaan om een kelder te bouwen. Voor de bouwwerken kon hij dit keer een beroep doen op de bouwspecialisten van Kompanion. In 2010 volgde een derde lening om meer grond te verbouwen. Yrys vertelt: “Ik wil binnenkort nog een paar bijenkorven kopen om mijn activiteit als imker te ontwikkelen.” En hij besluit: “Met de hulp van Kompanion startten we een familiebedrijf, zodat we kunnen groeien en over een groter inkomen beschikken”.
investeringen van incofin cvso
• 45
46 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
FIE GRAN PODER
FINCA Armenia armenië lening
19.000.000 portefeuile (euro)
37.975 klanten
500 gemiddelde lening (euro)
AMD munt
F
i n c a is de grootste MFI van Armenië wat aantal klanten en kredietportefeuille betreft. Finca werd opgericht in 1999 met het Amerikaanse netwerk Finca International als de enige aandeelhouder. 25% van de kredietportefeuille (= 40% van het cliënteel) gaat naar landelijke gebieden voor het financieren van handelsactiviteiten, landbouw en veeteelt. Meer dan 37.000 Armeense kredietnemers kregen een lening van gemiddeld 500 dollar toegekend. Via negentien vestigingen dekt Finca Armenia de dichtst bevolkte regio’s van het land. Er worden vier nieuwe vestigingen gepland. De kredietportefeuille wordt gespreid over drie categorieën: persoonlijke leningen, groepsleningen en landelijke activiteiten. www.finca.am
Finca Congo congo DRC lening
11.000.000 portefeuile (euro)
61.825 klanten
178 gemiddelde lening (euro)
usd munt
F
i n c a DRC werd opgericht door Finca International in 2003 en verzekert mensen uit de laagste inkomensklassen een gemakkelijke toegang tot financiële diensten. De MFI was één van de eerste microkredietinstellingen van het land en wil aan de hand van een marktgericht aanbod uitgroeien tot de grootste. Finca DRC heeft vijf vestigingen,
spitst zich toe op de stedelijke handelscentra en verstrekt leningen aan particulieren en aan dorpsgemeenschappen. De kredietportefeuille beloopt ruim 10 miljoen dollar. Meer dan 60.000 klanten (een stijging met 22,3%) gingen gemiddeld een lening aan van 337 dollar. Daarnaast beheert de MFI nog eens 4,2 miljoen dollar aan spaargelden van klanten.
Finca Jordan
F
i n c a verstrekt microkredieten in Jordanië sinds 2007. Finca Jordan beschikt over een hoofdvestiging in Amman, drie kantoren in Al-Hussein, Hitten en Zarqa en vier agentschappen. De MFI focust op de landelijke gebieden met een wijd verspreide armoede. Finca onderscheidt zich van de concurrentie door een gediversifieerd productaanbod, met onder meer groepsleningen (kleine ondernemingen en vrouwen), Islamitische kredieten, flexibele werkkapitaalkredieten en KMO-leningen. Het gemiddelde krediet bedraagt minder dan 600 dollar. 98% van de klanten zijn vrouwen. www.finca-jordan.org
jordanië lening
3.500.000 portefeuile (euro)
10.804 klanten
326 gemiddelde lening (euro)
usd munt
investeringen van incofin cvso
fundación alternativa
Financiera Confianza peru kapitaalparticipatie
100.300.000 portefeuile (euro)
75.813 klanten
1.192 gemiddelde lening (euro)
pen munt
F
i n a n c i e r a c o n f i a n z a is actief in Peru sinds 1998 en verstrekt financiële ondersteuning aan kleine en micro-ondernemingen in zowel de stedelijke als de landelijke gebieden van Peru. Vandaag is de MFI gespecialiseerd in microfinancieringen en microverzekeringen, maar het is tevens een erkende pensioenfondsinstelling. Confianza beschikt over 26 kantoren en 10 bijkantoren in alle economisch dynamische gebieden van het land. Dankzij de MFI winnen de klanten aan productiviteit, wordt er werkgelegenheid gecreëerd en stijgt de levenskwaliteit. De vrouwelijke doelgroep geniet bijzondere aandacht, onder meer aan de hand van een specifiek kredietproduct met een educatieve dimensie. Eind 2010 sloot Confianza een fusie-overeenkomst met Caja Nuestra Gente. Zij zullen samen verderwerken onder de naam Banconfianza, de eerste microfinancieringsbank met focus op rurale regio’s in Peru. www.financieraconfianza.pe
Forjadores mexico lening
13.200.000 portefeuile (euro)
53.520 klanten
D
e Mexicaanse microfinancieringssector heeft zich de laatste jaren sterk ontwikkeld. In 2005 stichtten enkele ervaren
lokale microfinancieringsexperten ‘Forjadores Negocios’. Deze MFI is voornamelijk actief in landelijke gebieden en werkt uitsluitend met vrouwelijke klanten. Groepskredieten vertegenwoordigen 92% van de portefeuille. De groepen bestaan uit minimum negen leden en maximum dertig leden. De negentien kantoren van Forjadores kunnen samen indrukwekkende groeicijfers voorleggen: in december 2010 telt de MFI 53.500 klanten.
246 gemiddelde lening (euro)
MXN munt
• 47
48 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
forjadores
De belangrijkste aandeelhouder is de ACP Groep, een stevige partner die ook hoofdaandeelhouder is van de grote Peruaanse MFI MiBanco. De ACP Groep focust op de uitbouw van meerdere MFI’s in LatijnsAmerika.
Napo (de economisch minst ontwikkelde provincie).
www.forjadores.com.mx
a t t h a K a k s e k a r is een ngo die in 1996 op initiatief van Oxfam Quebec werd opgericht als een project rond voedselveiligheid in de provincie Pursat. Hattha Kaksekar Limited (HKL), actief sinds 2001, investeert vooral in de landelijke gebieden van Cambodja (goed voor 65% van het cliënteel), waar landbouw en visvangst de belangrijkste economische activiteiten vormen. Naast de hoofdvestiging in Phnom Penh beschikt HKL over 24 kantoren in 11 provincies. Voor de nabije toekomst staat een uitbreiding richting drie zuidelijke provincies in de steigers. HKL verstrekt zowel persoonlijke als groepsleningen. De kredieten gaan van 25 tot 15.000 dollar.
Fundación alternativa ecuador lening
4.900.000 portefeuile (euro)
5.074 klanten
1.500 gemiddelde lening (euro)
USD munt
D
e ngo Fundación Alternativa para el Desarollo (Fundación A l t e r n a t i v a ) werd opgericht in 1991 door private ondernemers en lokale sociale spelers. Het doel: in de achtergestelde gebieden van Ecuador projecten opstarten met een financiële en sociale impact. Alternativa is stichtend en actief lid van FOME (Forum of the Micro enterprise) en van RFR (Red Financiera Rural). Daarnaast stond de MFI aan de wieg van de Grupo Solidario en de Banco Solidario. Fundación Alternativa focust op financiële dienstverlening, het ondersteunen van migranten die terugkeren naar Ecuador en het opleiden en adviseren van openbare en publieke organisaties, handelszaken en verenigingen. De zes huidige vestigingen zijn gelegen in het noordoosten van het land. In 2011 worden er evenwel twee nieuwe kantoren geopend in de provincies Chimborazo (de provincie met het hoogste aantal analfabeten) en in
www.fundacionalternativa.org.ec
HKL
H
cambodja lening
33.000.000 portefeuile (euro)
47.952 klanten
689 gemiddelde lening (euro)
usD munt
www.hkl.com.kh
IMON
I
n 1999 richtten de Nationale Vereniging van Zakenvrouwen in Tadzjikistan en Mercy Corps het allereerste project voor microfinanciering van het land op. IMON International focuste van meet af aan op ondernemers in groot- en
tadzjikistan lening
25.400.000 portefeuile (euro)
28.900 klanten
investeringen van incofin cvso
SEf international
875 gemiddelde lening (euro)
usD munt
kleinhandel, de dienstverlenende sector en kleine productiefaciliteiten. 63% van de kredieten zijn groepsleningen, die samen 32% van de uitstaande portefeuille uitmaken. Persoonlijke leningen zijn goed voor een aandeel van 56%. Het grootste toegekende krediet bedroeg 20.000 dollar. Naast het hoofdkantoor in Khujand (tweede stad in Tadzjikistan) heeft IMON International negen kantoren in de drie regio’s van het land, waar zowat 90% van de bevolking leeft. www.imon.tj
KWFT kenia lening
119.100.000 portefeuile (euro)
416.813 klanten
274 gemiddelde lening (euro)
EUR munt
K
e n y a W o m e n F i n a n c e Tr u s t is sinds 1981 de grootste Afrikaanse financiële instelling die uitsluitend met en voor vrouwen werkt. De MFI financiert vrouwelijke ondernemers om hun economische status en levenskwaliteit te verbeteren. Geen enkele instelling dringt dieper door in de steden en het platteland van Kenia. KWFT telt meer dan 400.000 aangesloten leden. Naast businesskredieten biedt KWFT ook spaarproducten, consumentenleningen, kredieten voor projecten rond schone energie en mobiel bankieren aan. De klanten genieten van voordelige tarieven, interessante rentevoeten, een veilige spaaromgeving en een vrouwvriendelijke service (bijvoor-
beeld: een moeder-kind ruimte in elk kantoor, geldautomaten...). www.kwft.org
MBK Ventura
M
itra Bisnis Keluarga V e n t u r a ( MBK ) is een Indonesische microfinancieringsinstelling die in 2003 werd opgericht en zich uitsluitend richt op plattelandsvrouwen in Java. Eind 2010 had de organisatie zo’n 200.000 klanten en een kredietportefeuille van 12,6 miljoen euro. Via groepsleningen van 70 tot 490 euro slaagt MBK erin zeer arme vrouwen te bereiken, die meestal geen grond bezitten en analfabeet zijn. Ze leven van kleinveeteelt, baten eetstalletjes uit of kweken groenten. In 2010-2011 wil MBK een nieuw product lanceren: werkkapitaal voor kleine ondernemingen ten belope van 500 tot 1.000 dollar. Bij MBK Ventura werken 1.200 mensen, verspreid over 160 kantoren.
indonesië lening
12.600.000 portefeuile (euro)
211.155 klanten
60 gemiddelde lening (euro)
IDR munt
www.mbk-ventura.com
Prestanic
P
r e s t a n i c werd in 1991 opgericht in Managua als de microkredietafdeling van de ngo CEPAD. Vandaag heeft de MFI achtien kantoren in het centrum en het westen van het land. Prestanic richtte zich van bij de oprichting op
nicaragua lening
8.900.000 portefeuile (euro)
10.859 klanten
• 49
50 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
prestanic
819 gemiddelde lening (euro)
USD munt
de landbouwactiviteit. 70% van de portefeuille betreft microfinancieringen voor veeteelt. Daarnaast worden kredieten verstrekt voor groententeelt, handel, dienstverlening en kleine ondernemingen. De persoonlijke leningen gaan van 125 tot 20.000 dollar. De terugbetalingscapaciteit van potentiële kredietnemers wordt geëvalueerd aan de hand van e-scoring software. Door de Movimiento de No Pago (niet-betaal-beweging) in 2009, geraakte Prestanic in 2010 in moeilijkheden. Incofin volgt daarom deze MFI erg nauw op. www.prestanic.org.ni
SEF International armenië lening
5.900.000 portefeuile (euro)
8.219 klanten
667 gemiddelde lening (euro)
usd munt
S
m a l l E n t e r p r i s e F u n d ( SEF ) I n t e r n a t i o n a l is gegroeid vanuit het World Vision Armenia Microenterprises Development programma (MED). Sinds 1998 staat het bekend als de grootste MFI van het land. Het is tevens de derde niet-bancaire financiële instelling. SEF International is sterk vertegenwoordigd in landelijke en landbouwleningen, dankzij de samenwerking met Ardshin invest Bank, de bank met het meest verspreide netwerk van Armenië. De kwalitatieve en gediversifieerde portefeuille is onderverdeeld in landbouwleningen (27,4%), zakenleningen (44,4%), bouwleningen (4,8%) en consumentenkredieten
(23,4%). SEF International heeft negen kantoren in vier van de elf Armeense regio’s.
Seilanithih
D
e z e MFI (opgericht in december 2003) is met bijna 15.000 kredietnemers een van de succesvolste MFI’s van Cambodja. De doelgroep bestaat uit landbouwers voor groepsleningen en micro-ondernemingen voor microfinancieringen. De verstrekte groepsleningen schommelen tussen 25 en 600 dollar, de persoonlijke leningen tussen 100 en 5.000 dollar. Er worden eveneens consumentenkredieten en zakenkredieten aangeboden. Daarnaast werd een lening in het leven geroepen voor landbouwers die een opleiding genoten
cambodja lening
5.700.000 portefeuile (euro)
14.395 klanten
389 gemiddelde lening (euro)
USD munt
investeringen van incofin cvso
bij de Provinciale Afdeling voor Landbouw, Bosbouw en Visserij. Seilanithih stelt 165 mensen tewerk in 23 kantoren. www.seilanithih.com.kh
Semisol mexico lening
3.600.000 portefeuile (euro)
10.582 klanten
337 gemiddelde lening (euro)
usd munt
S
e m i S o l ging van start in 2004 en erfde toen de kredietportefeuille van de ngo Funda Chiapas. De MFI ontwikkelde vijf producten, waarvan groepsleningen tot 3.000 dollar de belangrijkste zijn. Leden kunnen tevens parallelle leningen aangaan om piekmomenten op te vangen. 79% van de kredietportefeuille behelst leningen lager dan 1.000 dollar. Sinds vorig jaar verstrekt SemiSol eveneens persoonlijke leningen en
bouwleningen. De meeste klanten zijn actief in de sterk roterende kleinhandel, vooral de voeding- en kledijsector. SemiSol heeft negen kantoren en is vertegenwoordigd in de kuststreek Chiapas en in Comitán, waar de MFI het voorbije jaar een nieuw kantoor opende. Dit zorgde meteen voor een doorbraak op een nieuwe markt, gezien de grote verschillen tussen beide regio’s op het vlak van klimaat en bevolking.
TenGer
T
e n G e r is een investeringsholding met participaties in vier dochterondernemingen in Mongolië: XacBank LLC, XacLeasing LLC, Horus Nomadic Solutions LLC en TenGer Insurance LLC, stuk voor stuk marktleiders met een aanzienlijk groeipotentieel. De groep ontstond in 2001 naar aanleiding van een fusie tussen Goviin Ehlel (opgericht in 1999 door MercyCorps) en X.A.C. (opgericht in 1998 door het United Nations Development Programme). Beide waren niet-bancaire instellingen met de focus op microkredieten voor de KMO-sector. In 2008 werd XAC-GE LLC omgedoopt tot TenGer Financial Group LLC (TFG). www.tengerfinancialgroup.mn
mongolië lening financiële holding, verstrekt geen leningen
EUR munt
• 51
52 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
2.
Investeringen in microfinancieringsfondsen
I
n c o f i n c v s o investeert niet alleen rechtstreeks in microfinancieringsinstellingen. Het fonds is ook aandeelhouder in drie andere fondsen, met name Impulse Microfinance Investment Fund, Rural Impulse Fund en MFX Fund. Het totaal van deze investeringen bedraagt 2.412.907 euro.
Impulse Microfinance Investment Fund Impulse Microfinance Investment Fund is een Belgisch investeringsfonds voor microfinanciering met een investeringsportefeuille van 40.506.702 euro (op 31/12/2010). Met een investering van 1.000.000 euro beschikt Incofin cvso over 7,03% van het kapitaal van Impulse Microfinance Investment Fund. De fondsenadviseur van Impulse Microfinance Investment Fund is Incofin Investment Management.
Rural Impulse Fund Rural Impulse Fund is een Luxemburgs investeringsfonds voor rurale microfinanciering met een investeringsportefeuille van 33.489.997 USD (op 31/12/2010). Incofin cvso heeft een participatie van 1.036.882 euro, wat overeenstemt met 16,67% van het aandelenkapitaal. De fondsenadviseur van Rural Impulse Fund is Incofin Investment Management.
MFX Fund MFX Fund is een Amerikaans fonds dat wisselkoersindekkingen voor investeringsfondsen voorziet. Zo kan Incofin cvso ingedekte lokale muntfinanciering aanbieden aan MFI’s, ook in landen waar dit via de klassieke wegen niet mogelijk is. Deze aandelenparticipatie bedraagt 376.025 euro. Het aandeel van Incofin vertegenwoordigt 5,51% van het kapitaal.
7,03 %*
16,67%*
Impulse Microfinance Investment Fund
Rural Impulse Fund
investeringen van incofin cvso
3.
Investering in Incofin Investment Management
I
n c o f i n c v s o is stille vennoot van de commanditaire vennootschap Incofin Investment Management, waarvan het 51% in handen heeft. Incofin Investment Management werd opgericht op 25 juni 2009. Incofin Investment Management is fondsenadviseur van zes microfinancieringsfonden.
5,51%*
MFX Fund
51%*
Incofin Investment Management
• 53
54 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Incofin Investment Management
tie als evenwaardig beschouwd worden. Deze performanties worden ingeschat aan de hand van de ECHOS© tool en de CRS-tool voor risicobeheer.
In 2009 besliste de Raad van Bestuur van Incofin cvso tot een structuurwijziging. Het ontwikkelen en adviseren van microfinancieringsfondsen werd daarbij ondergebracht in de afzonderlijke vennootschap Incofin Investment Management (Incofin IM). Zo kwam er een scheiding tussen de investerings- en adviesfunctie en konden eventuele belangenconflicten vermeden worden.
De werkwijze van Incofin IM
De activiteiten van Incofin IM Incofin Investment Management beheert zes fondsen voor een totaal van 274 miljoen euro. De productportefeuille bestaat uit kredieten, investeringen in aandelen en achtergestelde leningen.
Kandidaat-investeringen worden door Incofin Investment Management geëvalueerd volgens vaste investeringscriteria. Na de goedkeuring van de algemene voorwaarden, volgt een grondige studie van de microfinancieringsinstellingen. Vervolgens voert Incofin Investment Management ter plaatse een audit uit, waarbij onder meer de ECHOS© vragenlijst wordt ingevuld. Voldoet de MFI aan alle criteria inzake sociale performantie en financiële rendabliteit, dan kan het Investeringscomité groen licht geven. Incofin Investment Management volgt alle investeringen van dichtbij op, voert jaarlijkse audits uit en rapporteert hierover aan de aandeelhouders.
De troeven van Incofin IM Binnen Incofin Investment Management staat een internationaal en meertalig team van 25 experts in voor financiële oplossingen op maat. Incofin Investment Management heeft bijzonder ruime ervaring met microfinanciering en internationale markten en onderhoudt contacten met investeerders wereldwijd. De werkwijze van Incofin Investment Management ligt volledig in lijn met die van Incofin cvso. Dat betekent dat Incofin IM een dubbele ‘bottom line’ nastreeft, waarbij de financiële en sociale performan-
ECHOS©: MEETINSTRUMENT VOOR SOCIALE PERFORMANTIE Louter investeren in MFI’s volstaat niet om erkend te worden als een ‘sociale investeerder’. Incofin wil in de eerste plaats investeren in MFI’s die een hoge sociale impact kunnen voorleggen. Incofin meet de sociale performantie van MFI’s aan de hand van ECHOS©, een tool die bij Incofin in huis ontwikkeld werd.
investeringen van incofin cvso
Dat laat toe om de sociale performantie-score van de MFI in kwestie te berekenen, in vijf dimensies: »»Missie en visie »» Omgang met het milieu en bijdrage tot de maatschappij »» Schaalgrootte en groei perspectieven »»Human resources »» Niveau en kwaliteit van de dienstverlening De gemiddelde score van de MFI’s die werden doorgelicht op basis van ECHOS© bedraagt 72%. MFI’s met een score lager dan 50% komen niet in aanmerking voor financiering door Incofin. Uit verdere analyses is gebleken dat er een sterke samenhang is tussen de financiële soliditeit van een MFI en zijn sociale performantie. MFI’s die financieel goed scoren, scoren tegelijkertijd ook goed op sociale parameters.
Vijf dimensies om de sociale performantie van MFI’s te beoordelen
• 55
56 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
De fondsen onder beheer van Incofin Investment management INCOFIN CVSO
RURAL IMPULSE FUND I
RURAL IMPULSE FUND II
investeerders
investeerders
investeerders
Private ondernemingen en particulieren
Ontwikkelingsbanken en europese financiële sector
Ontwikkelingsbanken en europese financiële sector
Strategie
Strategie
Strategie
In een vroeg stadium investeren in microfinancieringsinstellingen met een hoog potentieel, met de focus op sociale performantie
Investeren in commerciële microfinancieringsinstellingen die financiële diensten aanbieden in achtergestelde rurale gebieden
Investeren in commerciële microfinancieringsinstellingen die financiële diensten aanbieden in achtergestelde rurale gebieden
Producten
Producten
Producten
Leningen en kapitaalparticipaties
Leningen en kapitaalparticipaties
Leningen en kapitaalparticipaties
30
Miljoen euro
30
Miljoen euro
120
Miljoen euro
investeringen van incofin cvso
IMPULSE MICROFINANCE INVESTMENT FUND
VDK MFI LOAN PORTFOLIO
VOLKSVERMOGEN
investeerders
investeerder
investeerder
Europese financiële sector, private ondernemingen en particulieren
VDK (Belgische retailbank)
Volksvermogen (Belgische investeringsmaatschappij)
Strategie
Strategie
Strategie
Investeren in microfinancieringsinstellingen in een later stadium
Investeren in grootschalige en goed ontwikkelde microfinancieringsinstellingen
Selectieve investeringen in microfinancieringsinstellingen en KMO’s in ontwikkelingslanden
Producten
Producten
Producten
Leningen en kapitaalparticipaties
Leningen
Leningen en kapitaalparticipaties
43
Miljoen euro
75
Miljoen euro
10
Miljoen euro
• 57
4
4
60 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Deugdelijk bestuur Bestuursorganen Bestuurscomité »»Frans Verheeke (Voorzitter) »»Willy Bosmans »»Jos Daniëls »»Eric Delecluyse »»Johan De Schamphelaere »»Yvan Dupon »»Paul Steppe »»Ann Van Impe Het Bestuurscomité is verantwoordelijk voor de voorbereiding en opvolging van de actuele en de langetermijnstrategieën, objectieven en plannen, budgetten en de opvolging van de algemene aangelegenheden van de vennootschap. Het Bestuurscomité heeft in 2010 vier keer vergaderd.
Raad van Bestuur De Raad van Bestuur heeft in 2010 tweemaal vergaderd. De leden van de Raad van Bestuur ontvangen geen bezoldigingen en voordelen in natura van welke aard ook. De Raad van Bestuur van Incofin cvso houdt om de twee jaar een tweedaagse vergadering, waarin in het bijzonder de strategie van de vennootschap wordt besproken, in het licht van de behaalde resultaten, van de toekomstperspectieven en van de evoluties in de microfinancieringssector. De laatste strategische oefening vond plaats in februari 2011.
deugdelijk bestuur
Voorzitter Frans Verheeke
Onafhankelijke
Voorzitter Volksvermogen, Voorzitter Hogeschool Gent
Willy Bosmans
WB Management BVBA
Zaakvoerder
Benoît Braeckman
Suez / Fonds Maria Janssens - Braeckman
Voormalig hoofd patrimoniumbeheer Electrabel
Erik Bruyland
Roularta Media Group
Senior journalist bij Trends
Jos Daniëls
VKW Synergia vzw
Erevoorzitter Raad van Bestuur KBC verzekeringen
Eric Delecluyse
ACV Voeding en Diensten
Voormalig voorzitter ACV Voeding en Diensten
Frank De Leenheer
Gimv
Investor Relations & Corporate Communications Manager
Johan De Schamphelaere
VDK spaarbank
Voorzitter Directiecomité VDK spaarbank
Rein De Tremerie
Volksvermogen
Algemeen secretaris ACV-CSC Metea
Bestuurders
Emmanuel Doutrepont
Sociale Fondsen Voedingsnijverheid
Ondervoorzitter Sociaal Fonds Voedingsnijverheid
Yvan Dupon
Yvan Dupon Consult BVBA
Zaakvoerder
Michiel Geers
Volksvermogen
Algemeen secretaris Volksvermogen
Tony Janssen
ACV-CSC Metea
Voormalig Voorzitter ACV Metaal en Europese Metaalbond Bestuurder-Directeur Group Machiels
Majin de Froidmont
Fanny Machiels
Group Machiels
Guy Pourveur
Anonieme families
Bestuurder van vennootschappen
André Sarens
Electrabel
Directeur beheer Netparticipaties
Paul Steppe
KBC groep
Erevoorzitter Directiecomité Centea
Marc Timbremont
Volksvermogen
Voormalig Algemeen directeur Huisvesting Het Volk
Peter Van den Brock
Pax-Bank
Direktor a. D. Pax-Bank, Vorstand Pax-Bank-Stiftung
Walter Vandepitte
MRBB & AVEVE
Roland Van der Elst
Erevoorzitter Group AVEVE Voormalig hoogleraar EHSAL
Luc Van Dessel
ACV Bouw - Industrie & Energie
Herman Van de Velde
VKW
Voorzitter Gedelegeerd bestuurder N.V. Van de Velde
Ann Van Impe
VDK spaarbank
Juridisch adviseur VDK spaarbank
Henri Vansweevelt
Bekaert
Voormalig vice-president Bekaert groep
Frank Vereecken
VDK spaarbank
Onderdirecteur Afdeling Effecten VDK spaarbank
Lyn Verelst
Solid
Algemeen Manager Solid
Martine Verluyten
Umicore
Chief Financial Officer Umicore
Dirk Vyncke
Vyncke Energietechniek n.v.
Bestuursvoorzitter Vyncke Energietechniek
Ere-bestuurders Frank Lambert
Voorzitter Fonds Antwerp Management School voor duurzaam en innovatief ondernemen
Jozef Lambrechts
Ere-gedelegeerd bestuurder bij Kredietbank (nu KBC)
Guido Lamote
Bestuurder Trias
• 61
62 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
raad van bestuur Henri vansweevelt - Emmanuel Doutrepont - Frank vereecken - paul steppe roland van der elst - tony janssen - benoît braeckman - johan de schamphelaere michiel geers - willy bosmans - martine verluyten - frans verheeke
deugdelijk bestuur
• 63
yvan dupon - frank de leenheer - andré sarens jos daniëls - marc timbremont - guy pourveur - walter vandepitte eric delecluyse - rein de tremerie - ann van impe - herman van de velde - dirk vyncke - peter van den brock
niet op de foto:
Luc Van Dessel - Majin de Froidmont - Fanny Machiels - Erik Bruyland - Lyn Verelst
64 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Investeringscomité »»Frans Verheeke (Voorzitter) »»Johan De Schamphelaere »»Michiel Geers »»Tony Janssen »»Peter van den Brock »»Walter Vandepitte Het Investeringscomité staat in voor de uitvoering van het investeringsbeleid van de vennootschap, zoals bepaald in het “Investment Policy”. Het Investeringscomité is samengesteld uit leden van de Raad van Bestuur die gespecialiseerd zijn in financiële zaken en ontwikkelingsproblematiek. Het Comité heeft in 2010 zes keer vergaderd.
Auditcomité »»Roland Van der Elst (Voorzitter) »»Marc Timbremont »»Henri Vansweevelt Het Auditcomité vervult een toezichtsfunctie op de procedures en de processen van de vennootschap, alsook op alle aspecten die betrekking hebben op de risico’s en het beheer ervan. Het Auditcomité is samengesteld uit leden van de Raad van Bestuur. Het Comité heeft in 2010 één keer vergaderd. De mandaten van de Comités zijn onbezoldigd.
Commissaris Deloitte Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Frank Verhaegen & Maurice Vrolix
Aandeelhouders Incofin cvso geeft aandelen uit ter waarde van 2.604 euro per aandeel (nominale waarde van 2.480 euro + uitgiftepremie van 5%) en 1/20° aandelen van 130,20 euro (nominale waarde van 124 euro + uitgiftepremie van 5%). Het aandeelhouderskapitaal van Incofin cvso nam in 2010 toe met 2.376.583 euro en bedraagt eind december 2010 14.158.072 euro. Het aantal aandeelhouders steeg van 308 tot 332. De kapitaalsgroei voor Incofin cvso blijft belangrijk om te kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar aandelen-participaties vanuit de MFI’s. Incofin cvso is door de Nationale Raad voor de Coöperatie (NRC) met ingang van 1 augustus 2009 erkend als coöperatieve vennootschap. Deze erkenning werd gepubliceerd in het Staatsblad van 27 november 2009. Door deze erkenning genieten particuliere
deugdelijk bestuur
investeerders vrijstelling van roerende voorheffing op het dividend tot een maximum van 180 euro (geïndexeerd bedrag). Sinds 2010 is Incofin cvso ook erkend als ontwikkelingsfonds voor microfinanciering. Daardoor kunnen investeerders die minstens voor 350 euro aan aandelen kopen, een belastingvermindering van 5% bekomen, met een maximum van 300 euro. Alle informatie hierover op www.incofin.be/eengoedezaak. Volksvermogen
Banken & Holdings
1.438.400 €
10,16%
ACV-CSC Metea
Beroepsorganisaties
1.202.800 €
8,50%
VDK spaarbank
Banken & Holdings
843.200 €
5,96%
Sociale Fondsen Voedingsnijverheid
Beroepsorganisaties
669.600 €
4,73%
(Anoniem)
Stichtingen, cooperatieven & vzw's
565.440 €
4,00%
ACV Voeding en Diensten
Beroepsorganisaties
496.000 €
3,50%
Gimv
Industrie & bedrijven
496.000 €
3,50%
KBC Private Equity
Banken & Holdings
407.960 €
2,88%
Umicore
Industrie & bedrijven
379.440 €
2,68%
Yvan Dupon Consult BVBA
Particulieren
295.120 €
2,09% 2,02%
Pax-Bank
Banken & Holdings
285.200 €
VKW Synergia vzw
Beroepsorganisaties
263.500 €
1,86%
WB Management
Particulieren
262.880 €
1,86%
Sociaal Fonds Voedingsnijverheid
Beroepsorganisaties
252.960 €
1,79%
Electrabel
Industrie & bedrijven
250.480 €
1,77%
Van der Elst Roland
Particulieren
248.000 €
1,75%
(Anoniem)
Particulieren
248.000 €
1,75% 1,75%
Stiftungsfonds Kirche und Caritas der Bank im Bistum Essen
Banken & Holdings
248.000 €
ACV Bouw - Industrie & Energie
Beroepsorganisaties
248.000 €
1,75%
Koinon
Industrie & bedrijven
238.080 €
1,68% 1,68%
Koning Boudewijnstichting
Stichtingen, cooperatieven & vzw's
238.080 €
Stichting Gillès
Stichtingen, cooperatieven & vzw's
215.760 €
1,52%
Stichting Maria Janssens-Braeckman
Stichtingen, cooperatieven & vzw's
202.368 €
1,43%
Vandersanden Constant
Particulieren
198.400 €
1,40%
MRBB
Beroepsorganisaties
177.320 €
1,25%
AVEVE
Industrie & bedrijven
177.320 €
1,25%
Willemen Johan
Particulieren
148.800 €
1,05%
Arcofin
Banken & Holdings
Aandeelhouders < 1,00%
148.800 €
1,05%
3.307.204 €
23,37%
14.153.112 €
• 65
66 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
deugdelijk bestuur
• 67
5
5
70 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Kerncijfers
van Incofin cvso Sociale performantie Incofin cvso investeert in 29 MFI’s, verspreid over 22 landen. Samen bereiken deze MFI’s 1.519.192 klanten. Hiervan zijn 76% vrouwen. De inschakeling van deze lokale intermediairen zorgt voor een zeer groot hefboomeffect voor de Incofin-investeringen. De som van de kredietportefeuilles van de instellingen waarin Incofin investeert, bedraagt 952 miljoen EUR. De MFI’s uit de portefeuille van Incofin zijn gezonde en performante financiële instellingen: ze beschikken over een kredietportefeuille van goede kwaliteit (met beperkte achterstallen), ze houden hun algemene kosten onder controle en ze zijn rendabel. De tabel hiernaast verschaft de gegevens voor de Incofin-portefeuille.
Statistieken portefeuille Incofin cvso
31/12/2010*
Financiële indicatoren Achterstallige leningen, % van de kredietportefeuille Operationele kosten, % van de kredietportefeuille Groei in aantal klanten Rendement op eigen vermogen zonder donaties Som van de portefeuilles van de MFI’s Gemiddelde lening Aantal MFI’s Kleine instellingen (portefeuille < 5 miljoen EUR)
5,90% 26% 23,1% 12% 951.820.532 EUR 868,3 EUR** 27 3
Middelgrote instellingen (portefeuille 5-20 miljoen EUR)
11
Grote instellingen (portefeuille > 20 miljoen EUR)
13
Klein klantenbestand (met < 10.000 klanten) Middelgroot klantenbestand ( met 10.000 tot 20.000 klanten) Groot klantenbestand (met > 20.000 klanten) Leningen < 500 EUR: gemiddelde Leningen 500 - 1.000 EUR: gemiddelde
5 7 15 6 12
Waarderingsregels
Leningen 1.000 - 2.000 EUR: gemiddelde
7
Leningen > 2.000 EUR: gemiddelde
2
Onverminderd de hierna vermelde specifieke waarderingsregels, gelden de waarderingsregels zoals deze bepaald worden overeenkomstig de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen, meer bepaald boek II, titel I, hoofdstuk II met betrekking tot de
Aantal MFI-klanten Percentage vrouwen
1.519.192 76%
* ACEP Burkina Faso en TenGer Financial Group (Mongolië) zijn niet opgenomen in deze tabel. ACEP Burkina Faso is een startende instelling die pas in de loop van 2011 operationeel zal worden. TenGer is een holding. ** Acorde (Costa Rica) is niet opgenomen in dit cijfer omdat de instelling ook kleine en micro-ondernemingen financiert. De gemiddelde lening ligt daarom veel hoger dan bij de andere MFI’s.
kerncijfers van incofin cvso
waarderingsregels. Tenzij anders vermeld, verwijzen de artikelnummers naar de desbetreffende artikelen van voornoemd Koninklijk Besluit van 30 januari 2001.
Waardering van activa Onverminderd de hierna vermelde specifieke waarderingsregels wordt elk actiefbestanddeel afzonderlijk gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde en voor dat bedrag in de balans opgenomen, onder aftrek van de afschrijvingen en waardeverminderingen op het betrokken actiefbestanddeel (art. 35, eerste lid).
Investeringen per type
kapitaalparticipatie 32%
IMMATERIËLE VASTE ACTIVA
Immateriële vaste activa worden geboekt aan aanschaffingswaarde, exclusief bijkomende kosten. Ze worden afgeschreven over de economische levensduur aan de activa, met name 5 jaar voor software.
lening 68%
MATERIËLE VASTE ACTIVA
Materiële vaste activa worden geboekt aan aanschaffingswaarde, exclusief bijkomende kosten. Ze worden afgeschreven over de economische levensduur van de activa, met name: »» bureautica 5 jaar »»computer 3 jaar »» meubilair 10 jaar
Investeringen volgens munteenheid andere 16%
dram 6%
DEELNEMINGEN EN AANDELEN
Deelnemingen en aandelen worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs, exclusief de bijkomende kosten (art.41, §2). Er wordt tot waardevermindering overgegaan ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding, verantwoord door de toestand, de rentabiliteit of de vooruit-
sol 8% USD 50%
boliviano 10%
eur 10%
• 71
72 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
zichten van de vennootschap waarin de deelnemingen of de aandelen worden aangehouden (art. 66, §2 – K.B. 30.01.2001). De deelnemingen en aandelen die onder de financiële vaste activa voorkomen worden niet geherwaardeerd (art. 57, §1). Eens tot waardevermindering werd overgegaan, zal voor de desbetreffende deelneming opnieuw tot waardevermeerdering worden overgegaan tot maximaal het niveau van de originele aanschaffingsprijs indien de toestand, de rentabiliteit of de vooruitzichten van de vennootschap (te beoordelen door de Raad van Bestuur) dit verantwoordt. VASTRENTENDE EFFECTEN
Vastrentende effecten worden gewaardeerd aan aanschaffingswaarde. Het verschil tussen de aanschaffingswaarde en de terugbetalingswaarde wordt op lineaire basis pro rata temporis in resultaat opgenomen.
omwille van de kredietverstrekking aan risicolanden met een onstabiel economisch en politiek klimaat wordt jaarlijks een globale waardevermindering aangelegd van 1% van de, op basis van de per land gepubliceerde ECA-risicoscores gewogen, uitstaande investeringsportefeuille in de vorm van vorderingen. Deze globale waardeverminderingen worden aangelegd conform artikel 47 uit het KB Wetboek van vennootschappen vermits het hier gaat om vorderingen met dezelfde technische en juridische kwaliteiten. Het niveau van deze waardevermindering kan worden aangepast op basis van historische verliesgegevens. GELDBELEGGINGEN EN LIQUIDE MIDDELEN
Worden opgenomen aan hun aanschaffingswaarde of de realisatiewaarde op datum van de jaarafsluiting indien deze lager is (art. 74).
VORDERINGEN
Onverminderd de bepalingen van de artikels 67, §2, 68 en 73, worden vorderingen geboekt tegen hun nominale waarde (art. 67, §1) op datum van afsluiting van het boekjaar. VORDERINGEN OP MEER EN OP MINDER DAN ÉÉN JAAR
Onverminderd de bepalingen van de artikels 67, §2, en 73 worden vorderingen geboekt tegen hun nominale waarde (art. 67, §1). Conform artikel 68 worden waardeverminderingen aangelegd, zo er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid bestaat over de betaling ervan op de vervaldag. Om rekening te houden met het bijzonder krediet- en valutarisico dat ontstaat
Waardering van passiva VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN
Voorzieningen worden aangelegd teneinde naar hun aard duidelijk omschreven verliezen of kosten te dekken die op de balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, doch waarvan het bedrag echter niet vaststaat (art. 50 – K.B. 30.01.2001). SCHULDEN OP MEER EN OP MINDER DAN ÉÉN JAAR
Onverminderd de overige bepalingen van artikels 77, 67, §2, en 73 worden schulden geboekt tegen hun nominale waarde (art. 67, §1). OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA (ART. 34)
Financiële schulden en vorderingen worden op balansdatum omgerekend tegen de slotkoers op de contantmarkt op balansdatum, de laatst beschikbare koers vóór
kerncijfers van incofin cvso
balansdatum of de individuele indekkingkoers bij indekking. Het omrekeningsverschil wordt in het resultaat opgenomen.
evolutie kapitaal en aantal aandeelhouders 16.000
300
(IN ‘000 EUR)
12.000
250
10.000 200 8.000 150 6.000 100
4.000
50
2.000
0 2010
2009
2007
2008
2005
2006
2003
2004
2002
2001
2000
0 1997
Evolutie balanstotaal en investeringsportefeuille
35.000
35.000
BALANSTOTAAL (IN ’000 EUR)
30.000
30.000
INVESTERINGSPORTEFEUILLE (IN ’000 EUR)
25.000
25.000
20.000
20.000
15.000
15.000
10.000
10.000
5.000
5.000
0 2010
2009
2008
2007
2006
0 2005
Per einde 2010 bedroeg het balanstotaal van Incofin 30.207.341 EUR, dit is een stijging met 37% ten opzichte van vorig jaar. Het eigen vermogen van Incofin bedroeg op het einde van het boekjaar 17.080.239 EUR en nam tegenover het vorige boekjaar in belangrijke mate toe met 4.077.138 EUR (+ 31%). Deze toename is voor 61% te danken aan de kapitaalsverhoging ten belope van 2.376.583 EUR (tot 14.158.072 EUR) en de bijbehorende uitgiftepremies. Daarnaast wordt het eigen vermogen eveneens in belangrijke mate (36%) versterkt door de toename in overgedragen winst die met 1.485.300 EUR stijgt naar een bedrag van 1.628.748 EUR per einde boekjaar. Deze toename in eigen vermogen is in belangrijke mate te danken aan de verkoops- en fusieovereenkomst die werd afgesloten voor de deelneming in Confianza, Peru. Daarnaast stelt de Raad van Bestuur van Incofin voor om in 2010 de aandeelhouders een vergoeding van het kapitaal te bieden a rato van 2,5% op het ingelegde kapitaal. Dit is 50 basispunten hoger in vergelijking met vorig jaar. De vennoten die tijdens het boekjaar kapitaal hebben ingebracht zullen hiervoor pro rata worden vergoed volgens artikel 35 van de statuten. De schulden in de vorm van leningen op
KAPITAAL
1992
Toelichting bij de balans van Incofin voor het boekjaar 2010
14.000
2004
Toelichting bij de rekeningen
350
AANTAL AANDEELHOUDERS
• 73
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
impact investeringsportefeuille 50.000
40.000
160
AANTAL UITBETALINGEN IN EUR OF USD
140
TOTAAL VOLUME UITBETAALD IN EUR OF USD
120
(IN ‘000 EUR)
30.000
20.000
AANTAL UITBETALINGEN IN LOKALE MUNT
100
TOTAAL VOLUME UITBETAALD IN LOKALE MUNT
80
(IN ‘000 EUR)
60 40
10.000 20 0
142 transacties uitgevoerd sinds 2003 met 47 partners over de jaren heen Meer dan 43,6 miljoen EUR geplaatst in de periode 2003-2010, waarvan 23% in lokale munt
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
0 2003
74 •
korte en lange termijn namen in de loop van 2010 toe met 3.462.500 EUR. Naast de terugbetaling aan bestaande kredieten voor een bedrag van 1.237.500 EUR werden er nieuwe leningen opgenomen bij VDK spaarbank, KBC, Dexia en Hefboom voor een totaal bedrag van 4,7 miljoen EUR. De opname van deze leningen kadert binnen de strategie van Incofin om het totale vermogen van de onderneming te verhogen door het vreemd vermogen aan te trekken. Het volume aan opgenomen leningen mag echter nooit hoger zijn dan het eigen vermogen van Incofin. Per eind 2010 heeft Incofin voor 11.952.500 EUR aan schulden effectief opgenomen, zijnde 70% van zijn eigen vermogen. Daarnaast werden er door KBC, VDK en Dexia nog niet opgenomen kredietlijnen toegekend voor een totaalbedrag van 3.047.500 EUR. Deze werden nog niet opgevraagd per 31/12/10 en zullen, zoals bepaald binnen de krijtlijnen vastgesteld door de Raad van Bestuur, tot maximaal 100% van het volume van het eigen vermogen worden opgenomen. Aan de actiefzijde van de balans bedroeg de brutoinvesteringsportefeuille (voor specifieke en algemene waardeverminderingen) op het jaareinde 25.090.112 EUR. Die portefeuille bestaat voor 7.976.353 EUR uit deelnemingen en voor 17.113.759 EUR uit leningen. Globaal groeide de investerings portefeuille in 2010 met 20%. Deze netto groei realiseerde zich volledig in de leningportefeuille door nieuwe investeringen in Nigeria, Costa Rica, Armenië, Mexico, Ecuador en Mongolië en een verdere versterking van MFI’s die reeds in de portefeuille aanwezig waren. Voor wat de deelnemingen betreft is
kerncijfers van incofin cvso
Samenstelling van de portefeuille: spreiding per land 4,5
BOEKWAARDE
16,0
% INVESTERING T.O.V. BALANSTOTAAL
14,0
(in Mn EUR)
4,0 3,5
12,0
3,0 10,0 2,5 8,0 2,0 6,0
1,5
4,0
1,0
HAÏTI
samenstelling van de portefeuille: spreiding per munt 14.000
NIET INGEDEKT TEGEN WISSELRISICO’S (KAPITAALPARTICIPATIES) INGEDEKT TEGEN WISSELRISICO’S (LENINGEN)
12.000
(NETTOBOEKWAARDE IN PORTEFEUILLE, IN '000 EUR)
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
XOF
HTG
TZS
ARS
IDR
CRC
NGN
MXN
PEN
AMD
EUR
BOB
USD
0
BURKINA FASO
VERENIGDE STATEN
KENIA
MONTENEGRO
TANZANIA
AZERBEIDZJAN
CAMBODJA
ARGENTINIË
NICARAGUA
MEXICO
CONGO DRC
INDONESIË
ECUADOR
JORDANIË
NIGERIA
TADZJIKISTAN
LUXEMBURG
BELGIË
0,0 GEORGIË
0,0 PERU
2,0
ARMENIË
0,5
BOLIVIA
er een nettoafname in het volume aan uitstaande investeringen ten belope van 370.947 EUR. Dit is volledig te wijten aan de verkoop van 50% van de Confianza-aandelen die in de portefeuille van Incofin CVSO aan 1.846.788 EUR stonden gewaardeerd. Zonder deze verkoop steeg de waarde van de participatieportefeuille met een bedrag van 552.447 EUR. Deze stijging is in eerste instantie te danken aan de verhogingen van de participaties in Bolivië, Argentinië en Peru door de uitkering van stockdividenden voor een bedrag van 475.342 EUR. Het restant in groei in de participatieportefeuille wordt verklaard door de omzetting van preferente aandelen naar gewone aandelen bij Proempresa in Peru wat gepaard ging met een verhoging van de boekwaarde van deze investering. De nettoinvesteringsportefeuille bedraagt op het eind van het boekjaar 24.222.090 EUR, na volgende bewerkingen: 1. De als NGO gestructureerde Fundación Nieborowski heeft zich niet kunnen herstellen van de crisis die zich in 2009 in Nicaragua manifesteerde naar aanleiding van het ontstaan van de Movimiento de No Pago (niet-betaal-beweging) die zich gesteund wist door de Nicaraguaanse politieke machthebbers. De lening aan de Fundación Nieborowski werd in 2010 dan ook volledig afgeschreven in de boeken van Incofin door de aanleg van een bijkomende specifieke waardevermindering van 197.145 EUR. Deze bijkomende waardevermindering werd grotendeels gecompenseerd door de 181.807 EUR schadevergoeding uitbetaald voor
• 75
76 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
dit dossier door Delcredere. 2. In de nasleep van dezelfde crisis kreeg ook de Nicaraguaanse MFI Prestanic het moeilijk in de loop van 2010. Uit voorzichtigheid werd ook voor deze MFI voor 50% van de per einde boekjaar uitstaande hoofdsom een specifieke waardevermindering van 164.334 EUR opgenomen in de rekeningen. Ook voor deze transactie stelt Delcredere zich borg voor de resterende 50%. Desalniettemin blijft de MFI verder afbetalen en reeds in februari 2011 werd een deel van het afgewaardeerde saldo gerecupereerd. De fondsmanager blijft dit dossier verder nauwgezet opvolgen met het
BALANS IN EUR - ACTIVA
oog op een beperking van de schade. 3. Na overleg met de CBFA worden de algemene voorzieningen voor eventuele risico’s in de portefeuille niet langer als een provisie op het passief geboekt maar wel als een waardevermindering op het actief. In de loop van 2010 werd 155.446 EUR toegevoegd aan deze algemene waardevermindering. 4. Anderzijds werden de specifieke waardeverminderingen gerelateerd aan: a. de investering in Prestanic, zijnde 164.334 EUR; b. het niet bij Delcredere gerecupereerde deel van de bijkomende
2009
2010
VASTE ACTIVA
8.232.814
7.861.867
IV.
Financiële vaste activa
8.232.814
7.861.867
Brutodeelnemingen
8.366.016
7.976.353
-133.202
-114.486
Waardeverminderingen deelnemingen VLOTTENDE ACTIVA V.
VII.
13.753.054
22.345.473
Vorderingen op meer dan 1 jaar
7.657.321
10.084.018
Brutokredietportefeuille
8.073.606
10.673.222
Specifieke waardeverminderingen leningen
-197.145
-394.290
Algemene waardeverminderingen
-219.139
-194.914
4.408.713
8.754.817
Vorderingen op minder dan 1 jaar Handelsvorderingen Brutokredietportefeuille
24.771
139
4.320.199
6.440.539
Specifieke waardeverminderingen leningen
-164.334
Belastingen & BTW
61.078
56.999
Overige vorderingen
2.665
2.421.470 2.684.464
VIII.
Geldbeleggingen
128.576
IX.
Liquide middelen
1.362.847
557.374
X.
Overlopende rekeningen
195.598
264.804
Over te dragen kosten
TOTAAL ACTIVA
23.625
33.425
Toe te rekenen intresten
169.473
231.379
Verkregen opbrengsten
2.500
0
21.985.868
30.207.340
kerncijfers van incofin cvso
specifieke waardevermindering voor Fundación Nieborowski, zijnde 15.338 EUR, beide geïmputeerd op het in 2010 aangelegde saldo aan algemene provisies en beïnvloeden derhalve het resultaat over 2010 niet. Hierdoor daalt het uitstaande saldo aan algemene waardeverminderingen van 219.139 EUR per eind 2009 naar 194.914 EUR per eind 2010. 5. Voor de participatie genomen in de MFI FIE Gran Poder werd beslist de aparte specifieke waardevermindering ter waarde van 88.021 EUR, die vorig jaar werd aangelegd omwille van de devaluatie van de Argentijnse
BALANS IN EUR - PASSIVA
peso, terug te nemen. Deze waardevermindering is niet langer te verantwoorden aangezien de intrinsieke waarde van deze participatie in de loop van 2010 is toegenomen tot ruim boven de historische aanschaffingswaarde in de boeken van Incofin. 6. Voor de participatie van Incofin in ACME (Haitï) werd per einde boekjaar een specifieke waardevermindering geboekt ten belope van 69.305 EUR. Aanvankelijk bedroeg deze waardevermindering 300.000 EUR, gezien de enorme schade naar aanleiding van de aardbeving die plaatsvond in de maand januari 2010, maar de instel-
2009
2010
eigen vermogen
13.003.100
17.080.239
I.
Kapitaal
11.781.488
14.158.072
II.
Uitgiftepremies
251.088
371.653
IV.
Reserves
827.077
921.766
70.403
165.093
Wettelijke reserves Andere onbeschikbare reserves
756.674
756.674
Overgedragen resultaat
143.448
1.628.748
VREEMD VERMOGEN
8.982.768
13.127.102
VIII.
Schulden op meer dan 1 jaar
7.002.500
8.765.000
Financiële schulden
7.002.500
8.765.000
Schulden op minder dan 1 jaar
1.854.487
3.916.620
Financiële schulden
1.487.500
3.187.500
Handelsschulden
58.327
340.097
Belastingen en bezoldigingen
39.439
74.888
219.140
313.998
V.
IX.
Dividenden over het boekjaar Overige schulden X.
Overlopende rekeningen Toe te rekenen kosten
TOTAAL PASSIVA
50.082
137
125.781
445.482
2.274
66.094
Toe te rekenen intresten
69.494
73.011
Over te dragen opbrengsten
54.012
306.377
21.985.868
30.207.340
• 77
78 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
ling heeft naar het jaareinde toe haar eigen vermogen aanzienlijk kunnen verbeteren. Op het einde van het boekjaar vertegenwoordigt de investeringsportefeuille 80% van het actief. De liquiditeiten en beleggingen op minder dan 1 jaar bedroegen per einde boekjaar 3,2 miljoen EUR. Dit stemt overeen met 11% van het balanstotaal van Incofin. Het restant betreft voornamelijk een vordering voor een bedrag van 2.421.155 EUR naar aanleiding van de verkoop van 50% van de Confianza-aandelen naast overlopende rekeningen (voornamelijk toe te rekenen intresten, 264.804 EUR) en andere terug te vorderen belastingen en BTW. Als buitenbalansverplichtingen van Incofin per einde 2010 vermelden wij de contracten met KBC Bank en MFX Solutions in de vorm van termijnverrichtingen en Cross Currency Interest Rate Swaps ter indekking van de wisselkoersrisico’s voor de uitstaande leningen aan MFI’s. Hierbij werden alle niet-euro-intresten en kapitaalstromen, voor leningen uitgegeven in de vorm van US dollar, Mexicaanse peso, Armeense dram, Costaricaanse colon, Indonesische roepia en Nigeriaanse naira door Incofin ingedekt. Per einde 2010 heeft Incofin wisselkoers-indekkingproducten openstaan voor een totaal notioneel volume van 15.529.136 EUR, aan indekkingkoers. Het volume aan ingedekte leningen in exotische munten aan MFI’s nam in 2010 flink toe en bedraagt nu 31% van de ingedekte leningen. De overige 69% bestaat uit USDleningen aan MFIs.
Toelichting bij de resultatenrekening van Incofin voor het boekjaar 2010 Incofin sluit het boekjaar af met een nettoresultaat na belastingen van 1.893.988 EUR. Dit resultaat ligt bijna driemaal zo hoog als het resultaat van vorig jaar en houdt – net zoals vorig jaar – rekening met een algemene waardevermindering. Deze bedraagt 1% van de uitstaande bruto-investeringsportefeuille in de vorm van vorderingen gewogen op basis van de ECA-risicoscores. Deze algemene waardevermindering wordt aangelegd om mogelijke toekomstige wanbetalingen en valutaschommelingen op te vangen. De in 2010 aangelegde algemene waardevermindering bedraagt 155.446 EUR. Daarnaast werden er tevens bijkomende specifieke waardeverminderingen aangelegd voor zowel Prestanic als Fundación Nieborowski, beide Nicaraguaanse MFI’s zoals toegelicht, voor een bedrag van 361.478 EUR. Hiervan werd 179.672 EUR geïmputeerd op het reeds aangelegde volume aan algemene waardeverminderingen en de rest werd gecompenseerd door de verzekeraars. De totale inkomsten van Incofin (zowel bedrijfsopbrengsten, financiële opbrengsten als uitzonderlijke opbrengsten) zijn in 2010 met 46% gestegen tot 5.298.129 EUR. De inkomsten van Incofin bestonden in 2010 voor 9% uit operationele inkomsten voornamelijk schadevergoedingen, voor 57% uit financiële inkomsten, en voor 34% uit uitzonderlijke opbrengsten. Door het afstoten van de fondsadviesactiviteiten neemt het gewicht aan financiële opbrengsten in de werking van Incofin cvso toe. Het belangrijke volume aan uitzonderlijke
kerncijfers van incofin cvso
inkomsten is voornamelijk gerelateerd aan de verkoop van de helft van de Confianzaaandelen. Deze aandelen werden door Incofin verkocht aan de Peruviaanse MFI Caja Rural Nuestra Gente die de Spaanse Fundación BBVA Para las Microfinanzas
als promotor heeft. Voor de tweede helft van de deelneming in Confianza zal Incofin na goedkeuring door de Peruviaanse bankautoriteiten aandelen in de fusie-MFI Banconfianza ontvangen, die ontstaat uit de samensmelting van de MFI Caja Rural
resultatenrekening in eur
2009
2010
Bedrijfsopbrengsten
915.679
484.410
A.
Omzet
876.993
0
B.
Andere bedrijfsopbrengsten
38.686
484.410
Bedrijfskosten
1.863.241
1.610.294
B.
1.066.768
929.608
Kantoorkosten (drukwerken, verzendingskosten,…)
130.170
46.765
Transport, reiskosten
167.004
0
Erelonen, vertalingen, beheerskosten en andere prestaties
608.010
768.758
Verzekeringen (BA, Delcredere, pensioen,…)
72.547
83.062
Andere bedrijfskosten (publiciteit, lidgelden, organisatie van evenementen,…)
89.036
31.023
630.362
0
Diensten en diverse goederen
C.
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
D.
Afschrijvingen op vaste activa
E.
Waardeverminderingen voor investeringsrisico’s
F.
Voorzieningen voor investeringsrisico’s
G.
Andere bedrijfskosten (registratierechten, wettelijke formaliteiten,…)
bedrijfsresultaat
Financiële opbrengsten Opbrengsten uit investeringsportefeuille Opbrengsten Belgische beleggingen Andere financiële opbrengsten (positieve wisselkoersverschillen,…) Financiële kosten
5.424
0
136.012
337.252
0 24.675
343.433
-947.562
-1.125.883
2.414.258
2.997.241
1.945.731
2.345.072
11.888
13.967
456.639
638.202
957.264
1.439.052
Intresten op leningen
406.814
417.007
Andere financiële kosten (negatieve koersverschillen, bankkosten, swapkosten,…)
550.450
1.022.046
1.456.994
1.558.189
291.897
1.816.477
financieel resultaat
Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Uitzonderlijk resultaat
Resultaat van het boekjaar voor belastingen Belastingen op het resultaat Resultaat van het boekjaar na belastingen
88.021
300.000
203.876
1.516.477
713.308
1.948.783
26.016
54.795
687.292
1.893.988
• 79
80 •
INCOFIN JAARVERSLAG 2010
Nuestra Gente en Confianza. De impact van deze transactie is ook zeer belangrijk op het lokale vlak, aangezien Banconfianza aan 400.000 klanten haar diensten zal aanbieden via 150 kantoren door 2.000 medewerkers. Tevens blijft door een vertegenwoordiger in de Raad van bestuur van de nieuwe instelling vanuit de gegroepeerde Incofingerelateerde investeerders de nadruk op het verdere sociale beleid van Banconfianza aanwezig. De totale uitgaven (bedrijfskosten, financiële kosten, uitzonderlijke uitgaven en belastingen) bedroegen 3.404.141 EUR in 2010. Deze kosten bestonden voor 47% uit operationele kosten (onder meer vergoeding fondsbeheerder, kosten Delcredereverzekering, algemene en specifieke waardeverminderingskosten, bronheffing op de meerwaarde naar aanleiding van de Confianza-verkoop,…), voor 42% uit financiële kosten en voor 11% uit uitzonderlijke kosten gerelateerd aan de specifieke waardevermindering aangelegd voor de MFI ACME uit Haïti (300.000 EUR) en belastingen gerelateerd aan de niet-recupereerbare afgehouden roerende voorheffing op intresten ontvangen uit het buitenland. In de resultatenrekening worden de negatieve wisselkoersverliezen grotendeels
gecompenseerd door de positieve wisselkoersopbrengsten. De eerder vermelde buitenbalansverplichtingen in de vorm van termijnverrichtingen (te verkopen deviezen/ forwards en swaps) dekken de wisselkoersrisico’s voor de uitstaande leningen aan MFI’s. De resterende kosten betreffen voornamelijk bankkosten, swapkosten en de herwaardering van monetaire waarden op bankrekeningen aan slotkoers. De winst van het boekjaar en de overgedragen winst van vorig boekjaar worden als volgt toegewezen: 1. Te bestemmen winstsaldo Te bestemmen winst van het boekjaar Overgedragen winst van het vorig boekjaar
€ 2.037.436 € 1.893.988 € 143.448
2. Toevoeging aan het eigen vermogen
€ 94.690
Toevoeging aan de wettelijke reserve
€ 94.690
Toevoeging aan onbeschikbare reserves 3. Over te dragen resultaat Over te dragen winst 4. Uit te keren winst Vergoeding van het kapitaal
€0 € 1.628.748 € 1.628.748 € 313.998 € 313.998
incofin België
Colombia
India
Sneeuwbeslaan 20 2610 Antwerpen T: +32 (0)3 829 25 36 F: +32 (0)3 740 78 28 E-mail:
[email protected]
Incofin Americas SaS Carrera 14 No.93B - 45 Oficina 202 Bogotá T: +57 742 59 33 E-mail:
[email protected]
India Representative office Chennai, Tamil Nadu T: +91 9940658276 E-mail:
[email protected]