inhoudsopgave Inhoudsopgave
3
Praktisch
8
Introductie
Cijfers en kleuren Europese wijnlanden
4 9
Duitsland
10
Griekenland & Macedonië
13
Italië
14
Frankrijk
Hongarije
Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal
Roemenië & Bulgarije Slovenië & Kroatië
11
13 15 15
Spanje
Zwitserland Niet-Europese wijnlanden
17 18
Argentinië
22
Chili
24
Australië
Israël & Libanon
Marokko & Tunesië Nieuw-Zeeland
Verenigde Staten Zuid-Afrika
23 25 25 26 27 28
15
Bewaarwijnen
30
16
Register van herkomstbenamingen
35
16 16
Marktaandelen stille wijn Colofon
34 38
3
INTRODUCTIE Voor de laatste keer geeft het Productschap Wijn
alcohol, een andere keer weer met steviger tannine,
namelijk opgeheven. De organisaties die betrokken
eindeloze variatie maakt wijn zo boeiend.
zijn Oogstjarenboekje uit. Per 1 januari 2015 is het
zijn bij het Productschap Wijn hebben echter besloten de activiteiten ervan op het gebied van wijnonderwijs en voorlichting onder te brengen in de Stichting
Wijnonderwijs Nederland (SWON). Deze stichting
heeft als doelstelling meegekregen het bevorderen van professioneel wijnonderwijs in Nederland en
het verstrekken van kennis en informatie over wijn.
De SWON zal ook de informatieve website van het productschap gaan beheren, met inbegrip van de
databank wijnimport. Voor al uw vragen over wijn kunt u dus ook in de toekomst terecht op www.wijn.nl.
Wijn is een levend natuurproduct. Ieder jaar is de
uitkomst weer anders. Vandaar dat de smaak ervan nooit exact hetzelfde is in vergelijking met het jaar
ervoor. Nu eens met meer zuren, dan weer wat minder
of nog een andere keer met meer nadruk op fruit. Die Ondanks alle technische hulpmiddelen die de producent tegenwoordig in de wijngaard en de kelder ten dienst
staan, is het altijd de natuur die het laatste woord heeft. Afhankelijk van klimaateigenschappen zijn onderlinge
verschillen van jaar tot jaar soms betrekkelijk klein. Je ziet dat bij wijnen uit landen op het zuidelijk halfrond, zoals Zuid-Afrika of Chili. Vooral in relatief koele
gebieden kunnen ze juist groot zijn. Zie Nederland met zijn grillige weer, de Champagne of Duitsland.
Ook gebeurt het regelmatig dat binnen een bepaald
land het ene gebied een schitterende oogst realiseert, terwijl producenten in een ander deel alles uit de kast moeten halen om goede wijn te maken. Een groot
jaar in Bordeaux betekent niet automatisch een even
groot jaar in de Bourgogne. Verder kan het voorkomen dat een producent zijn oogst door nachtvorst of hagel
4
beschadigd ziet worden, terwijl een paar honderd meter verderop niets aan de hand is.
De wijnen in dit overzicht hebben behalve een
waardering voor kwaliteit ook een beoordeling voor hun houdbaarheid en een indicatie voor het moment van drinkbaarheid, gekregen. Wijn is een levensmiddel.
raden – wijnen van riesling bijvoorbeeld of mousserende wijnen met oogstjaar. Ouder worden betekent immers niet hetzelfde als beter worden! Daarvoor moet je bij de speciale categorie Bewaarwijnen zijn. En ook die
hebben niet het eeuwige leven. Drink een wijn liever een jaar te vroeg dan een dag te oud.
Bedoeld om te drinken, soms om een poosje te
De wereld kent duizenden wijngebieden en –
Anders dan vroeger komt de overgrote meerderheid
Niemand heeft nog kunnen berekenen hoeveel
bewaren, maar nooit om eindeloos te laten liggen.
drinkrijp op de markt. Toch mag je van een wijn met enige kwaliteit verwachten dat die een paar jaar in goede conditie blijft.
Voor 95 procent van de huidige wijnen geldt dat ze direct gedronken kunnen worden zodra ze op de markt zijn. Dat geldt zeker voor witte wijn, rosé en mousserend.
Bewaren daarvan is slechts in een paar gevallen aan te
gebiedjes en een veelvoud aan wijnen daarvandaan. verschillende wijnen er zijn. Zowel de keuze van de
herkomstgebieden als de beoordelingen van de jaren
zijn dus noodgedwongen compromissen. Binnen landen en gebieden bestaan nu eenmaal grote regionale verschillen. Bovendien presteren druivenrassen
binnen een bepaald jaar soms heel uiteenlopend. En
de ene producent doet het beter dan de ander, juist in zogenaamd mindere jaren.
5
Omdat praktische bruikbaarheid voor eindeloze
nuancering gaat, pretendeert deze uitgave allerminst
Niets bij wijn is zeker. Uitzonderingen zijn de regel. Af en
voorzichtigheid te gebruiken. Een beoordeling voor een
wanneer wijnen zich anders blijken te ontwikkelen dan
volledig te zijn. De cijfers zijn dus met de nodige
heel land of gebied doet immers tekort aan de prestaties van individuele producenten. Vandaar dat ook wel eens ‘dubbele’ cijfers zijn uitgedeeld. Pas op! Zogeheten
´grote´ jaren zijn niet per se de makkelijkst drinkbare. En ter geruststelling: structureel zwakke wijn bestaat anno 2015 nauwelijks meer.
toe moeten cijfers daarom wel eens bijgesteld worden, aanvankelijk gedacht. Ook in deze uitgave is dat weer gebeurd. De informatie in dit boekje is daarom geen
absolute waarheid, maar een richtlijn. En individuele
smaakvoorkeur is en blijft de doorslaggevend factor voor wijnbeleving.
6
7
PRAKTISCH Bij ieder land of gebied staat een cijfer in een bepaalde
de kwaliteit van het oogstjaar er weinig toe doet.
de wijn. Tal van gebieden produceren zowel witte als
wijnen (champagne, crémant, cava, prosecco etc.)
kleur. Die kleur verwijst naar de houdbaarheid van
rode wijnen. Wanneer geen specifieke kleur vermeld staat, wordt uitgegaan van het belangrijkste type.
Wanneer rood en wit aan elkaar gewaagd zijn, gelden de kleurindicaties voor de rode wijnen. Witte wijnen kunnen meestal direct gedronken worden, terwijl
Bewaren ervan is zinloos. Sherry, port en mousserende worden meestal zonder oogstjaar aangeboden en zijn bestemd om direct te consumeren. Uitzonderingen
hierop zijn Vintage port en Vintage champagne. Ze zijn opgenomen bij de Bewaarwijnen.
rode wat langer bewaard kunnen blijven. Uit een en
hetzelfde gebied komen vaak wijnen van verschillende
kwaliteit. De prijs is dan een aanwijzing voor eventuele houdbaarheid. Hoe hoger de prijs, des te groter het bewaarpotentieel.
Enkele populaire wijnen ontbreken in dit overzicht. Rosé bijvoorbeeld. De reden daarvoor is dat rosé
altijd zo jong mogelijk gedronken moet worden en
8
CIJFERS EN KLEUREN Oogstjaren zijn beoordeeld op een schaal van 10
Bewaren
Geldt hoofdzakelijk voor de beste rode wijnen uit een bepaald gebied.
10 uitmuntend
Deze zullen zich, mits goed bewaard, naar verwachting nog verder
8 goed
zachter worden dan in hun prille jeugd. Klassieke ‘bewaarwijnen’, die
6 voldoende
opgenomen in een speciale sectie vanaf blz. 30.
9 zeer goed
verbeteren. Wijnen met veel tannines bijvoorbeeld zullen door ouderen
7 ruim voldoende
overigens slechts een fractie van het totale wijnaanbod vormen, zijn
5 matig
4 zeer matig (N.B. 3, 2 en 1 worden niet uitgedeeld) Naast het rapportcijfer is met een
kleurcode het drinkadvies opgenomen. De kleuren geven het volgende weer:
Drinken of bewaren
Deze wijnen zijn nu op dronk. Haast is niet nodig, omdat ze hun
huidige kwaliteit nog een poosje zullen behouden. Dit geldt voor het
leeuwendeel van de wijnen die momenteel in de handel verkrijgbaar zijn.
Nu drinken
Deze wijnen hebben zich volledig ontwikkeld. Bij langer bewaren
zullen ze in kwaliteit teruglopen. In sommige gevallen is dat mogelijk al het geval.
9
DUITSLAND
2013
2012
2011
2010
2009
Ahr rood
7
8-9
Baden wit
6-7
8
8
7
9
Bewaren
8
7-8
8
Baden rood
6-7
Drinken of bewaren
8
8
7
9
Franken wit
7
Nu drinken
8
8-9
7
9
Mosel wit
6-7
8
9
7
9
Nahe wit
7
8-9
9
7
9
Pfalz wit
6-7
8-9
8-9
7
8
Pfalz rood
6
8
8-9
7
9
Rheingau wit
7
8
8
7
9
Rheinhessen wit Rheinhessen rood
6-7
8
8
7
9
6
8
8
7
9
10
FRANKRIJK
2013
2012
2011
2010
2009
6-7
7-8
8
7
9
Bewaren
Beaujolais
7
7
9
7
9
Drinken of bewaren
Bordeaux wit
7
8
8
9
9
Nu drinken
6-7
6
7
8
9
Alsace
Bordeaux edelzoet
6
7
7
9
9
- Médoc & Graves
6-7
7
7-8
9
9
- Fronsac, Pomerol, Saint-Emilion
6-7
8
7-8
9
9
Bourgogne wit
7
8
8-9
9
9
Bourgogne rood - Côte de Nuits
7
8-9
8
9
9
Bourgogne rood - Côte de Beaune
7
8-9
8
9
8-9
Bordeaux rood (algemeen)
11
FRANKRIJK
2013
2012
2011
2010
Languedoc & Roussillon wit
7
7-8
8
8
8
Languedoc & Roussillon rood
7
7-8
8
8
8-9
Loire wit
6
7
8
7
9
Loire rood
6
7
8
7
9
Provence & Corsica rood Rhône - Noord-Rhône rood Rhône - Zuid-Rhône rood Sud-Ouest
2009
7-8
8
8
7-8
8
7
8
8
9
9
7
8
9
8
9
6-7
7
8
9
9
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
12
GRIEKENLAND & MACEDONIË
2013
2012
2011
2010
2009
7
7-8
8
7-8
8
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
HONGARIJE Eger rood Tokaj edelzoet Villány rood
2013
2012
2011
2010
7-8
8
9
7
2009 8
8
7
7
6-7
6-7
7-8
8
8
7
8
13
ITALIË
2013
Abruzzo
2012
2011
2010
2009
7-8
8
8
7
8
Bewaren
Campania
8
8
8
7
8
Drinken of bewaren
Emilia-Romagna
7
7
8
7
8
Nu drinken
7-8
8-9
9
8
8
Friuli Lombardia
8
8
9
8
8
Marche
8
8
8
7
8 8
Piemonte
8
8
9
8
Puglia
8
7-8
8
7
8
Sardegna
8
7
8
7
8
Sicilia
8
7-8
8
7
8-9
Toscana
7
7-8
8
7-8
8-9
8
8-9
9
9
8
Umbria
7-8
8
8
8
8-9
Veneto
7-8
8
8-9
8
8
Trentino - Alto Adige/Südtirol
14
luxemburg
2013
2012
2011
2010
2009
6-7
7-8
8
7
8
Bewaren Drinken of bewaren
NEDERLAND
2013
2012
2011
2010
2009
6-7
6-7
7
6
8
2013
2012
2011
2010
2009
8
8-9
8
7
8-9
7-8
9
8
6-7
8-9
Burgenland edelzoet
8
9
9
8
9
Kamptal
8
8-9
8
7
8
Kremstal
8
8-9
8
7
8
Steiermark
8
9
9
8
9
Wachau
8
8-9
8
7
8
Weinviertel
7
8
8
6-7
8
OOSTENRIJK Burgenland wit Burgenland rood
Nu drinken
15
PORTUGAL
2013
2012
2011
2010
Alentejo
7-8
8
8
7-8
8
Bairrada
7-8
8
8
8
8-9
Dão
7-8
8
8
8
9
8
8
9
8
9
Douro
2009
Porto vintage
-
-
10
-
8
Tejo
8
8
8
7-8
8
Vinho Verde
8
7-8
8
8
8
2013
2012
2011
2010
2009
7-8
8
8
7
9
2013
2012
2011
2010
2009
7-8
8
8
7
8
ROEMENIË & BULGARIJE
SLOVENIË & KROATIË
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
16
SPANJE
2013
2012
2011
2010
2009
Aragón
7-8
8
8
9
8-9
Bewaren
Castilla y León
7-8
8
9
8
8-9
Drinken of bewaren
Catalunya
7-8
8
8-9
8
8
La Mancha
8
7
8
8
8
Levante
8
7-8
8
8
8-9
Navarra
7-8
8
8-9
9
8
Penedès
7-8
8
8-9
8
8
Priorat
7-8
8
8-9
8-9
9
8
8
8
7
8 9
Rías Baixas Ribera del Duero Rioja Rueda Somontano Toro
8
9
9
8
7-8
8
9
9
9
8
8
8
8
8-9
7-8
8
8-9
9
9
7
8
8-9
8
9
Nu drinken
17
ZWITSERLAND
2013
2012
2011
2010
2009
7
8
8
9
8
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
18
19
20
21
ARGENTINIË
2013
2012
2011
2010
2009
Mendoza
9
9
8
8
9
Patagonia
8
8
8
8
8-9
San Juan
8
8
8
8
8
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
22
AUSTRALIË
2013
2012
Barossa Valley
9
Clare Valley
9
Coonawarra Eden Valley
2011
2010
2009
8
7
7
8
8
6-7
8
8-9
9
8-9
7
7-8
8
9
8
6-7
8
8-9 7-8
Hunter Valley
9
8
7
7
Margaret River
9
9
9
8
8
McLaren Vale
9
9
6
7
8 7-8
South Eastern Australia
9
8
8
7-8
Tasmania
9
9
6
8
9
Yarra Valley
9
8-9
7
7
7-8
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
23
CHILI
2013
2012
2011
2010
2009
Aconcagua Valley
9
8
9
8-9
8
Bewaren
Casablanca Valley
8-9
8
8
8
7
Drinken of bewaren
Central Valley
8
7-8
8
8
7-8
Colchagua Valley
9
8
8-9
8
8
Curicó Valley
9
8
8
8
7
Maipo Valley
9
8
8-9
8
7-8
Maule Valley
8-9
8
8
8
7
Rapel Valley
9
8
8
8
7-8
Nu drinken
24
ISRAËL & LIBANON
2013
2012
2011
2010
2009
8-9
8
8
7-8
8
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
MAROKKO & TUNESIË
2013
2012
2011
2010
2009
8
8
8
7-8
8
25
NIEUW-ZEELAND
2013
2012
2011
2010
2009
Central Otago
9
8
8-9
8
8
Bewaren
Gisborne
9
8
8-9
8
8
Drinken of bewaren
Hawkes Bay
9
8
8
8
8
Nu drinken
Marlborough
9
8-9
8
8
8
Martinborough
9
8
8
8
8
Nelson
9
8
8-9
8
8
26
VERENIGDE STATEN
2013
2012
2011
2010
2009
California - Carneros
9
9
8-9
8
8
Bewaren
California - Monterey
9
9
8
8
8
Drinken of bewaren
California - Napa
9
9
8
8
9
Nu drinken
California - Santa Barbara
9
9
8-9
8
8
California - Sonoma
9
9
8
8
9
Oregon
9
8-9
8
8
8-9
Washington
9
8-9
8-9
9
8-9
27
ZUID-AFRIKA Constantia Elgin Franschhoek Paarl Robertson Stellenbosch
2013
2012
2011
2010
2009
8-9
8
8-9
8
9
Bewaren
8
8
8
8
9
Drinken of bewaren
8-9
8
7-8
7
8
Nu drinken
9
8
7-8
7
8-9
8-9
8
8
7
8
9
8
8
7-8
9
9
8-9
8-9
8
9
8-9
8
8
8
9
Walker Bay
9
8-9
8
8
9
Western Cape & Coastal Region
8
8
7-8
7-8
8
Swartland Tulbagh
28
BEWAARWIJNEN
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
Bordeaux rood
7
7
7
9
7
8
6
7
9
Bewaren
Sauternes
6
7
7
8
6
8
6
10
8
Drinken of bewaren
Bourgogne wit
7
7
8
8
8
7
8
7
8
Nu drinken
Bourgogne rood
7
7
7-8
9
7
7
8
6
7
Rhône Noord/Zuid
7
9
8
9
Barolo & Barbaresco
8
7
9
7
8
Brunello di Montalcino
8
8
8
7
Duitsland edelzoet
8
9
7
8
7-8
-
-
7
9
-
Vintage champagne Vintage port
7
8
8
6
4
2001 2000
8
8
7
7
8
9
8
7
6
9
8
7
7-8
8
8
7
7-8
9
6-7
9
6
8
8
9-10
9
-
7
8
30
BEWAARWIJNEN
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
Bordeaux rood
8
8
7
8
8
6
7
6
Bewaren
Sauternes
8
7
7
8
8
6
5
5
Drinken of bewaren
Bourgogne wit
7
7
8
8
8
8
6
8
Nu drinken
Bourgogne rood
8
8
8
8
8
6
7
7
Rhône Noord/Zuid rood
9
Barolo & Barbaresco
8
9
8
9
7
6
6
5
Brunello di Montalcino
8
8
8
9
9
8
8
6
Duitsland edelzoet
8
7
9
7
8
8
8
8
Vintage champagne
8
9
8
10
9
-
7
7
Vintage port
7
6
8
7
8
9-10
-
8
7
9
8
6
7
7
8
7
5
7
6
31
BEWAARWIJNEN
Zeer goede jaargangen t/m 1959, allemaal volledig op dronk
Bordeaux rood
1990
1989
1986
1985
1982
1970
1966
1961
1959
Sauternes
1990
1989
1988
1986
1983
1976
1975
1971
1967
Bourgogne wit
1990
1989
1986
1985
1969
*1991
1990
1989
1988
1985
1978
1969
1962
1959
**1991
1990
1989
1985
1983
1978
1966 1970
1961
Bourgogne rood Rhône rood Barolo & Barbaresco
1990
1989
1985
1982
1978
1971
Brunello di Montalcino
1990
1988
1985
1983
1975
1970
Duitsland edelzoet
1991
1990
1988
1983
1976
1971
1959
Vintage champagne
1990
1985
1982
1976
1971
1966
1964
1962
Vintage port
1991
1985
1983
1980
1977
1970
1966
1963
1962
1959
* Côte de Nuits / ** Noord
32
33
Marktaandelen stille wijn
2013
Frankrijk
30,2
Spanje
9,5
Duitsland
8,7
Italie
3,9
Portugal
1,2
Overige EU landen Zuid-Afrika
1,9 24,2
Chili
8,8
Australië
7,0
Argentinië
2,4
Verenigde Staten
1,8
Nieuw-Zeeland
0,3
Overige derde landen
0,1
Totaal
100
Bron: GfK Panel Services Benelux
34
REGISTER VAN HERKOMSTBENAMINGEN Frankrijk Anjou (Loire w - r) Bergerac (Sud-Ouest) Cahors (Sud-Ouest) Chablis (Bourgogne w) Châteauneuf du Pape (Rhône Zuid) Chinon (Loire r) Corbières (Languedoc & Roussillon r) Costières de Nîmes (Rhône Zuid) Coteaux du Layon (Loire w) Côte-Rôtie (Rhône Noord) Côtes de Blaye (Bordeaux r algemeen) Côtes de Bourg (Bordeaux r algemeen) Côtes du Luberon (Rhône Zuid) Crozes-Hermitage (Rhône Noord)
Entre-deux-Mers (Bordeaux w) Gaillac (Sud-Ouest) Gigondas (Rhône Zuid) Hermitage (Rhône Noord) Limoux (Languedoc & Roussillon w) Mâcon-Villages (Bourgogne w) Madiran (Sud-Ouest) Menetou-Salon (Loire w) Meursault (Bourgogne w) Minervois (Languedoc & Roussillon r) Muscadet (Loire w) Pessac-Léognan (Médoc & Graves r / Bordeaux w) Pouilly-Fuissé (Bourgogne w)
35
REGISTER VAN HERKOMSTBENAMINGEN Frankrijk
Spanje
Pouilly-Fumé (Loire w) Saint-Chinian (Languedoc & Roussillon r) Saint-Joseph (Rhône Noord r) Saint-Véran (Bourgogne w) Sancerre (Loire w) Saumur-Champigny (Loire r) Sauternes (Bordeaux zoet / Bewaarwijnen) Vacqueyras (Rhône Zuid) Ventoux (Rhône Zuid) IGP Côtes de Gascogne (Sud-Ouest) IGP Pays d´Oc (Languedoc & Roussillon)
Alicante (Levante) Bierzo (Castilla y León) Calatayud (Aragón) Campo de Borja (Aragón) Cariñena (Aragón) Costers del Segre (Catalunya) Empordà (Catalunya) Jumilla (Levante) Monsant (Catalunya) Utiel-Requena (Levante) Tarragona (Catalunya) Valdepeñas (La Mancha) Valencia (Levante) Yecla (Levante)
36
REGISTER VAN HERKOMSTBENAMINGEN Italië Barbaresco (Piemonte / Bewaarwijnen)
Montalcino, Brunello & Rosso di (Toscana / Bewaarwijnen)
Barbera (Piemonte)
Montefalco (Umbria)
Barolo (Piemonte / Bewaarwijnen)
Nebbiolo (Piemonte)
Bardolino (Veneto)
Bianco di Custoza (Veneto) Bolgheri (Toscana) Chianti (Toscana) Collio (Friuli)
Colli Orientali (Friuli)
Montepulciano, Vino Nobile & Rosso di (Toscana) Oltrepò Pavese (Lombardia) Orvieto (Umbria)
Rosso Conero / Piceno (Marche) Salento (Puglia)
Salice Salentino (Puglia)
Dolcetto (Piemonte)
Soave (Veneto)
Fiano d’Avellino (Campania)
Valpolicella (Veneto)
Etna (Sicilia)
Gavi (Piemonte)
Greco di Tufo (Campania)
Taurasi (Campania)
Verdicchio dei Castelli di Jesi (Marche)
37
COLOFON Het Oogstjarenboekje 2015 is een uitgave van het
Wijninformatiecentrum / Stichting Wijnonderwijs Nederland. Samenstelling: René van Heusden
Foto’s: René van Heusden en Shutterstock.com
38
WIJNINFORMATIECENTRUM
U aangeboden door:
Wijninformatiecentrum | E
[email protected] | I www.wijn.nl
