1
Inhoudstafel 1. Inhoudstafel
P. 1
2. Volle maan
P. 2
3. Baunscheidtieren
P. 4
3. Zoet vergif
P. 9
4. Dornmethode
P. 15
5. Onze openingstijden
P.23
6. Voedingssupplementen bij ouder worden
P.24
7. Zeewier
P.29
8. Antibacteriële effecten van honing
P.34
9. Klassieke massage en lage rugpijnen
P.42
10. Kleurplaatjes voor de allerkleinste
P.47
11. Het team
P. 51
12. Aanvraag abonnement
P.52
2
3
Bij volle maan Het was nog koud In Mei Ben je heengegaan Nu zijn de akkers geschoren De winter is geboren Maar voor ons ben je niet verloren Met eer en respect L.
Sterker dan de dood, is de aanwezigheid van de overlevenden in de herinneringen van de levenden.
4
Baunscheidtieren Het baunscheidtieren is een methode die gebruikt wordt in de natuurgeneeskunde, om via de huid invloed uit te oefenen op de gezondheid van de mens. Als medisch instrumentenmaker deed Carl Baunscheidt enige interessante uitvindingen. Een alom bekende daarvan is de melkpomp die onder meer gebruikt wordt bij een zogende moeder met een borstonsteking. Baunscheidt was ook de uitvinder van een instrument voor pokkenvaccinatie. Het feit dat hij medisch instrumentenmaker en uitvinder was, maakt het ontdekken en het ontwikkelen van apparaten meer voor de hand liggend. Zo ook in 1847 toen Baunscheidt ernstige jicht en reuma in zijn rechter arm en hand had. Arm en hand waren niet alleen pijnlijk maar ook helemaal verstijfd. Op een dag vloog er door het openstaande raam een zwerm muggen naar binnen die hem in zijn pijnlijke hand staken. Plotseling waren in zijn hand veranderingen te voelen en ook te zien. De pijn was bijna op slag weg. Door het steken van de muggen waren er onder andere heel kleine openingetjes ontstaan. Als goed waarnemer, maar wel leek, kon Baunscheidt niets anders bedenken dan dat door de ontstane gaatjes, zonder bloedverlies, de ziekteverwekkers naar buiten konden treden en zo de aftocht bliezen.
Baunscheidttherapie Het zogenaamde ‘baunscheidtieren’ is een eenvoudige, snel uit te voeren methode, die er als volgt uitziet: Met het Baunscheidtapparaat waarin
5 naalden zitten, wordt de huid als het ware geopend en daardoor ontvankelijker gemaakt voor de Baunscheidtolie. Uiteraard moeten de naalden steriel zijn. Met een klik wordt de huid snel en licht aangeraakt door het bundeltje van 36 roestvrijstalen naaldjes. Afhankelijk van de klachten in het ziektebeeld wordt dit 10 tot wel 60 keer herhaald. Daarna wordt met een wattenstokje de speciale Baunscheidtolie op de kleine openingetjes in de huid aangebracht. Er volgt een reactie die eerst ‘prikt’, maar al snel begint de huid voor korte tijd te jeuken. De huid wordt rood, hetgeen betekent dat er een goede doorstroming van het bloed is bereikt, wat ook de bedoeling is. De behandeling geeft geen littekens. Wanneer niet gekrabd wordt, is de jeuk snel voorbij. Olie die per ongeluk aan de handen komt, kan bijvoorbeeld door in de ogen te wrijven de slijmvliezen van de ogen prikkelen. Het is voldoende om de handen even met zeep te wassen. Het beste is om 24 uur niet te douchen zodat de behandeling zijn werk kan doen. Bij grotere inspanningen zoals sport en bij zon op het behandelde gebied kan er weer een reactie volgen die vooral merkbaar wordt door jeuk. Dit is als het ware een tweede behandeling met een opnieuw krachtige doorbloeding en een extra afvoer van afvalstoffen.
Baunscheidtolie Baunscheidt heeft de therapie, het apparaatje en de olie zijn eigen naam meegegeven. Het oorspronkelijk recept van de Baunscheidtolie is nooit bekend gemaakt, ook later door de erfgenamen van Baunscheidt niet. Er is veel over gespeculeerd maar de oorspronkelijke samenstelling is altijd geheim gebleven. De samenstelling van de olie berust vooral op het prikkelende effect van de huid, dat de doorbloeding moet stimuleren
6 om zo afvalstoffen af te voeren. De samenstelling van de huidige Baunscheidtolie is: kruidnagelolie (Caryophyllum), jeneverbesolie (Juniperus communis) en boerenwormkruidolie (Tanacetum vulgare). Het betreft een olie met histamine-dihydro-chloride, welke belangrijk is voor de reactie, de zogenoemde quaddels (verdikkinkjes) op de huid. Verder heeft de olie colophonium als hulpstof, welke belangrijk is voor de bevochtiging van de huid.
Wat gebeurt er in het lichaam? Allereerst de huid. Immers, via de huid wordt gewerkt. Door de behandeling wordt de huid aangezet tot uitscheiding. De huid wordt ook wel de derde nier genoemd. Wetenschappelijk is bewezen dat de huid en de nieren binnen het vegetatieve zenuwstelsel een nauwe verbinding met elkaar hebben. Bij intensievere doorbloeding van de huid worden gelijktijding de bloedvaten van de nieren wijder zodat ook de nieren beter doorbloed worden; daardoor kunnen meer schadelijke stoffen worden uitgescheiden. De huid kent ‘Headse zones’, ontdekt door en vernoemd naar de arts Head. Hij ontdekte bij elke ruggenwervel een huidzone (segment) die verbonden is met een orgaan. Via deze zondes op de rug wordt bij Baunscheidttherapie dus ook invloed uitgeoefend op bepaalde organen. De huid is het grootste orgaan dat we hebben. Het bestaat uit drie lagen: De buitenste opperhuid, de epidermis, die de huid naar buiten toe afsluit. Deze bevat geen bloedvaten of zenuwuit-
7 einden. De middelste laag is de lederhuid, de cutis of dermis. Hier bevinden zich de bloedvaten, voor de voedsel- en zuurstofvoorziening, de lymfvaten, voor de afvoer van afvalstoffen en tenslotte de zenuwen voor het tastgevoel, de pijngeleiding en de temperatuurwaarneming. De onderste laag noemen we het bindweefsel, de subcutis met het vetweefsel. Het bindweefsel heeft onder andere de functie van stootkussen en in dit weefsel kunnen schadelijke stoffen worden opgeslagen waar het lichaam niets mee kan. Het is erg belangrijk te vermelden, dat in de huid afweerstoffen worden gevormd waardoor de huid een belangrijke rol speelt binnen het immuunsysteem. Bij een Baunscheidttherapie komt het eerst tot een toename van bloed en lymfe waardoor vervolgens het afweersysteem wordt geactiveerd. De witte bloedcellen komen in grote getale in beweging om afvalstoffen, gifstoffen en bacteriën onschadelijk te maken door ze in te sluiten en te verteren. Hierdoor kunnen de bekende etterende puistjes ontstaan. Eventueel kunnen lymflieren in de oksels, liezen of in de hals opzetten. Dat is het bewijs dat ergens in het lichaam het afweersysteem actief is. In de meeste gevallen wordt er één keer per week behandeld. Bij heftige klachten is het ook mogelijk om dagelijks een Baunscheidtbehandeling te geven, bijvoorbeeld bij acute, heftige rugklachten. Bij specifieke klachten worden de betreffende zones behandeld zoals bij nek-, en schouderklachten, maar ook inwendige organen. Juist fibromyalgie en reumapatiënten ervaren de behandeling als aangenaam omdat de betere doorbloeding de afvalstoffen helpt afvoeren. Het is goed te beginnen
8 met bindweefselmassage om zo te komen tot een optimale werking van het interstitium, het tussen de cellen liggende en verbindende weefsel. Om het immuunsysteem en de inwendige organen te stimuleren wordt naast de ruggenwervels gequaddeld. De long-, milt-, lever-, nierzones worden vanwege hun belang voor afweer en ontgifting altijd meegenomen. De Baunscheidttherapie kan dus een algemene therapie zijn, waarbij de stimulatie van het immuunsysteem voorop ligt, maar ook een specifieke therapie bij gerichte klachten. Bij vrijwel alle klachten kan Baunscheidttherapie worden ingezet. Alleen bij de meeste van de aandoeningen van de huid en zwangerschap niet. Samengevat; de Baunscheidttherapie is een goede methode gebleken bij alle vormen van reumatische klachten en fibromyalgie. Kortom, alles wat met spieren en gewrichten te maken heeft. Deze segmenttherapie heeft verder ook heel goede resultaten opgeleverd bij maag- en darmklachten, bij longaandoeningen, blaas- en nierproblemen en tenslotte bij problemen met de menstruatie. Het blijft een profylactische (= ter voorkoming van) werking te hebben tegen verkoudheden en griep. Na de behandeling wordt een aangename warmte ervaren, de rug voelt soepeler, de pijn is verminderd en er is een gevoel van ‘beter in het vel zitten’. Meestal is de nacht na de behandeling gekenmerkt door een verkwikkende ‘helende’ slaap. Het is jammer dat in Nederland deze methode van behandeling zo weinig wordt toegepast!
9
Zoet vergif In oktober 2001 werd mijn zus erg ziek. Ze had maagkrampen en ze had het heel zwaar. Lopen was een enorme opgave. Ze had al haar krachten nodig om uit bed te komen, zoveel pijn had ze. In maart 2002 had ze al verschillende weefsel- en spierbiopties ondergaan en had ze 24 verschillende medicaties voorgeschreven gekregen. De artsen konden niet vinden wat zij mankeerde en zij had zoveel pijn en was zo ziek dat ze wist dat ze ging sterven. Zij zette haar huis, bankrekeningen, levensverzekering etc… op naam van haar dochter en regelde alles voor de verzorging van haar jongere kinderen. Zij wilde nog één keer echt genieten en plande voor 22 maart een reisje naar Florida (voornamelijk in een rolstoel). Op 19 maart belde ik haar hoe de meest recente tests waren verlopen.en zij zei dat men bij de tests niets had gevonden, mar dat men dacht dat ze MS had. Ik herinnerde me een e-mail die een vriend me gestuurd had en vroeg mijn zus of zij frisdrank Light dronk. Zij bevestigde dit en stond zelfs op het punt om een flesje open te maken. Ik raadde haar aan om te stoppen met het drinken van Light drankjes en e-mailde haar het artikel dat mijn vriend, advocaat van beroep, mij had toegestuurd. Mijn zus belde me binnen 32 uur na ons telefoongesprek en vertelde me dat ze gestopt was met het drinken van Light frisdrank en dat ze kon lopen. De spierkrampen verdwenen. Ze voelde zich nog wel geen 100%,
10 maar wel stukken beter. Ze zou met dit artikel naar haar dokter gaan en me later bellen. Wel, ze belde me en vertelde dat haar arts verbaasd was. Hij zou al zijn MS-patiënten bellen en navragen of zij kunstmatige zoetstof van wat voor soort dan ook gebruikten. Kortom, zij werd vergiftigd door het aspartaam in de Light drankjes en was letterlijk bezig dood te gaan. Toen zij op 22 maart in Florida aankwam, hoefde zij nog maar 1 pil te slikken en dat was een pil tegen de aspartaam-vergiftiging. Zij is goed op weg naar een compleet herstel en ZE LOOPT, geen rolstoel. Dit artikel redde haar leven. Als er op een label “SUIKERVRIJ” staat: VERGEET HET!! Er zit gegarandeerd ASPARTAAM in. Ik heb verscheidene lezingen gegeven om de Wereld Milieu Conferentie over Aspartaam, op de markt gebracht als Nutrasweet en diverse andere namen. Tijdens een lezing door de “EPA” was bekend gemaakt dat er in 2001 in de USA een epidemie was van MS en “systemic lupus” (een het gehele gestel betreffende huidziekte). Het was moeilijk te bepalen welk vergif hier de oorzaak van was. Ik stond op en vertelde dat ik daar was om een lezing juist over dat onderwerp te geven. Ik zal uitleggen waarom juist aspartaam zo gevaarlijk is. Als de temperatuur van deze zoetstof boven de 86° Fahrenheit (32° Celcius) komt, verandert de methylalcohol in aspartaam in formaldehyde en vervolgens in mierenzuur, dat op zijn beurt weer stofwisselingszuurvergiftiging veroorzaakt. Mierenzuur is het vergif dat voorkomt in de steek van vuurmieren. De methanol vergiftiging lijkt heel erg veel op MS en systematische lupus. Heel veel mensen hebben de verkeerde diagnose gekregen. Ofschoon MS geen doodsvonnis betekent, is methanol vergiftiging dat wel. Systematische lupus komt bijna net zoveel voor als MS, vooral bij Dieet Cola en Pepsi drinkers.
11 Het slachtoffer weet gewoonlijk niet dat aspartaam de boosdoener is. Hij of zij blijft het gebruiken; de Lupus wordt zodanig geïrriteerd dat het levensbedreigend kan worden. Wij hebben patiënten gezien waarbij de symptomen van systematische Lupus verdwenen van zodra zij geen Light drank meer gebruikten. In gevallen van mensen met MS verdwijnen de meeste symptomen. We hebben veel gevallen gezien waarbij het zicht terugkwam en het gehoor aanmerkelijk verbeterde. Dit is ook van toepassing op gevallen van tinnitus en fybromyalgie. Gedurende een lezing zei ik: “Als u aspartaam gebruikt en u lijdt aan fybromyalgie, krampen, pijnscheuten, gevoelloosheid in benen, duizeligheid, hoofdpijn, tinnitus, gewrichtspijn, onverklaarbare depressie, angstaanvallen, onduidelijk spreken, vertroebeld zicht of geheugenverlies, dan heeft u waarschijnlijk een aspartaamvergiftiging. Mensen stonden op gedurende mijn lezing en zeiden: ik heb sommige van deze symtpomen, is het omkeerbaar? JA! JA! JA! Stop met het drinken van Light drank en wees alert met aspartaam op voedsellabels. Veel producten worden hiermee versterkt. Dit is een serieus probleem. Dr. Espart (een van mijn sprekers) merkte op dat zoveel mensen symptomatisch schijnen te zijn voor MS en dat, gedurende zijn recente bezoek aan een ziekenhuis, een verpleegster hem meldde dat 6 van haar vrienden, allemaal zware Cola Light verslaafden, allen de diagnose MS hadden gekregen. Dit kan geen toeval meer zijn. Light dranken zijn geen dieetproducten. Het is een chemisch gewijzigd, veelvoudig sodium (zout) en aspartaam bevattend product dat juist maakt dat je verlangt naar koolhydraten. Het lijkt er eerder op dat je juist meer gaat wegen. Deze producten bevatten formaldehyde, wat opgeslagen wordt in de vetcellen, vooral op de heupen en dijen. Formalde-
12 hyde is absoluut vergif en wordt voornamelijk gebruikt om lichaamsweefsel te conserveren. Veel producten die wij elke dag gebruiken bevatten deze stof, die wij niet ons lichaam zouden moeten opslaan. Dr. Roberts vermeldde in zijn lezingen dat, eenmaal verlost van de “dieetproducten” en met geen beduidende toename van oefeningen, zijn patiënten een gemiddelde van 19 pond verloren gedurende een proefperiode. Aspartaam is vooral gevaarlijk voor diabetici. Wij ondervonden dat sommige artsen, die meenden dat zij een patiënt hadden met retinopathie, in feite te maken hadden met symptomen veroorzaakt door aspartaam. De aspartaam zorgt dat de bloedsuiker oncontroleerbaar wordt. Dientengevolge kunnen diabetici lijden aan acuut geheugenverlies tengevolge van het feit dat aspartaamzuur en phenytalalne neurotoxisch zijn als ze zonder de andere aminozuren worden genomen die nodig zijn voor een goede balans. Diabetes behandelen gaat helemaal over BALANS. Vooral bij diabetici passeert het aspartaam de bloed/hersenen grens en maakt dan de neuronen van de hersenen slechter. Het veroorzaakt dan diverse soorten van hersenbeschadiging, infarcten, depressie, manische depressie, paniek-aanvallen, oncontroleerbare woede-aanvallen!!! Consumptie van aspartaam veroorzaakt deze zelfde symptomen ook bij niet-diabetici. Documentatie en observatie onthullen ook dat duizenden kinderen met de diagnose ADD en ADHD een complete omslag kregen in hun gedrag als deze chemische producten niet meer gebruikt werden. Zogenaamde gedragsveranderende medicijnen (Ritalin e.a) zijn niet meer langer nodig. De waarheid is dat ze eigenlijk in de eerste plaats nooit nodig waren. De meeste van deze kinderen werden dagelijks “vergiftigd” met juist het voedsel dat “beter voor hen zou zijn dan suiker”.
13 Het vermoeden bestaat ook dat de aspartaam in duizenden pallets met Coke en Pepsi Light drank, die gedronken werd door mannen en vrouwen in de Golfoorlog, gedeeltelijk schuld heeft aan het wel bekende “Golfoorlog syndroom”. Dr. Roberts waarschuwt dat het geboortegebreken kan veroorzaken, zoals verstandelijke handicaps, als het gebruikt wordt gedurende de tijd van conceptie of de zwangerschap. Kinderen lopen vooral het risico van neurologische kwalen en zouden NOOIT kunstmatige zoetstof moeten krijgen. Er zijn verscheidene gevallen bekend van kinderen die lijden aan epileptische aanvallen en andere neurologische storingen die rechtstreeks veroorzaakt worden door het gebruik van dit dodelijke vergif. Hierin ligt het probleem. Er was een hoorzitting van het Congres waar grote bezwaren werden ingediend tegen het gebruik van aspartaam. Sinds deze hoorzitting zijn er nog twee gevolgd en nog steeds is er nog niets aan gedaan. De medicijnen en chemische lobbies hebben veel in de melk te brokkelen. Helaas is het patent van MONSANTO op aspartaam verlopen. Er zijn nu meer dan 5000 producten op de markt die dit dodelijke chemische product bevatten en er zullen er nog meer worden geïntroduceerd. Iedereen wil een stukje van de “Aspartaam-cake”. Ik kan u verzekeren dat Monsanto, de uitvinder van aspartaam, weet hoe dodelijk het is. En is het niet ironisch dat Monsanto o.a. de Amerikaanse Diabetes Vereniging, de Amerikaanse Dieet Vereniging en de Conferentie van het Amerikaanse College van Artsen sponsort? Dit is onlangs aan het licht gebracht in de New York Times. Bovengenoemde organisaties kunnen geen kritiek leveren of hun link met Monsanto bekend maken, omdat zij geld krijgen van de voedselindustrie en achter hun producten moeten staan. Senator Howard Metzenbaum schreef en presenteerde een wets-
14 ontwerp, dat men labelwaarschuwingen moest aanbrengen op producten die aspartaam bevatten, vooral voor wat betreft zwangere vrouwen, kinderen en baby’s. Het wetsontwerp zou ook onafhankelijke studies moeten instellen over de bekende gevaren en de bestaande problemen bij de bevolking betreffende aanvallen, veranderingen in de hersenen, neurologische veranderingen en gedragssymptomen. Het wetsontwerp werd afgewezen. Het is bekend dat de machtige medicijnen en chemische lobbies hier verantwoordelijk voor zijn door de “honden” van ziekte en dood los te laten op een argeloos en ongeïnformeerd publiek. Wel, u bent nu geïnformeerd. U HEEFT HET RECHT OM DIT TE WETEN!!!!! Ans Corbee
15
Dornmethode De Dorntherapie komt uit Duitsland. In tegenstelling tot “kraken” is de Dorntherapie een milde therapie. Met de duimen zet de Dorntherapeut op een voorzichtige manier de wervels op hun plekje terug. Tegelijk maakt ze het bindweefsel tussen de wervels los, waardoor de doorbloeding beter wordt. Daardoor voelen mensen zich beter en worden klachten voorkomen en genezen. Benen van ongelijke lengte De wervelkolom is het stabiele omhulsel van het ruggenmerg, de grootste bundel zenuwen die van de hersenen naar al onze organen in ons lichaam voert. Vrijwel iedereen heeft benen van een ongelijke lengte. Het lengteverschil kan variëren tot wel 4 centimeter. Daardoor wordt het lichaamsgewicht verplaatst naar het korte been en komt het ruggenmergkanaal in een andere houding. Mensen die al heel lang rug- en gewrichtsklachten hebben horen vaak van de dokter: “Er is niets meer aan te doen, het is slijtage en u moet er maar mee leren leven…”. Dat is fundamenteel onjuist! Een machine slijt, maar een levend organisme herstelt zich zo lang het leeft. Al onze organen, botten , weefsels, gewrichten, alle cellen bevinden zich in een voortdurend proces van afbraak en vernieuwing. Daardoor zijn wij tot op hoge leeftijd nog in staat ons aan nieuwe situaties en belastingen aan te passen. Oorzaken en oplossingen
16 De oorzaken van ongelijke benen kunnen zijn: een val, vertillen, een misstap maar vooral gewoon het zitten. Als je zit, staat de romp in een 90-graden-positie ten opzichte van de benen. Dan ontspant de heupmusculatuur zich. Het heupgewricht bestaat simpel gezegd uit een kop en een kom, met ertussen kraakbeen en daarom heen spieren en pezen. Slaan we nu het ene been over het andere, dan wordt de kop van dat bovenbeen uit de kom van het heupgewricht “getrokken”. Hij heb opstaan glijdt het gewricht niet automatisch terug in de goede positie. De spieren zijn door het staan weer aangespannen en stabiliseren de foute houding. Nog sterker gebeurt dat in de auto, omdat die bij het zitten ook nog trilt. Door deze vibraties trillen de kop en kom millimeter voor millimeter uit elkaar. Zo kan er een beenlengteverschil van wel 3 centimeter ontstaan. Om dit weg te werken zetten we geen verhoging onder het te korte been, maar gaan we het lange been korter maken, en dat werkt. Dit verkorten van het langere been kan liggend en staand gebeuren. Je steunt om iets met de linkerhand (bijvoorbeeld een tafel), je tilt je rechter been op in een 90-graden-positie en het onderbeen bungelt vanaf de knie in 90 graden naar beneden, je zet je rechterhand onder het onderbeen direct onder de bil en trekt met de rechterhand de bil naar boven en duwt het onderbeen naar beneden. Het is even wennen want je maakt twee tegenstrijdige bewegingen. Op deze simpele manier duw je de kop weer in de kom van het gewricht.
Hetzelfde kan ook liggend gedaan worden. Voor het linkerbeen geldt hetzelfde maar dan steun je op het rechterbeen en gebruik je de linkerhand. Achtergrond De Dornmethode is ontwikkeld door Dieter Dorn, een landbou-
17 wer uit Allgäu met een eigen landbouwbedrijf en houtzagerij. Door een aanval van spit kon Dorn zijn werk niet voortzetten. Hij herinnerde zich dat hij over een oude man uit een naburig dorp gehoord had, die zulke problemen op een merkwaardige manier pijnloos en snel behandelde. Dieter Dorn zocht hem op en werd “genezen” met de druk van een duim. Zijn klachten waren weg. De Dorntherapie Het genezen met speciale handgrepen voor de wervelkolom en gewrichten is zo oud als de mensheid. De huidige therapie in de vorm van de Dornmethode is een tot nu toe voor de westerse geneeskunde onbekende/nieuwe manuele therapievorm met vernieuwende inzichten zoals de subluxatie van gewrichten. De Dornmethode is gebaseerd op de volgende pijlers: De kennis van de osteopathie; De kennis van de Traditionele Chinese Geneeswijze; De natuurwetenschappelijke kennis van de anatomie, psychologie, fysiologie, chemie en andere deelgebieden. Uitgangspunten en basis van de Dornmethode Gewrichtscorrectie De Dornmethode richt zich in eerste instantie op het corrigeren van verschoven wervels of ontwrichte gewrichten. Iedere ontwrichting betekent een blokkade van de vrije stroom van levensenergie en veroorzaakt in de loop der tijd pijnklachten. De Dornmethode houdt rekening met alle gewrichten en de gehele wervelkolom. Niet alleen de atlas (de eerste nekwervel) is mogelijk verantwoordelijk voor de kwalen alleen, noch een verschoven liosacraalgewricht (gewricht tussen bekkenbeenderen en heiligbeen). Het geheel wordt beke-
18 ken. Daarnaast beperken de symptomen zich niet alleen tot de wervelkolom. Bijvoorbeeld: een geblokkeerde tweede borstwervel kan uitstraling geven naar het borstbeen en bij langdurige blokkade ook zorgen voor gecombineerde hartproblematiek. Wervelkolom Midden in ons lichaam, hebben we een zeer stabiel, maar beweeglijk geraamte, dat ons lichaam zijn vorm, stabiliteit en beweeglijkheid geeft. Dit geraamte is niet alleen het centrale steunpunt van het lichaam, maar ook het stabiele beschermende omhulsel van het ruggenmerg - dus de centrale zenuwstreng – die onze hersens met alle organen verbindt. De wervelkolom bestaat uit verschillende beweeglijke wervellichamen die door tussenwervelschijven van elkaar gescheiden en geveerd worden. De flexibiliteit van de wervelkolom en de gewrichten worden door een gecompliceerd spier- en zenuwstelsel rechtop gehouden. De 7 halswervels, 12 borstwervels, 5 lendenwervels, het heiligbeen en het stuitbeen vormen de wervelkolom, waardoor wij ons staande kunnen houden. De wervelkolom draagt ons hoofd, de schouders en armen. Via het heiligbeen is de wervelkolom met het bekken verbonden dat via het heupgewricht door de benen wordt gesteund. Beweging Beweging is een wezenlijk element van de Dornmethode. Alle correcties worden gedaan tijdens dynamiek. De cliënt beweegt zich: hij pendelt met zijn been of arm of ij draait het hoofd
19 naar links en rechts. Bij correcties van de extremiteiten (armen en benen) worden deze meestal vanuit de 90-gradenpositie in een uitgestrekte houding gebracht. Bij de wervelkolomcorrectie komt de beweging in de regel uit het heen en weer pendelen van armen en benen. De beweging houdt de spieren bezig en “leidt ze af”. Op deze manier kunnen de spieren de correctie niet tegenwerken. In rust houden de spieren de wervel in zijn verkeerde positie vast en is een correctie alleen mogelijk tegen de weerstand van de spier in. Door de beweging wordt de wervelkolom in een kleine torsiebeweging (draaibeweging) gezet en laat daarmee de wervel makkelijker mobiliseren. Deze speciale manier van werken, namelijk corrigeren tijdens bewegen, maakt de Dornmethode een milde behandelingsvorm. Psychische samenhang, inwendige blokkades Wervelkolomproblemen en gewrichtsklachten kunnen een symptoom van een dieper probleem zijn. Dit geldt met name, wanneer iedere keer dezelfde wervelklachten zich manifesteren. Een inwendige blokkade werkt de genezing tegen. De Dorntherapeut houdt dan ook altijd de relatie van de wervel met het orgaan en de psyche in het oog. Dornmethode versus chiropractie Bij de Dornmethode worden – net zoals bij chiropractie – gewrichten en wervels in hun juiste positie teruggebracht. Het basisprobleem bij een gewrichtscorrectie is, dat de spieren gewend zijn de gewrichten in de oude dislocatie vast te houden. De Dornmethode en de chiropractie onderscheiden zich met name in de manier hoe zij de weerstand van de spieren overwinnen. Bij de chiropractie vinden de handgrepen snel en plotseling plaats. De spier kan zich niet zo snel contraheren en daardoor
20 wordt de wervel niet vastgehouden. Bij de Dornmethode daarentegen vindt de correctie plaats terwijl de spieren in beweging en daardoor “ontkoppeld” zijn. Op deze manier worden gewricht en wervel met een milde druk tijdens de beweging op hun plaats teruggeschoven zonder pezen en spieren te overrekken. Toepassingsgebied Naar de tot nu toe opgedane ervaringen laten reversibele functiestoornissen van de rug en de gewrichten zich goed met de Dornmethode behandelen. In het bijzonder de daarmee verbonden pijnbeelden zijn een dankbare indicatie. Deze therapievorm is bovendien toepasbaar voor alle klachten die direct of indirect met de wervelkolom verbonden zijn. Als zeer milde therapievorm is de Dornmethode in principe voor alle mensen – oude en jonge, gezonde en zieke – geschikt. Beter zou zijn dat het een vast onderdeel bij onderzoek zou zijn. Ideaal is het, wanneer ook gezonde mensen zich een- of tweemaal per jaar laten behandelen. Preventie: voorkomen is beter dan genezen De beste, goedkoopste en meest pijnloze maatregel tegen rugklachten en zijn gevolgen, is nog steeds preventie. Het moderne leven biedt onze rug weliswaar niet bepaald de ideale omstandigheden hiertoe, toch zijn er een aantal eenvoudige maatregelen te noemen, die de moeite waard zijn toe te passen en die een gunstig effect hebben op onze gezondheid in het algemeen en op die van onze rug in het bijzonder.
21 Enkele mogelijkheden Urenlang zitten in een “gemakkelijke” fauteuil of in de auto leidt uiteindelijk tot een verkeerde lichaamshouding, omdat geleidelijk aan de spieren verslappen. Onderbreek deze urenlange, eenzijdige houding en hun het lichaam zijn beweging. Wie veel aan een bureau werkt, moet erop letten, dat de stoel niet te laag is. Een zithouding, waarbij de onder- en bovenarm een hoek maken die kleiner is dan 90°, is ongezond en belast met name het heupgewricht. De stoel heeft de juiste hoogte, maar de rug heeft niet de correcte houding. In deze situatie kan een wigvormig kussen er voor zorgen dat de rug in een correcte, anatomische stand staat. Eenzijdige belasting van een lichaamshelft, bijvoorbeeld bij extreme rechts- of linkshandigheid, of door eenzijdige inspanning, vervormt de wervelkolom, inclusief de thorax (zie afbeelding rechts). Hier is het niet voldoende om alleen maar de wervelkolom te laten uitlijnen, maar moet bewust ook de andere lichaamshelft ingeschakeld worden. Hierbij wordt tevens de andere hersenhelft geactiveerd. De rugspieren, die voor een correcte houding verantwoordelijk zijn, zijn weliswaar dwarsgestreept, evenals de musculatuur van de extremiteiten, die ook voor de beweging verantwoordelijk is, maar nemen toch een bijzondere plaats in als het om beweging gaat. De verschillende spiergroepen van de rug bewegen namelijk voor het grootste deel onwillekeurig, d.w.z. ze bewegen onbewust mee. Veel rugproblemen ontstaan doordat de rugspieren te vaak en te sterk aangespannen worden, waardoor veel mensen last krijgen van te harde en gespannen rugspieren. Allerlei krachttrainingen helpen hier niets, veeleer moet de hulp gezocht worden in de ontspanning en in milde oefenvormen. Verschillende technieken, die via het oosten tot ons gekomen zijn, bieden hier een uitstekende mogelijkheid. Te noemen zijn
22 bijvoorbeeld Yoga, Tai Chi en Qi Gong. Met name oefeningen, die langzaam en in het eigen ademritme uitgevoerd worden, zijn ideaal om spanningen kwijt te raken. Letten op je eigen pijngrens en je eigen lichaamstaal zijn hier het parool. Verstoorde balans Mensen die (regelmatig) last hebben van ischias of lumbago dienen zich werkelijk af te vragen in hoeverre de balans tussen inspanning en ontspanning verstoord is geraakt. Deze klachten zijn een hulproep van het lichaam en dienen serieus genomen te worden, omdat anders de tussenwervelschijven ernstig beschadigd kunnen raken. Ter preventie kunnen in dit geval dagelijks de cervicale wervelkolom en de gewrichten van de benen (opheffen van het beenlengteverschil) via zelfhulpoefeningen behandeld worden.
23
Onze openingstijden Afspraken en consultaties: Dinsdag 10.00 tot 20.00 Woensdag 10.00 tot 16.00 Donderdag 10.00 tot 20.00 Vrijdag 10.00 tot 16.00 Zaterdag 09.00 tot 15.00 !! 1 Zaterdag op 2 !!
Wachtdienst en onthaal: 24/24 en 7/7 GSM: 0494 15 63 82
U kan ook vraagstelling doen via email:
[email protected]
Verlofperiode: - 31 oktober en 1 november 2012 - 21 December 2012 t/m 02 Januari 2013 Tijdens deze periode blijft de wachtdienst tot uw dienst
24
Voedingssupplementen
bij het ouder worden
Vitamines en mineralen worden essentiële voedingsstoffen genoemd. ‘Essentieel’ betekent letterlijk ‘nodig voor het leven’. Ofwel: als iemand er onvoldoende van binnenkrijgt, ontwikkelt hij een gebreksziekte, zoals scheurbuik, (vitamine C-gebrek) of Engelse ziekte (vitamine D-gebrek) en sterft wanneer deze essentiële voedingsstoffen niet worden genomen. Wie zich heeft verdiept in voedingssupplementen weet dat het verstandig is om dagelijks zijn goede voeding aan te vullen met een multipreparaat met daarin een hoge dosis vitamines en mineralen. Extra vitamine C, minstens 1000 mg* per dag, hoort hier ook bij omdat de mens één van de weinige levende wezens is die zelf zijn vitamine C niet kan aanmaken. Bijvoorbeeld een geit maakt zelf elke dag een equivalente hoeveelheid aan van deze vitamine. Voor Nederlanders zijn, naast vitamine C, vooral belangrijk: vitamine B6, foliumzuur, vitamine B12, vitamine De n de mineralen magnesium, selenium en zink. Dat ze voor Nederlanders belangrijk zijn, komt doordat onze voeding te weinig van deze voedingsstoffen levert of doordat onze leef- en eetgewoonten het noodzakelijk maken om extra ervan binnen te krijgen.
*Opmerking redactie DNUA: 1000 mg bij voorkeur verdeeld over de dag, of als time release / retard (langzame afgifte van de werkzame stof).
25 ‘Healthspan’ in plaats van ‘lifespan’ Bij het ouder worden – en dat is het geval bij een steeds groter deel van de Nederlandse bevolking – doet zich het verschijnsel voor dat de stofwisseling van het lichaam steeds stroever gaat verlopen. In de stofwisselingsmachine worden allerlei stofjes aangemaakt uit weer andere stofjes met behulp van wéér andere stofjes. Het raderwerk verloopt in de jonge jaren soepel en zonder mankeren, maar bij het ouder worden is de aanmaak van hormonen, immuunstoffen, neurotransmitters, enzymen, etc. een proces dat niet meer zo vanzelfsprekend is. Niet voor niets komen met het vorderen der jaren de gebreken. Deze manifesteren zich in allerlei ongemakken die op den duur uitmonden in chronische ziekten. Vooral afhankelijk van de erfelijke aanleg zijn dat bij de een gewrichtsklachten, bij de ander botontkalking, en bij weer een ander hart- en vaatziekten. Ook de wijze van eten is een factor die de gevoeligheid voor een ziekte mede bepaalt. Voldoende essentiële voedingsstoffen, al van vroegs af aan – met de voeding, een Multi en vitamine C – zijn nodig om dergelijke ziekten naar een zo laat mogelijk tijdstip in het leven uit te stellen. Dat heet preventie. Feitelijk willen we allemaal zo lang mogelijk gezond blijven en, als het ware, gezond sterven zonder gedurende een aantal jaren invalide of chronisch ziek te zijn geweest. In de geneeskunde is men vertrouwd met het woord ‘lifespan’ (levensspanne). Echter ‘healthspan’ is in deze tijd van de vergrijzing een betere term waar het gaat om gezond ouder worden. De term ‘healthspan’ is geïntroduceerd door de onderzoekers van het Linus Pauling Institute (LPI) en staat voor het vermogen een lang leven te kunnen hebben in goede gezondheid zonder degeneratieve kwalen tot kort voor overlijden.
26 ‘Age-essentials’ Het Linus Pauling Institute legt zich de laatste jaren toe op onderzoek naar mogelijkheden om deze ‘healthspan’ zo lang mogelijk te laten zijn. Daartoe breidt het instituut zijn research meer en meer uit in de richting van voedingsstoffen die bij het ouder worden steeds meer benodigd zijn om het raderwerk, dat stofwisseling heet, zo goed mogelijk te laten verlopen. Een gezonde lifestyle, met voldoende beweging, goede voeding en voedingssupplementen met de essentiële voedingsstoffen, is een eerste vereiste. Maar daarnaast hebben ouderen steeds meer behoefte aan de zogeheten ‘age-essentials’. Dit zijn stoffen in het lichaam die met het vorderen van de leeftijd in concentratie afnemen, waardoor lichaamsfuncties niet naar behoren kunnen verlopen. Deze ‘leeftijd-essentiële’ micronutriënten verbeteren het vermogen van het lichaam om te gaan met stress in het algemeen, met oxidatieve stress in de cellen en met toxische stoffen en andere belastingsfactoren. Research van Linus Pauling Institute Aan het Linus Pauling Institute is het vooral dr. Tory Hagen die zijn research richt op de ‘age-essential’-microutriënten, vooral op L-carnitine en alfa-liponzuur. Op het congres ‘Diet and Optimum Health’ van de Oregon State University presenteerde hij de nieuwste bevindingen omtrent alfa-liponzuur en L-carnitine in relatie tot veroudering. Beide stoffen hebben belangrijke functies in de mitochondriën (= de energiecentrales van de cel; red DNUA), L-carnitine als hulpstof bij de energievoorziening in de cel, en alfaliponzuur als antioxidatieve stof. Deze stoffen kunnen helpen vitamine E en vitamine C te regenereren. Veroudering en degeneratieve kwalen zoals diabetes, vaatziekten en levercirrose gaan gepaard met verlaagde concentraties
27 alfaliponzuur en L-carnitine in het lichaam. Onderzoek naar de processen die de healthspan beïnvloeden – en maatregelen die deze processen vertragen of de gezondheid verbeteren tot aan het eind van het leven – worden steeds belangrijker. Volgens Hagen en collega’s zijn de beste tegenmaatregelen een gezonde voeding, veel lichaamsbeweging, de inname van voedingssupplementen en het vermijden van slechte gewoonten als roken en te veel alcohol. Al deze maatregelen liggen binnen handbereik van iedereen. Het gaat dus niet om een enkele substantie maar om een strategie welke deel uitmaakt van het dagelijks bestaan. Alfa-liponzuur en L-carnitine zijn waardevolle bestanddelen van deze strategie. Coënzym Q10, óók een age-essential Er zijn nog andere age-essentials, dus stoffen die steeds belangrijker worden bij het vorderen der jaren om stofwisselingsprocessen goed te laten verlopen. In Nederland is momenteel het gebruik van coënzym Q10 erg populair. Ook deze stof helpt, samen met alfa-liponzuur en L-carnititne, voor een optimale energievoorziening en bescherming van de lichaamscellen. Maar niet coënzym Q10 – ubiquinon geheten – die vaak in een capsule zit, is zelf de werkzame stof. Dit ubiquinon moet eerst worden omgezet in de actieve vorm, het ubiquinol. Deze omzetting, die nodig is voor de werkzaamheid, is op jonge leeftijd voor verreweg de meeste mensen geen probleem, dus die kunnen toe met het gebruikelijke ubiquinon. Maar ouderen zijn aangewezen op de actieve vorm, het ubiquinol. Hiermee is ubiquinol een illustratief voorbeeld van een age-essential. Zo worden op oudere leeftijd vitale celfuncties in stand gehouden. N-acetylcysteïne, een belangrijke ontgifter Toxische stoffen zijn een grote belasting voor het lichaam.
28 Ontgiften is een voorbeeld van een stofwisselingsproces dat bij veroudering een belangrijke rol speelt. Vooral de processen die in de lever spelen zijn van betekenis. N-acetylcysteïne helpt de lever te ontgiften en het lichaam te ontdoen van stoffen die bijdragen aan de vorming van vrije radicalen. N-acetylsysteïne (NAC) is de stof bij uitstek die weefsels en organen beschermt. Het is van zichzelf een krachtig antioxidant en is bovendien de voorloper van het glutathion, dat in elke lichaamscel als universele antioxidant aanwezig is. Bij het ouder worden neemt de concentratie van het glutathion in weefsels en organen aanzienlijk af, ook in de lever. N-acetylcysteïne helpt de voorraad glutathion te handhaven en aan te vullen. Daarom is NAC, vooral bij het ouder worden, een welkome ondersteuning. Conclusie: essentials en age-essentials Naast de klassieke essentiële voedingsstoffen, de vitamines en mineralen, blijken andere stoffen tijdens het verouderingsproces ook essentieel te worden om gezond oud te worden. Omdat deze stoffen met het vorderen der jaren meer benodigd zijn om de stofwisselingsprocessen goed te laten verlopen, worden ze age-essentials genoemd, dus noodzakelijk voor het gezond oud worden. De belangrijkste zijn alfa-liponzuur, L-carnitine, de actieve vorm van coënzym Q10 (ubiquinol) en Nacetylsysteïne. Ongetwijfeld zullen er in de naaste toekomst meer stoffen worden ontdekt die tijdens het verouderingsproces ook als age-essential worden beschouwd.
29
Zeewier Baden in zeewier verlicht huidaandoeningen en reuma. Bij ons is het niet erg gebruikelijk om zeewier te eten. Maar de Japanners bijvoorbeeld, weten al eeuwen dat deze planten niet alleen goed smaken, maar ook heilzaam zijn bij allerlei klachten. Mocht u toch geen trek hebben in zeewier als groente, dan kunt u op vele andere manieren profiteren van de bijzondere kwaliteiten ervan. Bijna alle traditionele volken, zoals de indianen, de kelten, de vikingen, de afrikanen en de Aboriginals in Australië aten al zeegroente. En dat zeewier ook geneeskrachtige kwaliteiten bezit, is in het verre oosten al eeuwenlang bekend. Zeewier zou het spijsverteringstelsel en de voortplantingsorganen versterken en de wilskracht en het helder denkvermogen bevorderen. Recente studies in Japan hebben ook aangetoond dat zeewier het proces van bloedverharding omkeert en hoge bloeddruk verlaagt. Als leverancier van waardevolle voedingsstoffen Zeewier bevat veel waardevolle voedingsstoffen, zoals jodium, ijzer, zink, magnesium, fosfor, mangaan, silicium en de vitamines A, B12, C en D. Bovendien zijn de vezels in de zeeplanten zachter en beter verteerbaar dan die van planten op het land. Daardoor is zeegroente in feite de ideale aanvulling op een voeding van granen, bonen en groente. Bovendien schijnt zeewier een gunstige invloed te hebben op het cholesterolgehalte. Doordat het cholesterolgehalte oplost die ontstaan zijn door
30 consumptie van vlees en ander dierlijk voedsel. Daardoor zal de bloedcirculatie verbeteren, de kans op hart en vaatziekten verminderen en het verouderingsproces trager verlopen. Als opruimer van radioactieve deeltjes Een andere gunstige eigenschap van zeewier is dat het gifstoffen, waaronder radioactieve deeltjes, uit het lichaam verwijdert. Dat doet alginezuur, dat voornamelijk in bruinwieren voorkomt. Alginezuur werkt in feite als een magneet: het trekt zware stoffen zoals cadmium, koper, lood, barium en het radioactieve strontium aan. Het alginezuur gaat met deze stoffen een verbinding aan en samen verlaten ze het lichaam via de ontlasting. Toen in 1945 de atoombom viel op Nagaski, overleefden de meeste patiënten van het St. Francis Ziekenhuis daar de directe aanslag van de bom. Maar door de radioactieve ‘regen’ ontwikkelden ze wel de stralingsziekte. Dr. Akizuki, toen hoofd van de afdeling Interne Geneeskunde van het ziekenhuis, schreef zijn medewerkers en patiënten een strikt macrobiotisch dieet voor van onder andere bruine rijst, zeegroenten, pompoen en zeezout. Hij verbood suiker en zoetigheden. Dankzij dit dieet werd de stralingsziekte bij iedereen in het ziekenhuis bedwongen, terwijl veel andere overlevenden in dezelfde stad er uiteindelijk aan bezweken. Hoe dit kan, heeft onderzoek aan de Mc. Gill Universiteit van Montreal inmiddels aangetoond: zeewier verwijdert voor tachtig procent het radioactieve strontium-90 (dat vrijkomt bij een kernramp) uit het lichaam. Onderzoek aan de medische faculteit van Harwell bevestigde dit. Ook voor uw huisdier Wilde dieren die langs de kust leven, bedienen zichzelf door
31 zeewier van de rotsen en het strand te eten. Wilt u uw huisdier ook laten profiteren van de heilzame werking van zeewier, dan kunt u bij de betere dierenwinkel het biologische hondenvoer Hobro kopen. Hierin is zeewier verwerkt. Als verhelper van stress Zeewier of algen voeren ook de basis van pakkingen voor de huid. In kuurcentra bijvoorbeeld worden gedroogd en gemalen vingerwier, blaaswier en knotswier gebruikt. Dit wordt met water en olie tot een brij gemengd en op de huid gesmeerd. Daarna wordt de kuurgast in folie gewikkeld en met een speciale deken afgedekt. De algen zorgen ervoor dat afvalstoffen worden verwijderd. Het is goed voor de huid en vooral mensen die kampen met stress of oververmoeidheid vinden er baat bij. Ook een bad nemen in zeewier is gezond. Aan het begin van deze eeuw was dat al bekend in Ierland. Daar trokken veel mensen in september voor een paar dagen naar de kust, omdat het zeewier zich dan vermeerderde en vol jodium zat. De Ieren baadden er in zee, omdat dit goed was bij huidaandoeningen en reuma. Doordat de weersomstandigheden niet altijd ideaal waren, kwam een Britse landheer op het idee om zeewater en zeewier naar een badhuis te brengen, zodat hij van verwarmde baden kon genieten. Een Ier, genaamd Kilcullen nam dat idee over en begon in 1920 in het kustplaatsje Enniscrone een badhuis. Dat werd al snel een succes. Boeren en rijken hielden er met hun families vakantie. Een volledige kuurbehandeling bestond uit een stoombad in een houten hokje waar alleen het hoofd uitstak. Dan baden in badwater waaraan een emmer zeewier was toegevoegd en tenslotte een koude douche van koud zeewater. Het zeewier dat overbleef na het baden werd als mest voor het land gebruikt.
32 Als genezer van wonden De bijzondere kwaliteiten van zeewier zijn ook door de geneeskunde al vroeg ontdekt. Vooral de Japanse volksgeneeskunde en de macrobiotiek maken er dankbaar gebruik van. Zo wordt Corsicaans zeewier aangewend om parasieten en wormen uit het darmkanaal te verdrijven. Er wordt Makuri – thee van gemaakt, die in Japan vroeger één keer per maand op scholen werd uitgedeeld als preventie tegen wormen. Iers mos, dat aan beide zijden van de Atlantische Oceaan groeit, zou chronische hoest en klachten aan de urinewegen verlichten. Het wordt ook verwerkt in brandwondenzalf. Een fabrikant van verbandmiddelen heeft dat idee overgenomen: er is nu ook verband verkrijgbaar dat van bruin zeewier is gemaakt (onder de naam Kaltostat). Het is te gebruiken bij tweedegraads brandwonden, doorligwonden en al dan niet chronisch geïnfecteerde wonden. Als prestatie-verhoger Bent u langzamerhand overtuigd van de goede eigenschappen van zeewier, maar voelt u niks voor een zeewierbad of experimenteren in de keuken. Dan kunt u uw toevlucht nemen tot makkelijker te consumeren vormen van zeewier. Kelpaforce bijvoorbeeld is een smeersel voor op brood, dat onder andere gemaakt is van zeewierextract. En als u uw weerstand wilt verhogen of het herstel na een ziekte wilt bevorderen, kunt u Spirulina proberen, dat te koop is bij de drogist of reformzaak. De werkzame stof in deze tabletten wordt gewonnen uit een minuscuul zoetwater algenplantje met dezelfde naam, dat groeit in het Mexicaanse Texocomeer. Het belooft ook te helpen bij lusteloosheid en vermoeidheid en zorgt bovendien voor betere prestaties in werk, sport en studie. Vier soorten wier
33 Deze soorten zeewier worden het meest gebruikt en zijn verkrijgbaar bij reformzaken: Wakame is een lange, donkergroene zeegroente en de meest gegeten wiersoort. Na vijf ) tien minuten weken moet het tien tot dertig minuten koken. Wakame kan goed meegekookt worden in soep, groenten- en bonenschotels. In de volksgeneeskunde staat dit wier bekent om zijn antibacteriële eigenschappen Kombu of kelp is een zeeplant met brede, langere bladeren. Het versterkt de smaak van gerechten en verkort de kooktijd, vooral van bonen. Kombu wordt veel gebruikt in de Japanse keuken. Het is de basis van bouillon, wordt als thee gedronken en er worden snacks en snoepjes van gemaakt. Deze wiersoort versterkt de darmen, voorkomt overgewicht, is weldadig voor het zenuwgestel, werkt bloeddrukverhogend en voert zware metalen af. Hiziki is een zwart zeewier dat als het geweekt wordt, tot vijf keer het oorspronkelijke volume krijgt. U kunt het stomen, koken, bakken en frituren. Hiziki ziet er heel decoratief uit en voor liefhebbers is het een delicatesse. Dit wier reguleert de bloedsuikerspiegel. Nori is gedroogd en in dunne blaadjes geperst. U kunt het makkelijk en snel bereiden door het even boven vuur te roosteren. Nori is bekend als wikkel om sushi’s (kleine Japanse hapjes). Het wier is eiwitrijk, verlaagd het cholesterolgehalte, helpt bij bloedarmoede en bevordert de eetlust.
34
Antibacteriêle effecten van honing DE ANTIBACTERIËLE EFFECTEN VAN HONING: MEDISCH FEIT OF FICTIE? Sinds zeer lange tijd hebben mensen gespeculeerd over de geneeskrachtige eigenschappen van honing. De oude Grieken, Romeinen, Chinezen en Egyptenaren gebruikten honing bij het helen van wonden en om darmziektes te genezen (Zumla en Lulat, 1989). Tot voor kort was er weinig wetenschappelijk bewijs om het therapeutisch gebruik van honing te ondersteunen. Onlangs echter hebben veel onderzoeken aangetoond dat het gebruik van honing medisch gezien waarde heeft vanwege de antibacteriële werking. Dit artikel richt zich op het mogelijke belang van honing in de hedendaagse geneeskunst dankzij haar anti-bacteriële eigenschappen DE BEHANDELING VAN BRANDWONDEN EN HUIDZWEREN MET HONING. Subrahmanyam (1991) leidde een onderzoek dat een conventionele methode van brandwondenbehandeling (zilver sulfadiazine) vergeleek met het uitwendig toepassen van honing. Patiënten met brandwonden van verschillende leeftijden werden in twee behandelingsgroepen verdeeld. De brandwonden van de patiënten in groep 1 werden behandeld met een zoutoplossingen pure, onverdunde, onbewerkte honing werd dagelijks aangebracht. De brandwonden van groep 2 werden schoongemaakt en bedekt met een gaas dat in de week was gezet in 5% zilver sulfadiazine
35 en dat dagelijks verwisseld werd. Resultaten lieten zien dat binnen 7 dagen 91% van de geïnfecteerde wonden die behandeld waren met honing, vrij van infecties waren vergeleken met minder dan 7% van de wonden die met zilver sulfadiazine waren behandeld. Binnen 15 dagen was 87% van de wonden die met honing behandeld waren, geheeld terwijl slechts 10% van de wonden van de andere groep genezen was. Patiënten die behandeld waren met honing ervaarden minder irritatie, meer verlichting van pijn en geen allergische reacties of bijwerkingen. Subrahmanyam (1991) suggereert dat honing efficiënt is bij de behandeling van brandwonden, omdat: De infectie voorkomt vanwege haar antibacteriële of bacteriostase vermogen (dat wil zeggen dat het de groei van zowel het Gram-negatieve als het Gram-positieve bacterie tegengaat). Het zorgt voor een kleverige afsluiting tegen vochtverlies en wondziekte door bacteriën en dus beschermt het tegen infecties. Het bevat enzymen die het genezingsproces helpen door het aankweken van weefselvorming. Het absorbeert ettervocht. Het vermindert pijn en irritatie en het verdrijft een onaangename geur. Efem (1988) toonde aan dat verschillende soorten wonden en huidzweren die niet goed reageerden op de conventionele behandelmethodes zoals antibiotica en verbandmiddelen, wel gunstig reageerden op een plaatselijke behandeling met honing Wonden en huidzweren die behandeld werden met honing omvatten: gangreen van Fournier, brandwonden, tropische zweringen, doorgelegen plekken en diabetische zwerin-
36 gen. Nadat de wonden met een zoutoplossing schoongemaakt waren, werden dagelijks honing en schoon verband aangebracht. Geïnfecteerde wonden die niet gereageerd hadden op de conventionele behandelingen waren binnen zeven dagen na de eerste toepassing van honing infectievrij. Nadat de behandeling voortgezet werd met honing, werd het dode weefsel al snel vervangen door gezond granulatieweefsel. In sommige gevallen werden diabetische zweren succesvol behandeld met honing en huidtransplantaties, waardoor amputatie voorkomen werd. Blijkbaar maken de antibacteriële eigenschappen van honing het mogelijk op dezelfde manier te werken op wonden en huidzweren als ze werken op brandwonden. DE ANTIBACTERIËLE WERKING VAN HONING. De antibacteriële werking van honing is gedeeltelijk te danken aan haar osmotische effecten (Molan, 1992a). Honing is een verzadigde of superverzadigde suikeroplossing waarvan beweerd wordt dat het osmotische eigenschappen heeft (dat wil zeggen diffusie van twee vloeistoffen). Watermoleculen reageren sterk op de suikers in de honing en laten slechts een beetje water beschikbaar voor micro-organismen. De bacteriën die de infectie veroorzaken zijn niet in staat om in honing te overleven omdat ze uitgedroogd raken. Molan (1992a) vergeleek de antibacteriële werking van natuurlijke honing met kunstmatige honingoplossingen (dat wil zeggen superverzadigde suikeroplossingen van dezelfde hoeveelheid als in honing). Resultaten lieten zien dat deze kunstmatige honingoplossingen niet dezelfde mate van antibacteriële werking hebben als natuurlijke honing, hetgeen erop wijst dat terwijl het verwijderen van water uit de bacterie belangrijk is, er andere factoren aan het werk zijn die zorgen
37 voor de waargenomen antibacteriële effecten. De aanwezigheid van waterstofperoxide welke ontstaan is door de enzymatische werking van glucose oxidase in verdunde honing, bevordert ook de antibacteriële werking (Molan, 1992a). Wanneer waterstofperoxide tot ontbinding overgaat, ontstaan er zeer reactieve vrije radicalen die reageren op bacteriën en ze ook doden. (Opmerking: voorafgaand aan de chemische identificatie van waterperoxide, werd er in de literatuur vaak verwezen naar een inhibine). Een verhandeling door Haffejee en Moose (1995), “Behandeling van gastroenteritis en maagzweren bij kinderen door het gebruik van honing”, bestudeerde de effecten van orale of intraveneuze toediening van verdunde honing bij de behandeling van gastroenteritis in vergelijking met een normale behandeling met een glucose-oplossing. Gastero-enteritis is acute diarree welke veroorzaakt wordt door het menselijk rotavirus (Talett et.al., 1977). Deze ziekte is zeer besmettelijk en treft voornamelijk jonge kinderen, maar kan ook bij volwassenen voorkomen. De ziekte wordt gekenmerkt door diarree samen met griep- en braakaanvallen. Gastro-enteritis is een groot gezondheidsprobleem dat overal in de wereld voorkomt en bij alle rassen. Haffejee en Moose (1985) ontdekten dat de behandeling met honing de duur van de diarree verkorte bij patiënten met bacteriële gastro-enteritis. Patiënten met bacteriële gastro-enteritis die behandeld werden met honing hadden een gemiddelde hersteltijd van 58 uur vergeleken met 93,13 uur voor patiënten die met een glucose-oplossing behandeld waren. De verbeterde behandeling
38 van gastro-enteritis door het gebruik van honing kan verklaard worden door haar antibacteriële eigenschappen. Laboratoriumexperimenten die uitgevoerd zijn door Somal et.al. (1994) hebben aangetoond dat Manuka-honing de Helicobacterie pylori, het organisme dat verantwoordelijk is voor gastro-intestinale dyspepsia van maagzweren, succesvol afremt. Honing die geproduceerd wordt van het honingsap van de Manuka, een veel voorkomende bloemensoort in Nieuw-Zeeland, bevat een fytochemisch bestanddeel dat antibacterieel is tegen H. Pylori. Een klinische proef is noodzakelijk om te bepalen of Manuka-honing effectief is bij de behandeling van dyspepsia. Behandelingen met honing zijn veel minder duur en blijken minder tijd in beslag te nemen dan conventionele antibiotische behandelingen die ernstige bijwerkingen kunnen hebben. De opslag van huid in honing Subrahmanyam (1993) verschaft experimenteel bewijs van succesvolle huidtransplantaties die voor meer dan twaalf weken opgeslagen waren in steriele, onverdunde, onbewerkte honing. De opslag van huid in honing is nuttig voor brandwondenpatiënten met veelvoudige wonden die niet allemaal op hetzelfde moment kunnen worden vanwege geïnfecteerde stukken wond. Transplantaties voor een heel stuk wond kunnen in een keer gedaan worden. Niet geïnfecteerde wonden kunnen onmiddellijk getransplanteerd worden en de extra huid kan in honing opgeslagen worden totdat de overige plaatsen infectievrij zijn. Subrahmanyam (1993) toonde vijftien gevallen waarbij er een opname was van 80% huid in honing gedurende 7 tot 12 weken. Vanwege de antibacteriële eigenschappen zorgt honing voor
39 een simpele en goedkope manier van het opslaan van huid voor transplantaties. Soorten honing Een bestaand probleem met betrekking tot onderzoeken die zich bezighouden met de toepassing van honing als een antibacterieel agens, is dat er weinig aandacht besteed wordt aan het soort honing dat gebruikt wordt. De bloemenbron, het seizoen en de oogstlocatie worden zelden genoemd. Vroeger werden verschillende ziektes en infecties behandeld met honing welke verzameld werd uit specifieke bloemenbronnen, terwijl recente onderzoeken de soorten honing grotendeels negeren. Een onderzoek in Nieuw-Zeeland (Allen et.al., 1991) probeert wat licht te laten vallen op de afwisselende antibacteriële werking van verschillende soorten honing. Een vergelijking werd gemaakt met betrekking tot de antibacteriële werking van 345 honingmonsters van verschillende monoflorale bronnen in Nieuw-Zeeland door het gebruik van de agarbron diffusie toetsmethode. Deze techniek vereist een kleine hoeveelheid honing die aangebracht wordt op een voedingsagarplaatje dat ingeënt is met een bacteriekweek. Als de honing antibacteriële eigenschappen heeft, zullen de kweken zich niet verder ontwikkelen tijdens de incubatie en zal een duidelijke grens zichtbaar zijn rond het punt waar de honing is aangebracht. De omvang van deze duidelijke grens is een maatstaf voor de antibacteriële werking van honing. Bloemenbronnen van de monsters die getest werden omvatten klaver, paardenbloem, kruisbes, Manuka, Spaanse heide en wilg. Gebleken was dat honingen uit verschillende bloemenbronnen enorm verschilden in hun antibacteriële werking. Deze gegevens werden toegeschreven aan de volgende factoren:
40 Honingen van enkele bloemenbronnen bevatten onherkenbare bestanddelen die de gevoeligheid van antibacteriële bestanddelen voor denaturatie of afbraak door licht versterken. (Dustman, 1979, aangehaald door Allen et.al., 1991) Honingen verschillen in hun antibacteriële werking dankzij verschillende waterstofperoxidegehaltes. Variaties in het waterstofperoxidegehalte van honing uit verschillende bloemenbronnen zijn toe te schrijven aan planten die verschillende catalasegehaltes hebben, een enzym in honing die de waterstofperoxie afbreekt (Molan 1992b°. De bewerking en behandeling van honing kunnen ook invloed hebben op haar antibacteriële werking. Het blootstellen van honing aan lichte en hoge temperaturen (dat wil zeggen zoals bij pasteurisatie) zal de antibacteriële werking doen verminderen (Molan, 1992b). Honingmonsters van dezelfde bijenkorf en dezelfde bloemenbron kunnen een verschillende antibacteriële werking laten zien als ze op een verschillende manier behandeld worden. Samenvatting Wetenschappelijk bewijs toont aan dat honing een antibacteriële werking heeft, maar dankzij een aantal factoren is het moeilijk te voorspellen dat een bepaald soort honing een consequente antibacteriële werking heeft voorafgaande aan de medische testen. Honing die gebruikt wordt als een antibacteriële agens in de geneeskunst moet dan ook getoetst worden om haar gehalte aan antibacteriële werking vast te stellen. Potmes en Van den Bogaard (1993) wijzen erop dat honing die gebruikt wordt voor medische doeleinden resten pesticiden of kruiden kan bevatten die gebruikt werden om een bijenziekte te behandelen en moet dan ook met de grootste voorzichtigheid gebruikt worden. Ze stellen voor
41 dat honing die voor medische doeleinden wordt gebruikt, verkregen wordt uit pathogeen- en kruidenvrije bijenkorven in gebieden waar geen pesticiden gebruikt zijn. Honing die gebruikt wordt voor consumptie door mensen wordt regelmatig getest maar er zijn hogere kwaliteitsstandaarden nodig wanneer honing gebruikt wordt voor medische doeleinden. Honing heeft bewezen nuttig te zijn bij de behandeling van brandwonden, wonden, gastro-enteritis, maag- en huidzweren vanwege haar antibacteriële werking. Nadere laboratorium- en klinische analyses van haar genezende eigenschappen zijn nodig ten einde haar tegenwoordig bekend zijnde therapeutische gebruik ervan te verhelderen en om andere potentiële toepassingsmogelijkheden te ontdekken.
42
Klassieke massage en lage rugpijnen Massagetherapie wordt al eeuwen toegepast in de wereld. Het stamt niet af van één plek maar komt uit verschillende culturen voort, o.a. uit China. In ca. 2600 v. Chr. komt massage al voor in de Chinese geneeswijze. Wel lag hier een andere achtergrond aan ten grondslag (Taoisme) dan de massage zoals deze nu in de westerse wereld bekend is. Ook in de oudheid kwam een soort van massage voor. Dit had haar basis vanuit de kosmos en dit werd ook wel gezien als handopleggingen. Naarmate de tijd vorderde werd dit meer het lichamelijke contact met de handen. Ook in het oude Japan en India werd er veel gebruik gemaakt van massages. Zo komt uit Japan het bekende Shiatsu. In India is de Ayurveda de traditionele geneeswijze. Hierbij worden zalven en masseren met elkaar gecombineerd. Vanaf circa 500 v. Chr. werd massage meer toegepast zoals wij dit nu doen. Dit kwam met name vanuit de Griekse beschaving en later het Romeinse Rijk. In de middeleeuwen stond de fysische geneeskunde nagenoeg stil en werd er weinig aandacht aan geschonken. De oorzaak hiervan was de kerk die er afhoudend tegenover stond. Tijdens de renaissance stond de verlichting centraal. Daardoor kwam er weer een opleving in de wetenschap. Hierdoor werd veel didelijk over de anatomie, biomechanica en fysiologie. In deze tijd kwam men dan ook tot de ontdekking dat massage een onmisbaar deel van de geneeskunde is, met name met als doel het bevorderen van de circulatie (Harvey).
43 Vandaag de dag is het een van de populairste toepassingen binnen de complementaire en alternatieve geneeskunde (CAM) in de wereld. Massage wordt met name gebruikt als een ondersteunende therapie bij symptomen als pijn, slaapproblemen en de negatieve effecten van stress. In een onderzoek in Amerika in 2007 door de National Health Interview Survey (NHIS), bleek dat massage de vijfde meest gebruikte CAM-therapie was en dat de Amerikanen ongeveer 4,18 miljard dollar uitgaven voor ongeveer 95,3 miljoen bezoeken aan massagebeoefenaars. Natuurlijk moeten we hierbij opmerken dat ze in Amerika fysiotherapie niet zien als een paramedisch beroep, zoals dat bij ons wel is. De voornaamste reden waarom mensen in Amerika gebruikmaken van CAM is ‘om te helpen pijn te verlichten, vooral in spieren skeletaandoeningen’, volgens het Nationale Centrum voor Bijkomende en Alternatieve Geneeskunde (NCCAM). Door de uitkomsten van steeds meer onderzoek wordt gesuggereerd dat bepaalde CAM-therapieën, waaronder massage, effectief ondersteunend werken op een niet-farmacologische basis bij moeilijke symptomen zoals chronische pijn. In juni dit jaar is er een onderzoek verschenen naar de ‘Evidentie van massage bij aspecifieke lage rugklachten’. Hierbij was het idee dat chronische lage rugpijn een van de pijnvormen is waarbij massage wordt gebruikt, en ‘een van de meest voorkomende’. Als dat zo is, zijn hier dan onderzoeken naar gedaan vraag je je af. De behandelingen en benaderingen zijn vaak gebaseerd op een relatief dunne basis van bewijs. De meeste interventies zijn niet uitvoerig getest, en veel rugpijnstudies zin beperkt. Er zijn uiteraard wel publicaties. Zo verscheen in 2001 in het gezaghebbende International Journal of Neuroscience een publicatie van wetenschappelijk onderzoek waarin staat dat ‘massagetherapie een effectieve hulptherapie is voor mensen die last hebben van lage rugpijn’. In de KNGF richtlijn Lage
44 Rugpijn 2005 staat echter dat er nog niet voldoende evidentie is om massage aan te bevelen of uit te sluiten bij aspecifieke lage rugpijn. Dat is natuurlijk raar, want in het onderzoek van afgelopen juni hebben zij de effecten van massage geanalyseerd, naar aanleiding van vier recente artikelen, samen met een aantal boeken over massage, en de algehele en lokale effecten geanalyseerd in artikelen en boeken. En hieruit zijn de volgende positieve effecten naar voren gekomen. Circulatie. Er is een mechanisme en een reflectorische verklaring voor het verbeteren van de algehele circulatie bij massage. De mechanische werking ontstaat doordat de massagetechniek druk op de spieren, bloedvaten, lymfe en andere structuren in het lichaam uitoefent. Deze druk stimuleert de bloedcirculatie en lymfestromen. De reflectorische benadering gaat er vanuit dat de verbeterde circulatie ontstaat doordat de massage prikkels in de zenuwtakjes doorgeeft in de huid en spieren die druk registreren. Deze prikkels gaan naar het ruggenmerg en vanuit daar gaat er een signaal naar de gladde spiercellen in de vaatwand waardoor er vasodilatatie ontstaat. Een verbeterde doorbloeding zorgt voor een betere aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof en een betere afvoer van afvalstoffen. Ontspanning en verbeterde gemoedstoestand. Naast een betere doorbloeding ontstaat reflexmatig ontspanning met een verbeterde gemoedstoestand als gevolg. Met name bij mensen die veel stress ervaren is dit een prettig bijkomend effect. Reductie van angst. Eén van de voordelen van massage komt van het feit dat in het autonoom zenuwstelsel het parasympatische deel geactiveerd wordt. Mensen waarbij het sympatische zenuwstelsel actief is, mensen met angst en stress, hebben hier baat bij. De reductie van stresshormonen en een fysiolo-
45 gische arousal zorgt voor een verminderd gevoel van angst. In meerdere artikelen, maar niet alle, wordt het genoemd als een langetermijneffect. Reductie van pijn. De verminderde gewaarwording van pijn kan worden verklaard met de Gate Control theorie. De neuronen in de achterhoorn worden geactiveerd door nociceptieve prikkels, maar kunnen ook door niet-nociceptieve prikkels (bijv. massage) door de dikke vezels worden beïnvloedt. Dit werkt inhiberend op de pijn. Vermindering van depressie. Het effect dat massage kan hebben op depressie is een langetermijneffect. Op termijn kan massage dezelfde effecten hebben als psychotherapie. Verandering in de hormoonhuishouding. Tijdens massage zijn er een aantal stoffen die vrijkomen of juist worden geremd. Endorfine, serotonine, oxytocine en dopamine komen vrij, terwijl noradrenaline en cortisol geremd worden. In meerdere situaties wordt aangetoond dat massage een positieve invloed heeft op de verlaging van het stresshormoon cortisol. Dit wordt verklaard door het feit dat bij de druk die gegeven wordt een verhoogde vagus-activiteit plaatsvindt. Dit leidt tot een reductie van stresshormonen. In één artikel wordt aangetoond dat dit echter alleen een langetermijneffect is en een enkele massage geen invloed heeft op het cortisolgehalte. Serotonine is een neurotransmitter die is betrokken bij stemming, zelfvertrouwen, slaap, emotie, seksuele activiteit en eetlust. Het speelt, net als endorfine, ook een rol bij de verwerking van pijnprikkels. Oxytocine is een hormoon dat effecten teweegbrengt die we associëren met rust en verbondenheid. Dopamine is een neurotransmitter die een rol speelt bij het ervaren van genot, welzijn en blijdschap.
46 Een ander nieuw onderzoek gepubliceerd in juli 2010 omvatte zes gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken en twee single-arm-studies, waaruit geconcludeerd is, dat er een bescheiden bewijs is van een kortetermijnvoordeel van massagetherapie bij fibromyalgie-patiënten. Maar er werd wel opgemerkt dat het bewijsmateriaal niet overtuigend was, omdat er nog onopgeloste methodologische vraagstukken in alle studies bleken te zijn, waardoor extra onderzoek nodig is. Toch zien we dat massage langzaamaan zijn weg aan het vinden is binnen de gezondheidszorg. Een voorbeeld van deze ontwikkeling is dat sinds kort massagetherapie wordt aangeboden aan alle klinische patiënten die opgenomen zijn in het Beatrixziekenhuis, of een dagbehandeling ondergaan, zoals chemotherapie. In het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam wordt massage, aromaverneveling en yoga toegepast bij patiënten. Volgens kinderarts Ines von Rosenstiel helpen deze technieken om in ziekenhuizen pijn te bestrijden en angst te verminderen. Verscheidene onderzoeken geven aan dat zowel observationele studies als gerandomiseerde studies suggereren dat massage op korte termijn pijn kan verlichten bij een verscheidenheid aan kanker-gerelateerde symptomen. Je zou vanuit regulier perspectief verwachten dat deze bevindingen de noodzaak voor verder onderzoek naar massage zou onderkennen. Het is immers een redelijk veilige, nietfarmacologische aanpak. Maar er gebeurt op het vlak van wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot massage helaas bijzonder weinig.
47
Kleurplaatjes voor de kleintjes
48
49
50
51
Het team Ludo Oprichter en stichter Therapeutica lieve Coördinator - administrator - agendabeheer ombudsman Geeft opleidingen in: Morfologie & Frenologie Email :
[email protected] GSM : 0494 15 63 82
Noëlla Manuele therapie Dorn – Breuss – Reflex Geeft opleidingen, doceert in: Dorn therapie, Breuss massage, Reflexologie, Emogy Email :
[email protected] GSM : 0495 54 65 65
Angélique Welness Therapeut Business Coaching Gesprekstherapeut Email :
[email protected] GSM : 0494 15 63 82
Willem Herboristerie en Kruidenbeheer Email :
[email protected] GSM : 0495 54 65 65
52
Aanvraag Welness info. magazine Geachte, Dit eerste exemplaar is u met genoegen aangeboden en toegezonden. Deze informatie magazine verschijnt driemaandelijks, dus vier maal per jaar. In September – December – Maart - Juni Let echter wel op: Om verder magazines te ontvangen dient u wel in te schrijven. Dit kan: Per telefoon: 0494 15 63 82 Per fax: 053 41 45 33 Per mail:
[email protected] Bij terugzending van uw gegevens aan: Administratie Dorn academy Abrahamsweg 3 9310 Moorsel
NAAM: _________________________________________________ VOORNAAM: ____________________________________________ STRAAT: ____________________________________ NR: _______ POSTCODE: _________ GEMEENTE: __________________________
