1
I N HOUDSOPGAVE
Voorwoord 1
Organisatie
1.1
Aanvragen beoordelen: de Commissie van het Schadefonds
1.2
Voorbereiden, begeleiden en uitvoeren: het secretariaatsbureau
1.3
Veranderingen in de werkwijze
1.4
Klachten
2
Tegemoetkoming Schadefonds
2.1
Inleiding
2.2
Nieuwe werkwijze
2.3
Primaire beslissingen 2.3.1 Inhaalslag primaire beslissingen 2.3.2 Nieuwe verzoeken 2.3.3 Afgehandelde verzoeken 2.3.4 Afwijzingen 2.3.5 Toekenningen 2.3.6 Soorten uitkeringen
2.4
Beslissing op bezwaar 2.4.1 Nieuwe en afgehandelde bezwaren 2.4.2 Soorten beslissingen op bezwaar
3
Voorbeelden uit de praktijk
3.1
Aanvragen die zijn toegewezen
3.2
Aanvragen die zijn afgewezen
4
Samenstelling commissie per 31 december 2004
5
Samenstelling secretariaatsbureau per 31 december 2004
1
Steekpartij om een hond ‘s Hertogenbosch – De politie heeft zaterdagmiddag in Helvoirt een man aangehouden die bekend heeft zijn 63-jarige buurvrouw te hebben neergestoken vanwege een ruzie om een hond. De vrouw sprak haar buurman erop aan dat zijn hond steeds haar huis binnenliep. De hond kon door een gat in de heg in de tuin van de vrouw komen. Omdat dit vaak gebeurde, vroeg de vrouw haar buurman om het gat in de heg dicht te maken. De man werd daarop zo boos, dat hij de vrouw in een woedeaanval schopte en sloeg. Ook stak hij haar enkele keren met een keukenmes. De man heeft bekend en zit in voorarrest. (AMP)
2
VOORWOOR D
Trots en tevreden presenteer ik u het Jaarverslag 2004 van het Schadefonds Geweldsmisdrijven. In 2004 hebben we opnieuw een substantiële bijdrage geleverd aan de beleidsinspanningen voor de slachtofferzorg: verbetering van de positie van het slachtoffer en meer aandacht voor dat slachtoffer. Hoewel een jaarverslag per definitie een terugblik geeft op wat geweest is en wat gebeurd en gedaan is, wil ik hier ook naar voren kijken. De sterke toename de afgelopen jaren van het aantal verzoeken om een tegemoetkoming uit het fonds, de oplopende werkvoorraad en problemen in de verwerkingscapaciteit waren in 2003 aanleiding om de organisatie van het Schadefonds rigoureus bij te stellen. Beoogde effecten waren niet alleen de stroomlijning van de behandelcapaciteit en inkrimping van de werkvoorraden, maar ook een aanzienlijke kwaliteitsverbetering. In 2004 zijn die gewenste resultaten ook daadwerkelijk behaald. Met succes stapte het Schadefonds over van inspanningsgerichte naar resultaatgerichte werkprocessen. Achterstanden zijn teruggebracht tot reële en hanteerbare werkvoorraden en alle primaire aanvragen en bezwaren (een nieuw product sinds januari 2004) zijn binnen de afgesproken doorlooptijden afgehandeld. Waar in 2004 vooral de interne verbeteringen zijn doorgevoerd, ligt vanaf 2005 de nadruk op de externe aspecten. Het is van groot belang dat de eerstelijnsorganisaties op het terrein van slachtofferhulp goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden van het Schadefonds. Aan de ene kant zijn dat de organisaties waarbij de zorg voor het slachtoffer voorop staat; Slachtofferhulp Nederland is daarvan de meest prominente. Aan de andere kant zijn dat de organisaties en instellingen die op andere wijze functioneel bij slachtoffers betrokken worden zoals politie, Openbaar Ministerie en letselschade-advocaten. Samen vormen zij de netwerk- of ketenpartners van het Schadefonds. Maar ook huisartsen, verzekeraars en gezondheidszorginstellingen die zijdelings, indirect of incidenteel in contact komen met slachtoffers, maken deel uit van dat netwerk. Terugkijkend op wat het Schadefonds Geweldsmisdrijven in 2004 aan resultaten boekte, kijken de Commissie en ik met veel vertrouwen naar deze organisatie. In nauwe samenwerking met alle ketenpartners blijven we maatschappelijk solidair met medeburgers die buiten hun wil en invloed getroffen worden door een ernstig geweldsmisdrijf en maken we ons sterk om hun positie verder te versterken en behartigen we hun belangen.
Rijswijk, juli 2005, Mr J.P.G. Poell, Voorzitter van de Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven
3
Vrouw mishandeld BREDA - Bij een gewelddadige ruzie tussen ex-partners is zaterdagochtend een 32-jarige man uit Terheijden door de familie van zijn ex-vriendin overmeesterd. De 41-jarige vrouw werd gedurende een achttien jaar durende relatie met de man regelmatig door hem mishandeld. Na het beëindigen van de relatie besloot ze een nieuw leven te beginnen in een andere woonplaats en zette zij haar huis te koop. Dit schoot de ex-vriend in het verkeerde keelgat. Hij wachtte haar op bij haar huis en mishandelde haar opnieuw. De vrouw slaagde erin een broer te waarschuwen. Deze wist uiteindelijk een eind te maken aan de mishandeling.
4
1
ORGAN ISATI E
In 2004 werd de organisatie van het Schadefonds belangrijk gewijzigd. Alle veranderingen waren erop gericht om de behandeling van aanvragen – en daarmee de dienstverlening aan de aanvragers – te verbeteren. Het hele werkproces is aangepakt. Om te beginnen de organisatie van het behandelproces, zoals de versnelling van de behandelprocedure. Maar ook en vooral aan verbeteringen van de kwaliteit van het proces: grotere uniformiteit in de beoordeling van aanvragen, uitvoeriger onderbouwing van de beslissingen en systematischer naleving van de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).
1.1
Aanvragen beoordelen: de commissie van het Schadefonds
1.2
Voorbereiden, begeleiden en uitvoeren: het secretariaat
Het Schadefonds Geweldsmisdrijven wordt beheerd door
Aan de Commissie is een ambtelijk secretaris verbonden die
een Commissie van onafhankelijke leden die bij koninklijk
wordt benoemd door de minister van Justitie. Deze secretaris
besluit worden benoemd. De Commissie beoordeelt
is daarnaast directeur van het secretariaatsbureau. Hier wordt
aanvragen van uitkeringen uit het fonds en neemt hierover
het werk van de Commissie voorbereid, begeleid en
beslissingen. De wet bepaalt dat de Commissie vijf leden telt
uitgevoerd. Dit secretariaatsbureau is beheersmatig gelieerd
en wordt samengesteld uit diverse disciplines. Een van de
aan het ministerie van Justitie. Het bureau is zelfstandig
leden is benoemd als voorzitter. Naast de voorgeschreven vijf
gehuisvest in Rijswijk. In 2004 bestond de personeelsformatie
vaste leden kunnen plaatsvervangende leden aan de
van het bureau uit 53 fte.
Commissie worden toegevoegd die voor bepaalde taken kunnen worden ingezet. Omdat met de sterke toename van werkzaamheden ook de belasting van de commissieleden steeds groter werd, is in 2004 besloten om de plaatsvervangende leden vol in te zetten in het werk van de Commissie. Eind 2004 bestond de Commissie in totaal uit zeven leden.
5
1
ORGAN ISATI E
1.3. Veranderingen in de werkwijze
1.4. Klachten
In 2004 is de werkwijze van het Schadefonds sterk verbeterd.
In 2004 heeft het Schadefonds 13 klachten van aanvragers
Een van de meest ingrijpende veranderingen is de introductie
ontvangen over de gang van zaken rond de behandeling van
van een bezwaar- en hoorprocedure. Vóór 2004 werden alle
hun aanvraag. Deze klachten zijn afgehandeld volgens een in
aanvragen om een uitkering uit het Schadefonds schriftelijk
2002 ingevoerde formele klachtenprocedure. Onderdeel van
behandeld. Aanvragers werden niet gehoord en konden hun
deze procedure is dat klagers in de gelegenheid gesteld
aanvraag niet toelichten. Ook bestond er geen
worden hun klacht in een persoonlijk gesprek met de
bezwaarprocedure bij het Schadefonds. Als een aanvrager
directeur toe te lichten. Van deze gelegenheid heeft niemand
het niet eens was met een beslissing, stond hem geen andere
gebruik gemaakt; alle klachten zijn schriftelijk naar
weg open dan direct bij het Gerechtshof in Den Haag tegen
tevredenheid van de klagers afgehandeld.
de beslissing in beroep te gaan. Bezwaar maken en toelichting geven Met ingang van 1 januari 2004 kan een aanvrager wél bij het Schadefonds bezwaar maken tegen een beslissing. Een aanvraag wordt in eerste instantie door de secretaris van de Commissie behandeld, onder een zorgvuldig geformuleerd mandaat van de Commissie. De secretaris beoordeelt de aanvraag en komt zonder feitelijke tussenkomst van de Commissie tot een beslissing. Is de aanvrager het niet met deze beslissing eens, dan kan hij de Commissie vragen de zaak opnieuw te bezien en bezwaar maken. In een hoorzitting krijgt de aanvrager de gelegenheid zijn bezwaarschrift aan een Commissielid toe te lichten, waarna de voltallige Commissie vervolgens een beslissing op het bezwaarschrift neemt. Als een aanvrager het ook met die nieuwe beslissing niet eens is, kan deze altijd nog in beroep gaan bij het Gerechtshof. Na een jaar werken volgens de nieuwe werkwijze, kan het Schadefonds vaststellen dat de kwaliteit van het behandelproces er duidelijk op vooruit is gegaan. De bezwaarprocedure leidt ertoe dat beslissingen met grotere zorgvuldigheid worden gemotiveerd. Doordat aanvragers hun bezwaar kunnen toelichten, kunnen bovendien beter afgewogen beslissingen worden genomen. Bovendien geeft dit de Commissie de gelegenheid om vragen te beantwoorden van aanvragers die bezwaar hebben gemaakt, en onduidelijkheden bij hen weg te nemen. Dit verhoogt de acceptatiegraad van de beslissingen van de Commissie. Het effect is dan ook dat het aantal beroepen op het Gerechtshof sterk is afgenomen.
6
7
Bejaard echtpaar beroofd Van onze verslaggeefster Annemarie Piersma Den Helder
ALKMAAR– Een bejaard echtpaar is afgelopen donderdag thuis overvallen en beroofd. Van de daders ontbreekt elk spoor. De 65-jarige man en zijn 69-jarige vrouw waren samen thuis toen er werd aangebeld. Toen de vrouw de deur opendeed, werd zij door een onbekende man tegen de grond gedrukt. De man zette zijn voet op haar borst en richtte een vuurwapen op haar. Ondertussen liep de andere man de woning in om de man vast te grijpen en de gordijnen te sluiten. Een van de overvallers sleepte de vrouw mee naar boven, waar ze hem haar geld en sieraden moest aanwijzen. Vervolgens sloten ze de man en vrouw op in de gangkast en vertrokken. Door te schreeuwen en op de muur te bonzen wist het echtpaar de buurvrouw te alarmeren, die direct de politie waarschuwde. De slachtofferrs zijn met lichte verwondingen opgenomen in het ziekenhuis. De daders maakten twee tassen met een klein geldbedrag buit. Van hen ontbreekt nog elk spoor. 8
2
TEGE MOETKOMI NGE N SCHADE FONDS
Mishandeling, incest, huiselijk geweld, diefstal met geweld, straatroof, bedreiging met een wapen, verkrachting: wie slachtoffer is geworden van een geweldsmisdrijf loopt vaak materiële en/of psychische schade op. Vaak kan die schade worden vergoed; soms helaas niet. Wie nergens anders terecht kan, kan bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven een tegemoetkoming in de schade aanvragen. Zo’n tegemoetkoming kan helpen bij het te boven komen van allerlei praktische problemen, maar ook bij het verwerkingsproces. Veel slachtoffers zien een uitkering door het Schadefonds namelijk ook als een erkenning van hun slachtofferschap.
2.1
Inleiding
Behalve slachtoffers van geweldsmisdrijven kunnen onder
Het Schadefonds Geweldmisdrijven is opgericht om
bepaalde voorwaarden ook andere personen voor een
slachtoffers van geweldsmisdrijven die op geen enkele
tegemoetkoming uit het Schadefonds in aanmerking komen.
andere wijze hun schade vergoed kunnen krijgen, toch
Het gaat dan om nabestaanden van een slachtoffer dat door
enigszins financieel tegemoet te komen. Het gaat daarbij om
een geweldsmisdrijf overleed, en getuigen van een
mensen die ernstig letsel hebben opgelopen als gevolg van
geweldsmisdrijf waarbij een naaste ernstig gewond raakte
een opzettelijk geweldsmisdrijf, waarbij zij buiten hun schuld
of overleed.
betrokken zijn. Of er uiteindelijk een dader is aangehouden of
Als het Schadefonds uitkeert, gaat het altijd om een
dat de dader onbekend is gebleven, is niet van belang. Ook
tegemoetkoming in de kosten en niet om een
zonder veroordeling van de dader kan een slachtoffer voor
schadeloosstelling.
een tegemoetkoming uit het fonds in aanmerking komen. Uiteraard moet de aanvrager wel aannemelijk maken dat hij
Voor misdrijven vóór 1 januari 1973 kan geen aanvraag meer
het slachtoffer is geworden van een geweldsmisdrijf.
worden ingediend. Het Schadefonds is opgericht bij wet van 26 juni 1975 en de wetgever heeft toen bepaald dat de wet
Criteria voor een tegemoetkoming
een terugwerkende kracht heeft tot 1 januari 1973.
Het Schadefonds heeft een vangnetfunctie en komt pas in actie als het slachtoffer de schade niet op een andere manier vergoed kan krijgen. Om voor een financiële tegemoetkoming in aanmerking te komen, gelden verschillende criteria. – Het moet om een opzettelijk gepleegd geweldsmisdrijf gaan dat in Nederland plaatsvond, – het slachtoffer heeft daardoor ernstig lichamelijk en/of geestelijk letsel opgelopen, – het slachtoffer is niet zelf (mede)schuldig aan het geweldsmisdrijf, en – het slachtoffer kan de schade op geen enkele andere manier vergoed krijgen.
9
2
2.2
TEGE MOETKOMI NGE N SCHADE FONDS
Nieuwe werkwijze
2.3
Primaire beslissingen
Op 1 januari 2004 heeft het Schadefonds enkele ingrijpende
De primaire beslissing is de beslissing die de Commissie
veranderingen in de werkwijze doorgevoerd met de
neemt op een aanvraag van een slachtoffer.
bedoeling de interne organisatie te verbeteren. Het gaat om: – een bezwaar- en hoorprocedure in het beslissingsproces van de Commissie
2.3.1
Inhaalslag primaire beslissingen
Dankzij de nieuwe werkwijze kon het Schadefonds in 2004
– een nieuwe aanpak primaire beslissingen;
een inhaalslag maken. Bovendien werd het rendement
– een nieuwe organisatie- en formatiestructuur.
verhoogd. Om zo snel mogelijk het vernieuwde werkproces te beheersen én de nog bestaande achterstand weg te werken
Door de nieuwe werkwijze levert het primaire proces nu twee
is tijdelijk een aantal juristen ingehuurd. Ondanks een extra
nieuwe hoofdproducten:
groei met zo’n 800 nieuwe verzoeken, konden we 2004 zo
– de primaire beslissing (zie 2.3) en
toch met een tevreden gevoel afsluiten: de totale
– de beslissing op bezwaar (zie 2.4).
werkvoorraad nam af met zo’n 1 300 dossiers.
Beide soorten beslissingen komen hierna afzonderlijk aan
10.000.000
8.000.000
6.000.000
4.000.000
2.000.000
0
5000
Uitgekeerde bedrag per jaar
4000
3000
2000
1000
0
Aantal uitkeringen
12.000.000
bod.
2004 2002 2000
1986
4000
1984
3600
1982
3200
1980
2800
1978
2400
1976
2000 Schets uitkeringen en uitgekeerde bedragen sinds 1976.
10
Inhaalslag primaire beslissingen (2.3.1)
januari 2005
december 2004
november 2004
oktober 2004
september 2004
juli 2004
juni 2004
mei 2004
Werk voorraad
1988
april 2004
1990
maart 2004
1992
februari 2004
1994
januari 2004
1996
augustus 2004
1998
2
2.3.2
TEGE MOETKOMI NGE N SCHADE FONDS
Werkvoorraad
2.3.3
Afgehandelde aanvragen
Op 1 januari 2004 had het Schadefonds 3.651 dossiers in
In 2004 heeft het Schadefonds 7.109 van de 9.478 dossiers
behandeling. In 2004 kwamen daar 5.827 nieuwe aanvragen
afgehandeld. Daarvan werden er 1.915 in de loop van het jaar
bij. De totale werkvoorraad bestond in 2004 dus uit 9.478
ingetrokken of voortijdig afgesloten. Voortijdig afsluiten
dossiers die behandeld moesten worden.
gebeurt bij aanvragen die niet aan de vereiste criteria
Werkvoorra begin 2004
Nieuwe aanvragen 2004
Totaal 2004
voldoen. In totaal leidden 5.194 aanvragen tot een beslissing
3.651
5.827
9.478
van het Schadefonds. Eind 2004 waren er nog 2.369 dossiers in behandeling. 2.3.4
Afwijzingen
Indien aan 1 of meer van de vereiste criteria niet is voldaan wordt de aanvraag afgewezen. In 2004 zijn 1053 aanvragen afgewezen. 2.3.5
Toekenningen
Een aanvraag wordt toegewezen als het voldoet aan de vereiste criteria (zie 1.1). Werkvoorraad en nieuw aanvragen (2.3.2)
In 2004 heeft het Schadefonds 4.141 aanvragen toegewezen.
Totaal af te handelen 2004
Ingetrokken\tussentijds afgesloten
Beslissing
Werkvoorrad eind 2004
Reden afwijzing
9.478
1.915
5.194
2.369
Percentage
Geen sprake van ernstig letsel
57,8%
Geen sprake van opzettelijk geweldsmisdrijf
28,0%
Er was sprake van medeschuld
5,7%
De aanvraag is niet tijdig ingediend
4,9%
De schade kan anders worden vergoed
2,4%
Het misdrijf was gepleegd vóór 1-1-1973
0,5%
De nabestaande lijdt geen schade
0,5%
Niet gepleegd op Nederlands grondgebied
0,1%
Betrokkene kan de schade zelf dragen
0,1%
Afwijzingen (2.3.4)
Toekenningen naar misdrijfcategorie
Percentage
Mishandeling
36,1%
Diefstal met geweld
25,3%
Misdrijven tegen de zeden
18,9%
Misdrijven tegen het leven gericht
10,5%
Misdrijven tegen de persoonlijke vrijheid
8,1%
Afpersing en bedreiging
0,7%
Misdrijven die de algemene veiligheid
0,3%
van personen in gevaar brengen Misdrijven tegen het openbaar gezag Afgehandelde verzoeken en nieuwe werkvoorraad (2.3.3)
11
Toekenningen (2.3.5)
0,1%
2
2.3.6
TEGE MOETKOMI NGE N SCHADE FONDS
Soorten uitkeringen
Materiële schade
Het Schadefonds keert alleen geld uit voor opgelopen
Bij materiële schade gaat het om de daadwerkelijke kosten
letselschade. Dat is de schade veroorzaakt door het letsel dat
die een slachtoffer heeft moeten maken. Denk aan de kosten
bij het geweldsmisdrijf is toegebracht. Daarbij wordt
van een bezoek aan een arts, kosten van huishoudelijke hulp,
onderscheid gemaakt tussen materiële en immateriële
verlies van arbeidsvermogen en vervoerskosten. Deze kosten
schade. Afhankelijk van de geleden schade kan de
moeten altijd een direct gevolg zijn van het opgelopen letsel.
Commissie verschillende soorten uitkeringen toekennen. Een
Gestolen geld of een vernielde fiets zijn weliswaar kosten die
uitkering kan worden toegekend voor de materiële schade of
het gevolg zijn van het geweldsmisdrijf, maar niet het directe
voor de immateriële schade. Doorgaans bestaat de
gevolg van het opgelopen letsel. Dit soort schade komt dus
tegemoetkoming uit een in gecombineerde uitkering wegens
niet voor een tegemoetkoming in aanmerking. Voor materiële
materiële én immateriële schade.
schade kan het Schadefonds maximaal J 22.700,00 toekennen. Immateriële schade Als er sprake is van ernstig letsel zal doorgaans altijd een uitkering wegens immateriële schade worden toegekend. Dit wordt ook wel smartengeld genoemd. Immateriële schade is het verdriet, de pijn en het verlies aan levensvreugde die het gevolg zijn van het opgelopen letsel. Hoe hoog de uitkering voor immateriële schade is, hangt af van de ernst van het letsel en de gevolgen en de omstandigheden waaronder het misdrijf heeft plaatsgevonden. Het Schadefonds hanteert een letsellijst met acht schalen, oplopend van J 550,00 tot maximaal J 9.100,00. Een uitkering wegens immateriële schade is ook mogelijk als een slachtoffer geen máteriële schade heeft.
Bedrag
Soort uitkering
Totaal Materieel
Aantal
Percentage
Schaal en bedrag
Percentage
J
.0
-J
.500
61%
I
J
.550
28,9%
J
.500 - J
1.000
14%
II
J
1.400
20,5%
J 1.000 - J
1.500
7%
III
J
2.100
10,7%
J 1.500 - J
2.000
3%
IV
J
2.750
24,3%
J 2.000 - J
2.500
3%
V
J
4.150
12,2%
4.141
J 2.500 - J
5.000
6%
VI
J
5.500
2,5%
633
J 5.000 - J
10.000
4%
VI
J
8.250
0,6%
22.700
VI
J
9.100
0,3%
Totaal J 7.603.770
100,0%
Immaterieel
1023
J 10.000 - J
Waarvan combinatie materiaal + immaterieel
2.485
Totaal
Soorten uitkeringen (2.3.6)
J 3.557.583
Materiële uitkeringen 2004
12
2% 100,0%
Immateriële uitkeringen 2004
2
2.4
TEGE MOETKOMI NGE N SCHADE FONDS
Beslissing op bezwaar
2.4.1
Nieuwe en afgehandelde bezwaren
De Commissie neemt de beslissing op bezwaar; deze komt
Omdat de bezwaar- en hoorprocedure begon op 1 januari
tot stand nadat bezwaar is aangetekend tegen een primaire
2004 bestond er geen werkvoorraad. Ook een prognose van
beslissing en het slachtoffer in de gelegenheid is gesteld
het aantal te behandelen zaken was nog moeilijk te geven.
gehoord te worden.
Het feit dat er in 2003 bij het Gerechtshof 200 zaken waren aangespannen gaf wel een indicatie. Voor 2004 is uitgegaan van 300 bezwaren. Pas in de loop van april kwamen de eerste bezwaarschriften binnen en gelet op het groeiend aantal bezwaren in 2004 (totaal 351) is nu de verwachting dat er jaarlijks 600 bezwaarschriften worden ingediend. Van het totaal aantal ingediende bezwaren werden er in 2004 148 afgehandeld, zodat het jaar werd afgesloten met een werkvoorraad van 203 zaken. 2.4.2
Soorten beslissingen op bezwaar
Een groot deel van de bezwaren werd door de Commissie niet-ontvankelijk verklaard (39,2%) en ruim eenderde ongegrond (34,5%).
200 Niet ontvankelijk
Gegrond
Ongegerond
180
58
39
51
39,2%
26,3%
34,5%
160 140 120 100 80 60 40 20 0
Soorten beslissingen op bezwaar (2.4.2)
13
Verloop in 2004 van de afhandeling bezwaarzaken (2.4.1)
cumulatie van de voorraad
220
maandelijkse hoeveelheid afgehandelde zaken
maandelijkse hoeveelheid nieuwe zaken
januari 2005
december 2004
november 2004
oktober 2004
september 2004
augustus 2004
juli 2004
juni 2004
mei 2004
april 2004
maart 2004
februari 2004
januari 2004
Ruim een kwart (26,3%) leidde tot een gegrondverklaring.
Ruzie om vreemdgaan LEIDSCHENDAM (AMP) Een 24-jarige vrouw liep woensdag een gebroken kaak op, nadat zij haar man betrapt had met een andere vrouw. De vrouw zag haar vriend lopen met een andere vrouw en eiste van hem tekst en uitleg. Om te voorkomen dat hij zou weglopen hield zij daarbij haar vriend bij zijn jas. De jas scheurde hierdoor. De vriend gaf de vrouw toen een vuistslag, waardoor zij haar onderkaak brak. De vriend is opgepakt door de politie.
14
3
VOOR B E E LDE N UIT DE PRAKTIJ K
Een jaarverslag is vooral een overzicht van cijfers en opsommingen van activiteiten. In dit hoofdstuk worden die kille cijfers en opsommingen geïllustreerd met voorbeelden van de aanvragen die dagelijks bij het Schadefonds binnenkomen. Uit privacy-overwegingen zijn alle voorbeelden geanonimiseerd.
3.1
Aanvragen die zijn toegekend
Misdrijven tegen het leven gericht
Huiselijk geweld
Steekpartij om een hond
Jarenlange mishandeling
Een 63-jarige vrouw bevindt zich in haar woning,
Gedurende een achttien jaar durende relatie
als de hond van de buren via de tuin naar binnen
wordt een 41-jarige vrouw regelmatig
komt. Ze spreekt haar buurman aan op het
mishandeld door haar vriend. Na het beëindigen
gedrag van zijn hond. In een woedeaanval
van de relatie gaat de vrouw in therapie voor
schopt en slaat de buurman haar en steekt haar
psychische klachten.
vervolgens met een keukenmes totdat zij om het
Het Schadefonds kent de vrouw een uitkering
leven komt. De dader heeft bekend en is
toe wegens materiële schade van J 151,00
veroordeeld tot gevangenisstraf.
(beveiliging, telefoonkosten, reiskosten en
Het Schadefonds kent aan de 28-jarige zoon van
rechtsbijstand) en immateriële schade van
de vrouw een uitkering toe van J 3.490,00
J 1400,00.
(begrafeniskosten, rechtsbijstand en telefoonkosten).
15
3
VOOR B E E LDE N UIT DE PRAKTIJ K
Mishandeling Sussen vechtpartij
Ruzie om vreemdgaan
Worsteling tijdens cafébezoek
Een 26-jarige man is op straat getuige van een
Een 24-jarige vrouw ziet haar vriend in de stad
Een 35-jarige man wordt tijdens zijn cafébezoek
vechtpartij tussen twee meisjes en besluit ze uit
lopen met een andere vrouw en eist uitleg van
de hele avond lastiggevallen door enkele andere
elkaar te halen. Hierop bijt één van de meisjes
hem. Daarbij houdt ze haar vriend bij zijn jas om
cafébezoekers. Zonder duidelijke aanleiding
hem in zijn arm. In een poging zijn arm te
te voorkomen dat hij wegloopt. Hierdoor scheurt
krijgt de man een klap in het gezicht van één van
bevrijden duwt de man het andere meisje per
de jas. De vriend geeft de vrouw een vuistslag
hen. Een ander slaat de man ook nog eens met
ongeluk. Deze steekt vervolgens een schaar in
waardoor zij een onderkaakfractuur oploopt.
een bierglas in het gezicht. Er ontstaat een
het oog van de man. De man houdt hier blijvend
De vriend is veroordeeld tot een werkstraf van
worsteling, totdat de politie ingrijpt en de man
oogletsel aan over. Het meisje is veroordeeld tot
80 uur.
naar het ziekenhuis overbrengt. Eén van de
plaatsing in een inrichting voor jeugdigen.
Het Schadefonds kent de vrouw een uitkering
daders is veroordeeld tot een (deels)
Het Schadefonds kent de man een uitkering toe
toe wegens materiële schade van J 134,00
voorwaardelijke gevangenisstraf en een
wegens materiële schade van J 11.160,00
(telefoonkosten, reiskosten en bijzondere
werkstraf. De man heeft littekens opgelopen en
(medische hulp, rechtsbijstand, brilkosten en
voeding) en immateriële schade van J 2.100,00.
is voor black-outs in therapie gegaan.
ziekenhuisverblijf) en immateriële schade van
Het Schadefonds kent hem een uitkering toe
J 4.150,00.
wegens materiële schade van J 25,00 (medische hulp) en immateriële schade van J 2.100,00.
16
3
VOOR B E E LDE N UIT DE PRAKTIJ K
Zedenmisdrijf Man verkracht bejaarde vrouw
Oom misbruikt nichtje
Een 86-jarige vrouw loopt terug naar huis na het
Een 17-jarig meisje wordt van haar dertiende tot
graf van haar overleden echtgenoot te hebben
haar zestiende seksueel misbruikt door haar
bezocht. Plotseling grijpt een man haar vast en
oom. Het meisje woont bij haar oma en de dader
neemt haar mee naar een afgelegen plaats.
komt daar geregeld op bezoek. Telkens als ze
Daar trekt hij haar panty en onderbroek naar
alleen zijn, betast hij haar onzedelijk over haar
beneden. Hij betast haar onderlichaam en
kleding heen. Ze kan beletten dat hij haar ook
dwingt haar hem oraal te bevredigen.
onder haar kleding betast. Sindsdien heeft het
Hij bedreigt haar hierbij woordelijk en met een
meisje een onveilig gevoel, is schrikachtig, durft
mes. De man laat haar vervolgens achter.
niet over straat en slaapt slecht.
De vrouw houdt aan het zedenmisdrijf pijn in
De dader is veroordeeld tot een werkstraf.
haar onderlichaam over. Verder is ze onder
Het Schadefonds kent aan het meisje een
behandeling voor haar psychische klachten.
uitkering wegens immateriële schade toe van
De dader is niet gevonden.
J 2.100,00 en een uitkering wegens materiële
Het Schadefonds kent aan haar een uitkering
schade van J 164,00 (rechtsbijstand en
wegens immateriële schade toe van J 4.150,00
reiskosten).
plus een uitkering wegens materiële schade van J 437,00 (telefoonkosten, kleding en psychotherapie).
17
3
VOOR B E E LDE N UIT DE PRAKTIJ K
Diefstal met geweld Beroving op straat
Overval in de woning
Een 50-jarige man fietst ’s avonds terug naar
Een 65-jarige man en zijn 69-jarige vrouw zijn
huis na een computercursus. Twee mannen zien
samen thuis. Als er wordt aangebeld, doet de
hem fietsen. Ze steken de straat over en rennen
vrouw open. Een man werkt haar direct naar de
achter hem aan. Een van de mannen pakt hem
grond, zet zijn voet op haar borst en richt een
bij zijn nek en slaat hem van de fiets af.
vuurwapen op haar. De andere dader loopt de
Vervolgens slaan ze hem meerdere malen in zijn
woning in en pakt de man vast. Ze willen geld
gezicht. Een van hen pakt hierna de fiets.
hebben. De daders doen de gordijnen in de
Terwijl hij op de grond ligt, slaat de ander hem
woon- en in de slaapkamer dicht. De vrouw
nogmaals in zijn gezicht en pakt zijn
wordt vervolgens mee naar boven genomen.
portemonnee af. Hierna maken ze zich uit de
De daders maken uiteindelijk twee tassen met
voeten. De man loopt bij de beroving een
een klein geldbedrag buit. Voordat ze weggaan,
verbrijzelde kaak, gebroken oogkassen, een
sluiten ze de man en vrouw op in de gangkast.
gebroken neus en gebitsletsel op.
De man krijgt hierbij nog een trap. Door de
De daders zijn niet gevonden.
overval zijn de hartproblemen van de man
Het Schadefonds kent de man een uitkering toe
verergerd. Hij moet met spoed worden
wegens materiële schade van J 431,00 (kleding,
opgenomen in het ziekenhuis. Bij de vrouw zijn
bijzondere voeding, ziekenhuisverblijf, bril en
de hechtingen van een eerdere borstoperatie
reiskosten) en een uitkering wegens immateriële
losgeraakt. Ze moest hiervoor opnieuw
schade van J 2.750,00.
behandeld worden. De daders van de overval zijn niet gevonden. Het Schadefonds kent aan beiden een uitkering wegens immateriële schade toe van J 4.150,00 en een uitkering wegens materiële schade van J 55,00 en J 187,00 (ziekenhuisverblijf respectievelijk kleding, reiskosten en huishoudelijke hulp).
18
3
VOOR B E E LDE N UIT DE PRAKTIJ K
3.2
Aanvragen die zijn afgewezen
Geweld niet rechtstreeks tegen het
Geen ernstig letsel
slachtoffer gericht Overval op drogist
Mishandeling in taxi
Een 52-jarige filiaalmanager van een drogisterij
Een 45-jarige man heeft een klant in zijn taxi.
zit achter in de winkel in haar kantoor, als ze
Als ze op de plaats van bestemming zijn
hoort dat er een gewapende overval plaatsvindt.
aangekomen, weigert de klant te betalen.
De vrouw ziet de dader in een flits vanaf een
De taxichauffeur zegt de politie te zullen
afstand. De dader ziet de vrouw niet. Het geweld
inschakelen. Hierop krijgt hij van de man een
is niet rechtstreeks tegen de vrouw gericht
klap in zijn gezicht. De man vlucht de taxi uit met
geweest.
de taxichauffeur op zijn hielen. Tijdens de
Het Schadefonds wijst de aanvraag daarom af.
achtervolging wordt de taxichauffeur geschopt en geslagen. De taxichauffeur loopt een
Inbraak
gekneusde vinger op en een bloeduitstorting bij
Een 57-jarige man komt thuis na een week
zijn oog. De kneuzing is volledig genezen. Voor
vakantie en ontdekt dat er tijdens zijn
zijn psychische klachten is de man niet onder
afwezigheid in zijn woning is ingebroken. Er zijn
behandeling. Omdat er geen sprake is van
papieren ontvreemd die de inbreker heeft
ernstig letsel heeft het Schadefonds zijn
misbruikt voor oplichtingpraktijken.
aanvraag afgewezen.
Het Schadefonds wijst de aanvraag van de man af, omdat er geen sprake is van een opzettelijk
Beroving van telefoon
gepleegd geweldsmisdrijf tegen hem.
Een 28-jarige vrouw loopt al telefonerend op straat. Een man komt haar tegemoet fietsen. Hij grist de telefoon uit haar hand. De vrouw laat de telefoon echter niet los. Nadat hij haar een klap tegen haar hoofd heeft gegeven, lukt het hem haar de telefoon te ontfutselen. De vrouw houdt aan de beroving een pijnlijke pols en een schram op haar linkerhandpalm over. Zij heeft zich niet onder behandeling laten stellen voor psychische klachten. Het Schadefonds heeft haar aanvraag afgewezen omdat er geen sprake is van ernstig letsel.
19
3
VOOR B E E LDE N UIT DE PRAKTIJ K
Medeschuld
Niet-ontvankelijk
Ruzie om drugs
Misbruik in Zwitserland
Een 51-jarige aan drugs verslaafde man had
Een 14-jarig meisje is tijdens haar vakantie in
samen met twee vrienden een dealer bedreigd
Zwitserland door een haar bekende man
omdat hij heroïne van slechte kwaliteit had
seksueel misbruikt. Het Schadefonds heeft haar
geleverd. Bij de eerstvolgende afspraak schiet
aanvraag afgewezen, omdat het misdrijf niet in
de dealer met een vuurwapen de man en één
Nederland plaatsvond.
van zijn vrienden neer. De dader is veroordeeld. Het Schadefonds heeft de aanvraag afgewezen, omdat het slachtoffer zich welbewust in een situatie heeft begeven waarin hij er rekening mee moest houden dat er geweld jegens hem kon worden gebruikt. Het is immers algemeen bekend dat geweld in het drugscircuit niet wordt geschuwd.
20
21
Klap met bierglas tijdens cafébezoek RENESSE – Een man uit Oudorp is gisteravond in een café zonder enige aanleiding mishandeld door drie jongemannen. De man liep daarbij ernstige verwondingen op. Volgens ooggetuigen werd de 35jarige man uit Oudorp al de hele avond lastiggevallen door een drietal jongemannen. Zonder duidelijke aanleiding gaf één van hen de man plotseling een klap in het gezicht. Een tweede jongeman sloeg hem met een bierglas in het gezicht. Hierop ontstond een worsteling. Omstanders konden de vechtpartij niet beëindigen en waarschuwden de politie die snel ter plaatse was en ingreep. De man is overgebracht naar het ziekenhuis. Hij houdt blijvend oogletsel over aan het incident. Twee van de jongemannen zijn opgepakt. Naar de derde wordt nog gezocht. (AMP)
22
4
SAM E NSTE LLI NG COM M ISSI E SCHADE FON DS PE R 31 DECE M B E R 2004
In het verslagjaar 2004 was de Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven als volgt samengesteld: Voorzitter
De heer mr. J.P.G. Poell coördinerend vice-president arrondissementsrechtbank in Rotterdam
Ondervoorzitter
De heer mr. P.A.M. Hendriks coördinerend vice-president gerechtshof in Den Bosch
Leden
Mevrouw mr. A.E. Broek-Blaauboer advocaat-generaal bij het gerechtshof in Den Bosch De heer mr. J.H. Gombert directeur GAK in Utrecht Mevrouw drs. E.M. Hubers psycholoog/psychotherapeut RIAGG Rijnmond Noord-West Mevrouw mr. M. van Reenen-Stroebel vice-president bestuurssector arrondissementsrechtbank in Den Haag
Plaatsvervangend lid
De heer mr. drs. P.W.G. de Beer officier van Justitie 1ste klasse bij het arrondissementsparket in Haarlem
Secretaris
De heer drs. G. van Essen tevens directeur van het bureau
Plaatsvervangend
De heer drs. J.S.J. Bierhoff
secretaris
tevens plaatsvervangend directeur van het bureau
Medisch adviseurs
De heer P.M.A. van der Brugh, arts De heer J.C.B.M. Rensing, arts
23
5
Directie
SAM E NSTE LLI NG SECR ETAR IAATSB U R EAU PE R 31 DECE M B E R 2004
De heer drs. G. van Essen, directeur De heer drs. J.S.J. Bierhoff, plaatsvervangend directeur
Staf Beleid en Management-
Mevrouw mr. R.E.M. Hoffmann, directiesecretaris
ondersteuning
Mevrouw mr. A. van Kreuningen-Helders, beleidsmedewerker De heer M.D. Walzberg, beleidsmedewerker Mevrouw S. Chierandjoe-Mataw, directiesecretaresse Mevrouw L.B. Vermeer, directiesecretaresse
Afdeling Behandelzaken
De heer drs. J.S.J. Bierhoff, hoofd
Unit bezwaarzaken
Mevrouw mr. W.A.J. Fanoy-Vogel, bezwaarjurist Mevrouw mr. M.W. Hilbelink-Kuiper, bezwaarjurist Mevrouw mr. S. van de Nadort, bezwaarjurist De heer R.C.D. de Jager, bezwaarjurist
Unit Besliszaken
De heer mr. E.L.M.W. van den Elshout, hoofd Mevrouw mr. N. Boering, beslisjurist Mevrouw mr. N.I.S. Boers, beslisjurist Mevrouw mr. M.K. Borstlap, beslisjurist Mevrouw mr. I.H.J. Bracht, behandeljurist Mevrouw mr. A.E. van Dijk, behandeljurist Mevrouw mr. M.B. Dongelmans, behandeljurist Mevrouw mr. S.K. van Gelderen, behandeljurist Mevrouw mr. S.A.M. van Herpen, behandeljurist Mevrouw mr. G.S.E. Hiwat, behandeljurist De heer mr. E.J. Hoppel, behandeljurist Mevrouw mr. A.M. Lageweg-Dijkstra, behandeljurist Mevrouw mr. N.G.M. Nijman-Bliekendaal, behandeljurist Mevrouw mr. S.W.S. van Rooijen, behandeljurist Mevrouw mr. M. Stam, behandeljurist Mevrouw mr. H.K.M. Timmermans, behandeljurist De heer mr. J. Warntjes, behandeljurist De heer mr. J.C.M. van de Weerd, behandeljurist
24
5
Unit Procesondersteuning
SAM E NSTE LLI NG B UR EAU SCHADE FONDS PE R 31 DECE M B E R 2004
Mevrouw A.J.M. Vloet, hoofd Mevrouw J.C. de Niet-Beemster, medewerker dossieronderzoek Mevrouw C.J.H. de Bruin, medewerker dossieronderzoek Mevrouw R.A.M. Nocera, medewerker dossieronderzoek Mevrouw P.C. Oelrichs, medewerker dossieronderzoek Mevrouw C. Spaans, medewerker dossieronderzoek Mevrouw D. Buytelaar, medewerker zittingenorganisatie Mevrouw M.A. dos Santos Cabral, medewerker procesondersteuning Mevrouw F.M.B. Flokstra, medewerker procesondersteuning Mevrouw L. Grossouw, medewerker procesondersteuning Mevrouw R.P. van der Harst, medewerker procesondersteuning Mevrouw M.H. Muskiet, medewerker procesondersteuning Mevrouw J. Heemskerk-van de Wiel, medewerker procesondersteuning
Beheer en Bedrijfsvoering
De heer R.M.C. Beaufort, hoofd
P&O
Mevrouw N. Albayrak, beleidsmedewerker P&O De heer G.R.G.J. van der Weide, medewerker P&O Mevrouw J.C. Baas-Kramer, medewerker P&O
FEZ
De heer P.A.J. de Barse, beleidsmedeweker FEZ Mevrouw J. Chotkan-Sardjoe, medewerker FEZ De heer R. de Hoog, medewerker FEZ
Facilitair
De heer K.W. Koekkoek, facilitair medewerker De heer P.S. Thakoerdin, facilitair medewerker
Informatisering en Automatisering
De heer A.T. Bergakker, hoofd De heer ing. E. Joppe, senior medewerker I&A De heer F. van Dam, medewerker netwerk en systeembeheer De heer W.M. Gho, medewerker applicatiebeheer
25
Colofon Uitgave: Schadefonds Geweldsmisdrijven, Rijswijk Samenstelling en eindredactie: R. E. M. Hoffmann Concept en realisatie: Plan grafisch- en informatieontwerp, Breda Foto's: © Frans Lossie, Heusden Redactie: Helderder (Annemarie Piersma, Den Haag) Druk: Koninklijke Drukkerij Broese & Peereboom, Breda
26
