INHOUDSOPGAVE. Aanbiedingsbrief 3. A Nadere financiële beschouwing 8. B Doelstellingen in onze programma's 13. C Uitgangspunten begroting 14

INHOUDSOPGAVE omschrijving

bladzijde

Aanbiedingsbrief

3

Bijlagen A Nadere financiële beschouwing

8

B Doelstellingen in onze programma's

13

C Uitgangspunten begroting

14

D Overzicht van investeringen en wensen die meegenomen zijn in de concept begroting 2012

16

E Toelichting begroting 2012

21

F Bezuinigingen periode 2011 - 2013 met eventueel een uitloop

26

G Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte en zaken die nog om aandacht vragen

29

H Belastingen en rechten

41

I Samenvatting

43

1

2

GEMEENTE WIERDEN Aan de raad

Wierden, 11 oktober 2011

Agendapunt: Nummer: Onderwerp:

379 Begroting 2012

We leven in ons land op te grote voet. De financiële crisis van twee jaar geleden heeft dat pijnlijk bloot gelegd. Bezuinigingen waren nodig om het hoofd financieel boven water te houden. Maar we zijn er nog lang niet. Nog steeds leven we op te ruime voet en moet er nog meer bezuinigd worden.

Inleiding De financiële crisis van 2008 heeft z’n sporen achter gelaten. We hebben als gemeente flink moeten bezuinigen. Daarbij heeft u in juni vorig jaar ingestemd met een uitgebreid pakket maatregelen, waarbij voor meer dan twee miljoen is bezuinigd. Bij het sluitend maken van de begroting 2011 moest nog eens extra in de buidel worden getast om tegenvallers ter hoogte van een half miljoen op te vangen. Kortom, de begroting voor het lopende jaar sloot met heel veel inspanning. Sinds de kredietcrisis van 2008 is de economische situatie niet veel verbeterd. Zeker niet in Europa waar een Euro-crisis ontstond die nog niet is bezworen. Griekenland staat op het punt van faillissement. Wat daarvan de gevolgen zijn voor de economische en financiële ontwikkelingen in ons werelddeel is heel onzeker. Samengevat: Heel onduidelijk is wat er de komende jaren op ons af komt. De meicirculaire 2011 van het Rijk kondigde zwaar weer aan. Het kabinet gaat tot 2015 € 18 miljard minder uitgeven om de overheidsfinanciën weer op orde te krijgen. Los van alle onzekerheden is het duidelijk dat de gemeente daarom de komende jaren (2012, 2013, 2014 en 2015) nog meer moet bezuinigen. Voor de komende jaren moeten we dus rekening houden met verlaagde uitkeringen in het Gemeentefonds. En dan hebben we het nog niet over mogelijke extra kosten die op ons af komen vanwege de sociale werkvoorziening of om toch een redelijk pakket aan jeugdzorg en AWBZ-zorg te willen blijven bieden aan de mensen die dat het hardste nodig hebben.

Decentralisatie van taken en bundeling van wetten Tussen 2013 en 2018 vinden twee grote decentralisaties plaats. De volgende twee taken worden van het Rijk en de provincie overgeheveld naar de gemeenten: • De functie begeleiding vanuit de AWBZ naar de Wet maatschappelijke ondersteuning • De jeugdzorg 3

Duidelijk is dat deze decentralisaties gepaard gaan met forse bezuinigingen op de budgetten. Het kabinet gaat er daarbij vanuit dat de gemeente die bezuinigingen niet doorvertaalt richting burgers door bv. belastingverhogingen. Men denkt dat decentralisatie leidt tot lagere uitgaven op deze taken. Wet Werk naar Vermogen De Wet Sociale Werkvoorziening, Wajong (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten) en Wet Werk en Bijstand worden gebundeld in één nieuwe wet: de Wet Werken naar Vermogen. Bij deze wet lopen we een financieel risico van formaat. Denk alleen maar aan de gevolgen van deze wet voor de sociale werkvoorziening (Soweco). Willen we die op een redelijke manier in stand houden, dan zullen we rekening moeten houden met extra kosten. Hoeveel dat zal worden is nog niet bekend.

Extra korting van het Rijk en andere nadelen Na de meicirculaire is de septembercirculaire verschenen. Voor het opstellen van de begroting hebben we daarop gewacht. We wilden u namelijk een zo reëel mogelijk beeld schetsen. De financiële consequenties daarvan hebben wij niet voor ons uit willen schuiven vanwege de moeilijke en onzekere financiële tijden die ons te wachten staan. De septembercirculaire maakt duidelijk dat de gemeenten beduidend minder geld krijgen dan aangegeven in de meicirculaire. De groei van het Gemeentefonds in 2012 is fors lager dan aangegeven in de meicirculaire. Naast de uitkomsten van de septembercirculaire hebben zich andere nadelige effecten voorgedaan. Die hebben ervoor gezorgd dat het ingeschatte tekort van bijna € 100.000,- voor 2012 uiteindelijk ruim € 300.000,- hoger is uitgevallen. In 2012 is voortgeborduurd op wat in de Nota meerjarenbeleid 2012 – 2014 is aangegeven en is dus ook gerekend met de bezuinigingen waartoe was besloten. Ook is het bedrag van € 160.000,ingezet, waarmee binnen de bezuinigingstaakstelling rekening is gehouden en bedoeld was voor het opvangen van aanvullende tegenvallers. Een gelijk bedrag is vanaf 2013 nog een keer beschikbaar.

Meerjaren perspectief blijft somber met veel onzekerheden De septembercirculaire geeft voor 2012 een negatieve ontwikkeling aan ten opzichte van de meicirculaire. Uit de huidige cijfers blijkt dat ook voor de jaren erna tot en met 2015 gerekend moet worden op minder geld. Pas in 2016 is er sprake van een duidelijke plus zo wordt in de septembercirculaire aangegeven. De vraag is natuurlijk of je in de huidige tijd zover vooruit kan kijken. Hoe groter de onzekerheid, hoe minder ver je kunt kijken. We moeten ons dus ook niet blindstaren op de plus in 2016. Als er helemaal niets veranderd krijgen we van 2013 tot en met 2015 te maken met een oplopend tekort. Dat wordt met name veroorzaakt door een teruglopende algemene uitkering. Daarnaast is het de vraag wat ons nog meer te wachten staat. In hoeverre is bijvoorbeeld de taakstelling die opnieuw wordt opgelegd bij de RUD’s, te verwezenlijken? In de periode 2012 tot en met 2014 gaat het hier dan toch om een bedrag van € 96.000,-.

4

Extra kosten decentralisatie Daarnaast leeft echter de vraag hoe de twee grote decentralisaties en invoering van de Wet Werken naar Vermogen uitpakken voor de gemeente. Met name extra kosten voor de sociale werkvoorziening zullen erin hakken. Wat die sociale werkvoorziening betreft is in de begroting 2012 al rekening gehouden met een gemeentelijke bijdrage van € 400.000,- eenmalig. We hebben met opzet nog geen structureel bedrag opgenomen, omdat er op dit moment teveel onzekerheden zijn. In de Nota meerjarenbeleid 2013 – 2015 zal duidelijkheid worden geboden.

Uitkomst Begroting 2012 In de Nota meerjarenbeleid stond een groot aantal activiteiten met prioriteit 1. Bij het opstellen van de begroting 2012 is maar een beperkt aantal wensen verwerkt (de zogenaamde prioriteiten 1A). De overige activiteiten met prioriteit 1 zijn dus vooruitgeschoven wensen, die in de komende Nota meerjarenbeleid zeker zullen terugkomen. Met name wensen die betaald worden met eenmalig geld. Daarbij gaat het zeker ook over het noodzakelijk te plegen groot onderhoud aan een aantal hoofd(invals)wegen Belastingen Ondanks de moeilijke tijden zijn wij naar onze mening erin geslaagd de meest noodzakelijke zaken op te pakken. De Onroerende-zaakbelastingen worden met niet meer verhoogd dan het inflatiepercentage (2,25% + 0,875 % nacalculatie). Er is geen extra verhoging. Verder is er sprake van een geringe extra stijging van de rioolheffing met 1,4 % Op deze plaats past ook een positieve ontwikkeling. Door goed aanbesteden en door het goed scheiden van afval, kan de afvalstoffenheffing met gemiddeld 8,5% omlaag. Vanaf deze plaats prijzen wij onze inwoners voor de medewerking de afvalstroom zoveel mogelijk te beperken en het afval zo veel mogelijk gescheiden in te leveren. Een woord van dank is op z’n plaats. Extra maatregelen om de begroting sluitend te krijgen Sinds de laatste Nota meerjarenbeleid heeft, zoals reeds aangegeven, de financiële situatie zich op een aantal punten gewijzigd. Naast tegenvallers waren er ook meevallers. Van deze laatste echter minder dan de tegenvallers. Er waren dus extra maatregelen nodig om de begroting sluitend te krijgen, zoals het bijstellen activabeleid en omzetting tijdelijke financiering in vaste financiering en de gerealiseerde extra bezuiniging van 1 formatieplaats bij de afdeling grondgebied. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar bijlage G van deze aanbiedingsbrief. Stelpost is op In de Nota meerjarenbeleid is rekening gehouden met een stelpost van € 132.710,- voor p.m.ramingen en zaken die nog op ons afkomen gedurende in de periode 2012 – 2014. Van deze stelpost is niets meer over. Er loopt een onderzoek naar asbest-verdachte puinwegen met mogelijk aanvullende kosten voor het verwijderen van aanwezig asbest, arbo-maatregelen en het uitvoeren van door u aangenomen moties. Wij hebben het dan over de aanschaf van drie AED’s, de uitvoering van de acties nota Sport en de extra middelen voor de woonservice de komende drie jaar.

5

Voorstel Wij stellen u voor de begrotingen voor het jaar 2012 voor de algemene dienst en het grondbedrijf vast te stellen overeenkomstig de aan u toegestuurde ontwerpen. Burgemeester en wethouders van Wierden, de secretaris, de burgemeester,

R.B. van den Brink

ing. J.H.M. Robben

6

BIJLAGEN A. Nadere financiële beschouwing (uitgediepte financiële notitie over de begroting). B. Doelstellingen in onze programma’s. C. Uitgangpunten begroting. Algemene uitgangspunten die zijn aangehouden bij het opstellen van de jaarbegroting en het meerjarenperspectief. D. Overzicht van investeringen en wensen die meegenomen zijn in de concept begroting 2012. Het gaat hierbij om een opsomming van de in de Nota meerjarenbeleid 2012 - 2014 aangegeven investeringen en wensen met een prioriteit 1A die een structurele doorwerking hebben en de wensen met een prioriteit 1A in de eenmalige sfeer, waarvan de intentie is uitgesproken om ze ingevuld te krijgen en die in deze begroting zijn meegenomen. E. Toelichting begroting 2012. Aandacht voor de opgetreden mutaties ten opzichte van de Nota meerjarenbeleid en voorts worden zaken aangegeven waarmee bij het opstellen van de begroting rekening is gehouden uitgaande van het voortzetten van ingezet beleid. F. Bezuinigingen periode 2011 – 2013 met eventueel een uitloop. Stand van zaken voor wat betreft de jaren 2012, 2013 en volgende. G. Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte en zaken die nog om aandacht vragen. Hierin wordt aangegeven hoe tot een sluitende begroting 2012 kan worden gekomen en daarbij wordt ook nog eens aandacht besteed aan de laatste ontwikkelingen. H. Belastingen en rechten. Een recapitulatie van de mogelijke consequenties van de begroting 2012 voor de belastingen en rechten. I.

Samenvatting. Korte terugblik en een blik in de toekomst.

7

BIJLAGE A

Nadere financiële beschouwing De ontwikkelingen tot nu toe Duidelijk is inmiddels dat het Kabinet in de septembercirculaire vast houdt aan de bezuinigingen van € 18,0 miljard. In die zin is er ten opzichte van de meicirculaire en ten opzichte van het concept Bestuursakkoord van juni 2011 niets veranderd. Wel zijn er nu bestuursafspraken gemaakt voor de periode 2011 tot en met 2015. Omdat de gemeenten geen verantwoordelijkheid willen nemen voor de bezuinigingen op de SW en re-integratie zijn er op het gebied van werk nog geen bestuursafspraken gemaakt. Binnen het sociaal domein is er gedurende een lange periode veel aan de orde. Tussen 2013 en 2018 vinden namelijk 2 grote decentralisaties plaats: • De functie begeleiding vanuit de AWBZ naar de Wmo • De jeugdzorg Verder worden inkomensvoorzieningen aan de onderkant van de arbeidsmarkt (WSW, Wajong en WWB) gebundeld in de WWnV (Wet Werken naar Vermogen) . Duidelijk is ook dat deze decentralisaties en de uitvoering van de WWnV gepaard gaan met forse bezuinigingen op de budgetten. Het Kabinet gaat er daarbij vanuit dat de bezuinigingen niet worden doorvertaald richting burgers middels verzwaring van de lokale lasten maar door het uitgave niveau terug te dringen. Duidelijk is ook geworden, dat de gemeenten beduidend minder geld krijgen dan bij de meicirculaire werd aangegeven. Het accres 2012 komt in de septembercirculaire fors lager (€ 179,0 miljoen) uit dan aangegeven in de meicirculaire. Volgens de septembercirculaire moeten wij rekening houden met een korting van € 258.700,- op de algemene uitkering. Hierbij is er wel vanuit gegaan dat er conform de septembercirculaire voor een bedrag ad. € 141.310,- aan stelposten is opgenomen voor Bijzondere bijstand, Centra voor Jeugd en Gezin en transitie AWBZ. Wij hebben gemeend rekening te moeten houden met de gevolgen van de septembercirculaire. De financiële consequenties hebben wij niet voor ons uit willen schuiven. Wij achten dit namelijk niet verstandig gezien de toch al moeilijke en onzekere financiële tijden die ons te wachten staan. Andere nadelige effecten die zich lopende het begrotingsproces hebben voorgedaan zijn zoal geweest het hogere bedrag wegens rente bijschrijving op boekwaardes grondbedrijf (nadeel € 35.370,-), het minder uren kunnen toeschrijven aan het grondbedrijf (nadeel € 65.000,-) en de taakstelling op de RUD’s ofwel de regionale omgevingsdiensten (nadeel € 48.000,-). Met name de negatieve effecten hebben er voor gezorgd dat het ingeschatte tekort ad. € 99.525,uiteindelijk ruim € 300.000,- hoger is uitgevallen. Wat de begroting betreft is verder voortgeborduurd op hetgeen werd aangegeven bij de Nota meerjarenbeleid 2012 – 2014 en dus is er ook gerekend met de bezuinigingen waartoe besloten is. Daarnaast is ook het bedrag ad. € 160.000,- bedoeld voor het opvangen van aanvullende tegenvallers, waarmee binnen de bezuinigingstaakstelling rekening is gehouden, nu ingezet binnen de voorliggende begroting 2012.

8

Financiële meerjaren perspectief De onlangs verschenen septembercirculaire geeft dus voor het jaar 2012 een negatieve ontwikkeling aan ten opzichte van de meicirculaire. Een gegeven is dat de jaren erop de accresraming -de jaarlijkse ontwikkeling van de algemene uitkering- niet echt een positief beeld laat zien. Pas in 2016 is er sprake van een duidelijke plus zo wordt in de septembercirculaire aangegeven. Al met al is er nog steeds sprake van veel onduidelijkheid. Hoe pakken de 2 grote decentralisaties en de uitvoering van de WWnV uit voor de gemeente. In hoeverre is de taakstelling die opnieuw wordt opgelegd bij de RUD’s te verwezenlijken. In de periode 2012 tot en met 2014 gaat het dan toch om een bedrag ad. € 96.000,-. Wat de sociale werkvoorziening betreft is in de begroting 2012 reeds rekening gehouden met een gemeentelijke bijdrage van € 400.000,- in de eenmalige sfeer. Ten tijde van het opstellen van de Nota meerjarenbeleid 2013 – 2015 zal het besluitvormingsproces zover gevorderd zijn dat er ook meer te zeggen is over de structurele consequenties.

Verwachte tekorten Over het financiële perspectief voor 2013 en volgende jaren merken wij het volgende op. Bij een structureel sluitende begroting 2012 en bij ongewijzigd beleid en uitgaande van constante lonen en prijzen en rekening houdend met de afgesproken bezuinigingsbedragen dan treden de volgende effecten op: - in 2013 een tekort van afgerond € 85.000,- in 2014 loopt dit tekort op naar afgerond € 147.000,- in 2015 tenslotte loopt dit tekort op tot afgerond € 464.000,-. Met name de algemene uitkering speelt hierin een doorslaggevende rol. Deze loopt in de periode 2013 tot en met 2015 nog weer eens met € 300.000,- terug. De in de septembercirculaire aangegeven duidelijke plus in 2016 geeft in ieder geval hoop maar is nog ver weg en blijft daarmee een onzekere factor. Verder is met ingang van 2013 dan nog wel weer beschikbaar de € 160.000,- waarmee binnen de bezuinigingstaakstelling rekening is gehouden en die bedoeld is voor het opvangen van aanvullende tegenvallers.

Uitkomst Begroting 2012 Uitgangspunt bij het opstellen van de Begroting 2012 is geweest het bij de Nota meerjarenbeleid 2012 – 2014 afgesproken meerjarenbeleid met als een belangrijk stuk dekking de afgesproken bezuinigingen. Ondanks de moeilijke tijden zijn wij er in geslaagd om de meest noodzakelijke zaken op te pakken. Behoudens een stijging met het inflatiepercentage van 2,25 is er geen sprake van een extra OZB verhoging. De afvalstoffenheffing wordt verlaagd met gemiddeld 8,5% en er is sprake van een geringe extra stijging bij de rioolheffing met 1,4%. Sinds de laatste Nota meerjarenbeleid heeft, zoals reeds aangegeven, de financiële situatie zich op een aantal punten gewijzigd. Naast tegenvallers waren er ook meevallers en zijn er maatregelen getroffen. Voor het uiteindelijk sluitend krijgen van de begroting zijn van belang geweest; de getroffen maatregelen (zoals; bijstellen activabeleid en omzetting tijdelijke financiering in vaste financiering) en de gerealiseerde extra bezuiniging van 1 formatieplaats bij de afdeling grondgebied. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar bijlage G van deze aanbiedingsbrief.

9

Wensen met structurele consequenties Al met al kunnen wij u een Begroting 2012 presenteren waarbij de wensen met structurele consequenties en met een prioriteit 1A ingevuld kunnen worden. Voor een overzicht van de ingevulde wensen wordt verwezen naar bijlage D en naar onderdelen van bijlage G van deze aanbiedingsbrief. Wensen met eenmalige consequenties Kijken wij naar de wensen met eenmalige financiële consequenties dan is er ten opzichte van de situatie die geschetst werd bij de Nota meerjarenbeleid 2012 – 2014 niet veel veranderd. Het gaat om het inzetten van een bedrag van om en nabij de € 1,6 miljoen voor het jaar 2012. En zoals ook al bij de NMB werd geconstateerd is de dekking in 2012 geen probleem. Geconstateerd moet nog wel worden dat van de stelpost in de NMB ad. € 132.710,- t.b.v. p.m.ramingen en zaken die nog op ons afkomen gedurende de periode 2012 – 2014 niets meer over is. Extra middelen blijken nodig te zijn voor het verwijderen van asbest in wegen (€ 80.000,-), het invullen van de pm-raming t.b.v. arbo-maatregelen (€ 15.750,-) en het uitvoeren van de moties voor een bedrag ad. € 65.400,-. Wij hebben het dan over de aanschaf van drie AED’s, de uitvoering van de acties nota Sport en de extra middelen voor de woonservice gedurende drie jaar. Een gegeven is verder dat in het kader van het meerjarenperspectief de invulling van de wensen beperkt is gebleven tot de actiepunten met een prioriteit 1A gedurende de periode 2012 – 2015. Door het ontbreken van de financiële mogelijkheden worden de actiepunten met een prioriteit 1B en 1C voorshands niet opgepakt. Een en ander is ook reeds aangegeven bij de behandeling van de Nota meerjarenbeleid 2012 – 2014. Met de maatregelen die getroffen zijn en het zoeken naar extra dekkingsmiddelen ligt er nu een financieel plaatje gedurende de periode 2012 tot en met 2015 dat sluit. De investeringen 2015, toch nog een bedrag ad. € 1,3 miljoen, zijn daarmee ook afgedekt. Hierbij is wel rekening gehouden met een risico afwaardering, uitgaande van aannames, van het tunnelproject. Gefaseerd gaat het dan, wanneer er geen tegenvallers optreden, om een totaal bedrag van € 1,0 miljoen. Bij het opstellen van de NMB 2013 – 2015 in 2012 komen wij over de wensen af te dekken met eenmalige middelen zeker weer te spreken. Dan ook is het de bedoeling dat het noodzakelijk te plegen groot onderhoud aan een aantal hoofd(invals)wegen geactualiseerd in beeld is zodat er een goed inzicht ontstaat in de benodigde middelen. Bij de eerst volgende NMB zal nog nadrukkelijker afgewogen moeten worden; wat is er mogelijk gezien de financiële situatie. Op dit moment is het uitgangspunt, dat conform besluitvorming, ons totaal in te zetten vrije vermogen ook daadwerkelijk wordt ingezet. Nieuwe acties in gang zetten zal, wanneer er zich geen meevallers voordoen, de komende jaren moeilijk blijken.

Consequenties en aanvullende zaken algemeen Het participatiebudget is budgettair neutraal opgenomen in de concept begroting 2012. Consequentie hiervan is dat er nu € 230.390,- beschikbaar is tegen € 392.000,- in de begroting 2011. Wat betreft de in de Nota meerjarenbeleid vermelde noodzakelijke activiteiten die in de ogen van het college nog aandacht behoeven is het navolgende standpunt ingenomen. Wat betreft eventuele middelen voor kleine verkeersvoorzieningen (gevolgen van het verkeersspreekuur) is geconstateerd dat er op dit moment nog middelen beschikbaar zijn die kunnen worden ingezet in 2012. Wat betreft de uitbreiding van de evenementensubsidie is het standpunt ingenomen dat er

10

een integrale notitie wordt afgewacht. En tenslotte wat betreft het extra geld voor de woonservice, hier is door het uitvoeren van de ingebrachte motie reeds invulling aan gegeven. Tijdens de behandeling van de Nota activabeleid is gevraagd om aan de hand van rekenvoorbeelden aan te geven wat de budgettaire gevolgen zijn van het eventueel gaan afschrijven op investeringen met een maatschappelijk nut. Voorgesteld wordt om deze vraag mee te nemen bij het opstellen van de Nota meerjarenbeleid 2013 – 2015. In het jaar 2013 is er namelijk weer een investeringskrediet opgenomen voor groot onderhoud aan een hoofd(invals)weg. Het gaat dan om een investeringsbedrag van € 450.000,- t.b.v. de Rijssenseweg. Om een indicatie te geven zou er in dit geval sprake zijn van een structurele last van € 38.250,- (afschrijving in 25 jaar) en voor dit bedrag zou dan structurele dekking moeten worden gezocht. Op voorhand geven wij al wel mee dat het niet eenvoudig zal zijn om deze ruimte vrij te maken binnen toekomstige begrotingen. Er is geanticipeerd op de Kadernota Armoedebestrijding 2012 – 2015 die op 4 oktober j.l. in de informatieronde BFMO aan de orde is geweest. Hierin wordt voorgesteld om de rijksbezuinigingen op het armoedebeleid ad. € 36.000,- voor een deel, te weten € 12.000,- binnen het armoedebeleid door te voeren. Hiervoor worden enkele inkomensondersteunende voorzieningen in lijn met de voorstellen in de kadernota herzien. Het is de bedoeling om het resterende deel van de taakstelling (€ 24.000,-) mee te nemen bij de integrale afweging bij de Nota meerjarenbeleid 2013 – 2 015.

Programmabegroting en Financiële Begroting De Programmabegroting die voor u ligt is als volgt opgebouwd: • Algemeen gedeelte met missie en hoofddoelstellingen in meetbare vorm • Het programmaplan • De paragrafen • Financiële positie De Financiële Begroting met de volgende opbouw: • Beleidsvelden met overzicht baten en lasten en meerjarenramingen • Bijlagen De programma’s zijn gelijk aan die in de Nota Meerjarenbeleid 2012 – 2014 en de begroting 2011. Het gaat om de programma’s; -

Prettig wonen in de gemeente Wierden Samen werken Veiligheid; een recht voor iedereen Landelijk gebied; de groene motor Bruisende dorpscentra Zorg voor iedereen Recreatie en toerisme De burger voorop in een digitale tijd.

De effecten van de NMB zijn dan ook zoals eerder aangegeven, terug te vinden in deze begroting. Naast de programma’s uit de NMB zijn evenals voorheen de programma’s algemeen en algemene dekkingsmiddelen toegevoegd. Verder is zoals is afgesproken de opzet met de drie W-vragen (Wat willen we bereiken, Wat doen we ervoor en Wat mag het kosten) aangehouden.

11

Algemeen Naast de Programmabegroting kennen we een Financiële Begroting als afzonderlijk boekwerk en daarnaast dan nog een afzonderlijk boekwerk voor het Grondbedrijf. In de Programmabegroting zijn de programma’s te vinden met bij ieder programma de vermelding van de betrokken beleidsvelden of onderdelen daarvan. Hierdoor ontstaat er inzicht, worden de verbanden duidelijker en kan er zo nodig kennis worden genomen van gedetailleerdere informatie. In de Financiële Begroting zijn de beleidsvelden te vinden met per beleidsveld aangegeven een overzicht van baten en lasten en een meerjarenraming. Verder is per beleidsveld weer geprobeerd om alle relevante beschikbare beleidsinformatie zichtbaar te maken. Dit met de bedoeling om u in de gelegenheid te stellen om te kunnen afwegen en te sturen op hoofdlijnen. Evenals voorgaande jaren zijn er ook dit keer bij zowel de beleids- als de beheerstaken kerngegevens en kwaliteiten per taak weergegeven. Vanwege de omvang van deze gegevens, de mate van gedetailleerdheid en aanlevering via de afdelingen, merken wij op dat deze gegevens vaak een globaal karakter hebben. Het exact bepalen van de aangegeven kwaliteiten kost in sommige gevallen onevenredig veel tijd. Het zou economisch gezien niet verantwoord zijn om meer dan een globaal karakter na te streven. Toch denken wij dat de prestatiegegevens in het kader van bedrijfsmatig werken een prima sturingsmiddel kunnen zijn. Een van de doelstellingen van de begroting is en blijft nog steeds om het besluitvormingsproces en het dienstverleningsproces te verbeteren. Dit met het oog op de financiële mogelijkheden die niet onbeperkt zijn en anderzijds omdat de aandacht steeds meer verschuift van financiële termen naar de vraag of de doelstellingen van de gemeente worden gerealiseerd tegen een acceptabele inzet van middelen. Met het oog hierop worden in de Financiële Begroting op het niveau van de beheersproducten beoogde effecten en subdoelstellingen weergegeven daar waar dit een meerwaarde geeft. Het gaat er hierbij om de doeltreffendheid van beleid in beeld te brengen.

12

BIJLAGE B

Doelstellingen in onze programma’s Het jaar 2012 wordt ondanks de bezuinigingen toch weer een belangrijk jaar als wij kijken naar de stappen die wij het komende jaar nog willen en kunnen nemen. Belangrijke stappen ter verwezenlijking van onze doelstellingen staan weergegeven bij onze programma’s in de Programmabegroting 2012. Verder wordt verwezen naar de onlangs uitgebrachte bestuursrapportage per augustus waar ook integraal wordt gerapporteerd over alle “ins en outs” aangaande de programma’s. Om te voorkomen dat er teveel in herhaling wordt getreden is in tegenstelling tot andere jaren voor deze insteek gekozen en is dus niet gekozen voor een uitgebreide samenvatting op deze plek van de doelstellingen.

13

BIJLAGE C

Uitgangspunten begroting Bij het opstellen van de begroting inclusief meerjarenperspectief zijn de volgende uitgangspunten aangehouden. Wat het aantal inwoners betreft is uitgegaan van de volgende aantallen: Per 1 januari 2012 23.790 (23.710 in Begroting 2011) Per 1 januari 2013 23.880 (23.810 in Begroting 2011) Per 1 januari 2014 23.970 (23.910 in Begroting 2011) Per 1 januari 2015 24.020 Voor de woonruimten is uitgegaan van de volgende aantallen: Per 1 januari 2012 9.725 ( 9.660 in Begroting 2011) Per 1 januari 2013 9.815 ( 9.760 in Begroting 2011) Per 1 januari 2014 9.905 ( 9.860 in Begroting 2011) Per 1 januari 2015 9.950 De salarissen en sociale lasten zijn geraamd op het niveau van 2011, er is rekening gehouden met het CAO-akkoord 2010. Mutaties van het zogenaamde "incidentele loon" zijn voor een belangrijk deel meegenomen. Verder is de doorbelasting van de salariskosten, inclusief overheadkosten, naar de beheersproducten gedurende de jaren 2012 tot en met 2015 constant gehouden. De eventuele meerkosten worden tot uitdrukking gebracht op hoofdfunctie 9 / saldi kostenplaatsen. Er is gerekend in constante prijzen. Het loon- en prijspeil voor 2012 is ook aangehouden voor de overige jaren. Het zogenaamde rente-omslagpercentage, dat over de geactiveerde kapitaaluitgaven wordt berekend, is becijferd op 2,25 % (begroting 2011 1,26 %). Dit percentage is constant gehouden gedurende de begrotingsperiode 2012 t/m 2015. Voor de berekening van de kapitaallasten van de vervangings- en nieuwe investeringen is/wordt een rentepercentage van 4 ½ aangehouden. Voor onvoorziene uitgaven is een bedrag van € 1,80 per inwoner opgenomen. Hiervan wordt 25% of € 10.705,- structureel afgedekt en de andere 75% of 32.115,- wordt gedekt met éénmalige middelen. Evenals vorig jaar heeft de Nota Meerjarenbeleid 2012 – 2014, zijn bijdrage geleverd bij het opstellen van deze begroting. Zo is er naar aanleiding van de gevoerde prioriteitendiscussie reeds op voorhand rekening gehouden met investeringen en wensen met prioriteit 1A in de structurele sfeer en in de éénmalige sfeer (zie ook Nota Meerjarenbeleid 2012 –2014 bladzijde 78 tot en met 83). Met het oog op de financiële situatie is er bij de NMB een onderscheid gemaakt in de actiepunten (wensen) met een prioriteit 1. De actiepunten zijn opgesplitst in een drietal categorieën. Namelijk categorie A – Absoluut onvermijdelijk, categorie B – Onvermijdelijk, maar uitstelbaar en categorie C – Gewenst, maar uitstelbaar. In de concept begroting is dus rekening gehouden met de actiepunten die absoluut onvermijdelijk zijn. De overige niet geprioriteerde investeringen en wensen zijn niet meegenomen in de concept begroting omdat dit niet reëel zou zijn geweest. Op basis van de gegevens in de Nota Meerjarenbeleid was de inschatting namelijk zo, dat wanneer de geprioriteerde wensen met een prioriteit 1A zouden worden meegenomen, er in 2012 al sprake zou zijn van een tekort in de structurele sfeer van € 99.525,-. In de eenmalige sfeer zou een en ander dan aardig in evenwicht zijn gedurende de periode 2012 tot en met 2014. zij het dat er dan wel actiepunten moesten worden doorgeschoven.

14

Wat betreft de ingebrachte moties, geplaatste kanttekeningen en toezeggingen tijdens de behandeling van de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014, deze zijn nog niet meegenomen, maar komen aan de orde in bijlage G van deze Aanbiedingsbrief / Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte en zaken die nog om aandacht vragen. Areaalaccressen/dorpsuitbreidingen betekenen voor diverse gemeentelijke taken extra kosten, wil men het voorzieningenniveau handhaven. Te denken valt hierbij aan extra kosten wegens onderhoud van wegen, plantsoenen, riolering, straatreiniging en openbare verlichting. Genoemde extra kosten zijn, voor zover van toepassing en van externe aard, zoveel mogelijk meegenomen. Tegenover bovengenoemde hogere uitgaven wegens areaalaccressen staan hogere inkomsten ten gevolge van dorpsuitbreidingen. Bij het meerjarenperspectief is hier ook rekening mee gehouden. Een hogere opbrengst onroerende zaakbelastingen en rioolheffing is daarvan o.a. het gevolg. De in het meerjarenperspectief opgenomen ramingen wegens uit te betalen subsidies zijn constant gehouden gedurende de jaren 2012 tot en met 2015 wanneer als gevolg van een toename van het aantal inwoners de optredende fluctuaties zeer gering zijn. Op het product saldi kostenplaatsen zijn de in het kader van de productenbegroting optredende verschillen op de diverse kostenplaatsen verantwoord. Omdat er met betrekking tot de doorbelasting van de interne producten gewerkt is met een vast bedrag per formatieplaats en met betrekking tot de tarieven met één tarief per sectie, afdeling of stafafdeling treden er afrondingsverschillen op. Naast deze afrondingsverschillen is er ook nog eens sprake van werkzaamheden die worden verricht voor de eigen sectie, afdeling dan wel stafafdeling. Deze kosten kunnen niet worden doorbelast en worden hier tot uitdrukking gebracht. Wat betreft de inhuur van externe deskundigheid zijn er nadere afspraken gemaakt met de raad. Bij de behandeling van de NMB 2011-2013 is bij motie aan het college gevraagd om maatregelen te treffen die ingaande het jaar 2011 leiden tot een structurele besparing op de inhuur van externe deskundigen van 10% t.o.v. het referentiejaar 2010. Zoals reeds eerder aangegeven wordt er op dit moment nog kritischer gekeken naar de noodzaak van inhuur van externe deskundigheid. Waar mogelijk wordt deze beperkt. Er geldt een stappenplan dat nauwkeurig moet worden gevolgd. Eerst wordt binnen de organisatie als geheel gekeken of de gewenste deskundigheid aanwezig is, vervolgens bij de buurgemeenten, waarmee hierover al oriënterende afspraken zijn gemaakt en tot slot wordt, als dat ook niet lukt, overgegaan tot externe inhuur, maar dan via scherpe inkoop / aanbesteding tegen zo gunstig mogelijke tarieven. Ook zijn er afspraken gemaakt met betrekking tot de tijdelijke inhuur bij ziekte, zwangerschapsverlof en ouderschapsverlof. Gesteld is dat inhuur geen automatisme mag worden. Besloten is dat er niet meer wordt ingehuurd, tenzij er zeer zwaarwichtige redenen zijn. Los daarvan mag in principe alleen worden ingehuurd voor het geld dat wij kwijt zouden zijn aan salariskosten (dus niet de uren zijn bepalend, maar het bedrag dat beschikbaar is) minus een bezuiniging van 10%. We gaan dus van een “ja, mits”-situatie naar een “nee, tenzij”-situatie. Duidelijk is dus dat er maatregelen zijn getroffen om een bezuiniging te realiseren. Of de aangegeven 10% wordt gehaald is verder sterk afhankelijk van het aantal ziekte-, zwangerschapen ouderschapsgevallen, het aantal vacatures in enig jaar en de aard van de werkzaamheden. Hierbij hebben wij dus alles niet zelf in de hand. Conform de motie is het de bedoeling om bij de jaarrekening 2011 te kijken of de getroffen maatregelen het beoogde effect hebben gehad.

15

BIJLAGE D

Overzicht van investeringen en wensen die meegenomen zijn in de concept begroting 2012 Conform de Nota Meerjarenbeleid 2012 - 2014 zijn de navolgende investeringen en wensen met structurele lasten (met een prioriteit 1A / absoluut onvermijdelijk; zie de financiële vertaling actiepunten op bladzijde 78 en 79 van de NMB) en met eenmalige lasten (met een prioriteit 1A / absoluut onvermijdelijk; zie de financiële vertaling actiepunten op bladzijde 81 en 82 van de NMB) opgenomen in de concept Begroting 2012. Deze wensen zijn in eerste instantie meegenomen omdat er naar gestreefd wordt om deze zaken binnen een sluitende begroting 2012 in te passen. Wat betreft de amendementen, ingebrachte moties en gemaakte opmerkingen tijdens de behandeling van de Nota Meerjarenbeleid 2012 – 2014, deze zijn nog niet meegenomen, maar komen aan de orde bij onderdeel G van deze Aanbiedingsbrief / Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte en zaken die nog om aandacht vragen. Wel heeft er indien daar aanleiding voor was een actualisering plaatsgevonden. Dit kan zijn met betrekking tot de hoogte van de bedragen, het jaar van uitvoering dan wel de aard van de dekking (éénmalig dan wel structureel). Met betrekking tot de interpretatie van de hier aangegeven bedragen merken wij het volgende op (gelijk aan Begroting 2007 tot en met 2011): • Bij de aangegeven bedragen gaat het om indicatieve ramingen (globale kredietaanvragen) die nog om een stuk verfijning vragen. Hulpmiddelen hierbij zijn geweest vierkante en kubieke meter prijzen, soortgelijke investeringen in het verleden (ervaringscijfers), enz.; • Zouden wij de ramingen in deze fase harder (definitiever) willen maken dan vraagt dat het een en ander (namelijk de plannen in een eerder stadium verder uitgewerkt hebben) maar dan nog is er geen absolute zekerheid. Zekerheid wordt pas verkregen wanneer de aanbesteding dan wel de offertes zijn uitgebracht. Gezien de onzekerheden m.b.t. het doorgaan van actiepunten (investeringen) ligt het ook niet voor de hand om hier anders mee om te gaan. Tussentijds inschakelen van derden voor een externe toets verandert daar ook niet veel aan. Verder wordt dit niet efficiënt geacht in deze fase en werkt het kostenverhogend; • Zorgvuldigheid blijft in deze een essentieel punt. Verder is het op de hoogte houden van de voortgang en het tijdig signaleren van eventuele financiële problemen erg belangrijk. Eén en ander vindt plaats via de Bestuursrapportages. Zo nodig wordt tussentijds vooraf een aanvullend krediet gevraagd wanneer er een aanzienlijke overschrijding dreigt (10% is hierbij de richtlijn). • Verder is afgesproken om in nota’s de status van de aangegeven ramingen (globale raming, voorlopige raming, definitieve raming, enz.) en de onzekere factoren duidelijk aan te geven en zoveel mogelijk waarborgen in te bouwen. Wanneer blijkens de begroting een actiepunt daadwerkelijk opgepakt kan worden dan wordt de financiële uitwerking pas nader onderbouwd. Dan ook zal duidelijk worden in hoeverre de gevraagde kredieten toereikend zijn. Duidelijk is ook dat uiteindelijk pas zekerheid wordt verkregen wanneer de aanbesteding dan wel de offertes zijn uitgebracht. Het vragen van een aanvullend krediet kan dan ook nooit helemaal worden uitgesloten.

Opzet onderstaand overzicht: Er is gekozen voor een overzicht van investeringen en wensen die een structurele doorwerking hebben en een overzicht van investeringen en wensen die afgedekt worden door het inzetten van éénmalige middelen.

16

INVESTERINGEN / WENSEN MET VERMELDING VAN DE STRUCTURELE LASTEN. OMSCHRIJVING:

INVESTERING:

Wensen met prioriteit 1A (structurele dekking). 1. Vervanging materiaal brandweer 2012 (functie 120) 2. Vervanging ondersteunend voertuig 5681 post Enter 2012 (functie 120) Er blijken geen mogelijkheden aanwezig te zijn voor uitstel met een jaar. 3. Uitbreiding KBS Het Galjoen (aanvullend krediet) (functie 421/423) 4. Uitbreiding OBS De Touwladder (functie 421/423)

LASTEN:

9.600

1.400

210.000

23.450

71.470 pm

5.000 pm

pm

pm

pm

pm

Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug i.v.m. pm raming.

5. Uitbreiding accommodatie De Passie (functie 443) Zie ook onderdeel eenmalige lasten. Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug i.v.m. pm raming.

6. Invoering wet OKE (functie 480) Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug i.v.m. pm raming.

7. Bijdrage in investeringsonderhoud sportaccommodaties 2012 (functie 530) Het gaat hierbij in 2012 om een investeringsbedrag van € 41.580,- (excl BTW). 8. Huisvesting Historische Kring (functie 541) 9. Kosten toezicht en handhaving wet Kinderopvang (functie 650)

3.930 5.000 40.000

Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug

10. Vervanging electro mechanisch 2012 (functie 722) 11. Rioolvervanging en afkoppelingsprojecten Wierden en Enter 2012 (functie 722) Bedrag is aangepast (was € 4.631.050,-). 12. Toetsing bouwaanvragen, extra last € 7.425,(functie 960) 13. Nieuwe wet- en regelgeving (functie 960) - investeringen in hardware Investeringsbedrag is teruggebracht van € 50.000,naar € 30.000,-. 14. Ontwikkelingen Datawarehouse Wierden 2012 (functie 960) 15. Vervanging PinkRoccade standaard software (pakket Burgerzaken) / extra lasten (functie 960) De extra jaarlast van € 20.000,- kan nog weer een jaar worden doorgeschoven omdat nieuwe software nog niet beschikbaar is. 16. Vervangingen technische infrastructuur 2012 (functie 960) 17. Luchtfoto’s (functie 960) 18. Vervanging bestelauto (Fiat 37) bouwjaar 2004 Was doorgeschoven naar 2012. 19. Vervanging bestelauto (Fiat 38) bouwjaar 2004 Was doorgeschoven naar 2012. 20. Vervanging bestelauto (Fiat 48) bouwjaar 2004 Nogmaals doorgeschoven 2013. 17

123.430

pm

3)

3.753.050

pm

3)

--

4)

30.000

5.100

25.000

--

--

--

5.000 24.000 47.690

-5.080 8.960

2)

53.560

10.065

2)

53.560

--

1)

1)

INVESTERINGEN / WENSEN MET VERMELDING VAN DE STRUCTURELE LASTEN (VERVOLG). OMSCHRIJVING:

INVESTERING:

Wensen met prioriteit 1A (structurele dekking) vervolg. 21. Vervanging Zuig-/perscombinatie (MAN 24) bouwjaar 2003. Gaat om netto lasten. Reeds gereserveerd ivm vrijval € 20.160,-. 22. Vervanging stationwagen (Toyota 53) bouwjaar 2003 Doorgeschoven naar 2013. 23. Vervanging tractor (Nieuw Holland 81)bouwjaar 2004 Was doorgeschoven naar 2012. 24. Vervanging kipwagen (Veenhuis GW) Was doorgeschoven naar 2012. 25. Vervanging aanhangwagen (Herna GW) Nogmaals doorgeschoven 2013. 26. Vervanging bestelwagen (Fiat 40) bouwjaar 2005 Was doorgeschoven naar 2012. 27. Vervanging bestelwagen (Fiat 41) bouwjaar 2005 Was doorgeschoven naar 2012. 28. Vervanging bestelwagen (Fiat 47) bouwjaar 2005 Was doorgeschoven naar 2012. 29. Vervanging schaftwagen (CT 8701) Nogmaals doorgeschoven 2013. Subtotaal wensen met prioriteit 1A (structurele dekking).

LASTEN:

175.840

9.680

2)

61.220

--

61.220

10.390

2)

19.590

3.680

2)

2.340

--

43.770

8.225

2)

53.560

10.065

2)

53.560

10.065

2)

10.220

-160.090

Wensen met prioriteit 2A (structurele dekking). 37. Niet aan de orde Subtotaal wensen met prioriteit 2A (structurele dekking). Totaalgeneraal structurele lasten Aandeel fondsen

-160.090 --

Resteert aan structurele lasten in 2012

160.090 =======

1) Investeringen waarvan de lasten reeds zijn opgenomen binnen de concept begroting. 2) Het gaat hierbij om een totale investering van € 508.790,- met een eerste (netto) jaarlast van afgerond € 71.130,-. 3) Op investering wordt afgeschreven en de lasten komen t.l.v. de kostendekkende rioolheffing. 4) Uitgaven zijn reeds opgenomen binnen de concept begroting.

18

INVESTERINGEN / WENSEN AF TE DEKKEN MET EENMALIGE MIDDELEN.

OMSCHRIJVING:

INVESTERING:

Wensen met prioriteit 1A (eenmalige dekking). 1. Oprichting Veiligheidsregio (functie 120)

LASTEN:

pm

Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug i.v.m. pm raming.

2. Aanpassing MSA 5681 naar WTS500 brandweer (functie 120) 3. Verbeteren openbare verlichting (functie 210) 4. Implementatie integrale kwaliteit openbare ruimte (functie 210) 5. Uitbreiding accommodatie De Passie (functie 443)

13.000 113.000 pm

25.000 pm

Zie ook onderdeel structurele lasten. Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug i.v.m. pm raming. 6.

Aanvullend krediet Landinrichting Enter (functie 560)

250.000

Bedrag is in het uiteindelijke financiële plaatje bij de NMB reeds teruggebracht van € 400.000,- naar € 250.000,-.

7. Instandhouding Soweco (reorganisatie 1994) (functie 611) 8. Rioolreparaties 2012 (functie 722) 9. Visie begraven (functie 724) Vastgesteld visie heeft geen extra financiële consequenties tot gevolg in 2012. 10. PMJP 2009-2013 (reconstructie-middelen) (functie 810) 11. Leader 2007-2013 (functie 810) 12. Gebiedscoördinator / bijdrage SPOW (functie 810) 13. Ontwikkelingen Interne Zaken en de inzet van het Document Management Systeem (functie 960) 14. Digitalisering archief (functie 960) 15. Zaakgericht werken (functie 960) 16. Nieuwe wet- en regelgeving (functie 960) - aanschaf software en implementatie Begrote bedrag ad. € 50.000,- is teruggebracht met € 10.000,-. 17. Nieuwe softwareproducten kantoorautomatisering (functie 960) Investering wordt onderzocht op alternatief.

1.100 11.250 --

1)

118.800 90.000 38.000

2) 2) 2)

25.000 22.500 30.000 40.000

95.000

Bij onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz. komen we hier nog op terug i.v.m. raming.

18. Implementatie softwareproducten (functie 960) 19. Gegevensmakelaar (functie 960) 20. Omschakeling SAP\R3 naar versie SAP-ERP 6 (functie 960) 21. Arbo-maatregelen (functie 960) Pm-raming is vervangen door een bedrag. 22. Boven formatief personeel (conform besluitvorming bij begroting 2007 wordt er jaarlijks eenmalig geld uitgetrokken om tijdig te kunnen anticiperen op vacatures “spilfuncties” die gaan ontstaan) Subtotaal wensen met prioriteit 1A (eenmalige dekking).

19

25.000 5.000 5.000 15.750

65.000 988.400

INVESTERINGEN / WENSEN AF TE DEKKEN MET EENMALIGE MIDDELEN (VERVOLG).

OMSCHRIJVING:

INVESTERING:

LASTEN:

Wensen met prioriteit 1B (eenmalige dekking). 1. Overige maatregelen i.k.v. zorgplichten en onderzoeken in 2012 (functie 722) Conform vastgesteld GRP.

154.500

Subtotaal wensen met prioriteit 1B (eenmalige dekking).

1)

154.500

Wensen met prioriteit 2A. 1. Niet aan de orde Subtotaal wensen met prioriteit 2A (eenmalige dekking).

Totaalgeneraal eenmalige lasten

--

1.142.900

Aandeel reserve subsidie gemeentelijke monumenten

--

(zie onderdeel G / Uitkomst conceptbegroting, enz.)

Aandeel reserve riolering

165.750 977.150 ========

Resteert aan eenmalige lasten in 2011

1) Ten laste van de reserve riolering en verder buiten het dekkingsplan van de Begroting 2012 gelaten. 2) Er is bij deze ramingen reeds rekening gehouden met de 10% korting i.v.m. bezuinigingen. Naast de bovenaangehaalde zaken met financiële consequenties waren er de afgelopen jaren ook altijd wel actiepunten met prioriteit 2 die vooralsnog geen geld zouden kosten en/of budgettair neutraal konden worden uitgevoerd. Dit is in 2012 niet aan de orde. Voor een toelichting op de aangegeven wensen wordt verwezen naar de Nota Meerjarenbeleid 2012 - 2014.

20

BIJLAGE E

Toelichting begroting 2012 ALGEMEEN. Wat betreft de afwijkingen/verschuivingen van aanzienlijk belang die opgetreden zijn tussen de begroting 2012 en 2011 wordt verwezen naar de toelichtingen bij de verschillende beleidsvelden. Financiële consequenties voortvloeiende uit raadsbesluiten tot en met de raad van juli 2011 (t/m 9e wijziging) zijn nog meegenomen in de concept begroting. Voor zover er ten opzichte van de ramingen 2012 aangegeven in de Nota Meerjarenbeleid 2012 2014 wijzigingen zijn opgetreden c.q. verschuivingen hebben plaatsgevonden worden ze, indien van voldoende betekenis, in onderstaand overzicht vermeld. Evenals bij de begroting 2011 is namelijk ook nu weer, naast de jaarrekening 2010 en de jaarschijf 2012 uit de beleidsbegroting 2011, de Nota Meerjarenbeleid 2012 - 2014 uitgangspunt geweest bij de samenstelling van de begroting 2012. Uit de recapitulatie bij de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014 blijkt dat voor 2012, wanneer de pm ramingen buiten beschouwing worden gelaten, met een niet sluitende begroting rekening moest worden gehouden bij invulling van de wensen in de structurele sfeer met prioriteit 1A. Bij inwilliging van deze wensen was in 2012 een structureel tekort voorzien van € 99.525,- (zie bladzijde 79 van de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014). Wat de wensen met eenmalige dekking betreft, hier is ook rekening gehouden met de wensen met een prioriteit 1A zoals aangegeven in de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014. Bij de NMB is geconstateerd dat er wat betreft 2012 geen maatregelen nodig zijn maar dat dit voor de langere termijn (2015) wel nodig is. Voor de gehele periode 2012 tot en met 2014 werd een overschot voorzien van € 132.710,-. Dit bedrag staat in de NMB op bladzijde 82 weergegeven met de omschrijving “stelpost t.b.v. pmramingen, zaken die nog op ons afkomen gedurende de periode 2012-2014, enz.”. Wanneer de uitkomst van de concept begroting 2012, inclusief de hierboven aangegeven wensen uit de Nota Meerjarenbeleid, wordt afgezet tegen de jaarschijf 2012 van de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014 dan is er voor wat het structurele gedeelte betreft sprake van een verslechtering van plusminus € 300.000,- (concept begroting). Bij onderdeel G / Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte en zaken die nog om aandacht vragen, komen wij hierop terug. Wat de inzet van eenmalige middelen betreft was voor 2012 in de Nota Meerjarenbeleid 20122014 voor een bedrag ad. € 1.597.510,- aan actiepunten / wensen opgevoerd. Het ging hierbij om de geprioriteerde wensen 1A weergegeven op de bladzijden 81 en 82 van de Nota Meerjarenbeleid. In de concept begroting gaat het thans om een bedrag van € 1.067.685,- zodat er op het eerste oog sprake is van een lagere inzet aan eenmalige middelen in 2012 van plusminus € 520.000,- ten opzichte van de Nota Meerjarenbeleid.

21

VERSCHILLENVERKLARINGEN / BEGROTING 2012 AFGEZET TEGEN DE JAARSCHIJF 2012 VAN DE NOTA MEERJARENBELEID 2012 - 2014.

De opgetreden verslechtering met betrekking tot de structurele middelen met plusminus € 300.000,- wordt o.a. met name veroorzaakt door: Nadelen •

In verband met areaal uitbreiding (park Zuidbroek en 1e fase Zuidbroek) is er o.a. rekening gehouden met hogere kosten onderhoud groen en wegenonderhoud. Het gaat daarbij om een bedrag ad. € 32.900,-;

•

De verlaging van de rijksbijdrage m.b.t. de opvang van asielzoekers wordt niet goed gemaakt. Per saldo moest er € 18.360,- vanuit de algemene middelen worden bijgepast;

•

Lagere raming wegens bijdrage derden bij bestemmingsplannen. Na actualisatie bestemmingsplannen en crises worden er minder plannen verwacht en is de raming naar beneden bijgesteld met € 18.000,-;

•

Een nadeel geeft ook het gefaseerd minder uren toe kunnen schrijven naar het grondbedrijf. In vervolg op 2011 (1.000 uur) gaat het in de begroting 2012 ook weer om 1.000 uur ofwel een bedrag ad. € 65.000,-;

•

Er is rekening gehouden met een stelpost van € 300.000,- voor loon- en prijscompensatie via de algemene uitkering. In afwachting van CAO-ontwikkelingen zijn de eigen salariskosten en sociale lasten in de concept begroting 2012 geraamd op het niveau van 2011, er is daarbij dus rekening gehouden met het CAO-akkoord 2010;

•

Er moest rekening worden gehouden met een tweetal stelposten “Versterking Peuterspeelzaken ad. € 59.290,-” en “Combinatiefuncties ad. € 74.160,-”. Middels de algemene uitkering worden deze extra middelen beschikbaar gesteld;

•

Rente bijschrijving op boekwaardes een nadeel van € 35.375,-. Jaarlijks wordt binnen het grondbedrijf rente bijgeschreven op de boekwaardes. Daar waar het niet meer verantwoord is om rente bij te schrijven op bepaalde complexen wordt hiermee sinds de begroting 2011 op begrotingsbasis rekening gehouden. Raming ad. € 90.000,- moest worden opgetrokken naar € 125.375,-.

Voordelen •

De algemene uitkering geeft door de ontwikkeling van het accres op dit moment een positief effect van € 298.000,-. Hier staat wel tegenover dat er bij de nadelen rekening is gehouden met een stelpost voor loon- en prijscompensatie voor een bedrag ad. € 300.000,-;

•

Hogere opbrengst onroerende zaakbelastingen. Er is sprake van een extra opbrengst ad. € 33.470,- in verband met de gerealiseerde dan wel te realiseren bouwproductie in 2011 die hoger licht dan in eerste instantie ingeschat;

•

Een voordeel geeft het weer met een jaar doorschuiven van de vervanging van het software pakket van Burgerzaken. Het gaat hierbij om een bedrag van € 20.000,- en het doorschuiven is noodzakelijk omdat de nieuwe software i.v.m. landelijke afstemming nog niet gereed is om te worden uitgeleverd; 22

•

Een voordeel geeft verder het doorschuiven van een aantal voertuigen (materieel). Het gaat hierbij om een bedrag van € 23.920,-.

Wat betreft de inzet van de eenmalige middelen was in de Nota Meerjarenbeleid, zoals eerder aangegeven, voor een bedrag ad. € 1.597.510,- aan actiepunten / wensen opgevoerd om uit te voeren in 2012. Zie bladzijde 81 en 82 van de betreffende Nota Meerjarenbeleid 2012 – 2014. In de concept begroting is thans sprake van een bedrag ad. € 1.067.685,- , zodat er op het eerste oog sprake is van een lagere inzet (voordeel) aan eenmalige middelen van plusminus € 520.000,- ten opzichte van de NMB. Het opgetreden verschil wordt met name veroorzaakt door: Nadeel •

De pm-raming voor ARBO-maatregelen is vervangen door een bedrag van € 15.750,-. Voordelen

•

De in de NMB opgenomen stelpost ad. € 400.000,- voor het opvangen van nadelige exploitatiesaldi bij Soweco is nog niet verwerkt. Wordt meegenomen in bijlage G “Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte, enz.;

•

De stelpost ad. € 132.710,- uit de NMB t.b.v. pm-ramingen voor zaken die nog op ons afkomen gedurende de periode 2012-2014 is nog niet ingezet.

23

IN DE CONCEPT BEGROTING 2011 IS VERDER REKENING GEHOUDEN MET DE VOLGENDE ZAKEN. •

Op hoofdfunctie 9 is een stelpost opgenomen voor loon- en prijsstijgingen, het gaat hierbij om een bedrag van € 300.000,-;

•

Tevens is er weer een voorziening voor rentelasten opgenomen. In de begroting 2012 is hiervoor een bedrag opgenomen van € 311.100,- (in de begroting 2011 ging het hierbij om een bedrag van € 477.600,- en in 2010 om een bedrag van € 506.400,-) waardoor de rentedruk stabiel blijft. Conform de Nota reserves en voorzieningen 2008 is dit percentage bepaald op 5. Over een eventuele aanwending in de eenmalige sfeer komen wij in een latere fase bij onderdeel D van de deze Aanbiedingsbrief nog te spreken;

•

In afwachting van nadere besluitvorming is in de begroting 2012 op hoofdfunctie 9 voorshands opgevoerd als stelpost: € 26.770,- voor bibliotheek, versterking peuterspeelzalen € 59.290,-, combinatie-functionarissen € 74.160,-. Dekking vindt plaats door een hogere structurele dan wel tijdelijke uitkering uit het gemeentefonds;

•

Er is rekening gehouden met een onttrekking aan de onderhoudsfondsen tot een bedrag van € 297.200,-. Eén en ander is met ingang van 1998 gebaseerd op geautomatiseerde onderhoudsplanningen, waarbij uitsluitend rekening is gehouden met onderhoudskosten die binnen de cycli van 20 jaar vallen. Wat de in 2012 uit te voeren onderhoudswerkzaamheden betreft dienen de volgende kredieten beschikbaar te worden gesteld: - onderhoud gemeentehuis 76.000 - onderhoud gemeente- en brandweergarage Wierden 43.000 - onderhoud stallingsruimte groen en reiniging 1.800 - onderhoud kwekerij en houten gebouw -- onderhoud brandweergarage Enter 19.500 - onderhoud marktgebouw Enter 1.000 - onderhoud marktgebouw Wierden 1.800 - onderhoud zand- en zoutloods 1.600 - onderhoud gebouw Exoo 700 - onderhoud overstortplaats Exoo 800 - onderhoud gebouw begraafplaats Vriezenveenseweg 900 - onderhoud klokkenstoel begraafplaats Vriezenveenseweg 600 - onderhoud gebouw begraafplaats Appelhofstraat 600 - onderhoud gebouw begraafplaats Enter 400 - onderhoud soc. cult. acc. Schoolstraat 2 1.800 - onderhoud soc. cult. acc. Dr. G.H. Beensweg 21 2.200 - onderhoud soc. cult. acc. Jan Jansweg 69a 1.800 - onderhoud soc. cult. acc. Reggestraat 85 9.000 - onderhoud soc. cult. acc. Reggestraat 83 a en b 5.000 - onderhoud soc. cult. acc. Kruizemunthof 10.000 - onderhoud soc. cult. acc. Binnenhof 43 (De Welle) 1.000 - onderhoud cultuurpodium (huidige podium verwijderd in 2006) -- onderhoud startershal Enter 3.000 - onderhoud startershal Wierden 4.000 - onderhoud toren Wierden 1.000 - onderhoud toren Enter 3.900 - onderhoud woningen functie 820 9.000 - onderhoud gedenktekens 800 - onderhoud huisvesting onderwijs 96.000

•

Op de kostenplaatsen is daar waar sprake is van het verlenen van diensten aan derden, bij de in rekening te brengen tarieven, rekening gehouden met een loon- en prijsstijging van 2,25%;

24

•

De stortingen in de verschillende onderhoudsfondsen zijn ten opzichte van 2011 met 2,25% verhoogd om de inflatie voor te blijven. De laatste evaluatie van de te storten bedragen in de onderhoudsfondsen heeft plaatsgevonden in 2008. Uitgangspunt is dat het actualiseren van de stortingen om de 5 jaar plaats vindt. Zie ook paragraaf B / Onderhoud kapitaalgoederen;

•

Ten opzichte van de Begroting 2011 is in de Begroting 2012 rekening gehouden met een aantal nieuwe reserves / voorzieningen. Het gaat hierbij om de reserve; Duurzaamheidslening en de voorziening Voormalige wethouders. Opgeheven zijn de reserves; Gemeentelijk werkfonds (inkomensdeel), Individuele Behandeling Afvalwater (IBA) en Ongelijkvloerse spoorwegkruising;

•

Wat de in de concept Begroting 2012 aangehouden formatie betreft merken wij het volgende op. Afdeling Grondgebied. De formatie bij de eenheid beleid is met 0,32 fte afgenomen i.v.m. het parttime gaan werken van een medewerkster. De formatie bij de sectie Vergunningen is met 0,64 fte uitgebreid met als dekking niet ingevulde parttime uren van een tweetal medewerksters. De formatie bij de sectie Openbare werken is met 0,2 fte afgenomen i.v.m. bezuinigingen. Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. De formatie bij de eenheid beleid is conform de begroting 2011 met 0,7 fte uitgebreid. De formatie bij de sectie Werk, Inkomen en Zorg is met 1 fte uitgebreid als aangegeven bij de begroting 2011. Stafafdeling POI. Geen mutaties. Stafafdeling AZC. Geen mutaties. Stafafdeling Financiën. Geen mutaties. Brandweer. Geen mutaties. Clusterbureau brandweer. Geen mutaties. Griffie. Geen mutaties.

25

BIJLAGE F

Bezuinigingen periode 2011 – 2013 met eventueel een uitloop De bezuinigingsvoorstellen zijn op 6 juli 2010 aan de orde geweest in de raad bij de behandeling van de Nota meerjarenbeleid 2011-2013. Bij de begroting 2011 zijn de bezuinigingen vervolgens vastgesteld en ingeboekt. Het totaal te bezuinigen bedrag over de periode 2011 tot en met 2013 is bij de NMB 2011 – 2013 bepaald op € 2.315.049,-. Bij dit bedrag is rekening gehouden met het invullen van een personele claim tot een bedrag ad. € 256.750,-. In de begroting 2011 is reeds voor een bedrag ad. € 1.648.285,- ingeboekt als bezuiniging. Hiervan is conform de afspraak € 1.232.049,- structureel ingezet. STAND VAN ZAKEN VOOR WAT BETREFT DE JAREN 2012, 2013 EN VOLGENDE Beleidsveld met omschrijving bezuiniging Beleidsveld Burgerzaken en baten secretarieleges (functie 003) Beleidsveld Bestuursondersteuning raad en rekenkamer (functie 006) Beleidsveld Brandweer en rampenbestrijding (functie 120) Beleidsveld Wegen, straten en pleinen (functie 210)

Bezuiniging Ingeboekt Bezuiniging Bezuiniging 2012 in begroting 2013 2014 2012 20.500 20.500 20.500 10.000

10.000

32.500

32.500 (komt van 2012)

66.000

66.000

17.000

17.000

17.000

15.000

15.000

23.000

10.000

10.000

15.000

45.000

45.000

50.000

1.970

1.970

1.870

9.000

9.000

6.871

Beleidsveld Basisonderwijs (functie 420 – 423) Opmerking: bezuiniging OOGO wordt nader bezien. Zie verder bijlage G (Uitkomst concept begroting, enz.), punt 21.

Beleidsveld Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs (functie 480) Beleidsveld Openbaar bibliotheekwerk (functie 510) Beleidsveld Vormings- en ontwikkelingswerk (functie 511) Beleidsveld Sport (functie 530) Opmerking: onderhoudsplanning door Bouwkunde wordt niet meer afgenomen door de SAWE (gaat om een bedrag ad. € 5.300,-) . Zie verder bijlage G (Uitkomst concept begroting, enz.), punt 21.

Beleidsveld Maatschappelijke begeleiding en advies (functie 620) Beleidsveld Sociaal cultureel werk (functie 630) Opmerking: bezuiniging is ingevuld maar hierbij is gebruik gemaakt van het stopzetten van een detachering situatie vanuit de gemeente. Voor een bedrag ad. € 28.200,- moet nu ruimte worden gevonden binnen de begroting. . Zie verder bijlage G (Uitkomst concept begroting, enz.), punt 21.

26

Beleidsveld met omschrijving bezuiniging Beleidsveld Reiniging (functie 721) Beleidsveld Riolering (functie 722)

Bezuiniging Ingeboekt Bezuiniging Bezuiniging 2012 in begroting 2013 2014 2012 75.000 pm 174.840

Uitgaande van de genomen beslissing om de kosten straatreiniging en kwijtschelding voor 50% door te belasten in de rioolheffing levert een bezuiniging op van € 174.840,-. Voor de consequenties voor de rioolheffing wordt verwezen naar bijlage G (Uitkomst concept begroting, enz.), punt 6.

Beleidsveld Ruimtelijke ordening (functie 12.523 810) Beleidsveld Overige volkshuisvesting en bouwvergunningen (functie 822 en 823) Beleidsveld Kostensoorten (verdeeldienst)

12.523

Beleidsveld Hulpkostenplaatsen (verdeeldienst / onderhoudsfondsen) Beleidsveld Diversen Regio Twente

8.000

8.000

35.050 47.500

35.050 47.500

Totaal bedrag aan bezuinigingen

330.043

472.383

50.000 24.300 in 2014 (komt van 2013)

500

292.241

Stand van zaken bezuinigingen is op dit moment als volgt: Omschrijving:

In geld

Structureel in te zetten conform de planning

Bij de begroting 2011 is ingevuld

1.648.285

1.232.049

Bij de begroting 2012 wordt ingevuld Bezuinigingsbedrag in begroting 2012 Extra bezuiniging

472.383 2.120.668

Bij de begroting 2013 wordt ingevuld Bezuinigingsbedrag in begroting 2013 Extra bezuiniging

292.241 2.412.909

Bij de begroting 2014 wordt ingevuld Bezuinigingsbedrag in begroting 2014 Extra bezuiniging

24.300 2.437.209

Totaal bedrag aan bezuinigingen 2.437.209 Ingeboekt als bezuinigingstaakstelling 2011-2013 -/- 2.315.049 Extra bezuiniging in begroting 2012 122.160 Aanvullende bezuiniging in begroting 2012 63.270 Extra bedrag aan bezuinigingen per oktober 2011 185.430 ====== 27

Eenmalige in te zetten

1.833.049 122.160 1.955.209

165.459

2.290.749 122.160 2.412.909

--

2.315.049 122.160 2.437.209

--

Blijft nog wel staan een in te vullen taakstelling uit begroting 2011: 1. Bezuiniging OGOO 2.000 Afgedekt, zie bijlage G / punt 21 2. Werkzaamheden t.b.v. Sawe 5.300 Afgedekt maar taakstelling 3. Vervallen detachering bij De Welle 28.200 Afgedekt, zie bijlage G / punt 21 35.500 Afgedekt in bijlage G 30.200 Taakstelling 5.300 Zie ook bijlage G “Uitkomst concept begroting, enz.”. Voorstel is om in de begroting 2012 rekening te houden met het daadwerkelijk te realiseren bedrag aan bezuinigingen per 2012. Het gaat dan om een bedrag ad. € 2.120.668,-. Hiervan is reeds verwerkt in de begroting 2011 een bedrag ad. € 1.648.285,-. Aanvullend kan er dus een bedrag ad. € 472.383,- worden ingeboekt. Hiervan kan structureel worden ingezet een bedrag ad. € 306.924,- en is eenmalig inzetbaar een bedrag ter grote van € 165.459,-. Bij het bezuinigingstraject is van deze gefaseerde inzet aan structurele middelen uitgegaan. Ons voorstel is om hier de hand aan te houden. Dit om te voorkomen dat problemen worden doorgeschoven naar latere jaren. Ieder jaar dient in principe zijn eigen probleem op te lossen.

28

BIJLAGE G

Uitkomst concept begroting, voorstellen tot het creëren van begrotingsruimte en zaken die nog om aandacht vragen TE TREFFEN MAATREGELEN MET FINANCIELE CONSEQUENTIES.

Omschrijving

Financiële consequenties structureel eenmalig

Voorlopige begrotingsruimte: 1. Uitkomst concept begroting € 1.438.706,- nadelig Beslag op begrotingsruimte: 2. Benodigd voor nog niet verwerkte beleidsbeslissingen 3. Restant post onvoorzien structureel 4. Overige zaken Creëren van begrotingsruimte: 5. Aanpassing tarieven afvalstoffenheffing 6. Rioolheffing 7. Storting reserve riolering 8. Aanpassing begrafenisrechten 9. Aanpassen afvalstoffenheffing aan inflatie 10. Aanpassen rechten aan inflatie 11. Nacalculatie inflatiepercentage 12. Consequenties reserve riolering 13. Algemene uitkering (septembercirculaire) Stelpost taakmutaties 14 Onttrekking aan reserve herinvestering wagenpark 15 Omzetting tijdelijke financiering in vaste financiering 16 Stelpost rentelasten 17 Bijstelling activabeleid 18 Actiepunt nieuwe softwareproducten kantoorautomatisering 19 Kosten toezicht en handhaving wet Kinderopvang 20 Normering lokaal inkomensbeleid 21 Bezuinigingen aandeel 2012 Opheffen logopedie Detachering De Welle 22 Aanvullende bezuinigingen Gehonoreerde actiepunten in de sfeer waarvan de structurele consequenties nog moeten worden afgedekt: 23 Geen actiepunten

395.021

N

--35.500

N N N

161.204 31.840 31.840 17.630 12.865 145.720 56.670 71.700 117.390 62.470

N V N V V V V N N N

110.520

V

36.000

V

20.000 12.000 306.924 26.640 28.200 63.270

V V V V N V

eenmalige --

29

N

1.043.685

N

78.840 --

N V

261.100

V

50.000

V

165.459 22.030

V N

Omschrijving

Financiële consequenties structureel eenmalig

Amendementen, ingebrachte moties en gedane toezeggingen tijdens de behandeling van de Nota Meerjarenbeleid die nog om aandacht vragen in het kader van de begroting 2012: 24 Mobiel podium (functie 540) / motie V (actiepunt met prioriteit 1C / NMB) 25 Aanschaf drie AED’s (functie 714) / motie XII (een niet geprioriteerd actiepunt / bijlage NMB) 26 Woonservice (functie 622) / motie XIII (een niet geprioriteerd actiepunt / bijlage NMB) 27 Uitvoeren acties nota Sport (functie 530) / motie XIV (een niet geprioriteerd actiepunt / bijlage NMB) Overige zaken: 28 Uitbreiding accommodatie De Passie 29 Heroverweging afschrijvingstermijn accommodatie De Passie 30 Subsidie beeldbepalende monumenten Aanspreken van de reserve 31 Stelpost nadelige exploitatiesaldi Soweco 32 Huren mobiel muziekpodium 33 Asbesthoudende puinwegen Wierden

pm

N

pm

N

1.430

N

8.400

N

13.000

N

5.000

N

16.000 16.000 400.000 7.500 pm

N V N N N

pm

N

34.300

N

109.581

V

Stelpost actiepunten 2012: Actiepunten/wensen waarvoor tot op dit moment volstaan is met een pm-raming en die nog om om aandacht vragen.

34 35 36 37

Afkomstig uit Aanbiedingsbrief / onderdeel D (Overzicht investeringen en wensen enz.). Oprichting Veiligheidsregio (functie 140) / (prior. 1A) Uitbreiding OBS De Touwladder (functie 421/423) / (prior. 1A) Uitbreiding accommodatie De Passie (functie 443) / (prior. 1A) Invoering wet OKE (functie 480) / (prior. 1A)

Afkomstig uit Aanbiedingsbrief / dit onderdeel G (Overige zaken). 38 Mobiel podium (functie 540) / ( prioriteit 1C) 39 Asbesthoudende puinwegen Wierden Stelpost actiepunten 2012 Aanvulling fondsen: 40 Voorziening Bodemverontreiniging kleine objecten / onttrekking

30

pm

N

pm pm

N N

pm

N

pm

N

pm pm

N N

10.500

N

80.000

N

--

N

Omschrijving

Financiële consequenties structureel eenmalig

Aanwending dan wel storting in reserves en fondsen: 41 Aanvullende storting in reserve winst grondverkopen 42 Inzetten fonds dorpsontwikkeling 43 Inzetten reserve Wmo (gedeeltelijk) 44 Inzetten reserve Cultuur 45 Inzetten reserve risicoafdekking grondaankopen 46 Aanwending algemene reserves Toe te voegen (N) / te onttrekken (V) aan onvoorzien:

31

105

N

600.000 29.000 84.640 1.185.000 32.390 450.870

N V V V V V

4

N

TOELICHTING.

Voorlopige begrotingsuitkomst 1. Uitkomst concept begroting: Rekening houdende met de in de Nota Meerjarenbeleid 2012 – 2014 aangegeven wensen met een prioriteit 1A en met een structurele doorwerking, dan wel met een beslag op middelen in de eenmalige sfeer dan is er sprake van een voorlopig tekort van € 1.438.706,-. Bestaande uit een structureel tekort van € 359.021,- en een eenmalig tekort van € 1.043.685,-. Bij de bepaling van het eenmalig tekort is rekening gehouden met € 977.150,- wegens in te vullen actiepunten (BIJLAGE D), € 15.000,- wegens onderhoudsabonnement bewegwijzering ANWB, € -,- wegens verkiezingen, € 19.420,- wegens doelmatigheidsonderzoeken en € 32.115,- wegens onvoorzien eenmalig. Beslag op begrotingsruimte 2. Benodigd voor nog niet verwerkte beleidsbeslissingen: Er zijn geen zaken met structurele doorwerking waartoe is besloten maar die niet meer in de concept begroting 2012 konden worden verwerkt. 3. Restant post onvoorzien structureel: Op 13 september j.l. was er geen geld meer beschikbaar op de post onvoorzien. Er is dan ook geen aanleiding om hier voor 2012 een bedrag op te nemen. 4. Overige zaken: Binnen de stelpost actiepunten 2011 van de begroting 2011 is rekening gehouden met een bedrag ad. € 5.000,- voor aanschaf nieuwe software website. In de bestuursrapportage per augustus wordt hier aandacht aan besteed. Een ander actiepunt (amendement) dat nog aandacht behoeft zijn de ontmoetingsactiviteiten voor kwetsbare ouderen. Hier gaat het om een bedrag van € 30.500,-. Voorshands wordt, vooruitlopend op definitieve besluitvorming, rekening gehouden met een totaalbedrag van € 35.500,-. Creëren van begrotingsruimte 5. Aanpassing tarieven afvalstoffenheffing: In de concept Begroting 2012 zijn de exploitatiekosten geactualiseerd (voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het beleidsveld 721 / Reiniging) maar zijn de tarieven 2011 aangehouden. Op begrotingsbasis is er thans sprake van een stuk overdekking. Om te komen tot een kostendekkend tarief wordt hierbij in eerste instantie een tariefverlaging voorgesteld van 9,1%. Dit komt neer op een verlaging van de opbrengst met € 161.204,-. Voor verdere maatregelen in het kader van de bezuinigingsvoorstellen en een verdere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Belastingen en Rechten (bijlage H van deze Aanbiedingsbrief). 6. Rioolheffing: In de concept begroting zijn voorshands de tarieven 2011 aangehouden. Conform het raadsbesluit van 2 november 2009 “Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 - 2014”, waarbij de tariefsbepaling voor de komende jaren is vastgesteld, behoeft de rioolheffing binnen de planperiode van het GRP behoudens de jaarlijkse indexatie als gevolg van inflatie niet verhoogd te worden. Wel is in het kader van de bezuinigingen afgesproken om 50% van de kosten straatreiniging (€ 121.425,-) en 50% van de kosten kwijtschelding (€ 53.415,-) door te berekenen in de rioolheffing. De effectuering hiervan is niet meegenomen in de begroting 2011 maar is doorgeschoven naar de begroting 2012. Dit is gebeurd met het oog op de mogelijkheid dat de doorbelasting van deze kosten in de plaats zou kunnen komen van te bezuinigen bedragen binnen de riolering. Becijferd is dat, o.a. door meevallers bij de aanbesteding van rioolwerkzaamheden, er 32

sprake is van een voordeel van € 143.000,- Gevolg geven aan de afspraak brengt met zich mee dat € 174.840,- kan worden doorbelast middels de rioolheffing en dat hierop dus een correctie kan worden aangebracht voor een bedrag ad. € 143.000,-. Een en ander heeft tot gevolg dat voorgesteld wordt om de rioolheffing te verhogen met € 31.840,- of wel met 1,4%. Dit geeft uiteindelijk dus een structureel voordeel voor de algemene dienst (meegenomen in bezuinigingsoverzicht / bijlage F) en daarnaast heeft dit tot gevolg dat de rioolheffing met een gelijk bedrag minus het bedrag aan bezuinigingen wordt verhoogd. De verhoging van de rioolheffing ad. 31.840,- is hier tot uitdrukking gebracht. Wat betreft de door te rekenen inflatie wordt verwezen naar punt 10 en voor een verdere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Belastingen en Rechten (bijlage H van deze Aanbiedingsbrief). 7. Storting reserve riolering: De bij 6 aangegeven meeropbrengst wordt vervolgens in de reserve riolering gestort. 8. Aanpassing begrafenisrechten: In de concept Begroting 2012 zijn de exploitatiekosten geactualiseerd (voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het beleidsveld 724 / Lijkbezorging) maar zijn de tarieven 2011 aangehouden. Op begrotingsbasis is er thans sprake van een stuk onderdekking. Om te komen tot een kostendekkend tarief wordt hierbij in eerste instantie een tariefverhoging voorgesteld van 6,9%. Dit komt neer op een verhoging van de opbrengst met € 17.630,-. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Belastingen en Rechten (bijlage H van deze Aanbiedingsbrief). 9. Aanpassing afvalstoffenheffing aan de inflatie: Door het Centraal Planbureau wordt voor 2012 rekening gehouden met een prijsmutatie van 2,25% in het prijsindexcijfer van de netto materiële overheidsconsumptie (meicirculaire / algemene uitkering). Omdat bij de tariefsbepaling aan de hand van de concept begroting voor het overgrote deel reeds rekening is gehouden met het prijspeil 2012 voor de uitgaven is een integrale toepassing van het inflatiepercentage niet correct. Uitgegaan dient te worden van een meeropbrengst van € 12.865,-, zijnde 2,25% van € 571.776,-. 10. Aanpassen rechten en belastingen aan de inflatie: Door het Centraal Planbureau wordt voor 2012 rekening gehouden met een prijsmutatie van 2,25% in het prijsindexcijfer van de netto materiële overheidsconsumptie (meicirculaire / algemene uitkering). Destijds is door u besloten de daarvoor in aanmerking komende belastingen en rechten jaarlijks met dit percentage aan te passen. De volgende heffingen komen, conform eerdere besluitvorming, hiervoor in aanmerking: - gemeentelijke leges (functie 004) € 69.600,- leges voor rijbewijzen (functie 004) € 30.800,- leges voor reisdocumenten (functie 004) € 103.060,- begrafenisrechten (functie 732) € 273.650,- onroerende zaakbelastingen (functies 931 en 932) € 2.660.640,- leges bouwvergunningen (functie 823) € 676.000,- marktgelden (functie 311) € 26.500,- rioolheffing (functie 726) € 2.294.700,- forensenbelasting (functie 935) € 97.000,- toeristenbelasting (functie 936) € 127.000,- hondenbelasting (functie 937) € 117.700,Totaal € 6.476.650,=========== Verhoging als gevolg van inflatie 2,25% van € 6.476.650,- , of € 145.720,- (afgerond).

33

11. Nacalculatie inflatiepercentage: Met ingang van de begroting 2009 wordt nacalculatie op het inflatiepercentage toegepast. Er wordt daarbij gekeken of het toegepaste inflatiepercentage ook daadwerkelijk is uitgekomen. Dit kan dan twee kanten opwerken, een verhoging dan wel een verlaging van het inflatiepercentage. Doelstelling is en blijft; de inflatie goed maken en dit is ook altijd de achterliggende gedachte geweest van de systematiek. Voor de begroting 2012 betekent dit dat het laatst definitief vastgestelde percentage van het jaar 2008 voor nacalculatie in aanmerking komt. Bij de Begroting 2008 is een inflatiepercentage aangehouden van 2,375 en het inflatiepercentage 2008 is in de septembercirculaire 2010 definitief vastgesteld op 3,25. Te verrekenen derhalve 0,875%. Verhoging als gevolg van nacalculatie 0,875% van € 6.476.650,- , of € 56.670,- (afgerond). 12. Consequenties reserve riolering: Evenals bij 6/7 geldt ook hier dat voordelige dan wel nadelige saldi met betrekking tot het product riolering worden verrekend met de reserve riolering. Consequentie is derhalve dat de meeropbrengst door inflatie aan het fonds moet worden toegevoegd. Het gaat hierbij om een bedrag van afgerond € 51.630,- (inflatie 2012) plus € 20.070,- (nacalculatie 2008). Totaal derhalve € 71.700,-. 13. Septembercirculaire: Het Kabinet houdt vast aan de bezuinigingen van € 18,0 miljard. In die zin is er ten opzichte van de meicirculaire en ten opzichte van het concept Bestuursakkoord van juni 2011 niets veranderd. Er zijn nu wel bestuursafspraken gemaakt voor de periode 2011 tot 2015. Gemeenten worden geconfronteerd met grote bezuinigingen terwijl zij voor aanzienlijke maatschappelijke opgaven worden gesteld. De VNG is van mening dat, als het gaat om de grootschalige veranderingen en vernieuwingen in o.a. de sociale zekerheid en de zorg, het Kabinet onrealistisch is over de snelheid waarmee dit moet gebeuren. Verder vindt de VNG dat dit gepaard gaat met de nodige investeringen die het kabinet op het bord legt van de gemeenten. Gemeenten die het zelf al moeilijk hebben vanwege te nemen verliezen op de grondexploitatie. Gemeenten hebben bovendien al meerdere rekeningen van het Kabinet gehad: € 200,0 mln. korting op de WMO; € 600,0 op de WWB en € 100,0 op de RUD’s. Het accres (de jaarlijkse ontwikkeling van de algemene uitkering) 2012 komt in de septembercirculaire fors lager uit (€ 179,0 mln.) dan aangegeven in de meicirculaire. De daling wordt in latere jaren weer goed gemaakt. Voor wat het waard is, want de cijfers uit de latere jaren kennen een grote onzekerheidsmarge. De algemene uitkering 2012 wordt door een ‘technische correctie’ structureel met 39 mln. verhoogd. De structurele toevoeging 2012 is een kleine pleister op de wonde van het lager accres. Per saldo voor Wierden een verlaging van de algemene uitkering in 2012 van € 156.000,-. De ontwikkeling in de uitkeringsbasis (vooral aanpassingen van de aantallen in de verdeelmaatstaf bijstandsontvangers) betekent een daling van € 60 mln. ofwel een verlaging van de uitkeringsfactor met 5 punten. De in het regeerakkoord genoemde korting wegens het opzetten van regionale omgevingsdiensten (RUD’s) wordt alsnog geëffectueerd. Het gaat om een generieke korting, die wordt verdeeld via de uitkeringsfactor. De korting loopt op van 50 mln. in 2012 naar 80 mln. in 2013 en 100 mln. in 2014. De middelen worden gereserveerd voor de hervorming van de SWsector (waarvoor al een fonds beschikbaar was van € 400,0 mln.). Voor Wierden een korting van € 48.000,- in 2012 oplopend naar € 96.000,- in 2014. In 2012 wordt structureel € 90 mln. in het fonds gestort om de cumulatie van inkomenseffecten voor kwetsbare groepen te verzachten. Verder wordt € 10 mln. structureel toegevoegd voor aanpassing van de norm voor kwijtschelding en bijzondere bijstand in verband met de kosten voor 34

kinderopvang. Het bedrag is bedoeld voor vermindering van de armoedeval voor alleenstaande ouders met een laag inkomen. Samen is dat voor Wierden een bedrag van € 50.000,- per jaar. In 2013 start de decentralisatie van de functie begeleiding AWBZ. De gemeenten bereiden zich in 2012 voor op de decentralisatie. Er wordt in 2012 bijna 48 mln. in het gemeentefonds gestort om de invoeringskosten op te vangen. Het gaat om eenmalig geld: voor Wierden € 78.840,-. De hoogte van structurele geldstromen volgt later. Tot slot is er een kleine bijstelling van het budget voor Centra voor Jeugd en Gezin (€ 12.470,-). Samengevat komt het bovenstaande er financieel technisch als volgt uit te zien. Het gaat dus om een tegenvaller van in totaal € 258.700,-. Bestaande uit een bedrag ad. € 141.310,- i.v.m. op te nemen stelposten en een bedrag ad. € 117.390,- i.v.m. kortingen algemeen. De stelposten hebben te maken met een bedrag ad. € 50.000,- i.v.m. vermindering armoedeval voor alleenstaande ouders, een bedrag ad. € 12.470,- i.v.m. het budget Centra voor Jeugd en Gezin en een bedrag ad. € 78.840,- i.v.m. invoeringskosten AWBZ. De taakstelling RUD’s voor een bedrag ad. € 48.000,- wordt in de begroting 2012 opgevangen binnen de algemene middelen. 14. Onttrekking aan reserve herinvestering wagenpark: Er zijn dit keer geen mogelijkheden om de reserve herinvestering wagenpark (stand 1 januari 2012 is nihil) in te zetten voor het sluitend maken van de begroting. 15. Omzetting tijdelijke financiering in vaste financiering: De komende tijd zullen er vaste geldleningen moeten worden aangetrokken in verband met de huidige financieringspositie. Bij het opstellen van de begroting is met een rentepercentage van 4 ½ gerekend voor kortlopende geldleningen in verband met een begroot financieringstekort. Het aantrekken van vaste geldleningen rechtvaardigt om met een structureel voordeel rekening te houden van € 110.520,-. 16. Stelpost rentelasten: Het niet toevoegen van rente aan voorzieningen brengt risico's met zich mee. Dit komt door het feit dat de voorzieningen ook dienst doen als financieringsmiddel. Op het moment dat de voorziening namelijk weg valt als intern financieringsmiddel is er geen ruimte om de rentelast bij externe financiering op te vangen. Om dit te ondervangen is afgesproken om een bepaalde rentedruk in de begroting aan te blijven houden. Afgesproken is om de stelpost af te laten hangen van de omvang van het eigen vermogen. Omdat nooit het volledige eigen vermogen zal worden aangewend, de gemeente zal altijd reserves en voorzieningen hebben, wordt de stelpost jaarlijks vastgesteld op 4,5% (de begrotingsrente) van 50% van het eigen vermogen. Voor verdere informatie wordt verwezen naar de Nota reserves en voorzieningen 2008. In de begroting 2012 is op basis van het bovenstaande een stelpost beschikbaar van € 311.100,-. Verder ligt volledige aanwending van het resterende bedrag ad. € 311.100,- in de eenmalige sfeer gezien de onzekere financieringspositie op dit moment en de op stapel staande projecten niet voor de hand. Voorgesteld wordt om van de € 311.100,- een bedrag ad. € 50.000,- te reserveren voor het afdekken van de rentelasten van eventueel aanvullend aan te trekken geldleningen. 17. Bijstelling activabeleid: De geactualiseerde Nota vaste activabeleid is onlangs in de raad aan de orde geweest en vastgesteld. De structurele consequenties, als gevolg van het op onderdelen bijstellen van de afschrijvingstermijnen, is hier in beeld gebracht. Het gaat hierbij om een structureel voordeel van ca. € 36.000,- op begrotingsbasis. 18. Actiepunt nieuwe softwareproducten kantoorautomatisering: Zoals reeds aangegeven in de NMB 2012-2014 wordt voor de kantoorautomatisering gebruik gemaakt van de Microsoft Office-producten. Om voldoende aansluiting te houden met de ICTontwikkelingen is het noodzakelijk om nu een overstap te maken naar een nieuwe versie. In de 35

concept begroting is voorshands, in afwachting van onderzoek naar alternatieven, rekening gehouden met een eenmalige investering van € 95.000,-. Onderzoek naar alternatieven heeft er nu toe geleid dat op dit moment volstaan kan worden met eenmalige investering van € 45.000,-. 19. Kosten toezicht en handhaving wet Kinderopvang: Conform de NMB is er in de concept begroting rekening gehouden met een extra uitgaaf van € 40.000,-, bovenop de inmiddels beschikbare € 31.110,-. In de NMB is gesignaleerd dat veel gemeenten kampen met het probleem dat de kosten van de wettelijke taak de beschikbare rijksbijdrage te boven gaat. Voorzien wordt, dat met de mogelijkheid om te variëren met de intensiteit van de inspecties en het aantal te inspecteren gastouders een budget van ruim € 50.000,- voldoende moet zijn. Mocht in 2012 blijken dat de beschikbare middelen niet toereikend zijn dan zullen weer aanvullende middelen moeten worden vrijgemaakt. Wat betreft de begroting 2012 wordt nu voorgesteld om te volstaan met een aanvullend bedrag van € 20.000,- in plaats van de aangegeven € 40.000,-. 20. Normering lokaal inkomensbeleid: Er ligt op dit moment een Kadernota Armoedebestrijding 2012-2015 ter vaststelling bij de raad. Hierin wordt voorgesteld om de Rijksbezuinigingen op het armoedebeleid ad. € 36.000,- voor een deel, te weten € 12.000,- binnen het armoedebeleid door te voeren. Hiervoor worden enkele inkomensondersteunende voorzieningen in lijn met de voorstellen in de kadernota herzien. Het is de bedoeling om het resterende deel van de taakstelling (€ 24.000,-) mee te nemen bij de integrale afweging bij de Nota meerjarenbeleid 2013-2015. Met het oog hierop is bij de uitgaven in 2012 uitgegaan van voortzetting van bestaand beleid (€ 24.000,- is dus beschikbaar binnen de concept begroting). 21. Bezuinigingen: De voorstellen zijn in de raad aan de orde geweest bij de behandeling van de NMB 2011-2013 op 6 juli 2010. Het totaal te bezuinigen bedrag over de periode 2011 tot en met 2013 is bij de NMB 2011-2013 bepaald op € 2.315.049,-. Met verwijzing naar bijlage F “Bezuinigingen periode 20112013 enz.” kan conform afspraak in 2012 aanvullend € 306.924,- van de te realiseren bezuinigingen ingezet worden voor het sluitend maken van de begroting 2012. In werkelijkheid wordt in 2012 de taakstelling al voor een bedrag ad. € 2.120.668,- gerealiseerd. Het verschil ad. € 165.459,- kan als afgesproken worden ingezet bij de invulling van de wensen in de eenmalige sfeer. Consequenties die voortvloeien uit de bezuinigingen. • Het opheffen van de logopedie heeft gedurende de periode 2012 tot en met 2016 eenmalige rechtspositionele financiële consequenties. Het gaat hierbij om een bedrag van € 22.030,- in 2012. En gedurende de jaren 2013 tot en met 2016 gaat het respectievelijk om € 26.560,-, € 25.740,-, € 25.740,- en uiteindelijk € 10.300,- in 2016. • Geconstateerd is dat de bezuiniging 2011 die voorzien is op het beleidsveld Sociaal cultureel werk wel wordt ingevuld door De Welle maar dat daarbij gebruik is gemaakt van het stopzetten van een detachering situatie vanuit de gemeente. Voor een bedrag ad. € 28.200,- moet nu ruimte worden gevonden binnen de begroting. • Geconstateerd is dat de bezuiniging 2011 die voorzien is op het beleidsveld Sport geëffectueerd is. Voor een bedrag ad. € 5.300,- ligt er weer een taakstelling bij de gemeente. Het gaat hierbij om de onderhoudsplanning die de SAWE uitbesteed had bij de gemeente. In het kader van de bezuinigingen heeft de SAWE aangegeven deze werkzaamheden zelf te willen gaan oppakken. In bijlage F staat de taakstelling aangegeven. • Geconstateerd is dat de bezuiniging 2011 die voorzien is op het beleidsveld Basisonderwijs voor een bedrag ad. € 2.000,- nog niet geëffectueerd is. Het gaat hierbij om een bezuiniging bij het OGOO die nader wordt bezien. Uitgangspunt is dat dit jaar nog definitief in dekking wordt voorzien.

36

22. Aanvullende bezuinigingen: In de begroting 2012 is er rekening mee gehouden dat er in navolging van 2011 weer 1.000 uur minder kan worden toegeschreven naar het grondbedrijf. In verband hiermee wordt er een openstaande vacature niet meer ingevuld (voordeel € 56.070,-). Verder is het mogelijk om € 7.200,- minder uit te trekken voor uitbesteding werkzaamheden WOZ. Gehonoreerde actiepunten in de éénmalige sfeer waarvan de structurele consequenties nog moeten worden afgedekt 23. Diverse posten: Met de beschikbare éénmalige middelen is het streven om de actiepunten met een prioriteit 1A in te vullen. Dit is ook het uitgangspunt dat is afgesproken bij de behandeling van de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014. In tegenstelling tot andere jaren betreft het dit keer geen actiepunten met structurele doorwerking. Amendementen en ingebrachte moties en gedane toezeggingen tijdens de behandeling van de Nota Meerjarenbeleid die nog om aandacht vragen 24. Mobiel podium (motie V): Het actiepunt “Muziekkoepel – cultuurpodium Wierden” heeft een prioriteit 1C meegekregen bij het opstellen van de NMB 2012-2014. Met prioriteit 1C wordt aangegeven dat invulling van dit actiepunt gewenst is, maar wel uitstelbaar. Zoals aangegeven is er op dit moment binnen de begroting een krediet beschikbaar van € 166.500,- (eenmalig geld). En stond de invulling van het actiepunt gepland voor 2013 (pm-raming). In de motie die is ingediend wordt nu gepleit voor de aanschaf van een mobiel podium die zowel ingezet kan worden in Wierden, Enter alsook incidenteel in de buurtschappen wanneer daar behoefte aan is. In de motie is het college opgedragen om dit voorstel nader uit te werken en met plannen te komen voor de aanschaf en het beheer van een mobiel podium. Daarnaast is aangegeven om er naar te streven dat het mobiele podium in 2012 beschikbaar is voor festiviteiten in al onze dorpen en buurtschappen. Volgens de planning op dit moment is het de bedoeling om in het 4e kwartaal van dit jaar met een notitie te komen. En de aanschaf van een mobiel podium zal hierin nu ook moeten worden meegenomen. Voorstel: in afwachting van de notitie wordt voorshands, met in het achterhoofd een beschikbaar bedrag ad. € 166.500,-, voorgesteld om daarnaast in de begroting een pm-raming op te nemen voor eventuele meerkosten en/of structurele kosten. Het voorstel is om bij de hoogte van de stelpost actiepunten 2012 rekening te houden met de invulling van dit actiepunt en hier dus voorshands te volstaan met een pm-raming. 25. Aanschaf drie AED’s (motie XII): Dit actiepunt heeft bij de NMB 2012-2014 geen prioriteit meegekregen. Het gaat hierbij om een niet gehonoreerd actiepunt dat terug te vinden is in het bijlage boek bij de NMB “Ambities waarvoor de financiën ontbreken”. Het betreffende actiepunt is terug te vinden op bladzijde 16 onder het beleidsveld Openbare gezondheidszorg en jeugdgezondheidszorg. In de ingebrachte motie wordt het college verzocht om toch de benodigde financiële ruimte vrij te maken voor de aanschaf van de drie opgenomen extra AED’s voor nog bestaande blinde vlekken. Het gaat hierbij om een eenmalig bedrag van € 8.400,- en een structureel bedrag van € 1.430,-. Voorstel: uitvoering geven aan de motie. 26. Woonservice (motie XIII): Dit actiepunt heeft bij de NMB 2011-2014 geen prioriteit meegekregen. Het gaat hierbij om een niet gehonoreerd actiepunt dat terug te vinden is in het bijlagen boek bij de NMB “Ambities waarvoor de financiën ontbreken”. Het betreffende actiepunt is terug te vinden op bladzijde 14 onder het beleidsveld Maatschappelijke ondersteuning.

37

In de motie die is ingediend wordt nu om meerdere redenen gevraagd om de extra middelen voor de jaren 2012, 2013 en 2014 beschikbaar te stellen. Het gaat dan om 3 maal € 13.000,- of wel € 39.000,- (eenmalig geld) gedurende de periode 2012 t/m 2014. Voorstel: uitvoering geven aan de motie. 27. Uitvoeren acties nota sport (motie XIV): Dit actiepunt heeft bij de NMB 2011-2014 geen prioriteit meegekregen. Het gaat hierbij om een niet gehonoreerd actiepunt dat terug te vinden is in het bijlagen boek bij de NMB “Ambities waarvoor de financiën ontbreken”. Het betreffende actiepunt is terug te vinden op bladzijde 7 onder het beleidsveld Sport. In de motie die is ingediend wordt nu om meerdere redenen gevraagd om eenmalig een bedrag van € 5.000,- beschikbaar te stellen voor het actiepunt “Uitvoeren acties nota sport”. Overige zaken 28. Uitbreiding accommodatie De Passie: Met de 2 lokalen uitbreiding die heeft plaatsgevonden met het oog op het schooljaar 2011/2012 is een investering gemoeid van € 140.000,-. Er dient rekening te worden gehouden met een jaarlast van € 34.300,- uitgaande van een afschrijving in 5 jaar. 29. Heroverweging afschrijvingstermijn De Passie: De afschrijvingstermijn van 5 jaar is destijds (2009) grotendeels gebaseerd geweest op de tijdelijke beschikbaarheid van de grond en de tijdelijke bouwvergunning voor de periode van 5 jaar. Daarnaast speelde de onzekerheid over de toekomst van De Passie een rol in de overwegingen. De financiële afweging was volgend op deze ontwikkelingen. Inmiddels is de grondpositie afgewaardeerd omdat op de plaats van De Passie in elk geval niet voor 2020 woningbouw zal plaatsvinden. Dat maakt het mogelijk de school daar te laten staan. Voor uitbreiding is voldoende ruimte en technisch gezien is de levensduur van dit semipermanente gebouw te stellen op 20 jaar. Als op termijn permanente huisvesting voor De Passie gerealiseerd moet worden, dan ligt die beslissing wat verder in de tijd en zal het proces zelf ook de nodige tijd vergen. Wij denken dat dit nog zeker 3 tot 4 jaar voor ons ligt. Het is met de nu beschikbare inzichten realistisch te kiezen voor een afschrijvingstermijn van 10 jaar. Bijkomend voordeel is dat in dat geval de lasten ook beter gaan aansluiten bij de vergoeding in de algemene uitkering. Het wijzigen van de afschrijvingstermijn geeft een financieel voordeel van € 109.581,-. Voor een eventuele restant boekwaarde (als het gebouw binnen 10 jaar leeg komt en geen andere bestemming krijgt of verkocht wordt) kan de reserve opvang boekverliezen worden aangewend. Hierin is op dit moment € 300.000,- beschikbaar. 30. Subsidie beeldbepalende monumenten: In de NMB 2012-2014 is dit actiepunt met een prioriteit 1C (gewenst, maar uitstelbaar) opgenomen en dus doorgeschoven conform de afspraken. Met de vaststelling van de Monumentenverordening is het belang onderkend van de instandhouding van het cultureel erfgoed in de gemeente Wierden. In dit verband zijn gelden beschikbaar gesteld voor de instandhouding van dit erfgoed. Omdat er niet besloten is om de reserve in het kader van de bezuinigingen op te heffen ligt het in de rede om het beleid ter zake te handhaven. Voorgesteld wordt om voor dit doel € 16.000,- beschikbaar te stellen. In het kader van de uitoefening van de verordening zal dit geen problemen geven. Ter dekking kan de reserve subsidie gemeentelijke monumenten worden aangesproken.

38

31. Stelpost nadelige exploitatiesaldi Soweco: Het Kabinet wil van 90.000 wsw-plaatsen terug naar circa 30.000 wsw-plaatsen. Tegelijk wordt het subsidie per fte met circa. € 5.000,- verlaagd in enkele jaren. Soweco wordt hard getroffen door rijksbeleid en de economische teruggang. Er worden scenario’s ontwikkeld om deze problemen het hoofd te bieden. Het transitieproces zal enkele jaren in beslag nemen en wordt gefaciliteerd door het Rijk met een fonds van € 400,0 milj. (voor Soweco circa € 7,5 milj.). Het is nog te vroeg om aan te kunnen geven wat de financiële effecten zijn op de langere termijn. Daarom stellen wij voor om voorlopig voor 2012 rekening te houden met een bedrag van € 400.000,-. Ten tijde van het opstellen van de Nota meerjarenbeleid 2013 – 2015 zal het besluitvormingsproces zover gevorderd zijn dat er ook meer te zeggen is over de structurele consequenties. 32. Huren mobiel muziekpodium: Evenals de voorgaande jaren dient er conform afspraak geld in de begroting te worden opgenomen voor het huren van een mobiel muziekpodium t.b.v. de Wierdense verenigingen en/of instellingen voor het houden van culturele manifestaties en uitvoeringen. Dit in verband met het verwijderen van de muziekkoepel in het centrum van Wierden. Voor 2012 wordt rekening gehouden met een eenmalig bedrag van € 7.500,-. 33. Asbesthoudende puinwegen Wierden: Er is een krediet beschikbaar van € 30.000,- voor de inventarisatie van asbestverdachte wegen. Het onderzoek naar asbesthoudende puinwegen zal gefaseerd plaatsvinden. Een gegeven is dat bij constatering er meteen actie ondernomen moet worden. Het gaat hierbij om een wettelijke verplichting. Op dit moment worden de voorbereidingen in gang gezet en is het de bedoeling om begin 2012 met een voorstel richting raad te komen. Om te voorkomen dat bij constatering er geen geld is voor uitvoering wordt voorgesteld om in de stelpost actiepunten 2012 op voorhand met een bedrag rekening te houden. Stelpost actiepunten 34 t/m 39. Stelpost actiepunten 2012: Er zijn nog een aantal zaken waarvoor op dit moment nog niet concreet kan worden aangegeven om welke bedragen het zal gaan of waarover nog besluitvorming dient plaats te vinden. Omdat uitvoering in 2012 wenselijk zo niet noodzakelijk is, is gezien de aard van de actiepunten een eenmalig bedrag van € 80.000,- opgenomen. Wat het structurele gedeelte betreft is er rekening gehouden met een bedrag van € 10.500,-. Bij het bepalen van de omvang van het structurele bedrag heeft een rol gespeeld de uitbreiding van de OBS De Touwladder en het eenmalige bedrag wordt bepaald door de te treffen maatregelen i.v.m. asbesthoudende puinwegen. Zoals gebruikelijk is het vanzelf sprekend de bedoeling om de actiepunten die worden opgepakt voor besluitvorming aan de raad voor te leggen. Aanvulling fondsen 40. Voorziening Bodemverontreiniging kleine objecten: In de voorziening is op dit moment aanwezig een bedrag van afgerond € 165.800,-. Dit bedrag behoeft op dit moment geen aanvulling. Verontreinigingen die op dit moment spelen zijn de Stamanstraat, de Enterweg/Kippershoekweg en de Dorpsstraat. Aanwending dan wel storting in reserves en fondsen: 41. Aanvullende storting in reserve winst grondverkopen In het kader van het begrotingstoezicht en met het oog op het weerstandsvermogen is er bij nader inzien toch alles voor te zeggen om de reserve winst grondverkopen nu aan te vullen tot het afgesproken bufferbedrag en hiermee niet te wachten tot 2014 wanneer er weer een substantieel voordeel wordt verwacht binnen het grondbedrijf. Om de afgesproken buffer binnen de reserve 39

winst grondverkopen ad. € 1,4 miljoen te herstellen is een aanvullende storting nodig van € 600.000,-. 42. Inzetten fonds dorpsontwikkeling Als aangegeven in de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014 (NMB bladzijde 84) de op dat moment aanwezige € 29.000,- binnen het fonds dorpsontwikkeling inzetten. 43. Inzetten reserve Wmo De Wmo uitgaven en inkomsten zijn in de concept begroting 2012 conform de werkelijke situatie opgenomen. Op begrotingsbasis komt dit neer op een bijdrage uit de algemene middelen van € 459.154,-. Deze benadering houdt in dat het resterende bedrag in de reserve Wmo per 1 januari 2012 ad. € 84.640,- kan worden ingezet ter dekking van eenmalige zaken in de begroting 2012. 44. Inzetten reserve Cultuur Als aangegeven in de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014 (NMB bladzijde 84) de beschikbare middelen ad. 1.185.000,- binnen de reserve Cultuur nu daadwerkelijk inzetten. 45. Inzetten reserve risicoafdekking grondaankopen Als aangegeven in de Nota Meerjarenbeleid 2012-2014 (NMB bladzijde 84) een bedrag ad. € 32.390,- inzetten als dekkingsmiddel voor het invullen van geprioriteerde actiepunten. 46. Aanwending algemene reserves: In de Nota meerjarenbeleid 2012 - 2014 is een globale inschatting gemaakt van de mogelijkheden in de eenmalige sfeer gedurende de aangegeven periode. In het onderdeel “Financiële positie” van de Financiële Begroting heeft een actualisering van de cijfers plaatsgevonden en is geconstateerd dat er sprake is van een nagenoeg ongewijzigde situatie. Rekening houdende met de onttrekking t.b.v. de startersleningen ad. € 60.000,- is er € 1.582.000,- beschikbaar om in te zetten. Voor 2012 is de situatie op dit moment zo, dat er op begrotingsbasis een onttrekking moet plaatsvinden ad. 450.870,- aan de algemene reserve om de in 2012 geplande zaken ter hand te kunnen nemen. De dan nog beschikbare € 1.131.130,- blijft beschikbaar voor het oppakken van activiteiten in de periode na 2012.

40

BIJLAGE H

Belastingen en rechten Ter bestrijding van de gevolgen van de optredende inflatie hebben wij u voorgesteld de belastingen en rechten in hun algemeenheid te verhogen met 2,25%. Daarnaast stellen wij u een aantal aanvullende maatregelen voor. Afvalstoffenheffing In de Begroting 2012 zijn de tonnages afval en de tarieven voor zover noodzakelijk aangepast aan de werkelijkheid. Zo is o.a. rekening gehouden met het voordeel bij de kosten inzameling door derden, lager bedrag wegens vuilverwerking door een lager tonnage en een aanzienlijke toename van het aantal aansluitingen. Uitgaande van de tarieven 2011 en de aangepaste ramingen in de Begroting 2012 is er in de concept begroting bij de afvalinzameling sprake van een voordeel van € 161.204,-. Om vervolgens te komen tot een dekkingspercentage van 100 en daarbij rekening te houden met het inflatiepercentage en met de doorbelasting van 50% van de straatreiniging en de kwijtschelding (afspraak in het kader van de bezuinigingstaakstelling) wordt voorgesteld om de volgende tarieven aan te houden voor 2012: • • • • • •

Basistarief Tarief GFT-emmer Tarief GFT-container Tarief 60 ltr. container restafval Tarief 140 ltr. container restafval Tarief 240 ltr. container restafval

€ € € € € €

73,20 12,00 48,00 31,80 73,80 126,00

(2011 - € 83,40) (2011 - € 14,40) (2011 - € 57,00) (2011 - € 32,40) (2011 - € 75,00) (2011 - € 128,40)

Gemiddeld genomen (inclusief inflatie) is er uitgaande van het bovenstaande sprake van een tariefsdaling met 8,5%. Rioolheffing In de concept begroting zijn voorshands de tarieven 2011 aangehouden. Conform het raadsbesluit van 2 november 2009 “Gemeentelijk Rioleringsplan 2010 - 2014”, waarbij de tariefsbepaling voor de komende jaren is vastgesteld, behoeft de rioolheffing binnen de planperiode van het GRP behoudens de jaarlijkse indexatie als gevolg van inflatie niet verhoogd te worden. Wel is in het kader van de bezuinigingen afgesproken om 50% van de kosten straatreiniging (€ 121.425,-) en 50% van de kosten kwijtschelding (€ 53.415,-) door te berekenen in de rioolheffing. De effectuering hiervan is niet meegenomen in de begroting 2011 maar is doorgeschoven naar de begroting 2012. Dit is gebeurd met het oog op de mogelijkheid dat de doorbelasting van deze kosten in de plaats zou kunnen komen van te bezuinigen bedragen binnen de riolering. Becijferd is dat, o.a. door meevallers bij de aanbesteding van rioolwerkzaamheden, er sprake is van een voordeel van € 143.000,- Gevolg geven aan de afspraak brengt met zich mee dat € 174.840,- kan worden doorbelast middels de rioolheffing en dat hierop dus een correctie kan worden aangebracht voor een bedrag ad. € 143.000,-. Een en ander heeft tot gevolg dat voorgesteld wordt om de rioolheffing extra te verhogen met € 31.840,- of wel met 1,4%. De uiteindelijke verhoging, inclusief inflatie, komt hiermee op 4,6%. Begrafenisrechten In de concept Begroting 2012 zijn de exploitatiekosten geactualiseerd (voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het beleidsveld 724 / Lijkbezorging) maar zijn de tarieven 2011 aangehouden. Op begrotingsbasis is er thans sprake van een stuk onderdekking. Om te komen tot een kostendekkend tarief wordt voorgesteld om een extra verhoging met 6,9% door te voeren. Dit komt neer op een verhoging van de opbrengst met € 17.630,-. De uiteindelijke verhoging, inclusief inflatie, komt hiermee op 10,2%. 41

Leges In het kader van de bezuinigingstaakstelling is afgesproken dat de leges rijbewijzen, de leges reisdocumenten en de secretarieleges de komende jaren gefaseerd worden opgetrokken. Het gefaseerd verhogen in de periode 2011 tot en met 2013 zal de tarieven van de gemeente Wierden brengen op het niveau van het gemiddelde in de regio voor de producten; paspoort, id-kaart, rijbewijs, uittreksel en huwelijk. In 2012 is een verhoging voorzien van in totaal € 20.500,- wat neerkomt op een gemiddelde stijging van 11%.

42

BIJLAGE I

Samenvatting In deze begroting voor het jaar 2012 zijn naast de investeringen en wensen uit de Nota Meerjarenbeleid met een prioriteit 1A met een structurele doorwerking en de wensen met een prioriteit 1A met een eenmalige dekking ook nog een aantal aanvullende wensen meegenomen. Hierbij moet zoal gedacht worden aan het uitvoeren van de ingebrachte moties en het treffen van maatregelen bij het constateren van asbest in puinwegen. Zoals reeds aangegeven zijn wij er ondanks de tegenvallers toch in geslaagd om te voldoen aan ons uitgangspunt “een structureel sluitende begroting” voor 2012. Kijken wij naar de voorliggende planperiode dan zijn de tekorten in de jaren 2013 (€ 85.000,-) en 2014 (€ 147.000,-) te overzien. Vooral met in ons achterhoofd de gereserveerde € 160.000,- voor tegenvallers met ingang van 2013. In 2015 loopt het tekort vervolgens op met € 317.000,- naar € 464.000,-. Evenals vorig jaar speelt de algemene uitkering hierbij, in het laatste jaar met name, weer een doorslaggevende rol met € 272.000,- nadeel. Vorig jaar ging het nog om € 120.000,- in het laatste jaar 2014. Wat de mogelijkheden in de eenmalige sfeer betreft is het uitgangspunt geweest om de actiepunten met een prioriteit 1A in te vullen. Door het ontbreken van de financiële mogelijkheden worden de actiepunten met een prioriteit 1B en 1C voorshands niet opgepakt. Een en ander is ook reeds aangegeven bij de behandeling van de Nota meerjarenbeleid 2012 – 2014. Met de maatregelen die getroffen zijn en het zoeken naar extra dekkingsmiddelen ligt er nu een financieel plaatje gedurende de periode 2012 tot en met 2015 dat sluit. De investeringen 2015, toch nog een bedrag ad. € 1,3 miljoen is daarmee ook afgedekt. Hierbij is er wel rekening gehouden met een risico afwaardering, uitgaande van aannames, van het tunnelproject. Gefaseerd gaat het dan, wanneer er geen tegenvallers optreden, om een totaal bedrag van € 1,0 miljoen. Het wachten is op meer duidelijkheid van de kant van het Rijk. Duidelijk is dat er binnen het sociaal domein gedurende een lange periode veel aan de orde is. Namelijk twee grote decentralisaties; De functie begeleiding vanuit de AWBZ naar de Wmo en De jeugdzorg. Verder worden inkomensvoorzieningen aan de onderkant van de arbeidsmarkt gebundeld in de Wet Werken naar Vermogen (WWnV). Duidelijk is ook dat deze decentralisaties en de uitvoering van de WWnV gepaard gaan met forse bezuinigingen op de budgetten. De conclusie voor dit moment is, dat er nog veel onduidelijk is aangaande de financiën. Bij de NMB 2013 – 2015 zullen in ieder geval de financiële consequenties van de jaarschijf 2015 ook weer verder uitgewerkt zijn, is er weer meer bekend inzake de financiële consequenties van de decentralisaties en op dat moment kan één en ander weer in een breder perspectief worden geplaatst en kan er een integrale afweging worden gemaakt tegen de dan geldende inzichten.

Kijkend naar de programma’s zijn het o.a. de volgende actiepunten die in 2012 in het oog springen: Programma PRETTIG WONEN IN DE GEMEENTE WIERDEN: • Bouw woonwijk Zuidbroek • Bouw woonwijk Zenderink • Woningbouw De Berghorst • Woningbouw Hoge Hexel • Duurzaam bouwen (plan van aanpak met maatregelen) • Energiebesparende maatregelen bestaande woningen

43

Programma SAMEN WERKEN: • Deelplan Hogelucht en Kluinveen • Bedrijventerrein De Weuste-Noord Wierden • Bedrijventerrein Elsmoat Programma VEILIGHEID; EEN RECHT VOOR IEDEREEN: • Oprichting Veiligheidsregio • Spoorwegtunnel Wierden • Vervanging materieel, enz. brandweer • Parkeerring centrum Wierden • Verbeteren openbare verlichting • Implementatie integrale kwaliteit openbare ruimte Programma LANDELIJK GEBIED; DE GROENE MOTOR: • PMJP 2009-2013 • Leader plus 2007-2013 • Gebiedscoördinator / SPOW Programma BRUISENDE DORPSCENTRA: • Centrumplan Enter / Middenplein Enter • Masterplan Stationsomgeving Wierden • Herinrichting openbare ruimte centrumplan Wierden Programma ZORG VOOR IEDEREEN: • Ontwikkeling woonservicegebieden • Ontmoetingsactiviteiten voor kwetsbare ouderen • Instandhouding Soweco • Kosten toezicht en handhaving wet Kinderopvang • Terugkeer Cultuurpodium dorp Wierden (mobiel podium) Programma RECREATIE EN TOERISME: • Subsidie beeldbepalende monumenten • Herhuisvesting Historische Kring • Hotelaccommodatie Van der Valk (plus drie kantoren aan Rondweg) Programma DE BURGER VOOROP IN EEN DIGITALE TIJD: • Ontwikkeling website • Project verbetering Kwaliteit van de dienstverlening Programma Algemeen: • Uitbreiding KBS Het Galjoen • Uitbreiding OBS De Touwladder • Uitbreiding accommodatie De Passie • Invoering wet OKE • Afkoppelingsprojecten en rioolvervanging in Wierden en Enter Voor een totaal overzicht van de actiepunten wordt verwezen naar de programma’s.

44