1
INHOUD Redac)ekrabbel .............................................................................................3 Programmaoverzicht april 2015 ....................................................................4 Speurtocht .....................................................................................................5 Het QR-‐codeproject .......................................................................................6 Muzikale carrousel met Jean Paul en Aukje ..................................................7 Rommelmarkt ................................................................................................8 Workshopmiddag ...........................................................................................9 Muzikaal eeMes)jn ......................................................................................10 Het 100 jaar Hollanderwijklied ....................................................................12 Architect W.C. de Groot herleeQ! ................................................................13 Nieuwe voetbalgoaltjes Simon de Vliegerparkje .........................................15 Stripteken, verhaal-‐ en dichtwedstrijd ........................................................16 Anne Holland vertelt ....................................................................................18 Carnaval kinderclub .....................................................................................23 Hollanderwijk is weer sieraad voor Leeuwarden .........................................24 Vrouwenclub ...............................................................................................25 Leuke foto’s en adverten)es .......................................................................28 De jongste inwoner van de Hollanderwijk ...................................................31 In de schijnwerper: Boukje en Michiel Go]mers ........................................32 Natuur in de wijk ..........................................................................................35 Nieuwe buurtbewoner: Alex Jellema ..........................................................39 Janke Vaartjes werd 60 jaar ........................................................................42 Melvin van Eldik in De Basuin ......................................................................44 Exposi)e Ciska Verschut ..............................................................................46 Concert Michael Schenker in Schaaf ............................................................48 Ac)viteiten, deadlines en adressen .............................................................50 Voorpagina: Kindercarnaval in de Hollanderwijk! Colofon De Hollanderwijkkrant is een uitgave van Buurtvereniging Hollanderwijk. Nieuwe Hollanderdijk 63, 8932ET Leeuwarden Redac)eadres: Hollanderstraat 4, 8932EW Leeuwarden, fankroff
[email protected] Redac)e: I. de Bruin, A. Groenewoud, A. Holland, P. Pasveer, F. Roffel, R. Swart Kopij in te leveren bij het redac)eadres, of in de bus IN het Hollanderhuuske, of bij STIP -‐ P. Pasveer. Let hierbij op de kopijdatum (zie de voorlaatste pagina’s) • Lusanne Woltjer hee0 het logo ‘100 jaar Hollanderwijk’ ontworpen Oplage: 720 exemplaren, verschijnt 5 maal per jaar Layout: P. Pasveer, Druk: STIP Stencilwerk 2
REDACTIEKRABBEL Beste lezers (& kijkers),
betreQ: er staat ook wat in over onze jongste wijkgenote, Fayenna Leemburg, en een verslag van het concert van Mi-‐ chael Schenker. Niet te missen is, het gesprek met het echtpaar Go]mers. Om een nieuwe bewoner in onze buurt wat te leren kennen, is deze wijkkrant buitengewoon belangrijk, want lees: Alex Jellema.
Dit wordt een “redac)onele drie-‐ trapsraket”. Drie bijzondere aandachtsgebieden: ● Het 100 – jarig bestaan van onze wijk; ● Het mooie voorjaar wat zich aan-‐ dient; ● De inhoud, althans de bijzondere ar)kelen in deze aflevering.
Als jullie dit hier gelezen hebben, ga dan maar lekker achterover zi]en en geniet van de (veelzijdige-‐) rest van dit nummer. Namens de redac)e: Een geweldig mooi jubileum-‐fes)jn, genie-‐ ten dus, en veel genoegen met deze Hollanderwijkkrant.
Het is deze maand waarin het bruist van ac)viteiten en feesten precies 100 jaar geleden dat in 1915 deze Hol-‐ landerwijk, een crea)e van architect Willem Cornelis de Groot, werd vol-‐ tooid! Als redac)e besteden we daar ook veel aandacht aan, b.v. door tel-‐ kens een paar pagina’s met histori-‐ sche feiten en foto’s in een andere inkt-‐kleur af te drukken. En natuurlijk het publiceren van de data enz. van alle fes)viteiten, want jullie mogen niets missen! Ook de maat van Anne Holland gooit “100-‐duiten”in ’t zakje. Kortom: “100 jaar – Hollanderwijk!”
Antoon Groenewoud
Correc7es!!! In de vorige aflevering van de Hol-‐ landerwijkkrant stonden een paar storende fouten: • de Liwwadderdag is op Zondag 12 april en begint al om 2 uur ‘s mid-‐ dags • De documentaires op de televisie bij Omrop Fryslân zijn op vrijdag 15 of 22 mei en op Nederland 2 de zondag er na.
Het mooie voorjaar dat de buurt weer groen maakt en in onze tuinen de len-‐ te – flora doet bloeien, is weer wel-‐ kom. Oh ja en de vogels, vlinders en bijtjes zijn weer volop bezig. Maar het nieuws over de natuur gaat ook niet aan het voorjaar – 2015 voorbij. Wat de verdere inhoud van deze edi)e 3
PROGRAMMAOVERZICHT APRIL 2015 • Zondag 12 april •
LIWWADDERDAG 14.00-‐ 18.00 uur, Zalen Schaaf • Donderdag 23 april •
SPEURTOCHT VOOR KINDEREN • Vrijdag 24 april •
OFFICIËLE START QR CODE FEESTELIJKE AVOND • Zaterdag 25 april •
ROMMELMARKT WORKSHOPMIDDAG MUZIKAAL EETFESTIJN
4
Voor kinderen van 4 tot 14 jaar is er op 23 april 2015 een speurtocht met leuke vragen over de historie over de hollanderwijk. Hierbij moeten ze bij veschil-‐ lende adressen langs voor de vragen en daarbij leDers verzamelen. We verzamelen bij het Hollanderhuuske om 18.45u. Lijkt het je leuk? Geef je dan op bij ChrisJne, Nieuwe Hollanderdijk 31 of Gerda, Wassenberghstraat 5
5
HET QR-‐CODE PROJECT: 100 JAAR IN 177 VERHALEN Onderdeel van het feestprogramma is het QR-‐code project, waarover de sJchJng Toekomstverkenning u in de afgelopen periode uitgebreid heeQ geïnformeerd.
wel en wee optekenen en zo een bij-‐ drage leveren aan het vastleggen van de geschiedenis van uw eigen huis en van de buurt. Met deze verhalen zal het project een groeiende verzameling worden van verhalen en gegevens van de vroege-‐ re, huidige en toekoms)ge bewoners.
Vrijdag 24 april gaat het project fees-‐ telijk van start met het onthullen van het eerste bordje. Nog even ter opfris-‐ sing van het geheugen: Elkien vervangt in de periode na 24 april geleidelijk alle huisnummerbord-‐ jes door een nieuw exemplaar dat past bij de monumentstatus van de buurt. Onder dat bordje wordt een bordje met een QR-‐code gehangen. Als je die scant met je smartphone of tablet kom je op een website terecht waarop informa)e te vinden is over wie er tussen 1915 en 1970 in dat huis hebben gewoond. Dat zijn archief-‐ stukken, foto’s en in een aantal geval-‐ len een interview met de huidige be-‐ woner. Daartoe zijn in de afgelopen periode interviews afgenomen. Niet iedereen wilde daar aan mee doen, maar er zijn tot nu toe een dikke vijQig bewoners die vertellen over hoe het wonen in de Hollanderwijk hun bevalt. Ook als u geen interview heeQ gedaan kunt u de geschiedenis van uw huis aanvullen. Met een eigen toegangsco-‐ de, die u over enige )jd zult ontvan-‐ gen, kunt u in het blogmenu uw eigen
Zoals gezegd worden de bordjes in de loop van het komende voorjaar gefa-‐ seerd aangebracht. Sommige bewo-‐ ners hebben aangegeven dat ze niet mee willen doen, dat is jammer voor het slagen van het project, maar zo-‐ wel Elkien als de s)ch)ng Toekomst-‐ verkenning kunnen u hiertoe niet ver-‐ plichten. We nodigen u van harte uit om op vrijdag 24 april om 16.00 uur in de tent naast het Huuske aanwezig te zijn om de eerste resultaten van het project te bekijken. S)ch)ng Toekomstverkenning Hollanderwijk 2015
6
VRIJDAG 24 APRIL MUZIKALE CARROUSEL Vrijdag 24 april om 20:30 uur begint een
Muzikale Carrousel met Jean Paul en Aukje. Let op: deze avond is uit-‐ sluitend toegankelijk voor inwoners van de Hollan-‐ derwijk en donateurs van de buurtvereniging.
Jean Paul en Aukje zin-‐ gen vrijdagavond de ster-‐ ren van de hemel in de tent bij het Huuske
WEET U WEL……..
dat Zorgopvang “De Marene” in Leeuwarden gráág Boeken en inboedels overneemt? Dit ten behoeve van (voormalige) daklozen. Bel: 06 -‐ 33747693
7
8
WORKSHOPMIDDAG 25 april Leuk voor jongens en meisjes (4-‐16 jaar) en je mag vriendjes of vriendinnetjes meenemen! Uw kleinkinderen opgeven mag ook. Iedereen is welkom. Je kunt kiezen uit 2 van de 5 workshops. Het is naast het Hollanderhuuske van 13.30-‐15.30u. Opgave bij: ChrisJne, Nieuwe Hollanderdijk 31 of Gerda, Was-‐ senberghstraat 5
Workshops: •Djembé spelen •Houten poppetjes maken •Beursjes maken van drinkpakken •QR-‐code sleutelhangers •Dromen-‐ vangers maken
9
Muzikaal Eetfestijn zaterdag 25 april 2015 Als onderdeel van de festiviteiten rond 100 jaar Hollanderwijk organi-‐ seren we (voor de 3e keer) een muzikaal eetfestijn op zaterdag 25 april. We beginnen 18.00 uur met een toost. Omdat dit een speciaal jaar is hebben we een avondvullend programma met veel muziek en acts. Het idee: Het is de bedoeling dat iedereen zelf iets klaarmaakt en meeneemt naar de tent (bij het Hollanderhuuske). Daar plaatsen we alle gerechten op lange tafels zodat we er met z’n allen naar hartelust van kunnen proeven en eten. De eetfestijncommissie heeft voor ogen om vooral ook buurtgenoten uit te nodigen die nog niet zolang in de buurt wonen. Wij hebben gericht een aantal mensen uitgenodigd die op hun beurt weer anderen hebben ge-‐ vraagd. Via onderstaand strookje kunnen nu alle buurtbewoners zich opgeven. Zo hopen we veel oude en nieuwe gezichten op het buurtfeest te zien. Wat gaan we eten? Laat je creativiteit de vrije loop of maak iets waarmee je altijd succes oogst. Dit is de gelegenheid om het ook aan anderen te laten proeven. Je mag van alles maken: warme/koude voorgerechten, tapas, soepen, salades, rijst-‐ vlees-‐ of vegetarische gerechten, taarten etc. Wij zorgen voor een nagerecht. Hoeveel mag je maken? We willen genoeg maar ook niet teveel. Kom je met 3 per-‐ sonen probeer dan ook een portie te maken voor 3 personen. Hoe gaat het nu verder? Iedereen krijgt van te voren een bevestiging. De Eetfestijn-‐commissie: Lies Braaksma, Jobs Theunissen, Coby Draaisma, Fokje Postma & Sieta Adema Via onderstaande bon kun je je opgeven. Aarzel niet te lang, want VOL = VOL!! Dus: deze bon snel inleveren bij Jobs Theunissen, Nieuwe Hollanderdijk 9 (STIP) of mail
[email protected]. ………………………………….............................................…………………………………………………………… Ja, ik doe mee met het eetfestijn! Naam: Adres: Tel: Aantal personen boven de 12 jaar: Aantal personen onder de 12 jaar: 10
Muzikaal festijn zaterdag 25 april 2015 Na het eeaesJjn, rond 20:00 uur, zijn alle wijkbewoners welkom in de tent om te kijken en luisteren naar een grote variaJe aan muziek-‐sJjlen, uitgevoerd door bewoners van de Hollanderwijk. En u mag natuurlijk ook meezingen. Het programma bestaat uit: • •
Het Hollanderwijkkoor met in ieder geval het Hollanderwijklied (zie de volgende bladzijde) Klassieke liederen door Antoon Groenewoud, begeleid door Anneke de Reuver • Popmuziek door Frank, Sjakkie, Dick, Melle, Ellen, Vivianne, Paul, en MaJaldo • Folkmuziek door CelJc Winds met o.a. Ellen • Feel-‐good popmuziek door Kevin en door Thijs • Vrije improvisaJes door Melle en Frank • Gedichten door Syds En wie weet doet er op het laatst nòg iemand mee..
11
100 jaar Hollanderwijklied melodie: ‘Oh Champs Elisées’
refrein: o Hollanderwijk, o Hollanderwijk het mooiste buurtje van de stad een monument, waar vind je dat we blijven al6jd wonen in de Hollanderwijk 1. De straten smal, de huizen klein maar wonen is er wel heel fijn de mensen zijn er arm maar rijk de Hollanderwijk en wie iets zoekt vindt al)jd wat het spoor, de Schrans, de binnenstad Het is ons eigen koninkrijk de Hollanderwijk
3. De winkeltjes verdwenen ras Waar ooit een goeie slager was Verrees als fenix uit de as Een nieuwe Basuin Piet Inia met gele bus En STIP voor elke drukkersklus Bedrijvigheid, het mag er zijn: De Hollanderwijk
refrein
refrein
2. Er wonen ook veel kinderen hier Die maken met elkaar plezier Van knikkers tot computerspel Vermaken zich wel. In ’t Huuske; mensen zegt het voort Is veel te doen ‘t is ongehoord Biljarten, sjoelen, enzovoort De Hollanderwijk.
4. De buurt is klein, de heggen groot De daken grijs de stenen rood Crea)e van WC de Groot De Hollanderwijk HeeQ u de code al gescand ’t Verleden wordt aan u bekend Het buurtgevoel is ongekend De Hollanderwijk
refrein
refrein
12
ARCHITECT W. C. DE GROOT HERLEEFT! Eind februari heeQ de Manus Branding SJchJng uit Leeuwarden een filmpje op Youtube gezet over de architect W.C. de Groot, die o. a. de Hollanderwijk heeQ ontworpen. De ‘speelse documentaire over een groot architect’ duurt 17 minuten en geeQ een leuk overzicht van het leven en werk van De Groot. Bovendien keert hij, na zijn overlijden in 1939, nog één keer terug naar de stad waar hij zoveel mooie gebouwen en wijken heeQ ontworpen. Het filmpje is bedacht door Leo Stam en zal op de Liwwadderdag vertoond worden. Op de wijs van ‘Piet Hein, Piet Hein, Piet Hein zijn naam is klein, zijn daden benne groot, hij heeQ gewonnen de Zil-‐ vervloot’ is er een mooie )telsong gemaakt, die lekker in het gehoor ligt: Heb je wel gehoord van Willem de Groot de architect uit Ljouwert? Hij maakte heel veel in de vorige eeuw toen er degelijk gebouwd werd. De Groot, De Groot, zijn naam wordt nog gehoord zijn werken zijn uniek, een nieuw soort roman7ek en hij leeU nog al7jd voort Ja, ja, hij leeU nog al7jd, nog al7jd voort…
In het filmpje komen ook mooie beelden van de Hollanderwijk voorbij. Een aanrader! Als je even googlet op wcdegrootherleeQ, heb je het direct gevonden. -‐ Tom Sandijck 13
, n n n t n
Kerst weer.
t k -
Tweewekelijks op dinsdagochtend Tweewekelijks Tweewekelijks Van 10.00 tot 11.00 op dinsdagochtend op dinsdagochtend uur10.00 WIJKSPREEKVan 10.00tot tot11.00 11.00 Van UUR POLITIE Voor uurWIJKSPREEKWIJKSPREEKuur UUR POLITIE Voor heel HUIZUM - WEST UUR POLITIE Voor
heelHUIZUM HUIZUM- -WEST WEST heel
Namens de drie samenwerkende Namens de drie samenwerkende Buurt Speeltuinverenigingen Buurt– – Wijk Wijk-en Namens de drie samenwerkende Buurt Wijk en Speeltuinverenigingen Buurt– – Wijkin Huizum - West in Buurt Wijk en Speeltuinverenigingen Buurt– – Wijk-Huizum- -West WestininDou WIJKGEBOUW Gerard ininHuizum WIJKGEBOUW GerardDou Dou GERARD DOUSTRAAT 23 23-A WIJKGEBOUW Gerard GERARD DOUSTRAAT 23 23Tel. DOUSTRAAT 058 - 213 31 36 GERARD 23 23-A-A Tel.058 058- -213 21331 3136 36 Tel.
[email protected] [email protected] [email protected]
11
juni 2014
Pedicurepraktijk Pedicurepraktijk Pedicurepraktijk Marian Relleke Relleke Marian Voor eencomplete completevoetverzorging voetverzorging Vooreen Voor Op afspraak ook bijuuthuis. thuis. Op afspraak ook bij Ingroeiendenagels, Ingroeiende nagels,eelt, eelt,likdoorns, likdoorns, Ingroeiende schimmel(mycose) (mycose)nagels, nagels, schimmel schimmel afsluitingvan vanbehandeling afsluiting van behandelingmet metvoetmassage. voetmassage. afsluiting LidProvoet. Provoet. Lid Lid Provoet. Fransvan vanMierisstraat53 Mierisstraat53 Frans Frans van Mierisstraat53 Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden Tel: (058)2136338 2136338 Tel: Tel:(058) (058) 2136338 Mob:06-22121339 06-22121339 Mob:
Mob: 06-22121339
66
6
Juni2014 2014 Juni 14
Juni 2014
NIEUWE VOETBALGOALTJES SIMON DE VLIEGERPARKJE -‐ door Frank Roffel Vrijdagmiddag 13 maart j.l. werden twee nieuwe, blauwgeverfde voetbaldoel-‐ tjes geplaatst op het voetbalveldje bij het Simon de Vliegerparkje. Toen ik op verzoek van Paul Pasveer naar het parkje liep om daar polshoogte te nemen, vroeg ik me af waarom daar nieuwe goaltjes geplaatst moesten worden. Immers, die stonden er toch al? Maar het raadseltje werd snel opgelost. Twee mannen waren druk bezig met de installa)e van het eerste goaltje. Mooi geverfd en niet vast in de ondergrond beves)gd, zodat ze i.v.m. toekoms)ge fes)viteiten weggehaald kunnen worden als er een fees]ent geplaatst moet worden. De baas van het tweetal, eigenaar G.B.H. Kroesen van Tennisbanenbouw, vertelde dat hij een onderaannemer van een bedrijf uit Leeuwarden is, nl. STEDON, die stedelijke producten als straatmeubilair, betonnen inrich)ngselementen, speel-‐ toestellen e.a. zaken maken. STEDON doet dit in opdracht van de gemeente Leeuwarden. En waarom werden de oude goaltjes nu vervangen door Kroesen en co? De oude waren niet meer degelijk genoeg. En de nieuwe exemplaren kos-‐ ten tussen de 3500 en 4000 euro. ’t Is maar dat de lezer het weet.
15
STRIPTEKENWEDSTRIJD EN VERHAAL-‐ OF DICHTWEDSTRIJD Bewoners van de Hollanderwijk + directe omgeving kunnen meedoen. Teken of schrijf iets moois of leuks over de Hollanderwijk of gebruik de Hollanderwijk of het 100-‐jarig bestaan als inspira^e. Hieronder staan de voorwaarden. Alle inzendingen worden beoordeeld door kundige juryleden en de kunstwerken van de winnaars worden gepubliceerd in onze Hollanderwijkkrant.
Mensen die mee willen doen hebben tot 20 mei van dit jaar de )jd om hun bijdrage in te zenden en daarna buigt een aantal jury’s zich over wie de hoofdprijs per ac)viteit wint.
• Stripwedstrijd voor de jeugd • Groep A: voor kinderen tot 10 jaar Maak een strip van maximaal 4 hokjes over de Hollanderwijk. Je kunt bijvoorbeeld een leuk hondje tekenen, of de glijbaan in het parkje met mensen daar omheen. Je kunt natuurlijk je vader of moeder of een broertje of zusje tekenen, die wonen immers ook in ons wijkje. Groep B: voor kinderen vanaf 10 tot 18 jaar Maak een strip van maximaal 8 hokjes over de Hollanderwijk. Mensen die erin wonen, een huis of straat die je mooi vindt, je ouders, vriendin, vriend, broer of zus, hond of kat... De winnaars van deze groepen krijgen een hele grote poster van een eigen foto of plaatje op A1-‐formaat (60 x 84 cm), een zakje patat bij de Basuin en een waardebon twv 10 euro 16
• Schrijfwedstrijd • voor Hollanderwijkers vanaf 18 jaar Groep C: verhalenwedstrijd over de Hollanderwijk van maximaal 500 woorden. Groep D: dichtwedstrijd over de Hollanderwijk. Het mag in het Liwwadders, Nederlands of Fries. De winnaars van deze groepen krijgen een Eetbon van 20 euro van De Basuin. De ingezonden bijdragen van de prijswinnaars worden in de Hollanderwijkkrant afgedrukt.
Inzendingen moeten vóór 20 mei 2015 binnen zijn bij STIP, Paul Pasveer, Nieuwe Hollanderdijk 9, hw100@s^pwerk.nl
17
ANNE HOLLAND VERTELT “Héééé”, klonk het ineens op het N.S.-‐staJon. “Waar binne jou weest?”, was de vraag die bijna maar één stellen kan: Driekus. “Hoi Driekus. Ik heb even een Tros-‐ kompas gekocht hoor, bij de Bruna. En waar komst dou weg?” “Even in Mantgum weest, bij een vroegere skoolkameraad. Best wel leuk. Dat we mekaar hier nou weer teugen ut lyf lope. Mooi hoor. ” “Ja, sò loopt het welles. Maar het is ook al weer even geleden, dat we bijpraat hewwe.”
je koffie te gaan halen in café Wou-‐ ters tegenover het sta)on. Van mijn dochter weet ik, dat het wel een goed adres is. “Anne, ik bin dur nog nooit weest, maar ut lykt mij wel o.k.” Als jullie dit lezen, dan is dit ook al weer ruim een week geleden. Dus daar maar naar toe. Zoals wel vaker, komen we eerst even terug op de voorbije periode en vroeg ik hem: “Ben je de kortstondige win-‐ ter goed doorgekomen?” “Ik bin krekt niet vallen, maar ut was weer ’t zelf-‐ de: vooral de stoepen bij hoekhuzen waren sno]e-‐glad. Daar doen de meensen niks an! En op de straat konnen we oek niet lope. Ik sal vol-‐
Toen we van elkaar wisten hoe-‐het-‐ gaat, stelde ik hem voor, om een bak-‐
18
gende keer een briexe in de bus doên met ut adres waar wegensout te krij-‐ en is.” Ik kon Driekus alleen maar gelijk ge-‐ ven. Hij was het wel met me eens, dat het op 5 februari ’s morgens een pracht gezicht was: Onze wijk onder een aar-‐ dig pak sneeuw. Een “sprookje”. “Toen begon de glad-‐ellende, Anne!” Natuurlijk had ik ook problemen, maar met de fiets liep ik naar de ge-‐ strooide weg achter het sta)on.
Driekus ging ineens anders zi]en en ik dacht, nou komt er wat! En ja hoor……. “We binne nou halverwege maart, maar Anne, de kommende maand is ut goed feest in oanze wyk. We viere dan ut 100-‐jarig bestaan van de buurt van 177 huzen met alles dur omheen. Dat wud, sò ik hoort hew, best leuk. ” “Maar wat wil je er verder over vertel-‐ len?” “Let op, ik had ut dur met een ouwe overbuurman over, Piet Roorda. Die sei op een gegeven ogenblik: “Ik kan jou daar wel heul wat over sège as jou dat wille.” Anne, toen sei dy: “Kom dur dan maar even in.” Voordat hij si]en ging, pakte hij een klein foto-‐ album. Daar saten we dan an de groa-‐ te tafel met op ut ene end een groate kat. “”Buurman,” begon hij, “ik bin geboren in de Berkestraat, maar ik woon hier al 7 jaar. Maar myn familie het hier oek altyd woand.””
Na deze verhalen zaten we heel ple-‐ zierig in de serre van “Wouters”. De koffie-‐met-‐gebak smaakte heel goed. “Ut sit hier wel mooi en je siene al die drukte en al die meensen, haas)g, sloom, druk kletsend ens.” Zo ervaar-‐ de Driekus dit bezoek. “Maar must hore”, even zijn aandacht vragend, “mijn vorige woonplaats was ook in het nieuws. Op 23 januari hoorde ik via radio 1, dat ze in Hoorn een uitgebreide, heel oude riolering hebben ontdekt, bij toeval. Ja, maar liefst uit 1563 volgens de historici. Ze willen er een soort ondergrondse wandelroute van maken. Wel heel bijzonder.” “Dat is oek een toeval sò iets. As wij onder de grond kuiere wille, mu]e we maar even naar de parkeer-‐garages of straks in 2018 in de uutgebreide fiet-‐ sestalling bij ut sta)on.” “Nou, dat is wel wat anders, maar we zien wel, goede maat.”
“Driekus, dat werd wel spannend, neem ik aan.” “Wel wat, dat docht ik oek, meneer Anne. Roorda wist hoe ut in 1915 ging, as je ut over ut 100-‐jarig bestaan van de wyk hewwe. “Ik hew een ge-‐ weldige moeke had met een geheu-‐ gen om “U” tegen te sègen. Sij het een heleboel vurhalen hoort van hur moeke, myn groatmoeke dus. Die, met myn opa, waren in 1915 bij de eerste bewoaners van disse wyk! Se kwamen te woanen in de Hollander-‐ straat 10.” “Seg Roorda, daar is nog
19
wel wat over te furtellen, denk ik”, sei ik tegen hem nieuwsgierig. “Willem en Janke Elzinga kwamen uut de Achterlandbuurt, huuskes rug-‐an-‐ rug. Daar wuden se wel weg. En eind 1914 lazen su al in de krant van de bouw van de Hollanderwyk. Su lietn sich inskrywe bij de Woningvereniging “Leeuwarden”. Buurman, su kregen een huus daar en op 16 juli 1915, de wereld te ryk! Alles was nieuw. Myn beppe was 25 toen su hier kwam wo-‐ anen. In 1954, su was al weduwe, overleed su. Myn moeke is van 1917, dus die is 97 jaar momenteel. Maar over ut huus is mij oek heel wat vur-‐ teld. Su hadden een woankamer met een koalekachel voor de warmte en op te koken. In de seumer, sei myn moeke, wuden je dur wel uutlope as dur kookt must wudde. Su se]en dan de kamerdeur open en oek ut raam boven de voordeur. Dat hielp wel. De achterdeur hielden su dicht, want an-‐ dus hadden su daluks 3 of 4 ka]en in ‘e huus! Nou en dan was dur bij de kamer een alkoof, waar su oek wel si]en konnen. Achter was dan een afdak met een “poepdoos” seiden su. Dat hiete een privaat, met een houten tonne.”
warm en in strenge winters knap koud. Oek gebeurde ut, dat de fyne sneeuw deur wat naden van ut dak stoof! Ut tuuntsje-‐voor was een genot met een mooi houten hekje dur om-‐ heen. Dat hewwe su in de oorlog s)e-‐ kum wegsloopt om de kachels te sto-‐ ken. Heul jammer. Maar al met al was ut woanen voor hun heel wat beter dan in de Achterlandbuurt. Dáár had-‐ den su een privaat ton boven, op ut solderke!” Anne, ut was een lang vurhaal. Hij sei oek nog dat su de wyk mooi vonnen met wat plantsoenen en de huzen an de butenkant best mooi waren. Toen in 1954 ut huus leegkwam, werd nummer 10 bewoond deur I. Hedde-‐ ma. Die musten wel wat meer huur betale, sei hij. Syn groatmoeke be-‐ taalde in ut begin 2 gulden per week. Ja, ja. Dat was dus 100 jaar leden”, sei Driekus. “Ondertussen had ik al een uur bij hem si]en. “Roorda,” sei ik, “ik hew genoaten van jou familie-‐vurhaal. We binne niet meer an de foto’s toe-‐ komen. Dan doene we dat een andere keer. In elsgeval bedankt en tot kyk.” Dat was ut dan Anne, na een “kort”praatsje met myn overbuur-‐ man.” “Ik vond het toch wel een byzonder verhaal, vooral nu we bijna het jubile-‐ um gaan vieren, Driekus.”
“Dat was wel wat andus dan nou”, sei ik teugen hem. “Ja, buurman, vooral winterdag, dan saten su daar te ver-‐ rekken van de kou! Maar dat was, sò hoorde ik op de solder oek niet altyd sò best, ‘seumers onder ut dak vaak
We namen nog een wijntje, want zo vaak kwam ik daar niet en voor `Drie-‐ kus was het een primeur. De sfeer
20
was wel goed en de bediening ook en Driekus zat daar echt op zijn gemak. Hij was nu de verteller. Hij vroeg van-‐ zelf of ik ook weer een babbel met een oude wijkgenoot had gemaakt. “Driekus, dat is weer gelukt. Dit keer met een ex-‐plantsoen-‐arbeider, die ook hier in onze wijk het groen nog heeQ verzorgd. Maar, als je het niet te slim vindt, dan doe ik dat verhaal de volgende keer.” “Anne, dat is goed, want ut wut oek al weer etestyd!” Zo kwam er weer een einde aan deze ontmoe)ng, die ook weer geslaagd genoemd mag worden. We hebben nu echt wel 2 prima praatadressen
18
buiten onze huizen, “De Basuin” en “Cafe Wouters”. “Driekus,” zei ik, toen we in de Hal-‐ bertsmastraat afscheid namen, “ik denk, dat we mekaar wel weer zien op het 100-‐jarig-‐feest.” “Dat denk ik oek wel. Dat mu]e we niet misse.” “Driekus, tot 24 en 25 april en wel thuis.” “Ik groet jullie” Anne Holland
Juni 2014
21
Antoon Groenewoud
Kijk voor al uw c
WWW.WE
Tijd voor een voorjaarsschoonmaak voor uw computer! Wordt uw computer ook trager in de loop der tijd, maakt wat meer lawaai, loopt weleens vast, of wilt u bovenstaande problemen graag een stap voor zijn? Eens per jaar opschonen van de computer draagt bij aan het probleemloos functioneren, voorkomt dat kleine problemen grote problemen gaan worden en maakt uw computer vaak sneller. De voorjaarsschoonmaak omvat de volgende activiteiten: Verwijderen van ongewenste programma’s
Uitgebreide scan op virussen
Opruimen van het register
installeren van updates
Controle van de belangrijkste onderdelen
Fysieke schoonmaak van de computer
Deze complete voorjaarsschoonmaak voeren wij uit voor slechts ¤49,95! In de Hollanderwijk wordt uw computer bovendien GRATIS losgekoppeld en afgehaald. Na de voorjaarsschoonmaak wordt de computer weer bij u gebracht en aangesloten op bijvoorbeeld uw printer, scanner en internetverbinding Neem voor een afspraak snel contact met ons op via 0566 - 65 1204, of mail naar
[email protected]
Antoon Groenewoud
Kijk voor al uw computerapparatuur op:
WWW.WEBISHICT.NL juni 2014
juni 2014
juni 2014 27 22
27
juni 2014
39
CARNAVAL KINDERCLUB door Roel Swart
en dat vonden ze een goed idee. De zaal was uitbundig versierd met vlaggetjes, draadslingers en feestver-‐ lich)ng. Er waren serpen)nes en toe-‐ tertjes. Op feestmuziek zoals “Wij vie-‐ ren feest!” werd een polonaise ge-‐ houden. Verder werden verschillende spelletjes gedaan, zoals levend beel-‐ denspel, stoelendans en “Schipper mag ik overvaren?” Bij dat laatste spel bewogen de overvarenden zich al kruipend, kikkerend en glijdend! En er werden moppen getapt. Ook voor de inwendige mens was ge-‐ zorgd met op de grote tafel blokjes kaas, spekjes, stukjes leverworst en popcorn. En er was ranja. Nadat de laatste ac)viteit zo rond de klok van kwart voor 5 was afgelopen, kregen alle kinderen – er waren er in totaal 12 – een broodje knakworst met naar keuze mayonaise, currysaus of mos-‐ terd. Bij de uitgang kregen ze allemaal een teken-‐ of kleurboek met potlood-‐ jes. Het was een heel leuk, gezellig en ontspannen feest. Mensen uit het Zuiden van Nederland die beweren dat wij in Friesland geen carnaval kunnen vieren, zou ik willen vragen om volgend jaar maar eens een kijkje te nemen bij het Kindercarnaval van de Hollanderwijk in Leeuwarden!
Woensdagmiddag 18 februari jongst-‐ leden kwam ik zo rond de klok van 2 uur, niets vermoedend, de grote zaal van het Hollanderhuuske binnen. De schrik sloeg mij om het hart, want meteen bij binnenkomst werd ik be-‐ sprongen door een paar dracula's. Gelukkig kon ik mij zonder bloedver-‐ gieten ontworstelen aan de monster-‐ tjes, maar ik was nauwelijks bekomen van de schrik of ik kwam oog-‐in-‐oog te staan met een gewapende cowboy te paard, een heks en een Cam-‐ buurfan. Gelukkig werd ik gered door enkele prinsesjes, een Banaan, een Indiaan en een clowntje. Ze vertelden me dat ik niet bang hoefde te zijn , want de kinderclub vierde carnaval. Toen begreep ik ook waarom de club-‐ leiding, bestaande uit Gerda, Eva en Caroline, mij niet te hulp schoot... Ik vond het eigenlijk best wel een leuke grap, en omdat ik nou toch eenmaal binnen was, vroeg ik of ze het leuk zouden vinden als ik voor de wijkkrant een verslag schreef;
Zie ook de foto voorop dit boekje!
23
Uit ‘n oude buurtkrant... 1983
24
Uit ‘n oude buurtkrant... 1985
25
26
27
José Vrakking bij een wijkfeest in 1984...
...en zaklopen. Of is het zakspringen? 28
Van Onselen en Kroese, wie kent ze nog?
29
Geen bemiddelings-of begeleidingskosten Geen bemiddelings-of begeleidingskosten Alleen afgenomen opvang-uren betalen. Alleen afgenomen opvang-uren betalen. Goede voorlichting en duidelijke werkwijze Goede voorlichting en duidelijke werkwijze Toegankelijk en kleinschalig Toegankelijk en kleinschalig Meer informatie? Inschrijven? www.gastouderbureauCoCo.nl www.gastouderbureauCoCo.nl Meer informatie? Inschrijven? Kennismaken? 06-25516619 Kennismaken? Bel: Bel: Janetta Janetta Postma Postma 06-25516619 Staal 06-25514074 Els StaalEls06-25514074 Of mail:
[email protected] Of mail:
[email protected]
Gastouderbureau een erkend gastouderGastouderbureau CoCoCoCo is eenis erkend gastouderbureau flexibele en kleinschalige van kinderopvang, bureau (een (een flexibele en kleinschalige vorm vorm van kinderopvang, in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland. in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland.
18
Juni 2014
juni 2014 juni 2014
30
29
29
FAYENNA LEEMBURG IS DE JONGSTE INWONER VAN DE HOLLANDERWIJK Meldden we in een van de vorige ediJes van dit blad de geboorte van Noah Bles, nu is er wéér sprake ge-‐ weest van een blijde bevalling.
de naam. Fenna stond in de top-‐5 van favoriete namen in Nederland en dat moest het dus maar niet worden. Si-‐ mone had in het programma Voice-‐ kids de naam Vajen opgepikt en dat ze]e haar op het spoor van Fayenna, wat uit-‐ eindelijk ook de naam voor haar dochtertje werd. Simone woont al zeven jaren in de Halbertsmastraat en haar partner, verkoper van sportar)kelen, is een paar jaar geleden bij haar inge-‐ trokken. Zij zelf werkt als begeleidster in de zorg voor verstandelijk beperkte me-‐ demensen. Deze buurtbe-‐ woners komen beide uit Leeuwarden. De wieg van Simone stond in Camminghaeburen en Mick bracht zijn jonge jaren rond in Achter de Hoven. De twee zijn po-‐ si)ef gestemd over de buurt en vin-‐ den het het huis ruim genoeg voor 3 mensen en wonen hier daarom de eerste jaren nog wel.
Moeder Simone Wieling en haar part-‐ ner Mick Leemburg, beiden 30 jaren oud, ontvingen hun eersteling, een meisje wat de mooie naam Fayenna kreeg op 28 januari van dit prille jaar. De zuigeling is in het ziekenhuis gebo-‐ ren en maakt het goed. De ouders waren er niet 1-‐2-‐3 uit welke naam het moest worden, ook de namen Nova en Fenna circuleerden, maar uiteindelijk werd het dus de genoem-‐
Frank Roffel
31
IN DE SCHIJNWERPER: BOUKJE EN MICHIEL GOTTMERS Boukje en Michiel GoDmers wonen ongeveer halverwege de Hollander-‐ straat aan de linkerkant als je deze straat naar het buurthuis afrijdt.
kunnen dit op de Bijbel gebaseerde blad meenemen en thuis de inhoud bekijken, die over tal van historische en actuele gebeurtenissen gaat. Jehovah's getuige word je niet zo-‐ maar. Het geloof door onderzoek, vrijblijvend en met overtuiging aan-‐ nemen is stap a, maar daarna kun je je aansluiten bij je geloofsgenoten en taken op je te nemen. Zoals bijbelstu-‐ die, daarbij gebruikmakend van De Bijbel, de bron van alle waarheid. Zendingswerk is ook een taak. In groepjes van 2 de buurten in en men-‐ sen proberen open te laten staan voor de boodschap van het geloof. Het is een radicale keuze, maar over de ge-‐ hele wereld zijn er "Jehovah's getui-‐ gen", die elkaar als één grote familie
Ze hebben een mooi logo aan hun huis beves)gd waarbij een mooie tekst staat en verder is van de weg af te zien dat de familie een houtkachel moet hebben, want er zijn stapels hout opgeslagen, aan de straatzijde. Deze man en vrouw zijn allebei "Jeho-‐ vah's getuigen". Voorheen kon je Mi-‐ chiel regelma)g bij de tunnelingang bij het spoor zien staan, waar hij met mensen wil praten over het geloof. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de Wach]oren, het blad van deze religi-‐ euze stroming. Geïnteresseerden
32
beleven en veel met el-‐ kaar delen. Jehovah's Ge-‐ tuigen (de weinigen die full)me werken krijgen wat geld voor levenson-‐ derhoud en kleding) ver-‐ dienen geen geld of krij-‐ gen geen geld. Alles wordt vrijwillig en uit liefde gedaan, zij leven eigenlijk in een geestelijke wereld, die voornamelijk bewoond wordt door medegeloofsgenoten en geloof in God Jehovah, zijn Zoon Jezus en de werkzame kracht ook wel heili-‐ ge geest genoemd. Volgens de Bijbel bestuurt de Duivel de wereld en het is dan ook niet verbazingwekkend dat "Jehovah's Getuigen" het met veel zaken hier op aarde niet eens zijn. Tot hun afgrijzen zien ze velen dwalen en vluchten in genotszaken, materialisme en afgoderij. Michiel verwoordt zijn zorg wat dit betreQ als volgt: Het gaat mij er niet eens zozeer om dat men-‐ sen niet voor en met God willen le-‐ ven, maar dat ze vervolgens allerlei stommiteiten en onzedelijk gedrag vertonen doet pijn. Ik gun het deze mensen gewoon niet dat ze zich aller-‐ lei builen vallen en pijn moeten lijden. Maar veel mensen zijn hardleers en berijden hun eigen stokpaardjes. Je-‐ hovah's Getuigen zien uit naar Gods Koninkrijk, wat nu al in de hemel be-‐ staat, als De Regering die het Paradijs op aarde brengt!
Familiegeschiedenis Boukje komt uit een dorpje bij Franeker. Haar ouders waren ook "Jeho-‐ vah's Getuigen" en met hen verhuisde ze op een gegeven moment naar Leeuwarden. Daar werkte ze, maar koos ze uiteindelijk voor het zendingswerk. In Ro]erdam waar ze kwam te werken ontmoe]e ze Mi-‐ chiel, die niet uit een religieus nest kwam en zich pas later bekeerde. Het stel heeQ twee kinderen, die met hun echtgenotes ook het geloof voor Je-‐ hovah uitdragen. Veel van hun werk-‐ zame leven gaat naar bijbelstudie en het werk op straat. Dan zijn er ook nog diensten in hun nieuwe onder-‐ komen, aan het einde van de Es-‐ doornstraat. In de Koninkrijkszaal ko-‐ men de gelovigen een paar keer bij-‐ een om hun verbondenheid met God te vieren en elkaar te onderrichten in diens boodschap. Kerst hebben ze in ieder geval niet gevierd, want dat is een heidens feest. N.B. Wat het logo betreQ: Het hart is ontstaan uit de zijkanten van een ou-‐ de houten schommelstoel, de tekst erbij is: "Als U zich een hart van goud bekomt zorgt deze ervoor dat uw problemen voor 70% verstomt en zal de Maker van het hart worden be-‐ kroond". (heeQ Michiel zelf bedacht) Frank Roffel
33
Tijd voor een voorjaarsschoonmaak voor uw computer! Wordt uw computer ook trager in de loop der tijd, maakt wat meer lawaai, loopt weleens vast, of wilt u bovenstaande problemen graag een stap voor zijn? Eens per jaar opschonen van de computer draagt bij aan het probleemloos functioneren, voorkomt dat kleine problemen grote problemen gaan worden en maakt uw computer vaak sneller. De voorjaarsschoonmaak omvat de volgende activiteiten: Verwijderen van ongewenste programma’s
Uitgebreide scan op virussen
Opruimen van het register
installeren van updates
Controle van de belangrijkste onderdelen
Fysieke schoonmaak van de computer
Deze complete voorjaarsschoonmaak voeren wij uit voor slechts ¤49,95! In de Hollanderwijk wordt uw computer bovendien GRATIS losgekoppeld en afgehaald. Na de voorjaarsschoonmaak wordt de computer weer bij u gebracht en aangesloten op bijvoorbeeld uw printer, scanner en internetverbinding Neem voor een afspraak snel contact met ons op via 0566 - 65 1204, of mail naar
[email protected]
Kijk voor al uw computerapparatuur op:
WWW.WEBISHICT.NL juni 2014
34
15
NATUUR IN DE WIJK -‐ door Antoon Groenewoud
maar bij ons zijn er vogelsoorten, die eind januari (!) al de lentekriebels hebben. Onder andere de Turkse tor-‐ telduiven, de Blauwe reigers zijn soms al eieren aan het leggen, als de sneeuw nog op hun rug valt!
Het is medio-‐februari als ik met deze aflevering begin, dus echt nog in de winter. Toch zal ik al melden, dat de lente-‐2015 zich al aandiende! Verder mogen jullie lezen over: De Zwarte Wegmier als vervolg van de vorige keer en een publicaJe over de proef met woesJjnmieren in de Sa-‐ hara van Tunesië.
Half februari viel het mij al op, dat op de Potmarge de Meerkoetjes al “kef-‐ fend” strijd voerden om een vrouw-‐ tje. Daar hoorde ik om die zelfde )jd al een Zanglijster een bescheiden lied-‐ je zingen. Nou ja, in onze buurt drong de komst van het voorjaar natuurlijk ook door. Al op 11 februari lieten de mannetjes-‐ Huismussen hier horen, waar ze al-‐ vast een broedplaats “opeisten”. Een week later zat een trotse man-‐mus op de dakrand van huize Hollanderstraat 20 zo uitbundig zijn triomf te vieren, dat het bekende sjilpen verdrongen werd door prach)g fluiten! Dat hoor-‐ de ik van een mus de eerste keer. Op 27 februari was er ook al een vrouwtje gearriveerd, want die sleep-‐ te al nestmateriaal naar boven bij de nok van het dak. En verder, zoals elke lente een zin-‐ gende Heggemus en een Vink aan de Wijnhornsterstraat. Prach)g, maar dat zijn meestal geen blijvertjes, jammer genoeg.
Ik kom eerst even terug op de bladval van de twee kastanjebomen, want ik kreeg daar een paar vragen over: “Hoe kan dat verschil in het kaal wor-‐ den van zo’n 4 weken ontstaan?” Vol-‐ gens “Wageningen” is het verschil van de plek de grootste oorzaak. De boom “nr. 18” zal vanwege de beperkte hoeveelheid grond en door het huis een minder omvangrijk wortelstelsel hebben. Dus zal de boom daar sneller tekort hebben aan water en voedsel. Daardoor is deze sneller in een min-‐ der florissante condi)e dan de kas-‐ tanjeboom in het plantsoen, die het dus langer uithield. “Komm lieber Mai und mache die Bäume wieder grün, und bring uns Nach)galen und schöne Kuckucks mit.” In dit gedeelte van een lied van Mo-‐ zart is het verlangen naar de lente duidelijk. Hier wordt de meimaand genoemd als voorjaarsbode. Prima,
Vogels die hier niet “weg-‐te-‐branden-‐ zijn”, zijn Kauwtjes en Turkse tortels. De eerstgenoemden laten ook duide-‐ 35
lijk horen, dat ze “er weer nocht an hewwe”. Trouw aan elkaar nemen ze de draad weer op. De monogame Turkse tortels laten zich ook niet on-‐ betuigd en koeren heel wat af. Er zijn zelfs wijkgenoten die zich nogal sto-‐ ren aan deze symbolische “vrede-‐vo-‐ gels”. Het is wel zo, dat de vogels in onze buurt uiteraard sterk reageerden op zonnige dagen met name, als afwisse-‐ ling van de kwakkelende dagen in fe-‐ bruari. Vooral 17 en 18 in die maand was het echt lenteweer!
intensieve landbouw als oorzaak wordt genoemd van de sterQe. Als wijkbewoners kunnen we, denk ik, toch een steentje bijdragen, als we bij het kopen van zaden er op le]en, of er al of niet neonico)noïden zijn toe-‐ gevoegd. Alle kleine beetjes helpen toch? Voordat ik overstap naar een ander interessant insect, de Wegmier, als vervolg, even aandacht voor een ac)e die met name in Leeuwarden en Gro-‐ ningen op 28 januari 2015 is gestart. Onder de )tel “Opera)e Steenbreek” wordt er op “gehamerd”, dat verste-‐ ning van tuinen bijzondere schade toebrengt aan de biodiversiteit! Ik had hier al eerder in de wijkkrant op ge-‐ wezen en toen aangeraden zoveel mogelijk echte tuinen te handhaven in plaats van privé-‐parkeerplaatsen of “steen-‐tuinen”.
Van de vogels nu even naar andere vliegende beesten, die we zeker in april weer kunnen zien, althans dat hoop ik. Want in 2013 en 2014 schreef ik zeer bezorgd over de mas-‐ sale sterQe van Honingbijen. Eén van de oorzaken bleek een insec)cide dat al toegevoegd werd aan de zaden van tuin-‐ en landbouwgewassen! Zo wist Bayer de planten te voorzien van ne-‐ onico)noïden, tot zelfs in het stuif-‐ meel en nectar van de planten toe! Gelukkig kwamen biologen en milieu-‐ deskundigen in het geweer en hun roep bereikte zelfs het Europese Par-‐ lement. Ik heb nog niet begrepen of het in ons land al verboden is. Wel is gebleken, dat vanzelfsprekend ook andere bloem-‐bestuivende insecten mede daardoor het loodje leggen, zoals Hommels. Vorig jaar verscheen er een rapport van de IUCN, waarin ook de
Ja, dan de Zwarte wegmier, die ook wel Bruine weg,-‐ of straatmier wordt genoemd, blijQ boeien! Over deze sociaal-‐levende diertjes is nog meer te schrijven, dan ik in de voorgaande wijkkrant al gedaan heb. Want hoe oriënteren de Lasius niger zich? Verschrikkelijk belangrijk hierbij zijn de ANTENNEN. Die zijn op zich al heel opvallend, want bij de mieren zijn deze knie-‐vormig gebogen. Bij alle andere insecten zijn ze langgerekt.
36
Die antennen of voelsprieten zijn voor hun oriënta)e en communica)e van groot belang. Het tasten en ruiken is als 2 zintuigen in het voorste deel van de antennen verweven. De mieren die veel buiten het nest verkeren, oriën-‐ teren zich al tastend, ze hebben een mogelijkheid om te voelen of de grond omhoog, of omlaag loopt. Net als bijen kunnen ze ook gebruik ma-‐ ken van de zonnestand ter bepaling van de juiste rich)ng. Maar wat een hele grote rol spelt bij de oriënta)e is een geurspoor dat ze zelf op hun wandelingen aanbrengen. Dat bestaat uit een hormoonach)ge vloeistof, een feromoon en dat wordt geproduceerd
in 3 klieren, 1 in elke kaak en één aan het achterlijf van de mier. Met het geurspoor kunnen ze feilloos hun nest terug vinden en ook een-‐ voudig naar de voedselbronnen lo-‐ pen. (Was het niet Hans van “Hans en Grietje”, die kiezelsteentjes op de bospaden had gestrooid en zo de weg naar huis terug vond?) Het feromoon dient de mieren ook om elkaar als “nestgenoten” te her-‐ kennen. HeeQ een Zwarte wegmier ergens een voorraad eten ontdekt, dan rent die snel naar de staat terug om het te melden; dan maakt deze rondjes en a]endeert ze ook nog door ze met de antennen aan te raken: “Kom óp! Er is wat te halen!” Kortom, de reuk-‐ en tastzin van de antennen en het verspreiden van de feromonen bepalen bijna totaal het sociale gedrag van mieren. Tenslo]e nog een interessante en bizarre publica)e in een wiskunde-‐ boek. Ik citeer hierna een deel daar-‐ van: De woes)jnmier, de Cataglyfis for)s uit Tunesië, legt grote afstanden af )jdens de zoektocht naar voedsel over zandgronden zonder herken-‐ ningspunten. Om terug te keren naar hun nest gebruiken ze een recht-‐ streekse route, in plaats van hun ou-‐ de spoor terug te volgen. Ze kunnen hun rich)ng bepalen met behulp van het hemellicht, maar ze lijken ook
Geen bemiddelings-of begeleidingskosten Alleen afgenomen opvang-uren betalen. Goede voorlichting en duidelijke werkwijze Toegankelijk en kleinschalig Meer informatie? Inschrijven? Kennismaken? Bel: Of mail:
www.gastouderbureauCoCo.nl Janetta Postma 06-25516619 Els Staal 06-25514074
[email protected]
Gastouderbureau CoCo is een erkend gastouderbureau (een flexibele en kleinschalige vorm van kinderopvang, in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland.
37
Een mier met verlengde pootjes een ingebouwde “computer” te heb-‐ ben die werkt als een stappenteller waarmee ze afstanden kunnen opme-‐ ten. Door nu de pootlengte aan te passen, zodat ze langere en kortere stappen maakten, ontdekte een team van duitse-‐ en zwitserse wetenschappers dat deze mieren inderdaad stappen “tellen” om de afstand te bepalen. Als de mieren hun bestemming hadden bereikt, werden hun poten verlengd met een verlengstuk en verkort door een deel te amputeren! Daarna mochten de mieren weer terug naar hun nest. Mieren met verlengde
pootjes liepen de ingang van het nest voorbij en mieren met verkorte poot-‐ jes kwamen niet bij het nest aan. Als de insecten met aangepaste poten het nest verlieten, konden ze de af-‐ stand wel bepalen. Dit wijst erop dat de lengte van de stappen de bepalende factor is. De complexe “computer” van de mier maakt het dus mogelijk dat deze de weg al)jd terug vindt ondanks heu-‐ veltjes en dalen in het woes)jnland-‐ schap.
38
NIEUWE BUURTBEWONER: ALEX JELLEMA “Participeren in maatschappij geeft voldoening, inzicht en kennis” -‐ door Roel Swart
we elkaar uit het oog verloren. Nieuwsgierig naar hoe het hem ver-‐ der is vergaan, besloot ik om hem te interviewen voor de Hollanderwijk-‐ krant.
Sinds oktober vorig jaar woont Alex Jellema (37) in de Winsemiusstraat; hij is mijn nieuwe buurman. Tien jaar geleden hebben wij korte Jjd sa-‐ mengewerkt op het archief van de Leeuwarder Rechtbank. Nadien zijn
Al vele jaren is Alex vrijwilliger bij Am-‐ nesty Interna)onal, bij verzorgings-‐ huis Abbingahiem en bij café De Dijk. Alex is in 1977 gebo-‐ ren in de Mesdagstraat in Leeuwarden. In 2002 ging hij op zichzelf wonen in een flat aan de Julianalaan. Sinds vo-‐ rig jaar woont hij dus in de Hollanderwijk. Alex heeQ een administra)eve achtergrond. Hij heeQ een beperking, waardoor hij momenteel is vrijgesteld van het verrichten van betaalde arbeid. Alex wil echter par)ciperen in de maatschappij door een te-‐ genpresta)e te leveren. Dit doet hij in de vorm van vrij-‐ willigerswerk, waarvoor hij zeer gemo)veerd is. Hij werkt gemiddeld 2 avonden per week bij café De Dijk; dat is een ontmoe)ngsplaats voor mensen met een beperking. 39
Daar verricht hij barwerkzaamheden en ondersteunt hij spelac)viteiten. Daarnaast is Alex drie dagdelen per maand ac)ef voor verzorgingshuis Abbingahiem.
afgelopen jaren reac)es gekregen uit onder meer Rusland, Turkije en Oos-‐ tenrijk. Vier jaar geleden kreeg hij een antwoord-‐brief van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenland-‐ se Zaken Hillary Clinton.
Sinds 2006 werkt Alex voor Amnesty Interna)onal. Op de website lezen we: “Amnesty is een beweging van mensen die samen in staat zijn de we-‐ reld te veranderen. Jij kunt heel ge-‐ makkelijk bijdragen aan onze strijd voor vrijheid, gelijkheid en rechtvaar-‐ digheid. Of je nu een minuut )jd over hebt of misschien wel een hele dag, je kunt op vele manieren in ac)e ko-‐ men”. (zie: h]p://www.amnesty.nl/).
Via Amnesty verstuurt Alex ook zoge-‐ naamde “groetenkaartjes”. “Met jouw persoonlijke bericht een men-‐ senrechtenac)vist of gewetensgevan-‐ gene steunen? Stuur met een paar klikken een online groetenkaartje! Een groetenkaartje is een klein ge-‐ baar, maar voor gewetensgevangenen van onschatbare waarde. Mensen-‐ rechtenac)visten en gewetensgevan-‐ genen voelen zich gesteund als zij groetenkaartjes ontvangen. Zo weten zij dat anderen met hen meeleven en zich inze]en voor hun vrijla)ng”. De kaarten kunnen in het Engels worden geschreven en soms in de taal van het land van bestemming. In 2010 kreeg Alex een reac)e van een gevangene uit een ver land aan wie hij een groe-‐ tenkaartje had gestuurd. De man schreef: “Dear friend, I thank you very much for your support and solidarity”.
Alex is groepslid van de Amnesty-‐ werkgroep Leeuwarden. Deze groep vergadert één maal per maand. Daar-‐ naast is hij als individueel lid werk-‐ zaam voor Amnesty; deze werkzaam-‐ heden verricht hij vanuit huis. Hij ver-‐ stuurt gemiddeld 18 brieven per maand naar ministeries, ambassades en gerechtelijke ins)tuten in landen waar mensen ten onrechte in de cel zi]en. Het betreQ verzoeken om vrij-‐ la)ng van onder anderen gewetens-‐ gevangenen. Voor mensen die ter dood veroordeeld zijn, wordt gepleit voor het niet voltrekken van de dood-‐ straf. “Krijg je wel eens reac)es?” vraag ik. Alex: “Gemiddeld krijg ik op jaarbasis 4 reac)es”. Dat is naar ver-‐ houding niet veel. Maar volgens Alex blijkt uit elk antwoord dat er aan de zaak wordt gewerkt. Hij heeQ in de
In de werkgroep Leeuwarden worden ac)viteiten georganiseerd en wordt deelgenomen aan lokale fes)viteiten, zoals de 5 meiviering, de Dag van de Rechten van de Mens en de viering van Interna)onale Vrouwendag. De werkgroep heeQ een stand bij deze evenementen. Soms gaat Alex bij de deuren langs om bewoners te vragen 40
hun handtekening te plaatsen onder een pe))e, bijvoorbeeld om gewe-‐ tensgevangenen vrij te krijgen. Sinds 2013 wordt ieder jaar op 10 decem-‐ ber (de Interna)onale Dag van de Rechten van de Mens) in meerdere landen een schrijfmarathon gehou-‐ den. In Leeuwarden vond die vorig jaar plaats in de hal van het Fries Mu-‐ seum, waar in totaal 338 brieven zijn geschreven, bijna drie maal zo veel als het jaar ervoor. Naast de brieven werden ook nog 324 kaarten voor ge-‐ vangenen geschreven, een verdubbe-‐ ling in vergelijking met 2013. Daarmee loopt Leeuwarden in de pas met de landelijke opbrengst. Op korte ter-‐ mijn wil Alex deelnemen aan een be-‐ staande Amnesty-‐schrijfgroep. In een iets later stadium wil hij samen met anderen een Amnesty-‐schrijfgroep opze]en.
wordt”, aldus Alex Jellema, die hierbij refereert aan de verdwijning van zijn trouwe huisgenoot, de kat Oortje, die in november 2014 ontsnapte. Samen met de nieuwe buren is Oortje, na een )p van een vroegere buurvrouw, uiteindelijk gevonden bij zijn oude flat aan de Julianalaan. Alex is ambi)eus en zit vol ideeën. Naast zijn werk voor Amnesty wil hij in de nabije toekomst aanslui)ng zoe-‐ ken bij mul)culturele organisa)es, met als doel mensen van diverse cul-‐ turen bij elkaar te brengen. Ons gesprek is nog niet afgelopen of de postbode bezorgt een brief, af-‐ koms)g uit Rusland. De brief is in het Russisch geschreven. Daarom stuurt Alex een copie naar het hoofdkantoor van Amnesty in Amsterdam met het verzoek de brief te vertalen. Deze brief is een treffend voorbeeld van iets waarvan hij zo'n goed gevoel krijgt: “Ik vind het belangrijk om voor Amnesty Interna)onal te blijven wer-‐ ken”, besluit Alex Jellema ons plezie-‐ rige gesprek.
Hoe ervaart hij het om geen betaald werk te kunnen doen? Alex: “Het werk dat ik doe, geeQ mij voldoening en levert mij veel inzicht en kennis op. Wanneer ik een betaalde baan had gehad, dan had ik al die kennis, die voor mij een verrijking is, niet gehad”. Alex voelt zich een gelukkig man. Hij geniet van de nieuwe woonsitua)e en vindt de Hollanderwijk een plaats waar hij zich thuis voelt: “Je zit overal dichtbij, je hebt alles bij de hand. Ik vind het ook een rus)ge wijk. De be-‐ woners zijn gemoedelijk en ik heb het idee dat er goed gecommuniceerd
41
JANKE VAARTJES WERD 60 JAAR IN FEBRUARI 2015 door Frank Roffel In de Jjd dat ik de ouders van Fayenna Wieling inter-‐ viewde hin-‐ gen er ook slingers bij de fam. Vaartjes op de Nieuwe Hollander-‐ dijk. Ik er heen, contact ge-‐ maakt, be-‐ doeling uitge-‐ legd en een afspraak gemaakt. Toen ik me meldde voor de reportage bleek er onverwachts bezoek te zijn geko-‐ men. Een tweede afspraak verzandde door een misverstand. Toen bleken de slingers al weggehaald zodat een po-‐ ten)eel onderwerp voor een leuke foto niet meer doorging. Maar uit-‐ eindelijk belandde ik op donderdag 19 februari van dit jaar bij de familie Vaartjes binnen. Janke kende ik vooral van haar brommertje, haar man, die de mooie naam Wiebren heeQ, van de mooie zwarte hond waarmee de echt-‐ lieden trouw wandelden, maar die
onlangs aan kanker is overleden. En ook nog via zoon Geert, die met Ma-‐ riska getrouwd is, 2 kinderen bij haar heeQ en vlak bij zijn ouders woont. Janke en Wiebren hebben hun woning mooi ingericht en ze vertelden me dat er vroeger een visboer in leefde. Ons hoofdonderwerp is geboren in de Bleekerstraat, vlakbij de Rengerslaan, maar die bestaat nu al niet meer. Ze wonen al weer 33 jaar in de Hollan-‐ derwijk, waarvan eerst een periode in de Halbertsmastraat. Wiebren bleek een handige echtgenoot die het huis mooi ver)mmerde (in het dagelijkse 42
leven is hij huismeester in het Asiel-‐ zoekerscen-‐ trum te St. Annaparo-‐ chie, Janke werkt als schoonmaak-‐ ster). 2 Jon-‐ gens kreeg het stel, Geert die nu 35 jaren oud is en Roelof die in de An-‐ ton Mau-‐ vestraat woont en samen met zijn vrouw 1 kind heeQ. Als ik Janke vraag wat haar hobbies zijn antwoordt ze haar kinde-‐ ren en kleinkinderen en tv-‐kijken. Ondertussen is Mariska –de schoon-‐ dochter-‐binnengekomen voor een bakkie leut. Zij en haar man Geert heb ik ongeveer twee jaar geleden geïn-‐ terviewd toen ze een speciale huwe-‐ lijksovereenkomst sloten. Mariska werkt tot tevredenheid 20 uur in de snackbar de Coeter aan de d’Honde-‐ coeterstraat en ze kan heel goed sa-‐ men met haar schoonmoeder, die regelma)g op de kleintjes van 4 en 8 jaar oud past. Van ’t jaar gaat me-‐ vrouw Vaartjes voor het eerst mee op vakan)e met Geert en Mariska. Rheze is de bestemming en ze hebben er nu al zin in. Ook Janke vertelt dat het
vroeger veel gezelliger in de buurt was; men had meer contact met el-‐ kaar. Ze informeert bij mij of er een rommelmarkt komt met het jubileum-‐ feest van de buurt. Haar kleinkinde-‐ ren van Geert en Mariska zi]en bij Gerda op de kinderclub en dat bevalt prima. Als ik aan het foto’s nemen toe ben, opper ik dat ook Mariska op een foto komt bij haar schoonmoeder . Beide vrouwen ploffen neer op de mooie zwarte leren bank en de foto’s zijn snel gemaakt. Janke geeQ me haar e-‐mailadres nog door en klaar is Kees.
43
MELVIN VAN ELDIK IN DE BASUIN
In het kader van de “Thema middag” die elke laatste zondag van de maand wordt gehouden in eetcafé De Basuin, was er op zondag 1 maart jongstleden een optreden van de populaire Leeu-‐ warder troubadour Melvin van Eldik. Met het grote succes van zijn optre-‐ den in het Hollanderhuuske, vijf jaar geleden, nog vers in het geheugen, was ik getuige van de rentree in onze wijk van deze veelzijdige ar)est. Van Eldik, die zichzelf begeleidt op gitaar, bracht eigen nummers van zijn cd “Held uut de Meenthe” en klassiekers uit de 50-‐er, 60-‐er en 70-‐er jaren ten gehore. Een selec)e daaruit: “Wat ken ut skele” (“I did it my way” van Frank Sinatra), “Waarom Boukje?” (“Why Delilah” van Tom Jones), “Ol-‐
dehove, skeve toren, hoog in de lucht”, “Het kleine café aan de ha-‐ ven”, “Huilen is voor jou te laat” en “Sunny aQernoon”. Melvin van Eldik is een zeer getalen-‐ teerd musicus, zanger en entertainer. Pu]end uit een een groot en divers repertoire, begenadigd met een uit-‐ stekende zangstem en een nagenoeg perfecte beheersing van de gitaar, is hij in staat om, slechts enkele malen kort onderbroken door een pauze, drie uur lang het publiek te vermaken. Hij wist een geweldige sfeer te creë-‐ ren die het best te omschrijven is als: beregezellig!
44
De eerstvolgende Thema middag werd gehouden op zondag 29 maart met een optreden van de Friese pop-‐ band “Petje af”. In een volgende edi-‐ )e van de Hollanderwijkkrant hopen wij hiervan een korte impressie te geven. Ik vind persoonlijk dat De Ba-‐ suin een aanwinst is voor de Hollan-‐ derwijk, en dit niet alleen omdat ik als fijnproever kennis heb mogen nemen van de lekkere koffie en de voortref-‐ felijk bereide spareribs. Voor meer informa7e over toekoms7-‐ ge ac7viteiten kunt u terecht op de website: www.basuin.nl, of op de Facebook-‐pagina. -‐ Roel Swart
40
Juni 2014 45
Melvin van Eldik
EXPOSITIE CISKA VER-‐ SCHUT Onze wijkgenote Ciska Ver-‐ schut exposeert vanaf deze maand in het gebouw van SJchJng Aanzet, Tadingastraat 5, op de 1e en de 2e verdieping. Er hangen 18 kunstwerken van haar, waaronder encaus-‐ Jc, etsen, dieren en abstract. zie ook: www.ciskaverschut.webs.com
46
4 44
Juni 2014 Juni Juni2014 2014 47
CONCERT VAN MICHAEL SCHENKER IN MC SCHAAF Michael Schenker was op 2 november in Schaaf in Leeuwarden, HIj is een Duitse gitarist bekend van zijn werk bij UFO, Scorpions en zijn eigen bands (MSG, Sarstedt, McCau-‐ ley Schenker Group, Michael Schen-‐ ker's Temple of Rock). Schenker is de jongere broer van Scorpions-‐gitarist Rudolf Schenker. Michael Schenkerj is de oprichter geweest van The Scorpi-‐ ons, daarna UFO, en later de Michael Schenker Group (MSG). Met hem ko-‐ men, behalve de leden van zijn band Temple of Rock, ook Francis Buchholz (basgitaar) en Herman Rarebell (drum), beiden ex-‐bandleden van The Scorpions mee. Er is een voorprogramma van Maxx-‐ well, maar die ken ik niet en vind ik ook niet zo veel aan. Vortex zou ook in het voorprogramma spelen, maar die komt niet, we-‐ gens gezondheidspro-‐ blemen van één van die bandleden. Na het voorprogramma komt Michael Schenker. Hij opent met “Doctor doctor”, maar dat is één van de weinige bekende nummers en komt van UFO, de rest van de
nummers komen voornamelijk van zijn nieuwste album: Michael Schen-‐ ker's Temple of Rock -‐ Spirit on a mis-‐ sion, wat in 2015 uitkomt. Halverwe-‐ ge de set doen ze nog wel “Rock you like a hurricane” van The Scorpions. Pas aan het eind doen ze als toegiQ “Lights out”, ook van UFO en “Black-‐ out” (wat samen met “Rock you like a hurricane” uit de begin)jd van de Scorpions kwam) en dat is dan echt het einde. Het is een leuk concert geweest en Michael Schenker is ondanks zijn leef-‐ )jd, bijna 60 jaar, toch nog goed bij stem en kan er nog steeds de beuk in gooien, mooi om te zien. Janny en Mar)n
48
49
Iedere week in het huuske
Deadlines
maandag 20.00 -‐ 23.00 Klaverjasclub
en andere data
dinsdag 20.30 -‐ 22.30 Hobbyclub 20.00 -‐ 22.00 Tafeltennisclub 20.00 -‐ 22.00 Naaiclub
DEADLINE HOLLANDERWIJKKRANT 18 MEI
woensdag 14.00 -‐ 15.00 Kinderclub 20.00 -‐ 23.00 Vrouwenclub
Oud papier ophalen: Maandag 20 april Maandag 18 mei Maandag 15 juni Maandag 13 juli Maandag 10 augustus
donderdag 20.00 -‐ 23.30 Biljartclub 2
18
vrijdag 20.00 -‐ 23.30 Biljartclub 1 Juni 2014
50
ADRESSEN 't Hollanderhuuske Nieuwe Hollanderdijk 63,
Ouderenac^viteit Dries Minnema Nw. Hollanderdijk 45, Naaiclub Grietje Koster S)ens Oud papier inzameling Vacant Hobbyclub Gerda van Houten Nw. Hollanderdijk 49, Vrouwenclub Mevr. de Bruin Eekhofstraat 1, Vogelwerkgroep Antoon Groenewoud Waling Dijkstrastraat 5 Redac^e Hollanderwijkkrant Frank Roffel Hollanderstraat 4
2139687
Bestuur Wietse Rinsma, voorzi]er Nw Hollanderdijk 6 1, 06-‐41 96 87 54 Doeke Brouwer, penningmeester Postbus 8501, 8903 KM 06-‐43 75 53 11 (vacant), secretaris Jurjen Langendijk, bestuurslid Hollanderdijk 62. 212 59 09 Emiel van der Laag, klusjesman Beheer huuske/coördina^e bar/sleutel Harm en Gerda van Houten Nw. Hollanderdijk 49, 212 62 72 Ledenadministra^e (vacant) Biljartclubs Alij Kwebeman Nw. Hollanderdijk 59, 213 67 69 Jan Minnema (bilj.club 2) Nw. Hollanderdijk 45, 21381 91 Bingo-‐commissie Gerda van Houten Nw. Hollanderdijk 49, 212 62 72 Kinderclub Gerda van Houten Nw. Hollanderdijk 49, 212 62 72 Klaverjasclub Jack Melein Ritsumasyl 3, Deinum, tot 18 u. 212 63 35; na 18 u. 215 42 82 Tafeltennisclub Liesbeth Langendijk Hollanderdijk 62. 2125909
21381 91
212 62 72
212 81 67
2165771
212 22 98
Huurdersvereniging Hollanderwijk Sita Adema Hollanderstraat 18, Sjakkie Jongma van Harenstraat 2, 212 54 19 St. Toekomstverkenning Hollanderwijk 2015 Jaap Braaksma Nw. Hollanderdijk 17, Wijkagent: Axel vd Honing
51
2135971
0900-‐8844
52
