1
Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015
1
Inhoudsopgave 1
2
3
Introductie Een nieuwe kleur op het palet Onderscheidend Aanleiding en doel Doelgroep Onze ambitie Onze kernwaarden Onze missie Onze visie Inspiratie uit Big Picture Learning 7 principes voor een rijke leeromgeving Meerdere intelligenties Onze talenten Leren in een inspirerende omgeving Ruimte Enthousiasme Eigen initiatief Samenwerken Rijk aanbod Leren in de echte wereld Ouderparticipatie Goede begeleiding Dagindeling Richtlijn lesurentabel Aandacht voor taal
Handig Boekje
2 3 3 4 4 5 5 5 6 6
4
5
6 7 7 8 8 9 9 9 9 9 10 11 11 12 13
6
7
Leren op de manier die bij jou past Kernconcepten Persoonlijk Leerplan Eigen leervragen Onderzoek doen Krachtige leermiddelen Instructie Informatiebronnen Ipads Apps Weten hoever je bent gekomen Leerlijnen Zelf bewijs leveren Ontwikkelingsgesprek Toetsen Woordrapport Successen vieren Onbelemmerde doorstroom Versnelde ontwikkeling Toetskalender Doorgroeien na Tiener College Goed voorbereid Kennismaken met nieuwe school Warme overdracht Blijven volgen Kiezen voor Tiener College Open huis Een dag meedoen
14 14 23 23 24 25 25 25 26 26 28 28 28 29 29 30 30 30 31 32 33 33 33 33 34 35 35 35
8
9
10
Aanmelden Motivatiegesprek Enkele praktische zaken Afwezigheid melden en verlof vragen Wijzigingen in adresgegevens doorgeven Vrijwillige ouderbijdrage Veiligheid Verzekering Benodigde materialen Leerlinggegevens en fotogebruik Sponsoring Klachtenregeling Schoolarts Extra begeleiding Bijzondere activiteiten Vakanties/studiedagen Over de verantwoordelijke organisaties LOGOS CS De Hoven Contactgegevens Tiener College Leidinggevende Leergroepbegeleiders Specialisten LOGOS CS De Hoven
Informatiegids 2014-2015
35 36 37 37 37 37 37 38 38 38 38 38 39 39 40 41 42 42 43 44 44 44 44 44 44 44
2
Introductie Met de programmalijn Tiener College willen we een continue inspirerende leeromgeving realiseren, waarin leerlingen optimaal worden uitgedaagd. Met aandacht voor goede instructie, goede verwerkingstijd en overzicht willen we leerlingen een zo persoonlijk mogelijk aanbod bieden. Leren dat met jezelf en met de echte wereld te maken heeft. Enkele kenmerkende ingrediënten zijn: Kernconcepten Bij de programmalijn Tiener College conceptualiseren we kennis en vaardigheden. We brengen zoveel mogelijk verbinding aan tussen leerstof. Dat doen we met een zestal kernconcepten. Leerlingen verdiepen zich onder andere in de concepten Communicatie, Leven en Kracht. Persoonlijk Leerplan (PLP) Driemaal per jaar ,maken we in overleg met de leerling en de ouders een leerplan voor iedere leerling. In dit Persoonlijk Leerplan gaan we uit van de
Handig Boekje
beheersingsniveaus bij de verschillende vakken en leergebieden. We maken in het PLP afspraken over het beheersingsniveau waarnaar we in de komende periode streven. Ook maken we afspraken over de wijze waarop de leerling stof wil verwerken. Portfolio We dagen de leerlingen uit zelf aan te tonen dat ze kennis en vaardigheden beheersen. De ‘bewijsstukken’ die zij daarvoor kunnen aandragen zijn bijvoorbeeld: filmpjes, presentaties voor docent/groep, verslagen etc. De leerlingen vormen een deels digitaal, deels papieren portfolio. Hun bewaarmap met ‘bewijsstukken’ van wat zij kennen en kunnen. Pick Me Up Iedere dag beginnen we met een inspirerende en vooral ook activerende presentatie, groepsactiviteit etc. Deze wordt verzorgd door een leerling, een docent of een gast. Doel is leerlingen enthousiast te maken en uit te dagen verbanden te leggen tussen leerstof. Bewuste opbouw van de dag De dag bestaat uit instructies (interactieve uitleg), trainingen (korte oefeningen met een duidelijk doel, dat we ook toetsen) en PLP-tijd (enkele uren
waarin de leerlingen begeleid zelfstandig werken). Door de dag heen bieden we de leerlingen rustmomenten en beweging om op een goede manier geactiveerd te raken tot leren. Tiener College geeft een eigen gezicht aan persoonlijk onderwijs. Om een totaalbeeld te geven van de programmalijn schreven we dit Handig Boekje. Een handboek voor leerlingen, ouders/verzorgers, onderwijsgevenden, die betrokken zijn bij Tiener College, maar ook voor iedereen die meer wil weten over de vorm van Tiener College onderwijs. Het biedt alle mogelijke informatie. De begrippen die we hierboven noemden, lichten we een voor een toe. Wij hopen dat u het Handig Boekje met plezier zult lezen. Mocht u over de inhoud vragen hebben of suggestie hebben ten aanzien van de inhoud, neemt u dan gerust contact met ons op. Mariska van Wijngaarden leidinggevende
[email protected]
Informatiegids 2014-2015
3
Een langzaam groeiende boom kan ook de hoogste boom worden. Jelle Jolles
1. Een nieuwe kleur op het palet Tiener College is een programmalijn, ontwikkeld door basis- en voortgezet onderwijs, waar kinderen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar met persoonlijk onderwijs de kans krijgen hun talenten optimaal te ontwikkelen. Het onderwijs aan de leerlingen in de basisschoolleeftijd valt onder de verantwoordelijkheid van en wordt verzorgd door leerkrachten van Stichting LOGOS. Het onderwijs aan de leerlingen in de leeftijd van het voortgezet onderwijs valt onder de verantwoordelijkheid van en wordt verzorgd door docenten van Christelijke Scholengroep De Hoven.
Handig Boekje
Onderscheidend Het programma Tiener College kenmerkt zich door het centraal stellen van de passie van de leerling en uit te gaan van de kracht van de leerling. Kenmerken van het onderwijs en de begeleiding bij het programma Tiener College zijn: Thematisch onderwijsprogramma met activiteiten op het gebied van talen, rekenen/wiskunde, mens en maatschappij, mens en natuur, kunst en cultuur, sport en persoonlijke ontwikkeling. Ondersteund met trainingen (onder meer taal en rekenen). Begeleiding van een groep door een of twee leergroepbegeleiders, waar
nodig ondersteund door een vakdocent. Werken met een persoonlijk leerplan, samengesteld door leerling, ouders/verzorgers en leergroepbegeleider, met ruimte voor eigen leervragen. Werken met een ontwikkel- en examenportfolio. Verwerking van thema’s op verschillende niveaus. Binnen elk thema veel buitenschoolse leeractiviteiten. Afwisselend gebruik van heterogene en homogene groepen. Een doorlopende leerlijn samenwerkend leren. Aansluiten bij de leerstijlen van de leerlingen en de meest actuele wetenschappelijke inzichten over de werking van het puberbrein en pedagogisch-didactisch handelen. Bij alle activiteiten stellen we de 7 principes voor een rijke leeromgeving en de principes van breinvriendelijk leren centraal. Substantiële bijdrage van ouders/verzorgers aan het leerproces van de leerling.
Informatiegids 2014-2015
4 Aanleiding en doel Zowel in rapportages van de Inspectie van het Onderwijs als in een recent advies van de Onderwijsraad wordt aandacht gevraagd voor problemen bij de overgang van primair naar voortgezet onderwijs. Ook blijkt uit onderzoek dat de puberteit steeds vroeger intreedt. De snel groeiende ((neuro) psychologische) kennis over het puberbrein daagt het onderwijs uit het leerproces af te stemmen op de behoeften en mogelijkheden van de leerling. Tiener College is een programmalijn voor leerlingen van 10 tot 14 jaar. Bedoeld voor leerlingen voor wie de definitieve keuze voor een soort van voortgezet onderwijs op 12-jarige leeftijd te vroeg komt en leerlingen bij wie reeds in de bovenbouw van het primair onderwijs een vorm van voortgezet onderwijs beter past bij hun ontwikkelingsfase en leerstijl. Ook op enkele andere plaatsen in het land ontstaan dergelijke initiatieven. Doel van het programma Tiener College is te zorgen dat zoveel mogelijk leerlingen voor hun 20e jaar een startkwalificatie behalen en dat
Handig Boekje
leerlingen een zo hoog mogelijk diploma behalen. Omdat bekend is dat voor een deel van de leerlingen de keuze voor vmbo/mavo enerzijds en havo/vwo niet goed op 12-jarige leeftijd is te maken én dat een ander deel van de leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs ‘toe is’ aan een vorm van voortgezet onderwijs, biedt het programma Tiener College jongeren de gelegenheid om met veel aandacht voor hun specifieke talenten en aansluitend bij hun sociaalemotionele ontwikkeling hun ambities waar te maken. Ook willen we met het programma Tiener College de keuzevrijheid voor ouders vergroten. Het programma Tiener College voegt een kleur toe aan het palet van voortgezet onderwijs in Gorinchem en omgeving.
Tiener College is er speciaal voor de leerling die tussen de 10 en 14 jaar is geïnteresseerd is in kleinschalig, innovatief en op de nieuwste wetenschappelijke kennis gebaseerd onderwijs in de laatste jaren van de basisschool zijn/haar horizon alvast wil verbreden en zijn/haar talenten nog verder wil ontwikkelen met het oog op een zo hoog mogelijke instroom in het voortgezet onderwijs
Doelgroep In principe is het programma Tiener College toegankelijk voor elke leerling vanaf groep 7 van het basisonderwijs tot en met leerjaar 2 van het voortgezet onderwijs.
De keuze voor het programma Tiener College wordt gemaakt in overleg tussen ouders/ verzorgers, de leerling zelf en de basisschool. Als de leerlingen 14 à 15 jaar zijn, volgt de definitieve keuze voor vmbo/mavo (leerweg en sector) of havo/vwo (profiel tweede fase). Beide
Informatiegids 2014-2015
5 doorstroomrichtingen worden door CS De Hoven aangeboden. Onze ambitie De programmalijn wordt gekenmerkt door een duidelijke ambitie. Samen bieden wij kinderen een veilige plek, waar we leren door samenwerken en ontdekken. Met als doel: alles er uit halen wat er in zit om een zo hoog mogelijk niveau te bereiken, zowel op didactisch als op sociaal-emotioneel gebied. De programmalijn Tiener College biedt keuzemogelijkheid in het onderwijsaanbod in de regio: we zijn een extra kleur op het palet. Bij het programma leren we in een leergemeenschap, waarvan leerkrachten, ouders en leerlingen deel uitmaken. Uiteindelijk is het onze ambitie een ‘totaal concept’ te bieden van 2 tot 16/18 jaar. Vanaf de start van geïnstitutionaliseerd leren tot en met de afsluiting met een diploma van de fase van funderend leren. Hierbij hebben we continu oog voor de doorlopende leerloopbaan van het kind / de jongere met juiste keuzes op juiste momenten. Het is onze ambitie om sociaal innovatief
Handig Boekje
te zijn: we staan voor een expliciete en verbijzonderde relatie met onze omgeving. Dat uit zich onder meer in onze leergemeenschap met leerlingen, leerkrachten, ouders en alle betrokkenen van de twee bestuurlijke organisaties en de maatschappelijke belanghebbenden.
Onze kernwaarden Binnen ons werken met de leerlingen gaan we steeds uit van de volgende kernwaarden. Christelijke inspiratie Tiener College is een christelijke onderwijsomgeving. Elke morgen beginnen we met een dagopening. Met Kerst en Pasen organiseren we met alle
leerlingen een viering. In het programma van het Tiener College besteden we veel aandacht aan (de wereld van) de bijbel, wereldgodsdiensten en levensbeschouwing. Uitgaan van jouw kracht In het programma Tiener College sluiten we aan bij wat je al goed kunt. We zoeken binnen jouw leerprogramma naar een manier die bij je past om je de leerstof eigen te maken. We bieden je opdrachten passend bij jouw niveau en jouw leerstijl. Zo leer je het krachtigst. Leren met passie In het programma Tiener College werk je met een eigen leerplan. Je bent actief betrokken bij het maken van jouw leerplan. Als je leert met thema’s die je aanspreken en je eigen leervragen mag onderzoeken, is je motivatie om te leren groot. Onze missie De diepste drijfveer van ons werken bestaat uit het ondersteunen van kinderen en elkaar op een manier die bij hen en ons past om ieders potentieel waar te maken. Onze inzet is kinderen
Informatiegids 2014-2015
6 activeren, bezielen, aansporen, prikkelen en aanmoedigen tot leren in de brede zin van het woord. Met als uiteindelijk doel leven in de samenleving; deel uitmaken van het geheel, met een zo hoog mogelijk niveau van welbevinden van de leerling. We zetten vol overtuiging in op talentontwikkeling. Dat doen we bij onze leerlingen, maar ook bij elkaar als professionals in het onderwijs: want ‘waar passie en talent samenkomen, zijn mensen in hun element’. Ook zetten we in op continue ontwikkeling; niet door het zoeken naar antwoorden, maar door nooit te stoppen met vragen. Leren en ontwikkelen gaat altijd door. Op deze manier bereiden we leerlingen voor op leren en leven in de maatschappij van de toekomst. Onze visie Tiener College betreft een onderwijsomgeving waar wordt afgestemd op de praktijk van het kind. We bieden maatwerk waarbij in de praktijk de theorie bevestigd wordt. Dit doen we vanuit de overtuiging dat iedereen eigenaar wil en kan zijn van zijn eigen leerproces wanneer er juist gebruik gemaakt wordt van de ambities,
Handig Boekje
krachten en passies van ieder persoonlijk. Om dit ten uitvoer te brengen laten we ons inspireren door het gedachtegoed van leren binnen een leergemeenschap. Twee andere inspiratiebronnen hierbij zijn Big Picture leren en de principes van rijke leeromgeving. Inspiratie uit Big Picture Learning Bij het ontwerpen en ontwikkelen van Tiener College richtten we ons op het inspirerende voorbeeld van Amerikaanse Big Picture scholen. Zij hanteren de volgende 10 distinguishers (onderscheidende kenmerken): 1. Leren in de echte wereld 2. Persoonlijke aandacht 3. Authentiek toetsen 4. Kleinschalige organisatie 5. Leergroepbegeleider en kleine groep docenten 6. School als leergemeenschap 7. Innoverend leiderschap 8. Ouderparticipatie 9. Doorlopende leerlijn/gedegen voorbereiding vervolgonderwijs 10. Professionele lerende organisatie
7 principes voor een rijke leeromgeving We passen steeds de volgende principes toe. 1. Leren is ‘state-managing’ 2. Elk stel hersenen is uniek en betekenisgericht 3. Leren is een sociale bezigheid 4. Maak bij het leren gebruik van zoveel mogelijk zintuigen en intelligenties 5. Het gaat om het patroon en de samenhang 6. Om te leren zijn tijd en ruimte nodig 7. Leren wordt geremd door angst en gestimuleerd door uitdaging
Informatiegids 2014-2015
7 Meerdere intelligenties
Onze talenten
De Amerikaan Gardner benoemde meerdere intelligenties waarmee leerlingen leren en kennis presenteren: intrapersoonlijk, interpersoonlijk, logisch/mathematisch, lichamelijk/motorisch, muzikaal/ritmisch, visueel/ruimtelijk, naturalistisch en taalkundig. We dagen de leerlingen met aandacht voor deze intelligenties uit op verschillende manieren kennis te verwerven.
Handig Boekje
Samenwerken op basis van een goede relatie Bouwen aan een professionele schoolcultuur Onderwijs persoonlijk en uitdagend maken Leren keuzes te maken, initiatief te nemen en te denken in kansen Inspelen op behoeften puber Passiegericht leren: talent en passie van leerlingen zijn sturend voor het leerproces Zorgen voor / werken met en leren in een rijke, levensechte leeromgeving, waar leerlingen leren netwerken Innovatief, vernieuwend onderwijs: nieuwe leerstijlen en leerlandschappen benutten, leren omgaan met nieuwe uitdagingen gebruik makend van nieuwe technologieën en wijzen van samenwerken Leren in samenhang, startend vanuit de interesse van de leerling Eigen leerroute in het kader van hoge kwaliteitsnormen van ons onderwijs; alle leerlingen behalen startkwalificatie
Gedifferentieerde, persoonlijke evaluatie van leerrendementen en overige opbrengsten (portfolio) Gericht op actie en resultaten
Informatiegids 2014-2015
8 Het oprechtste compliment dat we kunnen schenken is aandacht
2. Leren in een inspirerende omgeving Leerlingen die de programmalijn Tiener College volgen, werken in een gebouw in de Top Naeffstraat in Gorinchem. In ruime, kleurrijke lesruimten krijgen de leerlingen instructie en trainingen en werken zij aan hun Persoonlijk Leerplan. De lokalen bieden de leerlingen volop plek voor stil werken, voor overleggen en voor ontwerpen, bouwen en proeven doen. Ruimte Om gemotiveerd te kunnen leren, moet je je fijn en gewaardeerd voelen en de ruimte krijgen om je vleugels uit te slaan. We geven leerlingen bij het leren (met goede begeleiding) veel keuzevrijheid en verantwoordelijkheid.
Handig Boekje
We werken met een klein en overzichtelijk aantal afspraken met de leerlingen. Vanuit vier waarden: vrijheid, weldadigheid, waardigheid en respect. 1. We gaan met respect om met elkaar, het gebouw en de schoolomgeving. 2. We dragen met elkaar zorg voor een schone en opgeruimde omgeving. 3. We gaan zuinig om met energie en materialen. 4. We gebruiken computers en Ipads onder schooltijd voor leeractiviteiten. 5. We bekijken geen ongewenste content.
Eens per drie weken voeren we overleg met alle leerlingen over door de leerlingen ingebrachte ideeën, vragen, klachten en complimenten. Dit leerlingenoverleg gebeurt onder voorzitterschap van een leerling. In dit gesprek, in aanwezigheid van de docenten, evalueren de leerlingen afspraken en bekijken wij met hen of extra afspraken nodig zijn. Doel van het overleg is niet alleen reguleren (afspraken bedenken), maar ook het met elkaar vaststellen van de groei van de groep (complimenten). Daarnaast willen we hen medeverantwoordelijk maken voor hun leeromgeving en geloven we in de innovatieve en oplossingsgerichte kracht van leerlingen. Daarom honoreren we graag goede ideeën en bekijken we samen hoe ze uit te voeren zijn. We bieden leerlingen een podium om te laten zien waar ze mee bezig zijn en wat ze hebben bereikt. Leerlingen kunnen een Pick Me Up (presentatie) aan het begin van de dag verzorgen en bij de maandsluiting voor ouders vertellen over wat ze binnen project hebben gedaan.
Informatiegids 2014-2015
9
Enthousiasme
Rijk aanbod
Met de programmalijn Tiener College willen we met leerlingen en ouders een leeromgeving creëren die nieuwsgierig maakt, plezier biedt en motiveert tot leren.
We spannen ons in om leerlingen een rijk aanbod te bieden. Dat doen we door Pick Me Ups (presentaties) aan het begin van de ochtend, die prikkelen en vragen oproepen, door buitenschools leren, door verrassende invalshoeken bij onderwerpen te kiezen, door nieuws te betrekken in de instructies. Daarnaast bieden we de leerlingen van het basisonderwijs (TC 1 en 2) kans om mee te doen met aanbod voortgezet onderwijs, verzorgd door een vo-docent. Voor leerlingen die dat willen, is het mogelijk al in de basisschoolleeftijd deel te nemen aan (delen van) het aanbod Engels, Duits, Frans en wiskunde. Ook voor andere vakgebieden is het mogelijk een verrijkt programma te volgen (met eventueel in de basisschoolleeftijd onderdelen uit het programma voortgezet onderwijs).
Eigen initiatief We nodigen leerlingen steeds uit om mee te denken over de vormgeving van hun Persoonlijk Leerplan (PLP). Dat gebeurt niet alleen bij het bespreken van het plan met de ouders. Dagelijks vragen we leerlingen ‘mee te ontwerpen’. Leerlingen kunnen zelf bronnen kiezen die ze gebruiken bij leervragen en projecten. Samenwerken Met veel samenwerkingsopdrachten geven we leerlingen de kans om te leren samen te werken. Daarbij besteden we veel aandacht aan onderwerpen als groepsafspraken, teamrollen, plan van aanpak, gelijke bijdrage, feedback geven en feedforward (werk maken van ontvangen feedback).
Handig Boekje
Leren in de echte wereld Binnen de programmalijn Tiener College leren we vaak in samenspel met de wereld buiten school. Regelmatig zijn gasten aanwezig, van andere scholen, uit het bedrijfsleven, van educatieve organisaties en dergelijke. Ook organiseren we veel leeractiviteiten buiten school. We maken intensief gebruik van cultureel aanbod en natuur in Gorinchem en omgeving. Naar het Amerikaanse voorbeeld van LTI ‘learning through internship’ (leren door meewerken in bedrijven en organisaties) bieden we leerlingen de mogelijkheid om in authentieke situaties te leren. Binnen school leren leerlingen veel met realistische opdrachten, waarbij naast
Informatiegids 2014-2015
10 een beroep op kennis een beroep wordt gedaan op vaardigheden zoals schriftelijke en mondelinge communicatie, plannen en ontwerpen. Ook leren leerlingen veel in andere omgevingen zoals musea, natuur en bedrijven. In de laatste leerjaren leren leerlingen daadwerkelijk door middel van ‘internships’, door echt binnen bedrijven te werken. Excursies worden aangekondigd in onze nieuwsbrief. Binnen het programma stimuleren we leerlingen al jong om de wereld van beroep en opleiding te verkennen. Dat doen we met gastlessen en bedrijfsbezoeken. In overleg kunnen leerlingen bedrijven en instellingen bezoeken in het kader van een eigen projectonderzoek.
Handig Boekje
Ouderparticipatie We streven bij de programmalijn Tiener College naar maximale mogelijkheden tot betrokkenheid voor ouders. Ouders bieden we vele mogelijkheden om het programma en de ontwikkeling van hun kind op de voet te volgen. 1. Binnen het PLP-gesprek horen we graag imput van ouders ten aanzien van gestelde doelen. Wat vindt u als ouder en wat zou u graag als ontwikkeldoel zien? 2. Enkele keren per jaar organiseren we een thema-avond waarop we met ouders mogelijkheden voor persoonlijk onderwijs verkennen. 3. Ouders krijgen de mogelijkheid om mee te werken als begeleider bij (vaak buitenschoolse) leeractiviteiten. 4. Ouders kunnen een bijdrage leveren aan ons programma door bijvoorbeeld het verzorgen van een Pick Me Up. 5. Ook is het mogelijk mee te werken in ouderraad en medezeggenschapsraad.
Een groep ouders van leerlingen die de programmalijn Tiener College volgen, vormen een ouderraad. De taak van deze OR is het organiseren van activiteiten en het verlenen van hulp. Een van de ouderleden (leerling basisonderwijs) participeert met een leergroepbegeleider in een deel-MR van CBS Samen Onderweg. Hetzelfde geldt voor een ouder (leerling voortgezet onderwijs) en een docent ten aanzien van de deelraad van locatie Gilde. Ouders van leerlingen basisonderwijs participeren in een deel-MR van CBS Samen Onderweg. Ouders van leerlingen voortgezet onderwijs participeren in de medezeggenschap van locatie Gilde. De formele medezeggenschap over de zaken die instemming dan wel positief advies behoeven en specifiek het programma Tiener College aangaan, loopt via de raden van beide scholen. Notulen en beleidsstukken zijn ter inzage aanwezig. Wanneer u hiervoor belangstelling heeft, kunt u een afspraak maken via
[email protected]. De ontwikkeling en het leerproces van onze leerlingen is gebaat bij een goede
Informatiegids 2014-2015
11 communicatie van leergroepbegeleider en leerling en van school en thuis. 1. Regelmatig ontvangen leerlingen en ouders een nieuwsbrief via e-mail. 2. Elke laatste vrijdag van de maand organiseren we een maandsluiting, waar enkele leerlingen iets uit hun eigen leerplan presenteren. 3. Leerlingen en ouders hebben toegang tot intranet waar onder andere overige berichten, de schoolkalender en taken en inleverdata te vinden zijn. 4. Dagelijks laten we via de social media Facebook en Twitter met berichten en foto’s zien wat we met de leerlingen ondernemen. 5. Voorafgaand aan elk blok (drie per jaar) bespreken we met leerlingen en ouders het Persoonlijk Leerplan (PLP). (*) 6. Na elk PLP-gesprek ontvangen leerlingen en ouders een ontwikkelverslag (woordrapport en cijferrapport) en een nieuw PLP. 7. Tussentijds is het vanzelfsprekend altijd mogelijk te overleggen. Voor een uitgebreider gesprek kan telefonisch of via e-mail altijd een afspraak worden gemaakt.
Handig Boekje
(*) Met leerlingen die onderwijs bij ons volgen en hun ouders, bespreken het eerste PLP van het volgende schooljaar voor de zomervakantie. Met nieuwe leerlingen en hun ouders bespreken we het eerste PLP in de eerste weken van hun eerste schooljaar Tiener College.
hebben tevens een groep leerlingen voor wie zij optreden als mentor. D.w.z. zij zijn de vaste persoon met wie de leerling en de ouders de tussentijdse vorderingen, het PLP en het ontwikkelverslag bespreken. Op de volgende dagen zijn de leergroepbegeleiders aanwezig.
Goede begeleiding Het team bestaat uit onderwijsgevenden en ondersteunend personeel. De dagelijkse leiding is in handen van mevrouw Mariska van Wijngaarden. Leerkrachten basisonderwijs zijn verantwoordelijk voor het onderwijs aan leerlingen in de basisschoolleeftijd. Het onderwijs voor de leerlingen in de leeftijd van het voortgezet onderwijs gebeurt onder verantwoordelijkheid van docenten voortgezet onderwijs. Vakdocenten uit het voortgezet onderwijs verzorgen gastlessen voor de leerlingen van het basisonderwijs. Een overzicht van alle medewerkers is achterin dit boekje te vinden. Iedere dag is een leergroepbegeleider aanwezig, die de leerlingen helpt met het plannen van taken in het Persoonlijk Leerplan. Deze leergroepbegeleiders
Dagindeling De dag is bewust opgebouwd met een goede onderlinge afstemming van instructie, training en verwerkingstijd (werken aan het eigen leerplan). Leerlingen zijn vanaf 8.15 uur in onze locatie welkom. De schooldag begint om 8.45 uur en eindigt om 14.30 uur.
Informatiegids 2014-2015
12
uur
kwartieren keuzeaanbod
13.00-14.15 uur
M.u.v. woensdag, dan zijn de leerlingen om 14.15 uur vrij. Op maandag en donderdag bieden we de leerlingen voortgezet onderwijs een halfuur maatwerk. Hier is tijd voor extra instructie en begeleiding bij projecten. 8.15-8.45 uur
Inloop
8.45-9.15 uur
Pick Me Up
9.15-10.15 uur
Rekenen/wiskunde
10.15-10.30 uur
Pauze
10.30-12.00 uur
Taal/mens en maatschappij
12.00-13.00 uur
Pauzekwartier + 3
Handig Boekje
Werken aan Persoonlijk Leerplan (PLP)
Duits
**
**
**
2
Frans
**
**
2**
2**
**
2**
3**
klassieke talen biologie/ verzorging
2
2
2
2
nask/techniek
1
1
1,5
1,5
aardrijkskunde
1,5
1,5
1,5
1,5
economie (***)
-
-
1,5
1,5
Richtlijn lesurentabel
geschiedenis
1,5
1,5
1,5
1,5
Richtlijn lesurentabel
godsdienst
1
1
1
1
rekenen
4
4
1
1
wiskunde
**
**
2,5
2,5
kunst & cultuur
2
2
2
2
sport & bewegen
2
2
2
2
sociale vaardigheden / burgerschap
1
1
1
1
verdieping of aanvulling zie o.a. **
5,25
5,25
6,75
6,75
totaal
27,25
27,25
28,25
28,25
14.15-14.30 uur
Reflectie
14.30-15.00 uur
PLP v.o.
15.00-15.30 uur
Maatwerktijd v.o.
De leerstof bieden we niet in vakken aan, maar verbinden we nadrukkelijk met elkaar. Binnen de programmalijn bieden we instructie en verwerking voor alle verplichte kerndoelen groep 7/8 PO en klas 1/2 VO aan. In volgend overzicht bieden we een richtlijn voor de urenverdeling per vak/leergebied (klokuren). Vakgebied
a/1
2
3
4
Nederlands
4*
4*
2*
2*
Engels
2
2
2
2
Informatiegids 2014-2015
13 (*) Omdat onze visie is dat Nederlands in alle vakken wordt gegeven komen de leerlingen per week aan veel meer uren Nederlands dan in deze lesurentabel. In de praktijk zal het om 7 tot 9 uren per week gaan. (**) Afhankelijk van interesse en onderwijstype (***) Leerlingen die Grieks en Latijn volgen besteden de uren economie hieraan (economie volgt op vwo pas vanaf klas 3). Het curriculum bevat naast de 2 uren in de tabel meer activiteiten op het gebied van kunst & cultuur en sport & bewegen.
Handig Boekje
Aandacht voor taal Essentie van ons taalbeleid is dat taal wordt gegeven in alle vakken. Het vakgebied Nederlands is nagenoeg volledig geïntegreerd in de thema’s. Moderne vreemde talen worden in de vorm van instructies en trainingen aangeboden. De leerlingen krijgen van 10-14 jaar Engels aanbod. Leerlingen in de leeftijd van het voortgezet onderwijs krijgen Duits en Frans aanbod. Voor leerlingen die eventueel naar het gymnasium gaan (vanaf klas 3) is het mogelijk binnen het Lyceum Grieks en Latijn te volgen.
Informatiegids 2014-2015
14 Als kinderen allemaal dezelfde kip moeten knippen, kunnen ze hun ei niet kwijt. Marcel van Herpen
3. Leren op de manier die bij jou past Kernconcepten Bij de programmalijn Tiener College bieden we de leerlingen een leeromgeving met kracht. Door met kernconcepten te werken verweven we heel sterk de leerstof van veel verschillende vakken. Ons streven is alles aan elkaar te laten raken. Op die manier wordt de kans ook groter dat de leerling wordt geraakt.
Bij de programmalijn bieden we de leerstof aan vanuit een zestal zogenaamde kernconcepten. Dit zijn thema’s waarbinnen een aantal centrale begrippen (concepten) aan bod komen die samen een groter begrip verhelderen. De onderlinge verwevenheid van onderwerpen is sterk. Ieder onderwerp fungeert als een stapje naar begrip van het volgende. Binnen het grote kernconcept stellen we de leerlingen voor een aantal vraagstukken en dagen hen uit oplossingen te vinden. Ieder jaar staan drie kernconcepten centraal. We werken in vaste reeksen. In 2013-2014 werken de leerlingen met de eerste drie kernconcepten. Het jaar daarna staan de andere drie andere kernconcepten centraal. Daarna herhalen we de kernconcepten. Kernconcept Communicatie Bij het kernconcept Communicatie gaat het over alle manieren van interactie tussen mensen en tussen dieren? Hoe werken onze zintuigen? Hoe communiceren we zo goed mogelijk? Welke ontwikkelingen maak je als mens mee in je lichaam en hersenen als je opgroeit?
Handig Boekje
Kernvragen 1. Hoe helpen en misleiden onze zintuigen ons? 2. Wat vertelt kennis over de hersenen ons over communiceren en leren? 3. Hoe beoordeel je of informatie juist is? Kernconcept Kracht Bij het kernconcept Kracht gaat het over krachten in de techniek en krachten die mensen in de beweging brengen. Kernvragen 1. Welke krachten en natuurlijke bronnen kun je goed gebruiken? 2. Met welke krachten in de aarde moet je rekening houden? 3. Hoe wordt een land bestuurd? Kernconcept Duurzaamheid Bij het kernconcept Duurzaamheid gaat het om vragen over ons gebruik van de aarde en natuurbeheer. Het gaat over problemen rond water, grondstoffen en energie en alternatieve bronnen en effectieve oplossingen. Kernvragen 1. Op welke manieren beheren we het beste water en voedsel? 2. Wat zijn nieuwe schone materialen om mee te produceren?
Informatiegids 2014-2015
15
3. Welke alternatieve bronnen van energie kunnen we het beste gebruiken? Kernconcept Leven Bij het kernconcept Leven gaat het om de bouwstenen van ons bestaan. Wat weten we over de werking van ons lichaam? Wat weten we over de stoffen om ons heen? Hoe hebben mensen de aarde tot een goed bewoonbare omgeving gemaakt? Welke gebruiksvoorwerpen vonden de eerste mensen uit om te kunnen overleven? Welke leefregels waren toen en zijn nu belangrijk? Kernvragen 1. Hoe blijven mens en dier gezond? 2. Hoe kiezen we de best bruikbare stoffen voor producten die we maken? 3. Hoe maak je een omgeving leefbaar? Kernconcept Wereldburger Bij het kernconcept Wereldburger gaat het om de betrokkenheid van mensen op de wereld bij elkaar. Met de moderne kennis en moderne media kunnen mensen op de wereld elkaar snel bereiken. Mensen reizen gemakkelijk. We leren veel verschillende culturen kennen. Mensen weten veel van andere culturen. Hoe groeien kinderen binnen verschillende culturen op?
Handig Boekje
Kernvragen 1. Waarom werken bewoners van Europa nauw samen? 2. Welke uitdagingen zijn er die de hele wereld aangaan? 3. Welke rol speelt Nederland in de wereld?
zes kernconcepten. Bij deze instructies en trainingen spelen we zoveel mogelijk in op de kernconcepten.
Kernconcept Ontdekkingen Bij het kernconcept Ontdekkingen gaat het over ontdekkingen die mensen door de eeuwen heen deden. Wat konden we daardoor in ons leven verbeteren? Naar welke nieuwe ontdekkingen is de wetenschap nu op zoek? Kernvragen 1. Wat kun je voorkomen en verbeteren met onze kennis over weer en klimaat? 2. Wat kunnen we met onze kennis over de werking van licht en geluid? 3. Waarom is kennis over het zonnestelsel belangrijk? De leerstof van groep 7 en 8 en klas 1 en 2 is verdeeld over de zes kernconcepten. Hierna volgend geven we een overzicht van de leerstof van de kernconcepten. De leerstof van taal/Nederlands, rekenen/wiskunde en de moderne vreemde talen is niet verdeeld over de
Nederlands
Mondeling presenteren Technisch lezen Begrijpend lezen Zakelijk schrijven Creatief schrijven
rekenen en wiskunde Hoeveelheden, getallen, ordenen Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen Breuken, procenten, kommagetallen,
Informatiegids 2014-2015
16
verhoudingen Schattend en handig rekenen Ruimtelijke oriëntatie en ruimtelijk redeneren Meten van lengte, inhoud, gewicht, oppervlakte, tijd Wiskundige symbolen, schema’s en modellen Statistiek
Engels, Duits en Frans Spreken Lezen Schrijven
Ieder blok organiseren we activiteiten op het gebied van loopbaanoriëntatie: professionals geven gastlessen en we bezoeken opleidingen en bedrijven. Afhankelijk van het kernconcept leggen we een accent.
Handig Boekje
1
Communicatie
Alle
2
Kracht
Techniek
3
Duurzaamheid
Groen
1
Leven
Zorg en welzijn
2
Wereldburger
Handel/economie
3
Ontdekkingen
Alle
Op de volgende pagina’s geven we een overzicht van de inhoud van de zes kernconcepten.
Informatiegids 2014-2015
17
Kernconcept Communicatie Geschiedenis Tijdvak 6 De tijd van regenten en vorsten (1600 1700) Handelskapitalisme Wereldeconomie Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland
Absolute macht Wetenschappelijke revolutie Tijdvak 7 De tijd van pruiken en revoluties (1700 1800) De Verlichting Slavenarbeid
Protest tegen slavernij Grondrechten en politiek voor de burgers De Franse en Bataafse revolutie
Groei en ontwikkeling: Fasen in de groei Puberteit Ontwikkeling hersenen
Kunst en cultuur Zelfportret Beeld van anderen Fotografie
Filmeffect: licht en schaduw Videoclip
Handig Boekje
Economie
Godsdienst
Leefbaarheid in de woonomgeving Bewoners en leefbaarheid Regels Saamhorigheid
Consumptie: Invloed op gedrag consument
Heilige boeken Gebruiken
De rol van de leerling in de wereld Wereldbeeld
Biologie en verzorging Opbouw van het leven herh.: DNA en cel Weefsels en organen Bouw en kenmerken Definitie van soort
Aardrijkskunde
Natuurkunde en techniek Interactie: Zintuigen Zenuwen Hormonen Gedrag
Geluid: Trilling en snelheid Sterkte en niveau Tonen en opnamen Geluidshinder en gezondheid
Licht: Bronnen en stralen Snelheid Schaduwvorming Breking en reflective Lenzen
Sport
Sociaal-emotioneel
Moderne media
Lichaamstaal Signalen en tekens Coaching
Gezichtsuitdrukkingen Geweldloze communicatie
Hoe kiezen media het nieuws Objectief/subjectief
Informatiegids 2014-2015
Straling: Communicatie en geneeskunde Radioactiviteit
Sociale media Privacy en veiligheid
18
Kernconcept Kracht Geschiedenis Tijdvak 8 De tijd van burgers en stoommachines (1800 -1900) De industriële revolutie Emancipatiebeweging Ontstaan van een parlementair stelsel Meer volksinvloed Nationalisme, liberalisme en socialisme
Tijdvak 9 De tijd van de wereldoorlogen (1900 -1950) Het nationaalsocialisme Economische wereldcrisis Duitse bezetting De Jodenvervolging
Biologie en verzorging
Aardrijkskunde
Economie
Economie
Godsdienst
Globalisering Transport en vervoer Global shift Arbeid verdelen Arm en rijk: Ontwikkelingsgebieden Nederland Krachten der aarde: Endogene en exogene krachten Natuurrampen Nederlandse landschappen
Arbeid, productie en bedrijfsleven: Arbeid en productie Arbeid en bedrijfsleven Ondernemen Overheid en bestuur: De rol van de overheid
Internationale ontwikkelingen: Enkele mondiale vraagstukken over verdeling (arbeid en inkomen) Overheid en bestuur
Zorgen voor anderen
Soorten krachten en hun eigenschappen Krachten in constructies
Afstand, snelheid en versnelling Veiligheid in het verkeer
Natuurkunde en techniek
Instandhouding en ontwikkeling herh.: Verbranding en vetering Fotosynthese Bloedsomloop
Ademhaling Voeding Skelet en spierstelsel Uitscheidingsorganen Afweer en ziekte
Verbranden en verwarmen: Transport en isolatie Brand blussen Verbranding en milieu Explosies
Kunst en cultuur
Sport
Sociaal-emotioneel
Installaties Moderne kunst Kunst in opstand
Topsport Teamsport
Voorbeelden van de kracht van de groep Mijn kracht in de
Handig Boekje
Verschijnselen bij verwarmen Kracht en beweging: Zonnestelsel
Moderne media groep Samen werken en samen creëren
De kracht van internet
Informatiegids 2014-2015
19
Kernconcept Duurzaamheid Geschiedenis
Aardrijkskunde
Tijdvak 10 De tijd van televisie en computer (vanaf 1950) Koloniën onafhankelijk Oost en West in de Koude Oorlog Europese samenwerking
Grote veranderingen en verschillen in de samenleving vanaf de jaren ‘60
Duurzaamheid: Milieuvraagstukken Draagkracht Natuur Ecologische voetafdruk Broeikaseffect Voedselvoorziening Verdeling van
Biologie en verzorging
energiebronnen en energievraagstukken Water: Waterkringloop Waterproblematiek Nederland waterland Water in de toekomst
Economie
Godsdienst
Natuur en milieu: De samenhang tussen consumptie, productie en milieu
Zorgen voor de schlepping
Natuurkunde en techniek
Ecosysteem: Voedselweb Voedselketen Afvalstoffen
Kringlopen Biodiversiteit in de eigen omgeving Populatie Voedselpiramide
Duurzame ontwikkeling Ecologische voetafdruk Biosfeer Energiesysteem
Energie: Bronnen Energie opwekken en leveren Vermogen en rendement
Kunst en cultuur
Sport
Sociaal-emotioneel
Moderne media
Animaties met een boodschap Storyboards Social media campagne Duurzaam wonen
Voedingsstoffen
Een team worden en blijven
Duurzame projecten op internet
Handig Boekje
Energie in de toekomst: Alternatieve bronnen
Informatiegids 2014-2015
Product: Materiaalkeuze Ontwerpen Maken van producten
20
Kernconcept Leven Geschiedenis
Aardrijkskunde
Tijdvak 1 De tijd van jagers en boeren De levenswijzen van jagers-verzamelaars Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Bevolking en ruimte: Inrichting van steden en landschappen Wonen Recreatie en toerisme Groei van de bevolking
Biologie en verzorging Leven: DNA en cel Weefsels en organen Bouw en kenmerken van organismen Soorten organismen
Godsdienst
Consumptie en consumentenorganisaties Schaarste Positie en bescherming van de consument Geld Verzekeren Sparen
Nieuw leven Volwassen worden Leefregels Feest
Natuurkunde en techniek Leven en ontwikkelen: Verbranding en vertering Fotosynthese Bloedsomloop Ademhaling Voeding
Kunst en cultuur Kledingontwerp Samenklank in muziek
Nederlands landschap Soorten landschappen Beheren van het landschap
Economie
Kleuren Dans en beweging
Handig Boekje
Skelet en spierstelsel Organen en afvalstoffen Afweer en ziekte Reproductie: Celdeling Voortplanting Erfelijkheid
Samenstelling van stoffen: Moleculen en atomen Eigenschappen Fases Gevaarlijke stoffen Geur en kleur
Massa, volume en dichtheid Oplosbaarheid Stoffen geleiden Brandbaarheid Zuivere stoffen, mengsels en concentraties
Sport
Sociaalemotioneel
Moderne media
Conditieopbouw Gezond bewegen
Waarden Teamafspraken
De rol van ict in het dagelijks leven
Informatiegids 2014-2015
Scheidingsmethoden Veel voorkomende reacties (reactieschema) Watersoorten, metalen, zuren en basen Schoonmaakmiddelen
Media en reclame Media beoordelen
21
Kernconcept Wereldburger Geschiedenis Tijdvak 2 De tijd van Grieken en Romeinen (3000 vC - 500 nC) Burgers in de Griekse stadsstaat Het begin van wetenschappelijk denken De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur De confrontatie met de Germaanse cultuur
De groei van het christendom in het Romeinse Rijk Tijdvak 3 De tijd van monniken en ridders (500 1000) Christendom in Europa Ontstaan en verspreiding van de islam Hofstelsel en horigheid
Aardrijkskunde
Economie
Godsdienst
Grenzen en identiteit Cultuur Grenzen Europa Burgerschap Leefbare omgeving Een samenleving met veel culturen Wereldburgerschap Bevolking en ruimte Migratie
Internationale ontwikkelingen De rol van Nederland in de wereld
Abraham, Mozes, Jezus, Mohammed Heilige steden Godsdienstige gebouwen
Biologie en verzorging
Natuurkunde en techniek
Gezondheid Gezond gedrag Voedsel kiezen
Verslaving Lichamelijke, psychische en
sociale gezondheid Besmettelijke ziekten
Zorgen voor jezelf Professionele zorg
Kunst en cultuur
Sport
Sociaal-emotioneel
Moderne media
Cultuur in regio en Nederland Werelderfgoed Wereldtentoonstelling
Sport en voeding
Leren van verschillen Culturen in de klas
De rol van internet wereldwijd
Kernconcept Ontdekkingen Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015
22
Geschiedenis Tijdvak 4 De tijd van steden en staten (1000 1500) De strijd tussen kerk en staat Opkomst van handel Ontstaan van steden
Opkomst van stedelijke burgerij De vorming van staten Tijdvak 5 De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) Anders kijken naar de
mens en de wereld in de Renaissance Overzeese uitbreiding van Europa
De Reformatie en de splitsing christelijke kerk De Opstand en het ontstaan onafhankelijke Nederlandse staat
Aardrijkskunde
Godsdienst
Weer en klimaat: Weer Klimaat Zeestromen
Erasmus en Maarten Luther Allemaal kerken
Biologie en verzorging
Natuurkunde en techniek
Evolutie: Fossielen Evolutionaire stambomen Biodiversiteit Ontstaan van soorten Ingrijpen in soorten
Reproductie: Erfelijkheid Erfelijke ziekten Tweelingen Besmettelijke ziekten en hygiëne
Elektriciteit en magnetisme: Stroomsterkte en weerstand Spanningsbron Stroomkringen Veiligheid en elektriciteit
Kunst en cultuur
Sport
Sociaal-emotioneel
Moderne media
Valse en echte kunst Kunst restaureren Kunstvernieuwers
Gezondheidsonderzoek Sport en doping
Hersenonderzoek en puberbrein
De ontwikkeling van pc’s
Handig Boekje
Geleiders en isolatoren (Elektro) magneten Dynamo en transformator Besturingssystemen Systemen om te meten, te regelen of te sturen
De opkomst van internet en sociale media
Informatiegids 2014-2015
Het weer: Temperatuur Luchtdruk Vochtigheid Windsnelheid en windrichting Neerslag Weersverwachting Invloed van het weer
23 Persoonlijk Leerplan Kern van ons onderwijs is het Persoonlijk Leerplan (PLP). Aan het begin van elk blok (kernconcept) maken we in overleg met leerlingen en ouders dit plan. In het Persoonlijk Leerplan verwijzen naar doelen en onderwerpen en vermelden we de wijze waarop de leerling de doelen wil behalen en het behalen wil presenteren. De leerling kan werken met beschikbare methodes of andere bronnen gebruiken. We bespreken duidelijk met de leerling welke bronnen hij/zij gaat gebruiken. Samen werken we aan de hand van duidelijke tussendoelen naar het behalen van de verschillende kerndoelen PO en VO. De tussendoelen hebben we beschreven in afvinkbare lijsten, waardoor de leerling goed overzicht heeft van wat reeds is behaald en welke doelen hij/zij zich bij een volgende taak stelt. Op de volgende bladzijde staat een exemplaar van het PLP dat wij gebruiken. Aan het begin van het PLP worden in de vorige periode behaalde resultaten (beheersingsniveaus)
Handig Boekje
vermeld. Daarachter worden per vak/leergebied tussendoelen en te gebruiken bronnen genoteerd. De leerling maakt in overleg met de docent (lopende de periode) de keuze op welke manier hij/zij het geleerde presenteert. Dat kan met behulp van een werkstuk, een film(clip), een digitale presentatie etc. Het PLP bevat naast leerlinggegevens de volgende onderdelen.
Ontwikkelperspectief d.w.z. verwachte vervolgschool voortgezet onderwijs vanaf klas 3 Resultaten vorig PLP d.w.z. drempelonderzoek, citovolgtoetsen, methodetoetsen Leerdoelen en voorgenomen activiteiten bij talen, rekenen/wiskunde, mens en maatschappij, mens en natuur, kunst, sport, sociaalemotioneel, moderne media/ict
Eigen leervragen Bij elk kernconcept doen leerlingen onderzoek naar minimaal één eigen leervraag. Hierbij maakt de leerling zich kennis en vaardigheden eigen. Voorafgaand schrijft de leerling een projectvoorstel. Leerling en docent voegen samen leerdelen toe aan het project. Het projectvoorstel bevat de volgende onderdelen.
Titel van het project
Doelen van de leerling
Doelen uit het kernconcept (in te vullen door de docent)
Benodigdheden
Werkzaamheden
Eindproduct
Extra aandacht voor… d.w.z. gebieden waar de leerling extra aandacht wil besteden
Informatiegids 2014-2015
24 Onderzoek doen
Waar vind ik mijn informatie?
Onderzoek dat de leerling doet binnen zijn project beschrijft hij in het stappenplan onderzoek doen. Het stappenplan bevat naast leerlinggegevens de volgende onderdelen.
Vaardigheden Wat moet ik kunnen voor dit onderzoek? Waar gebruik ik deze vaardigheden in mijn onderzoek?
Over mijn onderwerp Welk onderwerp wil ik onderzoeken? Wat spreekt mij aan bij dit onderwerp? Wat heeft allemaal met mijn onderwerp te maken? Welke informatie over mijn onderwerp is niet belangrijk voor mijn onderzoek? Onderzoeksvraag Wat is mijn hoofdvraag? Welke deelvragen gebruik ik als tussenstappen? Wat moet ik weten om antwoord te kunnen geven?
Handig Boekje
Informatie beoordelen Hoe weet ik dat mijn informatie betrouwbaar is? Antwoord geven Wat is het antwoord op mijn deelvragen? Wat is het antwoord op mijn hoofdvraag? Proeven doen Als voor je onderzoek een proef nodig is, kun je die hier voorbereiden en de resultaten opschrijven. Welke proef is nodig om antwoorden te vinden? Wat heb ik nodig voor de proef?
Waar voer ik de proef uit? Hoe voer ik de proef veilig uit? Overleg altijd voordat je de proef doet met de docent (school) en je ouders (thuis) Welk resultaat verwacht ik bij de proef? Wat was het resultaat van de proef? Wat leer ik uit de proef? Antwoorden presenteren Hoe presenteer ik wat ik heb geleerd? Wat heb ik nodig? Wanneer presenteer ik? Mijzelf beoordelen Wat vind ik van mijn aanpak bij het onderzoek? (feedback) Wat vind ik van de eindpresentatie? (feedback) Wat zal ik een volgende keer anders doen? (feedforward)
Informatiegids 2014-2015
25 Vertel me iets en ik vergeet. Laat me iets zien en ik onthoud. Laat me ervaren en ik zal het begrijpen. Confucius
Maandag
4. Krachtige leermiddelen Instructie Voor ieder vakgebied bieden we leerlingen instructie. De leerlingen oefenen intensief vaardigheden met de docent (bij de talen spreken leerlingen intensief de taal). Voor de andere instructies geldt dat de opzet is dat leerlingen na verloop van tijd zelf de keuze kunnen maken om deel te nemen, al naar gelang het aanbod. Het onderwerp van elk instructieaanbod maken we van te voren bekend aan de leerlingen. Binnen de instructie krijgen de leerlingen verschillende oefenmomenten. We streven naar effectieve instructies van maximaal acht minuten. Een aantal instructies bieden we aan in de vorm van een Pick Me Up. Dat is de presentatie waarmee we elke ochtend beginnen (8.45-9.15 uur).
Handig Boekje
Taal/Nederlands Rekenen/wiskunde Engels Natuurkunde en techniek Frans Mediawijsheid, ict (PMU)
Dinsdag
Taal/Nederlands Rekenen Biologie Aardrijkskunde Aardrijkskunde/ geschiedenis (PMU)
Woensdag
Taal/Nederlands Engels Frans Kunst en cultuur (PMU)
Donderdag
Taal/Nederlands Rekenen/wiskunde Economie Duits Aardrijkskunde/ geschiedenis (PMU)
Vrijdag
Rekenen Engels Geschiedenis Godsdienst (PMU)
Informatiebronnen Voor ieder vakgebied is een methode of een aantal lesbrieven beschikbaar voor de leerlingen. Bij een aantal instructies/trainingen werken we intensief vanuit de methode. Onder andere bij rekenen/wiskunde en de moderne vreemde talen. Voor veel vakgebieden geldt de methode als een informatiebron die de leerlingen, in overleg met de docenten wel/niet gebruiken. Leerlingen maken naast de methodes gebruik van verschillende informatiebronnen op internet zoals webquests, (online) werkbladen, Schooltv-beeldmateriaal en -opdrachten en dergelijke. Ook kunnen leerlingen via een schoolabonnement boeken lenen bij de bibliotheek. Voor het laatste bezoeken we in groepen de bibliotheek.
Taal / Nederlands
TC 1 en 2
TC 3 en 4
Taalverhaal Nieuws begrip
Op Nieuw Niveau, Nieuws begrip
Informatiegids 2014-2015
26
Rekenen / wiskunde
Alles telt
Getal en ruimte (Nrdhoff), Got It (Thieme)
Engels
Take it easy
New Interface
Frans
Carte Orange
Carte Orange
Duits
Salzgitter
Salzgitter
Aardrijkskunde
De blauwe planeet
De GEO 200% economie
Economie
Verkeer
lesbrieven
lesbrieven
Burgerschapsvorming
lesbrieven
lesbrieven
Leerlingen van het basisonderwijs die meedoen met leerstofaanbod voortgezet onderwijs maken gebruik van methoden voortgezet onderwijs. Ipad Leerlingen werken bij de programmalijn Tiener College met een Ipad of laptop. Onze voorkeur heeft de Ipad. Via school bieden we de mogelijkheid een Ipad tegen voordelig tarief (inclusief verzekering) te kopen.
Geschiedenis
Speurtocht
Feniks
Godsdienst
Gdlessen
Gdlessen
Apps
Biologie / verzorging
Natuniek
Bekijk het
Natuur en techniek
Natuniek
Bekijk het
Kunst en cultuur
Lesbrieven Tiener College
Lesbrieven Tiener College
Apps helpen de leerlingen om presentaties te produceren en leerstof te verwerken. We maken de leerlingen bekend met een selectie apps, die ook in instructies vaak door de docent worden gebruikt. De apps worden met een schoolaccount aangeschaft en beschikbaar gesteld aan de leerlingen. De apps staan in het onderstaande
Handig Boekje
overzicht. Daarnaast kunnen leerlingen zelf apps kiezen en aanschaffen.
Pages Tekstverwerkingsprogramma waarbij eenvoudig afbeeldingen kunnen worden toegevoegd Evernote (*) Een programma waarmee leerlingen voor elke gewenste taak een online notitieboek kunnen maken. Hierin verzamelen ze aantekeningen. In de aantekeningen kunnen eenvoudig afbeeldingen en links worden toegevoegd. Alle notitieboeken zijn op willekeurig welke computer online te
Informatiegids 2014-2015
27
openen. Ook kunnen de notities gemakkelijk worden gedeeld met anderen. Keynote Programma waarmee leerlingen gemakkelijk presentaties maken.
Book Creator
Puppet Pals Met bestaande animaties kunnen leerlingen in verschillende decors clips maken, waarbij zij zelf commentaar kunnen inspreken. Op die manier kunnen leerlingen bijvoorbeeld een stukje natuurkunde, geschiedenis of aardrijkskunde uitleggen. Popplet (*) Programma waarmee leerlingen eenvoudig een woordweb (mindmap) kunnen maken, door aan een centraal onderwerp een onbeperkt aantal vakken te koppelen (takken en zijtakken). Zo kunnen leerlingen een lastig onderwerp overzichtelijk in beeld brengen. Binnen elk vakje is het mogelijk een afbeelding, link of filmclip te plaatsen. Prezi
leerlingen niet aparte dia’s over hun onderwerp maken, maar als het ware op een groot doek onder verschillende kopjes hun informatie noteren. Ook hier bestaat de mogelijkheid om eenvoudig afbeeldingen, links en filmclips toe te voegen.
(*)
Presentatieprogramma waarbij de
Handig Boekje
Programma waarmee leerlingen met tekstkaders en eenvoudig te verslepen afbeeldingen en filmclips een boek kunnen schrijven en opmaken. Via een recorder is het mogelijk geluidsopnamen aan bladzijden toe te voegen. Google Earth
iMotion / iMovie Twee programma’s waarmee de leerlingen zelf filmclips kunnen maken. iMotion biedt de mogelijkheid om foto’s van veranderende situaties tot een film te maken (bijvoorbeeld kleipoppetjes of tekeningen voor een tekenfilm). iMovie biedt de mogelijkheid om een film te monteren inclusief begin- en eindtitels en soundtrack. (*) Ook te gebruiken op een laptop
(*)
Programma waarmee de leerlingen kunnen inzoomen op kaart en satellietbeeld van de aarde. Garageband Programma waarin instrumenten als piano, gitaar, bas en drums kunnen worden bespeeld en worden opgenomen. Via de microfoon is het mogelijk zangopnamen te maken. Via de mixfunctie kunnen de leerlingen de verschillende instrumenten en stemmen samenbrengen en eigen muziek maken.
Informatiegids 2014-2015
28 Een schildpad weet meer van de wegen te vertellen dan een haas
5. Weten hoe ver je bent gekomen Leerlijnen Voor elk leergebied is een leerlijn ontwikkeld. Om de leerlingen overzichtelijk te begeleiden bij het behalen van de kerndoelen maken we gebruik van heldere tussendoelen. Deze doelen werken als tussenstappen naar grotere einddoelen. Ze zijn beschreven in afvinkbare lijsten. Voor elke leerling is een map met vinklijsten beschikbaar waarin de docenten behaalde doelen aangeven. Op deze manier bieden we leerlingen en ouders een gedetailleerd ontwikkelingsoverzicht. Leerlingen bieden bij het behalen ‘bewijsstukken’ aan zoals toetsen, werkstukken, presentaties e.d. De leerlingen bewaren deze stukken in een portfolio. De tussendoelen zijn beschreven in de volgende katernen: 1. Talen
Handig Boekje
2. 3. 4. 5.
Rekenen/wiskunde Maatschappijvakken Natuurvakken Overige vakken (sport, kunst en cultuur, ict, sociaal-emotionele ontwikkeling, loopbaanoriëntatie)
Binnen instructies brengen we steeds verbanden aan tussen deze leergebieden. Binnen de leerlijnen zijn de verschillende vakvaardigheden opgenomen. Daarnaast evalueren we met een serie rubrics meer algemene of kernvaardigheden zoals gemotiveerd leren, samenwerken en presenteren.
Zelf bewijs leveren We dagen de leerlingen uit om zoveel mogelijk zelf ‘bewijsstukken’ te leveren die tonen dat kerndoelen PO en VO zijn behaald. Daarvoor maken de leerlingen individueel en in teamverband werkstukken, films e.d., maken zij kennis- en vaardighedentoetsen en houden zij presentaties. Niet altijd is het representatief (ook aantoonbaar te maken) wat ieder individueel heeft geleerd bij een groepsprestatie. Daarom kijken we secuur met de leerlingen welke ‘bewijsstukken’ het beste als groepje of individueel kunnen worden geleverd. De stukken die de leerling maakt, vormen samen een portfolio. Hierin komt het behalen van kerndoelen tot uitdrukking (examendeel van het portfolio) maar ook de persoonlijke ontwikkeling (ontwikkeldeel). Op een aantal onderdelen is een mondelinge of schriftelijke toets verplicht. Hoewel we naast het eigen portfolio van de leerling ook kleine en grotere landelijk gebruikte toetsen (waaronder Cito-toetsen) afnemen, als extra kwaliteitstoetsing, menen we dat het portfolio van de leerling de kern van het leerproces
Informatiegids 2014-2015
29 vormt. We willen tegemoetkomen aan verschillen in leerstijlen en intelligenties. In het portfolio is de leerling zelf aan zet en laat de leerling op eigen wijze zien wat hij/zij beheerst. Het portfolio wordt bewaard in de elektronische leeromgeving (Basisonline).
voor het gesprek. De overige PLPgesprekken vinden plaats aan het einde van blok 1 (medio december), blok 2 (media april) en blok 3 (juni/juli). Toetsen Binnen het Tiener College programma toetst de leerling zijn/haar kennis en vaardigheden op de volgende manieren: 1. Examen- en ontwikkelportfolio 2. Cito-volgtoetsen 3. Drempelonderzoek 4. NIO-onderzoek 1. Portfolio De leerling maakt een (deels digitale) verzamelmap met ‘bewijsstukken’ van wat hij/zij heeft geleerd.
Ontwikkelingsgesprek Elk Persoonlijk Leerplan bespreken we met de leerling en de ouders samen. De leergroepbegeleider maakt een PLP. In het gesprek wordt bekeken in hoeverre het passend is. Leerlingen die starten met de programmalijn Tiener College worden in de eerste weken van het schooljaar met hun ouders uitgenodigd
Handig Boekje
2. Cito-volgtoetsen Leerlingen maken de midden- en eindtoetsen van Cito (PO) en de cito vas (volg- en advies) toetsen (VO) taal en rekenen. Leerlingen maken in de basisschoolleeftijd de cito-volgtoetsen taal en rekenen. We gebruiken zowel de midden- (M) als eindtoets (E). In de leeftijd van het voortgezet onderwijs (leerjaar 3 en 4 van de programmalijn) maken de leerlingen de Cito-
referentietoetsen taal en rekenen, die de taal- en rekenvaardigheid meten. Op deze wijze bewaken we goed de vorderingen van de leerlingen. Mede aan de hand van deze toetsen kunnen we leerlingen een passend aanbod taal en rekenen bieden. 3. Drempelonderzoek In het tweede leerjaar van het programma (groep 8 leeftijd) maken de leerlingen het drempelonderzoek. Bij dit onderzoek zetten de leerlingen zich door middel van vijf toetsen op het gebied van technisch lezen, spelling, woordenschat, begrijpend lezen en rekenen per onderdeel in een rij. De behaalde scores worden vergeleken met leerlingen die in dezelfde periode de toets maakten. Tevens worden de scores vergeleken met die van basisschoolleerlingen in de groepen vijf tot en met acht en met scores van havo/vwo-leerlingen, praktijkschoolleerlingen en leerlingen in de vmbo-leerwegen; gemengdtheoretisch, basis- en kaderberoepsgericht. Het didactisch profiel van de leerling dat met deze brede vergelijkingen wordt gemaakt, wordt vertaald in een plaatsingsadvies op
Informatiegids 2014-2015
30 basis van een "veilige" plek voor de leerling. Een leerling is veilig als ongeveer een kwart van de leerlingen in zijn omgeving minder weten/kunnen. Het Drempelonderzoek is een goed instrument om leerlingen te adviseren over een vervolgopleiding in het voortgezet onderwijs. 4. NIO-onderzoek Leerlingen in leerjaar 2 van de programmalijn (groep 8 leeftijd) nemen deel aan een NIO-onderzoek. NIO staat voor: Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau. Het NIO-onderzoek is een intelligentieonderzoek. Het is geen schoolvorderingentoets. Het verschil is dat een schoolvorderingentoets als de Cito-eindtoets meet wat kinderen hebben geleerd in de voorbije jaren onderwijs (de feitelijke schoolprestaties) en een intelligentietest bepaalt wat kinderen ‘in huis hebben’ (de mogelijke schoolprestaties). Het NIO-onderzoek bevat 6 onderdelen, die vragen naar inzicht op het gebied van taal (drie onderdelen), rekenen (twee onderdelen) en ruimtelijk inzicht (één onderdeel).
Woordrapport
Successen vieren
Aan het einde van elke periode (drie in totaal) beschrijven we de ontwikkeling van de leerling in een woordrapport. Dit ontwikkelingsverslag wordt gemaakt aan de hand van de dagelijkse observaties op een aantal aspecten:
We vinden het belangrijk de juiste mate van aandacht te geven aan behaalde successen. Daarom krijgt de leerling bij de evaluatie van een PLP met ouders de gelegenheid te presenteren wat hij/zij de voorbije periode heeft bereikt. In het gesprek bespreken we ook de resultaten van voorbije (cito volg)toetsen. De resultaten worden vermeld op het nieuwe PLP, als startniveau, waarbij duidelijke streefdoelen worden gesteld voor de nieuwe periode. Ook in de maandsluiting en de jaarsluiting geven we de leerlingen kans hun successen te laten zien en te vieren.
Sociaal-emotionele ontwikkeling Conceptueel leren Kennis over mens en maatschappij Kennis over mens en natuur Eigen leervragen Taalontwikkeling (spreken, luisteren, taalbeschouwing) Spelontwikkeling Lees- en schrijfontwikkeling Rekenen- en wiskundeontwikkeling Motorische ontwikkeling (grote en kleine) Expressieve ontwikkeling (dans, drama, muziek, beeldende vorming)
Handig Boekje
Onbelemmerde doorstroom Binnen het programma van het Tiener College werken we aan een onbelemmerde doorstroom. Dat wil zeggen dat leerlingen in principe altijd verder gaan met het volgende programmajaar. Eventuele achterstanden in taal- en rekenontwikkeling worden binnen dat programma getraind.
Informatiegids 2014-2015
31
Versnelde ontwikkeling In de regel bieden we elke leerling naast de gewone leerstof ruimte voor eigen accenten, interesses en onderzoeksprojecten. Als een kind blijk geeft van bijzondere aandacht voor de leerstof én nieuwe lesstof snel beheerst én zich sociaal-emotioneel evenwichtig ontwikkelt én gemotiveerd is, kunnen wij in overleg met de ouders besluiten een leerling een versnelde ontwikkeling te laten doormaken.
Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015
32
Toetskalender
sept.
Rubrics - vaardighedenscan
7-8-1-2
okt.
nov.
dec.
jan.
feb.
maart
april
mei
juni
7-8-1-2
Rekenen / wiskunde
M7-8
E7
DMT / AVI
M7-8
E7
Leestechniek / Leestempo
M7-8
E7
Begrijpend lezen
M7-8
E7
Toetsen begrijpend lezen Luisteren
M7-8
M7-8
M7-8
M7-8
Spelling
M7-8
E7
SVS niet-werkwoorden
M7-8
SVS werkwoorden
M7-8
Leeswoordenschat
M7-8
Engels
E7 M8
Drempelonderzoek
x8
NIO
x8
Cito-vas VO: Nederlands, rekenen / wiskunde, Engels en studievaardigheden
x1-2
E7
Cito taal/rekenen
E1-2
SVL
allen
allen
Met de cijfers 7, 8, 1 en 2 worden bedoeld: groep 7-8 en klas 1-2. Met de letters M en E wordt Midden en Eind bedoeld.
Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015
33
6. Doorgroeien na Tiener College Leerlingen werken tot en met klas 2 van het voortgezet onderwijs aan het Tiener College programma. In het vierde leerjaar adviseren we de leerling over de vervolgopleiding. Het advies wordt gebaseerd op het OKR (basisonderwijs) en het portfolio en het LVS van Tiener College.
van TC 4 en stellen we ook een uiteindelijk ontwikkelperspectief op. We stellen vast wat gezien de ontwikkeling van de leerling en alle resultaten het beste vervolg in het voortgezet onderwijs is (vmbo, havo, vwo).
Goed voorbereid We zorgen voor een goede voorbereiding op klas 3. Het is belangrijk dat de leerling enerzijds volledig ruimte krijgt om persoonlijk onderwijs te volgen. Anderzijds is het belangrijk dat de leerling voldoende gewend is aan meer methodisch en klassikaal werken en het maken van schriftelijke toetsen. Tevens n het derde en vierde leerjaar (TC 3 en 4) oefenen de leerlingen toetsen. In december bespreken we het eerste Persoonlijk Leerplan met de leerlingen
Handig Boekje
Naar klas 3 We stellen de leerling in de gelegenheid om lessen te volgen op de school waar hij/zij verder gaat. De leergroepbegeleider bespreekt met leerling en ouders en de nieuwe school wanneer dit mogelijk is. De leergroepbegeleider zorgt in overleg met
de leerling en de ouders voor een tijdige aanmelding op de nieuwe school. De leergroepbegeleider informeert de leerling en de ouders tevens over noodzakelijke vakkenkeuzes bij een vervolg in vmbo. Mogelijk vraagt de vervolgschool de leerling en zijn ouders voor een intakegesprek om deze keuzes definitief af te spreken. Bij een vervolg in de vmbo-leerwegen basisberoepsgericht en kaderberoepsgericht van CS De Hoven kan de leerling het laatste jaar van de programmalijn deelnemen aan een of meer praktijkuren op de vervolgschool. Tevens is het mogelijk theorie van enkele praktijkcomponenten middels opdrachten in het Persoonlijk Leerplan op te nemen. Bij een vervolg binnen CS De Hoven hoeft de leerling niet opnieuw te worden ingeschreven. Bij een vervolg bij een andere school is het noodzakelijk dat ouders een inschrijfformulier inleveren bij de school.
Informatiegids 2014-2015
34 Warme overdracht De leergroepbegeleider zorgt voor een persoonlijke overdracht naar vervolgschool. De leergroepbegeleider bespreekt met de mentor van de leerling het portfolio en LVS van de leerling. Dit gebeurt bij voorkeur in het bijzin van de leerling en de ouders.
Naar klas 3 en verder
Blijven volgen De leergroepbegeleider houdt contact met de mentor. Bij elk rapport worden ontwikkeling en resultaten besproken. Om vast te stellen of het gestelde ontwikkelingsperspectief juist was, volgt de leergroepbegeleider de leerlingen tot en met eindexamen op deze manier. Ook met de leerling en de ouders onderhouden we contact. Aan het einde van het eerste jaar op de vervolgschool vragen we de leerling en de ouders een korte evaluatie in te vullen. Op deze wijze inventariseren we eventuele knelpunten.
Handig Boekje
December
Definitief vaststellen ontwikkelperspectief (PLP-gesprek)
Januari
Vooraanmelding vervolgschool
Februari
Intakegesprek vervolgschool
Januari-juni
Deelname vmbopraktijkcomponenten Indien mogelijk ook eerste halfjaar
Juni/juli
Warme overdracht
Rapporten vervolgschool
Evaluatie ontwikkeling en resultaten (leergroepbegeleider en mentor)
Einde eerste jaar op de vervolgschool
Evaluatie aansluiting Tiener Collegevervolgschool ingevuld door leerling en ouders
Informatiegids 2014-2015
35
7. Kiezen voor Tiener College We bieden leerlingen en ouders die meer willen weten over Tiener College graag verschillende gelegenheden om kennis te maken. Open huis In november en februari organiseren we een open huis. Leerlingen en ouders die willen kennismaken met Tiener College kunnen tijdens deze inloopmiddag/ avonden de lesruimten en werk van leerlingen bekijken en alle vragen stellen.
een persoonlijk gesprek. Hiervoor kunt u contact opnemen met Mariska van Wijngaarden (
[email protected]). Aanmelden Op onze website staat een aanmeldingsformulier. Op het formulier staan verdere benodigdheden vermeld. Het formulier en verdere materialen kunnen naar ons adres worden verstuurd.
Een dag meedoen In februari en maart bieden we leerlingen die serieus aanmelding overwegen de mogelijkheid om een dagdeel mee te doen bij Tiener College. Via
[email protected] kan een afspraak worden gemaakt voor een dag meedoen bij Tiener College. Vanzelfsprekend is het altijd mogelijk daarnaast een afspraak te maken voor
Handig Boekje
Het is belangrijk om te weten dat Tiener College geen school is. Het is een bijzonder programma dat LOGOS en CS
De Hoven respectievelijk voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs aanbieden. Het basisschooldeel maakt in formele zin deel uit van CBS Samen Onderweg en het voortgezet onderwijsdeel van de locatie Gilde. Dat betekent dat leerlingen in de leeftijd van groep 7 en 8 bij de genoemde basisschool worden ingeschreven. In de leeftijd van klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs worden leerlingen ingeschreven bij de locatie Gilde van CS De Hoven. De leerlingen krijgen het programma Tiener College in de lesruimten aan de Gildenweg. Na aanmelding nodigen we leerling en ouders uit voor een motivatiegesprek (zie onder). Na het gesprek nemen we ook contact op met de leerkracht van de basisschool voor de uitwisseling van informatie. Van de basisschool hebben we verder een Onderwijskundig Rapport (OKR) nodig. Op grond van de gesprekken met leerling/ouders en basisschool en het OKR besluiten we of een leerling kan worden toegelaten. Het OKR kunt u opvragen bij de basisschool. Zij kunnen het sturen naar ons adres. Motivatiegesprek
Informatiegids 2014-2015
36
We vragen leerlingen voor het gesprek een werkstuk te maken over zijn/haar motivatie voor Tiener College. Het werkstuk is uitgangspunt in het gesprek. Doel van het gesprek is het afstemmen van verwachtingen en nader onderzoeken of het concept van Tiener College de meest geschikte vorm van onderwijs is voor de leerling. Meer informatie over het motivatiewerkstuk is te vinden op onze website.
voor leerlingen en ouders februari en maart
Meeloopdagen
februari-april
Motivatiegesprekken nieuwe leerlingen
1 april
Uiterste aanmelddatum
eind april (voor meivakantie)
Bericht aan alle nieuwe leerlingen over toelating
juni
Kennismakingsmiddag nieuwe leerlingen en ouders
Kennismaken en aanmelden november
Informatieavond voor leerlingen en ouders
februari
Open middag en –avond
Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015
37
8. Enkele praktische zaken Afwezigheid melden en verlof vragen Afwezigheid kan worden doorgegeven via 0183 - 640 682 en 06 - 127 963 50 en
[email protected]. Voor bijzondere gelegenheden is het mogelijk verlof aan te vragen. We horen het graag zo snel mogelijk en zullen met u bekijken of verlof in de betreffende situatie mogelijk is. Wijzigingen in adresgegevens doorgeven Wijziging in adresgegevens kan eveneens worden doorgegeven via
[email protected]. Vrijwillige ouderbijdrage De vrijwillige ouderbijdrage bedraagt voor het schooljaar 2014-2015 € 50,voor leerlingen basisonderwijs en € 150,voor leerlingen voortgezet onderwijs. Het bedrag wordt gebruikt voor onder andere excursies, vieringen en ouderavonden.
Handig Boekje
Veiligheid We spannen ons er dagelijks voor in om te zorgen voor een veilige, vertrouwde leeromgeving. In overleg hebben de scholen van LOGOS een gedragscode ontwikkeld. Deze gebruiken we voor alle leerlingen die het programma Tiener College volgen. Een samenvatting daaruit: 1. Van iedereen verwachten wij een passende, professionele omgang met elkaar. Dit betekent dat we geen enkele vorm van seksuele intimidatie of misbruik tussen personeel en leerlingen en tussen leerlingen onderling tolereren. 2. Het is van het grootste belang dat iedereen (leerlingen, ouders en personeel) pesten als een bedreiging ziet en bereid is pesten te voorkomen en/of te bestrijden. Hiervoor gebruiken we methodisch materiaal. Ook is een pestprotocol aanwezig. 3. We verwachten dat een ieder zich onthoudt van een discriminerende houding of discriminerende taal. 4. Iedere vorm van lichamelijk en verbaal geweld door personeelsleden en leerlingen worden, zoveel als
mogelijk, voorkomen en niet getolereerd. We stimuleren de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen om hen te leren omgaan met gevoelens van allerlei aard. 5. Het gebruik van of handelen in stimulerende middelen (drugs, alcohol) is niet toegestaan. Ook bij alle excursies gelden deze regels. Voor opdrachten die leerlingen buiten uitvoeren, vragen we ouders toestemming. Aan het begin van het schooljaar ontvangen ouders daarvoor een formulier.
In het gebouw zijn BHV-ers aanwezig. BHV staat voor bedrijfshulpverlening. Om
Informatiegids 2014-2015
38 bij calamiteiten snel, doeltreffend en efficiënt te handelen wordt de ontruiming jaarlijks geoefend. We organiseren oefeningen en daadwerkelijke ontruimingen in samenwerking met het BHV-team van het Gilde. Verzekering Stichting LOGOS en CS De Hoven hebben beide een verzekeringspakket afgesloten, bestaande uit een ongevallenverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering. Dat betekent dat leerlingen bij het volgen van het Tiener College programma op de volgende wijze verzekerd zijn. Op grond van de ongevallenverzekering zijn alle betrokkenen bij schoolactiviteiten (leerlingen, personeel, vrijwilligers) verzekerd. De verzekering geeft recht op een (beperkte) uitkering als een ongeval tot blijvende invaliditeit leidt. Ook zijn de geneeskundige en tandheelkundige kosten gedeeltelijk meeverzekerd, voor zover de eigen verzekering van betrokkene geen dekking biedt (bijvoorbeeld door eigen risico). Materiële schade (kapotte bril, fiets etc.) valt niet onder de dekking.
Handig Boekje
De aansprakelijkheidsverzekering biedt zowel de school (resp. CBS Samen Onderweg voor PO-leerlingen en Gilde voor VO-leerlingen) zelf als zij die voor school actief zijn (bestuursleden, personeel, vrijwilligers) dekking tegen schadeclaims als gevolg van onrechtmatig handelen. Benodigde materialen We vragen de leerlingen een aantal schoolmaterialen zelf aan te schaffen. Het gaat om de volgende materialen:
Multomap A4 Ruitjesbladen Lijntjesbladen Bewaarmap A4 Notitieblok Dummy (gebonden notitieboek) Pennen Viltstiften Kleurpotloden Tekstmarker Schaar Lijm
Leerlinggegevens en fotogebruik
Alle gegevens van een vertrokken leerling worden nog 5 jaar door ons bewaard. Daarna worden de gegevens vernietigd. Alleen naam en adresgegevens blijven nog in het archief. Middels het inschrijfformulier vragen wij ouders toestemming voor het gebruik van foto’s op onze website en in folders, persberichten e.d. Sponsoring Bij sponsoring voeren wij een voorzichtig beleid. Bij eventuele sponsoring krijgen geen gelegenheid enige invloed uit te oefenen op het onderwijsprogramma en het schoolbeleid. Opbrengsten van een eventuele sponsorloop zullen worden verantwoord in onze berichten aan ouders. Wie Tiener College wil ondersteunen, kan lid worden van de Stichting Vrienden van Tiener College. Op onze website is uitgebreide informatie te vinden over deze stichting. Klachtenregeling
Informatiegids 2014-2015
39 Het kan altijd gebeuren dat u als ouder, leerling of personeelslid ontevreden bent over een beslissing of het gedrag van een personeelslid. In eerste instantie vragen we u daarover in gesprek te gaan met de direct betrokkene(n) of de leergroepbegeleider. Daarna kunt u terecht bij de leidinggevende. Uiteindelijk kunt u een klacht indienen bij het bestuur. U kunt daarnaast ook een beroep doen op de externe vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon namens LOGOS is de heer D. Overwater (bedrijfsarts), en de vertrouwenspersoon namens CS De Hoven is de heer P.J.G.A.M. van Eeden (schoolarts). De vertrouwenspersoon gaat na of door bemiddeling een oplossing gevonden kan worden, en zo niet welke andere begeleiding of ondersteuning gewenst is. De vertrouwenspersoon kan desgewenst ondersteunen bij het doen van aangifte bij politie of justitie. In geval van ongewenste intimiteiten is het bevoegd gezag verplicht aangifte te doen bij de politie. Als deze stappen u niet verder geholpen hebben, heeft u het recht een klacht in te dienen bij de Landelijke Klachtencommissie voor het Christelijk Onderwijs. De volledige klachtenregeling
Handig Boekje
is op school aan te vragen. Uw klacht dient u binnen één jaar nadat de situatie, waar de klacht over gaat, begon te spelen, in te dienen. Alleen in heel bijzondere gevallen maakt de klachtencommissie hierop wel eens een uitzondering. Landelijke Klachtencommissie voor het Christelijk Onderwijs Algemeen secretaris: mevrouw mr. A.C. Melis-Gröllers Postbus 82324 2508 EH Den Haag Tel.: 070-3861697 Fax: 070-3481230 E-mail:
[email protected] Website: www.klachtencommissie.org Vertrouwenspersoon basisonderwijs: Naam: de heer D. Overwater Telefoon: 0318 – 699 530 E-mail:
[email protected] Vertrouwenspersoon voortgezet onderwijs: Naam: de heer P.J.G.A.M. van Eeden Telefoon: 0183 - 64 63 63 E-mail:
[email protected] Schoolarts
De GGD onderzoekt op bepaalde leeftijden bij alle leerlingen specifieke gezondheidsaspecten volgens een landelijk geldend basispakket. Dit pakket houdt een onderzoek/gesprek in groep 2, 4 en 7 en klas 2 van het voortgezet onderwijs in. Als u vragen heeft over de ontwikkeling van uw kind, kunt u zelf ook contact opnemen met de schoolarts basisonderwijs, mevrouw M. Tiggelaar, telefoon: 0183 – 64 63 63, en de schoolarts voortgezet onderwijs, de heer P.J.G.A.M. van Eeden, telefoon: 0183 64 63 63. Extra begeleiding We zetten ons er maximaal voor in om iedere leerling de bij hem/haar passende begeleiding te bieden. We overleggen met de samenwerkingsverbanden PO en VO wanneer extra hulp nodig is voor een leerling. Adres PO: PCL SWV Rivierengebied Midden Nederland Hoefslag 6 4205 NK GORINCHEM Adres VO: PCL Samenwerkingsverband VO 41.1 Gorinchem e.o.
Informatiegids 2014-2015
40 Dokter Hiemstralaan 85 4205 KK Gorinchem
we eveneens een viering in overleg met de leerlingen. We nodigen bij deze viering ook ouders en broers en zussen van de leerlingen uit.
Bijzondere activiteiten LAB
Maandsluiting
Sinterklaas
Kerst
Op de eerste vrijdag van de maand organiseren we een uitgebreide buitenschoolse activiteit. Soms moeten we van deze dag afwijken i.v.m. beschikbaarheid van musea e.d. Op de laatste vrijdag van de maand presenteren enkele leerlingen aan medeleerlingen, ouders en broers en zussen een stukje uit hun Persoonlijk Leerplan. Via de nieuwsbrief informeren we ouders over de tijden en het programma. Met de leerlingen organiseren we ook een sinterklaasviering. Met Kerst organiseren
Handig Boekje
Pasen
Met de leerlingen vieren we Pasen, waarbij we de leerlingen vragen mee te denken over de invulling van dit moment.
Themaavonden
Elk jaar organiseren we enkele avonden waarop we informeren en met elkaar willen leren. Onderwerpen op deze avonden hebben te maken met ouderparticipatie, mediawijsheid, hersenen en leren, het gesprek met tieners en begeleiding bij schooltaken.
Jaarsluiting
We sluiten het jaar op een bijzondere manier af in aanwezigheid van ouders, broers en zussen van de
leerlingen. Vast onderdeel van de jaarsluiting is een presentatieochtend waarop we presenteren en vieren wat de leerlingen hebben bereikt in het voorbije jaar. Daarnaast organiseren we een of meer culturele of sportieve activiteiten op deze dag.
Vakanties/studiedagen 2014-2015 Studiemiddag
30 september
Herfstvakantie
20 t/m 24 oktober
Studiedag
27 oktober
Studiedag
11 november
Kerstvakantie
19 december 12.00 uur vrij 20 december t/m 2 januari vakantie
Studiemiddag
6 januari 2014 13.00 uur vrij
Informatiegids 2014-2015
41
Studiedag
10 februari
Voorjaarsvakantie
23 t/m 27 februari
Studiedag
25 maart
Goede Vrijdag
3 april
Tweede paasdag
6 april
Meivakantie
27 april t/m 8 mei
Hemelvaart + vrije dag
14 en 15 mei
Pinksteren
25 mei
Studiemiddag
26 mei
Zomervakantie
10 juli 12.00 uur vrij 13 juli t/m 21 augustus vakantie
Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015
42
9. Over de verantwoordelijke organisaties Het Tiener College is een programmalijn voor 10-14 jaar. LOGOS, Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs, is verantwoordelijk voor het gedeelte basisonderwijs van deze programmalijn. Het gedeelte voortgezet onderwijs van de programmalijn Tiener College valt onder de verantwoordelijkheid van Christelijke Scholengroep De Hoven. LOGOS Tot LOGOS behoren elf basisscholen in Gorinchem, Leerdam en Lingewaal, een school voor speciaal basisonderwijs, een school voor zeer moeilijk lerende leerlingen en een school voor praktijkonderwijs. Het College van Bestuur wordt gevormd door dhr. G.H. Ordelman. Daarnaast is een Raad van Toezicht ingericht. De Raad van Toezicht heeft tot taak intern toezicht te houden op het beleid en het functioneren van het College van Bestuur en op de algemene zaken binnen de Stichting.
Handig Boekje
Missie van LOGOS “LOGOS, Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs, biedt op haar scholen kwalitatief goed onderwijs vanuit de protestants-christelijke identiteit. Ons onderwijs kenmerkt zich door een aanbod gericht op de mogelijkheden van het kind en het aanleren van de basisvaardigheden. Er is ruime aandacht voor het ontwikkelen van creativiteit en sociale vaardigheden. Dit alles om het kind zo goed mogelijk voor te bereiden op actief burgerschap in de samenleving van de toekomst. Onze scholen bieden structuur en veiligheid en hanteren meetbare en realistische doelen. We hebben oog voor maatschappelijke ontwikkelingen en voeren een professioneel en betrouwbaar personeelsbeleid. Wij werken aan een goede samenwerking met alle participanten in en rond de school.” Visie van LOGOS De toegevoegde waarde van ons onderwijs ligt in onze identiteit, waar waarden als respect, veiligheid, collegialiteit, zorg en professionaliteit de vormgevers zijn. De onderwijskundige opdracht van de scholen is leerlingen een
passende leeromgeving te bieden, waarin zij leren zelfstandig keuzes te maken. In onze visie hebben onderwijskundigen onder meer een opvoedende taak. Om het pedagogischdidactisch handelen te toetsen is kwaliteitszorg van belang. Kwaliteit in de ruimste zin van het woord. Wij denken hierbij aan de kwaliteit van het onderwijs, van relaties met anderen en met betrekking tot onze identiteit. Scholen De volgende scholen behoren tot LOGOS: Gorinchem: CBS De Regenboog CBS Samen Onderweg CBS Tamboerijn De Cirkel, christelijke school voor zeer moeilijk lerende leerlingen Beatrix de Burcht, christelijke school voor special basisonderwijs De Noordhoek, School voor praktijkonderwijs Leerdam: CBS Ichthus CBS Klimop CBS Koningin Wilhelmina
Informatiegids 2014-2015
43 Lingewaal: CBS De Open Poort te Asperen CBS De Wegwijzer te Heukelum CBS De Hoeksteen te Spijk CBS Het Kompas te Vuren CBS School met de Bijbel te Herwijnen Christelijke Scholengroep De Hoven CS De Hoven is een brede scholengroep, die haar onderwijsaanbod heeft verdeeld over zes kleinschalig georganiseerde schoollocaties. Elk van deze vestigingen of locaties heeft een heel eigen karakter, dit om zo goed mogelijk recht te doen aan verschillen in behoeften bij leerlingen en hun ouders. Op elk van de locaties wordt ook op eigen wijze vorm en inhoud gegeven aan de Christelijke grondslag van de scholengroep. CS De Hoven bestaat uit de volgende locaties: Lyceum Oudehoven; havo, atheneum, tweetalig atheneum, gymnasium en tweetalig gymnasium Uilenhof; de nieuwe mavo en havo junior
Handig Boekje
Gilde; Vakcollege techniek, vmbo basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en gemengde leerweg. Specifiek gericht op een goede voorbereiding op technische beroepen op allerlei niveaus en in een veelheid van richtingen (bouw t/m ICT) Windroos; voor vmbo kader- en basisberoepsgerichte opleidingen op het gebied van zorg en welzijn, handel en administratie; Calvijn in Hardinxveld-Giessendam; deze vestiging biedt een volledige opleiding vmbo gemengde en theoretische leerweg en de eerste drie leerjaren havo en vwo Schans in Sleeuwijk; basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte leerweg sector economie en sector zorg en welzijn en een gemengde leerweg waar binnen het vak technologie ook de richting maritiem gekozen kan worden.
Samen met het Heerenlanden College in Leerdam behoort deze scholengroep tot
de Stichting Christelijk Voortgezet Onderwijs voor de regio AlblasserwaardVijfheerenlanden (Stichting CVO-AV). Doel stichting CVO-AV Het doel van deze stichting is het stichten en in stand houden van scholen die als grondslag het Bijbels Evangelie van Jezus Christus hanteren. De bestuurlijke bevoegdheid en de daarbij behorende verantwoordelijkheid liggen bij het College van Bestuur. Dit wordt gevormd door de heer drs. A. Smits (voorzitter) en de heer drs. G. van der Merwe. Missie CS De Hoven De missie die alle vestigingen van de scholengroep hanteren, kan kort worden aangeduid met de afkorting GIEK. Het woord giek staat symbool voor een instrument, waarmee men gebruik makend van de omgevingsinvloeden, koers en voortgang kan houden. De letters staan voor de begrippen Geborgenheid, Inspiratie vanuit de Bijbel, Eigenheid en Kwaliteit.
Informatiegids 2014-2015
44
10. Contactgegevens Tiener College Top Naeffstraat 28 4207 MT Gorinchem 0183 - 640 682, 06 - 127 963 50
[email protected], www.tienercollege.nl Leidinggevende mevrouw M.K. van Wijngaarden
[email protected] 06 - 537 167 28 Leergroepbegeleiders de heer S.C. van Berkel leergroepbegeleider
[email protected] mevrouw G. Monster
[email protected] de heer P. Snel
[email protected] de heer R.P. Visser
[email protected]
Specialisten de heer P. Snel mevrouw J. Slager mevrouw C. van der Laan
mevrouw E. Brakband mevrouw J. Vessies de heer S. van Berkel de heer S.J. Fontijn de heer J. van de Berg mevrouw E. van der Hoek de heer E. van der Hoeven mevrouw C. van der Graaf
Duits wiskunde, natuurkunde geschiedenis economie aardrijkskunde biologie/ verzorging techniek sport
mevrouw L. de Gier administratieve ondersteuning c Stichting LOGOS de heer G.H. Ordelman (College van Bestuur) Industrieweg 16 4143 HP Leerdam 0345 - 637 980
[email protected], www.stichting-logos.nl Stichting CVO-AV de heer A. Smits (voorzitter College van Bestuur) Avelingen-Oost 2A 4202 MN Gorinchem 0183 - 646 631
[email protected], www.csdehoven.nl
Nederlands Engels Frans
Handig Boekje
Informatiegids 2014-2015