dossier 1. Schenk- en erfbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1. Erfbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.1.1.
Tariefgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1.2.
Vrijstellingen erfbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1.3.
Inflatiecorrectie tarieven en vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.2. Schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
- Uw schenkingen fiscaal optimaal aanpakken
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI
©
Inhoudsopgave
1.2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.2.2. Vrijstellingen schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Schenkingen in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1. Waar moet u op letten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1.1.
In welke vorm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.1.2. Schenken met uitsluitingsclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.1.3. Inbreng van schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.1.4.
Schenkingen en legitieme portie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.2. Aangifte en betaling schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2.1. Schenkingsaangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2.2.
Wie betaalt de schenkbelasting? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.2.3. Waardebepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.3. Motieven om te schenken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.3.1. Schenken met een warme hand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.3.2. Schenken om erfbelasting te besparen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3. Een schenkingsplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3.1. Hoe maakt u een schenkingsplan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3.1.1. Inventarisatie van het vermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3.1.2. Verschuldigde erfbelasting bij overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
I
dossier 3.2.1.
Zijn er genoeg liquide middelen om te schenken? . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2.2.
Hoeveel vermogen heb ik zelf nodig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2.3.
Mogen of kunnen mijn kinderen de geschonken zaken wel zelf beheren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
3.2.4.
Wat zijn de fiscale en financiële gevolgen van de schenkingen? . . . . 10
3.2.5.
Wat gebeurt er als de begiftigde komt te overlijden? . . . . . . . . . . . . . 10
3.2.6.
Belastingbesparing hoort niet voorop te staan . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
4. Jaarlijkse schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.1. Jaarlijks vrijgestelde bedragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
- Uw schenkingen fiscaal optimaal aanpakken
3.2. Hoe gaat u schenken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4.2. Schenking aan echtgenoot of partner van uw kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.4. Andere vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
©
4.3. Kwijtschelden is ook schenken! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 4.4.1. Schenking aan iemand die niet in staat is zijn schulden te betalen . . . . 12 4.4.2. Schenkingen waarover inkomstenbelasting wordt geheven . . . . . . . . 12
5. Familielening en jaarlijkse schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.1. De familielening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.2. Schriftelijke geldleningovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.3. (Hypothecaire) zekerheid voor terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.4. Rente fiscaal aftrekbaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.5. Profiteren van vrijstellingen voor het schenkingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.6. Denk aan een goede administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5.7. Gelijke behandeling andere kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 5.8. Verhouding schoonkinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
6. Eenmalige (extra) schenkingsvrijstelling voor kinderen tussen 18 en 35 jaar . . 16 6.1. Verhoging van de schenkingsvrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6.1.1. Als schenking wordt gebruikt ten behoeve van eigen woning . . . . . . . 16 6.1.2.
Als schenking wordt gebruikt voor het volgen van een ongebruikelijke studie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
6.2. Hoe werkt de regeling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 6.3. Overgangsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 6.4. Gebruik de verhoogde vrijstelling in één kalenderjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 6.5. Nadelen van de regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 6.6. Extra tips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6.7. Kind met een jongere echtgenoot of partner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 6.8. Investeren in de toekomst van uw kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
II
dossier 7.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 7.2. Schenkingen op papier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 7.2.1. Waarom een schenking op papier? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 7.2.2. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 7.2.3. In welke vorm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 7.2.4. Rentebetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 7.2.5. Overgangsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 7.2.6. Nadelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 7.2.7. Extra tip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 7.2.8. Gevolgen voor de inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
- Uw schenkingen fiscaal optimaal aanpakken
7. Speciale schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
7.3.1. Waarom een schenking onder bewind? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
©
7.3. Schenking onder bewind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 7.3.2. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 7.3.3. In welke vorm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 7.3.4. Wie wordt de bewindvoerder? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 7.3.5. Voor bepaalde of onbepaalde tijd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 7.3.6. De voordelen van een schenking onder bewind . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 7.3.7. Extra tips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 7.4. Herroepelijke en voorwaardelijke schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 7.4.1. Waarom een herroepelijke of voorwaardelijke schenking? . . . . . . . . . 24 7.4.2. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 7.4.3. Wat zijn de voordelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 7.4.4. Wat zijn de nadelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 7.4.5. Extra tips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 7.5. Tweetrapsschenking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 7.5.1. Waarom een tweetrapsschenking? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 7.5.2. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 7.5.3. Wat zijn de voordelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 7.5.4. Wat zijn de nadelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 7.5.5. Goede administratie is belangrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 7.6. Schenkingen in het zicht van het overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 7.6.1. Waarom een schenking in het zicht van overlijden? . . . . . . . . . . . . . . 28 7.6.2. Wanneer wel fiscaal voordeel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
III
dossier 8.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 8.2. Notariële akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 8.3. Overdrachtsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 8.4. Schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 8.5. Waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 8.5.1. Waarde voor de overdrachtsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 8.5.2. Waarde voor de schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 8.5.3. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 8.6. Taxatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 8.7. Samenloop overdrachtsbelasting en schenkbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
- Uw schenkingen fiscaal optimaal aanpakken
8. Schenking van onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
8.9. Aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
©
8.8. Wat zijn de voordelen van schenking van onroerend goed? . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 8.9.1. Overige fiscale gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 8.9.2. Beschermingsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 8.10. Schenking van de eigen woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 8.10.1. Huis op naam van de kinderen in verband met opname in bejaardenhuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 8.10.2. Gevolgen voor de inkomstenbelasting sinds 2001 . . . . . . . . . . . . . . . 35 8.10.3. Geen successierechtelijk voordeel meer sinds 1 januari 2010 . . . . . . 36 8.10.4. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
9. Schenking van ondernemingsvermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 9.1. Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 9.1.1. Schenking van een onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 9.1.2. Speciale vrijstellingen voor ondernemingsvermogen . . . . . . . . . . . . . 37 9.1.3.
Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
9.1.4. Tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 9.1.5.
Waardebepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
9.1.6.
Gelijke behandeling niet-bedrijfsopvolgers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
9.1.7.
Deskundige begeleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
9.2. Schenking van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 9.2.1. Doorschuifregeling inkomstenbelasting bij schenking van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 9.2.2. Hoe werkt de doorschuifregeling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 9.2.3. Voorwaarden om door te schuiven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 9.2.4.
In welke vorm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
IV
dossier 9.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 9.3.2. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 9.3.3. Belang van certificering? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 9.3.4. Nadeel van certificering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
10. Goede doelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 10.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 10.1.1. Geen schenk- en erfbelasting bij verkrijging door goede doelen . . . . 44 10.1.2. Welke instellingen worden wettelijk beschouwd als goede doelen? . . . 44 10.1.3. Diverse mogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
- Uw schenkingen fiscaal optimaal aanpakken
9.3. Certificering van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
10.1.5. Waar staan de goede doelen voor? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
©
10.1.4. Wat zijn de voordelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 10.2. Periodieke schenkingen of giften aan goede doelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 10.2.1. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 10.2.2. Wanneer zijn periodieke giften aftrekbaar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 10.2.3. Welke verenigingen of stichtingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 10.2.4. Fiscaal voordeel periodieke giften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 10.2.5. Nadelen van de periodieke schenking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 10.2.6. Structurele bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 10.2.7. Waarom schenken in de vorm van periodieke giften? . . . . . . . . . . . . 48 10.3. Fonds op Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 10.3.1. Waarom schenken via een Fonds op Naam? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 10.3.2. Hoe werkt het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 10.3.3. Oprichting bij leven biedt extra voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 10.3.4. Nadelen Fonds op Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 10.3.5. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 10.3.6. Wanneer schenken in de vorm van een Fonds op Naam? . . . . . . . . . 50
V
