Dossier Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V
1. Wie zijn uw erfgenamen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1. U heeft geen testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.1. Wettelijke erfgenamen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.2.
Overlijden met achterlating van echtgenoot en kinderen . . . . . . . . . . . 1
1.1.3.
Plaatsvervulling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
- Nu orde op zaken, mocht u later iets overkomen
Inhoudsopgave
1.2.1.
Bij testament benoemde erfgenamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
©
1.2. U heeft een testament op laten maken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.2. Legitieme portie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.3. Andere wettelijke rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 1.2.4. Bij de afwikkeling van de nalatenschap betrokken personen . . . . . . . . 3
2. Erfbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1. Hoeveel betalen uw erfgenamen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1.1. Tariefgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1.2. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.2. Erfbelasting over ondernemingsvermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2.1. Bedrijfsopvolging na overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2.2. Speciale vrijstellingen voor ondernemingsvermogen . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2.3. Uitstel van betaling restant belastingschuld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.2.4. Vrijstelling alleen bij voortzetting van de onderneming . . . . . . . . . . . . . 6 2.2.5. Bezitseis van één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.2.6. Voor welke ondernemingen geldt de vrijstelling?. . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.2.7. Vastleggen werkelijke waarde onderneming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.2.8. Conclusie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.3. Verkrijging door goede doelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.4. Successieaangifte of aangifte erfbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
3. Het nalatenschapsdossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.1. Wat is dat?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.2. Inhoud van het nalatenschapsdossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.3. Voor wie?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
I
Dossier 3.4.1. Bij leven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 3.4.2. Na overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 3.5. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 3.5.1. In welke vorm?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 3.5.2. Wie maakt het nalatenschapsdossier op?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 3.5.3. Strikte geheimhouding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 3.5.4. Vindplaats nalatenschapsdossier na overlijden?. . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3.5.5. Actualiseren nalatenschapsdossier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
4. Inhoud van het nalatenschapsdossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 4.1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
- Nu orde op zaken, mocht u later iets overkomen
3.4. De voordelen van een nalatenschapsdossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
4.2.1. Donorregistratie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
©
4.2. Rond het overlijden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 4.2.2. Sectie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 4.2.3. Medische gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 4.2.4. Wensen m.b.t. de uitvaart in het testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 4.2.5. Wensen m.b.t. de uitvaart in een codicil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 4.2.6. De uitvaartondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 4.2.7.
Contact met kerkelijke instelling of levensbeschouwelijke organisatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
4.2.8.
Uitvaartverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
4.3. Persoons- en adresgegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.4. Juridische/notariële zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.4.1.
Huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
4.4.2.
Testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
4.4.3. Codicil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 4.4.4. Verblijvingsbedingen in een samenlevingscontract of in een akte van aankoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4.4.5. Eigendomsbewijzen/hypotheekakten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4.4.6. Schenkingen op papier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4.4.7. Opeisbare erfdelen overleden partner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 4.4.8. Echtscheidingsconvenant eerdere huwelijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 4.5. Vermogensopstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 4.5.1.
Waardebepaling onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
4.5.2.
Bankzaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.5.3.
Fiscale gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.5.4.
Inboedel, sieraden, kunst en antiek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
II
Dossier 4.5.6. Vorderingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 4.5.7. Schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 4.5.8. Vermogen in vruchtgebruik of voorwaardelijke eigendom. . . . . . . . . . 25 4.6. Levensverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 4.7. Overige verzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 4.8. Pensioenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 4.9. Gedane schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 4.10. Lidmaatschappen/abonnementen/uitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 4.11. Te vernietigen zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 4.12. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
- Nu orde op zaken, mocht u later iets overkomen
4.5.5. Overige waardevolle zaken, zoals vervoermiddelen, schepen, etc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
5.1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
©
5. Uw onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.2. Ondernemerstestament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.2.1.
Wie worden uw bedrijfsopvolgers? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
5.2.2. Waardebepaling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.2.3. Betaling in termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.2.4. Executeur en bewindvoerder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.2.5. De belangen van de niet-bedrijfsopvolger. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.3. De voordelen van een ondernemerstestament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.3.1. Voortzetting van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.3.2. Beëindiging van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.4. Uw onderneming en het nalatenschapsdossier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.4.1. Contactgegevens accountant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.4.2. Fiscale gegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 5.4.3.
Structuur van uw onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
5.4.4. Bedrijfsmiddelen/onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 5.4.5. Zaakwaarneming, volmachten, opvolging bestuurders . . . . . . . . . . . . 34 5.4.6. Pensioenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 5.4.7. Uw werknemers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
6. Estate planning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 6.1. Wat is het?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 6.2. Waar wordt bij estate planning speciaal op gelet?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 6.2.1. Huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 6.2.2. Testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
III
Dossier 6.2.4. Levensverzekeringen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 6.3. Wie moet er betrokken worden bij de estate planning? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 6.4. Uw nalatenschapsdossier en de estate planning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
7. De uitvoering. Wie gaat uw nalatenschap straks afwikkelen? . . . . . . . . . . . . . . . 38 7.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7.2. Gezamenlijke erfgenamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7.3. Executeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7.3.1. De benoeming tot executeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7.3.2. Taken en extra opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 7.3.3. Overleg met de erfgenamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
- Nu orde op zaken, mocht u later iets overkomen
6.2.3. Schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
7.3.5. De voordelen van een executeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
©
7.3.4. Loon van de executeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 7.3.6. Wettelijke voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 7.3.7. Opvolging van de executeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 7.4. De afwikkelingsbewindvoerder of ‘turbo-executeur’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 7.4.1. Benoeming bij testament. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 7.4.2. Taken en bevoegdheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 7.4.3. Loon van de afwikkelingsbewindvoerder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 7.4.4. De extra voordelen van een afwikkelingsbewindvoerder. . . . . . . . . . . 42 7.4.5. Opvolging van de bewindvoerder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 7.5. Onderlinge verstandhouding tussen de executeur/de afwikkelingsbewindvoerder en de erfgenamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 7.6. Familielid of professional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
8. Het levenstestament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 8.1. Wat is het?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 8.2. Waarom een levenstestament? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 8.3. Wat regelt u in uw levenstestament?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 8.3.1. Volmachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8.3.2. Bewindvoerder, curator of mentor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8.3.3. Richtlijnen en wensen ten aanzien van het beheer van uw vermogen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 8.3.4. Schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 8.3.5. Persoonlijke belangen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 8.3.6. Zorg voor andere personen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 8.3.7. Zorg voor huisdieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
IV
Dossier 8.5.1. Geen wettelijke grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 8.5.2. Geen register. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
- Nu orde op zaken, mocht u later iets overkomen
8.5. Nadelen van het levenstestament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
©
8.4. In welke vorm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
V
