inhoudsopgave Inhoudsopgave
3
Praktisch
6
Introductie
Cijfers en kleuren Europese wijnlanden Duitsland Frankrijk
Zwitserland
7
Niet-Europese wijnlanden
8 9
Griekenland & Macedonië
11
Italië
12
Nederland
13
Hongarije
Luxemburg Oostenrijk Portugal
Roemenië & Bulgarije Slovenië & Kroatië
Spanje
4
11
13
15 16
Argentinië
18
Chili
20
Australië
Israël & Libanon
Marokko & Tunesië Nieuw-Zeeland
Verenigde Staten Zuid-Afrika
19 21 21 22 23 24
13
Bewaarwijnen
26
14
Register van herkomstbenamingen
31
14 14
Importcijfers Colofon
29 34
3
INTRODUCTIE Dit is de laatste uitgave van het Oogstjarenboekje
uit de kast moeten halen om goede wijn te maken.
het Wijninformatiecentrum is uitgegeven. Letterlijk de
een even groot jaar in de Bourgogne. Verder kan het
zoals dat jarenlang door het Productschap Wijn en
laatste, want de politiek heeft besloten het Productschap Wijn, evenals alle andere productschappen op te heffen. De editie 2013 kan daarom vergeleken worden met de allerlaatste fles uit een lang gekoesterde kist. Zo’n fles
waar je als wijnliefhebber met de nodige weemoed aan terugdenkt nadat je hem leeg gedronken hebt.
Afhankelijk van klimaateigenschappen zijn onderlinge
verschillen van jaar tot jaar soms betrekkelijk klein. Je ziet dat bij wijnen uit landen op het zuidelijk halfrond,
zoals Zuid-Afrika of Chili. Terwijl vooral in relatief koele gebieden de verschillen juist groot kunnen zijn. Zie
Nederland met zijn grillige weer, de Champagne of
Duitsland. Ook gebeurt het regelmatig dat binnen een bepaald land het ene gebied een schitterende oogst
realiseert, terwijl producenten in een ander deel alles
Een groot jaar in Bordeaux betekent niet automatisch voorkomen dat een producent zijn oogst door nachtvorst of hagel beschadigd ziet worden, terwijl een paar honderd meter verderop niets aan de hand is.
Wijn is een levensmiddel. Bedoeld om te drinken, soms om een poosje te bewaren, maar nooit om eindeloos
te laten liggen. Anders dan vroeger komt de overgrote
meerderheid drinkrijp op de markt. Toch mag je van een wijn met enige kwaliteit verwachten dat die een paar jaar in goede conditie blijft. Bij enkele ervan gaat de
rijping gepaard met een toename in complexiteit, vooral in de neus.
Voor 95 procent van de huidige wijnen geldt dat ze direct gedronken kunnen worden zodra ze gebotteld zijn.
Dat geldt zeker voor witte wijn, rosé en mousserend.
Bewaren daarvan is slechts in een paar gevallen aan te 4
raden. Wijnen van riesling bijvoorbeeld of mousserende
een heel land of gebied doet immers tekort aan de
niet hetzelfde als beter worden! Daarvoor moet je bij
regelmatig ‘dubbele’ cijfers zijn uitgedeeld. Pas op!
wijnen met oogstjaar. Ouder worden betekent immers de speciale categorie Bewaarwijnen zijn. En ook die hebben niet het eeuwige leven.
De wereld kent duizenden wijngebieden en –
prestaties van individuele producenten. Vandaar dat Zogeheten ´grote´ jaren zijn niet per se de makkelijkst
drinkbare. En ter geruststelling: structureel zwakke wijn bestaat anno 2013 nauwelijks meer.
gebiedjes en een veelvoud aan wijnen daarvandaan.
Niets bij wijn is zeker. Uitzonderingen zijn de regel. Af
verschillende wijnen er zijn. Zowel de keuze van de
naderhand wel eens bijgesteld, wanneer wijnen zich
Niemand heeft nog kunnen berekenen hoeveel
herkomstgebieden als de beoordelingen van de jaren zijn dus noodgedwongen compromissen. Omdat
praktische bruikbaarheid voor eindeloze nuancering
gaat, pretendeert deze uitgave allerminst volledig te zijn. Voor deze uitgave zijn zoals te doen gebruikelijk
tal van bronnen geraadpleegd en is de informatie
gewogen. Niettemin moeten de cijfers met de nodige
voorzichtigheid worden gebruikt. Een beoordeling voor
en toe wordt een aanvankelijk gegeven cijfer daarom gunstiger of ongunstiger blijken te ontwikkelen dan
aanvankelijk gedacht. Ook in deze uitgave is dat weer
een paar keer gebeurd. Wijn is nu eenmaal een levend product. De informatie in dit boekje is daarom geen
absolute waarheid, maar een richtlijn. En individuele
smaakvoorkeur is en blijft de doorslaggevend factor voor wijnbeleving.
5
PRAKTISCH Bij ieder land of gebied staat een cijfer in een bepaalde
de kwaliteit van het oogstjaar er weinig toe doet.
de wijn. Tal van gebieden produceren zowel witte als
wijnen (champagne, crémant, cava, prosecco etc.)
kleur. Die kleur verwijst naar de houdbaarheid van
rode wijnen. Wanneer geen specifieke kleur vermeld staat, wordt uitgegaan van het belangrijkste type.
Wanneer rood en wit aan elkaar gewaagd zijn, gelden de kleurindicaties voor de rode wijnen. Witte wijnen kunnen meestal direct gedronken worden, terwijl
Bewaren ervan is zinloos. Sherry, port en mousserende worden meestal zonder oogstjaar aangeboden en zijn bestemd om direct te consumeren. Uitzonderingen
hierop zijn Vintage port en Vintage champagne. Ze zijn opgenomen bij de Bewaarwijnen.
rode wat langer bewaard kunnen worden. Uit een en
N.B. Diverse rode bewaarwijnen van oogstjaren als
kwaliteit. De prijs is dan een aanwijzing voor eventuele
markt, omdat hun opvoeding nog niet voltooid is.
hetzelfde gebied komen vaak wijnen van verschillende houdbaarheid. Hoe hoger de prijs, des te groter het
2012, 2011 en soms ook van 2010 zijn nog niet op de
bewaarpotentieel.
Enkele populaire wijnen ontbreken in dit overzicht. Rosé bijvoorbeeld. De reden daarvoor is dat rosé
altijd zo jong mogelijk gedronken moet worden en
6
CIJFERS EN KLEUREN Oogstjaren zijn beoordeeld op een schaal van 10
Bewaren
Geldt hoofdzakelijk voor rode wijnen. Deze zullen zich, mits goed
10 uitmuntend
bewaard, naar verwachting nog verder verbeteren. Wijnen met veel
8 goed
prille jeugd. Klassieke ‘bewaarwijnen’, die slechts een fractie van het
6 voldoende
vanaf blz. 26.
9 zeer goed
tannines bijvoorbeeld zullen door ouderen zachter worden dan in hun
7 ruim voldoende
totale wijnaanbod vormen, zijn opgenomen in een speciale sectie
5 matig
4 zeer matig (N.B. 3, 2 en 1 worden niet uitgedeeld) Naast het rapportcijfer is met een
kleurcode het drinkadvies opgenomen. De kleuren geven het volgende weer:
Drinken of bewaren
Deze wijnen zijn nu op dronk. Haast is niet nodig, omdat ze hun
huidige kwaliteit nog een poosje zullen behouden. Dit geldt voor het
leeuwendeel van de wijnen die momenteel in de handel verkrijgbaar zijn.
Nu drinken
Deze wijnen hebben zich volledig ontwikkeld. Bij langer bewaren
zullen ze in kwaliteit teruglopen. In sommige gevallen is dat mogelijk nu al het geval.
7
DUITSLAND
2012
2011
2010
2009
2008
Ahr rood
8-9
8
7
9
8
Bewaren
Baden wit
8
8
7-8
8
8
Drinken of bewaren
Baden rood
8
8
7
9
8
Nu drinken
Franken wit
8
8-9
7
9
8
Mosel wit
8
9
7
9
8
Nahe wit
8-9
9
7
9
8
Pfalz wit
8-9
8-9
7
8
8
Pfalz rood
8
8-9
7
9
7
Rheingau wit
8
8
7
9
8
Rheinhessen wit
8
8
7
9
8
Rheinhessen rood
8
8
7
9
7
Geïmporteerde hoeveelheid Duitse wijn in Nederland 697.669 hl
8
FRANKRIJK
2012
2011
2010
2009
7-8
8
7
9
8
Beaujolais
7
9
7
9-10
7-8
Bordeaux wit
8
8
9
9
7
Bordeaux edelzoet
6
7
8
9
6 7
Alsace
2008
6-8
7
9
9
- Médoc & Graves
7
7-8
9-10
9
7
- Fronsac, Pomerol, Saint-Emilion
8
7-8
9
9
7-8
Bordeaux rood (algemeen)
Bourgogne wit
7
8
9
9
8
Bourgogne rood - Côte de Nuits
7
8
9
9
7
Bourgogne rood - Côte de Beaune
7
8
9
8-9
7
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
Geïmporteerde hoeveelheid Franse wijn in Nederland 1.100.396 hl Zie voor een lijst van individuele herkomstgebieden (AOP’s en IGP´s) blz. 31.
9
FRANKRIJK
2012
2011
2010
2009
2008
Languedoc & Roussillon wit
7-8
8
Languedoc & Roussillon rood
7-8
8
8
8
7-8
8
8-9
8
Loire wit
7
Drinken of bewaren
8
7
9
8
Loire rood
Nu drinken
7
8
7
9
7 8
8
8
7-8
8
Rhône - Noord-Rhône rood
8-9
8
8
9
7
Rhône - Zuid-Rhône rood
8-9
9
8
9
6-7
7
8
9
9
7-8
Provence & Corsica rood
Sud-Ouest
Bewaren
Geïmporteerde hoeveelheid Franse wijn in Nederland 1.100.396 hl Zie voor een lijst van individuele herkomstgebieden (AOP’s en IGP´s) blz. 31.
10
GRIEKENLAND & MACEDONIË
2012
2011
2010
2009
2008
7-8
8
7-8
8
8
Bewaren Drinken of bewaren
Geïmporteerde hoeveelheid Griekse wijn in Nederland 4.081 hl
Nu drinken
HONGARIJE
2012
2011
2010
2009
2008
Eger rood
8
8-9
6-7
8
7
Tokaj edelzoet
8
8
7
8
7
Villány rood
8
8
7
7-8
8
Geïmporteerde hoeveelheid Hongaarse wijn in Nederland 91 hl
11
ITALIË
2012
2011
2010
2009
Abruzzo
8
8
7
8
8
Campania
8
8
7
8
7-8
Emilia-Romagna
7-8
8
7
8
8
Friuli
8-9
9
8
8
8
2008
Lombardia
8
9
8
8
8
Marche
8
8
7
8
7-8
8
8-9
8
8
8
Puglia
7-8
8
7
8
8
Sardegna
7-8
8
7
8
8
Sicilia
7-8
8
7
8-9
7-8
Toscana
7-8
8
7-8
8-9
8
Trentino - Alto Adige/Südtirol
8-9
9
9
8-9
8
Umbria
8
8
8
8-9
8
Veneto
8
8-9
8
8-9
7-8
Piemonte
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
Geïmporteerde hoeveelheid Italiaanse wijn in Nederland 454.881 hl Zie voor een lijst van individuele herkomstgebieden (DOC’s en DOCG’s) blz. 33. 12
luxemburg
2012
2011
2010
2009
2008
7-8
8
7
8
7
NEDERLAND
OOSTENRIJK Burgenland wit
2012
2011
2010
2009
2008
6-7
7
6
8
6-7
2012
2011
2010
2009
2008
8-9
8
7
8-9
7-8
9
8
6-7
8-9
7-8
Burgenland rood Burgenland edelzoet
9
9
8
9
7-8
Kamptal
8-9
8
7
8
7
Kremstal
8-9
8
7
8
7
9
9
8
9
8
Steiermark Wachau
8-9
8
7
8
7
8
8
6-7
8
7
Weinviertel
Bewaren Drinken of bewaren
Geïmporteerde hoeveelheid Luxemburgse wijn in Nederland 1.075 hl
Nu drinken
Geïmporteerde hoeveelheid Oostenrijkse wijn in Nederland 11.542 hl 13
PORTUGAL
2012
2011
2010
2009
2008
Alentejo
8
8
Bairrada
8
8
7-8
8
8
Bewaren
8
8-9
8
Dão
8
Drinken of bewaren
8
8
9
8
Douro
Nu drinken
8
9
8
9
8
Porto vintage
-
9
-
8
7*
Tejo
8
8
7-8
8
7-8
7-8
8
8
8
8
2012
2011
2010
2009
2008
8
8
7
9
8
2012
2011
2010
2009
2008
8
8
7
8
7-8
Vinho Verde * Overwegend Single Quinta wijnen Geïmporteerde hoeveelheid Portugese wijn in Nederland 101.910 hl
ROEMENIË & BULGARIJE
Geïmporteerde hoeveelheid Roemeense wijn in Nederland 2.861 hl Geïmporteerde hoeveelheid Bulgaarse wijn in Nederland 1.088 hl
SLOVENIË & KROATIË
Geïmporteerde hoeveelheid Sloveense en Kroatische wijn in Nederland, niet meetbaar
SPANJE
14
2012
2011
2010
2009
2008
Aragón
8
8
9
8-9
8
Bewaren
Castilla y León
8
9
8
8-9
8
Drinken of bewaren
Catalunya
8
8-9
8
8
8
Nu drinken
La Mancha
7
8
8
8
8
Levante
7-8
8
8
8-9
9
Navarra
8
8-9
9
8
7
Penedès
8
8-9
8
8
8
Priorat
8
8-9
8-9
9
8 8
8
8
7
8
8-9
9
8
9
8
Rioja
8
9
9
9
8
Rueda
8
8
8
8-9
9
Somontano
8
8-9
9
9
8
Toro
8
8-9
8
9
8
Rías Baixas Ribera del Duero
Geïmporteerde hoeveelheid Spaanse wijn in Nederland 385.579 hl Zie voor een lijst van individuele herkomstgebieden (DO’s) blz. 32. 15
ZWITSERLAND
2012
2011
2010
2009
2008
8
8
9
8
7-8
Geïmporteerde hoeveelheid Zwitserse wijn in Nederland, niet meetbaar
Bewaren Drinken of bewaren Nu drinken
16
17
ARGENTINIË
2012
2011
2010
2009
2008
Mendoza
9
8
Patagonia
8-9
8
8
9
8-9
8
8-9
8
San Juan
8-9
8
Drinken of bewaren
8
8
8
Nu drinken
Bewaren
Geïmporteerde hoeveelheid Argentijnse wijn in Nederland 112.127 hl
18
AUSTRALIË
2012
2011
2010
2009
2008
Barossa Valley
9
8
7
8
8
Bewaren
Clare Valley
8-9
8
8
8-9
8
Drinken of bewaren
Coonawarra
8-9
8
7-8
8
8
Nu drinken
Eden Valley
8-9
8
8
8-9
8 7
Hunter Valley
8
8
7
7-8
Margaret River
9
8-9
8
8
8
McLaren Vale
9
8
7
8
7-8
South Eastern Australia
8
8
7-8
7-8
8
Tasmania
9
8-9
8
9
9
8-9
8
7
7-8
8
Yarra Valley
Geïmporteerde hoeveelheid Australische wijn in Nederland 142.967 hl
19
CHILI
2012
2011
2010
Aconcagua Valley
8
9
8-9
8
8
Bewaren
Casablanca Valley
8
8
8
7
8
Drinken of bewaren
7-8
8
8
7-8
8
Nu drinken
Colchagua Valley
8
8-9
8
8
9
Curicó Valley
8
8
8
7-8
8
Maipo Valley
8
8-9
8
7-8
9
Maule Valley
8
8
8
7-8
8
Rapel Valley
8
8
8
7-8
8
Central Valley
2009
2008
Geïmporteerde hoeveelheid Chileense wijn in Nederland 362.643 hl
20
ISRAËL & LIBANON
2012
2011
2010
2009
2008
8
8
7-8
8
8
Drinken of bewaren
Geïmporteerde hoeveelheid Israëlische wijn in Nederland 1.051 hl
MAROKKO & TUNESIË
Bewaren
Nu drinken
2012
2011
2010
2009
2008
8
8
7-8
8
8
Geïmporteerde hoeveelheid Marokkaanse en Tunesische wijn in Nederland, niet meetbaar
21
NIEUW-ZEELAND
2012
2011
2010
2009
2008
Central Otago
8
8-9
8
8
8
Bewaren
Gisborne
8
8-9
8
8
8
Drinken of bewaren
Hawkes Bay
8
8
8
8
8
Nu drinken
Marlborough
8-9
8
8
8
8
Martinborough
8
8
8
8
8
Nelson
8
8-9
8
8
8
Geïmporteerde hoeveelheid Nieuw-Zeelandse wijn in Nederland 28.862 hl
22
VERENIGDE STATEN
2012
2011
2010
2009
2008
California - Carneros
9
8-9
8
8
7
Bewaren
California - Monterey
9
8
8
8
7
Drinken of bewaren
California - Napa
9
8
7-8
9
7-8
California - Santa Barbara
9
8-9
8
8
7
9
8
7-8
9
7-8
Oregon
8-9
8
8
8-9
9
Washington
8-9
8-9
9
8-9
8
California - Sonoma
Nu drinken
Geïmporteerde hoeveelheid Amerikaanse wijn in Nederland 33.749 hl
23
ZUID-AFRIKA
2012
2011
2010
2009
2008
Constantia
8
8-9
8
9
8
Bewaren
Elgin
8
8
8
9
8
Drinken of bewaren
Franschhoek
8
7-8
7
8-9
8
Nu drinken
Paarl
8
7-8
7
8-9
8
Robertson
8
8
7
8
8
Stellenbosch
8
8
7-8
9
8
8-9
8-9
8
9
8
8
8
8
9
8
Swartland Tulbagh Walker Bay Western Cape & Coastal Region
8-9
8
8
9
8
8
8
7-8
8-9
7-8
Geïmporteerde hoeveelheid Zuid-Afrikaanse wijn in Nederland 225.517 hl
24
BEWAARWIJNEN
2007
2006
2005
2004
2003
2002
Bordeaux rood
7
7
9
7
8
6
7
9
Bewaren
Sauternes
7
7
8
6
8
6
10
8
Drinken of bewaren
Bourgogne wit
7
8
8
8
7
8
7
8
Nu drinken
Bourgogne rood
7
7-8
9
7
7
8
6
7
Rhône Noord/Zuid
9
8
9
Barolo & Barbaresco
7
9
7
7 8
8
Brunello di Montalcino
8
8
7
Duitsland edelzoet
9
7
8
Vintage champagne
-
-
Vintage port
9
-
8
6
2001 2000
8
8
7
7
4
8
9
8
7
6
9
8
7
7-8
8
8
7
-
8
6-7
9
6
8
8
8-9
9
-
7
8
26
BEWAARWIJNEN
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
Bordeaux rood
8
8
7
8
8
6
7
6
Bewaren
Sauternes
8
7
7
8
8
6
5
5
Drinken of bewaren
Bourgogne wit
7
7
8
8
8
8
6
8
Nu drinken
Bourgogne rood
8
8
8
8
8
6
7
7
Rhône Noord/Zuid rood
9
Barolo & Barbaresco
8
9
8
9
7
6
6
5
Brunello di Montalcino
8
8
8
9
9
8
8
6
Duitsland edelzoet
8
7
9
7
8
8
8
8
Vintage champagne
8
9
8
10
9
-
7
7
Vintage port
7
6
8
7
8
9-10
-
8
7
9
8
6
7
7
8
7
5
7
6
27
BEWAARWIJNEN
Oudere klassieke jaargangen t/m 1959
Bordeaux rood
1990
1989
1986
1985
1982
1970
1966
1961
1959
Sauternes
1990
1989
1988
1986
1983
1976
1975
1971
1967
Bourgogne wit
1990
1989
1986
1985
1969
Bourgogne rood
1991
1990
1989
1988
1985
1978
1969
1962
1959
Rhône rood
1991
1990
1989
1985
1983
1978
1966
Barolo & Barbaresco
1990
1989
1985
1982
1978
1971
1970
Brunello di Montalcino
1990
1988
1985
1983
1975
1970
Duitsland edelzoet
1991
1990
1988
1983
1976
1971
1959
Vintage champagne
1990
1985
1982
1976
1971
1966
1964
1962
1961
Vintage port
1991
1985
1983
1980
1977
1970
1966
1963
1962
1959
28
IMPORTCIJFERS
Europese wijnlanden 2012
Frankrijk
1.100.396
Duitsland
697.669
Italië
454.881
Spanje
385.579
Portugal
101.910
Oostenrijk
11.542
Griekenland
4.081
Luxemburg
1.075
Bulgarije
1.088
Hongarije
91
Roemenië
2.861
Overige landen Totaal
353.681 3.114.855
Wijninvoer in hectoliters naar oorsprong CBS gegevens bijgeschat tot en met 23 augustus 2013
29
IMPORTCIJFERS
Wijnlanden buiten Europa 2012
Chili
362.643
Zuid-Afrika
225.517
Australië
142.967
Argentinië
112.127
Verenigde Staten
33.749
Nieuw-Zeeland
28.862
Israël Overige landen Totaal
1.051 7.800 914.716
Wijninvoer in hectoliters naar oorsprong CBS gegevens bijgeschat tot en met 23 augustus 2013
30
REGISTER VAN HERKOMSTBENAMINGEN Frankrijk Anjou (Loire w - r) Bergerac (Sud-Ouest) Cahors (Sud-Ouest) Chablis (Bourgogne w) Châteauneuf du Pape (Rhône Zuid) Chinon (Loire r) Corbières (Languedoc & Roussillon r) Costières de Nîmes (Rhône Zuid) Coteaux du Layon (Loire w) Côte-Rôtie (Rhône Noord) Côtes de Blaye (Bordeaux r algemeen) Côtes de Bourg (Bordeaux r algemeen) Côtes du Luberon (Rhône Zuid) Crozes-Hermitage (Rhône Noord)
Entre-deux-Mers (Bordeaux w) Gaillac (Sud-Ouest) Gigondas (Rhône Zuid) Hermitage (Rhône Noord) Limoux (Languedoc & Roussillon w) Mâcon-Villages (Bourgogne w) Madiran (Sud-Ouest) Menetou-Salon (Loire w) Meursault (Bourgogne w) Minervois (Languedoc & Roussillon r) Muscadet (Loire w) Pessac-Léognan (Médoc & Graves r / Bordeaux w) Pouilly-Fuissé (Bourgogne w)
31
REGISTER VAN HERKOMSTBENAMINGEN Frankrijk
Spanje
Pouilly-Fumé (Loire w) Saint-Chinian (Languedoc & Roussillon r) Saint-Joseph (Rhône Noord r) Saint-Véran (Bourgogne w) Sancerre (Loire w) Saumur-Champigny (Loire r) Sauternes (Bordeaux zoet / Bewaarwijnen) Vacqueyras (Rhône Zuid) Ventoux (Rhône Zuid) IGP Côtes de Gascogne (Sud-Ouest) IGP Pays d´Oc (Languedoc & Roussillon)
Alicante (Levante) Bierzo (Castilla y León) Calatayud (Aragón) Campo de Borja (Aragón) Cariñena (Aragón) Costers del Segre (Catalunya) Empordà (Catalunya) Jumilla (Levante) Monsant (Catalunya) Utiel-Requena (Levante) Tarragona (Catalunya) Valdepeñas (La Mancha) Valencia (Levante) Yecla (Levante)
32
REGISTER VAN HERKOMSTBENAMINGEN Italië Barbaresco (Piemonte / Bewaarwijnen)
Montalcino, Brunello & Rosso di (Toscana / Bewaarwijnen)
Barbera (Piemonte)
Montefalco (Umbria)
Barolo (Piemonte / Bewaarwijnen)
Nebbiolo (Piemonte)
Bardolino (Veneto)
Bianco di Custoza (Veneto) Bolgheri (Toscana) Chianti (Toscana) Collio (Friuli)
Dolcetto (Piemonte)
Montepulciano, Vino Nobile & Rosso di (Toscana) Oltrepò Pavese (Lombardia) Orvieto (Umbria)
Rosso Conero / Piceno (Marche) Salento (Puglia)
Salice Salentino (Puglia)
Etna (Sicilia)
Soave (Veneto)
Gavi (Piemonte)
Valpolicella (Veneto)
Fiano d’Avellino (Campania) Greco di Tufo (Campania)
Taurasi (Campania)
Verdicchio dei Castelli di Jesi (Marche)
33
COLOFON Samenstelling: René van Heusden
Het Oogstjarenboekje 2013 is een uitgave van
het Productschap Wijn & Wijninformatiecentrum
34
WIJNINFORMATIECENTRUM
U aangeboden door:
Productschap Wijn / Wijninformatiecentrum | E
[email protected] | I www.wijn.nl
