inhoud voorwoord VEEL VRIJE BEROEPEN BEROEPEN STAAN ONDER DRUK. 03 Voorwoord 04 FVIB, de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen

colofon Samenstelling Sanderijn Vanleenhove, stafmedewerker-woordvoerder FVIB Vormgeving bwmedia Druk vdh nv Foto’s Studio Dann, Simon Gryspeert, BIBF, Peter Rogiers, Fotostudio Francis Tilborghs, eigen foto’s

inhoud

voorwoord

03 Voorwoord

U heeft een nieuwe editie vast van het werkingsverslag van FVIB, de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen. Het voorbij werkjaar 2011-2012 zaten we niet stil. Als Federatie zijn we dat ook verplicht, zowel aan onze leden, onze eenentwintig aangesloten beroepsorganisaties als aan het vrije beroep in het algemeen. En u zal zien, we doen dat graag op een moderne, eigentijdse manier. Een aantal initiatieven van het voorbije werkjaar illustreren dat.

04 FVIB, de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen 06 Statutaire bestuursorganen 08 FVIB overkoepelt beroepsorganisaties en leden 10 FVIB groepeert zes interne sectorale overlegorganen

02

v.l.n.r. voorzitter Johan De Leenheer, gedelegeerd bestuurder Karel Van Eetvelt en secretaris-generaal Jan Sap

12 FVIB organiseert activiteiten en netwerkmomenten 14 Terugblik Dag van het Vrije Beroep 2012 16 FVIB helpt vrije beroepen associëren 18 FVIB giet het vrije beroep in cijfers 20 FVIB verdedigt uw belangen 22 FVIB informeert en adviseert

FVIB in samenwerking met

FVIB WERKINGSVERSLAG 2011 - 2012

Vooreerst lanceerden we De Vrije Beroeper, een nieuwe eigen FVIBkrant die vier keer per jaar verschijnt en waarin we vrije beroepen op een positieve manier in beeld brengen en onze lezers van de actualiteit op de hoogte houden. Daarnaast richtten we de Commissie Deontologie op, samengesteld uit professoren en magistraten die samen aan nieuwe deontologische spelregels werken. Met onze beroepsorganisaties willen we zo een grondig debat starten over deontologie, een onontbeerlijk, maar vaak omstreden onderdeel van het vrije beroep.

VEEL VRIJE BEROEPEN BEROEPEN STAAN ONDER DRUK. de Psychologencommissie en de Beroepsfederatie van de Automobieldeskundigen (UPEX). Dit zorgt ervoor dat FVIB nog slagkrachtiger wordt en met nog meer overtuiging de belangen van alle vrije en intellectuele beroepen kan verdedigen. Niet alleen FVIB, ook de vrije beroepen zelf zijn met een opmars bezig. Het aantal vrije beroepers zit in een opwaartse lijn. Bovendien blijkt een kwart miljoen Belgen werkzaam in de sector. Dat is 40% meer dan 10 jaar terug. Ondanks de crisisberichten blijft de tewerkstelling bij de vrije beroepen stijgen. Tegelijk moeten we alert blijven. Niet alleen voelen een aantal sectoren de moeilijk economische tijden, veel beroepen staan zelf ook onder druk

en worden snel ter verantwoording geroepen door steeds mondiger wordende patiënten, cliënten of media. Verantwoordelijkheid opnemen is weliswaar een essentieel onderdeel van het vrije beroep, maar we moeten erover waken dat deze evolutie de normale beroepsuitoefening niet belemmert. U kan hiervoor alvast het komende werkjaar op onze inzet blijven rekenen.

03

Veel leesplezier en we kijken graag uit naar uw reactie. Collegiale groet,

Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder Jan Sap, secretaris-generaal Johan De Leenheer, voorzitter

Dit werkjaar mochten we ook drie nieuwe beroepsorganisaties verwelkomen bij FVIB: de Belgische Federatie van Psychologen (BFP), FVIB WERKINGSVERSLAG 2011 - 2012

04

FVIB, de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen ONZE MISSIE

ONZE WAARDEN

FVIB is een interprofessionele organisatie voor vrije en intellectuele beroepen. FVIB heeft tot doel de belangen van de vrije en intellectuele beroepen te behartigen, te bestuderen, te ontwikkelen en te verdedigen, zowel op economisch, sociaal, cultureel als maatschappelijk vlak. FVIB wil de vrije en intellectuele beroepen verenigen en hen informeren en adviseren.

• Kwaliteit in de dienstverlening: wij willen kwaliteit bieden aan onze leden en onze aangesloten beroepsorganisaties. • Klantgerichtheid: onze leden staan centraal. • Samenwerking: wij hechten veel belang aan samenwerking met andere organisaties. • Voortdurende verbetering: wij streven naar een voordurende verbetering van onze werking.

ONZE VISIE FVIB streeft ernaar de belangrijkste en de grootste interprofessionele organisatie te zijn voor vrije en intellectuele beroepen in Vlaanderen.

05

Achter de missie, visie en waarden van FVIB staat een gedreven team. Beperkt in aantal, maar des te toegewijd en toegankelijk. Dag in dag uit staan ze ten dienste van de aangesloten beroepsorganisaties en de individuele leden. Afgelopen werkjaar ruilde stafmedewerker Ellen Verhavert FVIB voor de UNIZO-marketingdienst, van waaruit ze in haar nieuwe hoedanigheid de vrije beroepen blijft opvolgen. Bij het ter perse gaan van dit werkingsverslag, zocht FVIB een nieuwe collega. Op de foto herkent u onderaan voorzitter Johan De Leenheer, in het midden v.l.n.r.: gedelegeerd bestuurder Karel Van Eetvelt, stafmedewerker-woordvoerder Sanderijn Vanleenhove en secretariaatsmedewerker Iris Mommaerts en ten slotte bovenaan v.l.n.r. secretaris-generaal Jan Sap en juridisch adviseur Gert Peeters.


Raad van Bestuur FVIB werkjaar 2011-2012

ALGEMENE VERGADERING – RAAD VAN BESTUUR

06

Het hoogste orgaan van FVIB is de Algemene Vergadering. Zij komt één keer per jaar bijeen en benoemt ook de Raad van Bestuur. Deze Raad is samengesteld uit één afgevaardigde per UNIZO-regio, één afgevaardigde per geassocieerde beroepsorganisatie, de gedelegeerd bestuurder, secretaris-generaal, voorzitter en gecoöpteerde leden, aangevuld met de stafmedewerkers. De Raad van Bestuur bestuurt FVIB en komt vier keer per jaar samen.

Statutaire bestuursorganen DIRECTIECOMITÉ

Het directiecomité is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van FVIB. In het directiecomité zijn de voorzitters van de verschillende interne overlegorganen afgevaardigd, samen met de voorzitter, gedelegeerd bestuurder en secretaris-generaal. De stafmedewerkers vullen het lijstje aan.


LEDEN RAAD VAN BESTUUR WERKJAAR 11-12 Vanuit de beroepsorganisaties: Raf BRONSELAER (NVKVV), Jean-Paul MICHIELS (VVT), Hilde ROELS (VAS), Jean-Paul CLOQUET (KCLE), Gilbert VAN HECKE (NAV), Jan DE MEUTER (NKGB), Luc LEMENSE (Axxon), Hilde DENEYER

(APB), Bart VAN OPSTAL (KFBN), Pieter

LONDERS (NOAB), Thomas VAN MOL (BVTL), Erik VAN NIEUWENBORG (AInB), Peter D’HAEYERE (IV/DB), Agnès FELTKAMP (BKVTF), Els MALYSTER (BRK), Xavier SCHRAEPEN (BIBF), André BERT (IAB), Dirk SMETS (IBR), Robert MERTENS (UPEX), Edward Van Rossen (BFP/ Psychologencommissie)

Vanuit de UNIZO-regio’s: Piet VANDEPUTTE, advocaat (Noord-WestVlaanderen), Kris GHEYSEN, advocaat (Zuid-West-Vlaanderen), Jim VAN HECKE, advocaat (Midden-West-Vlaanderen), Vincent VAN WALLEGHEM, notaris (Westhoek), Arvid DE SMET, advocaat (GentMeetjesland), Gerard DE LANGE, advocaat (Aalst-Oudenaarde), Jos VANNESTE,

advocaat (Vlaams-Brabant&Brussel), Rudi LECOUTRE, advocaat (Antwerpen-Mechelen), Hubert BIJNENS, architect (Limburg), Eric DE BELDER, gerechtsdeurwaarder (Kempen), Paul COOREMAN, advocaat

07

Gecoöpteerd: André MESTRUM (VVT), Johan DE LEENHEER (FVIB), Karel VAN EETVELT (FVIB), Jan SAP (FVIB)

(Waas en Dender)


FVIB overkoepelt beroepsorganisaties en leden 21 AANGESLOTEN BEROEPSORGANISATIES Op dit moment zijn 21 beroepsorganisaties aangesloten. Via de associatie krijgen organisaties toegang tot intersectorale overlegorganen, informatie, eerstelijnsadvies, een uitgebreid netwerk en medezeggenschap in het beleid via FVIB en UNIZO. Traditioneel deelt FVIB de beroepsorganisaties op in vijf grote sectoren. Medische sector • Algemene Pharmaceutische Bond - APB • Axxon, Kwaliteit in Kinesitherapie Axxon • Belgische Federatie van Psychologen BFP • Belgische Psychologencommissie • Intérêts Vétérinaires / Dierenartsenbelangen - IV/DB • Nationaal Verbond der Katholieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vroedvrouwen -NVKVV • Verbond der Vlaamse Tandartsen - VVT • Vlaams Artsensyndicaat -VAS

08

Juridische sector • Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat - KFBN • Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders - NKGB-CNHB • Nederlandse Orde van Advocaten bij de Balie te Brussel - NOAB

Bouwkundige sector • Belgische Vereniging van Tuin- en Landschapsarchitecten - BVTL • Koninklijke Confederatie der Landmeters-Experten - KCLE • Vlaamse Architectenorganisatie - NAV • Associatie van Interieurarchitecten van België - AInB Intellectuele sector • Belgische Kamer van Vertalers, Tolken en Filologen - BKVTF • Beroepsvereniging voor automobieldeskundigen - UPEX • Beroepsvereniging voor ConservatorsRestaurateurs - BRK

ASSOCIATIE BELGISCHE FEDERATIE VAN PSYCHOLOGEN (BFP) EN DE BELGISCHE PSYCHOLOGENCOMMISSIE 5 JULI ‘12 De Belgische Federatie van Psychologen (BFP) telt elf deelverenigingen en is de grootste Belgische vzw van en voor psychologen. Ze is representatief om leden voor te dragen voor de Psychologencommissie, de overheidsinstelling bevoegd voor titelbescherming. Samen met FVIB willen de organisaties de deontologische code voor psychologen verder verfijnen en wettelijk afdwingbaar maken. Voorts zoeken ze bij FVIB ook aansluiting bij het overleg van zelfstandige zorgverstrekkers. Ten slotte hopen BFP/FBP en de Psychologencommissie met de steun van FVIB ook het beroep van klinisch psycholoog wettelijk te regelen.

v.l.n.r.: Edward Van Rossen (coördinator Psychologencomissie), Karel De witte (voorzitter BFP) en Johan De Leenheer (voorzitter FVIB)

AFGELOPEN WERKJAAR SLOTEN DRIE NIEUWE BEROEPSORGANISATIES VAN VRIJE BEROEPEN ZICH BIJ FVIB AAN.

09

ASSOCIATIE BEROEPSVERENIGING VOOR AUTOMOBIELDESKUNDIGEN VAN BELGIË (UPEX) - 10 MEI ‘12

Economische sector • Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten - BIBF • Instituut der Bedrijfsrevisoren - IBR • Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten - IAB

UPEX, de beroepsvereniging voor automobieldeskundigen van België, heeft als enige een tuchtraad. In 2011 verscheen de wettekst om de titel van automobieldeskundige te erkennen en beschermen, alsook om het beroep te reglementeren. Met de steun van FVIB en een intense samenwerking met het ministerie, hoopt UPEX snel werk te maken van de oprichting van een beroepsinstituut, ook voorzien in de wet.

INDIVIDUELE LEDEN Het individueel FVIB-lidmaatschap verloopt via UNIZO. Vrije beroepen die lid worden van UNIZO, zijn automatisch lid van FVIB en genieten dus van de voordelen van beide organisaties, zoals een abonnement op de krant De Vrije Beroeper en ZO.magazine, eerstelijnsadvies, en exclusieve voordelen&kortingen. Op dit moment heeft één op vijf UNIZO-leden een vrij of intellectueel beroep. v.l.n.r.: (boven) André Adriaens (secretaris-generaal UPEX), Jan Sap (secretaris-generaal FVIB), (onder) Robert Mertens (voorzitter UPEX) en Johan De Leenheer (voorzitter FVIB)



FVIB groepeert zes interne sectorale overlegorganen

Op 26 september organiseerden IBR, IAB, BIBF, CAP Netwerk Vlaanderen en Réseau CAP een seminarie over de mogelijkheden van de WCO en de rol van de beroepsbeoefenaars.

FVIB telt vandaag zes interne sectorale overlegorganen die aangesloten organisaties over de beroepsgrenzen heen een platform bieden. De vergaderfrequentie varieert van maandelijks tot een aantal keren per jaar. Geregeld nodigt FVIB gastsprekers uit. De overlegorganen streven naar syndicale standpunten met FVIB als publieke tolk.

Het vrije beroep, FVIB en deontologie: een eeuwige driehoeksverhouding De markt afschermen, vrije concurrentie beperken en corporatisme. Dit zijn maar enkele van de etiketten die vandaag meer dan eens op vrije beroepen worden gekleefd. Omwille van de deontologie en meer bepaald de Orde, het Instituut of de Kamer die/dat erover waakt. Een onderonsje dat zelf, zonder enige overheidsinmenging noch pottenkijkers het lot van vrije beroepen bezegelt, eigen regels oplegt en cliënt of patiënt in het ongewisse laat. En bovendien een bom geld kost. Althans, volgens sommigen. Maar zo rijkelijk als er woorden vloeiden over de al dan niet relevantie van Ordes/ Instituten/Kamers, zelfregulering en tuchtrecht, zo hard blijft deontologie en wat daarrond hangt eigen aan het ‘klassieke’ vrije beroep.

10

Het is dan ook niet gemakkelijk om de discussie over deontologie of zelfregulering te openen. Toch durfde FVIB al in 2002 op haar Rondetafelconferentie luidop te opperen of Ordes en Instituten niet moesten evolueren naar meer democratie of transparantie. De conclusie was duidelijk en nog FVIB WERKINGSVERSLAG 2011 - 2012

steeds actueel. Zelfregulering heeft wel degelijk een meerwaarde, maar kan zich op bepaalde punten inderdaad verbeteren. Zoals meer rechtszekerheid voor beroepsbeoefenaars in een tuchtprocedure, transparantie voor zowel ‘consumenten’ als vrije beroepen aanklagen, communicatie van tuchtorganen over hun procedures en een meer uniforme deontologie over de beroeps-en landsgrenzen heen. Vandaag wil FVIB de theorie ombuigen naar de praktijk. Daarom richtte de Federatie afgelopen werkjaar de Commissie Deontologie op.

De beroepsspecifieke tuchtprocedures harmoniseren is de belangrijkste taak. Daaruit een uniforme procedure als voorbeeld voor toekomstige Ordes en Instituten destilleren, is het ideaal. Commissie Deontologie • Leden: Piet Taelman, Dirk Lindemans, Beatrijs Deconinck, Yvan Verougstraete, Eric Thiry, Stefan Rutten, Bernard Tilleman, Jan Sap en Gert Peeters • Voorzitter: Johan De Leenheer (voorzitter FVIB) FVIB-Rondetafelconferentie 2002 ‘De Ordes en Instituten van vrije beroepen: naar meer democratie en transparantie?’ 1

Overleg zelfstandige zorgverstrekkers • Leden: APB, Axxon, NVKVV, VAS, VVT, • Voorzitter: Hilde Deneyer (VAN - APB) • Thema’s: Verzekeringscomité, Fonds Medische Ongevallen, SABAM, wegblijftaks, Dag van de Zorg, Paritair Comité 330 Commissie Vastgoed • Leden: NAV, KFBN, KCLE, BVTL, NOAB, Bouwunie, CIB Vlaanderen, AInB, OVED, VC-CS • Voorzitter: Karel Van Eetvelt (gedelegeerd bestuurder UNIZO en FVIB) • Thema’s: decreet Ruimtelijke Economie, omgevingsvergunningen, as built attest, stedelijke verhuurkantoren/ woonbedrijven, EPB en grond- en pandenbeleid...

Overleg juridische en economische beroepen • Leden: IAB, BIBF, IBR, KFBN, NOAB en NKBG-CNHB • Voorzitter: Johan De Leenheer (voorzitter FVIB) • Thema’s: CAP netwerk, KMO Portefeuille, btw juridische vrije beroepen, boekhoudrecht micro entiteiten, Wet Marktpraktijken, strijd tegen fiscale en sociale fraude... Sociale Commissie • Leden: APB, NKGB, BIBF, IBR, IAB, KFBN, KCLE, NOAB, NAV, IV/DB en experten • Voorzitter: Kris Baetens (FVIBwoordvoerder PC 336) • Thema’s: werkzaamheden Paritair Comité Vrije Beroepen (PC 336),

ESF project ‘HRM in het vrije beroep’, toelichting regeerakkoord, oprichting vormingsfonds CAP-Netwerk Vlaanderen • Leden: magistraten, advocaten, bedrijfsjuristen, economische beroepen • Voorzitter: prof. Melissa Vanmeenen (UA) • Thema’s: de bankier en de WCO, website www.wco.be, statistieken, databank rechtspraak WCO + WCO manager, hervorming WCO

11

Op 14 juni nodigde het overleg zorgverstrekkers N-VA-senator dr. Louis Ide uit.


FVIB organiseert activiteiten en netwerkmomenten de problem // HERENTAatiek van bedrijfswag ens LS

FVIB brengt informatie letterlijk dichtbij de praktijk. Overal in Vlaanderen organiseert FVIB in samenwerking met de UNIZO-regio’s interessante workshops en seminaries. Op de netwerkactiviteiten komen vrije beroepen in contact met collega’s en andere ondernemers.

Balans le // HASS zen voor beg inners ELT

wijt? ing k t h c i r iste De ju ? g stin ARIE d Ho Clou EBSEMIN // W

WCO: economische beroepen wijzen ondernemingen in moeilijkheden de weg // BRUSSEL

12

Beurs Ondernemen // BRUSSEL

erk! Werk aan je netw L // BRUSSE

Meeusen w concessie m b t@ n e v e Netwerk UT // K ALMTHO

Bus // M iness Go OL lf Ev ent

Netwerk veeartseenvent met bezoek aan de // MEREL ijschool BEKE

Schijnze met zelfslftastandigheid: hoe we rk // MAARKE ndige medewerkers?en DAL

tmoeten KMO’s en Vrije Beroepen on in elkaar bij Orhtok // KORTRIJK

eek UNIZO Vlaamse Startersw N RE DE AAN // VL Netwe oorlogsrkevent ‘Versla g // SINT-T ebied met Ruggeving in di Vranc RUIDEN k x’


13

onl // K ine ma ORT rke RIJ ting K voo r vri je b eroe pen

ICT-E // SI vent NT-M ARTE NS-L ATEM


14

Terugblik Dag van het Vrije Beroep 2012 De jaarlijkse Dag van het Vrije Beroep brengt vrije beroepen, bestuursleden, beleidsmakers en partners in een aangenaam kader samen. Dit jaar, op 8 mei in De Warande in Brussel, stelde Econopolis na de verwelkoming van voorzitter Johan De Leenheer de studie ‘macro-economische impact van samenwerken in het vrije beroep’ voor.

Véronique Goossens (Kanaal Z) modereerde het daaropvolgende debat met Jan Sap (FVIB), Dirk van Gerven (NOAB), Stefaan Hanson (VVT) en Geert Wellens (Econopolis). Een smakelijke receptie sloot de avond af.

15 FVIB WERKINGSVERSLAG 2011 - 2012

FVIB helpt vrije beroepen associëren

Aantal associaties status quo, maar meer in de toekomst 100%

9% 4% 11%

75%

16%

19% 3% 11%

4% % 1% 9%

14% 5%

39% 30%

24%

27%

50%

18%

13% 60% 25%

57%

56% 16%

41%

13% 0%

Medische beroepen

Bouwtechnische beroepen

0%

Economische mische sche h b be beroepen

Soloberoepsbeoefenaars Zelfstandige medewerker verbonden aan één of meer praktijken Integrale associatie

16

Intellectuele diensten

Bijna de helft van de vrije beroepen werkt vandaag op één of andere manier samen. Over tien jaar zou zestig procent geassocieerd zijn. Ook het voorbije werkjaar ondersteunde FVIB in haar project ‘Samenwerken in associatie’ vrije beroepen in hun associatieproces met eerstelijnsadvies , seminaries, workshops, individuele begeleiding en nuttige naslagwerken. www.fvib.be/ samenwerken

ONDERZOEK NAAR DE MACRO-ECONOMISCHE IMPACT VAN SAMENWERKEN

Associëren creëert omzetgroei

Geen associatie (over laatste 5 jaren)

Associatie (sinds associatie)

Jaarlijkse omzetgroei < 5%

49%

32%

Jaarlijkse omzetgroei > 5%

51%

68%

Associëren levert heel wat voordelen op zoals een betere werk-privébalans en de mogelijkheid tot specialisatie. Maar wat zijn de voordelen voor de economie? FVIB liet Econopolis dit onderzoeken. Enkele belangrijke conclusies. Bron: FVIB - Econopolis

grafiek B

Juridische beroepen

Soloberoepsbeoefenaars met zelfstandige medewerkers Kostendeling

Bron: FVIB - Econopolis

grafiek A

Conclusie 1: Aantal associaties status quo, maar meer in de toekomst Econopolis bevroeg achthonderd vrije beroepen over samenwerken. Ze vergeleek de resultaten met die van een gelijkaardige enquête van FVIB

uit 2006. Het aantal associaties is in de periode tussen beide bevragingen niet echt toegenomen. Wel merkte Econopolis een stijging bij de juridische beroepen. De enquête van 2012 maakte wel een opvallende trend duidelijk. Over drie jaar zou het aantal associaties met meer dan vijftig procent toenemen. Over tien jaar met zelfs bijna honderd procent. (ZIE GRAFIEK A)

Conclusie 2: Associëren creëert omzetgroei Naast de huidige praktijkvorm, polste Econopolis naar de evolutie van de omzetgroei bij zowel geassocieerden als niet-geassocieerden. De omzetgroei bij associaties bleek groter. Daarnaast bekeek de onderzoeksgroep hoe het personeel evolueert voor en na de associatie. Het gemiddeld aantal personeelsleden per geassocieerde daalt lichtjes.

Besluit: de personeelskosten in associaties zijn onder controle. (ZIE GRAFIEK B)

Conclusie 3: Vrije beroepen belangrijke smeerolie voor de economie Ten slotte onderzocht Econopolis de wisselwerking tussen associaties in het bijzonder en het vrije beroep met de overige actoren van de economie in het algemeen. Daaruit bleek dat vrije beroepen een meer dan gemiddelde winstmarge combineren met het leveren en afnemen van goederen en diensten aan en van sectoren met een hoge toegevoegde waarde. Associëren leidt dus tot een verhoogde economische waardecreatie ofwel: geassocieerde vrije beroepen zijn een zwaardere economische actor.

17

ASSOCIËREN LEVERT VOORDELEN OP ZOALS EEN BETERE WERK-PRIVÉBALANS EN DE MOGELIJKHEID TOT SPECIALISATIE.

Het FVIB-Kenniscentrum Samenwerken in associatie kwam tot stand met de steun van:



Vrije beroepen vooral in Vlaanderen

Vrije beroepen per gewest (RSVZ 2011) 30732

FVIB giet het vrije beroep in cijfers

56,8% van de vrije beroepen zijn actief in het Vlaams Gewest. Het Waalse Gewest is goed voor 30,3%. Eén op tien, ofwel 12,2%, bedrijft zijn activiteit in het Brussels Gewest.

1809

76143

142780

Elk jaar bundelt FVIB in haar ‘Polsslag van het Vrije Beroep’ het beschikbare cijfermateriaal over vrije en intellectuele beroepen. Ze doet dit op basis van gegevens van het RSVZ en het RSZ. Met de cijfers zwart op wit, kan niemand nog om het sociaal-economische belang van de sector heen. Dit werkingsverslag bundelt de belangrijkste statistieken. Meer info over de Polsslag: [email protected]

Vlaams Gewest 56,8%

Waals Gewest 30,3%

Vlaams Gewest 12,2%

Buitenland 0,7%

Medische vrije beroepen grootste klassieke sector

Aantal vrije beroepen in België per sector (RSVZ 2011) Artsen 10,8% Tandartsen 2,8%

117.228

Apothekers 1,5% Dierenartsen 1,7% Paramedici 18,4%

Vrij beroep tweede grootste zelfstandigensector

Aantal zelfstandigen in België (RSVZ 2011) 12.603 78.201

79.403

Landbouw 8,2% 647

Visserij 0,1% Nijverheid 21,6% Handel 34,9%

209.403

251.464

Vrije Beroepen 25,9% Diensten 8,1%

338.175

Diversen 1,3%

In ons land zijn vandaag 969.896 zelfstandigen actief, waarvan 25,9% in een vrij beroep. Net iets meer dan één vierde van alle zelfstandigen is met andere woorden een vrij beroeper. De sector van het vrije beroep is daarmee groter dan die van de nijverheid (21,6%). De sector van de handel is in ons land nog steeds de grootste met meer dan één op drie zelfstandigen. De visserijsector is de kleinste, met een aandeel van slechts 0,1% ofwel 647 zelfstandige vissers.

Advocaten 6,7%

27233

15940

Notarissen 0,6% Gerechts-deurwaarders 0,3%

10439

Fiscaal / Vastgoed 4,2%

7067

46372

Architecten 6,3%

16862

Intellectuele diensten 46,6%

18 200.000 150.000

+ 59,2%

184.422 192.329 172.661 177.892 158.004 161.116

202.675 212.906

228.142

241.195

251.464

100.000 50.000

Het afgelopen decennium steeg het aantal vrije beroepen in België van 158.004 naar 251.464 beroepsbeoefenaars. Een toename van maar liefst 59,2%. Het aandeel vrije beroepen ten opzichte van het totale aantal zelfstandigen groeide parallel. In 2001 had de sector van het vrije beroep een aandeel van 19,9%, ofwel één op vijf zelfstandigen. In 2011 is één op vier zelfstandigen een beoefenaar van een vrij beroep. Vooral de intellectuele beroepen zijn voedingsbodem voor de stijging.

2003

2003

2004

2005

Nijverheid 25,6%

Handel 30,7%

Vrije Beroepen 26,8%

Diensten 7,6%

Diversen 5,6%

258.157

250.000 240.000 230.000 220.000 210.000

2006

2007

2008

2009

2010

190.000

2011

180.000

184.921 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 00%

+ 76,5% vrouwen

58%

2011

42% 62% Man


53.228

Vervrouwelijking zet zich door in vrij beroep

20O1

Vandaag is iets meer dan vier op tien vrije beroepsbeoefenaars een vrouw. Op tien jaar tijd is het aantal vrouwelijke beroepsbeoefenaars toegenomen met maar liefst 76,5% ofwel met 46.227 personen. Ter vergelijking, het aantal mannelijke beroepsbeoefenaars nam weliswaar toe met meer personen (+47.233), maar in percentage is dit goed voor ‘slechts’ 48,4%.

17.064

121.882

19

De vrije beroepen groeien als werkgever. Vandaag stelt de sector over heel het land 258.157 mensen tewerk. Ze stellen meer mensen tewerk dan ze in aantal zijn (251.464). In de afgelopen tien jaar steeg het aantal arbeidsplaatsen in het vrije beroep met 40%: van 184.921 in 2001 naar de huidige 258.157 in 2011.

Medische beroepen grootste werkgever van klassieke vrije beroepen

Tewerkstelling per sector 2011 (RSZ 2011)

Vrije beroepen naar geslacht ‘01 - ’11 (RSVZ 2011)

In 2011 startten 89.722 personen als zelfstandige. Meer dan één op vier, ofwel 26,8%, was een vrij beroeper. De handel blijkt de aantrekkelijkste sector om in te starten (30,7%). Het minst starters vinden we terug in de sector van de visserij (0,04%). Opvallend, het aandeel dat het vrije beroep heeft op het vlak van het aantal starters (26,8%) is groter dan het aandeel op het vlak van het aantal zelfstandigen in het totaal (25,9%). Dit betekent dat de instroom van vrije beroepen gegarandeerd blijft.

Stijgend aantal werknemers

Aantal arbeidsplaatsen in het vrije beroep 2001-2011 (RSZ 2011) 260.000

200.000

0

2001

Visserij 0,04%

Eén op vier zelfstandigen heeft een vrij beroep

Evolutie vrije beroepen ‘01 - ’11 (RSVZ 2011)

300.000 250.000

Landbouw 3,7%

Opm.: de sector paramedici bevat o.a. kinesitherapeuten, zelfstandig verpleegkundigen, psychologen... De sector fiscaal/vastgoed overkoepelt o.a. de economische beroepen, alsook landmeters-experten. In de categorie intellectuele diensten zitten o.a. verzekeringsagenten, reclamebureaus en vertalers-tolken.

Goede instroom

Aantal starters in België (RSVZ 2011)

30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

Met een aandeel van 46,6% is de sector van de intellectuele diensten in België de grootste. Bekijken we enkel de ‘klassieke vrije beroepen’, dan zien we dat de sector van de paramedische beroepen het meeste beroepsbeoefenaars telt (18,4%). De totale medische sector (artsen/ tandartsen/apothekers/dierenartsen/paramedici) is goed voor 35,2%. De juridische sector (advocaten/notarissen/gerechtsdeurwaarders) heeft een aandeel van 7,6%. Architecten zijn goed voor 6,3%, de sector fiscaal/ vastgoed voor 4,2%.

31.172 34.811

In 2011 creëerden alle medische vrije beroepen samen 53.228 arbeidsplaatsen. Daarmee is ze de grootste werkgever onder de klassieke vrije beroepen. De echte grote werkgever is de intellectuele sector (met o.a. vertalers-tolken, reclamebureaus, bankagenten...). De juridische sector stelt het minst werknemers tewerk (17.064), maar bijna wel zoveel als er beroepsbeoefenaars zijn (19.133).

38% Vrouw

medisch

juridisch

economisch

bouwkundig

intellectuele


FVIB verdedigt uw belangen FVIB strijdt op elk niveau voor de erkenning, waardering en belangen van vrije beroepen. Niet alleen in diverse overleg- en adviesorganen, maar eveneens in de pers.

“ Open brief: Laat ondernemers en vrije beroepen doen waar ze het best in zijn: klanten, cliënten en patiënten bijstaan ”

“ FVIB vraagt overleg over omzetting wet Marktpraktijken na tweede arrest Grondwettelijk Hof ”

“ Website www.verbeterjezorg.be volgens FVIB geen verbetering gezondheidszorg ” “ Uniek contactpunt consument positief. Eengemaakte ombudsdienst voor vrije beroepen onhaalbaar ”



NIEUWE PUBLICATIES 2011-2012 Het voorbije werkjaar publiceerde FVIB i.s.m. uitgeverij Minerva de pockets ‘Juridische aspecten van samenwerken’ en ‘Marketing voor vrije beroepen’. FVIB-leden krijgen korting. Meer info via www.fvib.be/pubs.jsp

FVIB informeert en adviseert

MARKETING_COVERSPREAD.pdf MARKETING_COVERSPREAD.pdf MARKETING_COVERSPREAD.pdf 10/10/11 10/10/11 10/10/11 4:22:51 4:22:51 4:22:51 PMPM PM

Met de krant hoopt FVIB een meerwaarde te bieden aan haar individuele leden.

22

www.fvib.be

Europese lidstaten buigen zich over de huidige richtlijn

Als een vrij beroeper uit een Europese lidstaat vandaag in België zijn beroep wil uitoefenen, dan moet hij zijn beroepskwalificaties bewijzen. Het omgekeerde geldt ook. Hoe de lidstaten rekening moeten houden met de beroepskwalificaties, ligt vast in een Europese richtlijn uit 2005. Die richtlijn is volgens de Europese Commissie nu aan een modernisering toe. Gezien het belang van de richtlijn voor vrije beroepen en andere ondernemers, krijgen diverse instanties en organisaties uit alle lidstaten en enkele Europese koepelinstellingen de kans op input te leveren. Tegen eind dit jaar moet een ontwerprichtlijn op tafel liggen.

Vandaag zijn in ons land 883 advocaten met een andere nationaliteit actief. Deze 883 pleiten dus ook in de Belgische rechtbanken en zoeken naar cliënteel in dezelfde vijver als u. Zij leveren dezelfde diensten als uzelf. Net als uw confraters-landgenoten zijn de niet-Belgische advocaten in zekere zin concurrent. Tot slot dragen zij net als u bij tot het imago van het beroep van advocaat. Het is dan ook van belang dat zij over dezelfde kwalificaties als hun Belgische collega’s beschikken. Zeker voor de consument, die er een beroep op doet. Hij moet de garantie krijgen dat de buitenlandse advocaat voldoet.

Procedures Die controle gebeurt, toch voor beroepsbe-

MAART 2012

Vrije Beroeper I DeVrije Beroeper 88I De

I

“Nog 1001 dingen te ontdekken en te doen” Bram Van Londersele van MeeT HeT, 3 landmeters “out of the box”

FOTO LUk COLLeT

Minister-president Peeters: “Vrije beroepen zijn een belangrijke economische motor.” zijn strikt gereglementeerd en beroepshalve gemandateerd om advies te geven, met een Orde of Instituut als kwaliteitsmeter. We werken momenteel aan een nieuw erkenningssysteem, waarbij we de sector zullen betrekken. Het is zeker mijn ambitie om te komen tot minder kosten en minder rompslomp.”

die rompslomp is nochtans talrijk aanwezig in het vrije beroep. zeker op administratief vlak. “Administratieve rompslomp heeft bij mij een hoog frustratiegehalte. Er moet iets gebeuren. De administratieve lasten moeten verminderd worden. Binnen de Vlaamse

“Niet mijn droom om met fluovestjes en vuile botten rond te lopen” Jonas Van Hooreweghe meer de grafische man. Hij zorgt voor de visitekaartjes, de layout van onze website. Daar is hij heel perfectionistisch in. Zelf ben ik meer de man van de marketing. Ik lees daar veel boeken over, het interesseert me. Door MEET HET winnen we veel tijd. We sturen modelbrie-

Wie zijn... jonas van dosselaer • ° 1986 • Studierichting: geografie en geomatica, afstudeerrichting landmeetkunde • Specialisatie: industriële toepassingen

november 2011 JUNI 2012

Eenvoorzitter gesprek Johan met voorzitter Johan de leenheer Grote BIBFenquête i.s.m.Een FVIBgesprek met de leenheer

ven of schattingsverslagen door. Soloberoepsbeoefenaars doen dat niet. Bovendien kunnen we met MEET HET investeringen delen en continuïteit bieden. Je kan gewoon veel meer met drie. Wel blijven we elk onze praktijk houden. MEET HET is een manier om voor bepaalde opdrachten samen te werken en onder één vlag naar buiten te treden.” De plannen met MEET HET zijn daarom niet minder ambitieus. “We hebben niet de bedoeling om in een straal van anderhalve kilometer rond ons huis te werken. Over dit en vijf jaar willen we een gevestigde waarde zijn in de landmeterswereld.” Toch is Bram eerder toevallig in v.l.n.r. Bram Van Londersele, Jonas Van Dosselaer en Jonas Van Hooreweghe van MEET HET. Bram: “Daar gaat het om: ervaring bundelen, creatief zijn en kansen grijpen.” het beroep van landmeterexpert gerold. “Het was zeker niet mijn droom om met fluovestjes beginnen, is dan toch moeilijk, vind ik. Je zelfstandige in alle (weers) en vuile botten rond te lopen. In het midbent ook verantwoordelijk voor jezelf. Lever omstandigheden delbaar vond ik alle vakken saai, behalve je goed werk, dan is dat dankzij jezelf. Is de “Direct na mijn studies werkte ik aan de lichamelijke opvoeding en aardrijkskunde. klant niet tevreden, dan is dat ook dankzij jeuniversiteit. ’s Avond en in de weekends was Tijdens een vakantiejob ontmoette ik zelf. Er zijn in verhouding ook weinig landmeik zelfstandig landmeter-expert in bijberoep. iemand die landmeetkunde studeerde. Zo ters-experten die als zelfstandige beginnen. Het werk aan de unief gaf me een gegaranben ik dan geografie gaan doen. Maar tot in Van mijn afstudeerjaar zijn we maar met deerd inkomen. Ik kom niet uit een familie mijn tweede of derde bachelor had ik geen drie. Maar goed, ik heb me uiteindelijk een van ondernemers en ook de opleiding aan idee wat het beroep van landmeter-expert boekhouder gezocht en ik ben beginnen de unief bereidt je niet echt voor op het inhield. Dat weet je pas in de praktijk.” zwemmen.” ondernemerschap. Meteen als zelfstandige “Het ergste is om niet altijd vooruit te kunnen plannen. Ik moet meer wachten tot de telefoon gaat. Mijn agenda geraakt wel vol, maar je weet nooit op voorhand hoeveel bram van londersele jonas van Hooreweghe werk je zal hebben. Dat is anders voor de • ° 1986 • ° 1985 Jonassen. Die krijgen door hun specialiteit • Studierichting: geografie en • Studierichting: geografie en (zie kader) automatisch meer klanten. Ook geomatica, afstudeerrichting geomatica, afstudeerrichting de leeftijd schrikt soms af. Als iemand mij landmeetkunde • Specialisatie: archeologische telefonisch contacteert, verwacht die een • Specialisatie: pariculiere metingen - metingen en architecturale week later niet altijd zo iemand jong voor de schattingen - plaatsbeschrijvingen metingen deur. Als ze dan zien dat je er wel degelijk iets van kent, dan verdwijnt die eerste indruk

ker. U weet net zo goed als ik dat Europa sectorale belangen om tot een gemeenvoorzitter. Is er veel veranderd? en zijn vele richtlijnen steeds belangrijker schappelijk doel. Niet zelden kunnen we “Zeker. Al was er een stevige basis. Maar Vroeger was de boekhouder diegene de overheid. “Boekhouders hebben een worden voor het vrije beroep. Daarom slohierdoor meer op het beleid wegen.” we zijn gegroeid. Onze werking is verruimd, die de boeken bijhield en een onderneopvoedende rol, dat is waar. Anderzijds is ten we een overeenkomst met onze Duitse op syndicaal vlak staan we sterker en de mer bijstond bij fiscale controles. Stilaan als zijn beroepsorganisatie al lid de kennis bedrijfsbeheer bij de onderneen Nederlandse collega’s.” naam FVIB - hoe moeilijk die ook bekt evolueerde de boekhouder naar een is van FVIB, waarom zou een vrij mers zelf vaak te laag. De overheid zou “Ik hamer vooral op de aparte benadering klinkt bekender bij journalisten en politici. raadgever. “De economische conjunctuur, beroeper zich nog individueel die basiskennis van bij de basis moeten van vrije beroepen. Ikzelf ben accountant Toegegeven, bij de vrije beroeper zelf iets de automatisering van de boekhoudkunaansluiten? opkrikken.” en voel me op en top vrij beroeper. Maar ik minder, maar daar werken we aan. dige gegevensverwerking en meer online “Er zijn inderdaad 18 beroepsorganisaties moet ook ondernemer zijn. Je moet toch Onze vertegenwoordiging in het nieuwe tools hebben dit proces versneld”, zegt Verlaag de fiscale werkdruk! aangesloten, maar daarom niet noodiets afweten van marketing, boekhouding, Paritair Comité voor Vrije Beroepen gaf ons Xavier Schraepen, ondervoorzitter van De helft van de ondervraagden ziet zijn zakelijk de leden ervan. Het individuele personeelsbeleid, management… Ik zie meer slagkracht. Ook via andere instelhet BIBF. “Boekhouders hebben nu meer boekhouder elke maand. Veel hangt nalidmaatschap van FVIB verloopt via UNIZO. dat ook bij de vrije beroepen die ik als aclingen als het RSVZ, de Hoge Raad voor tijd voor adviesverlening. De strategische tuurlijk af van de grootte van de onderneEen UNIZO-lid met een vrij beroep, is countant begeleid. We zijn nog te weinig Zelfstandigen en KMO’s, het Sluitingsfonds beslissingen zijn voor de ondernemer zelf, ming en de juridische vorm. Daartegenautomatisch lid van FVIB. Dat komt door de met ondernemersvaardigheden vertrouwd. en andere geeft FVIB het vrije beroep een maar de boekhouder moet hem hierin over krijgt vier op tien niet regelmatig een associatie van FVIB met UNIZO. En dat is Dat is ergens logisch, we krijgen die in onze begeleiden en adviseren.” Minder positief resultatenoverzicht. Acht op tien boekhoueen meerwaarde. Veel problemen van vrije basisopleiding amper mee. Maar er blijft is dat slechts één op twee boekhouders ders heeft het nooit over boordtabellen of beroepen zijn dezelfde als die van andere een verschil, er zijn specifieke noden en Xavier Schraepen, ondervoorzitter BIBF proactief reageert op ondernemingen in beheersraming. “We zijn ons ervan bewust ondernemers. Denk maar aan het sociaal behoeften. En hieraan komen we met FVIB moeilijkheden en acht op tien zijn cliënten statuut, het pensioen, personeelszaken of dat het BIBF zijn leden moet sensibiliseren tegemoet.” en de toename het aantal fiscale of contien de beschikbaarheid van de boekniet informeert over steunmaatregelen. thema’s als van de billijke vergoeding reclaover het gebruik van beheersinstrumentrolesmeronselaars. beperken de UNIZO boekhouder. Dedie fiscale houder. De meeste ondernemers zijn dus Nochtans kan dit cruciaal zijn in de opbehartigt probleten. Wel stellen we vast dat adviezen van Wat is dat verschil? werkdruk moet naar Maar beneden. tevreden met hun boekhouder. Hij vervult start, groei of het voortbestaan van een men uitstekend. FVIBEnkel zorgt zo voor de de erkende boekhouders-fiscalisten bij Wat is een vrij beroeper? U volgt uw cliënten van heel kunnen boekhouders hun cliënten blijven En grotendeels zijn raadgevende functie. specifieke belangen van vrije beroepen. onderneming. Daarnaast sensibiliseert fiscale controles naar waarde worden “Die vraag krijgt algauw dezelfde status als adviseren en opvolgen” ◆◆◆ Toch waarschuwt het BIBF: “De vele verals interprofessionele organisatie kan FVIB nog geen twee op tien boekhouders geschat.” Ten slotte vindtumeer dan de kortbij. Als cliënt mag van ‘wat was er eerst: de kip of het ei’ (lacht). plichtingen, informaticasystemen van de luider roepen dan een individuele beroepsover de antiwitwaswetgeving. Het BIBF helft van de respondenten het honorarium Vandaag bestaat geen sluitende definitie. KBC hetzelfde verwachten. www.bibf.be administratie die niet naar behoren werken organisatie. Daarnaast kan je bij ons terecht erkent het probleem, maar wijst ook naar gerechtvaardigd en waardeert acht op Wel verdienstelijke pogingen, zoals die van voor informatie, advies, opleidingen en Net als u zijn we nauw verweven met uw regio. KBC is een de wet Marktpraktijken: “elke onderneming netwerkmomenten in een interprofessioneel bank-verzekeraar die voor zijn cliënten heel nabij wil zijn. Voor die geen koopman is in de zin van artikel kader. Je hebt er dus belang bij om je aan professionals als u komen we graag nog een stap dichter bij 1 van het wetboek van koophandel en die te sluiten bij UNIZO en FVIB.” u en uw zaak. Want met een persoonlijk contact loopt alles onderworpen is aan een bij wet opgericht zoveel vlotter. Daarom kunt u bij KBC rekenen op een relatuchtorgaan”. Maar deze sluit bepaalde tiebeheerder en een team van experts. Zij volgen uw zaak of En wat zijn uw vrije beroepen uit, zoals tandartsen en praktijk op de voet. Van start over groei tot het overlaten van toekomstplannen voor FVIB? kinesitherapeuten. Een waterdichte definitie uw zaak of praktijk: uw KBC-relatiebeheerder blijft u even ge“Er komt heel wat op ons af: nieuwe techopstellen blijft dus zeer moeilijk.” dreven begeleiden. Altijd in samenspraak met u. KBC spreekt nologieën en media, de internationalisering, “FVIB benadrukt altijd de onafhankelijkuw taal. Dat doen we samen dag na dag met de duizenden lode positionering van het vrije beroep… heid, maatschappelijke meerwaarde en kale ondernemers, zelfstandigen en vrije beroepers van bij ons. Daar moeten we op inspelen. deontologie van het vrije beroep. Hier zit Maar ook qua activiteiten hebben we nog het verschil met ‘andere’ ondernemers. KBC. Wij spreken uw taal. veel in petto: netwerkactiviteiten, de Dag staat op de helling. verplichting van bijkomende vormingsniets.Dat Metonderscheid betrekking tot deechter koopkracht Na lange en moeizame onderhandelingen sloten werkgevers en werknemers van het Vrije beroep, vormingssessies... Denkextra aan de wet nodig. Marktpraktijken. zijn geen acties Onderne- De druk inspanningen. Zo vermijden ze een in het Paritair Comité Vrije Beroepen (PC 336) op 28 maart dan toch een We begeleiden vrije beroepen verder in omzonder vrije beroepen erin onder te brengen, mingen indexsysteem volgen een boete voor de werkgevers van 0,05%. hun associatieproces. Daarnaast spitsen globaal sectoraal akkoord voor de periode 2011-2012. Vooral de oprichting is groot. Ook indexverhoging. Europa stelt het verschil alternatief zonder Op het in Tot slot zal een werkgroep de mogewe ons toe op multidisciplinaire samenSamen met(1 onze beroepsorganieindevraag. van het akkoord december 2012) lijke pistes bekijken om voor de sector van een vormingsfonds is belangrijk, want de belangen voor de vrije beroepen werking. Begin september ging nog een satieszijmoeten wemet durven hoe we een functieclassificatie op te maken. verhogen de lonen 4%,bekijken mits aftrek - werkgevers zijn groot. Het PC 336 is actief sinds 2009 en regelt de loon- en project over hrm-beleid van start. Hoe moet het loonsverhogingen onderscheid kunnen handhaven, maar van alle of toegekende je werknemers aanwerven, hoe hou je funcarbeidsvoorwaarden voor zowat 30.000 werknemers van vrije beroepen als tegelijk kunnen vertalen naar een hedenSociale Vrede voordelen in 2011-2012. Ter vergelijking, tionerings- en evaluatiegesprekken... We daagse maatschappij enautomatisch huidige politieke De organisaties verbinden zich ertoe gerechtsdeurwaarders, bedrijfsrevisoren, accountants, boekhouders, landde ondernemingen met een coachen vrije beroepen hierin via vormingsklimaat. Maar met respect voor de eigen- de sociale vrede te bewaren en zullen indexsysteem verhoogden de lonen voor meters-experten, advocaten en architecten. FVIB is de woordvoerder van de sessies, een handboek en praktische tools. heid2011-2012 van het vrije beroep.” geen bijkomende eisen stellen op het de jaren met ongeveer 5,6%. werkgeversbank. En uiteraard is er deze krant voor onze niveau van het Paritair Comité en op Is het waken over dat leden. Vier keer per jaar brengen we nieuws Vormingsfonds het vlak van de onderneming voor de onderscheid dan de kerntaak uit en voor het vrije beroep. We spitten Met dit akkoord is ook de oprichting van duur van dit akkoord. Dankzij FVIB kwam er geen invoering Maar wat staat dan wel in de cao? van FVIB? syndicale dossiers uit, publiceren treffende een vormingsfonds een feit. Werkgevers van een automatische loonindexering. “Een belangrijke opdracht is het zeker wel. artikels, houden de lezers op de hoogte van Duurtijd betaalden al eerder aan het Federaal Teautomatische indexering Daarnaast vermeden de werkgevers We waken op verschillende manieren. In de activiteitenwerking… 1 januari 2011 tot en met 31 december werkstellingsfonds een bijdrage van 0,10%. Het akkoord behoudt het onderscheid loonsverhogingen boven de index (0,3%). de eerste plaats via onze koepelfunctie. Het is duidelijk, we zullen onze handen 2012. ◆◆◆ Deze komt dus nu via het vormingsfonds tussen ondernemingen met en zonder Ten slotte weerden ze een syndicale preVandaag zijn 18 beroepsorganisaties bij meer dan vol hebben. Vrije beroepsbeoein eigen beheer. Tegelijk voldoen de automatische index. Voor zij met een mie, syndicale delegatie en de invoering Kris Baetens, FVIB aangesloten. Per sector - medisch, fenaars kunnen zich maar beter opwarmen www.kbc.be /relatiebeheerkmo UNIZO/FVIB-coördinator sociaal overleg sociale partners met het akkoord aan de automatisch indexsysteem verandert er van een brugpensioen uit het akkoord. juridisch-economisch en bouwkundig - orvoor een drukke, maar boeiende SV ganiseren we binnen FVIB overlegorganen. FVIB-werking (lacht).” ◆◆◆

Dan toch akkoord in Paritair Comité voor Vrije Beroepen

Bill Bill Bill Gates Gates Gates zou zou zou ooit ooit ooit gezegd gezegd gezegd hebben: hebben: hebben: ‘Men ‘Men ‘Men overschat overschat overschat wat wat wat ererer kan kan kan veranderen veranderen veranderen opopop één één één jaar, jaar, jaar, maar maar maar men men men onderschat onderschat onderschat wat wat wat ererer verandert verandert verandert opopop tien tien tien jaar jaar jaar tijd.’ tijd.’ tijd.’ Marketing Marketing Marketing sluipt sluipt sluipt langzaam langzaam langzaam maar maar maar zeker zeker zeker alle alle alle gelederen gelederen gelederen van van van dedede vrije vrije vrije beroepen beroepen beroepen binnen. binnen. binnen. BijBijBij advocaten advocaten advocaten enenen accountants accountants accountants isishet ishet het alalal lang lang lang geen geen geen taboe taboe taboe meer, meer, meer, maar maar maar ook ook ook dedede medische medische medische vrije vrije vrije beroepen beroepen beroepen zetten zetten zetten nununu hun hun hun eerste, eerste, eerste, schroomvolle schroomvolle schroomvolle marketingpasjes. marketingpasjes. marketingpasjes. Vrije Vrije Vrije beroepen beroepen beroepen vervullen vervullen vervullen een een een cruciale cruciale cruciale rolrol rol ininin onze onze onze maatschappij maatschappij maatschappij enenen zijn zijn zijn pijlers pijlers pijlers van van van enkele enkele enkele fundamentele fundamentele fundamentele verworvenheden verworvenheden verworvenheden enenen troeven troeven troeven van van van onze onze onze samenleving samenleving samenleving zoals zoals zoals rechtszekerheid, rechtszekerheid, rechtszekerheid, gezondheidszorg gezondheidszorg gezondheidszorg etc. etc. etc. Die Die Die rolrol rol moeten moeten moeten wewe we bewaken bewaken bewaken enenen versterken. versterken. versterken. Anderzijds Anderzijds Anderzijds isis‘onafhankelijkheid’ is‘onafhankelijkheid’ ‘onafhankelijkheid’ een een een van van van dedede basisvoorwaarden basisvoorwaarden basisvoorwaarden voor voor voor een een een gezonde gezonde gezonde vrijberoepssector. vrijberoepssector. vrijberoepssector. Onafhankelijkheid Onafhankelijkheid Onafhankelijkheid impliceert impliceert impliceert dat dat dat vrijberoepsbeoefenaars vrijberoepsbeoefenaars vrijberoepsbeoefenaars beschikken beschikken beschikken over over over een een een gezonde, gezonde, gezonde, gediversifieerde gediversifieerde gediversifieerde cliënten-of cliënten-of cliënten-of patiëntenbasis. patiëntenbasis. patiëntenbasis. Goede Goede Goede marketing marketing marketing zorgt zorgt zorgt ervoor ervoor ervoor dat dat dat dedede individuele individuele individuele vrijberoepsbeoefenaar vrijberoepsbeoefenaar vrijberoepsbeoefenaar zijn zijn zijn beroep beroep beroep ininin onafhankelijkheid onafhankelijkheid onafhankelijkheid enenen met met met dedede vereiste vereiste vereiste motivatie, motivatie, motivatie, arbeidsvreugde arbeidsvreugde arbeidsvreugde enenen gedrevenheid gedrevenheid gedrevenheid kan kan kan uitoefenen. uitoefenen. uitoefenen. Goede Goede Goede marketing marketing marketing zorgt zorgt zorgt ererer ook ook ook voor voor voor dat dat dat het het het vrije vrije vrije beroep beroep beroep zijn zijn zijn positieve positieve positieve invloed invloed invloed opopop dedede maatschappij maatschappij maatschappij kan kan kan versterken. versterken. versterken.

BART GOOSSENS

DitDit Dit boek boek boek geeft geeft geeft ininin drie drie drie stappen, stappen, stappen, enenen met met met een een een heleboel heleboel heleboel tips tips tips and and and tricks, tricks, tricks, aan aan aan hoe hoe hoe dedede vrijberoepsbeoefenaar vrijberoepsbeoefenaar vrijberoepsbeoefenaar opopop een een een gezonde gezonde gezonde manier manier manier aan aan aan marketing marketing marketing kan kan kan doen doen doen enenen zijn zijn zijn cliëntencliëntencliëntenofofof patiëntenbestand patiëntenbestand patiëntenbestand verder verder verder kan kan kan uitbouwen. uitbouwen. uitbouwen.

ISBN ISBN ISBN 978-90-5487-961-9 978-90-5487-961-9 978-90-5487-961-9

www.uitgeverijminerva.be www.uitgeverijminerva.be www.uitgeverijminerva.be

001-001_126280_OMSL.indd 1

Onderhandelingen PC 336 Vrije Beroepen Bij het ter perse gaan van deze krant onderhandelden de sociale partners - waaronder ook FVIB - in het Paritair Comité 336 voor Vrije Beroepen over een nieuw sectorakkoord 2011 - 2012. Een globaal akkoord bereikten werkgevers en vakbonden toen nog niet. De onderhandelaars sloten vorige maand wel al een mini-akkoord over de oprichting van een vormingsfonds om werknemers van vrije beroepen meer en gericht op te leiden. FVIB doet er alles aan om de moeilijke onderhandelingen te kunnen afronden met een nieuwe cao. Verneem het meteen via www.fvib.be.

1

ACTUA: Vrij verkeer in Europa. Europese lidstaten buigen zich over de huidige richtlijn erkenning beroepskwalificaties.

3

Voorwoord: SAPPIG.

4

ACTUA: Katrien Penne van de SErV-Stichting Innovatie&Arbeid over werkstress in het vrije beroep.

5

AGEndA

6

PUblICATIES.

7

de samenwerkingsovereenkomst: een checklist.

8

GESPrEK met voorzitter Johan de leenheer.

9

VrAAG En AnTwoord.

zEnITo-InFo: Van eenmanszaak naar vennootschap: gevolgen voor uw sociale zekerheid.

11

FVIb-InFo: Je goede naam is goud waard. ook online.

12

CoCKTAIl: Terugblik op activiteiten.

De Vrije Beroeper

Website www.fvib.be Onze webstek brengt u het meest actuele nieuws. Via ‘veelgestelde vragen’ krijgen leden toegang tot het uitgebreide kennisnet van FVIB en UNIZO. Op de website staan ook tal van – gratis – downloadbare publicaties.

I9

Genoteerd.

Vraag en antwoord door Gert Peeters, juridisch adviseur, [email protected]

05-01-12 15:40

FVIB OP SOCIALE MEDIA

ANDERE INFORMATIEKANALEN

GEnoTEErd: Citaten. 10

BAREND BAREND BARENDBLONDÉ BLONDÉ BLONDÉ

Sinds dit werkjaar kan u de activiteiten van FVIB ook volgen via de sociale media Twitter en Facebook. FVIB is op Twitter te vinden via www.twitter.com/#!/fvib. Op Facebook is dat www.facebook.com/federatievrijeberoepen.

InTErVIEw: Kinesitherapeuten: Geert bauweraerts en ludo duerinckx associeerden afgelopen jaar.

II

Opwarmen voor boeiendevan FVIB-werking De boekhouder alseen raadgever de ondernemer

KBC_ad_Vrijberoep_210x133,5_Q.indd 1


oefenaars uit Europese lidstaten. Niet alleen door de Ordes, Instituten of Kamers, maar in eerste instantie door de Europese richtlijn van de beroepskwalificaties (2005/36/ EG). Deze richtlijn is van toepassing op alle zelfstandigen - dus ook vrije beroepen - en werknemers. Ze bepaalt de spelregels wanneer inwoners van de Europese Unie in een andere lidstaat een gereglementeerd beroep willen uitoefenen. Zoals bijvoorbeeld met betrekking tot het vereiste mininumopleidingsniveau, de gevraagde beroepservaring, het moeten beschikken over een bekwaamheidsattest en dergelijke meer. Zo moeten consumenten en beroepsbeoefenaars in een lidstaat zekerheid krijgen over de kwalificaties van, in >> lees verder op p. 3

Tussen eind 2011 en begin 2012 bevroeg BIBF,Op het1 Beroepsinstituut van erkende december is accountant johan De Leenheer twee jaar voorzitter van FVIB. Mede onder Boekhouders-Fiscalisten, zo’n 500 ondernemerszijn enimpuls vrije beroepen over hunsteeds er- meer naar een ledenorganisatie. Hij pleitte voor de publicatie van evolueerde FVIB varing met hun boekhouder. Voor zes op tien respondenten is deleidde boekhouder eenEuropa en stond mee aan de basis van de oprichting van deze krant. een jaarverslag, FVIB naar belangrijke raadgever en vertrouwenspersoon. Evenveel betrekken Tijd voor ondernemers een terug- en vooruitblik. hem ook bij investerings- of ontwikkelingsprojecten. Toch is het niet helemaal een goednieuwsshow. De boekhouder vervult nog te weinig zijn rol op het vlak van stem. Zelfs op Europees vlak staan we sterSamen met de afgevaardigden buigt FVIB u bent nu bijna twee jaar preventie en vorming.

Oktober 2011. De 23e BIS-beurs, het Bouw-en Immosalon in Flanders Expo, lokt op negen dagen tijd meer dan tachtigduizend bezoekers. Onder de 480 exposanten, vooral bouwfabrikanten, vormgevers en projectontwikkelaars, ook een stand van landmetersexperten, de enige. Voor de twintigers Jonas Van Dosselaer, Bram Van Londersele en Jonas Van Hooreweghe was het de start van hun associatie MEET HET. Ook vijf maanden na de beurs blijven het landmeters-experten met een missie. Bram: “We zoeken opportuniteiten in alles. Als landmeter-expert moet je out of the box durven denken.”

goed, laat het ons dan hebben over wat wel duidelijk is. de vrije beroepen, wat mogen zij nog van deze vlaamse regering verwachten.

“Klopt. Maar u zal het met me eens zijn dat de eisen bij de toekenning van subsidies sluitend moeten zijn. Het gaat tenslotte om uw en mijn belastinggeld. Maar ik begrijp dat deze beroepen zich vragen stellen. Ze

ISBN 978-90-5487-962-6

Erkenning beroepskwalificaties

“Landmeter-expert is een eenzaam beroep”, bekent Bram Van Londersele. “Vroeger moest je altijd met twee het veld in. Nu heeft ons toestel een motortje, waardoor je alleen kan meten. Gelukkig zie ik tijdens mijn werk een hoop partijen, waardoor ik veel mensen leer kennen.” In zijn praktijk staat Bram er in elk geval niet meer alleen voor. In 2011 associeerde hij met Jonas Van Hooreweghe en Jonas Van Dosselaer in de maatschap MEET HET. “We kennen elkaar al van onze studententijd. Vroeger belden we voor vragen of hulp en we werkten ook in onderaanneming voor elkaar. Maar we wilden alle drie ook grotere projecten aannemen die we alleen niet konden bolwerken, zoals intekenen op openbare aanbestedingen. Met MEET HET kan dat nu wel. Niet alleen omdat we beroepsmatig complementair zijn, maar ook omdat we elkaar anders eveneens aanvullen. Zo is

maar wel één waar economische en juridische beroepen moeite mee hebben. ze moeten zich laten testen om erkend te worden als dienstverlener.

Verschijnt 4 x per jaar • noVember 2011

www.uitgeverijminerva.be

8 I De Vrije Beroeper

I

Minister-president Kris Peeters zit over de helft van zijn mandaat. Nog twee jaar en er zijn opnieuw verkiezingen. Nog tijd dus om één en ander te verwezenlijken. Al loopt het in de politiek niet altijd op rozen, vertrouwt de minister-president ons toe. “Acht jaar geleden zat ik nog aan jullie kant van de tafel, als gedelegeerd bestuurder van UNIZO en FVIB. Toen was ik diegene die op tafel klopte en zei hoe het er in de politiek moest aan toegaan. Nu zit ik er zelf in. En ik moet vaststellen dat het in de politiek niet altijd gemakkelijk is. Er komen zoveel uitdagingen op ons af. Maar ook voor ons zijn er veel onduidelijkheden.”

“Door de vrije beroepen via ons economisch beleid te ondersteunen. En die steun is inderdaad geen kwestie van cadeaus uitdelen, neen. Het is een noodzaak. Via het actieplan ondernemend onderwijs willen we in de eerste plaats de kloof tussen het hoger onderwijs en de zelfstandige beroepsuitoefening dichten. Ook binnen

Anderzijds streven ook de beoefenaars van vrije en intellectuele beroepen naar een kwaliteitsvol leven, met tijd voor het gezin, voor familie en vrienden en voor ontspanning. Bovendien willen zij bepaalde risico’s die eigen zijn aan het zelfstandig ondernemen zo veel mogelijk beperken.

De Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen, aangesloten bij

Een voorbeeld. U bent advocaat, samen met meer dan zestienduizend anderen.

kris Peeters, minister-president van de Vlaamse regering

die ook kan beginnen sputteren. Hoe gaat u dat vermijden?

Ook de afnemers van hun diensten worden steeds veeleisender. Voorzichtige antwoorden zoals ‘ik zal het eens opzoeken’ of ‘ik moet er even over nadenken’ worden niet meer aanvaard. Geduld is geen deugd meer en de vraag naar onmiddellijke beschikbaarheid klinkt met de dag luider.

In Juridische aspecten van samenwerken willen de auteurs de beoefenaars van vrije en intellectuele beroepen inzicht geven in de mogelijke juridische vormen van samenwerken, en vertrouwd maken met de topics die aan bod kunnen komen wanneer een samenwerking juridisch vorm krijgt.

De gevolgen van de richtlijn

De sector van de vrije beroepen zijn minister-president Kris Peeters niet vreemd. Zelf was hij een paar jaar advocaat vooraleer hij via een lange carrière bij UNIZO en FVIB de overstap naar de politiek maakte. Een stiel waarvan hij weet dat ‘erop schieten gemakkelijk is’. Een gesprek over vrije beroepen, de Vlaamse regering en de bevruchting tussen beide.

KMO-Portefeuille. 40% van die middelen kwamen terecht in de sector van het vrije beroep, ofwel 13,2 miljoen euro. De KMOPortefeuille is een uitermate succesvol instrument.”

Ook beoefenaars van vrije en intellectuele beroepen worden geconfronteerd met dit fenomeen. De kennis en technieken vereist voor de uitoefening van hun beroep worden almaar complexer en evolueren almaar sneller.

(Geïntegreerd) samenwerken kan een oplossing bieden om deze (conflicterende) eisen en verwachtingen met elkaar te verzoenen.

Het neerhalen van de grenzen in de Europese Unie maakt het mogelijk dat buitenlandse vrije beroepsbeoefenaars in België actief zijn en omgekeerd. Zo waren er in 2010 in ons land 15.632 beoefenaars van een vrij beroep met een niet-Belgische nationaliteit. Dat is 6,5% van het totale aantal vrije beroepsbeoefenaars. Niet de grote massa dus, maar hun aantal stijgt wel jaar na jaar. In 2000 waren er 7.189 niet-Belgen in het vrije beroep, in 2005 al 9.644 en nu meer dan vijftienduizend. En die hebben onrechtstreeks een impact op het Belgische vrije beroep.

MAART 2012

het Nieuw Industrieel Beleid zitten kansen voor vrije beroepen. We moeten vermijden dat grote bedrijven naar het buitenland trekken. Je kan die onder andere hier houden door ervoor te zorgen dat ze hun onderzoeksafdeling hier vestigen, zoals bijvoorbeeld BASF. We noemen die bedrijven lead plants. Daarrond willen we netwerken opzetten. Vrije beroepen kunnen en moeten hier zeker een plaats krijgen. En uiteraard moeten we de vrije beroepen instrumenten blijven aanbieden. De waarborglening bijvoorbeeld. In 2010 werd voor bijna 29 miljoen euro aan waarborgen verstrekt aan Vlaamse vrije beroepers waarmee ze ongeveer 70 miljoen investeringen deden. Of de

De huidige samenleving evolueert tegen een hoge snelheid en wordt met de dag complexer.

I n houd

“Administratieve rompslomp heeft bij mij een hoog frustratiegehalte.”

“De rol van de vrije beroepen is essentieel, in goede en slechte tijden. En het zijn jammer genoeg eerder slechte tijden. Er is grote onzekerheid bij burgers en ondernemers. Het is niet eenvoudig om te ondernemen. Maar ook voor beleidsmakers is het moeilijk. Cadeautjes zijn niet aan de orde. Dat betekent echter niet dat de Vlaamse regering de vrije beroepen niet als volwaardige economische sector erkent en waardeert, integendeel. De economische prestaties van de vrije beroepen zijn indrukwekkend. Meer dan 130.000 zelfstandigen in Vlaanderen, met al bijna evenveel werknemers in dienst. Ze zijn een belangrijke economische motor.”

vrijeberoeper

FOTOgrAAF: JOHAn MArTenS

4 I De Vrije Beroeper

de

In In Indrie drie driestappen stappen stappen naar naar naareen een een gezonde gezonde gezondecliëntencliëntencliëntenof of ofpatiëntenbasis patiëntenbasis patiëntenbasis

Marketing voor vrije beroepen Marketing sluipt langzaam maar zeker alle gelederen van de vrije MARKETING MARKETING beroepen binnen. Bij advocaten VOOR VOOR VRIJE VRIJE en accountants is het al lang BEROEPEN BEROEPEN geen taboe meer, maar ook de In In Indrie drie driestappen stappen stappen medische vrije beroepen zetten naar naar naareen een eengezonde gezonde gezonde cliëntencliëntencliënten-of of ofpatiëntenbasis patiëntenbasis patiëntenbasis nu hun eerste, schroomvolle marketingpasjes. In deze pocket toont de auteur hoe de vrijberoepsbeoefenaar op een gezonde manier aan marketing kan doen en zijn cliënten- of patiëntenbestand verder kan uitbouwen. Hij doet dit aan de hand van een duidelijk driestappenplan, doorspekt met een heleboel praktische tips en tricks. DDODOOOORORR A AAAANANBNBEBEVEVOVOLOLELENENN

BLONDÉ MARKETING VOOR VOOR VRIJE VRIJE BEROEPEN BEROEPEN • BAREND BAREND BLONDÉ BLONDÉ MARKETING MARKETING VOOR VRIJE BEROEPEN •• BAREND

De Vrije Beroeper bundelt interessante informatie, vragen&antwoorden en actualiteit in één krant. Elke editie bevat ook een portret van een vrij beroeper. De Vrije Beroeper verschijnt vier keer per jaar en is een gratis uitgave.

AANBEVOLEN DOOR

JURIDISCHE ASPECTEN VAN SAMENWERKEN

JURIDISCHE ASPECTEN VAN SAMENWERKEN • BART GOOSSENS

DE VRIJE BEROEPER In november 2011 lanceerde FVIB de eerste ‘De Vrije Beroeper’, de krant voor UNIZO/FVIB-leden met een vrij beroep, FVIB-bestuurders en de zogenaamde stakeholders.

Juridische aspecten MARKETING MARKETING van samenwerken VOOR VOOR VRIJE VRIJE BEROEPEN BEROEPEN van vrije De beroepsuitoefening JURIDISCHE beroepen wordt met de dag ASPECTEN VAN complexer. Ook de afnemers SAMENWERKEN van hun diensten worden steeds veeleisender. Anderzijds streven vrije beroepen naar een kwaliteitsvol leven en willen zij bepaalde risico’s, eigen aan het zelfstandig ondernemen, zo veel mogelijk beperken. (Geïntegreerd) samenwerken kan hier een oplossing bieden. In dit boek willen de auteurs inzicht geven in de mogelijke juridische vormen van samenwerken en wat gebeurt wanneer een samenwerking juridisch vorm krijgt.

23

Nieuwsbrieven Het tweewekelijkse e-zine informeert bestuursleden over de stand van zaken in een bepaald dossier, over de activiteiten van FVIB, over onderhandelingen. Juiste info, heet van de naald. Abonnees op de FVIB-nieuwsbrief ontvangen maandelijks het belangrijkste nieuws uit de sector van het vrije beroep. UNIZO Service Center UNIZO/FVIB-leden kunnen 24/24 en 7/7 een beroep doen op het UNIZO Service Center via 078 35 39 39 of [email protected].

“We moeten zelf werken aan de modernisering, want anders dreigen we een anachronisme te worden”, erkent Bernard Buyse, voormalig voorzitter

Er zou een Paritair Comité voor de vrije beroepen bestaan waar geen automatische indexering van toepassing is. Als accountant heb ik de voorbije jaren telkens een automatische indexering toegepast op de lonen van mijn werknemers, dien ik dit nog steeds toe te passen? Wanneer u vroeger vrijwillig of door een cao op ondernemingsniveau een eigen indexsysteem toepaste of een systeem uit een ander Paritair Comité volgde (bijvoorbeeld Paritair Comité 218) moet u bekijken of dit intussen voor de werknemers een verworven recht is. Als het een verworven recht is, dan moet u dit of een gelijkwaardig systeem blijven toepassen. Nieuwe werkgevers en werkgevers die vroeger geen systeem van automatische index hebben toegepast, hebben ook nu geen verplichting om de automatische index in te voeren of toe te passen. Let wel, niet alle vrije beroepen vallen onder dit Paritair Comité 336, bijvoorbeeld de zelfstandige zorgverstrekkers ressorteren onder het Paritaire Comité 330 van de gezondheidsinrichtingen -en diensten, met uitzondering van apothekers.

Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders in Trends ◆◆◆

“Vroeger waren we de grootste leverancier van ziekenhuisbedden in België. Van die reputatie willen we af. We zijn veel meer dan dat. We willen de arts, de apotheker en de tandarts over de hele lijn bedienen”, stelt Ger van jeveren, de CEO van Arseus, finalist Onderneming van het jaar 2011 in De Tijd ◆◆◆

Als kinesitherapeut kreeg ik onlangs een ’registratiebon’ vanwege de ‘Nieuwe bedrijvengids’ terwijl ik toch had vernomen dat er een nieuwe wettelijke regeling zou bestaan om dit te beletten? Het gaat hier om een aanbieding van een malafide ronselaar die reeds sinds lange tijd actief, en ook berucht is. De naam ‘Nieuwe bedrijvengids’ - het bedrijf dat achter deze formulieren zit - staat ook gepubliceerd op de “zwarte lijst” op de website van de FOD Economie: http://economie.fgov.be waarna u doorklikt op het deel ‘ondernemingen en zelfstandigen’ en vervolgens ‘bedrog met beroepsgidsen’. Er werd in juli inderdaad een wetswijziging gepubliceerd door toevoeging van artikel 97/1 aan de Wet Marktpraktijken. De formulieren die nu worden rondgestuurd, voldoen niet aan de wettelijke vereisten, ware het niet dat de Wet Marktpraktijken niet van toepassing is op vrije beroepen, tandartsen en kinesitherapeuten… Dit is een vergetelheid van de wetgever die nog dient te worden opgenomen in de Wet Vrije Beroepen van 2 augustus 2002. Uiteraard blijft het advies om deze formulieren niet te ondertekenen, noch terug te sturen. Deed u dit toch, richt u best een aangetekend protestschrijven en dient u best klacht in bij de economische inspectie.

Als advocaat - zelfstandige medewerker - beschik ik al een tijdje over een ondernemingsnummer. Binnenkort wijzig ik mijn kantooradres, dien ik hiervoor langs een ondernemingsloket te gaan? Is dit dan betalend a rato van 77 euro? U kan langs een ondernemingsloket gaan, maar sinds vorig jaar kan u een beroep doen op de selfservice (private search) van de Kruispuntbank Ondernemingen (http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/KBO/). U kan vervolgens inloggen met uw elektronische identiteitskaart of via de aanvraag van een token. Vervolgens kan u zonder kosten het adres van de vestigingseenheid wijzigen. Ook andere gegevens kan u aanpassen via de selfservice: contactgegevens, activiteiten, benaming vestigingseenheid enz.. Een aantal zaken dienen nog wel via een erkend ondernemingsloket te worden aangepast en blijven dus betalend: bijvoorbeeld een eerste inschrijving en stopzetting.

“Met een omgevingsvergunning zullen ondernemers nog maar één dossier bij één uniek loket moeten aanvragen. Nu zijn er nog een aparte stedenbouwkundige en milieuvergunning nodig. Voor het einde van het jaar leggen wij u dat decreet ter stemming voor.” Minister-president Kris Peeters in zijn septemberverklaring 2011 ◆◆◆

“Het blijft verbazen hoe al die vrije beroepen zich zo vastklampen aan de wil om zelf hun beroep te willen organiseren en via het tuchtrecht ook te beteugelen.” Advocaat Hugo Lamon in De juristenkrant ◆◆◆

“Waarom hebben vrije beroepen het moeilijk met het idee btw te moeten rekenen en is dat wél logisch voor loodgieters en schilders?” @NoelSlangen (op Twitter)

19/10/11 10:40


FVIB SECRETARIAAT MEVROUW IRIS MOMMAERTS SPASTRAAT 8 ‘ 1000 BRUSSEL T. 02 238 05 04 ‘ F. 02 238 07 94 [email protected] ‘ WWW.FVIB.BE

OPGELET, VANAF 1 JANUARI 2013 HUIST FVIB IN DE WILLEBROEKKAAI 37, 1000 BRUSSEL.

inhoud voorwoord VEEL VRIJE BEROEPEN BEROEPEN STAAN ONDER DRUK. 03 Voorwoord 04 FVIB, de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen

Recommend Documents