Inhoudsopgave 1
3
1.1 1.1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4
Medische natuurwetenschappen (BSc) 1e jaar voor studenten die beginnen in 2008/2009 Verplichte vakken 2e jaar voor studenten gestart in 2007/2008 Verplichte vakken Verplichte keuze 3e jaar voor studenten gestart in 2006/2007 Verplichte vakken Verplichte keuze bachelorproject Keuzevakken Verplichte keuze van 12 sp
5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6
2
Examenonderdelen
7
Inhoudsopgave
4
Medische natuurwetenschappen (BSc)
1
Medische natuurwetenschappen (BSc) De hier gepresenteerde informatie betreft alleen de structuur van de bacheloropleiding Medische natuurwetenschappen en de gedetailleerde vakomschrijvingen. De complete informatie over de bacheloropleiding, bijvoorbeeld invulling keuzeruimte, college- en tentamenroosters, studieadviseur enzovoorts is te vinden op de desbetreffende pagina van de facultaire website http://www.few.vu.nl/onderwijs/bachelors/mnw .
1.1 1.1.1
1e jaar voor studenten die beginnen in 2008/2009 Verplichte vakken Vakcode 420218 430105 430059 430089 400288 435075 435051 400300 435095 435107 435096 430060 400302 430013 430094 420199 430061 430067
1.2 1.2.1
Vaknaam Academic Core 1 Natuurkunde Practicum I Medische fysiologie I Inleiding Medische natuurwetenschappen Basiswiskunde Practicum (Farmaco)chemie voor MNW Biochemie Calculus I Innovatieproject Geneesmiddelen Van gen tot geneesmiddel voor MNW Kinetiek van chemische reacties Fysica en medische fysica I Lineaire algebra voor S/MNW/SBI Medische natuurwetenschappen en samenleving Bio-analytische chemie Van quantum tot molecuul Fysica en medische fysica II Project Zenuw-werk
Stp. 1 3 3 3 2 3 6 3 6 3 3 3 3 3 3 3 3 6
Periode 1 1 1 1 1 2 2 2 3 4 4 4 4 4 5 5 5 6
2e jaar voor studenten gestart in 2007/2008 Verplichte vakken Vakcode 430104 435203 430073 435002 430102 430021 430075 430018 430020 430074 430076 470168
Vaknaam Moleculaire mechanismen van ziektes voor MNW Thermodynamica S/F/MNW Toegepaste Informatica voor MNW Calculus II voor S/F/MNW Medische fysiologie II Project Kanker Practicum Scheikunde voor MNW Natuurkunde en gezondheid Inleiding bioinformatica Kansrekening en statistiek I A Natuurkunde Practicum II voor MNW Biochemical Regulation in Health and Disease
Medische natuurwetenschappen (BSc)
Stp. 3 3 6 6 6 6 3 6 6 3 3 6
Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 2 3 4 4 en 5 4 en 5 5 5 01.06.2009-26.06.2009
5
1.2.2
Verplichte keuze Algemene Vorming voor N, S, F, MNW en SBI Alle studenten N, S, F, MNW en SBI moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van de natuurwetenschappen. Vakcode 420153 420148
1.3 1.3.1
4
Verplichte vakken
430038
Vaknaam Kansrekening en statistiek I B Medische technologie Wijsgerige vorming: natuurwetenschappen, filosofie en ethiek Structuur der materie
Stp. 3 6 3 6
Periode 1 1 1 3
Verplichte keuze bachelorproject Vakcode 430100 430085 430040 430041 430039
1.3.3
Periode 4
3e jaar voor studenten gestart in 2006/2007
Vakcode 430082 430084 435340
1.3.2
Vaknaam Stp. Maatschappelijke aspecten van de 3 natuurwetenschappen Geschiedenis van de natuurwetenschappen 3
Vaknaam Bachelorproject MNW: Medische fysiologie Bachelorproject MNW: Medische fysica Bachelorproject MNW: Moleculaire geneeskunde Bachelorproject MNW: Bioinformatica / Genomics Bachelorproject MNW: Fysica van leven
Stp. 12
Periode 4 en/of 5
12 12
4 en/of 5 4 of 5
12
4 of 5.
12
Periode 4 of 5
Keuzevakken Vakcode 420019
Vaknaam Elektronica en signaalverwerking
Stp. 6
Periode 1, 2 en 3
Oriëntatie op de C/E/M variant
Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursussen op deze varianten volgen (elk 6 sp in omvang). Vakcode 470185 400375 991010
1.3.4
Stp. 6 6 6
Periode 02.03.2009-27.03.2009 maart 2009 maart 2009
Verplichte keuze van 12 sp Vakcode 430028 430080 430081 435024
6
Vaknaam Wetenschapscommunicatie voor Bètaonderzoekers Oriëntatie op de M-variant Science educatie en oriëntatie op het beroep van leraar
Vaknaam Thermodynamica van levende systemen Structuurbiologie Kansrekening en statistiek II voor MNW Moderne ontwikkelingen in de farmacochemie I (MOF I)
Medische natuurwetenschappen (BSc)
Stp. 3 6 6 3
Periode 2 2 2 2
2 naam code docent studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur toetsing
doelgroep naam code coördinator studiepunten periode doel inhoud
werkwijze
literatuur toetsing doelgroep voorkennis
Examenonderdelen Academic Core 1 420218 drs. J.B. Buning 1 1 Het ontwikkelen van de academische vaardigheden nodig voor de bachelor. Binnen dit vak ontwikkel je 5 (MNW,N) of 6 (SBI) academische vaardigheden (oordeelsvermogen, mondeling communiceren, schriftelijk communiceren, projectmatig werken, leervaardigheden, en (alleen voor SBI) onderzoeksmethoden en technieken). Deze vaardigheden zijn in verschillende vakken aan de orde en ontwikkel je binnen die vakken. In tutorbijeenkomsten worden deze vaardigheden in onderling verband en in toekomstig beroepsperspectief gezet. De ontwikkeling van de vaardigheden houd je bij in een digitaal portfolio. De voortgang wordt besproken in tutorbijeenkomsten. Handleiding academische vorming en tutoraat. Aan het einde van het jaar wordt aan de hand van het portfolio door de tutor vastgesteld of de ontwikkeling van de academische vaardigheden op schema is. Het door de student opgestelde plan van aanpak voor het 2e jaar wordt met de tutor besproken en goedgekeurd. Aan het einde van de bachelor moeten alle vaardigheden voldoende beoordeeld worden. 1N, 1SBI, 1MNW Bachelorproject MNW: Bioinformatica / Genomics 430041 prof.dr. J. Heringa 12 4 of 5. Oriëntatie en voorbereiding op de afstudeerrichting (master track) Computation of Life in de MNW-masteropleiding. Nadere kennismaking met en verdieping in het vakgebied bioinformatica. In het kader van deze cursus wordt een bacheloropdracht uitgevoerd, waarmee de student laat zien dat hij / zij kennis en vaardigheden op het gebied van theorie, experimenteel werk, data analyse, schriftelijk en mondeling rapporteren, etc. die in de bachelorfase aan de orde zijn geweest, kan toepassen in een project van enige omvang. De bacheloropdracht dient daarmee als 'proeve van bekwaamheid'. Bestudering van leerboek en/of andere relevante vakliteratuur d.m.v. begeleide zelfstudie, uitvoering van praktische oefeningen en een onderzoeksproject onder leiding van een stafmedewerker, schriftelijke en mondelinge verslaggeving. Er is een handleiding bacheloropdracht beschikbaar. Nader te bepalen. Toetsing vind plaats door beoordeling van het eindverslag: de bacheloropdracht, en door toetsing van de theorie. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding
Examenonderdelen
7
Medische Natuurwetenschappen, in het bijzonder de cursus Inleiding Bioinformatica. opmerkingen Bovenstaande beschrijving is voorlopig. De integratie van theoretische en praktische elementen staat nog ter discussie. Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 430096) of 24 studiepunten (vakcode 430106). naam code coördinator studiepunten periode doel inhoud
werkwijze
literatuur toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen
Bachelorproject MNW: Fysica van leven 430039 dr.ir. G.J.L. Wuite 12 Periode 4 of 5 Oriëntatie en voorbereiding op de afstudeerrichting Fysica van Leven in de MNW-masteropleiding. Nadere kennismaking met en verdieping in dit vakgebied. In het kader van deze cursus wordt een bacheloropdracht uitgevoerd, waarmee de student laat zien dat hij / zij kennis en vaardigheden op het gebied van theorie, experimenteel werk, data analyse, schriftelijk en mondeling rapporteren, etc. die in de bachelorfase aan de orde zijn geweest, kan toepassen in een project van beperkte omvang. De bacheloropdracht dient daarmee als 'proeve van bekwaamheid'. Bestudering van leerboek en/of andere relevante vakliteratuur d.m.v. begeleide zelfstudie, uitvoering van een opdracht aan de hand van een beperkte probleemstelling onder er leiding van een stafmedewerker, schriftelijke en mondelinge verslaggeving. Er is een handleiding bacheloropdracht beschikbaar. Nader te bepalen. Toetsing vind plaats door beoordeling van het eindverslag en de uitvoering van de bacheloropdracht. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen. Bovenstaande beschrijving is voorlopig. De integratie van theoretische en praktische elementen staat nog ter discussie. Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 430107) of 24 studiepunten (vakcode 430108).
naam code coördinator studiepunten periode doel
Bachelorproject MNW: Medische fysica 430085 dr.ir. Th.J.C. Faes (
[email protected]) 12 4 en/of 5 Oriëntatie en voorbereiding op de MNW-masterspecialisatie Medische fysica (Medical Physics) in de MNW- masteropleiding. inhoud Nadere kennismaking met en verdieping in medisch fysica. In dit project voert de student een opdracht uit, waarmee hij/zij laat zien kennis en vaardigheden op het gebied van theorie, experimenteel werk, data analyse, schriftelijk en mondeling rapporteren, etc., kan toepassen in een project van
8
Medische natuurwetenschappen (BSc)
werkwijze
literatuur toetsing
doelgroep voorkennis opmerkingen
naam code coördinator studiepunten periode doel inhoud
werkwijze
literatuur toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen
beperkte omvang op het gebied van de medische fysica. De bacheloropdracht is daarmee een 'proeve van bekwaamheid.' Bestudering van leerboek en/of andere relevante vakliteratuur d.m.v. begeleide zelfstudie, uitvoering van een opdracht aan de hand van een beperkte probleemstelling onder leiding van een stafmedewerker, schriftelijke en mondelinge verslaggeving. Er is een handleiding bacheloropdracht beschikbaar. Nader te bepalen voor betreffende opdracht. Toetsing vindt plaats door beoordeling van de schriftelijke en mondelinge verslaggeving, alsmede over de wijze van uitvoering van de bacheloropdracht. 3MNW Basiskennis uit de gevolgde MNW-bachelorstudie. • Voor meer informatie over beschikbare bachelor-opdrachten: Zie Blackboard onder Bachelorproject Medische Fysica. • Minimaal 6 weken voor aanvang van opdracht contact opnemen met de coordinator Th.J.C.Faes (
[email protected]) o.v.v. Aanmelden MNWBachelor stage Medische fysica. • Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 430099) of 24 studiepunten (vakcode 430110). Bachelorproject MNW: Medische fysiologie 430100 dr. G.J.M. Stienen ((
[email protected])) 12 4 en/of 5 Oriëntatie en voorbereiding op de MNW-masterspecialisatie Medische Fysiologie (Medical Physiology) in de MNW-masteropleiding. Nadere kennismaking met en verdieping in de medisch fysiologie. In dit project participeert de student in medisch georiënteerd onderzoek, op cardiovasculair gebied. In dit kader zal met een grote mate van zelfstandigheid een aantal experimenten worden uitgevoerd of een literatuurstudie worden verricht binnen lopend onderzoek naar het vóórkomen, de oorzaken en/of de behandeling van hart- en vaatziekten. Bestudering van de relevante vakliteratuur. Vervolgens stelt de student, in overleg met de begeleider (promovendus, postdoc of stafmedewerker) een werkplan op voor de uitvoering van het project. Dit wordt afgesloten met een schriftelijke en mondelinge verslaggeving. Nader te bepalen, afhankelijk van het onderwerp. Toetsing vindt plaats door beoordeling van de praktische uitvoering en de schriftelijke en mondelinge verslaggeving. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen. Minimaal 6 weken voor aanvang contact opnemen met de coördinator. Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 430101) of 24 studiepunten (vakcode 430109).
Examenonderdelen
9
naam code coördinator studiepunten periode doel
Bachelorproject MNW: Moleculaire geneeskunde 430040 dr. M.H. Siderius 12 4 of 5 Het doel van de oriëntatie is de student, door middel van het uitvoeren van een klein onderzoeksproject, inzicht te verschaffen in de verschillende specialisaties binnen de afstudeerrichting Moleculaire Geneeskunde.
inhoud In deze oriëntatie zal de student een klein onderzoek uitvoeren in het kader van één van de lopende onderzoeksprojecten van de hieronder genoemde werkgroepen. Hieronder wordt kort samengevat welke aspecten en technieken er bij de verschillende werkgroepen aan bod zullen komen: Moleculaire Farmacologie: hierin zal de farmacologische werking van te onderzoeken stof(fen) worden getest in verschillende farmacologische testsystemen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van cellulaire systemen waarin wild-type en mutante humane en/of virale receptoren tot expressie zijn gebracht. De interactie van deze stoffen worden bestudeerd d.m.v. radioligand bindingsstudies, reporter gen bepalingen en second messenger analyses. Moleculaire Toxicologie: hierin zal onderzocht worden op welke wijze te onderzoeken stof(fen) enzymatisch worden afgebroken door recombinant humane biotransformatie enzymen. Bekeken zal worden of de gevormde metabolieten farmacologisch of toxicologisch actief zijn. Ook zal het vermogen van de stof(fen) tot het veroorzaken van drug-drug interacties worden onderzocht. Bio-Analytische Chemie: hierin zullen analysemethodes worden ontwikkeld waarmee de aanwezigheid en concentraties van te onderzoeken stof(fen) en hun metabolieten kan worden bepaald in biologische monsters. Daarnaast kan gewerkt worden aan de analyse van eiwitmengsels. Analysemethodes die toegepast kunnen worden zijn HPLC, GC, massaspectrometrie, cappilaire zone-electroforese etc. Biochemie: In deze richting zullen studenten aan de hand van diverse modelsystemen (gist, cellijnen, ' humanized yeast') de signaalstransductie van eiwitten (receptoren, scaffolding, signalling platforms, chaperones Hsp90/Cdc37) of de intracellulaire effecten van biotransformatie enzymen (adaptieve responsen) bestuderen. Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van de diverse Biochemische- en Moleculair Biologische/Genetische technieken. werkwijze De studenten zullen in de eerste week een literatuurstudie uitvoeren aan de hand van opdrachten. Vervolgens zal de student, in overleg met de begeleiders, een werkplan opstellen voor het uit te voeren onderzoek. Hierna zal de student het onderzoek experimenteel uitvoeren. In de laatste week dient er een verslag te worden geschreven en dient er een korte mondelinge presentatie te worden gehouden voor de medestudenten. literatuur Bij aanvang van het eindproject zullen enkele relevante artikelen ter beschikking worden gesteld. Vervolgens dient de student zelf literatuur te verzamelen bij de bibliotheek en via internet (PubMed; elektronische tijdschriften bij UBVU). toetsing De beoordeling zal plaatsvinden op basis van de schriftelijke rapportage
10
Medische natuurwetenschappen (BSc)
(labjournaal en verslag), de practische vaardigheid en de mondelinge presentaties. doelgroep 3MNW voorkennis Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische natuurwetenschappen. opmerkingen Het bachelorproject kan in overleg met de coordinator worden uitgebreid naar 18 studiepunten (vakcode 430098) of 24 studiepunten (vakcode 430111). naam code docenten studiepunten periode inhoud werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code coördinator docenten studiepunten periode doel
Basiswiskunde 400288 prof.dr. A.C.M. Ran; drs. J.A. Los 2 1 De cursus begint met een herhaling van vwo stof. Daarna komen een aantal nieuwe onderwerpen aan bod: complexe getallen en volledige inductie. Gemengd hoor- en werkcollege. Met de huiswerkopgaven zal de student ongeveer vier uur per week bezig moeten zijn. Jan van de Craats en Rob Bosch, Basiswiskunde. Aangevuld met een dictaat. Afsluitende toets. 1W, 1BWI, 1N, 1S, 1F, 1MNW, 1WN, 1SBI vwo-wiskunde b1 Bio-analytische chemie 430094 prof.dr. H. Irth; dr. H. Lingeman 3 5 Het verwerven van kennis en het aanleren van analytische technieken die gebruikt kunnen worden bij de (quantitatieve) bepaling van geneesmiddelen en endogene verbindingen in biologische systemen. In een geïntegreerd hoor-/werkcollege komen de technieken aan de orde die gebruikt kunnen worden voor zowel de kwalitatieve als kwantitatieve bepaling van geneesmiddelen, met de hierbij horende metabolieten en/of ontledingsproducten in een biologische matrix. Technieken die bestudeerd worden zijn chromatografie, electroforese, massa spectrometrie en biologische, enzymatische en immunologische reactie-detectiesystemen. Geïntegreerd hoor-/werkcollege. Harris, D.C., Quantitative Chemical Analysis. En door de docent(en) beschikbaar gesteld materiaal. Schriftelijk tentamen. 1F, 1MNW Biochemical Regulation in Health and Disease 470168 dr. I.M. van Die (email
[email protected]) dr. I.M. van Die; prof.dr. A. Horrevoets; dr. B.M. Bakker 6 01.06.2009-26.06.2009 De cursus is een goede basis voor die studenten die zich in hun masterfase
Examenonderdelen
11
werkwijze
literatuur
toetsing doelgroep
blackboard opmerkingen naam code docenten studiepunten periode doel
12
willen richten op immunologie, celbiologie, biochemie, infectieziekten en oncologie. Doel van de cursus is het verwerven van kennis en inzicht in moleculair biochemische aspecten van • Regulatie mechanismen die verantwoordelijk zijn voor de communicatie tussen verschillende cellen van het menselijke lichaam • Veranderingen van deze moleculaire mechanismen bij (chronische) ontstekingsreacties, en diverse ziekten, zoals hart en vaatziekten, tumormetastasering en infectieziekten zoals Aids en bacteriële/parasitaire infecties. Er zal inzicht worden verkregen in fundamentele biochemische processen en hun rol in verschillende ziekten. Er zal aandacht worden besteed aan het belang van biochemische kennis voor het ontwikkelen van diagnostische testen en therapieën. Hierbij wordt de weg geopend naar "drugdesign". Meer gedetailleerde informatie over de cursus zal op blackboard worden bekendgemaakt. Niveau 2: verdieping Colleges en practica, en een keuze-project bestaande uit een praktische opdracht en literatuur onderzoek dat wordt afgesloten met een presentatie en/of poster. In de studiehandleiding zijn uitgebreide aanwijzingen opgenomen m.b.t. de studiestof. Het praktisch deel van de cursus omvat drie laboratorium experimenten m.b.t de samenstelling van het bloedplasma t.a.v. lipoproteïnen, (glyco)proteïnen, bloedgroepen en metabolieten onder verschillende (patho)fysiologische omstandigheden. Daarnaast worden enkele computer-practica aangeboden (drugdesign, massa-spectometry). Tijdens het practicum zal ook vaardigheid worden aangeleerd in het bijhouden van een labjournaal. • Medical Biochemistry van John Baynes en Marek H. Dominiczak, Uitgeverij Mosby, London (ISBN 0723430128), 2e druk (wordt mogelijk gewijzigd, zie tzt blackbord). • Studiehandleiding met aanvullende studiestof. Schriftelijke toets; prakticum en project worden afzonderlijk beoordeeld en tellen mee bij de bepaling van het eindcijfer. De cursus is een keuzecursus voor tweede en derdejaars bachelorstudenten Biomedische wetenschappen. De cursus is verplicht voor studenten Medische Natuurwetenschappen (FEW). Alle studenten zijn verplicht zich in te schrijven via TISVU vóór 5 mei 2009. Communicatie via Blackboard Maximum aantal studenten is 110. Biochemie 435051 dr. J.C. Vos; dr. M.H. Siderius 6 2 Het hoorcollege dient om inzicht te geven in de basisprincipes van de bouw van levende cellen, de chemische structuur van de bestanddelen van deze cellen en de manier waarop cellen energie winnen uit de afbraak van voedingsstoffen en deze energie gebruiken voor groei en deling, als ook basisprincipes van de moleculaire biologie van de levende cel, de manier waarop genetische informatie in cellen wordt opgeslagen en de verwerking
Medische natuurwetenschappen (BSc)
inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode doel inhoud
van deze informatie tot de eiwitten van de cel. Ook de belangrijkste aspecten van recombinant DNA technologie worden behandeld. Er wordt begonnen met het bespreken van de structurele en functionele opbouw van de levende cel, waarna de verschillende soorten (macro)moleculen die in de cel aanwezig zijn worden behandeld. Vervolgens wordt bekeken op welke manier een cel zijn energie verkrijgt uit voedsel. De afbraakroutes van de belangrijkste voedingsstoffen (koolhydraten en vetten) worden besproken, gevolgd door de structuur en functie van biologische membranen die een centrale rol spelen in de omzetting van de zo gewonnen energie in een voor de cel bruikbare vorm (ATP). Ook de fotosynthese komt aan bod. Tevens de behandeling van de structuur en functie van DNA en de manier waarop DNA in de celkern is opgevouwen tot chromosomen. Vervolgens de genetische informatiestroom DNA -> RNA -> eiwit en de manier waarop deze informatiestroom wordt gereguleerd. Tenslotte komen de belangrijkste onderdelen van de recombinant DNA technologie aan de orde (genetische modificatie, DNA volgorde analyse, PCR, etc.). Hoorcollege en werkcollege aan de hand van vragen over de behandelde stof. Delen uit Alberts, B. et al., Essential Cell Biology, 2e editie, 2003; zoals aangegeven in de studiehandleiding bij dit college. Schriftelijk tentamen. Met het maken van Blackboard opdrachten kan een bonus worden verdient. 1F, 1MNW, 1S, 1SBI, 1W-B Calculus I 400300 dr. R. van der Hout; onbekend 3 2 Kunnen toepassen van basale calculus technieken in vraagstukken. Vertalen van een eenvoudige praktijkbeschrijving naar een calculus opgave. Zelfstandig bestuderen van wiskundetekst in de engelse taal. Functies van één reële veranderlijke: limiet, continuiteit, afgeleide met toepassingen, l'Hospital, primitieve, substitutie en partiële integratie, eenvoudige differentiaalvergelijkingen. Werkcollege met huiswerkcorrectie. De cursus wordt gegeven in groepen van circa 40 studenten. Elke groep heeft een docent en een assistent. Adams, Calculus: A Complete Course, Sixth Edition. Pearson, 2006 Schriftelijk tentamen. 1F, 1MNW, 1S, 1SBI Calculus II voor S/F/MNW 435002 dr. R. van der Hout 6 1 en 2 De bestudering van wat meer geavanceerde onderdelen van de calculus. Differentiaal- en integraalrekening in meer veranderlijken, extreme waarden van functies van meer veranderlijken, reeksen en machtreeksen, stelling van Taylor, oplossen van differentiaalvergelijkingen m.b.v. machtreeksen. Als de tijd het toelaat: Fourierreeksen en scheiding van
Examenonderdelen
13
variabelen bij partiële differentiaalvergelijkingen. werkwijze Hoorcollege, werkcollege en zelfstudie. literatuur Adams - Calculus, A Complete Course, 6th ed. Aanvullende literatuur voor het tweede deel van het vak wordt nader bekend gemaakt. toetsing Schriftelijk tentamen. Aan het eind van periode 1 is er een deeltentamen. doelgroep 2S, 2F, 2MNW naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing
doelgroep
Elektronica en signaalverwerking 420019 dr. P.J. Blankert; drs.ing. J.M. Mulder 6 1, 2 en 3 • Het verkrijgen van kennis van basisbegrippen uit de analoge en digitale elektronica en het grensgebied tussen beide gebieden. • Het verkrijgen van inzicht in begrippen die een rol spelen bij de elektronische verwerking van meetsignalen. • Het kunnen toepassen van deze kennis en dit inzicht bij het ontwerpen en bouwen van eenvoudige elektronische schakelingen en bij elektronische signaalverwerking. In het college zullen de volgende onderwerpen aan de orde komen: • wetten van Kirchhoff, theorema's van Thévenin en Norton; • ingangs- en uitgangsimpedantie; • wisselstroomcircuits, overdrachtskarakteristiek, Bode plot; • laag- en hoogdoorlaat filter, resonantiecircuits; • diode- en operationele versterkerschakelingen; • logische basisschakelingen • AD en DA conversie. • fourier transformatie. • regelsystemen • modulatie; Een aantal van deze onderwerpen wordt geïllustreerd aan de hand van toepassingen binnen veel gebruikte meetapparatuur, zoals filters, meet- en regelsystemen, lock-in versterker, digitale voltmeter. Geïntegreerd college en practicum Practicumhandleiding en aanvullende informatie. De beoordeling vindt plaats op grond van de resultaten van schriftelijke toetsen, het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en het bijgehouden waarnemingenboek. 2N, 2WN, mMNS-MP1
naam code docenten studiepunten periode doel
Fysica en medische fysica I 430060 dr. T.J. Ketel; dr. K.S.E. Eikema 3 4 Doelstelling van het college Fysica en medische fysica I is de basisbegrippen van de natuurkunde te introduceren die ten grondslag liggen aan de mechanische verschijnselen in de levende natuur. inhoud Fysica is de wetenschap die de eigenschappen van de materie beschrijft in
14
Medische natuurwetenschappen (BSc)
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep voorkennis
naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep naam code docent studiepunten
termen van natuurwetten. De fysica speelt bij het begrijpen van de eigenschappen van de levende materie en het menselijk lichaam een essentiële rol. In dit college zullen eerst de wetten van Newton behandeld worden waarmee de bewegingen van voorwerpen onder invloed van krachten beschreven kunnen worden. Het gedrag van vloeistoffen en de stabiliteit van vaste structuren en mechanische trillingen komen vervolgens aan de orde. In een aantal voorbeelden worden diverse toepassingen besproken. Voorstudie, hoorcollege met demonstraties en discussie, werkcollege en zelfstudie. Giancoli, Douglas C., Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA. Beoordeling via leesopdrachten, huiswerkopgaven en een schriftelijk tentamen. Samen bepalen deze toetsen het eindcijfer. 1MNW, 1SBI, 2F Het college sluit aan op Practicum Natuurkunde. Het college bereidt voor op: • Fysica en Medische Fysica II • Natuurkunde en Gezondheid, Structuur van de materie (MNW) • Physical Sciences, Duurzame energie (SBI) Fysica en medische fysica II 430061 dr. T.J. Ketel; dr. K.S.E. Eikema; prof.dr. R.M. Heethaar 3 5 Doelstelling van het college Fysica en medische fysica II is de discussie van basisbegrippen van de natuurkunde uit te breiden en diegene te introduceren die ten grondslag liggen aan de elektrische en magnetische verschijnselen in de levende natuur. Fysica is de wetenschap die de eigenschappen van de materie beschrijft in termen van natuurwetten. De fysica speelt bij het begrijpen van de eigenschappen van de levende materie en het menselijk lichaam een essentiële rol. In dit college zullen de verschillende wetten behandeld worden die aan het einde de Maxwell vergelijkingen opleveren, die alle elektromagnetische verschijnsels beschrijven kunnen. In enkele colleges komt de relatie tussen elektromagnetisme en verschillende essentiële levensprocessen aan de orde. Voorstudie, vragencollege, werkcollege en zelfstudie. Giancoli, Douglas C., Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA. Beoordeling via leesquizzen, huiswerkopdrachten en een schriftelijk tentamen. Samen bepalen deze toetsen het eindcijfer. 1MNW, 1S, 1SBI Geschiedenis van de natuurwetenschappen 420148 prof.dr. F.H. van Lunteren 3
Examenonderdelen
15
periode 4 inhoud De volgende thema's worden behandeld: Het aristotelische wereldbeeld in Oudheid en Middeleeuwen, geocentrisme en heliocentrisme, de wetenschappelijke revolutie, elektriciteit en magnetisme, de chemische omwenteling, van atoom tot atoommodel, de darwiniaanse (r)evolutie, geneeskunde en natuurwetenschap, relativiteitstheorie en quantummechanica, natuurwetenschap ten dienste van de geneeskunde, natuurwetenschap, geloof en ideologie. werkwijze Hoorcollege en opdrachten; digitale leeromgeving. literatuur Reader. toetsing Tentamen en opdrachten. doelgroep 3N, 2S, 2F, 2MNW, 2SBI, 3WN opmerkingen Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij de docent, afdeling Algemene Vorming, De Boelelaan 1081, kamer T-036a, tel. (020) 598 7723,
[email protected]. Zie ook de website van de afdeling Algemene Vorming http://www.few.vu.nl/av/index-nl.html (medewerkers). naam code docent studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel
16
Inleiding bioinformatica 430020 prof.dr. J. Heringa 6 4 en 5 Het vak geeft een overzicht van het vak bioinformatica en de belangrijkste technieken op dit vakgebied. Er wordt een inleiding in de bioinformatica gepresenteerd, waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: • Biomoleculaire en genomics databases (genoom, sequentie, secundaire en tertiaire structuur, afgeleide databases, etc.) • Sequentie analyse (alignment, dynamic programming, sequence database searching) • Fylogenie en fylogenetische methoden • Algoritmen voor secundaire en tertiaire structuurvoorspelling • Genexpressie data analyse • Genomics data mining (vinden van functionele relaties, comparative genomics) • Intracellulaire netwerken Hoorcolleges, werkcolleges, practische opdrachten. Xiong, J., Essential Bioinformatics, Cambridge University Press, 2006, ISBN-13: 978-0521600828. Practische opdrachten en schriftelijk tentamen. 2MNW, 3F, 3S, 3I Inleiding Medische natuurwetenschappen 430089 prof.dr. W.H. Mager; prof.dr. R.M. Heethaar 3 1 Het doel van dit vak is een oriëntatie te bieden op de medische
Medische natuurwetenschappen (BSc)
inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep opmerkingen
natuurwetenschappen, het vakgebied dat zich bezig houdt met de studie van het functioneren van de mens in gezondheid en ziekte. MNW is een interdisciplinair wetenschapsgebied waarin de kennisontwikkeling plaatsvindt die de basis vormt voor vooruitgang in de geneeskunde en de gezondheidszorg. Het ene deel van het vak Inleiding MNW concentreert zich op de medische en klinische fysica. Er wordt een verkenningstocht door het menselijk lichaam gemaakt en de principes van het meten aan biologische systemen worden behandeld. De tocht begint bij de bouwstenen van het menselijk lichaam: de cel met zijn boeiende eigenschappen, waaronder de elektrische processen aan de celmembranen, de geleiding van elektrische impulsen langs zenuwvezels en elektrische volumegeleiding. Er is hierbij een directe afstemming met het vak Natuurkunde Practicum voor MNW dat ook in deze periode plaatsvindt. Het andere deel van het vak gaat over de medische uitdagingen in een aantal specialisatierichtingen van MNW, namelijk - behalve medische fysica - ook fysica van leven, moleculaire geneeskunde, medische fysiologie, bioinformatica, systeembiologie, neurowetenschappen en oncologie. Enkele gastsprekers geven een voordacht, er worden interviews met kerndocenten uit deze specialisatierichtingen gehouden en in groepjes wordt een Wiki gemaakt waarin wetenschappelijke hoogtepunten en uitdagingen op de MNW-deelgebieden worden gepresenteerd. Dit gedeelte van het vak wordt afgesloten met een minisymposium. Op het programma staan ook enkele site visits aan de bètafaculteiten en het VUmc. Colleges, practicum en opdrachten (waaronder interviews, het maken van een Wiki, en presentaties). Studiehandleiding met collegedictaat. Opdrachten, schriftelijke eindtoets en practicum. 1MNW Communicatie via Blackboard.
naam code docent studiepunten periode doel
Innovatieproject Geneesmiddelen 435095 dr. J.E. van Muijlwijk-Koezen (
[email protected]) 6 3 Het verwerven van kennis en inzicht in het ontwikkelingstraject van nieuwe geneesmiddelen, als voorbeeld van een innovatieproces. inhoud In het project worden de studenten bekend gemaakt met de verschillende stadia van een innovatieproces en het economisch benutten daarvan. Studenten onderzoeken het proces van geneesmiddelontwikkeling, d.w.z. target discovery, target validatie, lead discovery, lead optimalisatie, patentering, preklinische studies, klinische studies (fase 1, 2 en 3) en postmarket surveillance (ook wel fase 4 genoemd). Er wordt stilgestaan bij de specifieke benaderingen en problemen die je in iedere stap kunt tegenkomen en hoe daar op in te spelen. In een case staat telkens een ziekte centraal waarvoor een nieuw of beter geneesmiddel moet worden ontwikkeld. Aspecten die in de cases aan bod zullen komen zijn: Wat is de moleculaire basis van de ziekte? Hoe vind je een target? Hoe grijp je daarop in? Hoe zit het met het metabolisme, de kinetiek en de toxiciteit? Hoe patenteer je je
Examenonderdelen
17
werkwijze
literatuur toetsing
doelgroep naam code docent studiepunten periode doel
lead/geneesmiddel? Hoe werkt een klinische studie? Daarnaast wordt aandacht besteed aan de bedrijfseconomische kant van het innovatieproces: Aan welke voorwaarden moet een geneesmiddel voldoen wil het op de markt gebracht kunnen worden? Wat is de economische haalbaarheid van het geneesmiddel? Hoe werkt geneesmiddelregistratie? Hoe vergaat het een geneesmiddel van synthese tot apotheek? Wat is de rol van het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen in de R&D van een farmaceutisch bedrijf? Welke lange termijn afwegingen gaan vooraf aan keuzes met betrekking tot R&D? Na een introductie wordt in gemengde groepjes (studenten Farmaceutische Wetenschappen, Science, Business & Innovation, en Medische Natuurwetenschappen) gewerkt aan een uitgebreide case waarin de ontwikkeling van een geneesmiddel voor een bepaalde ziekte aan bod komt. De nadruk ligt aan de bèta-kant op de moleculaire processen die aan de ziekte ten grondslag liggen en het zelfstandig doornemen van de verschillende randvoorwaarden waaraan dit type geneesmiddel moet voldoen. Aan de gamma-kant ligt het zwaartepunt op het toepassen van het bedrijfskundige concepten. Aan de case wordt gedurende de hele periode gewerkt. Daarnaast vinden (gast)colleges plaats waarin de verschillende stappen in het geneesmiddelontwikkelings- er vermarktingstraject worden besproken. Enkele stappen worden nader bestudeerd door het maken van een korte opdracht. De te bestuderen stof en achtergrond informatie worden tijdens de cursus via Blackboard ter beschikking gesteld. De cases worden beoordeeld aan de hand van uitvoering, verslag en presentatie. Individuele opdrachten worden beoordeeld. De theorie wordt getoetst door middel van een schriftelijk tentamen. 1F, 1MNW, 1SBI
werkwijze literatuur toetsing doelgroep
Kansrekening en statistiek I A 430074 dr. C.M. Quant 3 5 Inleiding tot onderdelen van de kansrekening en statistiek die een rol spelen in de medische natuurwetenschappen. Introductie van basisbegrippen uit de kansrekening die ten grondslag liggen aan de statistische methoden die een rol spelen in de analyse van medische data. Aan bod komen o.a. beschrijvende statistiek, het kansbegrip, stochastische variabelen, kansverdelingen, voorwaardelijke verdelingen, verwachting en variantie en enkele limietstellingen. Een bijbehorend werkcollege, gedeeltelijk gericht op toepassingen in de medische natuurwetenschappen, biedt gelegenheid beter te leren omgaan met de begrippen. Theoretische concepten worden geïllustreerd d.m.v. computeropdrachten. Hoorcollege, werkcollege en computerpraktikum. Wordt nog bekend gemaakt. Schriftelijk tentamen en computeropdrachten. 2MNW
18
Medische natuurwetenschappen (BSc)
inhoud
voorkennis Calculus I en II. naam code docent studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code docenten studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen
Kansrekening en statistiek I B 430082 dr. M.A. Jonker 3 1 Inleiding tot onderdelen van de statistiek die een rol spelen in de medische natuurwetenschapppen. In de statistiek wil men op grond van waarnemingen uitspraken doen over de kansverdeling waaruit deze waarnemingen afkomstig zijn. In dit college wordt een overzicht gegeven van de basisbegrippen. Achtereenvolgens komen schattingstheorie, toetsingstheorie, de constructie van betrouwbaarheidsintervallen en lineaire regressie aan de orde. Een bijbehorend werkcollege biedt gelegenheid om beter om te leren gaan met de begrippen. Theoretische concepten worden geillustreerd door middel van computeropdrachten, waarin met behulp van het statistische pakket R datasets worden geanalyseerd. Hoorcollege, werkcollege en computerpracticum. Rice, John A., Mathematical Statistics and Data Analysis, Duxbury Press. Handleiding R (van het college Statistische Data Analyse). Schriftelijk tentamen en computeropdrachten. 3MNW Calculus I en II, Kansrekening en Statistiek 1A. Kansrekening en statistiek II voor MNW 430081 prof.dr. M.C.M. de Gunst; dr. W.N. van Wieringen 6 2 Behandeling van statistische begrippen en technieken die een rol spelen in de bioinformatica en fysica van leven. Verschillende statistische modellen en bijbehorende analysetechnieken worden behandeld, onder andere variantieanalyse, regressieanalyse en analyse van categorische data. Daarnaast komt het modelleren van processen waarbij toeval een rol speelt, aan de orde. Markov modellen, hidden Markov modellen en Markov chain Monte Carlo technieken zullen worden geïntroduceerd. Combinatie van hoorcollege, literatuurstudie en computerpracticum. Rice, John A., Mathemetical Statistics and Data Analysis, Duxbury Press. Ewens, Warren J. en Grant, Gregory R., Statistical Methods in Bioinformatic, an introduction. Huiswerkopdrachten en, afhankelijk van het aantal deelnemende studenten, eindopdracht en/of schriftelijk tentamen. 3MNW Kansrekening en statistiek I (A en B) voor MNW. Voor dit vak geldt een aanmeldingsplicht via TIS: https://tis.vu.nl/tis/menu.
Examenonderdelen
19
naam code docent studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode
20
Kinetiek van chemische reacties 435096 dr. G. van der Zwan 3 4 Relatie reactiemechanisme en reactiesnelheid leren begrijpen. De snelheid van productvorming bij chemische reacties wordt voor een groot deel bepaald door het precieze mechanisme. In dit college wordt voor een aantal elementaire reacties de bijbehorende kinetiek uitgewerkt. Vervolgens kunnen dan ingewikkelder processen worden bestudeerd, en bekeken op welke wijze de gemeten kinetiek van die processen inzicht geeft in de elementaire stappen waaruit het proces bestaat. Enzym kinetiek (MichaelisMenten kinetiek) zal ook uitgebreid aan de orde komen, alsmede een aantal technieken waarmee reactiesnelheden gemeten kunnen worden. Differentiaalvergelijkingen spelen een belangrijke rol in de studie van reactiekinetiek, daarom zal ook de nodige aandacht worden besteed aan dit soort vergelijkingen. Om aan te geven dat deze vergelijkingen zeer veel toepassingen vinden in alle gebieden van de natuurwetenschap zullen zo nu en dan ook voorbeelden van buiten de chemie gebruikt worden. Als laatste onderdeel van het college zullen elementaire moleculaire theorien voor de snelheidsconstante ter sprake komen. Hoor- en werkcolleges. Atkins, P., De Paula, J., Atkins' Physical Chemistry, 8th ed, Oxford, hoofdstuk 21, 22, 24. Schriftelijk tentamen. 1S, 1MNW Lineaire algebra voor S/MNW/SBI 400302 dr. R. van der Hout 3 4 Leren omgaan met vectoren en matrices. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: stelsels lineaire vergelijkingen, vectorvoorstellingen van lijn en vlak, inproduct en uitproduct, matrices, determinanten, eigenwaarden en eigenvectoren, stelsels lineaire differentiaalvergelijkingen. Hoorcollege en werkcollege. Er wordt wekelijks ook huiswerk opgegeven. Delen uit het boek Calculus 6e Early Transcendentals, Matrix Version, van Edwards en Penney, aangevuld met materiaal dat door de docent beschikbaar wordt gesteld. Schriftelijk tentamen aan het eind van periode 4, met schriftelijke herkansing. 1S, 1MNW, 2SBI Maatschappelijke aspecten van de natuurwetenschappen 420153 prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen 3 4
Medische natuurwetenschappen (BSc)
doel Het verwerven van kennis en inzicht in de wisselwerking tussen wetenschap, technologie en samenleving. inhoud De cursus gaat in op de wisselwerking tussen wetenschap, technologie en samenleving. Aan de hand van concrete, actuele vraagstukken wordt ingegaan op theoretische concepten die gebruikt worden bij de analyse van deze wisselwerking. Expliciete aandacht wordt besteed aan de sturing van wetenschap via het (investerings)beleid van de overheid, en aan methoden die gebruikt worden om de impact van wetenschap in te schatten (`Technology Assessment'). Daarnaast worden ook een aantal relevante vraagstukken rond de interne ontwikkeling van wetenschap en technologie besproken. werkwijze Hoor- en werkcollege. literatuur Syllabus. toetsing Schriftelijke rapportage en toets. doelgroep 3N, 2S, 2F, 2MNW, 2SBI, 3WN opmerkingen Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen en Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij Joske Bunders kamer U-552 de Boelelaan 1081, tel. (020) 598 7030. Inschrijven in TIS, https://tis.vu.nl/tis/menu is voor dit vak verplicht! Inschrijven is mogelijk tot 14 dagen voor aanvang van de cursus. naam code docent studiepunten periode doel
Medische fysiologie I 430059 dr. P. Koolwijk 3 1 Het doel van de cursus Medische fysiologie I is het verwerven van kennis van en het verkrijgen van inzicht in het functioneren van het menselijk lichaam op orgaanniveau. inhoud De cursus is opgebouwd uit de volgende 4 onderwerpen: • Inleiding Humane: Fysiologie Milieu interieur, onderscheid animale en vegetatieve systeem. • Hart en Bloedsomloop: Automatie, pacemaker, ECG, bouw van het hart, drukcurves, bloeddrukmeting, ritmestoornissen, hartinfarct, bouw vaaten lymfesysteem, druk en stroom in vaten. • Regulatie van de Circulatie: Rol van het endotheel, glad spierweefsel, baroreceptoren, veneuze pomp. • Ademhaling: Alveoli (gasuitwisseling), spirometrie, longcompliantie, astma, hemoglobine. werkwijze In acht plenaire bijeenkomsten worden de studenten vertrouwd gemaakt met de basisprincipes van het functioneren van het hart, de bloedsomloop en de ademhaling. Hierbij zal de relatie gelegd worden tussen de eigenschappen en functie van cellen en het functioneren van de daarbij horende macroscopische structuren. Het zwaartepunt van de cursus zal echter liggen op zelfwerkzaamheid van de studenten in het kader van werkgroepen en practica. In werkgroepen zal aan de hand van concrete vragen en opdrachten een doorsnede gemaakt worden van de bovengenoemde onderwerpen. Een belangrijk aspect hierbij zal zijn een eerste kennismaking met medische terminologie en technieken en de samenhang tussen de verschillende
Examenonderdelen
21
lichaamsfuncties in rust en tijdens inspanning. De practica over de onderwerpen 2 en 4 zijn bedoeld als illustratie van de lichaamsfuncties en de gangbare meetmethoden. literatuur Vander, Sherman en Luciano, Human Physiology, MacGraw Hill, 11e editie. Syllabus met daarin opgenomen een uitgewerkt rooster, een beknopte samenvatting van de collegestof, de werkgroep vragen/problemen en de practicumhandleiding. toetsing Schriftelijk tentamen: 30 multiple choice en 8 open vragen. doelgroep 1MNW, 1F, keuzevak voor 1AI naam code coördinator docenten
studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze
22
Medische fysiologie II 430102 dr. G.J.M. Stienen mw.dr.ir. A. Muller; dr. G.P. van Nieuw Amerongen; dr. A.A. van Lambalgen; dr. W.S. Simonides; dr. G.J.M. Stienen; prof.dr. G.J. Tangelder 6 2 Het doel van de cursus Medische Fysiologie II is het verwerven van kennis van en inzicht in de bouw en functie van het zenuwstelsel, zintuigen, spierweefsel, het spijsvertering systeem, de nieren en het bloed. De cursus is opgebouwd uit de volgende delen met de bijbehorende onderwerpen: • Centrale en perifere zenuwstelsel: neuronale paden en reflexen • Sensorische en motorische functie • Zintuigen: algemene principes, elektrische verwerking, adaptatie • Spierfunctie en beweging: EMG, mechanische eigenschappen • Beweging: motoriek, houdingshandhaving • Bewustzijn en gedrag: EEG, evoked potentials • Endocriene functies • Spijsvertering: voedselopname regulatie van het lichaamsgewicht • Bloed: stelping, afweer. Hoorcolleges, werkgroepen, practica en presentaties. In de hoorcolleges zullen de bovengenoemde onderwerpen aan bod komen. Hierbij zal een relatie gelegd worden tussen de bouw, functie en werking van het centrale en perifere zenuwstelsel, de zintuigen en de spieren. Een belangrijke plaats wordt ingenomen door de electro-mechanische signaaloverdracht: het electromyogram (EMG) en de mechanische eigenschappen van spieren. Het visueel en het auditief systeem en hun rol bij het uitvoeren van bewegingspatronen en het handhaven van houding zullen worden behandeld. Bovendien zal vooral aandacht worden besteed aan hormonale controle, regulatie van de spijsvertering, bloedstelping en de rol van het bloed binnen het afweersysteem. Het zwaartepunt van de cursus zal liggen op het stimuleren van de zelfwerkzaamheid van de studenten in werkgroepen en practica. In de werkgroepen zullen bovengenoemde onderwerpen uitgediept worden aan de hand van literatuurstudie, concrete klinisch georiënteerde vragen en opdrachten. De 5 practica vormen een illustratie en demonstratie van behandelde principes. Hierbij wordt de volgende onderverdeling gemaakt (ieder ongeveer 4 uur): - Zenuwgeleiding en spierfunctie
Medische natuurwetenschappen (BSc)
- Zintuigen - Bewustzijn en gedrag - Nierfunctie - Metabolisme en inspanning literatuur Vander, Sherman en Luciano, Human Physiology, 10e of 11e editie, MacGrawHill. Dit boek wordt ook gebruikt in het 1e jaar. Daarnaast wordt een syllabus beschikbaar gesteld met daarin opgenomen een uitgewerkt rooster, een beknopte samenvatting van de collegestof, de werkgroep vragen/opdrachten en de practicumhandleiding. toetsing Inleveren van de antwoorden op de werkgroepvragen en van de practicumverslagen is verplicht. De cijfers hiervan tellen mee in de eindbeoordeling. De cursus wordt afgesloten met een tentamen met 40 meerkeuze en 8 open vragen. doelgroep 2MNW, 2F naam code docent studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep opmerkingen
Medische natuurwetenschappen en samenleving 430013 dr. J.P. Dekker 3 4 Inzicht verkrijgen in de maatschappelijke rol van het medisch natuurwetenschappelijk onderzoek. Ontwikkelen van academische vaardigheden zoals discussiëren, spreken en schrijven. Een eerste aanzet voor de oriëntatie op de arbeidsmarkt. In de collegecyclus met gastsprekers worden actuele thema's rond het vakgebied aan de orde gesteld. In groepjes van drie of vier personen wordt een thema nader bestudeerd. Door middel van literatuur onderzoek wordt het thema uitgewerkt en gepresenteerd in de vorm van een scriptie en een powerpoint presentatie. (Werk-)college cyclus. Artikelen. Scriptie en presentatie. 1MNW Aanwezigheid bij college is verplicht.
naam code docenten studiepunten periode doel
Medische technologie 430084 dr.ir. Th.J.C. Faes; prof.dr. R.M. Heethaar 6 1 Verwerven van kennis van: • Fysische principes en eigenschappen van medisch technologische apparatuur. • Het gebruik ervan in ziekenhuizen en andere gezondheidszorginstellingen. • Speciale eisen aan deze apparatuur vanwege gebruik bij mensen (biocompatibiliteit, veiligheid, sterilisatie, wetgeving). • De kwaliteit en kwaliteitsmaten, en kwaliteitsborging. inhoud Medische apparatuur is zeer belangrijk bij het stellen van medische
Examenonderdelen
23
werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code coördinator docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep opmerkingen
24
diagnosen en de uitvoering van therapie. In het college worden besproken standaard en 'state-of-the-art' voorbeelden van medische technologie gebruikt voor diagnose, monitoring en therapie. Tevens wordt de werking van medische appratuur gedemonstreerd tijdens een aantal bezoeken aan VU medisch centrum. Middels begeleide zelfstudie verdiept de student zich in een specifieke medische techniek, waarover hij/zij rapporteert in een mondelinge presentatie voor de collega studenten. Hoorcolleges, demonstraties, opdrachten, voordracht. Nadere mededelingen over de literatuur via Blackboard. Mondelinge presentatie en schriftelijk tentamen. 3MNW, 3N MNW 2 niveau met betrekking tot wiskunde, natuurkunde en fysiologie. Moderne ontwikkelingen in de farmacochemie I (MOF I) 435024 prof.dr. N.P.E. Vermeulen prof.dr. N.P.E. Vermeulen; Gastdocenten 3 2 Het doel van dit college is de student kennis van en inzicht in de ontdekking (discovery) en de ontwikkeling (development) van nieuwe geneesmiddelen te laten verwerven, met name in de nieuwste ontwikkelingen daarin. Ook zal kennis verworven worden in het succes/falen van deze processen. In dit studieonderdeel zullen diverse moderne ontwikkelingen in het 'discovery' en 'development' proces van de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen behandeld worden. Enkele moderne ontwikkelingen waaraan aandacht zal worden besteed zijn: Design en synthese van 'bibliotheken' van kandidaat-geneesmiddelmoleculen, 'functional genomics' en 'proteomics', o.a. met het oog op het vinden van nieuwe 'targets' voor de ontwikkeling van geneesmiddelen en voor het bijbehorende veiligheidsonderzoek, 'high-throughput screening' van (gewenste) farmacologische activiteiten en (ongewenste) toxicologische effecten van kandidaat-geneesmiddelmoleculen, in silico/in computro en in vitro absorptie/distributie/metabolisme/eliminatie (ADME) en toxicology (SAFETY) en Systems biology onderzoek in 'drug discovery' en 'drug development'. Werk-/hoorcolleges van meerdere docenten en case studies. Er wordt intensief gebruik gemaakt van Blackboard. Het studiemateriaal zal bestaan uit recente (overzichts)artikelen uit de literatuur over de verschillende onderwerpen. Voorts zullen een aantal docenten, die deskundig zijn op de betreffende gebieden lezingen annex discussiesessies verzorgen. Schriftelijk tentamen, cases en presentaties. 3F, 3MNW Inschrijving dient tenminste 2 weken voor aanvang van de cursus plaats te vinden (via
[email protected]).
Medische natuurwetenschappen (BSc)
naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze
toetsing
doelgroep
Moleculaire mechanismen van ziektes voor MNW 430104 prof.dr. W.H. Mager; dr. J.E. van Muijlwijk-Koezen 3 1 Deze module behandelt mechanismen van een aantal belangrijke ziekten zoals kanker, atherosclerose ('aderverkalking') en AIDS. De nadruk ligt hierbij op de moleculaire processen die een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte, en hoe informatie hierover kan worden gebruikt om nieuwe diagnostiek en behandelingsmethoden te ontwikkelen. Allereerst zullen de cellulaire processen aan bod komen die ten grondslag liggen aan de ziekten. Vervolgens zullen de gevolgen van het niet juist functioneren van deze processen voor bepaalde organen worden bestudeerd, en als laatste de gevolgen voor het functioneren van het hele organisme. Bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingsmethoden zullen worden besproken: het ontwerpen van nieuwe geneesmiddelen, het gebruik van eiwitten die via recombinante technieken zijn verkregen, het ontwerpen van gentherapieën, en het gebruik van fysisch(-chemisch)e methoden. In deze keuzemodule zullen o.a. de volgende moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan diverse ziekten aan de orde komen: genetische veranderingen, bacteriële en virale infecties, en ontwikkelingsgerelateerde defecten. Na een inleiding over een van bovengenoemde ziekten zullen studenten in groepjes deelopdrachten t.a.v. deze ziekte uitwerken. Hierbij worden artikelen uit de wetenschappelijke literatuur gebruikt. Op geregelde tijden zal over de stof worden gediscussieerd met de begeleidende docent. De resultaten worden aan de overige studenten gepresenteerd, afwisselend schriftelijk en mondeling. De keuzemodule zal worden afgesloten met een schriftelijk tentamen. Daarnaast wegen in de beoordeling de mondelinge en schriftelijke presentaties evenals de bijdragen aan de (Blackboard)discussies tijdens de cursus mee. 2MNW
naam code docenten studiepunten periode doel
Natuurkunde en gezondheid 430018 dr. J.H. Meijer; prof.dr. S.L. Volker 6 4 en 5 Doelstelling van de cursus Natuurkunde en Gezondheid is het afronden van de basisnatuurkunde en de toepassing ervan op levensprocessen, diagnostiek en therapie te introduceren. inhoud Een gedegen kennis van de wetten van de fysica maakt het mogelijk levensprocessen te begrijpen, en afwijkingen ervan op te sporen en te behandelen. Deze wetten worden dan ook zeer veel toegepast in de geneeskunde. Veel diagnostiek en therapie maakt gebruik van fysische beginselen. Het onderwijs in het tweede jaar richt zich vooral op de volgende onderwerpen: Maxwell vergelijkingen, licht, lenzen, radioactiviteit, nucleaire technieken in de geneeskunde, stralingsbescherming en -hygiëne, elektrische geleidbaarheid van biologische weefsels, biomechanica, vloeistofstroming in
Examenonderdelen
25
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep naam code coördinator studiepunten periode doel
het algemeen en de stroming van bloed in het bijzonder. Tevens wordt de bruikbaarheid van fysische meetmethoden ten behoeve van medische diagnostiek kritisch bekeken. Interactieve hoorcolleges, werkcolleges en zelfstudie-uren. Giancoli, Douglas C., Physics for Scientists and Engineers, Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA Verschillende handouts over medisch fysische onderwerpen. Schriftelijk tentamen. 2MNW Natuurkunde Practicum I 430105 drs. J.B. Buning 3 1 Kennismaken met, begrijpen én leren gebruiken van de natuurkundige basis principes en technieken die een rol spelen in de (bio)medische technologie; in staat zijn zowel schriftelijk als mondeling te communiceren over een uitgevoerd experiment.
inhoud Op het practicum wordt een aantal experimenten uitgevoerd waarin de basisvaardigheden worden geoefend welke nodig zijn om experimenten uit te kunnen uitvoeren en technieken op hun waarde en bruikbaarheid te kunnen schatten. Die vaardigheden betreffen o.a. het bestuderen van de theorie / literatuuronderzoek, ontwerpen van een experiment, uitvoeren van het experiment, bijhouden van een labjournaal, kritische beoordeling van de resultaten en experimentele methoden, alsmede mondelinge en schriftelijke verslaglegging. werkwijze De studenten werken in groepjes van twee studenten aan een bepaald experiment. Er ligt veel nadruk op het communiceren over bevindingen en verkregen inzichten. literatuur Practicumhandleiding. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van de geschreven verslagen, de gemaakte opdrachten, de mondelinge presentatie en de getoonde experimentele vaardigheid. doelgroep 1MNW naam code coördinator studiepunten periode doel
Natuurkunde Practicum II voor MNW 430076 drs. J.B. Buning 3 5 Het kunnen omgaan met en begrijpen van de natuurkundige basis principes en technieken die een rol spelen in de (bio)medische technologie; kennismaken met de werkmethode van de experimentele natuurwetenschapper en specifiek die van de fysicus; het zowel schriftelijk als mondeling kunnen communiceren over een uitgevoerd experiment. inhoud Experimenten op het gebied van de nucleaire medische fysica, Laser-Doppler snelheidsmeting, biomechanica en fluorescentie.
26
Medische natuurwetenschappen (BSc)
werkwijze Je voert twee experimenten uit in een tweetal. Daarbij oriënteer je je op achtergrond literatuur en op eerder geschreven verslagen. Je hebt de mogelijkheid om het experiment een eigen richting op te sturen. Er is veel aandacht voor het kunnen communiceren over je bevindingen en de verkregen inzichten. Over elk experiment wordt een verslag geschreven. Het eerste verslag wordt herschreven. Over het tweede experiment houd je een presentatie. literatuur Practicumhandleiding. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van de theoretische voorbereiding en het getoonde inzicht, de experimentele vaardigheid, het verslag en de presentatie. doelgroep 2MNW naam code docenten studiepunten periode doel
Oriëntatie op de M-variant 400375 dr. J.F. Caron-Flinterman; prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen 6 maart 2009 • Het verwerven van kennis en inzicht in de beleidswetenschappen; met name in beleidsprocessen, beleidstheorie en beleidsanalyse; • Het verwerven van kennis en inzicht in de structuur en het beleid van de Nederlandse overheid met name op het gebied van wetenschap; • Het verwerven van kennis en inzicht in managementprocessen, en theorieën, met specifieke aandacht voor kennismanagement en projectmanagement; • De student is instaat om beleid te analyseren en beleidsopties te identificeren; • De student is instaat tot projectmatig werken in teamverband; • De student beschikt over vaardigheden, zoals onderzoeksopzet maken, literatuurstudie, kritisch analyseren, argumenteren, en schriftelijk en mondeling presenteren; • Oriëntatie op de M-variant, dan wel de masters Management, PolicyAnalysis and Entrepreneurship. inhoud Beleid speelt op vele manieren en niveaus een rol in onze samenleving. Ook binnen de wetenschap heb je eigenlijk altijd met beleid te maken. Enerzijds speelt beleid een rol bij het stimuleren en/of reguleren van wetenschappelijk onderzoek. Anderzijds wordt wetenschap ingezet om beleid rondom een maatschappelijk probleem te ondersteunen of te adviseren. Ook management speelt in allerlei situaties en op allerlei niveaus een rol. Zo wordt wetenschappelijk onderzoek altijd intern aangestuurd door het management of direct door het hoofd van de afdeling, maar ook meer indirect door het faculteitsbestuur en College van Bestuur. Ook al lijken beleid en management veelal ad hoc vorm gegeven te worden, toch zijn er structurele processen en ordenende principes aan te wijzen. Inzicht in deze processen en principes maakt dat je begrijpt waarom bepaalde keuzes gemaakt worden en bijvoorbeeld waarom beleid er uitziet zoals het in een beleidsnota geformuleerd wordt. In het eerste deel van deze cursus krijg je colleges over diverse beleids- en managementaspecten geïllustreerd aan de hand van praktische casussen. Dit deel wordt afgesloten met een tentamen.
Examenonderdelen
27
werkwijze literatuur toetsing
doelgroep opmerkingen
Het tweede deel van de cursus bestaat uit een projectopdracht waarin de analyse van een actueel, maatschappelijk en natuurwetenschappelijk vraagstuk in relatie tot (overheids)beleid centraal staat. Voorbeelden zijn kernenergie, vogelgriep of biobrandstof, onderwerpen die al tijdens het eerste deel van de cursus aan de hand van mediabronnen (bijv. kranten) worden gekozen. De nadruk ligt hierbij op zelfwerkzaamheid, eigen initiatief en oordeelsvorming en op het werken in teamverband. Wij willen daarmee een leersituatie creëren die nauw aansluit bij de praktijk van beleidsmatig onderzoek en projectmatig werken. De problematiek en de verschillende beleidsopties rond dit vraagstuk worden kritisch geanalyseerd. De resultaten, conclusies en aanbevelingen worden weergegeven in een beleidsadviesrapport dat aan het eind van de cursus mondeling gepresenteerd wordt. De eerste helft van de cursus zal bestaan uit werkcolleges, de tweede helft uit het uitvoeren van een projectopdracht in teamverband. Syllabus. Aanschaf van de syllabus is tijdens het eerste college. Prijs ca. 15 Euro. Individuele toetsing bestaat uit: (1) tentamen (50%), en (2) projectopdracht (50%). Individuele beoordeling van de projectopdracht vindt plaats op basis van individuele producten, het functioneren in de projectgroep en de beoordeling van groepsproducten. Zowel voor het tentamencijfer als voor cijfer voor de projectopdracht is minimaal een 5,0 vereist. Derdejaars FEW-studenten. Onderdeel van de M-oriëntatie. Inschrijven in TIS https://tis.vu.nl/tis/menu is voor dit vak verplicht! Inschrijven is mogelijk tot 14 dagen voor aanvang van de cursus.
naam code docent studiepunten periode doel
Practicum (Farmaco)chemie voor MNW 435075 dr. J.N.M. Commandeur 3 2 Het aanleren van basisvaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van experimenten alsmede de kennismaking met (experimentele) technieken / methoden in de verschillende farmacochemische richtingen. inhoud Het aanleren van basisvaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van experimenten alsmede de kennismaking met (experimentele) technieken / methoden in de verschillende farmacochemische richtingen.Op het practicum worden enkele experimenten / projecten uitgevoerd waarin een aantal basisvaardigheden wordt geoefend. Deze vaardigheden worden daarna gebruikt bij het uitvoeren van onderzoeksprojecten later in het curriculum. Die vaardigheden betreffen o.a. het bestuderen van de theorie / literatuuronderzoek, definiëren van een hypothese, opstellen van een plan van aanpak, ontwerpen van een experiment, uitvoeren van het experiment, bijhouden van een labjournaal, kritische beoordeling van de resultaten, alsmede mondelingen en schriftelijke rapportage. werkwijze Het practicum wordt wordt uitgevoerd als projectmatig onderwijs, waarbij de student aan de hand van opdrachten zelf alle noodzakelijke gegevens, de theoretische achtergrond en de voorschriften moet opzoeken en het experiment zelf vormgeven.
28
Medische natuurwetenschappen (BSc)
literatuur Tijdens het practicum zal voldoende literatuur aanwezig zijn om de opdrachten te kunnen uitvoeren. toetsing De toetsing bestaat uit verschillende onderdelen, o.a. theoretische voorbereiding, experimentele vaardigheden, schriftelijke verslaglegging, presentatie van de resultaten. doelgroep 1MNW naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze
literatuur toetsing
doelgroep
Practicum Scheikunde voor MNW 430075 dr. J.N.M. Commandeur; ing. J. Kool 3 4 Het leren opzetten van (farmaco)-chemisch georienteerde ezperimenten en het leren omgaan met chemische en farmacochemische meet-en analysetechnieken. In de bio-analyse, farmacologie, farmacokinetiek en toxicologie is het van groot belang dat voor geneesmiddelen en potentiele geneesmiddelen betrouwbare methoden bestaan waarmee deze verbindingen in aanwezigheid van hun eventuele metabolieten en ontledingsprodukten in allerlei complexe matrices kunnen worden bepaald. Aan de hand van een casus (bv. uit de toxicologie of de farmacologie) moet een onderzoeksvoorstel worden opgesteld en uitgewerkt, waarmee een relevant praktijkprobleem kan worden opgelost. Technieken die aan de orde kunnen komen zijn bijvoorbeeld: chromatografie, spectroscopie, immunologie, enzymkinetiek, eiwit- en receptorbindingstechnieken. Het practicum begint met een theoretisch gedeelte gevolgd door enkele werkcolleges. De studenten zullen in kleine groepjes aan de casus werken, waarbij ieder groepje een gedeelte van het totaal zal uitvoeren. Practicumhandleiding en een syllabus die worden uitgereikt tijdens het practicum. De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en een mondelinge presentatie (waarin ook de theoretische achtergronden aan de orde moeten komen). Beide onderdelen tellen even zwaar mee. 2MNW
naam code coördinator docenten studiepunten periode doel
Project Kanker 430021 J.C. Vos dr. M.H. Siderius; Gastdocenten; prof.dr. M.J. Smit; dr S. Heukelom 6 3 Het project heeft tot doel om inzicht te krijgen in de celbiologische, fysiologische en fysische achtergronden van het ontstaan, de diagnostiek en behandeling van kanker. inhoud • Moleculaire basis van kanker, celcyclus • Therapie: radiotherapie en chemotherapie • Practicum Moleculaire Biologie en farmacologie: gist en humane cellijnen als model voor kanker onderzoek werkwijze Een combinatie van (werk)colleges, practicum en klinische demonstraties.
Examenonderdelen
29
literatuur Practicumhandleiding en studieboeken van de vakken celbiologie en fysica. Weinberg, R.A., One renegade cell-how cancer begins, ISBN 0465072763. ¿Giancoli, Douglas C., Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA. Reader Stralingsfysica. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten, een schriftelijke samenvatting van het practicum en een schriftelijk tentamen. doelgroep 2MNW opmerkingen Studenten die het vak als keuze willen volgen dienen zich vier weken voor aanvang aan te melden bij dr. J.C. Vos,
[email protected], en krijgen afhankelijk van de capaciteit toestemming. naam code coördinator docenten studiepunten periode doel
Project Zenuw-werk 430067 dr.ir. G.J.L. Wuite dr.ir. Th.J.C. Faes; dr. A. van Ooijen 6 6 Het project heeft tot doel om inzicht te verschaffen in: • de chemie en de fysica van neurofysiologische processen in het menselijk lichaam bij ziekte en gezondheid, alsmede in • fysische meettechnieken voor het klinisch onderzoek van neurofysiologische processen. inhoud Het project zal worden onderverdeeld in drie deelprojecten. 1. Neurale netwerken. In dit onderdeel zullen simulaties worden gemaakt van de propagatie van actiepotentialen over axonen en kleine netwerken. 2. De model zenuw. Aan de orde komt de fysica van een zenuwimpuls: (rust)membraanpotentialen, actiepotentialen, het Hodgkin-Huxley model, geleiding & weerstand, ionen transport en ion-kanalen. Met een modelleer programma zal een model van de elektrische respons van de zenuw gemaakt worden. 3. Neuro-fysiologische diagnostiek: een case-study in Meten in de Geneeskunde. De electro-myografie (EMG), de electro-encefalografie (EEG) en de magneto-encefalografie (MEG) worden behandeld. Van het EMG, EEG en MEG worden de fysische principes en de technische uitvoering besproken, alsmede d einterpretatie van de gemeten signalen en het klinisch gebruik daarvan. werkwijze De totale duur van de cursus is 4 weken. Organisatie De eerste week wordt door de afdeling Klinische Fysica verzorgd. Na enkele inleidende hoorcolleges over het zenuwstelsel, de klinische neurofysiologie, en de medische fysica en technologie, worden op achtereenvolgende dagen in de ochtend de fysische principes en technische realisering van het EMG, EEG en MEG besproken, waarna in de middag demonstraties volgen. Het onderwijs wordt verzorgd in de polikliniek van het VU medisch centrum. In de tweede en derde week worden twee projecten bij fysica en neurowetenschappen gedaan. Hiervoor wordt de groep in tweeën gedeeld en elk van de groepen rouleert langs de twee projecten projecten waaraan telkens vijf dagen gespendeerd.
30
Medische natuurwetenschappen (BSc)
literatuur Dictaat: Diagnostische methoden in de klinische neurofysiologie: casestudies over Meten in de geneeskunde. Hand-outs, Practicumhandleiding en de studieboeken die gebruikt worden bij de colleges Medische fysiologie en Inleiding (Medische) fysica. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en aan de hand van geschreven verslagen. In de laatste week wordt een toets afgenomen. De twee verslagen en de toets tellen ieder voor 1/3 mee. doelgroep 1MNW naam code coördinator studiepunten docent periode doel
inhoud
werkwijze
Science educatie en oriëntatie op het beroep van leraar 991010 drs. M.N.S. Vossen 6 Diverse docenten (De cursus wordt verzorgd door docenten van het Onderwijscentrum VU.) maart 2009 • Studenten maken kennis met het beroep van eerstegraads docent in het voortgezet onderwijs en kunnen doordacht een antwoord geven op de vraag: Ben ik geschikt voor dit beroep? • Studenten oefenen met diverse educatieve werkvormen: (wetenschappelijke) presentatie, workshop, onderwijs en onderzoek in de klas. • Studenten kennen een aantal aspecten van de doelgroep (jongeren tussen de 12 en 18 jaar) die van belang zijn voor educatie. De cursus bestaat uit werkcolleges en een stage op een school voor voortgezet onderwijs. De stage is het belangrijkste onderdeel van de cursus, deze voer je uit samen met een medestudent. In totaal zal de stage ongeveer 10 dagen in beslag nemen. Tijdens de werkcolleges komen de volgende onderwerpen aan de orde: • Hoe bouw je een presentatie op, hoe kom je over? • Hoe vertaal je (wetenschappelijke) informatie naar het niveau van je doelgroep? • Aspecten van het schoolvak, didactiek, pedagogiek en leraarschap; • Wat is het verschil tussen presenteren en onderwijzen? • Hoe krijg je je doelgroep actief? • Oefenen in het geven van een wetenschappelijke presentatie (bijvoorbeeld over je bachelorproject). Tijdens de stage onderneem je in elk geval de volgende activiteiten: • observeren van lessen; • zelf minimaal vier lessen geven, in zowel onderbouw als bovenbouw; • uitvoeren van een klein onderzoek; • zo veel mogelijk deelnemen aan alle activiteiten op school en zo (hernieuwd) kennis maken met het voortgezet onderwijs vanuit het docenten perspectief. Tijdens de cursus houd je een logboek bij en verwerk je opdrachten in een digitaal portfolio. Door regelmatige reflectie leer je optimaal van je ervaringen en krijg je een goed inzicht in je eigen mogelijkheden. Werkcolleges en stage vormen samen een voltijds programma, het is niet mogelijk gelijktijdig andere colleges te volgen.
Examenonderdelen
31
toetsing Beoordeling geschiedt op basis van het portfolio, het logboek en de stage en het afsluitend eindgesprek. doelgroep Deelname aan de cursus staat open voor derdejaars bachelorstudenten van de faculteiten Exacte Wetenschappen en Aard- en Levenswetenschappen. De cursus wordt aangeraden voor studenten die overwegen de lerarenopleiding te gaan volgen binnen de masteropleiding (E-variant) of aansluitend op hun masteropleiding. Ook voor studenten die vaardigheden op willen doen in het verzorgen van wetenschappelijke presentaties is de cursus interessant. opmerkingen • Aanmelding via TIS (zoek bij "aanmelden cursus" onder "IDO") én via Blackboard minimaal vier weken voor het begin van de cursus. • Meer informatie is te verkrijgbaar bij Monique Vossen:
[email protected], of te vinden op www.onderwijscentrum.vu.nl subject code docent credits period content
form of tuition literature mode of assessment target audience
Structuur der materie 430038 dr. D. Iannuzzi 6 3 • Basic principles of quantum mechanics • Hydrogen atom • Multielectron atoms • Hydrogen molecular ion • Variational principle • Hydrogen molecule • Homonuclear diatomic molecules • Heteronuclear diatomic molecules • Polyatomic molecules • Molecular spectroscopy: vibrational and rotational spectra • Molecular electronic transitions • Interaction between molecules • Electronic states in a crystal structure: introduction Lectures (20 uur) en working class (8 uur). To be announced. Written examination. 3MNW
naam code docent studiepunten periode doel
Structuurbiologie 430080 dr. B.C. Oostenbrink 6 2 Het verkrijgen van inzicht in de moleculaire elementen die de basis vormen van de structuur en functie van biomoleculen. Tevens, het opdoen van kennis over de methoden die gebruikt worden om de structuur en functie van eiwitten te analyseren. inhoud Er wordt begonnen met het bespreken van de moleculaire eigenschappen van structurele elementen van DNA, lipiden en eiwitten zoals alpha-helices, betastrands en beta-sheets, en veelvoorkomende motieven zoals coiled-coils, beta-barrels, helix-turn-helix e.a.. De krachten en interacties die bepalend zijn voor de structuur, de functie en de flexibiliteit van eiwitten zullen hierbij
32
Medische natuurwetenschappen (BSc)
werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code docent studiepunten periode doel inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep
besproken worden. Tevens worden de grondbeginselen en toepassingen van een aantal van de technieken die gebruikt wordt om de macromoleculaire structuur experimenteel te bepalen en de dynamische structuurveranderingen zichtbaar te maken, behandeld. Daaronder vallen de NMR spectrometrie, kristallisatie gecombineerd met Röntgen diffractie, fluorescentie spectroscopie en elektronen en licht microscopie. Ook zullen de principes van computationele structuur bepaling, in het bijzonder eiwit modelering en dynamiek behandeld worden. Hoorcolleges, zelfstudie, opdrachten. Carl Branden and John Tooze, Introduction to protein structure, 1999, Garland publishing. Schriftelijk tentamen. 3MNW, 3S, 3F Project Kanker (MNW), Cursus Biochemie (S/F). Thermodynamica S/F/MNW 435203 dr. G. van der Zwan 3 1 Leren toepassen van thermodynamica op chemische processen. Het eerste deel van het college zal bestaan uit het bestuderen van warmte en arbeid, de afleiding van de grootheid entropie en het bepalen van de richting van spontane processen. Nieuwe grootheden als enthalpie en vrije energie zullen worden ingevoerd, en de toepassing van de twee hoofdwetten van de thermodynamica (je kan geen energie uit niets maken, en warmte stroomt spontaan van warm naar koud) op chemische processen zal vervolgens aan de orde komen. Chemisch evenwicht, en effecten van druk en temperatuur daarop kunnen dan effectief worden bestudeerd. Toepassing van de thermodynamica op redox reacties, de wet van Nernst en de electrochemische cel vormen het laatste onderdeel van dit college. Hoor- en werkcolleges. Atkins, P., De Paula, J., Physical Chemistry, 8th ed, Oxford, Part 1. Schriftelijk tentamen. 2S, 2F, 2MNW
naam code docent studiepunten periode doel
Thermodynamica van levende systemen 430028 dr. G. van der Zwan 3 2 Toepassen van evenwichts en niet-evenwichts thermodynamica op biologische processen. inhoud Aan de hand van processen die plaatsvinden bij de lichtreacties (van het splitsen van water tot vorming van ATP en NADPH) in het fotosynthetisch complex zullen een aantal topics behandeld worden. Hieronder kunnen vallen: efficientie van fotosynthese; redox processen; kinetiek van energieen electronoverdrachts processen (Foerster en Marcus theorie); transportprocessen en diffusie. Een globaal overzicht van alle bij de
Examenonderdelen
33
werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing
doelgroep
lichtreacties horende stappen zal worden gegeven, gevolgd door een meer gedetailleerde studie van een aantal onderdelen, zoals energieoverdracht in de antennes, electronoverdrachtsreacties in de reactiecentra, en de Q-cyclus. Ook experimentele technieken kunnen aan de orde komen. Van de studenten wordt een actieve inbreng verwacht, bijvoorbeeld door presentatie van literatuur of het uitwerken en presenteren van vraagstukken. Het schrijven van een verslag over een onderdeel als vervanging van het tentamen behoort ook tot de mogelijkheden. Hoor- en werkcolleges. Artikelen zullen ter beschikking worden gesteld. Tentamen of verslag. 3MNW Toegepaste Informatica voor MNW 430073 dr. I.H.M. van Stokkum; drs.ing. J.M. Mulder 6 1 en 2 Studenten vertrouwd maken met de basisprincipes van dataverwerkende systemen, met typische MNW toepassingen zoals medische signaalverwerking, experimentbesturing en data-acquisitie. In het praktische gedeelte worden de omgevingen Matlab en LabVIEW gebruikt. Onder andere komen aan de orde: • Structuur van belangrijke omgevingen (Problem Solving Environments) • Informatica basisbegrippen aangaande data en programma's: block, scope, functie, functionele taal, control flow, data flow, lijsten, recursie, nauwkeurigheid en datastructuren • Beginselen van signaalverwerking en systeemtheorie • Het formuleren van specificaties voor een eenvoudig geautomatiseerd meetsysteem en het ontwikkelen van een programma uitgaande van deze specificaties • Fouriertransformaties, windows en eenvoudige filters • Algoritmen en MNW toepassingen Hoorcolleges, werkcolleges/practicum. Dictaten zijn beschikbaar Mondelinge en schriftelijke rapportage over en de werkwijze tijdens het practicum, schriftelijk deeltentamen (na periode 1), en afsluitend mondeling tentamen (na periode 2). 2MNW
naam code docenten studiepunten periode doel
Van gen tot geneesmiddel voor MNW 435107 prof.dr. M.J. Smit; prof.dr. W.H. Mager; dr. A.D. Windhorst 3 4 Het college heeft tot doel studenten inzicht te geven op de wijze waarop signalering in en tussen cellen plaatsvindt en hoe chemische signaalstoffen en geneesmiddelen hierop kunnen aangrijpen. inhoud Met het de ontrafeling van het menselijk genoom en de vooruitgang binnen de levenswetenschappen komen we steeds meer te weten over de rol van
34
Medische natuurwetenschappen (BSc)
werkwijze literatuur
toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing
verschillende biomoleculen in belangrijke cellulaire processen. In dit deel van het vak `van gen tot geneesmiddel¿ wordt aandacht besteed aan de klassen van eiwitmoleculen die betrokken zijn bij belangrijke cellulaire processen zoals bijvoorbeeld membraantransport, cellulaire communicatie, celdeling en apoptosis. Voorbeelden hiervan zijn: G-eiwit gekoppelde receptoren, ionkanalen, tyrosine kinase receptoren en steroïd hormoon receptoren, Hierbij zal daar waar mogelijk aandacht besteed worden aan de wijze waarop verstoring van deze processen kan leiden tot het ontstaan van belangrijke ziektes (o.a. kanker, asthma/COPD, Parkinson). Tenslotte wordt er ingegaan op Diagnostiek en Therapie. Door stoffen te binden aan een specifiek biologisch target (receptor, enzym of transporteiwit) kan de werking van dat biologische target bestudeerd worden. Verschillende imaging technieken die gebruikt worden om targets zichtbaar te maken, zullen worden besproken aan de hand van cases uit de praktijk. Er zal een bezoek gebracht worden aan de betrokken centra van het VU Medisch Centrum. Hoorcolleges, werkcollege (gebruik CD Roms, opdrachten) , bezoek aan centra op de VU voor Diagnostiek & Therapie en zelfstudie. Patrick, G., An introduction to Medicinal Chemistry, 2005, Oxford University Press, 3Rev editie, (ISBN 0199275009). Alberts et al., Essential Cell Biology, 2e editie, 2004 aangevuld met relevante literatuur. De beoordeling zal plaatsvinden op basis van een schriftelijk tentamen en tussentijdse opdracht(en). 1MNW Van quantum tot molecuul 420199 dr. J.T.M. Kennis 3 5 Doel van het college is de introductie van de basis-concepten voor het beschrijven van atomen, elektronen orbitals en moleculen. Beoogd wordt enerzijds een beter inzicht te verkrijgen in de fysische achtergronden van chemische eigenschappen en anderzijds te zien hoe quantummechanische concepten zich vertalen in meetbare grootheden. De cursus is opgebouwd uit de volgende onderwerpen • Introductie in de quantum wereld (golf-deeltje dualisme, de Broglie relaties, Heisenberg onzekerheidsprincipe, Schrödinger vergelijking, waterstof atoom, spin, de opbouw van het periodic systeem) • Binding tussen atomen en opbouw van moleculen • Overzicht van de vele velden waar quantum verschijnselen een essentiële rol spelen: halfgeleiders in computers en elektronica, lasers, magnetism, supergeleiding, scanning tunnel-microscoop, magnetic resonance imaging (MRI), elektron microscoop, fotochemie en fotosynthese,.... Hoorcollege en werkcollege gecombineerd met huiswerk opgaven. Physical chemistry, by Peter Atkins and Julio de Paula, 8e editie ISBN 0-19870072-5 Schriftelijk tentamen telt voor 2/3 van het eindcijfer. Resultaten behaald met huiswerk/werkcollege tellen voor 1/3.
Examenonderdelen
35
doelgroep 1MNW naam code coördinator docenten studiepunten periode doel
inhoud
werkwijze literatuur toetsing doelgroep
opmerkingen naam code docent studiepunten periode doel
36
Wetenschapscommunicatie voor Bèta-onderzoekers 470185 drs. R.C. van Koten MSc dr. K.T. Rebel; prof.dr. C.J. Hamelink; dr. I.R. Hellsten; dr. J.E.W. Broerse 6 02.03.2009-27.03.2009 • Verwerven van kennis en inzicht in de verschillende modellen van wetenschapscommunicatie (deficiet, context, interactie en participatie), haar parameters en gebruikelijke applicatiedomeinen. • Verwerven van kennis en inzicht van de beperkingen en mogelijkheden van de verschillende media waarin de modellen tot uitdrukking kunnen komen (journalistiek, TV en film, het Internet, musea en science centra). • Verkrijgen van vaardigheid in het ontwerpen van een doelgroepgerichte communicatie • Het opdoen van leerervaring met het werken in een multidisciplinaire groep Wetenschap heeft verstrekkende gevolgen voor de maatschappij (bv. ICT, biotechnologie, nanotechnologie, farmacie). Maar hoe kijkt de maatschappij eigenlijk naar wetenschappelijke ontwikkelingen? Wat vindt de industrie van wat we uitgevonden hebben en wat denken andere wetenschappers van onze kennis? De visie van deze mensen over ons en ons werk is van groot belang voor de richting die het onderzoek in de nabije toekomst gaat nemen. Daarom is communicatie over wetenschap van cruciaal belang. In deze cursus raak je vertrouwt met een aantal modellen van wetenschapscommunicatie, het herkennen van hun toepassingen in de praktijk en de verschillende soorten publiek die men ermee kan aanspreken (populariseren voor leken, informatieoverdracht voor de industrie, faciliteren van interdisciplinair onderzoek in de wetenschap). Je maakt kennis met de theorie en de praktijk van het ontwerpen van tekst, beeld, geluid, tast en geur. De opdrachten worden deels individueel uitgevoerd en deels in een multidisciplinaire groep. Colleges, opdracht, zelfstudie Basisboek Wetenschapscommunicatie, Jaap Willems. ISBN 9789047300229. Dit boek kan aan het begin van de cursus worden aangeschaft. Tentamen (50% van het eindcijfer) en opdrachten (50 % van het eindcijfer). Beide onderdelen moeten met een voldoende worden afgesloten. Keuzecursus voor derdejaars bachelor studenten biomedische wetenschappen en biologie. Speciaal aanbevolen voor studenten die overwegen de C-variant (wetenschapscommunicatie) in hun masterprogramma op te nemen. Voor meer informatie;
[email protected] Wijsgerige vorming: natuurwetenschappen, filosofie en ethiek 435340 drs. K. Eigner 3 1 Deze cursus wil je aanzetten tot reflectie op je vak: op de status van de kennis die je in je studie aangeboden krijgt; op de status van wetenschap in
Medische natuurwetenschappen (BSc)
inhoud
werkwijze
literatuur toetsing
doelgroep opmerkingen
onze samenleving; en op je toekomstige verantwoordelijkheid als wetenschapper of in de beroepspraktijk. Hoofddoel is dat je een eigen positie met betrekking tot deze onderwerpen inneemt en kunt motiveren. Nevendoel van de cursus is het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van tekstanalyse en kritische discussie. Het college behandelt moderne opvattingen met betrekking tot aard en methode van de natuurwetenschappen; hun ontwikkeling; hun relatie met praktijk, samenleving, en levensovertuiging; en de normatieve en ethische aspecten van wetenschapsbeoefening. Deze thema's worden steeds behandeld aan de hand van concrete voorbeelden uit de natuur- en scheikunde, en de medische natuurwetenschappen. Hoor- en werkcollege. Tijdens het werkcollege-deel wordt een interview voorbereid en gehouden, een mondelinge presentatie gegeven, en een Blackboard-opdracht uitgevoerd. Op de eerste college-bijeenkomst zullen de werkvormen nader toegelicht worden. L. Horsten, I. Douven en E. Weber, Wetenschapsfilosofie (Assen: Van Gorcum, 2007). Deelname aan de werkcollege-activiteiten (interview, presentatie en Blackboard-opdracht) is verplicht, en de resultaten worden beoordeeld. Daarnaast moet iedere student individueel een essay schrijven. Nadere mededelingen volgen op het eerste college. 2N, 3N, 3MNW, 3S, 3F Inlichtingen bij de docent, drs. K. Eigner, Faculteit der Wijsbegeerte, De Boelelaan 1105, kamer 13A-30, tel. (020) 598 6690 , email:
[email protected]
Examenonderdelen
37